INHOUD
BLZ
1.
INLEIDING ..................................................................................... 5
1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6.
Het plangebied .......................................................................................... 5 Aanleiding voor actualisatie bestemmingsplannen.................................... 6 Aanleiding ontwikkeling bedrijventerrein De Bons..................................... 7 Karakter van het nieuwe plan .................................................................... 8 Voorbereiding en opbouw van de toelichting............................................. 8 Leeswijzer ................................................................................................. 8
DEEL A: BEDRIJVENTERREINEN DE EEK EN KOOIKERSWEG..... 11 2.
RUIMTELIJKE KARAKTERISTIEK ............................................ 13
3.
FUNCTIONELE KARAKTERISTIEK........................................... 14
4.
VERKEERSSTRUCTUUR ........................................................... 15
5.
ARCHEOLOGIE EN CULTUURHISTORIE ................................. 17
5.1. 5.2.
Archeologie ............................................................................................. 17 Cultuurhistorie ......................................................................................... 17
6.
MILIEU-ASPECTEN .................................................................... 18
6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 6.7.
Bedrijven en milieuzonering .................................................................... 18 Duurzaam bouwen .................................................................................. 19 Geluid ...................................................................................................... 19 Bodem ..................................................................................................... 19 Luchtkwaliteit........................................................................................... 19 Externe veiligheid .................................................................................... 21 Leidingen................................................................................................. 22
7.
WATERHUISHOUDING............................................................... 23
7.1. 7.2.
Huidige situatie........................................................................................ 23 Nieuwe situatie ........................................................................................ 23
DEEL B: BEDRIJVENTERREIN DE BONS.......................................... 25 8.
BELEID ........................................................................................ 27
8.1. 8.2. 8.3. 8.4. 8.5.
Rijksbeleid ............................................................................................... 27 Provinciaal beleid .................................................................................... 29 Regionaal beleid...................................................................................... 34 Gemeentelijk beleid ................................................................................. 35 Samenvattende conclusies...................................................................... 37
9.
DUURZAME ONTWIKKELING ................................................... 40
10.
DE ONDERLEGGER VOOR DE BONS ...................................... 43
10.1. 10.2. 10.3.
Bodem ..................................................................................................... 43 Geomorfologie......................................................................................... 43 Landschap............................................................................................... 43
11.
STEDENBOUWKUNDIGE VISIE DE BONS EN MASTERPLAN45
11.1. 11.2. 11.3.
Visie totaalgebied .................................................................................... 45 Masterplan............................................................................................... 45 Van Masterplan, via Masterclasses naar een stedenbouwkundig plan ... 47
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
1
12.
RUIMTELIJKE KARAKTERISTIEK ............................................ 48
12.1. 12.2. 12.3.
Huidige situatie De Bons ......................................................................... 48 Stedenbouwkundig plan De Bons ........................................................... 49 Beeldkwaliteitplan.................................................................................... 60
13.
FUNCTIONELE KARAKTERISTIEK........................................... 66
14.
VERKEERSSTRUCTUUR ........................................................... 67
15.
ARCHEOLOGIE EN CULTUURHISTORIE ................................. 69
15.1. 15.2. 15.3.
Archeologie ............................................................................................. 69 Cultuurhistorische waarden ..................................................................... 71 Monumenten ........................................................................................... 73
16.
NATUURWAARDEN ................................................................... 74
16.1. 16.2. 16.3. 16.4. 16.5. 16.6. 16.7.
Vogel- en Habitatrichtlijn.......................................................................... 74 Ecologische hoofdstructuur ..................................................................... 74 Flora- en faunawet .................................................................................. 76 Bestaande situatie................................................................................... 77 Ecoscan................................................................................................... 78 Dassenonderzoek ................................................................................... 78 Vogelonderzoek ...................................................................................... 79
17.
MILIEU-ASPECTEN .................................................................... 80
17.1. 17.2. 17.3. 17.4. 17.5. 17.6. 17.7.
Bedrijven en milieuzonering .................................................................... 80 Duurzaam bouwen .................................................................................. 81 Geluid ...................................................................................................... 81 Bodem ..................................................................................................... 82 Luchtkwaliteit........................................................................................... 82 Externe veiligheid .................................................................................... 83 Leidingen................................................................................................. 83
18.
WATERHUISHOUDING............................................................... 84
18.1. 18.2. 18.3. 18.4. 18.5. 18.6.
Inleiding ................................................................................................... 84 Proces watertoets.................................................................................... 84 Huidige situatie........................................................................................ 85 Stedenbouwkundige en beleidsuitgangspunten ...................................... 86 Watersysteem ......................................................................................... 87 Overleg met het waterschap.................................................................... 91
DEEL C: ALGEMEEN ........................................................................... 93 19.
HET JURIDISCH PLAN ............................................................... 95
19.1. 19.2. 19.3. 19.4. 19.5. 19.6.
Vormgeving juridisch plan ....................................................................... 95 Inhoud juridisch plan ............................................................................... 95 Doelstellingen en planopzet .................................................................... 95 Functies algemeen .................................................................................. 95 Bebouwing algemeen .............................................................................. 96 Toelichting afzonderlijke bestemmingen.................................................. 96
20.
HANDHAVING ........................................................................... 100
21.
FINANCIEEL ECONOMISCHE HAALBAARHEID ................... 102
22.
INSPRAAK EN OVERLEG ........................................................ 104
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
2
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
3
Plangebied: 3 bedrijventerreinen
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
4
1.
INLEIDING
De gemeente Grave wenst de komende 2 jaren alle bestemmingsplannen te herzien teneinde te voldoen aan hetgeen gesteld wordt in de nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening. Tevens wenst de gemeente zorg te dragen voor digitaal uitwisselbare bestemmingsplannen in het kader van het DURP-project zoals opgestart door VROM in 2000. Een van de eerste onderdelen van dit actualiseringsproces was de opstelling van een stramien. Op basis van dit stramien is het onderhavige bestemmingsplan opgesteld. Uitgangspunt van het actualiseringsproces, is te komen tot een grote mate van uniformiteit in kaartbeeld en voorschriften, waardoor de rechtszekerheid en toetsbaarheid van de bestemmingsplannen binnen de gemeente Grave worden vergroot. Daarnaast wenst de gemeente Grave enkele voorgenomen ontwikkelingen een juridische vertaling te geven.
1.1.
Het plangebied
Het voorliggende bestemmingsplan omvat de twee bestaande bedrijventerreinen Kooikersweg en De Eek en het nieuw te ontwikkelen bedrijventerrein De Bons. De Kooikersweg wordt begrensd door de Traverse, de Mgr. Borretweg, de Elftweg (provinciale weg N324) en de Gruttohorst. Exclusief de wijkontsluitingsweg Traverse heeft dit terrein een omvang van bijna 2 ha. De Eek kent de Hoogveldse Zijweg en de Elftweg als begrenzingen. Het terrein heeft een oppervlakte van ruim 3 ha. Het te ontwikkelen bedrijventerrein De Bons wordt begrensd door de Steegschenhofscheweg in het westen, het asielzoekerscentrum aan de noordzijde, het sportpark Kranenhof aan de oostzijde en aan de zuidzijde de Kranenhofsche weg. Dit terrein is ruim 8 ha groot en ligt ten zuiden van de kern Grave, tussen de kernen Velp en Escharen. 1.1.1.
Vigerende regeling
Voor het onderhavige plangebied vigeren thans de bestemmingsplannen: • De Eek en de Kooikersweg; De Zittert (vastgesteld 13-03-1990, goedgekeurd 10-07-1990) • De Bons; Bestemmingsplan Buitengebied 1998 (vastgesteld 10-021998, goedgekeurd 15-09-1998) Naast deze plannen zijn er nog een aantal artikel 19 plannen, die met het oog op de overzichtelijkheid niet zijn opgenomen.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
5
1.2. Aanleiding voor actualisatie bestemmingsplannen De volgende aspecten vormen de aanleiding tot het besluit om het planologisch regime in de gemeente te actualiseren: •
De in ontwikkeling zijnde nieuw Wet op de Ruimtelijke Ordening In de in ontwikkeling zijnde nieuwe Wet op de Ruimtelijke Ordening wordt expliciet vermeld dat de positie van het bestemmingsplan moet worden versterkt. Hiertoe wordt het bestemmingsplan een verplichting voor het gehele gemeentelijke grondgebied. Eén van de belangrijkste effecten van de nieuwe wet is het stellen van harde eisen aan het actueel zijn (en blijven) van een bestemmingsplan. In het wetsvoorstel is de verplichting opgenomen dat een bestemmingsplan na 10 jaar opnieuw (gewijzigd) dient te worden vastgesteld. Naast stimuleringsmaatregelen, zoals het verkorten van de procedure, omvat het wetsontwerp ook sancties met betrekking tot het overtreden van de 10 jaren- termijn; het niet voldoen aan de actualiseringsverplichting kan ertoe leiden dat alle vergunningen en ontheffingen dienen te worden aangehouden. In de discussie rondom deze verplichting is ook het niet kunnen vragen van leges als sancties geopperd en/of dat het afgeven van een bouwvergunning uitsluitend mogelijk is na toestemming van Gedeputeerde Staten (dit laatste idee is verworpen doordat er dan sprake is van een forse toename van bestuurslast). Gelet op het voorgaande heeft in de gemeente Grave een inventarisatie plaatsgevonden waaruit is gebleken dat veel bestemmingsplannen, meer dan de helft, aan actualisering toe is. Om in 2006 voor de invoering van de nieuwe Wet op de Ruimtelijke ordening klaar te zijn, dient voortvarend gestart te worden met de actualisering van de bestemmingsplannen.
•
Informatieverstrekking en uitwisseling nu en in de toekomst Bij de op te stellen bestemmingsplannen wordt het ruimtelijk regime digitaal verwerkt zodat er al duidelijk wordt geanticipeerd op de digitale uitwisseling en informatieverstrekking. Het bestemmingsplan zal digitaal worden opgezet conform het Informatiemodel Ruimtelijke Ordening (IMRO): een classificatie voor digitaal aanleveren van gegevens over ruimtelijke objecten in het veld van de Ruimtelijke Ordening.
•
Uniforme planologische regeling Thans zijn een groot aantal (gedateerde) bestemmings-, herzienings, uitwerkingsplannen en artikel 19 Wet op de Ruimtelijk Ordening (WRO) procedures binnen de gemeente van kracht.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
6
Er is door verschillende factoren onvoldoende onderlinge afstemming tussen deze plannen. De bouw- en gebruiksmogelijkheden zijn niet altijd goed op elkaar afgestemd binnen de diverse vigerende bestemmingsplannen. Het gevolg is dan ook dat het lastig is om inzicht en overzicht te hebben en te houden over de diverse planologische regelingen. Dit geldt zowel voor de burgers als voor degenen die in hun dagelijks werk geconfronteerd worden (o.a. de plantoetsers) met de bestemmingsplannen. Derhalve is besloten om de lappendeken aan vigerende plannen te vervangen door een nieuwe standaardopzet in kaartbeeld en voorschriften, zodat de toegankelijkheid en rechtszekerheid wordt vergroot. •
Actualisering feitelijke situatie noodzakelijk De bestaande situatie is niet altijd in overeenstemming met het huidige kaartbeeld en of het toegestane gebruik conform de planologische regeling. Het een en ander nader op elkaar afstemmen is dan ook gewenst. Ongewenste ontwikkelingen, zoals b.v. illegale bouwwerken, gronden die onttrokken zijn aan het openbare domein, die in de loop der jaren hebben plaatsgevonden komen dan in beeld. Het actualiseren is dan ook noodzakelijk voor de handhaving nu en in de toekomst. Er wordt met een schone lei opnieuw begonnen.
•
Herziening Woningwet / afstemming Welstandsnota en Ruimtelijke toetsingskader Voor het bestemmingsplan is het belangrijkste gevolg van de herziening van de Woningwet gelegen in het verruimen van de regeling van bouwvergunningvrije bouwwerken en het vervallen van de meldingsplichtige bouwwerken. Dit heeft consequenties voor kaartbeeld en voorschriften. In het hoofdstuk met de toelichting op de planologische regeling zal hierop worden teruggekomen. Ook de nadere afstemming op de Welstandsnota en het Ruimtelijk toetsingskader zijn een belangrijke doelstelling.
1.3.
Aanleiding ontwikkeling bedrijventerrein De Bons
Vanwege het vervallen van de militaire functie van de Generaal de Bonskazerne zijn diverse ontwikkelingsmodellen voor deze locatie ontwikkeld. Daarbij is ontwikkeling als woningbouwlocatie, als woningbouwlocatie in combinatie met bedrijventerrein en als bedrijventerrein sec aan bod gekomen. Gekozen is voor een ontwikkeling van een bedrijventerrein met een smalle zone waarin bedrijfswoningen zijn toegestaan. De geplande bedrijvenlocatie De Elft, ten noorden van dit gebied is hiermee komen te vervallen.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
7
1.4. Karakter van het nieuwe plan Het voorliggende bestemmingsplan heeft zowel een beheersfunctie als, voor bedrijventerrein De Bons, een ontwikkelingsfunctie. Dat wil zeggen, dat enerzijds het vastleggen en behouden van de bestaande ruimtelijke, functionele en verkeerskundige situatie voorop staat en anderzijds, bij De Bons, het maken van een juridische vertaling van de planontwikkeling en daarmee de feitelijke ontwikkeling van het nieuwe bedrijventerrein mogelijk te maken. Binnen de bestaande terreinen beperken de nieuwe ontwikkelingen zich voornamelijk tot het bieden van uitbreidingsmogelijkheden van de bestaande bebouwing. Tevens is het noodzakelijk om in functioneel opzicht, binnen grenzen, enige flexibiliteit te bieden om veranderingen in bedrijfstypen mogelijk te maken.
1.5.
Voorbereiding en opbouw van de toelichting
Om voor de bestaande bedrijventerreinen te komen tot een planologische opzet die zoveel mogelijk recht doet aan de specifieke karakteristiek, rekening houdend met bestaande rechten, flexibiliteit biedt voor de gebruikers / bewoners van het gebied en tevens aansluit bij de uitgangspunten van rechtszekerheid, uniformiteit en toegankelijkheid, is aan het daadwerkelijke opstellen van dit onderdeel van het onderhavige bestemmingsplan een ruim traject vooraf gegaan. In eerste instantie heeft voor de bestaande bedrijventerreinen een veldinventarisatie en bestudering van de vigerende bestemmingsplannen plaatsgevonden. Daarna is aan de hand van bronnenonderzoek nagegaan welke functies aanwezig zijn. Vervolgens is gekeken in hoeverre informatie en praktijk overeenkomen. De veldinventarisatie, in combinatie met een beleidsinventarisatie en literatuurstudie, vormen de basis voor deze toelichting. Voor het te ontwikkelen bedrijventerrein De Bons is met name een literatuurstudie verricht die gedeeltelijk integraal (Masterplan en Stedenbouwkundig plan), gedeeltelijk beperkt tot de voor een bestemmingsplan relevante onderdelen (beeldkwaliteitplan), is opgenomen in de toelichting.
1.6.
Leeswijzer
De voorliggende toelichting is als volgt opgebouwd: 1. Inleiding Voorgaande beschrijving van de ligging van het plangebied en de vigerende bestemmingsplanregelingen, een motivering van het bestemmingsplan en een beschrijving van de opbouw en het karakter van het nieuwe bestemmingsplan.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
8
Deel A Dit deel van de toelichting betreft de bestaande bedrijventerreinen De Eek en Kooikersweg. Aan bod komen: 2. Ruimtelijke karakteristiek Een beschrijving van de ruimtelijke kenmerken van de bestaande bedrijventerreinen. 3. Functionele karakteristiek Een beschrijving van de aanwezige functies. 4. Verkeersstructuur De verkeerstructuur (en het verkeersbeleid) in en om de gebieden worden nader toegelicht. 5. Milieuaspecten Een aantal milieuaspecten – milieuzonering bedrijven, geluid, bodem, luchtkwaliteit, externe veiligheid en leidingen - die voor de omgeving en de terreinen zelf van belang zijn, worden nader toegelicht in afzonderlijke paragrafen. 6. Waterhuishouding Er vinden op de bestaande bedrijventerreinen geen essentiële veranderingen plaats. Dit hoofdstuk geeft kort de bestaande situatie weer. Deel B Dit deel van de toelichting betreft het te ontwikkelen bedrijventerrein De Bons. Hierbij komt aan bod: 7. Beleid Een samenvatting van de relevante beleidskaders op rijks-, provinciaal, regionaal en gemeentelijk niveau ten aanzien van het voorliggend bestemmingsplan. 8. Duurzame ontwikkeling Een samenvatting van de aspecten waaraan aandacht besteed dient te worden bij een duurzame ontwikkeling van een plan, vanaf het ontwerp tot in de beheerfase. De duurzaamheidsaspecten hebben een hoofdrol gespeeld in de ontwikkeling van De Bons. 9. Onderlegger voor De Bons Een inventarisatie van de onderlegger waar De Bons op zal worden gerealiseerd, gericht op bodem, geomorfologie en landschap. 10. Stedenbouwkundige visie De Bons en Masterplan Een overzicht van de visie en de uitgangspunten die ten grondslag hebben gelegen aan het stedenbouwkundig plan van De Bons. 11. Ruimtelijke karakteristiek Een beschrijving van de ruimtelijke kenmerken van de bestaande situatie van De Bons en een toelichting op het stedenbouwkundig plan dat met het onderhavige bestemmingsplan een juridische vertaling heeft gekregen. Ook de voorgestane beeldkwaliteit komt in hoofdlijnen aan bod; massa en situering van bebouwing, inrichting van de bedrijfspercelen.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
9
12. Functionele karakteristiek Een beschrijving van de gewenste functies. 13. Verkeersstructuur De verkeerstructuur (en het verkeersbeleid) in en om het gebied wordt nader toegelicht. 14. Archeologie en cultuurhistorie Beschreven is welke archeologische en cultuurhistorische waarden bescherming behoeven. 15. Natuurwaarden Beschrijving van de aanwezige natuurwaarden op de locatie De Bons. 16. Milieuaspecten Een aantal milieuaspecten – milieuzonering bedrijven, geluid, bodem, luchtkwaliteit, externe veiligheid en leidingen - die voor de omgeving en het terrein zelf van belang zijn, worden nader toegelicht in afzonderlijke paragrafen. 17. Waterhuishouding Gezien de huidige algemeen geldende waterproblematiek in Nederland, wordt een apart hoofdstuk geweid aan de waterhuishouding op bedrijventerrein De Bons. Deel C Het derde deel van de toelichting geldt voor zowel de bestaande terreinen als het te ontwikkelen terrein. 18. Juridisch plan Een toelichting op de opzet en inhoud van de voorschriften en de plankaart. 19. Handhaving Een toelichting op het handhavingsbeleid van de gemeente Grave in het kader van het bestemmingsplan. 20. Financiële toelichting Een financieel-economische toelichting bij het voorliggende bestemmingsplan, zowel gericht op de kleinschalige ruimtelijke ontwikkelingen op de bestaande terreinen als het te ontwikkelen terrein. 21. Overleg en inspraak Verslag van het overleg met betrokken en belanghebbende instanties in het kader van artikel 10 BRO en de inspraak.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
10
DEEL A: BEDRIJVENTERREINEN DE EEK EN KOOIKERSWEG
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
11
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
12
2.
RUIMTELIJKE KARAKTERISTIEK
Binnen de actualiseringsslag vallen de De Eek en Kooikersweg. Beide terreinen liggen met de rug tegen de doorgaande provinciale weg N324 van Grave naar Velp. De Eek is een doodlopende straat waaraan verschillende bedrijven met of zonder woning gevestigd zijn. Het zijn voornamelijk grote panden en loodsen met een hoge afrastering. Door deze hoge afrastering komt de scheiding tussen privé en openbaar sterk naar boven.
De Kooikersweg is een doorgaande straat waar veelal kleine bedrijven en bedrijven met een meer publieksaantrekkende werking, zoals Doeland en de Boerenbond, aan gevestigd zijn. Er is op dit terrein sprake van een combinatie tussen bedrijven en bedrijfswoningen / woningen.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
13
3.
FUNCTIONELE KARAKTERISTIEK
Op de bestaande bedrijventerreinen zijn een groot aantal ambachtelijke bedrijven als schildersbedrijven, aannemersbedrijf en autogarages gevestigd. Op de Kooikersweg zijn ook een aantal meer publieksgerichte bedrijven gevestigd als de Boerenbond, Doeland en het woondecoratiebedrijf DECO Home. Op beide terreinen komen zelfstandige kantoren voor; 1 op de Kooikersweg en 2 op De Eek. Enkele bedrijven hebben een bedrijfswoning. De volgende bedrijven zijn aanwezig op bedrijventerrein Kooikersweg: Adres
Type bedrijf
Kooikersweg 1
Schilderwerken van Zwam
Kooikersweg 2
Boerenbond
Kooikersweg 2
Deco Home Jacobs
Kooikersweg 3
Doe Land
Kooikersweg 5
Vakgarage van Keijsteren
Kooikersweg 7
Lem de vries groothandel in hengelsportartikelen
Kooikersweg 7
Derks schilders
Traverse 175
FNB (kantoor)
De volgende bedrijven zijn aanwezig op bedrijventerrein De Eek. Adres
Type bedrijf
De Eek 1
Vizier
De Eek 1
HHS uitgeverij
De Eek 3
Arts Taxi’s
De Eek 5
Janssen Data en Telecom BV
De Eek 7
USA Cars Grave
De Eek 9
Autobedrijf Marc Hendriks
Hoogveldschezijweg 16
Aannemersbedrijf de Graafse Houtwerf BV
Bosschebaan 1
Wegrestaurant “de Elft”
Elftweg 1
Benzinepompstation met LPG
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
14
4.
VERKEERSSTRUCTUUR
Het bedrijventerrein Kooikersweg ligt met de rug tegen de provinciale weg aan. Via de Traverse en de MGR. Borretweg bestaat een aansluiting op deze provinciale weg. Het terrein zelf bevat één weg, de Kooikersweg, die aansluit op de Traverse en de Gruttohorst. Ook het bedrijventerrein De Eek ligt met de rug tegen de provinciale weg. Dit terrein sluit op twee plaatsen op de provinciale weg aan via de Hoogveldschezijweg. Het terrein zelf bevat één doodlopende weg, De Eek, die aansluit op de Hoogveldschezijweg. Het benzinepompstation en het horecabedrijf worden direct vanaf de provinciale weg ontsloten.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
15
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
16
5.
ARCHEOLOGIE EN CULTUURHISTORIE
5.1. Archeologie Op de cultuurhistorische waardenkaart van de provincie Noord-Brabant valt De Eek binnen een gebied met middelhoog tot hoge indicatieve archeologische waarden, en Kooikersweg in een gebied met lage indicatieve waarden.
