Activiteitenverslag 2010
Jaarverslag 8ste boekjaar
1
1 januari 2010 - 31 december 2010
Inhoud Jaarverslag 2010
Woord vooraf van de voorzitter van de Raad van Bestuur
3
Eandis in een oogopslag
7
Activiteitenverslag
21
Financieel verslag
2
zie afzonderlijk katern
Woord vooraf van de voorzitter van de Raad van Bestuur Beste lezer, Dit is het vijfde jaarverslag van Eandis. Op 30 maart 2006 is Eandis geboren als ‘unieke operator’, die drie voormalige partijen uit een opgesplitste structuur samenvoegde: GeDIS, Netmanagement en het Vlaamse platform van Indexis. Tijdens het voorbije lustrum heeft onze onderneming zich ontwikkeld van een jonge deelnemer in een nog prille vrije energiemarkt tot een volwassen en cruciale marktspeler in alles wat met de distributie van elektriciteit en aardgas te maken heeft. We zijn een onmisbare schakel geworden in het energieverhaal van Vlaanderen en in de maatschappelijke opdracht die de overheid aan de distributienetbeheerders heeft toevertrouwd.
Onze toenemende maatschappelijke rol Vandaag kunnen we terugblikken op verschillende fundamentele realisaties en markante evoluties tijdens ons eerste lustrum. Van nature zijn we een technisch bedrijf. Een kwaliteitsvolle technische dienstverlening voor onze klanten heeft bij ons altijd een prominente plaats ingenomen. Maar de vrijmaking van de energiemarkt heeft het landschap grondig door elkaar geschud. Het begrip ‘klant’ kreeg een nieuwe betekenis en onze dienstverlening werd verrijkt met nieuwe dimensies. De Vlaamse overheid heeft ervoor gekozen om aan de distributienetbeheerders, en dus aan Eandis, verantwoordelijkheden toe te vertrouwen om haar energiebeleid mee te helpen realiseren. De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders en Eandis steunen deze maatschappelijke initiatieven en opdrachten op het vlak van energie en milieu ten volle. Meer nog, door de aard van onze activiteiten kunnen we substantieel bijdragen om de Europese en Vlaamse doelstellingen van het energiebeleid te halen.
De maatschappelijke rol van de Vlaamse distributienetbeheerders en Eandis heeft vandaag een drievoudige dimensie. Naast het zuiver technische luik, omvat onze dienstverlening ook een ecologisch en een sociaal luik. Op technisch vlak hebben we ons blijvend ingespannen om elektriciteit en aardgas op een veilige en betrouwbare manier tot bij onze klanten te brengen. De betrouwbaarheid van de elektriciteitsdistributie bleef onverminderd op een uitstekend niveau en in 2010 was de uitvalduur zelfs beperkter dan ooit tevoren. De investeringen in het distributienet namen gestaag toe. De voorbije vijf jaar bedroeg het totaal gerealiseerde investeringsbudget maar liefst 2,9 miljard euro. Tussen eind 2006 en eind 2010 kwamen er ruim 100 000 aansluitingspunten bij voor elektriciteit en ruim 150 000 voor aardgas. En in diezelfde periode werd het distributienet uitgebreid met zowat 6 000 km voor elektriciteit en 5 000 km voor aardgas. De voorbije jaren is onze technische dienstverlening in de energievoorziening verder uitgebreid met nieuwe verantwoordelijkheden op ecologisch en sociaal vlak. In essentie gaat het hier om gemeenschapsdiensten die de wetgever aan Eandis heeft toevertrouwd,
3
onder meer de promotie van rationeel energiegebruik en de strijd tegen energiearmoede. De promotie van rationeel energiegebruik (REG) via REG-premies en -advies is spectaculair te noemen. Het bedrag van de uitgekeerde REG-premies is meer dan verviervoudigd op vijf jaar tijd. Als opdrachthoudend bedrijf voor zeven Vlaamse distributienetbeheerders kregen we de taak van de Vlaamse regering om als sociale leverancier te functioneren voor klanten die niet langer terechtkunnen bij een commerciële leverancier. Deze sociale openbare opdracht nemen wij bijzonder ernstig en de opbouw van een sociaal vangnet willen we op een zo effectief mogelijke wijze realiseren. Helaas stellen we vast dat de problematiek van energiearmoede de jongste jaren niet afneemt, wel integendeel. De voorbije vijf jaar steeg het aantal actieve budgetmeters voor elektriciteit van 20 000 naar ruim 30 000. Ook de budgetmeter aardgas deed inmiddels zijn intrede en eind 2010 waren al meer dan 15 000 budgetmeters aardgas actief. Het toenemende takenpakket van Eandis vraagt de inzet van steeds meer mensen. Op vijf jaar tijd kwamen er ruim 1 000 medewerkers bij. Vandaag hebben we dan ook een organisatieniveau bereikt dat in staat is om de nieuwe diensten, projecten en programma’s te dragen. Deze situatie kunnen we nu consolideren en de interne werking optimaliseren waar mogelijk. Nieuwe aanwervingen zullen we steeds afwegen tegen de noodzaak van competentiebehoud. We willen inderdaad onze knowhow bestendigen en blijven investeren in vakbekwaamheid, dienstverlening en innovatie. Goede competenties zijn onontbeerlijk om te investeren in het energiegebeuren van de toekomst. De scharnierfunctie van Eandis in het energielandschap is vandaag uitgegroeid tot een evidentie. Steeds meer burgers vinden de weg naar onze onderneming. Dat blijkt uit het toenemend aantal klantencontacten. Op vijf jaar tijd verdrievoudigde het aantal bezoekers aan de klantenkantoren en kon de website praktisch een verdubbeling van het totale aantal bezoekers noteren.
4
Zorgen voor maatschappelijk verantwoorde tarieven Het spreekt voor zich dat we een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben om kostenbewust om te gaan met de ons toevertrouwde opdrachten en om onze taken in het kader van de energievoorziening uit te voeren tegen een maatschappelijk aanvaardbare prijs. Vermits het energievraagstuk een maatschappelijke aangelegenheid is, is het niet onlogisch dat de kosten ervan door de volledige samenleving worden gedragen. De overheid heeft ervoor gekozen om de extra kosten van het ecologische en sociale energiebeleid (voor bijvoorbeeld energiezekerheid van de sociaal zwakkeren of investeringen in milieuvriendelijker en minder energiegebruik) te solidariseren over alle energieverbruikers heen. Die solidarisering van de kosten gebeurt via het systeem van de openbaredienstverplichtingen die aan de distributienetbeheerders worden opgelegd. Op hun beurt moeten de distributienetbeheerders de kosten van de openbaredienstverplichtingen doorrekenen in het distributienettarief of de netvergoeding. Dat is een prijs (per kWh) die de eindklant betaalt voor de hoeveelheid energie die voor hem over het distributienet wordt vervoerd. De distributienettarieven worden vastgelegd onder streng toezicht van de federale regulator CREG (Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas). Die waakt erover dat de tarieven de kostprijs van onze opdrachten reflecteren. In dat opzicht zijn we een unieke marktspeler in het verhaal van de energievoorziening omdat we werken tegen kostprijs en geen commerciële winst nastreven. Eandis doet permanente inspanningen om de doorgerekende kosten tot een minimum te beperken. De laatste jaren zijn de kosten waarop Eandis zelf vat heeft (zoals de exploitatiekosten) dan ook gevoelig gedaald. Helaas moeten we ook kosten doorrekenen waarop we totaal geen vat hebben. In ieder geval zijn lagere kosten of hogere tarieven bij Eandis geen synoniem van grotere winsten. Eventueel gerealiseerde kostenbesparingen komen ten goede aan de klanten.
Overweldigend succes Vlaams energiebeleid Een duurzaam energiebeleid en de strijd tegen energiearmoede zijn niet gratis. De maatschappelijke kosten die Eandis draagt in het kader van het gevoerde overheidsbeleid op het vlak van milieu en sociale dienstverlening vinden hun weerslag in de distributienettarieven. Vroeger werden de distributienettarieven elk jaar herzien maar sinds juli 2009 zijn meerjarentarieven van toepassing. Al snel bleek evenwel dat de vastgelegde tarieven voor de eerste vierjaarlijkse tarievenperiode 2009-2012 niet in staat zouden zijn om de onvoorziene groei van de maatschappelijke kosten te compenseren. Die onvoorziene groei is hoofdzakelijk het gevolg van het overweldigende succes van de REG-premies en de groenestroomcertificaten. Om te vermijden dat de extra kosten van de eerste tarievenperiode zouden leiden tot een bruuske stijging van de tarieven tijdens de tweede vierjaarlijkse periode vanaf 2013, heeft de CREG een tussentijdse herziening goedgekeurd van de lopende meerjarentarieven met ingang van april 2011. De kosten die in een bepaalde tariefperiode zijn gegenereerd, worden het best verrekend binnen diezelfde tariefperiode. Dat leidt tot een grotere transparantie van de kostenstroom. Het zou zinloos en misleidend zijn maatschappelijke investeringen vooruit te schuiven. Dat hypothekeert alleen de toekomst. Bovendien zijn de maatschappelijke investeringen in het energiebeleid onafwendbaar. Want als we vandaag niets zouden doen, is het risico groot dat de klimaatdoelstellingen tegen 2020 niet worden gehaald. Concreet creëert uitstel een dubbel probleem: enerzijds zullen boetes worden opgelegd omwille van het niet behalen van de milieudoelstellingen, terwijl er anderzijds toch, en sowieso versneld, zal moeten worden geïnvesteerd in hernieuwbare en groene energie. Kortom, het succes van de REG-premies en de groenestroomcertificaten en de strijd tegen de energiearmoede vertaalt zich in een maatschappelijke kost die vandaag wordt verrekend via de distributienettarieven.
Maar, eerder dan een kost vormen ze een gesolidariseerde investering in de zelfredzaamheid van kansarmen en in de energiemix van de toekomst.
Blijvende aandacht voor vakbekwaamheid, dienstverlening, innovatie Het technische, ecologische en sociale luik van onze dienstverlening vormen samen onze maatschappelijke rol. Onze dienstverlening moet ‘top’ zijn en ‘top’ blijven. En we moeten permanent de ambitie koesteren om daarin nog te verbeteren. We hebben daarvoor in onze onderneming gelukkig troeven, drie sterke eigenschappen waarmee we dagelijks werken en die de rode draad vormen doorheen alles wat we doen: kwaliteitsvolle dienstverlening, vakbekwaamheid en innoverend werken. De komende maanden en jaren willen we de drie troeven van Eandis nog verder versterken en ons verder positioneren als een kwaliteitsvolle dienstverlener die innovatief en proactief is en in grote mate bereikbaar, beschikbaar en betrouwbaar. ‘Eandis, altijd in uw buurt’ is geen holle slogan, maar een concrete leidraad in onze dagelijkse activiteiten. •
Op het vlak van vakbekwaamheid willen we de kwaliteit van onze concrete opdrachten nog verder verhogen en het gevoel van zekerheid voor onze klanten nog verder verstevigen.
•
Op het vlak van kwaliteitsvolle dienstverlening wensen we een klantenstrategie te ontwikkelen waardoor we nog beter bereikbaar, beschikbaar en betrouwbaar worden om onze klanten te ondersteunen. We zullen al onze klantprocessen tegen het licht houden van klantvriendelijkheid en ze nog beter onderling op elkaar afstemmen. Zo zullen we initiatieven ontwikkelen om de communicatie met de klanten te optimaliseren, betere afspraken te maken voor werken, aansluitingen en meteropnemingen, enzovoort. Bij dat alles geldt als rode draad dat we een evenwicht nastreven tussen prijs en kwaliteit. We willen klantgericht werken maar dit tegen een aanvaardbare en verantwoorde prijs.
5
Met betrekking tot rationeel energiegebruik, willen we het beleid van de overheid onverminderd verder ondersteunen. In het kader van de doelstelling om tegen 2020 geen Vlaamse woning meer te hebben zonder dakisolatie heeft Eandis het startschot gegeven om bij 500 kansarme gezinnen het dak te isoleren. Daarnaast is een project opgestart om dakisolatie te plaatsen bij 2 500 woningen van sociale huisvestingsmaatschappijen. Wat de aansluitbaarheidsgraad op het aardgasnet betreft, zullen we de actieve aardgasprospectie van het voorbije jaar doorzetten in 2011. Onze dienstverlening naar onze bevoorrechte partners, de gemeenten, willen we nog aanzwengelen. Daarom gaan we de komende jaren voluit voor het in 2010 opgestarte project ‘Energiediensten aan Lokale Besturen’ (EDLB), dat een totaaloplossing biedt voor reële en substantiële verbeteringen van de energie-efficiëntie in gebouwen en openbare verlichting. We zijn ervan overtuigd dat het EDLB-aanbod zal leiden tot meer energiebesparende investeringen bij de lokale besturen. Op die manier ondersteunen we de gemeenten in hun voorbeeldrol naar de bevolking om verstandig om te gaan met energie en nieuwe, energiezuinige toepassingen te stimuleren. •
Op het vlak van innovatie, willen we ons strategisch voorbereiden op de toekomst en een voortrekkersrol spelen in het verhaal van ‘slimme meters’ en ‘slimme netten’. In het licht van de Europese doelstellingen om minder energie te verbruiken en anders met energie om te springen, hebben de distributienetbeheerders de verantwoordelijkheid om de beste keuzes te maken voor de uitbouw van het distributienet van de toekomst. De slimme netten en slimme meters zijn wellicht een onafwendbare noodzaak geworden, om zowel maatschappelijke als technische redenen. De resultaten van een eerste proefproject in 2010 geven aan dat het technisch concept om verbruiksgegevens van de slimme meters door te sturen, effectief werkt. Met de tweede fase van het project, de pilootfase die in maart 2011 is opgestart,
6
willen we de maturiteit van de toegepaste technieken verder uittesten en de kosten van de logistieke componenten in kaart brengen. Verschillende communicatiemodellen zullen verder worden geoptimaliseerd en op hun haalbaarheid getoetst in functie van verschillende uitrolscenario’s. De resultaten en ervaringen van de onderzoeksprojecten zullen bijkomende informatie verschaffen om de kosten-batenanalyse verder te verfijnen en om de besluitvorming rond een mogelijke verdere uitrol van slimme meters nog beter te onderbouwen.
Eerste lustrum met een rijke geschiedenis Het voorbije lustrum was een boeiend en sterk verhaal. Boeiend, omdat het de impact en verscheidenheid liet zien van de massa opdrachten en realisaties die ons zijn toevertrouwd. En sterk omdat het de bijdrage schetst van meer dan vierduizend medewerkers die elk op hun terrein iets toevoegen aan ons ondernemingsverhaal. Niet zomaar een banaal iets, wel een substantieel deel in het grotere geheel. De afgelopen vijf jaar zijn veel inspanningen geleverd en mooie resultaten geboekt. Daarvoor wil ik iedereen bedanken. Want één ding staat vast: zonder de wil om mee te werken, om samen te werken, zou er nooit zo’n sterk verhaal kunnen worden geschreven. Toch dient een scharniermoment zoals dit eerste vijfjarig jubileum, niet alleen om achterom te kijken. We willen ook vooruitblikken en ons voorbereiden op de toekomst: door verder te gaan op de ingeslagen weg èn door nieuwe wegen te bewandelen en vernieuwing te zoeken. De uitdagingen waarvoor we staan, kunnen we alleen met succes aangaan indien ze gedragen worden door een hecht team. De vele realisaties en initiatieven van de voorbije jaren sterken me in de overtuiging dat we de toekomst met optimisme kunnen tegemoet gaan. Proficiat aan allen en hartelijk dank voor de blijvende inzet.
Geert VERSNICK Voorzitter Raad van Bestuur
Eandis in een oogopslag Eandis is het onafhankelijk dienstverlenend bedrijf dat de exploitatie verzorgt voor de 7 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en gas: Gaselwest, Imea, Imewo, Intergem, Iveka, Iverlek en Sibelgas. Eandis is actief in 239 steden en gemeenten. Eandis telt 4 296 medewerkers.
Eandis, altijd in uw buurt De inwoners van 239 steden en gemeenten mogen op onze dienstverlening rekenen.
