nieuwetijd magazine voor openbare diensten
Congres ACV-Openbare Diensten - Bouw mee aan onze toekomst!
maandblad van AC V-O p enbare D iensten – de cemb er 2015 v.u.: L . H a m e lin ck, H e lihave nl aa n 21, 10 0 0 B r u s s e l
2
In dit nummer
04
03 04 06 08
edito Onze vijf speerpunten Congres ACV-Openbare Diensten Mons 2015
12
9
Vorming gaat viraal
10
Sectorcongres Federaal,
met “syndicale GPS voor groentjes”
gemeenschappen en gewesten
15
15
Sectorcongres vervoer
17
Sectorcongres lokale
Aandacht voor werkbaar werk
en regionale besturen
Moderne dienstverlening, aange Bouwstenen
past aan de noden van de tijd
voor de toekomst Onze communicatie doorgelicht
12
Sectorcongres Bijzondere Korpsen Televisieformats, koffiecaravan en live demo met een politiehond.
COLOFON
Redactie Luc Hamelinck | Dorien De Wit | Chris Herreman | Joris Lermytte | Laura Bernaerts | Ilse Heylen | Marc Saenen | Frédéric De Gelissen | Jan Mortier Eindredactie Dorien De Wit | Luc Hamelinck Vormgeving Gevaert Graphics Druk Corelio Printing | www.corelio.be
3
edito
Onze vijf speerpunten
20
20 22
De strafste sector De leukste syndicale anekdote
Volg ons op twitter.com/acvopenbaar Like ons op facebook.com/acv-openbarediensten
www. acv-openbarediensten.be
Op ons congres hadden we het over vijf strategische speerpunten in onze syndicale aanpak: • Er is de kwestie van de pensioenhervorming. Die is de komende jaren van groot belang. Niet alleen voor wie vandaag voor z’n pensioen staat. Maar voor iedereen. Statutairen en contractu elen, jongeren en ouderen. Want men wil de basis leggen voor een nieuw pensioensysteem dat vanaf 2030 zal gelden. • Werkbaar werk. Dit thema staat als een olifant in de kamer. Niemand kan ernaast kijken. Maar ook niemand heeft dé oplossing. De behoeften om werk en persoonlijk leven te combineren zijn groot: bij het begin van de loopbaan, in het midden en op het einde. Het meest concrete voorstel dat op tafel ligt is ongetwijfeld dat van de loopbaanspaarrekening. Federaal minister van Werk Kris Peeters heeft het idee gelanceerd. Overwerk en anciënniteits verlof zou je vrijwillig kunnen opsparen en opnemen wanneer je dat best uitkomt. Ondertussen zien we dat de Vlaamse regering net de omgekeerde weg inslaat. Zij wil de hele regeling loopbaanonderbreking voor Vlaams overheidspersoneel (zowel Vlaamse administratie als lokale besturen) afbouwen. Ze zou worden beperkt tot maximum 48 maanden zorgverlof (de zogenaamde thematische verloven niet te na gesproken). Onze Vlaamse regering wil dus eigenlijk hetgeen vandaag bestaat aan mogelijkheden om werk en gezinsleven te combineren, terugschroeven. Dat is net het omgekeerde van wat mensen nodig hebben. Maak je nieuwjaar brief aan de Vlaamse regering dus maar al klaar. · De vrijwaring van de rol van openbare diensten en de besparingen. We weten het. Onze centrumrechtse regeringen hebben gekozen voor de afbouw van de openbare sector. Mensen moeten maar alles zelf betalen, is het politiek devies. De overheid moet eerst op zichtzelf besparen, maakt men de mensen wijs. Dat dit fundamenteel asociaal is, verzwijgt de rege ring graag. Syndicaal gaan we er net tegen in. We zullen privatiseringen van openbare diensten stelselmatig tegengaan. En met de veiligheidsproblematiek realiseert de politiek zich vandaag misschien iets meer dat er grenzen zijn aan de besparingen in overheidsdiensten. Maar wellicht zullen sommigen dit net aangrijpen om privébedrijven meer armslag te geven, ook inzake veiligheid. Privatisering van veiligheid en justitie is voor ons de verkeerde optie. De komende maanden worden op dit punt niet gemakkelijk. In februari/maart wil men beslissen over nieuwe besparingen. Want onze regering heeft zich een beetje te rijk gerekend. Het internationaal monetair fonds (IMF) heeft een analyse gemaakt van de regeringsplannen in 180 landen. 2/3 van die landen kondigen nu al aan tot 2020 verder te zullen bezuinigen op de overheid. 1/3 van de landen wil zelfs de lonen van het overheidspersoneel verminderen. In het verleden wis ten we loonverminderingen voor het overheidspersoneel af te houden. Maar als die trend in de wereld toeneemt, worden het ook in ons land wellicht nog harde noten kraken. · Het statuut van het overheidspersoneel staat onder druk. De ministers van Ambtenarenzaken zouden het statuut eigenlijk liefst gewoon afschaffen. Alleen durven ze dat (nog?) niet luidop te zeggen. Voor ons is het niet de éne of de andere, niet de statutaire of de contractuele. Beiden moe ten eerlijke arbeidsvoorwaarden hebben. En hopelijk moeten we niemand van het overheidspersoneel Onze centrumrechtse overtuigen van het belang van een goed statuut. regeringen hebben gekozen · Dat nogal wat regeringsleden een broertje dood hebben aan sociaal overleg weten we al langer. Het voor de afbouw van de ergert zelfs federaal premier Michel. Hij liet zich eer der ontvallen dat het zo niet langer kan met het ne openbare sector geren van het sociaal overleg. Laat ons hopen dat hij ook snel werk maakt van een algemeen sociaal akkoord voor de openbare sector. Door de veiligheidsproblemen in het land konden we er moeilijk verder aan werken, klinkt het ver ontschuldigend in de omgeving van de premier. En we hebben daar nog begrip voor ook. Maar nu moet het wel vooruit. Om de politieke partijen warm te maken voor onze standpunten, heeft ACV-Openbare Diensten de politieke partijen gecontacteerd over hun opstelling rond openbare diensten. We houden u zeker op de hoogte van hun reacties. Luc Hamelinck Voorzitter
4
congres
Congres ACV-Openbare Diensten
Mons 2015
Dorien De Wit Donderdag 19 en vrijdag 20 november zakten zo’n 500 afgevaardigden en personeelsleden van ACV-Openbare Diensten af naar Mons. De Europese cultuurhoofdstad van 2015 vormde de ideale locatie om onze (syndicale) focus voor de komende vijf jaar vast te leggen. Op de eerste dag krijgen de sectoren naar
programma worden verwerkt. Presentatoren
goede gewoonte vrij spel om hun sector
Cath Luyten en Michel Lecompte stonden
congres vorm te geven. En dat deden ze met
klaar om ons door onze vijf thema’s – waar
allerlei interessante sprekers, workshops, be
den, dienstverlening, engagement, commu
kende televisieprogramma’s, een koffiecara
nicatie en actievoeren – te loodsen.
van en een videoconferentie. Deze thema’s maakten de kern uit van ons
Netwerken
congres. Binnen de thema’s namen aller
Ook een goede gewoonte is het avondfeest
lei sprekers het woord en werd er gestemd
op donderdagavond. De plaats om te net
over bouwstenen voor de toekomst. Met die
werken en af te toetsen met collega’s van
bouwstenen gaan we nu aan de slag om de
andere sectoren.
komende vijf jaar van ACV-Openbare Dien sten vorm te geven.
r voor congrestas, klaa Gewapend met . se ag da e twee een goedgevuld
Netwerken ja, maar voor de meeste congres gangers is het toch vooral een moment om
In dit nummer
de (soms zware) congresmaterie even af te
De inhoud van deze tweedaagse willen we
gooien en gewoon een leuke avond te bele
je natuurlijk niet onthouden. Daarom is deze
ven. En een leuke avond werd het zeker. Lek
editie van de nieuwe tijd volledig gewijd aan
ker eten en drinken, collega-afgevaardigden
ons congres. De kernthema’s, bouwstenen,
onder elkaar, live muziek, en een vanaf de
sectorcongressen en ook de meer ludieke
eerste seconde gevulde dansvloer die niet
tussenkomsten komen allemaal aan bod in
meer leegliep tot de laatste noot gespeeld
dit nummer. Aangevuld met de cartoons van
was.
Aster die hij live en ter plekke op ons congres
to, leuk! llega’s op de fo Samen met je co e die ho n uitzoeke Maar wel even t. rk we fotobooth juist
uittekende.
Algemeen congres Vrijdagochtend kwam vroeg. En starten de
Maar omdat beelden toch altijd meer zeg
den we genadeloos om 9u want ook op de
gen dan woorden beginnen we hiernaast
tweede congresdag moest er een uitgebreid
graag met enkele sfeerbeelden.
