BESTUURDER MOBIELE KRAAN

Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid

BEROEPScompetentiePROFIEL

BESTUURDER MOBIELE KRAAN

fvb•ffc Constructiv Koningsstraat 132/5 1000 Brussel Tel.: +32 2 210 03 33

De beroepscompetentieprofielen zijn tot stand gekomen dankzij de bijdrage van de volgende organisaties :

© fvb•ffc Constructiv, Brussel, 2013 Alle rechten van reproductie, vertaling en aanpassing onder eender welke vorm, voorbehouden voor alle landen. 2

Beroepscompetentieprofielen bestuurder mobiele kraan

Voorwoord Beroepscompetentieprofielen uitwerken neemt een belangrijke plaats in binnen de problematiek van het aanpassen van de opleidingen aan de behoeften van de arbeidsmarkt. Beroepsprofielen zijn immers de belangrijkste inspiratiebron bij het uitwerken van opleidingsprofielen, zeker bij de start. In een latere fase komen daar de opleidingsprogramma’s bij. Met deze gegevens in gedachten heeft het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (fvb-ffc Constructiv) in samenwerking met het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf (navb-cnac Constructiv) de bestaande beroepsprofielen aangepast. Daarbij werd vooral rekening gehouden met de talrijke ontwikkelingen als gevolg van de eisen inzake duurzaam bouwen. De aangepaste beroepsprofielen hebben betrekking op een groot aantal materies, zowel uit de ruwbouw- als de afwerkingssector, en werden goedgekeurd door deskundigen uit de sector. Zo dragen ze bij aan het concretiseren van één van de belangrijkste aspecten van de opdracht van het fvb: ze vormen namelijk de link tussen de vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten en opleiding in de bouwsector.

Robert Vertenueil Voorzitter fvb-ffc Constructiv

3

Contact

Voor opmerkingen, vragen en suggesties kunt u terecht bij: fvb•ffc Constructiv Koningsstraat 132/5 1000 Brussel Tel.: +32 2 210 03 33 Fax: +32 2 210 03 99 website : fvb.constructiv.be

4

Een woordje uitleg Een beroepscompetentieprofiel beschrijft de competenties van een ervaren bouwvakarbeider. Dit beroepscompetentieprofiel bevat de competenties van een bestuurder mobiele kraan, die alle aspecten van het beroep beheerst. Het herwerkte profiel bestaat eerst uit een definitie van het beroep (een beschrijving van de activiteiten en een situering binnen de sector), en een oplijsting van de competenties. Een competentie is een set van “kennis”, “vaardigheden” en “attitudes” die zich uiten in observeerbaar gedrag. In dit document wordt deze indeling steeds gehanteerd. Onder “kennis” verstaan we alles wat een bestuurder mobiele kraan moet kennen om zijn beroep te kunnen uitoefenen. Bijvoorbeeld de besturingsmechanismen (hendels, pedalen, instrumenten) en hun respectievelijke functies. Onder “vaardigheden” verstaan we alles wat een bestuurder mobiele kraan moet kunnen om zijn beroep te kunnen uitoefenen. Bijvoorbeeld manoeuvreren met inachtname van de rentabiliteit van de bewegingen, de laadcapaciteit en de stabiliteit. “attitudes” verwijst naar de houding, de denkwijze en het gedrag die een bestuurder mobiele kraan moet hebben om zijn beroep te kunnen uitvoeren. Bijvoorbeeld zelfbeheersing en aandacht voor de veiligheid van anderen. De activiteiten binnen het beroepscompetentieprofiel worden in vier blokken opgedeeld. 1. Gemeenschappelijke activiteiten eigen aan alle bouwvakarbeiders, zoals bijvoorbeeld de werfinrichting. 2. Basisactiviteiten eigen aan het beroep, zoals bijvoorbeeld het verplaatsen van de machine over de openbare weg. 3. Specifieke activiteiten. In het profiel van de bestuurder mobiele kraan zijn geen specifieke activiteiten gedefinieerd. 4. Transversale “groene” activiteiten, zoals bijvoorbeeld het plaatsen van isolatiemateriaal, kunnen integraal in meerdere beroepsprofielen voorkomen. Deze activiteiten zijn van groot belang voor een duurzaam bouwproces. Het beroepsprofiel bestuurder mobiele kraan bevat geen dergelijke transversale ‘groene’ activiteitenblokken. De ecologisch duurzame activiteiten zijn verspreid in het profiel opgenomen. Voor sommige activiteiten werken we met een kleurencode. “Groen” staat voor ecologische en duurzame activiteiten, “oranje” staat voor activiteiten die handelen over veiligheid en welzijn. De activiteitenblokken worden ook nog eens opgedeeld in sleutelactiviteiten. Per sleutelactiviteit worden de kennis, vaardigheden en attitudes benoemd.


5

6

OMSchrijving van het beroep 1.1 Domein Een bestuurder mobiele kraan is iemand die met een hijskraan kan rijden en ze kan bedienen. Onder mobiele kranen kunnen zowel telescopische kranen op banden of rupsen, als kabelkranen, mobiele torenkranen of roterende verreikers verstaan worden. Mobiele kranen kunnen voor uiteenlopende werkzaamheden ingezet worden: het hijsen en verplaatsen van lasten, het uitvoeren van werken aan gebouwen, bruggen, viaducten, … . De bouwplaats kan zich dus zowel in de woning- en utiliteitsbouw als in de industriële of de burgerlijke bouw situeren.

