Als maatschappelijk betrokken onderneming richten wij ons op een duurzaam rendement voor mens, milieu en de organisatie: ‘people, planet, profit’. Omdat de wereld om ons heen steeds verandert, staan wij altijd open voor innovaties op alle terreinen.
Kerngegevens • ARN accepteert jaarlijks ongeveer 640.000 ton afval. • Daarvan wordt 260.000 ton afval verbrand (in twee verbrandingslijnen) met terugwinning van energie. • De elektriciteitsproductie bedraagt 190.000 MWh. • Voorts gaat 193.000 MWh in de vorm van warmte naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie van het Waterschap Rivierenland. • Van het aangevoerde afval wordt 280.000 ton elders gecomposteerd of verwerkt. • Niet-brandbare of niet-herbruikbare stoffen worden gecontroleerd gestort op de eigen stortplaats, die een oppervlakte heeft van 29 ha. • Het stortgas dat vrijkomt levert 7.000 MWh elektriciteit. • De bij het verbranden van afval overblijvende restproducten, zoals bodemas (slakken) en metalen worden nuttig hergebruikt of nuttig toegepast.
• ARN maakt gebruik van de best beschikbare en haalbare technieken, waaronder ook begrepen het (innovatieve) biologisch drogen en stemt haar acceptatiebeleid voor afvalstoffen en het gebruik van hulpmiddelen voor de procesvoering hierop af. • ARN garandeert dat haar bedrijfsactiviteiten plaatsvinden met inachtneming van de grootst mogelijke zorg voor veiligheid, de bescherming van het milieu en de kwaliteit en de continuïteit van de dienstverlening. • Ons bedrijf is gevestigd in Weurt (gemeente Beuningen) en grenst aan het Nijmeegse industrieterrein West-Kanaaldijk. • De personeelsformatie telt circa honderd (fte) arbeidsplaatsen. • Het personeel kan rekenen op een veilige, gezonde en prettige werkomgeving met alle ruimte voor eigen verantwoordelijkheid, persoonlijk initiatief en ontwikkeling door opleidings- en trainingsfaciliteiten.
ARN bv in hoofdlijnen ARN is een publiek-private besloten vennootschap met als aandeelhouders: de regio’s Nijmegen, de Vallei, Rivierenland en Noord-Veluwe, alsmede het Duitse afvalconcern REMONDIS AG & Co. KG. Energie uit Afval Als afvalenergiecentrale bewerken wij huishoudelijk- en daarmee vergelijkbaar bedrijfsafval tot een hoogcalorische secundaire brandstof voor de productie van duurzame energie. De bij de verbranding geproduceerde warmte wordt zo volledig mogelijk benut: deels voor de productie van elektriciteit en deels voor de levering van warmte aan een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Op jaarbasis levert ARN gemiddeld circa 160.000 MWh elektriciteit aan het openbare net en bijna 700 TJ warmte aan de rioolwaterzuiveringsinstallatie. Duurzame energie Verbranden van afval in een afvalenergiecentrale die voldoet aan de scherpste emissie-eisen, zoals van ARN, is een schonere manier van energieopwekking
dan de productie van elektriciteit door centrales, die worden gestookt op fossiele brandstoffen, als aardolie, aardgas of steenkool. Energie uit afval bespaart namelijk niet alleen op de in hoog tempo oprakende fossiele brandstoffen, maar voorkomt ook de bij het gebruik daarvan behorende emissies van zuurequivalenten en broeikasgassen. Bovendien is de energiedrager afval in principe altijd beschikbaar. Energieterugwinning bij het verbranden van afval in Nederland bespaart circa 1600 tot 1700 kiloton CO 2 per jaar. Tijdens het verbranden van afval komt wel CO 2 vrij door de verbranding van het niet-biogene gedeelte van het afval.
Remondis AG & Co Het Duitse afval- en milieuconcern REMONDIS bezit bijna 40% van de aandelen van de vennootschap. Met ruim 500 vestigingen en circa 20.000 medewerkers is dit concern wereldwijd actief. Daarmee hoort het tot de grootste spelers in de hele keten van afvalinzameling, recycling, hergebruik, eindverwerking, milieu- en watermanagement. Samenwerking De samenwerking betekent zowel voor ARN als REMONDIS een versterking van de positie op de afvalmarkt. In operationeel opzicht biedt de samenwerking beide partijen directe voordelen in de sfeer van onder andere uitruil van laagcalorisch brandbaar afval van ARN tegen hoogcalorisch afval van REMONDIS, kennisuitwisseling en achtervang bij incidenten of storingen.