Alle foto’s en filmpjes van ons congres kan je bekijken via de website www.acv-openbarediensten.be doorklikken naar de congrespagina.
bijna iedereen ...en we kregen . aan het dansen
nA vicevoorzitter va De voorzitter en alit tu ac de er ov sten Openbare Dien
5
congres
uurtje lnemers op een 500 congresdee erkers ew ed m ze ijgen. On ingeschreven kr ep. rli dat het vlot ve zorgden er voor
we komen werden Al bij het binnen a. em th ld in het bouw ondergedompe ctorcongressen Interessante se op dag 1.
er thema’s custen op gend De vrouwen fo oer. volk over de vl en kregen veel
nde elden aan het ei De jongeren de t. ui s tje au 1 cade van congresdag
entatoren onze twee pres Gelukkig waren monter! htend wél fris en de volgende oc
ACVteit.
les voerden van al Ook de jongeren in hun schild.
ds met den we ’s avon Ontspannen de .. n. drinke lekker eten en
...in leuk gezelsc
hap...
ngres op r vrolijkte ons co Cartoonist Aste . en ng met zijn tekeni en ht moc en-voorzitters De afgevaardigd 2 voor g da op het s re ng Leemans kreeg het algemeen co voorzitter Mark n. Vre le la AC ke rk ve en d de en rd geop beantwoo laatste woord en k. ie bl pu t he t en ui prangende vrag
Koffiepauze, oo
k belangrijk!
6
congres
Bouwstenen voor de toekomst
Dorien De Wit, Barbara Janssens en Luc Hamelinck Geheel in het thema van “bouwen aan onze toekomst”, besloten we de traditionele “krachtlijnen” om te vormen tot bouwstenen. Dat zijn de elementen waar onze afgevaardigden over mochten stemmen en waar ons congres voor een groot stuk over handelde.
Onze bouwstenen zijn beperkt in aantal en inhoud. Het was een be
Bouwsteen 3
wuste keuze om enkel de essentie over te houden en concrete toe
We treden proactief naar buiten met onze dienstverlening en zor
komstlijnen op papier te zetten in plaats van onbegrijpelijke paragra
gen voor gerichte info aan onze leden, onder meer bij wijzigingen
fen en lange “wetteksten” die eigenlijk nauwelijks te vatten zijn.
van reglementering.
De bouwstenen zijn gegroepeerd per thema. Vijf thema’s – waarden, dienstverlening, communicatie, engagement en actie voeren – maak
Bouwsteen 4
ten immers de kern van ons congres uit. Onder andere de nationaal
We blijven ons engageren op vlak van welzijn op het werk.
secretarissen stelden de thema’s voor en begeleidden de stemming.
Voor psychosociale problemen op het werk (zoals problemen rond
Elke bouwstenen werd goedgekeurd door de afgevaardigden.
pesten op het werk) en loopbaanbegeleiding, zorgen we voor pro fessionele ondersteuning van leden in samenwerking met gespeci
Waarden
aliseerde externe partners. Bij deze bouwsteen werd volgend amendement ter stemming voor
Bouwsteen 1
gelegd en goedgekeurd: “De centrale engageert zich er toe om de
ACV-Openbare Diensten komt op voor de belangen van haar leden
middelen ter beschikking te stellen van de medewerkers om de
door:
bouwstenen 3 en 4 te operationaliseren.”
• collectieve belangenbehartiging • individuele service en dienstverlening aan onze leden
Bouwsteen 5
• de rol van de openbare sector te verdedigen en te promoten
We versterken onze juridische dienstverlening en zorgen ervoor dat
We doen dat vanuit een aantal waarden. Dat zijn idealen en motieven
die voor iedereen bereikbaar is.
die we willen nastreven: • Rechtvaardigheid
Engagement
• Solidariteit • Bescherming van wie zich in een zwakkere positie bevindt
Bouwsteen 6
• Menselijke waardigheid
We willen zoveel mogelijk mensen betrekken bij onze syndicale wer
We willen dit doen:
king en in de eerste plaats onze leden. We hebben speciale aandacht
• op een realistische manier
voor leden die telewerken of zogenaamde ‘nieuwe werkvormen’.
• op een eerlijke en correcte manier • door de dingen samen aan te pakken
Bouwsteen 7
• door bewustmaking van de leden over (mogelijke) (toekomsti
We willen overal voldoende vakbondsafgevaardigden en een ver
ge) problemen
sterking van onze militantenkernen. Wie bereid is zich in te zet ten, kan door de militantenkern worden aanvaard als vakbonds afgevaardigde. We verbreden en verjongen onze basis, die moet
Dienstverlening
immers zo goed mogelijk onze leden weerspiegelen. We bouwen onze jongerenwerking verder uit.
Bouwsteen 2 We zetten in op goede bekendmaking en directe bereikbaarheid van ACV-Openbare Diensten, via e-mail, internet, flyers, persoon lijk en telefonisch contact. Nieuwe leden worden opgevangen door hun afgevaardigde. We doen dit alles vanuit een duidelijke en transparante structuur. We willen een goede doorverwijzing van leden en een vlotte door stroming van informatie op alle schakels van de ketting.
Jan Coolbrandt over thema dienstverlening
7
congres
Tegelijk behouden we de band met wie de loopbaan afsluit. Het
Actie 2.0
behoud van gepensioneerde leden, een actieve gepensioneerden werking en de vertegenwoordiging van gepensioneerden in statu
Bouwsteen 11
taire instanties zijn hierbij belangrijk.
In de acties die we organiseren willen we de publieke opinie maxi maal beïnvloeden. We zetten daarom meer in op alternatieve acties
Bouwsteen 8
die sympathiek overkomen en toch onze boodschap overbrengen.
Tegelijk vergroten we de betrokkenheid van leden, onder meer
We versterken onze propagandamiddelen.
door:
Indien nodig en mogelijk ondernemen we juridische acties. Staken
• correcte en snelle informatie op de werkvloer en grotere zicht
blijft een belangrijke actievorm en het ultieme (laatste) middel om
baarheid van ACV-Openbare Diensten
ons doel te bereiken.
• persoonlijk contact en systematische bekendmaking van onze afgevaardigden
Bouwsteen 12
• personeelsvergaderingen en ledenbevragingen
Acties zijn niet alleen een zaak van militanten maar de uiting van
• sneller op de bal te spelen wat administratie lidmaatschap be
wat aan de basis leeft. We moeten leden en de publieke opinie
treft
meer informeren en betrekken bij onze aanpak en de resultaten ervan. Ook als het resultaat niet bevredigend is.
Bouwsteen 9
Elke actie evalueren we op de vorm en op de inhoud om er de im
Onze afgevaardigden krijgen begeleiding via hun secretaris en een
pact van in te schatten. Op basis daarvan moeten goede alternatie
breed vormingsprogramma (basis - gevorderden - actualiteit).
ven worden uitgewerkt.
We zorgen voor instrumenten die de afgevaardigden helpen in hun opdracht, een zogenaamd “overlevingspakket voor afgevaardig
Bouwsteen 13
den”, en vullen onze militantenvorming aan met een systeem van
We blijven streven naar een aanpak in gemeenschappelijk front.
e-learning.
Syndicale verdeeldheid bij acties verzwakt immers de vakbonden.
We blijven ons verder inzetten voor een betere bescherming van de
Maar we zijn niet het aanhangwagentje van een andere vakbond.
afgevaardigde in zijn syndicaal werk.
Acties moeten passen in onze strategie en aanpak. Wanneer andere vakbonden zonder ernstig overleg acties organiseren, stappen we
Communicatie
daar niet zomaar in mee.
Bouwsteen 10
Deze bouwstenen vormen nu de aanzet voor de volgende vijf jaar van
ACV-Openbare Diensten liet haar communicatie de afgelopen maan
ACV-Openbare Diensten. Samen met onze afgevaardigden gaan we
den doorlichten door een extern bureau.
bekijken op welke manier we ze best kunnen inzetten.
Op basis van deze resultaten versterken we onze communicatieaanpak. De opties worden besproken in de algemene raad. Het nationaal comité volgt de uitvoering verder op en we koppelen systematisch terug naar alle geledingen, zodat het draagvlak wordt bewaard. Met onze communicatie, die aangepast moet zijn aan al onze doel groepen, willen we ook het belang en de meerwaarde van de open bare sector benadrukken.
Ilse Heylen, Hans Thielen en Ansel Swinnen over thema engagement
8
congres
Onze communicatie doorgelicht
Dorien De Wit Ons vierde congresthema ging over communicatie. Een belangrijk thema dat ook bepalend is voor de andere thema’s die we behandelden (waarden, dienstverlening, engagement en actie voeren). Veel staat of valt met communicatie. Daarom besloten we dat dit congres de ideale gelegenheid was om onze communicatiemethoden volledig te laten doorlichten door een extern onderzoeksbureau.Op ons congres werden de eerste bevindingen aan de afgevaardigden voorgesteld.
Steven Wellens, onderzoeker bij Memori (on
imago van de openbare diensten mee (ook
werkvloer. Die werkvloer is volgens Steven
derzoeksafdeling van Thomas More Meche
al gaat het over uitstekende openbare dien
trouwens dé plaats bij uitstek waar we echt
len), focuste in zijn presentatie vooral op één
sten). En een eerste belangrijke stap is erken
het verschil kunnen maken en een persoon
aspect van de doorlichting: imago. Enerzijds
ning van deze imagoproblemen en beseffen
lijke relatie met onze leden opbouwen.
omdat hij slechts 20 minuten kreeg en dus in
dat we hier zelf iets aan moeten doen.
geen geval het volledige onderzoek kon toe
Wat het tweede imagoprobleem betreft,
lichten, anderzijds omdat imago één van de
Troeven
moeten we ons ook profileren als bondge
grootste problemen van een (onze) vakbond
Dat imagoprobleem is duidelijk aanwezig.
noot van de openbare diensten en focussen
is.
