Diemensies vakgroepsblad
Psychologie
Lexicomlezing:
Dissociatieve identiteitsstoornis
14
THEUN: Het Zwijgen 41e jaargang, editie 2
16
12 VIP-Congres: Genieten, waar ligt de grens?
COLOFON [DIEMENSIES] is het huisblad van de opleiding Psychologie van de Rijksuniversiteit Groningen en is het verenigingsblad van de VIP. Diemensies verschijnt zes maal per jaar in een oplage van 750 en wordt gratis verspreid. [KOPIJ] ontvangt de redactie bij voorkeur per e-mail. Kopij kan ook ingeleverd worden in het postvakje van Diemensies bij de portiersloge of in de VIP kamer. De redactie behoudt zich het recht voor stukken in te korten, fouten te verbeteren en/ of kopij niet te plaatsen. [BESTUUR] [VOORZITTER] Sasja de Vos [EINDREDACTEUR] Marjan Jelani [PENNINGMEESTER] Ruud Wassink [SECRETARIS/PROMO] Vera Panjer [ILLUSTRATIES] Albert Hietkamp [LAYOUT] Gerjon Doll, Alexander Meijer [REDAXIE] Alexander Meijer Anna Stuyling de Lange Carlijn van Munster Coosje de Vries Gerjon Doll Jonas Rubrech Marjan Jelani Myrthe Scheenen Peter Stukker Rudolf Leermakers Ruud Wassink Sasja de Vos Stephanie Bennett Susanne Dieudonné Vera Panjer [ADRES] Psychologisch Instituut Heymans M. 0032 Grote Kruisstraat 2/1 9712 TS Groningen [E-MAIL]
[email protected] [INTERNET] www.diemensies.NL [TELEFOON] 06-13329469 [©2011] Diemensies Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, op-namen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. Oplage: 750 ex.
2
Jaargang 41 editie 3
Jaargang 41, no. 1 Voorwoord Na de 3e oliebol probeer ik me toch maar te focussen op de pagina’s uit de NRC Next van 31 januari waar op verhalende wijze een overzicht van 2010 wordt gegeven. Na eerst de geïrriteerde uitbarsting van Maarten van Rossem te hebben overzien, ben ik benieuwd wat de rest van het blad te melden heeft. Het Amerikaanse gezag met zijn paradoxale samenleving en politieke besluitvorming maakt plaats voor een luchtige terugblik op de afgelopen tien jaar. 2010 markeert namelijk een mooie scheidingslijn van het nieuwe tijdperk 2000 tot nu. Geboeid lees ik over de maatschappelijke verandering, die aan de buitenkant onschuldig hetzelfde lijkt, maar des te meer is veranderd in het binnenste van de monarchie. Namelijk de huiskamer. Nieuwe media mag groeien, maar het oude niet vervangen. Zo is Facebook afgelopen jaar ontzettend gegroeid (ik word dagelijks in de steek gelaten door een overgestapte Hyves-vriend) en is Youtube het middel tot de beroemdheid. Met een ietwat verrassend gevoel over deze nuchtere terugblik sluit ik mijn krant. Het lijkt alsof Maarten toch een tipje van de sluier op heeft gelicht met zijn schreeuw om échte politieke en NOS-items makende onderwerpen. Een nieuw jaar, drie nieuwe schrijvers en ontelbare nieuwe topics. Ik heb er zin in! Liefs, Sasja de Vos Voorzitster Diemensies
K
Z
INHOUDSOPGAVE Voorwoord THEUN: Het Zwijgen Zie Pagina door Ruud Wassink
16
Prikbord
4
Ruud versus Rudolf
6
De meisjes in onze hoofden Alexander Meijer
Facultair nieuws
8
Maatschappij in het urinoir Sasja de Vos
9
Stage lopen, eng of enerverend? Carlijn van Munster
10
VIP/Congres: Genieten Myrthe Scheenen
Koekjes door Alexander Meijer
Maatschappij in het urinoir door Sasja de Vos
Zie Pagina 15 Zie Pagina 9
7
12
Vergeetboek Fionneke Bos
13
Lexicomlezing: DIS Vera Panjer
14
Diemensies´ POT
18
Prikbord & Opmerkelijke Nieuwtjes
Au revoir E d
o
Een van Die mensies’ m eer ambitie heeft het va uze schrijver kgroepsblad s verruild voo positie met r een meer aanzi en en mogel Sinds een a ijkheden. antal maan d en schrijft E reeds voor do Grevers de Universi teitskrant (U stap is wed K ). Met zijn erom aanget oond dat Die een leuke o mensies pstap is voo r schrijftale harde hand nt. Met , maar effect ief handelen hij een jaar d bekleedde lang met su cces de fun eindredacteu ctie van r. Gezien hij erg snel doo de vork in d r had hoe e steel zat, lijkt de over UK, louter lo st ap naar de gisch. Grev ers, het wa s mooi!
