F E I R
SB
W U IE
N
14 r 20 Iepe vo.be L I PR 00 .di
w A 9 ks: toor 8 e - ww j i l e nd kan o.b
iv a fte ma - Afgi info@d e i Dr 9
8 IER r.3 5081 00 L n 5 2 ng r P
rga me 10 aa snum laan j g e d
28 ennin Davi ik rk E
n nun Ka
i D ir e ct
vr
ij o n d e r w ij s
Directies vrij onderwijs
es
Div
ijs
rij
Dir
e
sv ctie
on
rw de
INHOUD.
1
Lente!
2
2
DIVO Agenda 2015-2020
9
3
Studiedag 2014
13
4
Kennismaking en voorstelling werking inspectie
14
5
Retromoment
21
6
Leden stuurgroep
28
1
1
LENTE 2014. Lente 2014: zinderend-zwanger van… Nooit tevoren kreeg onderwijs zoveel ruimte en aandacht in de media; de aanloop naar de verkiezingen is daar niet vreemd aan, maar tegelijk zegt dit ook dat het een belangrijk politiek en dus maatschappelijk thema is geworden. Volgens de onderwijsmensen zelf heel normaal… Overeenkomstig de warmte van het onverwachte lenteweertje en de (te) vroeg ontluikende natuur waren er de soms verhitte debatten en politieke incidenten over onderwijskundige materies, zelfs een actie van oppositiepartijen in verband met OD 24 die de minister volgens de kranten ‘razend heeft gemaakt’ want geduid als politieke obstructie einde legislatuur. Of het onderwijsveld hier allemaal veel garen bij spint, valt af te wachten. In die periode zijn ook allerlei instanties bezig hun klassieke en obligate ‘memoranda’ te maken die op verschillende tijdstippen gepubliceerd worden. Met zeer veel aandacht hebben we de versies gelezen van het VSKO aan de Vlaamse en federale regering. We willen even stilstaan bij deze documenten. Een ‘memorandum’ (wat etymologisch betekent ‘wat men zich moet of mag herinneren’) wil de volgende regeerders en vooral de formateur en toekomstige premier inlichten over wat in de krachtlijnen van het beleid in de komende periode best de aandacht (en middelen!) zou krijgen. We wijzen er op dat ‘agenda’ (wat moet/mag gedaan worden”) beter zou klinken… want ‘mag ik je er aan herinneren ‘moet het vooral hebben van de formulering en de toon: de hoeveelheid informatie die in één adem wordt gegeven met de allure van een ‘sterke aanmaning ’(zo niet bevel!) is best kort en krachtig om iemand tot de actie te doen overgaan… Maar anderzijds zullen meer sectoren en belangengroepen hun lijsten full option aanbieden en behoort dit tot het strategische politieke spel. Algemeen kan men stellen dat een grote dosis wishful thinking wordt ingebouwd; iedereen weet dat de zesde staatshervorming
met de bevoegdheidsoverdrachten vanuit het federale niveau niet de overeenkomstige middelen met zich meebrengt en dat er veel maatschappelijk verantwoorde vragen zijn. De laatste tijd werden immers doelbewust wat zere plekken en stinkende wonden aangeduid. Strategisch beperkt men zich inderdaad best niet tot oneliners (want zo zullen ze mogelijk wel in de pers verschijnen) omdat ieder element voldoende argumentatiegrond moet kunnen krijgen om de perceptie van een ongenuanceerde vraag naar meer middelen te vermijden. Het gaat toch wel degelijk over het totaalbeeld van noden op het werkveld in kwestie. Uiteraard kennen we allen de Vlaamse ‘truc’ zeker in de politieke wereld: meer vragen om zeker iets over te houden! Allerlei instanties waaronder de VLOR, de vakbonden en de koepels hebben hun verzuchtingen bijeengebracht. We lezen in het memorandum van het VSKO een breed uitgesmeerde en beargumenteerde lijst van aandachtspunten, dus knelpunten die best een “oplossing” zouden krijgen, verspreid over de verschillende onderwijsniveaus zoals het past voor een ruim dienstverlenend huis. Het is uiteraard interessant om de verschillende memoranda naast elkaar te leggen en te zoeken naar dwarsverbindingen: wat bindt het onderwijsveld met zijn verschillende belanghebbende groepen naar de volgende regeringen. Met andere woorden hoe sterk sporen of divergeren de verschillende visies op onderwijs voor de periode tot 2020 (zie Vlaanderen in Actie, wenselijk (?) “eind-punt” van de groei naar vergrote en bestuurskrachtige katholieke schoolbesturen en dus van het huidige concept scholengemeenschap…)? Het perspectief wordt niet expliciet gericht op een visieontwikkeling voor een decennium, al verwijzen heel wat cijfers uit de demografie, de tewerkstelling met de vergrijzing, de zorgsector, Europese tendensen in onderwijsbeleid e.a. naar 2025…
3
Hoe meer verdeeldheid in vragen en wensen er is tussen de genoemde ‘adviesverlenende’ organisaties, hoe meer de politici winnen aan verdeel-en-heers-slagkracht om te selecteren en weg te wuiven… bij gebrek aan de vooronderstelde groei van middelen. Want het is zonneklaar dat er in alle memoranda – al of niet uitdrukkelijk - een vraag is naar “dringende en noodzakelijke” middelen voor onderwijs, want een regering die mikt op de top van de kennismaatschappij en (economische) concurrentiekracht mag niet besparen op vorming en innovatie… Maar wat zal de agenda van de besteding zijn van het totale pakket middelen van de Vlaamse overheid die momenteel worstelt met wachtlijsten in de zorgsector en hervormingen zoals die in justitie. Dus onderwijs zal ongetwijfeld delen in de onvermijdelijke keuzes voor herschikkingen en in het beste geval in de toedeling van “onverwachte” overschotjes… En dan valt nog te bezien of de volgende regering geen optie neemt voor een herverdeling van de bestaande onderwijsenveloppe tussen de niveaus (denkend aan het hoger onderwijs en de noden in het basisonderwijs, zoals de leden van de onderwijscommissie op de studiedag DIVO jl. hebben aangekaart); de perceptie bestaat alleszins in het bredere veld dat vooral het gewoon secundair onderwijs ruim bedeeld is door zijn omkadering… De vraag waarom de middelen voor het buitengewoon onderwijs al zovele jaren niet worden ‘geüpdatet’ (aanwendingspercentage lestijden!!!), is voor DIVO een raadsel, ongeacht wat er volgens het M-decreet en de hervormingen