Maar volgens Steven hebben we ook enkele
op het belang ervan. We moeten aantonen
belangrijke troeven in handen. Zo zijn we
dat een terugtredende overheid tot situaties
Twee problemen
veel aanwezig in de grote media. Ook ziet het
leid die maatschappelijke gevolgen heeft
Volgens Steven hebben we twee imagopro
brede publiek een vakbond wel degelijk als
voor de gebruikers van openbare diensten. En
blemen. Enerzijds worden we gezien als een
relevante organisatie. We bezitten een stevig
eigenlijk zijn alle burgers gebruiker van één of
conservatieve bende amokmakers, volgens
netwerk dat ons een enorm bereik geeft. En
andere openbare dienst.
velen dus de beschrijving van “een vakbond”.
we hebben met al onze leden, afgevaardig
Anderzijds dragen we ook het negatieve
den en personeelsleden een bijzonder geën
Uitrol
gageerde achterban.
Steven lichtte slechts een klein tipje van de sluier. En uiteraard smaakt dit naar meer.
Breken met
Want wat moet er nu eigenlijk concreet ver
We hoeven dus niet te vrezen voor onze toe
anderen? En hoe moeten we zo’n verande
komst. Maar we moeten wel enkele belang
ringen gaan doorvoeren? Wat met de andere
rijke keuzes maken en op sommige vlakken
aspecten van het onderzoek? Dat vragen wij
zelfs radicaal van richting veranderen.
van ACV-Openbare Diensten ons ook af.
Eerst en vooral moeten we ons eigen project door en door kennen en ons daaraan houden.
Het onderzoek loopt dan wel op z’n einde,
Kiezen om niet te staken moet bijvoorbeeld
maar de definitieve resultaten zijn er nog niet
met volle overtuiging zijn, en we moeten dui
meteen. Die worden de komende weken nog
delijk uitleggen waarom. We moeten meer
neergeschreven en in heldere werkpunten
duiden en bij eventuele acties focussen op het
gegoten. Met deze werkpunten gaan we aan
positieve aspect en niet op het negatieve. We
de slag. Maar ook dan zijn we er nog lang niet.
benadrukken dus beter dat we actievoeren
We spreken immers over veranderingen die
om ervoor te zorgen dat de consument kan
wellicht jaren gaan nodig hebben.
genieten van uitstekende openbare diensten en niet zozeer alle negatieve maatregelen.
Maar waar we willen uitkomen is wél duide lijk: het consequent vanuit onze eigen visie en
Steven Wellens licht een tipje van de sluier over de onderzoeksresultaten.
Eens we onze eigenheid hebben bepaald,
sterkte tonen wie we zijn. Op de werkvloer, in
moeten we die als organisatie consequent
de massamedia en in al onze communicatie-
uitdragen. Eigenheid bepaalt onze reputatie
uitingen: van onze kleinste flyer tot en met
en die wordt op alle niveaus gemaakt: in een
onze websites en Facebookpagina’s. Ze moe
interview voor het nieuws, aan de onderhan
ten mekaar versterken en aantonen dat we
delingstafel, in een flyer of affiche, op onze
wél een vakbond van deze tijd zijn, met een
Facebookpagina’s en - heel belangrijk - op de
prachtig maatschappelijk project.
9 congres
Vorming gaat viraal
met “syndicale GPS voor groentjes” Ansel Swinnen Wil jij meer weten over ACV-Openbare Diensten? Ben jij een nieuwe afgevaardigde en heb je daar vragen over? Wil je weten wat lidmaatschap van onze vakbond betekent en wat je ervoor terugkrijgt? Dat kom je allemaal te weten op onze nieuwe digitale leerruimte www.syndicalegps.be. De syndicale gps werd in avant-première voorgesteld op ons congres maar is nu ook helemaal beschikbaar voor alle geïnteresseerden.
toegang tot vorming. Ze kunnen belangrijke info dus herhalen en raadplegen op eigen tempo, waar en wanneer hen dat best uitkomt. Naast de leerruimte voorzien we ook een fo rum waar afgevaardigden vragen kunnen stel len over hun eigen werking en eventuele pro blemen daarrond.
Twee ruimtes
Onderhandelen maakt je wegwijs in de onder
Het project is nieuw en blijft nog wel even in
Onze digitale leerruimte bestaat uit twee de
handelings- en overlegstructuur van de open
opbouw. Aanpassingen kunnen zeker nog ge
len: een kennismaking met vakbondswerking
bare sector en geeft je tips over de praktische
beuren op basis van feedback die we van de
en een onderdeel voor de beginnende afge
aanpak van overleg.
gebruikers krijgen. Ook daar is op het leerplat form reactieruimte voor gelaten.
vaardigde. Actie voeren laat je kennismaken met alterna Deel één, kennismaking, staat open voor alle
tieven om actie te voeren en leert je hoe je een
geïnteresseerden. Afgevaardigden en leden,
actie op poten zet.
Overlevingspakket voor nieuwe afgevaardigden Naast de digitale leerruimte stelden we op het
maar ook niet-leden kunnen een kijkje nemen en op een interactieve manier kennismaken
Welzijn op de werkvloer ten slotte legt je uit
congres ook het onthaalpakket (ook wel over
met vakbonden. Behalve uitleg over de functie
hoe een degelijk welzijnsbeleid er moet uitzien
levingspakket genoemd) voor nieuwe afge
van een vakbond geven we ook meer speci
en welke impact je als afgevaardigde kan heb
vaardigden voor.
fieke informatie over vakbondswerking in de
ben. Dat pakket voorziet naast promotie- en actie
openbare sector en wat het juist betekent om afgevaardigde te zijn bij ACV-Openbare Dien
Tips en tools
materiaal ook de onthaalbrochure “Syndicale
sten.
Met enkele welgemikte oefeningen en filmpjes
GPS voor groentjes”.
maken we je wegwijs in de materie. Ook vind je Deel twee is enkel toegankelijk voor onze afge
onder ieder hoofdstuk tips en tools die je recht
De brochure omvat een aantal thema’s die ook
vaardigden. Na registratie en aanvraag van een
streeks kan gebruiken op je werkvloer.
op de digitale leerruimte worden besproken. In de brochure leren afgevaardigden alles over
paswoord kan je volop basiskennis opdoen De website geeft je een goede basis van syn
ACV-Openbare Diensten en komen allerlei on
dicale werking, maar kan de basisvorming die
derwerpen zoals dienstverlening, ledenwer
Syndicale aanpak
nieuwe afgevaardigden aangeboden krijgen
ving, onderhandelen en actie voeren aan bod.
Dat laatste deel omvat vier hoofdstukken: syn
niet vervangen.
over onze militantenwerking.
Nieuwe afgevaardigden ontvangen zo’n pak
dicale aanpak, onderhandelen, actie voeren en welzijn op de werkvloer. Ieder hoofdstuk
Het leerplatform is een aanvulling en geeft
ket rechtstreeks van hun verantwoordelijke
bevat een aantal lesonderwerpen die het the
nieuwe afgevaardigden wel directe en snelle
vakbondssecretaris.
ma stap voor stap toelichten. Syndicale aanpak omschrijft hoe je de commu nicatie met de werkvloer best aanpakt, welke
Meer informatie over de leerruimte
stappen je zet bij syndicale dienstverlening en
of het onthaalpakket?
[email protected].
hoe je aan ledenwerving doet.
i
10
congres
Sectorcongres Federaal, gemeenschappen en gewesten
Moderne dienstverlening, aangepast Mark Saenen
De federale overheid, de gemeenschappen, de gewesten, op dit sectorcongres was een erg gevarieerd publiek aanwezig. Ook inhoudelijk was er dus voor elk wat wils. Zo werd er gesproken over “het nieuwe werken”, over een staking als enige vakbondsactie en waren er een aantal werkgroepen waarin de deelnemers hun mening konden poneren. En er was ook een “uit het leven gegrepen” verhaal over dienstverlening waarmee we nog eens duidelijk het nut van een vakbond als ACV-Openbare Diensten hebben aangetoond. Dienstverlening als hoeksteen
ring, maar wel om in slechte omstandigheden
Hulp waar nodig
Dienstverlening aan leden is de hoeksteen
sneller weer op goede weg te zijn. Ze ziet een
In de loop der jaren deed Patsy een paar keer
van onze werking. Om eens te kijken hoe
vakbond eerder als een hulpmiddel in haar
beroep op haar ACV-afgevaardigde.
dienstverlening ingrijpt bij onze leden, von
carrière, want ze in ambitieus en wil hogerop,
• Ze had een vraag over 4/5e werken, want
den we een mooi voorbeeld met het verhaal
en niet zozeer als een bescherming.
haar ouders raken stilaan op de sukkel en voor hen had ze toch graag wat meer tijd.
van Patricia, of Patsy voor de vrienden, uit Zottegem.
