activiteitenverslag 2010
2010
activiteitenverslag 2010
i n h o u d s ta f e l
Voorwoord 1 Voorstelling Kansspelcommissie 2 Situatie van de Belgische kansspelwereld
2.1 Vergunningen A 2.2 Vergunningen B 2.3 Vergunningen C 2.4 Vergunningen D 2.5 Vergunningen E 2.6 Mediaspelen 2.7 Weddenschappen 2.8 Internet 2.9 Financiële aspecten
3 Ontwikkelingen
3.1 Wetswijziging 3.2 Europese ontwikkelingen
4 Bescherming van de spelers 4
4.1 Lijst van uitgesloten spelers 4.2 EPIS-systeem 4.3 Evoluties als gevolg van de nieuwe kansspelwet 4.4 Hulp en preventie 4.5 Andere activiteiten
08 12 16 16 18 19 19 20 21 23 26 29 32 32 33 38 38 39 40 40 43
5 Controles en sancties
5.1 CONTROLES 5.2 Integratie controlecel in dienst DJF (CDBC) 5.3 Sancties
6 Bijdrage van FOD Economie - Dienst Metrologie
6.1 Dienst Kansspelen 6.2 Opdrachten Dienst kansspelen 6.3 Goedkeuring modellen 6.4 CONTROLES 6.5 Goedkeuringsprotocols 6.6 Testapparatuur 6.7 Lijst toegestane spelen voor de casino’s, speelautomatenhallen en drankgelegenheden 6.8 Opleiding kandidaat-vergunninghouders D 6.9 Laboratorium 6.10 Vergaderingen 6.11 Personeel 6.12 Website van de dienst Kansspelen
7 Reglementaire ontwikkelingen
7.1 Opstart procedure koninklijke besluiten 7.2 Voorbereidende initiatieven
8 Rechtspraak
8.1 Hof van Justitie van de Europese Unie 8.2 Grondwettelijk Hof 8.3 Raad van State 8.3 Rechtbanken
44 44 47 47 50 50 50 50 51 51 52 52 52 53 53 53 53 54 54 55 56 56 63 63 64
5
9 Secretariaat en middelen
9.1 Personeel 9.2 Budget 9.3 Informatica
10 Activiteiten en samenwerkingen
6
10.1 Voorstelling van de preventiecampagne Bluf! 10.2 Vergadering van GREF te Bern 10.3 Regulating Gambling – The Role of the Authority 10.4 Verjaardagsgala 10 jaar Kansspelcommissie 10.5 Doctoraatsverdediging Nele Hoekx 10.6 Diversen
68 68 68 69 72 72 73 74 75 75 76
Besluit
78
Bijlagen / Samenvattingen
79
Parlementaire vragen
88
Dit verslag is opgesteld in toepassing van artikel 16 van de wet van 7 mei 1999 en behandelt de periode van 1 januari tot 31 december 2010. Het vormt een synthese van de uitgevaardigde adviezen en de koninklijke besluiten die in het Belgisch Staatsblad zijn verschenen en alle taken en opdrachten die zijn uitgevoerd door de Kansspelcommissie en haar secretariaat. Dit verslag is goedgekeurd door de Kansspelcommissie tijdens de bijeenkomst van 2 maart 2011. Het verslag kan worden geraadpleegd op de site: www.gamingcommission.be
7
Voorwoord
8
Voor de Kansspelcommissie draaide 2010 rond verschillende thema’s. Zo bleef zij met succes haar wettelijke taken uitvoeren. Daarnaast focuste ze zich op de gevolgen van de nieuwe wetgeving door advies te verstrekken bij het opmaken van de uitvoeringsbesluiten van de wet van 10 januari 2010. Dit advies werd overgemaakt aan Minister van Justitie Stefaan De Clerck en aan Staatssecretaris voor de Coördinatie van de fraudebestrijding Carl Devlies. De koninklijke besluiten over de weddenschappen werden in de loop van 2010 gepubliceerd. Vele andere reglementaire bepalingen volgen de gangbare procedure en worden binnenkort verwacht. De wet zelf is in werking getreden op 1 januari 2011. De gewesten stemden fiscale decreten die in de lijn liggen van de federale kansspelwet. Tegen de nieuwe wet werd beroep ingesteld bij het Grondwettelijk Hof. De verzoeken tot schorsing van de wet werden verworpen. In de loop van 2011 zal het verdict vallen over de grond van de vorderingen. Het ziet er naar uit dat deze in het voordeel van de kansspelwet zullen zijn. De Europese Commissie startte geen procedure tegen de Belgische overheid, ondanks het stevige gelobby van enkele partijen. De uitvoeringsbesluiten kunnen dus probleemloos verder vorm krijgen. De Europese Commissie onderschreef de conclusies van het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie op het gebied van de rol van de overheid bij het reguleren van kansspelen. Dergelijke steun van Europa is een belangrijk signaal omdat de meningen over een ideaal kansspelbeleid nog vaak verdeeld zijn. Ieder jaar wordt een nieuwe stap gezet in de richting van een ethische, coherente, evenredige en efficiënte kansspelwereld: · ethiek: door sterke klassieke waarden te verdedigen en door een behoorlijk bestuur;
· coherentie: door de wetgeving van het Hof van Justitie van de Europese Unie na te leven en door alle spelen op dezelfde wijze te benaderen; · evenredigheid: door rekening te houden met de bescherming van de spelers, de openbare orde en de strijd tegen witwassen en fraude; · efficiëntie: door alle operatoren dezelfde strenge regels op te leggen. Deze concepten kunnen leiden tot een krachtdadige regelgeving in Europa, ook in landen waar nog geen sprake is van een uitgewerkt kansspelbeleid. De regelgevingen zijn zowel wat techniek als informatica betreft goed onderbouwd. Bovendien hebben ze niet enkel een nationale inslag, maar steunen ze ook op een Europees of zelfs mondiaal beleid. Door de crisis zijn momenten van stabiliteit en expansie eerder uitzonderlijk. Aanpassingen en evoluties zijn de regel geworden om de doelstellingen te kunnen bereiken. Op wereldvlak is het centrum van de economie, en dus ook dat van de kansspelen, verschoven. De westerse wereld is niet langer hoofdrolspeler bij eventuele evoluties, maar kijkt almaar vaker toe vanaf de zijlijn. Het Westen moet doeltreffende maatregelen nemen om overeind te blijven in de globaliserende markt. Als België en Europa twijfelen aan de grond van hun kansspelbeleid en haar kenmerken, zullen nieuwe kansspeloperatoren op het toneel verschijnen die minder of geen belang hechten aan de bescherming van de spelers. Het is van belang erin te geloven dat de verdedigde standpunten juist zijn. Deze moeten aan de hand van sterke argumentatie verspreid worden over de verschillende overheden en operatoren. Zo kan men komen tot een efficiënt kansspelbeleid op langere termijn. Dit kan tot stand komen
via een gemeenschappelijke strategie van alle landen en mits hulp van de internationale financiële instellingen. Elk land moet wel verantwoordelijk blijven voor het nationaal kansspelbeleid, het kan niet de bedoeling zijn dit Europees te regelen. Er moet rekening gehouden worden met volgende elementen: · de eerlijkheid van het spel: door een verplichte aanwezigheid van toeval en door een beperking van de uurverliezen; · het professionalisme van de operatoren: door deontologische regels voor te schrijven met effectieve sancties in geval van overtreding; · de transparante en real-time informatie over solvabiliteit, rentabiliteit en aandeelhouderschap; · de controle op de toegang of registratie van de kwetsbare bevolkings groepen om deze te beschermen. Deze beginselen moeten verfijnd en aangevuld worden na overleg tussen regulatoren, operatoren en overheid. Zo is er al contact geweest met Franse en Italiaanse regulatoren, met de speler als uitgangspunt. In die lijn had de Kansspelcommissie in 2010 bijzondere aandacht voor de bescherming van de spelers. Zo heeft ze jongeren over de grenzen heen bewust gemaakt voor de gevaren van kansspelen door 2000 exemplaren van de film BLUF! - vertaald in het Engels en het Duits - te verspreiden. Frankrijk toonde zich alvast heel enthousiast over dit pedagogisch materiaal. De financiële crisis heeft de Belgische kansspelmarkt niet aangetast zoals ze dat wel deed bij andere sectoren. Het beleid heeft dus de rentabiliteit niet in gevaar gebracht, maar bleek een stabiele factor in economisch moeilijke tijden. Tegenstanders argumenteren dat kansspelen niet mogen gereguleerd worden. Maar op die manier wordt het gevaar dat eigen
is aan kansspelen gebanaliseerd. Hedendaagse jongeren kunnen vlot overweg met nieuwe communicatiemiddelen zoals internet en gsm, maar zijn daarom niet per se gewapend tegen de toenemende gevaren die hun groter wordende (virtuele) leefwereld met zich meebrengt. Hoewel het belangrijk is deze principes universeel toe te passen, moeten ze op federaal niveau worden gereguleerd. Spelers en operatoren moeten op de hoogte zijn van het marktaanbod, maar ook van de bestaande maatregelen ter bescherming van de spelers. Deze beschermingsmaatregelen moeten over de Belgische grenzen heen gelden. België is immers een kleine speler in vergelijking met landen als Frankrijk of Duitsland. In het kader van de verwachte evolutie van de instellingen moeten kansspelgerelateerde kwesties homogeen blijven. De Kansspelcommissie en haar secretariaat moeten op termijn autonoom worden op het gebied van visie, beheer en financiering. Wel moet blijvend verantwoording worden afleggen aan de federale overheid. In de nieuwe wet en in een protocol met de Minister van Justitie worden de eerste stappen in de richting van die autonomie gezet. Het is essentieel om tot een coherent kansspelbeleid te komen. Enkel zo kan de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie en van het Constitutioneel Hof worden toegepast. Dit leidt tot het verbeteren van de institutionele efficiëntie, van de juridische vereenvoudiging en van de kennis. “De overheid moet over voldoende middelen beschikken om industriële modernisering en diversifiëring in de hand te werken. Dan kunnen nieuwe bedrijven binnen een bepaalde sector elkaar sneller beconcurreren, zowel nationaal als internationaal. Het is dus belangrijk een efficiënt beleid te voeren opdat deze bedrijven zich optimaal kun-
9
1
YIFU LIN (J.) La politique industrielle sort de l’ombre, Economist en eerste vicevoorzitter voor de ontwikkelingseconomie van de Wereldbank Projet Syndicate, 2010 L’Echo 30 december 2010, p.12
nen ontwikkelen”1. Kansspelen worden sterk beïnvloed door de almaar evoluerende technologie. Omwille van de risico’s die ontegensprekelijk met de sector verbonden zijn (gokverslaving, witwassen, …) is het belangrijk om kansspelen te beschouwen als diensten van een bijzondere aard.
Etienne Marique, Voorzitter van de Kansspelcommissie
10
11
1
V o o r s t e l l i n g K a n s s p e lco m m i s s i e
De Kansspelcommissie wordt ondergebracht bij de Federale Overheidsdienst Justitie. De minister van Justitie belastte de staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding met de kansspelproblematiek en de relaties met de Kansspelcommissie.
Veiligheid van de staat NICC Strafrechterlijk Beleid
Minister
Auditcomité
Beleidsraad & Cel Beleidsvoorbereiding
Interne audit
Voorzitter & Directiecomité
Commissies Commissie Hulp aan Slachtoffers van Opzettelijke Gewelddaden en Occasionele Redders Kansspelcommissie
Stafdienst Budget, Beheerscontrole en logistiek
Diensten van de Voorzitter
Stafdienst Personeel en Organisatie (P&O)
Belgisch Staatsblad
Informatie- en Adviescentrum inzake Schadelijke Sektarische Organisaties
Stafdienst ICT
12
Directoraat-generaal Rechterlijke Organisatie Organigram FOD Justitie
Directoraat-generaal Wetgeving en Fundamentele Rechten en Vrijheden
Directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen
Directoraat-generaal Justitiehuizen
Organigram Kansspelcommissie
Voorzitter Kanspelcommissie
Hoofd controlecel + secretariaat
Cel Administratie
Cel Advies, Onderzoek en Ontwikkeling
Cel Bescherming van de speler
Cel Budget
Functiebeschrijving cellen Cel Administratie · Beheer van de vergunningen (toekennen, stopzetten, weigeren, hernieuwen) Cel Advies, Onderzoek en Ontwikkeling · Juridisch advies aan de Kansspelcommissie · Fundamenteel onderzoek Cel Bescherming van de spelers · Initiatieven rond bescherming van de spelers Cel Budget · Beheer van budget en economaat
Cel ICT
Cel Algemeen + Dossiers X
Cel Controle HRM, Sancties
Cel ICT · Beheer van ICT-toepassingen Cel Algemeen · Onthaal secretariaat · Uitsluitingen · Communicatie Cel Controle, HRM en Sancties · Administratief beheer van controles · Link tussen leden van de federale politie en secretariaat KSC · Beheer van sanctieprocedures · Beheer van personeelsdossiers · Link met centrale diensten van Justitie
13
1 14
Aan het roer van de Kansspelcommissie staat een magistraat, Etienne Marique. De voorzitter zit samen met vertegenwoordigers van zes ministers waarvan telkens 1 Nederlandstalige en 1 Franstalige. Deze werden benoemd bij het koninklijk besluit van 11 januari 2010 betreffende de samenstelling van de Kansspelcommissie. Deze samenstelling geldt voor een termijn van 3 jaar. Door de nieuwe wet wordt dit 6 jaar. In principe komt de Kansspelcommissie elke eerste woensdag van de maand samen.
PV: Plaatsvervangende leden
Minister van Financiën Demarch C. Sonck L. Monseu C. (PV) Weckhuysen E. (PV) L’UNION FAIT LA FORCE
Voorzitter / Magistraat Etienne Marique
Minister van Justitie Piccin J. Rigolle D. Vanwambeke P. (PV) Flamand M. (PV)
Service Public Fédéral FINANCES
Minister van Binnenlandse Zaken
Minister van Economie Everard A. Dubois Ph. Dumont H. (PV) Van Den Bossche (PV)
Nicolet C. Callu M. Capron B. (PV) Peetermans F. (PV)
Minister van Volksgezondheid
Minister van Begroting en Overheidsbedrijven Gustin D. Moens I. Service Public Davreux S. (PV) Fédéral Bourda A. (PV)
Fontinoy JC. Vande Moortel G. Stragier V. (PV) De Busser K. (PV) L’UNION FAIT LA FORCE
FINANCES
15
2 16
S i t u at i e va n d e B e lg i s c h e k a n s s p e lw e r e l d
2.1 Vergunningen A 2.1.1 Algemeen
casino uit. Naar aanleiding van deze incidenten, en de twee gewapende overvallen in 2009, vroeg de Kansspelcommissie om het veiligheidsplan aan te passen. Er kwam een verbeterde samenwerking met de plaatselijke politiediensten.
Op 31 december 2010 stonden 1405 kansspeltoestellen in de 9 Belgische casino’s. Dit betekent een verhoging van 167 toestellen ten opzichte van 31 december 2009. De aanvraag voor de organisatie van het spel backgammon is nog altijd in behandeling.
In 2010 moest de Kansspelcommissie vooraf worden geïnformeerd over wijzigingen in het informaticaprogramma voor datacommunicatie. Het is belangrijk dat de programma’s op voorhand goed getest worden, vóór het in productie brengen.
Het oude “Grand Casino de Bruxelles” verhuisde van La Madeleine naar de nieuwe Anspachgalerij, onder de naam “VIAGE, Enjoy!”. De heropening vond plaats op 26 februari, de officiële opening op 22 april 2010. De groep Casinos Austria International Holding GmBH wilde een nieuw ontspanningscomplex creëren in hartje Brussel. Naast het casino met verschillende bars in diverse sferen is er ook een theaterzaal met een capaciteit van 1000 plaatsen en een panoramisch restaurant. Het aantal geëxploiteerde kansspeltoestellen steeg met 40% van 259 naar 363. Het casino is uitgerust met elektronische jetons volgens de RFID-technologie (Radio Frequency IDentification) waarmee de telresultaten gecontroleerd kunnen worden. Er waren enkele verbindingsproblemen met EPIS bij de opening van het nieuwe casino, maar deze werden snel verholpen. Sinds augustus exploiteert het casino een tafel Midi Punto Banco met 9 plaatsen. In het casino van Namen vonden in 2010 meerdere gewelddadige incidenten plaats. Zo was er een tijgerkidnapping van de familieleden van een directeur en brandden twee voertuigen van personeelsleden van het
2.1.2 Compliance officer De permanente aanwezigheid van fiscale ambtenaren is niet langer verplicht in de Waalse casino’s. Er werd in de casino’s een “compliance officer” aangesteld om toe te zien op de transfer van geld en jetons, het tellen van de kassa’s en van het resultaat van de spelen. In het Waalse Gewest zijn de ambtenaren ‘s morgens aanwezig om de kassa’s te controleren, maar ze blijven niet meer de hele dag. De compliance officer moet nagaan of de tellings- en controleprocedures correct worden nageleefd. Hij beschikt over specifieke bevoegdheden in de casino’s, zoals het controleren van de gegevens bij de opening van de speltafels en het toezicht op de antiwitwaspraktijken. De Kansspelcommissie gaf tekst en uitleg aan de casino’s en de vakbondsvertegenwoordigers over de functie van “compliance officer”. Hij moet optreden in de situaties beschreven in: · het protocol betreffende de regels over het toezicht op en de controle van de kansspelen in de kansspelinrichtingen klasse I, inzonderheid door
·
middel van een passend informaticasysteem (versie 10 – punt 9.1.c); artikel 18 van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme (zoals gewijzigd bij de wet van 18 januari 2010, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 26 januari 2010, en in werking getreden op 5 februari 2010).
2.1.3 Poker Toernooien In 2010 namen 609 spelers deel aan de finale van het “Belgisch Pokerkampioenschap”, georganiseerd door de casino’s van Namen en Spa. Voor het eerst gebeurde dit in samenwerking met de casino’s van Middelkerke en Blankenberge. De finale vond plaats in het casino van Namen van 9 tot 17 oktober 2010. 205 spelers hebben meteen de inzet van € 1700 betaald, 391 spelers hebben hun plaats in Namen gewonnen, 10 in Middelkerke of Blankenberge en 3 in Spa. Ongeveer 4400 personen namen deel aan de voorrondes. De winst werd als volgt verdeeld: € 200 030 voor de 1e, € 135 470 voor de 2e, € 129 179 voor de 3e, en de 55e won € 2 563. De casino’s van Dinant, Chaudfontaine, Oostende, Knokke en Brussel organiseerden in 2010 geen pokertoernooi.
Tafelspelen Op verzoek van een casino besliste de Kansspelcommissie om het maximale aantal toegestane spelers voor de Sit&Go pokerpartijen te herzien. Sinds 7 juli 2010 kunnen 50 spelers deelnemen, voordien 40. In de casino’s van Knokke en Oostende namen meer spelers deel aan de cash game tafels voor Texas Hold’em Poker dan de voorbije jaren.
2.1.4 Witwaspraktijken De wet van 11 januari 1993 ter voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme is gewijzigd door de wet van 18 januari 2010. Ze werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 26 januari 2010. Deze nieuwe bepalingen voeren een aantal nieuwe aspecten in. Op 8 maart 2010 richtte de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) een schrijven aan de Kansspelcommissie om de aandacht te vestigen op de wetswijziging. De wet van 18 januari 2010 wil enerzijds de omzetting in het Belgisch recht van Richtlijn 2005/60/EG, de derde antiwitwasrichtlijn, en van haar uitvoeringsrichtlijn, Richtlijn 2006/70/EG van de Commissie van 1 augustus 2006. Anderzijds houdt de wet van 18 januari 2010 ook rekening met de resultaten van de evaluatie van het Belgische stelsel ter bestrijding van het witwassen van
geld en de financiering van terrorisme die in juni 2005 door de Financiële Actiegroep (FAG) werd uitgevoerd om na te gaan of het stelsel conform de FAG aanbevelingen is en om de doeltreffendheid ervan te toetsen. De nieuwe wettelijke bepalingen traden op 5 februari 2010 in werking. Daarom werden de richtlijnen van de CFI voor de casino’s in haar Toelichtingsnota van 3 november 2005 met betrekking tot het verstrekken van informatie aan de CFI opgeheven en vervangen door de Toelichtingsnota van 8 maart 2010. De wetgever heeft de verantwoordelijkheden van de bevoegde controle- of toezichthoudende overheden aanzienlijk uitgebreid om het witwassen van kapitaal en de financiering van terrorisme tegen te gaan. Artikel 37 van Richtlijn 2005/60/EG en de FAG aanbevelingen 23 en 24 vereisen dat de bevoegde autoriteiten effectief controleren of de in deze richtlijn gestelde eisen worden nageleefd door alle instellingen en personen die onder deze richtlijn vallen. Zij dienen de nodige maatregelen te nemen om die naleving te waarborgen. In de casino’s moet deze controle door de Kansspelcommissie georganiseerd worden. De Kansspelcommissie is achterop geraakt bij de uitvoering van deze nieuwe bepalingen. Dit wordt een van haar prioriteiten in de nabije toekomst. De strikte controle op de opdracht van de casino’s bleef wel een constante (registratieverplichting van alle transacties boven een bepaald bedrag, aangifteverplichting aan de CFI).
17
2
De Kansspelcommissie heeft meegewerkt aan een onderzoek van de Europese Commissie, uitgevoerd door consultancy bureau Deloitte. Het handelde over de toepassing van de antiwitwasrichtlijn.
2.2 Vergunningen B 2.2.1 Algemeen In 2010 heeft de Kansspelcommissie 2 nieuwe vergunningen B toegekend, aangezien het wettelijke maximum van 180 speelautomatenhallen niet meer behaald werd door de vrijwillige stopzetting van de vergunning B 3771 op 7 juli 2010. Deze vergunning werd onmiddellijk ingenomen door de vergunning B 21540. Daarnaast was er in december 2009 een vergunning vrijgekomen die werd ingevuld door de vergunning B 21399. In april werden de eerste vergunningen verlengd met een periode van 9 jaar. Op deze manier werden er in 2010 36 vergunningen verlengd. Alle dossiers werden goedgekeurd door de Kansspelcommissie.
2.2.2 Wachtlijst
2.2.3 Verhuisregeling Vanaf 1 januari 2009 trad de gewijzigde verhuisregeling in werking, waardoor vergunninghouders B, mits goedkeuring van de Kansspelcommissie, voortaan ook kunnen verhuizen naar een plaats buiten de gemeente waar de vergunde kansspelinrichting gelegen is. De goedkeuring tot verhuis is geen toekenning van een nieuwe vergunning maar is enkel een wijziging van één van de modaliteiten van de vergunning, namelijk de plaats van uitbating. Opdat een verhuisaanvraag de goedkeuring van de Kansspelcommissie kan krijgen, dient bij de behandeling van een verhuisdossier te worden nagegaan of aan alle voorwaarden vermeld in artikel 36 en 37 van de kansspelwet van 7 mei 1999 is voldaan. Net zoals bij een vergunningsaanvraag, vormt bij de goedkeuring van een verhuisaanvraag het voorafgaandelijk met de “nieuwe” gemeente gesloten convenant een noodzakelijke voorwaarde. In de loop van 2010 keurde de Kansspelcommissie in totaal 11 verhuisaanvragen goed. De nieuwe wet voorziet ook dat de vergunninghouders B effectief moeten uitbaten, slapende vergunningen zijn niet langer toegelaten. Overzicht beweging vergunningen in 2010
18
In de loop van 2010 werd 1 nieuw dossier toegevoegd aan de wachtlijst. Eind 2010 stonden nog 27 dossiers op deze lijst.
Stopzettingen
1
Nieuwe vergunningen
2
Nieuwe aanvraagdossiers (volledig in orde)
1
2.3 Vergunningen C 2.3.1 Algemeen De procedure van ‘het loket’ veranderde grondig in de loop van 2010. Vanaf maart 2010 moesten alle aanvragen opnieuw per post worden verstuurd, zoals reeds het geval was voor aanvragen die niet via het loket werden ingediend. De Kansspelcommissie keurde het oprichten van een ‘tussentijdse zitting’ goed, waarop de voorzitter van de Kansspelcommissie werd gemachtigd vergunningen C af te leveren. Concreet wordt sinds maart 2010 tussen elke effectieve zitting van de Kansspelcommissie een tussentijdse zitting georganiseerd waarop vergunningen C kunnen worden afgeleverd. De Kansspelcommissie garandeert zo nog steeds een vlotte afhandeling van de aanvragen voor een vergunning C. In 2010 hebben opnieuw heel wat steden en gemeenten gevraagd het advies van de burgemeester af te wachten alvorens een vergunning C toe te kennen. De Kansspelcommissie is tevreden over de toenemende betrokkenheid van de steden en gemeenten. De tendens van 2009 betreffende aanvragen door personen die nog geen 3 volledige jaren in België verblijven, werd voortgezet in 2010. Het betreft voornamelijk personen afkomstig uit Oost-Europa. De jurisprudentie van de Kansspelcommissie stelt dat personen die een veroordeling tot een gevangenisstraf van 6 maanden of
meer hebben opgelopen gedurende de laatste 3 jaar geen vergunning kunnen krijgen. Daarom is steeds een bewijs van goed zedelijk gedrag vereist dat de laatste 3 jaar dekt. Personen die nog geen volledige 3 jaren in België verblijven, moeten een bewijs voorleggen dat werd afgeleverd door de overheid in de vorige verblijfplaats.
2.3.2 Begrip ‘drankgelegenheid’ Artikel 39 van de kansspelwet bepaalt dat kansspelinrichtingen klasse III of drankgelegenheden inrichtingen zijn waar drank, ongeacht de aard ervan, wordt verkocht voor gebruik ter plaatse en waarin maximaal twee kansspelen worden geëxploiteerd. Aangezien er onduidelijkheid bestaat over de invulling van het begrip ‘drankgelegenheid’, nam de Kansspelcommissie een duidelijk standpunt in. In de toekomst zal de Kansspelcommissie bij de beoordeling van een drankgelegenheid een beleid voeren dat gelijklopend is met het rookbeleid van de FOD Volksgezondheid. Dit betekent dat een drankgelegenheid zal worden gedefinieerd als een inrichting waar de belangrijkste en permanente activiteit er enkel uit bestaat dranken, waaronder drank met ethylalcohol, aan te bieden voor consumptie ter plaatse en waar gaan andere levensmiddelen worden aangeboden voor consumptie ter plaatse dan voorverpakte levensmiddelen die zonder
enige bijkomende maatregel gedurende minstens drie maanden houdbaar blijven. Het grote voordeel van deze oplossing is dat er geen discussie meer is over de inhoud van het begrip ‘drankgelegenheid’ en dat de inhoud van de term samenloopt met de tabakswetgeving zodat een grotere transparantie ontstaat. Bovendien wordt hiermee de oorspronkelijke bedoeling van de wetgever het dichtst benaderd gelet op de parlementaire voorbereidingen. Voor de toekenning van de vergunning zullen de NACEBELcodes 56.30 (drankgelegenheden) en 56.301 (cafés en bars), worden toegelaten.
2.4 Vergunningen D 2.4.1 Algemeen Sinds 2002 kan een vergunning D worden aangevraagd. Deze vergunning is vereist om tijdens de openingsuren in speelautomatenhallen of casino’s te werken. Het personeel van vergunninghouders A en B valt dus onder een dergelijke vergunning. In de loop van 2010 werden 124 vergunningen ingetrokken en werden 682 nieuwe vergunningen toegekend. Op 31 december waren in totaal 4296 vergunningen toegekend.