1.2 Beroepsinhoud De bestuurder mobiele kraan rijdt de kraan over de weg naar de plaats waar de opdracht moet worden uitgevoerd. Hij maakt de mobiele kraan gebruiksklaar en stelt ze veilig, stabiel en waterpas op aan de hand van steunen of uitklapbare stempels. Afhankelijk van de te hanteren last dient de bestuurder hijsgereedschap te gebruiken. Hij moet erop toezien dat de last goed aangeslagen wordt. Vervolgens gaat hij de machine bedienen via pedalen, knoppen, toetsen en hendels om de last te hijsen. Hiervoor kan hij eventueel beroep doen op seingevers. De bestuurder moet ervoor zorgen dat alles veilig gebeurt. Verder dient hij er voor te zorgen dat de kraan in goede staat blijft. Dat wil zeggen dat hij het dagelijks onderhoud uitvoert, kleine storingen verhelpt en er op toeziet dat versleten of beschadigde stukken tijdig gemeld en vervangen worden.

1.3 Specialisaties In veel bedrijven zal men er naar streven een bestuurder mobiele kraan zoveel mogelijk met dezelfde mobiele kraan te laten werken. Op die manier wordt het bedienen en onderhouden van die kraan een routine voor die bepaalde bestuurder. Ook de verantwoordelijkheidszin wordt erdoor opgedreven. Voor de bediening van meer gesofisticeerde mobiele kranen worden ook vaak de meest vakbekwame bestuurders ingezet.


7

0

VOORAFGAAND: GEMEENSCHAPPELIJKE BASISBEGRIPPEN BOUW WAARMEE REKENING DIENT TE WORDEN GEHOUDEN

SLEUTELACTIVITEIT

COMPETENTIES KENNIS

VAARDIGHEDEN

ATTITUDES

Werken in een BOUWonderneming Zelf situaties en kansen zoeken om de eigen kennis te verhogen.

Leergierig zijn.

Een taak individueel uitvoeren, zonder hulp of toezicht.

Autonoom zijn.

Ondanks opduikende moeilijkheden een doel willen Doorzettingsvermogen hebben. bereiken. Problemen en werk zelf aanpakken, zonder hulp of raad van buitenaf.

Zin voor initiatief.

Een taak in de voorgeschreven tijd uitvoeren.

Resultaatgerichtheid - het beoogde resultaat willen bereiken, ondanks tijd- en budgetbeperkingen; en zonder daarom de kwaliteitsnormen uit het oog te verliezen.

Op tijd komen.

Stiptheid.

Zelfstandig werken

Anticiperen. De mogelijke gevolgen van een situatie overzien. Rekening houden met nog uit te voeren Vooruitziend zijn. taken. Eventuele problemen opmerken die geen direct verband houden met de eigen taak. Met anderen samenwerken en hen helpen met hun Teamgericht werken. werk.

Samenwerken

Zich aanpassen aan veranderingen (andere gereedschappen, andere personen, andere procedures en taken).

Flexibiliteit.

Contacten aanknopen.

Sociaal vaardig.

Weten wat onder geweld, pesterijen en ongewenst Zich onthouden van geweld, pesterijen of ongeseksueel gedrag op het werk wordt verstaan. wenst seksueel gedrag op het werk. Op een constructieve en gebruiksvriendelijke wijze informatie uitwisselen met collega's.

Communiceren

Op een constructieve en gebruiksvriendelijke wijze informatie uitwisselen met klanten.

Respectvolle houding tegenover collega's.

Communicatief vaardig zijn.

Een werkplanning bijhouden.

Administratieve taken uitvoeren

Invullen van de eventuele fiches/documenten die de Georganiseerd zijn. ploegbaas overgemaakt heeft.

Zorgen voor kwaliteit Oog hebben voor de tevredenheid van de klant.

Kwaliteitsvol werken

Het imago en de kwaliteitsrichtlijnen van het bedrijf en de opdrachtgever.

Detailwerk zorgvuldig uitvoeren.

Zin voor precisie. Oog voor detail bezitten en het geduld om detailwerk zorgvuldig uit te voeren.

Wanneer mogelijk esthetische overwegingen laten meespelen bij de uitvoering van het werk.

Zin voor esthetiek.

Het melden als andere slechte kwaliteit afleveren.

Professionele houding.

Het eigen werk kwalitatief evalueren en indien nodig bijsturen. Het eigen werk kwantitatief evalueren en indien nodig bijsturen.

Zin voor zelfcontrole.

Werkzaamheden binnen vooropgestelde parameters Oog hebben voor rendement. uitvoeren. Zuinig omgaan met materialen, gereedschappen en Spaarzame ingesteldheid. tijd. Verspilling vermijden. Traceerbaarheid van producten, bewijsstukken van De etiketten en markering van de gebruikte materiwat uitgevoerd werd. alen bijhouden. 8



SLEUTELACTIVITEIT

0

COMPETENTIES KENNIS

VAARDIGHEDEN

ATTITUDES

Veilig en gezond werken Rekening houden met de regels rond veiligheid, gezondheid en preventie van ongevallen

Verantwoordelijkheden van werknemer, werkgever en de hiërarchische lijn. Hiërarchie van preventiemaatregelen (uitschakelen Gevaarlijke situaties signaleren. van risico's, collectieve en persoonlijkebeschermingsmiddelen).