Niet meer helemaal gerust
Samen met de afgevaardigde bekeken ze
• Patsy is 41 jaar en werkt in Brussel op een
Patsy werd dus lid van een vakbond, en koos
de website van FEDWEB en bekeek ze op
voor ACV-Openbare Diensten. Politiek was
de website van FEDWEB de informatie en
sociale zekerheidsparastatale. • Ze werkt op niveau C en is een drietal jaar
ze niet geëngageerd - het interesseerde haar
geleden lid geworden, enkele maanden
niet - maar toen die rare man uit Antwerpen
• Een jaar later was er iets mis met de uitbeta
nadat ze in Brussel begon te werken.
op televisie steeds weer sprak over verminde
ling van de eindejaarspremie. Ook de afge
ren, inleveren, inkrimpen, uitdoven, snoeien
vaardigde kon niet direct antwoorden, hij
en stopzetten, was ze toch niet meer hele
stelde de vraag dan maar aan de vakbonds
maal gerust in de toekomst. Tenslotte moest
secretaris die de juiste berekening ook niet
Patsy is lid van een vakbond. Dat was haar
het huis afbetaald en zouden de kinderen
meteen kon opsommen. Daarna werd een
eigen keuze, lidmaatschap was geen traditie
weldra hogere studies aanvatten.
mail gestuurd naar de vakbondsconsulent.
• Ze is samenwonend, heeft twee kinderen en een huis op afbetaling.
voorwaarden.
in haar familie. Ze zag een vakbond niet als
Met Patsy in CC. Voor het einde van de week
een sociaal engagement, ze militeert niet, en
Ze werd lid omdat een ACV-afgevaardigde bij
als er een grote betoging plaatsvindt, zal ze
haar was komen zitten, en haar niet had ge
• De derde vraag aan haar afgevaardigde
die dag liever telewerken dan meestappen.
dicteerd wat ze allemaal miste, maar haar had
was moeilijker. Vorig jaar had ze nog een
Ze ziet een vakbond ook niet als een verzeke
gevraagd wat ze nodig had.
competentiepremie ontvangen, en een
had ze een antwoord ontvangen.
Dienstverlening aan leden is de hoeksteen van onze werking.
congres
aan de noden van de tijd tijdje nadien had de CDVU haar laten we
houding van de CDVU via onderhandelings
van de kerel die er zogezegd de kantjes van
ten dat die uitbetaling ten onrechte was
kanalen aan de minister voor Ambtenarenza
afliep, zwaar ziek in de kliniek lag.
gebeurd, en dat ze die moest terugbeta
ken voor te leggen. Ook voelde ze zich helemaal niet gewapend
len. Dat was een probleem want ze had dat geld al uitgegeven (je weet wel, kinde
En uiteindelijk, we besparen je de procedure,
om zo’n verantwoordelijkheid op te nemen.
ren en hypotheek). Via de vakbondsconsu
werd de CDVU teruggefloten en kon het ge
Ze was weliswaar uitgenodigd voor een vor
lent was ze met de CDVU tot een vergelijk
zond verstand zegevieren.
ming daarover, maar die bleek enkel uit elearning te bestaan.
gekomen dat die terugbetaling in acht schijven kon gebeuren.
Dienstverlening kan het individueel belang van een lid overstijgen. Bij terugkerende
Tijdens de middagpauze luchtte ze daarover
Individueel én collectief
klachten gaat een knipperlicht branden zodat
haar hart gelucht bij de ACV-afgevaardigde.
Nadien echter kwam er van de CDVU een
naar een collectieve oplossing kan worden
En die had op de website van ACV-Openbare
nieuw schrijven waarin stond dat het afbeta
gezocht.
Diensten een opleiding gevonden waarin alles van loopbanen en evaluaties grondig
lingsplan werd opgezegd en dat ze de reste rende som, nog meer dan de helft, in één keer
Vorming
zou moeten terugstorten, zo niet zou ze heel
Patsy had nog andere problemen op haar
wat ellende over zich heen krijgen.
werk. Haar chef had haar aangeduid als func
Die opleiding is Patsy bevallen, zo goed zelfs
tionele chef, en daarom moest ze enkele van
dat ze zich later nog eens heeft ingeschreven
Alweer met de afgevaardigde naar de vak
haar collega’s van niveau D evalueren. Haar
voor een andere cursus. Want ze wil graag ni
bondsconsulent. En die kon vertellen dat ze
chef drukte haar op het hart dat ze dat maar
veau B worden.
de laatste tijd wel vaker zo’n klachten was
beter nauwgezet kon doen, en dat ze die die
tegengekomen. Voor de consulent een reden
kerel die er de kantjes van afliep maar eens
Lidmaatschap
om de grotere middelen in te schakelen. Zul
flink moest aanpakken. En dat haar eigen eva
Met een verhaal zoals dat van Patsy tonen we
ke problemen vergen immers een collectieve
luatie zou afhangen van de kwaliteit van de
aan hoe belangrijk dienstverlening is. Door
aanpak.
evaluaties die ze zou doen.
voor kleine vragen maar ook grote proble
Het probleem werd vervolgens door het team
Patsy voelde zich heel ongelukkig daarover.
zoeken naar oplossingen, vullen we meteen
van secretarissen besproken. Daar werd be
Omdat ze goed met deze mensen samen
de belangrijkste reden in voor lidmaatschap
slist om de veranderde opstelling en stugge
werkte en omdat ze wist dat de echtgenote
van onze vakbond.
werd uitgelegd.
men bereikbaar te zijn en tot het uiterste te
Dienstverlening kan het individueel belang van een lid overstijgen.
12
congres
Sectorcongres Bijzondere Korpsen
Televisieformats, koffiecaravan en live demo met een politiehond. Ilse Heylen Ons sectorcongres ging grotendeels over de lopende of komende hervormingen in onze drie sectoren. Zowel politie, defensie als brandweer staan immers voor stevige uitdagingen. Een evidente keuze, maar geen evident verhaal om te brengen. Zo is er voor defensie na een jaar lang bakkeleien nog steeds geen duidelijkheid, zit de brandweerhervorming eveneens een jaar na datum nog vol gaten en onvolledigheden en hangt bij de politie het kerntakendebat – met mogelijk serieuze gevolgen voor het statuut en de organisatie van de geïntegreerde politie - boven het hoofd. Bij zulke hervormingen zijn de grootste gevolgen voornamelijk merkbaar op de werkvloer zelf. Het zijn onze militanten die daar dagelijks mee worden geconfronteerd. Microsyndicalisme heet dat dan. Met drie vragen bekeken we hoe onze militanten met deze hervormingen omgaan. Want het is alles behalve evident voor hen. En het leek ons ook een ideaal opstapje naar het algemeen congres van de volgende dag.
Mooi gekaderd
Bolle vervangen door Mevrouw Vanrijckeg-
had doorgehakt over de toekomst van De
Na een gevatte inleiding door een kersverse
hem om een uiteenzetting te geven over de
fensie.
en jonge sectorvoorzitter, kregen drie gast
optimalisatie en het kerntakendebat. Tot slot kwam de heer Jurgen Callaerts de
sprekers uit politie, defensie en brandweer het woord. Zij gaven prognoses en een stand
Defensie werd vertegenwoordigd door Ge-
brandweerhervorming illustreren. Deze laat
van zaken over de hervormingen.
neraal-Majoor Claeys, die de hervormin
ste gaf voornamelijk de richting aan waarin
gen bij Defensie kwam toelichten. Hij kon
de hervorming verder gestalte zou aanne
Voor politie werd, gezien de omstandighe
echter slechts een algemeen kader schetsen
men. Hij benadrukte onder meer het belang
den, Commissaris-Generaal Catherine De
omdat de regering nog altijd geen knopen
dat het huidig kabinet hecht aan de volledige
congres
het personeel, meer en meer onbetaalbare
impact dat heeft op het engagement en de
om ook het preventieve luik te implemente
kosten voor woon-werkverkeer, gebrek aan
motivatie van de brandweerlui.
ren en de belangrijke rol van vrijwilligers in
middelen, waardering voor de job van de mi
het brandweergebeuren
litair… Militairen willen weer fier kunnen zijn
Een greep uit de uitspraken (vrij ver-
op hun werk!
taald) van Bert Goedermans
veiligheidsketen, de inspanningen nog nodig
Achter de rug Na hun toespraken werden draaiden onze ge
Een greep uit de uitspraken (vrij ver-
“Het beleid rond eindeloopbaan is zo goed
nodigden zich met hun rug naar het publiek
taald) van Jan Van Bogaert,
dat bij een recente brand in een rusthuis, de
om te luisteren naar de bezorgdheden die
oma’s ONS naar buiten droegen.”
leven binnen de sectoren. Van iedere sector
“Buiten deze gelatenheid zijn onze mensen
nam de voorzitter het woord.