5.2. Cultuurhistorie Op de bedrijventerreinen zelf zijn geen monumenten of cultuurhistorische waarden aanwezig. Grenzend aan de bedrijventerreinen bestaan wel een aantal cultuurhistorisch waardevolle elementen. De Elftweg / Bosschebaan, grenzend aan De Eek is aangemerkt als een waardevolle historisch geografische lijn. Het is een oude rijksweg, daterende van 1836, lopende van Grave naar Heesch, onderdeel uitmakend van de verbinding van Bergen op Zoom en 's Hertogenbosch, over Grave naar Nijmegen. Het lineaire tracé, alsmede het oorspronkelijke tweebaans profiel, gedeeltelijk in markante ophoging in het landschap aangebracht, is in de regio Peelhorst nog grotendeels intact. Voorzien van kenmerkende, oude laanbeplanting met eiken van omstreeks 1890. Ook de Hoogveldschezijweg is zo’n waardevolle lijn. De waarde is redelijk hoog. Ten noorden van Kooikersweg ligt de waardevolle historische stad Grave met de voormalige vestingwerken met een waardevolle beplanting van Hollandse linde, witte paardekastanje, gewone esdoorn en treurwilg. Het is een mooi voorbeeld van karakteristieke vestingbeplanting uit voornamelijk 1900-1925.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
17
6.
MILIEU-ASPECTEN
6.1. Bedrijven en milieuzonering 6.1.1.
Staat van bedrijfsactiviteiten
De "Staat van Bedrijfsactiviteiten" legt een koppeling tussen de aard van de bedrijven en de ter plaatse acceptabele milieubelasting. Per milieufactor (geur, stof, geluid en/of gevaar) wordt voor de verschillende bedrijven een afstand genoemd, welke tot de dichtstbijzijnde woonbebouwing in acht moet worden genomen. De indeling in milieucategorieën, in zes mogelijke klassen, is afgeleid van de voor dat bedrijf geldende "grootste afstand" tot woonbebouwing: Milieucategorie
Grootste afstand
1
0 of 10 meter
2
30 meter
3
50 of 100 meter
4
200 of 300 meter
5
500, 700 of 1000 meter
6
1500 meter
Opgemerkt wordt dat binnen het onderhavige bestemmingsplan op de terreinen Kooikersweg en De Eek in principe alleen bedrijven kunnen voorkomen in de milieucategorieën 1 en 2 en bij bedrijventerrein De Bons de categorieën 2 en 3. 6.1.2.
Kooikersweg en De Eek
Voor bedrijventerrein Kooikersweg dient met de volgende milieubelastingen rekening gehouden te worden: Adres
Type bedrijf
Milieucategorie
Grootste afstand
Kooikersweg 1
Schilderwerken van Zwam
3
50
Kooikersweg 2
Boerenbond
2
30
Kooikersweg 2
Deco Home Jacobs
1
10
Kooikersweg 3
Doe Land
2
30
Kooikersweg 5
Vakgarage van Keijsteren
2
30
Kooikersweg 7
Lem de vries groothandel in hengelsportartikelen
2
30
Kooikersweg 7
Derks schilders
3
50
Traverse 175
FNB (kantoor)
Nvt
Nvt
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
18
Voor bedrijventerrein De Eek dient met de volgende milieubelastingen rekening gehouden te worden: Adres
Type bedrijf
Milieucategorie
Grootste afstand
De Eek 1
Vizier
Kantoor
Nvt
De Eek 1
HHS uitgeverij
Kantoor
Nvt
De Eek 3
Arts Taxi’s
2
30
De Eek 5
Janssen Data en Telecom BV
3
50
De Eek 7
USA Cars Grave
2
30
De Eek 9
Autobedrijf Marc Hendriks
2
30
Hoogveldschezijweg 16
Aannemersbedrijf de Graafse Houtwerf BV
3
50
Bosschebaan 1
Wegrestaurant “de Elft”
2
30
Elftweg 1
Total Fina Elft Servauto
3
100
6.2. Duurzaam bouwen Voor de bestaande bedrijventerreinen blijft het aspect duurzaam bouwen nagenoeg beperkt tot de keuze van bouwmaterialen bij een eventuele uitbreiding van de bestaande bebouwing.
6.3. Geluid Het onderhavig bestemmingsplan is voor bedrijventerreinen De Eek en Kooikersweg conserverend. Voor deze twee bedrijventerreinen is derhalve geen akoestisch onderzoek verricht.
6.4. Bodem Op het bedrijventerrein worden alleen mogelijkheden geboden voor uitbreiding van de bestaande bebouwing ten behoeve van de bedrijfsfunctie. De bodem wordt daarvoor geschikt geacht.
6.5. Luchtkwaliteit De wetgeving omtrent Luchtkwaliteit is volop in beweging. Op dit moment is het Besluit Luchtkwaliteit 2005 (Besluit) in combinatie met de Meetregeling Luchtkwaliteit 2005 (Meetregeling) d.d. 20 juni 2005, respectievelijk 11 juli 2005 van toepassing, met een terugwerkende kracht tot 4 mei 2005. Dit betekent dat er rekening dient te worden gehouden met de grenswaarden en plandrempels zoals weergegeven in het Besluit. In artikel 5 van het Besluit wordt ingegaan op concentraties die zich van nature in de lucht bevinden en niet schadelijk zijn voor de gezondheid van de mens. Deze kunnen buiten beschouwing en beoordeling van de luchtkwaliteit worden gelaten. Voor fijn stof wordt in de bijlage, behorende bij artikel 12, 6e lid van de Meetregeling voor de gemeente Grave 3 µg/m3 van het jaargemiddelde ten gevolge van zeezout in mindering gebracht.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
19
-6
Fragment plankaart met een plaatsgebonden risicocontour van 10 met een afstand van 45 meter vanaf het vulpunt
Fragment plankaart met een afstand van 150 meter vanaf het vulpunt voor het groepsrisico
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
20
Uitgaande van het niet voor zeezout gecorrigeerde jaargemiddelde concentratie van zwevende deeltjes (PM10), wordt het voor zeezout gecorrigeerde aantal overschrijdingsdagen van het 24-uurgemiddelde grenswaarde van 50 µg/m3 verkregen. Hiertoe wordt het op de gebruikelijke wijze bepaalde aantal overschrijdingen met 6 dagen verminderd. De gemeente Grave heeft Dinaf opdracht gegeven om verkeerstelling te verrichten. Deze zijn in de maand maart 2006 verricht. Deze verkeerstellingen zijn de basis van het onderzoek naar de luchtkwaliteit die vervolgens door Pouderoyen Compagnons verricht is (Luchtkwaliteit onderzoek Bedrijventerreinen Grave, mei 2006). Dit onderzoek richtte zich op het achtergrondniveau en het effect van de lokale wegen. Het effect van de uitbreidingsmogelijkheden is omgezet in een extra groei van 2% (in plaats van 1%) per jaar. De onderzochte jaren zijn 2005 (laatste gepasseerde jaar), 2007 (mogelijk jaar van realisatie), 2010 en 2015. Uit het onderzoek blijkt dat er voor de bedrijventerreinen De Eek en Kooikersweg geen grenswaarden worden overschreden voor de genoemde jaren en voor in het Besluit genoemde stoffen. Derhalve kan geconcludeerd worden dat er geen belemmeringen voor het aspect luchtkwaliteit zijn.
6.6. Externe veiligheid Op het bedrijventerrein De Eek ligt het tankstation De Elft, Elftweg 1. Het tankstation heeft een vergunning om lpg te verkopen. Uit de vergunning (informatie van gemeente Grave) is gebleken dat er een doorzet is van minder dan 1000 m3/jaar. De plaatsgebonden risicocontour van 10-6 is voor kwetsbare objecten een grenswaarde. De Regeling externe veiligheid inrichtingen (Revi) is direct gekoppeld aan het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi, 27 oktober 2004 in werking getreden). In de Revi is opgenomen dat tankstations met een doorzet tot 1000 m3/jaar een plaatsgebonden risicocontour hebben van 10-6 met een afstand van 45 meter vanaf het vulpunt (Revi, bijlage 1, tabel 1).
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
21
Het groepsrisico dient te worden onderzocht te worden voor een afstand van 150 meter vanaf het vulpunt. Binnen deze cirkel ligt een groot deel van de penitentiaire inrichting (393 cellen), 31 woningen, circa 3000 m2 bvo bedrijven, 450 m2 bvo cafetaria – restaurant. De oriënterende waarde van het groepsrisico wordt overschreden. Dit heeft tot gevolg dat er binnen de toetsingsafstand geen uitbreidingsmogelijkheden meer bestaan in het aantal eenheden (wonen, cellen, bedrijven), in omliggende bestemmingsplangebieden. Het betreft hier echter een bestaande situatie die als zodanig bestemd moet worden. Daarnaast is de risicoatlas vervoer gevaarlijke stoffen over wegen geraadpleegd. Hieruit bleek dat een plaatsgebonden risicocontour langs de Elftweg niet berekenbaar is (Aviv/RWS d.d. 24 maart 2003).
6.7. Leidingen Binnen bedrijventerrein Kooikersweg zijn geen leidingen gelegen die een beschermingszone hebben. Bij bedrijventerrein De Eek is sprake van een rioolpersleiding, een stamriool en een waterleiding die alle drie een beschermingszone hebben; bebouwing mag niet binnen die beschermingszones gerealiseerd worden zonder toestemming van de leidingbeheerder.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
22
7.
WATERHUISHOUDING
7.1. Huidige situatie De bedrijventerreinen dateren van voor de tijd, dat er over ‘Duurzaam Water’ gesproken werd. Op de terreinen is nauwelijks sprake van infiltratie omdat de bedrijfskavels nagenoeg volledig zijn verhard. Het regenwater wordt rechtstreeks geloosd op de riolering. Het rioleringsstelsel is reeds daarop gedimensioneerd. Het Rijk en de Provincie stimuleren een nieuw waterbeleid, dat enerzijds is ingegeven door de huidige verdrogingstendens – te snel afvoeren van regenwater – en anderzijds de gedachte ondersteunt, dat er sprake is van verkwisting indien schoon (hemel)water via het riool wordt afgevoerd. Het huidige afwateringssysteem gaat voorbij aan de opties van vasthouden en bufferen van het water. Hetgeen de eerste twee stappen in de voorkeursvolgorde zijn op basis van de landelijke ordeningsprincipes aangaande het regenwater – het nieuwe waterbeleid. Door de bestaande situatie zijn de mogelijkheden van ‘Duurzaam Water’ voor de bestaande bedrijventerreinen beperkt. Slechts incidenteel zal er een gelegenheid zijn water op een andere manier af te voeren dan via het riool. De mogelijkheden tot infiltratie op de bedrijventerreinen zijn zeer beperkt.
7.2. Nieuwe situatie Ten aanzien van de waterhuishouding is het uitgangspunt dat het hemelwater zoveel mogelijk wordt vastgehouden in het gebied middels infiltratie. In het onderhavige bestemmingsplan wordt de mogelijkheid opengelaten tot het afkoppelen van (hemel)water op het riool. De mogelijkheden zijn echter beperkt. Voor het scheiden van vuil- en schoon water in het riool moet een compleet nieuw rioleringsstelsel gelegd worden. (Eventueel zou onderzocht kunnen worden of er nog mogelijkheden bestaan in de groenzone tussen de bedrijventerreinen en de Elftweg.)
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
23
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
24
DEEL B: BEDRIJVENTERREIN DE BONS
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
25
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
26
8.
BELEID
8.1. Rijksbeleid 8.1.1.
Nota Ruimte
De Nota Ruimte bevat de visie van het kabinet op de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland en de belangrijkste bijbehorende doelstellingen. De nota bevat, in overeenstemming met het Hoofdlijnenakkoord van het kabinet, de ruimtelijke bijdrage aan een sterke economie, een veilige en leefbare samenleving en een aantrekkelijk land. In de Nota Ruimte wordt het nationaal ruimtelijk beleid vastgelegd tot 2020, waarbij de periode 2020-2030 geldt als doorkijk naar de lange termijn. In de Nota Ruimte zijn alleen uitspraken opgenomen die een specifiek nationaal ruimtelijk belang dienen of die zorgen voor een gegarandeerde basiskwaliteit voor alle bewoners van Nederland. Rode contouren komen daarom in de nota niet meer voor; een goede waarborging en ontwikkeling van de kwaliteit van specifieke natuurgebieden en landschappen wel. Het beleid voor bedrijven en voorzieningen (locatiebeleid) wordt gedecentraliseerd naar de provincies. De provincies voeren ruimtelijk beleid voor bedrijventerreinen en bovenlokale voorzieningen. Voor de uitvoering van dit beleid zijn gemeenten verantwoordelijk. Bedrijventerreinen moeten goed in het landschap zijn ingepast en optimaal aansluiten op de infrastructuur. Ruimte voor bedrijventerreinen moet in eerste instantie in de bundelingsgebieden worden gezocht. Op deze manier worden wonen en werken zo dicht mogelijk bij elkaar gebracht. Het kabinet is van mening dat het rijk hiervoor geen gedetailleerde voorschriften meer hoeft mee te geven en is het op dit punt eens met de door het vorige kabinet ingezette lijn. Een consequentie van deze decentralisatie is wel, dat het kabinet uiterst terughoudend is met het opstellen van regels en criteria voor lokale en regionale plannen. 8.1.2.
Duurzaamheid
Duurzame ontwikkeling staat centraal in het landelijk milieubeleid. Al in het NMP, het NMP+, het NMP2 en het NMP3 is duurzame ontwikkeling een van de onderwerpen, waarbij de bouw specifiek werd aangewezen als de sector waarbinnen de doelstellingen tot uitvoering moesten worden gebracht. Het NMP4 “Een wereld en een wil, werken aan duurzaamheid” (2001) legt de beleidshorizon in 2030. Het plan kijkt ook naar de internationale dimensie van milieuproblemen. Volgens het NMP4 moet het milieubeleid een bijdrage leveren aan een gezond en veilig leven, in een aantrekkelijke leefomgeving en te midden van een vitale natuur.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
27
De mondiale biodiversiteit mag niet worden aangetast en natuurlijke hulpbronnen mogen niet worden uitgeput. Het NMP3 blijft overigens onverkort van kracht. Verschillende nota’s hangen samen met het landelijke milieubeleid. Voorbeelden hiervan zijn de nota’s: • Milieu en Economie; • Nationaal Pakket Duurzame Stedenbouw; • Nationale Pakketten Duurzaam Bouwen; Woningbouw Nieuwbouw, Woningbouw Beheer, Utiliteitsbouw Nieuwbouw, Utiliteitsbouw Beheer en Beleidsdeel, G(rond)W(eg)W(aterbouw); • nota Duurzame bedrijventerreinen. Met behulp van deze nota’s is het mogelijk om ambities vast te stellen en deze om te zetten in maatregelen. De overheid en organisaties als Novem, Senter, het DuboCentrum en het bureau Duurzame Energie leveren ter ondersteuning de nodige instrumenten en financiële middelen om het beleid in uitvoering te krijgen. De ontwikkeling van duurzame bedrijventerreinen wordt in de Nota Milieu en Economie gezien als een mogelijkheid de milieubelasting en het energiegebruik te beperken, terwijl er toch sprake is van economische groei (het principe van ontkoppeling). De Nota Milieu en Economie omschrijft duurzame bedrijventerreinen als volgt: “Op duurzame bedrijventerreinen werken bedrijven onderling en met overheden samen met als doel een bijdrage te leveren aan een duurzame productie en/of efficiënter ruimtegebruik”. Simultaan leidt dit tot economische voordelen voor de bedrijven en beheersvoordelen voor overheden. Als gevolg hiervan ontstaat een concurrerend en innovatief vestigingsklimaat voor nieuwe bedrijven en bedrijfsonderdelen. Dit biedt ruimte voor technologische vernieuwingen en schept over een langere periode werkgelegenheid. De volgende doelstellingen concretiseren duurzame ontwikkeling: • optimale (regionale) economische ontwikkeling (regionale economische en bedrijfseconomische ontwikkelingen); • optimale inpassing in de (natuurlijke) omgeving, (landschappelijke, ecologische en ruimtelijke inpassing); • minimaliseren van het gebruik van natuurlijke bronnen (fossiele brandstoffen, water, grond- en afvalstoffen); • minimaliseren van milieu-ingrepen (emissies naar lucht, water en bodem, geluid en veiligheid).
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
28
8.1.3.
Aspecten uit het oogpunt van Defensie
Het plangebied is gelegen binnen het radarverstoringsgebied van de vliegbasis Volkel. Dit houdt in dat, teneinde het ongestoord functioneren van radar- en communicatieapparatuur op de vliegbasis te waarborgen, er rond deze vliegbasis een cirkel van 15 nautische mijl (=27,8 km) geldt, gemeten vanaf de positie van de radar. Binnen dit radarverstoringsgebied dient voor ieder obstakel hoger dan 65 meter boven NAP, te worden berekend of er verstoring van de radar optreedt. De mate van verstoring van de radar is afhankelijk van de hoogte, breedte en opstelling van objecten. Plannen tot het oprichten van hoge objecten dienen altijd individueel getoetst te worden door het Ministerie van Defensie, voor deze, de Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen, Directie Zuid te Tilburg.
8.2. Provinciaal beleid 8.2.1.
Streekplan Noord-Brabant; Brabant in balans
Het provinciale beleid is vastgelegd in het "Streekplan Noord-Brabant 2002 - Brabant in Balans". Het hoofddoel van het provinciaal ruimtelijk beleid is, dat dit beleid bij dient te dragen aan de balans tussen het economische, het ecologische en het sociaal-culturele kapitaal van Brabant. Dit komt neer op een zorgvuldiger gebruik van de ruimte. De provincie hanteert hierbij vijf leidende principes: • meer aandacht voor de onderste lagen; • zuinig ruimtegebruik; • concentratie van verstedelijking; • zonering van het buitengebied; • grensoverschrijdend denken en handelen. Voor een duurzame ontwikkeling van De Bons zijn vooral de eerste twee principes van belang. Bij de beoordeling, initiëring en ondersteuning van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen hanteert de provincie de zogenaamde lagenbenadering: • de onderste laag wordt gevormd door het watersysteem, de bodemtypologie en de geomorfologie en de hiermee samenhangende natuurlijke, landschappelijke en cultuurhistorische (landschaps-) waarden; • de tussenlaag omvat de infrastructuur. Deze twee lagen moeten meer sturend worden voor ruimtelijke ontwikkelingen dan het geval was; • het ruimtegebruik voor de functies wonen, werken, landbouw en recreatie (de bovenste laag) moet meer afgestemd worden op de onderste twee lagen.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
29
Zuinig ruimtegebruik betekent, dat economische groei gepaard gaat met een minder dan evenredige groei van het ruimtebeslag. Het aansnijden van nieuwe ruimte moet in directe samenhang worden bezien met de mogelijkheden voor inbreiden en herstructureren. Bestaande bedrijventerreinen moeten intensiever worden benut. Compacte bouwwijzen, zowel in de hoogte als in de diepte, en meervoudig ruimtegebruik bieden tal van mogelijkheden het gebruik van de ruimte te intensiveren en nieuw ruimtebeslag te voorkomen of te beperken. Nieuw stedelijk ruimtebeslag moet gepaard gaan met een kwaliteitsverbetering van het buitengebied elders. De uitgeefbare ruimte op een bedrijventerrein dient in het algemeen beschikbaar te zijn voor bedrijfsactiviteiten die vanwege hun milieuhinder, hun omvang en / of hun verkeersaantrekkende werking niet in een (gemengde) woonomgeving passen. Oneigenlijk gebruik van bedrijventerreinen dient in het kader van zuinig ruimtegebruik voorkomen te worden. In een landelijke regio worden bedrijven behorend tot de milieucategorie 1, bedrijfswoningen, zelfstandige kantooractiviteiten en voorzieningen (inclusief detailhandel) voor zover niet gerelateerd aan het bedrijventerrein, als goed inpasbaar in een woonmilieu of gemengd milieu geacht en behoren deze in algemeenheid geweerd te worden op een bedrijventerrein. Er wordt gestreefd naar een intensiever gebruik van de ruimte op nieuw aan te leggen bedrijventerreinen. Het is niet meer acceptabel als grote stukken bedrijventerrein langdurig braak blijven liggen. Daarnaast dient aan de volgende uitgangspunten te worden voldaan: • een minimale kavelgrootte van 1.000 m2, • een minimale bouwhoogte (in plaats van een maximale bouwhoogte), • een minimaal bebouwingspercentage van 50% van de kavel. Daarnaast wordt door de provincie geadviseerd rekening te houden met: • het toepassen van milieuzonering op het bedrijventerrein; het groeperen van bedrijven behorend tot dezelfde milieucategorie, • parkeerplaatsen op eigen terrein, bij voorkeur ondergronds of op het dak, • kantooractiviteiten inpandig, • het opstellen van een beeldkwaliteitplan. Het streekplan besteedt extra aandacht aan duurzame inrichting van bedrijventerreinen. Duurzaamheid betekent in dit verband dat zuinig met ruimte wordt omgegaan, dat de inrichting bijdraagt aan milieudoelstellingen en dat het aanzien van het terrein (beeldkwaliteit) aandacht krijgt.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
30
Ontwikkeling bedrijventerreinen Het grootste deel van de woningbouw, de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen en infrastructuur zal plaatsvinden in de vijf stedelijke regio's, het overige deel in de landelijke regio’s. Gedeputeerde Staten stelt periodiek het maximaal aantal hectare aan te leggen bedrijventerrein per stedelijke of landelijk regio vast op basis van een prognose naar de behoefte aan bedrijventerrein – het regionale ruimtebudget voor bedrijventerreinen. Van belang is, dat een deel van deze ruimte wordt benut door het herstructureren van bestaande bedrijventerreinen en door het ruimtegebruik op bestaande en nieuw aan te leggen bedrijventerreinen te intensiveren. Het plangebied De Bons maakt deel uit van de landelijke regio Land van Cuijk. Deze regio kent een ruimtebudget van 215 ha. bruto bedrijventerrein voor de periode 2000-2020. Omdat het Land van Cuijk op enige afstand van de stedelijke regio’s ligt, dient de regio zelf te voorzien in de behoefte aan regionale bedrijventerreinen. Nieuwvestiging en uitbreiding van bedrijven in landelijke regio’s De provincie streeft ernaar, dat in de landelijke regio’s alleen bedrijven worden gevestigd die daarin qua aard, schaal (5.000 m²) en functie als passend kunnen worden beschouwd. De beoordeling van de aspecten aard en functie is een kwestie van maatwerk. Bedrijven die zo groeien, dat zij niet langer passen in de landelijke regio, dienen te worden verplaatst naar een stedelijke regio of in het geval van het Land van Cuijk naar het regionaal bedrijventerrein in Haps. Uitwerkingsregels voor de landelijke regio’s In de landelijke regio’s staat het voorkomen van verdere aantasting van het buitengebied door verstedelijking centraal. Met het oog hierop wordt voor elke landelijke regio in samenhang met het project ‘Revitalisering Landelijk Gebied’ een thematisch uitwerkingsplan opgesteld, waarin de woon- en werklocaties worden bepaald. Voor bedrijventerreinen zijn de volgende uitwerkingsregels gesteld: • geen nieuwe ruimte aansnijden indien binnen bestaand bebouwd gebied de bebouwing kan worden gerealiseerd. In geval van nieuwe ruimte is zorgvuldige inpassing in de landelijke regio geboden; • de uitbreidingsruimte voor restcapaciteiten dient te worden beperkt door inbreiding, herstructurering en intensivering eventueel elders in de landelijke regio.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
31
8.2.2.