Veiligheidsbewust werken - de moed hebben om de opmerkingen van collega’s om veilig te werken te aanvaarden en zelf gevaarlijke situaties te signaleren.

Opleidingsverplichtingen.

Hygiënebewust werken

Principes van algemene en persoonlijke hygiëne.

Principes van algemene en persoonlijke hygiëne toepassen.

Richtlijnen in de onderneming of organisatie met betrekking tot netheid en hygiëne.

Richtlijnen in de onderneming of organisatie met betrekking tot netheid en hygiëne toepassen.

De mogelijke bronnen van gevaar op het werk.

Herkennen van potentieel gevaarlijke situaties.

Bewust zijn van het belang van hygiëne en daar actief en pro-actief op gericht zijn. Oplettend zijn.

De regels die van toepassing zijn bij het recht op werkonderbreking (o.a. ernstig en onmiddellijk gevaar, direct melden aan de werkgever).

Melden van ongevallen, incidenten en gevaarlijke situaties

Collectieve beschermingsmiddelen toepassen

Interne procedures van de onderneming of organisatie inzake het melden van: Communicatief vaardig zijn en het belang begrijpen • ongevallen en incidenten (ook incidenten m.b.t. Interne procedures volgen. van verplichtingen voor de communcatie die de agressie en geweld) preventie, veiligheid en gezondheid aangaan. • elke werksituatie die een ernstig of onmiddellijk gevaar met zich meebrengt • elk geconstateerd mankement in de beschermingssystemen. Noodnummers (politie, brandweer, ….). De geschikte diensten contacteren bij noodsituaties. Kennis van de verschillende collectieve beschermingsmiddelen (bv. vangnetten, valbeveiliging). De PBM's (veiligheidsuitrusting en de kledingvereisten) die nodig zijn voor de uitoefening van het beroep (gezichts-, gehoors-, hoofd-, hand-, voeten adembescherming). De situaties waarin persoonlijke beschermingsmiddelen moeten worden gedragen.

Persoonlijke BeschermingsMiddelen gebruiken

Collectieve beschermingsmiddelen aanbrengen. Instructies opvolgen.

PBM’s dragen wanneer het moet.

Het belang van het gebruik van collectieve beschermingsmiddelen begrijpen, oplettend zijn voor situaties die collectieve beschermingsmiddelen vereisen.

Aandachtig zijn voor alle situaties waarin het dragen van PBM's noodzakelijk is.

De veiligheidssignalisatie mbt. het dragen van PBM’s (blauwe gebodsborden). De specifieke voorschriften voor de PBM's toepassen Waken over het correcte gebruik van de PBM's. (handschoenen, bril,...). Het juiste gebruik, onderhoud en opslag van PBM’s.


De aanwezigheid van PBM's op de werf controleren. Zich bewust zijn van de eigen verantwoordelijkPBM's met de nodige zorg behandelen. heden bij gebruik en onderhoud van persoonlijke PBM’s regelmatig onderhouden en controleren. beschermingsmiddelen. PBM’s na gebruik correct opbergen.

9

0


SLEUTELACTIVITEIT

COMPETENTIES KENNIS

VAARDIGHEDEN

ATTITUDES

Omgaan met specifieke risico’s De producten met gevaarlijke eigenschappen waarmee men op de werkvloer in contact komt. De manieren waarop gevaarlijke stoffen het lichaam kunnen binnendringen.

Veilig gebruiken van gevaarlijke producten.

De risico’s en beheersmaatregelen voor het gebruik van producten met gevaarlijke eigenschappen.

Omgaan met gevaarlijke producten

De regels in verband met de opslag van producten met gevaarlijke eigenschappen.

Veilig opslaan van gevaarlijke producten.

Veiligheidsbewust werken.

De veiligheidsinformatiebladen lezen en begrijpen.

Omgaan met asbest

De veiligheidssignalisatie, transportetikettering en productetikettering.

Lezen en interpreteren van gevaarsaanduidingen en gevaarssymbolen op het etiket van gevaarlijke producten.

Maatregelen bij ongelukken met gevaarlijke producten.

Gepaste maatregelen nemen bij ongelukken met gevaarlijke producten.

De verschillende asbesthoudende producten.

Asbesthoudende producten tijdens verschillende handelingen herkennen.

Gezondheidsrisico's bij werken met asbesthoudende producten. De middelen en technieken die gebruikt worden voor het verwijderen van asbesthoudende materialen.

Omgaan met kwarts- en houtstof

Omgaan met elektriciteit

Omgaan met lawaai

De juiste reacties als er asbest aanwezig is (bescherVeiligheidsbewust werken. ming, verwittigen chef), etc.

De risico's van blootstelling aan hout- en kwartsstof en de maatregelen om de stofemissie en de blootstelling aan stof te verminderen.

Gebruiken van machines die stofemissie beperken. Afzuigapparatuur aansluiten en correct gebruiken. Correct gebruik van ademhalingsbescherming.

Basiskennis elektriciteit.

