13 februari 2003 Teksten van de sprekers Najaarsbijeenkomst in Niebert
Hans Kaljee Hij meldt dat er in Amsterdam 14 verschillende boomverordeningen in de 14 stadsdelen zijn. Men wil toe naar 1 Modelbomenverordening in de stadsdelen. Verder is er een handleiding voor de monumentale bomen. De belangrijkste boomstructuren zijn in kaart gebracht. In wijken waar gerenoveerd gaat worden gaat men van tevoren afspraken over de boomstructuren. en men brengt kabels en leidingen zoveel mogelijk aan in aparte kabel en leiding stroken. Aan de hand van onderstaande foto is duidelijke het groeiverschil te zien van drie bomen die op hetzelfde tijdstip zijn geplant. De verschillen in beschikbare ondergrondse ruimte zijn bovengronds duidelijk te herkennen.
Hieronder is te zien hoe groot of een wortelpakket van een boom ongeveer moet zijn het gaat hier om een boom op het Malieveld in Den Haag de grootte van de wortelkluit is 10 x 10 meter. Dus 100 m3.
Een eenvoudig rekensommetje geeft aan dat er per jaar leeftijd ongeveer 1m3 grond nodig is. De volgende twee foto’s zijn genomen bij de RAI waar per boom 25 m3 bomengrond is toegepast. Ze zijn in 1980 geplant.
Bij de aanleg van riolering en dergelijke is er een Groenwacht/bomenwacht aanwezig op verzoek van bewoners. Als er door transporteurs te dicht langs bomen wordt gereden dan kan het gebeuren dat de betreffende chauffeur van het werk wordt gestuurd. Dit heeft voor het bedrijf nogal wat consequenties en men wordt dan al snel voorzichtiger in de omgeving van groen of bomen. Verder wordt er bij de bescherming van bomen veelvuldig gebruik gemaakt van hekken en latten, opdat men buiten de wortelpakketten blijft en niet de stam beschadigt. De consequenties als een boom niet beschermd wordt zijn veelal te zien aan wortelrot en andere rotte plekken aan de boom. Afgelopen zijn er in Amsterdam honderden bomen omgewaaid door de storm, hierbij is gebleken dat ongeveer 40 % van de bomen een slecht wortelpakket hadden. Een algemene stelling is dat er door groenvoorzieners weinig wordt geregistreerd, zodat je ook niet precies weet wat er allemaal met de bomen is gebeurd. Op deze wijze is vaak niet te achterhalen wat de oorzaak is van langzame aftakeling. Trekproeven aan bomen Trekproeven aan bomen geven veel informatie over de stabiliteit en dergelijke. Er wordt slechts met geringe kracht getrokken zodat er geen schade aan de boom ontstaat. Er wordt zeker niet zo hard getrokken dat de boom om dreigt te vallen zoals sommigen wel denken. Voor dat er krachten op de boom worden losgelaten worden er op verschillende plaatsen heel gevoelige meters aangebracht. Wortelgeleidingsproeven Tot nu zijn er nog geen afdoende middelen gevonden om de wortels te laten groeien daar waar wij ze willen hebben. Er wordt een scherm getoond waar de wortel onderdoor groeit en aan de andere kant weer naar boven groeit. Voorts worden er PVC buizen getoond waar wortels door heen groeien. Uitbreiding zuid Wegprofiel 32 meter breed maar nog niet voldoende ruimte om alle kabels en leidingen te bergen in het profiel Er wordt nu gewerkt aan een betonnen bak van 5 meter breed en 3 meter hoog en daar alle kabels en leidingen in onder te brengen. Juridisch is het allemaal nog erg moeilijk want wie draait er voorop als er schade is. IJburg Hier gaat alles weer traditioneel. Er ontstaan conflict situaties door de langsparkeervakken. Er worden ondergronds kratten aangebracht in een zanderige omgeving en buizen gevuld met teelgrond. Voorbeeld Den Haag hier zij bomen in bakken geplaatst die 50 centimeter boven de grond staan en ondergronds is nog 40 centimeter grond beschikbaar voor het wortelpakket. Standpunt Beheerders moeten beter registreren. Aanwijzen van boomstructuren met randvoorwaarden. Bomen meenemen met ondergrondse ruimteverdeling.