19
2
2.4.2 Opleiding personeel In 2010 werd het mogelijk om een vergunning D aan te vragen via de website van de Kansspelcommissie. De achterstand in de organisatie van de opleidingen D werd weggewerkt door 3 opleidingen per maand te organiseren i.p.v. 2. De eerste opleidingen voor het personeel van kansspelinrichtingen klasse I en II vonden plaats in 2003. De kansspelwet bepaalt dat na 5 jaar een nieuwe opleiding moet plaatsvinden. Tijdens deze opleiding worden verschillende thema’s aangesneden zoals de ontwikkeling van de wetgeving, de strafprocedures, poker of de agressiebeheersing van de klanten. In de loop van 2010 werd de organisatie van deze vervolgopleiding tijdelijk stilgelegd. De Kansspelcommissie kocht een computerprogramma voor e-learning aan. Er werd ook een storyboard aangemaakt. Dit is een verzameling diagrammen die bij elkaar een beeld geven van hoe een softwareprogramma of een website uiteindelijk zal moeten functioneren. Het is de bedoeling om in het voorjaar van 2011 te starten met een systeem van e-learning. Dit zal de verplichte vervolgopleidingen voor de vergunninghouders die al 5 jaar over een vergunning beschikken vervangen.
Overzicht vergunningen in 2010 Intrekking
124
Toekenning
682
Stopzetting voor toekenning
91
Stopzetting na toekenning
68
Weigering
368
Geen beslissing
7
2.5 Vergunningen E 2.5.1 Algemeen Eind 2010 waren 182 vergunningen E actief, waarvan 10 vergunningen toegekend aan buitenlandse ondernemingen. In de loop van 2010 werden 7 nieuwe vergunningen E toegekend en werden 14 vergunningen E stopgezet. Eind 2010 deelden nog 4 vergunninghouders E mee hun activiteiten stop te zetten. Daarnaast veranderde een vergunninghouder E van een eenmanszaak naar een rechtspersoon. De meerderheid van de vergunninghouders E die hun activiteiten stopzetten, waren leveranciers van kansspelen in de kansspelinrichtingen klasse III.
20
2.5.2 Vergunningsplichtigen In de informatieve nota van september 2010 deelde de Kansspelcommissie mee dat een vergunning E nodig is voor de levering van alle
goederen en diensten die rechtstreeks verband houden met de exploitatie van kansspelen. Het betreft hier de kansspelen zelf, inclusief toebehoren, het vereiste informaticasysteem en het camerabewakingssysteem. Voor de overige inrichting- en decoratie-elementen is geen vergunning E nodig. De Kansspelcommissie ontving in 2010 slechts enkele aanvragen die aan deze voorwaarden voldoen. Vanaf 2011 zal dit strikter worden gecontroleerd.
zetel van de exploitant of uitgever gevestigd is in de Europese Unie. In de nieuwe kansspelwet zullen vanaf 1 januari 2011 twee soorten mediaspelen worden geregeld. Enerzijds de belspelen die een totaalprogramma inhouden, anderzijds alle andere mediaspelen die slechts een deel van een programma of een aparte rubriek zijn binnen de media.
2.5.3 Informaticaprotocol
2.6.2 Belspelen
In oktober 2010 werd aan alle vergunninghouders E die kansspelen ter beschikking stellen in kansspelinrichtingen klasse III meegedeeld in welke mate het informaticaprotocol klasse III werd opgevolgd. De vastgestelde problemen werden voornamelijk veroorzaakt door de fabrikanten van de kansspeltoestellen. De leveranciers, die de financiële gegevens moeten doorsturen naar de Kansspelcommissie, waren niet verantwoordelijk.
De belspelen worden niet geregeld door de kansspelwet van 7 mei 1999, maar worden expliciet uit het toepassingsgebied van deze wet uitgesloten. Deze uitsluiting brengt met zich mee dat de materie van deze spelen apart door de Koning wordt geregeld en dat het sanctiesysteem, geregeld in de kansspelwet, niet kan worden toegepast op de belspelen. De belspelen werden voor het eerst gereglementeerd bij koninklijk besluit van 10 oktober 2006. Dit KB werd gewijzigd bij besluit van 12 mei 2009. De vernieuwde inhoud van dit besluit kwam in het activiteitenverslag 2009 van de Kansspelcommissie uitgebreid aan bod. Begin 2010 werd dit laatste besluit grondig geëvalueerd door de commissie. Uit dit verslag ‘Belspelen 2009’ bleek dat de Kansspelcommissie zeer belangrijke opmerkingen en kritiek uitte op de belspelletjes. Het verslag werd binnen de commissie besproken en werd begin maart 2010
2.6 Mediaspelen 2.6.1 Algemeen Mediaspelen zijn kansspelen geëxploiteerd via de media. Hiermee bedoelt men elke radio- of televisiezender, en elk dagblad of tijdschrift waarvan de maatschappelijke
overgemaakt aan de verantwoordelijke ministers. In het verslag stond dat de Kansspelcommissie in de periode van 29 augustus tot en met 31 december 2009 143 klachten ontving. Deze klachten werden ingediend door 73 verschillende personen. De helft van de Nederlandstalige klachten ging over de belspelletjes met rekenraadsels. In haar besluit stelde de Kansspelcommissie een volledig verbod op de rekenraadsels voor. Naar aanleiding van dit negatieve verslag werd opnieuw onderhandeld om de regels van deze spelen te verstrengen. Omdat de kansspelwet op dat moment grondig werd gewijzigd, werd besloten de materie van de belspelen in de kansspelwet onder te brengen. Op die manier wordt aan de Kansspelcommissie een middel gegeven om krachtdadig tegen inbreuken op te treden. Aangezien de belspelen vanaf 2011 onder de kansspelwet vallen, moeten de spelaanbieders in de toekomst een vergunning aanvragen en kan deze vergunning bij een inbreuk worden ingetrokken of geschorst. Door de val van de regering liep het ontwerp van een nieuw besluit vertraging op waardoor het pas een definitieve vorm zal krijgen in de loop van 2011. In 2010 ontving de Kansspelcommissie 198 klachten, waarvan 115 Nederlandstalige en 83 Franstalige. Het begrip ‘klachten’ moet ruim worden geïnterpreteerd. Hieronder vallen immers ook algemene inlichtingen, mededelingen en opmerkingen. De klachten kunnen worden ondergebracht in
21
2 22
verschillende categorieën. Hieronder wordt uiteengezet wat de inhoud was van de klachten en welke maatregelen er tegen de klachten en opmerkingen werden genomen door de Kansspelcommissie. In sommige gevallen werd niet gereageerd, bv. omdat het om scheldmails ging of
Inhoud klacht
Aantal
omdat een klacht onleesbaar was. Sommige deelnemers beperkten zich tot het vermelden van de vele filmpjes over de belspelen op YouTube.
2.6.3 Mediaspelen De mediaspelen die geen totaalprogramma inhouden werden in 2010 nog niet door de kansspelwet of een uitvoeringsbesluit geregeld. Het zijn dus in feite illegale kansspelen waartegen de Kansspelcommissie al verscheidene processen-verbaal opstelde. Omdat het in de praktijk echter nooit tot een vervolging kwam, werd voorgesteld om ook dit soort kansspelen bij wet te regelen en te omkaderen. In samenwerking met het kabinet van staatssecretaris Carl Devlies werd een sectorvergadering georganiseerd met de talrijke organisatoren van deze kansspelen. Op basis van de opmerkingen van de sector en met het oog op de bescherming van de spelers, werd een voorstel van besluit uitgewerkt. Dit besluit zal in 2011 verder worden verfijnd en aan de ministers worden voorgelegd.
Vraag m.b.t. rekenraadsels
41
Algemene vraag
40
Te moeilijk antwoord en vraag m.b.t. oplossing
39
Verzoek tot tussenkomst i.v.m. het prijzengeld
21
Verzoek om eventuele fout na te kijken
19
Vraag m.b.t. open lijn
15
Scheldmail
9
Vraag m.b.t. deelname door minderjarigen
4
Reactie Kansspelcommissie
Onduidelijke vraag
4
Antwoord per mail
41
Misleiding door presentator
4
Email naar organisator met vraag om verdere inlichtingen
40
Technisch probleem met selectie
3
Contact gerechtsdeurwaarder
39
Betwisting factuur
3
Beelden opgevraagd
21
Klacht wordt niet beantwoord door organisator
2
Telefonisch contact klager
19
Toegang tot de website en het reglement
2
E-mail naar operator
15
Aantal
2 3 4 5
Koninklijk besluit van 22 december 2000 betreffende de modaliteiten van aanvraag en de vorm van de vergunning E aangaande de kansspelen. Artikel 76/1 van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers. Koninklijk besluit van 22 december 2000 betreffende de werking en het beheer van de kansspelinrichtingen klasse III, de wijze van aanvraag en de vorm van de vergunning C, zoals gewijzigd door het koninklijk besluit van 23 mei 2003. Ook voor een vergunning A en een vergunning F2 voor een vaste kansspelinrichting klasse IV geldt op eenzelfde locatie of in eenzelfde inrichting voortaan een cumulverbod.
2.7 Weddenschappen
2.7.2 Uitvoeringsbesluiten
2.7.1 Algemeen
• Koninklijk besluit betreffende de vorm van de vergunning F1, de wijze waarop de aanvragen voor een vergunning F1 moeten worden ingediend en onderzocht en de verplichtingen waaraan vergunninghouders F1 moeten voldoen inzake beheer en boekhouding. Waar mogelijk werd analogie gemaakt met de vergunning E2. De vergunninghouder zal op eenvoudige vraag per soort van weddenschappen en per vergunninghouder F2 de boekhoudkundige gegevens aan de Kansspelcommissie moeten voorleggen. Bijlage I betreft het aanvraagformulier voor een vergunning F1 en bijlage II betreft het model van een vergunning F1. De bestaande inrichters van weddenschappen die een attest kunnen voorleggen van de Federale Overheidsdienst Financiën waaruit blijkt dat zij voldoen aan hun fiscale verplichtingen, kunnen hun activiteiten voortzetten tot op het ogenblik dat de Kansspelcommissie een beslissing heeft genomen inzake het toekennen van een vergunning F1, onder voorbehoud van het betalen van een waarborg en het neerleggen van een volledig en correct dossier binnen een termijn van 2 maanden te rekenen vanaf de inwerkingtreding van de wettelijke en reglementaire bepalingen ter zake3.
De spelen betreffende de sportbeoefening en de weddenschappen die naar aanleiding ervan worden aangegaan, vormen door de recente wijzing van de kansspelwet niet langer een uitzondering op deze strafwet. Hierdoor zullen de wet en haar uitvoeringsbesluiten in 2011 het nieuwe wettelijke en reglementaire kader worden voor de wereld van de weddenschappen. Vanaf 1 januari 2011 heeft de Kansspelcommissie een vergunnings-, controle- en sanctiebevoegdheid over de inrichters van weddenschappen (vergunning F1) en de wedkantoren of plaatsen waar weddenschappen kunnen worden aangenomen (vergunning F2). De gewijzigde kansspelwet en haar bijhorende uitvoeringsbesluiten treden op 1 januari 2011 in werking. Het wettelijk kader van de weddenschappen werd al uitvoerig besproken in het activiteitenverslag 2009 van de Kansspelcommissie (vanaf p. 25). Op 29 december 2010 verschenen de uitvoeringsbesluiten van de weddenschappen in het Belgisch Staatsblad.
• Koninklijk besluit betreffende de vorm van de vergunning F2, de wijze waarop de aanvragen voor een vergunning F2 moeten worden ingediend en onderzocht en de verplichtingen waaraan vergunninghouders F2 moeten voldoen inzake beheer en boekhouding. Waar mogelijk werd analogie gemaakt met de vergunning C4. Bij de aanvraag voor een vergunning F2 voor een vaste kansspelinrichting klasse IV moet ook het typedocument “Advies burgemeester inzake kansspelinrichtingen klasse IV” worden gevoegd. Het is verboden om een vergunning B of C en een vergunning F2 rechtstreeks of onrechtstreeks op eenzelfde locatie of in eenzelfde inrichting te cumuleren5. Dit betekent het einde voor weddenschappen in cafés. Het vergunningsbord moet worden opgehangen en folders over gokverslaving moeten aanwezig zijn. De vergunninghouder moet een aparte boekhouding voeren met betrekking tot de aangenomen weddenschappen. De vergunninghouder dient ten slotte steeds onmiddellijk de winst van de speler uit te betalen, onverminderd wat werd bepaald in het reglement van de weddenschappen. Bijlage I betreft het aanvraagformulier voor een vergunning F2, bijlage II betreft het typedocument “Advies burgemeester inzake kansspelinrichtingen klasse IV” en bijlage III betreft het model van een vergunning F2. De vaste en mobiele inrichtingen klasse IV en de bijzondere tussenpersonen bedoeld in artikel 43/4, §5,
23
2 24
6
Artikel 76/1 (tweede lid) van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers.
die correct aangemeld zijn bij de Federale Overheidsdienst Financiën en die weddenschappen aanbieden waarvoor de inrichter zijn fiscale verplichtingen is nagekomen, kunnen hun activiteit voortzetten tot op het ogenblik dat de Kansspelcommissie een beslissing heeft genomen inzake het toekennen van een vergunning F2, onder voorbehoud van het betalen van een waarborg door de inrichter wiens weddenschappen zij aanbieden en het neerleggen van een volledig en correct dossier binnen een termijn van 2 maanden te rekenen vanaf de inwerkingtreding van de wettelijke en reglementaire bepalingen ter zake6. • Koninklijk besluit tot vaststelling van de voorwaarden tot aanneming van weddenschappen buiten kansspelinrichtingen klasse IV. Dit besluit regelt de nadere voorwaarden tot aanneming van weddenschappen buiten kansspelinrichtingen klasse IV. Het betreft dus de 2 bijzondere tussenpersonen of uitzonderingsgevallen: de dagbladhandelaars en de aannemers van de onderlinge weddenschappen binnen de omheining van de renbaan. Dagbladhandelaars Het bedrag van de weddenschappen die door de dagbladhandelaar mogen worden aangenomen wordt beperkt tot € 200 per dag en per speler. Dit werd zo vastgelegd omdat het een aanneming van weddenschappen buiten een kansspelinrichting betreft en omdat het voor de dagbladhandelaar een nevenactiviteit moet blijven. Ook indien de drempel via verscheidene weddenschappen wordt overschreden, dient de dagbladhandelaar elke weddenschap bij overschrijding van de drempel te weigeren. De weddenschappen moeten via een passend informaticasysteem
aangenomen worden. De aanwezigheid van tv-schermen waarop de weddenschappen worden gepromoot of de wedstrijd wordt getoond is verboden. Ten slotte dient het een nevenactiviteit voor de dagbladhandelaar te blijven, wat beoordeeld wordt op basis van de aangebrachte reclame, de ingenomen winkelruimte en in laatste instantie de jaarlijkse omzet. Aanneming van onderlinge weddenschappen binnen de omheining van de renbaan Ook hier moeten de weddenschappen via een passend informaticasysteem worden aangenomen. Net zoals in de kansspelinrichtingen klasse IV, dienen ook binnen de omheining van de renbaan de weddenschappen van € 1000 of meer geregistreerd te worden (zie koninklijk besluit tot vaststelling van het bedrag of de tegenwaarde van de inzet van weddenschappen waarvoor een registratieplicht geldt en tot vaststelling van de inhoud en de wijze van registratie). • Koninklijk besluit betreffende de werkingsregels van de weddenschappen. De speler kan het reglement onmiddellijk en gratis verkrijgen. De vergunninghouder F1 stelt zich borg ten aanzien van de speler voor alle geldig aangegane verbintenissen inzake de weddenschappen door de vergunninghouder F2. Er zijn een aantal minimumvermeldingen die op het ticket moeten staan. Uitbetaling kan slechts plaatsvinden na afgifte van dit ticket. Bij onderlinge weddenschappen moet 60% van het totaal van alle inzetten aan de winnaars worden uitgekeerd en dienen de gewestelijke heffingen en voorafnemingen ten voordele van de sector te worden gerespecteerd.
7 Al dan niet via verscheidene weddenschappen. Ook wanneer de vergunninghouder F2 meent dat de speler deze registratie wenst te vermijden door regelmatig net onder die drempel te wedden, dient hij de speler te registreren. 8 Dit gebeurde op basis van een officieel advies vanwege de FOD Financiën de dato 12 mei 2009. Bij de 28 door Financiën gekende operatoren, werden de 6 actieve Belgische renverenigingen gevoegd. 9 Zie Parl. St., Kamer, 2009-2010, nr. 1992/001, 35. 10 Deze overeenkomst dient een bij hetzelfde besluit bepaalde minimuminhoud te hebben, zoals een herverdelingsclausule tussen de buitenlandse inrichter en de vergunninghouder F1 en een verdelingsplan van de inzetten. 11 Deze verplichting treedt wel pas in werking op 1 januari 2012 om de wedkantoren de gelegenheid te geven zich aan te passen.
• Koninklijk besluit tot vaststelling van het bedrag of de tegenwaarde van de inzet van weddenschap pen waarvoor een registratieplicht geldt en tot vaststelling van de inhoud en de wijze van registratie. Bij weddenschappen vanaf € 1000 dient de vergunninghouder F2 de speler te registreren7. De registratie is grotendeels gelijklopend met de registratie bij het betreden van een speelautomatenhal. Bijzonder te registreren gegevens zijn het bedrag van de inzet, de datum van de verrichting en de details van de weddenschap. De toegang tot het register is beperkt tot de Kansspelcommissie en de exploitant of een door hem aangewezen persoon belast met de registratie van de weddenschappen. • Koninklijk besluit betreffende het maximum aantal inrichters van weddenschappen en de procedure voor het behandelen van vergunningsaanvragen ingeval een vergunning vrijkomt wegens intrekking of stopzetting. De huidige situatie op het terrein wordt bevroren8. Er zijn maximaal 34 vergunningen F1 toegestaan. Voor het overige stelt dit besluit een procedure vast voor de behandeling van aanvragen wanneer een vergunning opnieuw vrijkomt. De procedure start via een publicatie in het Belgisch Staatsblad, waarna de vergunning binnen de 3 maanden zal worden toegekend op basis van een aantal criteria zoals transparantie, solvabiliteit, vereiste
van de functie, ervaring, voorafgaande inbreuken en veroordelingen, alsook het beleid inzake bescherming van de spelers en inzake de verzekering van een doeltreffende controle. • Koninklijk besluit tot vaststelling van het maximum aantal vaste en mobiele kansspelinrichtingen klasse IV, de criteria die ertoe strekken een spreiding van deze inrichtingen te organiseren en de procedure voor de behandeling van de aanvragen ingeval een vergunning vrijkomt wegens intrekking of stopzetting. Ook hier wordt de situatie op het terrein bevroren9. Er zijn maximaal 1000 vaste kansspelinrichtingen klasse IV en maximaal 60 mobiele kansspelinrichtingen klasse IV toegestaan. Met uitzondering van de wedkantoren die bestonden voor de inwerkingtreding van het besluit en sindsdien zonder onderbreking zijn uitgebaat, moeten de vaste kansspelinrichtingen klasse IV minstens 1000 meter van elkaar gelegen zijn. • Koninklijk besluit tot vaststelling van de nadere voorwaarden onder dewelke onderlinge wedden schappen op paardenwedrennen die in het buiten land plaatsvinden, kunnen worden ingericht. Dit soort weddenschappen is nieuw. Het besluit stelt een procedure vast waarbij een vergunninghouder F1 vooraf de vraag tot toelating voor de inrichting van onderlinge
weddenschappen op paardenwedrennen die in het buitenland plaatsvinden, aan de Kansspelcommissie dient te stellen. Deze vraag tot toelating dient onder meer vergezeld te zijn van de overeenkomst met de buitenlandse inrichter10, een globaal werkingsplan en een financieel plan. De Kansspelcommissie onderzoekt de aanvraag en neemt een beslissing. • Koninklijk besluit betreffende de regels van toezicht op en de controle van de kansspelen in de kansspelinrichtingen klasse IV en de plaatsen waar weddenschappen worden aangenomen bedoeld in artikel 43/4, §5, van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers, inzonderheid door een passend informa ticasysteem. Naar analogie met de kansspelinrichtingen klasse I, II en III bepaalt dit besluit de regels van toezicht en controle op de weddenschappen en de aanwezige elektronische kansspelen in de wedkantoren. Alle vergunninghouders F2 dienen via een online verbinding hun gegevens betreffende de aangenomen weddenschappen door te zenden naar de vergunninghouder F1, die op zijn beurt via een online verbinding deze gegevens dagelijks aan de Kansspelcommissie dient over te maken. Het besluit vormt de wettelijke basis voor het “Protocol”. Dit Protocol wordt opgesteld na overleg met de sector en houdt de detailmaatregelen in van de
25
2 26
12 Artikel 43/4, § 2 van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers.
informaticavereisten en -verplichtingen. De vaste kansspelinrichtingen klasse IV dienen daarnaast over een videobewakingssysteem te beschikken11. • Koninklijk besluit tot vaststelling van de lijst van de automatische kansspelen waarvan de exploitatie is toegelaten in de kansspel inrichtingen klasse IV. De gewijzigde kansspelwet bepaalt dat in de kansspelinrichtingen klasse IV, naast de weddenschappen, maximaal 2 elektronische kansspelen uitgebaat kunnen worden12. Enkel de automatische spelen waarmee de speler kan wedden op de verwezenlijking van een virtuele gebeurtenis zijn toegelaten in een kansspelinrichting klasse IV. Het gaat om individuele toestellen, monospelers, gebaseerd op de weddenschappen tegen notering. Gelijkenissen met andere spelen dan de wedrenspelen die zijn toegelaten in de andere kansspelinrichtingen zijn verboden. • Koninklijk besluit betreffende de werkingsregels van de automatische kansspelen waarvan de exploitatie is toegelaten in de kansspelinrichtingen klasse IV. Dit besluit betreft de technische detailvoorschriften en specificaties van de maximum 2 aanwezige elektronische kansspelen in de wedkantoren. Er dient een herverdelingsgehalte van minstens 84% te worden bereikt, alsook een wettelijke bepaald gemiddeld uurverlies van € 12,50. Het toestel dient in werking te worden gesteld door middel van de elektronische identiteitskaart van de speler. • Bijdragen voor de vergunninghouder F1 en F2. Deze jaarlijkse bijdrage bedraagt € 10 180 voor een inrichter van
weddenschappen of een vergunninghouder F1. Voor een vergunninghouder F2 dekt de bijdrage de volledige 3-jarige duurtijd van de vergunning en bedraagt € 3054 voor de kansspelinrichtingen klasse IV en € 1527 voor de plaatsen waar weddenschappen worden aangenomen buiten kansspelinrichtingen klasse IV. Daarnaast dient een bijdrage van € 360 te worden betaald indien er twee automatische kansspelen worden geplaatst in de kansspelinrichting klasse IV (voor de volledige duurtijd van de vergunning).
2.8 Internet 2.8.1 Algemeen Kansspelen via internet zorgen voor heel wat nieuwe uitdagingen op het gebied van regulering. De nieuwe kansspelwet van 10 januari 2010 had ondermeer tot doel deze vrij recente vorm van kansspelen onder de bevoegdheid van de Kansspelcommissie te plaatsen. De Kansspelcommissie vatte de voorbereidingen voor de inwerkingtreding van de wet aan zodra deze definitief door het Parlement werd goedgekeurd. In januari 2010 werd door de Kansspelcommissie een internetgroep opgericht om alles op te volgen, samengesteld uit vertegenwoordigers van de Kansspelcommissie, leden van het secretariaat van de Kansspelcommissie, ICT-deskundigen, deskundigen van de dienst FOD Economie – afdeling metrologie, juristen en een vertegenwoordiger van het kabinet van taatssecretaris voor de coördinatie van de fraudebestrijding Carl Devlies. In de loop van het jaar werd ook een subgroep opgericht met vertegenwoordigers van casino’s en speelzalen die
interesse hebben in de uitbating van kansspelen via het internet. Na een tiental presentaties en vergaderingen werd het project ‘testwebsites’ opgestart. Er werden ook 2 ontwerpen van koninklijke besluiten genotificeerd aan de Europese Commissie.
2.8.2 Testwebsites Aan de kansspelwet van 7 mei 1999 werd met de wetswijziging een nieuw hoofdstuk IV/1 toegevoegd. Dit hoofdstuk regelt voortaan de exploitatie van kansspelen via informatiemaatschappij-instrumenten of het internet. In België geldt een verbod op kansspelen. Omdat een absoluut verbod in het verleden heeft geleid tot een wildgroei aan clandestiene spelen, werd ervoor gekozen een beleid van kanalisering door middel van vergunningen te voeren. Kansspelen via internet werden op dezelfde manier benaderd. De nieuwe kansspelwet van 10 januari 2010 blijft steunen op het principe van kanalisering. Kansspelen aanbieden via het internet is verboden, tenzij de Kansspelcommissie een vergunning toekent. Voortaan zal in België een gecontroleerde legale markt bestaan en zal verder worden opgetreden tegen het grootschalig illegaal aanbod. De wetgeving werd bij hoogdringendheid behandeld
door het Belgische Parlement. Dat was ondermeer nodig omwille van de illegale exploitatie van kansspelen op de Belgische markt door aanbieders die opereren vanuit het buitenland. De Kansspelcommissie besliste het project van de kansspelwebsites te ondersteunen om vanaf 1 januari 2011 van start te kunnen gaan, zoals voorzien in de wet. Er zal worden gewerkt met een systeem van aanvullende vergunningen, waarbij de operatoren die toelating zullen krijgen om kansspelen te exploiteren in de virtuele wereld al gekend zijn door hun vergunning in de reële wereld. De testwebsites kwamen in verschillende fasen tot stand, onder begeleiding van de Kansspelcommissie. Zo kon de geïnteresseerde vergunninghouder starten met de uitbouw van de kansspelwebsites. Hij moest hierbij eerlijk en constructief handelen en de richtlijnen van de Kansspelcommissie en de internetgroep naleven. De geïnteresseerde vergunninghouders konden zich melden bij de Kansspelcommissie. De vergunninghouder ontwikkelde dan een website die werd gedemonstreerd aan de internetwerkgroep van de Kansspelcommissie. Vervolgens kon de vergunninghouder de website openstellen voor het publiek, mits inachtname van eventuele opmerkingen door de werkgroep. Er werden wel enkele voorwaarden opgelegd wat de inzet betreft. Spelers
konden in een eerste fase “credits” verkrijgen om te kunnen spelen, maar deze credits hadden geen enkele economische waarde. Mits toestemming van de Kansspelcommissie kon nadien worden gewerkt met credits die wel een geldelijke waarde hadden. Omdat de Kansspelcommissie tot 1 januari 2011 geen bevoegdheid had op het gebied van weddenschappen, werd beslist enkel te werken met vergunninghouders A en B. Een vertegenwoordiger van elke vergunninghouder werd lid van de subgroep internet bij de Kansspelcommissie. Diverse begeleidende nota’s werden opgemaakt om de opstart van de testwebsites in goede banen te leiden. Deze bundelen de op te volgen principes, de technische vereisten, de registratie en identificatie van de speler, een miniprotocol, het uurverlies en de implementatie van webservices die EPIS moeten raadplegen en het gemiddeld uurverlies opvolgen. Eind 2010 stelt de Kansspelcommissie vast dat geen enkele operator erin geslaagd is over te gaan tot de effectieve exploitatie van kansspelen via een testwebsite. De vergunninghouders A en B bleven hangen in de voorbereidende werkzaamheden. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn de onduidelijkheid over de taxatiesystemen, de complexiteit van het werken in een gereguleerde om-
27
2
geving met servers in België, de investeringskosten, de agressiviteit van de illegale markt, de nood aan attractieve websites, de nood aan een productie-omgeving voor de ontwikkeling van webservices en de onduidelijke politieke situatie. In 2011 zal de eindfase wel worden bereikt. Vooral de integratie van de weddenschappen in de nieuwe kansspelwet zal hiervoor zorgen. Sommige operatoren bieden immers al weddenschappen aan via het internet. Aantrekkelijke websites binnen een gecontroleerde omgeving moeten in de toekomst een alternatief vormen voor illegale websites die de Belgische kansspelwet niet respecteren.