Werken met onbeschadigd en veilig elektrisch materieel.

Risico's verbonden aan werken met elektriciteit en elektrische apparaten.

Voor installeren, herstellingen, wijzigingen en onderhoud beroep doen op een bevoegd elektricien.

Oorzaken (bronnen) van lawaai voor omgeving.

Preventiemaatregelen voor omgeving implementeren.

Respectvolle houding tegenover omgeving en collega's.

Persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken.


Risico's van hoog geluidsniveau en preventie- en beschermingsmaatregelen tegen lawaai en gehoorschade.

Brand- en explosierisico's en de bijhorende prevenPreventiemaatregelen naleven. tiemaatregelen.

Omgaan met brand en explosies

Ergonomisch werken

10

Oplettend zijn.

De soorten branden. De vuurdriehoek. Procedures in geval van brand. Blusinstructies. EHBO.

Prioriteiten naleven: alarmeren & evacueren, energievoorzieningen afsluiten, toegangswegen vrijmaken voor redders, brandhaard afsluiten, brandhaard bestrijden.

De risico’s van overbelasting of verkeerde belasting Juiste hef- en tilbewegingen toepassen. van het lichaam. Correct hanteren van voorziene hulpmiddelen bij heffen en tillen. Tiltechnieken en tilhulpmiddelen: basisprincipes Hulp bieden aan collega's om ergonomisch werken voor het hanteren van lasten zonder risico’s. mogelijk te maken.




Koelbloedig en snel reageren.

Veiligheidsbewust werken. Respectvolle houding tegenover omgeving en collega's.



SLEUTELACTIVITEIT

0

COMPETENTIES KENNIS

VAARDIGHEDEN

ATTITUDES

Machines en gereedschappen gebruiken De werking van de machines en/of gereedschappen.

Correct dagelijks gebruiken van machines en gereedschappen

Machines en gereedschappen enkel gebruiken voor het werk waarvoor het gemaakt is. Het correcte machines en gereedschap selecteren. Veiligheidsinstructiekaarten lezen en begrijpen.

Nauwkeurig de veiligheidsvoorschriften toepassen. De risico’s en veiligheidsmaatregelen bij het gebruik van machines en gereedschappen. De gepaste PBM's dragen.

Oplettend zijn. Zin voor analyse hebben.


Nooit machinebeveiliging willekeurig wegnemen of uitschakelen. De normale werkingstoestand van de machines en Controleren van machines en gereedschappen op de gereedschappen. hun goede werking.

Controleren van machines en gereedschappen

Onderhouden van machines en gereedschappen

Reinigen van machines en gereedschappen

De verschillende onderdelen en de werking van de Een kritische blik hebben. machines en gereedschappen. Relevante werkingsparameters (peil, druk, temperaBasiskennis van hydraulica, mechanica, materialen- tuur,…) aflezen. leer en elektriciteit. Olie bijvullen. Onderhoudstechnieken en de producten (oliën,…) Draaiende onderdelen smeren. en materieel (sleutels, vetpomp,…) gebruikt bij klein onderhoud. Kleine vervangingen (bvb lampjes of zekeringen) doorvoeren.

Handig zijn.

De technieken voor het reinigen van het materieel.

Toepassen van de technieken voor het reinigen van het materieel.

De benodigde producten (reinigings-, ontsmettingsproducten) en materieel (spriet, hogedrukreiniger, ...).

Gebruiken van de benodigde producten (reinigings-, Ordelijk en net kunnen werken. ontsmettingsproducten) en materieel (spriet, hogedrukreiniger, ...).

De werkplek inrichten Signalisatie aanbrengen

Elektriciteitsvoorziening realiseren

De verschillende middelen om een werf af te sluiten.

De verschillende veiligheidsborden, markeringen en Signalisatie respecteren. pictogrammen.

Basiskennis van elektriciteit.

Voor elk soort materiaal en gereedschap de plaats en opslagwijze.

Materialen en gereedschappen opslaan

Orde en netheid bewaren

Afsluitingen installeren.

De geschikte beschermingsmiddelen tegen vallen van opgeslagen materiaal en gereedschap.

Het materieel en de producten gebruikt bij het reinigen van de werf.


Veilig aansluiten van elektrisch materieel op het stroomnet. Opstarten van de werfgeneratoren indien er geen stroomnet aanwezig is.



Materialen en gereedschappen in goede en veilige Zin voor orde. omstandigheden bewaren, tijdens en na de werken. Geschikte beschermingsmiddelen tegen de val van gereedschappen en materiaal plaatsen.

Verantwoordelijkheidszin, niet werken als de Materialen ook op hoogte met de nodige omzichtig- bescherming afwezig is. heid behandelen en stapelen. Vrijhouden van doorgangen. Afval en bestemmingsloze onderdelen verwijderen. De werkplek opkuisen na de werkzaamheden.

Zin voor orde en netheid.

11

0


SLEUTELACTIVITEIT

COMPETENTIES KENNIS

VAARDIGHEDEN

ATTITUDES

Werken op hoogte Ladders gebruiken

Steigers opbouwen en demonteren

Regelgevingen, normen en veiligheidsvoorschriften Een ladder correct opstellen. omtrent ladders.

Zichzelf en anderen niet in gevaarlijke situaties brengen.

