[ Technasium Magazine] Jaargang 4 nummer

[ Technasium Magazine] Jaargang 4 nummer 5 2012-2013

Examenprogramma O&O Hoe vang je O&O in eindtermen?

Lunchafspraak met de brandweer Er is brand!

Science Exhibit Fair

Spiegelwet uitleggen met poedersuiker

KKC wint tweede prijs TTA

Wake up douche grijpt net naast de overwinning

Avontuurlijke speeltuin Elsenhove geopend

Competitie voor de jongens en chillen voor de meisjes

Van Cabomba Jelly tot sponsorloop Is Loosdrecht nu verlost van Cabomba?

[ Technasium Magazine] Jaargang 4 nummer 5 2012-2013

KKC pakt Cabomba aan

Lunchafspraak met de brandweer

Opening veenschuur en avontuurlijke speeltuin Elsenhove

En verder… -

Technasium klankbordgroep KKC pakt tweede prijs TTA finale Geslaagde meesterproef met energiedrankjes Hoe vang je O&O in eindtermen? Geschikt/ongeschikt

Volg ons nu ook op Facebook!!

Science Exhibit Fair groot succes!

Terugblik Nog een paar dagen en dan draaien we de deur van het Keizer Karel College op slot en gaan we nog één keer genieten van 7 weken zomervakantie. Ook dit schooljaar zijn er weer hele bijzondere dingen gebeurd op het technasium. Leerlingen hebben droge worsten van het Drents Heideschaap in de markt gezet, hebben oplossingen voor de Cabomba overlast in Loosdrecht bedacht, hebben geluncht met de brandweer en nog veel meer. In de bovenbouw zijn heel veel goede keuzeprojecten uitgevoerd i.o.v. onder andere NASA, Brandweer Amsterdam Amstelland, Ministerie van Defensie en de gemeente Amstelveen. Dit jaar pakte het KKC tweede plekken bij de landelijke TTA finale en de finale van het algenproject in Wageningen. Allemaal gebeurtenissen waar we erg trots op zijn. Het kan haast niet anders dan dat ook de meesterproeven volgend jaar in 6 vwo ook erg goed gaan worden. Fijne vakantie!

Wilco Zwennis

Op donderdagmiddag 20 juni vond in de technasiumlokalen van het Keizer Karel College, een Science Exhibit Fair plaats, welke druk bezocht werd door leerlingen, ouders, personeel en schoolleiders. Deze middag werd georganiseerd in het kader van het vierde en tevens laatste project voor de 2 technasiumklassen van dit schooljaar. De leerlingen hadden van opdrachtgever NEMO Science Center Amsterdam de opdracht gekregen een exhibit voor het vak science op school ‘’hands on” te maken en deze volgens een plan van eisen van de opdrachtgever alsmede volgens eigen eisen te ontwerpen. Hierbij diende een natuurkundewet of natuurkundig principe als basis te worden genomen. Kort gezegd kwam het er op neer dat zij een tentoonstellingsobject dienden te ontwerpen, welke door spelenderwijs gebruik, het principe en de werking van de natuurkundige wet of het natuurkundig principe duidelijk uitlegde.

Jaargang 4 nummer 5 2012-2013

Zo waren er enkele groepen die zich op optica hadden gericht, terwijl andere bijvoorbeeld de Wet van Archimedes als grondslag hadden genomen.

Opening Veenschuur en Avontuurlijke speeltuin Elsenhove Woensdag 26 juni heeft wethouder Herbert Raat en gedeputeerde Jaap Bond de nieuwe veenschuur en avontuurlijke speeltuin op het terrein van NME Elsenhove geopend. Namens het Keizer Karel College was ik bij de opening aanwezig. Daarnaast was er een klas basisschoolleerlingen die een eerste les in de veenschuur kregen. Fragment RTV Amstelveen: http://www.youtube.com/watch?v=JWXQgKQKTQM

Naast dat de leerlingen op deze middag door hun science docenten en O&O docenten werden beoordeeld, mochten de bezoekers in een publieksbeoordeling de mooiste en de meest leerzame exhibit verkiezen. Hiervoor konden de bezoekers dan een sticker, één voor de mooiste en één voor de meest leerzame exhibit toekennen aan het groepje waar zij dat het best bij vonden passen. Uiteindelijk werden twee groepjes tot winnaar verkozen. De prijs voor de mooiste exhibit ging unaniem naar groep 6 uit 2t2, bestaande uit Thijs, Ariella, Mirthe en Marleen, die een exhibit hadden ontworpen welke de spiegelwet, met behulp van zelf te draaien en te plaatsen spiegels, laserstralen en poedersuiker uitlegde.

De veenschuur is een replica van een schuur die vroeger bij het ontginnen van het laagveengebied op het bovenland langs de Amstel werd gebouwd. De originele schuur is echter in brand gestoken. De replica staat nu veilig binnen de hekken van Speelboerderij Elsenhove. Direct naast de veenschuur is een natuurlijke speelplek met hutten en tunnels van wilgentenen gerealiseerd. Deze speeltuin is gebaseerd op de ontwerpen van de 2T leerlingen van eind vorig schooljaar. De leerlingen hebben toen 7 weken aan het project natuurlijke speeltuin i.o.v. de gemeente Amstelveen gewerkt. Hieruit kwam onder andere dat jongens graag een competitie element in de speeltuin wilden en meisjes een plek om te chillen. Deze elementen zijn duidelijk terug te zien in de speeltuin. Er is een dubbel uitgevoerd hindernisparcours aangelegd en er zijn “hangplekken” in kleine hutten aangelegd. Wij zijn er natuurlijk trots op dat elementen uit de ontwerpen van de leerlingen ook echt zijn meegenomen in het daadwerkelijke ontwerp van de speeltuin. Zowel de veenschuur als de speeltuin zijn nu geopend en het is zeker de moeite waard om er eens te gaan kijken.