2.8.3 Illegale websites De Kansspelcommissie maakte werk van een repressieve nota die de illegale exploitatie van kansspelen via het internet moet aanpakken. Hierin staan richtlijnen om te vermijden dat een legale website die onderhevig is aan allerhande regels het onderspit moeten delven voor zijn illegale broertje dat geen regels respecteert.
28
Naar aanleiding van dit probleem vonden enkele opstartvergaderingen plaats met ISPA (Belgian association of the Internet Service Providers) en FEBELFIN (Overkoepelende federatie voor de Belgische financiële sector). De eerste gesprekken waren positief, al lijkt men niet happig op concrete initiatieven. De Kansspelcommissie zal in de loop van 2011 deze samenwerking evalueren.
2.9 Financiele aspecten
Vergunningen A - solvabiliteit De solvabiliteit van alle Belgische casino’s is hoger dan de vereiste 35%.
2.9.1 Vergunningen A Vergunningen A - omzet De ontvangsten van kansspelen worden geboekt na aftrek van de betalingen van het prijzengeld. Het boekjaar omvat 12 maanden. Ondanks het feit dat 4 casino’s hun omzet zagen dalen ten opzichte van 2008 steeg de algemene omzet van alle Belgische casino’s in 2009 met 6,27%.
Vergunningen A - personeel Personeel in de 9 Belgische casino’s (voltijdse equivalenten) 2006
2007
2008
2009
955,27
984,00
1.002,00
963,20
2008
2009
Omzet vergunninghouders A: van 2006 tot 2009 Casino
2006
2007
2008
2009
2007-2009
Knokke
€ 8.424.017
€ 10.216.708
€ 9.536.175
€ 10.224.258
+ 7,22 %
Oostende
€ 10.790.868
€ 11.355.312
€ 10.199.353
€ 12.485.585
+ 22,42 %
Middelkerke
€ 10.351.665
€ 9.916.002
€ 10.412.154
€ 10.209.798
- 1,94 %
Namen
€ 16.580.752
€ 19.761.949
€ 26.436.879
€ 25.188.810
- 4,72 %
Blankenberge
€ 8.884.576
€ 9.263.902
€ 9.497.068
€ 9.088.464
- 4,30 %
Spa
€ 4.919.068
€ 5.658.942
€ 6.001.626
€ 4.629.434
- 22,86 %
Chaudfontaine
€ 5.923.244
€ 7.067.062
€ 6.454.265
€ 8.106.059
+ 25,59 %
Dinant
€ 4.159.231
€ 4.395.071
€ 884.205
€ 5.985.197
+ 576,90 %
Brussel
€ 30.367.887
€ 37.601.240
€ 40.958.029
€ 42.013.328
+ 2,58 %
Totaal
€ 100.401.308
€ 115.236.188
€ 120.379.754
€ 127.930.933
+ 6,27 %
2.9.2 Vergunningen B Vergunningen B - omzet Omzet vergunninghouders B 2006
2007
€140.339.279 €168.450.293 €169.362.767 €180.765.585
Vergunningen B - solvabiliteit Net zoals in de voorgaande jaren, verbeterde in 2009 de solvabiliteit van de vergunninghouders klasse II. Amper 9 van de 180 speelautomatenhallen haalden de vereiste drempel van 30% niet. De Kansspelcommissie verstuurde een herinnering, waarna alle vergunninghouders overgingen tot een kapitaalverhoging om de gewenste ratio te halen.
29
2
Vergunningen B - personeel
Vergunningen E - solvabiliteit
Personeel speelhallen (voltijdse equivalenten) 2006
2007
2008
2009
837,28
919,59
974,23
885,97
2.9.3 Vergunningen C Van de vergunningen C zijn geen cijfers beschikbaar van de omzet en de solvabiliteit omdat kansspelen voor deze etablissementen slechts een bijkomstige activiteit uitmaken. De gegevens ervan kunnen bijgevolg niet uit de balans gehaald worden. Het gaat om ongeveer 8500 etablissementen.
Voor boekjaar 2009 bereikten 19 vergunninghouders E niet de vereiste solvabiliteitsratio van 30%. De meerderheid reageerde positief op de herinnering van de Kansspelcommissie en ging over tot een kapitaalverhoging. Van 5 vergunninghouders kreeg de Kansspelcommissie geen antwoord. Tegen hen werd een sanctieprocedure gestart. Als gevolg van deze procedure werden 4 van de 5 dossiers alsnog in orde gebracht. Bij publicatie van dit jaarverslag bleef dus nog 1 vergunning voorwerp van een sanctieprocedure. Vergunningen E - personeel Personeel vergunninghouders E (voltijdse equivalenten)
2.9.4 Vergunningen D Ook van vergunninghouders D zijn geen cijfers beschikbaar omdat het hier gaat om personeel dat in casino’s en speelhallen tewerkgesteld wordt. Zij dienen geen jaarlijkse bijdrage te betalen en moeten niet aan de solvabiliteitsvoorwaarde voldoen.
2.9.5 Vergunningen E 30
Vergunningen E - omzet Omzet vergunninghouders E 2006
2007
2008
2009
€ 230.331.987,00
€ 274.496.741,00
€ 314.481.417,00
€ 340.629.325,00
2006
2007
2008
2009
672,57
703,23
737,65
987,25
2.9.6 Berekening solvabiliteit De formule om de solvabiliteit te berekenen is als volgt:
Kapitaal + Uitgiftepremies + Herwaarderingsmeerwaarden + Reserves + Overgedragen resultaat + Kapitaalsubsidies ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ x 100 Totaal Passiva
Indien na deze berekening blijkt dat de solvabiliteitsratio onder de vereiste drempel blijft, mag de waarborg, die bij de Deposito- en Consignatiekas (CDC) vastgezet werd voor het verkrijgen van een vergunning, bij het eigen vermogen geteld worden. Achtergestelde leningen worden niet in rekening gebracht. Kapitaal De som van het geplaatste kapitaal en het nietopgevraagde kapitaal. Uitgiftepremies Het verschil tussen de uitgifteprijs van nieuwe aandelen en hun nominale boekwaarde dat een vennootschap bij een kapitaalverhoging ontvangen heeft
Herwaarderingsmeerwaarden Herwaarderingsmeerwaarden zijn de tot uitdrukking gebrachte maar niet gerealiseerde meerwaarden op materiële vaste activa en financiële vaste activa. Reserves De som van wettelijke reserve, onbeschikbare reserves, belastingvrije reserves en beschikbare reserves. Overgedragen resultaat Overgedragen verlies of overgedragen winst. Kapitaalsubsidies Kapitaalsubsidies die van overheidswege werden verkregen voor investeringen in vaste activa, na aftrek van de uitgestelde belastingen op deze subsidies.
31
3
O n t w i kk e l i n g e n
3.1 Wetswijziging 3.1.1 Algemeen De wet van 10 januari 2010 vervangt de kansspelwet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers. Ze werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 1 februari 2010. De wetgever voorziet een inwerkingtreding op 1 januari 2011, tenzij de Koning bepaalde artikelen eerder in werking laat treden. Van deze mogelijkheid zal echter geen gebruik worden gemaakt, waardoor de nieuwe wet nog niet in werking zal treden in 2010.
3 gewesten, wat tot concurrentie zou kunnen leiden. Hoewel taxatie geen bevoegdheid van de Kansspelcommissie is, uitte de commissie in het Overlegcomité met de gewesten haar voorkeur voor een uniforme taxatie. Zowel het Waalse als het Vlaamse parlement nam hieromtrent een decreet aan. In de loop van 2011 zou ook in Brussel een ordonnantie worden uitgevaardigd. Hierdoor zullen online kansspelen voortaan op eenzelfde manier worden belast in de 3 gewesten.
3.1.2 Fenomeenanalyse kansspelen De wijzigingen door de nieuwe wet voorzien ondermeer in een (kader-)regeling van de weddenschappen, de mediaspelen en de informatiemaatschappij-instrumenten (ondermeer het internet). De algemene principes van de kansspelwet van 7 mei 1999 zoals de kanalisatiepolitiek en het verbod om kansspelen te organiseren zonder vergunning van de Kansspelcommissie blijven. Zij worden echter in sommige gevallen verder uitgediept door de wijzigingswetten. Zo kan de Kansspelcommissie voortaan administratieve geldboetes opleggen, krijgen bestaande vergunninghouders de mogelijkheid om online kansspelen uit te baten en worden de weddenschappen gereguleerd. 32
De Kansspelcommissie nam verschillende initiatieven om de nieuwe wetgeving voor te bereiden (zie 7.1 Opstart procedure koninklijke besluiten). Er werden problemen vastgesteld op het gebied van de belasting op online kansspelen. Zo werd een verschillende heffing vastgelegd in de
Door de wetswijziging breiden de bevoegdheden van de Kansspelcommissie, haar secretariaat en haar controledienst gevoelig uit. Momenteel zijn inbreuken tegen de kansspelwet echter geen prioriteit bij parketten en politiediensten. De Kansspelcommissie wil dit probleem aanpakken en ijvert daarom voor de opname van het kansspel als ‘fenomeen’ in het Nationaal Veiligheidsplan. Kansspelen kunnen immers verstrekkende gevolgen hebben op socio-economisch vlak en kunnen leiden tot criminele activiteiten zoals afrekeningen, woeker, witwassen van geld en/of fraude. Het Nationaal Veiligheidsplan bevat de veiligheidsprioriteiten voor politiediensten. Dit plan richt zich in het bijzonder tot alle componenten van de geïntegreerde politie. In geval van inbreuken tegen de kansspelwet zou dan veel sneller en efficiënter kunnen worden opgetreden. De Kansspelcommissie werkte daarom samen met de politiediensten die verantwoordelijk zijn voor de redactie van het Nationaal Veiligheidsplan. Bedoeling? Komen tot een analyse van het fenomeen kansspelen.
3.1.3 Artikel 3.3
3.2 Europese ontwikkelingen
Artikel 3 van de wet van 10 januari 2010 plaatst een aantal kansspelen onder een uitzonderingsstatuut. Punt 3 stelt: “alsook spelen die occasioneel en maximaal vier keer per jaar worden ingericht door een plaatselijke vereniging ter gelegenheid van een bijzondere gebeurtenis of door een feitelijke vereniging met een sociaal of liefdadig doel of een vereniging zonder winstgevend oogmerk ten behoeve van een sociaal of liefdadig doel, en die slechts een zeer beperkte inzet vereisen en aan de speler of gokker slechts een materieel voordeel van geringe waarde kunnen opleveren;”
3.2.1 Algemeen
In ditzelfde artikel stelt men dat de Koning bepaalt wat “de nadere voorwaarden van het soort inrichting, het soort spel, het bedrag van de inzet, het voordeel dat kan worden toegekend en het gemiddeld uurverlies” zijn. De reële pokerspelen die buiten de instellingen van klasse I georganiseerd worden, vallen onder dit artikel en de organisatie ervan is dus onderworpen aan een koninklijk besluit. Een dergelijk besluit moet in de loop van 2011 vorm krijgen.
2010 was een bewogen jaar op het gebied van kansspelen in Europa. Vooral de aanhoudende populariteit van kansspelen via het internet zorgde ervoor dat de eerste krijtlijnen werden getrokken rond een Europese regelgeving. Het internet is een wereldwijd en dus ook Europees fenomeen. Het Hof van Justitie bevestigde in haar rechtspraak (zie 8.1. Hof van Justitie van de Europese Unie) dat de exploitatie van kansspelen via internet meer risico’s voor maatschappij en burgers inhoudt. De kansspelen worden mogelijk immers sneller na elkaar gespeeld, het spel verplaatst zich naar de privésfeer waardoor de drempel tot spelen lager is en de sociale controle is minder aanwezig. Ondanks dit verhoogde risico ontbreekt het momenteel aan een uitgewerkte regelgeving op Europees niveau. Bepaalde operatoren en belangengroepen baten bijgevolg kansspelen via internet uit zonder te voldoen aan wetten of regels en omzeilen hierbij de Belgische kansspelwet. In Europa vindt men niet dat de mogelijkheid om in de reële wereld spelers de toegang tot kansspelinrichtingen te ontzeggen, een minimumleeftijd te bepalen en gemiddelde uurverliezen te beperken, automatisch
impliceert dat dit op dezelfde wijze in de virtuele wereld moet worden geregeld. De Belgische staat is een andere mening toegedaan aangezien kansspelen via het internet risicovoller zijn. De Kansspelcommissie pleit al jaren voor een kansspelbeleid op Europees niveau. België bekleedt in Europa een voortrekkersrol op het gebied van kennis wat de regulering van kansspelen betreft. Het Belgisch voorzitterschap was dan ook de ideale aanleiding om de problematische internetsituatie op de Europese agenda te plaatsen. De Kansspelcommissie heeft naarstig meegewerkt aan de verdere ontwikkeling van een Europees kansspelbeleid en de totstandkoming van de raadsconclusies. De opdracht om tot de raadsconclusies te komen moest voorzichtig worden aangepakt. Voor deze conclusies is immers unanimiteit nodig in de Raad van Europese Unie. In deze Raad zetelen ook lidstaten zoals Malta, wiens beleid gekenmerkt wordt door het toekennen van vergunningen die toelaten dat de kansspelwetgeving in andere lidstaten (bv. België) met de voeten wordt getreden. De Kansspelcommissie was er zich van bewust dat zij het Belgisch voorzitterschap moest aangrijpen om te handelen, aangezien de situatie van voortgangsrapporten niet eindeloos kon blijven duren. Bovendien voelde
33
3
de Kansspelcommissie aan dat de Europese Commissie bereid was om initiatieven te ondersteunen die moeten leiden tot een transnationaal kansspelbeleid. Elke belanghebbende Europese actor was hiermee in beweging gekomen. Het Europees Parlement had immers al in 2008 het Schaldemoserapport over online gokken goedgekeurd. De Staatssecretaris voor de Coördinatie van de fraudebestrijding en de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de Europese Unie betrokken de Nationale Loterij bij deze opdracht. De voorbereidende werkzaamheden zijn het resultaat van deze samenwerking. Dit mondde uit in een gezamenlijke visietekst op basis waarvan ontwerpen van raadsconclusies werden opgesteld.
verwezenlijkingen van het Franse, Zweedse en Spaanse voorzitterschap toe. Toonaangevende sprekers waren dhr. Hubert (Duitsland), dhr. Bolt (Verenigd Koninkrijk), mevr. Para (Frankrijk), dhr. Tagliaferri (Italië), dhr. Griffiths (Verenigd Koninkrijk) en dhr. Sychold (Zwitserland). Zij vertegenwoordigden diverse invalshoeken op het gebied van kansspelen (regulator, politiek en wetenschap). Dhr. Aendenhoff (België) presenteerde de conclusies van de voormiddag. Tijdens de middag presenteerde mevr. Grubben van de Europese Commissie het IMI-systeem, dat kan leiden tot meer administratieve samenwerking tussen lidstaten. Dhr. Rodana verduidelijkte hoe Italië, via internet service providers of ISP, websites blokkeert. Mevr. Masquelier, medewerkster van de Kansspelcommissie, stelde de preventiefilm Bluf! voor aan een Europees publiek.
3.2.2 Regulating gambling - The role of the authority Naar aanleiding van het Belgisch voorzitterschap organiseerde de Kansspelcommissie op 12 oktober 2010 in samenwerking met de Europese Commissie een Europese studiedag over de rol van overheden bij het reguleren van gokken. Alle belangrijke spelers uit de kansspelsector waren aanwezig, evenals diverse beleidsverantwoordelijken van Belgisch en Europees niveau, private operatoren en advocaten. De grote opkomst bewijst dat de Europese regulering van kansspelen een heet hangijzer is. 34
Voorzitter van de Kansspelcommissie Marique opende de vergadering. Hij zette de rol van de overheid als regulator uiteen en besprak verschillende preventiemogelijkheden. De voormiddagsessie werd gemodereerd door mr. Vlaemminck (België). De focus lag op de vastgestelde problemen op het gebied van Europees kansspelbeleid. Hij lichtte ook de
De namiddagsessie werd gemodereerd door dhr. Naessens, medewerker van de Kansspelcommissie, die zich focuste op de oplossingen voor de in de voormiddag aangekaarte problemen. De wettelijke aspecten werden uitgediept door vertegenwoordigers van het parket-generaal, dhr. Visart de Bocarmé (België) en dhr. Speijers (Nederland). De visie van een regulator werd uiteengezet door dhr. Schoen (Frankrijk) en dhr. Triffaux (België) lichtte de beschermingsmaatregelen van de Nationale Loterij toe. Een panelgesprek had plaats tussen mevr. Schaldemose (Europees Parlement) en dhr. Harbour (Europees parlement). Staatssecretaris voor de Coördinatie van de fraudebestrijding Devlies lichtte zijn beleidsintenties toe. De conclusies van de dag stelden dat in elke lidstaat een regulator nodig is om kansspelen transnationaal te regelen. Daarnaast moeten de problematische en agressieve marketing-
activiteiten op het gebied van kansspelen aan banden worden gelegd. Bovendien is er ruimte voor coregulatie op het gebied van sportweddenschappen met relevante stakeholders zoals het Internationaal Olympisch Comité, op voorwaarde dat de verantwoordelijke regulator daarvoor ook verantwoording aflegt. Ten slotte heeft de speler bescherming nodig die niet noodzakelijk ophoudt aan de grenzen van een lidstaat. Eén van de essentiële bijdragen werd geleverd door Commissaris voor de Interne Markt Barnier. Hij gebruikte de Europese studiedag als forum en ondersteunde zo het initiatief. Zijn heldere visie over de problemen in de kansspelsector en zijn beleidsintenties onderstreepten het belang van de raadsconclusies. Na het Europees Parlement nam nu ook Europees Commissaris voor de Interne Markt een standpunt in over een Europees kansspelbeleid, wat mogelijk aanleiding kon zijn voor de raadsconclusies. De meeste bijdragen van de sprekers evenals de conclusies van de Europese studiedag staan op de website van de Europese Commissie (http://ec.europa.eu/ internal_market/services/gambling_en.htm).
3.2.3 Raadsconclusies Op 10 december 2010 nam de Raad Interne Markt van de Europese Unie de raadsconclusies ‘Conclusies inzake het kader voor gokken en wedden in de Lidstaten van de Europese Unie’ aan. Dit gebeurde na verschillende voorbereidende vergaderingen, werkgroepvergaderingen, de succesvolle Europese studiedag over de rol van de overheden op het gebied van kansspelen en diverse formele en informele contacten. Deze conclusies bevestigen dat er nood is aan een verregaande discussie over kansspelen via het internet op Europees niveau. Online kansspelen zorgen immers voor grensoverschrijdende uitdagingen en geschilpunten. De conclusies stellen dat de Lidstaten onafhankelijke regulatoren zouden moeten aanstellen om kansspelen te reguleren. Deze regulatoren moeten er dan voor zorgen dat de bijzondere vergunningsvoorwaarden worden nageleefd en dat de regelgeving wordt afgedwongen. Hiervoor moeten zij zich kunnen beroepen op effectieve maatregelen op nationaal niveau. Het lijkt ook aangewezen dat deze regulatoren een belangrijke politieke en wetgevende adviesfunctie vervullen, de integriteit van sportweddenschappen controleren, en de regeling op het gebied van witwassen opvolgen. Ten slotte is samenwerking tussen de verschillende regulatoren nodig om burgers en
kwetsbare groepen zoals minderjarigen efficiënt te beschermen. De integrale raadsconclusies zijn terug te vinden op de website van de Europese Commissie, onder ‘Gokken’ (‘Gambling’). Het was een hele uitdaging om tot eensgezindheid te komen met alle lidstaten. Enkele lidstaten zien immers geen graten in een nationale wetgeving die niet te verzoenen is met de wetgeving van een andere lidstaat. Het is alvast positief dat de Raad van de Europese Unie het probleem van bescherming van de spelers erkent en dat zij meent dat regulatoren nodig zijn om dit probleem op te lossen. Het aangekondigde groenboek zou eens te meer enkele Europese richtlijnen moeten bundelen. Momenteel is het vooral het Europese Hof van Justitie dat de krijtlijnen rond een Europees kansspelbeleid trekt (zie 7.2.1. Hof van Justitie van de Europese Unie).
3.2.4 Toekomst De Kansspelcommissie zal ook in de toekomst initiatieven nemen om tot een nog verregaandere regulering te komen. Ze zal blijvend de strijd aanbinden met onvergunde operatoren en belangenorganisaties die er
35
3 36
niet voor terugschrikken de Belgische kansspelwet aan te vallen omwille van louter winstgevende motieven. Het verwachte groenboek is er niet gekomen. De Kansspelcommissie hoopt dat men hier in de toekomst toch werk van maakt.
37
4
B e s c h e r m i n g va n d e s p e l e r s
De bescherming van de spelers is één van de belangrijkste wettelijke opdrachten van de Kansspelcommissie. Hoofdstuk VI van de kansspelwet wordt hier volledig aan gewijd, maar de hele wet houdt de bescherming van de spelers voortdurend in het achterhoofd. Zo wordt voorzien in een strenge controle van het kansspelaanbod, met gepaste sancties voor iedere overtreding.
gratie uit. 64 personen werden in de loop van het jaar 2010 twee keer gere-integreerd en 8 personen drie keer. Het verzoek tot re-integratie moet per aangetekende brief worden opgestuurd, worden ondertekend en vergezeld zijn van een kopie van beide zijden van de identiteitskaart. De aanvrager moet dan drie maanden wachten alvorens hij weer in speelzalen van casino’s of speelautomatenhallen binnen mag.
De wet van 10 januari 2010 tot wijziging van de wet van 7 mei 1999 zorgde voor nog bijkomende maatregelen ter bescherming van kwetsbare personen (cf. 4.3.).
Naast deze aanvragen zijn er verschillende categorieën personen voor wie een gerechtelijke beslissing werd uitgesproken die hen een spelverbod oplegt. Deze personen staan ook in de EPIS-databank. Deze categorieën staan beschreven in art. 54 §3 en 4 van de kansspelwet. Het gaat vooral over personen in staat van verlengde minderjarigheid, personen voor wie een voorlopige bewindvoerder werd aangeduid en geesteszieken. In 2010 waren 49.377 gerechtelijke uitsluitingen actief.
4.1 LIJST VAN UITGESLOTEN SPELERS Sinds de start van de de EPIS-databank (Excluded Persons Information System) in 2003, opende de Kansspelcommissie 15.694 dossiers van vrijwillige uitsluitingen. In de loop van 2010 ontving de commissie 3.734 aanvragen tot vrijwillige uitsluiting, waaronder 2.859 voor de eerste maal. Op 31 december 2010 waren in totaal 13.052 vrijwillige uitsluitingen actief.
38
Een volledige aanvraag is ondertekend door de aanvrager en vergezeld van een kopie van beide zijden van de identiteitskaart. Bij onvolledige aanvragen stuurt de Kansspelcommissie een brief naar de aanvrager met het verzoek om de tekortkoming aan te vullen. Uitsluitingsaanvragen per fax worden niet aanvaard. De aanvragen tot vrijwillige uitsluiting worden dagelijks verwerkt op het secretariaat. In 2010 voerde de commissie 1.425 aanvragen tot vrijwillige re-inte-
De gegevens van de personen die omwille van hun beroep (magistraten, notarissen, deurwaarders en leden van de politie, buiten de uitoefening van hun functie) geen toegang hebben tot casino’s en speelautomatenhallen, worden automatisch opgenomen in lijsten die regelmatig worden aangepast. In totaal hadden 40.006 politieagenten en 6.181 magistraten, notarissen en deurwaarders in 2010 een dergelijk toegangsverbod.
Bij verschillende controles stelde de Kansspelcommissie vast dat sommige uitbaters geen EPIS-controle uitvoerden. De commissie riep hen op het matje en benadrukte dat de uitvoeringsbesluiten en het informaticaprotocol van de Kansspelcommissie zonder fout moeten worden nageleefd.
Uitsluitingen per leeftijd 3500
3134
3000 Aantal uitsluitingen
2500
2190
Aantal EPIS-controles per maand (voor casino’s en speelautomatenhallen)
2000 1546
1500 1103
1000
746 435
500
81 67 49 43 41 33
91 19 198 84 5 19 198 79 0 19 197 74 5 19 197 69 0 19 196 64 5 19 196 59 0 19 195 55 5 19 195 49 0 19 194 44 5 19 194 39 0 19 193 34 5 19 193 29 0 19 192 24 5 -19 00
205
19
0
1161
Geboortedatum
4.2 HET EPIS-SYSTEEM In 2010 werd de EPIS-databank 5.641.361 keer geraadpleegd, wat ongeveer overeenkomt met het aantal bezoeken aan casino’s en speelautomatenhallen.
Januari
476.311
Februari
444.036
Maart
469.161
April
473.330
Mei
517.871
Juni
408.912
Juli
499.737
Augustus
502.568
September
456.007
Oktober
497.404
November
461.855
December
434.169
Totaal
5.641.361
39
4
4.3 EVOLUTIES ALS GEVOLG VAN DE NIEUWE KANSSPELWET De nieuwe kansspelwet bevestigt opnieuw de kanaliseringsgedachte door de bevoegdheid van de Kansspelcommissie uit te breiden met 3 nieuwe soorten kansspelen. Ook de exploitanten van deze nieuwe kansspelen (weddenschappen, kansspelen via internet en de mediaspelen) zullen de voorschriften moeten respecteren en door de Kansspelcommissie gecontroleerd worden. De nieuwe wet verscherpt ook de maatregelen ter bescherming van de spelers door twee nieuwe categorieën toe te laten een toegangsverbod voor de casino’s en speelautomatenhallen aan te vragen. De wet voorziet niet dat spelers van reële weddenschappen systematisch in de EPIS-database geregistreerd en gecontroleerd moeten worden. De gokkantoren moeten wel de informatiefolders over gokverslaving van de Kansspelcommissie ter beschikking stellen van hun klanten. Bij online weddenschappen wordt een speler wel eerst gecontroleerd in EPIS. Er worden twee nieuwe punten toegevoegd aan alinea 3 van artikel 54. Hierin wordt de lijst bepaald van de personen voor wie een toegangsverbod geldt voor kansspelinrichtingen A en B (exploitatie van reële kansspelen), A+ en B+ (exploitatie van online kansspelen) en F1+ (exploitatie van online weddenschappen):
40
“[…] 5. personen met een probleem van gokverslaving. Dit toegangsverbod kan op verzoek van elke belanghebbende worden uitgesproken. Het verzoek omvat de motieven en wordt ingediend bij de Commissie. De Commissie neemt haar beslissing na de betrokken speler uitgenodigd te hebben zijn verweermiddelen naar voor te brengen;
6. personen voor wie het verzoek tot collectieve schuldenregeling toelaatbaar werd verklaard.” Dit betekent dat een procedure op tegenspraak voorzien is voor de uitsluiting door een derde, die bewijzen moet leveren voor het probleemgedrag van de speler. De speler kan zich verdedigen voor de Kansspelcommissie. De uitvoeringsprocedures van deze bepaling moeten nog in een koninklijk besluit gedefinieerd worden. Om online te mogen spelen, moeten de spelers beschikken over een elektronische identiteitskaartlezer opdat hun identiteit bij elke verbinding vastgesteld kan worden. Over dit punt bestaan onenigheden.