Rors chach
22) schreef rschach (1884-19 iater Hermann Ro ych ps e de bekende ns or iaa vo ud sis De Zwitserse fre boek vormde de ba t He k. sti no iag bij Zürich, Psychod liniek Burghölzli in 1921 het boek n de universiteitsk aa el ve e editie e Elk rkt p. we j ier ontw ‘inktvlektest’. Hi associatietesten ciaties ychoanalytische so ps n as or toe g vo t Jun wa rl waar Ca test, om te zien tot in de de lezers aan de komen. Wat zie jij onderwerpen we en medewerkers ten cen do g.nl of sms n, ru nte de w@ stu .gm gie ies olo ns de psych twoord naar dieme we alle tvlek? Mail je an editie presenteren onderstaande ink . In de volgende 23 90 76 -24 06 ar oord na Rorschach + antw ). oorden (anoniem ingestuurde antw
VIP
A genda
aster AOP Activiteit isatie- en M :00 12 :00 10 feb 01 ag sd Din Workshop met organ personeelsdeskundigen. Cinema Cinema zal in Dinsdag 01 feb 20:00 - 23:00 Deze filmavond van de om wn. het teken staan van het syndro van Do pborrel (piekuur) Vi :00 00 :00 22 feb 02 ag sd Din ter AOP Activiteit huis. as M :00 16 :00 14 feb 11 ag Vrijd Bezoek aan het provincie st - 23:55 EC- fee ische Psychologie Woensdag 16 feb 22:00 in Kl nd vo ea èr rri Ca :00 22 :00 Dinsdag 22 feb 20 :00 - 23:55 Uitreiking Almanak 2010-2011 Woensdag 23 feb 22 :00 - 23:00 ALV Maandag 28 feb 09 4 4 Jaargang 4141 editie 3 3 Jaargang editie
oering in Vrouw zet eigen ontv scène nse politie AMSTERDAM - De Spaa kt die haar heeft een vrouw opgepa ène zette en eigen ontvoering in sc oeg. haar man om losgeld vr krant El Dat meldt de Spaanse tving een Economista. De man on o van zijn sms met daarin een fot ouw. In vr in de boeien geslagen op volgden enkele smsjes die daar gevraagd werd een som losgeld van 20 duizend euro.
Ook werd de man verzocht de politie niet in te lichten. Toen de echtgenoot dit toch deed traceerde de politie de auto van de vrouw in de buurt van Benidorm. De vrouw, een 32-jarige Roemeense, zat zelf achter het stuur. Toen de vrouw stopte om te winkelen met een koffer vol cash, hield de politie haar aan. In eerste instantie ontkende de vrouw het bedrog en verklaarde ze ‘bevrijd’ te zijn. Later bekende ze de ontvoering in scène te hebben gezet om te kijken hoeveel geld haar man voor haar over had.
49-jarige vrouw verdacht van smokkel ‘cocaïnekoekjes’ AMSTERDAM – Een 49-jarig e vrouw is vrijdagochtend op Schiphol aangehouden wegens drugssm okkel door middel van koekjes. Va nuit Suriname kwam de vrouw aan op het vliegveld met vijf ba kjes met koekjes. Omdat het ger egeld voorkomt dat er verdovende middelen aangetroffen worde n in etenswaren, werd de vrouw aangehouden en overgedrag en aan de Koninklijke Marechaussee . Onderzoek wees uit dat de in totaal 59 koekjes vermoedeli jk cocaïne bevatten, zo meldt de marechaussee. Uit analyse mo et blijken om hoeveel vermoed elijke cocaïne het precies gaat. De vrouw wordt momenteel vastgehou den. In december vorig jaar werd een partij met cocaïne gevulde pe pers aangetroffen. Eerder ondersc hepten douaniers en marechaussee s onder andere sperziebonen, brood jes, snoep en pindadoppen die wa ren gevuld met cocaïne.
Eenzame maffioso wil gevangenis in LUCCA - Een veroordeelde Italiaanse maffioso heeft zich bij de politie aangegeven, omdat hij zich eenzaam voelde en het beu was voortdurend te moeten vluchten. De man, die is veroordeeld voor onder meer afpersing, drugshandel en roofovervallen, meldde zich bij de politie in de stad Lucca in de regio Toscane en wilde gevangen worden gezet. Zijn enige eis was dat de commandant van een mobiele politie-eenheid hem persoonlijk de handboeien zou omdoen. Toen aan die wens werd voldaan, wilde hij de commandant omhelzen. Italiaanse media schreven maandag dat de man, lid van de Ndrangheta, de georganiseerde misdaad in de ZuidItaliaanse regio Calabria, zich in de gevangenis tussen andere misdadigers minder eenzaam zal voelen dan op vrije voeten. Hij zei dat het hem speet dat hij een leven als crimineel had geleid en bekende enkele roofovervallen.