Wilco Zwennis De prijs voor de meest leerzame exhibit ging naar groep 7, bestaande uit Noah, Dimme, Celio en Marc, ook uit 2t2, welke de Wet van Archimedes, middels de ‘Duiker van Descartes’ uitlegde. Hiervoor hadden zij een Waterkoeler fles gebruikt, met daarin een echt duikertje, welke door een ferme omhelzing en de daarmee gaande waterverplaatsing, het principe van deze wet haarfijn duidelijk maakte. Al met al konden de leerlingen en hun begeleidende docenten trots terugkijken op een zeer geslaagde en goed bezochte presentatiemiddag!

Rico Pinna, docent O&O 2t2

2

Jaargang 4 nummer 5 2012-2013 Op 17 april had de start plaats in de Raadszaal van Wijdemeren, gevolgd door een werkbezoek aan de jachthaven van De Otter. De leerlingen werden bijgepraat over het onderwerp door wethouder Van Waveren en door mensen van de provincie, van Waternet en van het onderzoeksbureau Ekwadraat. In de jachthaven werden met schepnetjes planten en beestjes verzameld en 15 potjes water gingen richting Amstelveen. Bij de tussenevaluatie op 29 april bleek nog eens hoe verdraaid moeilijk het is om je niet door allerlei bekende feiten te laten beïnvloeden. Het was moeilijk om je creativiteit uit te leven en met ‘out-of-the-box’ oplossingen te komen. Maar het enthousiasme was aanstekelijk!

Avontuurlijke speeltuin Elsenhove

3T: Cabomba als schoolonderzoek In september 2012 werd de gemeente gebeld door het Keizer Karel College uit Amstelveen over de mogelijkheid om leerlingen van het technasium een project te laten uitvoeren waarbij de gemeente Wijdemeren de opdrachtgever zou zijn. Het College stelde voor om een onderzoeksproject te maken dat gaat over het probleem met de Cabomba in de wateren van de Loosdrechtse Plassen.

De uiteindelijke presentatie van de 15 teams was op 24 juni. Vol enthousiasme rolden de verbeterde zuig-, schoffel- of maaiboten over tafel. Schaalmodellen werden gepresenteerd. Sommigen hadden aan chemische oplossingen gedacht zoals het toevoegen van kokos af citroenzuur aan het water. Een groepje stelde voor om de stengels met behulp van duikers te bevriezen met droogijs. Ook aan een voorlichtingscampagne met een sponsorloop was gedacht. Kortom, voor de juryleden waren het een paar creatieve en leerzame uurtjes. Een van de mooiste oplossingen wil ik niet onbenoemd laten: het ‘Loosdrecht toetje’.

Behalve een kennismaking met het werk van gemeente, provincie en waterschap en de tak van natuurwetenschap die zich bezighoudt met water, natuur en milieu, leren de leerlingen een onderzoek opstellen/uitvoeren en verslaglegging. Wat de meerwaarde voor de gemeente zou zijn was toen nog onduidelijk, maar het idee om 60 jonge mensen, zonder al te gek veel voorkennis, een frisse blik op het probleem te laten werken leek erg aantrekkelijk en ook uitdagend.

Terugkijkend was het een prettige en leerzame ervaring. Namens de wethouder dank ik KKC voor deze ervaring. Wellicht tot een volgend keer.

Ad Huizing

3


Leerlingen groep 7 OBS Piet Hein op bezoek Maandag 17 juni hebben 15 leerlingen van de OBS Piet Hein een kort bezoek gebracht aan de technasiumwerkplaats van het KKC. Zij denken na over welke middelbare school ze gaan kiezen en zijn geïnteresseerd in het technasium. Niets leukers is het om dan eens tijdens een echte les O&O mee te kunnen kijken. Daarnaast kregen ze nog een presentatie van een groep brugklassers over hun project en gingen ze speed-daten met de huidige brugklassers.

KKC pakt Cabomba aan Mijn naam is Martijn van Vliet. Ik werk bij Waternet en heb afgelopen voorjaar de zoektocht van studenten naar de oplossing voor Cabomba (uitheemse waterplant) vanaf de zijlijn mogen meemaken. Waternet is de uitvoerende dienst van waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) en de gemeente Amsterdam. Voor deze opdrachtgevers verzorgt Waternet het oppervlaktewaterbeheer, produceert zij drinkwater en verwerkt zij afvalwater. In het beheergebied van het waterschap zorgt de uitheemse waterplant Cabomba voor toenemende overlast. Projectgroepen van het KKC zijn op zoek gegaan naar de oplossing voor de Cabomba overlast. Het was voor mij zeer inspirerend om deze zoektocht mee te maken. Leuk om te zien bij de eindpresentaties vond ik dat er grote stappen waren gemaakt ten opzichte van de tussenevaluatie.

Finale Viruskenner 2013 17 mei 2013, ruim 300 leerlingen, 150 stemkastjes, 2 collegezalen, 7 deelnemende scholen, het Calandlyceum en Libanonlyceum leverden de winnende teams. Het viruskennerproject 2013 is met deze gegevens afgerond. 8 weken geleden ontvingen alle leerlingen van deze 7 scholen dezelfde opdracht. Verdiep je in een virusinfectie en ontwerp een innovatieve manier om informatie over het desbetreffende virus over te dragen aan jongeren.