4.4 HULP EN PREVENTIE
De film ter preventie van de spelafhankelijkheid “BLUF!” De première van de film “BLUF!” ter preventie van gokverslaving, bedoeld voor jongeren tussen 14 en 18 jaar, vond plaats op 3 februari in de Cinema Arenberg in de Koninginnegalerij te Brussel, in aanwezigheid van Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Laurent van België. De film maakt deel uit van een pedagogische koffer waarin ook een pedagogisch dossier, een educatief kaartspel om de winstkansen van het spel te begrijpen, een gezelschapspel over kanspelen, een preventieposter en een evaluatieformulier zitten. Bovendien werd een site voor de film gecreëerd (www.bluffonline.be). Sinds september zijn de film en het pedagogisch dossier ook in het Duits en het Engels beschikbaar. In de loop van 2010 werden ongeveer 1600 koffertjes gratis verstuurd, hoofdzakelijk naar middelbare scholen van de Franse en Vlaamse Gewesten, PSE en PMS centra, mentale gezondheidscentra en andere organisaties die actief zijn op het gebied van preventie en gezondheidspromotie. Verder werd publiciteit gemaakt in informatiebrochures bestemd voor de gezondheidsdiensten van de steden en gemeenten, de politiediensten en jeugdhuizen; op de site van het Directoraat Generaal voor Jeugdhulp, op de site van het “Carrefour régional et communautaire de la citoyenneté et de la démocratie” en op die van het “Centre d’Information et de Documen-
tation pour jeunes”. In de toekomst wordt hier verder werk van gemaakt. Ook uit Frankrijk kwamen veel aanvragen, in het bijzonder via de site van Pipsa (www.pipsa.be) en van “Journal de l’Animation”. Gratis hulplijn SOS SPELEN: 0800 35 777 Het bestaan van een gratis hulplijn voor spelers, hun familieleden of andere belanghebbenden wordt bepaald in art. 61 van de kansspelwet van 7 mei 1999. Spelers moeten de gevolgen kennen van overmatig spelgebruik. Hiervoor dient de informatiefolder van de Kansspelcommissie die verplicht te vinden is in de vergunde kansspelinrichtingen. Oproepen worden beantwoord door een extern telecenter samengesteld uit een gespecialiseerd team dat de oproepen 7/7 en 24/24 beantwoordt. Gokken gebeurt immers op alle uren van de dag. Spelers worden gestuurd door de drang naar winst, en zij verliezen hierbij elk tijdsbesef. Het hulpnummer helpt de speler antwoorden te vinden op sommige van zijn vragen of hem te informeren over mogelijke stappen om overmatig spelen tegen te gaan of te stoppen (mogelijkheid tot uitsluiting). Ook de doorverwijzing naar bevoegde overheids- of controlediensten is een optie. 0800 35 777 is geen luisterlijn om rechtsreeks psychologische hulp te bieden. Het personeel van de hulplijn werd wel opgeleid door de Kliniek voor speelverslaving Dostoïevski van het UVC Brugmann.
Op 16 november werd het callcenter bezocht. De opdracht, het wettelijk kader en vooral de wijzigingen van de nieuwe kansspelwet werden benadrukt: de uitgebreide bevoegdheden van de Kansspelcommissie, de komst van vergunde internet- en mediaspelen en de mogelijkheid tot uitsluiting door een belanghebbende derde. Ook de instructies en referentieadressen voor de begeleiding van probleemspelers werden bijgewerkt. In 2010 werden ongeveer 2377 oproepen behandeld, ofwel een gemiddelde van 6 à 7 oproepen per dag. Hierbij zijn ook de verkeerd verbonden oproepen en oproepen over producten van de Nationale Loterij. De gemiddelde duur voordat men opneemt is 18 seconden. De gemiddelde wachttijd voordat men in contact komt met een operator is 12 seconden. 9,41% van de oproepen wordt afgebroken. De gemiddelde duur van de oproepen is 62 seconden. De totale duur van de wachttijd plus de duur van het gesprek en eventueel de duur op de wachtlijn bedraagt 87 seconden. De nachtelijke oproepen - de oproepen tussen 20.00 u en 06.00 u vertegenwoordigen 18,5% van alle oproepen. Facebook De Kansspelcommissie besliste op 1 december 2010 om een Facebookpagina op te richten over de Bescherming van de spelers: “Protection des joueurs - Bescherming van de spelers”. U kunt de pagina vinden op volgende link:
41
4 42
http://fr-fr.facebook.com/pages/Protection-des-joueurs-Bescherming-vande-spelers/126973497367800 Het doel is geïnteresseerden te informeren over Belgische acties en initiatieven in verband met de bescherming van spelers. Voorstel voor het opmaken van een site voor informatie, zelfhulp en hulp aan probleemspelers De Kansspelcommissie wil een site oprichten om probleemspelers te begeleiden. Via zulk platform kunnen de hulpdiensten ondervertegenwoordigde bevolkingsgroepen (jongeren, vrouwen, enz.) bereiken, evenals mensen die geografisch geïsoleerd zijn. Het doel is om spelers en hun omgeving te sensibiliseren, om kwaliteitshulp op maat van probleemspelers aan te bieden, om een hulpmiddel te zijn ter aanvulling van therapeuten en om zichtbaar te worden op het internet. Bovendien is anonimiteit verzekerd. De site zou drie pijlers omvatten: informatie, zelfhulp en begeleiding door een therapeut. Via een forum kunnen leden van de verschillende toepassingen met elkaar communiceren, en via de chat of per e-mail met de therapeuten. De inhoud moet uitgewerkt worden door een multidisciplinair team (maatschappelijke werkers en psychologen). Na een positieve evaluatie kan het programma eventueel worden uitgebreid naar andere vakrichtingen. Ontmoetingen De twee ministers van volksgezondheid, Fadila Laanan voor de Franse Gemeenschap, en Eliane Tillieux voor het Waalse Gewest, organiseerden twee rondetafelgesprekken over verslavingen. Dit was een partnerschap en conform de verplichtingen in het kader van de Verklaring op het gebied van het gemeenschappelijk beleid. Het was de bedoeling de actoren op het veld aan het woord te laten over het beleid dat gevoerd
wordt door de verantwoordelijke ministers en de subsidiërende overheid. Het eerste rondetafelgesprek vond plaats op 21 mei in het Parlement van de Franse Gemeenschap te Brussel. Het thema was preventie en risicobeheer. De Kansspelcommissie overhandigde een document aan de aanwezigen. Ze betreurt de marginale aandacht die wordt geschonken aan gokverslaving binnen het domein van preventie en hulpverlening. Het tweede rondetafelgesprek vond plaats op 28 mei in het Parlement van het Waalse Gewest te Namen. Het thema was de zorg en ondersteuning van mensen met verslavingen. De nadruk werd gelegd op de noodzaak om te netwerken. Elke verslaving heeft zijn eigen kenmerken en vraagt dus een specifieke begeleiding. Gokverslaving zou in de Franse Gemeenschap en het Waalse Gewest dus op hetzelfde niveau moeten geplaatst worden als andere verslavingsvarianten, zoals dat in Vlaanderen het geval is bij de Vereniging voor alcohol en andere drugproblemen (VAD). Rookverslaving valt sinds kort onder Fédito, de Franstalige federatie van hulporganisaties voor verslaafden. Maar gokverslaving wordt in Wallonië nog steeds stiefmoederlijk behandeld. Er is nood aan een gestructureerde hulpverleningssector.
4.5 Andere deelnames 1. Ontvangst van een werkgroep (Franstalige en Nederlandstalig) van personen die actief zijn in de hulpverlening en de begeleiding van gokverslaafden (23 april 2010); 2. Deelname aan de uitzending “Les niouzz” van de RTBF (opname van de reacties van leerlingen van het 3e middelbaar van het Athénée Léonie de Waha te Luik op de film BLUF!) (april 2010); 3. Voorstelling van BLUF! tijdens een overlegdag over verslavingen in het CLPS van Bergen (20 mei 2010); 4. Deelname aan het Federaal netwerk armoedebestrijding, gecoördineerd door de POD Maatschappelijke Integratie, Armoedebestrijding en sociale economie (28 mei 2010); 5. Stand op het 17e opleidingssalon georganiseerd te Namur EXPO (voorstelling van de film “BLUF!”) (20 tot 24 oktober 2010); 6. Deelname aan de sensibiliseringsworkshops gegeven in het kader van de “10e verjaardag van Pipsa” (23 november).
43
5 44
Co n t r o l e s e n s a n c t i e s
5.1 ContrOles Eén van de kerntaken van de Kansspelcommissie is haar controlefunctie. Dit houdt in dat de commissie toezicht houdt op de kansspelwet van 7 mei 1999 en de uitvoeringsbesluiten maar ook dat zij controleert en optreedt tegen het illegale gokcircuit. De controlecel bestaat uit 4 politieambtenaren waarvan 3 behoren tot de Federale Gerechtelijke Politie en 1 tot de Lokale Politie. In 2010 werd een vacature gecreëerd voor een inspecteur gespecialiseerd in online kansspelen. Deze functie zal vanaf 1 januari 2011 worden ingevuld. Daarnaast zijn er bij de Kansspelcommissie verschillende attachés met het statuut van Officier van Gerechtelijke Politie. Zij beschikken over een beperkte bevoegdheid op het gebied van inbreuken op de kansspelwet. Verder kan de controlecel ook rekenen op financiële en informaticadeskundigen. Zo is de Kansspelcommissie het toezichthoudende orgaan wat witwaspraktijken in kansspelinrichtingen betreft. Zij moet eventuele fraudemechanismen meedelen aan de Minister van Financiën (artikels 18-20). Er wordt voornamelijk gecontroleerd op twee niveaus. 1. Op legaal niveau (de wettelijke bepalingen en de uitvoeringsbesluiten) De diverse kansspelinrichtingen klasse I (casino’s), klasse II (speelautomatenhallen) en klasse III (drankgelegenheden) worden op regelmatige basis gecontroleerd. Dit kan willekeurig zijn, op aangifte (de procedure klachten en bezwaren artikel 20) of in het kader van een operatie (vorming + operatie op het terrein of op vraag van de plaatselijke politiedienst). Deze controles verlopen volgens een vast schema. Hierbij wordt elk aspect van een correcte uitbating van een kansspelinrichting onder de loep genomen. In kansspelinrichtingen klasse I en II zijn dit ondermeer de
correcte registratie, het aantal toestellen, de ijking van de toestellen, de aanwezigheid van preventiefolders, de aanwezigheid van -21-jarigen, de vergunningen D (verplicht voor personeel van casino’s of speelautomatenhallen). In de cafés gaat de controledienst de correcte uitbating na van de bingotoestellen. Hierbij wordt vooral gecontroleerd of er wordt gespeeld door minderjarigen en of de uitbater over een correcte vergunning C beschikt. Zeer vaak wordt samengewerkt met de plaatselijke politie en de dienst Metrologie van de FOD Economie. Deze laatste controleert het technische aspect van de toestellen. Er wordt ook toezicht uitgeoefend op de vergunningshouders E (fabrikanten, plaatsers en herstellers van kansspeltoestellen). Bij deze controles ligt de nadruk meer op de financiële aspecten en op een correcte doorzending van gegevens naar de Kansspelcommissie, alsook op het cumulverbod. Iedere controle maakt het voorwerp uit van een rapport en kan aanleiding geven tot administratieve sancties (bv. bij gebrek aan folders van de Kansspelcommissie bij de toestellen) en/of strafrechtelijke sancties (bv. geen registratie van de spelers). 2. Op illegaal niveau Voornamelijk illegale kansspeluitbatingen (pokertornooien, dobbelspelen, illegale goksites). Ook illegale weddenschapkantoren, illegale loterijen en verboden telefoonspelen worden in het oog gehouden. Regelmatig vinden controleacties plaats. Deze gebeuren meestal in samenwerking met de plaatselijke politiediensten, de opsporingsdienst van de belastingen of de economische inspectiediensten. De nadruk bij de acties ligt op kansspelen, maar in het verleden kwamen zo ook al fraude, zwartwerk en druggerelateerde zaken aan het licht. Dit zijn steeds strafrechtelijke inbreuken waarvoor men kan worden vervolgd door
het parket. Het college van Procureurs-generaal voert samen met de plaatselijke parketten een strikt beleid van nultolerantie, zeker wanneer kansspelen worden georganiseerd binnen de georganiseerde criminaliteit, wanneer er minderjarigen of probleemspelers deelnemen of wanneer door onderzoek en informatie blijkt dat er een commercieel circuit werd opgezet. Om de politiediensten op het terrein te informeren over deze specifieke en complexe materie werd een vademecum opgesteld, worden zeer regelmatig opleidingen georganiseerd en is er vaak overleg met de betrokken autoriteiten over het te volgen beleid. De Kansspelcommissie diende in 2009 een voorstel in bij het college van Procureurs-generaal om het fenomeen “kansspelen” op te nemen in het Nationaal Veiligheidsplan. In 2010 werd hier verder aan gewerkt in samenwerking met de dienst DJF. Fenomeenanalyses werden opgesteld om de impact van kansspelen te kunnen duiden. Daarnaast is de controledienst ook het aanspreekpunt voor specifieke vragen over kansspelen, de legaliteit of illegaliteit van deze spelen. Deze vragen komen van burgers en diverse overheidsdiensten, vaak politie. Er is een 24/7 permanentie voor parket en politiediensten. De leden van de controledienst nemen ook een deel van de opleiding vergunning D voor hun rekening. In 2010 waren de pokertornooien nog steeds bijzonder populair. De controledienst trad regelmatig op. Ze nam ook deel aan de besprekingen over de uitvoeringsbesluiten van de
nieuwe kansspelwet. De cijfers In 2010 werden 203 controledossiers opgesteld. 1 ervan had betrekking op loterijen, 19 op illegale kansspeltoestellen en 4 op internetkansspelen. Daarnaast zorgden vragen om informatie afkomstig van politiediensten en parketten ervoor dat 44 dossiers werden geopend. 32 dossiers handelden over illegale gokhuizen, 46 dossiers over vergunningen C, 24 over vergunningen B, 3 over vergunningen A, 4 over vergunningen D en 4 over vrijwillige uitsluitingen van spelers. De overige dossiers behandelden uiteenlopende aan kansspelen gerelateerde onderwerpen. Deze controledossiers werden in 270 rapporten gegoten. Tot slot werden ongeveer 350 processen-verbaal overgemaakt aan het parket, 13 ervan gingen over online kansspelen en 112 over illegale gokhuizen. Voorts werden in de loop van 2010 nog bijkomende pv’s opgesteld in al bestaande dossiers, of naar aanleiding van vragen van het parket. Er werden 107 kansspeltoestellen in beslag genomen en in totaal ongeveer € 110 000. Deze cijfers tonen een opvallende daling aan ten opzichte van 2009. Deze daling is te wijten aan het grote aantal dossier van voorgaande jaren dat in de loop van 2010 moest worden afgewerkt en aan de grootte van nieuwe dossiers. Daarnaast werden dossiers samengevoegd, een gevolg van de betere coördinatie van de controleacties.
Poker In 2010 duurde de pokerhype voort, ondermeer als gevolg van de vele aandacht in films, televisie-uitzendingen en reclame. Vooral bij jongeren groeide deze hype uit tot een niet te onderschatten fenomeen. De Kansspelcommissie wil poker niet demoniseren, maar ze wil het evenmin banaliseren. Samen met het Crimineel Beleid besliste de commissie een restrictief beleid te voeren. De Kansspelcommissie interpreteert dan ook strikt de uitzonderingen voorzien in artikel 3.3 van de kansspelwet. Kaartspelen zijn wettelijk gezien geen kansspelen indien er sprake is van een beperkte inzet en uitbetaling (€ 0,20 inzet en € 6,20 winst). Inbreuken tegen de kansspelwet zijn talrijk. Het is voor de controlecel haast onmogelijk om overal tegen op te treden. Daarom krijgen illegale uitbatingen in aanwezigheid van minderjarigen, situaties waarbij georganiseerde criminaliteit betrokken is, de organisatie van cashgames en wanneer er een economisch circuit wordt opgezet, de prioriteit van de cel. In 2009 zagen enkele ondernemers een lucratieve opportuniteit in de organisatie van pokertornooien in cafés waarbij de uitbater opdraaide voor de organisatiekosten en aan de speler een (verdoken) inzet werd gevraagd. In 2010 duurde deze trend onverminderd verder. In totaal werden 28 dossiers opgesteld die resulteerden in 62 PV’s. De controledienst deed 12 interventies en nam hierbij in totaal € 103 000 in beslag.
45
5 46
Internet Parallel met de pokerhype bleef ook het internetfenomeen in 2010 nadrukkelijk aanwezig in de kansspelwereld. Verschillende aanbieders van illegale kansspelen opereren vanuit exotische belastingsparadijzen. Uitbaters in Europa baseren zich voor hun handel op artikel 49 van het EG-verdrag, namelijk het vrij verkeer van diensten. Kansspelen via het internet worden gezien als diensten. Deze mogen bijgevolg niet worden beperkt door een wettelijke omkadering van de lidstaat, luidt de simplistische redenering. De Kansspelcommissie stelt nog steeds consequent proces-verbaal op tegen dit soort van inbreuken en merkt dat autoriteiten steeds vaker aandacht krijgen voor het fenomeen. Loterijen De controledienst van de Kansspelcommissie kreeg verschillende vragen over de wetgeving van loterijen. In 2010 was er sprake van 2 opmerkelijke trends. Zo werd een loterij georganiseerd om een huis te verloten. Deze alternatieve verkoopsvorm is echter verboden in België, aangezien men voor de organisatie van een loterij over een toelating moet beschikken volgens verspreidingsgebied (zie Loterijwet van 31 december 1851). Bovendien moet een loterij zowel publiek zijn als een openbaar nut hebben. Aangezien dergelijke vergunning niet werd uitgereikt, was dit soort van loterij verboden. Een ander fenomeen was het kienen. Dit spel is vooral populair in Limburg. Het staat ook bekend onder de naam “Bingo”. Kienen is een loterij en valt bijgevolg onder de Loterijwet. Dit betekent dat naast het vereiste openbare nut en publieke karakter een toelating nodig is van het college van Burgemeester en Schepenen indien de loterij zich uitstrekt over het grondgebied van 1 gemeente.
Casino’s Enkele keren per jaar gaat de controlecel van de Kansspelcommissie langs in de casino’s. Eventuele opmerkingen leidden snel tot resultaat. De vaakst voorkomende inbreuken betroffen in 2010 vooral vergissingen bij registratie en het foutief raadplegen van de databank EPIS. Daarnaast was er soms sprake van een gebrekkige of onbestaande overdracht van gegevens aan de Kansspelcommissie. De controledienst stelde ook enkele keren vast dat bedienden van casino’s in hun vrije tijd pokertornooien organiseerden of begeleidden. Daarnaast hanteerden enkele spelbedienden geen correct spelgedrag. Net zoals de voorgaande jaren ging de controledienst ook in 2010 na of er sprake was van witwaspraktijken en of de aan het CFI overgemaakte informatie correct was. Speelautomatenhallen Ook hier werden in 2010 verschillende controles uitgevoerd. Het doel is om deze kansspelinrichtingen minstens 1 keer per jaar te controleren. Speelautomatenhallen worden vaak het slachtoffer van hold-ups. De Kansspelcommissie pleit er dan ook voor om kredietkaarten te gebruiken in deze speelzalen om de hoeveelheid baar geld te reduceren. Op die manier hoopt de commissie overvallen tegen te gaan. Drankgelegenheden Controles in deze kansspelinrichtingen gebeurden op regelmatige basis. Toch heeft nog niet elke vergunningshouder C een bezoek gekregen van de controledienst. Vaak voorkomende inbreuken zijn het spelen op de kansspeltoestellen door minderjarigen, het niet beschikken over een geldige vergunning, het technisch vervalsen van het bingospel, de aanwezigheid van illegale kansspeltoestellen (bv. internettoestellen waarmee men rechtstreeks toegang heeft tot internetsites) en groot-
schalige fraude door het niet registreren van geplaatste bingo’s door vergunninghouders E. Plaatsers van kansspeltoestellen In 2010 vond een grote controleactie plaats in de regio Luik. Hierbij had 1 vergunninghouder E een groot aantal bingo’s geplaatst dat niet in verbinding stond met de Kansspelcommissie. De commissie startte onmiddellijk een sanctieprocedure tegen deze vergunninghouder. Verder ontving de Kansspelcommissie nogal wat klachten van spelers die meenden dat de kansspeltoestellen niet of te weinig uitbetalen. Dit komt omdat het uurverlies niet wordt gezien als een gemiddelde. Het ‘gemiddeld’ uurverlies wordt bepaald door drie factoren: de inzet, de tijdsduur van spelen en het herverdelingsgehalte. Dit gemiddelde wordt berekend op een aantal (duizenden) spelen. Op het einde van de testcyclus moet het verloren bedrag lager zijn dan het toegelaten gemiddeld uurverlies. Een individuele speler kan dus wel hogere bedragen verliezen dan wat het strikte uurgemiddelde voorschrijft. Illegaal gokcircuit De illegale kansspelinrichtingen bleven ook in 2010 een prioriteit voor de controlecel. Controles gebeurden in dit geval in samenwerking met de lokale politiediensten. In sommige vuurwapengevaarlijke situaties werd beroep gedaan op de gespecialiseerde interventie-eenheden van de federale politie. Op zeer regelmatige basis werden invallen georganiseerd, zowel op pokertornooien als in
achterzaaltjes van cafés, in private woningen en bijgebouwen van woningen. Wanneer een inval plaatsvindt op een privéterrein moet de Kansspelcommissie vooraf de toelating van de politierechter verkrijgen. Dit soort invallen gebeurt zowel overdag als ’s nachts. Deze toelating moet gebaseerd zijn op sluitende informatie en is beperkt in de tijd. Een nieuw fenomeen in 2010 was het huren van appartementen, enkel met het oog op de organisatie van illegale kansspelen. Deze nieuwe trend is het gevolg van een betere organisatie binnen het illegale kansspelmilieu.
5.2 Integratie controlecel in dienst DJF (CDBC) Om de rechtspositie van de leden van de controlecel van de Kansspelcommissie te verzekeren, kregen de politieambtenaren op 1 maart 2010 een plaats in de structuur van de Directie van de bestrijding van de economische en financiële criminaliteit (DJF). Concreet werden zij ondergebracht bij de Centrale dienst voor de bestrijding van de corruptie (CDBC). De nauwere samenwerking met deze dienst onder leiding van heren Denolf, Devolder en Luyckx moet een meerwaarde betekenen voor de repressie van kansspelen. Deze spelen zijn immers vaak gerelateerd aan andere criminaliteitsvormen. De samenwerking op het terrein zal zorgen voor een betere wisselwerking (bv. bij interventies of specifieke
verhoren) en er zullen specifieke opleidingen worden georganiseerd. De integratie kan bovendien zorgen voor een betere doorstroming van informatie naar andere politiediensten.
5.3 Sancties In 2010 werden 46 sanctieprocedures ingeleid, waarvan 33 tegen vergunninghouders C, 10 tegen vergunninghouders D, en 3 tegen vergunninghouders E Deze sancties werden pas uitgesproken na een procedure op tegenspraak. De impact ervan valt echter niet te onderschatten. Een tijdelijk verbod op uitbating van automatische kansspeltoestellen of de definitieve intrekking van een vergunning gebeurt pas na grondig overleg binnen de Kansspelcommissie en na verhoor van de betrokkenen.
47
5 48
Conclusie De controlefunctie van de Kansspelcommissie is een van haar belangrijkste taken. Hoe krachtdadig een wet of uitvoeringsbesluit ook is, zonder toezicht of sancties heeft deze weinig impact. De Kansspelcommissie wil geen afstandelijke autoriteit zijn maar onderneemt concrete acties in de kansspelwereld. Het professionele karakter van de interventies, het pragmatisme en de laagdrempeligheid van de controledienst maken dat de kansspelsector de boodschap van transparantie, solvabiliteit en vereisten van de functie begrijpt en steunt. Repressie is het laatste middel, maar indien nodig wordt het onverminderd toegepast. Door gebruik te maken van de informatie die de Kansspelcommissie dagelijks ontvangt van de diverse kansspelinrichtingen werden de controles in 2010 nog doeltreffender. De Kansspelcommissie bevindt zich op het kruispunt van informatie over legale of illegale kansspelen. De controledienst heeft in 2010 zowel ter ondersteuning als op eigen initiatief deelgenomen aan talrijke tussenkomsten. Een minpunt is dat door de toevloed van illegale uitbatingen (voornamelijk pokertornooien) het toezicht op de legale uitbating van kansspelinrichtingen meer naar de achtergrond verdween. Nochtans is een blijvend toezicht in de vergunde ondernemingen de garantie voor een correct kansspelbeleid.
49
6 50
B i j d r ag e va n d e FOD E co n o m i e D i e n s t M e t r o lo g i e
6.1 Dienst Kansspelen De afdeling Metrologie hangt af van de Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid van de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie. De dienst Kansspelen werd eind 2001 opgericht bij de afdeling Metrologie. De herstructurering van de Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid leidde er in 2006 toe dat alle diensten ontbonden werden. De dienst Kansspelen bestaat dus niet meer als dusdanig. Alle medewerkers werden opnieuw verdeeld over drie diensten: de dienst Reglementeringen en Controlebeleid, de dienst Controle en de dienst Kwaliteit en Innovatie. De dienst Kansspelen hangt momenteel af van de tak “modelgoedkeuringen” van de Dienst Reglementeringen en Controlebeleid.
software in het automatisch spel overeenstemt met de goedgekeurde software. De periodieke ijk heeft hetzelfde doel als de eerste ijk, en gebeurt op regelmatige tijdstippen op de machines in dienst. De van kracht zijnde reglementering voorziet maar één periodieke controle per jaar voor de machines in de casino’s. Met het oog op de inwerkingstelling van de nieuwe kansspelwet, werden in 2010 voorbereidende werken uitgevoerd om de vereisten met betrekking tot internetspelen te definiëren (online casino’s, online speelautomatenhallen). Deze werken hebben geleid tot het opmaken van ontwerpen voor technische protocollen, onder andere met het oog op de naleving van het uurverlies voor die kansspelen.
6.2 Opdrachten Dienst kansspelen
6.3 Goedkeuring modellen
Deze opdrachten worden beschreven in artikelen 52 en 53 van de kansspelwet van 7 mei 1999. Zij bestaan er hoofdzakelijk uit om modelgoedkeuringen af te leveren en om eerste ijken, periodieke ijken en technische controles uit te voeren. De modelgoedkeuring omvat een administratief en technisch onderzoek en de uitoefening van diepgaande tests in laboratoria. Men volgt hierbij volledig het betrokken goedkeuringsprotocol met de uitleg, interpretatie en beschrijving van de uitvoeringsmodaliteiten van de van kracht zijnde voorschriften. De eerste ijk omvat een onderzoek zodat vóór het eerste gebruik bepaald kan worden of het automatisch spel overeenstemt met het goedgekeurde model. De nadruk ligt op de software, om te bepalen of de
Het aantal goedkeuringen van de modellen die zijn afgeleverd voor zowel nieuwe modellen als voor de onderstaande varianten: Klasse
Nieuwe aanvragen
Aanvullingen bij de bestaande dossiers (varianten, gewijzigde software …)
I
18
3
II
11
18
III
1
35
Totaal
30
56
A33
1
21
Voor sommige modellen werden de tests uitgevoerd door erkende laboratoria.
13 De General Packet Radio Service of GPRS is een standaard voor de mobiele telefonie, afgeleid van de GSM, die hogere datasnelheden mogelijk maakt. 14 De polling (soms ook “scrutation” genoemd) is een programmeertechniek die de processen gebruiken wanneer ze herhaaldelijk controleren of een voorwaarde juist is, zoals de beschikbaarheid van een computergegeven.
6.4 Controles
van de periodieke ijken in de casino’s waarnemen van ongeveer 10 %.
6.4.1 Eerste ijken Klasse
Automaten of omschakelingskits
I
334
II
887
III
9373
Het aantal eerste ijken van machines in drankgelegenheden is sterk gestegen in 2010. Dat komt doordat de wijziging van het protocol over de “controle van de machines via een geschikt informaticasysteem” met zich meebracht dat alle machines gewijzigd moesten worden. Er moesten namelijk een GPRS13 en systemen voor het beheer van de “polling “14 aan toegevoegd worden. Voor de casino’s weerspiegelt het aantal eerste ijken niet nauwkeurig het aantal nieuwe machines of nieuw geïnstalleerde kits, omdat de machines die bij de ijk niet conform bevonden zijn ook een nieuwe eerste ijk moeten ondergaan.
