MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP & CULTUUR
UNIFORM HEREXAMEN VWO 2015 tevens 2e ZITTING STAATSEXAMEN 2015 VAK : ECONOMIE II DATUM : WOENSDAG 28 JULI 2015 TIJD : 7.45 – 10.45 UUR Aantal opgaven bij dit vak : 5(vijf). Aantal pagina’s : 6 inclusief 1 bijlage Controleer zorgvuldig of alle pagina’s in de goede volgorde aanwezig zijn. Neem in geval van een afwijking onmiddellijk contact op met een surveillant. Hulpmiddelen: - Logaritmen- en Intresttafels;
- niet programmeerbare calculator.
Bedrijfsadministratie Opgave 1
45 punten
Fabrieksboekhouding
15 punten
Een industriële onderneming administreert de rekening “300 Voorraad grondstoffen” tegen een vaste verrekenprijs. Deze vaste verrekenprijs bestaat uit: een verwachte gemiddelde inkoopprijs van SRD 6,60; een opslag van 5% van de vaste verrekenprijs ter dekking van de kosten afdeling inkoop; een opslag van 7% van de vaste verrekenprijs ter dekking van de kosten afdeling magazijn. De standaard fabricagekostprijs per product is als volgt samengesteld: directe grondstofkosten 3 kg; directe loonkosten 1,5 arbeidsuur á SRD 45,- per uur; toeslag indirecte fabricagekosten 2 machine-uur á SRD 25,- per uur. A. Bereken de fabricagekostprijs per product.
2½ pnt.
Dekking van de indirecte verkoopkosten is 5% De winstopslag per product is 15% van de verkoopprijs. B. Bereken de verkoopprijs per product. 1 pnt. De vaste verrekenprijs en de dekkingen worden geboekt bij de ontvangst van de grondstoffen. De directe kosten passeren rubriek 4. C. Journaliseer de onderstaande dagboekgegevens over de maand juni 2015. Maak daarbij uitsluitend gebruik van de gegeven rekeningnummers en rekeningnamen ( zie bijlage I op bladzijde 6 ). 11½ pnt. 1. Inkoopboek Ontvangen facturen voor 4.750 kg grondstof á SRD 6,60 per kg; korting 5%; omzetbelasting 12%. 2. Grondstoffen-ontvangstenboek Ontvangen 4.500 kg grondstof met een factuurprijs van SRD 6,27 per kg. Page 1 of 6
3. Loonbetaalstaat Brutolonen Ingehouden: Loonbelasting en A.O.V. Sociale lasten
SRD 45.000,SRD 9.000,SRD 2.500,SRD 11.500,SRD 33.500,-
Per bank betaald
4. Grondstoffen-afgifteboek Ten behoeve van de fabricage afgegeven 4.250 kg grondstof. 5. Loonverdeelstaat Directe lonen SRD 30.000,Indirecte lonen SRD 15.000,De opslag voor het werkgeversaandeel in de werknemersverzekering bedraagt 35% 6. Kostenverdeelstaat Kosten afdeling inkoop Kosten afdeling magazijn Kosten afdeling algemeen beheer Kosten afdeling fabricage Kosten afdeling verkoop
SRD 1.100,SRD 1.500,SRD 750,SRD 19.000,SRD 6.700,-
7. Doorbelasting door afdeling algemeen beheer Kosten afdeling inkoop 15% Kosten afdeling magazijn 20% Kosten afdeling fabricage 30% Kosten afdeling verkoop 35% 8. Opslagenregister a. Opslag indirecte fabricagekosten 710 machine-uren. b. Opslag indirecte verkoopkosten. 9. Register gereedgekomen product Gereedgekomen en in het magazijn opgenomen 975 stuks product. 10. Verkoopboek Verkocht en afgeleverd 850 stuks product; rabat 3%; omzetbelasting 12%. 11. Diverse-postenboek 1. het overboeken van het resultaat op de indirecte kosten; 2. het overboeken van het verkoopresultaat.