Voorwaarden voor gebruik van ladders: enkel voor Voor langdurige werken op hoogte andere arbeidslichte werken van korte duur en op beperkte hoogte. middelen gebruiken (hoogwerker, schaarlift,…).


Regels voor de opbouw en vrijgave van steigers.

De regels voor de opbouw en vrijgave van steigers toepassen.

Regels voor de demontage van steigers.

De regels voor de demontage van steigers toepassen. Zichzelf en anderen niet in gevaarlijke situaties brengen. Een geschikte toegang tot de werkplek voorzien. Gebruiken van hoogtewerker of valharnas bij plaatsing van vangnetten.

Vangnetten installeren

Voorschriften van de fabrikant.

Installatie van een randbeveiliging

De verschillende soorten randbeveiliging in functie De geschikte randbeveiliging installeren. van de af te schermen werkplek.

Persoonlijke beschermingsmiddelen voor werken op hoogte gebruiken

De persoonlijke beschermingsmiddelen die nodig zijn voor het werken op hoogte (levenslijn, veiligheidsharnas, etc.).

Opbouwen en zekeren van goederenliften

De voorschriften voor het gebruik van een goederenlift en de instructies van de fabrikant (normen, klassen, stabiliteit).

Gebruiken van hefplatformen

De gevaren en opleidingsverplichtingen bij het gebruik van hoogwerkers of schaarliften.

Plaatsen volgens de voorschriften (voldoende overlap, voldoende vrij ruimte onder het net).

De aanwezigheid van veiligheidsuitrusting op de werf controleren. Plaatsen van ankers. De juiste uitrusting gebruiken. De toestellen opstellen en de materialen correct stapelen. De goederenlift bedienen.

Elke tekortkoming aan de beschermingsinrichtingen aan de rechtstreekse leidinggevende melden.


Aandacht hebben voor het valrisico.

Waken over hun gebruik.

Verifiëren of het materieel in orde is met de certificatie. Een hoogwerker of schaarlift enkel laten bedienen door competente personen, die de vereiste opleiding hebben gevolgd.

Milieubewust werken Energieprestatie gebouwen (EPB) begrijpen

De algemene principes van de energieprestatie van gebouwen. De gevolgen van slecht plaatsen van isolatie en ventilatie.

Onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen.

Het afvalbeheer respecteren

Er zich van bewust zijn waarom elke tussenkomst in het gebouw belangrijk is voor het binnenklimaat en de globale energieprestatie van het gebouw.

De sorteercategorieën (recycleerbare producten, te storten producten - categorieën van storten en/of specifieke evacuatierichtingen, speciaal geval van asbest). Belang van de rol van de onderneming bij het sorteren en recycleren van sommige afvalstoffen, en de voordelen daarvan voor het bedrijf zelf en het milieu.

Zich bewust zijn van het ecologische belang en van Het milieu beschermen tegen de schadelijkheid van de mogelijkheden tot dwangsommen als gevolg bepaalde materialen en substanties. van een slecht afvalbeheer. Zichzelf en collega's beschermen tegen de schadelijkheid van bepaalde materialen en substanties.

Veiligheidsbewust werken. Systematisch verzamelen van afval.

Motivatie om afvalstoffen te sorteren. Het sorteren organiseren (in bakken, containers, …) Zich informeren in geval van twijfel over de bestemen het afval sorteren. ming van afvalstoffen. Zorgvuldig werken. Actie ondernemen wanneer container vol is.

De risico’s van behandeling en de reglementaire Asbesthoudende en andere gevaarlijke afvalproducten bepalingen inzake de verwijdering van asbesthou- identificeren, apart houden van de andere afvalstro- Veiligheidsbewust werken. dend en ander gevaarlijk afval. men, op een veilige manier verpakken en verwijderen.

Waterverbruik beperken

De regels omtrent lozen van water. Eindigheid van drinkwater.

Efficiënt gebruiken van water voor taken & schoonmaak.

Economisch en ecologisch bewustzijn. Streven naar zuinigheid bij gebruik van water.

Energieverbruik optimaliseren

Milieubewustzijn - eindigheid van fossiele energiebronnen. Energieverbruikers op de werf (generatoren, transport, machines, werfkeet).

Efficiënt gebruik machines en gereedschappen.

Reflex & verantwoordelijkheidszin (uitschakelen energieverbruikers wanneer niet nodig: verlichting, verwarming, koeling, …; passief ipv actief koelen; ).

12


Basisactiviteiten van een bestuurder mobiele kraan

1

COMPETENTIES

SLEUTELACTIVITEIT

KENNIS

VAARDIGHEDEN

ATTITUDES

Verplaatsen van de machine over de openbare weg Lezen, interpreteren en hanteren van wegenkaarten en stadsplannen. De toestand van het wegennet.

Plannen van de te volgen route

Wettelijke beperkingen bij vervoer over de openbare weg.

Uitstippelen van een route.

De werkopdracht. Specificeren en schatten van afstanden. Berekenen van de duur om de route af te leggen. Lezen, invullen en plaatsen van een analoge tachograafschijf.

Een tachograaf gebruiken

Wettelijke voorschriften inzake rij- en rusttijden.

