23-3-2014
Differentiëren met een groepsplan Dolf Janson
1
23-3-2014
• • • • • •
verschil maken recht doen aan verschillen afstemmen op verschillen adaptief onderwijs inspelen op onderwijsbehoeften onderwijs passend maken
Differentiëren
Recht doen aan verschillen
Hoe ziet dat er bij jou uit?
Differentiëren
Bespreek dat even met je buren!
2
23-3-2014
• • • •
drie groepen op basis van Cito vier groepen op basis van coachingbehoefte zes groepen op basis van analyse van de taak n groepen op basis van de match tussen onderwijsbehoeften en doelen
% 60 50 40
onder gemiddeld gemiddeld boven gemiddeld
30 20 10 0
E
D
onder gemiddeld
Welke verschillen?
C
B
gemiddeld
A boven gemiddeld
groepsverdeling
3
23-3-2014
…
%
%
E
D
C
B
A
groepsverdeling
E
D
C
B
A
groepsverdeling
4
23-3-2014
…
DELEGEREN
Motivatie vergroten Interesse wekken Onderzoek reden verloren motivatie Stimuleren tot kortdurende activiteiten Positieve kwaliteiten benadrukken
Moedig aan tot durf te experimenteren en fouten te maken Bied uitdagingen aan maar regel niet te veel Houd de interesse vast Moedig aan anderen te coachen
Werk eraan om zowel motivatie als vaardigheden te vergroten Stel korte-termijndoelen Structureer het leerproces door opeenvolgende korte taken Houd nauw contact Volg de vorderingen
Werk aan het vergroten van de vaardigheden Bied perspectief op het effect als die vaardigheden beheerst worden Stel de mogelijkheden om te leren veilig Maak gebruik van feedback en reflectie Laat meer los als het vertrouwen in het resultaat groeit
STUREND
BANEND Geringe vaardigheid
Grote motivatie
Geringe motivatie
INSPIREREN
© Dolf Janson - naar: Claxton, Chamber, Powell & Lucas (2011) The Learning Powered School
Grote vaardigheid
• • • • • •
wat wat wat wat wat wat
is is is is is is
gericht op conceptontwikkeling? gericht op procedureontwikkeling? gericht op vlot rekenen? gericht op toepassing? vooral onderhoud? gericht op verdieping en generalisatie
Analyse van de taak (blok) 1
5
23-3-2014
• • • • • •
wat wat wat wat wat wat
is is is is is is
gericht gericht gericht gericht gericht gericht
op op op op op op
doen en ervaren? voorstellen van het doen? het gebruik van modellen? het gebruik van formules? het verwoorden? het mentaal handelen?
Analyse van de taak (blok) 2 Hoofdlijnenmodel
6
23-3-2014
• • • •
Handelingsmodel
drie groepen op basis van Cito vier groepen op basis van coachingbehoefte zes groepen op basis van analyse van de taak n groepen op basis van de match tussen onderwijsbehoeften en doelen
Welke verschillen?
7
23-3-2014
•Groepjes model •Rechthoekmodel •Lijnmodel
Modellen van vermenigvuldigen
Groepjesmodel
8
23-3-2014
Rechthoekmodel
9
23-3-2014
1
0
2
5
3
10
4
15
20
Lijnmodel
10
23-3-2014
…
• • • • • • •
taalvaardigheid/woordenschat helpt vergroten systematisch werken ondersteunt mij aanmoedigt fouten te durven maken maakt dat ik volhoud, ook als het moeilijk lijkt feedback geeft op aanpak / werkwijze mij stimuleert samen te werken met een maatje mij korte taken geeft, maar vaker op een dag
Onderwijsbehoeften: een leraar die…
11
23-3-2014
• Opbrengst: wat de leerling ‘wijzer’ is geworden van het deelnemen aan onderwijs. • Oefenen: ervoor zorgen dat de behaalde opbrengst niet berust op toeval. • Instructie: aanwijzingen die de leerling helpen te herkennen wat en hoe er te leren is.
Even afspreken…
Wat zou dat kunnen inhouden?
Opbrengstveroorzakend lesgeven
12
23-3-2014
•Voor wat? •Voor wie? •Welk effect?
Het groepsplan als oplossing
13
23-3-2014
gedrag
overtuigingen
verandering
verandering
vorm
14
23-3-2014
overtuigingen
vorm
gedrag
verandering
gedrag
verandering
vorm
overtuigingen
15
23-3-2014
Wat is ons ‘probleem’
Hoe maken het effect duurzaam?
Wat willen we bereiken?