Opgave 2
Kostprijscalculatie
15 punten
Voor het vervaardigen van product ET heeft onderneming VWO-ZES voor het jaar 2014 de volgende voorcalculatorische gegevens verzameld: Kostensoort Voorcalculatie Directe grondstofkosten 6 kg á SRD 4,Directe loonkosten 0,6 uur á SRD 25,- per uur Directe kosten Indir. fabricagekosten 25% van grondstofkosten Fabricagekosten Verkoopkosten 10% Winstopslag 30% van de fabricagekosten Page 2 of 6
De nacalculatie bij een order van 2.500 producten bevatten de volgende kosten: voor directe grondstoffen is in totaal SRD 60.280,- betaald bij een prijs van SRD 5,50 per kg; directe lonen SRD 40.000,-; de begrote prijs per uur is 128% van de voorgecalculeerde prijs per uur. 1. Stel voor onderneming VWO-ZES naar aanleiding van de ontvangen order samen: a. de voorcalculatie en bereken de voorgecalculeerde verkoopprijs. 8 pnt. b. de nacalculatie en bereken de werkelijke winst. 4 pnt. 2. Bereken: a. Het prijsverschil op grondstoffen en lonen. b. Het efficiencyverschil op grondstoffen en lonen.
Opgave 3
Voorzieningen
1½ pnt. 1½ pnt.
15 punten
Op de gedeeltelijke saldibalans per 31 december 2014 van onderneming “High Score” komen de volgende rekeningen voor: Saldibalans Rek.nr. Rekeningnaam Debet Credit 100 Kas SRD 12.390,120 Giro SRD 25.800,130 Debiteuren SRD 18.100,131 Dubieuze debiteuren SRD 9.650,135 Afschrijving dubieuze debiteuren SRD 7.400,140 Crediteuren SRD 28.400,190 Vooruitbetaalde bedragen SRD 4.725,192 Nog te betalen bedragen SRD 6.190,220 225 230
Garantievoorziening Voorziening onderhoud Voorziening debiteuren
SRD SRD SRD
430 440 450 499
Afschrijvingskosten debiteuren Onderhoudskosten Verkoopkosten Overboekingsrekening
SRD 12.690,SRD 36.800,SRD 9.730,-
800 810 840
Kostprijs v/d verkopen Directe verkoopkosten Opbrengst v/d verkopen
SRD 345.000,SRD 9.730,-
5.900,17.550,18.830,-
SRD 289.430,-
SRD 540.050,-
Nadat de saldibalans per 31 december 2014 is samengesteld blijkt, dat nog rekening moet worden gehouden met onderstaande gegevens: 130
De vordering op J. Bena ad SRD 1.900,- is ten onrechte als geheel oninbaar afgeboekt. Van de overige vorderingen is 5% dubieus.
131
Niet geboekt de volledige afrekening met S. Moesman onze vordering ad SRD 2.750,-; hiervan SRD 800,- aan verkochte goederen teruggenomen en SRD 950,- in contanten ontvangen. De rest is hem kwijt gescholden.
135
De ontvangst per giro van T. Saatijah ad SRD 5.500,- is geboekt voor SRD 5.000,-. De overige dubieuze vorderingen worden getaxeerd op 80%. Page 3 of 6
140
Van een ontvangen factuur van M. Set Kong ad SRD 350,- voor verrichte reparaties ten behoeve van onze klanten is gejournaliseerd: 450 Verkoopkosten SRD 530,192 Aan Nog te betalen bedragen SRD 530,-
190
Nog niet geboekt de betaling per giro van een voorschot ad SRD 2.000,- voor het wassen en schilderen van het gebouw.
450
Deze kosten zijn reeds overgeboekt naar rubriek 8.
Gevraagd: 1. De voorafgaande journaalposten naar aanleiding van het bovenstaande; 10½ pnt. 2. De bedragen waarmee de rekeningen zullen voorkomen op de Balans per 31 december 2014 en de Resultatenrekening over 2014. 4½ pnt.
Financiële rekenkunde 45 punten Opgave 4
Renten
20 punten
A.
2½ pnt. De Heer Chan heeft op 1 januari 2005 een lening groot SRD 450.000,- opgenomen, die hij terug zal betalen middels drie gelijke bedragen, vervallende op 1 januari 2009, 1 januari 2012 en 1 januari 2016. Bereken de grootte van deze bedragen, indien het rentepercentage 10% S.I. per jaar is.
