Autonomie – verantwoordelijkheid
Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid houdt in dat je een belangrijke taak op je neemt en ervoor zorgt dat de taak goed wordt uitgevoerd. Als het niet gelukt is, dan kunnen anderen jou daarop aanspreken. Als het wel gelukt is, dan kun je natuurlijk heel trots zijn op jezelf Zelfstandigheid betekent dat dat je “op jezelf bent”, dat je “op eigen kracht” dingen doet en beslist. Om je verantwoordelijk op te stellen ga je eerst kijken naar wat je graag wilt bereiken. Ze noemen dit ook wel doelen bepalen. Daarna ga je afspraken maken met jezelf om de doelen ook echt te bereiken. Als je niks doet, dan zal er ook niks gebeuren! Nu komt er een voorbeeld. Verantwoordelijkheid is een lastig begrip waar je misschien nu nog niet zoveel mee kunt. Het voorbeeld zal je helpen om beter te kunnen begrijpen wat verantwoordelijkheid precies is.
“Je vertelt je ouders dat je op het aankomende rapport voor alle vakken voldoende wilt staan. Dit is je doel. Je stelt je verantwoordelijk op. Hoe ga je dit aanpakken? Welke afspraken ga je met jezelf maken? Je moet een plan hebben om je doel te bereiken. Je besluit dat je je huiswerk netjes opschrijft in je agenda. Je wilt tenminste een week voor de toets starten met leren. Je houdt een planning bij en noteert wat gelukt is en wat niet gelukt is. Als je je doel niet hebt bereikt dan kunnen je ouders daarop aanspreken. Misschien ben je niet altijd even netjes geweest, heb je je planning niet altijd even goed uitgevoerd of heb je ontdekt dat je ook op andere dingen moet letten (bijvoorbeeld hoe je leert voor het vak)”. Verantwoordelijkheid en zelfstandigheid hebben eigenlijk veel met elkaar te maken. Om verantwoordelijk te kunnen zijn moet je ook zelfstandig kunnen zijn, maar om zelfstandig te zijn moet je ook weer verantwoordelijk zijn. Kun je uitleggen wat er met deze zin wordt bedoeld? Dit is een doordenkertje, dus vraag je begeleider of klasgenoten gerust om hulp!
Verantwoordelijkheid is nodig om zelfstandig te kunnen zijn, omdat …
Zelfstandigheid is belangrijk om verantwoordelijk te kunnen zijn, omdat ...
Opdracht (Verantwoordelijkheid) - schooljaar 2012-2013 – Studiekring – www.studiekring.nl
Autonomie – verantwoordelijkheid
Verantwoordelijkheid? Hoe zit dat met school? Waar ben je als leerling verantwoordelijk voor? We gaan deze vraag proberen te beantwoorden met behulp van een aantal voorbeelden. Jij moet bij elke voorbeeld aangeven wie verantwoordelijk is. Je kunt kiezen tussen 'de leerling', 'de docent', 'ouders'.
Voorbeeld
Een onverwachtse toets Je was afgelopen week ziek. Je hebt daardoor een aantal lessen op school gemist. Je had nog bij een vriend(in) nagevraagd of er huiswerk was opgegeven, maar hij/zij zei dat je alleen iets moest leren voor Geschiedenis. Het was geen toets, zei hij/zij. De volgende dag bij Geschiedenis kreeg jij de beurt. Je had de paragrafen doorgelezen, dus je maakte je niet zoveel zorgen. De docent vroeg dingen die je helemaal niet had gelezen! Dit was helemaal niet de leerstof?! De stof was helemaal nog niet behandeld, dacht je. De docent vond je antwoorden niet goed genoeg en gaf je een onvoldoende.
Vraag
Wie is verantwoordelijk voor de onvoldoende? Je vriend(in), de docent of jijzelf? Waar was deze persoon precies verantwoordelijk voor? Leg uit.
Antwoord
Voorbeeld
Huiswerk nakijken Elke week krijg je veel huiswerk op voor Wiskunde. Om goed voorbereid te zijn op toetsen moet je je huiswerk goed bijhouden en nakijken, anders leer je het straks nog verkeerd. De docent geeft altijd aan het eind van de les een antwoordblad zodat je de opdrachten kunt nakijken. Afgelopen donderdag was de docent veel te laat met het uitdelen van de antwoordbladen. Hij heeft pas aan het eind van de les, het antwoordblad uitgedeeld. Je had slechts 10 minuten om alles na te kijken. Daarna moest je het antwoordblad weer inleveren. Je kon niet alles nakijken, dus je weet niet of al je antwoorden goed zijn.
Vraag
Wie is verantwoordelijk voor het nakijken van huiswerk? De docent of jijzelf? Waar was deze persoon precies verantwoordelijk voor? Leg uit.