Werkingsgebied Eandis voor elektriciteit Baarle-Hertog
Essen
Hoogstraten Ravels
Kalmthout
De Haan
Zuienkerke
Bredene
Damme Brugge
Werkingsgebied Eandis voor elektriciteit Jabbeke
Nieuwpoort
Koksijde
Maldegem
Zedelgem Oostkamp
Ichtegem
Beernem
Nieuwpoort
Veurne
Alveringem Lo-Reninge
Houthulst
Vleteren
Stekene
Eeklo
Wachtebeke Moerbeke
Waarschoot
Sint GillisWaas
Assenede
Kaprijke
Sint-Niklaas
Evergem
Zomergem Lovendegem
Lochristi
Lokeren
Waasmunster
Antwerpen
Beveren
Schoten
Schilde Zoersel Wijnegem
Zwijndrecht
Turnhout
Wommelgem Borsbeek Ranst Mortsel Edegem Kruibeke Hove Aartselaar Temse Kontich Lint Lier Schelle Baarle-Hertog
Lille
OudTurnhout
LangemarkPoelkapelle Moorslede Zonnebeke
Ieper
Wevelgem Wervik
Menen
Heuvelland Mesen CominesWarneton
Essen
Hamme
Nevele
Ruiselede
Gent
Destelbergen Laarne
Zele
Kalmthout
Wuustwezel
Hoogstraten Bornem
Arendonk
Retie Dessel
Kasterlee
Vorselaar Zandhoven Grobbendonk Herentals Olen Herenthout
Mol Geel
Balen Meerhout
Berlaar
SintAmands
Diest
Gaselwest
Merelbeke
Zemst Meise Opwijk Lede Haacht Rotselaar Merchtem Grimbergen Aalst SintVilvoorde Lievens- ErpeMere Houtem Zingem Asse Herent Kruishoutem Wemmel Machelen Affligem Haaltert Zwalm Kortenberg Waregem Denderleeuw Ternat Zaventem Leuven Oudenaarde Zottegem Herzele Kuurne Liedekerke WortegemKraainem Dilbeek Deerlijk Bertem Petegem Roosdaal Boutersem WezembeekHorebeke Brussel Anzegem Oppem Ninove Bierbeek Lennik Tervuren Tienen Lierde SintMaarkedal Brakel Kortrijk Zwevegem Huldenberg Pieters- Drogenbos Geraardsbergen Hoegaarden Avelgem Kluisbergen Leeuw Linkebeek Overijse Hoeilaart Beersel SintMont- Ronse Genesiusde-l'Enclus Spiere-Helkijn Rode Halle Ellezelles Bever Celles Frasnes-Lez-Anvaing
Dentergem Meulebeke Oostrozebeke Roeselare Izegem Ingelmunster Wielsbeke
Staden
Poperinge
Knesselare Aalter
Wingene
Veurne
Koksijde
Beerse Malle
Westerlo Boom Duffel Rumst HeistPuurs Ravels SintOp-DenKatelijneWillebroek Berg Hulshout Putte Waver Herselt Berlare Kortemark Dendermonde Lichtervelde MerksplasMechelen SintBonheiden Rijkevorsel Londerzeel KapelleMartensTielt ScherpenheuvelStabroek Kapellen Wetteren Pittem Buggenhout op-denDeinze Brecht Arendonk Keerbergen Knokke-Heist Latem Wichelen Turnhout Melle Tremelo Lebbeke De Pinte Oud-Boortmeerbeek Aarschot Zichem Alveringem Lo-Reninge Beerse Bos Ardooie Brasschaat Merelbeke Houthulst Zemst Turnhout Dentergem Blankenberge Meise OpwijkMalle Lede Haacht Rotselaar Meulebeke Nazareth Staden Zulte Oosterzele Merchtem Grimbergen Aalst SintSint-LaureinsOostrozebeke Roeselare Izegem Retie Antwerpen De Haan LangemarkSchoten Vilvoorde Gavere Zuienkerke PoelkapelleDamme Beveren Lievens- ErpeLille Schilde Zoersel Ingelmunster Sint Houtem Mere Dessel Kasterlee Wielsbeke BredeneVleteren Zingem Asse Herent Wijnegem Assenede Kruishoutem Wemmel GillisMachelen Affligem Zwijndrecht Haaltert Brugge Oostende Moorslede Vorselaar Kaprijke Zwalm Waas Stekene Wommelgem Kortenberg Zandhoven Waregem Denderleeuw Jabbeke Eeklo Ternat Zaventem Mol Maldegem Borsbeek Ranst Wachtebeke Leuven Grobbendonk Oudenaarde Zottegem Herzele Zonnebeke Poperinge Ieper Kuurne Liedekerke WortegemKraainem Mortsel Dilbeek Herentals Moerbeke Deerlijk Geel Petegem Roosdaal Olen Boutersem Wezembeek- Bertem Wevelgem Edegem Kruibeke Balen Sint-Niklaas Horebeke Waarschoot Brussel Anzegem Oppem Beernem Hove Evergem Ninove Bierbeek Herenthout Aartselaar Temse WervikKnesselare Zedelgem Oostkamp Tervuren Lint Lier Lennik Tienen Lierde Kontich Meerhout Zomergem Ichtegem Schelle Menen Waasmunster Brakel Berlaar SintKortrijk Zwevegem Lochristi Lokeren Maarkedal Drogenbos Huldenberg Westerlo Lovendegem PietersHeuvelland Boom Hoegaarden Avelgem Kluisbergen Duffel Bornem Geraardsbergen Rumst Aalter Leeuw Hamme HeistMesen Linkebeek Overijse SintPuurs Hoeilaart Op-DenZele Nevele KatelijneBeersel SintSintComines-Wingene Ronse Willebroek Berg Hulshout Ruiselede Gent Destelbergen MontPutte Waver Amands GenesiusLaarne Herselt de-l'Enclus Warneton Spiere-Helkijn Berlare Kortemark Dendermonde Lichtervelde Mechelen Rode Halle SintBonheiden Ellezelles Bever Londerzeel KapelleMartensCelles Tielt Scherpenheuvel- Diest Keerbergen Wetteren Wichelen Pittem Buggenhout op-denDeinze Latem Melle Tremelo Lebbeke De Pinte Bos Aarschot Zichem Frasnes-Lez-Anvaing Boortmeerbeek Ardooie
De Panne
De Panne
Brecht
Brasschaat Sint-Laureins
Merksplas
Rijkevorsel
Stabroek Kapellen
Knokke-Heist Blankenberge
Oostende
Wuustwezel
Nazareth
Zulte
Oosterzele
Imewo
Gavere
Intergem Iveka Iverlek
Werkingsgebied Eandis voor aardgas
IMEA
Sibelgas Baarle-Hertog Essen
Hoogstraten Ravels
Kalmthout
Wuustwezel Merksplas
Stabroek Kapellen Brasschaat
Knokke-Heist Blankenberge De Haan Bredene
Zuienkerke
Koksijde
Ichtegem
Maldegem
Zedelgem Oostkamp
Beernem
De Panne
Knesselare Aalter
Wingene
Veurne Kortemark
Assenede
Kaprijke
Jabbeke
Nieuwpoort
Sint-Laureins
Damme Brugge
Oostende
Ruiselede
Stekene
Eeklo Waarschoot
Wachtebeke Moerbeke
Lokeren
Gent
Destelbergen Laarne
Dendermonde
Schilde
Kruibeke
Waasmunster
Zele Berlare
Schoten
Wijnegem Wommelgem Borsbeek Ranst Mortsel
Temse Lochristi
Hamme Nevele
Lichtervelde
Antwerpen Beveren Zwijndrecht
Sint-Niklaas
Evergem
Zomergem Lovendegem
Sint GillisWaas
Rijkevorsel Brecht
Bornem SintAmands
Edegem Hove Aartselaar Schelle Kontich Lint Boom
Rumst Puurs Willebroek Mechelen
Lier
Duffel SintKatelijneWaver
Beerse
Turnhout
Malle Zoersel
Lille
OudTurnhout
Arendonk
Retie Dessel
Kasterlee
Vorselaar
Zandhoven Grobbendonk Herentals Olen Herenthout Berlaar
Putte
Mol Geel
Balen Meerhout
Westerlo HeistOp-Den- Hulshout Berg Herselt
SintBonheiden Londerzeel KapelleMartensScherpenheuvelKeerbergen Wetteren Wichelen Buggenhout Op-DenLatem Melle Tremelo Lebbeke Diest Bos Aarschot Zichem Boortmeerbeek De Pinte Zemst Meise Opwijk Merelbeke Lede Haacht Rotselaar Meulebeke Staden Nazareth Zulte Merchtem Aalst Grimbergen Oosterzele SintRoeselare Izegem Oostrozebeke ErpeLangemarkVilvoorde Gavere LievensMere Poelkapelle Ingelmunster Vleteren Houtem Wielsbeke Zingem Asse Herent Kruishoutem Wemmel Machelen Affligem Haaltert Moorslede Zwalm Kortenberg Waregem Denderleeuw Ternat Zaventem Leuven Oudenaarde Zottegem Herzele Zonnebeke Poperinge Ieper Kuurne Liedekerke WortegemKraainem Dilbeek Deerlijk Bertem Petegem Roosdaal Boutersem WezembeekWevelgem Anzegem Horebeke Brussel Oppem Ninove Bierbeek Kortrijk Wervik Lennik Tienen Lierde Tervuren Menen SintMaarkedal Brakel Zwevegem Huldenberg Pieters- Drogenbos Geraardsbergen Heuvelland Hoegaarden Kluisbergen Avelgem Leeuw Mesen Linkebeek Overijse Hoeilaart Beersel SintCominesRonse MontGenesiusWarneton de-l'Enclus Spiere-Helkijn Rode Ellezelles Halle Celles Bever
Alveringem
Lo-Reninge
Houthulst
Pittem Ardooie
Tielt
Deinze
Dentergem
Frasnes-Lez-Anvaing
7
Eandis vormt in de vrije energiemarkt een cruciale schakel tussen producenten en verbruikers.
producenten elektriciteit
CREG/VREG
distributienetbeheerders
invoerders aardgas
Elia
Fluxys
klanten leveranciers
Structuur van de Eandis-groep
Deelnemers
Structuur van de Eandisgroep.
70 %
30 %
Gemeenten
Electrabel
7 distributienetbeheerders 100 % Eandis
Werkmaatschappij Filialen
De Stroomlijn
Indexis
67 %
70 %
De Stroomlijn De Stroomlijn is een klantencommunicatiecentrum. Eandis is eigenaar van 1 648 aandelen De Stroomlijn op een totaal van 2 500 aandelen, hetzij 67 % min 2 aandelen. Twee leden van het Managementcomité van Eandis, met name de heren Luc De Bruycker en David Termont, houden elk één aandeel in de cvba De Stroomlijn aan. De overige aandelen van De Stroomlijn zijn in het bezit van de Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Watervoorziening cvba (TMVW) voor 849 aandelen en de heer Ludy Modderie, directeur-generaal TMVW, voor één aandeel.
Indexis Indexis is een filiaal van de Vlaamse en Waalse operatoren Eandis en ORES en levert een aantal diensten met betrekking tot de vrije energiemarktprocessen. Indexis is een federaal bedrijf, dat verbruiksgegevens op een onafhankelijke en vertrouwelijke manier beheert. Eandis is op 31 december 2010 eigenaar van 2 251 290 aandelen Indexis op een totaal van 3 216 131 aandelen, wat overeenkomt met 70 %. De overige aandelen zijn in het bezit van ORES cvba (964 839 aandelen), en van de heren Guy Peeters en Jacques Hugé (elk voor 1 aandeel).
8
Cijfers 2010 De omzet van Eandis over 2010 weerspiegelt een heropleving van de economie na de moeilijke jaren 2008 en 2009.
Omzet (in miljoen €) 1200
1000
800
600
400
200
0 2006
Het aantal sociale klanten blijft groeien (+ 9,4 % t.o.v. 2009) ondanks alle inspanningen van de distributienetbeheerders.
2007
2008
2009
2010
Aantal sociale klanten 60000 55000 50000
Elektriciteit Aardgas
45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 2006
Op 5 jaar tijd kwamen er bijna 1 000 Eandis-medewerkers bij. Meer taken zoals de openbaredienstverplichtingen opgelegd door de overheid, vergen nu eenmaal de inzet van meer mensen. Eind 2010 bedroeg het personeelsbestand 4 296 personen.
2007
2008
2009
2010
2009
2010
Aantal medewerkers 4400 4200 4000 3800 3600 3400 3200 3000 2006
2007
2008
9
Budgetmeters elektriciteit (E) en aardgas (G)
De budgetmeter gas heeft snel zijn plaats veroverd: er zijn reeds meer dan 15 500 actieve meters.
70000 60000
E actief G actief
E opgesteld G opgesteld
50000 40000 30000 20000 10000 0
2006
2007
2008
2009
2010
Bruto investeringen (in miljoen €)
Het investeringspeil, zowel voor elektriciteit als voor gas, blijft voortdurend toenemen.
700 Aardgas 600
Elektriciteit
500 400 300 200 100 0 2006
2007
2009
2008
2010
Getransporteerde volumes (in MWh - 2007 = 100%) 140 135
Elektriciteit
130
Graaddagen
Aardgas 125 120 115 110 105 100 95 90 2007
2008
10
2009
2010
Na een terugval in 2009 steeg het elektriciteitsvolume opnieuw in 2010. De gasactiviteit nam toe, mede door het koudste jaar van de voorbije jaren.
Ondanks de fors opgetrokken doelstellingen werd er opnieuw meer energie bespaard dan opgelegd. De uitstekende scores van de voorbije jaren konden nog worden verbeterd.
REG: doelstellingen en resultaten (in bespaarde GWh) 1800
resultaat eis VEA
1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0
2007
2006
De betrouwbaarheid van de elektriciteits distributie blijft onverminderd op een uitstekend niveau. Sinds 2006 was de uitvalduur nog nooit zo beperkt (2010: 21 minuten en 53 seconden).
2009
2008
2010
Leveringsonbeschikbaarheid elektriciteit (incl. onderbrekingen in transportnet) 0,8
35
0,7 0,6 30 0,5 0,4
duur (in min/j) frequentie (# getroffen cabines/#cabines) 25
0,3 0,2 0,1
20 minuten
0,0 2006
2007
2009
2008
11
2010
frequentie
Voorstelling van de vennootschap Bestuursorganen (samenstelling per 2 maart 2011) Raad van Bestuur
Voorzitter
1ste Ondervoorzitter
2de Ondervoorzitter
3de Ondervoorzitter
Geert Versnick
Luc Dehaene
Cathy Plasman
Sophie Dutordoir
Leden
Jos Ansoms
Piet Buyse
Ann Coolsaet
Christiaan De Groof
Mike Nachtegael
Dirk Otte
André Sarens
Filip Thienpont
Bart Martens
Johan Timmermans
Patrick Mensalt
Louis Tobback
Secretaris
Daniël Vanpoucke
Dirk Vansina
12
Mieke Van Wesemael
Tom Vervoort
Nick Vandevelde
Uitvoerend Comité
Managementcomité
Auditcomité
Voorzitter Geert Versnick
Voorzitter Guy Peeters
Voorzitter Jos Ansoms
Ondervoorzitter Luc Dehaene
Ondervoorzitter Luc De Bruycker
2de Ondervoorzitter Cathy Plasman
Leden Geert Craeynest Frank Demeyer Luc Desomer Paul Gistelinck Erwin Herzeel David Termont Walter Van den Bossche
Leden Piet Buyse André Sarens Louis Tobback Geert Versnick
Leden Jos Ansoms Piet Buyse Ann Coolsaet Bart Martens Patrick Mensalt Mike Nachtegael Dirk Otte Filip Thienpont Johan Timmermans Louis Tobback Daniël Vanpoucke Dirk Vansina Mieke Van Wesemael Tom Vervoort Secretaris Nick Vandevelde
Secretaris Nick Vandevelde
HR-Comité Voorzitter Geert Versnick Leden Jos Ansoms Christiaan De Groof Luc Dehaene Cathy Plasman Secretaris Nick Vandevelde
Managementcomité Eandis. Vlnr: Luc De Bruycker, Erwin Herzeel, Guy Peeters, Geert Craeynest, Walter Van den Bossche, Paul Gistelinck, David Termont, Luc Desomer en Frank Demeyer.
