KLASSEPLANNL
WERKEN MET GROEPSPLANNEN Het is heel belangrijk dat het groepsplan naadloos aansluit bij de praktijk in je klas-lokaal. In dit artikel maken we die verbinding. Geen groepsplannen omdat het moet, maar omdat het werkelijk bijdraagt aan de kwaliteit van het onderwijs.
Onderstaand schema wordt vaak gebruikt om de cyclus van handelingsgericht werken uit te leggen. In het artikel ‘Onderwijs, de ontwikkelingen op een rij’ leg ik uit wat handelingsgericht werken inhoudt en waarom er met groepsplannen gewerkt wordt. In dit artikel zal ik vooral ingaan op hoe te werken met groepsplannen, en dan vanaf stap 5 en 6 uit het schema. De stappen die daar aan voorafgaan gaan over het kijken naar de leerlingen en benoemen van onderwijsbehoeften. De leerlingen worden dan ingedeeld in clusters. Maar wat doe je daarna? Hoe stel je het groepsplan op een werkbare manier op en maak je meteen een verbinding met de praktijk in je leslokaal? En hoe doe je dat in klasseplan? We stappen dus in op het moment dat bekend is welke leerlingen in welk cluster zitten. In klasseplan kun je dat aangeven door in het scherm ‘leerlingen’ aan te klikken of een leerling in ‘basis’, ‘minder’, of ‘meer’ zit. Die indeling geldt voor de weekkaarten maar ook meteen voor het groepsplan.
HANDELINGSGERICHT WERKEN
1) Evalueren groepsplan en verzamelen leerlinggegevens
6) Uitvoeren van het groepsplan
REALISEREN
WAARNEMEN
PLANNEN
BEGRIJPEN
2) Signaleren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
5) Opstellen van het groepsplan 4) Clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften
3) Benoemen van specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen
Afbeelding 1: schema werkwijze handelingsgericht werken
VOORAF Als eerste bepaal je voor welk vak je het groepsplan wilt opstellen. Dan kies je de periode. In klasseplan kun je daarvoor de begin- en einddatum invullen. Het handigst is dan om eerst te kijken wat het einddoel voor deze periode is. Zie daarvoor ook het kopje ‘evaluatie’. Vervolgens stel je vast welke stappen je moet halen om je einddoel te halen, de weekdoelen. Vaak geeft de methode deze doelen aan. Je kunt ze in klasseplan bij de weekdoelen invoeren op de weekkaart, zie ook het onderdeel ‘doelen’ hieronder. LEERLINGEN EN SUBGROEP In de eerste kolom staan de namen van de leerlingen en de subgroep waarin ze zitten. In klasseplan is deze indeling al gemaakt in het scherm ‘leerlingen’.
START GROEPSPLAN PERIODE - Stel het einddoel vast - Bepaal de weekdoelen
EINDE GROEPSPLAN PERIODE weekdoel
weekdoel
weekdoel
weekdoel
weekdoel
Einddoel in: - LVS score - Methode gebonden toetsscore - In algemene omschrijving
Afbeelding 1: het opstellen van het groepsplan
Onze stelling is dat groepsplannen naadloos moeten aansluiten op de praktijk in je klaslokaal. Geen documenten omdat het moet, maar omdat het werkelijk iets toevoegt aan de kwaliteit van het onderwijs. Dat is waar klasseplan aan wil bijdragen!
DOELEN De tweede kolom is die met de doelen. Hier wordt in de praktijk heel verschillend mee omgegaan. Wij hebben ervoor gekozen om hier de weekdoelen neer te zetten. Op die manier heb je een meteen een goed overzicht van wat er de komende weken aan onderwerpen wordt behandeld, welke doelen daarbij gesteld zijn. In klasseplan is dit een opsomming van de weekdoelen die ook terugkomen op de weekkaart van de leerlingen onder het kopje ‘doel’. Hier hoef je dus geen dubbel werk te doen, deze doelen worden automatisch vanaf de weekkaarten gekopieerd. We kiezen er hier dus voor om met weekdoelen te werken. Vaak zijn er ook doelen per les, maar om die op de weekkaart te zetten is niet zo handig. Het wordt dan wel erg vol op de weekkaart. Per week is handiger, omdat er vaak een of twee doelen per week per vak gehaald moeten worden. Vaak wordt een onderdeel eerst uitgelegd en dan een paar keer geoefend die week. Je kunt de weekdoelen onderscheiden in procesdoelen en productdoelen.
VOORBEELDEN VAN PROCESDOELEN Ik oefen met de getallenlijn tot 100. Ik oefen met het indelen van teksten in alinea’s. VOORBEELDEN VAN PRODUCTDOELEN Ik kan teksten indelen in alinea’s. Ik kan een instructie lezen en uitvoeren. Ik kan klokkijken met kwartieren Ik kan getallen tot 10 optellen.
MEER INFORMATIE Voor meer informatie kun je contact opnemen met Maarten van der Steeg via
[email protected] of via 06-13027919.
Procesdoelen zijn doelen als: ik oefen met de getallenlijn, ik zorg dat mijn werk er netjes uitziet. Productdoelen zijn doelen als: ik kan klokkijken met kwartieren. WAT Hier kun je noteren welke methode er gebruikt wordt, welke hoofdstukken er gemaakt worden en welke extra materialen er ingezet worden, zoals computerprogramma’s of oefenmateriaal. HOE Bij dit onderdeel geef je een korte omschrijving van de manier waarop je de leerstof aanbiedt. Dat kan zijn: ‘directe instructie’ en of deze groep verlengde instructie krijgt. Ook opmerkingen over andere belangrijke didactische of pedagogische behoeften van de leerlingen kun je hier kwijt. Enkele voorbeelden: - Begeleide inoefening - Zoveel mogelijk visualiseren, digibord gebruiken EINDDOEL EN EVALUATIE In de kolom evaluatie omschrijf je op welke onderdelen je gaat evalueren. Dit zijn dus de doelen die je stelt voor deze subgroep aan het eind van de groepsplanperiode. De doelen kun je op een aantal manieren beschrijven: - De score die je wilt halen op de Cito-toets, uitgerekend voor deze subgroep. - De score die je wilt halen op de methodegebonden toetsen - Een algemene omschrijving van het einddoel Aan de hand van het gestelde einddoel evalueer je of je deze doelen gehaald hebt. Je kunt ook nog vermelden hoe en wanneer je evalueert en op welke onderdelen je speciaal gaat letten deze periode.
Afbeelding 2: een voorbeeld van een groepsplan gemaakt in klasseplan.nl