De illustratie is een bewerking van de door Leonardo da Vinci (1452-1519) getekende ‘Man van Vitruvius’ (krijgsheer en architect ca. 85 tot 20 voor Chr.). Beiden gelden als innovators. De kledij van ‘onze’ man van Vitruvius is een mix van de werkkleding van ons personeel in de installatie en kantoren. Zij staan voor onze prestaties en innovatieve aanpak. Leonardo da Vinci, uitvinder, architect, ingenieur, natuurkundige, schrijver en schilder geldt als genie en innovator. Marcus Vitruvius was een Romeinse militair, architect én innovator. Hij werd bekend door zijn standaardwerk ‘De Architectura’ (‘Over de bouwkunst’). Een belangrijke stelling van Vitruvius was dat lengte, breedte, hoogte en diepte van een gebouw de menselijke maat dienen te weerspiegelen. Zijn inzichten zijn van grote invloed geweest op de bouwkunst. Het Paleis op de Dam in Amsterdam is gebouwd volgens de architectonische beginselen van Vitruvius. Leonardo da Vinci en Vitruvius, innovators pur sang. In hun schaduw past ons bescheidenheid. Maar op onze eigen manier zijn wij in afvalland ook innovators. In 2007 werden wij genomineerd voor de ‘MKBNijmegen Innovatie Award’.
Maatschappelijk ondernemen Als milieuonderneming hebben wij uiteraard ook een belangrijke maatschappelijke en educatieve functie. Daarom communiceren wij, zowel binnen de eigen organisatie als met alle externe belanghebbenden, op een open manier over onze activiteiten en over zaken als veiligheid, milieu en kwaliteit. Elke externe klacht wordt schriftelijk vastgelegd, zorgvuldig onderzocht en beantwoord. Als onderdeel van onze open communicatie organiseren wij jaarlijks een ‘informatieavond’ voor inwoners van Beuningen. Zo nodig informeren wij de omwonenden extra via huis-aanhuis brieven of lokale media. Omwonenden worden nauw betrokken bij de ook voor hen belangrijke toekomstige afwerking van onze stortplaats. In overleg met hen is hierbij gekozen voor een landschappelijke eindafwerking, de zgn. natuurvariant met recreatieve functie. Bij de uitwerking van de plannen wordt een uit bewoners van Beuningen geformeerde
‘Klankbordgroep’ nauw betrokken. Voorts zijn groepen op afspraak altijd welkom voor een bedrijfsbezoek. Jaarlijks ontvangen wij ongeveer 5000 gasten. Voor de hoogste klassen van het basisonderwijs hebben wij onder de naam ‘Afvalverwerking, een schone zaak’ samen met het Milieu Educatie Centrum (MEC) in Nijmegen een educatief voorlichtingspakket ontwikkeld. Het project bestaat o.a. uit een gastles op school en een bezoek aan de afvalenergiecentrale. Voor basisscholen organiseren wij jaarlijks een wedstrijd om uit afval een werkstuk te maken, de zogenaamde ‘ARN-Milieujaarprijs’. Met dit initiatief willen wij uitvoering geven aan ons milieubeleid om voorlichting over afval met nadruk te richten op jeugdigen. Aan onderwijsinstituten in de regio verlenen wij zoveel mogelijk medewerking bij het vinden van stageplaatsen e.d. Met ons relatiemagazine ‘Afvalstroom’ informeren wij ieder kwartaal alle belanghebbenden over relevante ontwik-
kelingen. Daarnaast brengen wij één keer per jaar een Milieuspecial uit als populaire versie van het Overheidsverslag over de milieuprestaties. Al onze publicaties, inclusief het Jaarverslag, staan op www.arnbv.nl . Milieu en duurzaam rendement Bij al onze werkzaamheden richten wij ons op een duurzaam rendement voor mens, milieu en de organisatie: ‘people, planet, profit’. Landelijke, provinciale en Europese wetten en regels gelden als minimumeis. De emissies van ons bedrijf liggen ver onder de Nederlandse en Europese normen. Onze emissiegegevens worden per verbrandingslijn gedetailleerd gepubliceerd in ons ‘Jaarverslag’ en de jaarlijkse ‘Afvalstroom Milieuspecial’. Deze publicaties staan op onze website onder de link ‘Actualiteiten’. Om de zorg voor het milieu te borgen, werken wij met een bedrijfsintern milieuzorgsysteem. Het milieuzorgsysteem is ISO 14001 gecertificeerd. Werkstukken ARN-Milieujaarprijs
Landschapsveiling In de prachtige Ooijpolder nabij Nijmegen werd op 15 september 2007 de allereerste landschapsveiling ter wereld gehouden van stukken natuur, zoals een weiland, een haag of een oever. De veiling is ontwikkeld door ARK Natuurontwikkeling in samenwerking met het kenniscentrum voor natuur en economie Triple E en Via Natura, het regionaal landschapsfonds. De geveilde stukken landschap blijven eigendom van de boeren ter plaatse. De koper adopteert in feite een stuk natuur. Toekomstige eindafwerking stortplaats.
