Sportkeuring: wat is het en waarom?

Sportkeuring: wat is het en waarom? Robert van Oosterom Sportarts en cricketer als jeugdvoetballer goedgekeurd… voor militaire dienst afgekeurd…

Portugal…..

Inhoud • Casuistiek • Wat doet een sportarts? • Historie en aantallen sportkeuringen

• Waarom sportkeuringen? • Verschillende soorten sportmedische onderzoeken en keuringen • Lausanne-preparticipatie-screening

Goedkeuren = goed keuren! • Prof. voetballer, nadagen carrière, aanstellingskeuring PSV

• Goedkeuren? • Ja, maar alleen prestatiecontract • NB: was toen ook niet de oplossing voor het spitsenprobleem van PSV……

Goedkeuren = goed keuren! • Man, 40 jaar, echtgenote overleden aan mammacarcinoom • Wil deelnemen aan de Alpe d‟Huzes • Verplichte uitgebreide vragenlijst van de organisatie:  Fam + voor coronairlijden (<55 jr)  BMI 30  fietst <1 jaar • Goedkeuren? • Eerst goed keuren

Casus • Vrouw, 25 jaar. Recr hardlopen, sinds 1 jaar, ½ marathon van

Ehvn gelopen in 1hr30 • RvK: familiaire belasting HCM (moeder, opa, tante) en AF (vrijwel hele familie). Screening 2004 met ECG en echo: “g.b.” • A/ gb • O/ lange slanke dame. RR rechts 115/70 links 120/70. Over het hart graad 3/6 vrij grove laat-systolische souffle pm 3e-4e icr links, toenemend bij Valsalva. Normale perifere pulsaties. • ECG: volgende dia.

• IECG: g.a. Wmax 220 watt (“115%”), RR gb.

Sr, nl as, QRS niet verbreed, pathologische q-golven I, aVR, aVL, V1-2; neg T III (vlak in aVF); opgetrokken ST V12.

Vervolg casus • Vragen: “heb ik het ook?” “Hoe verder met sport?” • Pikant: liever niet het medische circuit in, gezien mogelijke consequenties voor hypotheek etc. en de gedachte dat er mogelijk geen goede behandeling is. Ze hoopte door het sportmedische onderzoek bij TopSupport uit het officiële medische circuit te kunnen blijven (“sportarts is geen specialist” ???) • Advies? Stil houden? Verder onderzoek? Sport?

• Casuistiek • Wat doet een sportarts? • Historie en aantallen sportkeuringen


Kerntaken sportartsen TopSupport • Blessureconsulten • Sportmedische onderzoeken en (verplichte) sportkeuringen • Functie als teamarts: EiffelTowers- en Swimmers, o.a.judo (CTO) • Case-manager revalidatieprogramma‟s: Hartrevalidatie Oncologische revalidatie (“REACT”-studie) • (Aansturen (eigen) fysiotherapie!!!) • (Diverse andere preventieve activiteiten)

Historie sportkeuringen • 1928 eerste sportkeuringsburo‟s, Olympische Spelen A‟dam • 1976 start opleiding (weg met de 10 diepe kniebuigingen!!) • 1986 sportarts = sociaal geneeskundige SGRC

• 1992 sportpoli‟s in ziekenhuizen • 2003 arts voor maatschappij en gezondheid • 2004 afwijzing klinisch specialisme

• 2012: 122 sportartsen, 32 i.o.; 57 SMA‟s, waarvan 26 intramuraal • 2012 nieuwe procedure aanvraag erkenning als klinisch specialisme

Aantallen sportmedische verrichtingen 2011 • Nederland:

• TopSupport:

 NZ

36.000

 1000 (+100)

 HC

23.000

 900

 SMO‟s

44.000

 565 (-50)

 Afgelopen jaren ongeveer 45% groei

 Totaal +8%  Maar: ook 250 hartreva intakes en 200 controles  En: meer begeleidingsuren CTO, EiffelSwimmers en -Towers



Waarom een sportkeuring? • (Wettelijk) verplicht vanuit bond of organisatie • Verzoek sporter: 40+ en (weer) willen gaan sporten Welke sport is geschikt voor mij? Wat is mijn HF-max? Trainingszones- en adviezen Prestatieverbetering

Meerdere blessures, en nu? Materiaaladviezen • Prestatieverslechtering - inspanningsintolerantie:

Waar ligt de beperkende factor: hart – longen – spieren ? • Cardiovasculair risicoprofiel

Kosten? Van €100,- tot €400,Vergoeding zorgverzekeraars: aanvullend pakket Zie www.sportzorg.nl Eigen risico intact!