Antwoord
Opdracht (Verantwoordelijkheid) - schooljaar 2012-2013 – Studiekring – www.studiekring.nl
Autonomie – verantwoordelijkheid
Voorbeeld
Het inleveren van een werkstuk Je had een werkstuk al helemaal afgemaakt, maar het was zo groot dat je het niet mee kon nemen op de fiets. Je moeder zou het met de auto naar school brengen, en je had afgesproken met haar dat ze tijdens de pauze bij school zou zijn. Helaas: je vader had geen benzine getankt nadat hij eerder de auto had gebruikt, en dat wist je moeder niet. Ze moest daarom onverwacht eerst langs het pompstation en kwam te laat op school aan. Ze heeft aan de conciërge nog wel gevraagd of ze naar je toe mocht in het lokaal waar je was, maar dat mocht niet. Je had daarom het werkstuk niet op tijd ingeleverd, en de docent heeft je twee punten aftrek op je cijfer gegeven.
Vraag
Wie is verantwoordelijk? Je vader, je moeder, jijzelf, de conciërge, de docent, meerdere personen? Waar was deze persoon precies verantwoordelijk voor? Leg uit.
Antwoord
Voorbeeld
Schoolspullen Op school zijn ze heel streng. Je moet al je boeken bij je hebben, anders moet je nablijven. Je moeder vraagt jou altijd elke avond of je je tas hebt ingepakt. Heel handig, want dan vergeet je het zeker weten niet. Gisteravond was je moeder niet thuis. Je bent daardoor helemaal vergeten om je tas in te pakken. Je ging met een ingepakte tas naar school, maar de boeken waren nog van gisteren. Je moest nablijven!
Vraag
Wie is verantwoordelijk voor het nablijven? Je vader, je moeder, jijzelf? Waar was deze persoon precies verantwoordelijk voor? Leg uit.
Antwoord
Voorbeeld
Drukte in de klas Bij Aardrijkskunde is het altijd zo druk in de les; er zijn altijd klasgenoten die kletsen tijdens de uitleg van de docent, en dan kun je het niet goed volgen. Omdat iedereen toch al kletst, en de les niet te volgen is, ga jijzelf tijdens de les ook maar met je buurman praten in plaats van aan het vak werken. De rector heeft de klas al eens toegesproken over hun kletsgedrag tijdens de Aardrijkskundelessen, maar dit heeft niet echt geholpen. Helaas is Aardrijkskunde nou niet je beste vak, en je staat nu onvoldoende. Opdracht (Verantwoordelijkheid) - schooljaar 2012-2013 – Studiekring – www.studiekring.nl
Autonomie – verantwoordelijkheid
Vraag
Wie is verantwoordelijk voor deze onvoldoende: de docent, jijzelf, je klasgenoten, de rector? Leg uit, en vertel waar de anderen dan wel verantwoordelijk voor zijn.
Antwoord
Voorbeeld
Een toets Een klasgenoot Tim heeft een toets uit de tas van de docent Frans gestolen, en heeft deze gekopieerd en aan iedereen in de klas gegeven. Ook jij hebt een kopie gekregen. Je denkt dat het een buitenkans is, waarmee je nu eindelijk je cijfer omhoog kan krijgen. Niemand uit de klas heeft 'geklikt', en de docent geeft inderdaad de toets waarvan iedereen de vragen al had. Helaas, een klasgenoot Tessa heeft haar kopie per ongeluk uit haar tas steken tijdens de toets, en de docent ziet het. De docent neemt een drastische maatregel: iedereen krijgt een 1! Om dat weer op te halen ben je waarschijnlijk nog wel maanden bezig!
Vraag
Wie is verantwoordelijk voor jouw 1: Tim, Tessa, de docent Frans, jijzelf? Leg uit, en geef aan waarvoor de anderen dan verantwoordelijk zijn.
Antwoord
Voorbeeld
Huiswerk opschrijven Waarom schrijft de docent Biologie altijd de laatste minuut voor de bel het huiswerk op bord? Je hebt dan je schoolspullen, inclusief agenda, al in je tas zitten. Je neemt je steeds voor om het huiswerk dan maar te onthouden, en tijdens het volgende uur in je agenda te zetten. Dat gaat meestal goed, maar van de laatste keer weet je niet zeker of de stof voor de toets pagina 14-39 is, of 19-34. Misschien was het wel nog anders. Je vriend Johan heeft het ook niet opgeschreven, en zegt dat Sarah het wel zal weten, die noteert haar huiswerk altijd heel goed. Zij zegt dat de toets gaat over de thema's 'evolutie' en 'micro-organismen', op heel andere pagina's dan jij dacht. Maar goed dat je het had gevraagd! Maar dan...: de toets ging inderdaad over 'evolutie' en 'micro-organismen', maar vooral over 'determinatie'. Dat had je niet geleerd, en je verknalt je toets.
Vraag
Wie is verantwoordelijk hiervoor: de docent, Johan, Sarah, jijzelf?