Uitwerkingsplan Land van Cuijk (21-12-2004)
Het Uitwerkingsplan Land van Cuijk is het plan waarmee Gedeputeerde Staten invulling hebben gegeven aan de opdracht van Provinciale Staten om het globale verstedelijkingsbeleid uit het Streekplan uit te werken in uitwerkingsplannen. Het uitwerkingsplan is het resultaat van de ruimtelijke vertaling van de verschillende programma’s in het duurzaam ruimtelijk structuurbeeld dat de gewenste ruimtelijke hoofdstructuur voor de lange termijn weergeeft. Het programma bevat de ruimtelijke keuzen voor de planperiode tot 2015. In dit plan is opgenomen waar, wanneer en hoeveel de komende jaren aan woningen en aan bedrijventerreinen ontwikkeld gaat worden in deze landelijke regio. Duurzaam ruimtelijk structuurbeeld Het ‘Duurzaam Ruimtelijk Structuurbeeld Land van Cuijk’ (oktober 2003) geeft een visie op de ruimtelijke structuur van de hele regio, dus van alle kernen en steden en het buitengebied in samenhang met elkaar. Het vormt het ruimtelijk kader voor ontwikkelingen in de regio en geeft inzicht waar vanuit de regionale kwaliteiten en karakteristieken van het Land van Cuijk mogelijkheden danwel onmogelijkheden zijn voor verdere verstedelijking. Het duurzaam ruimtelijk structuurbeeld bestaat uit drie componenten: het landschappelijk raamwerk, het bestaand stedelijk gebied en de voor transformatie afweegbare gebieden. De infrastructuur die sturend is voor een duurzame ontwikkeling van de regio is eveneens onderdeel van het duurzaam ruimtelijk structuurbeeld. Programma Het Streekplan geeft aan wat de ruimtebehoefte voor woningbouw en bedrijventerreinen is tot 2020. Die ruimtebehoefte is uitgewerkt in programma’s voor de planperiode tot 2015, met een doorkijk tot 2020. Voor het programma voor bedrijvenontwikkeling is in het Streekplan het zogenaamde ‘ruimtebudget’ voor bedrijventerreinen aangegeven. Dit betreft de ruimtebehoefte in bruto hectaren. Bij dit programma ‘werken’ spelen vraagstukken rond (specifieke) werkmilieus, functiemenging en de verplaatsingsbehoefte van bedrijven. Gemeente Grave Grave ligt aan het einde van de open en lager gelegen Maasterrasvlakte. De Maasterrasvlakte heeft vooral ecologische en hydrologische ontwikkelingskwaliteiten. De ontwikkelingen in deze zone zijn gericht op laagdynamische functies als een goed watersysteem. Voor de stedelijke ontwikkeling van Grave wordt ingezet op binnenstedelijke intensivering en herstructurering.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
32
Fragment Plankaart Uitwerkingsplan Land van Cuijk
Landschappelijk raamwerk De gemeente Grave ligt bijna geheel in de Maasterrasvlakte. Zowel de hoofdkern als de nevenkernen zijn nauw begrensd door het landschappelijk raamwerk. De begrenzing van de hoofdkern Grave is gebaseerd op de cultuurhistorische waarde van de vestingstadstructuur en de Maas. De begrenzing van de omliggende kernen wordt vooral bepaald door ecologische kwaliteiten (dassenleefgebied) en het feit dat het ‘potentieel nat gebied’ is. Deze elementen dienen bij eventuele verstedelijking behouden te blijven en waar mogelijk versterkt te worden. Verstedelijking Gezien de kernmerkende structuur van Grave en haar kernen is gekozen voor een strategie van behoud van de ‘schervenstructuur’. Het betekent dat in geheel de gemeente Grave structurele, grootschalige uitbreidingen ongewenst zijn. Ruimtelijke ontwikkelingen zullen dan ook met name op basis van inbreiding, herstructurering en afronding van bestaande kernen gerealiseerd moeten worden. Dit geldt zowel voor wonen als werken. Bedrijventerreinen In het Uitwerkingsplan Land van Cuijk is het ruimtebudget van 215 hectare bruto (149 ha. netto) bedrijventerrein verder ingevuld. De planningsopgave komt volgens de systematiek van het uitwerkingsplan neer op 130 hectare bruto (= 91 hectare netto) voor de periode 20052015. De ruimtereservering voor nieuw te ontwikkelen terrein bedraagt 91 hectare bruto. De overige 39 hectare dient door zuinig ruimtegebruik gerealiseerd te worden.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
33
De provincie heeft in haar streekplan aangegeven ruimte te willen besparen door: • nieuwe terreinen intensiever te benutten (circa 15%); • bestaande terreinen te herstructureren (circa 5%); • in te breiden in bestaand stedelijk gebied (circa 10%). Indien deze besparingen ook daadwerkelijk worden toegepast, zal volgens het uitwerkingsplan het verschil tussen bruto en netto kleiner worden dan de huidige 30%. Dit betekent, dat het uitgiftepercentage groter wordt. Het inrichten van De Bons als bedrijventerrein wordt gezien als een vorm van zuinig ruimtegebruik, die aanvullend aan de geplande regionale ruimtereservering gerealiseerd kan worden. Samenhang regionaal bedrijventerrein Haps De gemeenten Boxmeer en Cuijk vervullen een regionale functie in het Land van Cuijk. Naast lokale en regionale bedrijven zijn in beide gemeenten tevens enkele nationaal en internationaal opererende bedrijven gevestigd. Bedrijventerreinen in de andere drie gemeenten, Grave, Mill en St. Hubert en Sint-Anthonis, vervullen vrijwel alleen een lokale functie. Bij de kern Haps wordt het nieuwe regionale bedrijventerrein Land van Cuijk ontwikkeld. Dit terrein zal zich op een ander marktsegment oriënteren, te weten zwaardere bedrijven uit de hogere milieucategorieën. De ontwikkeling van dit nieuwe regionale bedrijventerrein stagneert. De feitelijke realisering van dit bedrijventerrein wordt pas na 2010 verwacht. De ontwikkeling van dit bedrijventerrein heeft dan ook geen effecten op het aanbod binnen de gemeente Grave. Mede gelet op de hoge vraag zullen de gemeentelijke bedrijventerreinen grotendeels uitgegeven zijn op het moment dat dit regionale bedrijventerrein daadwerkelijk op de markt komt.
8.3. Regionaal beleid 8.3.1.
StructuurvisiePlus Land van Cuijk
De onderkenning van een aantal ruimtelijke vraagstukken op regionaal niveau was de aanleiding voor de vijf gemeenten in het Land van Cuijk (Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en St. Hubert en Sint Anthonis) en de provincie Noord-Brabant om gezamenlijk na te denken over de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen in de regio. Dit heeft geleid tot de StructuurvisiePlus Land van Cuijk (2001). Het doel van de StuctuurvisiePlus is te functioneren als een duurzaam en kwalitatief georiënteerd ruimtelijk kader, waarmee de ruimtelijke ontwikkelingen in het Land van Cuijk zowel op de korte, middellange en lange termijn kunnen worden gestuurd en waarmee oplossingen voor de onderkende vraagstukken kunnen worden verkregen.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
34
De StructuurvisiePlus heeft, in tegenstelling tot Uitwerkingsplan Land van Cuijk, voor de provincie geen formele status. Het in deze nota omschreven structuurbeeld van Grave is leidend voor de ontwikkelingen in de gemeente. Grave is te beschouwen als een stedelijke kern met een reeks wijken en dorpen die als ‘scherven’ in twee concentrische ringen rondom de stedelijke kern liggen. Het stedelijk gebied wordt dooraderd door stedelijke en landschappelijke groengebieden, die groene wiggen tussen de scherven vormen. Tussen de stadskern en de omliggende wijken ligt een stedelijk groensysteem; het groen heeft duidelijk een karakter van stadsgroen. Bij de radiale wijkscheidende groenstructuren spelen verschillende waterlopen een belangrijke rol. Aan de buitenkant ligt een tweede ring van dorpen (Velp, Nieuw-Velp, Escharen). De dorpen en wijken gedragen zich bijna als zelfstandige eenheden, maar hebben wel een visuele relatie met elkaar. Met de Generaal de Bonskazerne bestaat de mogelijkheid een nieuwe ‘scherf’ te ontwikkelen met een gevarieerde combinatie van wonen, werken en voorzieningen.
8.4. Gemeentelijk beleid 8.4.1.
Landschapsbeleidsplan
Door Arcadis is het Landschapsbeleidsplan Grave, (110302/OA1/5B1/000182/AM, 13 november 2001) opgesteld. De stad Grave heeft door zijn stedenbouwkundige structuur een sterke relatie met het landschap. Het historisch stadscentrum is nog goed herkenbaar, doordat staduitbreidingen op enige afstand van het oude centrum zijn aangelegd. Hierdoor liggen de wijken van Grave als een losse schil om de centrale stad heen. De vestingstructuur aan de westen zuidwestzijde van de stad is nog aanwezig en wordt geaccentueerd door de loop van de Graafsche Raam, die in deze structuur is geïntegreerd. Ook de wijken zelf liggen nog los van elkaar, doordat tussen de wijken groene zones aanwezig zijn onder meer langs de Graafsche Raam en de Hertogswetering. Door de ontwikkeling van het bedrijventerrein aan de noordwestzijde van de stad is een deel van de historische karakteristiek van de vrijgelegen vestingstad verloren gegaan. Van het in het verleden aan de noordzijde van de Maas gelegen deel van de vesting Grave is alleen nog de vorm van de voormalige vesting herkenbaar.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
35
De landschapsvisie is uitgewerkt voor zeven deelgebieden. Het terrein van de Generaal de Bonskazerne maakt deel uit van de Peelhorst (6); grote tot middelgrote landbouwpercelen afgewisseld met kavelbeplantingen (bosjes). Verspreid komt agrarische bebouwing voor. De kazerne, Oud Velp en de Binckhof vormen een van de belangrijkste structuurdragers, welke ruimtelijk en functioneel versterkt dienen te worden binnen landschappelijke en ecologische randvoorwaarden.
Indeling in deelgebieden
De ontwikkelingen op het terrein van de Generaal de Bonskazerne vormen een gevaar voor verstoring en aantasting van natuur en landschap. Echter, een dergelijke ontwikkeling biedt tevens juist mogelijkheden om de bestaande uitstraling op het kazerneterrein te verbeteren en de landschappelijke, natuurlijke kwaliteit ervan te verhogen. Het beleid is gericht op een goede inpassing van geplande stedelijke ontwikkelingen in het gebied met behoud van de huidige landschappelijke karakteristiek. Voor het kazerneterrein wordt het inpassen van woningbouw en bedrijven in de locatie met gelijktijdige versterking van het groene karakter van het gebied met behoud van de aanwezige landschaps- en natuurwaarden (aanleg van nieuwe groenelementen binnen het terrein, in aansluiting op reeds bestaande landschapselementen in en rondom het terrein) voorgesteld.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
36
Bij de concrete adviezen met betrekking tot de uitvoeringsmaatregelen is ook aangegeven welke beheersmaatregelen noodzakelijk zijn om de landschappelijke streefbeelden te realiseren. Bij functieverandering op het terrein van de Generaal de Bonskazerne is gesteld dat een compacte bebouwingsstructuur en een groen karakter noodzakelijk zijn. 8.4.2.
Bestemmingsplan Buitengebied Grave
In het bestemmingsplan Buitengebied Grave (vastgesteld 10-02-1998, goedgekeurd 15-09-1998) heeft de Generaal de Bonskazerne, op de kaart met de gebiedsbestemmingen, de bestemming ‘agrarisch gebied’. De gronden zijn subbestemd voor militaire voorzieningen in de vorm van een kazernecomplex met onder andere legeringsgebouwen, werkplaatsen en munitieopslag. Hiermee komt de onderliggende gebiedsbestemming Agrarisch gebied te vervallen. Het is overeenkomstig de juridische regeling verboden om bouwwerken te gebruiken voor bewoning, behoudens de legeringsgebouwen, en voor de uitoefening van enige tak van handels-, detailhandels- en bedrijfsdoeleinden. Er is in het vigerende bestemmingsplan geen mogelijkheid opgenomen om de bestemming te wijzingen in bedrijfsdoeleinden. Het onderhavige bestemmingsplan zal het planologisch / juridisch kader scheppen voor de ontwikkeling van het bedrijvenpark. 8.4.3.
Bestemmingsplan De Zittert
In het voor de bedrijventerreinen De Eek en Kooikersweg vigerende bestemmingsplan De Zittert zijn de gronden bestemd als Bedrijfsterrein 1 en 2. Bedrijfsterrein 1 is bestemd ten behoeve van kleine industriële-, ambachtelijke-, en groothandelsbedrijven en Bedrijfsterrein 2 ten behoeve van zakelijke dienstverlening. Op daartoe aangeduide plaatsen zijn dienstwoningen toegestaan. 8.5. Samenvattende conclusies Op rijksniveau worden geen concrete uitspraken gedaan over de ontwikkeling van het bedrijventerrein De Bons. Het provinciale ruimtelijke beleid omvat concretere uitspraken over de bedrijventerreinontwikkeling van de gemeente Grave. Aangegeven wordt, dat in het Land van Cuijk in de periode 2000 tot 2015 maximaal 215 hectare bedrijventerrein mag worden aangelegd. Bij de ontwikkeling van nieuw bedrijventerrein dient een sterk accent gelegd te worden op een duurzame inrichting van bedrijventerreinen. Dit vormt een belangrijk onderdeel van de beleidslijn ‘zorgvuldige ruimtegebruik’.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
37
Vigerend bestemmingsplan De Zittert, fragment Kooikersweg
Vigerend bestemmingsplan De Zittert, fragment De Eek
Vigerend bestemmingsplan Buitengebied met betrekking tot bedrijventerrein De Bons
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
38
Duurzaamheid betekent in dit verband: • zuinig omgaan met ruimte; • door middel van de inrichting bijdragen aan de verwezenlijking van provinciale milieudoelstellingen; • bijzondere aandacht voor de beeldkwaliteit en het beheer. In het provinciale beleid wordt onder andere gesteld dat realisatie van een bedrijventerrein met een omvang van 8 ha op de locatie De Bons in Grave wordt gezien als een vorm van zuinig ruimtegebruik, die aanvullend aan de geplande regionale ruimtereservering gerealiseerd kan worden. In het gemeentelijke beleid heeft een duidelijke afweging plaatsgevonden ten aanzien van de locatiekeuze voor het nieuwe bedrijventerrein. Op de eerste plaats is gebleken, dat de restcapaciteit van de bestaande bedrijventerreinen slechts in volstrekt onvoldoende mate de toekomstige vraag naar bedrijventerrein kan opvangen. Mede door deze beperkte voorraad stagneert de uitgifte van bedrijventerrein. Dit betekent, dat de ontwikkeling van een nieuw terrein noodzakelijk is. Uit deze afweging is de locatie De Bons als meest geschikt naar voren gekomen. Het gemeentebestuur ondersteunt bij de verdere planontwikkeling de randvoorwaarden, die op rijks, provinciaal en regionaal niveau aan nieuw bedrijventerrein in de gemeente worden gesteld.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
39
9.
DUURZAME ONTWIKKELING
Bij het ontwerp van het bedrijventerrein heeft het aspect duurzame ontwikkeling een uiterst belangrijke rol gespeeld. Er is ruim aandacht geschonken aan de uitgangspunten zoals die zijn verwoord in het nationale pakket “duurzame stedebouw”. De items die in dit kader achtereenvolgens belicht worden zijn: 1. Flora en fauna; 2. Landschap en bodem; 3. Watersysteem; 4. Verkeerssysteem; 5. Energiesysteem; 6. Afval; 7. Woonmilieu; 8. Grondstoffen en materialen. Duurzame stedebouw is niet alleen het minimaliseren van de milieubelasting. Het is ook –en misschien wel vooral- inspelen op de kansen die een specifieke locatie biedt. Door in een vroeg stadium aandacht te besteden aan de specifieke kenmerken en mogelijkheden van het bedrijventerrein kan een aantrekkelijke, flexibele en duurzame locatie tot stand gebracht worden met een blijvende hoge ruimtelijke kwaliteit. Het bedrijventerrein De Bons zal gedurende het hele proces van stedebouwkundig plan tot en met het beheersstadium met parkmanagement worden ontwikkeld volgens de principes van Duurzaam Bouwen. Uitgangspunten Duurzaam bouwen 1. Flora en fauna: Door de hoofdstructuur grotendeels te baseren op de huidige inrichting van het terrein is het mogelijk om de bestaande (laan)beplanting te handhaven. Voor duurzaam bouwen is de handhaving van aanwezige groen- en waterelementen en cultuurhistorische elementen van belang. Voorst is het van belang gebruik te maken van de natuurlijke situatie (bodemtypen, waterhuishouding en reliëf). Daarnaast is handhaving van het grondwaterpeil en het zo min mogelijk ophogen bij het bouwrijp maken van belang. 2. Landschap en bodem: Er zal zoveel mogelijk rekening gehouden worden met het behoud van structuren, patronen en elementen in het landschap, handhaving grondwaterpeil waarbij de bodempotentie zoveel mogelijk benut wordt. Zie ook hiervoor Hoofdstuk 10 en 12 waarin het aanwezige landschap (draagkracht bodemtypen, bodemvervuiling) nader belicht wordt.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
40
3. Watersysteem: Duurzame watersystemen beginnen met een intergaal waterbeheer, waarbij de waterkwantiteit en –kwaliteit in samenhang bekeken worden, rekening houdend met de ruimtelijke functies. Binnen het plangebied wordt aandacht geschonken aan hemelwater, oppervlaktewater en grondwater. Gekeken is naar: • Afkoppelen van verharde oppervlak. Hierbij komt het hemelwater van alle - of een deel van het verharde oppervlak niet meer in het riool terecht, maar wordt geloosd op oppervlaktewater of geïnfiltreerd in de bodem; • Minimaliseren van verhard oppervlak, waardoor verdroging wordt tegengegaan; • Infiltratie van hemelwater door een pakket van maatregelen om afstroming te voorkomen en infiltratie in de bodem te bevorderen; • Hemelwaterretentie, door voorzieningen (buffers/wadi’s/vijvers) aan te leggen om hemelwater te bergen en vast te houden in het gebied zelf;’ • Zuivering in het plangebied door technische maatregelen in het rioolstelsel. 4. Verkeerssysteem: In het plan is rekening gehouden met de onderstaande uitgangspunten om de doelstellingen van duurzame stedenbouw na te streven: • Versterking van de stedelijke structuur, vergroting van de leefbaarheid, sociale veiligheid en verkeersveiligheid; • De beperking van de uitstoot van schadelijke stoffen en geluidhinder en de beperking van ruimtegebruik door rijdend en stilstaand verkeer. Concreet houden dit de volgende mogelijke maatregelen in: • Een overzichtelijke verkeersstructuur met directe verbindingen; • Menging van functies zal plaatsvinden waardoor er een positief effect te verwachten is ten aanzien van de belevingswaarde en sociale veiligheid. • Het fietsverkeer zal worden gestimuleerd door de aanleg van een fietsroute met een afwisselende omgeving waarbij ook zorggedragen wordt voor de (sociale) zekerheid. • Voorzieningen voor openbaar vervoer; 5. Energiesysteem: De maatregelen om het gebruik van fossiele brandstoffen te beperken zijn gebaseerd op de volgende aspecten: • Verminderen van energiegebruik door: • Beperking energiebehoefte door compact te bouwen; • Stimulerende maatregelen om de EPC te verlagen; • Benutten van passieve zonne-energie; • Voorkomen/beperken van mechanische koeling.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
41
•
•
Gebruik van duurzame energiebronnen door: • Het gebruik van actieve zonne-energie stimuleren; • Rekening houden met de verkaveling / situering en oriëntatie van gebouwen om het gebruik van duurzame energiebronnen te bevorderen; • Het gebruik van warmtepompen te stimuleren. Efficiënt gebruik maken van fossiele brandstoffen: • Vasthouden en benutten van restwarmte; • Gestreefd wordt naar een EPL van 7
6. Afvalinzameling: Door de collectieve parkeerplaatsen in het weekend te gebruiken als milieustraat voor het verzamelen van aangegeven afvalstromen vindt dubbel ruimtegebruik plaats. 7. Woonmilieu: N.v.t. 8. Grondstoffen en materialen: Door de keuze van de materialen bij de inrichting en bebouwing en het gebruik van de nationale pakketten Duurzaam Bouwen wordt de milieudruk, uitputting van grondstoffen en uitspoeling van zware metalen zoveel als mogelijk beperkt. Compact bouwen, beperking van verharding en stimulering van hergebruik vermindert de kwantiteit van materiaalgebruik. Door bovenstaande maatregelen worden de uitgangspunten van Duurzaam bouwen zoveel als mogelijk gewaarborgd.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
42
10. DE ONDERLEGGER VOOR DE BONS
10.1. Bodem De geologische bodemopbouw is schematisch weergegeven in de volgende tabel: Diepte (mmv)
Formatienaam
Samenstelling
Geohydrologische eenheid
0-25
Veghel/Sterksel
Grofzand,grind
1e watervoerendpakket
>25
Breda
Fijn zand, klei
Slecht doorlatende basis
Op de bodemkaart van Nederland wordt de bodem in het gebied aangemerkt als een hoge zwarte enkeergrond met leemarm en zwak lemig fijn zand. Door ingenieursbureau Oranjewoud is in december 1996 een verkennend bodemonderzoek in het plangebied uitgevoerd. Op basis van de uitgevoerde boringen is de bodem tot 4 m beneden maaiveld te classificeren als zwak siltig, matig fijn tot matig grofzand en lokaal is in de bovengrond kolengruis en puin aangetroffen. Vanaf circa 2,00 m onder maaiveld is ook grind waargenomen.
10.2. Geomorfologie De Generaal De Bonskazerne ligt in de Peelhorst en vormt een belangrijke structuurdrager binnen dit gebied. De Peelhorst vormt een overgang van het Brabantsplateau naar de rivier de Maas. Verschillen in schaal, openheid en beplanting karakteriseren dit gebied.