Uiteindelijk werden er bij de eindpresentaties oplossingen gepresenteerd waar ik zelf niet zo snel op was gekomen, variërend van Cabomba jelly tot citroensap in het water, innovatieve maaimethoden, Chinese graskarper en genetische manipulatie. Om er maar een paar te noemen. Daarom mijn complimenten aan het innovatieve vermogen en de creativiteit van de leerlingen, en ook aan het enthousiasme van de docenten.

Martijn van Vliet Waternet

4

Ook het KKC ging met 14 teams aan de slag. De uitwerkingen varieerden van bordspellen, websites, animatiefilmpjes tot quizzen. Uiteindelijk koos de jury op het KKC voor het team van Britt, Nina, Bram, Marieke en Soyon uit 3t2 dat zowel een verhaal geschreven had over het hantavirus, als een informatieve tekst voor leerlingen die kan worden afgenomen als toets bij het vak Nederlands. Dit laatste is ook gebeurd. In de klas van mevrouw Driessen is de tekst over het hantavirus als SO afgenomen en nagekeken door de leerlingen. Tijdens de finale dag presenteerden de winnende teams van iedere school hun ontwerp. Een deskundige jury onder leiding van top viroloog Ab Osterhaus had de zware taak uit al die verschillende inzendingen een

Jaargang 4 nummer 5 2012-2013 winnaar te kiezen. Daarnaast was er de viruskennerquiz. 40 vragen over virussen. Wie geeft de meest goede antwoorden en drukt het snelst.

Lunchafspraak met de brandweer

Het KKC team heeft tijdens de finale dag een prima presentatie over het hantavirus en hun boekje en tekst gehouden. De winst ging dit jaar echter naar een team van het Caland Lyceum die een lied over griep zongen en het Libanonlyceum die een leskist voor basisscholen had ontwikkeld. De quiz werd dit jaar gewonnen door een leerling van het Libanonlyceum. Op naar de viruskenner van 2014!! Ontwerpen van leerlingen zoals filmpjes, liedjes, games en foto’s van de viruskennerquiz zijn te bekijken op www.planetvirus.nl Link filmpje HPV: http://www.youtube.com/watch?v=8JENeWSKtkI Link filmpje HIV: http://www.youtube.com/watch?v=0Be5CHjN2IE

Begin van dit schooljaar hebben we een geslaagd project i.s.m. brandweer Amsterdam Amstelland afgerond. De leerlingen van 3T hebben onderzoek gedaan naar de brandveiligheid in zorginstellingen en zijn met oplossingen gekomen om de preventie, detectie en bestrijding van brand in zorginstellingen te verbeteren. Nina, Okke, Bram en Myrthe uit 3t2 zijn afgelopen week uitgenodigd op het hoofdkantoor van de brandweer in Amsterdam Zuidoost om tijdens een lunchbijeenkomst een presentatie te geven over dit project en hun belangrijkste ideeën te laten zien. Het kritische, maar geïnteresseerde publiek ging om bij de klanken van “Er is brand”, een lied geschreven op de muziek van Coldplay, bedoeld voor ouderen om ze te leren wat te doen bij brand. Ook het memoryspel en doolhof spel vielen in de smaak. De brandweer gaat i.s.m. de zorginstellingen kijken of deze oplossing ook daadwerkelijk toegepast kunnen gaan worden. Complimenten hoe goed en makkelijk Nina, Bram, Myrthe en Okke hier hebben gepresenteerd. De brandweer is inmiddels om en wil graag vervolgprojecten i.s.m. met technasia opzetten.

Wilco Zwennis

5


Youtech Youtech.nl is een site over de leuke kanten van techniek. Van, voor en door jongeren. Niet met saaie foto’s, verhalen en slaapverwekkende video’s. Maar met blogs over de laatste gadgets, apps en de vetste technieken. Maar de site is nog maar het begin, want Youtech heeft zelfs een eigen magazine waarop je je gratis abonneert. Volg Youtech op Facebook op Twitter en zorg voor een leukere timeline! http://www.youtech.nl/

Technasium klankbordgroep Het technasium heeft binnen het KKC een eigen klankbordgroep van ouders van leerlingen op het technasium vanuit verschillende leerjaren technasium. Per jaar overleggen zij drie keer met de technatoren van het technasium over uiteenlopende zaken die het technasium aangaan. De insteek van deze bijeenkomsten is om gezamenlijk na te denken over de ontwikkeling en verbetering van het technasiumonderwijs. De technasium klankbordgroep had zijn derde bijeenkomst maandag 3 juni 2013. De centrale thema’s dit schooljaar waren kwaliteitsbewaking van de technasiumopleiding en de communicatie naar ouders over de ontwikkeling van hun kinderen op vaardighedengebied. Twee moeilijke maar ook essentiële onderwerpen voor de technasium afdeling die op het KKC inmiddels in zijn 5e jaargang zit. Kwaliteit: Belangrijk is om verwachtingen van verschillende belanghebbenden goed in beeld te hebben. Het technasium heeft met vele (uiteenlopende) belanghebbenden te maken (zoals de stichting, leerlingen, ouders, docenten, schoolleiding, bèta technische opleidingen en bedrijven etc.). Door de klankbordouders (en ook namens hun kinderen) is nagedacht over welke verwachtingen zij hebben van een O&O les, O&O docent en de technasium-opleiding als geheel. Op de grote flipovers moest dit worden verwoord en vervolgens is met stickers plakken nog een hiërarchie aangebracht welke de belangrijkste zijn. Dezelfde avond nog is een vergelijking gemaakt met de verwachtingen en eisen die ook verwoord zijn door de schoolleidingen van de verschillende scholen van netwerk Randstad Noord. En de verwachtingen kwamen gelukkig grotendeels overeen. Aansluitend zijn op basis van deze verwachtingen een aantal interessante onderzoeksvragen op papier gezet rondom het technasium die we uit data van de grootschalige leerling enquête van vorig jaar en dit jaar kunnen gaan beantwoorden. Zoals: Waarom ga je na de derde klas door met het technasium? Heb je dit als keuze ervaren? Wat is hierbij de rol van de ouders?