ook boos. Om de volgende redenen:
De sector politie benadrukte hoe de toe
Wetende dat de zoveelste - ik ben de tel kwijt,
standen over de pensioenleeftijd en einde
maar we zijn bezig sinds 1992 (!) - hervor-
loopbaanmaatregelen nog steeds zwaar op
ming eraan komt, bereiden de mensen zich
“Dit is slechts een greep uit onze verzuch-
de maag liggen en hoe met argusogen wordt
voor op het volgende sociaal slagveld. Het
tingen. Want de complexiteit van de brand-
gekeken naar het kerntakendebat. Voor onze
verhuizen of afschaffen van eenheden, het
weerwereld en de eigenheid van elke zone
mensen is het immers duidelijk dat privatise
sluiten van kazernes heeft voor sommigen
zorgt voor een brede waaier van problemen
ring zeker niet zal bijdragen tot betere vei
faliekante financiële gevolgen.
en bezorgdheden in het hele land.”
dreiging en de genomen maatregelen wer
Al enkele ministers van Defensie lang horen
“Brandweermensen zijn altijd gemotiveerde
den besproken.
wij dat de mensen het grootste kapitaal zijn
mensen geweest. Misschien soms wat vrank
van Defensie. Wel, we zijn dit kapitaal aan
of koppig, maar steeds met het hart op de
Een greep uit de uitspraken (vrij ver-
het verliezen. Welke militair is nog fier op zijn
juiste plaats. Besef goed dat je die motivatie
taald) van Robert Coucke:
beroep? Welke militair maakt nog reclame
niet door middel van koninklijke besluiten
voor ons (eens) zo mooie beroep?
kan opleggen of organiseren, die verkrijg je
“Alle gekheid op een stokje, we kunnen er eens om lachen, maar het is toch eerder groen.“
ligheid. Ook de opdat moment heel actuele
alleen door een oprechte en zichtbare blijk
“De groep politie is ongerust en heeft er genoeg van, denk maar aan de optimalisatie,
Wij willen weer fier kunnen zijn op ons be-
de problematiek pensioenen, het kernta-
roep!” “Bedankt om mijn geklaag te aanhoren,
kendebat en het monster van Loch Ness: de functionele verloning.” “Iedere dag moeten we zogenaamde initiatieven in het kader van het kerntakendebat voornamelijk via de pers vernemen.” “We zijn ervan overtuigd dat het debat dat vandaag wordt gevoerd, veel te ver gaat. Wij herinneren de overheid er ook aan dat tal van taken uitgevoerd worden door CALOG personeel” Voor Defensie kwamen de volgende zaken aan bod: onzekerheid over de hervorming, gebrek aan communicatie, angst voor een nieuw sociaal slagveld, eventuele sluiting van eenheden en de gevolgen daarvan voor
van waardering en respect.”
De groep brandweer gaf aan dat met de her
maar nog meer bedankt om er iets mee te
vorming heel wat fout loopt en welke enorme
doen”
14
congres
Recht van antwoord en de ideale wereld
over motivatie, emotie en communicatie bij
willen mee vorm geven aan deze nieuwe or
hervormingen, werden volgende drie vraag
ganisaties en zetten dan ook maximaal in op
Na een deugddoende baristakoffie mochten
stukken besproken in werkgroepen:
constructief overleg.
onze genodigden zich verweren in een recht
• Hoe communiceer ik bij hervormingen?
van antwoord en werden ze uitgenodigd om
• Hoe ga ik om met emoties en negatieve
een blik te werpen op de “ideale wereld”
berichten bij hervormingen? • Hoe motiveer ik mensen?
In dat recht van antwoord was er in de eerste plaats oprecht begrip voor de bezorgdheden maar was de boodschap ook ontnuchterend eerlijk en wees men op de nood aan veran dering, aangepast aan nieuwe realiteiten. Opvallend in de ideale wereld zagen we be zorgdheid over de moeilijkheden om de be oogde doelstellingen te bereiken maar ook een grote ambitie om een degelijke organi satie daadwerkelijk op de kaart te krijgen.
Werk op de middagplank In
een namiddagprogramma werden de
congresdeelnemers uitgenodigd – of uitge daagd - voor een groepswerk rond dat zoge noemde ‘microsyndicalisme’. Hoe pak ik syndicaal werk op mijn werkvloer
Brede vragen met brede mogelijkheden tot interpretatie, wat ook bleek uit de diverse benaderingen. Is het mijn emotie als afge vaardigde of die van onze leden? Aan wie is het te motiveren? Aan de organisatie of aan ons afgevaardigden? En wat motiveren we dan? Is het van de overheid dat we die duidelijke communicatie verwachten of hoe vullen we zelf in? Elke werkgroep kreeg uitvoerig de kans om hun bedenkingen en suggesties per bespro ken vraagstuk uit de doeken te doen. Daaruit bleek toch de behoefte aan duidelijke com municatie, steun voor en door mekaar en vaak niet evidente en moeilijke vertaalslag naar onze leden.
aan bij hervormingen? Na opnieuw een
Ook gaf men duidelijk aan dat we niet langs
korte inleiding van Mevrouw Vanrijckeghem
de kant willen en mogen blijven zitten. We
Conclusie van de dag De richting werd duidelijk: er werd gekozen voor dialoog met respect van de overheid voor het personeel. Maar we kregen ook erg concrete inzichten die maken dat we prak tische zaken in het werk moeten stellen om eraan tegemoet te komen. Zo gaan we voor de brandweer onze contactmomenten orga nisatorisch moeten herdenken. Andere bedenkingen zijn minder concreet en vragen meer uitdieping. Zoals wie nu voor welke communicatie verantwoordelijk is. Weer een nieuwe uitdaging voor ons voor de komende congresperiode.
Bedankt! Het was een gevulde maar geslaagde dag. Omdat alle medewerkers en ondersteunen de diensten, maar ook alle deelnemers daar toe hebben bijgedragen. Aan allen dus een welgemeende dank.
congres
Sectorcongres vervoer
Aandacht voor werkbaar werk Laura Bernaerts en Thomas Vael Voor de sector vervoer werd het een inspirerende dag waarbij thema’s zoals arbeidskwaliteit, werkbaar werk in de sector en de relevantie van de vakbond anno 2015 aan bod kwamen. De dag begon met een inleiding van Henry Mailliard, expert bij het kabinet van Waals minister van mobiliteit Di Antonio. Zijn uiteenzetting over het belang van financiering en het multimodaal openbaar vervoersmodel, warmde de zaal meteen goed op. Chauffeur, een veeleisend beroep
recent nog een studie uit over de arbeidskwa
De eerste spreker van deze congresdag was
liteit van het chauffeursberoep. De bevindin
dokter Egmont Ruelens. Hij kwam toelichting
gen uit dit onderzoek spreken voor zich:
doen, zijn beperkt. • De mate waarin de chauffeur in zijn or ganisatie ondersteuning krijgt bij proble
geven bij zijn onderzoek over gezondheid op het werk, waarin hij de werkomstandigheden
heeft om aan de zware vereisten te vol
• Werkgerelateerde
gezondheidsklachten
men, laat vaak te wensen over.
bij de Vlaamse Vervoermaatschappij De Lijn
komen in de sector van het stad- en streek
• Atypische werkuren en onregelmatige
in Antwerpen bestudeerde. In het kader van
vervoer meer voor dan bij veel andere be
werkroosters zorgen voor een verstoorde
dat onderzoek was hij gedurende een jaar
roepen.
balans tussen werk en privéleven.
ook werkzaam als buschauffeur in Antwer pen.
• Een steeds strakker tijdschema tijdig én veilig afleggen, is enorm veeleisend. • De mogelijkheden die de chauffeur zelf
Hij concludeerde dat het chauffeursberoep op vele aspecten toch als een relatief ‘ziek makend’ beroep kan worden beschouwd. Op bepaalde indicatoren die de kwaliteit van de arbeid meten, scoort het chauffeursberoep immers erg laag. Een boeiend onderzoek waaruit we inspiratie halen die we kunnen ge bruiken in de komende debatten rond langer en werkbaarder werken. De congresdeelne mers van de andere openbare vervoersmaat schappijen toonden veel interesse in een ge lijkaardig onderzoeksopzet. Een suggestie die we zeker meenemen.
Werkbaar werk? Vervolgens kwam Guy van Gyes, onderzoeker bij HIVA KU Leuven aan het woord. HIVA voer de in opdracht van ACV-Openbare Diensten
• De chauffeur doet bovendien ook fysiek belastend werk, waarbij tegelijkertijd het respect van de reizigers afneemt.
16
congres
Als gevolg van deze stressfactoren, stelde het
Het volledige onderzoeksrapport is raadpleeg
geanimeerde uiteenzetting over het nut van
onderzoek vast dat buschauffeurs:
baar via www.acvdelijn.be en www.acvbuscar.
vakbonden en hun collectieve actie anno
• Minder tevreden zijn over hun job dan de
be.
2015. Ook zijn zijsprongetjes over alternatie ve actievormen en minimale dienstverlening
gemiddelde werknemer. • Een slechtere fysieke gezondheid hebben,
Zowel de bevindingen van dokter Ruelens als
en specifiek meer rugklachten en klachten
de onderzoeksresultaten van de studie van
in nek, schouders en armen
HIVA, sterken ons in de overtuiging dat de
gaven aanleiding tot een levendig debat.