am Man niest kogel uit licha gel die liaanse man heeft een ko AMSTERDAM – Een Ita rco esd. De 28-jarige man, Da in zijn hoofd zat uitgeni de in ng eli de nieuwjaarswiss Sangermano, was tijdens ily n hoofd geschoten. De Da zij luk ge on r pe ls pe Na stad ht rechterkant van het gezic Mail zegt dat de kogel de ten olgens bleef de kogel zit rv Ve . en ng ro ed ng ne bin was de delijk helemaal achterin onder de oogkas en uitein an al opmerkelijk dat de m rechter neusholte. Het is eft opgelopen. geen serieuze schade he i zegt in het Italiaanse Dokter Gugliemlo Ramier de kogel werd vertraagd tijdschrift Gente uit dat t bot, het slaapbeen. Omda door het raken van een t door de, werd hij na het scho Sangermano hevig bloed ns jde Ti ziekenhuis vervoerd. een ambulance naar het en. moest de man even niez en or kt do de op ten ch het wa usgat. eens door zijn rechterne t Daarbij vloog de kogel op meteen ontslagen uit he le ro nt co na rd we o an m Sanger ine l aangeraden om een kle ziekenhuis, maar werd we te bevestigen dat er niks operatie te ondergaan om ernstigs aan de hand is. februari 2011
5
versus
Ruud
Wassink
Rudolf
Leermakers
Student
Overheid
3000€, wat doen we ermee? Student versus overheid. In Ruud vs. Rudolf nemen Ruud Wassink en Rudolf Leermakers het elke editie tegen elkaar op over de meest uiteenlopende onderwerpen. Hun vlijmscherpe uiteenzettingen en inspirerende anekdotes doen zelden voor elkaar onder. Deze keer laten Ruud en Rudolf zich uit over de plannen van het kabinet voor het hoger onderwijs: “studenten die meer dan een jaar extra nodig hebben voor een bacheloropleiding 3000€ extra collegegeld per jaar moeten betalen. En dat geldt eveneens zo voor masteropleidingen.” 3000€, wat gebeurt ermee? Ruud buigt zich over de overheid: wat doet de overheid ermee? En Rudolf vertelt je hoe je als student die 3000€ kunt besparen.
Uw loyale uitgever; de Overheid
Dag lieve eurootjes
De overheid heeft 3000 euro te besteden. En niet zomaar 3000 euro; de overheid mag per student die meer dan twee jaar vertraging heeft opgelopen, 3000 uitgeven. O boy, o boy. Allereerst kan de overheid iets doen aan hetgeen waar ik me mateloos aan irriteer; het verversen van mijn fietslichtjes. Nu kosten die dingen vast geen drol om te produceren, dus als de overheid het nu eens zo wist te financieren, dat wij, Groningse studenten gratis fietslichtjes kunnen krijgen. Nu ik er zo over nadenk, de marktwaarde van een fiets ligt niet veel hoger dan die van zijn lampjes, dus misschien dat ze er ook een gratis fiets bij kunnen doen. Nu zal de overheid vast nog wat over hebben, gezien 60.000 duizend studenten in de categorie twee jaar of meer vallen. Een klein bedrag zou daarom naar ontwikkelingshulp kunnen; ontwikkelingshulp op lokaal niveau. We hebben zonet hun handel uit de handen genomen, dus stel ik voor dat we onze trouwe zwervers aan nieuwe middelen (en een idee) helpen. Ik dacht hierbij aan het ruilspel. We sturen hen allen een paperclip en verhalen doen zeggen dat je dan bijvoorbeeld met een konijn terug kan komen, of een tv of iets dergelijks (dat wordt wat lastig aansluiten). U snapt ook wel dat daar dus kansen liggen en het houdt ze mooi op straat. De kritische lezer heeft nu natuurlijk allang bedacht dat het in deze tijden moeilijk wordt een paperclip op te sturen, gezien TNT intern overhoop ligt (plus dat ze ook niet een vast adres hebben, maar dat terzijde). Hier ligt dus een kans voor de overheid om met het resterende bedrag opnieuw een postbedrijf te beginnen. ‘Dat is zot!’ hoor ik u denken? Tja.., met cyberoorlogen in het verschiet, de immense hoeveelheid vrienden en een onmetelijke drang naar sociale genegenheid, zitten we in een lastig parket. Als we daadwerkelijk zo in elkaar geïnteresseerd zijn, zitten we straks toch ook lekker postzegels te likken? Ten slotte, als blijkt dat een zak geld over het hoofd is gezien, zou de overheid ons nog een fijne kerst kunnen wensen. Nu we ook dit jaar weer een kaart minder hebben gekregen en het moment nadert waarop we daadwerkelijk door onze vrienden worden vergeten, is er dan nog altijd iemand die je niet over het hoofd ziet, je nog altijd in het oog heeft, altijd aan je blijft denken, er voor je is als je iets kwijt moet en je ook nimmer nooit zal vergeten; de overheid.
Een wijs man heeft mij ooit verteld dat nieuwe beperkingen vaak voor onverwachte creatieve oplossingen en voordelen zorgen; de ideeën voor het nieuwe beleid zijn dus niet per se slecht. Zoals elk redelijk beleid betaamt is er wél een gedupeerde randgroep en kunnen de meeste studenten het prima bijlenen.Tóch blijft het kut dat je drieduizend euro bij moet dokken. Daarom heb ik nog even mijn best gedaan om een kleine handleiding met lastverlichtende maatregelen aan elkaar te nieten. Zo bespaar je als student:
6
Jaargang 41 editie 1
Maatregel 1: neem een kleinere kamer. Splits alle grote kamers in tweeën, dan zijn we ook meteen van de woningnood af. Maatregel 2: meer huisfeestjes! Voor een groot deel licht de pracht van Groningen als studentenstad natuurlijk in het uitgaansleven. Het centrum is bepakt met gezellige kroegen en ze hoeven niet bepaald op tijd dicht van papa gemeente. Maar waarom duiken we massaal de kroeg in als we in studentenhuizen wonen? Voor een huisfeest is áltijd reden genoeg. Stimuleer elkaar - “wanneer is jouw huisfeest alweer?” - en iedereen spaart enorm veel geld uit.