in de zorgsector (i.v.m. de opvang in de semi-internaten en de instellingen voor mensen met een beperking – vroegere MPI’s) aan verschuivingen nog zal gebeuren met de nodige sociale gevolgen. We onderschrijven als DIVO wel degelijk de uitspraak ‘de perceptie’ want er zijn wel degelijk objectiveerbare verantwoordingsgronden voor minimaal het behoud van de huidige middelen maar zeker voor een lichte uitbreiding van de middelen; selectief bekeken, vraagt het VSKO terecht: ➜ een (wel radicale maar rechtmatige!) 100 percent aanwending (is er becijferd wat de kostprijs van de 100% aanwending en lineaire coëfficiënten betekent en wat daarvan de impact op andere ‘wensen’ of de huidige toedelingen is?) in een ongekleurde envelop zeker in het licht van het goedgekeurde – meerderheid tegen oppositie - M-decreet en de hervorming secundair onderwijs, wat die voorlopig ook moge inhouden inzake (het ‘toverwoord’) differentiatie en ‘proeven’ van verschillende domeinen. Ware het niet ‘verstandiger’ geweest te gewagen van een groeipad in dezen waarbij het aanwendingspercentage jaarlijks met 1 percent zou stijgen? Met de vraag naar lineaire coëfficiënten zou ook de studie van onderlinge spanning meegenomen kunnen worden, gekoppeld aan het verzwaren van het puntengewicht van leerlingen in het aso voor de clb-ondersteuning, waardoor op de noden van twee ‘interactieve groepen’ wordt ingespeeld? Hierbij moeten we fair verwijzen naar de problematiek van clb met een toenemend takenpakket in een gesloten envelop… ➜ het gelijklopende pleidooi voor de verhoging aanwendingspercentage BUSO en een organiek ambt van ASV-coördinator (desnoods halftijds- sic). We vinden het enigszins opmerkelijk dat het VSKO niet pleit voor een organiek ambt zorgcoördinator in het secundair onderwijs op basis van dezelfde argumenten; daarbij kan nog aangebracht worden dat de overdracht van lesuren naar ondersteuningsuren daardoor lichtjes wordt
5
verminderd wat de vakbond sterk beklemtoont en ‘gebetonneerd wil zien…; dezelfde verwondering geldt voor het ambt van ‘preventieadviseur ‘ dat ten koste van het lestijdenpakket of andere enveloppes moet verhaald moet worden terwijl de lijsten van de inspectie voor de bewoonbaarheid, veiligheid, hygiëne aldoor langer worden, inclusief de groeiende administratieve documentendiarree en nog afgezien van de nieuwe wetgeving i.v.m. elektrische installaties. Wanneer komt het moment dat (voorlopig nog federale) verplichtingen niet meer ‘losweg’ onvertaald uit de bedrijfswereld naar schoolbesturen worden toegeschoven? ➜ Een correcter (beter) loon voor de directeur, met andere woorden een loon die tegemoet komt aan het probleem van de geringe loonspanning met wervingsambten, in het kader van meer beleidskracht voor scholen. Het VSKO valideert hiermee een al jarenlange klacht en actiepunt van DIVO: verder in dit nummer kan je lezen dat DIVO in haar realisme voor de verlenging gaat van de perioden van tweejaarlijkse salarisverhogingen, zeker vandaag in het kader van een realistisch groeipad. De aantrekkelijkheid en ‘houdbaarheidsdatum’ van de directiefunctie en het welbevinden van de personen in het ambt moeten zeker samengenomen worden met de versterking van de bestuurskracht van schoolbesturen, van het beleids- ondersteunend kader en het terugdringen van verstikkende regelgeving die geen recht doet aan de ontplooiing en manifestatie van het (door de inspectie gevraagde) beleidsvoerend vermogen. De vraag naar reductie en meer handelingsvrijheid binnen verlofstelsels die het VSKO vraagt, kan DIVO alleen maar toejuichen gelet op het voorgaande. Spijtig genoeg moeten we telkens opnieuw in de kranten lezen dat directies o.m. medeverantwoordelijk zijn voor de demotivatie van het personeel door het opleggen van bijkomende planlast: die wordt evenwel in het gemaakte rapport hierover ’irriterende
regeldruk’ genoemd – er is dus een bevestiging van het bestaan van externe verantwoordingregels - en waarbij de directies niet buiten de toenemende juridisering van aldoor complexer wordende sociaal-emotionele situaties van leerlingen en evaluaties kunnen die betwistingen uitlokken. Bovendien lezen we ook in een lezersbrief over de vaste benoeming dat directies het vaak als hun taak zien klassenraden te beïnvloeden, wat euvel geduid wordt door leraren. Volgens ons is de taak van directeur in dezen een ethisch en pedagogisch consequent moderator te zijn, met een discretieplicht over vertrouwelijke info die kan overkomen als ‘sturing’ en dus aantasting van de autonomie van de lerareninbreng. Hierbij mag de persoonlijke interpretatie van deliberatiegegevens en eventueel ermee verbonden collegiale principes niet verabsoluteerd worden ten koste van de zo juist genoemde inbreng van de directeur. Over