• Vaker aangeven dat hun werk een nega
arbeidskwaliteit in de sector van het stad- en
Startschot sociale verkiezingen 2016
tieve impact heeft op hun gezondheid.
streekvervoer dringend moet worden verbe
Eindigen deden we die dag in stijl: in een
• Meer dagen dan een gemiddelde werkne
terd. De werkbaarheid van het beroep moét
zelfgemaakt filmpje lieten we enkele geën
absoluut omhoog, des te meer omdat chauf
gageerde militanten uit onze sector aan het
feurs in de toekomst tot een hogere leeftijd
woord. Ze vertelden met veel overtuiging
mer afwezig zijn.
aan de slag zullen blijven.
over hun ervaringen als militant en over hun motivatie en engagement voor onze vak
Alle foto’s en filmpjes van ons congres kan je bekijken via de website www.acv-openbarediensten.be doorklikken naar de congrespagina.
Vakbond anno 2015? Na deze boeiende tus
bond. Dat filmpje kan je binnenkort bekijken op YouTube.
senkomsten nam Stan De Spiegelaere, on
Met deze aangrijpende getuigenissen werd
het
het startschot gegeven voor de boeiende
Europees Vakbonds
periode die voor ons ligt en die volledig in
instituut (ETUI), het
thema zal staan van de sociale verkiezingen
woord. Hij bracht een
in mei 2016.
derzoeker
aan
congres
Sectorcongres lokale en regionale besturen Joris Lermytte
Voormiddag: debat over de toekomst De sector lokale besturen congresseerde over de toekomst. Tijdens het voormiddagdebat kwamen drie sprekers hun visie daarover toelichten. Aansluitend volgde een debat. We zorgden voor een evenwichtig panel: Kris Snijkers, adjunct-kabinetschef van minister Liesbeth Homans, kwam de visie van de minister toelichten. Wim Dries, de burgemeester van Genk, kwam met een verhaal uit de praktijk en Filip De Rynck, hoogleraar bestuurskunde aan de UGent, bekeek alles met een academische bril. De boodschap van de sprekers willen we hieronder graag delen. Evoluties en uitdagingen Kris Snijkers schetst een reeks evoluties en uitdagingen die op de lo
Verder stellen zich ook twee concrete uitdagingen. De integratie van
kale besturen afkomen. Zijn uitgangspunt is de vraag hoe we de lo
het OCMW in de gemeente is de eerste. Een geïntegreerde gemeente
kale besturen moeten organiseren, zodat dat ze op een efficiënte én
en OCMW kunnen immers zorgen voor een geïntegreerd lokaal soci
democratische wijze doelstellingen kunnen bepalen en realiseren die
aal beleid voor de inwoners.
een meerwaarde bieden voor de lokale gemeenschap. En digitalisering is de tweede concrete uitdaging. De permanente De huidige organisatie van de lokale besturen wordt dus in vraag
stroom aan nieuwe digitale mogelijkheden biedt kansen aan de lo
gesteld. Kris Snijkers ziet vijf grote uitdagingen. De eerste is die van
kale besturen om hun beleid en diensten te verbeteren.
de bestuurskracht. Vlaanderen heeft relatief veel kleine gemeenten waarvan steeds meer wordt verwacht. De capaciteit om aan die ver wachtingen tegemoet te komen is bij veel besturen niet optimaal. Daar moet aan worden gesleuteld. Een tweede zorgenkind is de zogenaamde ‘satellietisering’ van lokale activiteiten. Steeds meer activiteiten worden opgenomen door in stellingen die rond de gemeente ‘zweven’. We denken aan autonome gemeentebedrijven, politiezones, hulpverleningszones, OCMW-ver enigingen, intergemeentelijke samenwerking… Die functioneren tel kens in meerdere of mindere mate autonoom van het lokaal bestuur. Daarbij stelt zich de uitdaging om ervoor te blijven zorgen dat het geheel nog steeds voldoende centraal kan worden aangestuurd. Tegenover een voldoende nood aan centrale controle staat de nood aan autonomie van de lokale besturen. Lokale besturen moeten zelf standiger worden, in de eerste plaats tegenover de Vlaamse overheid. Daarbij moeten autonomie en verantwoordelijkheid samen gaan. Die bestaat uit het afleggen van verantwoording tegenover zichzelf, de inwoners en het middenveld.
18
congres
Namiddag: de toek Verandering van tijdperk Wim Dries waarschuwt vakbond en lokale besturen: we maken een verandering van tijdperk mee. Lokale besturen worden steeds meer clusterorganisaties: grote organisaties die bestaan uit vele auto nome entiteiten. Zoiets vraagt om integratie en afstemming. Niet in het minst op vlak van personeelsbeleid. Zo hanteert de groep ‘Genk’ een aantal gemeenschappelijke principes op vlak van perso neelsbeleid. Die zijn tot stand gekomen op basis van een partner schap met de vakorganisaties. Samen moeten antwoorden worden gevonden op de uitdagingen in verband met flexibiliteit, rechtspo sitieregeling, statuut, en zo meer. En ook niet onbelangrijk: participatie van de burger en nieuwe de mocratie, het nieuwe werken… Op al die vraagstukken moet het lokaal bestuur van de toekomst een antwoord klaar hebben. Dat vraagt voldoende vrijheid in de rechtspositieregeling, een concur rentieel personeelsstatuut en volop inzetten op nieuwe vormen van arbeidsorganisatie. Het nieuwe werken biedt kansen om te komen tot een optimale balans tussen werk een privé.
Vakbond = partner Filip De Rynck pakt uit met een reeks feiten die de lokale besturen van vandaag typeren. De schaal van de besturen zit niet goed: er wordt op heel veel vlakken samengewerkt. Vaak is het echter aan gewezen dat lokale besturen verder gaan en werkelijk inzetten op schaalvergroting. Enkel zo kan de politiek blijven besturen en zul len er voldoende kansen zijn voor het personeel. De tewerkstelling in de lokale besturen is tussen 1970 en 2013 verdrievoudigd. Een rationalisering van de personeelsinzet is vandaag dan ook wel op z’n plaats, zo vindt professor De Rynck. Er moet een gedifferentieerd debat komen over de taken en werkwijzen van de lokale overheden. Filip De Rynck heeft een duidelijke boodschap voor de vakorgani saties. Vakbonden richten zich vandaag nog veel te veel op statu tairen, terwijl die groep steeds meer afneemt. Hij stelt zich ook de vraag of de vakbond nog wel zo sterk moet inzetten op een rech tendiscours. Kan ze in de plaats niet beter inzetten op loopbaankan sen voor medewerkers, op boeiende loopbanen voor het personeel, op kansen voor interne en externe mobiliteit…? “Willen vakbonden zelf relevant blijven en het sociaal overleg relevant houden, dan moeten ze hierin meegaan en zich meer dan ooit opstellen als een partner van de lokale besturen”, zo besluit professor De Rynck.
Tijdens het namiddaggedeelte van het sectorcongres richtten we onze blik op twee dialogen: één over de opkomst van zorgbedrijven en één over de toekomst van de OCMW’s. Aan het woord kwamen Johan De Muynck, CEO van het Antwerps Zorgbedrijf, en Piet Van Schuylenbergh, directeur OCMW’s bij de Vlaamse vereniging van steden en gemeenten. Zorgbedrijven Het zorgbedrijf Antwerpen is een succesverhaal en is het voorbeeld voor de lokale zorgsector. Van die stelling probeerde Johan De Muy nck de congressisten in Mons te overtuigen. De lokale zorgsector en in het bijzonder de ouderenzorg, staat voor de uitdaging zich in snel tempo te moderniseren om relevant te blijven. Enkel een doorgedreven reorganisatie en verzelfstandiging waarborgt de overlevingskansen van de lokale zorgsector. De oprichting van een zorgbedrijf is daartoe een uitstekend middel, al moet de focus juist worden gelegd: zorg bieden aan zoveel mogelijk mensen. Enkel zo kan het zorgbedrijf haar maatschappelijke rol blijven vervullen. “We vullen de ontbrekende schakel(s) in zodat iedereen, aan een betaalbare prijs, de kans krijgt om comfortabel ouder te worden”, zo verduidelijkt Johan De Muynck. Het personeel speelt daarbij een cruciale rol. De beloftes die het zorgbedrijf doet aan de bevolking kunnen enkel worden nageko men door competent en gemotiveerd personeel. Johan De Muynck maakt er geen sprookje van: “uiteindelijk wordt het succes bepaald door hard werken”, zo herhaalt hij een tiental keer. Enkel met een personeelsgroep die het elke dag weer kan opbrengen om hard te werken kan een zorgbedrijf haar missie waarmaken en financieel gezond blijven. Een concurrentieel en motiverend personeelsbeleid is daarbij belangrijk: de arbeidsvoorwaarden kunnen best net iets beter zijn dan bij de concurrentie. Ook van financiën heeft Johan De Muynck duidelijk kaas gegeten, al benadrukt hij telkens dat de focus niet op de cijfers mag liggen, maar op de zorg aan de klant. Goede cijfers komen er enkel door in te zetten op volume, expertise en specialisatie. Het is daar waar een zorgbedrijf een verschil kan maken.