Gescheiden ruimte voor boomwortels en kabeltracés Ontwerpers op tekening ruimte reservering aan laten geven. Aanpassen Telecomverordening. Ontwerpers een beheerplan laten maken voor 25 jaar. <<
Hielke Merkus Hij vertelt eerst iets over algemene zaken zoals de lengte van het leidingnet en de hoeveelheid water die er per hoofd van de bevolking gebruikt wordt. Het gebruik zit op ongeveer 130 liter per persoon per dag Verder wijst hij op de Beleidsgroep Aanleg Nutsvoorzieningen Noordoost Nederland die ook een boekje heeft uitgegeven. Dit boekwerk “ Algemene werkafspraken ten behoeve van werkzaamheden in gemeentegrond” wordt gehanteerd door de Nutsbedrijven en de gemeenten. Er is een uitzondering voor de KPN. Werkwijze Tracé keuze nieuwe leiding Bij nieuwe aanleg Bij reconstructie Bij vervanging Nieuwe aanleg hoofdleiding Verzoek tot aanleg Werkvoorbereiding Nuts overleg Gezamenlijke aanbesteding Uitvoering (coördinatie) Oplevering Reconstructie Verzoek tot offerte voor verlegging Offerte met advies Opdracht voor verleggen Werkvoorbereiding nuts overleg Gezamenlijke aanbesteding Uitvoering (coördinatie) Oplevering Vervanging Zie reconstructie Verder heeft men te maken met onderhoud aan leidingen en zijn er problemen met asbestcementbuizen. Veel waterwingebieden zijn natuurgebieden met wandelroutes. <<
Bert de Jonge Hij sprak over privatisering en liberalisering van de nuts bedrijven, verder over de schaalvergroting zoals die aan de gang is bij de energiebedrijven. Rechten voor netbeheerders. Zakelijk recht Gedoogrecht Overeenkomst Feitelijk gedogen Vergunning Al deze zaken werden middels praktijkvoorbeelden verduidelijkt. <<
Kees Verschragen Allereerst zou er bij bomen eens gekeken moeten worden naar de waarde en het imago van bomen versus kosten. Het kostenplaatje van een boom is meetstal veel hoger dan men zich realiseert (methode Raad). Voorkomen van schade is erg belangrijk, zo zouden huisaansluitingen minimaal 2meter uit de boom moeten liggen en wortels dikker dan 4 centimeter moeten worden gespaard. Tijdens de uitvoering zou groeiplaatsbeschadiging zoals verdichting wat zuurstof gebrek met zich meebrengt moeten worden voorkomen. Er moet dan ook worden begonnen met het maken van een goed bestek. Verder is er nodig goede scholing certificering van bedrijven en als het toch mis gaat moeten er boetes gelden. Stormschade oorzaken veelal door een verkeerd tracé en geen goede afstemming tijdens het werk. Het brengt hoge ,maatschappelijke kosten met zich mee. Veelal is het te voorkomen door een goed vooronderzoek. Gemeenschappelijke doelen zijn het leefmilieu verbeteren kosten verminderen en het imago verbeteren. Aandachtspunten, tijdig overleg, voorbereiden ontwerp, besteksopstelling en de uitvoering. Verder is het van belang om bomen planologisch te beschermen. De belemmeringen zijn kosten, procedures en geschoold personeel. Verder besteksbeoordeling en toezicht. Oplossingen, kosten verleggen, boetes en verhaalschade. De vergunningverlening moet beter. Er moeten interne schema’s gemaakt worden en alle disciplines moeten bij elkaar om tot een goede oplossing te komen. <<
Steekwoorden naar aanleiding van de presentaties Hans Kaljee Ruimte Scheiden Techniek/Innovatie Kennis Duurzaamheid Allianties denkbaar Registreren (weten) Wat is echt belangrijk Ontwerpen ondergronds en bovengronds (belemmeringen) Verordeningen Afspraken gezamenlijk Communicatie voorlichting Alle disciplines kennis inbrengen Wat heb je te bieden Kennis Techniek Keuzes Investering
Ruimte
Wat vraag je aan Kabels en leidingen Informatie Samenwerking Ruimte Investering 1 2
Hoe regel je samenwerking op jou niveau in je gemeente Hoe maak je budget vrij voor diepte investeringen
WMD We hebben dezelfde bazen Vervangingswaarde € 235 miljoen Werkafspraken in het zgn. Blauwe boekje We komen groen niet tegen tijdens de besprekingen Voorkeur tracékeuze bij gemeenten langs wegen Liever geen vervanging? nieuw tracékeuze Grootste waarde ondergronds Steeds meer klachten Schade door boomwortels
Groenwacht
Essent Groot bedrijf Communicatie + vastleggen afspraken We gaan voor winst (?) Komt u maar langs -
Aansluitingsplicht Netuitwerkingsplicht
Gemeente op zichzelf Nutsbedrijf op zichzelf Duurzaamheid
MVO
Rechten en plichten Wie beschadigd betaalt Kapitaliseren waarde + schade + klachten Regelen op uitvoeringsniveau Overal liggen kansen Betaalt een Bomenwacht zich zelf terug uit klachten/schade-preventie Imago + uitvoering Kostenniveau?
Wij doen het niet goed ! We weten van niets We zijn te slap We creëren geen onderhandelingspositie We stellen ons afhankelijk op Calimero-effect We laten de kansen liggen Assertiviteit Preventie Wie is verantwoordelijk ? Beter moet: Vergunningverlening Intern goed schema + alle disciplines Bekendheid afspraken voor aannemers Telecomverordening ( wet ) Voor eigen gemeente aanpassen ( a la Bomenverordening ) Communicatie moet beter
Overheid (gemeente) moet meer sturend zijn! Meerdere partijen Groningen heeft een schema Straatbon voor de gemeente
