SNACKING & FAST SERVICE 2010 -‐ 2012 Het toenemend belang van snacking binnen de Belgische Foodservice markt
Inhoudsopgave Inleiding
1. AGakening van het domein: foodservice 1.1. Het begrip ‘foodservice’ 1.2. Structuur van de foodservice markt 1.3. Marktwaarde van de Belgische voedingsmarkt 1.4. Marktwaarde foodservice 2008 2. AGakening van het begrip ‘snack’ en ‘fastservice’
………………………….. ………………………….. 9 ………………………….. 10 ………………………….. 11 ………………………….. 13 ………………………….. 14 ………………………….. 16
2.1. Het begrip ‘snack’ ………………………….. 17 2.2. Algemene kenmerken van snack ………………………….. 19 2.2. Algemene kenmerken van snack: gezondheid ………………………….. 21 2. 3. Kenmerken van snack vanuit een aantal variabelen voor de consument 1. convenience/experience in het distribuZekanaal ………………………….. 23 2. type beleving voor de consument ………………………….. 25 3. type impuls voor de consument ………………………….. 27 2.4. Typologie van de ’snack consumer’ ………………………….. 29 2.5. Het begrip ‘Fast Service’ ……………………........ 31 3. Invloed van omgevingsfactoren op aanbod en consumpZe van snacks ….................... 33 3.1. Algemeen maatschappelijke factoren ……………………....... 35 3.2. Socio-‐demografische factoren ………………………… 39 3.3. Economische factoren ………………………….. 44 3.4. Technologische factoren
………………………….. 48
© Snacking & Fast Service 2010 -‐ 2012
2
Algemene consumententrends: enkele vaststellingen …………………………... 51 4.1. Tien megatrends bij snack consument …………………………... 52 4.2. Toenemend belang gemak & prijs …………………………... 60 4.3. Toenemend belang gezondheid …………………………... 61 4.4. De momentconsument …………………………... 62 4. 5. Belang van conceptualisaZe van het aanbod …………………………... 70 5. Analyse van de actuele snacmarkt snacking vanuit twee perspecZeven: .................. 75 5. 1. De ‘product’ benadering …………………………... 76 5.1.1.Tussendoortjes: produc`amilie’s …………………………... 78 5.1.2. Het marktbelang van tussendoortjes …………………………... 79 5. 2. de ‘distribuZe’ benadering: …………………………... 80 5.2.1. Retail en foodservice in 2005 …………………………... 80 5.2.2. Retail versus foodservice in 2005 …………………………... 81 5.2.3. Retail en foodservice in 2008 …………………………... 82 5.2.4. Retail versus foodservice in 2008 …………………………... 83
6.
5.2.5. EvoluZe in omzet 2005 versus 2008 ...………………………... 84 5.2.6. EvoluZe produc`amilie per sector in 2008 …………………………... 85 5.2.7. EvoluZe produc`amilie per sector 2005 versus 2008 …………………………... 86 5.2.8. Marktwaarde tussendoortjes binnen Foodservice 2008 …………………………... 87 KwalitaZeve en kwanZtaZeve benadering van de foodservicemarkt 6.1. Snacks binnen de foodservicesector: het facilitair segment …………………………... 88 6.1.1. Totale marktwaarde aan food & beverages binnen de O.O.H. In 2008 ……………… 89 6.1.2. Marktwaarde maalZjden n snacks binnen h2et facilitair © Se nacking & Fast Service 010 -‐ 2012 segment ………………….. 90 3
6.1.3. TankstaZons 6.1.4. Vending 6.1.5. Nachtwinkels 6.1.6. Videotheken 6.1.7. Krantenwinkels 6.1.8. Bakkers
…………………………... 92 …………………………... 97 …………………………... 104 …………………………... 106 …………………………... 108 …………………………... 110
6.1.9. Slagers …………………………... 112 6.1.10. Meubelzaken, tuincentra, kledingszaken …………………………... 114 6.2. Snacks binnen de foodservicesector: de social catering ………………... 116 6.2.1. Marktwaarde maalZjden en snacks binnen de social catering in 2008 118 6.2.2. Belang van snacks binnen de social catering …………………………... 119 6.2.3. Social catering: aandeel snacks versus maalZjden …………………... 120 6.2.4. Actuele situaZe snacks binnen de sociale catering: B&I ……………... 121 6.2.5. B&I: huidige beschikbaarheid en aankopen snacks op het werk via vending 122 6.2.6. Actuele situaZe snacks binnen de social catering : EducaZon ……... 127 6.2.7. Indicatoren voor een gezond voedingsbeleid in de school van het V.I.G 128 6.2.8. Snacking/ huidige beschikbaarheid en aankopen van productgroepen in de school via automaten …………………... 129 6.2.9. Actuele situaZe snacks binnen de social catering: Healthcare ……... 130 6.2.10. Het aandeel van consumentengroepen voeding in de ziekenhuiswereld 131 6.3. Snacks binnen de foodservicesector: de commercial catering ………… 134 6.3.1. Marktwaarde maalZjden en snacks binnen de commercial catering. 135
© Snacking & Fast Service 2010 -‐ 2012
4
7.