Maatregel 3: half-tijd studeren! Ik vind dat de overheid aan één kant best een beetje mag meegeven als ze iets aan de andere kant wegnemen. Waar komt eigenlijk dat idee vandaan dat iedereen die studeert eigenlijk nominaal zou moeten lopen? Dat pást helemaal niet bij iedereen, en wie wil er nu op zijn 22ste ‘de mooiste tijd van zijn leven’ afronden? Als je vrij zeker weet dat je de eerste twee jaar van het studentenleven nog geen zin hebt om serieus te studeren, dan moet je kunnen kiezen voor een pakket waarin je bijvoorbeeld maximaal een half jaar aan vakken mag volgen. Ik zeg half studeren is half betalen. Maatregel 4a: leer accordeon spelen. Maatregel 4b: wens iedereen op straat vriendelijk smakelijk eten, om ze alvorens om een euro te vragen. En achteraf wens je ze ook nog eens eet smakelijk. Ook al gaan ze niet eten. En wens ze daarna een fijne avond. Al vermoed ik dat iemand hier inmiddels patent op heeft. Maatregel 5: verkoop je studieboeken. Van het begin af aan vond ik het leuk om mijn studieboeken in de kast te houden ‘voor als ik nog een keer iets wil opzoeken’. Het overgrote deel van je boeken staat een beetje te verpieteren, kun je altijd nog uit de bieb halen en keldert in waarde. Zijn ze je nou echt zoveel waard? Ga eens na wat je zou kunnen kopen van het geld en bedenk dan nog eens wat je liever hebt. Doe het wel direct in het jaar erop, want elke paar jaar wordt er een nieuwe versie uitgebracht en dan is dat dure studieboek ineens niets meer waard! Maatregel 6: Studeer met terugwerkende kracht nominaal af. Ik weet alleen niet of dat nu toegestaan is, want dat is in strijd met het zekerheidsbeginsel. Dat had je namelijk geheel niet kunnen verwachten toen je aan je studie begon.
In verband met een nieuwe Diemensies-dichter vind je vanaf nu elke editie een gedichten hoek
Gedichten Hoek
In de volgende editie zal de gedichtenhoek maar liefst een hele pagina bekleden!
Als de meisjes in onze hoofden Uitgaan met andere jongens Dan voelen we ons bedrogen Ook al kenden we haar niet Als de meisjes in onze hoofden Naast ons liggen als we in onze bedden liggen En we strelen hun haren En zij strelen onze schouders Dat biedt ons steun
Want de meisjes in onze hoofden Doen altijd wat we willen dat ze doen Ze zijn in feite ons En wij zijn ons Wij zijn altijd verliefd op hen Ze zijn perfect We weten best dat het onschuldig moet blijven Maar als er dan een echt meisje langsloopt Dan heten de meisjes in onze hoofden opeens net zo En dan liefkozen we ‘s avonds ineens niet meer een fantasie En als de meisjes in onze hoofden Maar een verlangen Dan uitgaan met andere jongens Dan voelen we ons bedrogen Ook al kenden we haar niet Want wat eerst ons was Is nu van een ander Alexander Alain
Facultair Nieuws Twee prestigieuze Veni subsidies voor psychologie Sinds 2000 worden de Vernieuwingsimpuls-subsidies verstrekt door het NWO. Deze zijn bestemd voor talentvolle, creatieve onderzoekers. Met dit geld kunnen zij vernieuwend onderzoek doen. Er is een onderverdeling in drie categorieën: Veni, Vidi en Vici. De Veni-subsidie is bestemd voor pas gepromoveerde onderzoekers. Recent heeft de faculteit GMW weer drie van deze prestigieuze subsidies binnengehaald, waarvan twee bij psychologie. Thomas Pollet (Sociale Psychologie) kreeg de Veni-subsidie voor zijn onderzoeksvoorstel: ‘Reviving research into the Napoleon complex: fact or fiction? - The effect of height on interpersonal behaviour in males’. Het onderzoeksvoorstel van Richard Morey, getiteld: ‘A modellingbased approach to testing item-based versus resource-based working memory storage’, kreeg de andere Veni-subsidie. Douwe Draaisma benoemd op de Heymansleerstoel De bekende psycholoog, filosoof en publicist Douwe Draaisma is per 1 september 2010 benoemd op de Heymansleerstoel, in het bijzonder Geschiedenis van de Psychologie. Hij was sinds 2003 bijzonder hoogleraar op een leerstoel van het Archief- en Documentatiecentrum Nederlandse Gedragswetenschappen. De Heymansleerstoel is vernoemd naar de grondlegger van de psychologie in Nederland en naamgever van het psychologiegebouw, de Groningse hoogleraar Gerard Heymans (1857-1930). Het werk van Douwe Draaisma spreekt niet alleen vakgenoten aan. Met zijn boeken weet Draaisma ook een breed wetenschappelijk georiënteerd publiek te bereiken. Door zijn publicaties en daaruit voortgevloeide media-optredens is Draaisma één van de bekendste Nederlandse psychologen. Bekende titels zijn ‘De Metaforenmachine’, ‘Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt’, over het autobiografisch geheugen en ‘De Heimweefabriek’, over geheugen, tijd en ouderdom. Recent verscheen het ‘Vergeetboek’. Zijn werk verschijnt in 15 talen. Toponderzoeker Sociale Psychologie naar faculteit