13
Administratieve gegevens •
Oprichting op 29 april 2002 te Brussel (onder de naam Electrabel Netmanagement Flanders nv en later Electrabel Netten Vlaanderen nv); op 30 maart 2006 omgevormd tot Eandis cvba
•
Vennootschapsvorm: cvba (coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid)
•
Zetel van de vennootschap: Brusselsesteenweg 199 in 9090 Melle
•
Ondernemingsnummer 0477.445.084
•
Btw-nummer BE 0477.445.084 - RPR Gent
•
Geregistreerd aannemer onder nr. 04.27.11
•
Website: www.eandis.be
•
Algemeen correspondentieadres: Eandis cvba Brusselsesteenweg 199 9090 Melle
Nuttige contacten •
Algemeen nummer 078 35 35 34 werkdagen 8-20 uur, zaterdag 9-13 uur vragen over nieuwe aansluitingen, verzwaren van aansluitingen, verplaatsen en vervangen van meters, vragen over de opneming van meterstanden, rationeel energiegebruik (REG), budgetmeters en dienstverlening sociale leverancier
•
Gasreuk 0800 65 0 65 - 24 uur op 24 en 7 dagen op 7
•
Storingen en defecten 078 35 35 00 - 24 uur op 24 en 7 dagen op 7
•
Doven en slechthorenden kunnen gasreuk, storingen en defecten melden via sms-codebericht naar 0477 77 70 80 - Meer info op www.eandis.be
•
Defecte straatlampen 0800 6 35 35 - www.straatlampen.be - 24 uur op 24, 7 dagen op 7
•
Ombudsdienst 0800 60 001 werkdagen 8-20 uur, zaterdag 9-13 uur Postbus 60, 9090 Melle
Aandeelhouders De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en aardgas zijn de aandeelhouders van Eandis: Distributienetbeheerder
Aantal aandelen
% op totaal
Gaselwest
57 830
16,60
IMEA
47 944
13,76
Imewo
78 105
22,42
Intergem
38 139
10,94
Iveka
49 976
14,34
Iverlek
67 701
19,43
Sibelgas
8 736
2,51
TOTAAL
348 431
100,00
14
Kencijfers op 31 december 2010 Eandis Financieel Balanstotaal
1 359 miljoen euro
Omzet
1 188 miljoen euro
Personeel Aantal personeelsleden • Kaderleden • Uitvoerend
4 296 795 3 501
Voltijds equivalent (VTE) • Kaderleden • Uitvoerend
4 174,92 790,31 3 384,61
Exploitatiecijfers (in opdracht van de distributienetbeheerders) Aankopen Bedrag geplaatste bestellingen namens distributienetbeheerders (euro)
879 901 280
Aantal medewerkers gecontracteerde aannemers (VTE)
2 221
Uitbating en Beheer Netten Gerealiseerd investeringsbudget 2010 (bruto, in mio €, excl. Slimme meters/netten en Clearing House)
615,4
Voorzien investeringsbudget 2011 (bruto, in mio €, excl. Slimme meters/netten en Clearing House)
636,8 66 787 25 431 41 356
Nieuwe aansluitingspunten • Elektriciteit • Aardgas Nieuw aangelegd elektriciteitsnet (km)
1 970
Nieuw aangelegd aardgasnet (km)
978 21 minuten en 53 seconden
Aantal minuten / jaar / klant leveringsonbeschikbaarheid via middenspanningsnet Behaald percentage herstelling openbare verlichting binnen de norm
97 %
Aardgas Aansluitingspunten
1 559 199
Lagedruknet (km)
32 390
Middendruknet (km)
7 486
Elektriciteit Aansluitingspunten
2 520 630
Laagspanning
2 504 507
Middenspanning
16 123
Laagspanningsnet (km)
58 192
Middenspanningsnet (km)
32 077
Lampen openbare verlichting, monumentenverlichting, verkeerssignalisatie ...
806 433
15
Rationeel energiegebruik (REG) Primaire energiebesparing
1 711 GWh
Toegekende REG-premies
166 940
Bedrag uitgekeerde premies
39 072 428 euro
Aantal inschrijvingen voor de energieboekhoudsoftware
6 049
Sociale openbaredienstverplichtingen Toegangspunten toegewezen aan DNB als sociale leverancier: • Elektriciteit • Aardgas
57 351 43 879
Opgestelde budgetmeters elektriciteit
62 704
Opgestelde budgetmeters aardgas
18 081
Budgetmeters elektriciteit geplaatst tijdens boekjaar
7 637
Budgetmeters aardgas geplaatst tijdens boekjaar
13 583
Actieve budgetmeters elektriciteit
31 646
Actieve budgetmeters aardgas
15 559
Oplaadpunten budgetmeterkaarten
290
Aantal opladingen elektriciteit
368 607
Aantal opladingen aardgas
181 931
Totale omzet SODV-klanten
109 186 736 euro
Omzet opladingen budgetmeters
30 291 119 euro
LAC-zittingen
1 630
LAC-dossiers
83 114
Klantencontacten Klantenkantoren
25
Bezoekers klantenkantoren
304 314
Telefonische oproepen callcenter Gemiddeld aantal bezoekers website per maand
1 644 957 164 959
Meteropneming Toegangspunten met jaarlijkse opname: aantal opgenomen
4 268 925
Toegangspunten met maandelijkse opname: gemiddeld aantal opgenomen/maand
24 616
Toegangspunten met automatische (kwartier) uitlezing
29 001
16
Missie, visie, strategie, waarden Missie De missie geeft aan wat onze reden van bestaan is. Energie is een basisbehoefte voor iedereen. Wij brengen, met aandacht voor mens en omgeving, dag en nacht elektriciteit en aardgas op een betrouwbare en veilige manier tot bij elke klant in ons werkingsgebied. Vanuit onze maatschappelijke opdracht bevorderen wij het zuinig gebruik van energie en organiseren wij de energielevering bij mensen met betaalmoeilijkheden.
Visie De visie geeft aan waar de organisatie heen wil op middellange termijn. We streven voortdurend naar meerwaarde voor de aandeelhouders, de klanten, de medewerkers en de overheid en willen daarom: • symbool staan voor een kwaliteitsvolle dienstverlening • het referentiepunt zijn voor alle nutsbedrijven in België • de maatschappelijke rol vervullen die de overheid van ons verwacht • een aantrekkelijk bedrijf zijn op de arbeidsmarkt • de marktwaarde van Eandis optimaliseren.
Strategie De strategie zegt hoe de organisatie haar visie wil realiseren. Door: • permanent te werken aan de competentie en de tevredenheid van de medewerkers • aandacht te hebben voor veiligheid en milieu • initiatieven te bevorderen en door: onze processen actief te beheren • op ethische wijze te ondernemen • gericht communicatie te voeren •
en tevens te garanderen dat we: diensten verlenen op de meest klantgerichte manier • beantwoorden aan de eisen van de regulatoren • onze financiële performantie verhogen •
beogen we aandeelhouderswaarde te optimaliseren op korte en lange termijn.
Waarden De waarden geven aan hoe de individuele medewerkers de visie van het bedrijf realiseren. Bij de uitvoering van onze activiteit houden we vijf basiswaarden voor ogen: • klantgerichtheid • performantie • onafhankelijkheid • aandacht voor de medewerkers • zin voor verantwoordelijkheid.
17
Verslag van de Raad van Bestuur Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij verslag uit over de activiteiten van Eandis cvba tijdens het achtste boekjaar van de vennootschap. In het activiteitenverslag vindt u de belangrijkste gebeurtenissen en evoluties van de voorbije verslagperiode. In het jaarlijks financieel verslag leggen wij de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening voor: de balans, de resultatenrekening met commentaar en de toelichting, afgesloten per 31 december 2010, en de winstverdeling, evenals de geconsolideerde jaarrekening opgesteld volgens de IFRS-standaarden, voor de periode die eindigde op 31 december 2010. Daarin worden ook enerzijds de verklaring van de personen verantwoordelijk voor de jaarrekeningen en het jaarverslag (artikel 12, §2 van het Koninklijk Besluit van 14 november 2007 betreffende de verplichtingen van emittenten van financiële instrumenten die zijn toegelaten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt) en anderzijds het verslag van de commissaris opgenomen. In de loop van 2010 heeft Eandis de hoedanigheid aangenomen van een vennootschap die een beroep heeft gedaan op het publieke spaarwezen, dit ingevolge de obligatie-uitgiften in juni en december 2010. De relevante wet- en regelgeving, onder meer de transparantiewetgeving, zijn voortaan dan ook op de vennootschap van toepassing. We dienen geen enkele wijziging in de consolidatiekring te melden.
Eandis als moedermaatschappij consolideert volgens de integrale methode twee dochterondernemingen: De Stroomlijn cvba met een kapitaalparticipatie van 1 648 aandelen op een totaal van 2 500 (65,92 %), en Indexis cvba met een kapitaalparticipatie van 2 251 290 aandelen op een totaal van 3 216 131 aandelen (70 %). De andere participaties van Eandis, met name in een aantal regionale bedrijvencentra, worden niet geconsolideerd omdat de onderneming er geen beslissende invloed kan uitoefenen op de oriëntatie van het beleid of de aanstelling van een meerderheid van de bestuurders. Er zijn geen vermeldingen genoteerd met betrekking tot het verkrijgen van eigen aandelen. Er is geen verwerving van aandelen van de moedervennootschap of door een dochtervennootschap. De vennootschap gebruikt geen afgeleide financiële instrumenten (‘derivaten’) die van betekenis zijn voor de beoordeling van haar activa, passiva, financiële positie en resultaat. De vennootschap heeft geen bijkantoren. Er is geen tegenstrijdigheid van belangen vastgesteld conform artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen. Op het vlak van onderzoek en ontwikkeling heeft Eandis in 2010 een Europees octrooi verkregen voor haar concept voor datacommunicatie over laagspanningsnetten dankzij filtering en poorten met breedbandverbindingen (Power Line Communications – PLC). Voor deze toepassing is ook een wereldwijd octrooi in behandeling. Ook voor enkele andere innovaties is een octrooiaanvraag in voorbereiding. Op 24 december 2010 heeft Eandis op vraag van distributienetbeheerder Gaselwest 197 aandelen in het Bedrijvencentrum Regio Kortrijk NV (maatschappelijke zetel te 8560 Wevelgem, Vlamingstraat 4) overgenomen van Electrabel NV voor een bedrag van 58 859 euro. Met deze aandelenovername komt de totale aandelenparticipatie van Eandis in het Bedrijvencentrum Regio Kortrijk op 962 aandelen.
18
Bepalingen over Corporate Governance Bovenop de vergoeding die door de Algemene Vergadering werd vastgelegd voor de controlewerkzaamheden uitgevoerd door de commissaris van de vennootschap, met name Deloitte Bedrijfsrevisoren met als vaste vertegenwoordiger de heer Dirk Cleymans, werd een netto bedrag van 623 000 euro toegekend. Dit bedrag kaderde in het door het Auditcomité goedgekeurde globale budget. Het mandaat van Deloitte Bedrijfsrevisoren als commissaris van de onderneming verstrijkt na afloop van de Jaarvergadering op 29 april 2011. Aan deze Jaarvergadering zal een voorstel ter goedkeuring worden voorgelegd om het revisorenkantoor Ernst & Young, vertegenwoordigd door de heer Jan De Luyck, aan te stellen als commissaris van Eandis voor een termijn van drie jaar. De Raad van Bestuur zal ook de Ondernemingsraad van Eandis vooraf over dit voorstel consulteren. De onderneming wordt bij haar werking geconfronteerd met een aantal onzekerheden en risico’s. Sinds enkele jaren pakt Eandis de potentiële risico’s gestructureerd aan via een methodiek van ‘integraal risicobeheer’. In 2010 werd deze methodiek in diverse domeinen verder uitgerold. Door een permanente opvolging en door de implementatie van diverse procedures worden de onzekerheden en risico’s maximaal onder controle gehouden en gereduceerd. De belangrijkste financiële processen worden door de interne auditdiensten op risico’s geauditeerd. Om een voortdurende verbetering van het bestuur van Eandis te realiseren, heeft de Raad van Bestuur zijn eigen werking geëvalueerd. Dat gebeurde overeenkomstig de bepalingen van de Belgische Corporate Governance Codes die als basis hebben gediend voor het Corporate Governance Charter van Eandis. Een dergelijke procedure wordt in toepassing van de regels voor deugdelijk bestuur om de twee jaar georganiseerd. Een volgende evaluatie is voorzien in 2012.
Eandis heeft een Corporate Governance Charter uitgewerkt en gepubliceerd. De Belgische Corporate Governance codes voor beursgenoteerde (code-Daems) en niet-beursgenoteerde ondernemingen (code-Buysse) die als maatstaf dienen voor de kwaliteit van deugdelijk bestuur, hebben als inspiratiebron gefungeerd bij het uitschrijven van het Corporate Governance Charter van Eandis. Net zoals in beide genoemde codes staat ook bij Eandis het correcte evenwicht tussen ondernemerschap en controle en tussen prestatie en conformiteit met de regels centraal. Naast de algemene context van Corporate Governance of ‘deugdelijk bestuur’ is het Eandis-charter ook opgemaakt in het kader van de bepalingen die door de wet- en decreetgever werden beslist naar aanleiding van de vrijmaking van de energiemarkt en die zich in eerste instantie toespitsen op de verhouding tussen netwerkbeheerder en netwerkgebruiker. Die regels garanderen aan alle netwerkgebruikers een niet-discriminerende toegang tot het netwerk. In de loop van 2010 waren er tien vergaderingen van de Raad van Bestuur, waarvan er één plaatsgreep via de schriftelijke procedure. Het Uitvoerend Comité van Eandis vergaderde acht maal. Zowel het Auditcomité als het HR-comité kwamen in de loop van 2010 elk vijf maal samen.
Remuneratie voor bestuurders en management De bestuurders van de vennootschap ontvingen voor hun prestaties in 2010 gezamenlijk een totale netto vergoeding van 49 651,87 euro (verplaatsingsvergoedingen inbegrepen). De loonkost voor de leden van het Managementcomité van Eandis bedroeg voor het jaar 2010 in totaal 3 691 107,91 euro. de Raad van Bestuur, 2 maart 2011
19
Belangrijke gebeurtenissen na afsluiten van het boekjaar 2010 •
besteed aan de maatschappelijke waarde van de slimme meter: de voordelen op het vlak van de energie-efficiëntie, privacyaspecten, de beveiliging van gegevens en de meerwaarde voor de consumenten en de samenleving zullen nader worden bekeken.
In de loop van februari 2011 hebben de Raad van Bestuur van Eandis en de Raden van Bestuur van de verschillende DNB’s de resultaten van het proefproject (‘Proof of Concept’) met 4 200 slimme meters te Leest en Hombeek geëvalueerd. Op technisch vlak is de proef meer dan geslaagd te noemen: het technisch concept dat Eandis heeft uitgewerkt voor de slimme meter, werkt degelijk. Ook voor de andere aspecten die tijdens deze test werden onderzocht, werden positieve resultaten opgetekend; dat geldt onder meer voor de organisatie van de uitrol, de ICTondersteuning en het organisatiemodel.
De kosten voor het pilootproject zijn reeds – met akkoord van de CREG – opgenomen in het distributienettarief. Tijdens deze tweede fase zal bijzondere aandacht worden geschonken aan de verschillende maatschappelijke aspecten van het gebruik en de invoering van de slimme meter. •
De betrokken Raden van Bestuur hebben op basis van deze resultaten het licht op groen gezet voor een tweede fase, de pilootfase van het project, die bestaat uit de opstelling van 40 000 slimme meters in diverse gebieden verspreid over het werkingsgebied van de Vlaamse gemengde DNB’s. Zo wil Eandis de technische systemen verder optimaliseren tot een mature technologie die geschikt is voor een grootschalige uitrol. Door middel van een kosten-batenanalyse zal in het pilootproject de economische haalbaarheid van een globale uitrol worden onderzocht. Bijzondere aandacht zal daarbij worden
20
Het Vlaams Decreet houdende wijziging van het Elektriciteitsdecreet van 17 juli 2000 en het Energiedecreet van 8 mei 2009 trad in voege op 30 januari 2011. Hierdoor moet de injectie van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen en kwalitatieve WKK’s door de netbeheerders kosteloos worden uitgevoerd en de overeenstemmende kosten worden als openbaredienstverplichtingen beschouwd. Hierop heeft Eandis de aanrekening van deze kosten stopgezet met ingang van de facturatiemaand februari 2011. Deze regeling heeft aanleiding gegeven tot bijkomend overleg over deze materie met de federale en regionale regulator.
Activiteitenverslag
Een moderne samenleving zonder energie is ondenkbaar. Vanuit die gedachte stelt Eandis zich op als een maatschappelijk geëngageerd bedrijf.
21
Energie is een essentieel element in onze samenleving. Elektriciteit en aardgas zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. De opdracht van Eandis bestaat erin om, met de passende aandacht voor mens en milieu, elektriciteit en aardgas op een betrouwbare en veilige manier tot bij elke klant in ons werkingsgebied te brengen. We doen dat vierentwintig uur op vierentwintig, zeven dagen op zeven. Vanuit die overwegingen heeft Eandis belangrijke maatschappelijke engagementen op zich genomen. We onderhouden en ontwikkelen de distributienetten voor elektriciteit en aardgas. Meer specifiek bevorderen we het zuinig en rationeel energiegebruik en staan we in voor de energielevering bij mensen met betaalmoeilijkheden. Onze opdracht brengt ons voortdurend in contact met vele verschillende belanghebbenden (‘stakeholders’): eindgebruikers, aandeelhouders, investeerders, de eigen medewerkers, overheden... Elk van hen heeft specifieke verwachtingen ten aanzien van Eandis en de uit daging bestaat erin om voor elk van hen meerwaarde te creëren. Dat wil Eandis realiseren dankzij een doorgedreven kwalitatieve dienstverlening gekoppeld aan een hoge graad van efficiëntie in haar dagelijkse werking. Dat principe heeft gestalte gekregen in negen strategische doelstellingen, die elk een hoofdstuk vormen in dit activiteitenverslag: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
permanent werken aan de competentie en tevredenheid van onze medewerkers aandacht hebben voor veiligheid en milieu initiatieven bevorderen processen actief beheren ondernemen op ethische wijze gerichte communicatie voeren diensten verlenen op de meest klantgerichte manier beantwoorden aan de eisen van de regulatoren de financiële performantie verhogen.