6

En in hoeverre hebben technasiumleerlingen voordeel van het vak O&O bij andere vakken. Doordat ze geleerde stof leren toepassen ed. Hiermee kunnen wij goed verder. Communicatie/rapporten Leerlingen op het technasium ontwikkelen zich razendsnel op competenties zoals samenwerken, inventiviteit, presenteren en plannen. Inmiddels is er een examenprogramma beschikbaar die beschrijft wat we van leerlingen verwachten aan het einde van klas 6. Met dit programma in ons achterhoofd is nagedacht over een leerlijn van klas 1 t/m 6 en over de manier waarop we de ontwikkeling van leerlingen inzichtelijk kunnen maken voor ouders. Op basis van deze brainstorm zullen we dit schooljaar in klas 5 een vernieuwd rapport meegeven gebaseerd op het examenprogramma. Komende jaren willen we dit uitbreiden naar klas 4, 3, 2 en 1. Wilt u ook meedenken over het technasium onderwijs en aansluiten bij de klankbordgroep, dan bent u van harte welkom. U kunt een e-mail sturen naar [email protected]

Technatoren Wilco Zwennis & Yvonne Goselink

Zernike College wint finale Technasium TOP Award 2013, KKC pakt tweede prijs Bedenk en bouw een oplossing om waterverspilling tegen te gaan. Zo luidt de instructie van opdrachtgever Wetsus in een notendop. De opdracht is niet aan dovemans oren gericht. Op maar liefst 64 scholen slaan de 857 teams in het najaar van 2012 aan het nadenken, schetsen en rekenen. Het leidt tot bijzondere oplossingen: bijvoorbeeld en een waterstoplicht en een toilet met perslucht in plaats van water Finale Na de schoolcompetities en de regiofinales zijn eind maart nog veertien teams in de race voor de award. Ze reizen op 19 april af naar Hogeschool Utrecht voor de finale. Van vrijdagochtend tot zaterdagmiddag wordt er koortsachtig overlegd, geboord en gezaagd, totdat alle prototypes gereed zijn. En dan is het grote moment daar: de prijsuitreiking. Aan acteur Vincent Moes de eer de winnaars bekend te maken. Sensortegel De jury kiest voor de oplossing van Zernike College uit Haren: een sensortegel voor openbare douches. “Heel bijzonder. Waarom bestaat dit nog niet”, vraagt de jury zich hardop af. En: “Mooi uitgewerkt en wervend gepresenteerd.” Nummer twee Keizer Karel College uit Amstelveen komt nog akelig dicht in de buurt met de Wakeup Sense Shower, een opvallende vinding die diverse zintuigen prikkelt van de nog slaperige ochtendmens. “Een oplossing die psychologie en

Jaargang 4 nummer 5 2012-2013 techniek combineert, een bijzondere gedachtegang”, vindt de jury. Gaaf idee Brons is er voor de destillatietoren van Pontes Pieter Zeeman uit Zierikzee. De jury prijst het besparingspotentieel van het systeem dat condens opvangt en is onder de indruk van het soepel functionerende demonstratiemodel. “Een gaaf idee”, aldus de jury. “Water besparen zonder dat je daar als gebruiker ooit nog over na hoeft te denken. Bovendien hebben de leerlingen als team een enorme groei doorgemaakt en een enthousiaste presentatie neergezet.” Publieksprijs Voor het eerst kunnen bezoekers van de TTA-site online hun stem uitbrengen op één van de veertien teams. Als de stemmodule sluit en de ruim 1.500 stemmen geteld zijn, blijkt dat RSG ’t Rijks uit Bergen op Zoom de publiekprijs in de wacht sleept. Het idee van de Brabantse technasiumleerlingen is ‘smart farming’, efficiënter irrigeren met een vochtigheidsmeter. Opdracht volgende editie De exacte opdracht voor de komende editie van de Technasium TOP Award is nog niet bekend, maar de opdrachtgever wel. Dat is de brandweer.

Materiaal over…. Dagelijks zijn ruim 200 technasiumleerlingen aan het bouwen aan maquettes, proefopstellingen of prototypes. Om dit alles mogelijk te maken hebben we veel materiaal nodig. We schaffen veel nieuw materiaal aan, maar ook wij moeten in deze tijden de broekriem aanhalen. Rest stukjes hout, lege wc rollen of ander nuttig materiaal kunnen we goed gebruiken. U kunt een bericht sturen naar Rob Goosen ([email protected]) als u materiaal beschikbaar heeft.