19
congres
omst van de lokale zorg en OCMW’s Gemeente + OCMW
Daar tegenover staat een zeer krappe timing. Alles moet in de steigers
De conceptnota die de Vlaamse regering presenteerde over de inte
staan tegen de zomer van 2017. De integratie moet rond zijn voor
gratie van de OCMW’s in de gemeenten vormde het uitgangspunt van
2019. In 2018 kan men al geen belangrijke beleidsbeslissingen meer
het betoog van Piet Van Schuylenbergh. Doel is te komen tot een in
nemen omwille van de verkiezingen. En daarvoor moeten wel 500 de
tegratie lokaal sociaal beleid. Individuele hulpverleningsbeslissingen
creten worden aangepast.
komen bij een bijzonder comité te liggen en het beleid zal bepaald worden door de gemeenteraad. Diensten van het OCMW worden ge
Er moeten ook waarborgen komen voor het personeel. Loon- en ar
meentelijke diensten, eventueel mits verzelfstandiging en samenwer
beidsvoorwaarden mogen geen wapen in de concurrentieslag wor
king.
den. Daarbij kan best gekeken worden naar de sector. Als de arbeids voorwaarden in de openbare sector en de privésector gelijkaardig
“Inhoud is belangrijker dan structuren”, zo stelt Piet Van Schuyler
zijn, dan kan er niet geconcurreerd worden op de kap van het per
bergh, “maar Vlaanderen kijkt enkel naar structuren”. “Er moeten meer
soneel.
waarborgen komen voor een sterk lokaal sociaal beleid en meer ruim te voor lokale keuzes”. Er zijn nog veel onduidelijkheden en risico’s.
Publieke zorg is belangrijk: zorg publiek houden moet de centrale
Er moet nog erg veel geregeld worden. Bijvoorbeeld: sociale maribel.
doelstelling zijn. Enkel publieke zorg biedt immers voldoende waar
Die kan blijven bestaan na afschaffing van de OCMW’s, maar er moet
borgen op een betaalbare, laagdrempelige en toegankelijk zorg op
wel een aanpassing komen van het stelsel. De onduidelijkheid moet
maat. Publieke zorg waarborgt bovendien kwaliteit, keuzevrijheid en
weg.
betaalbaarheid én voorkomt monopolies.
20
congres
De strafste sector
Dorien De Wit Dat personeelsleden uit de openbare diensten uit sterk hout gesneden zijn, wisten we natuurlijk al. Maar wij vroegen ons af welke sector nu eigenlijk de strafste sector van ACV-Openbare Diensten zou zijn. Wij vonden ons congres de ideale gelegenheid om dat met een aantal zeer serieuze proeven eens uitgebreid te onderzoeken.
Stap 1: de kandidaten
Stap 2: betekenis van bovenstaande feiten
Stap 3: de proeven
Een wedstrijd staat of valt met het aantal in geschreven kandidaten. En daar werden al
1. De sector vervoer zat al jaren te wachten
soort wedstrijden nogal serieus op. Er is dan
op zo’n uitdaging en had in alle stilte een
ook lang nagedacht over de proeven. De
ploeg met hun beste mensen “klaarstaan”,
strafste sector moet goed kunnen samenwer
gewoon voor als het moment zich zou
ken, doordenken, verbanden leggen en crea
voordoen. Het te kloppen team?
tief zijn. Dat zien we ook terug in de opdrach
een aantal dingen meteen duidelijk. 1. De eerste ploeg die zich (echt onwaar schijnlijk snel) inschreef, kwam uit de sec
Wij bij ACV-Openbare Diensten nemen dit
ten die de teams moesten uitvoeren.
tor vervoer. 2. De lokale besturen zijn onze grootste sec 2. De Lokale en Regionale Besturen waren het best vertegenwoordigd.
tor. Dat is dus een normaal gevolg van een
In ronde 1 (een zo hoog mogelijke toren bou
vaststaand feit.
wen van suikerklontjes) toonden de vervoer sector en een eerste team van de federale
3. Hoewel de bijzondere korpsen de kleinste
3. De bijzondere korpsen kunnen nu een
overheid zicht de sterksten. In een volgende
sector vormen van ACV-Openbare Dien
maal niet wachten om hun “special skills”
opdracht (een zo hoog mogelijk bierkaar
sten, waren zij met vier ploegen de twee
te tonen. Luister naar de naam: bijzonde
tenhuis bouwen) moesten de deelnemers
de best vertegenwoordigde sector.
re. Korpsen.
wiskundig inzicht tonen. Of toonden ze daar gewoon hun ware aard (caféganger of niet)?
4. Er was een jongerenteam dat verschillen de sectoren samen vertegenwoordigde. 5. Geen enkele Franstalige ploeg schreef zich
4. Zij hadden de titel niet zo goed begrepen. Of onze vakbond telt ondertussen zo wei
In ieder geval gingen zes ploegen in totaal
nig jongeren dat ze geen volledig sector
(vervoer, Vlaamse overheid, twee keer de fe
team meer kunnen vormen.
derale overheid, de jongeren en Defensie) door naar de creatieve legoronde.
in. 5. Het woord “straf” was nogal letterlijk ver taald waardoor geen enkele Franstalige
En óf ze creatief moesten zijn. De opdracht
collega zich geroepen voelde om deel te
luidde: “stel je sector voor met de inhoud van
nemen.
deze legodoos”. Het bleek een schot in de roos. Als volleerde legobouwers (Was dit echt sinds kindertijd geleden?) gingen de deelne mers aan de slag. Een strenge jury kreeg de moeilijke opdracht drie ploegen te kiezen voor de halve finale. Die werd uiteindelijk gespeeld door de Vlaamse overheid, Defensie en de Federale overheid. Een moeilijke kubus weer in elkaar zetten, bleek een klusje van niets voor team Defensie. In minder dan een minuut klokten ze af. De andere twee ploegen gingen nek aan nek veel langer door. Na een tiental minuten haalde de Vlaamse overheid de andere finale plaats binnen.
Team Defensie (met de gebroken arm) kwam en overwon!
Alle spelers zijn super gefocust. En die finale werd live gespeeld op ons con gres in Mons.
Stap 4: de finale Nu was het menens. Een zaal van 500 perso nen. Een podium. Camera’s. De eer van de sec tor. Zenuwen. Een zaal van 500 personen. Een zaal van 500 personen. De Vlaamse overheid en Defensie werden naar voor geroepen om het beslissende eind
zelfs wanneer iedereen denkt dat de toren echt niet hoger kan, blijven de spelers doorgaan.
spel te spelen. Een jengatoren bestaande uit houten blokjes zo hoog mogelijk opbouwen en zeker niet laten omvallen was de opdracht. Nu ging het gebeuren. Hard tegen hard. Geen medelijden. Team Defensie ging vanaf het begin de tacti sche toer op waardoor de toren al na enkele zetten begon te wankelen. De spanning liep heel snel op. Het publiek
er worden vreemde tactieken gebruikt
werd bij iedere zet zenuwachtiger (aaaah’s en
om de toren toch maar te laten vallen.
ooooh’s weerklonken luidkeels in de zaal). De Vlaamse overheid speelde sterk en liet zich niet intimideren door de tactiek van Defensie. Maar plots gebeurt het toch: de toren valt. Team Defensie kwam en overwon. Was het hun enorme zelfvertrouwen? De gebroken arm van één van de deelnemers? Hun team geest? Geen idee. Maar Defensie is in ieder geval “De strafste sector”! Nog eens een dikke proficiat aan het Defen sieteam maar ook aan alle andere deelne mende ploegen. Over de voorrondes werd een leuk filmpje gemaakt dat je kan bekijken op YouTube (via het kanaal van ACV-Openba re Diensten).
en dan gebeurt het onvermijdelijke!
22
congres
De leukste syndicale anekdote Dorien De Wit
In februari dit jaar vroegen we onze afgevaardigden om eens na te denken over hun syndicale loopbaan. We gingen namelijk op zoek naar de leukste syndicale anekdote. Een vijftigtal dapperen kropen in hun pen en stuurden hun – soms grappig, soms ontroerend en soms verbazingwekkend – verhaal in. Uit deze inzendingen koos een jury er vijf die op onze website werden geplaatst. Via een onlinestemming werden eind juni de drie winnaars duidelijk. Zij mochten, zoals aangekondigd, op ons congres in Mons hun prijs - een leuk dagje uit met hun medeafgevaardigden - komen afhalen. Onder groot applaus gingen ze het podium op. Met ieder een bloem voor Cath Luyten ontfutselden ze op geheel charmante wijze een kus van de presentatrice. Misschien was dat wel hun grootste overwinning? In ieder geval: een dikke proficiat aan de winnaars. Hieronder laten we je graag even meegenieten met de drie anekdotes.