Bij het uitstippelen van haar strategie op middellange termijn heeft Eandis erover gewaakt dat nieuwe initiatieven niet ten koste zouden gaan van de huidige kwaliteit en betrouwbaarheid van de distributienetten. Elke beleidsmaatregel wordt daarom getoetst op zijn financiële, technische en logistieke haalbaarheid en, niet het minst, op zijn maatschappelijke aanvaardbaarheid voor de eindgebruikers. De overheid rekent op de distributienetbeheerders en hun werkmaatschappijen om belangrijke elementen uit haar energiepolitiek te realiseren. Openbaredienstverplichtingen van sociale, ecologische en technische aard, rationeel energiegebruik, het 20-20-20 energiebeleid: voor elk van die beleidsdoelstellingen stelt Eandis zich op als een loyale partner van de diverse overheden om de gestelde objectieven te bereiken. Waar nodig en mogelijk zal Eandis zelfs proactief optreden en een voortrekkersrol spelen. Vanuit zijn expertise en ervaring kan en wil Eandis fungeren als hefboom naar de lokale besturen en allerlei maatschappelijke groepen om waardevolle innoverende ideeën en technieken ingang te doen vinden. Maar deze maatschappelijke opdracht heeft uiteraard ook een (maatschappelijke) kostprijs. De kosten voor onze werking beïnvloeden via het distributienettarief rechtstreeks een deel van de factuur die de eindgebruiker betaalt voor de energie die hij verbruikt. Een billijk en aantrekkelijk rendement op de gedane investeringen is en blijft een economische noodzaak om de nodige toekomstige investeringen in de distributie van elektriciteit en gas mogelijk te maken. Ook over die aspecten wil Eandis in alle openheid communiceren met alle belanghebbenden.
22
Enkele opvallende werken uitgevoerd in 2010 Van 1 januari tot 31 december, overdag en ’s nachts, in weer en wind, elke dag weer de klok rond. Van Mol tot De Panne en van Hoogstraten tot Spiere-Helkijn. Onze ploegen en onze medewerkers staan altijd en overal paraat om grote en kleine werken tot een goed einde te brengen, om de eindgebruikers te verzekeren van een kwalitatief hoogstaande energie bevoorrading en om waar nodig problemen snel en vakkundig te verhelpen. Achter de vele cijfers van netuitbreidingen en interventies aan de netten voor elektriciteit en gas schuilt telkens weer een verhaal. Enkele van de spectaculairste en opvallendste verhalen uit 2010 uit alle windstreken van ons werkingsgebied brengen we graag even op de voorgrond.
Negen cabines in nieuw Kortrijks winkelcentrum Het winkelcentrum ‘K in Kortrijk’ is een aanwinst voor het plaatselijke stadscentrum. Maar tegelijk vormde het voor onze technische ploegen een uitdagende werf want maar liefst 12 MVA opgesteld vermogen bleek noodzakelijk om het hele complex van stroom te kunnen voorzien. Dankzij de minutieuze voorbereidingen was de klus tijdig geklaard en kon het winkelcentrum zonder problemen de deuren openen voor het publiek.
Sanering van oude gasfabriek in Turnhout De diensten van het infrastructuurgebied Kempen zijn gehuisvest aan de Koningin Elisabethlei in Turnhout. Op dat terrein werd tussen 1861 en de Tweede Wereldoorlog stadsgas gemaakt. Naar aanleiding van de werken voor de uitbreiding en modernisering van de bestaande gebouwen op deze site wordt de historische bodemverontreiniging nu aangepakt in samenspraak met de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM). Twee vliegen in één klap: bodemsanering en betere huisvesting voor de medewerkers van het infrastructuurgebied Kempen.
naar het transformatorstation in Lier moest soelaas brengen. Het gekozen traject was niet van de makkelijkste: vooral de onder boringen van het Netekanaal, een spaar bekken en de Nete zelf vormden technische uitdagingen.
Gentse stationstrap verbergt een gascabine De buurt van het Gentse Sint-Pietersstation wordt grondig gerenoveerd, mede in het kader van het project Eurostation. Een oude gascabine moest wel wijken, maar voor de plaatsing van de nieuwe cabine kwam een creatieve oplossing uit de bus. De verloren ruimte onder de toegangstrap tot het station bleek immers uitstekend geschikt als locatie voor de distributiecabine die de hele buurt van gas voorziet.
Netversterking in Lierse tuinbouwregio
Poperinge: vernieuwd marktplein met nieuwe nutsleidingen
De glastuinbouw is in de Netevallei ten zuiden van Lier wijdverspreid. Vele tuinders daar hebben de voorbije jaren geïnvesteerd in kwalitatieve WKK-installaties, waardoor er een plaatselijk onevenwicht dreigde tussen de productie van groene stroom en de afname van elektriciteit. Een aanzienlijke netuitbreiding vanuit dit landelijk gebied
De markt en onmiddellijke omgeving van Poperinge worden in een nieuw kleedje gestoken. Het gaat om een ruim opgevat en gefaseerd vernieuwingsproject, waarbij de nutsleidingen een prominente plaats innemen. Bij deze werken komt heel wat kijken: van archeologische vondsten tot de verrassende ligging van een beek.
23
Merksem: zware middelen voor ingrijpende gaswerken Vernieuwingen aan de spoorbruggen over het Albertkanaal in Merksem (Antwerpen) noopten tot de verplaatsing van een cruciale voedende gasleiding (15 bar). Om te kunnen voldoen aan alle technische vereisten (de nabijheid van druk spoorverkeer bijvoorbeeld) werd gekozen voor het gebruik van een drukbestendige dikwandige stalen gasbuis.
Zenne-Dender sloopt laatste luchtlijn Begin september 2010 ging de laatste luchtlijn middenspanning in het infrastructuurgebied Zenne-Dender tegen de vlakte. Plaats van het gebeuren was Zottegem. Ooit telde dit gebied 600 km bovengrondse MS-leidingen. Nu ligt het hele net ondergronds.
Alpinisten onder de Kallosluis Niet alle distributieleidingen zijn even gemakkelijk te bereiken. Zo is de energiebevoorrading van de Waaslandhaven op de Antwerpse linker Scheldeoever afhankelijk van leidingen die lopen in enkele betonnen kokers 25 meter onder de Kallosluis door. Om de kabels en ophangsystemen in die kokers op een veilige manier te kunnen vernieuwen, werd de hulp van industriële alpinisten ingeroepen.
Ingrijpende netverbeteringen in Zenne-Dender In Sint-Genesius-Rode heeft Eandis vanaf het transformatorstation Espinette een grootscheepse netverbetering doorgevoerd. Een oude schakelpost werd vervangen door een nieuw exemplaar, waarin de nieuwste technieken zijn geïntegreerd. Maar ook verder stroomafwaarts op het net (schakelposten, distributiecabines, voetpadkasten) werden verbeteringen aangebracht.
24
Opmerkelijke voetpadkasten in wijk Klein-Antwerpen De inwoners van de wijk Klein-Antwerpen namen zelf het initiatief om de voetpadkasten ‘aan te kleden’ met kleurrijke krimpfolie. Het resultaat is alleszins opvallend. Bijkomend voordeel: de kasten blijven graffitivrij.
Nieuw transformatorstation in Wilsele kadert in project LeuvenNoord Het stadsbestuur van Leuven, het Vlaams Gewest, De Lijn, de NMBS, de NV Zeekanaal e.a. zijn partners in de geïntegreerde aanpak van het gebied Leuven-Noord. Ook Eandis levert zijn bijdrage in de vorm van een nieuw transformatorstation in Wilsele. Dat station staat in voor de elektrische voeding van maar liefst een kwart van Leuven, waaronder het stadscentrum en de brouwerij Stella Artois (AB-InBev). Met deze ingreep is de elektriciteitsbevoorrading in Leuven grondig vernieuwd.
Oostende: muziek en elektriciteit verenigd in één kiosk Het Oostendse Wapenplein met zijn monumentale muziekkiosk uit 1895 is bij plaatselijke inwoners en toeristen een vertrouwd stadsgezicht. Minder bekend is dat deze kiosk ook een elektriciteitscabine herbergt. Een vernieuwing van deze cabine drong zich evenwel op. De vervanging werd een huzarenstukje waarvoor precisie en mankracht vereist waren. Maar de bewoners van het Wapenplein, de markt, de kermis en de schaatspiste in de kerstperiode zijn nu voor de komende jaren verzekerd van een betrouwbare elektriciteitsvoorziening.
In 2010 hebben de ploegen van Eandis maar liefst 66 787 aansluitingen gerealiseerd: 25 431 voor elektriciteit en 41 356 voor gas. Ze legden 1 970 km nieuwe elektriciteitsleidingen en 978 km nieuwe gasleidingen aan. Daarmee komt de totale lengte van de netten waarvan Eandis de exploitatie verzorgt, nu op 90 269 km voor elektriciteit en op 39 876 km voor gas.
25
26
Onze medewerkers zijn onze belangrijkste troef. Zij maken elke dag opnieuw de maatschappelijke opdracht van Eandis in de praktijk waar.
27
Permanent werken aan de competentie en tevredenheid van onze medewerkers
4 296
werknemers op 31 december 2010
De voorbije jaren heeft Eandis een sterke groei gekend, die zich ook heeft vertaald in een duidelijke aangroei van het aantal personeelsleden. Nu de sterkste aangroei achter de rug is, komt de klemtoon meer te liggen op de ontwikkeling van het aanwezige potentieel, om de juiste persoon met de juiste competenties op de juiste plaats te hebben, en om de medewerkers voldoende aantrekkelijke loopbaanperspectieven te kunnen bieden.
Streeforganisatie bijna afgerond Het jaar 2009 werd afgesloten met 4 189 medewerkers op de loonlijst. Eind 2010 was dat aantal toegenomen met 107 medewerkers (+ 2,6 %) tot een totaal van 4 296 medewerkers (of 4 174,92 voltijds equivalenten). Voor 2011 verwacht Eandis een afname van dat groeiritme, vooral omdat de streeforganisatie bereikt is (enkele uitzonderingen niet te na gesproken). In het kader van de langetermijnvisie wordt ook voor de personeelsevolutie een projectie gemaakt van de toekomstige behoeften en een streefcijfer vooropgezet. De personeelskost van Eandis maakt deel uit van de kosten die worden gedekt door het distributienettarief dat ultiem door de eindgebruikers wordt betaald. Gebaseerd op een uitgebreide inventaris van de nodige competentieprofielen (aanwezig, te ontwikkelen of aan te trekken) wordt de streeforganisatie van Eandis uitgetekend. Die werkwijze biedt ook de mogelijkheid om de financiële impact te berekenen.
Eandis, een aantrekkelijke werkgever Eandis behoudt zijn aantrekkingskracht als werkgever, zo blijkt uit de spontane jobsollicitaties en uit de reacties op gepubliceerde vacatures. We behaalden goede scores in twee onafhankelijke marktonderzoeken: met name ‘Top Employer 2009’ van het CFR Institute en ‘Beste Werkgever 2010’ van het uitzendbureau Randstad. Daarbij kunnen we troeven op tafel leggen zoals een stabiele en financieel gezonde werkomgeving, een transparant en marktconform verloningspakket, en een groot sociaal bewustzijn. Technisch geschoolde kandidaten komen af op de vele innovaties waar Eandis momenteel mee bezig is; dan denken we aan het programma voor de introductie van slimme meters of de vele IT-uitdagingen. Dat alles werd vertaald in ludieke slogans als ‘Papa is een krak in zijn vak’ en ‘Zit innoveren in je genen?’. We gebruiken deze slogans als blikvangers in onze vacaturepublicaties.
Talentcyclus opgestart Ervaring is een onmiskenbaar pluspunt voor elke medewerker bij Eandis. Het beleid wil iedereen de nodige ruimte bieden om die ervaring tijdens zijn/haar loopbaan op te bouwen. Maar wie na een gevulde loopbaan
28
het bedrijf verlaat, neemt meteen ook een pak ervaring mee. Om dat niet verloren te laten gaan, heeft Eandis, ook met het oog op successieplanning, een talentcyclus opgestart. Jong talent wordt ontwikkeld via een gerichte aanpak van opleiding en begeleiding; deze ontwikkelingsplannen worden afgestemd op concrete organisatienoden.
CAO-90: resultaten worden beloond De wetgeving (Collectieve Arbeids overeenkomst nr. 90) laat toe dat werkgevers aan hun personeel een netto bonus uitkeren indien vooraf bepaalde bedrijfsobjectieven worden gehaald. Ook Eandis maakt gebruik van de geboden mogelijkheden. In overleg met de werknemersvertegenwoordigers werden duidelijke en objectief meetbare doelstellingen gedefinieerd en de collectief behaalde resultaten werden vertaald in een bonus. Dat gebeurde zowel voor kaderleden als voor uitvoerende personeelsleden.
Gestructureerde samenwerking met Vlerick Leuven Gent Management School Eandis en de Vlerick Management School werken reeds geruime tijd samen voor diverse opleidingen. In 2010 kreeg die samenwerking een nieuwe dimensie met de Eandis-leerstoel rond flexibele bevoorradingsketens (‘resilient supply chains’). Hoe pak je complexe logistieke processen in de bevoorrading aan: dat zal het voorwerp uitmaken van kennisopbouw vanuit een theoretische en praktische achtergrond. Eandis en Vlerick zullen hun kennis en ervaringen op dit vlak uitwisselen. Vooral met het oog op een eventuele massale uitrol van slimme meters kan deze kennis helpen bij de uitbouw van een gepaste logistieke strategie.
29
30
De samenleving hecht terecht veel belang aan veiligheid en milieuzorg. Eandis ook.
31
23 353
energiescans uitgevoerd in 2010
Aandacht voor veiligheid en milieu Professioneel werken met elektriciteit en aardgas: dat is onze kernopdracht, dat verwacht de samenleving van ons, daartoe worden vele van onze medewerkers opgeleid. Vandaar ook dat een veilige omgang met deze energiebronnen een absolute prioriteit is. Maar veiligheid gaat verder dan louter de fysieke bescherming van mensen en installaties. We willen de impact van onze activiteiten op omgeving en leefmilieu zo beperkt mogelijk houden.
Veiligheid in 2010: goede resultaten maar blijvende waakzaamheid Onze basisproducten zijn elektriciteit en gas (fluïda). Omgang met die producten houdt steeds een zeker risico in. Maar door een verantwoorde aanpak en een consequente veiligheidshouding kunnen die risico’s maximaal worden ingeperkt. De ambities van Eandis inzake veiligheid zijn resoluut: nul arbeidsongevallen met werkverlet die te wijten zijn aan het werken met fluïda. De veiligheidsresultaten 2010 worden weergegeven in onderstaande tabel: Resultaat 2010
Resultaat 2009
30
39
Frequentiegraad*
4,71
6,52
Aantal dagen werkonbekwaamheid
524
623
Ernstgraad**
0,08
0,10
Arbeidsongevallen met werkonbekwaamheid
aantal ongevallen x 106
* Frequentiegraad = aantal risico-uren
** Ernstgraad =
aantal verloren kalenderdagen x 103 aantal risico-uren
Voor het jaar 2010 konden we goede resultaten boeken inzake de frequentie- en de ernstgraad. De vooropgestelde doelstellingen werden zo goed als behaald. En de scores waren beter dan in het jaar 2009. Met deze resultaten mag Eandis zich gerust de ‘best in class’ noemen. Een verheugende vaststelling is alleszins dat verschillende entiteiten het voorbije jaar konden afsluiten zonder arbeidsongevallen met werkverlet. Minder positief is het feit dat twee fluïdumongevallen met werkverlet bij het eigen personeel werden genoteerd. Dat was de aanleiding voor een video waarin één van de slachtoffers van deze ongevallen getuigt en de directie een verklaring aflegt om de medewerkers te herinneren aan het belang van een correcte toepassing van de geldende veiligheidsinstructies en het dragen van de persoonlijke beschermingsmiddelen.
Samenwerken met de veiligheidsdiensten Bij ernstige incidenten op de distributienetten van elektriciteit en gas, of wanneer externe factoren de veiligheid van deze netten bedreigen, is een vlotte samenwerking tussen verschillende diensten noodzakelijk. Brandweer, politie, civiele bescherming, andere nutsmaatschappijen en de diensten van Eandis hebben dan vaak elk hun specifieke taak in de beveiliging van mensen en infrastructuur. Hoe verloopt die samenwerking? Zijn die diensten in dergelijke omstandig heden goed op elkaar ingespeeld qua communicatie en materieel? Wat zijn de specifieke risico’s in de nabijheid van gas- en elektriciteitsnetten?
32
De brandweerkorpsen van Deerlijk en Kortrijk hebben met Eandis twee oefeningen gehouden. Ook in de regio Mechelen werden de gemeentebesturen en hulpdiensten uitgenodigd om de samenwerking opnieuw onder de loep te nemen. Een delegatie van de provinciale Communicatie- en Informatiecentra (de 101-centrales) maakte kennis met de werking van de Distributie Operaties Centra van Eandis. De onderlinge communicatie bij noodsituaties werd verder gestroomlijnd.
Opleiding als sleutel tot veilig werken Een perfect opgeleide medewerker is zich bewust van de mogelijke risico’s bij zijn taakuitoefening. Reeds vele jaren integreert Eandis veiligheid in alle technische opleidingen. Daarvoor worden ook de nodige praktische hulpmiddelen ter beschikking gesteld. In juni 2010 werd in Mechelen een gloednieuw gasopleidingsterrein in open lucht ingehuldigd, met een oppervlakte van ruim 2 200 m². Het simuleert reële situaties uit de praktijk, en cursisten kunnen er onder deskundige begeleiding gasexploitatietechnieken aanleren op een net onder druk.
