(c)
van Medevoort Audio club najaarsbijeenkomst
R. Schalkwijk © tek! en fotografie
Theo Kraai
“De spelers”
HarryBeugelink Patrick Hendriks
Marcel van den Tol
Chris Punt
R. Schalkwijk © tek! en fotografie
De heer van Medevoort weet zoals al4jd zijn gehoor te boeien. Het programma van deze avond bestaat uit het vergelijken van een negental interlinks. Verder is er een luistersessie met de nieuwe vM high-‐end Q versterker lijn in de grote zaal waar ook het gemodificeerde cd loopwerk van CEC zal worden getoond. Voor de meer technisch geïnteresseerden werd door Victor en Roland uitleg gegeven over het ontwikkelen, bouwen en testen van de apparatuur. Uiteraard was er voldoende gelegenheid om onderling informa4e uit te wisselen wat soms leidde tot verhiJe discussies waarbij ook “voodoo-‐ach4ge” verbeteringen aan bod kwamen.
R. Schalkwijk © tek! en fotografie
Er zijn diverse audio clubs in Nederland. Zo vierde de B&O club onlangs haar 20-‐ jarig bestaan. Ook van Medevoort kent een enthousiaste audio club, de VMAC . Een viertal keer per jaar worden de leden uitgenodigd voor een vaak aantrekkelijk programma. Zo kan men kennis maken met de nieuwste ontwikkelingen van Audioart, worden presentaGes over akoesGek gegeven, wordt ingegaan op upgrading van een bestaande set en andere veelal interessante ontwikkelingen. Deze keer bezocht ik de najaarsmeeGng die werd gehouden in Maarssen op de locaGe van van Medevoort, die zoals meestal gastheer voor de club is. Deze keer stond op het hoofdprogramma het vergelijken van interlinks. Daarnaast kon kennis worden gemaakt met de nieuwste versterker lijn -‐ De Q series -‐ en met een door vM ge-‐upgrade high-‐end loopwerk op de DAQ, maar bovenal een noviteit, van Medevoort heeL namelijk in samenwerking met HVT een LP uitgebracht. Kortom, een interessant programma. De opkomst was behoorlijk. Ruim 35 mensen waren deze avond aanwezig. Het blijkt dat de VMAC in de behoeLe voorziet. Het leuke is, dat de bezoekers zeker niet subjec4ef zijn. Er wordt objec4ef gekeken naar apparatuur en volop gediscussieerd in de pauzes. Een van deze discussies wil ik u niet onthouden en ging over een in audioland bekend staande persoon die meent systemen zodanig op afstand te kunnen “manipuleren” dat het oorspronkelijke geluid nog slechts als mager en beperkt is te kwalificeren. De bezoeker die hier met vuur en vlam een betoog over hield kreeg van menigeen terecht een gefronste wenkbrauw. En dan komen we weer terecht in de echte wereld. Audioart verzorgt wel upgrades. Alleen voor zijn eigen merk vM, maar AudioMart ook voor andere gerenommeerde merken. Hoewel zijn standaard producten al een hoog niveau hebben weet hij door middel van de upgrades zijn apparatuur naar nieuwe hoogte te brengen. Zo heb ik zelf ervaren dat elke upgrade weer net dat beetje extra brengt. Tot zelfs grote verschillen. Zo heb ik o.a. mijn CA450 laten upgraden met nieuwe ontwikkelingen uit opvolgende modellen. Na het bekende hernieuwd inspelen bleek er een andere voorversterker te staan. Een recente update heb ik laten uitvoeren op mijn Cross-‐over filter (inderdaad, ik speel ac4ef). En dan blijkt dat ook hier weer winst is bereikt. Tijdens de avond konden we kennismaken met de CEC cd loopwerk. Een befaamde high-‐end cd transport die voor het lieve sommetje van ca €10K van eigenaar wisselt. vM werd gevraagd om te kijken of er een upgrade mogelijk was. Nu, dat moet je natuurlijk niet vragen aan AudioMart. Na geruime 4jd ontwikkelen en luisteren heeL zij nu een ul4eme upgrade ontwikkeld. Deze upgrade kost ca. € 2.500.