Gebruiken van een digitale tachograaf. Instellen van de tijdgroepen (rijden – werken – wachten – rusten). Zich oriënteren op basis van de planning, de wegwijzers en de straatnamen. Volgen van de zelf of door anderen uitgestippelde route.

De mobiele kraan zelfstandig over de openbare weg verplaatsen

Parkeren van de machine

Bediening van spiegels, remmen, richtingaanwijzers,… De wegcode, de snelheidsbeperkingen en de geldende voorrangsregels.

Oplettend zijn. Besturen van de machine en bedienen van spiegels, Zichzelf en anderen niet in gevaarlijke situaties brengen. remmen, richtingaanwijzers,… Naleven van de wegcode, de snelheidsbeperkingen Verantwoordelijkheidsgevoel en veiligheidszin. en de geldende voorrangsregels.

De afmetingen van de mobiele kraan.

Rekening houden met de afmetingen van de mobiele kraan in het verkeer.

Principes van ecodriving.

Zuinig rijden.

Richtlijnen voor het parkeren van de machine (horizontaal, stabiel, vrij van obstakels).

Opzoeken van een geschikte plaats, eventueel aan de hand van het werkschema.

Spaarzame ingesteldheid.

De machine parkeren en beveiligen buiten de verkeerscirculatie.

Dagelijkse controles en onderhoud Lezen van de handleiding en begrijpen van de onderhoudsvoorschriften.

Controle van de machine voor ingebruikname

De functies van de belangrijkste onderdelen van de machine.

De werking van de systemen van de mobiele kraan visueel en auditief controleren.

Mogelijke defecten en storingen.

Vaststellen en benoemen van defecten. Aard en de oorzaak van de storingen bepalen.

Het belang van de verschillende controle- en meettoestellen.

Controleren van de aanduidingen van de toestellen en interpreteren ervan.

Een kritische blik hebben.

Gebruiken van een typecontroleblad. Beoordelen of er verantwoord gewerkt kan worden met de kraan.

Controleren van de veiligheidsvoorzieningen Controleren van de elektrische uitrusting

De controleprocedures. De kraanbeveiligingen.

Nagaan of alle veiligheidsvoorzieningen aanwezig zijn en functioneren.


Betekenis van de verschillende lampjes (controle- Interpreteren van de verschillende lampjes (controlelampjes, signalisatielampen,…) op het dashboard. lampjes, signalisatielampen,…) op het dashboard. Een kritische blik hebben. Betekenis van de verschillende geluidssignalen. Interpreteren van geluidssignalen. Zie volgende pagina


➠ 13

1


SLEUTELACTIVITEIT

➠

COMPETENTIES KENNIS

Eisen aan bandenspanning en staat van de wielbevestiging.

Controleren van luchtdruk & vloeistofpeilen

Basiskennis hydraulica.

Controleren op algemene slijtage

ATTITUDES

Dagelijkse controles en onderhoud

Controleren van wielen/banden en vering

Controleren van het hijsgereedschap

VAARDIGHEDEN

Visuele controle uitvoeren van banden en wielen.


Controleren van de luchtdruk en de verschillende vloeistofpeilen (oliepeil, brandstofpeil, hydraulisch peil, ...).


Controleren van leidingen en slangen op lekken. Volledigheid van het hijsgereedschap: schijven, hijsblok, eindverbindingen.

Controleren van het hijsgereedschap op volledigheid.

De onderdelen waarbij zich op korte of lange termijn slijtageverschijnselen kunnen voordoen.

Controleren van het hijsgereedschap op slijtage.

De onderdelen waarbij zich op korte of lange termijn slijtageverschijnselen kunnen voordoen (banden, kabels,…).

Vaststellen van de slijtage.

De normale werkingstoestand van de machine.

Opsporen van mechanische en elektrische defecten, onregelmatigheden in de opstelling, de bedieningselementen en het functioneren van de bewegende onderdelen.

Signaleren van defecten Weten wie voor welke herstellingen verantwoordelijk is.


Communiceren / verslag uitbrengen van aard van defect.


Verantwoordelijkheidsgevoel en veiligheidszin.

Defecten aan de oversten communiceren. De rubriek defecten in de structuur van het werkblad. Defecten invullen op het werkblad. Onderhoudstechnieken en producten (oliën,…) en Vloeistofpeilen bijvullen. materieel (sleutels, vetpomp,…) gebruikt bij klein Draaiende onderdelen smeren. onderhoud.

Handig zijn.

Permanent rijklaar houden van de mobiele kraan.

Dagelijks onderhoud uitvoeren

Preventieve veiligheids- en milieumaatregelen bij het tanken.

Onder veilige omstandigheden tanken (bij voorkeur bij het afsluiten van de dagtaak): Bunkerplaats Verantwoordelijkheidsgevoel en veiligheidszin. voorzien.

Maatregelen bij vervuiling door tanken of lekken.

Gebruiken van een oil spill kit.

Elementaire kennis van het vakjargon, ook in andere talen. Weten welke onderdelen over welke periodes moeten gecontroleerd worden door de daartoe erkende instanties.

Nood tot specifieke controles & onderhoud signaleren

Het onderhoudsboek (in de eigen taal) lezen en begrijpen. De voorschriften van de fabrikant opvolgen zoals in het onderhoudsboek opgegeven. Nagaan of de wettelijk opgelegde controles hebben plaatsgevonden.