Opleiding: ook voor de aannemers Een aanzienlijk deel van onze taken wordt uitgevoerd door aannemers die in opdracht en onder toezicht van Eandis werken. Het is belangrijk dat ook zij de strengste veiligheidsnormen naleven. Via opvolgtrainingen wordt dat aspect voortdurend in de verf gezet. Eén van de thema’s die in 2010 aan bod kwamen, was de correcte signalisatie van werven zodat de veiligheid van voorbijgangers, omwonenden en eigen medewerkers verzekerd blijft en dat iedereen de minste hinder ondervindt van de werf.
Beveiliging van informatie Eandis sensibiliseert langs diverse kanalen zijn medewerkers om de talloze bedrijfsdata op informatiedragers oordeelkundig te beveiligen. Met enkele eenvoudige vuistregels zoals een oordeelkundig gebruik van sterke paswoorden kan reeds heel wat onheil worden voorkomen.
Milieu In 2009 was Eandis gestart met een doorgedreven inventarisatie van de milieu-impact van zijn eigen werking. 2010 is het jaar van de eerste realisaties geworden. Leidraad bij dit alles is de Milieubeleidsverklaring die de Raad van Bestuur heeft uitgevaardigd. Kerngedachte is het economisch, ecologisch en duurzaam werken. Concrete uitgangspunten voor het milieubeleid zijn: • minstens even goed doen als opgelegd in de regelgeving • milieuzorg integreren in alle geledingen van de organisatie en de processen • een proactief milieurisicobeheer en een verbetering van de milieuprestaties • permanent stimuleren van energie-efficiëntie bij alle stakeholders • open communicatie hierover.
33
Alle informatie over het milieubeleid en de realisaties van Eandis op dat vlak vindt u in het Milieurapport 2010. We doen hier slechts een beperkte greep uit de tientallen initiatieven die in 2010 op touw werden gezet. Bewustwording van de alternatieven voor het dagelijkse woon-werkverkeer met de wagen, dat was het opzet van de Mobiliteitsweken. De mogelijkheden van het openbaar vervoer, de fiets en carpoolen met enkele collega’s kregen de nodige aandacht. Een absolute blikvanger zijn de tien elektrische wagens die Eandis ter beschikking stelt van carpoolende medewerkers. Daarmee hoopt Eandis een brede maatschappelijke beweging op gang te trekken waarbij meer en meer mensen in contact komen met elektrische wagens en zo de vaak onterechte vooroordelen hierover kunnen worden weggenomen. Door gerichte sensibilisering bij het eigen personeel is Eandis erin geslaagd de CO2uitstoot van het wagenpark te reduceren. Eenvoudige maatregelen zoals het bevorderen van carpooling of het kritisch in vraag stellen van de noodzaak van een voorgenomen verplaatsing blijken onmiddellijk resultaten op te leveren.
REG-actieplannen: focus op verschillende doelgroepen De overheid legt aan de distributienetbeheerders resultaatverplichtingen op voor besparingen op het totale elektrische eindverbruik. Daarbij komen zowel huishoudelijke als niet-huishoudelijke afnemers in het vizier. Een breed gamma van maatregelen wordt ingezet om die doelstellingen te bereiken; het jaarlijks REG-actieplan van de distributienetbeheerders integreert al deze maatregelen. Eandis heeft ervoor gekozen om de REG-inspanningen gericht toe te spitsen op goed afgelijnde doelgroepen om zodoende een zo groot mogelijk rendement op de geleverde inspanningen te boeken. Onderwijsinstellingen, lokale besturen, beschermde afnemers, huishoudelijke afnemers: ze hebben elk hun eigen behoeften en verwachtingen en het REG-beleid wordt daar maximaal op afgestemd. Voor de lokale besturen heeft Eandis een specifiek aanbod van energiediensten ontwikkeld onder de naam ‘EnergieDiensten voor Lokale Besturen’ (EDLB). Meer info daarover in het hoofdstuk “Het bevorderen van initiatieven”. Om de doelgroep van de sociaal zwakkeren optimaal te bereiken, werkt Eandis nauw samen met de sociale huisvestingsmaatschappijen en sociale verhuurkantoren. Die hebben vaak snel toegang tot deze mensen om hen bij te staan met eenvoudige maar rendabele energie besparende ingrepen. In 2010 werden zo verschillende isolatieprojecten opgestart, met ondersteuning van het Vlaams Energieagentschap (VEA). Ook de energiescans hebben in 2010 hun nut bewezen. Bij 23 000 eindgebruikers ging in opdracht van Eandis een energiescanner langs om het energiegebruik te analyseren en eenvoudige maar doeltreffende energiebesparende tips mee te geven. Tijdens 2010 werd een totaal budget van 39,1 miljoen euro besteed aan de sensibilisering rond REG en aan REG-premies.
34
Stilstaan is achteruitgaan. Dankzij doordachte innovaties en vernieuwende initiatieven wil Eandis een voortrekker zijn en de referentie op alle terreinen van het distributienetbeheer.
35
Het bevorderen van initiatieven
4 200
slimme meters in eerste testfase
Nieuwe maatschappelijke uitdagingen vragen om nieuwe en vernieuwende oplossingen. Eandis heeft de ambitie om innoverend denken en werken binnen haar organisatie alle kansen te geven. Enkele opvallende realisaties van 2010 bewijzen dat het werkt.
Innovatieproject ‘slimme meters’ op kruissnelheid met prima resultaten In onze verslaggeving over 2009 hebben we al uitgebreid aandacht besteed aan de ontwikkelingen rond slimme meters. Die nieuwe energiemeters meten net als de huidige generatie meters het elektriciteits- en gasverbruik. Maar nieuw is dat elektronische communicatietechnologie aan de meter is toegevoegd, waardoor de meterstand op afstand kan worden uitgelezen. Er is dus dataverkeer in twee richtingen, vanuit het distributienet naar de eindgebruiker toe en omgekeerd. De voordelen van een dergelijk systeem zijn legio: • de verbruiker en de distributienetbeheerder beschikken over quasi onmiddellijke gegevens over het energieverbruik, wat toelaat in te grijpen en energiebesparingen te realiseren • de verbruiksgegevens zijn accurater, gedetailleerder en sneller beschikbaar • de fraudebestrijding kan efficiënter worden aangepakt • dankzij een grotere energie-efficiëntie moet minder worden geïnvesteerd in bijkomende productiecapaciteit • er is een positieve milieu-impact. Maar het is duidelijk dat de invoering van slimme meters de architectuur van de distributienetten wezenlijk verandert. Dat vergt zware investeringen in nieuwe apparatuur, in de communicatie-infrastructuur, in de plaatsing van dergelijke toestellen en in de informaticaondersteuning van het hele gebeuren. Op Europees niveau is afgesproken dat, op basis van de resultaten van een kostenbatenanalyse, bij 80 % van de energiegebruikers voor wie de kosten-batenanalyse positief uitvalt, een slimme verbruiksmeter moet geplaatst zijn tegen het jaar 2020, of indien er geen kosten-batenanalyse is uitgevoerd, moet dit het geval zijn bij 80 % van de afnemers. Eandis pleit er al geruime tijd voor dat alle betrokken partijen de voor- en nadelen van de slimme verbruiksmeter goed zouden afwegen om te beslissen hoe de invoering ervan best kan gebeuren en om te bepalen wie welke kosten moet dragen en aan wie welke baten toekomen. Om deze discussie op objectieve basis te kunnen voeren en uiteraard om zelf ervaring op te doen met slimme meters besliste Eandis een proefproject (‘Proof of Concept’) uit te bouwen in de Mechelse deelgemeenten Leest en Hombeek. Daar plaatsten onze medewerkers in de loop van 2010 ruim 4 200 slimme meters bij de eindgebruikers, zodat we mogen zeggen dat Leest en Hombeek werden omgebouwd tot het eerste slimme energienetwerk in Vlaanderen. Bedoeling was om uit te testen wat de mogelijkheden en beperkingen zijn van deze slimme meters eens ze geïntegreerd zijn in een reëel distributienet. Het project werd mee ondersteund door Infrax en PBE.
36
Eén van de aspecten die in Leest en Hombeek werden uitgetest, was de betrouwbaarheid en de kwaliteit van de PLC-verbinding (Power Line Communication) die toelaat data via het laagspanningsnet te versturen. Hier heeft Eandis baanbrekend werk verricht want deze PLC-toepassing is een geheel eigen ontwikkeling van de Eandis-ingenieurs. Hiervoor werd trouwens een Europees octrooi bekomen. De Raad van Bestuur van Eandis zal begin 2011 alle resultaten van het proefproject evalueren. Niet alleen de technische maar ook de logistieke, financiële en maatschappelijke aspecten zullen daarbij aan bod komen. Indien deze evaluatie positief uitvalt, is de verwachting dat een tweede, ruimere pilootfase kan worden opgestart met ongeveer 50 000 slimme meters in diverse testgebieden in Vlaanderen. Het is dan de bedoeling de maturiteit van de technologie verder op punt te stellen, te bekijken hoe een eventuele algemene uitrol moet worden georganiseerd qua logistiek, opleiding en communicatie en hoe de interne organisatie van Eandis moet worden aangepast om een dergelijke grootscheepse uitrol van slimme meters in goede banen te leiden. Zo kan dat pilootproject dan de aanloop vormen naar een veralgemeende uitrol van de slimme meter in Vlaanderen. Eandis neemt zijn verantwoordelijkheid en is de voortrekker in Vlaanderen voor de ontwikkeling van de slimme meter en de integratie ervan in het geheel van de energiedistributie.
Denken aan een slim energienet (‘smart grid’) De komst van de slimme meter staat voor de deur. Maar wat verder in de toekomst wacht het slimme energienetwerk: volledig bidirectioneel, flexibel aanstuurbaar en aangepast op wijd verspreide decentrale productie onder vele vormen. Dat zal een ware revolutie teweegbrengen in het denken en werken rond de distributie van elektriciteit en aardgas. Eandis heeft daarom beslist actief te gaan deelnemen aan het platform ‘Smart Grid’ dat onder impuls van de Vlaamse overheid in het kader van het actieplan Vlaanderen In Actie (VIA) tot stand werd gebracht. Het opstellen van beleidsadviezen, kennisopbouw, het creëren van maatschappelijk overleg en het aanpassen van de marktprocessen werden als hoofd doelstellingen van het Smart Grid-platform naar voren geschoven.
Elektrische voertuigen Het bestaan en de voordelen van elektrische voertuigen dringen stilaan door bij brede lagen van de bevolking. Maar de echte doorbraak van de elektrische wagen laat op zich wachten. Het ontbreken van een aantal noodzakelijke randvoorwaarden speelt hier wellicht een belangrijke rol. Oplaadpunten bijvoorbeeld. Eandis beseft dat de distributeurs van elektriciteit, vanuit hun specifieke maatschappelijke taken, de mogelijkheden van elektrische mobiliteit in de verf kunnen zetten. Zelf wil Eandis ervaren welke effecten een grootschalige introductie van elektrische voertuigen op het elektriciteitsnet zou kunnen hebben. Carpoolende medewerkers kunnen gratis gebruik maken van één van de tien elektrische wagens die Eandis heeft aangekocht. De eerste reacties zijn overwegend positief: ‘even wennen, maar best aangenaam rijden’.
37
Eandis laat ook diverse personaliteiten kennis maken met de elektrische wagen. Bij hun bezoek aan het Eandis-hoofdkantoor in Melle konden de Vlaamse minister-president Kris Peeters en de Amerikaanse ambassadeur Howard Gutman een ritje maken met een elektrische wagen.
LED-verlichting: ook voor openbare verlichting? Iedereen raakt vertrouwd met LED-verlichting (Light Emitting Diode). Waarom die technologie dan ook niet toepassen in de openbare verlichting, waar ze toch aanzienlijke energie besparingen zou kunnen opleveren? Eandis heeft de mogelijkheden van dit idee uitvoerig getest in samenwerking met het gespecialiseerde onderzoekslaboratorium Laborelec. De resultaten toonden aan dat een grootschalig gebruik van LED-technologie in openbare verlichting vandaag voorbarig is, maar duidelijk extra mogelijkheden biedt inzake baken- of monumentverlichting. De nadelen van de geteste generatie openbareverlichtingstoestellen zijn een te grote terugval in lichtsterkte, een niet optimale spiegelwerking en een te groot aantal defecten waardoor een optimale veiligheid op de weg nog onvoldoende kan worden gegarandeerd. Eandis zal deze beloftevolle technologie echter op de voet blijven volgen.
Speciale opdrachten vergen speciale werkmiddelen Voor de soms hooggespecialiseerde opdrachten van Eandis hebben bepaalde diensten van Eandis nood aan specifiek materiaal. De dienst ‘speciale gastechnieken’ zet sinds 2010 enkele bijzondere bedrijfswagens in: een polystoppvrachtwagen, een gasstopvrachtwagen met laadkraan en een gasdetectiewagen. De gebruikers zelf hebben de belangrijkste ideeën aangebracht om deze voertuigen op maat zo efficiënt en polyvalent mogelijk uit te rusten. De polystoppvrachtwagen is zo uitgerust dat aanboringen of afstoppingen op PE-gasleidingen kunnen worden uitgevoerd zonder onderbrekingen van de gastoevoer of omschakelingen op het gasnet. Om de systematische en periodieke opsporing van gaslekken mogelijk te maken zet Eandis een gasdetectiewagen in. Dat voertuig zuigt al rijdend lucht op, die ogenblikkelijk wordt geanalyseerd op de aanwezigheid van methaandeeltjes. Door een automatische koppeling van de resultaten van deze peilingen aan GPS-coördinaten en digitale gasnetplannen, beschikken de infrastructuurdiensten heel snel over nuttige en betrouwbare input voor de nauwkeurige lokalisatie van problemen en de herstelling van de gasdistributienetten.
Energiediensten voor lokale besturen: innoverende dienstverlening die rendeert Eandis en de lokale besturen als partners in Rationeel Energiegebruik. Dat is de essentie van het aanbod EnergieDiensten voor Lokale Besturen (EDLB). Waar de klemtoon in 2009 nog lag op de voorbereiding en de bekendmaking van het EDLB-aanbod bij de doelgroep, werd 2010 het jaar van de eerste concrete realisaties. Het is een verheugende vaststelling dat de gemeentebesturen met hun interesse voor 2 700 projecten massaal hebben gereageerd.
38
Tientallen dossiers zijn momenteel nog in onderhandeling. Het toont aan dat EDLB beantwoordt aan een onmiskenbare maatschappelijke behoefte. Door het grote succes van EDLB kan Eandis niet op alle vragen tegelijk ingaan, en werd een gefaseerde aanpak van de ingediende projecten afgesproken, met prioriteitstelling op basis van objectieve criteria. Het EDLB-aanbod wordt gepresenteerd in de vorm van een producten- en dienstencatalogus, met daarin zowel advies en technisch ontwerp als projectuitvoering. De catalogus steunt op verschillende pijlers: verwarming, koeling en ventilatie; verlichting; isolatie en hoogrendementsbeglazing; energiebeheer en hernieuwbare energie. Er is bijzondere aandacht voor de openbare verlichting. De gemeenten krijgen de mogelijkheid om in te tekenen op een aanbod van quickscans of een uitgebreider masterplan openbare verlichting. Voor de financiering van dergelijke projecten kan het lokaal bestuur opteren voor zelffinanciering of voor een prefinanciering door de distributienetbeheerder.
Eandis - Energiediensten Brusselsesteenweg 199 9090 Melle
Het afgelopen jaar werden 265 energieaudits en 319 energiescans uitgevoerd. Wat betreft energieadvies werden 26 planadviezen verstrekt, 12 meetcampagnes uitgevoerd en 1 energiezorgplan opgesteld. Einde 2010 waren er met maar liefst 95 openbare besturen die deelnemer zijn in een distributienetbeheerder kaderovereenkomsten afgesloten en met 60 lokale besturen waren de onderhandelingen nog bezig. Daarnaast waren er al 16 kaderovereenkomsten met andere lokale besturen zoals OCMW’s, autonome gemeentelijke bedrijven e.a. We noteerden in totaal 218 goedgekeurde projectcontracten voor een omzet van 1,4 miljoen euro, met vooral contracten voor stookplaatsen, relighting en regeling. Voor de openbare verlichting werden 127 quickscans afgewerkt en 3 masterplannen opgestart. 078 35 35 34
[email protected] www.eandis.be
De stad Tielt is een goed voorbeeld van hoe EDLB in de praktijk succesvol kan zijn. Tielt stond voor een dringende renovatie van de stookplaats in het cultuurcentrum Gildhof. Binnen een krappe tijdslimiet werd de stookplaats volledig vernieuwd voor de start van het nieuwe stookseizoen. Binnen de oorspronkelijke budgetplanning beschikt Gildhof nu over een installatie die ten opzichte van het vergelijkbaar verbruik vroeger nu 48 % zuiniger verwarmt. Het succes van dit eerste project heeft Tielt ertoe aangezet om een tweede stookplaatsrenovatie, nu in de Stedelijke Academie voor Muziek & Woord, op te starten. En enkele relightingprojecten zitten nog in de pijplijn.