10.3. Landschap Grave is te beschouwen als een stedelijke kern met een reeks wijken en
kernen die als ‘scherven’ in twee concentrische ringen rondom de stedelijke kern liggen. Het stedelijk gebied wordt dooraderd door stedelijke en landschappelijke groengebieden, die als het ware de groene wiggen in het patroon vormen. Door de ontwikkeling van het kazerneterrein tot een bijzonder woon- en werkmilieu, transformeert het voormalig kazerneterrein tot een ‘scherf’ zoals de andere scherven in de ring rondom Grave.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
43
Stedenbouwkundige visie totaal gebied
Masterplan: Model 2: combinatie van een oostwest georiënteerde hoofdgroenstructuur en een noordzuid gerichte ontsluitingsstructuur
Masterplan: Model 1: oost-west oriëntatie van hoofdgroenstructuur en ontsluitingsstructuur
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
44
11. STEDENBOUWKUNDIGE VISIE DE BONS EN MASTERPLAN
11.1. Visie totaalgebied Om een goed beeld te krijgen van de mogelijke ontwikkelingen op het zuidelijk deel van de voormalige Generaal de Bonskazerne is een stedenbouwkundige visie voor het totale gebied ontwikkeld. Het betreft een visie voor het gebied gelegen tussen de Generaal de Bonsweg, de Hoogeweg, de Kranenhofscheweg en de Steegschenhofscheweg. De structuur van het gebied wordt door een aantal historische lijnen en groene relaties bepaald. Deze lijnen refereren aan de militaire historie en de natuurwaarden van het gebied en de directe omgeving. Zo ligt er van zuidwest naar noordoost een belangrijke groene, historische lijn naar de monumentale hoeve aan de Hoogeweg en een historische lijn van de Kranenhofscheweg naar de Generaal de Bonsweg. Het gebied kan min of meer in vier kwadranten worden opgedeeld: Noordelijk deel kazerneterrein: een monumentaal op zichzelf staand complex als duidelijke herkenbare eenheid in een groene omgeving, Zuidelijk deel kazerne: toekomstig bedrijventerrein waar de structuur refereert aan de militaire historie en de landschappelijke inpassing in de omgeving, Sportpark: mogelijk toekomstig bedrijventerrein dat aansluit op het voormalige kazerneterrein en het omringende landschap, Noordoosthoek: een monumentale hoeve deel uitmakend van een oud cultuurlandschap gelegen in een open gebied. In de toekomst eventueel mogelijkheden voor kleinschalige invulling met solitair(e) element(en). Het streven is gericht op mogelijkheid van fasegewijze invulling per deelgebied, passen binnen een samenhangende totaalstructuur, rekening houdend met de historische gelaagdheid van het gebied en een zorgvuldige landschappelijke inpassing.
11.2. Masterplan Via onderzoek van een tweetal uitbreidingsmodellen voor het zuidelijk deel van de kazerne, inclusief de toekomstige uitbreidingsmogelijkheden, is er op basis van het eerste model een masterplan opgesteld. Het masterplan kent twee varianten. De variatie is gelegen in het wel of niet behouden van de drie bestaande gebouwen in het meest zuidelijke gedeelte.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
45
Masterplan
Masterplan variatie: sloop van de bestaande kazernegebouwen waarmee ruimte voor nieuwe bebouwing wordt verkregen Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
46
11.3. Van Masterplan, via Masterclasses naar een stedenbouwkundig plan Reeds bij de aanvang van de planvorming over bedrijventerrein De Bons is het de ambitie geweest om een hoogwaardig en groen bedrijventerrein te creëren. De inpassing van het vele bestaande groen en een verwijzing naar het militaire verleden van het terrein door ensembles van gebouwen in het groen te situeren zijn een vertaling van deze ambitie. Daarbij is de term campus gaande het ontwerptraject op verschillende manieren geïnterpreteerd. Masterplan en eerste financiële verkenning
In het Masterplan voor De Bons wordt gesproken over een campusachtige opzet met losse bebouwing in het groen. In dit Masterplan werd uitgegaan van een relatief laag percentage uitgeefbaar gebied en relatief weinig bebouwing. Eerste financiële verkenningen lieten een spanningsveld zien tussen de ambities en de financiële haalbaarheid. Dit heeft geleid tot het aanscherpen van de uitgangspunten bij de aanvang van het proces om tot een stedenbouwkundig plan te komen. Een hoger percentage uitgeefbaar gebied en meer bebouwing zijn het gevolg van deze aanscherping.
Masterclasses
Alvorens gestart is met het opstellen van een stedenbouwkundig plan hebben een tweetal Masterclasses plaatsgevonden met de toenmalige Rijksbouwmeester Jo Coenen. Deze Masterclasses hebben geleid tot een verdere concretisering van de stedenbouwkundige uitgangspunten voor het bedrijventerrein. Werd in het Masterplan nog uitgegaan van een compleet nieuwe stedenbouwkundige structuur, in de Masterclasses werd meer teruggegrepen op de bestaande structuren van assen en hoven in het gebied. Hierdoor werd het mogelijk om meer bestaande beplanting in te passen en als structurerend groen in te zetten in het plan. Ook ontstond zo de mogelijkheid om meerdere bestaande militaire gebouwen her te gebruiken. Tezamen met het bestaande groen zullen de bestaande gebouwen vooral zorgen voor de identiteit van het toekomstige terrein. In het stedenbouwkundig plan zijn elementen uit het Masterplan en uit de Masterclasses terug te vinden. De gekozen ruimtelijke structuur verwijst naar de militaire geschiedenis van het terrein en biedt ruimte aan de inpassing van bestaande waardevolle gebouwen.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
47
12. RUIMTELIJKE KARAKTERISTIEK
12.1. Huidige situatie De Bons In 1938 / 1939 is dit gebied in gebruik genomen als kazerneterrein. Het noordelijk deel is het intensief bebouwde voorterrein met een monumentale status, mede vanwege de kenmerkende jaren 30 bouwstijl van de legeringsgebouwen. Het zuidelijke deel is extensief bebouwd. Hier staan grote loodsen en liggen grote verharde oppervlakten waarop de militaire voertuigen geparkeerd stonden. Beplanting heeft een ordenende functie gekregen als scherm voor of achter de bebouwing, als begeleiding van de verbindende rijstroken en een scheiding tussen het noordelijke en zuidelijke deel van het terrein. In 1995 is de kazerne opgeheven. Het noordelijk deel is in 2000 in gebruik genomen als asielzoekerscentrum, het zuidelijk deel was vanaf 2001 beschikbaar voor de ontwikkeling van een duurzaam bedrijvenpark, gericht op een mengvorm van de functies wonen en werken in een campusachtige opzet, waarbij gerefereerd wordt aan de militaire historie en de natuurwaarden in de omgeving. Compositie De huidige ruimtelijke opbouw van het kazerneterrein is te karakteriseren als: • Open bebouwingsstructuur met assen; • Landschappelijke groenstructuur met boomsingels en houtwallen; • Complexe wegenstructuur met grote verhardingsvlakken. Bebouwing De eerste gebouwen van de Generaal de Bonskazerne dateren uit het najaar van 1939 en waren vanwege de oorlogsdreiging bestemd voor twee grensbataljons. De kazerne bestaat uit losse paviljoens in de vorm van een monumentale ruimtelijke compositie met verschillende symmetrie-assen. Het complex werd in 1937 ontworpen door architect en kapitein der genie A.M.G. Boost. De architectuur is een late en gematigde echo van de architectuur van Frank Lloyd Wright. De gebouwen hebben bakstenen gevels met verticale raamopeningen in een compositie van horizontale raamstroken. De flauwhellende daken hebben brede met houten delen betimmerde overstekken. Ingangspartijen en trappenhuizen zijn vormgegeven als uit het hoofdvolume naar voren springende verticale elementen met eigen afdekking. De kazerne is onlangs aangewezen als rijksmonument en heeft in 1997 haar militaire functie verloren. De gebouwen zijn nu in gebruik als opvangcentrum voor asielzoekers(COA).
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
48
Vanaf 1948 werd het kazerneterrein in zuidelijke richting uitgebreid. Tussen 1951 en 1953 verrees het nu leegstaande onderhoudscomplex voor de artillerie in de vorm van hoofdgebouw W en de vleugelgebouwen X en Z. Het is karakteristieke wederopbouwarchitectuur; een mengvorm van traditionele en moderne stijlkenmerken. Anders dan de kazernegebouwen is deze architectuur opgebouwd uit zichtbare betonnen kolommen, penanten en balken. De ingesloten muurvlakken zijn met glaspuien en metselwerk met raamopeningen ingevuld. De dakhellingen zijn nog flauwer dan die van de kazerne en de goot is vormgegeven als een betonnen lijst. De bebouwing is zeer typerend voor de tijd waarin het gebouwd is en architectonisch waardevol te noemen. De overige bebouwing dateert uit de jaren ‘70 en heeft geen uitgesproken architectuur. Het zijn neutraal vormgegeven functionele garages en kleinere voorzieningen, ontworpen door G.A.M. Wolters. Wel volgen deze gebouwen de met het onderhoudsensemble ingezette ruimtelijke structuur. Beplanting De Generaal De Bonskazerne is gevat in een landschappelijk kader: een bijna volledige driehoek van bomenlanen waar Sportpark Kranenhof als een omgekeerde driehoek tegenaan ligt. De houtsingels en bosschages hebben een functie als voedsel- en voortplantingsbiotoop voor diverse dieren. Zowel het kazerneterrein als het sportpark worden doorsneden door brede oostwest gerichte groenelementen zoals bomengroepen en grasvelden. Het gebied kent dan ook een stevige landschappelijke verankering. Behalve deze structurele groenelementen komen ook incidentele boomgroepen en solitairen voor. Alle bomen zijn geïnventariseerd en verdeeld in drie klassen met respectievelijk een grote, redelijke en lage waarde.
12.2. Stedenbouwkundig plan De Bons In de nota Bedrijventerrein De Bons, stedenbouwkundig plan (SVP Architectuur en Stedenbouw, 2065/R2004-01/JG, december 2004) is de stedenbouwkundige opzet van dit te realiseren bedrijventerrein beschreven. Het bedrijventerrein De Bons wordt gerealiseerd op het zuidelijke deel van de voormalige Generaal De Bonskazerne. Het stedenbouwkundig plan is tot stand gekomen door opstelling van een Masterplan (Masterplan bedrijvenpark “De Bons”, augustus 2001) en daaropvolgend een financiële optimalisatie. Daarnaast hebben aanpassingen plaatsgevonden naar aanleiding van een tweetal workshops en overleg met provincie, waterschap en toekomstige gebruikers.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
49
12.2.1. Randvoorwaarden
Ruimtelijk stedenbouwkundige uitgangspunten en randvoorwaarden
Natuur en landschapsuitgangspunten en randvoorwaarden
Vanuit ruimtelijk stedenbouwkundig oogpunt zijn de volgende uitgangspunten en randvoorwaarden gehanteerd: • Er dient rekening gehouden te worden met de cultuurhistorische effectrapportage, • Waar mogelijk dient bestaande bebouwing opnieuw gebruikt te worden en worden karakteristieke groenelementen gehandhaafd, • De stedenbouwkundige ontwikkeling van het bedrijventerrein zal zich richten op de functies van wonen en werken en op een mengvorm van deze functies. Het terrein dient een campusachtige uitstraling te krijgen, refererend aan de militaire historie en de natuurwaarden in de omgeving. Tevens dient er rekening gehouden te worden met de mogelijkheid dat op termijn het sportcomplex Kranenhof bij de planvorming kan worden betrokken. • Flexibele stedenbouwkundige opzet met een intensiever gebruik van de ruimte, • Bij de planvorming dient aandacht besteed te worden aan toekomstige functies voor het noordelijk deel van het kazerneterrein (op lange termijn), • Bij de ontsluiting van het bedrijventerrein worden de bestaande, voor extensief gebruik bedoelde wegen zoveel mogelijk ontzien en wordt de voorkeur gegeven om met een zo kort mogelijke route aan te sluiten op de Generaal de Bonsweg of de Hoogeweg, • Er dient uitgegaan te worden van een gesloten grondbalans. Vanuit natuur en landschap bezien zijn de volgende uitgangspunten en randvoorwaarden genoemd: • Het groene karakter van het terrein dient te overheersen, • Er dient zorgvuldig omgegaan te worden met de landschappelijke waarde, • Het bedrijventerrein dient een relatie te hebben met het omringende landschap, waarbij ook ruimte wordt gereserveerd voor ecologische en/of landschappelijke verbindingen, • De inrichting van het gebied dient te refereren aan de natuurwaarden in het omliggende cultuurlandschap, bij de ontwikkeling van het gebied dient rekening gehouden te worden met het feit dat het plangebied deel uitmaakt van een groter kerngebied voor dassen, • Nieuwe ontwikkelingen op het kazerneterrein bieden mogelijkheden om de bestaande uitstraling te verbeteren en de landschappelijke en natuurlijke kwaliteit van het terrein te verhogen, • Inpassen van woningbouw en bedrijven in de locatie met gelijktijdige versterking van het groene karakter van het gebied met behoud van de aanwezige landschaps- en natuurwaarden (aanleg van nieuwe groenelementen binnen het terrein, in aansluiting op reeds bestaande landschapselementen in en rondom het terrein)
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
50
Randvoorwaarden stedenbouwkundig ontwerp Met betrekking tot het stedenbouwkundig ontwerp is door de gemeente Grave vastgelegd dat de volgende aspecten een plek dienen te krijgen: • Waterberging: een natuurlijke oplossing voor de waterberging welke past in de (bestaande) landschappelijke structuur en tegelijkertijd onderdeel is van de nieuwe structuur. • Landschappelijke verankering: een heldere landschappelijke verankering van het terrein, waarin de groen-, water- en verkeersstructuur betrokken worden. Met name de relatie met de bestaande landschappelijke structuur zal ten opzichte van het Masterplan nadrukkelijker in het ontwerp terug moeten komen. Op het terrein zijn onder andere enige karakteristieke bomenrijen en groenstructuren aanwezig welke cultuurhistorische waarde bezitten. Hiermee dient zoveel mogelijk rekening te worden gehouden bij de verkaveling van het gebied. • Stedenbouwkundige aspecten: de relatie met het noordelijke monumentale terrein dient tot uiting te komen in het ontwerp. Ook hier geldt dat bestaande structuren nadrukkelijker in het ontwerp terug moeten komen. • Fasering / groeimodel: het ontwerp moet zo opgezet zijn dat de groei van het bedrijventerrein richting sportvelden en / of COA terrein op en duidelijke en natuurlijke wijze plaats kan vinden. • Functiemenging: een (groot) aantal bedrijven op het terrein zal in milieucategorie 3 vallen. Hiermee dient in het ontwerp rekening gehouden te worden, zeker in relatie tot mogelijke bedrijfswoningen. Financiële optimalisatie Op basis van het Masterplan is een exploitatieberekening opgezet die een negatief resultaat bleek te krijgen. Derhalve zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd teneinde een positief eindresultaat te krijgen: • Percentage uitgeefbaar terrein van 70%, • Percentage verhard terrein van 8 tot 10%, • Percentage terrein voor water en / of groen van 20%. Mogelijkheden die genoemd worden om hiertoe te komen zijn het terugbrengen van de dwarsprofielen van de wegen tot 6 m in plaats van 7 m, een doorgaande route op het terrein in plaats van doodlopende wegen en parkeren op eigen erf in plaats van parkeren op collectieve openbare terreinen. 12.2.2. Programma Momenteel zijn er binnen Grave een groot aantal wat kleinere bedrijven aanwezig die, verspreid over Grave en haar kerkdorpen, een plek hebben. Vanuit zowel de ondernemers als de gemeente is er een behoefte die bedrijven te bundelen op het te ontwikkelen bedrijventerrein De Bons. De huisvesting van een aantal bedrijven is tijdelijk op een plek (buitengebied) waar deze bedrijven eigenlijk niet thuishoren.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
51
Daarnaast is er voor een aantal bedrijven, door de herontwikkeling van het huidige bedrijventerrein Wisseveld naar een woonwijk, geen plek meer binnen dat plangebied. Er zal nog wel plaats zijn voor een paar bedrijven in de nieuw te creëren bedrijvenstrook langs de provinciale weg maar niet voor alle bedrijven. In het kader van onze zorgplicht voor deze bedrijven dienen wij een alternatief aan te bieden, het nieuwe bedrijventerrein. Daarnaast is in een eerder stadium een enquête gehouden en hebben ongeveer een 40-tal bedrijven aangegeven belangstelling te hebben voor een kavel op het nieuw te ontwikkelen bedrijventerrein. Er zijn een drietal enquêtes gehouden om de behoefte aan voorliggend bedrijventerrein in kaart te brengen. Het meest recente onderzoek is als bijlage bij de toelichting van het bestemmingsplan opgenomen om zo concreet aan te geven hoe een en ander tot stand is gekomen. Tot 2005 bestaat er een ruimtebehoefte van circa 6,8 ha netto bedrijventerrein. Het betreft vestigingsmogelijkheden voor kleinere lokale bedrijven met een sterke binding met de eigen gemeente en een beperkte omvang voor regionale functies. Het bedrijventerrein De Bons dient kavels van circa 1.000 m2 tot maximaal 5.000 m2 te bevatten met een bebouwingspercentage dat zal variëren tussen 25 en 85%. Ook de mogelijkheid van bedrijfsverzamelgebouwen voor startende ondernemers dient in de ontwikkeling te worden betrokken. Er dient rekening gehouden te worden met een verkaveling waarin naast bedrijven ook ruimte aanwezig is voor bedrijfswoningen en er dient vooralsnog uitgegaan te worden van de ontwikkeling van collectieve diensten en voorzieningen. De gemeente Grave is vanwege de ontwikkelingen op het bedrijventerrein Wisseveld (herontwikkelingsplan Koninginnedijk), op zoek naar een nieuwe locatie voor de gemeentewerf. De Bons is één van de mogelijke locaties. Er dient rekening gehouden te worden met een totale benodigde oppervlakte van 8.500 m2, inclusief werf, milieustraat en opslag, waarbij de gemeentewerf en de milieustraat fysiek gescheiden van elkaar dienen te zijn. De gemeentewerf valt binnen milieucategorie 3. 12.2.3. Stedenbouwkundig plan Verdichting en ordening Op het bedrijventerrein zullen de open ruimten deels worden bebouwd en zal de ruimtewerking veel meer door gevels worden bepaald. De toekomstige ruimtelijke opbouw van het bedrijventerrein zal zich laten kenmerken door: • een gesloten bebouwingsstructuur met assen, • een parkachtige groenstructuur met lanen en bestaande houtwallen, • een eenvoudige wegenstructuur zonder grote verhardingsvlakken.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
52
Er zal na verdichting een nieuwe balans ontstaan tussen bebouwing en beplanting onderling en tussen beide opgaande elementen en de open ruimte er tussenin. De openbare ruimte is daarbij maar een deel van de open ruimte. Ook het uitgegeven gebied zal qua openheid bij moeten dragen aan het groene karakter. Dat komt niet alleen tot uitdrukking in de relatie tussen bebouwing en ontsluiting, maar ook in het gebruik van de voorterreinen. Ook zal een nieuwe balans ontstaan tussen ‘oud’ en ‘nieuw’. De nieuwe bebouwing bestaat uit losse bebouwingselementen die tezamen een compositie vormen, en zo een aanvulling vormen op de bestaande gebouwen op het kazerneterrein. Ruimtelijk concept Het ruimtelijke concept kan als volgt beschreven worden: • een assenkruis van parkzoom en parklaan; • een kader bestaande uit bomenlaan en landschappelijke diagonaal; • profielen bestaande uit een rijstrook en groene bermen; • de voorruimte is representatief en deels beplant; • losse bebouwing op de kavels; • parkeren niet aan voor- maar aan zijkant en achterzijde; • waar mogelijk worden bomen gehandhaafd, vooral wanneer zij op één lijn of in groepen staan en een behoorlijke omvang hebben. Het streven is vooralsnog om binnen dit stedenbouwkundig concept de waardevolle bestaande gebouwen aan de zuidzijde van het terrein te behouden en een nieuwe functie te geven. Wellicht zijn ze geschikt te maken als bedrijfsverzamelgebouwen. Structuur In de structuur van het toekomstige bedrijventerrein worden bestaande assen gehandhaafd en verder uitgebreid met een aantal ontsluitingswegen. Het bedrijventerrein De Bons bestaat uit afzonderlijke ensembles, gebouwen met en rond een eigen voorruimte. Deze worden aan elkaar gekoppeld via een centrale as vanuit het hoofdgebouw van het kazernecomplex, een laterale as en twee haakse dwarsassen vanuit de onderhoudsgebouwen. Resultaat is een stelsel van open ruimten en lanen, een nieuwe compositie van deels bestaande en deels nieuwe gebouwen. Door de nieuwe gebouwen in strakke rooilijnen te plaatsen wordt de stedenbouwkundige structuur van assen en hoven versterkt. Overigens is de structuur zodanig opgezet dat alle bestaande gebouwen gehandhaafd kunnen worden. De keuze tussen restauratie en sloop en nieuwbouw wordt dus niet opgedrongen door het stedenbouwkundig plan maar staat op zich, bijvoorbeeld in het kader van een cultuurhistorische waardering of de gewenste referentie aan het militaire verleden.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
53
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
54
Toekomstige uitbreiding structuur De opgestelde ruimtelijke structuur is in de toekomst eenvoudig in oostelijke richting verder uit te breiden (sportpark Kranenhof), waarbij de maaswijdte van het ontsluitingspatroon voldoende flexibiliteit biedt voor een grote diversiteit aan kavelgroottes. De ontsluitingsstructuur zal geknikt worden ter plekke van de huidige groenzone / houtwal die de huidige scheiding vormt tussen beide terreinen, zodat een zo haaks mogelijke structuur ontstaat. Deelgebieden Het Kazerneterrein valt uiteen in drie delen die ieder hun eigen sfeer en karakteristiek hebben. In het noorden liggen de bestaande gebouwen van de Generaal De Bonskazerne waar het COA in gevestigd is. In het middengedeelte vormt de centrale as, vanuit het hoofdgebouw in het noordelijk deel, naar het zuiden de hoofddrager van het kazerneterrein. Hier zullen bedrijfskavels van verschillende afmetingen gesitueerd worden. Aan de zuidzijde van het terrein vormt het voormalige onderhoudsensemble bestaande uit 3 gebouwen een gesloten hof. Gekozen ruimtelijke structuur; aansluiting op het COA-complex
Door middel van de centrale as in het middengedeelte is een relatie van het bedrijventerrein met het bestaande (noordelijke) hoofdgebouw verkregen. Mocht dit hoofdgebouw in de toekomst van functie wijzigen dan is dat ruimtelijk inpasbaar in het plan. Ook in het beeldkwaliteitplan is specifieke aandacht besteed aan deze belangrijke as en is aangegeven dat de architectuur van de bedrijfsbebouwing langs de as afgestemd moet worden op de architectuur van het COA-complex. Bijzondere plekken Een aantal plekken in het stedenbouwkundig plan vraagt om een bijzondere inrichting. De nieuwe centrale as die vanuit het hoofdgebouw van het COA-terrein naar het zuiden loopt dient een bijzondere beëindiging te krijgen. Een klein hoogteaccent of een monumentaal gebouw dat een duidelijke relatie vertoont qua architectuur met de kazernearchitectuur van de Boost-gebouwen is hier op zijn plaats. Het ensemble aan de zuidzijde van het terrein met de 3 onderhoudsgebouwen vraagt ook om een bijzondere inrichting. Het is wenselijk om op deze plek de karakteristieke compositie van een ommuurd plein te behouden (aldanniet met de bestaande bebouwing) als verwijzing naar het militaire verleden.