Gereedschapskennis: weten bij welke onderdelen Nagaan of de periodieke controles (aanvullend op de Verantwoordelijkheidsgevoel en veiligheidszin. zich op korte of lange termijn slijtageverschijnselen wettelijk opgelegde) hebben plaatsgevonden. voordoen. In voorkomend geval de verantwoordelijken signaleren als de controles niet gebeurd zijn.

Kleine herstellingen uitvoeren

Technologie van hydraulische, pneumatische en elektrische systemen, dieselmotoren en bewegingsoverbrenging.

Eenvoudige mechanische defecten zelf kunnen herstellen. Vastzetten van losse onderdelen. Vrijmaken van smeernippels.


Vervangen van luchtfilters of hydraulische leidingen (drukloos maken van omloop). Verlichting van de machine herstellen.

Reinigen

14

Reinigingstechnieken voor de machine en haar toebehoren.

Reinigen van het materieel.

De benodigde producten (reinigings-, ontsmettingsOrdelijk en rein houden van de stuurcabine. producten) en materieel (spriet, hogedrukreiniger, ...).

Ordelijk en net kunnen werken.



1

COMPETENTIES

SLEUTELACTIVITEIT

KENNIS

VAARDIGHEDEN

ATTITUDES

Voorbereiden van de hijsopdracht De nodige documenten verzamelen voor de hijsopdracht

De vereiste documenten en weten waarvoor ze dienen: De vereiste documenten begrijpen. • Persoonlijke documenten (identiteitskaart, rijbewijs, vervoersbewijzen) • Boorddocumenten (verzekering, vergunningen, Invullen en in orde brengen van de documenten. keuringsattest, gelijkvormigheidsbewijs) • Kraanboek en certificaten Controleren van de documenten op hun geldigheid. • Machine-instructieboek.

Voorbereiden van het uitvoeren van de hijsopdracht

Toepassingsmogelijkheden van de types mobiele kranen.

Interpreteren van de uit te voeren hijsopdracht

Interpreteren van de terreinomstandigheden

Voorzien dat men al het benodigde materiaal en materieel bij zich heeft.

Vooruitziendheid.

Plaats en afmetingen van de hijslocatie(s). Plaats en afmetingen van obstakels. Afmetingen, vorm, massa en zwaartepunt van de last. Lezen en interpreteren van deze parameters. Soort, afmetingen, vorm en massa van het hijsgereedschap. De draagkracht van de ondergrond en de bodemgesteldheid. De ligging van kabels en leidingen. De plaats en afmetingen van obstakels. De aanwezigheid van mensen en verkeer.

Nagaan en controleren van de terreinomstandigheden.


Inschatten van de risico’s van de gekozen uitvoeringswijze.

Kiezen en evalueren van de uitvoeringswijze voor het werk

Overleggen met werfleiding in verband met de werkzaamheden. Signalisatie.

De omgeving (eventuele bovenleidingen en andere obstakels, …) in het oog houden.



Veiligheidszone creëren.

De mobiele kraan veilig en volgens de bedrijfsvoorschriften opstellen

Kiezen van de benodigde hijsgereedschappen en toebehoren

De principes en richtlijnen voor het stabiel opstellen van de mobiele kraan: • het toelaatbaar lastmoment • de draagkracht van de ondergrond De mobiele kraan veilig en volgens de bedrijfsvoor• zicht op het werk schriften opstellen. • de aanwezigheid van kabels en leidingen • de aanwezigheid van andere obstakels • de draaicirkel van de kraan. Vaststellen van de massa, de vorm, de afmetingen Het gebruik en de beperkingen van het hijsgereed- en het zwaartepunt van de te hijsen last. schap en de toebehoren. Juist interpreteren van de gegevens op het label. De toegestane werklast.

Controle van het hijsgereedschap


Controleren op toegestane werklast. Controleren op beschadigingen.

De werktoestand van het hijsgereedschap.

Controleren van het hijsgereedschap op geldigheid van certificaten.

Aanbrengen van de hulpen uitrustingsstukken

De technieken voor het aanbrengen van de hulpen uitrustingsstukken: • hijsblok • (vakwerk)giekdelen • penverbindingen • stempelplaten • kraanschotten • ballast

Aanbrengen van de hulpen uitrustingsstukken.

Nakijken van de hijslasttabel

De gegevens uit een hijslasttabel en een hoogtediagram van een mobiele kraan: vlucht, de vrije vlucht, de hijshoogte, de toegestane werklast in relatie tot de vlucht en/of de hoogte.



Interpreteren van de gegevens uit een hijslasttabel en een hoogtediagram van een mobiele kraan. Wijzigen van de kabelinschering aan de hand van de lasttabel. 15

1


SLEUTELACTIVITEIT

COMPETENTIES KENNIS

VAARDIGHEDEN

ATTITUDES

Uitvoeren van hijswerkzaamheden Bedienen van de boordcomputer – LMB (last moment beveiliging) & begrenzing van zwenkmoment

Het gebruik en de bediening van de boordcomputer.

Interpreteren van boordcomputergegevens. De last aan de kraanhaak bevestigen (kettingwerk, staalkabelstrop, hijsband, twee-, drie- en viersprong, kraanvork, betonkubel, hijsklem, vloerplatenklem, hijsbak, hijslus, evenaar).