39
Ook in 2011 en volgende jaren zullen gelijkaardige EDLB-projecten bij de lokale besturen een substantiële bijdrage leveren tot het terugdringen van de CO2-uitstoot en tot daadwerkelijke besparingen op de energiefactuur van de lokale besturen, zonder dat daarbij hun begroting extra belast wordt. Het EDLB-aanbod zal in 2011 nog verder worden uitgebreid. Naast het bestaande aanbod zullen verlichting, klimaatregeling en isolatie als nieuwe thema’s aan bod komen. Aan de openbare besturen zullen ook onderhoudscontracten worden aangeboden. De sensibilisering voor de brede waaier aan mogelijkheden binnen het globale EDLB-aanbod zal worden opgevoerd. De voorbereidingen hiervoor werden trouwens al opgestart in 2010.
Technology Watch: gestructureerd omgaan met innovaties in technologie Eandis heeft een aparte dienst ‘Technology Watch’ uitgebouwd om op een gestructureerde manier innovaties binnen het eigen bedrijf te ontwikkelen en te beschermen en te speuren naar bruikbare innoverende technologie buiten het bedrijf.
40
Door zijn unieke rol in het energielandschap moet Eandis rekening houden met talloze maatschappelijke bekommernissen. Een procesgestuurde aanpak van onze werking helpt ons daarbij.
41
Processen actief beheren
2015
Streefdatum voor het Clearing House
Een procesmatige aanpak van onze kernopdracht is de beste waarborg voor een kwalitatief hoogstaande, veilige en bedrijfszekere dienstverlening. Enkel indien onze processen op maat gesneden zijn van de vele eisen die aan het bedrijf worden gesteld, kunnen we alle belang hebbenden tegemoetkomen in hun verzuchtingen. De eindgebruiker wil vakkundig en snel geholpen worden, de overheid wil dat we op een onafhankelijke, transparante en efficiënte manier werken, de aandeelhouder wil een verantwoorde vergoeding voor de financiële middelen die in onze onderneming werden geïnvesteerd.
Procesmatig en dynamisch Eandis heeft resoluut gekozen voor een procesmatige aanpak van haar activiteiten. Dat vormt de beste garantie om onze dienstverlening correct te laten verlopen en al onze afnemers op een identieke wijze te behandelen. Bovendien kan Eandis op die manier opereren in strikte onafhankelijkheid, zoals de wetgever het vraagt. Maar procesgestuurd werken staat niet gelijk met een statische aanpak, integendeel. Alle processen binnen de onderneming zijn beschreven en gedocumenteerd. Op regelmatige basis houden we onze processen kritisch tegen het licht om efficiëntieverbeteringen te zoeken of om nieuwe technische en organisatorische mogelijkheden in te voeren. In 2010 heeft Eandis – na een grondige meerdaagse doorlichting door een extern bureau – een hernieuwing verkregen van het ISO 9001-certificaat voor het proces ‘Werken aan aansluitingen’.
Clearing House: meer duidelijkheid over de toekomstige marktorganisatie 2010 bracht meer duidelijkheid over de plannen voor de oprichting van een Clearing House, zeg maar een centrale verrekenkamer voor alle data die tussen de marktpartijen op een vrije energiemarkt moeten circuleren, zoals verbruiks- en adresgegevens of technische gegevens over de aansluiting en de opgestelde verbruiksmeters. Na diepgaande gesprekken tussen verschillende marktactoren bereikten Eandis, Infrax, Ores en Sibelga overeenstemming over de basisprincipes voor een nog op te richten federaal Clearing House. Die principes en afspraken werden gedetailleerd neergeschreven in een Memorandum of Understanding
42
tussen de genoemde partijen. Zij zullen een nieuwe vennootschap oprichten om dit Clearing House mogelijk te maken. Andere dan de huidige betrokken partijen kunnen op een later tijdstip alsnog toetreden tot dit initiatief. Centraal staat de nood aan een gezamenlijk Clearing House; alle partijen delen deze nood. Daarvoor zouden er uniforme marktspelregels moeten komen, onder meer in de ontwikkeling van MIG-6. MIG (Message Implementation Guide) is een berichtenprotocol voor de geïnformatiseerde datacommunicatie tussen netbeheerders en leveranciers. Op dit ogenblik wordt gewerkt aan de versie MIG-5. MIG-6 zou in een volgende fase ook de introductie van smart metering moeten kunnen opvangen. De verdere voorbereiding en concrete uitwerking van het Clearing House zal nog veel inspanningen vergen. Maar alleszins tonen de initiatiefnemers hiermee aan dat er hen veel aan gelegen is om de energiemarkt zo efficiënt mogelijk te organiseren. Ook hierin wil Eandis tegemoetkomen aan een belangrijke maatschappelijke bekommernis.
Indexis De ontwikkelingen rond het Clearing House zijn ook van groot belang voor Indexis, voor 70 % een dochteronderneming van Eandis. Indexis staat immers in voor een aantal hooggespecialiseerde informaticagebonden diensten met betrekking tot de processen op de vrije energiemarkt. Samengevat zijn dit: het verwerken (‘treat’) en het doorsturen (‘forward’) van meetgegevens voor elektriciteit en gas. Indexis is vandaag actief in Vlaanderen en Wallonië; de onderneming werkt in strikte onafhankelijkheid en vertrouwelijkheid. Sleutelbegrippen zijn kwaliteit en snelheid.
Naast de dagelijkse operationele werking heeft Indexis in 2010 belangrijk voorbereidend werk geleverd voor de ontwikkeling van MIG-5 en het Clearing House. Dat gebeurde in drie verschillende trajecten (marktprocessen, Clearing House, transitie naar Clearing House). Eind 2010 telde Indexis 64 medewerkers. Luc De Bruycker, directeur-generaal en ondervoorzitter van het Managementcomité van Eandis, heeft in de loop van 2010 de verantwoordelijkheid van gedelegeerd bestuurder van Indexis op zich genomen.
Gouden Handen: aannemers beloond voor hun kwaliteit Eind mei 2010 heeft Eandis voor de tweede maal de Gouden Handen uitgereikt. Deze onderscheiding wordt toegekend aan aannemers die de beste scores behaalden in de categorieën ‘werken aan het net’ (aanleg van ondergrondse leidingen, aanpassingen aan cabines enz.) en ‘werken voor klanten’ (aansluitingen, plaatsen van budgetmeters enz.). Kwaliteit, veiligheid en vakbekwaamheid worden beloond, met de ISO 9001-kwaliteits norm als uitgangspunt.
De invoering van Mobile/Click voor onderhouds- en investeringswerken volgt nog. Met de veralgemeende uitrol van Mobile/ Click beschikt Eandis over een krachtige ondersteuning voor enkele van haar basisprocessen.
Bij de aannemers geldt deze onderscheiding nu al als een belangrijke referentie voor de kwaliteit van het afgeleverde werk.
Mobile en Click: een belangrijk hulpmiddel voor de technische ploegen De aansturing van de tientallen technische ploegen die instaan voor eerste interventies en aansluitingen, is een hele klus. Om dat in goede banen te leiden is Eandis enkele jaren geleden gestart met een project om deze teams uit te rusten met mobiele pc’s en digitale werkdossiers (Mobile) en een grotendeels geautomatiseerde werk planning (Click). In 2010 werden de laatste infrastructuurgebieden omgeschakeld naar deze toepassingen voor aansluitingen en eerste interventies. De hele omschakeling ging gepaard met een doorgedreven opleiding voor alle betrokken medewerkers. Voor velen onder hen was het zelfs een eerste kennismaking met de mogelijkheden van een pc.
Onze processen afstemmen met deze van andere nutsbedrijven Vooral bij dossiers voor verplaatsingen van kabels en leidingen zijn er frequente en intense contacten tussen Aquafin en Eandis, ook al omdat bij dergelijke werken op aanvraag van Aquafin een 100 % subsidie aan Eandis voorzien is. Beide nutsbedrijven zijn rond de tafel gaan zitten om te bekijken hoe de administratieve afhandeling van deze werken kon worden vereenvoudigd en versneld. Met resultaat, want in een overeenkomst hebben Eandis en Aquafin
43
een regeling getroffen over openstaande dossiers uit het verleden en tegelijkertijd voor de toekomst een hele reeks operationele afspraken vastgelegd over coördinatie van de werken, gegevensuitwisseling, financiële regelingen enz. De samenwerking tussen Eandis en Aquafin bewijst dat nutsbedrijven afspraken kunnen maken waar zijzelf en derden beter van worden.
sectoren (water, energie e.a.) moeten kunnen samenbrengen. Het sluit aan bij bestaande initiatieven als GiPOD1 , KLIP2 , GRB3... De opstart van CoDAM gebeurt trouwens in overleg met de Vlaamse overheid. Verkennende gesprekken waren er in 2010. 2011 zou het jaar moeten worden waarin CoDAM een vaste vorm kan aannemen.
Minder hinder-beleid: Eandis is een actieve partner in diverse initiatieven
Flexibiliteit is een grote uitdaging voor de informaticadienst. De noden van de bedrijfsactiviteiten veranderen soms veel sneller dan de IT-toepassingen en infrastructuur kunnen worden aangepast. In 2010 heeft Eandis grote inspanningen geleverd, onder meer door in te spelen op het principe van software als een dienstverlening (‘software as a service’). De IT-ondersteuning van het EDLB-aanbod werd volgens dat principe geïmplementeerd. Ook andere grote bedrijfsprojecten die nood hebben aan een opvolging van de ingezette middelen, worden zonder wachttijd efficiënt ondersteund.
De openbare weg opengooien voor werken aan ondergrondse nutsleidingen is nooit aangenaam voor omwonenden en passanten. Daarvan zijn we ons bij Eandis goed bewust. Daarom ook wil ons bedrijf alle nuttige initiatieven rond minder hinder bij nutswerken actief steunen. In 2010 werd onder de naam ‘CoDAM’ (voluit: Centrum voor Openbaar Domein Asset Management) een nieuw initiatief opgestart. De bedoeling is om binnen een nieuwe structuur alle relevante informatie over werken op het openbaar domein te integreren. Synergiemanagement en minder hinder staan daarbij voorop. CoDAM zou op Vlaamse schaal nutsbedrijven uit diverse
ICT-park flexibel uitbouwen
Elk informaticaplatform moet geregeld naar een hogere versie worden gebracht om zich blijvend van de ondersteuning van de leveranciers te kunnen verzekeren. Het SAPplatform vormt de kern van onze activiteiten. Vandaar dat een aanpassing (‘upgrade’) van dit platform niet zonder risico of impact is. Eandis is erin geslaagd haar SAP-systemen zonder hinder voor de gebruikers te actualiseren en er nog enkele nieuwe functionaliteiten aan toe te voegen.
Kortere doorlooptijden voor aanbestedingsdossiers Elk jaar lanceert Eandis vele aanbestedings dossiers voor aankopen van goederen en diensten of voor het contracteren van aannemers. Voor elk dossier betekent dit dat telkens zowel een aanbestedingsdossier als een gunningsdossier moet worden besproken
1 2 3
44
GiPOD: Generiek Informatie Platform Openbaar Domein, een informatie-uitwisselingsplatform tussen alle partijen die betrokken zijn bij innames van het openbaar domein ten gevolge van werken of manifestaties KLIP: Kabel- en leiding Informatie Portaal, de centrale planaanvraagmodule voor Vlaanderen GRB: Grootschalig Referentie Bestand, een grootschalig bestand met geografische informatie over Vlaanderen (gebouwen, percelen, wegen, waterlopen e.d.m)
en goedgekeurd door de Raad van Bestuur van Eandis en deze van de zeven distributienetbeheerders. Om deze complexe procedure te vereenvoudigen en te versnellen, kan Eandis sinds 2010 werken op basis van een algemene volmacht van de verschillende DNB’s. De vernieuwde werkwijze biedt alle waarborgen voor een transparante gang van zaken en voor controle.
Het correct beheren van de aanwezige informatie: een uitdaging Omdat datakwaliteit van groot belang is voor Eandis, hebben we een systeem voor informatiemanagement opgezet. Daarin pogen we de sleuteldata juist te definiëren, zodat iedereen die rapporteert, precies weet welke cijfers hij of zij hanteert en welke lading deze cijfers dekken. In de organisatie hebben we de rollen en processen ingevoerd om dit geheel te borgen. Zo kunnen we op middellange termijn belangrijke stappen voorwaarts zetten naar een betere kwaliteit en betrouwbaarheid van de beschikbare informatie.
45
46
Ons maatschappelijk engagement uit zich ook in de manier waarop de onderneming wordt geleid. Deugdelijk bestuur en ethisch ondernemen zijn voor Eandis meer dan woorden.
47
Ondernemen op ethische wijze
92,5 %
onze score op de tevredenheidsenquête
Zelf het goede voorbeeld geven, dat zou de samenvatting kunnen zijn van het beleid van Eandis inzake ethisch ondernemen. Eandis en de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders vervullen als gereguleerde marktspelers een unieke rol in het energielandschap. Maar die rol brengt bijzondere verantwoordelijkheden met zich mee. Juist daarom besteedt Eandis veel aandacht aan een correcte en doorleefde invulling van de begrippen ‘deugdelijk bestuur’ en ‘ethisch ondernemen’.
Ethisch handelen binnen Eandis In het Corporate Governance Charter en de Ethische Gedragscode hebben we beschreven hoe we ons engagement wensen waar te maken. Die documenten zijn publiek toegankelijk via de website, en ze werden ook bij het personeel van Eandis verspreid en toegelicht. Uitgangspunt vormen de vijf basiswaarden van de onderneming: Onze vijf waarden: • klantgerichtheid • performantie • onafhankelijkheid • aandacht voor de medewerkers • zin voor verantwoordelijkheid.
Maar het blijft niet bij algemene principes. Op basis van de bedrijfswaarden en de algemene principes werden concrete tips en richtlijnen opgesteld. De verschillende teams binnen Eandis hebben die regels besproken en vertaald naar de eigen situatie. De procedure voorziet ook een centraal meldpunt waar in alle discretie vragen en mogelijke non-compliancy feiten kunnen worden behandeld. Naar aanleiding van de obligatie-uitgiften heeft de Raad van Bestuur het Corporate Governance Charter aangepast om rekening te houden met de nieuwe verantwoordelijkheden die hierdoor ontstonden.
Ombudsdienst Ondanks alle inspanningen duiken er toch klachten op over onze werking en dienstverlening. In eerste instantie is het de verantwoordelijkheid van de betrokken diensten om deze klachten te behandelen. Als die eerstelijnszorg de klager niet tevreden kan stellen, wordt de klacht over genomen door de ombudsdienst, een onafhankelijke dienst binnen Eandis. Door een betere toegang tot de website zijn meer klachten ontvangen. Ook de mogelijkheid om een klacht in te dienen, is aanzienlijk uitgebreid. De klachten die via de in 2010 opgerichte Federale Ombudsdienst voor Energie zijn gemeld, maken een vijfde uit van alle klachten die de interne ombudsdienst van Eandis behandelt. In 2010 registreerde de ombudsdienst 2 267 tweedelijnsklachten. Dat betekent 57 tweedelijnsklachten per 100 000 EAN’s (één EAN is een uniek aansluitingspunt voor gas of elektriciteit). De tussenkomst van de ombudsdienst leidde tot een tevredenheid met de geboden oplossing van 65 % van de klagers.
48
Tevredenheidsenquêtes leveren nuttige info op Eandis laat op regelmatige basis een tevredenheidsenquête uitvoeren door een onafhankelijk marktonderzoeksbureau. Zo’n meting van de klantentevredenheid vond ook plaats in 2010. De resultaten werden begin 2011 bekendgemaakt. Uit de resultaten onthouden we dat 92,5 % van de ondervraagde klanten in hoge mate tot uiterst tevreden waren over de geleverde prestaties. Vooral de processen waarin veel contactmomenten met de klant aan bod kwamen, konden rekenen op een grote appreciatie bij de ondervraagde klanten. Nieuw is dat Eandis ook heeft gepeild naar de tevredenheid van de eigen bestuurders. Zo willen we ook de manier waarop de onderneming wordt geleid, verder optimaliseren. Een zelfde bevraging vond ook plaats bij de mandatarissen in de Raden van Bestuur van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders. Zij kregen de kans diverse aspecten van de werking van de Raad van Bestuur te beoordelen.