zijn energie voor (her)motivatie van personeel en leerlingen, zo correct mogelijke toepassing van de regelgeving naar ieders belang e.a., lezen we spijtig genoeg niets in deze context. Het moge dan hier ter collegiale bevestiging en bemoediging gezegd worden. Ook de VLOR heeft in een behoorlijk aantal teksten (die ze technische fiches noemen) een aantal rake gedachten te berde gebracht door een brede samenstelling van de verschillende werkgroepen. Daarin was de rode draad dat niet voor alles bijkomende middelen kunnen gevraagd… want onrealistisch. De VLOR wil daarmee uiting geven dat het maatschappelijke veld ook oog wil hebben voor de noden in andere maatschappelijke velden en de combinatie van de principes van wenselijkheid, aanvaardbaarheid en haalbaarheid van de deeltaak onderwijs in het geheel van de overheidsopdrachten. Er zijn de kritische bedenkingen dat de overheid meer faciliterend moet zijn bij de implementatie van de decretale verplichtingen en een ‘gedoogoog’ moet ontwikkelen (via ‘luwe’ regelgeving en inspectie) voor een verantwoording die de school kan geven voor een aangegeven tijdspad waarin ze zich voorneemt de nodige professionalisering van de actoren op gang te brengen en
7
kwaliteitsvol te bewaken, en dat alles tegen de achtergrond van een realistische kijk op de relatie tussen vragen en aanbod dat mogelijk is door de financiële (infrastructuur en ict, maximale benutting van digitale leermogelijkheden e.d.) en hrm-middelen (op maat gesneden door de huidige regelgeving?), zoals o.m.de toekenning van specifieke tijdelijke opdrachten, de echte hefboomkracht van functioneringsgesprekken en evaluatie, werkplaatservaring van leraren e.d.). De kwaliteit van de lerarenopleidingen is in meerdere werkgroepen ter sprake gekomen alsook de connectie ervan met het evaluatierapport over de begeleidingsdiensten van wie men meer werkvloerondersteuning, netoverschrijdende samenwerking en verdere professionalisering verwacht. De vraag in een werkgroep was ook dat de overheid de ‘innovatie’ – die op sommige punten eerder renovatie van oudere ideeën is - nu wat mag laten ‘rusten’ om adem– en denkruimte te geven voor de volwaardige invulling op de werkvloer, m.a.w. gebeurt er kwalitatief wat precies is bedoeld met de maatregelen en moet er niet een betere wetenschappelijke onderbouwing van nieuwigheden gebeuren alsook de evaluatie ervan die op haar beurt een weerslag moet kunnen vinden in het nascholingsaanbod, de lerarenopleidingen en visieontwikkeling voor ‘de scholen van morgen’ die onder inspiratie van o.m. de laatste Europese rapporten moeten nadenken over strategieën voor de verbeteringen van de vastgestelde ‘achteruitgangen (die sommigen betwisten…). Ook de professionaliteit van het schoolleiderschap komt in Europese context in de focus, gezien de sterk veranderende leercontexten en personeelsverschuivingen (beschikbaarheid voor onderwijs op de arbeidsmarkt). DIVO kijkt dan ook met spanning en verwachting uit wat de nieuwe regeringsploegen voor onderwijs in petto hebben en wat en in welke modus van de memoranda de klassenwerkvloer en de ‘to do’ lijstjes van de directies zullen halen en wat ze aan meer welbevinden zullen “opwekken”. Toch een laat “paasgevoel”? Begin paasvakantie Eddy De Laet
DIVO AGENDA 2015-2020. DIVO organiseert elk jaar in december een studiedag rond een actueel thema met deskundige sprekers. Op de studiedag van 2013 heeft DIVO de politici van de onderwijscommissie in het Vlaams Parlement aan de tand gevoeld over hun partijprogramma voor de komende verkiezingen. Er zijn die dag vanwege de directies ook aandachtspunten meegegeven aan de aanwezige politici voor de volgende legislatuur van de Vlaamse Regering. De prioritaire aandachtspunten werden door de deelnemers aan de studiedag gekozen uit een verzameling van 7. De drie gekozen prioritaire aandachtspunten zijn: 1. Omkadering 2. Een marktconform loon voor directies en betekenisvolle loonspanning met de onderliggende ambten 3. Beperking van de regelgeving
9
2
Oproep DIVO zal die aandachtspunten opnemen in haar eigen strategisch plan voor de volgende schooljaren. Voor de verdere verfijning van dat plan willen we een beroep doen op alle DIVO-leden. Stuur tegen uiterlijk 14 mei 2014 uw aanvullingen en andere opmerkingen bij het onderstaande ‘ontwerp DIVO-agenda 20152020’ via e-mail naar
[email protected] . Op de vergadering van de DIVO-stuurgroep van 16 mei 2014 zal de eindredactie gebeuren zodat we aan de nieuwe minister van onderwijs ook vanuit DIVO ons memorandum kunnen meegeven. ontwerp ‘DIVO Agenda 2015-2020’: 1. Omkadering • DIVO vraagt een middenkader waarin medewerkers kunnen aangeworven worden op basis van competenties die inzetbaar zijn in functie van de noden van de school. • DIVO vraagt twee kleuren aan omkaderingsmiddelen: o een lestijdenpakket met een aanwendingscoëfficiënt van 100% op de eenvoudige basis van x lestijden per leerling, ‘gewogen’ in functie van het structuuronderdeel. o een puntenenveloppe voor alle niet lesgebonden ondersteuning (middenkader, leerlingenbegeleiding, preventie, administratie, ICT ...) op de eenvoudige basis van x punten per leerling, ‘gewogen’ in functie van het structuuronderdeel. • DIVO vraagt voor elke bijkomende opdracht bijkomende financiële en omkaderingsmiddelen.