Bijzondere plekken
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
55
Profielen en groenstructuur De profielen op het terrein zijn smal gehouden om zo de oppervlakte aan verharding te beperken. De profielen zijn 6 meter breed en hebben aan weerszijden een groenstrook van 5 meter breed. Zo ontstaat een stevige groenstructuur die de ontsluitingsstructuur ondersteunt, het groene karakter van het kazerneterrein waarborgt en zo uitdrukking geeft aan de campusachtige opzet. De groene bermen zijn tevens te beschouwen als het groen ingerichte voorerf van de bedrijven. De bedrijfsbebouwing kan en moet direct tegen deze groene bermen gesitueerd worden. Dus in plaats van dat ieder bedrijf een eigen inrichting ontwerpt voor zijn kavel, is een zone gedefinieerd aan de rand van de kavels die een uniforme inrichting zal krijgen in de vorm van een grasberm met daarin (bestaande) bomen / laanbeplanting. De groene bermen vallen vooralsnog (deels) binnen het uitgeefbaar gebied zodat zeer efficiënt met de ruimte kan worden omgegaan. Door middel van parkmanagement kan het onderhoud van deze zones geregeld worden. Inpassing bestaand groen Groen speelt een belangrijke rol in de inrichting van het bedrijventerrein. Door de hoofdstructuur grotendeels te baseren op de huidige inrichting van het terrein is het mogelijk een groot deel van de bestaande (laan)beplanting te handhaven. Hierdoor ontstaat een krachtig, groen raamwerk dat verder aangevuld wordt met nieuwe elementen. Het groen langs de randen van het gebied wordt ook zoveel mogelijk gehandhaafd. Alleen aan de westzijde, langs de Steegschenhofscheweg, zal groen verdwijnen om de zichtbaarheid van het bedrijventerrein vanaf de rand te vergroten. De groene zone aan de oostzijde die als scheiding tussen de kazerne en de sportvelden ligt, blijft in zijn geheel gehandhaafd. Inpassing bestaand groen
De bomen die niet gekoppeld zijn aan de ontsluitingsstructuur kunnen wellicht ingepast worden op de kavels. Op een aantal plaatsen staan de bomen zo, dat deze de grens tussen de kavels kunnen vormen. Op andere plaatsen kunnen bomen als solitair een bijzonder element op de kavel vormen. Bomen die echt midden op de kavel staan en niet ingepast kunnen worden, zullen gekapt worden. Campus Uit enquêtes met mogelijke gebruikers van het toekomstige terrein is gebleken dat vanwege de bedrijfsvoering / logistieke afwikkeling op de kavel, het zeer waarschijnlijk is dat grote delen van de kavel verhard zullen worden. Een campusachtige uitstraling waarbij het grootste deel van de kavels een groene inrichting krijgt, is dan ook niet realistisch.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
56
De idee van een campusachtige opzet heeft dan ook haar uitwerking gekregen met de hiervoor beschreven groene omzoming van alle bouwblokken met 5 m brede grasbermen en het inpassen van vrijwel al het waardevolle bestaande groen, aangevuld met nieuwe gevarieerde beplanting verspreid in de bermen. Bestaande (volgroeide) bomen en nieuwe bomen leveren samen een los beplantingsbeeld op. Steegschenhofscheweg De Generaal de Bons kazerne grenst aan de westzijde aan de Steegschenhofscheweg. Deze weg is momenteel een rustige straat waar het beeld wordt bepaald door het open zicht over de landbouwgronden en een aantal kleinschalige agrarische complexen aan de westzijde. Met de herontwikkeling van de Generaal de Bons kazerne tot een bedrijventerrein, zal de functie van de weg veranderen en zal deze weg ook als belangrijke ontsluitingsroute voor het bedrijventerrein gaan functioneren. Meerdere bedrijven die geïnteresseerd zijn in een kavel op het toekomstige bedrijventerrein hebben aangegeven dat men veel waarde hecht aan een zichtlocatie binnen het bedrijventerrein. Het toekomstige bedrijventerrein De Bons ligt relatief geïsoleerd. De mogelijkheid om zichtlocaties te creëren is derhalve beperkt. Met name de rand langs de Steegschenhofscheweg en een aantal markante plekken aan het eind van zichtassen in het plan, lenen zich hiervoor. Vanuit de hoge landschappelijke kwaliteit van het omliggende landschap van de Generaal de Bons kazerne is het echter niet wenselijk om de rand van het toekomstige bedrijventerrein vorm te geven met grootschalige bedrijfshallen. Dit zou met name aan de westrand, aan de Steegschenhofscheweg, leiden tot een te abrupte overgang van het te ontwikkelen bedrijventerrein en het omliggende buitengebied. Daarom is in het stedenbouwkundige plan aan deze rand gekozen voor een 'overgangsrand' (tussen toekomstig bedrijventerrein en buitengebied) met een zone met woon-werk kavels waarop met name woningen het beeld langs de Steegschenhofscheweg zullen bepalen. De woon-werk kavels aan de Steegschenhofscheweg worden ook vanaf deze weg ontsloten. Dit betekent dat er naast de twee ontsluitingswegen van het bedrijventerrein ook verschillende kavels een inrit aan de Steegschenhofscheweg zullen krijgen. Daar het tevens wenselijk is om het bedrijventerrein een duidelijke voorzijde te geven en dat de rode “scherf” een duidelijke rand heeft naar de naastgelegen groene wig, kan slechts een deel van de bestaande bomen in deze rand worden ingepast.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
57
Deze westrand is overigens de enige rand van het bedrijventerrein De Bons die een directe relatie heeft met het buitengebied. Voor het overige is het bedrijventerrein, passend bij de campusachtige setting, naar binnen gekeerd doordat de verkaveling voor een belangrijk deel is opgehangen aan de centrale as die een relatie heeft met de bestaande hoofdgebouwen aan de noordzijde (COA_complex) en de afschermende groenzones aan de oost- en zuidrand. Bedrijfswoningen Een groot aantal bedrijven heeft ook aangegeven geïnteresseerd te zijn in een bedrijfswoning. Het realiseren van bedrijfswoningen biedt de mogelijkheid om bijzondere mengvormen van wonen en werken een plek te geven en verhoogd tevens de leefbaarheid van een bedrijventerrein. Een situering aan de Steegschenhofscheweg is voor bedrijfswoningen, in aansluiting op bestaande woningen, ook de meest aantrekkelijke locatie om te wonen vanwege het prachtige uitzicht op het landelijk gebied. Om te voorkomen dat men deze kavels ziet als 'vrije kavels', is in het beeldkwaliteitplan de eis opgenomen dat de architectuur van de woning en de bedrijfshal op elkaar afgestemd dient te worden. Zonering / milieucategorieën De vestiging van categorie 3 bedrijven en de wens om bedrijfswoningen te realiseren binnen het bedrijventerrein De Bons staan op gespannen voet met elkaar. In veel gevallen is het mogelijk om bij categorie 3 bedrijven maatregelen te treffen zodat de hindercirkels beperkt worden tot een minimum, anders dient rekening gehouden te worden met een afstand van 50 of 100 meter vanuit de bron, waarin niet gewoond mag worden. Door de bedrijfswoningen tegen de westrand te leggen, waarvoor bestaande woningen reeds een beperking in de categorisering vormen, is de beperking veroorzaakt door de bedrijfswoningen zo klein mogelijk. Kantoren In het beeldkwaliteitplan worden hoge eisen gesteld aan de architectonische kwaliteit van de bebouwing. Op bedrijventerrein De Bons is geen ruimte voor standaard bedrijfshallen met glimmende kantoortjes ervoor. In het kader van zuinig ruimtegebruik dienen kantoren op de verdieping te worden gesitueerd. Op deze wijze zijn kantoor en hal geïntegreerd en vormgegeven als één gebouw dat los op de kavel staat. Gemeentewerf De gemeente Grave is op zoek naar een nieuwe locatie voor de gemeentewerf. De gemeentewerf heeft een specifiek programma dat grotendeels bestaat uit opslag van allerlei materialen. Binnen de gemeentewerf dient ook ruimte gereserveerd te worden voor een minimilieustraat, die fysiek gescheiden dient te worden van de rest van de gemeentewerf.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
58
De minimale randvoorwaarden voor de gemeentewerf zijn: • voldoende overdekte opslagruimte; • zoutopslagloods, ca. 6 meter hoog; • containerplaats met verhoogde stortingen (plat)vorm; • mini-milieustraat; • buitenopslag bestratingsmateriaal, snoeihout, grond, zand e.d.; • wasplaats; • brandstofopslag- en milieucontainer. Binnen het stedenbouwkundig plan voor bedrijventerrein De Bons zou de gemeentewerf goed ingepast kunnen worden in het zuidelijke ensemble van bestaande gebouwen. Met name de twee langste gebouwen (oppervlak circa 2x 1.950 m²) zouden relatief eenvoudig geschikt te maken zijn voor (overdekte) opslag van materialen. Een deel van het plein kan als milieustraat ingericht worden, waardoor het plein haar open functie kan behouden. Voorwaarde is wel een hoogwaardige inrichting, bijvoorbeeld ingepast met groen.
Bedrijfsverzamelgebouw Een bedrijfsverzamelgebouw biedt kleine (startende) bedrijven de mogelijkheid zich samen in één gebouw te vestigen. Op deze manier kan gebruik gemaakt worden van gemeenschappelijke faciliteiten zoals bijvoorbeeld een receptie, vergaderruimtes, kantine etc. Een representatief en herkenbaar gebouw komt voor een dergelijke functie in aanmerking. Indien op bedrijventerrein De Bons behoefte is aan een bedrijfsverzamelgebouw voor met name kantoorachtige bedrijvigheid dan is met name het oostelijk gelegen bestaande gebouw hier een geschikt gebouw voor. Het behoud van dit gebouw is van belang voor de identiteit van het totale gebied.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
59
Kabels en leidingen In de profielen is in de groenzones ruimte gereserveerd voor kabels- en leidingenstroken. Ten behoeve van de kabels en leidingen dient rekening gehouden te worden met een strook van 1,60 meter breed. Fasering Bedrijventerrein De Bons zal afhankelijk van de belangstelling gefaseerd ontwikkeld worden. Door te starten met het uitgeven van gronden aan de noordzijde van het terrein en langzaam naar het zuiden te werken, kan de tijd genomen worden om gebruikers te vinden voor de bestaande gebouwen. Mocht aan het einde van het uitgiftetraject toch blijken dat geen geschikte gebruikers gevonden zijn, dan kan alsnog besloten worden deze gebouwen te slopen en de gronden uit te geven als standaardkavels. Hierbij dienen de volumes wel zodanig gesitueerd te worden dat de suggestie van een ommuurd plein in tact blijft. Duurzaam bouwen Ook in de stedenbouwkundige uitwerking van het plan hebben duurzaamheidsaspecten een plek gekregen. Er is veel aandacht besteed aan het watervraagstuk. Dit heeft geleid tot een integraal waterbeheersplan waarbij water zoveel mogelijk binnen het plangebied vastgehouden wordt en direct wordt geïnfiltreerd in het plangebied. Doordat bedrijventerrein De Bons een kleinschalig bedrijventerrein is, met een groot aantal relatief kleine kavels, is het gebruik van het bedrijventerrein relatief intensief. Het koppelen van parkeeroplossingen van naast elkaar gelegen bedrijven, het zoveel mogelijk behouden en hergebruiken van bestaande (waardevolle) bebouwing in het plangebied en de ruime aandacht voor de inrichting van het openbaar gebied zijn verdere aspecten waarin het thema duurzame ontwikkeling is uitgewerkt.
12.3. Beeldkwaliteitplan Door SVP Architectuur en Stedenbouw is een beeldkwaliteitplan opgesteld dat apart aan de Raad is aangeboden en vastgesteld en waaraan de toekomstige bouwplannen getoetst zullen worden. Door eisen te stellen aan de beeldkwaliteit, in feite de inrichtingsbepalingen voor de afzonderlijke kavels en het architectonische beeld van de bebouwing, wordt in belangrijke mate het uiteindelijke beeld van het bedrijventerrein bepaald. Een aantal van deze regels kan en wordt opgenomen in de juridische vertaling met het onderhavige bestemmingsplan.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
60
12.3.1. Algemene spelregels Naast de verschillende deelgebieden die onderscheiden worden met ieder hun eigen sfeer zijn voor de inrichting van de kavels en de op te richten bebouwing ook een aantal algemene spelregels opgesteld: • rondom de bouwblokken ligt een 5 meter diepe grasberm, indien aanwezig worden bestaande bomen hier ingepast; • indien andere categorie 1, 2 of 3 bomen aanwezig zijn op kavel dienen deze ook zoveel mogelijk ingepast te worden; • hoofdvolume wordt in aangegeven rooilijn geplaatst; • minimaal 1/2 van rooilijn dient bebouwd te worden; • entrees zo veel mogelijk per twee kavels koppelen, minimum aan verharding en aantal oversteken grasbermen beperken; • parkeren geschiedt op eigen kavel, aan zijkant of achterzijde. Indien aan zijkant inpassen met groen (hagen); • indien hoekkavel, gebouw altijd in hoek plaatsen; • kantoor inpandig, dus geen apart volume buiten hal; • materialisering beperken, kiezen voor eenvoud; • kleur afstemmen op kleurenpalet van betreffende deelgebied; • terughoudend zijn met reclame/logo’s, integreren op logische plek in gevel; • laad/losdecks aan zijkant of achterzijde van perceel; • bij voorkeur geen buitenopslag, het liefst opslag inpandig, in ieder geval uit het zicht vanaf openbare weg • ieder bouwplan dient voorzien te worden van een inrichtingsplan. 12.3.2. Deelgebieden Binnen het bedrijventerrein worden verschillende zones onderscheiden die ieder hun eigen sfeer hebben. Daarbij gaat het niet alleen om materialisatie, maar ook om aanvullende eisen met betrekking tot de massa en de plaatsing van de bebouwing die bij uitstek in een bestemmingsplan geregeld kunnen worden.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
61
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
62
In de hierna volgende beschrijving wordt naast de algemene beschrijving van de deelgebieden met name ingegaan op deze laatstgenoemde eisen. • westrand: overgang naar het landelijk gebied. Inrichting met relatief kleine kavels (1.000 –1.750 m²). Locatie zeer geschikt voor bedrijfswoningen, mede gezien het feit dat er aan de overzijde van de weg reeds een aantal bestaande woningen ligt. Een relatie tussen de architectuur van de bedrijfswoning en de bedrijfshal is gewenst. Gevarieerd beeld qua architectuur is op deze plek goed inpasbaar, dus ook breed palet aan kleuren/materialen. Rooilijn verspringt als gevolg van schuine lijn Steegschenhofscheweg ten opzichte van assen in het gebied;
•
•
centrale as: formele as binnen het plan. Vraagt om sterke begeleiding van bebouwing. Kleine tot middelgrote kavels zijn hier het meest op zijn plek (1.000 – 2.500 m²). Een eenheid in architectuur is wenselijk, evenals relatie / verwijzing naar de oorspronkelijke architectuur van de Boostgebouwen. Bijzondere beëindiging as. Kleurenpalet/ materiaalkeuze beperkt afgestemd op bestaande bebouwing, baksteentinten, hout; zuidelijke hof: bestaande gebouwen bepalen het beeld. Eventuele aanvullende bebouwing / vervangende nieuwbouw dient aan te sluiten bij dit beeld en duidelijk het plein te begrenzen. De strook langs de Steegschenhofscheweg kan eventueel in kleinere kavels uitgegeven worden. De kavels rondom het plein kunnen eventueel ook opgesplitst worden, voorwaarde is dan wel dat langs het plein aaneengesloten bebouwingswanden ontstaan. Dit houdt in dat bedrijfsgebouwen tegen elkaar aan geplaatst moeten worden (rooilijn 100 % bebouwen) en dat de architectuur van de gevels op elkaar afgestemd moet worden. Staal, beton en glas bepalen het beeld, conform de huidige bebouwing;
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
63
•
Overig: De overige kavels zullen de grotere, ruimere kavels zijn. Rust en eenvoud zijn hier de sleutelwoorden. Sculpturale gebouwen die aan de buitenzijde iets laten zien van wat er aan de binnenzijde gebeurd, zijn hier op hun plek. Door de bijzonder ligging aan de groenzone / bestaande houtwal kan ecologie als thema extra aandacht krijgen (bijvoorbeeld vegetatiedaken). Natuurlijke materialen hebben hier de voorkeur, hout, staal, baksteen, lei etc.
12.3.3. Aanvullende eisen per deelgebied Met betrekking tot bouwmassa, bouwwerken geen gebouwen zijnde en erfinrichting worden aanvullende eisen genoemd die een vertaling krijgen in het onderhavige bestemmingsplan. Voor alle deelgebieden geldt dat de breedte van de bebouwing minimaal 50% van de breedte van het perceel dient te bedragen en dat deze in de rooilijn geplaatst dient te worden. Daarnaast geldt: • Westrand: o per kavel één bedrijfswoning toegestaan o woning maximaal 10 meter hoog, bedrijfshal maximaal 15 meter o reclame binnen het gevelvlak • Centrale as: o bebouwing begeleid route o maximaal 15 meter hoog o hoeken van hoekkavels bebouwen o dakoverstekken o reclame binnen het gevelvlak • Zuidelijke hof: o bebouwing vormt wanden van plein, en hebben dezelfde breedte als de bestaande bebouwing o maximaal 15 meter hoog o bebouwing in symmetrie as van plein plaatsen o reclame binnen het gevelvlak • Overige kavels: o maximaal 20 meter hoog o hoeken van hoekkavels bebouwen o eenvoudige volumes o reclame binnen het gevelvlak 12.3.4. Overige aandachtspunten Begrenzing van het bedrijventerrein Het ten noorden van De Bons gelegen COA-complex wordt afgeschermd door het oorspronkelijke hekwerk van de kazerne. Voor de eenheid van het gebied en als verwijzing naar de geschiedenis van het terrein zou het erg mooi zijn als dit hekwerk wordt doorgezet en het hele kazerneterrein een uniforme begrenzing krijgt met duidelijke entrees.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
64
Het hekwerk bestaat uit een laag muurtje met penanten met daartussen stalen roosters. Indien een voortzetting van het oorspronkelijke hekwerk niet mogelijk is, worden afspraken gemaakt over een uniforme kavelbegrenzing. Individuele beveiliging per kavel is dan niet langer noodzakelijk.
Hekwerk generaal De Bons kazerne
Vertaling naar het bestemmingsplan Overigens wordt in het beeldkwaliteitplan reeds aangegeven dat in het op te stellen bestemmingsplan de volgende voorschriften opgenomen dienen te worden: • een minimaal bebouwingspercentage van 50%, maximaal 80% gehanteerd dient te worden • een maximale bouwhoogte van 15 m aan de westzijde en 20 m aan de oostzijde • een zonering in milieucategorieën • bestemmen van zone waar bedrijfswoningen zijn toegestaan met maximale inhoud van 600 m3, maximale bouwhoogte van 12 meter
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
65
13. FUNCTIONELE KARAKTERISTIEK Qua type bedrijven wordt gedacht aan dienstverlening, ambachtelijke bedrijven en handelsbedrijven. In een zone aan de Steegschenhofscheweg zijn bedrijfswoningen mogelijk.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
66
14. VERKEERSSTRUCTUUR Om het nieuwe bedrijventerrein in te bedden in de structuur van de omgeving wordt de ontsluiting van het bedrijventerrein op de Steegschenhofscheweg gerealiseerd. Intern worden bestaande assen gehandhaafd en uitgebreid met een aantal ontsluitingswegen ten behoeve van een optimale verkaveling van het terrein: een centrale as vanuit het hoofdgebouw van het kazernecomplex (het hoofdgebouw van het COA-complex), een laterale as en twee haakse dwarsassen vanuit de bestaande onderhoudsgebouwen in het zuidelijke gedeelte van het plangebied. Het parkeren vindt op de eigen kavel plaats, aan de zijkant of aan de achterkant. (geen overloop elders) De noord-zuid gesitueerde historische lijn, voor het bestaande oostelijke kazernegebouw langs, vormt een extra langzaam verkeersverbinding binnen het gebied.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
67
Archiskaart: Archeologische monumenten en IKAW (Indicatieve Kansen Archeologische waarden)
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
68
15. ARCHEOLOGIE EN CULTUURHISTORIE
15.1. Archeologie De Bons is gelegen op een esdek, ofwel een oud akkercomplex. Het oorspronkelijke oppervlak is op de plaatsen vanaf de Middeleeuwen kunstmatig opgehoogd door bemesting. Dit betekent dat de archeologische resten in de perioden van vóór de Middeleeuwen hier heel goed bewaard zijn gebleven. Omdat esdekken de vindplaatsen op zo’n goede wijze afdekken, zijn er vaak geen tot weinig vondstmeldingen uit zo’n gebied bekend. Gezien de bewoningsgeschiedenis van dit deel van Noord-Brabant en de ervaring met esdekken elders, kunnen hier nederzettingen en grafvelden uit verschillende perioden in de bodem aanwezig zijn. Inventariserend archeologisch veldonderzoek Door BAAC bv is een Inventariserende archeologisch veldonderzoek (IVO, karterende fase, rapport 04.240, april 2005) uitgevoerd. Bij dit onderzoek is een bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek met 47 boringen uitgevoerd. Uit dit onderzoek zijn de volgende conclusies te trekken. Conclusies bureauonderzoek • Het gebied is gelegen op een terrasrest-rug direct ten westen van geulafzettingen. De terrasrest is al dan niet bedekt met dekzand. Vanwege de hoge en droge ligging naast een geul, zal het gebied wellicht goede mogelijkheden voor een vestigingsplaats hebben gehad. Er kunnen sporen van het Laat-Paleolithicum tot in de Middeleeuwen worden verwacht. • Het gebied is gelegen op hoge zwarte enkeerdgrond. De conservering van eventuele archeologische resten is vanwege het dikke esdek naar verwachting goed. • Voor het gebied geldt volgens de IKAW een hoge verwachting. Er zijn uit het gebied zelf geen vondsten bekend. Wel zijn ten oosten van het gebied op een dekzandrug bewoningssporen gevonden daterend van het Mesolithicum tot in de Middeleeuwen. Conclusies veldonderzoek • Het onderzoeksgebied is gelegen op dekzand. Onder dit dekzand ligt vermoedelijk verstoven rivierterraszand. • Het gebied langs de zuid- en westrand is verstoord tot 120-130 cm diepte, tot in de C-horizont. De kans op het aantreffen van intacte archeologische sporen is naar verwachting laag. • Rond het voormalige sportveld zijn onder het esdek intacte en deels intacte podzolbodems aangetroffen. Bovendien is in boring 10 een mantelafslag van een vuursteen aangetroffen direct onder het esdek in de B-horizont.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
69
•
Er bestaat een gerede kans dat in dit gebied nog intacte archeologische sporen aanwezig zijn. De bodemopbouw en de kleine verhoging in het terrein doen vermoeden dat het sportveld op een dekzandrug ligt. Voor het overige deel van het terrein is de archeologische verwachting moeilijk vast te stellen. Er zijn geen belangwekkende vondsten gedaan tijdens het veldonderzoek. Het is echter niet uitgesloten dat er nog archeologische sporen in de B/C - en de Chorizont aanwezig zijn. Bovendien kan de bodem onder de bebouwing en bestrating nog intact zijn.