Interne Audit: Eandis kijkt kritisch naar zichzelf De interne auditdienst van Eandis werkt los van alle operationele diensten. Zo vindt in alle onafhankelijkheid en objectiviteit een kritische evaluatie plaats van elk bedrijfsproces en van de manier waarop die processen in de praktijk worden omgezet. Over de resultaten ervan wordt gerapporteerd aan het Managementcomité, het Auditcomité en de verantwoordelijken van de diensten die met de geauditeerde processen werken. Na de audit worden aanbevelingen tot verbetering voorgesteld, die worden omgezet in verbeteracties door de procesverantwoordelijken. Die acties worden op hun beurt opgevolgd door Interne Audit. In de loop van 2010 werden acht procesaudits uitgevoerd waarbij een specifiek proces werd doorgelicht. Onder meer het logistiek beheer en de investeringswerken kwamen aan bod. Voor dergelijke procesaudits is een integraal auditmodel opgebouwd uit 25 controleobjectieven die elk worden getoetst op aanwezigheid, volledigheid, juistheid, registratie en verantwoordelijkheid. De audits leiden telkens tot een gefundeerde uitspraak over de maturiteit van een proces en over de mate waarin de risico’s worden beheerst. Op een gestructureerde manier wordt gezocht naar kritische punten of te corrigeren elementen. Uiteindelijk moeten alle proces domeinen binnen een driejaarlijkse cyclus worden geauditeerd. Er werden ook thema-audits uitgevoerd, zoals naar de kwaliteit van de berichten die het contactcentrum De Stroomlijn doorstuurt naar de infrastructuurgebieden van Eandis. Bovendien werden ook onaangekondigde audits uitgevoerd, de zogenaamde controle-audits. Dat was bijvoorbeeld het geval voor de toepassing van de afspraken over het voorraadbeheer van kabels en buizen op haspels. Ten slotte werd in het kader van de bestaande ISO 9001-certificering voor het proces aansluitingen een opvolgaudit uitgevoerd. Met succes, want Eandis behield het certificaat.
Het Auditcomité als actieve waakhond In de loop van 2010 kwam het Auditcomité vijf maal samen. Het vijfkoppige comité onderzocht onder meer de prijsbepaling en de andere uitgiftevoorwaarden van de beide obligatieleningen, de financiële resultaten van de onderneming volgens de Belgische boekhoudnormen en de internationale IFRS-normen en het gebruik van financiële indekkingstechnieken (renteswaps). Het Auditcomité nam ook kennis van de bevindingen en aanbevelingen naar aanleiding van de interne audits en gaf zijn akkoord met de voorgestelde corrigerende en preventieve maatregelen. Het Auditcomité van Eandis heeft zijn bevindingen telkens overgemaakt aan de Raad van Bestuur.
49
Integraal risicobeheer Elke onderneming moet zichzelf de vraag stellen: wat kan er allemaal mislopen, wat is de waarschijnlijkheid van die risico’s en wat zijn de gevolgen als zo’n risico zich effectief voordoet? Die oefening heeft Eandis gemaakt via het project ‘Integraal Risicobeheer’. Daarmee was al gestart in 2009, en eind 2010 waren de domeinen financiën, juridisch-administratief beheer, ICT, aankoop, personeelsbeheer, asset management, preventie & bescherming en corporate governance uitgerold. In elk van de genoemde domeinen werden de risico’s in kaart gebracht, en het Managementcomité en de senior managers werden hierover bevraagd. Voor elk bedrijfsrisico werden dan de waarschijnlijkheid en de impact ingeschat. Voor de kritische risico’s, dat zijn de risico’s met de hoogste waarschijnlijkheid en/of de zwaarste impact, werd een specifieke strategie ontwikkeld die neerkomt op vermijden, delen, aanvaarden of beperken. Ten slotte hebben we hieraan de nodige beheersmaatregelen gekoppeld. Met dit integraal risicobeheer wil Eandis de risico’s van haar optreden voor de omgeving correct inschatten en maximaal inperken.
Een eerlijk kopje koffie Bij de nieuwe aanbestedingsprocedure voor de catering heeft Eandis doelbewust gekozen voor producten uit de eerlijke handel (‘Fair Trade’). Ook in dergelijke zaken kan een bedrijf het verschil maken.
50
Eandis communiceert open en transparant met haar ultieme opdrachtgever: de brede samenleving. Dat is de kern van ons communicatiebeleid.
51
Gericht communicatie voeren
164 959
gemiddeld aantal bezoekers per maand aan onze website
Eandis wil niet in de verborgenheid opereren, integendeel. Open en helder communiceren aan een zo ruim mogelijk publiek, ook als onze boodschap niet altijd even populair is. Zo willen we duidelijk maken wat onze bijdrage is aan allerlei maatschappelijke ontwikkelingen. Dat is de opdracht die we onszelf stellen.
Communicatie langs vele kanalen Als we contact zoeken met de verschillende doelgroepen voor onze boodschap, zetten we een brede waaier aan communicatiekanalen in. In 2010 varieerde dat van de fysieke aanwezigheid op beurzen, over de aanwezigheid in de audiovisuele media en op het internet tot directe schriftelijke communicatie met de eindgebruikers thuis. Van het huis-aan-huis bedeelde Eandismagazine verschenen in 2010 drie nummers (in maart, mei en november). De lezer vindt er vooral praktisch gerichte informatie in over rationeel energiegebruik, premies en hoe ze aan te vragen, contact gegevens en dergelijke meer. Uit onderzoeken blijkt dat het magazine sterk geapprecieerd wordt.
Ook in 2010 was Eandis – voor de derde maal al – structureel partner van de Openbedrijvendag. Eandis ziet dat initiatief als een uitgelezen kans om zichzelf en zijn activiteiten in de kijker te plaatsen. Meteen is het ook een ondersteuning voor de merknaam en het imago van onze onderneming. Jong en oud, eregenodigden en jan-met-de-pet konden in de hoofdzetel in Melle ervaren hoe Eandis het algemene thema ‘hernieuwbare energie’ in de praktijk brengt. Op maandag kreeg de Openbedrijvendag nog een verlengstuk: scholieren uit secundaire en technische scholen uit de omgeving kregen de kans om in het opleidingscentrum van Eandis iets op te steken van onze werking. De eigen website (www.eandis.be) wint almaar aan belang. Gebruiksgemak, zinvolle interactiviteit, een schat aan praktische informatie en tips, de mogelijkheid om online je verhuis te regelen, een aansluiting of REG-premie aan te vragen of te solliciteren: het zijn allemaal factoren die het succes van onze website uitmaken. Getuige daarvan het gemiddeld aantal bezoekers per maand aan de site gedurende 2010, met name 164 959. In 2009 lag het vergelijkbaar cijfer nog op 115 360 of een toename met maar liefst 43 %. In de loop van 2010 werd de lay-out van de website opgefrist; inhoudelijk werd de site uitgebreid met een luik financiële informatie. Beurzen en gelijkaardige evenementen vormen voor Eandis een prima gelegenheid om in contact te komen met wie op zoek is naar gerichte informatie. Daarom willen we blijven investeren in onze aanwezigheid op beurzen.
Mediacampagne en marktonderzoek In november 2010 liep een breed opgezette communicatiecampagne met spotjes op radio en tv en ondersteuning in de geschreven media. Na afloop van de campagne is een marktonderzoek uitgevoerd door het externe
52
bureau TNS Dimarso. Het onderzoek is opgezet naar analogie met voorgaande jaren, waarbij vooral de naam- en opdrachtbekendheid wordt gemeten. De Raad van Bestuur zal de resultaten van dat onderzoek begin 2011 bespreken.
Deze promotiecampagne voor aardgas kwam uitgebreid aan bod in onze communicatie via het Eandismagazine. Voor de installateurs werd een twaalftal informatieavonden georganiseerd.
Promotiecampagne voor aardgas Mede op aandringen van de overheid leveren de distributienetbeheerders grote technische en financiële inspanningen om de gasnetten uit te breiden en de aansluitbaarheidsgraad voor aardgas te verhogen. Maar die investeringen hebben pas zin indien voldoende gebruikers aansluiten op deze netten. Daarom heeft Eandis een specifieke promotiecampagne opgezet om de voordelen van aardgas als een comfortabele, energiezuinige en milieuvriendelijke energiebron in de verf te zetten. Onder de leuze ‘Natuurlijk kiest u voor aardgas’ liep in 2010 een campagne om de keuze voor aardgas te stimuleren. Specifieke aandacht ging daarbij uit naar de vervangmarkt, vooral eindgebruikers met verwarmingsinstallaties ouder dan 15 jaar. Er werd gekozen voor een dubbele aanpak. Enerzijds wordt de eindgebruiker (particulier of syndicus) rechtstreeks benaderd met een aanbod dat zoveel mogelijk inspeelt op zijn/haar specifieke behoeften. Anderzijds wordt de intermediair aangesproken, zeg maar de gasinstallateur die vaak een eerste aanspreekpunt is en dus een belangrijke ambassadeursfunctie vervult. Zij kunnen rekenen op een vaste contactpersoon bij Eandis. En het aanbod van een gratis aardgasaansluiting in die gebieden waar het net wordt uitgebreid, moet de klant over de streep trekken. In de aanvangsfase werden de commerciële acties uitgetest in de infrastructuurgebieden Zenne-Dender en Leie-Schelde. Om de relaties met de klanten in goede banen te leiden heeft Eandis een specifieke IT-toepassing op poten gezet. Dit CRMbeheersysteem (Client Relation Management) laat toe snel en efficiënt de klantenrelaties, zowel voor dit project rond aardgasprospectie als voor de Energiediensten voor Lokale Besturen, te ondersteunen.
Beleidskwesties aankaarten bij overheden en opiniemakers Eandis wil als een volwaardige partner in het energielandschap verantwoordelijkheid opnemen, maar ook zelf haar belangen verdedigen wanneer dat nodig is. Wanneer de overheid aan de distributienetbeheerders en hun werkmaatschappij Eandis allerlei taken van maatschappelijk belang oplegt, dan vindt Eandis het belangrijk dat alle belanghebbenden weten dat we onze opdrachten als een loyale partner wensen uit te voeren. Maar Eandis wil ook dat alle beleidsmatige en financiële consequenties van dergelijk beleid duidelijk gekend zijn. Vanuit die bezorgdheid heeft de Raad van Bestuur een memorandum aan de nieuwe federale regering opgesteld. Op de Trefdag van de VVSG (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten) gaven we aan de verantwoordelijken van de lokale besturen onze visie weer op enkele actuele hete hangijzers in het energiebeleid.
53
Onderwijs: een doelgroep op zich Met het oog op de toekomst is het onderwijs voor Eandis een belangrijke doelgroep. Zo wil Eandis jongeren graag warm maken voor een technische loopbaan. En aan wie al gekozen heeft voor een technische opleiding wil Eandis de troeven van een baan in de energiedistributie graag in de verf zetten.
Extranet-toepassing voor de bestuurders van Eandis
Gestructureerd communiceren met onze aandeelhouders Op regelmatige tijdstippen tijdens het werkingsjaar brengen we verslag uit over de werking van Eandis en de distributienetbeheerders aan de openbare besturen die deelnemen in de distributienetbeheerders. Via informatiesessies voor college- en gemeenteraadsleden en voor gemeentesecretarissen en financieel beheerders willen we informatie op maat aanleveren. En we bieden de gemeentelijke aandeelhouders een forum om actuele dossiers en problemen te bespreken.
54
In 2010 is Eandis gestart met een extranettoepassing voor de eigen bestuurders. Zij kunnen de vaak lijvige documenten voor de zittingen van de Raad van Bestuur voortaan elektronisch raadplegen en opslaan. In een volgende fase zal deze toepassing ook worden uitgerold voor de bestuurders van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders.
Eandis wil luisteren naar de klant, niet omgekeerd. Op die manier willen we onze dienstverlening afstemmen op de noden van de klant, van kansarme tot lokaal bestuur.
55
Op de meest klantgerichte manier diensten verlenen
80 785
opgestelde budgetmeters op 31 december 2010
De distributie van energie is iets wat ieder van ons aanbelangt. Daarom is een uitstekende dienstverlening van Eandis aan de eindgebruikers – gezinnen, bedrijven en openbare besturen – van essentieel belang. Onze slogan ‘altijd in uw buurt’ geeft perfect onze betrachtingen op dat vlak weer.
Luisteren naar onze klanten Ook al zijn wij niet diegene met wie de eindklant een leveringscontract afsluit, we zijn wel verantwoordelijk voor een perfecte aflevering van de energie tot bij die klant. Wie een aansluiting op het distributienet wil, moet die zonder veel poespas snel en efficiënt geregeld kunnen zien. De klant moet daarom op een vlotte en klantvriendelijke manier met ons in contact kunnen komen. Onze 25 klantenkantoren zijn oordeelkundig ingeplant binnen ons werkingsgebied. In de loop van 2010 kregen zij samen 304 314 bezoekers over de vloer. De meeste bezoeken situeerden zich in de sfeer van de sociale openbaredienstverplichtingen: opladingen van budgetmeterkaarten en andere. Ook voor de informatieverstrekking over premies bewijzen de klantenkantoren elke dag hun nut. Telefonisch komen de eindgebruikers met ons in contact via het contactcentrum De Stroomlijn. De operatoren van De Stroomlijn handelden in 2010 maar liefst 1,64 miljoen oproepen voor Eandis af, dat is een record. In 2009 bedroeg het overeenstemmend aantal oproepen nog 1,57 miljoen. Uit een tevredenheidsenquête bij wie De Stroomlijn gecontacteerd heeft, blijkt dat de klantvriendelijkheid van de medewerkers wordt geapprecieerd. Daarbij blijft de efficiëntie op een hoog peil.
Klachtenbeheer op een nieuwe leest geschoeid Klachten worden bij Eandis niet onder de mat geveegd, maar elke klacht wordt geregistreerd en opgevolgd. Want Eandis wil elke kritische bemerking over zijn werking ter harte nemen om lessen te trekken en verbeteringen door te voeren. In februari 2010 heeft de onderneming een uniform systeem voor klachtenbeheer uitgerold. Het indienen van een klacht werd gemakkelijker en toegankelijker gemaakt onder meer via de website. Alle klachten worden voortaan op een uniforme manier behandeld binnen één enkel proces ‘klachtenbeheer’ en de administratieve verwerking loopt vlotter dankzij een gebruiks vriendelijke IT-tool. Het belang dat Eandis aan het klachtenbeheer hecht, blijkt wel uit het feit dat ruim 500 medewerkers bij het project betrokken waren.
56
Onze rol van sociale leverancier is van groot sociaal belang Ondanks alle bestaande voorzorgsmaatregelen vallen nog steeds veel energiegebruikers uit de boot bij de commerciële energieleveranciers. Van overheidswege zijn de distributienetbeheerders aangesteld om als vangnet op te treden voor deze klanten. Vaak ligt wanbetaling aan de basis van het stopzetten van de commerciële relatie tussen een leverancier en de eindgebruiker. Eandis is doordrongen van het grote maatschappelijke en sociale belang van de vangnetfunctie van de distributienetbeheerders. Voor wie het al moeilijk heeft, kan onze tussenkomst een heel verschil maken. Een belangrijk hulpmiddel in de begeleiding van de sociale klanten is de budgetmeter die zowel voor elektriciteit als voor aardgas kan worden geplaatst. Dankzij de budgetmeter kan een klant met betaalproblemen zijn energieverbruik beter onder controle houden en zo een halt toeroepen aan de oplopende schuldenlast. De distributienetbeheerders kunnen via een beperkte wekelijkse schuldaflossing een in de budgetmeter ingebrachte schuld laten afbouwen. Deze regeling kwam tot stand in overleg met de Vlaamse energieregulator VREG, de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten VVSG, en organisaties die begaan zijn met de sociaal zwakkeren. Deze specifieke categorie van verbruikers geniet bovendien van een bijzonder tarief met maximumprijzen: het sociaal tarief. Volgende cijfers geven een goed beeld van het belang van onze activiteiten als sociale leverancier: aantal opgestelde budgetmeters elektriciteit
62 704 (+ 13,9 %)
aantal opgestelde budgetmeters gas
18 081 (+ 302 %)*
aantal oplaadpunten budgetmeterkaarten omzet opladingen budgetmeters
290 (+ 1,0 %) 30 291 119 euro (+ 66,7 %)*
* De budgetmeter gas werd pas in de loop van 2009 geïntroduceerd, waardoor de cijfers voor 2009/2010, zowel voor het aantal opgestelde gasbudgetmeters als voor de omzet, niet op een vergelijkbare basis zijn.
De samenwerking met de Lokale Adviescommissies (LAC’s) heeft in het verleden reeds haar nut bewezen. In 2010 werd deze samenwerking dan ook voortgezet. De Lokale Adviescommissie is de plaats waar het OCMW en de distributienetbeheerders in hun hoedanigheid van sociale leverancier samenzitten over dossiers van eindgebruikers die er niet in slagen hun schulden te beperken. Enkel indien de LAC oordeelt dat er voldoende gronden toe zijn, wordt beslist over te gaan tot schorsing van de energielevering. Hierna enkele cijfers die een impressie geven van de LAC-werking in het jaar 2010. aantal LAC-zittingen
1 630 (+ 0,7 %)
aantal LAC-dossiers
83 114 (+ 12,6 %)
57
Contactcentrum De Stroomlijn in volle ontwikkeling Bij het contactcentrum De Stroomlijn, een dochteronderneming van Eandis en water maatschappij TMVW, lag de klemtoon tijdens het jaar 2010 op de verdere ontwikkeling naar een volledig autonome werking. Vanaf 1 juni 2010 wordt de volledige permanentie op weekdagen tussen 6 uur ’s ochtends en 22 uur ’s avonds in eigen beheer uitgevoerd. De resultaten van deze activiteitsuitbreiding waren dermate positief dat de Raad van Bestuur het licht reeds op groen heeft gezet voor een studie om eventueel de volledige werking in autonomie te gaan uitvoeren en ook om desgevallend qua infrastructuur niet langer meer een beroep te moeten doen op de diensten van N-Allo. Personeelsaantal
Eind 2010 telde De Stroomlijn 238 personeelsleden in haar drie vestigingen (Gentbrugge, Ieper en Mechelen). Het personeelseffectief steeg tijdens 2010 met 8 eenheden of +3,5 %. Ongeveer 11 % van de medewerkers van De Stroomlijn is tewerkgesteld met een interimcontract. Aantal oproepen voor Eandis
In 2010 verwerkte De Stroomlijn meer dan 1,6 miljoen oproepen voor Eandis. Dat komt overeen met een gemiddelde van ongeveer 6 300 oproepen per weekdag. Service Levels
De activiteiten van De Stroomlijn lenen zich uitstekend tot een continue opvolging aan de hand van objectieve parameters. Voor de dienstverlening door De Stroomlijn werden in samenspraak met de aandeelhouders/opdrachtgevers duidelijke kwaliteitsnormen vastgelegd. De resultaten van De Stroomlijn in 2010 waren meer dan bevredigend. Het percentage beantwoorde oproepen schommelde gedurende het ganse jaar rond 97 %, met een gemiddelde antwoordtijd van 11 seconden (in 2009 nog 14 seconden). Gemiddeld over 2010 werd 85 % van de oproepen binnen de gestelde tijdslimiet beantwoord (in 2009: 82 %). Als norm geldt dat 80 % van de binnenkomende oproepen binnen de 20 seconden moet zijn opgenomen.