De allerleukste anekdote van August Vranken Speciale oordopjes Nationale betoging november ’14 ... Alles werd tijdig in gereed
ogen maar recht in de oren met zo’n blik van “hoe komt die aan
heid gebracht … Groene jas? Check! ... Groene paraplu? Check! …
die oordopjes en vooral waar kan ik die krijgen?”. Laat ACV-Open
Groene sjaal? Check!
bare Diensten nu net staan voor solidariteit, dienstverlening, enzo voort… Kortom, een mens wil steeds van goede wil zijn en daarom
Met de auto naar het station, ticket gekregen, de nodige attributen
dit nobele gebaar: “alsjeblieft collega’s van de andere vakbond,
(fluitje, oordopjes) in de aanslag. Kortom, alles voorhanden voor
hier enkele leuke oordopjes. Maar opgelet, ze plakken een beetje,
een boeiende en hopelijk succesvolle nationale betoging. Veel volk
maar da’s omdat ze in plastic hebben zaten. Prompt werden de
in de trein die rood, blauw en vooral groen kleurde.
oordopjes - zonder ze een blik te gunnen - uit het plastic zakje ge nomen en in de verschillende oortjes gestopt!
Onmiddellijk werden wij op het station ondergedompeld in een soort van “war-zone” met vaak grimmige koppen (gelukkig van
Enkele hectometers verder was het tijd voor een kleine eet- en
karton, en wij meenden ergens ook BDW te herkennen). Buiten op
snoeppauze. De meegebrachte gummibeertjes zouden zeker sma
het plein een fantastisch kleurentapijt. Langzaam bewoog de ma
ken. Maar helaas, het enige dat wij nog vonden waren: groene oor
nifestatie zich richting Brussel-Zuid. Geluidsboxen, toeters, bellen
dopjes. De gummibeertjes waren weg!
en de (blijkbaar onmisbare) bommetjes waren alomtegenwoordig. Oeps, hopelijk waren onze collega’s niet boos als de (gummiberen) Tijd om de oordopjes in de oren te proppen dus. Menig collega en militant van de andere vakbonden keek ons niet recht in de
oordopjes slecht uit hun oren raakten.
De derde leukste anekdote van Bert Goedermans De tweede leukste anekdote van Guido Van Campenhout Appelen voor de dag van het personeel Op trot met een hoop appelen voor de dag van het per soneel van ACV-Openbare Diensten Mechelen... Tegen gehouden door onze collega’s van de politie van zone Rupel... ‘s morgens vertrokken vanuit Sint-Katelijne-Waver. Met ap pelen en gadgets voor het personeel van Mechelen-Rupel. De koffer volgeladen met dozen appelen. Met veel goede
Druk op de ketel door de brandweer Begin februari 2012 bereikten ons zeer verontrustende geluiden in verband met de eerste pensioenhervorming, vooral dan wat de eindeloopbaanproblematiek van de brandweer mannen betrof. Om een beetje druk op de ketel te zetten tijdens de ministerraad van 10 februari 2012 werd er de avond voordien door het gemeenschappelijk vakbondsfront opgeroepen om nog snel brandweerman(militanten) te verzamelen voor een betoging aan de Wetstraat. Vanuit Hasselt vertrokken we met een tiental brandweermannen om te verzamelen aan de brandweerkazerne van Brussel Helihaven. De opkomst viel een beetje tegen, slechts 300 brandweermannen vanuit heel België, maar ja, er was ook pas de avond ervoor op geroepen.
wil om al onze personeelsleden attenties te bezorgen voor
In colonne reden we, zoals brandweermannen dat kunnen, met veel lawaai door de stad
de dag van het personeel. Zo dan, een lading appelen en
tot aan de neutrale zone. Vanaf hier vertrokken onze onderhandelaars naar de 16 voor
gadgets afleveren aan de Voochtstraat voor FOD Justitie.
een onderhoud met de ministerraad. Wij posteerden met onze gebruikelijke attributen
Wij tuften naar Boom om daar het gebouw van Finan
(tweeklanken en waterspuiten) aan de Friese ruiters.
ciën te bedienen. Ondertussen waren militanten van
Het was bitter koud die dag en al het water dat wij spoten, vroor onmiddellijk vast op de
ACV-Openbare Diensten aan het uitdelen op de Zwart
weg én aan de kledij van de ordehandhavers. Het viel van in het begin al op hoe weinig
zustersvest en het Douaneplein te Mechelen, in Heist-
politie er aan de versperring stond, maar ja, de versterking stond vermoedelijk om de
op-den-Berg in de Cederstraat en de Binnenweg, in Lier
hoek.
in de Kruisbogenhofstraat. Onze propagandist van ACV Mechelen-Rupel had de appelen en gadgets voor Puurs afgezet op het secretariaat van ACV Puurs zodat onze mi litante Maria kon verdelen. We waren tevreden over ons bezoek aan Boom. We voel den ons gesterkt door het dankbare personeel en tege lijk fier dat we de mensen konden voorthelpen met hun vragen. We stoomden voorbij het recreatiedomein van Boom. Opgericht op de vroegere ontginning van leem voor bak stenen. Grote putten en plassen, mooi ingericht. En plots zagen we politie. “Halt! Hier stoppen!” We werden afgeleid naar een parking van het domein.
Al bij al was de sfeer redelijk goed, aan beide kanten van de versperring. Er ging al eens een bekertje koffie naar de overzijde of een doorweekte en verkleumde politieagente kreeg een paar droge handschoenen van een brandweerman. Op een bepaald moment kwam een afgevaardigde van het VSOA-SLFP vertellen dat zij binnen aan het lijntje gehouden werden en dat er, tegen de belofte in, nog steeds geen onderhoud met de betrokken ministers (Van Quickenborne en Milquet) was geweest. Misschien moesten we eens wat dichterbij komen want de ministerraad hoorde ons pre cies nog niet goed. Daarop werd er wat gerammeld aan de Friese ruiters en stelden we vast dat deze niet al te goed verankerd werden. De spanning steeg een beetje en plots... trokken we de versperrin gen open en onze brandweerwagens rukten op naar de Wetstraat. De ordediensten boden wat weerstand, maar eerder symbolisch. Ik verwachte, terwijl we met brandweerslangen onder de arm oprukten, dat de versterking elk moment met het waterkanon om de hoek
“Dag Mijnheer en... Madame, stap eens uit! Wat voeren
zou verschijnen. Om de hoek bleek inderdaad het waterkanon te staan, maar de bemanning
jullie in je schild? Een koffer vol appelen? Een clandes
beantwoordde onze groet met een wedergroet. En dus stonden we plots vóór de Zestien.
tiene verkoop van appelen? Waar rijden jullie naartoe? Papieren alstublieft!”
De ordediensten hergroepeerden zich voor de ingang (niet dat wij de intentie hadden om binnen te dringen), de slangen werden weer aangekoppeld en de gevel (en ook wat
“Hm, mijnheer en mevrouw de politieagent, wij zijn on
agenten - sorry) werden bespoten. Als één van de weinige militanten aanwezig en als
derweg voor het ACV voor de dag van het personeel. Wij
actief lid van het Nationaal Groepscomité Brandweer besefte ik dat dit een unieke situatie
zijn eigenlijk gehaast want ons schema zit nogal strak. Wij
was. Ik probeerde dan ook constant om de brandweermannen wat in te tomen. Spuiten
delen appelen en gadgets uit aan het personeel van de
op de gevel: oké, spuiten op manschappen van de politie: niet oké, poederblusser: niet
federale ministeries en parastatalen. En eigenlijk zijn wij
oké.
niet mijnheer en mevrouw, maar beide militanten van het ACV.” “Ge gaat toch blazen hoor!”
Ik wilde de ordediensten vooral niet provoceren, zodat we zolang mogelijk op deze plek onze stem konden laten horen. Mijn gedrag moet blijkbaar de verantwoordelijk officier van de politie opgevallen zijn,
“Geen probleem, als het maar niet te lang duurt want
want al gauw raakten we in gesprek. Met als gezamenlijk doel: de situatie niet laten esca
onze collega’s verwachten ons.”
leren. Want die ene poederblusser was er voor hen al nét over.
Ik heb er nog een Bob-sleutelhanger mee verdiend. Wie
Toen ik hem vroeg hoe het kwam dat er slechts een beperkte troepenmacht op de been
dus dacht dat ik ‘s morgens al alcohol nuttigde, moet ik
was hoewel onze komst zelfs de avond ervoor al in de pers aangekondigd geweest was,
ontgoochelen.
antwoordde hij: “tja, ik kreeg gisterenavond rond 21u een telefoontje met de vraag hoe
‘Mijnheer’ en ‘Madame’ reden keuvelend verder. Wat is het toch fijn, om actieve militanten te zijn!
veel manschappen ik kon optrommelen voor vandaag.” Hierop kon ik alleen maar zeggen: “tiens, da’s nu toeval, ik kreeg op dat moment ook een telefoontje, met dezelfde vraag!” :-)
Zoals gewoonlijk presenteerden we op ons congres ook het activiteitenverslag van ACV-Openbare Diensten. Wil je weten waar we de afgelopen vijf jaar mee bezig waren? Of wil je gewoon wat meer informatie over onze vakbond? Dan vind je zeker je gading in dit boek. Doorblader het online op www.acv-openbarediensten.be