Antwoord
Opdracht (Verantwoordelijkheid) - schooljaar 2012-2013 – Studiekring – www.studiekring.nl
Autonomie – verantwoordelijkheid
Voorbeeld
Iemand wordt gepest Je vindt tijdens de pauze in de aula een briefje met heel gemene opmerkingen over Niels, een jongen uit een andere klas. De opmerkingen worden geschreven door ene Marit, en gericht aan Roanna. Je kent een klasgenoot van hen, namelijk Yorrick, en hebt van hem al eens gehoord dat Niels een beetje gepest wordt; dat is in zijn klas algemeen bekend. Je bent eigenlijk niet zo'n held, en wilt niet worden betrokken bij de situatie, maar vertelt Yorrick wel over het briefje en laat hem het lezen. Hij schrikt er best van, en zegt dat je naar de afdelingsleider moet. Met deze vrouw heb je niet zo'n goede band, dus dat doe je liever niet.
Vraag
Wat vind je: ben jij verantwoordelijk voor het melden van de situatie? Of zou je eigenlijk direct naar Marit en Roanna moeten stappen? En is Yorrick ook verantwoordelijk op wat voor manier dan ook? Over het algemeen, wie is/zijn denk je verantwoordelijk voor het aanspreken van pesters op hun gedrag: docenten, mentoren, klasgenoten, afdelingsleiders, het slachtoffer zelf, de rector, ouders?
Antwoord
Voorbeeld
Uitstellen Het leren voor toetsen stel je dat het liefst zo lang mogelijkheid uit, en je komt daardoor vaak in tijdnood. Dat is te zien aan de cijfers. Je ouders ergeren zich dood aan het uitstellen, en zitten erover op je huid. Jij denkt dat de opmerkingen van je ouder geen enkele zin hebben; het is nu eenmaal een karaktertrek is van je waar je weinig aan kunt doen. Sterker nog: hun geklaag werkt averechts. Bovendien, je vader stelt ook altijd alles uit; je hebt het vast en zeker in de genen meegekregen! Toch denk je dat je wel zou kunnen verbeteren op het gebied van zelfdiscipline, als je ouders of iemand anders je op een positieve manier zou ondersteunen.
Vraag
Wie is/zijn in deze situatie verantwoordelijk voor jouw uitstelgedrag, en de mogelijke verbetering?
Antwoord
Je zult hebben gemerkt dat het niet altijd even gemakkelijk is om te bepalen wie waar verantwoordelijk voor is. Je bent bijvoorbeeld verantwoordelijk voor jouw eigen spullen, zoals je eigen schrift. Je zorgt dat je huiswerk netjes in je schrift staat en compleet is. Daarvoor moet je je huiswerk maken en nakijken. Je bent dus verantwoordelijk voor het maken en nakijken van het huiswerk. Je docent heeft ook een bepaalde verantwoordelijk. Het huiswerk moet worden nagekeken, zodat de leerlingen straks goed voorbereid zijn op toetsen. Als het huiswerk niet wordt nagekeken, dan is de kans namelijk groot dat leerlingen de toets niet goed zullen maken. Het is dus niet altijd duidelijk wie waar precies verantwoordelijk voor is. Het is wel belangrijk om er over na te denken. Waar wil jij verantwoordelijk voor zijn? Wat is belangrijk voor jou? Kun je Opdracht (Verantwoordelijkheid) - schooljaar 2012-2013 – Studiekring – www.studiekring.nl
Autonomie – verantwoordelijkheid
zelf een voorbeeld bedenken van verantwoordelijkheid?
Eigen Voorbeeld
Vraag
Wie is verantwoordelijk? Je vader, je moeder, je docent, je vriend(in), jijzelf? Waar was deze persoon precies verantwoordelijk voor? Leg uit.
Antwoord
Opdracht (Verantwoordelijkheid) - schooljaar 2012-2013 – Studiekring – www.studiekring.nl
Autonomie – verantwoordelijkheid
Vragen om over na te denken 1.) Wat wordt bedoeld met verantwoordelijk als het gaat om school? Wat wordt er dan verwacht van de leerling?
2.) Hoe is jouw verantwoordelijkheid? Wat gaat goed en wat zou je willen verbeteren? Kun je voorbeelden geven?
Waar ben ik verantwoordelijk voor? Voorbeeld doel Ik wil graag goed voorbereid zijn op toetsen Voorbeeld afspraken – Ik houd mijn agenda netjes bij. – Ik maak wekelijkse een planning. Ik begin op zondag. – Leerwerk plan ik minimaal 3 dagen van te voren in. – Ik wissel leermethoden af. Eerst ga ik samenvatten. Daarna opdrachten maken. – Als ik de leerstof niet begrijp dan vraag ik hulp bij mijn ouders of op school. Wat is jouw doel?
Wat zijn jouw afspraken om het doel te bereiken?
Opdracht (Verantwoordelijkheid) - schooljaar 2012-2013 – Studiekring – www.studiekring.nl