Veilig aanslaan van de last en controleren ervan

Bedienen van de mobiele kraan voor het uitvoeren van de hijswerkzaamheden

Invoeren van gegevens in de boordcomputer.

De technieken voor het uitvoeren van de hijswerkzaamheden.

Hijsen, zwenken, vieren. Optoppen en aftoppen. Tussen obstakels manoeuvreren. De last buiten het gezichtsveld verplaatsen. Zware en grote lasten plaatsen en verplaatsen. Zeer nauwkeurig een last in een doel plaatsen. Met twee kranen hijsen en verplaatsen.

Verantwoordelijkheidsgevoel en veiligheidszin, nauwkeurig werken.

De impact van wind en andere weersomstandigheden. Toepassingsgebied: voorschriften van de constructeur voor het rijden met een last. De technieken en de richtlijnen voor het rijden met een last.

Rijden met een last (indien toegelaten)

Invloed van de draagkracht van de ondergrond. Toepassen van technieken en richtlijnen voor het Invloed van de hellingen. rijden met een last. Invloed van de nutsvoorzieningen. Invloed van de omgevingsfactoren. Invloed van de geldende veiligheidsregels. Invloed van het aanpassen van de bandenspanning. Invloed van het blokkeren van de vering.


Beëindigen van de hijswerkzaamheden De machine-stopprocedure volgen. In veiligheid brengen van het hijsgereedschap. Omhoog brengen van de hijshaak (-blok). In kapel zetten van de kraan. Het afzetten van de hoofdschakelaar. Blokkeren van de machine (handrem/stempels).

Stopzetten van de machine

De machine-stopprocedure.

Achterlaten van de kraan

De bedrijfsvoorschriften voor het achterlaten van de Opvolgen van de bedrijfsvoorschriften. mobiele kraan.

16

Verantwoordelijkheidsgevoel en veiligheidszin, nauwkeurig werken.



SLEUTELACTIVITEIT

1

COMPETENTIES KENNIS

VAARDIGHEDEN

ATTITUDES

Communicatie De genormaliseerde hand- en armseinen.

Interpreteren en uitvoeren van genormaliseerde hand- en armseinen. Communiceren met behulp van een portofoon. Communiceren met behulp van een camera. Uitleggen hoe men moet aanpikken.

Communiceren met helpers en leidinggevenden

Aangeven van redenen met betrekking tot het aanslaan en het opstellen.

Administratieve taken vervullen

De structuur van het werkblad.

Invullen van werkbladen

Nauwkeurig bijhouden van: • uitgevoerde taken, gewerkte uren, urenteller machine • gebruikt materiaal • gebruikte oliën, vetten en gasolie • technische defecten aan de machine • staat van het hijsgereedschap. Inspectie-/ schaderapport invullen. Schadegevallen signaleren. Reparatielijst invullen. In orde brengen van het kraanboek van de machine en toebehoren.

Bewaren en letten op de aanwezigheid van keuringsdocumenten

Gevolgen van het uitvoeren van een veiligheidsfunctie.

Bewaren en aanwezigheid van medisch attest nagaan.

De reglementering inzake speciale controles door erkende controleorganismen. Het toepassingsgebied en de geldigheid van vergunningen en keuringen.

Nagaan wanneer en hoe frequent de speciale controles door externe organismen dienen te gebeuren.


Nauwkeurigheid.

Verantwoordelijkheidsgevoel en veiligheidszin. Nauwkeurigheid.

Zelfstandigheid. Verantwoordelijkheidsgevoel en veiligheidszin.

17

fvb•ffc Constructiv Koningsstraat 132/5, 1000 Brussel t +32 2 210 03 33 • f +32 2 210 03 99 fvb.constructiv.be • [email protected] © fvb•ffc Constructiv, Brussel, 2013. Alle rechten van reproductie, vertaling en aanpassing onder eender welke vorm, voorbehouden voor alle landen

BEROEPScompetentiePROFIELEN Ruwbouw

Machinale beroepen Bagger

Steen

Afwerking

Dak

Hout

Glas Metaal

Verf Transversale beroepen

Werktuigkundige voor baggervaart Baggerwerker Kraanbestuurder Torenkraanbestuurder Bestuurder mobiele kraan Weg- en waterbouw Boormeester horizontale boringen Boormeester verticale boringen Chauffeur Bouwplaatsmachinist Plaatser nutsleidingen Wegenwerker Stratenmaker Asfalteerder Rioollegger Steenhouwer / Marmerbewerker Ruwbouw Metselaar Bekister - betonneerder IJzervlechter Werfbediener ruwbouw Asbestverwijderaar Betonhersteller Prefab-monteerder Spoorwerker Afwerking ruwbouw Dekvloerlegger Tegelzetter Stukadoor Dakdekker Dakafdichter Daktimmerman Houtskeletbouwer Buitenschrijnwerker Binnenschrijnwerker Interieurbouwer Glaswerker Stellingbouwer Industrieel isolateur Chauffagist Sanitarist Plaatser van ventilatiesystemen Schilder-decorateur Industrieel schilder Magazijnier Heftruckbestuurder volgens info op 01/12/2012

Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid

BESTUURDER MOBIELE KRAAN

Recommend Documents