7

Hoe vang je O&O in Eindtermen? Onderzoek & Ontwerpen is al enkele jaren erkend als examenvak. Het examen bestaat uit twee keuzeprojecten en een meesterproef. Maar wat willen we nu eigenlijk precies dat onze leerlingen leren in het vak; kun je dat goed onder woorden brengen? In een project van de Stichting Technasium met SLO Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling is dat gedaan. Een verslag van een leerproces. Het idee voor het vak O&O komt oorspronkelijk voort uit de wens om leerlingen meer te laten leren hoe het eraan toegaat in de wereld van natuurwetenschap en techniek. Meer leren dan alleen de vakinhoud en enkele algemeen geformuleerde toepassingen. Daadwerkelijk voor opdrachtgevers aan de slag gaan en daarbij hun kennis en kunde in de praktijk brengen en uitbreiden. Leerlingen die zich ontwikkelen als nieuwsgierige leerders en kenniswerkers die een authentieke opdracht voor een onderzoek of ontwerp in samenwerking tot een goed eind kunnen brengen. Competente leerlingen dus, dat is wat we willen afleveren. Kunnen jullie ons ondersteunen om de visie en doelstellingen van het vak O&O uit te werken in eindtermen en een examenprogramma? Dat was de vraag waarmee Stichting Technasium eind 2011 bij ons aanschoof. SLO, het Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling, is vaak betrokken bij het opstellen of herzien van examenprogramma’s van vakken en ontwikkelt voor alle vakken handreikingen voor het schoolexamen. SLO aanvaardde de opdracht graag, maar met een vak als O&O was geen ervaring. Het proces om tot eindtermen te komen heeft ongeveer anderhalf jaar geduurd en is vooralsnog bekroond met een mooi dubbelproduct: complete conceptexamen-programma’s O&O voor havo en vwo. Concept, omdat het ministerie er nog zijn goedkeuring aan moet geven. Kennismaken De projectgroep heeft in maart 2012 eerst kennisgemaakt met elkaars expertise. Vervolgens kwamen de essentiële kenmerken van O&O aan de orde en ook vroegen we ons af De projectgroep Frank Helmer, De Waerdenborch, Holten Merijn Meijer, Newman College, Breda (tot najaar 2012) Willy Reinalda, Preadinius Gymnasium, Groningen Wilco Zwennis, Keizer Karelcollege, Amstelveen Boris Wanders, Stichting Technasium, Groningen Lucia Bruning, SLO, Enschede Frans Carelsen, SLO, Enschede (tot voorjaar 2013) Herman Schalk, SLO, Enschede

Jaargang 4 nummer 5 2012-2013 wat een leerling moet weten en kunnen om succesvol O&O te hebben gevolgd. Out-of-the-box leren denken is één van de doelstellingen van het vak O&O. Dat was dan ook de eerste activiteit op weg naar een examenprogramma. Gebruik makend van creatieve denkstrategieën kwamen er een heleboel expliciete en impliciete kenmerken en doelen van O&O boven water. Aan het eind van de eerste werksessie lagen er bijna honderd gele memobriefjes met zowel concrete als vage treffers. Opzetten De gele briefjes werden geordend en er ontstonden al snel grotere eenheden rondom een onderwerp, bijvoorbeeld projectmatig werken. Dat was de basis voor de eerste opzet van de domeinen en van het examenprogramma; ‘algemene vaardigheden’, ‘ondernemend en innovatief zijn’ en een domein voor elk van de werelden van bèta-techniek. Het was de eerste van een hele reeks opzetten, want het onder woorden brengen van proces en opbrengsten van O&O bleek geen sinecure. Na veel mailwisselingen en drie bijeenkomsten in het voorjaar van 2012 lag er een concept waar we als projectteam best tevreden over waren. We hadden ons bij de algemene vaardigheden geconformeerd aan de indeling van biologie, natuurkunde, scheikunde en NLT, waarbij er naast negen vakoverstijgende vaardigheden ook een achttal specifieke O&O-vaardigheden waren verwoord. Dat ging van persoonlijke ontwikkeling via samenwerken tot kwaliteitsbewust en ondernemend zijn. In een tweede domein was het proces van onderzoeken en ontwerpen ondergebracht, verdeeld over vijf eindtermen. Een derde domein beschreef het werken in de werelden van bèta-techniek. Raadplegen Het concept werd in het najaar van 2012 voorgelegd aan de netwerken van technasia en andere deskundigen. Het leverde een schat aan commentaar op. Het enthousiasme en de inzet van technatoren en O&O-docenten was zeer stimulerend. We ontvingen tientallen uitgebreide, inhoudelijk gemotiveerde reacties van betrokken technatoren en docenten. Het commentaar was echter zo fundamenteel dat we onze domeinindeling moesten heroverwegen. Zeventien algemene en vakspecifieke vaardigheden werd als teveel gezien en bovendien interfereerden ze nogal met de beschrijvingen van het proces in het tweede domein. Herschikken Bij de eerste opzet van het examenprogramma hebben we ons laten leiden door de structuur zoals die voor andere profielvakken gebruikelijk is. Noodzakelijk bleek dit echter niet en dat gaf ons de vrijheid om onze eindtermen te herschikken en in te dikken. We kwamen uit op een nieuwe indeling met vier domeinen die beter aansluiten bij de aard en kenmerken van O&O. Handreiking We zijn tevreden met het proces en het resultaat. Onze uitwisseling, de raadpleging en de verwerking daarvan hebben tot een mooi programma geleid. Maar het moet natuurlijk meer zijn dan een mooie tekst, het moet richtinggevend gaan worden voor de praktijk in de scholen. Daarom gaan we het toelichten en van voorbeelden voorzien in een

8

‘handreiking bij het schoolexamen’. Daarin komen vragen en mogelijke antwoorden aan de orde als ‘hoe ziet het er nu uit in de praktijk van het onderwijs?’, ‘hoe kun je het toetsen en beoordelen?’, ‘hoe zet ik het in een PTA?’. Dat document hopen we aan het eind van 2013 het licht te laten zien.