2. Loon en loonspanning • DIVO vraagt een marktconform loon voor de ‘directeur’ (zie Haystudie maart 2001). • DIVO vraagt een realistische loonspanning tussen de verloning van de directeur en de onderliggende selectie- en bevorderingsambten. • DIVO vraagt een voldoende grote loonspanning tussen de verloning van de directeur en de bevorderingsambten enerzijds en anderzijds de onderliggende ambten uit het middenkader (zie 1), het ondersteunend en het onderwijzend personeel. • DIVO vraagt voor de directeur tot aan de pensioenleeftijd een tweejaarlijkse loonsverhoging. • DIVO vraagt de erkenning van de volledige nuttige ervaring voor de directeur van elke school. • DIVO vraagt het behoud van de vaste benoeming voor de directeur. 3. Regelgeving • DIVO vraagt een terugtredende overheid die enkel het brede kader voor onderwijs schetst. • DIVO vraagt respect voor de pedagogische vrijheid van de scholen. • DIVO vraagt voldoende autonomie om het beleidsvoerend vermogen van de directie ten volle te kunnen laten spelen. • DIVO vraagt een systematische aanpassing van niet onderwijsgebonden regelgeving aan de onderwijscontext. • DIVO vraagt een substantiële vereenvoudiging van alle onderwijswetgeving, te beginnen met de personeelswetgeving.
11
• DIVO vraagt een vaste benoeming en affectatie aan een schoolbestuur voor alle personeelsleden. DIVO Acties: • DIVO maakt een concreet actieplan op t.a.v. de minister van onderwijs, de Vlaamse onderwijsadministratie, de onderwijsinspectie, de VLOR, COC, VVKSO, VVKBuO en andere onderwijsorganisaties. • DIVO werkt aan de optimalisatie van de communicatie via website, nieuwsbrief, studiedag, sociale media... en persmededelingen vanwege DIVO n.a.v. onderwijsactualiteit. • DIVO voert een actieve ledenwerving. Graag uw aanvullingen en andere opmerkingen via e-mail ten laatste op 14 mei 2014 aan
[email protected].
STUDIEDAG DIVO.
3
VRIJDAG 12 DECEMBER 2014 in de vertrouwde KBC Toren – Antwerpen THEMA: ZORGBELEID EN M-DECREET
13
4
INSPECTIE.
Stuurgroep vergadering van 18 maart: Kennismaking en voorstelling werking inspectie door inspecteurgeneraal Dhr. Lieven Viaene en coördinerend inspecteur van het secundair onderwijs Mevr. Els Vermeire.
Uittreksel uit het verslag: 1. KORTE VOORSTELLING INSPECTEURS EN DIVO STUURGROEPLEDEN Mevr. Els Vermeire juicht DIVO toe: ze kent de organisatie via de Nieuwsbrieven en heeft al enkele DIVO studiedagen bijgewoond. Sinds 2003 is ze coördinerend inspecteur. Dhr. Lieven Viaene vindt de contacten met DIVO belangrijk om vinger aan de pols te houden.
2. INLEIDEND WOORDJE Sinds 2009 is er een nieuwe cyclus, een nieuwe vorm van inspectie. Samen met de toekomstige minister willen Dhr. Viaene en Mevr. Vermeire deel 3 evalueren. Vandaar de vraag: hoe is deze cyclus gelopen? Het inspectieteam wil DIVO in dit proces betrekken. Intern is men achter de schermen projectmatig de 4de doorlichting aan het voorbereiden. Vanaf de paasvakantie zal een vernieuwde krachtige missie- en visietekst verschijnen met vermelding van de operationele doelen. Vijf nieuwe mensen starten in de coördinerende ploeg met de bedoeling van allemaal met dezelfde ideeën naar de toekomst te gaan en de positieve elementen uit het decreet mee te nemen. Het is de bedoeling van het inspectieteam de ‘stakeholders’ te bevragen. Het inspectieteam is tevreden met de nieuwe wending waarbij de scholen de kwaliteit centraal stellen. Enkele zaken lopen nog wel moeilijk: gedifferentieerde doorlichting is niet altijd helemaal gelukt, wel is het werken met de focus een goede manier van werken om op die manier een aantal zaken diepgaander te onderzoeken. Een paar jaar geleden werden enkele directies bevraagd over het welbevinden van de leerlingen. Je kan nu vooraf de bevraging over het welbevinden van de leerlingen in uw school al uitvoeren. De bevraging is online terug te vinden. 3. VRAGENRONDE * Is er een streefdatum in het actualiseren van de databank? Het is de intentie van het beleid om die data uit te breiden en interactief te maken met de bedoeling dat de scholen zelf kunnen werken (bijvoorbeeld kruistabellen genereren). Het is ook de bedoeling om die ook te koppelen aan andere databanken zoals bijvoorbeeld het CLB. Zeker in het kader van het M-decreet is het belangrijk om zaken samen te brengen. De realiteit wenkt ons daar pragmatisch te werk te gaan.