Veranderproces
Hoe volgen we de ontwikkeling?
• Neem even denktijd. • Noteer jouw punten in telegramstijl. • Vergelijk met een collega naast je.
Wat is nodig?
Hoe pakken we het aan?
Welk ‘probleem’ wil jij oplossen met een groepsplan?
16
23-3-2014
• • • • •
Leerstofopbouw (meestal lineair) Verwerkingsactiviteiten (veel schriftelijk) Driedeling van de groep (‘instructieduur’) Planning (jaarrooster van 32 of 36 weken) Toetsing (methodegebonden toetsen)
instructie-afhankelijk
o zijn nog niet toe aan deze doelen o moeten meer oefenen o moeten anders instructie instructie-gevoelig
o niet allemaal hetzelfde doel o hebben feedback en reflectie nodig instructie-onafhankelijk
o beheersen de doelen al of bijna o met passende doelen wel instructie nodig
Wat doet een methode al?
Instructieduur geen criterium
17
23-3-2014
• • • • • •
Doelen toesnijden op behoeften groep. Oefenvormen afstemmen op behoefte. Instructie afstemmen op behoeften. Keuzes maken voor concrete leerlingen. Echte contexten als uitgangspunt nemen. Mate van abstractie en denkniveau afstemmen op de behoeften.
Wat kan een methode niet?
• • • • • • •
Eigen keuzes van de leraar. Afwijking van de methode. Toevoeging aan de methode. Afstemming op concrete groep leerlingen. Niet alleen inhoudsspoor, ook leerspoor. Betekenisvol maken voor deze leerlingen. Feedback geven als daaraan behoefte is.
en daarvoor is het groepsplan!
18
23-3-2014
• kennis van de leerstof • kennis van de groep
Week 14
• welke keuzes moet ik maken? – Focus in komende blok – Leerlingen combineren – Momenten van betekenis
• hoe plan ik mijzelf effectief in?
Groepsplan als voorbereiding van de differentiatie
Enz.
Focus 1 2 3 4 5 6
Wie
Planning/accent
Mijn rol in de les
19
23-3-2014
leerlingen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
I
B
I
B
I
B
I
B
I
B
I
B
I
B
I
B
I
B
I
B
I
extra aandachtspunt 12
extra aandachtspunt 11
extra aandachtspunt 10
extra aandachtspunt 9
extra aandachtspunt 8
extra aandachtspunt 7
extra aandachtspunt 6
extra aandachtspunt 5
extra aandachtspunt 4
WEEK:
extra aandachtspunt 3
BLOK:
Vul in wat elk aandachtspunt is.
extra aandachtspunt 2
VAK:
extra aandachtspunt 1
GROEPSPLAN FORMAT
B
I
Geef dan met kruisjes aan wat voor wie nodig is; I = INSTRUCTIE B = BEGELEIDING Geef met een kleur aan op welke dag(en) je dat plant B ROOD = MAANDAG ORANJE = DINSDAG GEEL - WOENSDAG GROEN = DONDERDAG BLAUW = VRIJDAG
Ma 10 minuten Hele groep 10 minuten instructie Groepje A 10 minuten beschikbaar
Di 10 minuten beschikbaar 20 minuten Instructie en reflectie Groepje C
Wo
Do
Vr
10 minuten Hele groep
10 minuten Hele groep
10 minuten beschikbaar
10 minuten instructie Groepje B
10 minuten instructie Groepje A
10 minuten instructie Groepje B
10 minuten beschikbaar
10 minuten beschikbaar
10 minuten beschikbaar 10 minuten instructie Groepje A
10 minuten instructie Groepje B
10 minuten beschikbaar
10 minuten instructie Groepje A
10 minuten instructie Groepje D
10 minuten beschikbaar
10 minuten instructie Groepje A
10 minuten beschikbaar
10 minuten beschikbaar
10 minuten 10 minuten 10 minuten 10 minuten nabespreking Nabespreking Nabespreking Nabespreking Groepje D Hele groep Groepje B Groepje A
20 minuten Nabespreking Hele groep
20
23-3-2014
Vorm volgt functie! •Hoe wil je het (kunnen) gebruiken? •Hoe kun je het snel aanpassen? •Hoe helpt het je voorbereiding? •...
SaZ-Kwaliteitskaart Doelen stellen met je leerlingen http://www.schoolaanzet.nl/uploads/tx_sazcontent/Doelen_stellen _met_je_leerlingen_01.pdf
www.groepsplanversneller.nl
Mijn presentaties kunt u downloaden vanaf
www.jansonadvies.nl
21