1
Is het dat waard zult u zich afvragen? Ja, hoewel de speler al een prach4ge speler is, brengt deze upgrade hem op een nog hoger niveau. Muzikaler, gedetailleerder, meer rust, ruimte, transparan4e. U noemt het en het is aanwezig. Goed, u heeL er dan een leuke middenklasser voor. En zeker als u het zoals wij hebben gehoord ook nog eens via de Q-‐series hoort spelen. Dan heeL u al een meer dan bovenmodale auto staan. Maar ja, of de uitlaten ook zo muzikaal klinken? En dat maakt dat de queeste nooit ophoud. Het kan al4jd beter. De uiteindelijk beperkende factor is dan de akoes4ek in de eigen luisteromgeving. van Medevoort staat er bekend om dat zij de muziek zo natuurgetrouw in uw eigen luisterruimte wil weergeven. Nu zeggen alle zichzelf respecterende fabrikanten dat natuurlijk en vM is dan niet de enige die dit waarmaakt. Maar, zij behoort tot de weinigen die dit echt waarmaken. En dat tegen een prijsstelling die vaak een frac4e is van de zogenaamde high-‐end merken. Deze filosofie trekt vM door bij het maken van eigen opnamen. Zij werkt al jaren samen met het ASO. Zij hanteert een eigen filosofie. Ik heb een van die opname sessies in Muziekcentrum Vredenburg (Utrecht) mogen meemaken. In een uitgebreide test kunt u hier meer over lezen. Het komt er op neer dat met slechts 2 microfoons de opnamen worden gemaakt en dat u thuis de zaalakoes4ek en het orkest weer levensecht terug hoort. De cd’s die vM heeL gemaakt zijn daarom interessant om eens te beluisteren. Hoewel vM jarenlang vinyl links heeL laten liggen, schetste het mijn verbazing toen de heer Ad van Medevoort aankondigde dat hij zijn opnamen beschikbaar heeL gesteld voor het maken van een LP. Dit heeL geresulteerd in een LP die op de VAD show in Veldhoven voor het eerst te koop was. Zoals verwacht is voor deze 180 grams LP het uiterste aan dynamiek gerealiseerd. Dat resulteert weliswaar in wat meer ruis, plaat-‐ en zaalruis liggen slechts op ca -‐60dB, gezien het grote verschil tussen de zachte en luidere passages van het orkest. Op deze LP staan stukken van Bellini, Tchaikovsky, Ravel en Mahler. Persoonlijk vind ik het stuk van Mahler wat spannender dan de meer algemene klassieke werken. De opnamen zijn gemaakt door Ad van Medevoort, in samenwerking met Onno Scholtze en Marcel Croese. Voor vinyl lieiebbers is deze LP aan te bevelen. De vraag is of het hierbij blijL. Ad laat mij hierover voorlopig in het ongewisse, maar ik kan mij voorstellen dat er meer experimenten gaan volgen. Immers, op de toekoms4ge productlijst prijkt een phono-‐voorversterker uit de Q serie, de PHQ. Wanneer deze het daglicht zal zien is overigens nog niet bekend. R. Schalkwijk © tek! en fotografie
2
In oktober was het weer zo ver. De VMAC organiseerde al weer haar 3e bijeenkomst dit jaar. Een enthousiaste gebruikersvereniging die gemeen heeL dat ze een voorliefde heeL voor van Medevoort apparatuur, maar ook objec4ef met de audiofiele hobby bezig is. Op uitnodiging van de fabrikant -‐ de heer Ad van Medevoort -‐ heb ik deze avond bijgewoond. Een korte impressie van deze druk bezochte avond en de behandelde onderwerpen treL u hierbij aan.