6.4.3 Bezoeken aan de kansspelinrichtingen Gedurende heel 2010 werden bezoeken aan casino’s en speelautomatenhallen georganiseerd, meestal in samenwerking met de controledienst van de Kansspelcommissie.
6.4.4 Elektronische handtekening Net als de vorige jaren kon in 2010 bij de controle van de software voor de automatische spelen in speelautomatenhallen en drankgelegenheden de controle van de elektronische handtekening overal worden uitgevoerd. Voor de casino’s vordert de implementatie van de
Klasse
Automaten
I
1170
De cycli voor de periodieke ijk van de machines in de casino’s zijn nu helemaal rond. We kunnen een verhoging
6.5 Goedkeuringsprotocols De goedkeuringsprotocols, voor elk type kansspelinrichting is er één - omvatten alle technische voorschriften en de beschrijving van de uit te voeren tests. Ze worden regelmatig bijgewerkt als gevolg van technologische evoluties en wijzigingen op de technische regelgevingen. De minder belangrijke wijzigingen gebeuren aan de hand van aanvullende nota’s. Na verschillende aanvullende nota’s of in geval van belangrijke wijzigingen, wordt een nieuwe versie uitgegeven.
De onderstaande tabel weerspiegelt de beperkte evolutie van 2010 Klasse I
6.4.2 Periodieke controles
elektronische handtekening niet. Dat heeft geen negatieve invloed op de kwaliteit van de controles, maar er is meer tijd nodig omdat de software gecontroleerd moet worden met complexere procedures.
Klasse II
Klasse III
Klasse A33 51
Publicatie van versie 3.1
01/11/2010
Publicatie van versie 3.1
01/11/2010
Publicatie van versie 2.4
01/11/2010
-
geen wijzigingen in 2010
6
Alle protocols blijven nu heel stabiel. Enkel de wijzigingen die tijdens de jaarlijkse vergadering in september met alle betrokken fabrikanten werden vastgelegd, zullen in de protocols geïmplementeerd worden. Het protocol betreffende klasse A33, opgericht sinds begin 2009, is gestabiliseerd en is niet meer bijgewerkt. Alle aanpassingen resulteren uit besprekingen in de technische subcommissie van de Kansspelcommissie, en worden voor de publicatie door de commissie goedgekeurd. Wat de casino’s en de speelautomatenhallen betreft, zijn de aan de protocols toegevoegde wijzigingen minimaal. De belangrijkste wijziging gaat over de verduidelijkingen aan het systeem voor het beheer van het uurverlies per speelkaart voor interactief poker. Het begrip poker in toernooien is ook beter gedefinieerd. Voor drankgelegenheden verduidelijkt men in versie 2.4 het gebruik van de elektronische identiteitskaart (eID), bestemd om de toegang tot het spel te verhinderen voor minderjarigen. De dienst Kansspelen blijft ook steun bieden aan de uitwerking van de protocols over het geïnformatiseerd toezicht gepubliceerd door de Kansspelcommissie.
6.6 Testapparatuur 52
Net als in 2009 was het in 2010 mogelijk om ter plekke procedures voor het installeren van testapparatuur toe te passen. Een klein aantal toestellen van hetzelfde model wordt gedurende een beperkte periode in een reële exploitatiesituatie geplaatst, onder nauwkeurige voorwaarden en onder het toezicht van de dienst Kansspelen, die het gemiddelde uurverlies verifieert door de interne statistieken van deze
spelen te controleren, en die zorgt voor de opvolging. Op basis hiervan kunnen de fabrikanten hun software verfijnen, rekening houdend met de verkregen informatie, en kunnen ze de problemen en kinderziektes verminderen wanneer ze de machines op grotere schaal inzetten. Meerdere fabrikanten hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt.
6.7 Lijst toegestane spelen voor de casino’s, speelautomatenhallen en drankgelegenheden Op basis van de afgeleverde modelgoedkeuringen wordt maandelijks een lijst overgemaakt aan de Kansspelcommissie, zodat zij goedkeuringen kan toekennen voor de kansspelen. De sector wordt via maandelijkse informatieve nota’s op de hoogte gehouden.
6.8 Opleiding kandidaat-vergunninghouders D De dienst staat in voor de opleiding van de kandidaat-vergunninghouders D, op het gebied van de metrologische aspecten van de reglementering voor kansspelen. Dit gebeurt tijdens de trainingssessies die de Kansspelcommissie organiseert. De dienst Metrologie ondersteunt ook het gedeelte “Metrologie” van het “e-Learning” project.
6.9 Laboratorium
6.12 Website van de dienst Kansspelen
Op dit moment wordt alleen het laboratorium in de hoofdzetel in Brussel gebruikt.
Op de website van de FOD Economie is de volgende informatie voorhanden: adres, e-mailadres, reglementering, keuringsprotocollen en informatieve nota’s. Het adres van de site is: http://economie.fgov.be/jeuxhasard. Vanaf 2011 wordt de website van metrologie geïntegreerd in de website van de Kansspelcommissie.
6.10 Vergaderingen De dienst Kansspelen neemt heel regelmatig deel aan interne vergaderingen en vergaderingen met de technische subcommissie van de Kansspelcommissie, al dan niet in aanwezigheid van fabrikanten of de sector. Er wordt altijd gesproken over de technische aspecten van de werkingsregels, met het oog op het toekennen van de modelgoedkeuringen. De evolutie van de keurings¬protocollen en de bijkomende nota’s zijn daar het gevolg van. De Dienst Kansspelen is ook werkzaam in de technische subgroep van de GREF (zie 10.2).
6.11 Personeel Het totaal aantal personeelsleden dat actief is in het domein van de kansspelen bedraagt momenteel 6 ingenieurs en 1 administratief medewerkster. De dienst beschikt ook over 4 externe medewerkers die de eerste ijken van de machines bij de fabrikanten uitvoeren.
53
7
R e g l e m e n ta i r e o n t w i kk e l i n g e n
7.1 Opstart procedure koninklijke besluiten In de loop van 2010 bereidde de Kansspelcommissie adviezen voor de koninklijke besluiten voor die de nieuwe kansspelwet moeten uitvoeren. Op 29 december 2010 werden 13 koninklijke besluiten gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Zo verzekeren nieuwe koninklijke besluiten de betaling van de retributies aan de Kansspelcommissie en wordt de nieuwe regeling voor retributies en waarborgen voor vergunninghouders C bepaald. Daarnaast leggen 11 koninklijke besluiten inzake weddenschappen de verdere regulering van de sector van de weddenschappen vast. Na het advies van de Kansspelcommissie over deze uitvoeringsbesluiten werd ook het advies ingewonnen van de Inspecteur van Financiën en de Raad van State. Nadien werden de besluiten besproken op een interkabinettenwerkgroep, werden bepaalde besluiten genotificeerd aan de Europese Commissie en werden de besluiten goedgekeurd door de Ministerraad. Hoewel de Kansspelcommissie alles in het werk heeft gesteld om de besluiten in september 2010 in werking te laten treden, werd uiteindelijk pas eind december duidelijk dat de koninklijke besluiten onder lopende zaken konden vallen. De volgende koninklijke besluiten zitten nog in de voorbereidende fase:
54
· Twee ontwerpen van koninklijke besluiten inzake internet, werden door de Kansspelcommissie en de interkabinettengroep goedgekeurd. In december 2010 werden deze koninklijke besluiten genotificeerd aan de Europese Commissie. Het ene koninklijk besluit regelt de procedure voor de aanvraag van een aanvullende vergunning, het ander regelt de kwaliteitsvoorwaarden voor de aanvrager van een aanvullende vergunning.
· Een ontwerp van koninklijk besluit inzake de retributie van de Nationale Loterij, werd goedgekeurd door de Kansspelcommissie, maar kreeg voorlopig geen verder vervolg. · Een ontwerp van koninklijk besluit dat de praktische uitwerking vormt voor elke belanghebbende om een persoon met een gokverslaving de toegang tot kansspelinrichtingen te ontzeggen, werd goedgekeurd door de Kansspelcommissie en volgt de gebruikelijke procedure. Dit koninklijk besluit regelde initieel ook de bescherming van de personen die vallen onder een collectieve schuldenregeling die automatisch moeten worden uitgesloten van toegang tot de kansspelinrichtingen. Na een opmerking van de Inspecteur van Financiën zal dit later en apart moeten worden geregeld. ·
Een ontwerp van koninklijk besluit dat de spelen georganiseerd door verenigingen regelt (o.a. poker) en beperkende regels voor kermisspelen en kaart-en gezelschapsspelen oplegt, werd goedgekeurd door de Kansspelcommissie en volgt de gebruikelijke procedure.
· Een ontwerp van koninklijk besluit dat de bingoapparaten in cafés enkel laat opstarten via een e-ID, was al geruime tijd klaar en volgt de gebruikelijke procedure. · Een ontwerp van koninklijk besluit dat de adviesprocedure van de burgemeesters inzake kansspelinrichtingen klasse III regelt, is al lang op til en volgt de gebruikelijke procedure. · Een ontwerp van koninklijk besluit inzake de aanduiding van secretariaatsleden met de hoedanigheid van officier van de gerechtelijke
politie inzake kansspelen, wachtte eind 2010 op de handtekening van de bevoegde ministers.
·
Een ontwerp van koninklijk besluit dat het beheer en toezicht klasse I door een ambtenaar van Financiën verduidelijkt en de aanwezigheid van deze ambtenaar niet langer nodig maakt doordat het informaticatoezicht wordt uitgebreid, werd door de Kansspelcommissie goedgekeurd en volgt de gebruikelijke procedure.
·
Een ontwerp van koninklijk besluit dat de procedure van overtal klasse II regelt, werd goedgekeurd door de Kansspelcommissie en volgt de gebruikelijke procedure. Dit koninklijk besluit regelt de situatie waarin een vergunning openvalt of vrijkomt en moet de bestaande wachtlijsten om een vergunning te verkrijgen vervangen.
·
Ontwerpen van koninklijk besluit mediaspelen G1 (belspelen) en G2 (mediaspelen) werden goedgekeurd door de Kansspelcommissie. Er werd geen akkoord gevonden over het koninklijk besluit belspelen G1. Het koninklijk besluit mediaspelen G2 volgt de gebruikelijke procedure.
·
Een ontwerp van koninklijk besluit dat deontologische regels oplegt aan vergunninghouders, werd goedgekeurd door de Kansspelcommissie en volgt de gebruikelijke procedure.
Ontwerpen van koninklijke besluiten die klaar zijn maar voorlopig niet kunnen worden behandeld onder lopende zaken zijn:
invloed van de kansspelwereld op het maatschappelijk belang. Dit deden zij via de koninklijke besluiten inzake weddenschappen, internet en retributies.
· · · · ·
Bij de redactie van de koninklijke besluiten inzake internet bleek echter dat snelheid niet altijd garant staat voor kwaliteit. Om te komen tot goede koninklijke besluiten voor de regulering van internetkansspelen zijn de ervaringen met testwebsites essentieel.
Een ontwerp van koninklijk besluit dat de procedure regelt voor een openstaande vergunning klasse I; Een ontwerp van koninklijk besluit dat het toezicht en controle regelt door middel van een informaticasysteem voor de aanvullende vergunningen; Een ontwerp van koninklijk besluit dat het toezicht en controle op klasse II en III regelt; Een ontwerp van koninklijk besluit dat de werking van het secretariaat regelt en een valorisatie van het werk door het secretariaat inhoudt. De interkabinettenwerkgroep besloot wel dat syndicaal overleg hierover kan worden opgestart; Een ontwerp van koninklijk besluit dat het spel backgammon toelaat in de casino’s.
7.2 Voorbereidende initiatieven Een regelgevende procedure is complex omwille van de verschillende invalshoeken van alle betrokken adviserende instanties. Bovendien bemoeilijkt het uitblijven van een regering een vlotte afhandeling. Het was dan ook van groot belang dat de Kansspelcommissie en de bevoegde Staatssecretaris de hoogdringendheid van een regulering konden aantonen omwille van de
55
8 56
Rechtspraak
8.1 Hof van Justitie van de Europese Unie Arrest Hof van Justitie d.d. 03/06/2010: Ladbrokes Betting & Gaming en Ladbrokes International (C-258/08) Nederland heeft een gesloten vergunningsstelsel. Dit betekent dat de organisatie en bevordering van kansspelen verboden is tenzij daartoe een vergunning werd verleend. Het is in Nederland niet toegestaan kansspelen via internet aan te bieden. Stichting de Nationale Sporttotalisator (Lotto) heeft een vergunning voor de organisatie van sportprijsvragen, de lotto en het cijferspel. Ladbrokes organiseert sportprijsvragen en bookmaking. Op de website worden een aantal, hoofdzakelijk sportgerelateerde kansspelen aangeboden. Men kan ook via een gratis telefoonnummer aan weddenschappen deelnemen. Ladbrokes doet dit zonder vergunning. In eerste aanleg en in beroep werd Ladbrokes veroordeeld tot het nemen van maatregelen om de toegang tot de website te blokkeren voor Nederlandse burgers. Het Hof concludeerde in deze zaak als volgt: 1. Een nationale regeling die gericht is op de beteugeling van gokverslaving en het tegengaan van fraude en die daadwerkelijk bijdraagt tot het bereiken van deze doelstellingen, kan worden geacht de activiteiten met betrekking tot weddenschappen op samenhangende en stelselmatige wijze te beperken, ook al is het de houder of houders van een exclusieve vergunning toegestaan zijn of hun marktaanbod aantrekkelijk te maken door nieuwe kansspelen te introduceren en reclame te maken. Het is aan de verwijzende rechter om na te gaan of de illegale activiteiten met betrekking tot weddenschappen in de betrokken lidstaat een probleem
kunnen vormen, dat door een uitbreiding van de toegestane en gereglementeerde activiteiten zou kunnen worden ondervangen, en of deze uitbreiding door haar omvang niet onverenigbaar is met de doelstelling om gokverslaving te beteugelen.
2.
de nationale rechter hoeft, met het oog op de toepassing van een regeling van een lidstaat inzake kansspelen die met artikel 49 EG verenigbaar is, niet in elk concreet geval te onderzoeken of de uitvoeringsmaatregel die de naleving van deze regeling moet verzekeren het bereiken van het doel van deze laatste kan waarborgen en in overeenstemming is met het evenredigheidsbeginsel, voor zover deze maatregel een noodzakelijk element is om de nuttige werking van deze regeling te verzekeren dat geen enkele bijkomende beperking bevat ten opzichte van de beperking die voortvloeit uit die regeling. Voor de oplossing van het geschil dat bij de verwijzende rechter aanhangig is, is het irrelevant of de uitvoeringsmaatregel is vastgesteld in het kader van de handhaving van de nationale regeling door de overheid dan wel naar aanleiding van een vordering van een particulier in het kader van een civiele procedure ter bescherming van de rechten die deze aan de regeling ontleent.
3.
Artikel 49 EG verzet zich niet tegen een regeling van een lidstaat de organisatie en de bevordering van kansspelen aan een gesloten stelsel te onderwerpen ten gunste van één marktdeelnemer en elke andere marktdeelnemer, een in een andere lidstaat gevestigde marktdeelnemer daaronder inbegrepen, te verbieden om op het grondgebied van eerstgenoemde lidstaat via internet onder dit stelsel vallende diensten aan te bieden.
Arrest Hof van Justitie d.d. 03/06/2010: Sporting Exchange Ltd (Betfair)/ Nederland (C-203/08) Opnieuw heeft het arrest betrekking op het gesloten vergunningsstelsel in Nederland. Stichting de Nationale Sporttotalisator (Lotto) heeft een vergunning voor de organisatie van sportprijsvragen, de lotto en het cijferspel. Betfair is actief in de kansspelsector en biedt haar diensten uitsluitend aan via internet en per telefoon. Zij stelt aan de dienstontvangers een platform voor weddenschappen over sportevenementen en paardenrennen ter beschikking. Betfair heeft geen vestiging of verkooppunt in Nederland. Het Hof antwoordde in deze zaak het volgende: De transparantieverplichting houdt in dat de concessieverlenende instantie aan elke potentiële inschrijver een passende mate van openbaarheid moet garanderen, zonder noodzakelijkerwijze te impliceren dat een aanbesteding moet worden uitgeschreven. De transparantieverplichting is een dwingende prealabele voorwaarde van het recht van een lidstaat om aan één ondernemer het exclusieve recht te verlenen om een economische activiteit te verrichten, ongeacht de wijze van selectie van deze ondernemer. Het voeren van een éénvergunningsstelsel kan geen rechtvaardiging vormen voor een discretionair optreden van de nationale autoriteiten waardoor de bepalingen van het recht van de Unie van hun nuttige werking
worden beroofd. Een procedure voor de verlenging van een vergunning die niet aan deze voorwaarden voldoet, belet in beginsel dat andere exploitanten hun interesse in de uitoefening van de betrokken activiteit kenbaar maken en zij worden aldus verhinderd rechten te doen gelden die zij aan het Unierecht ontlenen. De beperkingen worden echter geacht te zijn gerechtvaardigd indien de betrokken lidstaat zou besluiten de vergunning te verlenen aan of te verlengen voor een openbare exploitant wiens beheer onder rechtstreeks toezicht staat van de Staat of een particuliere exploitant op wiens activiteiten de overheid een strenge controle kan uitoefenen. De conclusies van het Hof kunnen dus als volgt worden samengevat: 1. Artikel 49 EG verzet zich niet tegen een regeling van een lidstaat die de organisatie en de bevordering van kansspelen aan een gesloten stelsel onderwerpt ten gunste van één marktdeelnemer en elke andere markt deelnemer, een in een andere lidstaat gevestigde markt deelnemer daaronder inbegrepen, verbiedt om op het grondgebied van eerstgenoemde lidstaat via internet onder dit stelsel vallende diensten aan te bieden (idem aan punt 3 arrest Ladbrokes vennootschappen). 2. Artikel 49 EG stelt dat het beginsel van gelijke behandeling en de daaruit voortvloeiende transparan
tieverplichting van toepassing zijn op procedures voor de verlening van een vergunning aan één exploitant op het gebied van de kansspelen, voor zover het niet gaat om een openbare exploitant wiens beheer onder rechtstreeks toezicht staat van de Staat of om een particuliere exploitant op wiens activiteiten de overheid een strenge controle kan uitoefenen.
Arrest Hof van Justitie d.d. 08/09/2010: Carmen Media Group / Land Schleswig-Holstein, Innenminister des Landes Schleswig-Holstein (C-46/08) Carmen Media is gevestigd in Gibraltar waar zij een licentie heeft om sportweddenschappen in het buitenland te organiseren (offshore bookmaking). Zij wilde via internet weddenschappen in Duitsland aanbieden en verzocht het Land Schleswig-Holstein (deelstaat) of zij haar activiteiten op basis van haar vergunning in Gibraltar mocht organiseren en ondergeschikt, of zij dan een vergunning van de deelstaat zou kunnen krijgen. Deze verzoeken werden afgewezen waarop Carmen Media beroep instelde wegens een vermeende tegenstrijdigheid met artikel 49 EG. Duitsland heeft een publiek monopolie inzake sportweddenschappen dat is ingevoerd om te voorkomen dat personen tot overmatig gokken worden aangespoord en om gokverslaving te bestrijden. Voor andere soorten kansspelen geldt in Duitsland een regeling van
57
8
particuliere vergunningen, o.a. ook voor weddenschappen op paardenrennen. Dergelijke maatregelen kunnen gerechtvaardigd worden door de wettige doelstellingen die zij nastreven. In casu stelt de verwijzende rechter echter vast dat de bevoegde publieke autoriteiten op het gebied van casinospelen en gokautomaten een beleid voeren dat gericht is op een uitbreiding van het aanbod, hoewel deze een groter verslavingsrisico inhouden dan sportweddenschappen. Het doel, dat aan de basis lag van de invoering van het monopolie, kan daarom niet meer doeltreffend worden verwezenlijkt door middel van dit monopolie, zodat dit niet meer kan worden gerechtvaardigd op grond van artikel 49EG. Het Hof concludeerde als volgt: 1. Artikel 49 EG stelt dat een marktdeelnemer die via internet sportwed denschappen wenst aan te bieden in een andere lidstaat dan die waar hij is gevestigd, niet aan de werkingssfeer van deze bepaling wordt onttrokken door het loutere feit dat hij niet beschikt over een vergunning om dergelijke weddenschappen aan te bieden aan personen die zich bevinden op het grondgebied van de lidstaat waar hij is gevestigd, maar enkel over een vergunning om deze diensten aan te bieden aan personen buiten dat grondgebied.
58
2. Artikel 49 EG stelt dat wanneer een regionaal publiek monopolie inzake sportweddenschappen en loterijen is ingevoerd om te voorkomen dat personen tot geldverkwisting door gokken worden aangespoord en om gokverslaving te bestrijden, en een nationale rechterlijke instantie tegelijkertijd vaststelt: · dat andere soorten kansspelen mogen worden geëxploiteerd door particuliere marktdeelnemers die over een vergunning beschikken, en
· dat de bevoegde autoriteiten op het gebied van andere soorten kansspelen, waarvoor dit monopolie niet geldt en die bovendien een groter verslavingsrisico inhouden dan de spelen waarvoor dit monopolie geldt, een beleid voeren dat gericht is op een uitbreiding van het aanbod, waardoor de spelactiviteiten zich verder ontwikkelen en worden gestimuleerd, vooral om de inkomsten daaruit te maximaliseren, deze nationale rechterlijke instantie op wettige gronden tot de conclusie kan komen dat een dergelijk monopolie niet geschikt is om het doel waarvoor het is ingevoerd te verwezenlijken door ertoe bij te dragen dat de gelegenheden tot spelen worden verminderd en de activiteiten op dit gebied op samenhangende en stelselmatige wijze worden beperkt. De omstandigheid dat de kansspelen waarvoor dit monopolie geldt en deze andere soorten kansspelen respectievelijk onder de bevoegdheid van de regionale autoriteiten en onder de bevoegdheid van de federale autoriteiten vallen, verandert hier niets aan. 3.
Artikel 49 EG stelt dat wanneer in een lidstaat een stelsel van voorafgaande administratieve vergunningen voor het aanbieden van bepaalde soorten kansspelen wordt ingevoerd, een dergelijk stelsel, dat aan de door deze bepaling gegarandeerde vrijheid van dienstverrichting derogeert, slechts kan voldoen aan de in deze bepaling gestelde vereisten indien het gebaseerd is op objectieve criteria die niet-discriminerend en vooraf bekend zijn, zodat een grens wordt gesteld aan de uitoefening van de beoordelingsbevoegdheid van de nationale autoriteiten, opdat deze niet op willekeurige wijze zou kunnen worden gebruikt. Bovendien moet elke persoon die wordt geraakt door een restrictieve maatregel die op een dergelijke derogatie is gebaseerd, een effectief beroep in rechte kunnen instellen.
4.
Artikel 49 EG stelt dat een nationale regeling die de organisatie van kansspelen via internet en de bemiddeling daarbij verbiedt om te voorkomen dat personen tot geldverkwisting door gokken worden aangespoord, gokverslaving te bestrijden en minderjarigen te beschermen, in beginsel geschikt kan worden geacht om dergelijke wettige doeleinden te verwezenlijken, ook al blijft het toegestaan om dergelijke spelen via traditionelere kanalen aan te bieden. De omstandigheid dat een dergelijk verbod gepaard gaat met een overgangsmaatregel zoals die welke in het hoofdgeding aan de orde is, doet geen afbreuk aan de geschiktheid van dit verbod op dit punt.
Arrest Hof van Justitie d.d. 08/09/2010: Markus Stoß (C-316/07) Stoß e.a. beschikken over een bedrijfsruimte in Wetteraukreis (Land Hessen) in Duitsland, waar zij onder meer bemiddelen bij het afsluiten van sportweddenschappen. Zij oefenen hun activiteiten uit voor rekening van buitenlandse ondernemingen (o.a. Happybet Oostenrijk) die ter plaatse over een buitenlandse vergunning beschikken. De ondernemingen in Duitsland beschikken niet over een vergunning naar Duits recht en kunnen dergelijke vergunning evenmin aanvragen. In Duitsland geldt een monopolie voor het organiseren van sportweddenschappen.
De rechterlijke instantie betwijfelt of dergelijk monopolie aan de vereisten van het evenredigheidsbeginsel voldoet omdat: · er niet is aangetoond dat er vóór de maatregel voor het vaststellen van een monopolie een studie werd verricht naar de evenredigheid ervan; · het nagestreefde doel ook kon worden bereikt door het instellen van een controle om na te gaan of de particuliere organisatoren de regels inzake kansspelen in acht namen; · monopolies niet doeltreffend zijn gelet op de transnatio nale omgeving van internet waardoor Duitse inwoners kunnen deelnemen aan kansspelen via buitenlandse websites; · er een samenhangend en stelselmatig beleid ter beperking van kansspelen ontbreekt. Het Hof antwoordde dat het feit dat voor sommige soorten kansspelen een publiek monopolie geldt en dat andere zijn onderworpen aan een stelsel van vergunningen die aan particuliere marktdeelnemers worden verleend, op zich niet tot gevolg kan hebben dat maatregelen die, zoals een publiek monopolie, op het eerste zicht het meest beperkend en het meest doeltreffend lijken, niet gerechtvaardigd zijn door de wettige doelstellingen die zij nastreven. De beperkingen mogen niet het vullen van de schatkist tot doel hebben, wel moeten ze de weddenschappen op samenhangende en stelselmatige wijze beperken.