6.3.2. Commercial catering benadering: belang snacks versus maalCjden …………………………... 136 6.3.3. Actuele situaCe snacks binnen de commercial catering: fast food …………………………... 137 6.3.4. Actuele situaCe snacks binnen de commercial catering: restauraCe …………………………... 138 6.3.5. Actuele situaCe snacks binnen de commercial catering: logies …………………………... 141 6.3.6. Actuele situaCe snacks binnen de commercial catering: transport …………………………... 143 6.3.7. Actuele situaCe snacks binnen de commercial catering: leisure …………………………... 144 Trends in de snackmarkt: …………………………... 145 7.1. InternaConale trends …………………………... 146 7.2. Gezondheidstrends …………………………... 147 7.3. InternaConale trends binnen business & industry …………………………... 151 7.4. Trends op de Belgische markt …………………………... 152 7.4.1. Trends binnen het facilitair segment …………………………... 152 7.4.1.1. TankstaCons …………………………... 152 7.4.1.1. VerwachCngen naar aanbod van vendingproducten in een benzinestaCon …………... 153 7.4.1.2. Vending …………………………... 154 7.4.1.2. Ontwikkeling van vendingmachines …………………………... 156 7.4.1.3. Nachtwinkels …………………………... 157 7.4.1.4. Videotheken …………………………... 158 7.4.1.5. Krantenwinkels …………………………... 159 7.4.1.6. Bakkers …………………………... 160 7.4.1.7. Slagers …………………………... 161
© Snacking & Fast Service 2010 -‐ 2012
5
7.4.1.8. Meubelzaken,tuincentra,kledingzaken …………………………... 162 7.4.2. Trends binnen de social catering …………………………... 164 7.4.2.1. Social catering: groeiverwachCng snacks versus maalCjden …………………………... 164 7.4.2.2. Business & Industry …………………………... 166 7.4.2.2. Business & Industry: verwachCngen naar aanbod van nieuwe vending producten …… 170 7.4.2.3. EducaZon …………………………... 171 7.4.2.3. EducaCon: verwachCngen naar aanbod van nieuwe vending producten ………………….. 172 7.4.2.4. Health …………………………... 173 7.4.2.4. Health: verwachCngen naar aanbod van nieuwe vending producten ……………………….. 174 7.4.3. Trends binnen commercial catering …………………………... 175 7.4.3.1. GroeiverwachCng snacks versus maalCjden …………………………... 175 7.4.3.2. Fast Food …………………………... 177 7.4.3.3. RestauraCe …………………………... 180 7.4.3.4. Logies …………………………... 183 7.4.3.5. Transport …………………………... 186 7.4.3.5. VerwachCngen naar aanbod van nieuwe”vendingproducten “ in een treinstaCon …. 187 7.4.3.6. Leisure …………………………... 189 7.4.3.6. VerwachCngen naar aanbod van nieuwe “ vendingproducten in een sporthal/zwembad 190 7.4.3.8. Trends op de snackmarkt: toepassing van markeCngtechnieken …………………………... 191
© Snacking & Fast Service 2010 -‐ 2012
6
2. 3. Kenmerken van snack vanuit een aantal variabelen voor de consument 2. 3. 1. Convenience/experience in het distribuCekanaal: mulCchannelconCnuüm 0
Football Stadiums
100
Leisure Parcs
Supermarkets Liquor stores Petrol staZons Convenience
Train staZons
At work
QSR
Schools
In theme
Snack
Environment Café / Bar
QSR highways Teleshopping
Experience
Cinema
Sport
Other shopping & services
Other Shopping
Non-‐store
Convenience
TradiZonal
Leisure
Tabel 1: mulZchannelconZnuüm: aspecten convenience en experience
© Snacking & Fast Service 2010 -‐ 2012
7
3. 3. Economische factoren 3.3.2. Ontwikkelingen in de distribuCe: opkomst van proximity en facility catering • Het aantal proximity of buurtwinkels sZjgt (GB-‐express, Okay, Shop n Go) • Het aantal nachtwinkels sCjgt jaarlijks met 5%. Bij geregistreerde nachtwinkels sCjgt het zakencijfer met 10% per jaar. • Ook het aantal andere plaatsen waar snacks verkrijgbaar zijn sCjgt. De 24 – uurs economie en de behoefe van de consument om overal aankopen te kunnen doen bevorderen deze trend. • De consument neemt minder Cjd voor het zelf bereiden van maalCjden, waardoor hij vaker eetgelegenheden bezoekt of maalCjden thuis laten bezorgen (funcConeel eten). Hier vormt de sterke uitbreiding van (warme) kant-‐en-‐klaar maalCjden door supermarkten een bedreiging voor de foodservice. Deze maalCjden worden voornamelijk verkocht tussen 17.00 en 20.00 uur (Cjden die rechtstreeks concurreren met de foodservice) en kunnen tegelijkerCjd met de overige boodschappen aangeschaf worden (one-‐stop-‐shopping). • Uitbreiding van het supermarktassorCment met warme meeneemmaalCjden staat in de top van assorCmentsuitbreidingen die de consument als (zeer) aantrekkelijke dienstverlening ziet. Recent hebben cateraars de focus tevens naar de tweeverdieners gelegd, na de dagtaak kan de werknemer vers bereide maalCjden ter plaatse aankopen om mee naar huis te nemen.(*) • Maar de consument wil niet alCjd volledige maalCjden: hij koopt steeds vaker snacks, en verplaats zich voor die aankoop niet meer naar de tradiConele winkel.