GMW Russell Spears wordt per 1 januari 2011 bij de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen benoemd als ‘endowed chair Sociale Psychologie’, in het bijzonder de sociale identiteit. Spears, momenteel nog hoogleraar aan de Universiteit van Cardiff, UK, behoort tot de wereldtop in de sociale psychologie. Spears’ onderzoek richt zich op intergroepsrelaties, sociale cognitie, communicatie en sociale identiteit. Zijn internationale succes is onder andere toe te schrijven aan zijn onderzoek naar de rol van stereotypering en sociale identiteit in relaties tussen groepen. In het verlengde hiervan onderzocht hij de rol van emoties zoals schuldgevoelens en leedvermaak in intergroepsrelaties. Wereldwijd is hij tevens een van de pioniers van het onderzoek naar effecten van moderne communicatietechnologie en internet op sociaal gedrag. In zijn onderzoek liet hij zien dat sociale identiteit een sterk effect heeft in ‘computer-mediated communication’ en in gedrag op internet. In Groningen gaat Spears zich onder meer bezig houden met de rol van collectief gedrag en collectieve emoties in conflict tussen groepen. Het ‘University of Groningen Endowed Chairs’ programma is een ambitieus investeringsprogramma, waarmee bij verschillende faculteiten en afdelingen internationaal vooraanstaande wetenschappers worden aangetrokken. 8
Jaargang 41 editie 3
Auteur Sasja de Vos
Maatschappij in het urinoir Bezuinigen op de ontwikkeling van kunst en cultuur. Hoofdonderwerp nummer één in de media, kantines en wandelgangen. Niet alleen het hoger onderwijs moet eraan geloven, vooral de kunst en cultuur moet schikken. Met grote getale wordt er geschreeuwd en geschreven uit protest voor bezuiniging op een hoog goed. Vooral het aftrekken van de handen op kunst en cultuur heeft veel gevoelige snaren doen trillen. De losgemaakte emoties bij toekomstige gedeputeerden voldoen voor een dozijn aan droevige muziek. Wat vervolgens bijna dagelijks door de presentatoren van de actualiteitsprogramma’s aan tafel beluisterd wordt. Abraham Maslow draait zich nog eens om in zijn graf wanneer hij hoort dat zijn toppunt van behoeften bedreigd wordt. Zelfontplooiing en kunst en cultuur gaan namelijk meer dan hand in hand, ze vullen elkaar aan. Zodoende wordt er indirect aan de behoefte aan waardering, erkenning en de behoefte aan sociaal contact geknabbeld. Als tegengeluid van de huilers en schreeuwers, grijp ik deze kans aan om de onderwaardering van het fenomeen op een andere manier te belichten. Verandering in deze waardering is namelijk zo oud als kunst zelf en zorgt juist voor de zo fijne dynamiek. Kunststromingen beginnen en vervallen en maken gewillig of ongewillig plaats voor nieuwe stromingen. Zo moest het realisme (waarbij de kunstenaars de zichtbare wereld zo nauwkeurig mogelijk probeerden af te beelden) in 1860 plaats maken voor het impressionisme. Gevoelens en intuïties moesten het beeld gaan bepalen. Het mogen helden genoemd worden, zij die de eerste doeken durfden te presenteren. Van technisch geschoolde nauwkeurige werken, werden witte doeken met drie intuïtieve strepen neergezet als ware kunst. Een complete onderwaardering volgens de echte kenners in de 19e eeuw. Marcel Duchamp (1887-1968) besloot de kunstcultuur uit te dagen door hedendaagse voorwerpen als kunst
te benaderen. Hij introduceerde de ready-mades (hedendaagse voorwerpen die als kunstwerk dienen) door een urinoir met zijn eigen handtekening erop. Hij besloot zijn “kunstwerk” in te zenden voor een expositie in New York in 1917. Met gelach en ongeloof werd de inzending ontvangen en uiteindelijk geweigerd. Iets minder dan honderd jaar later werd hetzelfde kunstwerk beoordeeld door een jury van 500 kunstkenners, en werd het verkozen tot het meest invloedrijke kunstwerk van de 20e eeuw… Duchamp was geen naïeve ongeschoolde kunstenaar. Hij kwam uit een prestigieuze schildersfamilie. Maar anders dan zijn broers besloot Duchamp de familienaam op een andere drastische wijze bekend te maken. Al eerder werd een schilderij verwijderd uit een tentoonstelling door het tonen van teveel naakt. Zijn werk is confronterend te noemen, het verplicht tot nadenken. Met zijn ready-mades zorgde Duchamp niet alleen voor opschudding maar vooral ook voor filosofische vragen over wat kunst nu eigenlijk was en betekent. De laatste man en zijn instelling zijn prachtig om mee te nemen naar de situatie van nu. Vol ongeloof en zelfs lichte walging zien we de forse bezuinigingsplannen van het vers gevormde kabinet aan. Een totale onderwaardering van kunst en cultuur. Maar naast huilen en schreeuwen kunnen we er misschien meer mee. Het kan ons aanzetten tot overdenking. De aard van kunst en cultuur achterhalen, waarderen en stimuleren.