Een beleid dat gericht is op een gecontroleerde expansie van kansspelactiviteiten kan in logisch verband staan met het doel deze activiteiten in controleerbare banen te leiden door spelers van verboden clandestiene spelen en weddenschappen aan te trekken tot toegestane en gereglementeerde activiteiten. Om dit doel te verwezenlijken moeten de marktdeelnemers met een vergunning een betrouwbaar, maar tegelijkertijd aantrekkelijk alternatief bieden voor een verboden activiteit, wat een breed aanbod van spelen, reclame van een bepaalde omvang en het gebruik van nieuwe distributietechnieken kan impliceren. Het is belangrijk dat de eventueel door de houder van een publiek monopolie gevoerde reclame gematigd is en zich beperkt tot wat nodig is om de consument te leiden naar een legaal kansspelaanbod. Het feit dat de inkomsten van de verkoop van deze producten bestemd zijn voor de financiering van onbaatzuchtige activiteiten of activiteiten van algemeen belang, kan op zich niet worden beschouwd als een objectieve rechtvaardigingsgrond door beperkingen op de vrijheid van dienstverrichting. Deze beperkingen zijn immers slechts toelaatbaar indien de financiering van dergelijke sociale activiteiten slechts een gunstig neveneffect is en niet de werkelijke rechtvaardigingsgrond van het gevoerde restrictieve beleid. Het feit dat de resterende inkomsten in de schatkist worden gestort en dat er sprake is van een vermindering van staatsuitgaven – zoals in casu (doordat de instellin-
59
8 60
gen van openbaar nut activiteiten van algemeen belang ontplooien die de staat normaal gesproken op zich dient te nemen) - kan niet worden aanvaard als dwingende reden van algemeen belang die een beperking van de vrijheid van dienstverrichting rechtvaardigt. De conclusies van het Hof in deze zaak kunnen als volgt worden samengevat: 1. De artikelen 43 EG en 49 EG stellen dat: a. de betrokken nationale autoriteiten, om een publiek monopolie inzake sportweddenschappen en loterijen, zoals die welke in de hoofdgedingen aan de orde zijn, te kunnen rechtvaardigen op grond van het doel, te voorkomen dat personen tot geldverkwisting door gokken worden aangespoord en gokverslaving te bestrijden, niet noodzakelijkerwijs een vóór de vaststelling van deze maatregelen verrichte studie moeten kunnen voorleggen die aantoont dat deze maatregel evenredig is; b.
de keuze van een lidstaat om aan een dergelijk monopolie voorrang te verlenen boven een regeling waarin de marktdeelnemers hun activiteiten in het kader van een niet-exclusief stelsel zouden mogen uitoefenen, kan voldoen aan het evenredigheidsvereiste, voor zover de invoering van dit monopolie, gelet op het doel een hoog beschermingsniveau voor de consument te verzekeren, gepaard gaat met de vaststelling van een regelgevingskader dat garandeert dat de houder van dit monopolie dit doel daadwerkelijk op samenhangende en stelselmatige wijze zal kunnen nastreven door middel van een aanbod dat kwantitatief is afgestemd op en kwalitatief is samengesteld op basis van dit doel en aan een strikte controle door de publieke autoriteiten onderworpen is;
c. de omstandigheid dat de bevoegde autoriteiten van een lidstaat bepaalde problemen zouden kunnen ondervinden om ervoor te zorgen dat dit monopolie in acht wordt genomen door in het buitenland gevestigde organisatoren van kansspelen en wedden schappen, die in strijd met dit monopolie via internet wedden schappen zouden sluiten met personen die zich binnen het territoriale bevoegdheidsgebied van deze autoriteiten bevinden, als zodanig geen afbreuk doet aan de eventuele verenigbaarheid van een dergelijk monopolie met bovengenoemde bepalingen van het Verdrag; d. in een situatie waarin een nationale rechterlijke instantie tegelijkertijd vaststelt: · dat de reclame die de houder van een dergelijk monopolie voert voor andere soorten kansspelen die eveneens door hem worden aangeboden, niet beperkt blijft tot wat nodig is om de consument in de richting van het aanbod van deze monopo liehouder te sturen door hem van niet toegestane circuits van kansspelen weg te leiden, maar beoogt de goklust van de consument aan te moedigen en hem ertoe aan te zetten actief aan kansspelen deel te nemen, om de verwachte inkomsten uit deze activiteiten te maximaliseren, · dat andere soorten kansspelen mogen worden geëxploiteerd door particuliere marktdeelnemers die over een vergunning beschikken, en · dat de bevoegde autoriteiten op het gebied van andere soorten kansspelen, waarvoor dit monopolie niet geldt en die bovendien een groter verslavingsrisico inhouden dan de spelen waarvoor dit monopolie geldt, een beleid voeren of gedogen
dat gericht is op een uitbreiding van het aanbod, waardoor de spelactiviteiten zich verder ontwikkelen en worden gestimuleerd, vooral om de inkomsten daaruit te maximaliseren,
deze nationale rechterlijke instantie op wettige gronden tot de conclusie kan komen dat een dergelijk monopolie niet geschikt is om het doel waarvoor het is ingevoerd, namelijk te voorkomen dat personen tot geldverkwisting door gokken worden aangespoord en gokverslaving te bestrijden, te verwezenlijken door ertoe bij te dragen dat de gelegenheden tot spelen worden verminderd en de activiteiten op dit gebied op samenhangende en stelselmatige wijze worden beperkt. 2. De artikelen 43 EG en 49 EG stellen dat de omstandigheid dat een marktdeelnemer in zijn lidstaat van vestiging beschikt over een vergunning om kansspelen aan te bieden, in de huidige stand van het recht van de Unie niet verhindert dat een andere lidstaat met inachtneming van de vereisten van het recht van de Unie de mogelijkheid voor deze marktdeelnemer om consumenten op zijn grondge bied dergelijke diensten aan te bieden, afhankelijk stelt van het bezit van een door haar eigen autoritei ten verleende vergunning.
Arrest Hof van Justitie d.d. 8/09/2010: Winner Wetten (C-409/06) Het verzoek is ingediend in een geding tussen Winner Wetten en de burgemeester van Bergheim (Duitsland), betreffende het verbod dat deze laatste aan Winner Wetten heeft opgelegd om nog verder sportweddenschappen aan te bieden. Winner Wetten beschikt over een bedrijfsruimte in Bergheim (Duitsland) waar zij onder meer voor rekening van een in Malta gevestigde onderneming, bemiddelt bij het sluiten van sportweddenschappen. Winner Wetten heeft geen vergunning in Duitsland om deze activiteiten uit te oefenen en kan evenmin een vergunning krijgen, gelet op het monopolie van de Westdeutsche Lotterie & Co. Het Bundesverfassungsgericht oordeelde dat het bestaan van dit monopolie in strijd was met het Grundgezetz, omdat dit monopolie op onevenredige wijze afbreuk doet aan de gewaarborgde beroepsvrijheid, aangezien het de organisatie van particuliere weddenschappen uitsluit zonder dat het doel - de goklust aan banden leggen en gokverslaving vermijden - wordt nagestreefd. Na te hebben opgemerkt dat de wetgever over verschillende mogelijkheden beschikte om de schending van de grondwet op te heffen, hetzij door het monopolie op stelselmatige wijze zo te organiseren dat het doel werd bereikt, hetzij door bij wet nadere regels vast te stellen voor de verlening van vergunningen voor de commerciële organisatie van weddenschappen door particuliere
ondernemingen, heeft het Bundesverfassungsgericht beslist de betrokken regeling niet nietig te verklaren en de gevolgen ervan te handhaven tot een welbepaalde datum, met dien verstande dat de wetgever op die datum zijn beoordelingsbevoegdheid moest hebben uitgeoefend en de ongrondwettige regels moest hebben gewijzigd zodat zij in overeenstemming waren met de grondwet. Het Hof antwoordde het volgende: De handhaving van de gevolgen van een nietig of ongeldig verklaarde handeling van de Unie, die tot doel heeft geen rechtsvacuüm te laten ontstaan zolang deze niet is vervangen door een nieuwe, kan gerechtvaardigd zijn door dwingende overwegingen van rechtszekerheid die verband houden met alle betrokken belangen, dit gedurende de periode die nodig is om deze onwettigheid te kunnen opheffen. In casu dient een dergelijke opschorting echter te worden uitgesloten omdat er geen dringende redenen van rechtszekerheid zijn die deze kunnen rechtvaardigen. Het Hof concludeerde als volgt: Een nationale regeling inzake een publiek monopolie op sportweddenschappen die volgens de vaststellingen van een nationale rechterlijke instantie beperkingen bevat die onverenigbaar zijn met de vrijheid van vestiging en de vrijheid van dienstverrichting omdat zij er niet toe bijdragen dat weddenschappen op samenhan-
61
8 62
15 C.E. (VIIe ch.), 24 juin 2010 n°205.679 A.165.887/VII-37.733
gende en stelselmatige wijze worden beperkt, mag wegens de voorrang van het rechtstreeks toepasselijke recht van de Unie niet gedurende een overgangsperiode verder worden toegepast.
Arrest Hof van Justitie d.d. 9/09/2010: Ernst Engelmann (C-64/08) In Oostenrijk geldt een staatsmonopolie voor kansspelen. De federale minister van financiën kan echter een concessie verlenen voor de exploitatie van casino’s. Voorwaarden hiervoor zijn o.a. dat de concessiehouder een in Oostenrijk gevestigde naamloze vennootschap is. De twaalf concessies zijn momenteel in handen van Casino’s Austria AG, zonder dat hiervoor een voorafgaande openbare aanbesteding werd georganiseerd. Engelmann, een Duits staatsburger, heeft in Oostenrijk gedurende enkele jaren casino’s geëxploiteerd. Hij had niet om een concessie voor de organisatie van kansspelen verzocht en hij was evenmin houder van een wettelijke vergunning in een andere lidstaat. Engelmann wordt veroordeeld maar in beroep twijfelt het Landesgericht Linz aan de verenigbaarheid van de Oostenrijkse wettelijke bepalingen met het recht van de Unie. Het Hof antwoordde: De verplichting voor concessiehouders om de rechtsvorm van naamloze vennootschap aan te nemen vormt een beperking op de vrijheid van vestiging maar kan worden toegestaan om dwingende redenen van algemeen belang. De verplichtingen die op deze vennootschappen rusten, met name op vlak van interne organisatie, de boekhouding, de controles waaraan zij kunnen worden onderworpen en hun
betrekkingen met derden, zouden, gelet op de specifieke kenmerken van de kansspelsector en de aan de kansspelen verbonden gevaren, een dergelijke verplichting kunnen rechtvaardigen. Het is aan de nationale rechters om dit te beoordelen. Ook de verplichting voor de houders van een concessie voor de exploitatie van casino’s om hun zetel op het nationale grondgebied te hebben, vormt een beperking van de vrijheid van vestiging doordat zij in een andere lidstaat gevestigde vennootschappen discrimineert en deze vennootschappen verhindert om via een agentschap, een filiaal of een dochteronderneming casino’s in Oostenrijk te exploiteren. Deze beperking kan slechts stroken met het recht van de Unie indien zij betrekking heeft op de openbare orde, de openbare veiligheid en de volksgezondheid. Verder dient een dergelijke beperking te voldoen aan de voorwaarden inzake evenredigheid, en is slechts geschikt om de verwezenlijking van het beoogde doel te waarborgen, wanneer de verwezenlijking daarvan daadwerkelijk op coherente en stelselmatige wijze wordt nagestreefd (Liga Portuguesa15). Volgens de Oostenrijkse regering is het doel een doeltreffende controle mogelijk te maken van de in de kansspelsector actieve marktdeelnemers, om de exploitatie van deze activiteiten voor criminele of frauduleuze doeleinden te voorkomen. Het Hof stelt echter vast dat de absolute uitsluiting van in een andere lidstaat gevestigde marktdeelnemers onevenredig is, omdat dit verder gaat dan noodzakelijk is ter bestrijding van criminaliteit. Er bestaan immers verschillende manieren om de activiteiten en de rekeningen van deze marktdeelnemers te controleren. Het feit dat de concessies voor de exploitatie van casino’s zonder enige vorm van voorafgaande openbare aanbesteding werden georganiseerd, is in strijd met de artikelen 43EG en 49EG omdat het transparantiebeginsel
werd geschonden. De transparantieverplichting houdt in dat de concessieverlenende instantie aan elke potentiële inschrijver een passende mate van openbaarheid moet garanderen, zodat de dienstenconcessie voor mededinging openstaat en de aanbestedingsprocedures op onpartijdigheid kunnen worden getoetst (Sporting Exchange). De conclusies van het Hof in deze zaak kunnen als volgt worden samengevat: 1. Artikel 43 EG stelt dat het in de weg staat aan de regeling van een lidstaat die de exploitatie van kansspelen in casino’s bij uitsluiting voorbehoudt aan marktdeelnemers die hun zetel hebben op het grondgebied van deze lidstaat. 2.
De uit de artikelen 43 EG en 49 EG - het beginsel van gelijke behandeling en het verbod van discriminatie op grond van nationaliteit - voortvloeiende transparantieverplichting staat eraan in de weg dat alle concessies voor de exploitatie van casino’s op het grondgebied van een lidstaat zonder aanbesteding worden verleend.
8.2 Grondwettelijk Hof Na de publicatie van de wet van 10 januari 2010 in het Belgisch Staatsblad werd een aantal procedures gestart voor het Grondwettelijk Hof. Op 1 juli 2010 verwierp het Hof de vordering tot schorsing van de NV Telebet. Deze kreeg op 1 oktober 2009 een vergunning van de Vlaamse overheid, maar exploiteerde nooit. De vergunning werd plots gebruikt in de procedure voor het Grondwettelijk Hof als argument om de kansspelwet aan te vallen. Dit lukte alvast niet in de schorsingsprocedure. Een gelijkaardige verwerping van de vordering tot schorsing gebeurde op 29 juli 2010. De NV Derby, beter gekend als Ladbrokes, had een schorsingsprocedure ingesteld. Het risico op een moeilijk te herstellen ernstig nadeel werd niet aangetoond, maar het Hof had wel enkele vragen over de weddenschappen op paardenwedrennen en de rol van de renverenigingen. Opvallend is dat de Remote Gambling Association (RGA), een belangenvereniging naar Engels recht, niet alleen de kansspelwet aanvalt bij de Europese Commissie, maar nu ook een vernietigingsprocedure voor het Belgisch Grondwettelijk Hof gebruikt om haar private, algemeen belang te vrijwaren. Deze vereniging exploiteert nochtans zelf geen kansspelen, maar wordt gespon-
sord door bedrijven die de Belgische kansspelwet niet respecteren. Dit onderstreept het belang om op Europees niveau op te treden tegen dergelijke organisaties. Zij proberen de publieke opinie immers voortdurend te beïnvloeden in hun zoektocht naar legitimiteit en trekken daarvoor grote budgetten uit.
8.3 Raad van State Raad van State d.d. 4/11/2010 nr. 208.668 In april 2007 werd de vergunning C van een drankgelegenheid door de Kansspelcommissie ingetrokken. Uit controles was immers gebleken dat in deze inrichting enkel drank kon worden verkregen via een andere drankgelegenheid gelegen op de benedenverdieping. In beroep bij de Raad van State werd deze beslissing nietig verklaard. Het beroep werd door de Raad van State verworpen bij gebrek aan een rechtstreeks en actueel belang. Internetvergunning Artikel 4 van de wet van 7 mei 1999 verbiedt de exploitatie van kansspelen of kansspelinrichtingen die niet zijn toegestaan bij de wet van 7 mei 1999. Ook mag de Kansspelcommissie geen vergunningen leveren voor kansspelen die niet door deze wet zijn toegestaan. Kansspelen via het internet zijn niet toegestaan door de wet van 7 mei 1999 en zijn bijgevolg verboden. De
63
8
16 17 18 19
Jugement du 20 mai 2010,2C 694/2009 Scheizer casino Verband /Silvia bettio Tribunal Correctionnel à Anvers, le 15 février 2010 O.M. / FUNG LAI FAT e.a. Tribunal Correctionnel à Termonde, le 7 juin 2010, O.M. / VAN DEN BERGHE ANNIE e.a. Tribunal Correctionnel à Anvers, le 15 novembre 2010, O.M. / CHAN Nyam Wing e.a.
Kansspelcommissie kan in geen enkel geval vergunningen toekennen voor wettelijk verboden kansspelen, ongeacht of de exploitant Belg is of onderdaan van een andere lidstaat. De verzoekende partij vraagt dat de Kansspelcommissie de wet van 7 mei 1999 niet zou toepassen. De Europese rechtspraak gaat hier echter niet op in. In de zaken Schindler, Läärä, Zenatti, Gambelli en Placanica gebeurde de exploitatie zonder vergunning. In de zaak Fratelli besliste het Hof van Justitie dat een overheid de bepalingen van de richtlijn moet toepassen wanneer een nationale wetgeving strijdig is met deze richtlijn. Maar in dit geval bestaat er geen enkele richtlijn. Er werd niet geraakt aan het “quotasysteem” voor de vergunningen voor de casino’s en speelautomatenhallen. Rol van de Raad van State Als de Raad van State16 oordeelt over een administratieve beslissing, komt ze niet tussen als rechter in hoger beroep die op verzoek van de verweerder een uitspraak doet over de draagwijdte van de feiten. Ze wil enkel onderzoeken of de autoriteit op een redelijke manier tot de vaststelling van de feiten is kunnen komen, en of er zich in de vaststellingen onverenigbare elementen bevinden. De Kansspelcommissie moet niet elk argument van de verweerder afzonderlijk beantwoorden.
64
Begrip exploitant Ook de eigenaar van de machines moet in geval van plaatsing over een vergunning E van de Kansspelcommissie beschikken.
Zwitserse Federale Hof Het Zwitserse Federale Hof17 heeft poker gekwalificeerd als kansspel en niet als behendigheidsspel.
8.4 Rechtbanken Illegale kansspelen/speelhol Op 15 februari 2010 veroordeelde de correctionele rechtbank van Antwerpen18 6 personen wegens het organiseren van illegale kansspelen, het verstrekken van krediet aan de aanwezige spelers en bendevorming. Naar aanleiding van een controleactie in samenwerking met de lokale politie van Antwerpen trof de controlecel van de Kansspelcommissie in de nacht van 4 op 5 augustus 2008 een 60-tal spelers aan in een illegaal speelhol in de Antwerpse Chinese wijk. Vermoedelijk zat een groepering uit het Chinese crimineel milieu achter de organisatie. Er werd ‘pai-gow’ gespeeld, een kansspel vergelijkbaar met poker. Dit spel wordt gespeeld met Chinese dominostenen. Tijdens de controleactie werd € 26 000 in beslag genomen. De rechtbank veroordeelde 2 beklaagden als organisatoren van de illegale kansspelen, waarbij de zwaarste straf een hoofdgevangenisstraf van 15 maanden en een geldboete van € 1000 was. Ook werden 2 beklaagden als kredietverstrekkers veroordeeld met 12 maanden hoofdgevangenisstraf en een geldboete van € 1000 als zwaarste straf. De boekhouder van de organisatie werd veroordeeld tot een autonome werkstraf van 120 uren en de aanwezige croupier werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van 6 maanden met uitstel. Het inbeslaggenomen geld werd verbeurdverklaard. Er werd geen beroep ingesteld tegen dit vonnis.
20 Cour d’Appel à Gand, le 25 octobre 2010, 2001/AR/2311. 21 Kh. Brugge (afd. Brugge) 4 maart 2010, De Belgische Staat/Club Brugge Koninklijke voetbalvereniging VZW, onuitg. 22 Kh. Mechelen 27 april 2010, De Belgische Staat en de Federale Overheidsdienst Justitie/VZW Yellow-Red KV Mechelen, onuitg.
Kredietverstrekking en deelname van minderjarigen aan het kansspel ‘Bingo’ Een cafébaas uit Bambrugge werd veroordeeld door de correctionele rechtbank van Dendermonde19 omdat hij 2 minderjarigen had laten deelnemen aan het kansspel type ‘Bingo’. Bovendien had hij hen daarvoor kleine sommen krediet verleend. De rechtbank veroordeelde de cafébaas tot een geldboete van € 200 met een vervangende gevangenisstraf van 2 maanden. Ten slotte was de rechter van oordeel dat de tenlastelegging tegen de aanwezige dienster bewezen is, maar gelaste de opschorting van de uitspraak voor een duur van drie jaren. De kansspeltoestellen en het erin aanwezige geld werden verbeurdverklaard. Illegale kansspelen / speelhol Op 15 november 2010 veroordeelde de correctionele rechtbank van Antwerpen20 5 personen wegens het organiseren van illegale kansspelen, het verstrekken van gratis maaltijden, het verstrekken van krediet aan de aanwezige spelers en het maken van reclame voor deze illegale spelen. Naar aanleiding van een noodoproep over een vechtpartij op de eerste verdieping boven een Chinees restaurant, stuitte de Antwerpse lokale politie op een illegaal speelhol in de Antwerpse Chinese wijk. Vermoedelijk zat een groepering uit het Chinese crimineel milieu achter de organisatie. De Oosterse kansspelen Pai Gow, Pui Wui en Mahjong werden gespeeld en er was een 40-tal personen
aanwezig. Tijdens de interventie werd € 36 500 in beslag genomen. De rechtbank veroordeelde de restauranteigenaar en medeorganisator tot een gevangenisstraf van 12 maanden met uitstel en een geldboete van € 2000 met uitstel wegens het organiseren van illegale kansspelen, het gratis verschaffen van spijs en drank en het verstrekken van krediet aan de aanwezige spelers. De twee medeorganisatoren werden veroordeeld tot gelijkaardige straffen. Ten slotte werden ook de croupier en geldschieter schuldig bevonden door de rechtbank en veroordeeld tot een gevangenisstraf van 6 maanden met uitstel en een geldboete van € 1000 met uitstel. Het inbeslaggenomen geld werd verbeurdverklaard. Door 2 van 5 veroordeelden werd ondertussen hoger beroep ingesteld tegen het vonnis. Illegaal pokertoernooi De rechtbank van eerste aanleg in Gent sprak zich uit in een correctionele zaak wegens het organiseren van een illegaal pokertoernooi. De winnaar van het toernooi kreeg een plaats in de European Poker Tour, won € 5000 en een verblijf in Spanje. De rechtbank oordeelde dat poker een kansspel is aangezien alle elementen (winst of verlies, inzet en toeval) aanwezig zijn. Het inschrijvingsgeld van € 14 (in dit bedrag waren drank en het gebruik van materiaal inbegrepen) werd als inzet beschouwd. De rechtbank antwoordde op de volgende vraag: “Moet elke kost gemaakt
door de speler als inzet worden beschouwd of is er alleen sprake van een inzet als tegenprestatie voor een winstmogelijkheid?”. In de eerste hypothese ontsnapt alleen de kosteloze deelname aan een spel aan de toepassing van de kansspelwet. Een dergelijke brede interpretatie is volgens de rechtbank verdedigbaar, gelet op de bedoeling van de kansspelwet, namelijk de speler beschermen tegen impulsief gedrag. In de tweede opvatting moet de betaling specifiek kunnen toegerekend worden op de deelname aan het spel. Inzet is dan gekoppeld aan het spelresultaat. Uiteindelijk volgt de rechtbank de tweede hypothese en stelt zij vast dat de winst gelijk is aan het inschrijvingsgeld verminderd met de vergoeding voor de prestaties (drankbonnetjes). De betaling voor het gebruik van het materiaal wordt wel beschouwd als een inzet. De beklaagde werd bij verstek veroordeeld tot een geldboete van € 1000. Verhoogd met de opdecimen werd dit € 5500. Tegen deze beslissing werd verzet aangetekend. Een nieuwe beslissing volgt in 2011. Uitbetaling winst Het Hof van Beroep in Gent21 sprak zich uit over de uitbetaling van winsten uit een legaal kansspel. Deze winst dateert van voor de nieuwe kansspelwet van 10 januari 2010. Een speler won grote bedragen in het casino van Blankenberge, waarvan hij een deel cash ontving en een deel in cheques. Het casino verdacht de speler echter van bedrog en schortte daarom de
65
8 66
23 Ap; Brux. (11e ch.) 13 oct.2010 n°45 B2009 n°242/BC/2009 24 TT Namur 17 mai 2010 (2ech.) RG 07/133.783/A Rép n°10/3185 25 idem 26 Juge des saisies, Liège, 3 novembre 2010, R.G. 10/5478/A 27 VAN BRABANT (B.), « La signature électronique des personnes morales », CUP, 2002, volume 54, p. 203 28 LECOCQ (P.), « Preuve et signature électronique des actes juridiques », Chroniques de droit à l’usage des juges de paix et de police, 25 janvier 2003, p.7.
uitbetaling van de cheques op. De speler eiste de volledige uitbetaling. Het casino vorderde dan weer de terugbetaling van de al cash uitbetaalde winsten. Het Hof van Beroep baseerde zich op de spelexceptie uit art. 1965 BW, die geen vordering toestaat voor een speelschuld. De vorderingen van beide partijen zijn gebaseerd op de uitbetaling van spelwinsten en zijn bijgevolg ontoelaatbaar volgens het Hof. Het casino kan zich niet beroepen op het bedrog van de speler, omdat het strafonderzoek tegen hem uitmondde in een niet-vervolging. Reclame illegale kansspelinrichting De Minister van Justitie startte een procedure op voor de Rechtbank van Koophandel van Brugge tegen de reclame van Unibet in het stadion van Club Brugge. Deze werd in eerste aanleg afgewezen omdat Unibet geen kansspelinrichting zou zijn. Ook bij de Rechtbank van Koophandel van Mechelen werd een procedure ingesteld. Deze wees de vordering af omdat het onduidelijk was of Stan James reclame maakte voor een kansspelwebsite. De Minister van Justitie tekende beroep aan tegen beide beslissingen. De Kansspelcommissie kreeg de melding dat de reclame voor Stan James in het stadion van voetbalclub Mechelen werd stopgezet. De voetbalclub wil niets te maken hebben met onwettige activiteiten. Waarde van het fiscaal repertorium Met het arrest van 13 oktober 2010 herinnerde het Hof van beroep van Brussel eraan dat een fiscaal repertorium een beschermd geschrift is op basis van artikel 196 van het Strafwetboek. Het kan namelijk gezien worden als een bewijs voor de inhoud ervan. Van kansspelen die erin vermeld staan kan dus in principe worden aangenomen dat ze wettelijk zijn toegelaten. Het is strafbaar om opzettelijk een kansspel onterecht in te
schrijven in een categorie A of E met het oog op fraude. Arbeidsrechtbank - Controle via camera’s Er is geen reden om bewijsmateriaal uit opnames gemaakt door bewakingscamera’s bij het casino, niet te gebruiken.25 Laattijdig aanvaarde inzet Een croupier die de regelmaat van de kansspelen en de winsten van de klant niet nauwlettend controleert, komt zijn contractuele verplichtingen niet na26. Wanneer een tafelverantwoordelijke kort na elkaar van eenzelfde klant een laattijdige inzet aanvaardt, waarbij de croupier niet op de hoogte is voordat het winnend nummer gekend is, begaat hij een professionele fout. Beslagrechter De beslagrechter van Luik27 sprak zich uit over de bewijskracht van een ticket dat is uitgegeven door een kansspeltoestel. Zulk ticket kan niet als grondslag dienen voor een conservatoir derdenbeslag zonder de voorafgaande toestemming van de beslagrechter. Er is immers niet bewezen of dit ticket een handgeschreven dan wel een elektronische handtekening bevat. Bij een elektronische handtekening is er pas sprake van bewijskracht als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: · identificatie van de ondertekening door de persoon tot wie de handtekening behoort; · duidelijke instemming van deze persoon met de inhoud van de akte; · geen wijziging of vervalsing bij de informatieoverdracht28.
Het “winnende” ticket dat door de machine is uitgegeven geldt als schriftelijk begin van bewijs. Maar zulk document heeft op zich geen bewijskracht. Het moet door andere bewijsmiddelen worden aangevuld om door de feitenrechter in aanmerking te worden genomen, om dezelfde reden als het schriftelijk bewijsstuk. Aangezien · op het scherm van het toestel een maximale winst van 10.000 kredieten wordt aangegeven; · op het goedkeuringsdocument van het model van de FOD Economie vermeld wordt dat de maximale waarde van 1 krediet € 0,5 bedraagt; · uit de verklaring van de Kansspelcommissie die dagelijkse de processen op de toestellen controleert blijkt dat er op de bedoelde datum geen enkele belangrijke winst geregistreerd is; bestaat geen zekerheid over de schuldvordering ten opzichte van de kansspelinrichting29.
67
9
S e c r e ta r i a at e n m i d d e l e n
9.1 Personeel Op 1 januari 2010 werkten bij het secretariaat van de Kansspelcommissie 33 voltijdse medewerkers (voltijdse equivalenten of VTE). De commissie geniet ook de expertise van 3 gedetacheerde leden van de Federale gerechtelijke politie en 1 van de Lokale politie. De verdeling per niveau is als volgt: 10.8 VTE niveau A, 5 VTE niveau B, 15.4 VTE niveau C en 1.8 VTE niveau D.
een Franstalige en een Nederlandstalige attaché. Het einde van de recruteringsprocedure is voorzien voor begin februari 2011. Het personeelsplan 2008-2011 zou in de loop van 2011 helemaal klaar moeten zijn. In de toekomst worden de juridische en technische cellen van het secretariaat uitgebreid om de bijkomende bevoegdheden van de nieuwe kansspelwet goed uit te voeren.
9.2 Budget
In de loop van 2010 verlieten een financieel deskundige (niveau B) en een administratief assistent het secretariaat. Er werden twee controleurs, een informaticaspecialist (niveau A) en 2 administratief assistenten aangeworven.
In 2010 werden de bijdragen die verschuldigd zijn door de verschillende vergunninghouders geïndexeerd met 0,60%.
Op 31 december 2010 is de verdeling per niveau als volgt: 13.8 VTE niveau A, 3.8 VTE niveau B, 16.2ETP VTE C en 1.8 ETP VTE D.