B.
11½ pnt. Zijn vriend Paul heeft op 1 januari 2000, 1 januari 2002 en op 1 januari 2003 steeds een bepaald bedrag uitgezet op basis van 8% S.I. per jaar, die zich verhouden als 1:2:3. Op 1 januari 2006 onttrekt hij SRD 120.000,- van zijn tegoed, waardoor zijn tegoed op 1 januari 2007 SRD 495.300,- bedraagt.
1. Bereken de grootte van de stortingen voor Paul op die data. (Uitwerken met behulp van de eindwaarde) Vanaf 1 januari 2007 wordt een ander rentepercentage gehanteerd waardoor zijn tegoed tot 1 januari 2010 is aangegroeid met SRD 163.950,2. Bereken het rentepercentage per jaar geldende vanaf 2007. C.
6 pnt. Paul besluit tot omzetting van de stortingen berekend onder punt B in een rente met gelijke kwartaaltermijnen, waarvan de 1ste vervalt op 31 december 2002 en de laatste op 31 december 2007. Rentepercentage 2½% S.I.per kwartaal. Bereken de grootte van een kwartaaltermijn. (Uitwerken met behulp van de contante waarde).
Opgave 5 A.
Annuïteitenlening 25 punten
11 pnt. Van een lening die wordt terugbetaald met jaarlijks gelijkblijvende annuïteiten is gegeven dat: 1. de 1e annuïteit wordt betaald op 31 december 2005. 2. het aflossingsbestanddeel van de annuïteit per 31 december 2019 bedraagt SRD 25.927,87. 3. de schuldrest op 1 januari 2024 bedraagt SRD 634.135,85. 4. de schuldrest op 1 januari 2025 bedraagt SRD 596.039,29. Bereken achtereenvolgens: p, Ann, K en n. Page 4 of 6
B.
14 pnt. Nadat de schuldenaar de annuïteit per 31 december 2027 heeft betaald komt hij met zijn schuldeiser overeen dat hij de resterende schuld zal terugbetalen middels tien gelijke termijnen, waarvan de eerste na één jaar vervalt. Rentepercentage is 9% S.I. per jaar. Bereken: 1. de schuldrest per 1 januari 2028; 2. de nieuwe annuïteit; 3. het aflossingsbestanddeel begrepen in de annuïteit per 31 december 2030; 4. het rentebestanddeel begrepen in de annuïteit per 31 december 2032; 5. de schuldrest op 31 december 2036.
SUCCES Cijfer =
score 10 10
Page 5 of 6
Bijlage I , behorende bij opgave 1 Rek.nr. 100 110 130 140 150 151 180 181
Rekeningnaam Kas Bank Debiteuren Crediteuren Te betalen loonbelasting en A.O.V. Te betalen sociale lasten Te vorderen OB Te betalen OB
240
Tussenrekening lonen
300 310 320
Voorraad grondstoffen Inkopen Prijsverschillen bij inkopen
411 499
Indirecte lonen Overboekingsrekening
500 505 510 515 520 525 530 535 540 545 599
Kosten afdeling inkoop Dekking afdeling inkoop Kosten afdeling magazijn Dekking afdeling magazijn Kosten afdeling algemeen beheer Dekking afdeling algemeen beheer Kosten afdeling fabricage Dekking afdeling fabricage Kosten afdeling verkoop Dekking afdeling verkoop Overboekingsrekening
Rek.nr. 600 601 602 610 611 612 699
Rekeningnaam Directe grondstofkosten Directe loonkosten Toeslag indirecte fabricagekosten Standaard directe grondstofkosten Standaard directe loonkosten Standaard toeslag indirecte fabricagekosten Overboekingsrekening
700
Voorraad gereed product
800 820 830 840 899
Kostprijs van de verkopen Toeslag indirecte verkoopkosten Rabatten en kortingen Opbrengst van de verkopen Overboekingsrekening
900 920
Resultaat indirecte kosten Verkoopresultaat
Page 6 of 6