Het onderzoek wordt afgesloten met een aantal, plaatsafhankelijke, aanbevelingen: • Zuid- en westrand De strook langs de zuid- en westrand van het onderzoeksgebied is verstoord tot een diepte van 120-130 cm, in de C-horizont. Voor dit gebied wordt op basis van de conclusies van het veldonderzoek geen vervolgonderzoek aanbevolen. • Sportveld Er is een archeologisch vervolgonderzoek gewenst in de vorm van proefsleuvenonderzoek voor het gebied rond het sportveld. Het doel van dit onderzoek zal zijn het vaststellen van de gaafheid., conserveringsgraad en op basis daarvan de behoudenswaardigheid van een vindplaats te beoordelen. • Overige deel van het onderzoeksgebied Voor het overige deel van het onderzoeksgebied is de archeologische verwachting moeilijk vast te stellen. Er zijn geen belangwekkende vondsten gedaan in dit gebied. Het kan echter niet worden uitgesloten dat in de B- en C-horizont intacte archeologische grondsporen aanwezig zijn. Bovendien is een groot deel van het gebied bestraat en bebouwd en kunnen onder deze bestrating en bebouwing nog een intact bodemprofiel en intacte archeologische sporen aanwezig zijn. Om dit vast te stellen wordt geadviseerd om tijdens de sloop en de verwijdering van de bebouwing en bestrating de bodem zo min mogelijk te verstoren. Vervolgens wordt er voor dit gebied een proefsleuvenonderzoek aanbevolen. Het doel van dit onderzoek zal zijn het inventariseren van eventuele grondsporen. Deze kunnen met een booronderzoek namelijk niet worden aangetoond. Tevens zal het doel zijn het vaststellen van de gaafheid, conserveringsgraad van een eventuele vindplaats en op basis daarvan de behoudenswaardigheid van een vindplaats te beoordelen. Inventariserend Veldonderzoek waarderende fase Door BAAC is in november 2005 een inventariserend veldonderzoek waarderende fase (IVO wf) door middel van proefsleuven uitgevoerd. (projectcode 05.280).
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
70
Hoewel door aanwezige bebouwing, infrastructuur en begroeiing minder van het onderzoeksgebied kon worden gedekt met proefsleuven dan gepland, werd toch een helder beeld van het bodemarchief ter plekke verkregen op basis van een representatieve steekproef. Er werden geen archeologisch relevante grondsporen of vondsten aangetroffen, ondanks de goede bodemsituatie. Derhalve zijn de vraagstellingen over de archeologische stratigrafie, de archeologische grondsporen en vondsten, de relatie tot het landschap, gaafheid en conserveringsgraad van de archeologische resten en de behoudenswaardigheid van vindplaatsen niet te beantwoorden. Het begin van de vorming van esdek wordt gedateerd in de 17e eeuw, een fasering binnen het esdek kon niet worden vastgesteld. Bij het onderzoek werden geen resten van sloten of hekwerk aangetroffen, waardoor over de indeling van de percelering geen uitspraak kan worden gedaan, behalve te veronderstellen dat het onderzoeksgebied niet in afzonderlijke percelen was onderverdeeld. Conform de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie is een waardering van het onderzoeksgebied uitgevoerd. Gezien het ontbreken van archeologisch relevante grondsporen en vondsten in het onderzoekgebied, ondanks de gunstige landschappelijke locatie en de aanwezigheid van een esdek, wordt geen vervolgonderzoek geadviseerd. Desondanks kan niet worden uitgesloten dat bij de geplande werkzaamheden alsnog archeologische resten worden aangetroffen. Deze waardering leidt tot het volgende selectieadvies: Het onderzoeksgebied is niet behoudenswaardig.
15.2. Cultuurhistorische waarden Door Monumentenhuis Brabant is in samenwerking met Monumentenhuis Limburg de cultuurhistorische effectrapportage (CHER) “Van Kouwenoordsveld tot bedrijvenpark De Bons” opgesteld (datum PM). De bovengrondse waarden zijn hierin in beeld gebracht . In de CHER zijn de conclusies van deze inventarisatie in een Indicatieve cultuurhistorische waardekaart opgenomen. Het belangrijkste kenmerk van het gebied is de ruim opgezette ruimtelijke structuur, waarbij langgerekte, lage bouwvolumes en omvangrijke open ruimtes elkaar in een ritmisch patroon afwisselen. De positionering van de bouwvolumes is grotendeels afgestemd op de oriëntatie van de Boostgebouwen uit de jaren dertig en op de voormalige gemeentegrens tussen de gemeenten Velp en Grave (Escharen). De diverse bouwvolumes zijn haaks op, of parallel aan de hoofdassen opgetrokken waardoor een evenwichtig patroon van ruimtelijk scheidende elementen ontstaat. De ruimtelijke scheiding binnen deze hoofdstructuur wordt tevens versterkt door boompartijen en laanbeplantingen evenwijdig aan de bouwvolumes.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
71
De meest belangrijke bouwvolumes bevinden zich aan de zuidzijde van het terrein. Aan deze gebouwen lag een verantwoord architectonisch ontwerp ten grondslag, waarmee aansluiting werd gezocht met de Boostgebouwen aan de noordzijde van het kazerneterrein. Deze drie gebouwen zijn aangemerkt als een gebouwde structuur met een belangrijke cultuurhistorische danwel architectonische waarde die ook een onderlinge fysieke relatie hebben. De overige gebouwen hebben een indifferente waarde. Een tweetal arealen binnen het projectgebied kent een waardevolle ruimtelijke beleving: het parkeerterrein achter de Boostkazerne en het terrein tussen de bestaande op het zuidelijk deel gelegen gebouwen. Behalve de systematiek van groenstructuren op het kazerneterrein zijn tevens de groene randen om het terrein van belang. Aan de oostzijde van het terrein vormt een bestaande houtwal met veldweg de grens van het gebied. Deze lijn geeft de grens aan van de vroegere landbouwgronden in het gebied.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
72
Een aantal bomenrijen wordt met de aanduiding historisch en ecologisch bindende groenstructuren als waardevolle elementen gekwalificeerd.
15.3. Monumenten De kazerne, bestaande uit de Boostgebouwen, is onlangs aangewezen als rijksmonument. De Boostgebouwen zijn gelegen op het noordelijke deel van het voormalige kazerneterrein en vallen buiten het onderhavige plangebied. Op het gedeelte van het kazerneterrein waar het bedrijventerrein De Bons ontwikkeld dient te worden, zijn geen monumenten aanwezig.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
73
16. NATUURWAARDEN
16.1. Vogel- en Habitatrichtlijn Om de Europese biodiversiteit te behouden en te herstellen wordt gestreefd naar de ontwikkeling van een groot Europees netwerk van beschermde natuurgebieden, ‘Natura 2000’. Om dit te bereiken zijn onder meer de Vogelrichtlijn (1979) en de Habitatrichtlijn (1992) opgesteld. Op basis van deze Europese richtlijnen zijn alle lidstaten, dus ook Nederland verplicht om beschermde habitats, soorten en hun leefgebieden in stand te houden of te herstellen. Daarvoor worden gebieden aangewezen waar deze soorten en habitats voorkomen. Voor de aangewezen gebieden, veelal reeds onderdeel uitmakend van de (nationale) Ecologische Hoofdstructuur, geldt een speciaal beschermingsregime. Bij uitbreiding of verandering van activiteiten of bij nieuwe activiteiten in of in de nabijheid van deze gebieden zal er getoetst moeten worden of er significante gevolgen zijn voor de gebieden. Indien een initiatief significante gevolgen heeft op de te beschermen natuurwaarden binnen de beschermingszone kan het initiatief alleen worden toegestaan als er: een dwingende reden van groot openbaar belang is EN er geen alternatieven voor het project zijn EN er compenserende maatregelen worden gerealiseerd. Het onderhavige plangebied is niet gesitueerd in of in de nabijheid van een aangewezen Vogel- of Habitatrichtlijngebied. Het voorgenomen initiatief zal derhalve geen invloed hebben op de beschermde gebieden.
16.2. Ecologische hoofdstructuur In Nederland maken de Habitatrichtlijn geheel en de Vogelrichtlijngebieden gedeeltelijk onderdeel uit van de ecologische hoofdstructuur (EHS). Doel van de EHS is het realiseren van een netwerk van natuurgebieden door middel van natuurbehoud en natuurontwikkeling, waar de natuur (plant en dier) voorrang heeft. Het netwerk helpt voorkomen dat planten en dieren in geïsoleerde gebieden uitsterven en dat de natuurgebieden hun waarde verliezen. Het streven is om in Nederland in 2020 meer dan 750.000 hectare aan EHS-gebieden te hebben. Het grootste deel daarvan zijn bestaande bossen en natuurgebieden. De EHS bestaat uit: • Bestaande natuurgebieden, reservaten en natuurontwikkelingsgebieden en robuuste verbindingen. • Landbouwgebieden met mogelijkheden voor agrarisch natuurbeheer (beheersgebieden). • Grote wateren (zoals de kustzone van de Noordzee, het IJsselmeer en de Waddenzee).
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
74
De term ‘Ecologische Hoofd Structuur’ (EHS) werd in 1990 geïntroduceerd in het Natuurbeleidsplan (NBP) van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Het Rijk heeft in het Structuurschema Groene Ruimte van 1995 de algemene grenzen van de EHS neergelegd. Vervolgens hebben de provincies in hun streekplannen meer concrete grenzen voor de EHS vastgelegd en in natuurgebiedsplannen de na te streven natuurdoelen. Elk gebied heeft een zogenaamd natuurdoel. Dit natuurdoel beschrijft een bepaalde natuurkwaliteit en kan worden gebruikt als een toetsbare doelstelling voor een natuurterrein. De gemeenten wordt verzocht om de gebieden in het bestemmingsplan de juiste juridische bescherming te geven. Schadelijke ingrepen en ontwikkelingen in deze gebieden zijn in beginsel niet toegestaan. Wanneer gemeenten bestemmingsplannen willen bijstellen om rode ontwikkelingen in de EHS mogelijk te maken, dienen provincies het maatschappelijk belang van de betreffende rode ontwikkeling af te wegen tegen het belang van natuurwaarden. Hierbij wordt het ‘nee, tenzij’ principe gehanteerd. Dit wil zeggen dat schadelijke ingrepen niet zijn toegestaan, tenzij er andere belangen zijn die de ingreep rechtvaardigen. Hier dienen dan zwaarwegende maatschappelijke belangen aan ten grondslag liggen. Tevens dienen er geen alternatieve locaties voorhanden te zijn danwel andere oplossingen waardoor de aantasting van de natuur- en/of landschapswaarden kan worden voorkomen. Tenslotte dient verzekerd te zijn dat de aantasting van de natuur- en/of landschapswaarden tot het minimum wordt beperkt en wordt gecompenseerd.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
75
Onderhavig plangebied is gesitueerd tegen onderdelen van de Ecologische Hoofdstructuur maar heeft geen invloed op het functioneren hiervan.
16.3. Flora- en faunawet Op basis van de Vogel- en Habitatrichtlijn moeten tevens een groot aantal inheemse bedreigde dier- en plantsoorten worden beschermd. Deze soortenbescherming is in Nederland geïmplementeerd in de Flora en Faunawet (april 2002). In Nederland komen zo’n 36.000 dier- en plantensoorten voor. Ongeveer 500 soorten krijgen bescherming van de Flora- en Faunawet. De Flora- en faunawet is bedoeld om soorten te beschermen, niet individuele planten of dieren. Het gaat erom dat het voortbestaan van de soort niet in gevaar komt. Het uitgangspunt van de wet is dat geen schade mag worden gedaan aan beschermde dieren of planten, tenzij dit uitdrukkelijk is toegestaan (het “nee, tenzij”- principe). Dit betekent in de praktijk dat het gaat om het effect van activiteiten op beschermde soorten. Om deze kwetsbare soorten te beschermen bevat de Flora- en faunawet een aantal verbodsbepalingen, zoals het verbod op het doden of verontrusten van dieren of het verbod om planten te plukken. 16.3.1. Ontheffing Van de hierboven genoemde verboden is onder voorwaarden een ontheffing mogelijk. Zo kan de minister van LNV op basis van artikel 75 Flora- en faunawet ontheffing verlenen bij afwezigheid van alternatieven, indien geen afbreuk wordt gedaan aan een gunstige staat van instandhouding van de soort. Voor minder zeldzame soorten geldt dat een vrijstelling of ontheffing kan worden verleend wanneer geen afbreuk wordt gedaan aan een gunstige staat van instandhouding van de soort. In alle gevallen geldt dat slechts ontheffing kan worden verleend in verband met een door de wetgever erkend belang, zoals dwingende redenen van groot openbaar belang. Voor minder zeldzame soorten erkent de wetgever ook ruimtelijke inrichting als grondslag voor ontheffing. Op 23 februari 2005 is het gewijzigde Besluit vrijstelling beschermde dieren plantensoorten inwerking getreden. Met de aangepaste regelgeving is niet meer altijd een ontheffing nodig voor het uitvoeren van werkzaamheden in de openbare ruimte onder andere ten behoeve van een ruimtelijke ontwikkeling. Bij ruimtelijke ontwikkelingen moet worden gedacht aan een breed scala van grootschalige of kleinschalige activiteiten: aanleg van wegen, bedrijventerreinen, havens of woonwijken, maar ook de bouw van een schuur of de verbouwing van een huis. Het gaat hierbij doorgaans om ingrijpende veranderingen die leiden tot een functieverandering of uiterlijke verandering van het gebied.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
76
In dit geval betreft het twee soorten vrijstellingen: • een algemene vrijstelling (voor algemene soorten); • een vrijstelling op voorwaarde dat wordt gehandeld handelt conform een goedgekeurde gedragscode (voor zeldzamer soorten). De gedragscode betreft een sectorale of vanuit een organisatie of een bedrijfstak opgestelde en ter goedkeuring aan de minister van LNV voorgelegde code, waarin wordt beschreven hoe bij werken schade aan de beschermde dieren en planten kan worden voorkomen of tot een minimum worden beperkt. Afhankelijk van de voorgestane activiteiten op de planlocatie en de aangetroffen soorten geldt een vrijstelling of dient een ontheffing te worden aangevraagd (hoe zeldzamer de soort en hoe ingrijpender de activiteit, hoe strikter de regeling), waarbij het volgende van toepassing is. • Algemene soorten: algemene vrijstelling of ontheffing/lichte toets. • Overige soorten: vrijstelling met gedragscode of ontheffing/lichte toets. • Soorten, genoemd in bijlage IV van de Habitatrichtlijn en in bijlage 1 van de AMvB: vrijstelling met gedragscode of ontheffing/uitgebreide toets. Vogels zijn in Nederland gelijk beschermd, waarbij geldt dat vooral in het broedseizoen (15 maart – 15 juli (15 augustus voor moeras- en andere watervogels)) sprake kan zijn van verontrusting, doden of verstoren van nesten of vaste rust- of verblijfplaatsen. Als werkzaamheden buiten het broedseizoen plaatsvinden zal in het algemeen niet snel een ontheffing nodig zijn.
16.4. Bestaande situatie In het Landschapsbeleidsplan worden de nieuwe ontwikkelingen op het terrein van de Generaal de Bonskazerne gezien als een mogelijk gevaar voor verstoring en aantasting van natuur en landschap, maar worden tevens mogelijkheden gezien om de bestaande uitstraling van het kazerneterrein te verbeteren en de landschappelijke en natuurlijke kwaliteit ervan te verhogen. De gemeente Grave heeft het bestaande groen en bomen op het kazerneterrein geïnventariseerd en heeft er een visie voor ontwikkeld. Over het algemeen wordt geconcludeerd dat het accent op grote en dichte beplanting ligt. De randen van het gebied zijn dicht beplant en op het terrein bevindt zich een grote hoeveelheid bomen van de eerste orde, dat wil zeggen bomen met een behoorlijke omvang die van grote waarde zijn. Het verdient de voorkeur zoveel mogelijk bestand groen en bomen te handhaven mits dit verenigbaar is met de kavels van het toekomstige bedrijventerrein. Het open maken van de randzone vanwege het zicht op het terrein (uitstraling, reclame) behoort tot de mogelijkheden.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
77
16.5. Ecoscan Naast een inventarisatie van het bestaande groen is door DHV ook een Ecoscan uitgevoerd (Ecoscan Bedrijvenpark De Bons, dossier V153106.001, juli 2004). Er zijn geen beschermde soorten planten op het terrein aangetroffen. De houtsingels op het terrein bieden mogelijk een biotoop voor verschillende algemeen voorkomende kleine zoogdieren. In het plangebied zijn geen kolonies en vaste verblijfplaatsen van vleermuizen aangetroffen Het plangebied heeft alleen een functie voor enkele vleermuizen om er te foerageren. Hierbij zijn de bosschages en houtsingels van belang. De houtsingels zijn tevens van waarde voor struweel- en bosvogels en vogels van parken en tuinen. Er is geen open water in het gebied aanwezig en daarmee geen biotoop voor amfibieën en vissen. De biotoopeisen en / of uit de literatuur bekende verspreiding van insecten maakt het niet waarschijnlijk dat deze in het gebied voorkomen. Geconcludeerd wordt dat de effecten van de herinrichting sterk afhankelijk zijn van het al dan net handhaven van de bestaande beplantingsstructuren. De natuurwaarden van het terrein zijn met name aan deze beplantingsstructuren gekoppeld. De volgende matregelen zijn mogelijk om schade aan de natuur te voorkomen en / of bepreken: Behoud van houtsingels en bosschages op het terrein is voedsel- en voortplantingsbiotoop (vogels, grondgebonden zoogdieren, vleermuizen), Indien het kappen van bomen noodzakelijk is, deze werkzaamheden minimaal buiten het broedseizoen en vanwege de aanwezigheid van zoogdieren, bij voorkeur in september-oktober uitvoeren, Zorgen voor vluchtmogelijkheden voor grondgebonden zoogdieren en vogels.
16.6. Dassenonderzoek Aanvullend op de Ecoscan is door Stichting Das&Boom het onderzoek “Voorkomen en terreingebruik van de das rond en op de voormalige Generaal De Bons Kazerne” verricht (oktober 2006). In dit onderzoek wordt het volgende geconcludeerd. De aanwezigheid van twee door dassen gebruikte onderdoorgangen bij de afrastering ten oosten en ten westen van het voormalige kazernecomplex geeft aan dat dassen het plangebied bezoeken. Door het geringe voedselaanbod op het terrein zal het gebied voornamelijk worden gebruikt als route van het ene foerageergebied naar het andere.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
78
Het plangebied bevindt zich ook precies tussen twee grote bewoonde dassenburchten in (burchten 3 en 6). Bovendien grenst de voormalige kazerne vooral ten westen en ten zuiden van het plangebied aan voor dassen interessant gebied. Deze gebieden zijn namelijk erg geschikt als foerageergebied (kleinschalig met weilanden). De bouw van een bedrijventerrein zal de dassenverbinding binnen het plangebied ernstig verstoren zoniet onmogelijk maken. Das&Boom adviseert dan ook om bij de inrichting van het bedrijventerrein rekening te houden met deze verbindingszone, bijvoorbeeld door de aanleg van een groen lint van hagen van oost naar west. Verder zal door de aanleg en gebruikname van het bedrijventerrein een verstorende werking uitgaan naar de omliggende burchten en hun bewoners. Wellicht kan gedacht worden aan een bufferzone (groene zone) tussen bedrijventerrein en omliggend gebied. Door de verwachte toename van het verkeer zal de kans op dassenslachtoffers toenemen. Das&Boom adviseert om het dassenraster nabij de meest westelijke tunnel op de N324 (A) in oostelijke richting te verlengen. Burcht nr.6 bevindt zich op korte afstand van de drukke Hoogeweg. In het verleden (vóór 2000) zijn hier al een drietal dassen gesneuveld. Op deze locatie zou een dassenvoorziening gerealiseerd kunnen worden.
16.7. Vogelonderzoek Door Sovon is het rapport “Kazerne De Bons, toelichting vogelgegevens” (rapportnummer GC2006-0679, 2 oktober 2006) opgesteld. Broedvogels Het onderzoeksgebied omvat 2 kilometerhokken (fig. 1) en is in 19982000 onderzocht op het voorkomen van broedvogels in het kader van het Atlasproject voor Broedvogels. Hieruit blijkt dat vrijwel alle soorten een beschermde status genieten in het kader van de Flora- en Faunawet. In totaal zijn 4 soorten van de Rode Lijst aangetroffen in het kilometerhok 178-417: Groene Specht, Boerenzwaluw, Huismus en Ringmus. Op basis van de atlasbloktotaallijst is het goed mogelijk dat ook de Rode Lijstsoorten Steenuil, Spotvogel en Grauwe Vliegenvanger in het plangebied voorkomen. Watervogels Voor de Kleine Zwaan werd de 1%-norm per telgebied overschreden: NB7110, max. 2,54%. (1%-norm van de internationale populatiegrootte: een gebied waar de 1%-norm wordt gehaald wordt hiermee internationaal algemeen beschouwd als een belangrijk gebied voor watervogels)
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
79
17. MILIEU-ASPECTEN
17.1. Bedrijven en milieuzonering 17.1.1. Staat van bedrijfsactiviteiten De "Staat van Bedrijfsactiviteiten" legt een koppeling tussen de aard van de bedrijven en de ter plaatse acceptabele milieubelasting. Per milieufactor (geur, stof, geluid en/of gevaar) wordt voor de verschillende bedrijven een afstand genoemd, welke tot de dichtstbijzijnde woonbebouwing in acht moet worden genomen. De indeling in milieucategorieën, in zes mogelijke klassen, is afgeleid van de voor dat bedrijf geldende "grootste afstand" tot woonbebouwing: Binnen het onderhavige bestemmingsplan kunnen op bedrijventerrein De Bons de categorieën 2 en 3 voorkomen. Milieucategorie
Grootste afstand
2
30 meter
3
50 of 100 meter
Het betreft vestigingsmogelijkheden voor kleinere lokale bedrijven met een sterke binding met de eigen gemeente en een beperkte omvang voor regionale functies. Op bedrijventerrein De Bons wordt uitgegaan van bedrijven in de categorieën 2 en 3. Bij bedrijven in de milieucategorie 2 wordt gedacht aan bedrijven in de dienstverlening, met ambachtelijke activiteiten en handel. Bedrijven in milieucategorie 3 (met een hindercirkel van maximaal 50 m) kunnen slechts dan worden toegelaten indien deze niet strijdig zijn met de bestaande woningen en de gewenste woonfunctie in het gebied. Er zal derhalve een zonering in het plan opgenomen worden waarmee aangegeven wordt waar, ten opzichte van de bestaande woningen, wel en waar geen categorie 3 bedrijven gevestigd kunnen worden. Opgemerkt wordt dat bedrijven in de categorie 1 niet worden toegestaan op bedrijventerrein De Bons. Dergelijke bedrijven kunnen ingepast worden in een woonwijk.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
80
Vanuit de omgeving dient rekening gehouden te worden met de hindercirkels van agrarische bedrijven (stankcirkels categorie 2).