februari 2011
9
Stage lopen, eng of enerverend? Een interview met dhr. Pieter Mul van de Lentis
Stage lopen – jarenlang heb je gelezen over alle mogelijke geestesziekten en nu is het dan eindelijk tijd om ze eens in het echt te gaan bekijken. Al bij het zoeken naar een stage komt er veel op je af: het schrijven van sollicitatiebrieven, het solliciteren zelf, het idee van het werken bij een groot bedrijf…Wie zegt dat je dit allemaal wel aankan? Begrijpelijk, die stage angst, vindt Pieter Mul, p-opleider en klinisch psycholoog bij de Lentis: ‘Het is een grote stap, van theorie naar praktijk. Je weet van te voren niet zo goed wat je kunt verwachten, het is voor elke beginneling even zweten.’ Maar is het echt zo erg als we van te voren denken? Wat kan je eigenlijk precies verwachten als aankomend stagair in de zorg? Diemensies praat verder met Mul over de zorginstelling Lentis, het solliciteren naar een stage en het stage lopen zelf. “U bent p-opleider, wat houdt dat precies in?”
“
De ‘p’ in p-opleider staat voor psychologie, ik ben dus psychologie-opleider. Bij de Lentis hebben we dertig psychologen postmaster in opleiding. Deze psychologen moeten begeleid worden en daar ben ik verantwoordelijk voor. De meeste worden opgeleid tot gezondheidspsycholoog, maar er zijn ook mensen die psychotherapeut, klinisch psycholoog of klinisch neuropsycholoog willen worden. Daarnaast hebben we ongeveer 25 pre-master psychologiestagiaires per jaar.”
“Voor alle duidelijkheid: wat is Lentis precies?”
“
Lentis is een nieuwe naam voor wat vroeger de GGZ was, een zorginstelling voor mensen met psychische of psychiatrische problemen. Voor verschillende problemen hebben we ook verschillende afdelingen. Zo hebben we bijvoorbeeld Dignis, de zorggroep voor ouderen, Forint, de afdeling forensische psychologie, en Linis, waar langdurige hulp verstrekt wordt. Daarnaast bestaat ook PsyQ, een ambulante zorginstelling voor volwassen die kortdurende psychische hulp nodig hebben. Zuid-Laren is onze hoofdvestiging, maar bovengenoemde afdelingen zijn verspreid over de hele provincie Groningen te vinden.”
“Hoe zit het met stage lopen bij de Lentis?”
“
Je kunt eigenlijk bij alle afdelingen van Lentis stage lopen. Dit wil niet zeggen dat er meteen duizend stageplaatsen zijn; afgelopen jaar waren er nog geen vijfentwintig stagiairs. Om in aanmerking te komen voor een stage is het belangrijk dat je een master in klinische- of ontwikkelingspsychologie doet. Meestal worden er ook selectieprocedures gedaan en dan is het belangrijk dat je de goede klinische vakken gekozen hebt – vakken als gesprektechniek, diagnostiek, psychopathologie. Het gaat er bij de selectie vooral om dat je affiniteit hebt met de klinische kant. Bij de selectiegesprekken wordt ook gelet op je houding: je moet een bepaalde ‘rijpe’ uitstraling bezitten waarmee je de cliënten tegemoet kan treden. Het hebben van een ‘personality’ is dus zeker belangrijk.”
“Wat voor tips kunt u studenten geven die op zoek zijn naar een stage?”
“
Maak verschil: alle studenten die solliciteren hebben hun vakken al klaar en zijn dus in principe slim genoeg om aan de slag te gaan. In die zin verschillen ze weinig van elkaar. Het is daarom goed als je er dingen naast hebt gedaan. Met dingen ernaast doen bedoel ik bijvoorbeeld het je inzetten voor je studie- of studentenverenging, vakantiewerk bij een zorginstelling, of werk in het buitenland. Kortom: activiteiten waardoor je net een beetje meer ervaren in de wereld gaat staan. Daarbij wil ik benadrukken dat het bij het zoeken van een stage belangrijk is dat je je net breed uitgooit en dat je niet al je hoop op één instantie te vestigt.”
10
Jaargang 41 editie 3
“Hoe ziet een gemiddelde stagedag er hier uit?”
Auteur Carlijn van Munster
“
Je stage dag begint om half negen, vaak rustig met een kopje koffie of thee. Vanaf dat punt af is je dag over het algemeen gevuld met psychodiagnostiek, dus het testen van cliënten. Het afnemen van testen levert een gestructureerde situatie met cliënten, waardoor je een beetje vertrouwd kunt raken met mensen die hulp nodig hebben. Dit gaat bewust op deze manier, omdat de omgang met cliënten in het begin vaak nog wat onwennig is. Bij de psychodiagnostiek hoort ook het schrijven van rapporten en het verkrijgen van een diagnostiek-aantekening – een soort van onderzoekscertificaat bij het NIP, dat je verkrijgt na het afronden van drie goede psychologische onderzoeken. Verder is er twee keer per week er een cliëntbespreking in teamverband, waar ook de stagairs bij worden betrokken. Mocht je je na een tijdje al wat vertrouwder voelen met de cliënten, dan kan het zo zijn dat je voor korte tijd ‘echt’ iemand mag begeleiden. We vragen onze stagairs over het algemeen parttime en wat langer te komen werken, want als je fulltime komt dan heb je in eerste instantie misschien wat teveel te verteren. De ervaring leert dat het beter is het te spreiden, omdat je moet wennen aan de hoeveelheid problemen – je moet er niet helemaal somber van worden natuurlijk.”