15
* Hoe staat het met het vrijgeven van de resultaten van de studenten in de hogescholen? Het is immers belangrijk om de oud-leerlingen te kunnen opvolgen. Ruwweg worden de slaagcijfers doorgegeven (professionele of academische bachelor). Het is de bedoeling om de databank van de slaagcijfers te ontsluiten om die dan terug te geven aan de scholen. Maar deze werkzaamheden zullen niet worden gerealiseerd voor het einde van de legislatuur. Op Onderwijskiezer. be zou het de bedoeling zijn om algemene informatie toe te voegen. (Bijvoorbeeld: ‘na humane wetenschappen heb je zoveel procent kans om te slagen in de rechten’.) Let op: de instellingsprofielen zijn per school en kunnen enkel per school per instellingsnummer worden opgevraagd. Een codi moet dit bij elke school apart opvragen. * Om te meten is het toch logisch dat men weet wat de administratieve samenstelling is van een school. Aan de rapportering hangt wel een advies vast en dat is geënt op een nummer. Scholenstructuren zijn ondertussen creatief uitgebouwd en het is een complex gegeven geworden. Dat bezorgt de inspectie problemen omdat zij het advies moeten koppelen aan een instellingsnummer. Ze trekken gegevens uit de databank waar alles geregistreerd zit per schoolnummer. Door creatieve constructies is het moeilijk om voor ouders en het lerarenteam te rapporteren. * Wat is de reden dat bij de doorlichting in Brussel er niet verder werd ingezoomd op de problematiek van de regio? Het Schoolbestuur bleef immers met veel vragen zitten. De inspectie heeft Brussel willen doorlichten zoals alle andere scholen. Er staat in het decreet dat de inspectie niet over de SG mogen spreken, wel de zaken die particulier betrekking hebben
met de school. De inspecteur is in de toekomst zeker vragende partij om hier aan tegemoet te komen. Bij de voorbereiding werd de context en de input in kaart gebracht. Na alles bekeken te hebben, hebben ze vastgesteld dat heel wat scholen in Brussel vergelijkbaar zijn met scholen van Vlaanderen. Dus er werd gekozen voor de gelijke behandeling van scholen. Wat ze nu gedaan hebben, is zuiver in de vakverslagen stellen of de doelstellingen werden bereikt. Het beleidsvoerend vermogen wordt bevraagd: zijn scholen in staat om het deficit weg te werken? In de Onderwijsspiegel reflecteren ze altijd over de vorige ronde. * Hoe komt dat er zo’n verschil zit tussen de inspectieteams? Nu is er bijvoorbeeld minder vraag naar de contextgegevens. Heeft het te maken met de samenstelling van het inspectieteam? Inspecteren blijft mensenwerk en het is de bedoeling om het team zo gelijk mogelijk samen te stellen. De kwaliteitswijzer en de 4 procesindicatoren worden onderzocht. Dus de rapportering wordt strenger aangestuurd om de transparantie te verhogen. * De laatste doorlichting was goed, omdat er ook aandacht was voor hetgeen goed liep wat een boost geeft of wordt er alleen maar gefocust op de zaken die moeten worden bijgestuurd? Misschien is de invalshoek van de inspectie verkeerd. Men zou er moeten van uitgaan dat de school de zaken in orde heeft. Het zou moeten zijn als volgt: de school verdient 100 procent en als inspecteur moet ik nagaan waar er toch nog iets ontbreekt. Nu zetten wij alles op papier om het maar te bewijzen. Deze benadering is toch niet helemaal correct. Inspecties komen vanuit de benadering dat de scholen het wel degelijk goed doen. Helaas wordt het moeilijk als het gevraagd document niet aanwezig is.
17
* In de scholen wordt er gewerkt met personen, met leerlingen en niet alleen met leerplandoelstellingen. Alleen leerplandoelstellingen afpunten is voor een school niet de manier van werken. Het debat dat in Nederland loopt, gaat net daar over. Het inspectieteam evalueert te weinig ‘het werk’. Nederland en Vlaanderen zijn niet met mekaar te vergelijken. In Nederland zijn de normerende testen al bepalend voor de kwaliteit van een school. Het vormen van jongeren is veel breder dan alleen maar leerplandoelstellingen. Het is juist vanuit het respect voor de pedagogische vrijheid van elke school, dat dit door het inspectieteam niet gemeten kan worden. Wat het decreet de inspectie oplegt, is belangrijk: ze moeten een advies voor erkenning doen: worden de eindtermen op een kwaliteitsvolle manier aangeboden? Het Rekenhof heeft dat bij de doorlichting van de inspectie bevestigd. Dus, je kan het nooit vatten als inspectie, de ideale wereld bestaat niet, maar het is een realiteit van vandaag dat ze moeten nakijken of de eindtermen gerealiseerd worden. De kern van de verandering tussen vorig en huidig decreet zit in het belang van het beleidsvoerend vermogen dat centraal staat. Dat wordt aan de hand van 4 stappen bekeken: weet u wat u wil, waar u naartoe gaat en wat u wil bereiken? De zelfevaluatie is bijzonder belangrijk! Als een inspecteur merkt dat u kan aantonen dat u dit doet, is het goed. Het CIPO-referentiekader is transparant en toch stellen we vast dat we dit model nog moeten worden uitgelegd aan het korps. Dat vindt de inspectie een gemiste kans. Vaak is er informatie vooraf voor de leerkrachten niet aanwezig.