Het koninklijk besluit van 23 december 2009 betreffende de bijdrage aan de werkings-, personeels- en oprichtingskosten van de Kansspelcommissie, verschuldigd door de vergunninghouders A, B, C en E bepaalt deze bijdragen voor het kalenderjaar 2010.
Tijdens de zomermaanden kon de Kansspelcommissie niet genieten van de tewerkstelling van studenten. Hierdoor ontstond vertraging in de taken die gewoonlijk door de studenten worden uitgevoerd.
Klasse A: Casino’s (bijdrage)
68
Tegen het einde van 2010 werden verschillende belangrijke aanwervingsprojecten afgerond of zitten ze in de eindfase. Zo gaat de Kansspelcommissie een technische dienst oprichten die de kansspeltoestellen zal testen. Deze dienst zal bestaan uit ingenieurs gespecialiseerd in kansspelen. Op 1 januari 2011 treden 4 personen in dienst (1 adviseur A3, 1 attaché A2 en 2 attachés A1). Er werd een Selor-examen georganiseerd voor de rekrutering van
Bijdrage 2009
Bijdrage 2010
Verschil
€ 17.420
€ 17.525
€ 105
Casino’s (per machine)
€ 562
€ 566
€4
Minimum machines A
€ 16.918
€ 17.020
€ 102
B: Speelautomatenhallen
€ 8.710
€ 8.762
€ 52
C: Drankgelegenheden
€ 118
€ 119
€1
E: Leverancier (per 50 toestellen)
€ 1.452
€ 1.461
€9
E: Hersteldienst
€ 2.905
€ 2.922
€ 17
De Kansspelcommissie inde € 4.329.840,17 in 2010. Vergunning A
€ 948.879,00
Vergunning B
€ 1.585.922,00
Vergunning C
€ 999.798,45
Vergunning E
€ 745.240,72
Totaal
€ 4.329.840,17
De uitgaven voor 2010 bedroegen ongeveer € 3 400 000,00. Het niet gebruikte budget wordt geboekt in een structureel fonds dat is voorbehouden voor de Kansspelcommissie.
afbeeldingen voor de cel controle werd de aankoop van bijkomende maatsoftware en specifieke hardware geëvalueerd. Deze investeringen moeten in de loop van 2011 worden doorgevoerd. Hardware De installatie van een eigen “Active Directory” voor de Kansspelcommissie werd verder voorbereid. Om de performantie en beschikbaarheid van de informaticainfrastructuur te verhogen werden bijkomende servers geïnstalleerd en in gebruik genomen om op alle niveaus te komen tot een clusterconfiguratie. Dit betekent een verhoging van de beschikbaarheid, fail-over, en een performantieverhoging van de database en van de applicatieserver.
onderhoud en de monitoring van een “internet access street”. Om de samenwerking met de stafdienst ICT op heldere wijze te definiëren werd op vraag van de Minister van Justitie en de voorzitter van de Kansspelcommissie een samenwerkingsprotocol opgesteld. De ondertekening van dit protocol en de gunning van de opdracht “IAS” vonden plaats in december 2010. In de loop van augustus 2011 zal de Kansspelcommissie volledig zelf instaan voor haar ICT-werking.
9.3 Informatica 9.3.1 Middelen Toepassingssoftware In het kader van de bijkomende vergunningen, als gevolg van de nieuwe kansspelwet van 10 januari 2010, werd de benodigde bijkomende maatsoftware al deels ontwikkeld. Verdere realisatie en verfijning moeten gebeuren in 2011. In het kader van de hervorming van de archieven (elektronische i.p.v. papieren versie voor bepaalde categorieën) en het opstarten van een databank met
ICT-autonomie Kansspelcommissie De Kansspelcommissie is al jarenlang de mening toegedaan dat een eigen beveiligingsinfrastructuur en de daarmee gepaard gaande internettoegang absoluut noodzakelijk is gezien de fundamentele verschillen in de “cliënten-structuur” (administratieve diensten versus commerciële vennootschappen). De door de stafdienst ICT ingestelde beperkingen en tijdschema’s waren zeer moeilijk in overeenstemming te brengen met de noden van de Kansspelcommissie. De Minister van Justitie gaf zijn akoord voor een algemene offerteaanvraag voor de installatie, het
69
De officiële website van de Kansspelcommissie (www.gamingcommission.be) is uitgegroeid tot het ideale communicatiekanaal voor de diverse sectoren.
823143
746448
861354
908975
300000
10000 0
923090
600000
20000
70
900000
846953
26553
26658
27785
28231
29321
921275
35981 30319
28862
30769
29718
30000
31448
1200000
939915
50000
865885
47381
1500000
1079453
Hits per maand - 2010
Hits per dag - 2010
40000
1468821
Volgende grafiek geeft een overzicht van het aantal bezoekers voor de periode van januari t.e.m. december 2010.
974895
9
9.3.2 Internet
Dec
Nov
Okt
Sep
Aug
Jul
Jun
Mei
Apr Maa Feb
Jan
Het aantal “hits” stemt overeen met het aantal keren dat de website werd bezocht.
0
Dec Nov Okt Sep Aug
Jul
Jun Mei Apr Maa Feb
Jan
9.3.3 Protocols In de nasleep van de jaarlijkse sectorvergadering in september werd midden oktober 2010 een nieuwe versie uitgebracht van de informaticaprotocols klasse I, II en III. Deze zijn van kracht vanaf 1 januari 2011 en kunnen worden geraadpleegd via de website van de Kansspelcommissie. De mogelijkheden van verdere automatisering en informatisering van de dagelijks ontvangen financiële en technische informatie vanuit de kansspelinrichtingen I, II een III werd bestudeerd. Vanaf 1 januari 2011 krijgen de kansspelinrichtingen de mogelijkheid om de gevraagde informatie over te maken in XML-formaat. De maatsoftware wordt aangepast en aangevuld om dit te ondersteunen. De informaticaprotocols voor kansspelinrichtingen klasse IV en de kansspelen aangeboden via internet werden voorbereid. Versie 1 is voorzien voor midden 2011.
71
10 72
Ac t i v i t e i t e n e n s a m e n w e r k i n g e n
10.1 Voorstelling van de preventiecampagne Bluf! 3 februari stond voor de Kansspelcommissie helemaal in het teken van de gloednieuwe preventiecampagne gericht op jongeren. In de Brusselse bioscoop Arenberg verzamelden pers en prominenten om een eerste blik te werpen op BLUF!, een preventiefilm rond gokverslaving, bedoeld voor jongeren van 14 tot 18 jaar. Voor de campagne werden een film, een pedagogisch dossier en een educatief gezelschapsspel ontwikkeld. Het is de bedoeling om met de campagne zoveel mogelijk jongeren te bereiken. Alle Belgische secundaire scholen konden daarom gratis een preventiepakket ontvangen. Daarnaast kregen ook hulpverleningsorganisaties en jongerenverenigingen de mogelijkheid om gratis een preventiepakket te verkrijgen. U kunt Bluf! integraal online bekijken op www.bluffonline.com. De Kansspelcommissie draagt de bescherming van de spelers hoog in het vaandel. Jongeren waakzaam houden is daar een belangrijk aspect van. Maar al te vaak wordt de jeugd blootgesteld aan kansspelen en de daarmee gepaard gaande droom om snel rijk te worden. Hoewel
bijvoorbeeld poker razend populair is, ook bij jongeren, zijn gokspelen niet zonder risico. De Kansspelcommissie wil er alles aan doen om jongeren alert te houden door hen te wijzen op mogelijke gevaren. De preventiecampagne Bluf! past perfect in dat kader. Om de film te realiseren, ging de Kansspelcommissie in zee met de firma Concentrate, die voor de uitvoerende productie heeft samengewerkt met Content Cowboys. Het voorstel van Concentrate combineert educatie met entertainment in een tone of voice die de doelgroep op de juiste manier aanspreekt: niet te belerend, maar toch confronterend. Hoewel de preventiefilm als een geheel werd getoond op de première is het op school de bedoeling om de film in vijf afleveringen te tonen, telkens afgewisseld met een moment van reflectie en discussie. In de eerste twee afleveringen leert de toeschouwer de vijf personages beter kennen. De laatste drie afleveringen staan elk voor een fase in het gokproces: winst, jacht en wanhoop. Tijdens de groepsgesprekken kunnen de leerlingen nadenken over wat ze net gezien hebben. Leerkrachten kunnen dat debat sturen aan de hand van een pedagogisch dossier. Bovendien bevat het preventiepakket ook een gezelschapsspel waarin jongeren nog meer te weten komen over gokverslaving. Het is de bedoeling om met het gezelschapsspel aan te tonen dat spelers er vaak alles aan doen om toch maar te kunnen winnen. Door deel te nemen aan het spel zullen jongeren even de realiteit vergeten en de spanning en adrenaline van het spelen zelf ervaren. Met deze campagne hoopt de Kansspelcommissie jongeren erop te wijzen dat een spelletje onder vrienden snel kan ontaarden in een uitzichtloze situatie van schulden en gokverslaving. Het spel moet leuk en onschuldig blijven voor jongeren.
10.2 Vergadering van de Gaming Regulators European Forum (GREF) in Bern De jaarlijkse vergadering van de GREF vond dit jaar plaats tussen 2 en 6 juni 2010 in Bern (Zwitserland). 67 deelnemers van 26 Europese landen waren aanwezig, waaronder voor de eerste keer de Tsjechische Republiek en Bosnië en Herzegovina. Hoofdpunten waren de ontwikkelingen van Denemarken, Nederland en Frankrijk. Denemarken liberaliseerde de online kansspelmarkt. Om diensten te kunnen aanbieden, moet de maatschappelijke zetel van een natuurlijke of rechtspersoon zich bevinden in een lidstaat van de Europese Unie of in de Europese Economische Ruimte. Indien deze zich buiten deze grondgebieden bevindt, moet een vertegenwoordiger worden aangeduid door de vergunninghouder in Denemarken. De server moet niet in Denemarken liggen. Voor de controle zal beroep gedaan worden op gespecialiseerde vennootschappen. Dit nieuwe vergunningsysteem heeft betrekking op weddenschappen, casinospelen en poker. De weddenschappen op paardenrennen worden niet geliberaliseerd. Illegale goksites worden geblokkeerd en er worden financiële transacties van en naar de banken voorzien. In Nederland sprak het Hof van Beroep van de Europese Unie twee arresten uit over prejudiciële geschillen in het
voordeel van De Lotto vs. Ladbrokes en het Ministerie van Justitie vs. Betfair. Elke vorm van online kansspelen is in Nederland verboden. De nieuwe kansspelautoriteit zou in werking moeten treden in januari 2011. De operatoren van privéspelen en de staatsmonopolies zullen onder haar bevoegdheid vallen. De stemming van de nieuwe kansspelwet werd uitgesteld. Het Franse “Autorité de régulation des jeux en ligne” (Arjel) vindt haar legitimiteit in de wet van 12 mei 2010 tot liberalisering van online spelen. Deze organisatie kan administratieve sancties opleggen en burgerlijke procedures opstarten. De operatoren moeten geregistreerd zijn met domeinnaam .fr en de servers moeten in Frankrijk gevestigd zijn. Er zal ook gewerkt worden met een lijst van uitgesloten spelers. De toegelaten spelen zijn poker, sportweddenschappen en paardenwedrennen. De gerechtelijke politie staat in voor de strafrechtelijke vervolging van de overtreders. Zij kan dit doen op eigen initiatief of wanneer de blokkeringsmechanismen gefaald hebben. De wijzigingen in België als gevolg van de nieuwe kansspelwet werden uiteengezet. Martin Sychold, onderzoeksdirecteur aan het Zwitsers Instituut voor Vergelijkend Recht, besprak de taxatieproblematiek van kansspelen. De nationale systemen zijn heel verschillend en er zijn afzonderlijke controle-
diensten voor de kansspelen enerzijds en de belastingen anderzijds. Er is ook sprake van concurrentie tussen de lidstaten. Ze weigeren om elkaars nationale wetten toe te passen. Carsten Koerl, voorzitter van Betradar, gaf een overzicht van de diensten die zijn vennootschap aanbiedt, zowel aan de regulatoren als aan de sportieve federaties of loterijen. Betradar verzamelt allerlei soorten gegevens (persartikelen, resultaten van spelers of van clubs, klassementen, geldstromen) afkomstig van organisatoren van weddenschappen. Deze gegevens zijn onderling verbonden en maken het mogelijk om evaluaties te maken en tendensen te ontdekken op basis van statistische berekeningen. Het voordeel van dit systeem is dat het grensoverschrijdend werkt. Wolfgang Feldner, strategisch directeur van de Early Warning System van de FIFA, heeft zijn alarmsysteem voorgesteld. De FIFA werkt samen met meer dan 450 kansspeloperatoren wereldwijd. De gegevensanalyse omvat geldstromen en hun belang, maar ook geruchten en persoonlijke contacten. Er werd ook een hulplijn opgericht. Vermoedens van manipulatie worden aan de partners en verantwoordelijken van wedstrijden overhandigd. Het grote aantal soorten weddenschappen verhoogt het risico op manipulatie. De strafrechtelijke sancties blijven het voorrecht van de overheden.
73
10
Werkgroep rond gokverslaving De Kansspelcommissie staat niet meer in voor het medevoorzitterschap van de werkgroep na het vertrek van commissielid Marc Callu. Er werd een ronde tafel georganiseerd waarin elke deelnemer de laatste projecten en studies uiteenzette. Zweden stelde het instrument Playscan voor. Dit informaticasysteem is gebaseerd op de gegevens die via de spelerskaart van de klant verzameld worden. De software analyseert het gedrag van de kaarthouder gedurende drie maanden. Deze informatie wordt op het einde van het spel aan de speler voorgelegd. Een groen signaal moedigt de speler aan om deel te nemen aan een zelfevaluatietest, een geel signaal om te praten over de blootgelegde problemen, een rood signaal om zijn gedrag te veranderen. Ook de spelsnelheid, de frequentie en het soort gespeelde spel worden geanalyseerd. Play-scan heeft ook een overeenkomst afgesloten met de Franse PMU.
10.3 Regulating Gambling - The Role of the Authority
74
Op 12 oktober werd de conferentie ”Kansspelen reguleren: De Rol van de Autoriteit“ georganiseerd door de Kansspelcommissie i.s.m. de Europese Commissie en het Belgische Voorzitterschap in the Borschette in Brussel. Dit initiatief kon op een grote belangstelling rekenen vanuit Europa. Vertegenwoordigers van verschillende EU-lidstaten gaven hun visie over het Europees kansspelbeleid. De rol van de kansspelautoriteit in zijn globaliteit kwam aan bod. De conferentie viel uiteen in twee delen. In de voormiddag is gebleken dat er een reeks problemen is die op Europees niveau om coherente oplossingen vraagt. In de namiddag werden verschillende potentiële oplossingen geformuleerd, die ondermeer betrekking hebben op de rol van de regulator, de plaats van de publiciteit
en marketing, en de bescherming van de spelers op pan-Europese basis. Dhr. Michel Barnier, Europees Commissaris voor de Interne markt sloot de dag af met de volgende verklaring: “We moeten een raadpleging organiseren in de vorm van een Groenboek, met één centrale gedachte: een efficiënte en reële bescherming van de consumenten en de burgers, met respect voor de marge van vrijheid die is toegewezen aan de Lidstaten in deze gevoelige sector, maar ook met respect voor de principes die het fundament uitmaken van de Interne Markt.” Voorzitter Etienne Marique verklaarde naar aanleiding van deze conferentie dat een 1e stap werd gezet in het grote avontuur van crossboarder gaming.
10.4 Verjaardagsgala 10 jaar Kansspelcommissie De Kansspelcommissie vindt haar oorsprong in de wet van 7 mei 1999 en zag voor het eerst het levenslicht in 2000. Dit tinnen jubileum mocht niet onopgemerkt voorbijgaan. Op 12 oktober vond in VIAGE een gala-avond plaats ter gelegenheid van 10 jaar Kansspelcommissie. Onder de genodigden waren vele prominenten zoals Minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom en Vice-eersteminister en minister van Financiën en Institutionele Hervormingen Didier Reynders. Allen genoten van een wervelende dinnershow.
10.5 Doctoraatsverdediging Nele Hoekx In haar doctoraat, dat werd verdedigd op 13 oktober 2010, onderzocht Nele Hoekx hoe de belangen van de speler, de uitbater van kansspelen en de staat in een coherente wetgeving rond online kansspelen kunnen worden gegoten. De Belgische wetgever koos ervoor om deze internetspelen te kanaliseren, aangezien een totaalverbod niet langer houdbaar is gebleken. Bij het organiseren van online kansspelen kunnen verschillende belangengroepen worden onderscheiden. Zo is er
de speler die beschermd moet worden maar die tegelijkertijd ook consument is. Verder zijn er de uitbater van de kansspelen, de Belgische staat, de omgeving van de speler, … Er werd getracht om met al deze groepen rekening te houden bij het tot stand komen van de nieuwe kansspelwet. Bij het aanbieden van kansspelen via het internet komen echter grotere uitdagingen kijken dan al het geval is bij kansspelen in de reële wereld. Spelers die via het internet deelnemen aan kansspelen zijn bijvoorbeeld minder onderhevig aan sociale controle. Het spelen gebeurt vaak anoniem vanuit de woonkamer. Op die manier wordt een speler vatbaarder voor gokverslaving. Bovendien is het niet evident om via het internet
de leeftijd van een speler na te gaan. De Belgische wetgever was tot enkele jaren geleden de mening toegedaan dat internetspelen niet efficiënt konden worden gereguleerd. Daarom opteerde zij voor een totaalverbod. Door het toenemende aantal goksites kwam men echter tot het inzicht dat het volledig verbieden van kansspelen via het internet geen ideale situatie is. Ondanks het verbod bleken deze goksites immers welig te tieren op het internet. En op die manier ontstond een uitsluitend illegaal aanbod. Uiteindelijk besliste men de online kansspelen beperkt toe te laten door te kiezen voor een kanalisatiebeleid. Met haar doctoraat wilde Nele Hoekx haar steentje bijdragen aan het verkrijgen van een efficiënte regulering van online kansspelen in België, zowel voor online producten van de Nationale Loterij als voor andere kansspelen. Hierbij werden de belangen van het spelplezier en van de speler als consument niet vergeten. Ook het aspect van gokverslaving speelde een belangrijke rol in het tot stand komen van de richtlijnen van Nele, die deels gebaseerd zijn op een onderzoek naar de wetgeving in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
75
10 76
10.6 Diversen · Twee rondetafelgesprekken over verslavingen, georganiseerd door ministers van Volksgezondheid Fadila Laanan en Eliane Tillieux in het Parlement van de Franse Gemeenschap (21 mei 2010) en in het Waals Parlement (28 mei 2010); · Bijdrage aan “Responsible Gaming Day” in het Europees Parlement (13 oktober 2010); · “European Crime Prevention Network (EUCPN)”. In het Egmontpaleis had een vergadering van het netwerk plaats in het kader van het Belgisch Voorzitterschap van de Europese Unie. De Kansspelcommissie werd vertegenwoordigd aan de stand van de FOD Justitie op de “Markt voor goede praktijken” (1 en 2 december 2010).
77
B e s lu i t
78
Het activiteitenverslag van 2010 licht de intensieve activiteiten van de Kansspelcommissie toe en illustreert de voorbereidingen van de commissie op de uitdagingen van de nieuwe kansspelwet en haar betrokkenheid bij het Belgische Voorzitterschap van de Europese Unie. De val van de regering en de regeringsonderhandelingen hebben hun weerslag gehad op de ontwikkeling van de uitvoeringsbesluiten, maar hebben niet voor noemenswaardige problemen gezorgd. De Kansspelcommissie erkent het belang van haar nieuwe bevoegdheden en stelt alles in het werk om deze goed uit te voeren. De commissie is het jaar 2011 vol vertrouwen gestart. In de loop van 2010 groeide de interesse voor de nieuwe kansspelwet. De uitvoeringsbesluiten van kansspelen via het internet, de weddenschappen, de mediaspelen en de bescherming van de spelers kregen vorm. De jarenlange praktijkervaring van de Kansspelcommissie was onontbeerlijk om te komen tot deze goede besluiten. Problemen werden pragmatisch benaderd. Waar mogelijk werden systemen en werkwijzen vereenvoudigd, zonder te raken aan het zorgvuldig opgebouwde veiligheidssysteem. Complexe vraagstukken werden opgesplitst in deelproblemen om duidelijke oplossingen te formuleren, waarbij telkens werd nagegaan of er geen juridische of technische tegenstrijdigheden opdoken. De Kansspelcommissie dankt haar succesvolle tiende verjaardag aan de inzet en medewerking van de leden van de commissie en van de medewerkers van het secretariaat. De adviezen die de Kansspelcommissie geeft aan de regering over aan kansspelen gerelateerde onderwerpen zijn niet bindend. Wel vormen ze een leidraad om tot een efficiënt kansspelbeleid te komen dat gebaseerd is op praktijkervaring en kennis. 2010 was een belangrijk jaar voor de strikte regulering van en controle op kansspelen in België. De arresten en vonnissen waren streng en ge-
ven al een idee van de richting waarin de wetgeving in de toekomst zal evolueren. Er werd zelden verzet aangetekend tegen de uitgebreid gemotiveerde beslissingen van de Kansspelcommissie. Dit alles wijst erop dat ook de rechterlijke wereld het kansspelfenomeen au sérieux neemt. De Kansspelcommissie hoopt dat kansspelen binnenkort in het Nationaal Veiligheidsplan zullen worden opgenomen. Ondanks de kritiek van enkele betrokken partijen op haar voorstellen, kijkt de Kansspelcommissie vol vertrouwen naar de toekomst. De opdracht van de commissie is immens, zowel omwille van het grote takenpakket als omwille van het maatschappelijk belang, en ze is nooit ten einde. Afhankelijk van de ingesteldheid van een regering kunnen kansspelen een bron van ontspanning en/of inkomsten zijn voor de bevolking, maar even goed kunnen zij – bij gebrek aan een goed beleid - de oorzaak zijn van grote problemen. Een coherent kansspelbeleid tracht deze uitersten met elkaar te verzoenen. Overheden die hier al in slaagden moeten alles in het werk stellen om ook in de toekomst de juiste weg te blijven volgen door telkens gepaste oplossingen te vinden voor de uitdagingen die de kansspelsector ongetwijfeld nog te wachten staan. De voorzitter van de Kansspelcommissie wenst alle leden van de Kansspelcommissie en haar secretariaat te bedanken voor hun inzet en medewerking in 2010.
Appendices Summaries The Gaming Commission was instituted by the Act of 7 May 1999. The Gaming Commission has three tasks. Firstly, it advises the government and parliament. In addition, its main task is to manage licences for physical and virtual casinos, physical and virtual gaming arcades, drinking establishments, staff in some gaming establishments, suppliers and repair companies for games of chance, physical and virtual betting shops, and phone-in and media games. Finally, the Gaming Commission also acts as a supervisory and disciplinary body. The essence of the Gaming Act is that games of chance are prohibited except under those circumstances laid down in the Act. These exceptions are regulated through a system of licences. Any case of infringement of the Gaming Act may be prosecuted. The Commission has the power to impose an appropriate sanction. These sanctions can range from a warning, through suspension of the operation of a number of machines to the cancellation of a licence. The Gaming Commission can also impose administrative penalties on players and organisations if the public prosecutor’s office decides not to prosecute. The Commission is chaired by a magistrate, Etienne Marique. Besides the chairman, there are members representing six ministers, in each case one Dutch speaker and one French speaker.
Amendment to the Act The Gaming Act of 7 May 1999 was amended on 10 January 2010 to bring it in line with the technological developments of the past few years. For example, there was an urgent requirement for improved control of betting in betting shops. Games of chance on the Internet were also on the increase. In addition, there was a need for proper regulation of media games. The amendment to the Act gave the Gaming Commission the power to impose fines as well as administrative penalties if the public prosecution service decides not to prosecute. This means the players can now be reprimanded as well, rather than just the licence holders. The fines give the Commission far more clout, which increases the efficiency of supervision. The amended Gaming Act came into effect on 1 January 2011. a. Betting There was a need for a licensing system for betting shops. Under the new Gaming Act, an F1 licence is required from the Gaming Commission for the organisation of betting. Fixed or mobile betting shops are considered to be class IV gaming organisations. An F2 licence is required to take on bets. This licensing system can put a stop to the spread of dishonest betting shops. The new Act makes the Gaming Commission responsible for betting on the outcome of sporting events, horse-racing and other events, as well as illegal betting. There had been an urgent need for clear regulations dealing with betting shops for
some time. The lack of statutory control by the Gaming Commission meant that betting shops were all too frequently guilty of tax infringements and were neglecting to protect players. b. Information society instruments (the Internet) These games are now regulated by the new Gaming Act, which has placed them under the authority of the Gaming Commission. Specifically, the supplementary licences A+, B+ and F1+ were created to allow holders of A, B and F1 licences to offer these games of chance through the Internet. c. Media games Despite the new Royal Decree of 12 May 2009, incorporation of these games in the Gaming Act was still desirable in order to guarantee efficient control. A G1 licence is required to run games of chance in television programmes using series of numbers from the Belgian number plan where the game takes up an entire programme. A G2 licence is needed for the operation of games through the media other than in such television programmes using series of numbers from the Belgian number plan where the game takes up an entire programme. Casinos The number of machines being operated by the nine Belgian casinos as at 31 December 2010 was 1,405, an
79
increase of 167 machines compared with 31 December 2009. The former ‘Grand Casino de Bruxelles’ vacated the rooms in ‘La Madeleine’, relocating to the new ‘Galeries Anspach’ and changing its name to ‘VIAGE, Enjoy!’. The official opening was on 22 April 2010. Besides the casino, which contains several bars with different themes, the group also has an auditorium with capacity for 1000 people and a panoramic restaurant. The number of machines operated rose by 40% from 259 to 363 machines. The Namur casino experienced several violent incidents in 2010 including a ‘tiger’ kidnapping of family members of a director, and an arson attack on two vehicles belonging to members of staff at the casino. The Commission could hardly fail to respond to these incidents, which followed two other armed attacks in 2009. The casino was asked to make improvements to its security plan. It also intensified collaboration with the local police force.
80
Gaming arcades In 2010 the Gaming Commission granted two new B licences, as the number of gaming arcades was no longer at the statutory maximum due to the voluntary termination of licence B 3771 on 7 July 2010. This licence was immediately replaced by licence B 21540. A licence had also become available in December 2009; this was taken by the licence B 21399. The first licences were renewed for a period of nine years in April. A total of 36 licences were renewed in this way in 2010. All the cases were approved by the Gaming Commission. The amended relocation rules came into effect on 1 January 2009. These allow holders of a B licence to relocate to a place outside the municipality in which the licensed gaming establishment was located, provided the Gaming Commission gives its approval.
Drinking establishments Requests for a C licence were dealt with rapidly in 2010. This is partly because so many requests were made through the Internet, which meant the secretarial office did not need as much time to enter them in the database. Far-reaching changes were made to the procedure for ‘the counter’ in 2010. For years this counter had been a quick method for obtaining a C licence, but eventually it started to suffer from its own success as the excessive number of requests slowed down processing. Consequently, there was an urgent need for a reform of the system. Since March 2010 an interim session has been organised between each official session of the Gaming Commission for dealing with C licences. In this way the Gaming Commission is still able to guarantee speedy handling of requests for a C licence. Once again, in 2010 many towns and municipalities asked the Commission to wait for the mayor’s recommendation before granting a C licence. The Gaming Commission is pleased with the increasing involvement shown by towns and municipalities. Staff in gaming establishments It has been possible to request a D licence since 2002. This licence is required for working in gaming arcades or casinos during their opening hours. This licence therefore covers the staff of organisations holding A or B licences. In the course of 2010, 124 licences were cancelled and 682 new licences granted. A total of 4,296 licences were granted as at 31 December. In 2010 it became possible to request a D licence through the Gaming Commission website. The aim is to start with an e-learning system in spring 2011. This will
replace the mandatory follow-up training for licence holders who have had a licence for five years. Repairers and installers of gaming equipment There were 182 E licences in operation at the end of 2010, 10 of which had been granted to foreign companies. In the course of 2010, 14 E licences were cancelled and 7 new E licences granted. Another 4 holders of E licences announced at the end of 2010 that they would be stopping their work. However, these discontinuations will only be registered in the January 2011 session. Furthermore, one E licence holder changed from being a sole proprietorship to a legal entity. Most of the E licence holders discontinuing their activities were suppliers of games of chance for the class III gaming establishments. Media games Media games are games of chance operating through the media. ‘Media’ is taken to mean all radio and television channels, and all newspapers and magazines where the registered office of the proprietor or publisher is in the European Union. Two kinds of media games will be regulated by the new Gaming Act as of 1 January 2011: on the one hand the phone-in games taking up an entire programme and on the other hand all other media games taking up part of a programme only or a separate section within the media.