“Word je zo snel somber van dit werk, dan?”
“
Nee, want na een tijdje went het dus wel. Als je de zoveelste depressieve persoon voor je hebt zitten, dan ben je daar natuurlijk niet meer zo van onder de indruk. Soms kunnen ervaringen alsnog wel schokkend zijn, dan is het belangrijk om dit te delen met het team waarmee je werkt. Je moet de problemen niet mee naar huis nemen willen nemen: als je merkt dat je ‘s avonds nog aan het nadenken bent over je cliënten, dan moet je dat eigenlijk de volgende dag even bespreken met een collega. Je bent nooit alleen in dit vak, je team werkt als een vangnet.”
“Ik ben bezig met mijn stage en ben bijna afgestudeerd, wat nu?”
“
Als je klinisch psycholoog wordt, dan is het over het algemeen goed ook de GZ-opleiding te doen. Wil je een GZopleiding kunnen doen, dan is het belangrijk tijdens je stage al te gaan netwerken: dit levert contacten op voor zogenoemde ‘sprokkelbanen’, banen die je in de periode tussen het studeren en de GZ-opleiding kunt gaan doen. Zonder deze sprokkelbanen kan het nogal eens lastig zijn in aanmerking te komen voor een GZ-opleiding zelf! Door hard te werken op je stage laat je een goed visitekaartje achter, waardoor mensen je zullen herinneren. Je moet je best doen, want er zijn twee of drie keer zoveel studenten die afstuderen ten opzichte van de markt voor klinische psychologen. Landelijk zijn er meer dan 3000 mensen die opgeleid willen worden tot GZ-psycholoog, maar jaarlijks zijn er slechts 650 opleidingsplaatsen vrij. Ook voor studenten die niet persé de GZ-opleiding willen doen geldt dat het handig is om te gaan netwerken tijdens je stage: de contacten die je dan opdoet zijn handig voor een eventuele latere baan.”
“Stage lopen, iets om zenuwachtig voor te zijn?”
“
Het is logisch dat je zenuwachtig bent, er komen veel nieuwe dingen op je af. Iedereen die hier nu rondloopt heeft staan zweten in het begin, dat hoort er nou eenmaal bij. Maar als je er objectief naar kijkt is dit in feite niet anders dan de stappen die je hebt gezet in het verleden: je bent al op kamers gaan wonen, je bent in je eentje gaan studeren in een misschien wel vreemde stad – dat was allemaal nieuw en eng en het is je allemaal gelukt, dus waarom zou dit niet lukken? Je weet wel dat je belangstelling voor het soort werk hebt, anders ben je het niet gaan studeren. De potentie heb je, dus daar hoef je ook niet aan te twijfelen… In een enkel geval blijkt dat het werk niets voor de student is, maar over het algemeen vinden de meeste studenten het fantastisch om ‘echt’ aan de slag te mogen. Een stage werkt namelijk boven alles heel verhelderend; nadat je stage gelopen hebt, weet je veel beter waar je krachten liggen.”
februari 2011
11
Auteur Myrthe Scheenen
Gezond leven doen we later wel VIP-congres 2010: Student en gezondheid, waar genieten de grens bereikt Voel jij je weleens moe en heb je veel moeite met vroeg opstaan? Zit je wel eens niet zo lekker in je vel? En studeer je toevallig nog? Ja? Ah, dat verklaart veel. Studenten zijn vergeleken met hun werkende leeftijdsgenoten namelijk een stuk ongezonder. Vreemd, want van hoog opgeleide jonge mensen in de kracht van hun leven zou je toch verwachten dat ze met weinig gezondheidsproblemen te kampen hebben. Althans, in theorie. Want studenten staan nou niet bepaald bekend om hun verantwoordelijke levensstijl en gezonde e e t g e w o o n t e s . Studentenarts Peter Vonk maakt zich dan ook grote zorgen, in het bijzonder omdat studenten voor hun klachten niet of zelden hulp zoeken. Interessant is de vraag of de zorgen van de studentenarts terecht zijn. Want is het nou echt zo slecht gesteld met de studenten? Op het congres van de VIP over student en gezondheid werd hier door een aantal sprekers vanuit verschillende perspectieven aandacht aan besteed. Wat betreft de slaapritmes zijn veel studenten in ieder geval niet gezond bezig, aldus chronobiologe Marijke Gordijn. Zij deed onderzoek naar de slaapgewoontes van studenten en concludeerde dat veel studenten er een zeer onregelmatig- en vooral laat 12
Jaargang 41 editie 3