R. Schalkwijk © tek! en fotografie
Om te weten wat natuurgetrouw is , is het aan te bevelen regelma4g een concert te bezoeken. Zo blijkt dat Patricia Barber thuis over mijn elektrostaten (vM REQ’s) net zo klinkt als het concert in het Bimhuis. Recentelijk hebben we een concert van Diana Krall bijgewoond in het concertgebouw. Aanvankelijk stond het geluid slecht afgeregeld, te veel galm, onduidelijk en versmering. Naarmate de avond vorderde werd het beter. Toch lijkt het concertgebouw zich niet echt te lenen voor deze muziek. Eerlijk gezegd, thuis klinkt het beter. Maar de ervaring blijL. En zo konden we constateren dat Anthony Williams -‐ die op de platen perfect speelt -‐ life toch veel moeite had om mee te kunnen komen in de swingende up-‐tempo geïmproviseerde jazz nummers van Krall, de drummer en de bassist. Na de presenta4e van de LP volgde een korte interac4eve discussie over de VAD show. Het bleek dat er dit jaar minder bezoekers waren. De algehele consensus was dat de beurs vaak te druk was, zeer slechte luisteromstandigheden, te weinig nieuwe dingen, meer van hetzelfde. Zij die wel waren gegaan merkten op dat de sfeer mat was, een behoorlijk deel van de zaaltjes leeg was en dat waar wel wat te beluisteren viel het overvol was. De algehele klacht was dat de muziek niet goed tot zijn recht komt, het staat vaak te hard, of de verkopers praten er maar doorheen met de aanwezigen. Geen posi4ef beeld van de VAD show dit jaar derhalve. Chris Punt van Kekkoh merkt op dat hij als distributeur zich wel kan vinden in de kri4ek maar dat dit wel een beurs is om aan het publiek te tonen wat er is en welke ontwikkelingen er zijn, maar dat als je echt naar een bepaald apparaat wilt luisteren je beter naar de dealer kan gaan. Het is een informa4eve beurs. Overigens, juist om de genoemde redenen heeL vM al lang geleden besloten niet aanwezig te zijn op de VAD. Dit jaar gaven ze acte de presence op een beurs in Parijs. Daar wordt serieuzer en zorgvuldiger met de presenta4es omgegaan. Zo hebben ze ook goede ervaringen met de beurzen in Antwerpen. Tijd voor het hoofdprogramma. Het vergelijken van de interlinks. Door dhr. Theo Kraai van Lentus Audio (zie ook www.lentusaudio.nl) was een opstelling gemaakt van Lentus Audio luidsprekers op hardware van Van Medevoort. De vM MA460 en de vM CD350. Hij had van tevoren maar liefst negen verschillende kabels in de juiste rich4ng klaargelegd. De kabels waren van diverse makelij, waaronder een aantal van Van Medevoort, Van Den Hul, Siltech, JK, IXOS. De bedoeling van de test was om de best klinkende kabel te selecteren. Daartoe werden formulieren uitgereikt waarop diverse beluisterde karakteris4eken konden worden genoteerd. Vervolgens werd naar steeds dezelfde opname geluisterd; een zangeres die in een kerk zong, met daarna een koor en tensloJe een orgel.
3
Als alles goed was zouden we de zangeres wat aan de rechterkant horen, het koor wat meer naar achteren en het orgel daarboven. In het koor zouden diverse details hoorbaar moeten zijn. In ieder geval was het wel duidelijk dat deze opstelling tot een prach4ge weergave in staat is. Om de luisteraars achter in de zaal mee te kunnen laten luisteren moest het geluid naar mijn mening net iets te hard worden gezet. Daardoor kwam het totaal af en toe in de buurt van vervorming (akoes4sch en/of elektrisch). In het begin werd de opname namelijk op een veel zachter niveau afgespeeld en dat klonk buitengewoon indrukwekkend. Verder bleek het laag niet op alle plaatsen even goed door te komen. Dat geeL eigenlijk alleen maar aan dat er voldoende laag was maar dat je dat beter of slechter hoorde aiankelijk van de luisterplek. Vochtpercentage en hoge temperatuur zijn daarbij ook bepalend in een ruimte met veel mensen. Aan het einde van de sessie werden de scores opgeteld en het bleek dat er niet echt een duidelijke winnaar aan te wijzen was. Cijferma4g was er natuurlijk wel een winnaar, maar ik denk niet dat we aan dit resultaat al te veel waarde kunnen hechten. Opvallend was dat bijvoorbeeld een kabel die door de meeste mensen voorin als ‘plat’ werd ervaren bij iemand anders die meer achterin zat als beste uit de bus kwam. En, om in vM termen te blijven, de standaardkabel van vM door iemand beter werd beoordeeld dan de vM QS kabel. De luisteromstandigheden speelden kennelijk een te grote rol om iets zinnigs over de resultaten te zeggen. Van invloed was verder dat niet alle kabels dezelfde lengte hadden en zoals we weten heeL dat invloed op capaciteit, impedan4e ed. Wat wel uit deze sessie naar voren kwam was dat er gehoorma4ge verschillen tussen kabels goed kunnen worden ervaren. Tevens werd opgemerkt dat een nog betere installa4e de verschillen wellicht nog beter aan het licht zouden gebracht. Op zich is het al een compliment dat de gebruikte installa4e verschillen tussen kabels duidelijk liet horen. Op een eenvoudige installa4e zal dat effect een stuk minder zijn. De combina4e van de Lentus Audio luidsprekers met de VM hardware blijkt dus een prima resultaat op te leveren. Over een ding was men het eens. Het maakt wel degelijk uit welke interlink wordt gebruikt. Over welke de beste is wordt men het niet eens. Het advies is dan ook om thuis in de eigen set eens interlinks te gaan vergelijken. Het is geen wet van Meden en Perzen dat een merk kabel het beste is. Het moet ook nog in het eigen systeem passen.