Herman Schalk en Lucia Bruning medewerkers afdeling VO Tweede Fase SLO Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling, Enschede

Expertbegeleiders gezocht!!! Volgend schooljaar gaat de eerste lichting technasium leerlingen op voor hun eindexamen en dus ook voor hun afrondende grote meesterproef. In teams gaan zij op basis van eigen interesse op zoek naar hun eigen opdrachtgever, schrijven hun eigen project en hebben van september t/m april de tijd om dit alles uit te voeren. Naast de opdrachtgever en de docent op het KKC hebben we voor de beoordeling een onafhankelijke expert nodig. Deze expert heeft zelf een HO opleiding afgerond en heeft affiniteit met het onderwerp waarover de meesterproef gaat. En is eventueel werkzaam op een Hogeschool of Universiteit. Daarom een oproep aan alle ouders: Heeft u een HO opleiding afgerond in een natuurwetenschappelijk vak en kunt u een paar uur per jaar vrijmaken om een werkstuk/presentatie te bekijken en te beoordelen, dan zoeken we u. U kunt een e-mail sturen aan Wilco Zwennis ([email protected]) met daarin naast uw naam ook de onderwerpen waarin u expert bent. Afhankelijk van de projecten die de leerlingen gaan uitvoeren, zoeken we de geschikte expert hierbij.

Geslaagde meesterproef met energiedrankjes Dr. Pascal Wilhelm was als universitair docent verbonden aan de opleiding Psychologie van de Universiteit Twente toen hij de vraag kreeg om eens met een groepje leerlingen

Jaargang 4 nummer 5 2012-2013 van het Bonhoeffer College te praten over de invloed van verdovende middelen op de hersenen. Interessant, maar het was onmogelijk om hierbij proeven uit te voeren voor het profielwerkstuk. Een onderzoek naar de invloed van energiedrankjes op de cognitieve capaciteit was wel mogelijk. Wilhelm werd expertbegeleider voor de leerlingen die hun meesterproef uitvoerden. “We moesten goed kijken hoe we de proeven konden uitvoeren, want ethisch gezien is dit type onderzoek bij jongeren beladen. We kozen testjes die verband hebben met aandacht, geheugen, rekenen en verbaal redeneren. Er werd een verhaal verzonnen om het experiment aannemelijk te maken. Het bedrijf Smart Bevarage zou een nieuw drankje op de markt brengen en wilde onderzoeken of het zou werken. Ook moest er nog een smaak worden gekozen. De leerlingen stelden zelf de experimentdrankjes samen met energiedrank, suikervrije limonade en water.” Na het drinken van het drankje kregen de proefpersonen een lijst met vragen over het product, dit om hen te laten geloven dat het om het product ging. In werkelijkheid was er tijd nodig om de werkzame stoffen door het lichaam opgenomen te worden. De leerlingen bereiden zelf het experiment voor. Ze reserveerden de ruimte, stelden testmateriaal en boekjes samen en maakten jerrycans vol proefdrankjes. Na verwerking van de scores bleek er in tegenstelling tot de verwachting geen effect van het drankje te vinden. Wilhelm hielp de leerlingen met een statistische toetsing en het verslag. Er volgde een uitstekende beoordeling voor de presentatie op school. Mede doordat het onderzoek was uitgevoerd onder adolescenten, was er belangstelling. Pascal Wilhelm trok de stoute schoenen aan en zocht contact met het Tijdschrift voor Psychiatrie. De verbazing was groot toen het duidelijk was dat de medeauteurs scholieren waren. Na publicatie ging het balletje rollen: interesse van journalisten voor het onderzoek, leerlingen op radio en tv bij RTL-Oost en aandacht op een scholierensite. Het eerste project dat Wilhelm begeleidde was een groot succes. Na deze groep heeft hij nog geen andere groep begeleidt. “Het komt niet vaak voor dat leerlingen voor een psychologisch onderwerp kiezen.” Wilhelm kijkt met veel voldoening terug: “Deze drie leerlingen hadden een hoog niveau en waren erg zelfstandig. Het experiment had ook door tweedejaars studenten kunnen worden gedaan. Het was een traject waarbij alles lukte en iedereen enorm heeft genoten en we hebben er ook echt wat mee bereikt. Link naar het volledige artikel dat geplaatst is in het Tijdschrift voor Psychiatrie: www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/issues/461/articles/9690

9

Jippie....diploma gehaald! Technasium Certificaat - een bijzondere toevoeging Het ministerie van OCW is streng als het gaat om diplomering. En dat is maar goed ook, want een diploma moet wat voorstellen. Voor het voortgezet onderwijs is wettelijk voorgeschreven welke diploma’s er zijn en wat daar precies wel en niet op mag staan. Het woord ‘technasium’ mag niet op een havo of vwo diploma komen te staan. Wel is het vak O&O op het technasium erkend als examenvak, dit staat dan ook officieel op de cijferlijst. Voor een diploma zou een wetswijziging nodig zijn en dat is niet zomaar geregeld. Toch is het belangrijk en waardevol om een erkenning te krijgen bij het afronden van het technasium. Leerlingen hebben hier tenslotte vijf of zes jaar lang hard voor gewerkt. Dit gebeurt door bij het diploma een speciaal Technasium Certificaat uit te reiken, het is een bijzondere toevoeging bij het reguliere havo of vwo diploma.