Fragment van ontwikkelingsplan De Bons met de agrarische hindercirkels erop
17.2. Duurzaam bouwen In het stedenbouwkundig plan voor bedrijventerrein De Bons is bijzondere aandacht besteed aan het onderwerp duurzaam bouwen en duurzame ontwikkeling. Met een duurzaam bedrijventerrein wordt een terrein bedoeld, waar door intensieve samenwerking tussen bedrijven onderling en bedrijven en overheid veranderingen opgang worden gebracht. Bij de ontwikkeling van bedrijventerrein De Bons is sprake van een duurzaam planproces, doordat in alle fasen van de planontwikkeling intensief contact is geweest met de mogelijke toekomstige gebruikers van het gebied. Hierdoor zijn de plannen zo goed als mogelijk afgestemd op de wensen van de toekomstige gebruikers waardoor het bedrijventerrein straks optimaal kan functioneren. Ook tijdens de beheer- en onderhoudsfase zal door middel van parkmanagement op de lange termijn de ruimtelijke kwaliteit van het bedrijventerrein gewaarborgd zijn.
17.3. Geluid Het onderhavig bestemmingsplan is voor bedrijventerrein De Bons een ontwikkelingsplan; er wordt de mogelijkheid gecreëerd om nieuwe bedrijven en bedrijfswoningen op te richten. Bedrijfswoningen zijn geluidsgevoelig in de zin van de Wet geluidhinder. Deze woningen komen te liggen binnen de geluidszones van de provinciale weg N324 (de Bosschebaan, Grave – ’s Hertogenbosch), de Generaal de Bonsweg en de Steegschenhofscheweg (en de Kranenhofscheweg, die dezelfde intensiteiten heeft).
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
81
In maart 2006 zijn verkeerstellingen van alle wegen (behalve de Bosschebaan) verricht. De Bosschebaan wordt beheerd door de provincie. Op de Elftweg is een permanent telpunt geïnstalleerd. De provincie heeft voor beide wegvakken de verkeersgegevens aangeleverd. De wettelijke voorkeursgrenswaarde voor nieuwe woningen als gevolg van bestaande wegen bedraagt 50 dB(A), de maximaal te ontheffen waarde bedraagt voor een buitenstedelijke situatie 55 dB(A) en voor een binnenstedelijke situatie 65 dB(A). De 50 dB(A) contour als gevolg van de Bosschebaan ligt op 223 meter uit de wegas, van de Generaal de Bonsweg ligt deze op 111 meter uit de wegas. Voor beide wegen geldt dat deze contouren geen overlap met het bestemmingsplangebied kennen. De 50 dB(A) contour van de Steegschenhofscheweg ligt op 27 meter uit de wegas (uitgaande van een volledige ontwikkeling1 van het bedrijventerrein en een snelheid van 80 km/uur). De bedrijfswoningen komen binnen de 50 dB(A) contour te liggen. De wettelijke voorkeursgrenswaarde wordt overschreden en de geluidsbelasting op de voorgevel zal 53 dB(A) bedragen. Echter omdat dit nu nog een weg in het buitengebied is, is het raadzaam om de weg duurzaam veilig in te richten en de maximum snelheid in ieder geval te laten verlagen naar 60 km/uur (erftoegangsweg in het buitengebied) of anders naar 50 km/uur (binnenstedelijke weg). In beide gevallen zal de wettelijke voorkeursgrenswaarde op de voorgevel niet meer overschreden worden. In het akoestisch onderzoek wordt er vanuit gegaan dat er tenminste een snelheidsverlaging naar 60 km/uur zal worden ingesteld.
17.4. Bodem Er dient rekening gehouden te worden met sanering van het terrein vanwege de aanwezigheid van teerhoudend asfalt. Eventueel wordt er ook een bodemverontreiniging aangetroffen.
17.5. Luchtkwaliteit De wetgeving omtrent Luchtkwaliteit is volop in beweging. Op dit moment is het Besluit Luchtkwaliteit 2005 (Besluit) in combinatie met de Meetregeling Luchtkwaliteit 2005 (Meetregeling) d.d. 20 juni 2005, respectievelijk 11 juli 2005 van toepassing, met een terugwerkende kracht tot 4 mei 2005.
1
Verkeersintensiteiten van het nieuwe bedrijventerrein zijn berekend aan de hand van de publicatie van het Crow, Basisinformatie personenvervoer en bedrijventerreinen (Goederenvervoer en bedrijventerreinen).
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
82
Dit betekent dat er rekening dient te worden gehouden met de grenswaarden en plandrempels zoals weergegeven in het Besluit. In artikel 5 van het Besluit wordt ingegaan op concentraties die zich van nature in de lucht bevinden en niet schadelijk zijn voor de gezondheid van de mens. Deze kunnen buiten beschouwing en beoordeling van de luchtkwaliteit worden gelaten. Voor fijn stof wordt in de bijlage, behorende bij artikel 12, 6e lid van de Meetregeling voor de gemeente Grave 3 µg/m3 van het jaargemiddelde ten gevolge van zeezout in mindering gebracht. Uitgaande van het niet voor zeezout gecorrigeerde jaargemiddelde concentratie van zwevende deeltjes (PM10), wordt het voor zeezout gecorrigeerde aantal overschrijdingsdagen van het 24-uurgemiddelde grenswaarde van 50 µg/m3 verkregen. Hiertoe wordt het op de gebruikelijke wijze bepaalde aantal overschrijdingen met 6 dagen verminderd. De gemeente Grave heeft Dinaf opdracht gegeven om verkeerstelling te verrichten. Deze zijn in de maand maart 2006 verricht. Deze verkeerstellingen zijn de basis van het onderzoek naar de luchtkwaliteit die vervolgens door Pouderoyen Compagnons verricht is (Luchtkwaliteit onderzoek Bedrijventerreinen Grave, mei 2006). Dit onderzoek richtte zich op het achtergrondniveau en het effect van de lokale wegen. Het effect van de uitbreidingsmogelijkheden is omgezet in een extra groei van 2% (in plaats van 1%) per jaar. De onderzochte jaren zijn 2005 (laatste gepasseerde jaar), 2007 (mogelijk jaar van realisatie), 2010 en 2015. Uit het onderzoek blijkt dat er voor De Bons geen grenswaarden worden overschreden voor de genoemde jaren en voor in het Besluit genoemde stoffen. Derhalve kan geconcludeerd worden dat er geen belemmeringen voor het aspect luchtkwaliteit zijn.
17.6. Externe veiligheid Met betrekking tot het nieuw te ontwikkelen bedrijventerrein De Bons ligt, zover de informatie bekend is, alleen een belemmering met betrekking tot een hoge druk gasleiding op het plandeel. Deze wordt verder beschreven in §17.7.
17.7. Leidingen Er dient rekening gehouden te worden met de veiligheidsafstanden van 9 m van de hogedruk gastransportleiding van de Gasunie gelegen in het wegprofiel van de Steegschenhofscheweg. Daarnaast ligt er een riool in de Steegschenhofscheweg.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
83
18. WATERHUISHOUDING
18.1. Inleiding De gemeente Grave is sedert 2001 bezig met de ontwikkeling van het bedrijvenpark De Bons. Het zuidelijke deel van de voormalige Generaal De Bonskazerne wordt getransformeerd tot een duurzaam ingericht bedrijventerrein. In 2001 is in samenwerking met de Rijksbouwmeester een Masterplan gemaakt dat in 2004 vertaald is naar een stedenbouwkundig/verkavelingsplan. In 2004 is daartoe ook een eerste waterparagraaf opgesteld ten behoeve van het stedenbouwkundige plan. Deze is integraal opgenomen in het voorontwerp bestemmingsplan. Het ontwerp van de waterhuishouding voorzag in een duurzaam regenwaterafvoersysteem in de vorm van wadi’s op de bedrijfskavels. Voor het vuilwater zou een separate afvoer geregeld worden. In het stedenbouwkundige plan was voldoende groene ruimte gereserveerd om de wadi’s aan te kunnen leggen. Bij de uitwerking van het ontwerp bestemmingsplan is de oorspronkelijk beschikbare ruimte voor waterberging afgenomen om een sluitende grondexploitatie te krijgen. Mede als gevolg van de aanwezigheid van kabels en leidingen bleek in het definitieve ontwerp niet voldoende ruimte meer aanwezig om de oorspronkelijk ontworpen wadi’s aan te leggen. Dit is reden geweest het regenwaterafvoersysteem aan te passen. Deze aanpassingen zijn uitgewerkt in een beknopt rioleringsplan. Dit rioleringsplan is op basis van een beoordeling van het waterschap eenmalig aangepast.
18.2. Proces watertoets Bij de planvorming heeft de gemeente in de periode juni 2004 – november 2006 de volgende stappen in het proces van de watertoets doorlopen. In een startoverleg heeft de gemeente het waterschap Aa en Maas in kennis gesteld van de voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen. Naar aanleiding hiervan heeft het waterschap zijn eisen voor water en riolering aangegeven en de beschikbare informatie over het watersysteem verstrekt. Bij de opdracht voor het opstellen van het stedenbouwkundige plan zijn deze eisen en informatie aan het adviesbureau doorgegeven en toegelicht. Vervolgens is het plan in verschillende fasen met het waterschap besproken. Eerst is een positief advies gegeven voor het voorontwerp bestemmingsplan. Door de wijzigingen in het ontwerp bestemmingsplan heeft het waterschap nieuwe zienswijzen ingediend. Op basis van de doorgevoerde aanpassingen en een overleg over deze waterparagraaf is een definitief watertoetsadvies verkregen.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
84
18.3. Huidige situatie In het gebied tussen de Generaal de Bonsweg, de Hoogeweg, de Kranenhofsche weg en de Steegschenhofscheweg zijn vier delen te onderscheiden: 1. Noordelijk deel kazerneterrein in gebruik als asielzoekerscentrum, 2. Zuidelijk deel kazerneterrein: het toekomstige bedrijventerrein, 3. Zuid-oostelijk gelegen sportpark, 4. Noordoosthoek cultuurlandschap met monumentale hoeve. De totale oppervlakte van het zuidelijk deel van De Bons is bruto circa 9 hectare groot. De voorkeur gaat uit om (een deel van) de aanwezige kazernegebouwen integraal te handhaven. De groenstructuur wordt gevormd door de aanwezige groen randen met enkele karakteristieke bomenrijen. Het terrein is voorzien van een verbeterd gescheiden rioolstelsel. De huidige riolering van het toekomstige bedrijventerrein sluit aan op de riolering van het asielzoekerscentrum. Dit stelsel is weer aangesloten op het bestaande stelsel van Grave. Een deel van het verharde oppervlak stroomt af naar onverharde delen en infiltreert daar. In het plangebied zijn nagenoeg geen sloten of waterpartijen aanwezig. De uitlaat van het regenwaterstelsel is gelegen circa 50 m van de voormalige ingang van het kazerneterrein aan de Generaal de Bonsweg. De drempel in de regenwateruitlaat heeft een hoogte van 8,13 m +NAP en een drempelbreedte van 1,75 m. Aan de noordzijde van de Generaal De Bonsweg ligt een kleine afwateringssloot. In de Generaal de Bonsweg en de Waaiweg ligt een regenwaterafvoerleiding ø800/1000 mm, die het overtollige water uit de overstort van het verbeterd gescheiden rioolstelsel van het huidige kazerneterrein afvoert naar een watergang aan de Waaiweg. Over de dimensies van deze watergang zijn geen gegevens bekend. Deze watergang stroomt af naar de Graafsche Raam. Op basis van diverse vooronderzoeken is de bodemsamenstelling bepaald als zwak siltig, matig fijn tot matig grof zand. Vanaf circa 2,00 m onder maaiveld is ook grind waargenomen. In het gebied wordt op basis van de bodemkaart een grondwatertrap VII verwacht. Dit komt overeen met een gemiddeld hoogste grondwaterstand (GHG) dieper dan 0,80 m –mv en een gemiddeld laagste grondwaterstand (GLG) dieper dan 1,60 m - mv. De GHG en de GLG zijn in het veld niet vastgesteld. Op basis van enkele metingen blijkt de grondwaterstand te variëren tussen de 1,9 en 2,3 m-mv. De doorlatendheid van de bodem is nog niet vastgesteld. Op basis van het bodemtype en de korrelgrootteanalyse wordt verwacht dat de doorlatendheid groter is dan 1,0 m/dag (k-waarde).
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
85
Dit valt als goed doorlatend te beschouwen. Sinds 1993 heeft geen bodemonderzoek meer plaatsgevonden om deze gegevens te bevestigen. Het plangebied is niet gelegen in een grondwaterbeschermingsgebied. Op de waterkansenkaart van het waterschap is het aangewezen als mogelijk infiltratiegebied. Aangezien de doorlatendheid van de bodem als goed mag worden beschouwd en de GHG overal tenminste 0,80 m beneden maaiveld is gelegen, bestaan er geen beperkende factoren die infiltratie zullen belemmeren.
18.4. Stedenbouwkundige en beleidsuitgangspunten Het waterafvoersysteem staat niet op zichzelf en is afhankelijk van de gewenste toekomstige ontwikkelingen voor het plangebied. Deze worden dan ook eerst beschouwd. Vervolgens worden de beleidsuitgangspunten van het waterschap Aa en Maas behandeld. 18.4.1. Stedenbouwkundige uitgangspunten De gemeente gaat uit van bedrijvigheid in de categorieën 2 en 3 met eventueel enkele bedrijfswoningen. Op een deel van het terrein is in de aanleg van een nieuwe milieustraat voorzien. De huidige terreininrichting bestaat conform gegevens van de gemeente voor een deel al uit bebouwing en verharding. In totaal is er 9.504 m2 dak en 37.775 m2 open verharding in de huidige situatie aanwezig op het terrein. Een deel is al gesloopt. Het verhard oppervlak zal toenemen ten opzicht van de originele situatie. Op basis van het ontwerp bestemmingsplan kan het totale oppervlak van 88.201 m2 daarbij als volgt ingedeeld worden: • Wegen 8.768 m2 • Percelen 65.447 m2 • Groen 13.986 m2 Ten aanzien van het grondgebruik worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: • Openbare verharding (weg en inritten) = 100 % verhard • Oppervlak percelen gesplitst in uitgeefbaar groen en uitgeefbaar terrein. Het uitgeefbaar terrein kan voor 100% verhard worden. 18.4.2. Beleidsuitgangspunten waterschap Aa en Maas In het kader van het huidige overheidsbeleid (4e nota Waterhuishouding) en het beleid van Waterschap Aa en Maas dient invulling te worden gegeven aan “duurzaam stedelijk waterbeheer”. Dit betekent dat het actuele grondwaterregime gehandhaafd moet blijven en er ‘water-neutraal’ moet worden gebouwd. Daarnaast heeft dit tot gevolg dat het gebiedseigen hemelwater vastgehouden moet worden.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
86
Volgens dit principe wordt ‘schoon’ hemelwater niet naar een rioolwaterzuivering afgevoerd, maar via een vertragend systeem opgevangen en afgevoerd naar het grond- danwel oppervlaktewater. Ten aanzien van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen, waaronder herinrichtings- en nieuwbouwplannen, hanteert het waterschap Aa en Maas een aantal beleidsuitgangspunten met betrekking tot het duurzaam omgaan met water. In een nieuw ruimtelijke plan dient de gemeente zoveel mogelijk invulling te geven aan: • Hydrologisch neutraal bouwen: - De oorspronkelijke landelijke afvoer (0,48 l/s.ha) niet overschrijden, bij een bui die eens in de 10 jaar voorkomt (T=10). Neerslaghoeveelheid van 27,3 m in 45 minuten. Toekomstig beleid wordt een bui met een herhalingstijd van T=25. Aangenomen wordt dat bij die bui die 1 maal per 25 jaar voor komt, 32,6 mm neerslag valt in 1 uur tijd en binnen 4 uur totaal 42,9 mm. In dat geval geldt een landelijke afvoer van 0,53 l/s.ha. - De natuurlijke GHG mag niet verlaagd worden. • Doorlopen voorkeursvolgorde “hergebruik - infiltratie - buffering – afvoer” • Gescheiden houden van vuil en schoon water. - Indien mogelijk alleen het vuile water aan de riolering aanbieden. - Anders het schone en vuile water gescheiden aanbieden. • Geen uitloogbare of uitspoelbare bouwmaterialen toepassen. • Water als kans • Meervoudig ruimtegebruik Een nieuw of her in te richten situatie dient derhalve direct op de voor het watersysteem meest duurzame wijze te worden ingericht. Afkoppelen (van verhard oppervlak), hergebruik van regenwater, infiltreren (van regenwater) en gescheiden rioolstelsels bieden hierbij een oplossing. Ervaring en deskundigheid ten aanzien van de mogelijke technieken en rekening houden met lokale geohydrologische situatie zijn daarbij onontbeerlijk.
18.5. Watersysteem De principes uit het Waterbeheer 21 zijn leidraad bij de planontwikkeling. In verband met een duurzame en integrale benadering van de totale waterhuishouding binnen het plangebied worden in dit hoofdstuk de mogelijkheden voor het waterafvoersysteem en de ontwatering nader uitgewerkt.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
87
18.5.1. Analyse hoofdafwateringssysteem De afwatering is gericht op het afvoeren van overtollig water uit het gebied. Uitgangspunt voor het duurzame waterafvoersysteem op het toekomstige bedrijventerrein is het scheiden van afvalwater en regenwater. In principe zijn hierbij 3 waterstromen aanwezig: • huishoudelijk- en bedrijfsafvalwater (dwa) • schoon regenwater dat valt op daken • regenwater dat valt op wegen, pleinen en verharde oppervlakken. Huishoudelijk- en bedrijfsafvalwater Het afvalwater zal via een vuilwaterstelsel afgevoerd worden naar het bestaande rioleringssysteem in Grave en vervolgens naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI). Het bestaande rioleringsstelsel wordt geheel verwijderd. Een koppeling met het stelsel op het asielzoekerscentrum is niet meer mogelijk. Naar verwachting komen er geen bedrijven die veel water gebruiken of lozen. Het totale aanbod aan afvalwater bij “droge” bedrijven bedraagt circa 1,0 l/s per hectare bruto oppervlak. Bij 9 hectare wordt dan, dus 9 l/s geproduceerd en afgevoerd. Voor de inzameling van het vuilwater kan worden volstaan met een vuilwaterstelsel bestaande uit leidingen van de minimaal toe te passen diameter. Voor het hele bedrijventerrein is de aanleg van een vuilwaterleiding met een diameter van Ø 250 mm voldoende. Vanuit het oogpunt van beheer wordt conform de eisen van de gemeente gekozen voor een Ø 300 mm. Een rioolgemaal op de hoek van zuidelijke ontsluitingsweg van het bedrijventerrein en de Steegschenhofscheweg kan middels een korte persleiding inprikken op het vrijvervalleiding van ø315 mm die al in de Steegschenhofscheweg ligt. Op het aansluitpunt bevindt zich nu ook al de aansluiting van de drukriolering. Dit vrijvervalriool in de Steegschenhofscheweg sluit aan op het bestaande gemengde riool in de Generaal de Bonsweg. Regenwater Gezien de goede infiltratiecapaciteit van de bodem geldt dat het waterschap de voorkeur heeft uitgesproken zoveel mogelijk water in het gebied te laten infiltreren, mits het een bodempassage ondergaat. De voorkeursvariant voor het regenwaterafvoersysteem bestaat uit een stelsel met infiltratie van afstromend water van daken en verhardingen. De bedrijfskavels aan de oostzijde van het plangebied kunnen het hemelwater oppervlakkig afvoeren naar de rondom gelegen groenzone. Ook enkele delen van de wegen kunnen door het op één oor leggen van deze straten afstromen naar de berm. Het afstromende regenwater kan daar langzaam infiltreren.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
88
Gemeentewerf
Op het perceel aan de zuidzijde wordt de gemeentewerf gevestigd. Het totale oppervlak is 13.493 m2. Op het terrein worden een aantal vloeistofdichte vloeren gemaakt voor opslag volgens de milieuvergunning. Het hemelwater dat (via de opgeslagen materialen) op deze vlakken valt wordt apart ingezameld en afgevoerd via een slibvang en/of oliebenzineafscheider. Deze afvoer zal direct aangesloten worden op het vuilwaterriool. Infiltreren van dergelijk water wordt niet toegestaan, vanwege het grote risico op vervuiling. Het betreft een oppervlak aan vloeistofdichte vloeren van circa 805 m2. Het hemelwater van dakvlakken (1.902 m2) wordt apart ingezameld en op eigen terrein geïnfiltreerd in het onverharde deel van het terrein (7.310 m2) en het deel uitgeefbaar groen. Het hemelwater op de overige verharding en de (mini)milieustraat kan door afspoeling materialen bevatten die niet in de ondergrond thuishoren. Dit vanwege de aard van de bedrijfsvoering van gemeentewerf en de milieustraat. In het ontwerp is uitgegaan van het feit dat dit water niet geïnfiltreerd mag worden. Op het terrein wordt een verbeterd gescheiden rioolstelsel aangelegd voor de inzameling van het vuile water en potentieel vervuilde regenwater. Het eerste deel mogelijkerwijs vervuild regenwater wordt weggepompt naar het vuilwater riool. Het meerdere boven de 2 - 4 mm berging in deze strengen mag overstorten op het schone regenwaterstelsel van het gescheiden stelsel van het bedrijventerrein. Het op dit aparte regenwaterriool aangesloten verhard oppervlak is 3.476 m2. In tabel 1 is het afvoerend oppervlak van het bedrijventerrein bepaald. Tabel 1: Afvoerend verhard oppervlak Onderdeel
Bruto Oppervlak 2 [m ]
Direct Infiltrerend [m2]
Afvoerend Oppervlak [m2
Wegen
8.768
1.110
7.658
Percelen uitgeefbaar
41.660
6.863
34.797
Uitgeefbaar groen
10.294
10.294
0
Groen
13.986
13.986
0
Gemeentewerf
13.493
9.212
4.281
Totalen
88.201
41.465
46.736
Het totale afvoerende verhard oppervlak is 46.736 m2 . De bermen rondom de percelen zijn deels gelegen op het uitgeefbaar groen. Deze bermen en het bestaande groen zijn niet verhard. Het regenwater kan direct in de bodem zakken.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
89
Conform de eisen van het waterschap dient een bergende ruimte gezocht te worden van 1.275 m3. Dit is bepaald aan de hand van 27,3 mm neerslag in een uur betrokken over het verhard oppervlak. Het van wegen en percelen afstromende regenwater wordt geleid naar de twee meter brede berm, die vrijwel overal aan weerszijden van de weg is geprojecteerd. Er wordt aangenomen, dat geen reductie van de maximaal af te voeren hoeveelheid regenwater plaats vindt door infiltratie van regenwater in deze bermen. Voor de berging op straat wordt 1 mm gehanteerd. De neerslag wordt door middel van kolken afgevoerd naar een regenwaterleiding die onder het wegdek is gelegen. Om geen absoluut stelsel te creëren is nog een opvangcapaciteit benodigd voor het regenwater dat niet in de bermen of riolen kan worden geborgen. In het huidige ontwerp is ruimte gezocht om een retentievijver te creëren op het bedrijventerrein zelf. Deze ruimte is aanwezig op een perceel centraal in het plangebied. Het perceel voor het regenwaterbassin heeft een minimaal oppervlak van 1.100 m2 (55 m x 20). De beschikbare bergende ruimte in een dergelijke regenbassin is afhankelijk van de toegepaste taluds, de optredende grondwaterstand en de gewenste waking. De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd: • taluds 1:2; • bodemhoogte gelijk aan de geschatte GHG van 1,5 m-mv of wel 8,20 m+NAP; • een gewenste waking van 0,3 m; Op deze wijze is bij een maximale peilstijging van 1,2 m een bergende ruimte beschikbaar van 1.031 m3. De resterende benodigde berging dient in het regenwaterstelsel gevonden te worden. De totale lengte van het regenwaterriool is circa 1.150 m. De kruinhoogte van de wegen is geprojecteerd op een hoogte van 9,70 m +NAP. Gekozen wordt voor een minimale diameter van ø 600 mm. Rekeninghoudend met een benodigde gronddekking van minimaal 1,00 m is de aanleghoogte van het regenwaterstelsel op 8,10 m +NAP. Op enkele plaatsen kan een dergelijke grote leiding niet ingepast worden en is een ø 400 mm geprojecteerd. De totale berging in de leidingen is 278 m3. Betrokken op het verhard oppervlak is dit 5,9 mm. In totaal is de berging van het regenwatersysteem zo 1.309 m3. Hiermee wordt ruim voldaan aan de huidige bergingseis van het waterschap. De uitstroomhoogte van het regenwaterstelsel ligt net onder de bodem van het regenbassin. Hierdoor kan niet het gehele regenwatersysteem leegstromen. Een deel zal bij grondwaterstanden gelijk aan de GHG vol blijven staan.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
90
Het merendeel van het jaar zal het regenwaterbassin echter volledig leeg zijn. Het verlies aan berging in het regenwaterstelsel is dermate klein dat nog steeds voldoende berging aanwezig is in het regenwatersysteem om aan de bergingseisen van het waterschap te voldoen. Het regenbassin dient een noodoverlaat te krijgen zodat overtollig regenwater veilig kan worden afgevoerd. Dit kan middels een slokop met afvoerleiding naar de Steegschenhofscheweg. Langs de Steegschenhofscheweg is in het verleden al een regenwaterleiding ø 300 mm aangelegd vanaf de noordelijke ontsluitingsweg van het plangebied. Deze regenwaterleiding sluit aan op put 3160 of 3162 op een bestaande regenwaterleiding in de Generaal de Bonsweg. De leiding waarop aangesloten wordt, maakt deel uit van het verbeterd gescheiden stelsel op het terrein van het asielzoekerscentrum. Daarmee wordt indirect aangesloten op de “overstortleiding” van het verbeterd gescheiden rioolstelsel die loopt naar een watergang. Het regenwaterriool in de Steegschenhofscheweg heeft maar een zeer beperkte afvoercapaciteit (60 l/s). Gezien het feit dat het een noodafvoer betreft die pas plaats vindt als de berging van de riolen en het regenbassin geheel gevuld is, zou dit voldoende moeten zijn. Indien ook nog rekening wordt gehouden met eventuele infiltratie via de wanden van het regenwaterbassin, dan is de werkelijke opvangcapaciteit nog groter. Een gedetailleerde berekening en uitwerking van het regenwatersysteem kan dit aantonen.