Met de opbrengst van de veiling kan er voor worden gezorgd dat de landschapselementen een natuurfunctie blijven behouden of krijgen. Tijdens deze unieke veiling adopteerde ARN perceel ’t Meertje en de natuurstrook ‘Groene Weelde West’. ARN vindt deze aankoop een bij uitstek effectieve vorm van maatschappelijk verantwoord ondernemen, omdat het in alle opzichten een waardevolle en duurzame investering is met een gegarandeerd en blijvend natuurlijk dividend in een regio waar ARN actief is.
Verwerking en Productie Alle binnenkomende afvalstoffen worden gewogen en gecontroleerd. Niet-verwerkbaar afval, zoals radioactief afval, specifiek ziekenhuisafval of vloeibare afvalstoffen worden niet geaccepteerd. Hergebruik Na controle wordt het afval voorbewerkt. Vervolgens verwijderen magneten de metalen uit het afval, waardoor dit materiaal geschikt is voor hergebruik. Om een zo hoog mogelijk energierendement te behalen, wordt huishoudelijk afval zoveel mogelijk gedroogd in een biologische drooginstallatie (IBT: Integral Biological Treatment). Overig afval - bedrijfsafval en grof huishoudelijk afval - gaan naar een breker- en scheidingsinstallatie. Na de diverse voorbewerkingen
is het resterende afval omgezet in secundaire brandstoffen, die via de brandstofbunker richting verbrandingsovens gaan. De IBT-installatie bij ARN is uniek voor Nederland. Deze voorbewerkingsmethode vervangt voor een deel van het afvalaanbod de traditionele voorbewerking, waarbij afval voor verbranding wordt gebroken en gescheiden. Bij het IBT-proces wordt huishoudelijk afval onder geconditioneerde omstandigheden (toevoer van extra lucht/zuurstof) in een gesloten tunnel opgeslagen. Omdat dit materiaal een goede voedingsbron is voor bacteriën komt een biologisch afbraakproces op gang. Dit zorgt voor warmte-ontwikkeling, waarbij de temperatuur op natuurlijke wijze
oploopt tot waarden van 60 graden Celsius. Zonder toevoeging van externe warmte verdampt zo een groot deel van het in afval aanwezige vocht. Het resultaat van dit proces is o.a. dat het afval steeds droger wordt en dat het gewicht sterk reduceert (met ca. 35%). Na ongeveer een week is het biologische afbraakproces afgelopen en wordt het afval, dat nu RDF-plus heet, uit de tunnel gehaald, ontijzerd en als hoogcalorische brandstof verbrand. Verbranding & Energieproductie Voor het verbranden van afval zijn twee verbrandingslijnen (ovens met watergekoelde roosters) beschikbaar. Na ontsteking is voor de verbranding geen olie of gas nodig.