Klantvriendelijk, ook voor ooievaars In de Dendermondse deelgemeente Appels heeft Eandis de eerste van vijf houten elektriciteits palen geïnstalleerd met daarop een platform voor ooievaarsnesten. Een prefabwoning voor de ooievaars zeg maar. Het gaat om een project in samenwerking met het Regionaal Landschap Schelde-Durme, de stad Dendermonde en plaatselijke landbouwers.
58
We leggen verantwoording af over alles wat we doen, over hoe we het doen en over de geboekte resultaten. De regulatoren zijn daarbij de eerste beoordelaars van ons werk.
59
1 711 GWh
bespaard dankzij REG-beleid
Beantwoorden aan de eisen van de regulatoren Eandis werkt als exploitant van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en gas in een gereguleerde context. De regulatoren, Vlaams en federaal, hebben dan ook een belangrijke zeg over het reilen en zeilen bij Eandis. In opdracht van de overheid beoordelen zij onze werking.
ICT-stappenplan: een meerjarenproject succesvol en tijdig afgerond De Vlaamse overheid heeft vanaf de vrijmaking van de energiemarkt sterk de verplichting tot onafhankelijkheid van de distributienetbeheerders en hun werkmaatschappij beklemtoond. Vandaar dat de VREG erop stond dat alle informaticasystemen bij Eandis volledig zouden worden losgekoppeld van deze van Electrabel. Dat klinkt redelijk eenvoudig, maar het bleek een ingewikkelde en delicate klus om alle systemen, databanken en toepassingen over te hevelen zonder de ongeveer 4 000 gebruikers nodeloos te hinderen. Eandis kreeg voor het hele project tijd tot eind 2010. En die deadline werd ruimschoots gehaald, want op 23 juni 2010 (dus zes maanden vroeger dan de opgelegde einddatum) werd de laatste draad tussen de IT-systemen van Electrabel en Eandis (figuurlijk) doorgeknipt. Voortaan beschikt Eandis over een volledig autonome en eigentijdse IT-infrastructuur om haar activiteiten te ondersteunen.
Rationeel energiegebruik: Eandis boekt duidelijke resultaten Elke uitgespaarde kWh energie is pure winst. Daarover is iedereen die begaan is met het energievraagstuk, het eens. Om de door de overheid opgelegde doelstellingen van energiebesparing te realiseren, stelt Eandis elk jaar een gedetailleerd REG-actieplan op. Het Vlaams Energieagentschap (VEA) beoordeelt dan de effectiviteit van de maatregelen in dit actieplan. Het REG-actieplan voor 2010 moest een besparing op het globale eindverbruik van elektriciteit opleveren van 3,5 %. Het spitste zich toe op kwetsbare groepen in onze samenleving, een nauwe samenwerking met sociale huisvestingsmaatschappijen en verhuurkantoren en steun aan de lokale besturen in hun energiebeleid. Vooral dakisolatie werd gepromoot als een relatief eenvoudig maar zeer efficiënt hulpmiddel om onmiddellijke besparingen te boeken. In 2010 keerde Eandis in totaal 166 940 REG-premies uit voor een totaal bedrag van 39,1 miljoen euro. Het aantal uitgekeerde premies lag daarmee iets beneden het aantal van 2009 (200 184 uitgekeerde premies), maar het uitgekeerde bedrag lag wel 3,6 % hoger dan in 2009. Voor het jaar 2011 wordt een nieuw accent gelegd op het plaatsen van dak- of zoldervloer isolatie bij woningen met een plat dak. Bij huishoudelijke afnemers zijn 20 300 energiescans voorzien. Voor de beschermde afnemers wordt het normale premiebedrag met 20 % opgetrokken als extra steuntje in de rug. Binnen het bestaande doelgroepenbeleid wordt het gros van de bestaande maatregelen en premies onverminderd voortgezet in 2011.
60
Vernieuwde Technische Reglementen De Technische Reglementen voor Elektriciteit en Gas vormen als het ware de bijbel voor de technische werking van het distributienetbeheer in Vlaanderen. Ze worden opgesteld door de VREG en bij Ministerieel Besluit goedgekeurd. Op 18 februari 2010 werden aangepaste versies van beide documenten van kracht. Eandis heeft tijdens de consultatiefase een constructieve bijdrage geleverd aan de totstand koming van de beide aangepaste Technische Reglementen.
61
62
De werking van Eandis ten bate van de samenleving kost geld. In ons financieel beleid willen we verantwoorde investeringen, kostenbeheersing en stabiliteit in de tarieven verenigen.
63
De financiële performantie verhogen
320 000 000 € bedrag opgehaald in 2010 via de uitgifte van obligatieleningen
Toekomstgerichte plannen en investeringen zijn één ding, ze financieren is een uitdaging op zich. Nu al is duidelijk dat er de komende jaren veel geld zal nodig zijn om de financiering van het distributienetbeheer van morgen rond te krijgen. Wil Eandis haar taak als werkmaatschappij voor de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders en al haar maatschappelijke en sociale opdrachten tot een goed einde brengen, dan is zo’n financiering een noodzaak. Daarom heeft Eandis ondubbelzinnig gekozen voor diversificatie in de financiering. In 2010 heeft Eandis een belangrijke stap gezet door voor de eerste keer de particuliere investeerders aan te spreken. Met groot succes trouwens.
Financiering van het distributienetbeheer slaat nieuwe wegen in Op enkele jaren tijd heeft de financiering van het distributienetbeheer een grondige gedaanteverwisseling ondergaan. Het aandeel van financiering met vreemd vermogen neemt almaar toe, ook al omdat de tariefstructuur voor de distributienetbeheerders zo is opgebouwd en de tariefbevoegde regulator CREG daarop aanstuurt. Financieringstechnieken als bankleningen, thesauriebewijzen en andere zijn intussen gemeengoed geworden. Eandis heeft ook vastgesteld dat er stilaan meer interesse komt van buitenlandse banken en financiële instellingen om bij te dragen tot de financiering van het distributienetbeheer in Vlaanderen. Het aantrekkelijke risicoprofiel en een stabiel regulerend kader met een tariefcyclus van vier jaar spelen hierbij zeker een grote rol. Zoals in het verleden is diversificatie voor Eandis een belangrijk richtsnoer in het uitstippelen van haar financieel beleid. In overleg met de Raad van Bestuur en het Auditcomité poogt het management financieringsbronnen van diverse aard aan te trekken (leningen, obligaties, korte en lange termijn, vaste en variabele rentevoeten, diverse tegenpartijen). Alle financieringen gebeuren in euro, zodat er geen enkel wisselkoersrisico optreedt. Geavanceerde indekkingstechnieken worden enkel gebruikt wanneer ze een meerwaarde bieden door een beperking van het renterisico, bijvoorbeeld door een vlottende rentevoet op een uitstaande lening te vervangen door een vaste rentevoet wanneer rentestijgingen worden verwacht. In 2011 zal de kapitaalstructuur van de distributienetbeheerders een grondige wijziging ondergaan met de bedoeling deze te optimaliseren. Die optimalisatie houdt technisch gezien een dubbele kapitaalbeweging in, namelijk een kapitaalreductie door terugbetaling op aandelen voor alle aandeelhouders, gevolgd door een kapitaalverhoging door de openbare besturen (in de vorm van een herinvestering van het aanvankelijke gereduceerde kapitaal). Hierdoor wijzigt de kapitaalverhouding tussen de aandeelhouders van de openbare sector en de privé-aandeelhouder. De stemrechten voor de privé-aandeelhouder worden beperkt tot 25 % plus één. Op termijn zullen de openbare besturen een hogere financiële vergoeding ontvangen.
64
Financieel beleid van Eandis als evenwichtsoefening In haar financieel beleid moet Eandis rekening houden met vaak tegengestelde belangen. Eandis is in vele gevallen het instrument waarlangs de overheden bepaalde algemene beleidsopties wensen gerealiseerd te zien: • we willen de trein van nieuwe toekomstgerichte ontwikkelingen zoals elektrische voertuigen of slimme meters en slimme netten niet missen • de tariefbevoegde regulator CREG hanteert ten aanzien van de distributienetbeheerders een strak tarifair kader met kostenbeheersing en -besparing als centraal punt om de eindtarieven voor de energieverbruikers maximaal in te perken • en de aandeelhouders (overwegend openbare besturen) vragen een aantrekkelijke vergoeding op het door hen geïnvesteerde kapitaal. Tussen die tegengestelde krachten moet Eandis een evenwicht zoeken en vinden. Oordeelkundig investeren in de netinfrastructuur, wat vertaald wordt in ons beleid inzake Asset Management, is een belangrijke sleutel tot een maximaal technisch en financieel rendement van de installaties die we beheren.
Twee succesvolle obligatie-uitgiften In 2010 heeft Eandis voor het eerst financiële middelen aangetrokken via de uitgifte van een obligatielening. Tot twee keer toe zelfs, want na een eerste uitgifte in juni volgde een tweede in december. Beide uitgiften waren specifiek gericht op de particuliere belegger in België en het Groothertogdom Luxemburg; ze hadden geen rating. De respons van de beleggers was telkens zeer groot. De inschrijvingsperiode voor de uitgifte van juni werd reeds na enkele uren vervroegd afgesloten, met een totaal opgehaald bedrag van 150 miljoen euro. De uitgifte in december sloot na enkele dagen vervroegd af op een totaal bedrag van 170 miljoen euro, en dit tegen de achtergrond van aanzienlijke nervositeit op de financiële markten. Dat succes toont duidelijk aan dat de belegger Eandis percipieert als een vertrouwenwekkende emittent van schuldeffecten. Uitgifte juni 2010
Uitgifte december 2010
Looptijd
7 jaar, tot 23 juni 2017
10 jaar, tot 30 december 2020
Bedrag
150 miljoen euro
170 miljoen euro
4,00 %
4,25 %
BE0935120403
BE6212766131
Coupon (bruto, jaarlijks) ISIN code Notering
Gereglementeerde markt van de Beurs van Luxemburg
In 2011 wil Eandis nog een stap verder gaan op de ingeslagen weg. Eerst wil de onderneming een rating verkrijgen bij kredietbeoordelaar Moody’s. Zo’n rating is de noodzakelijke voorwaarde om de internationale kapitaalmarkten aan te spreken door bijvoorbeeld de uitgifte van obligaties voor Europese institutionele beleggers.
65
Duidelijk communiceren over de reële kostenimpact van het distributienetbeheer De publieke opinie kijkt vaak in de richting van de distributienetbeheerders (en Eandis) wanneer de stijgende energiekosten voor de eindafnemers ter sprake komen. Daarbij vergeet men soms te gemakkelijk dat de overheid de voorbije jaren een groot aantal bijkomende sociale en andere openbaredienstverplichtingen naar de distributienetbeheerders heeft toegeschoven. De kost van die beleidsmaatregelen maakt integraal deel uit van het distributienettarief. Eandis heeft steeds aan alle belanghebbenden duidelijk gemaakt dat dankzij haar inspanningen de beheersbare kosten, dat zijn die kosten waarover de onderneming zelf controle heeft, de voorbije jaren flink gedaald zijn en dus een steeds kleiner deel van de eindfactuur van de energiegebruiker uitmaken. De niet-beheersbare kosten, die eveneens in het distributienettarief worden opgenomen, vallen per definitie buiten het controlebereik van Eandis. De stabiliteit die wordt geboden door de tarifaire periodes van telkens vier jaar, is alleszins een positief gegeven voor de marktpartijen en de eindgebruiker van energie. Maar het risico is reëel dat, wanneer dit tariefmechanisme onvoldoende flexibel wordt toegepast en bepaalde onvoorziene kosten pas na afloop van een tarifaire periode in rekening kunnen worden gebracht, de tarieven bij de aanvang van een nieuwe tariefperiode een scherpe stijging zullen kennen. Eandis heeft herhaaldelijk gewaarschuwd voor dat mogelijk gevolg van de strikte toepassing van het huidige wettelijke tariefmechanisme. Alleszins wil Eandis de aandacht vestigen op het feit dat voor een gemiddelde Vlaamse verbruiker de prijscomponent ‘distributienetbeheer’ ongeveer één derde van de totale eindfactuur uitmaakt. En van deze component valt dan nog maar een beperkt deel binnen de beheersbare kosten waarover de distributienetbeheerders en hun werkmaatschappij Eandis beleidsmarge hebben. De energiecomponent, de kosten voor energietransport en de kosten van de leverancier zijn evenzeer belangrijke componenten in de eindprijs voor de verbruiker, die evenwel vaak buiten de discussies blijven, wanneer de hoge energieprijzen worden aangeklaagd.
Dividend voor de aandeelhouders De lokale openbare besturen zijn de belangrijkste aandeelhouders van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders (rechtstreeks) en van Eandis (onrechtstreeks). Zij hebben in het verleden grote inspanningen geleverd om te investeren in een betrouwbaar distributienet dat beantwoordt aan de hoogste eisen inzake bedrijfszekerheid en veiligheid. Het financieel beleid van Eandis is er dan ook op gericht om deze aandeelhouders een faire vergoeding voor de geïnvesteerde middelen te waarborgen. De zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders waarvoor Eandis als werkmaatschappij exploitatietaken verricht, hebben in 2010 in totaal 236,6 miljoen euro aan dividenden uitgekeerd aan hun aandeelhouders. Het rendement op het globaal eigen vermogen van 3,9 miljard euro komt daarmee uit op 5,89 %.
66
Investeringen 2010 is een jaar geworden met een aanzienlijk investeringsprogramma. In vergelijking met 2009 werd ongeveer 10 % meer geïnvesteerd in de distributienetten voor elektriciteit en aardgas: 615,4 miljoen euro in totaal (2009: 555,6 miljoen euro), waarvan 381,3 miljoen (of 61,9 %) voor elektriciteit en 234,2 miljoen euro (38,1%) voor gas. Deze cijfers houden geen rekening met de investeringen die nu al gebeuren voor slimme meters en slimme netten (22,4 miljoen euro) en voor de ontwikkeling van het Clearing House, en evenmin met de zgn. gemengde investeringen (50,2 miljoen euro) in bijvoorbeeld gebouwen.
Balans Het balanstotaal in de enkelvoudige balans van Eandis cvba eind 2010 ligt met 1 359,5 miljoen euro een kwart hoger dan het balanstotaal een jaar eerder (1 088 miljoen euro). De belangrijkste factor in die toename is de registratie van de twee obligatieleningen voor een totaal bedrag van 320 miljoen euro in de rubriek langlopende schulden. Vermits die obligaties werden uitgegeven en door geleend met het oog op de financiering van de werking van de zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders, werd dit bedrag eveneens geboekt onder de rubriek lang lopende vorderingen. De andere balansrubrieken per eind 2010 kenden geen opvallende verschillen in vergelijking met eind 2009.
Resultatenrekening Uit de resultatenrekening van Eandis over 2010 blijkt een bedrijfsopbrengst van 1,2 miljard euro (+ 8,6 % in vergelijking met 2009). Hier worden de doorrekeningen van de bedrijfskosten van Eandis aan de DNB’s geboekt. Dat cijfer geeft een goed beeld van de globale activiteit van Eandis als werkmaatschappij van de Vlaamse gemengde DNB’s. Het financieel resultaat daalde van 1,1 miljoen euro eind 2009 naar 0,8 miljoen euro eind 2010, voornamelijk als gevolg van de gedaalde intrestvoeten en de lagere saldi op de cashpoolrekening van de distributienetbeheerders. Bij de uitzonderlijke kosten/opbrengsten noteren we een daling van 100,1 miljoen euro naar 27,7 miljoen euro (- 72,3 %). Die beweging heeft te maken met eenmalige boekingen in verband met de actuele waarde van toekomstige personeelsverplichtingen. Aangezien Eandis aan kostprijs werkt voor de distributienetbeheerders, sluit de resultatenrekening zoals steeds met een nulresultaat.
67
68