R. Schalkwijk © tek! en fotografie
4
De heer van M e d e v o o r t toont trots zijn a l l e r e e r s t e vinyl opname.
In samenwerking met HVT is een LP uitgegeven. Het bijzondere aan deze LP is dat de opnamen i.s.m. Onno Scholtze en Marcel Croese zijn gemaakt. vM heeL vele life registra4es gemaakt in de afgelopen jaren. Hierbij wordt slechts gebruik gemaakt van 2 microfoons en hiervoor speciaal ontwikkelde microfoon versterkers en AD-‐Converters. De eigenzinnige aanpak van vM laat zien -‐ in dit geval horen -‐ dat als opnamen op de juiste wijze worden gemaakt een herbeleving van het concert en de zaal waar dit plaatsvond ook thuis is te ervaren R. Schalkwijk © tek! en fotografie
Kekkoh Het merk Kekkoh, dat door Chris Punt van Icap Audio wordt gedistribueerd, zal bij velen bekend voorkomen. Onder die naam werden in de jaren 70 in Nederland ontworpen en gebouwde luidsprekers op de markt gebracht in een aantrekkelijk en populair prijssegment. In het blad Luister verschenen des4jds goede testen van de luidsprekers. Het merk is nu weer terug en in de demoruimte op de begane grond stonden onopvallend twee typen nieuwe Kekkoh luidsprekers. Een kleinere en een grotere. Het blijkt dat Van Medevoort deze luidsprekers heeL ontworpen op basis van specifica4es van de nieuwe distributeur. Dat verklaart hun aanwezigheid op de VMAC avond. (zie ook www.kekkoh.nl) Een van de ontwerpuitgangspunten was onopvallendheid. Daarin is men goed geslaagd. De luidsprekers lijken een goed argument tegen de WAF (Woman Acceptance Factor). Ze zullen onopvallend hun werk kunnen doen en er kan zelfs een vaas met bloemen opgezet worden. De luidsprekers zijn rondom omspannen met luidsprekerdoek zodat er niets kan glimmen of blinken. De grotere luidsprekers stonden aangesloten op een bijpassende Marantz set en brachten een prach4ge uitvoering van het requiem van Mozart ten gehore. Vaak worden luidsprekers gedemonstreerd met niet-‐complexe muziek zoals een enkele gitaar. Dat klinkt al gauw indrukwekkend, zelfs uit mindere luidsprekers. Bij meer complexe muziek vallen de meeste echter al gauw door de mand. In dit geval had men voldoende zelfvertrouwen om een complex werk te laten spelen. En dat zelfvertrouwen was volkomen terecht. De prijs van deze luidsprekers bedraagt €690 per stuk en dan kom je in een prijssegment waarin zich nog heel wat slecht klinkende merken ophouden. Deze Kekkoh klinkt daarentegen goed. Alles klonk helder, compleet en deed vermoeden dat hier een veel duurdere weergever stond te spelen. De kleinere Kekkoh heb ik niet kunnen beluisteren, maar de grotere uitvoering is een zeer presg klinkende luidspreker die het zeker waard is te worden beluisterd indien u in deze prijsklasse op zoek bent naar een luidspreker die goed klinkt en die ook niet al te veel opvalt in de huiskamer. Na de sessie volgde uiteraard de nodige discussie.. Leuk dat het merk weer terug is op de markt. Zij het met wat hulp van vM. Luistersessie Q-‐series
De beste verbinding in plaats van S/PDif waarbij data en clock over 1 geleider gaan en elkaar beïnvloeden, jiJer! Dit is high-‐end ten top. Zij het dat.... ik weet dat het nog mooier kan klinken, in plaats van de RDQ’s zouden de REQ’s er op moeten spelen. Maar zo houd je wat te wensen over. Artware Sound & Vision Patrick Hendriks had vorig jaar op een van de VMAC avonden een presenta4e gegeven over akoes4ek. Hij is nu een eigen bedrijf begonnen dat zich specialiseert in totaaloplossingen op maat met betrekking tot audio en video. Hij werkt veel met vM apparatuur (zie zijn website www.artware.nu) hetgeen