* Op 1 april wordt CABO (Commissie van Advies voor het Buitengewoon Onderwijs) afgeschaft: de voorbije jaren namen leerlingen met een leeftijd van boven 20 jaar de plaatsen in. De inschrijvingen starten 1 mei en we zien hier niets veranderen. Het is ten koste van de 12-jarigen die naar het buitengewoon onderwijs gaan. Wat is de visie van de inspectie hierover? Het is een moeilijke materie en er is een andere inspecteur die de CABO’s voorzit, het is inderdaad zo dat nu een aantal bevoegdheden naar de klassenraden komen n.a.v. het M-decreet. * Waarom worden er zoveel adviezen 3 uitgeschreven? Onderwijsspiegel komt na de paasvakantie uit. Er werden inderdaad meer adviezen 3 uitgeschreven. Dit helpt de scholen omdat ze dan verplicht worden om externe hulp te vragen. Vroeger bleven die scholen sukkelen. Advies 3 vóór 2009 was het eindpunt. Nu is advies 3 een startpunt met de bedoeling een verbeterplan te maken en pas daarna komt er een paritaire commissie. Dat is de reden dat dit nu frequenter voorkomt.
19
* Is er een wijziging controle van de VOET? Worden er matrices gevraagd? Wat is de mindsetting rond de ingewikkeld geworden VOETEN? Het instrumentarium van de inspectie staat volledig op de website. Inspecteurs moeten zich hieraan houden. Momenteel werden er geen negatieve ervaringen vastgesteld. Hoewel er geen gedoogperiode was, hebben we het 2 jaar niet opgenomen. De school kiest de stam die de inspectie bekijkt. De inspectie begrijpt dat het geen eenvoudige klus is. Zolang de VOET niet verdwenen zijn, gaat de inspectie er op een pragmatische manier mee om. * We worden soms geconfronteerd met slechte regelgeving, bijvoorbeeld rond de evaluatie van de personeelsleden. Een negatieve evaluatie is toch niet mogelijk. Iedereen weet dat dit niet werkt en toch worden we geacht dit na te leven. Functiebeschrijvingen en functioneringsgesprekken werken, maar evaluatiegesprekken niet. Er werd al meerdere keren gevraagd om de regelgeving aan te passen, maar er gebeurt niets en bovendien worden we er nog eens op afgerekend. Kunnen we bij de onderwijsinspectie hier een partner vinden om in Brussel dit te melden? Niemand van u is verplicht een evaluatie te geven, je kan de 3 jaar laten overschrijden. De regelgeving is er en verwacht dat je dit doet. Als blijkt dat dit een slechte regelgeving is, zijn we bereid het beleid hiervan op de hoogte te brengen. Tot op heden hebben we de conclusie niet gemaakt.
* Toch blijven we erbij dat net het doel dat de evaluatiegesprekken hadden, niet kunnen worden bereikt door deze manier van evalueren. De inspectie meldt nogmaals dat ze een aantal regelgevende bepalingen controleren die ook terug te vinden zijn op de website. Na de doorlichting krijgt elke school een feedbackdocument om zaken die niet correct verlopen zijn, te noteren. * Op de SOK-nascholing is de inspectie komen praten over het welbevinden van leerlingen. De inspectie heeft hier een bevraging rond. Moeten we die bevraging kunnen aantonen of gebeurt dit tijdens het bezoek? Eén van de outputindicatoren is het welbevinden van de leerlingen. Vandaar dat er een digitale tool werd ontworpen zodat dit vooraf in orde kan worden gebracht. Deze digitale tool wordt zelfs opengesteld voor alle scholen. Je kan hier je eigen cijfers t.o.v. andere scholen plaatsen. Je moet dit niet doen, maar het is aanbevolen. Je mag het ook met eigen instrumenten onderzoeken. De inspectie biedt dit aan bij wijze van service. Na het afsluiten van de bevraging, krijg je het rapport via ‘ Mijn Onderwijs’ toegestuurd. Robert dankt de inspectie voor de openheid waarmee zij de vragen hebben beantwoord. Het aanbod blijft: wij hopen dat wij altijd contact mogen opnemen. Indien de inspectie specifieke vragen heeft, kunnen die via mail altijd worden verstuurd. Verslag: Karin Wuyts
21
5
RETROMOMENT. ALS JE MET IETS KUNT LACHEN, KAN JE ER MEE LEVEN (ARTIKEL VERSCHENEN IN NIEUWSBRIEF VAN OKTOBER 2008) Chinese wijsheden verweven met de dagdagelijkse realiteit bij het begin van een nieuw schooljaar. Een onrustig vuur geeft veel rook en weinig warmte. Goede plannen voer je uit voor je ze aan de stadspoort verkondigt. Een vuile put geeft geen schoon water. Mail verzonden aan kabinet, afdelingshoofden Beleidsvoorbereiding (Personeel) en Beleidsuitvoering (Personeel), VSKO enkel een antwoord van het VSKO ontvangen… Sent: Monday, August 18, 2008 1:07 PM Subject: uren-leraar mentorschap 08-09. Verlenging dienstbrief schooljaar 07-08. Geachte Gegeven: Voor sep - okt 2008 moeten de secundaire scholen de uren van vorig schooljaar voor mentorschap inrichten. Pas eind oktober worden dan de uren vanaf nov voor de rest van het schooljaar meegedeeld. (mededeling Monique Debolle op 22 juli 2008) Vraag: Hoe moeten scholen hier nu organisatorisch, in de voorbereiding naar volgend schooljaar, mee omgaan? Enkel als dit aantal uren juist hetzelfde blijft, zullen er geen overgangsproblemen zijn, in alle andere gevallen per definitie wel! En geen kleine!