Meet- en regelkamer
Door toevoeging van lucht (zuurstof) blijft het afval branden en levert het een overschot aan energie. De ovens bestaan uit diverse zones. In het eerste deel vindt de vergassing plaats en verdampt het resterende vocht, waarna de ontsteking volgt waardoor het afval verbrandt. Met de bij het verbranden vrijkomende warmte wordt in een met water gevulde ketel stoom geproduceerd. De stoom wordt geleid naar een turbine/generatorset voor de productie van elektriciteit. De twee turbines hebben een maximumvermogen van circa 30 Megawatt. Een deel van de elektriciteit is bestemd voor de eigen energiebehoefte. Het grootste deel vindt z’n weg naar het openbare net. Restwarmte gaat naar de nabijgelegen rioolwaterzuive-
ringsinstallatie van het Waterschap Rivierenland. De hoeveelheid schone energie die het net ingaat, is voldoende voor het verbruik van een stad met ongeveer 47.000 huishoudens (ruim 120.000 personen). Aan het eind van de ovens is een uitbrandzone, waar onverbrande resten als bodemas overblijven. Na afkoeling wordt dit herbruikbaar materiaal afgevoerd naar de slakkenbunker voor verdere bewerking. De bij de verbranding vrijkomende rookgassen worden zorgvuldig gereinigd in een geavanceerde rookgasreinigingsinstallatie, waarna de rookgassen schoon de schoorsteen verlaten. Vergeleken met het buitenland gelden in Nederland zeer strenge emissie-eisen om te garanderen
dat geen schadelijke stoffen in het milieu terechtkomen. ARN voldoet ruimschoots aan deze eisen. Reststoffen Bij het productieproces en bij de reiniging van rookgassen blijven reststoffen over als bodemas, vliegas e.d. Bodemas is na bewerking nuttig bruikbaar als funderingsmateriaal in grond- en wegenbouwkundige werken. Het bodemas voldoet aan Europese normen (NEN-EN 13242). ARN bezit bovendien het FPC certificaat (Factory Production Control) voor gebruik van bodemas als secundaire grondstof. Het vrijgekomen vliegas, de mengzouten en een gedeelte van het vervuilde adsorbens worden in de eigen Reststoffenverwerkingsinstallatie (RVI) bewerkt
onder ‘Milieu en Veiligheid’) om schade aan het milieu en overlast voor omwonenden te voorkomen. Door rotting van het afval ontstaan in de stortplaats gassen. Met behulp van een gasdrainagesysteem worden die onttrokken en door stortgasmotors, die een generator aandrijven, omgezet in elektrische energie. Deze groene stroom gaat naar het openbare net. De vrijkomende warmte is bruikbaar voor de eigen biologische waterzuiveringsinstallatie.
en daarna verpakt in een vloeistofdichte dubbele verpakking (big-bag). In de big-bag hardt het mengsel uit tot een betonachtig product, dat opgeslagen wordt in een speciaal stortcompartiment. Stortplaats ARN beschikt over een 29 ha. grote gecontroleerde stortplaats voor niet-herbruikbare en nietbrandbare reststromen, alsmede voor resten die overblijven bij de reiniging van rookgassen. De stortplaats is uitgerust met alle mogelijke voorzieningen (zie
Biologische waterzuivering Afvalwater dat bij de verwerking van afval vrijkomt, moet worden gereinigd voordat het mag worden geloosd. Dat geldt eveneens voor het percolatiewater (hemel)water dat door het afval sijpelt - uit de stortplaats. Percolatiewater is voornamelijk organisch verontreinigd en bevat veel stikstof. ARN beschikt voor de reiniging over een volledig geautomatiseerde, biologische waterzuiveringsinstallatie.