(*) FIM: De grijze markt 2008-‐2010.
© Snacking & Fast Service 2010 -‐ 2012
8
5.Analyse van de actuele snackmarkt 5. 1. De ‘product’ benadering:
+
=
SNACK =
TUSSENDOORTJE5 (*) -‐ Uit de tradiConele distribuCe -‐ chocolade -‐ confiserie -‐ koekjes en cakes -‐andere
MAALTIJDCOMPONENT & MAALTIJDVERVANGER -‐Uit de foodservicemarkt Elk”afzonderlijk” onderdeel van een volwaardige maalCjd -‐soep -‐broodje -‐salatschotel -‐pastaschotel -‐croque monsieur -‐candybar -‐zuiveldrink
(*)Defini)e Snacks en Zoetwaren SSZ Benelux/Universiteit Gent, 2008
© Snacking & Fast Service 2010 -‐ 2012
9
5. Analyse van de actuele snackmarkt 5.2. De ‘distribuCe’ benadering 5.2.4.Retail versus foodservice in 2008 ( volume x 1000)
© Snacking & Fast Service 2010 -‐ 2012
10
6.KwalitaZeve en kwanZtaZeve benadering van de foodservicemarkt 6.1. Snacks binnen de foodservicesector: het facilitair segment 6.1.2.Marktwaarde maalCjden en snacks binnen het facilitair segment Structuur van de facility catering markt
Facility Catering € 1.209 snacks
petrol
© Snacking & Fast Service 2010 -‐ 2012
vending
nightshops &others
11
6. KwalitaZeve en kwanZtaZeve benadering van de foodservicemarkt 6.2. Snacks binnen de foodservicesector: de social catering 6.2.4. Actuele situaCe snacks binnen de sociale cateringmarkt: B&I.
• Bij de snackconsumpCe in B & I vertonen “blue collar”s en “white collars” een verschillend consumpCepatroon • Arbeiders eten over het algemeen volledige maalCjden omdat ze vaak goedkoop worden aangeboden door de werkgever. B&I
Snack %
Blue Collar
26
White Collar
53
• •
Blue collar: arbeider die voornamelijk fysische arbeid levert. White Collar: bediende met eerder intellectuele prestaCes.
• Daarenboven vergen de werkzaamheden veel energie en opteert de werknemer hierom voor een uitgebreide maalCjd. • Vaak zijn er geen andere opCes dan het bedrijfsrestaurant (fabrieken bevinden zich vaak op industrieterreinen, waar geen commercial catering bvb. Broodjeszaken-‐ gevesCgd zijn)
• Service In veel kan men slechts 3 keer p12 er © Snacking & Fast 2010 b-‐ edrijven 2012 dag weg van de werkvloer en dit op vaste
6.KwalitaZeve en kwanZtaZeve benadering van de foodservicemarkt 6.3. Snacks binnen de foodservicesector: de commercial catering 6.3.6. Actuele situaCe snacks binnen de commercial cateringmarkt: transport
On board
transport
Snack %
on board
30
in transit
64
• Op vliegtuigen en schepen worden meer dan vroeger snacks aangeboden. • Op korte vluchten van minder dan twee uur zullen bij sommige maatschappijen graCs maalCjden (behalve het ontbijt) niet langer beschikbaar zijn. • Na 10 uur zullen passagiers enkel nog drankjes en snacks worden aangeboden. • De Britse luchtvaartmaatschappij wil zo jaarlijks 26 Miljoen euro besparen. (1) In transit • De lange aanwezigheid voor de check-‐inn samen met de groei van de low-‐cost carriers sCmuleren het snack gedrag voor de afreis.
(1)Bron: ‘De Standaard’, 30 juli 2009
© Snacking & Fast Service 2010 -‐ 2012
13
7.4. Trends op de Belgische snackmarkt 7.4.1.Trends binnen het facilitair segment 7.4.1.1.VerwachCngen naar aanbod van productgroepen in een benzinestaCon
• In benzinestaCons vooral verwachCngen naar aanbod van warme dranken, water en frisdranken. • In welke mate zou deze producten kopen indien dit zou worden aangeboden in een op de Belgische vendingmarkt 2004 -‐ 2008 -‐ 2010 vending machine in eHet en consumentengedrag benzinestaCon? • Steekproef: mensen die minstens 1 dag in een benzinestaCon zijn geweest (n=898)
14
Trends op de snackmarkt binnen de commercial catering Autogrill: toekomst is snacking & branding (cfr opening Spy 2009)
© Snacking & Fast Service 2010 -‐ 2012
15