Welke soorten keuringen? • PAR-Q vragenlijst bij instroom Top & Fit ® • Basis Sportmedisch Onderzoek

• Basisplus Sportmedisch Onderzoek • Groot Sportmedisch Onderzoek • Uitgebreid Sportmedisch onderzoek

• Topsportmedische analyse • “TPI”-Golfkeuring ®

BSMO + • Vragenlijst ~ sporten familie-anamnese • RR, L, G, BMI, vet%, buikomvang • Visus • Alg. lichamelijk onderzoek • (Screenend) lab: Hb/Ht/MCV, glucose, HbA1c, Cholesterolprofiel, creatinine, g-GT • Spirogram • ECG • (Sport)advies en rapportage

GSMO • Als BSMO+, maar met:

• Protocol afh. getraindheid • 8-12 minuten •“ RAMP”

Of met:

Wanneer (geen) ergometrie? • ↑ RR op cardiovasculair incident bij: man met DM leeftijd >55 jaar > 1 cardiale risicofactoren • Geen ergometrie indien a priori kans op coronairlijden laag (bv asymptomatische vrouwen) • (NB: trainingsadviezen op maat altijd nuttig…)

Freeman et al, BJSM ‘09

Resultaten GSMO 2010 – 2011 • 250 GS • 15 afwijkende insp-ECG (ST-depressie > 1mm) • 3 x CABG • 3 x AF

• Geschat: 15% hypertensie  30% BMI >25

15 % totaal chol > 5 mmol/l • NB: diverse redenen van komst

USMO • Als GSMO, maar met: Spiro-ergometrie Lactaatbepalingen Bepalen: beperkende factor - pathologie anaerobe drempel belastbaarheid ~ VO2max

trainingszones

Topsportmedische analyse • Screening totale belasting topsporter: uren training reizen, studie, sociaal, psychisch

POMS piekmomenten pulmonale screening

Zwemmen Tandheelkundige screening! Uitgebreide labscreening Op zoek naar overtraining!!!

TPI-Golfmedisch onderzoek



plotse hartdood

Regelmatig wordt in het nieuws melding gemaakt van sporters die plotseling overlijden. De gunstige effecten van sport worden op deze manier soms overschaduwd door het overlijden van „ gezonde‟ sporters. Dit roept vaak vragen op; hoe vaak komt dit voor?

Had dit voorkomen kunnen worden?

Plotse hartdood: kleine aantallen...grote gevolgen • Prevalentie cardiovasculaire afwijkingen verantwoordelijk voor plotse hartdood in jonge atleten is ongeveer 0.3% oftewel 3 per

1000 atleten ** • Incidentie plotse hartdood 2.1 – 4.3 per 100.000 * • Man : vrouw 10 : 1 *

• Sport verhoogt risico plotse hartdood met 2,5x *

• * Corrado JACC ‟03 • ** Corrado JAMA „06

Plotse hartdood: oorzaken < 35 jaar:

12 jaar Minnesota registry 1.4 miljoen studentensport-jaren

> 35 jaar:

Pre-participation screening? • Zinvol indien: hoge incidentie

goede kosten-baten accurate test voor onderscheid normaal-ziek beschikbare therapie • Overlap normaal – pathologisch • Vooralsnog lage sensitiviteit en specificiteit • 95% van HCM detecteerbaar met ECG (Maron, JAMA „02) • ECG-afwijkingen detecteerbaar in meerendeel ARVD-doden (Corrado, NEJM „98)

Pre-participation screening • Meeste research uit Italië, bij wet verplichte screening: • reductie van 3.6 naar 0.4 per 100.000 sporters • 33.000 screenen voor 1 gewonnen leven • 30 euro per atleet • Dus: reductie in mortaliteit met relatief lage kosten

Hevia, BJSM ‟11; Corrado JACC „03

Pre-participatie screening • Lausanne-protocol: anamnese, lich. onderzoek, ECG • Gebaseerd op data uit USA en Italie • Ondersteund door E.S.C., IOC • A.H.A.: ECG alleen op indicatie

• Maar: negatief sportadvies wordt niet altijd opgevolgd (buiten Italië)

ECG afwijkingen bij atleten ECG afwijkingen bij atleten

Gebruikelijke afwijkingen 80%

Ongebruikelijke afwijkingen < 5%

Sinusbradycardie 1e graads AV-blok QRS-notch V1 of inc. RBTB Vroege repolarisatie Geisoleerde voltagecriteria voor LVH

“sporthart” Groter slagvolume Normaliseert bij aftrainen

T-top inversie ST-depressie Pathologische q-golven LA vergroting Linkse hartas of LAFB Rechtse hartas of LPFB RVH Compleet LBTB of RBTB Lange of korte QT-tijd Brugada-achtige vroege repolarisatie Ventriculaire arritmieen

Drezner BJSM „2012

Standaardisatie ECG-criteria

• “Tool” = gebruikelijke en ongebruikelijke ECG-”afwijkingen” • Verlaging ratio fout-positieven van 7-15% naar 2-5% • Significante verbetering onderscheid normaal van abnormaal

(Drezner BJSM „2012)

Helaas toch…..

Uitsluiten of niet???

Casus → Richtlijnen HCM en sport

Classificatie van sporten

Take home messages: • Sportkeuringen in diverse soorten en redenen • Vergoeding uit het aanvullende pakket

• Veelal specifieke sporten inspannings vragen • Inspanningsintolerantie? Ademgasanalyse! • Sportmedisch onderzoek voor prestatieverbetering!

• Pre-participatie-screening bij topsporters?  Incidentie plotse hartdood laag, impact groot  Meer inzicht sporters-ECG‟s waardoor steeds beter onderscheid normaal vs abnormaal  Kosten-efficiëntie redelijk, steeds beter

OBRIGADO

Sportkeuring: wat is het en waarom?

Recommend Documents