Uren te veel of te weinig ingericht (voor september moeizaam in juiste opdrachten en lessenroosters gepuzzeld): hoe vanaf november (als 20% van het schooljaar al voorbij is!) dit er weer in of uit puzzelen? Wie gaat dan nog de eventuele extra uren presteren (laat staan zinvol invullen), wie gaat het eventuele tekort afgeven en hoe wordt deze persoon dan terug een volledige opdracht toegewezen? Is er ook eens gedacht aan de gevolgen voor de leerlingen of de te begeleiden leerkrachten? Moeten alle protocollen van akkoord dan ook weer opnieuw onderhandeld worden? ... Deze mededeling (kort samen te vatten als Directies los het maar op!) kan toch bezwaarlijk als daad van goed bestuur omschreven worden, ondanks alle mogelijke aangevoerde excuses. Als men op deze manier werkt i.v.m. mentoruren, dan hou ik mijn hart al vast over het verloop van de onderhandelingen i.v.m. het totaalpakket uren voor de SG voorzien voor 2009... Waarom nu niet gewoon het urenpakket van vorig jaar 20072008 integraal voor het ganse schooljaar verlengen en de correctie (+ of -) voor dit schooljaar 08-09 doorrekenen bij het voorziene pakket voor het schooljaar 2009-2010 en dit nieuwe urenpakket samen met alle andere uren- en of puntenpakketten (m.a.w. ALLES) nu eindelijk eens vóór 31 mei 2009 meedelen? … Reactie VVKSO 22 augustus 2008 Einde juli ontvingen de scholen het bericht van de overheid dat ze in september en oktober hetzelfde aantal mentoruren mogen inrichten als in 2007-2008, en dat het definitieve aantal voor 2008-2009 tegen begin november zal worden meegedeeld. Met deze regeling bewijst de overheid dat een goede schoolorganisatie voor haar een totaal onbekend begrip is. Een en ander zal immers leiden tot personeelsverschuivingen in de loop van het schooljaar, vaak
23
zelfs tot het doorbreken van de pedagogische continuïteit in het lesgebeuren. Het VSKO heeft bij monde van Mieke Van Hecke Directeur-generaal VSKO zijn ongenoegen hierover per brief geuit naar de Minister van Onderwijs… ls je op twee konijnen jaagt, ontsnappen ze beide. Een handvol rijst; meer dan een vuistvol. Als je op twee konijnen jaagt, ontsnappen ze beide. Een handvol rijst; meer dan een vuistvol. Geluk en ongeluk hebben geen stuur. Ze worden geleid door de daden van mensen. Faal niet: zorg even goed voor het begin als voor het einde. Om verse thee te zetten moet je eerst de pot leegmaken. Een nieuw schooljaar kondigt zich aan .... Maandag gaat een nieuw schooljaar van start. Het Verbond wenst u en uw team het nodige engagement om samen met alle actoren uw school uit te bouwen tot een warme school die tegelijkertijd professioneel is. …. Het Verbond is zich ervan bewust dat de leiding van een school vandaag geen sinecure is. Door de toenemende complexiteit en de voortdurende wijzigende omstandigheden hebben scholen nood aan een sterk directieteam, een krachtdadig schoolbestuur en voldoende netwerken. …. We naderen het einde van de legislatuur. Toch zal dit schooljaar niet rustig worden omdat minister Vandenbroucke de intentie heeft om nog een aantal dossiers te finaliseren. ….
De akkers van de boer zijn zo groot als zijn ijver. Maak je geen zorgen over moeilijkheden ver weg, ze komen wel naar je toe. Als de ruiter niet meer in de teugel gelooft, slaat het paard op hol. Woorden hebben ouders, daden een meester. Oogsten, moeilijker dan zaaien. Om te vliegen is meer nodig dan vleugels, je moet ze ook gebruiken. Luchtkastelen kosten niets maar het onderhoud is duur. Uit een mail van de personeelsdienst in verband met een vervanging van korte afwezigheid. … Men heeft vergeten van voorbeelden in de omzendbrief te zetten met meerdere schoolnummers en ook meerdere vervangers zoeken (omwille van diploma’s) voor 1 titularis. Bv leerkracht met opdracht Informatica - Godsdienst. Hier ben je bijna verplicht om 2 vervangers in te schakelen. Daar heeft men niet bij stil gestaan, “want het systeem heeft zijn deugdelijkheid immers in het Basisonderwijs bewezen...” Als ik dus 1 titularis vervang voor Info 10u en Godsdienst 12u dan moeten die 2 vervangers aangesteld worden voor een FT opdracht eventueel per dag, en kosten ze dus ook nog veel punten. Ze worden fulltime betaald om parttime te presteren. Dat kan toch niet de bedoeling geweest zijn.... Morgenvoormiddag gaat een “specialist” ter zake van het werkstation mij terugbellen over deze kwestie.