zijn aanwezigheid op deze avond verklaart. Naast levering en installa4e van het audiogedeelte is Patrick in staat beeldapparatuur toe te voegen zoals een projector. Tevens richt hij zich op streaming audio. Mocht u een serieuze home cinema installa4e overwegen dan is een bezoek aan Artware dus zeer de moeite waard. Als extra heeL Patrick afstandsbedieningen waarmee alle overige afstandsbedieningen niet meer nodig zijn. Hij programmeert deze zodanig dat alle apparaten die tegelijk nodig zijn, automa4sch worden aangezet. Wanneer u bijvoorbeeld een CD wilt beluisteren dan worden met een druk op de knop de cd speler aangezet, de versterker op CD gezet en eventueel het juiste luisterniveau ingesteld. Upgrades en ontwikkeling Er kon ook nog kennis worden genomen van de productontwikkeling en de upgrades aan de hand van presenta4es van Roland en Victor. Het was een interessante avond. Deze club biedt haar leden voldoende uitdaging, nieuws en kennis. En het is zeker geen bevooroordeelde club hoewel de meeste leden wel een of meer producten van vM hebben blijkt dat ze ook andere merken in huis hebben. En juist dat maakt dat de leden onderling toegevoegde waarde hebben. Ook door de keuze van presenta4es blijkt dat op objec4eve wijze naar producten gekeken wordt. En ja, als vM er toch vaak uitkomt als winnaar geeL dat alleen maar aan dat zij inderdaad tot de top behoren. Een klein ambachtelijk bedrijf met een enorme knowhow. Met passie werken zij aan hun producten waarbij de muziekbelevenis voorop staat.
Tot slot was er nog een luistersessie met de Q-‐series in de grote zaal. Daar stond ook de gemodificeerde CEC transport speelklaar opgesteld op de nieuwe vM DAQ. De digitale SuperLink 4 kabel verbinding was aangesloten.
5
R. Schalkwijk © tek! en fotografie
6
D e h e e r v a n Medevoort in een exclusief gesprek met een bezoeker over de nieuwe Q lijn.
vo o r ve rste r ke r, m o n o b l o k k e n , D A C e n Q -‐ voedingen
CAQ voorversterker, CAQ voeding PSQ, PAQ stereo eindversterkers en de DAQ converter. In een eerdere recensie -‐ te vinden op de site van vM -‐ heb ik al kennis gemaakt met deze high-‐end lijn. Nu stond in de opstelling een CEC TL1N vM. Standaard is dit natuurlijk al een prach4g high-‐ end cd loopwerk. Toch blijkt het hoge niveau te kunnen worden verbeterd. Een ingrijpende modifica4e brengt deze speler naar een nog hogere klasse. R. Schalkwijk © tek! en fotografie
Roland -‐ de meesterbouwer en tester -‐ legt hier aan geïnteresseerden nog eens uit hoe de ontwikkeling tot stand komt. Over de 4jdsduur die er zit tussen idee en een marktrijp product. Ook wordt door Roland ingegaan op de wijze waarop kwaliteit wordt bewaakt, op welke wijze componenten worden geselecteerd, waaraan deze moeten voldoen willen ze in een vM product worden toegepast.
R. Schalkwijk © tek! en fotografie
Victor van Medevoort runt het bedrijf AudioMart dat upgrades verzorgt (www.audiomart.nl). Niet alleen kan vM apparatuur worden ge-‐upgrade naar de nieuwste stand van de technologie, maar zeker ook andere merken. Victor legt de voordelen hiervan uit. Het blijkt dat veel producten met een levensduur van 10 jaar een nieuw leven krijgen na de upgrade. Hij ziet dan ook veel apparatuur uiteindelijk terug. Naast het eigen merk worden ook upgrades ontwikkeld en verzorgd voor andere merken. Dat zij dit succesvol doen blijkt uit de vele testen in de vakbladen. Onlangs zijn voor cd spelers en loopwerken van CEC upgrades ontwikkeld en toegepast. Dit blijkt zeer succesvol en de orders komen dan ook gestaag binnen. R. Schalkwijk © tek! en fotografie