Betting The amendment of the Gaming Act means that gambling related to sports and the associated bets made no longer constitute an exception to this penal legislation. As a consequence, the Act and its implementation decrees will form the new legislative and regulatory framework for betting in 2011. As of 1 January 2011, the Gaming Commission has powers to licence, control and issue sanctions to those organising betting (F1 licence) and those setting up betting shops or locations where bets can be taken (F2 licence). Internet Games of chance through the Internet are producing quite a few new challenges in terms of regulations. One of the aims of the new Gaming Act of 10 January 2010 was to place this relatively recent form of gaming under the authority of the Gaming Commission. A ban on games of chance applies in Belgium. Because in the past an absolute ban had led to the spread of clandestine gaming, a decision was made to pursue a policy of channelling gaming through the uses of licences. The same approach has been taken for games of chance on the Internet. The new Gaming Act of 10 January 2010 continues to adhere to the principle of channelling. The general conclusion is that the supply of games of chance through the Internet is forbidden unless the Gaming Commission has granted a licence. From now
on there will be a controlled, legal market in Belgium alongside the widespread illegal supply. A system of supplementary licences will be used in which the operators granted permission to operate games of chance in the virtual world are already a known quantity because they have a licence for gaming in the physical world. Protection of players The protection of the players is an important part of the Act of 7 May 1999 regulating games of chance, gaming establishments and the protection of players. Section VI of this Act is entirely dedicated to this subject, but the spirit of the Act as a whole is focused on this objective by channelling the supply of gambling, subjecting it to strict controls and guaranteeing a system of sanctions for any infringements. The Act of 10 January 2010, which amends that of 7 May 1999, strengthened the apparatus set up to protect the vulnerable or addicted. Monitoring One of the Gaming Commission’s key tasks is monitoring. This means not only that the Commission supervises the Gaming Act of 7 May 1999 and associated implemen-tation decrees but also that it monitors and takes action against illegal gaming. The monitoring team consists of four police officers, three of whom belong to the Federal Judicial Police and one
81
to the Local Police. A job vacancy was created in 2010 for an inspector specialised in online gaming. This position will be filled as of 1 January 2011. There are also various attachés to the Gaming Commission with the status of Officer of Judicial Police. They have limited powers to deal with infringements of the Gaming Act. The monitoring team can also draw on financial and IT experts. Activities · The focus for the Gaming Commission on 3 February was entirely on the brand new prevention campaign aimed at young people. Members of the press and prominent Belgians gathered in the Brussels cinema Arenberg to catch a first glimpse of Bluff!, a film aimed at preventing gambling addiction and intended for young people aged between 14 and 18.
82
·
The annual meeting of the Gaming Regulators European Forum (GREF) took place this year from 2 to 6 June in Bern, Switzerland. Sixty-seven participants attended representing twenty-six European countries, including for the first time the Czech Republic, and Bosnia and Herzegovina. The developments in Denmark, the Netherlands and France received particular attention.
·
On 12 October, the Gaming Commission organised the ‘Regulating Gambling: The Role of the Authority ’ conference jointly with the European Commission and the Belgian Presidency in the Borschette centre in Brussels. This initiative generated considerable interest throughout Europe. Representatives of various EU member states gave their views on European gambling policy.
·
There was a gala evening in VIAGE on 12 October to celebrate 10 years of the Gaming Commission. All those attending were able to enjoy a glittering musical show.
·
On 13 October Nele Hoekx defended her Ph.D. thesis at K.U.Leuven University. In her research she looked at how the interests of the players, the gambling operators and the state could be reflected in coherent legislation for online gambling.
Anlagen Zusammenfassungen Die Kommission für Glücksspiele wurde per Gesetz vom 7. Mai 1999 gegründet. Sie hat eine dreifache Aufgabe. Als Erstes berät sie die Regierung und das Parlament. Parallel dazu besteht ihre Hauptaufgabe in der Verwaltung von Lizenzen für reale und virtuelle Casinos, reale und virtuelle Spielautomatenhallen, reale Schankwirtschaften, das Personal in Glücksspieleinrichtungen, Lieferanten und Hersteller von Glücksspielen, reale und virtuelle Wettbüros und Telefon- und Medienspiele. Zum Schluss ist die Kommission für Glücksspiele auch ein Kontroll- und Disziplinarorgan. Der Kern des Glücksspielgesetzes besteht darin, dass Glücksspiele grundsätzlich verboten sind, außer in den in diesem Gesetz genannten Ausnahmefällen. Diese Ausnahmen werden anhand eines Lizenzierungssystems geregelt. Im Falle eines Verstoßes gegen das Glücksspielgesetz kann man strafrechtlich verfolgt werden. Die Kommission ist befugt, eine angemessene Strafe zu verhängen. Strafen können von einer einfachen Verwarnung, über ein Betriebsverbot für einige Geräte bis zum Entzug der Lizenz gehen. Die Kommission für Glücksspiele kann für Spieler und Organisatoren auch administrative Geldbußen verhängen, wenn die Staatsanwaltschaft sich entscheidet, die Strafverfolgung einzustellen. Der Vorsitzende der Kommission ist ein Magistrat, zur Zeit Herr Etienne Marique. Der Vorsitzende
bildet mit Vertretern von sechs Ministern, wovon jeweils 1 niederländisch- und 1 französischsprachig ist, die Kommission. Gesetzesänderung Das Glücksspielgesetz vom 7. Mai 1999 wurde am 10. Januar 2010 novelliert, damit es mit der technischen Entwicklung der vergangenen Jahre Schritt hält. So war dringend eine bessere Kontrolle der Wetten in Wettbüros erforderlich. Außerdem gibt es die immer größer werdende Beliebtheit der Glücksspiele im Internet. Auch für die Medienspiele waren dringend Vorschriften notwendig. Nach der Gesetzesänderung hat die Kommission für Glücksspiele jetzt die Möglichkeit, zusätzlich zu den administrativen Strafen auch Geldstrafen zu verhängen, wenn die Staatsanwaltschaft sich entscheidet, die Strafverfolgung einzustellen. Dadurch können nicht mehr nur die Lizenzinhaber, sondern auch die Spieler zur Rechenschaft gezogen werden. Dank der Geldstrafen hat die Kommission jetzt viel mehr Handlungsmöglichkeiten, was zu einer effizienteren Aufsicht führt. Das novellierte Glücksspielgesetz tritt am 1. Januar 2011 in Kraft. a. Wetten Für Wettbüros musste dringend ein Lizenzierungssystem eingeführt werden. Gemäß dem neuen Glücksspielgesetz ist jetzt für die Veranstaltung von Wetten eine Lizenz F1 der Kommission für Glücksspiele erforderlich. Feste oder mobile Wettbüros werden als Glücksspieleinricht-
ungen der Klasse IV betrachtet. Für die Annahme von Wetten braucht man eine Lizenz F2. Dieses Lizenzierungssystem kann dem Wildwuchs an unredlichen Wettbüros ein Ende bereitet werden. Mit dem neuen Gesetz kommen sowohl Wetten auf Sportergebnisse, Pferderennen, Ereignisse sowie die verbotenen Wetten unter die Aufsicht der Kommission für Glücksspiele. Die Notwendigkeit einer klaren Reglementierung der Wettbüros war eigentlich schon lange überfällig. Mangels einer gesetzlichen Kontrolle durch die Kommission für Glücksspiele begingen Wettbüros nur allzu oft Steuervergehen und wurde der Schutz der Spieler vernachlässigt. b. Instrumente der Informationsgesellschaft (Internet) Diese Spiele werden jetzt mit dem neuen Glücksspielgesetz geregelt, das diese Spiele unter die Zuständigkeit der Kommission für Glücksspiele stellt. Konkret wurden die ergänzenden Lizenzen A+, B+ und F1+ eingeführt, die den Lizenzinhabern A, B und F1 ermöglichen die realen Glücksspiele auch über das Internet zu betreiben. c. Medienspiele Trotz des neuen K. E. vom 12. Mai 2009 war eine Einbettung dieser Spiele in das Glücksspielgesetz wünschenswert, um eine effiziente Kontrolle zu gewährleisten. Für die Veranstaltung von Glücksspielen in Fernsehprogrammen, die ein Gesamtprogramm darstellen, und die Nummernbereiche des belgischen Nummerierungs-
83
plans nutzen, ist eine Lizenz G1 erforderlich. Eine Lizenz G2 ist erforderlich für die Veranstaltung von Glücksspielen über Medien, die nicht zu Fernsehprogrammen gehören, die ein Gesamtprogramm darstellen und Nummernbereiche des belgischen Nummerierungsplans nutzen. Casinos Zum 31. Dezember 2010 belief sich die Anzahl der von den 9 belgischen Casinos betriebenen Geräte auf 1.405, was einem Anstieg von 167 Geräten im Vergleich zum 31. Dezember 2009 entspricht. Das alte “Grand Casino Brussels” ist vom Gebäude “Salle de La Madeleine” in die neuen “Galeries Anspach” unter dem Namen “VIAGE, Enjoy!” umgezogen. Die offizielle Eröffnung fand am 22. April 2010 statt. Die Gruppe verfügt neben dem Casino mit mehreren Bars in unterschiedlichem Ambiente auch über einen Veranstaltungssaal mit 1.000 Plätzen und ein Panoramarestaurant. Die Anzahl der betriebenen Geräte stieg von 259 auf 363, was ein Anstieg von 40 % ist. Das Casino von Namur wurde 2010 von mehreren gewalttätigen Ereignissen, worunter ein Tiger Kidnapping von Familienangehörigen des Direktors und Brandstiftung an zwei Fahrzeugen des Casinopersonals. Nach diesen Ereignissen, die auf zwei weitere bewaffnete Überfälle im Jahr 2009 folgten, konnte die Kommission nicht tatenlos bleiben. Das Casino wurde gebeten, seinen Sicherheitsplan zu verbessern. Die Zusammenarbeit mit den örtlichen Polizeidienststellen wurde verstärkt. 84
Spielautomatenhallen 2010 hat die Kommission für Glücksspiele 2 neue Lizenzen B ausgestellt, da die gesetzliche Höchstanzahl von 180 Spielautomatenhallen durch den freiwilligen Verzicht auf die Lizenz B 3771 am 7. Juli 2010 noch nicht erreicht war. Diese Lizenz wurde sofort durch die Lizenz B 21540 über-
nommen. Außerdem stand im Dezember 2009 eine Lizenz wieder zur Verfügung, die durch Lizenz B 21399 übernommen wurde. Im April wurden die ersten Lizenzen für eine Dauer von 9 Jahren verlängert. 2010 wurden so 36 Lizenzen verlängert. Alle Anträge wurden von der Kommission für Glücksspiele genehmigt. Ab dem 1. Januar 2009 trat die geänderte Umzugsregelung in Kraft, nach der Lizenzinhaber B, nach Genehmigung durch die Kommission für Glücksspiele, jetzt auch an einen Ort außerhalb der Gemeinde, wo die genehmigte Glücksspieleinrichtung liegt, ziehen dürfen. Schankwirtschaften Die Anträge für eine Lizenz C wurden 2010 zügig abgewickelt. Das war u. a. möglich, weil viele Anträge über das Internet eingereicht wurden, so dass das Sekretariat weniger Zeit brauchte, um diese in die Datenbank einzugeben. Auch das Verfahren am ‘Schalter’ wurde im Laufe des Jahres 2010 erheblich geändert. Dieser Schalter bildete jahrelang eine praktische Möglichkeit, schnell eine Lizenz C zu bekommen. Aber der Erfolg des Schalters war letztendlich kontraproduktiv. Wegen der großen Anzahl Anträge konnte nicht mehr zügig gearbeitet werden. Daher war eine Änderung des Systems erforderlich geworden. Konkret wird seit März 2010 zwischen jeder effektiven Tagung der Kommission für Glücksspiele eine Zwischentagung organisiert, während der Lizenzen C ausgestellt werden können. Die Kommission für Glücksspiele gewährleistet auf diese Weise noch immer eine zügige Abwicklung der Anträge auf eine Lizenz C. 2010 haben wieder viele Städte und Gemeinden darum gebeten, die Stellungnahme des Bürgermeisters abzuwarten, ehe eine Lizenz C gewährt wird. Die Kommission für Glücksspiele ist über die zunehmende Beteiligung der Städte und Gemeinden sehr erfreut.
Personal in Glücksspieleinrichtungen Seit 2002 kann eine Lizenz D beantragt werden. Diese Lizenz ist erforderlich, um während der Öffnungszeiten in Spielautomatenhallen oder Casinos arbeiten zu dürfen. Das Personal von Lizenzinhabern A und B fällt also unter diese Bedingung. Im Laufe des Jahres 2010 wurden 124 Lizenzen eingezogen und wurden 682 neue Lizenzen ausgestellt. Bis zum 31. Dezember sind 4296 Lizenzen ausgestellt worden. 2010 wurde es möglich, eine Lizenz D über die Website der Kommission für Glücksspiele zu beantragen. Für den Frühling 2011 ist ein E-Learning-System geplant. Dies wird die obligatorischen Fortbildungskurse für Lizenzinhaber, die schon 5 Jahre über eine Lizenz verfügen, ersetzen. Hersteller und Aufsteller von Glücksspielgeräten Ende 2010 waren 182 Lizenzen E in Gebrauch, wovon 10 Lizenzen ausländischen Unternehmen gewährt wurden. Im Laufe des Jahres 2010 wurden 7 neue Lizenzen E gewährt und wurden 14 Lizenzen E eingestellt. Ende 2010 teilten 4 weitere Lizenzinhaber mit, dass sie ihre Tätigkeiten einstellen würden. Diese Einstellungen wurden allerdings erst auf der Tagung vom Januar 2011 festgestellt. Ein Lizenzinhaber E änderte außerdem sein Geschäft von einem Einzelunternehmen in eine juristische Person. Die Mehrheit der Lizenzinhaber E, die ihre Tätigkeit einstellen, war Lieferant von Glücksspielen in den Glücksspieleinrichtungen der Klasse III.
Medienspiele Medienspiele sind Glücksspiele, die über die Medien betrieben werden. Mit Medien sind alle Rundfunk- und Fernsehsender und jede Zeitung oder Zeitschrift gemeint, deren Gesellschaftssitz des Betreibers oder Verlegers sich in der Europäischen Union befindet. Im neuen Glücksspielgesetz werden ab dem 1. Januar 2011 zwei Arten Medienspiele geregelt. Einerseits die Telefonspiele, die ein Gesamtprogramm umfassen, und andererseits alle anderen Medienspiele, die nur einen Teil eines Programms oder eine gesonderte Rubrik in diesen Medien bilden. Wetten Die Spiele bezüglich der Sportausübung und die Wetten, die anlässlich dieser Spiele gemacht werden, bilden durch die Änderung des Glücksspielgesetzes nicht mehr eine Ausnahme von diesem Strafgesetz. Dadurch werden das Gesetz und sein Ausführungserlass 2011 den neuen Gesetzes- und Vorschriftenrahmen für Wetten bilden. Ab dem 1. Januar 2011 verfügt die Kommission für Glücksspiele über eine Lizenzierungs-, Kontroll- und Strafbefugnis hinsichtlich der Veranstalter von Wetten (Lizenz F1) und der Wettbüros oder Annahmestellen von Wetten (Lizenz F2). Internet Glücksspiele über das Internet sind auf dem Gebiet der Regulierung eine große neue Herausforderung. Mit dem
neuen Glücksspielgesetz vom 10. Januar 2010 wurde u. a. bezweckt, diese ziemlich neue Form der Glücksspiele unter die Zuständigkeit der Kommission für Glücksspiele zu stellen. In Belgien gilt ein Verbot auf Glücksspiele. Da in der Vergangenheit ein Totalverbot aber zu einem Wildwuchs an illegalen Spielen führte, hat man sich für eine Politik der Steuerung anhand von Lizenzen entschieden. Für Glücksspiele über das Internet gilt dieselbe Vorgehensweise. Das neue Glücksspielgesetz vom 10. Januar 2010 basiert auch weiterhin auf dem Prinzip der Steuerung. Allgemein kann gesagt werden, dass das Anbieten von Glücksspielen über das Internet verboten ist, außer wenn eine Lizenz der Kommission für Glücksspiele vorliegt. Neben einem großen illegalen Angebot wird es ab jetzt in Belgien auch einen kontrollierten legalen Markt geben. Dazu wird mit einem System von ergänzenden Lizenzen gearbeitet, wobei die Betreiber, die eine Erlaubnis bekommen haben, Glücksspiele in der virtuellen Welt zu betreiben, anhand ihrer Lizenz schon in der realen Welt bekannt sind. Schutz der Spieler Der Schutz der Spieler nimmt eine wichtige Stellung im Rahmen des Gesetzes vom 7. Mai 1999 über die Glücksspiele, die Glücksspieleinrichtungen und den Schutz der Spieler ein. Kapitel VI dieses Gesetzes ist ganz ihm gewidmet, aber auch der Geist des Gesetzes ist auf
85
86
dieses Ziel ausgerichtet, indem das Angebot der Spiele gesteuert werden soll, indem es einer strengen Kontrolle unterworfen wird, und indem für jeden Verstoß ein Strafsystem vorgesehen ist. Das Gesetz vom 10. Januar 2010, welches das Gesetz vom 7. Mai 1999 abändert, verstärkt weiter die Mittel zum Schutz gefährdeter oder abhängiger Personen.
·
Die alljährliche Versammlung des GREF findet in diesem Jahr vom 2. bis zum 6. Juni im Schweizer Bern statt. Siebenundsechzig Teilnehmer aus sechsundzwanzig europäischen Ländern, worunter zum ersten Mal die Tschechische Republik und Bosnien-Herzegowina, treffen sich hier. Den Entwicklungen in Dänemark, den Niederlanden und Frankreich wird besondere Aufmerksamkeit gewidmet.
Kontrolle Eine der Kernaufgaben der Kommission für Glücksspiele ist ihre Kontrollfunktion. Das bedeutet, dass die Kommission die Einhaltung des Glücksspielgesetzes vom 7. Mai 1999 und die Ausführungserlasse überwacht, aber auch, dass sie kontrolliert, und gegen die illegale Spielszene einschreitet. Die Kontrolleinheit besteht aus 4 Polizeibeamten, wovon 3 zur föderalen Gerichtspolizei und 1 zur lokalen Polizei gehört. 2010 wurde eine Stelle für einen auf Online-Glücksspiele spezialisierten Inspektor geschaffen. Diese Stelle wird ab dem 1. Januar 2011 besetzt. Außerdem gibt es bei der Kommission für Glücksspiele verschiedene Attachés, die den Status eines Offiziers der Gerichtspolizei haben. Sie verfügen über eingeschränkte Befugnisse bei Verstößen gegen das Glücksspielgesetz. Außerdem kann die Kontrolleinheit auch auf Finanz- und Informatikexperten zurückgreifen.
·
Am 12. Oktober wurde die Konferenz ”Glücksspiele regulieren: Die Rolle der Behörden“ von der Kommission für Glücksspiele in Zusammenarbeit mit der Europäischen Kommission und dem belgischen Vorsitz in “the Borschette” in Brüssel organisiert. Diese Initiative stieß auf großes Interesse aus Europa. Vertreter aus verschiedenen EU-Staaten stellten ihre Visionen bezüglich der europäischen Glücksspielpolitik vor.
·
In VIAGE fand am 12. Oktober der Galaabend anlässlich des zehnjährigen Jubiläums der Kommission für Glücksspiele statt. Alle Gäste genossen eine turbulente Musical-Show.
·
Am 13. Oktober verteidigte Nele Hoekx ihre Doktorarbeit an der K.U. Leuven. In ihrer Doktorarbeit untersucht sie, wie eine kohärente Gesetzgebung möglich ist, in der die Interessen des Spielers, des Betreibers von Glücksspielen und des Staates berücksichtigt werden.
Aktivitäten · Der 3. Februar stand für die Kommission für Glücksspiele ganz im Zeichen der nagelneuen, auf Jugendliche abzielenden Präventionskampagne. Im Brüsseler Kino Arenberg trafen sich die Presse und Prominente, um einen ersten Blick auf Bluff!, ein Präventionsfilm zum Thema Spielsucht, für Jugendliche zwischen 14 und 18 Jahren zu werfen.
87
Pa r l e m e n ta i r e v r ag e n M: mondeling S: schriftelijk
Type
N°
Datum Vraag
Verzender
Bestemmeling
Kamer
265
17/02/2010
Sarah SMEYERS
Minister van Justitie
M
De reglementering van de belspelletjes op TV
Kamer
29
30/03/2010
Bruno STEVENHEYDENS
Staatssecretaris voor de Coördinatie van de fraudebestrijding
S
Belspelletjes - Kansspelcommissie - Klachten
Kamer
21247
6/04/2010
Marie-Martine SCHYNS
Staatssecretaris voor de Coördinatie van de fraudebestrijding
M
De belspelen aangeduid onder de algemene term “Call-TV”
Kamer
7 607
24/09/2010 6/09/2010
Tanguy VEYS
Staatssecretaris voor de Coördinatie van de fraudebestrijding Minister van Justitie
S
Kansspelcommissie - Belspelletjes Commerciële zenders - Sancties
Senaat
5 527
10/12/2010
Anke VAN DERMEERSCH
Minister van Justitie
Kamer
1876
29/12/2010
Sarah SMEYERS
Staatssecretaris voor de Coördinatie van de fraudebestrijding
Kamer
30
30/11/2010
Georges GILKINET
Staatssecretaris voor Maatschappelijke integratie en Armoedebestrijding
88 Kamer
77 188 65 178 58
8/12/2010
Minneke DE RIDDER
Staatssecretaris voor Mobiliteit Minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven Minister van Klimaat en Energie VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen Minister van KMO’s, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid
Wijze
Onderwerp
Regering in lopende zaken - Uitblijven van uitvoeringsbesluiten - Aantallen M
De nieuwe kansspelwet POD Maatschappelijke integratie Begunstigden van de subsidies van de Nationale Loterij
Besteding geld Nationale Loterij - Projecten
Type
N°
Datum Vraag
Verzender
Bestemmeling
Kamer
11
5/08/2010
Leen DIERICK
Minister van Binnenlandse zaken
Fraude bij kansspelen
Kamer
209
22/12/2010
Minneke DE RIDDER
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
De ontwikkeling van kansspelen door de Nationale Loterij
Kamer
135
24/11/2010
Bert SCHOOFS
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
Lokale besturen - Belastingheffing op gok- en wedkantoren
Kamer
129
10/11/2010
Georges GILKINET
VEM en Minister van Sociale zaken en Volksgezondheid
POD Maatschappelijke integratie Begunstigden subsidies Nationale Loterij
Kamer
6
30/07/2010
Georges GILKINET
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
Niet-geïnde lottowinst
Kamer
499 378
15/03/2010
Magda RAEMAEKERS
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen VEM en Minister van Sociale zaken en Volksgezondheid
Gokverslavingen
Kamer
9/02/2010
Eric THIEBAUT
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
Financiële constructie - Win for Life
Kamer
1/02/2010
Georges GILKINET
Staatssecretaris voor Maatschappelijke integratie en Armoedebestrijding
Subsidie van de Nationale Loterij
Kamer
15/01/2010
Georges GILKINET
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
De nieuwsbrief van de Nationale Loterij
Wijze
Onderwerp
Kamer
455 37
12/01/2010
Peter LOGGHE
Minister van Binnenlandse zaken VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
Nationale Loterij - Online spelletjes
Kamer
308 435
12/01/2010
Peter LOGGHE
Minister van Binnenlandse zaken VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
Nationale Loterij - Controle op de leeftijd van de lottogebruikers
89
90
Type
N°
Datum Vraag
Verzender
Bestemmeling
Kamer
272
8/01/2010
Ilse UYTTERSPROT
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
De 75ste verjaardag van de Nationale Loterij - Kostprijs van de feestelijkheden
Kamer
55
7/01/2010
Valérie DEOM
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
Plannen voor een trekkingsspel met de rekeningen van restaurantbezoek
Senaat
4 7286
7/04/2010
Dirk CLAES
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
S
Spectaculaire goktenten - Invloed op gokverslaving - Beleid - Deelname aan casino’s
Senaat
4 6823
8/02/2010
Dirk CLAES
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
S
Nationale Loterij - Winst - Subsidies Niet-geïnde bedragen
Senaat
4 107
7/01/2010
Martine TAELMAN
Staatssecretaris voor de Coördinatie van de fraudebestrijding
M
De publicatie van de wet op de kansspelen en het uitblijven van de publicatie over de samenstelling van de Kansspelcommissie
Kamer
1612
15/12/2010
Olivier HENRY
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
Het nieuwe spel van de Nationale Loterij dat uitsluitend bij de dagbladhandelaars te verkrijgen zal zijn
Kamer
480
10/11/2010
Minneke DE RIDDER
Minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven
De nieuwe doelgroep voor de verkoop van krasloten
Kamer
20907
31/03/2010
Patrick DE GROOTE
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
De subsidies gestort door de Nationale Loterij aan de vzw Mobilys
Kamer
20684
24/03/2010
Kattrin JADIN
Minister van Justitie
De illegale pokertornooien
Kamer
20390
16/03/2010
Bert SCHOOFS
Minister van Justitie
De uitvoeringsbesluiten met betrekking tot de kansspelwet
Kamer
19989
10/03/2010
Magda RAEMAEKERS
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
Een mogelijke sanctieprocedure van de Nationale Loterij
Wijze
Onderwerp
Type
N°
Datum Vraag
Verzender
Bestemmeling
Kamer
19917
10/03/2010
Peter LOGGHE
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
Een sanctieprocedure van de Nationale Loterij
Kamer
18024
6/01/2010
Robert VAN DE VELDE
Minister van Justitie
Gokverslaafden met casinoverbod
Kamer
18023
6/01/2010
Robert VAN DE VELDE
Minister van Justitie
De controles door de Kansspelencommissie
Kamer
17568
13/01/2010
Valérie DEOM
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
De aangekondigde sancties tegen dagbladhandelaars die producten van de Nationale Loterij aan minderjarigen verkopen
Kamer
16/09/2010
Dirk VAN DER MAELEN
VEM en Minister van Financiën en Institutionele hervormingen
Witwaswetgeving - Meldingsplicht
Kamer
23/03/2010
Daniel DUCARME
Staatssecretaris voor de Coördinatie van de fraudebestrijding
Uitzendingen van Call TV
Kamer
6/01/2010
Olivier DESTREBECQ
Staatssecretaris voor Maatschappelijke integratie en Armoedebestrijding
Overmatige schuldenlast - Preventie
Wijze
Onderwerp
91
Verdere inlichtingen
Voor meer informatie over het jaarverslag kan u steeds contact opnemen met Marjolein De Paepe: 02 504 00 54 of
[email protected] U kunt het jaarverslag ook raadplegen op de website van de Kansspelcommissie: www.gamingcommission.be Op de website vindt u meer informatie over de Kansspelcommissie.
92
93
94
Lay-out: www.quantumcomm.be