Bron: Expertisecentrum Technasium


1T en zeldzame huisdieren Keuzeprojecten 4T en 5T Alle bovenbouwleerlingen op het technasium hebben in de week van 10 juni het resultaat van hun keuzeproject gepresenteerd aan hun opdrachtgever, ouders en klasgenoten. Voor 4T was dit het eerste keuzeproject, voor 5T alweer het derde en laatste. De onderwerpen waren divers en daardoor was het zo leuk om bij de presentaties aanwezig te zijn. Ted, Ruben en Robert hadden een innovatieve legerbasis ontworpen voor het Ministerie van Defensie. Kolonel Dobbenberg was erg enthousiast en heeft ze meteen uitgenodigd voor de Veteranen dag in Den Haag. Nina, Vincent, Machiel en Emma hebben een nieuw speeltoestel ontworpen voor Reggs Pilots. Een wip die energie opwekt. Het leuke van dit project is dat het team een hele dag heeft mogen werken in de werkplaats van het bedrijf zelf.

Het 4e en laatste project van onze 1 technasium leerlingen was in opdracht van Nonja Remijn van Stichting Zeldzame Huisdieren. Dit is een bijzondere stichting die zich inzet voor het behoud van (Nederlandse) zeldzame huisdierrassen. Onze 1 technasium leerlingen hebben zich 7 weken lang vastgebeten in het ontwikkelen van een aantrekkelijke en duurzame verpakking voor allerlei producten die zeldzame huisdierrassen opleveren. De diversiteit aan prototypes van verpakkingen was enorm: van een breikoffer inclusief breipatroon voor de beer van Mister Bean, tot een houten kist voor de hoorns van het schaap tot zelfgemaakt bio-plastic en een dienblad waarop vlees gepresenteerd kan worden! Zie hier een foto-impressie van de eindpresentatie die op Speelboerderij Elsenhove plaats had, onder toeziend oog van alle opdrachtgevers en vele ouders, broertjes en zusjes en andere geïnteresseerden!

In klas 4T hebben Remco, Philip, Lucas en Thom zich gebogen over de vraag of er een stadstrand in Amstelveen aangelegd kan worden. Op hun enquête onder alle ouders van het KKC reageerden meer dan 1000 mensen. Met andere woorden, het strand maakt wel wat los in Amstelveen. Van 13 t/m 18 september zal er op het plein in het stadshart een grote bamboetent verrijzen. Youri, Corine, Lisa en Myrthe hebben in hun keuzeproject nagedacht over de inrichting van deze dome en zijn door de opdrachtgever uitgenodigd tijdens het duurzaamheidsfestival mee te helpen met de bouw van deze dome. Dit zijn zomaar een paar projecten uit de bovenbouw. Mocht u de presentaties gemist hebben, volgend schooljaar gaan de leerlingen uit 4, 5 en 6T weer aan de slag met nieuwe keuzeprojecten en meesterproeven. Ik kan niet wachten!!!!

Wilco Zwennis

Daarnaast moest er voor de stichting een promotiefilmpje gemaakt worden, een filmpje wil ik jullie niet onthouden: klik daarvoor na de korte introductie snel op of ‘Drenths heideschaap’ of ‘Bonte Bentheimer’. http://www.youtube.com/watch?v=rqCvEh3ox1U Veel dank aan iedereen die dit project tot een groot succes heeft gemaakt: Marianne Duinkerken, Marianne Duinkerken beweidt samen met haar partner in opdracht van Staatsbosbeheer het Balloërveld, gelegen bij Balloo / Rolde in Drenthe. Dit gebeurt met een grote kudde (zeldzame) Drentse heideschapen (http://www.herdersvanballoo.nl/). Nelleke Meersma en Adriaan Antonis eigenaars van de bijzondere boerderij Ouwendorperhoeve (in Garderen op de Veluwe - http://www.ouwendorperhoeve.nl/) en houders van de zeldzame Bonte Bentheimer varkens. Nonja Remijn van Stichting Zeldzame huisdierrassen

Yvonne Goselink 10


1T geeft gemeente Aalsmeer advies over te laag viaduct

Op 11 juni jl. hebben Ted, Robert en Ruben van het Keizer Karel College uit Amstelveen de bevindingen van hun onderzoek gepresenteerd aan hun opdrachtgever, in het bijzijn van ouders en medeleerlingen. De drie vijfdejaars Technasium-leerlingen gingen in april zelf op zoek naar een onderwerp, en kwamen daarvoor bij Defensie terecht, omdat zij dat een “stoere organisatie vonden”. Gewapend met de opdracht om een energiezuinige base te ontwerpen en aanbevelingen te doen voor duurzame oplossingen, zijn zij verschillende bronnen gaan raadplegen. In hun voorstudie deden zij onderzoek naar de functionele eisen aan een base en duurzame oplossingen voor energie. Bij de uitwerking plaatsten zij de base in Siberië, Thailand en Afghanistan, om te zien welke verschillende uitdagingen daar overwonnen zouden moeten worden. Voor alle uitdagingen bedachten zij oplossingen. Voor begeleider kolonel Ernst Dobbenberg, hoofd van de afdeling Kennis & Innovatie van de Defensiestaf, stond het eindoordeel buiten kijf: GESCHIKT!