1. Ontvangsthallen met aangrenzend: - Huisvuilscheidingsinstallatie - Zeeftrommels - BSI (Breker- en Scheidingsinstallatie) - Shredders 2. RDF- en slakkenbunker 3. Controlekamer en kranen 4. Ovens met watergekoelde roosters 5. Ketels 6. Electriciteitsopwekking: turbine/generatorinstallatie Rookgasreiniging: 7. Eerste Elektrostatische filter 8. Sproeidroger 9. Tweede Elektrostatische filter 10. Wasser 11. Dagavo (stoom-warmtewisselaar) 12. DeNox (verwijdering NOx uit het rookgas) 13. Adsorbtiedoekenfilter 14. Zuig-trekventilatoren 15. RVI (Reststoffen Verwerkingsinstallatie) 16. Schoorstenen met meetapparatuur 6 1
1
3
3 2
4
5 6
7
8 5 1
9
0 1
1
4 1
2 1
1 3
4 1
Milieu en veiligheid Voor al onze activiteiten gelden landelijke, provinciale en Europese wetten en regels vanzelfsprekend als minimum. Daarom maken wij gebruik van de best beschikbare technieken en garanderen wij dat onze activiteiten plaatsvinden met inachtneming van de grootst mogelijke zorg voor veiligheid, de bescherming van het milieu en de kwaliteit en de continuïteit van de dienstverlening aan onze klanten. Om aan deze garantie te kunnen voldoen, passen wij integrale veiligheids-, milieu- en kwaliteitssystemen toe. Als onderdeel daarvan werken wij met een bedrijfsintern milieuzorgsysteem. Dit systeem functioneert dankzij diverse in het proces geïntegreerde meet- en registratiesystemen en diverse onderhoud- en controlesystemen. Ons milieuzorgsysteem is sinds 1998 onafgebroken ISO 14001 gecertificeerd. Elk half jaar vindt een externe audit plaats, waarbij processen en relevante documenten worden beoordeeld.
Emissies De Nederlandse overheid stelt strenge eisen aan de maximaal toegestane emissies. Dankzij een zorgvuldig verbrandingsproces en een uitgebreid voorzieningenpakket voor de reiniging van rookgassen blijven onze emissies steevast ver onder de normen, zoals blijkt uit het overzicht van de emissies van beide verbrandingslijnen over 2006. Deze getallen zijn representatief voor de actuele situatie. De installatie is voorzien van een zeer uitgebreid en grotendeels geautomatiseerd meet- en registratiesysteem. Alle meetapparatuur is opgenomen in het keurings- en/of kalibratiesysteem. Door ons strenge acceptatiebeleid, de optimale verbranding en effectieve rookgasreiniging is het niet aannemelijk dat bij onze activiteiten vermeldenswaardige hoeveelheden ozonlaagaantastende stoffen als CFK’s, HCFK’s en halonen vrijkomen. Wit- en bruingoed, waarbij genoemde stoffen wel op relatief grotere schaal vrij kunnen komen, worden niet voor verwerking geaccepteerd.
Interne en externe veiligheid Om risico’s te beperken, beschikken wij over een operationeel bedrijfsnoodplan. Nagenoeg alle medewerkers hebben de basis veiligheidscursus VCA (Veiligheids Checklist Aannemers) gevolgd. De opleiding geeft de deelnemers inzicht in onverwachte gebeurtenissen die op veiligheidsgebied plaats kunnen vinden en leert ze de juiste veiligheidsmaatregelen te nemen. Als onderdeel van het veiligheidsbeleid worden jaarlijks gerichte BHV-trainingen (bedrijfshulpverlening) gehouden en is een sanctiebeleid ontwikkeld voor overtredingen van de veiligheidsregels. Om het de brandweer bij noodsituaties mogelijk te maken snel op te treden, zijn de noodplantekeningen gedetailleerd uitgewerkt en staat alles op intranet. De brandweer is in het bezit van hardcopies en cd’s met intranetbestanden. De diverse installaties zijn voorzien van een uitgebreid en geavanceerd netwerk van brand- en rookmelders en andere signaleringsapparatuur. In de diverse bestanden is het bedrijfs-
Emissiegegevens (hoogst gemeten concentratie is ≤ vermelde concentratie)
Verbrandingslijn 1 (2006) Component (mg/m03) Totaal stof NH 3 HCl HF CO Ctotaal SOx NOx Som zware metalen Cd Hg Dioxines* * Uitgedrukt in ng/m03
Wk6 1 0,2 0,4 0 12 1,5 0,4 61 0,0011 0,0014 0,0011 0,0027
Wk35 1 0,2 0,2 0 12 1,1 1 60 0,0008 0 0 0,0001
Verbrandingslijn 2 (2006) Wk23 1 0,6 0,2 0 13 2,3 1 66 0,0001 0 0
Wk43 1 2,6 0,4 0,2 21 1,5 1 60 0,0101 0,0001 0,0242
NORM 5 5 10 1 50/100 10 40 70 1 0,05 0,05 0,1
Voor alle genoemde getallen geldt dat ze gelezen moeten worden als ‘kleiner dan of gelijk aan.