18.6. Overleg met het waterschap Naar aanleiding van de ingediende zienswijzen door het waterschap Aa en Maas is de hiervoor opgenomen nieuwe waterparagraaf opgesteld die op 10 november 2006 per mail door het waterschap is goedgekeurd.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
91
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
92
DEEL C: ALGEMEEN
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
93
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
94
19. HET JURIDISCH PLAN
19.1. Vormgeving juridisch plan Ten behoeve van de actualisatie van de bestemmingsplannen voor het stedelijk gebied, is de gemeente Grave bezig met het opstellen van een “stramien”. Dit stramien vormt de basis voor de actualisatie van alle vigerende bestemmingsplannen. Het stramien is in de eerste plaats gericht op beheersing van de bestaande situatie in plaats van op ontwikkeling. Het onderhavige bestemmingsplan “Bedrijventerreinen” voorziet in de actualisatie van de vigerende regelingen voor de bestaande bedrijventerreinen De Eek en Kooikersweg, alsmede in een regeling voor de ontwikkeling van het nieuwe bedrijventerrein De Bons. Het stramien sluit niet geheel aan op het te ontwikkelen bedrijventerrein. Het stramien vormt uitgangspunt voor de regeling, en is voorzover het het te ontwikkelen terrein betreft op punten aangepast en aangevuld.
19.2. Inhoud juridisch plan De begripsbepalingen en wijze van meten, zoals opgenomen in het “stramien”, vormen het uitgangspunt voor alle nieuw te ontwikkelen bestemmingsplannen. De gemeente draagt zorg voor het opstellen van een standaardbegrippenlijst, die bij elk nieuw bestemmingsplan kan worden aangevuld met nieuwe begrippen.
19.3. Doelstellingen en planopzet Het juridisch bindend deel van het bestemmingsplan bestaat uit de voorschriften en de plankaart tezamen. De basis voor de plankaart, de tekening, is een recente kadastrale ondergrond, aangevuld met topografische gegevens. Op de plankaart is de grens van het bestemmingsplangebied aangegeven. Binnen die grens zijn de verschillende bestemmingen met verschillende kleuren en letteraanduidingen weergegeven. Voorts zijn diverse aanduidingen opgenomen, waarnaar in de voorschriften wordt verwezen. De voorschriften zijn als volgt opgebouwd: Paragraaf I bevat de begripsbepalingen en een bepaling over de manier waarop de in het plan genoemde maten zijn bepaald. Paragraaf II bevat de regeling van de afzonderlijke bestemmingen. Paragraaf III tenslotte bevat een aantal algemene en aanvullende bepalingen. Deze bepalingen gelden voor het hele plan.
19.4. Functies algemeen De hoofdfunctie van het plangebied betreft bedrijventerrein. Binnen de bestaande bedrijventerreinen komen een aantal andere functies voor, te weten woondoeleinden, horecadoeleinden en kantoren. Ook is het verkooppunt motorbrandstoffen specifiek bestemd.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
95
Naast bovengenoemde bebouwde functies kent het plangebied onbebouwde openbare ruimten, die onderscheiden zijn in de volgende bestemmingen: verkeers- en verblijfsdoeleinden en groenvoorzieningen. Tot slot is een dubbelbestemming opgenomen: leidingen.
19.5. Bebouwing algemeen Er wordt in het bestemmingsplan onderscheid gemaakt tussen gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen zijnde. Voor de situering en maatvoering van gebouwen is het belangrijk dat er bepalingen zijn opgenomen met betrekking tot: •
Goot- en bouwhoogte De maximale goot- en bouwhoogte zijn aangegeven op de kaart.
•
Situering gebouwen Teneinde de situatie eenduidig te kunnen reguleren, is de bebouwing “gezoneerd”. Op de kaart en in de voorschriften is een bouwvlak openomen. Voor de regulering van de woondoeleinden is ook een zone bijgebouwen op de kaart aangeduid, teneinde aan dit vlak een andere situeringsregeling te kunnen koppelen. Deze zonering biedt de belangrijkste vorm van rechtszekerheid tussen de eigenaren van bouwpercelen onderling.
19.6. Toelichting afzonderlijke bestemmingen In deze paragraaf worden de bestemmingen – voorzover noodzakelijk – afzonderlijk toegelicht. Voor een goed begrip van de regeling dient in elk geval de voorschriften tezamen met de kaart te worden geraadpleegd. 19.6.1. Woondoeleinden (W) (artikel 3) De bestemming betreft de bestaande woning op bedrijventerrein De Eek met bijbehorende gronden. Ten behoeve van de toetsbaarheid van het plan is geen onderscheid gemaakt tussen aan- en uitbouwen van woningen (zoals bijkeukens of serres) en aangebouwde bijgebouwen (bergingen en aangebouwde garages). De regeling gaat uit van een hoofdgebouw binnen het bouwvlak; de aan- en uitbouwen en aangebouwde bijgebouwen mogen worden gebouwd in de zone bijgebouwen, waar ook de vrijstaande bijgebouwen mogen worden gebouwd. In de tuin aan de voorzijde worden aanbouwen niet direct toegestaan, vanwege het gereserveerde welstandsbeleid terzake. Wel kunnen kleine aanbouwen via vrijstelling worden toegestaan.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
96
Opgemerkt dient te worden dat binnen de woonfunctie onder voorwaarde nevenactiviteiten worden toegelaten, die qua functie ondergeschikt zijn aan de woonfunctie. Dit zijn in de eerste plaats de zogenaamde aan huis verbonden beroeps- en bedrijfsactiviteiten (zie begripsbepaling). Ten tweede is er de mogelijkheid dat burgemeester en wethouders vrijstelling verlenen voor het gebruik van de woning voor publieksgerichte beroeps- of bedrijfsactiviteiten aan huis, met dezelfde maximale oppervlakte en onder strengere voorwaarden. 19.6.2. Horecadoeleinden (H) (artikel 4) De bestemming betreft het bestaande wegrestaurant. Ook andere vormen van horeca zijn toegestaan, zij het dat vormen, die een grote druk op de openbare orde met zich meebrengen, zoals discotheken, zijn uitgesloten. Overeenkomstig de vigerende regeling is een bedrijfswoning toegestaan, gerelateerd aan een aanduidingsgebied op de kaart. 19.6.3. Bedrijventerrein (BT) (artikel 5) Binnen de bestemming is aangegeven welke bedrijven zijn toegestaan. Toegestaan zijn de bedrijven opgenomen in de bedrijvenlijst (bijlage bij de voorschriften). Op de kaart is per bestemmingsvlak aangegeven in welke categorieën de bedrijven zijn toegestaan. Voor het bedrijventerrein De Bons is aan de hand van bestaande omliggende functies, zoals wonen, een zonering opgenomen. Zie hiervoor ook paragraaf 6.1. In het kader van de provinciale intensiveringsgedachte van bedrijventerreinen zijn bedrijven in milieucategorie 1 niet toegestaan. Naast de bedrijven uit de lijst is voor een aantal bouwpercelen een specifieke bedrijfsfunctie aangeduid, die ter plaatse is toegestaan. Het betreft bestaande functies, die niet binnen de toegestane categorie en/of bedrijvenlijst vallen. Binnen de bestemming zijn bedrijfsverzamelgebouwen mogelijk. Bedrijfswoningen zijn voor de bestaande terreinen toegestaan op een perceel met een aanduidingsgebied. Voor De Bons geldt een afwijkende regeling: op de kaart is een zone aangegeven waarbinnen bedrijfswoningen zijn toegestaan. Detailhandel is uitsluitend in ondergeschikte vorm toegestaan, en ten behoeve van specifieke bestaande functies, die daarvoor zijn aangeduid. In beginsel zijn alleen onzelfstandige kantoorruimtes toegestaan binnen de bestemming. Ter plaatse van de aanduiding “zk” is tevens een zelfstandig kantoor toegestaan. Voor bedrijventerrein De Bons geldt een aantal specifieke bebouwingsvoorschriften, die aansluiten bij het beeldkwaliteitplan.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
97
Hiertoe zijn aanduidingen op de kaart opgenomen. Zo geldt ter plaatse van de aanduiding “brede bebouwingswand” dat indien wordt gebouwd, minimaal 100% van de breedte van het bouwvlak bebouwd dient te worden. Ter plaatse van de aanduiding “te bebouwen hoek” dient bebouwing binnen het bouwvlak in ieder geval in de hoek te worden gesitueerd. In het kader van intensiever gebruik van bedrijventerreinen worden ook minimale bouwhoogtes en bebouwingspercentages opgenomen. Dit geldt echter uitsluitend voor het terrein De Bons, aangezien dit een te ontwikkelen bedrijventerrein is. In dit kader is het nog mogelijk deze minima af te dwingen bij het beoordelen van bouwaanvragen. Op de bestaande bedrijventerreinen is al bebouwing opgericht en zijn deze minima niet meer af te dwingen. Voor beide terreinen is echter wel een hoger bebouwingspercentage opgenomen. Op eigen terrein dient te worden voorzien in voldoende parkeervoorzieningen. Uitgangspunt hierbij is het ASVV 2004, uitgegeven door het CROW, d.d. april 2004. Binnen bedrijventerrein De Bons zijn op de kaart waardevolle bomen aangeduid, die middels een aanlegvergunningenstelsel worden beschermd. 19.6.4. Verkooppunt motorbrandstoffen (VM) (artikel 6) Het verkooppunt voor motorbrandstoffen is specifiek bestemd. In verband met de verkoop van LPG, is het LPG-vulpunt op de kaart aangeduid. 19.6.5. Kantoren (K) (artikel 7) De bestemming betreft het bestaande kantoorpand. De gronden zijn specifiek voor kantoor bestemd, geen andere bedrijfsfuncties zijn hier toegelaten. 19.6.6. Verkeers- en verblijfsdoeleinden (artikel 8) Binnen deze bestemming valt de mogelijkheid naast verkeersvoorzieningen, verblijfsvoorzieningen en speelvoorzieningen te treffen. 19.6.7. Groenvoorzieningen (artikel 9) De bestemming groenvoorzieningen betreft gronden waarop uitsluitend groenvoorzieningen, paden, sport- en spelvoorzieningen, water e.d. is toegestaan. Het onderscheid met de vorige bestemming is gelegen in het feit dat gronden met de bestemming groenvoorzieningen een daadwerkelijk structureel groen karakter hebben en dienen te behouden. Verharding wordt alleen toegestaan voor perceelsontsluitingen.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
98
Ook binnen deze bestemming komen op Bedrijventerrein De Bons waardevolle bomen voor, die beschermd worden middels een aanlegvergunningenstelsel. Doordat bedrijven in de aangrenzende bestemming bedrijventerrein verplicht zijn in de voorgevelrooilijn te bouwen, is binnen deze bestemming de mogelijkheid geboden dat overkappingen van de bedrijfsgebouwen de bestemmingsgrens met deze bestemming mogen overschrijden. 19.6.8. Leidingen (dubbelbestemming) (artikel 10) De dubbelbestemming leidingen voorziet in de bescherming van de op de kaart aangeduide leidingen. Het betreft een drinkwatertransportleiding, een hogedrukgasleiding en rioolleidingen. Het bouwen van gebouwen of bouwwerken, geen gebouwen zijnde is niet toegestaan, tenzij vrijstelling wordt verleend. Ook het aspect veiligheid van de omgeving wordt meegenomen bij de afweging of vrijstelling zal worden verleend. Daarnaast is voor werken en werkzaamheden een aanlegvergunning nodig.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
99
20. HANDHAVING
Algemeen Het bestemmingsplan is voor de gemeentelijke overheid een belangrijk instrument om haar ruimtelijk beleid vorm te geven. In dit geval het beleid ten aanzien van bedrijventerreinen. Door middel van enerzijds positieve bestemmingen en anderszins uitsluiting van bepaalde activiteiten en functies (bijvoorbeeld detailhandel) kunnen ongewenste ontwikkelingen vanuit een oogpunt van milieu, bebouwing en gebruik worden tegengegaan. Om dergelijke ontwikkelingen tegen te kunnen gaan is het noodzakelijk dat de regelingen in het bestemmingsplan duidelijk zijn en zal het ook duidelijk moeten zijn welke doelen door deze regelingen worden gediend. Ook moet duidelijk zijn hoe de uitgangspunten vertaald zijn in de juridische opzet van het plan. Vervolgens dienen de regelingen binnen het bestemmingsplan bekend te zijn bij de gebruikers van het bedrijventerrein. Dit betekent niet alleen dat er ruime publicitaire aandacht moet worden besteed aan het voorliggende bestemmingsplan, in het kader van de vaststelling en goedkeuring van het plan, maar ook dat er actief ingespeeld wordt op vragen en opmerkingen van de toekomstige gebruikers. Een voorbeeld hiervan is het beleggen van een informatieavond voor de toekomstige ondernemers die hebben aangegeven interesse te hebben in een kavel op het nieuw te ontwikkelen bedrijventerrein De Bons en het beantwoorden van vragen van de huidige gebruikers van de bedrijventerreinen De Eek en Kooikersweg. Handhavingsnota gemeente Grave Binnen de gemeente Grave is op 23 maart 2004 de “Handhavingsnota Bouwen en Wonen Gemeente Grave” vastgesteld (subtitel: “Met recht handhaven met het oog op een goede ruimtelijke ordening”). Uitgangspunt van deze nota is het vastleggen van de wijze waarop de gemeente Grave de middelen die aanwezig zijn om te handhaven in wil zetten om tot een adequaat handhavingsniveau te komen. Een onderdeel hiervan is het hebben van actuele bestemmingsplannen waarin helder het ruimtelijke beleid van de gemeente wordt weergegeven. Hiertoe dienen de normstellingen in bestemmingsplannen en de vergunningsvoorschriften duidelijk en handhaafbaar geformuleerd te worden. Daarnaast dient in een bestemmingsplan niet meer te worden geregeld dan noodzakelijk is uit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
100
Vertaling naar voorliggend bestemmingsplan Voorliggend bestemmingsplan valt uiteen in twee delen: een conserverend deel voor wat betreft de bestaande bedrijventerreinen De Eek en Kooikersweg en ontwikkelingsdeel voor wat betreft het nieuwe bedrijventerrein De Bons. Voor wat betreft het eerste deel (De Eek en Kooikersweg) is gekozen voor een actuele weergave van de activiteiten op het bedrijventerrein die dan ook specifiek benoemd zijn. Daarbij is gekozen voor een zekere flexibiliteit in de vorm van vrijstellings- en wijzigingsbevoegdheden. De basis hiervoor wordt gevormd door een stramien van voorschriften die opgesteld is in samenwerking met diverse afdelingen binnen de gemeente en van toepassing is op alle, te actualiseren, bestemmingsplannen. Dit bevordert de helderheid en duidelijkheid van alle bestemmingsplannen en geeft een eenduidig kader aan waarbinnen, waar nodig, handhavend kan worden opgetreden. Voor wat betreft het tweede deel is geen sprake van een nadere detaillering zoals bij het conserverende deel maar van een bestemming “Bedrijventerrein” waarbij een bedrijvenlijst, als bijlage, aangeeft welk soort bedrijven aanvaardbaar worden geacht binnen het te ontwikkelen bedrijventerrein. Daarnaast is, voor het te ontwikkelen bedrijventerrein, sprake van een door de raad vastgesteld beeldkwaliteitplan dat richtinggevend is voor de op te richten bebouwing op dat bedrijventerrein. Voor zover mogelijk en ruimtelijk relevant zijn deze bepalingen opgenomen in het voorliggende bestemmingsplan. Voor het overige zal het beeldkwaliteitplan onderdeel uitmaken van het welstandstoezicht en als zodanig een kader vormen voor de toetsing aan redelijke eisen van welstand. De totstandkoming van het bedoelde beeldkwaliteitplan is omgeven geweest door het normale besluitvormingstraject en is als zodanig bekend gemaakt aan de bevolking.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
101
21. FINANCIEEL ECONOMISCHE HAALBAARHEID Civieltechnische werkzaamheden De gebruikelijke kosten voor het bouw- en woonrijpmaken zijn in de exploitatie opgenomen. Daarnaast is uitgegaan van een gescheiden rioolstelsel waarbij voor de afvoer van het hemelwater is gekozen voor een Infiltratie Transport riool (IT-riool). Archeologie In opdracht van de gemeente Grave heeft er een verkennend archeologische onderzoek plaatsgevonden. Uit dit onderzoek is niet gebleken dat er archeologische vondsten te verwachten zijn. In de exploitatie zijn daarom ook geen kosten voor archeologie opgenomen. Uitgeefbaar gebied In de exploitatie is gerekend met een uitgeefbaar terrein van 67.925 m2. Dit betreft bedrijventerrein, bedrijfswoningen en de voortuin van de nieuw te bouwen bedrijven. Voor deze verschillende soorten gebruik worden ook verschillende grondprijzen gehanteerd. Financieel Uit de gemaakte exploitatieopzet voor “De Bons” blijkt dat er een klein positief saldo is te verwachten.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
102
Exploitatie: 0080 Bedrijventerrein de Bons
Printdatum: 03-05-2006
MutatieDatum: 03-05-2006
blad: 1
GESPLITSTE SAMENVATTING MARKTPRIJSBEREKENING (met alle bedragen in Euro`s) KOSTEN
TOTAAL ============
BOEKWAARDE
294.834
VERWERVINGSKOSTEN
228.652
SLOOP EN SANERING
1.423.000
BOUW- EN WOONRIJP MAKEN
1.693.860
GROENVOORZIENING
410.619
VERLICHTING EN BRANDKRANEN
78.373
DIVERSEN
63.475
STORTING FONDSEN
369.101
PLANONTWIKKELINGSKOSTEN
769.892 -------------------
TOTAAL KOSTEN
5.331.806 ==========
OPBRENGSTEN ============= OPBRENGST
5.554.052 ------------------
TOTAAL OPBRENGSTEN
5.554.052 ==========
RECAPITULATIE ============== Totaal kosten op prijspeil 1-1-2006
5.331.806
Geraamde kostenstijging
129.333
Totaal opbrengsten op prijspeil 1-1-2006
5.554.052
Geraamde opbrengstenstijging
241.025
RenteVerlies
172.160
Positief saldo per 1-1-2010
161.778
Positief saldo per 1-1-2006
140.980
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
103
22. INSPRAAK EN OVERLEG Het voorontwerp-bestemmingsplan heeft ter inzage gelegen van donderdag 30 juni 2005 tot en met donderdag 28 juli 2005. Tevens is er een informatieavond gehouden waarop het bestemmingsplan is toegelicht en waarop vragen van de toehoorders zijn beantwoord. Het voorontwerp-bestemmingsplan is tevens in het kader van het vooroverleg ex artikel 10 Bro naar diverse instanties verzonden voor advies. De verslagen van inspraak en informatieavond en vooroverleg zijn als bijlagen aan dit bestemmingsplan toegevoegd.
Bestemmingsplan Bedrijventerreinen, Grave
030-004
19 december 2006
104