De mannen Arun Karim, Lucas Crijns, Marco van de Wal en Calvin Ooms (klas 1t2) hebben misschien voor Ballast Nedam wel een opdracht bij de gemeente Aalsmeer binnengesleept. Het 3e project van 1t dit jaar ging over de kruising Hornwegnieuwe N201 waar vele vrachtwagens zich regelmatig klemrijden onder een te laag viaduct. En ook hulpdiensten kunnen dit viaduct niet passeren. Ballast Nedam was zo onder de indruk van de eindpresentatie van dit team afgelopen april dat dit team een uitnodiging heeft gekregen hun presentatie/advies ook echt te geven aan een vertegenwoordiging van de gemeente Aalsmeer. Zij gaven vrijdag 28 juni (jl.)een enorm professionele presentatie weg m.b.v. hun google ketchup animatie, maquette op schaal en als klapper op de vuurpijl enquête resultaten onder 28 bewoners in de omgeving van de Hornweg in Aalsmeer. Na afloop van de presentatie was er heel veel aandacht voor de Excel sheet met informatie van de buurtbewoners. Verder kwam tussen de vertegenwoordiging van de gemeente en Ballast Nedam een discussie los over de kosten van een mogelijke uitdieping van de Hornweg en werden onze mannen echt als adviseurs geraadpleegd. Als docent zat ik er met niets meer dan enorme trots bij!

Yvonne Goselink

Verder dan een O&O opdrachtje

Arun, Lucas, Calvin en Marco uit 1T2 maken zich klaar, want ze hebben zo een presentatie voor Ballast Nedam.

Kolonel EAE Dobbenberg

11

Bij 1 van de projecten dit jaar zat een opdracht van Ballast Nedam. De opdracht was een oplossing te verzinnen voor het viaduct op de Hornweg en N201. Daar zijn nu veel ongelukken omdat het viaduct te laag is gebouwd en bestelbusjes er niet onderdoor kunnen maar denken dat ze dat wel kunnen. Dit team heeft bedacht om die weg te verlagen zodat de bestelbusjes er wel onderdoor kunnen, en voor de vrachtwagens een omleiding. Ondertussen dat we op de gemeente zitten te wachten nemen ze alles nog even snel door en ondertussen biedt Ballast Nedam wat te drinken en een koek aan. De 2 mensen van de gemeente komen binnen, stellen zichzelf

Jaargang 4 nummer 5 2012-2013 even voor en gaan dan zitten. De man van Ballast Nedam begint met een klein voorwoordje hoe ze bij het technasium zijn gekomen en de aansluiting daarvan. Ook noemt hij nog even de andere groepjes waarvan hij dacht dat die ook wel een goed idee hadden volgens hem. Daarna begon de presentatie. Lucas begon met een welkomstwoordje van wie ze waren. De volgende beurt was aan Arun. Het groepje had een trade-offmatrix gemaakt. Het stond in een tabel met de ideeën en waar ze rekening mee moesten houden zoals bijv. de kosten. Als het positief dat idee voor dat punt was werd het groen gekleurd, matig werd geel en slecht werd rood. Het idee van de 4 jongens kreeg de meeste groenen punten en hadden maar 1 geel puntje. Marco ging verder met het plan van eisen. De opdrachtgever had een paar eisen maar de 4 jongens hadden zelf ook een lijst met eisen. Lucas was de volgende. Hij had samen met het groepje een ontwerp in sketchup gemaakt over hoe het viaduct er dadelijk uit zou gaan zien en dat van sketchup naar keyshot gezet. In keyshot zag het er wel erg professioneel eruit. Daarna was het de beurt aan Calvin. Hij presenteerde de maquette die ze hadden gemaakt. Het was goed nagemaakt van keyshot. Op de maquette was aangegeven met nummers wat wat was. Calvin spiekte toch af en toe van wat wat nou ook alweer was. Op de maquette was te zien dat de autoweg was verlaagd maar het fietsen voetpad niet. Marco en Arun gingen over naar de omleiding voor vrachtwagens. Het was een omleiding via de middenweg. Tenslotte vertelde Calvin over de conclusie waarom nou dat zo’n goed idee was. Ze kwamen toen terug op de trade- off-matrix, zoals dat de bewoners er ook een groot voorstander van waren. De presentatie was bijna afgelopen op de vragen na. De gemeente vroeg of dat ze wel naar de kosten hadden gekeken. Dat hadden ze wel maar mevrouw Goselink zei dat ze de kosten op het technasium juist zouden laten zitten. Ballast Nedam deed even snel een gokje dat als het 3,5 m zou worden 4 á 5 ton zou gaan kosten maar als het maar 3 m maar zou worden het wel een paar ton minder kunnen worden. De jongens vroegen zelf wat ze van de presentatie vonden en de gemeente vond het wel goed en bood aan om ook een keer mee zouden willen helpen met een opdracht. De gemeente vroeg ook of ze de PowerPoint en de keyshot mochten hebben en dat mocht.

Paloeka de Koning 1t2

12

Volgend nummer: Ook volgend schooljaar gaan we weer proberen een aantal mooie magazines te maken. Voorpagina: Loosdrecht toetje, Cabomba Jelly

Colofon: Eindredactie: Wilco Zwennis Bijdragen: Wilco Zwennis, Expertisecentrum Technasium, Enrico Pinna, Yvonne Goselink, Ad Huizing, Martijn van Vliet, Herman Schalk, Lucia Bruning, Paloeka de Koning, Kolonel EAE Dobbenberg Reacties kunnen gestuurd worden naar [email protected]

[ Technasium Magazine] Jaargang 4 nummer

Recommend Documents