Weegbruggen complex opgezet als een stad met gebouwen. Ieder gebouw heeft z’n eigen nummer en bijbehorend alarmlicht op een duidelijk zichtbare plaats, waardoor de brandweer altijd snel de plaats van de brand kan vinden. Stortplaats en bodemonderzoek bedrijfsterrein In Nederland geldt het storten van afval als sluitstuk van het afvalstoffenbeleid. Afval mag alleen naar de stortplaats gaan als geen andere bewerking of verwerking mogelijk is. Aan stortplaatsen worden hoge eisen gesteld. Dat geldt dus ook voor de naast de afvalenergiecentrale gelegen stortplaats. De bodem en het grondwater onder de stortplaats zijn beschermd door een
dubbele onderafdichting, bestaande uit een minerale afdichting (zandbentoniet) in combinatie met een stevige kunststoffolie. Om percolaatwater (vrijkomend water uit afval en hemelwater dat door het afval loopt) op te vangen en af te voeren, ligt boven de afdichting een percolaat-drainagesysteem. Voorts zijn zowel horizontale als verticale controlesystemen aangelegd om eventuele lekkage vanuit de vloeistofdichte lagen onder de stortplaats te kunnen traceren. De drainagesystemen worden regelmatig bemonsterd en geanalyseerd. Alle benodigde metingen en controles zijn opgenomen in een door de provincie Gelderland goedgekeurd meeten registratiesysteem.
Geur en geluid Ons bedrijf is gevestigd in een landelijke omgeving met diverse geurbelastende bedrijven. Het is daarom belangrijk om geuroverlast door onze installatie zoveel mogelijk te voorkomen. Om dit te realiseren, worden afvalstoffen waar mogelijk gelost en opgeslagen in afgesloten ruimten en letten wij ook bij andere werkprocessen scherp op het vermijden van geuroverlast. Om geuroverlast voor omwonenden in een zo vroeg mogelijk stadium te ontdekken, worden dagelijks geurcontroles gehouden op twaalf plaatsen rond het bedrijf.
Assurance Rapport Sinds 2006 beoordelen milieu-accountants de milieukengetallen, die wij publiceren in ons Jaarverslag. Met deze extra beoordeling beogen wij de betrouwbaarheid van onze milieuindicatoren verder te verhogen. Bij de uitvoering van deze opdracht werken de accountants overeenkomstig Standaard 3410 ‘Assurance standaard inzake maatschappelijke verslagen’. Daarbij wordt als toetsingscriterium gebruik gemaakt van de ‘Sustainability Reporting Guidelines’ (G3) van Global
Reporting Initiative en van de handreiking maatschappelijke verslaggeving van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Overheidsverslag Voor de controle door overheidsinstanties brengen wij jaarlijks een Overheidsverslag uit over de milieuresultaten. Dit verslag is op afspraak in te zien (024-371 71 71). Daarnaast publiceren wij hiervan als publieksversie jaarlijks een ‘Afvalstroom Milieuspecial’. Deze special wordt in brede kring verspreid en is ook te downloaden (www.arnbv.nl). Afvalbunker
De Europese Unie wil in 2020 de uitstoot van het broeikasgas CO 2 met twintig procent terugdringen. Uit recent onderzoek blijkt dat ‘energie uit afval’ op Europese schaal een belangrijke bijdrage van ca. tien procent kan leveren aan het klimaatbeleid. In het onderzoek is gebruik gemaakt van de methoden die het Internationale VN-panel voor Klimaatverandering (IPCC) hanteert om de hoeveelheid broeikasgassen te berekenen. Het IPCC won in 2007 de Nobelprijs voor de vrede.
ARN BV Nieuwe Pieckelaan 1, Weurt Postbus 7006 6503 GM Nijmegen Telefoon 024 371 71 71
[email protected] • www.arnbv.nl
Concept, tekst en productie: CommunicatieProducties Chevalier te Brielle Grafische vormgeving: Leo Stolk Dtp & Drukwerkadvies te Hellevoetsluis Fotografie: Fotostudio Robert van Tongeren te Druten Drukwerk: DHD Drukkerij te Groesbeek