25
Ik vrees dat je voor de scholengemeenschap hier iemand extra moet bij aannemen (misschien opnemen in de convenant...) om alles juist uitgeteld te krijgen en de eenheden zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Misschien dat je alle punten aan zo iemand kunt geven, dan zijn ze op voorhand op en hoeven we al deze administratieve balast niet extra te dragen.... Wie vindt zoiets uit? Weten ze daar in Brussel wel hoe een school “draait” of zitten ze daar alleen maar te tellen? Een mens wordt er moedeloos van... Op je tenen sta je niet stevig. Het is beter veel te weten en weinig te zeggen, dan weinig te weten en veel te zeggen. De dwaas is er al, de wijze is net onderweg. De dwaas maakt fouten, de wijze maakt fouten en wordt wijzer. De dwaas ruimt op, de wijze werkt ordelijk. Een druk man werd eens gevraagd, hoe hij ondanks zijn vele bezigheden zo ingekeerd, zo rustig kon zijn. Hij antwoordde:”Als ik sta, dan sta ik. Als ik zit, dan zit ik. Als ik eet, dan eet ik. En als ik spreek, dan spreek ik....” De mensen die de vraag stelden zeiden:”Maar dat doen wij toch ook! Maar wat doet u nog meer?”. Hij antwoordde wederom: ”Als ik sta, dan sta ik. Als ik zit, dan zit ik. Als ik eet, dan eet ik. En als ik spreek, dan spreek ik....” Weer zeiden de mensen: ”Dat doen wij toch ook?”. Maar hij zei tot hen: ”Nee, als jij zit, dan sta je al. Als jij staat, dan loop je al. Als je loopt dan ben je er al. En als je eet, ben je al klaar…”
Hopelijk vergaat u dit schooljaar het lachen niet! Als je anno 2014 in bovenstaand artikel termen als GOK-uren, inschrijvingsbeleid, M-decreet, minister Smet leest in vervanging van mentoruren, korte reglementaire vervanging en minister Vandenbroucke, dan kan je enkel vaststellen dat er weinig nieuws onder de zon is en dat de boer verder kan blijven ploegen…. Hopelijk kunnen we de komende legislatuur ook blijven lachen, maar dan liefst niet als een boer met kiespijn! Theo Gorssen
27
6
STUURGROEP DIVO. ETIENNE CARRETTE
LEIEPOORT CAMPUS SINT-VINCENTIUS
Leeuwstraat 3 Tel. 0472 112826 JAN DE BOECK
9800 Deinze
[email protected]
COLOMAplus
Tervuursesteenweg 2
2800 Mechelen
Tel 015 42 27 03
[email protected]
HILDE DE BUSSER
VRIJE SINT-LAMBERTUSSCHOLEN
Denis Voetsstraat 21
2260 Westerlo
Tel. 014 545075
[email protected]
EDDY DE LAET voorzitter
SINT-GUMMARUSCOLLEGE
Kan. Davidlaan 10
2500 Lier
Tel. 03 4892456
[email protected]
LIEVEN DELVOYE
O.-L.-VROUWEINSTITUUT
Boeschepestraat 14
8970 Poperinge
Tel. 057 334645
[email protected]
PAUL DEPROST
BuSO SCHOOL AAN DE WATERKANT
Stropkaai 38/A
9000 Gent
Tel. 09 2221584
[email protected]
FRANS ENGELS ondervoorzitter
SCHEPPERSINSTITUUT
H. Conciencelaan 28
9230 Wetteren
Tel. 09 3692072
[email protected]
THEO GORSSEN
KSOM
Kruisven 23
2400 Mol
Tel. 014 202010
[email protected]
KRIS LAZEURE
SINT-VINCENTIUSCOLLEGE
G. Gezelleplein 11
8900 Ieper
Tel. 057 200559
[email protected]
ISIDOOR MATHIJS
WICO CAMPUS SALVATOR
Collegestraat 25
3930 Hamont-Achel
Tel. 011 440200
[email protected]
GEERT RYSSEN
BROEDERSCHOLEN HIËRONYMUS
Hoge Bokstraat 41
9111 Belsele
Tel. 0475 78 27 43
[email protected]
ANNICK THIENPONT
SINT-FRANCISCUSINSTITUUT
Tuinstraat 105
9090 Melle
Tel. 09 2307911
[email protected]
ANN VANOBBERGHEN Stalkruidlaan 1
MARIA ASSUMPTALYCEUM 1020 Brussel
Tel. 02 2682977 STIJN VAN EYNDE
[email protected]
MARIA ASSUMPTALYCEUM
Stalkruidlaan 1
1020 Brussel
Tel. 02 2682977
[email protected]
ROBERT VERGAUWEN
SINT-MICHIELSCOLLEGE
Papenaardekenstraat 53 2900 Schoten Tel. 03 6585468 KARIN WUYTS
[email protected]
SINT-MICHIELSCOLLEGE
Papenaardekenstraat 53 2900 Schoten Tel. 03 6585468 KOEN WILS
[email protected]
SCHOLENGEMEENSCHAP WICO
Dorpstraat 93
3900 Overpelt
Tel. 011 53 99 70
[email protected]
JOERI VAN GILS
KLEIN SEMINARIE HOOGSTRATEN
Vrijheid 234
2320 Hoogstraten
Tel. 03 340 40 40
[email protected]
KATTY MOEYKENS
BROEDERSCHOLEN HIËRONYMUS
Nieuwstraat 91
9100 Sint-Niklaas
Tel. 03 780 36 40
[email protected] 29
vr
ij o n d e r w ij s
s
s
Div
ties
ec Dir
j
vri
ijs
er w
d on
V.U.: DIVO vzw, Kanunnik Davidlaan 10 te 2500 LIER Eindredactie: Geert Ryssen, Hoge Bokstraat 41, 9111 Belsele Erkenningsnummer P508189 IBAN: BE40 7330 0152 6263 / BIC: KREBBEBB Bijdrage voor LIDMAATSCHAP DIVO: 25 EUR Website: www.divo.be Lay-out/Drukbegeleiding: Letteraap Foto’s: Lieven Delvoye