slaappatroon op nahielden. Marijke Gordijn maakt onderscheid tussen de avond- en ochtendmensen, waarbij het slaappatroon van een ‘late chronotype’ (laat slapen, laat opstaan) trager is dan die van het ‘vroege chronotype’ (vroeg slapen, vroeg opstaan). Slecht nieuws voor de vroege types, want na een avondje stappen zullen die waarschijnlijk volgens hun normale ritme weer vrij vroeg wakker worden. Voor de types die wel een gat in de dag slapen is er echter ook geen reden tot juichen, want het idee van ‘slaap inhalen’ is een illusie. Onregelmatige slaappatronen zorgen dus bij iedereen voor vermoeidheid en concentratieproblemen. In het verkeer zorgt dit voor ongelukken, bij studenten vooral voor studievertraging. Want wie gaat er na 3 uur slaap nou naar een college dat om 9 uur begint? En hoe zit het met het alcoholgebruik onder studenten? De cijfers liegen er niet om: Studenten drinken gemiddeld 16 glazen in de week en als ze lid zijn van een studentenvereniging zijn dit gemiddeld 23 glazen. Iedereen weet dat alcohol schadelijk kan zijn, maar gezellig in de kroeg zal waarschijnlijk niemand willen denken aan al die afstervende hersencellen. Volgens professor Arie Dijkstra is vooral het binge drinking zeer
schadelijk voor de gezondheid. “Je kunt beter veel drinken verspreid over de week, dan in één keer heel veel”, grapt hij. Helaas is er slecht nieuws voor de instanties die dit type alcoholgebruik terug willen dringen: zolang er bij de studenten niet een motivatie bestaat om minder te gaan drinken is de kans klein dat ze hun drinkgedrag gaan aanpassen. Over het algemeen dus slecht nieuws voor de huidige studenten, want het structuurloze leven met alcohol en onvoldoende slaap breekt ons blijkbaar op. Bij sommigen leidt het zelfs tot studievertraging. Maar opmerkelijk genoeg geven veel sprekers op de lezing toe in hun studententijd ook niet vroeg naar bed gegaan te zijn, ongezond te hebben gegeten en ook hun deel aan feestjes te hebben gehad. Toch zijn al deze mensen nu artsen en professoren met een bloeiende carrière. Studentenarts Peter Vonk krijgt dan ook de vraag vanuit de zaal of het nou echt zo erg is, al die vermoeide en depressieve studenten. Wordt het probleem niet overdreven? Een studententijd is immers maar kort, daarna is er tijd zat om verantwoordelijk te leven. De vraag zorgt voor gelach in de zaal. Accepteren dat gezondheidsklachten gewoon bij het studentenleven horen is natuurlijk één manier. Peter Vonk benadrukt echter dat wie zich hier niet bij neer wil leggen, niet moet schromen een afspraak te maken bij de studentenarts. Website studentenarts: www.ik-student.nl
Auteur Fionneke Bos
Bah...
ben je weer die belangrijke afspraak met je vriend vergeten. En ondertussen loop je wel de hele tijd te stressen over dat belangrijke tentamen dat je niet hebt gehaald. Waarom vergeten we dingen die we niet willen vergeten en herinneren we ons dingen die we het liefst zo snel mogelijk uit ons geheugen zouden willen bannen? Waarom kunnen we onszelf wel trainen in herinneren, maar niet in vergeten? In zijn nieuwe boek getiteld Vergeetboek schrijft onze eigen hoogleraar Douwe Draaisma over de wondere wereld van het vergeten.
Douwe Draaisma
Vergeetboek
Zo vertelt hij bijvoorbeeld over de bijzondere zaak van Henry
herinnering intact aantreffen. Inmiddels weten we dat lang
Molaison (H.M.), de man die na een fatale hersenoperatie
niet alles wordt opgeslagen in het geheugen. Gebeurtenissen
alleen nog maar in het nu leefde. H.M. had nog wel een paar
van tien jaar geleden zul je alweer vergeten zijn, en anders
herinneringen van voor de operatie, maar kon geen nieuwe
zijn ze waarschijnlijk sterk vertekend geraakt door de
herinneringen aanmaken. Een tochtje naar de supermarkt
jaren heen. Herinneringen zijn sterk onderhevig aan tijd en
was voor hem bijna een wereldreis, want tegen de tijd dat
veranderen in de loop van je leven. Een oude herinnering aan
hij er was aangekomen was hij alweer vergeten hoe hij daar
een vriend die je eens liet zitten kan een paar jaar later in een
gekomen was en wat hij er moest doen. Gesprekken die hij
heel ander daglicht komen te staan als hij je vertelt hoe de
had gevoerd was hij een aantal minuten later weer kwijt, als
vork werkelijk in de steel stak.
hij het gras aan het maaien was en daar even bij gestoord werd, vergat hij het vervolgens af te maken. Het bijzondere was dat hij wél dingen kon leren, hij wist dan alleen niet meer hoe hij ze geleerd had.
Draaisma kan als geen ander moeilijke wetenschappelijke taal omzetten in interessant, luchtig leesvoer. De meeste onderwerpen ben je tijdens je studie vast wel eens tegen gekomen, maar het kan geen kwaad om dit nog eens op een
Daarnaast maakt Draaisma
heldere, duidelijke manier uitgelegd te krijgen.
korte
een
Het leukst zijn toch vooral de vragen die eigenlijk heel logisch
aantal hardnekkige mythen,
zijn, maar waar je zelf (tot je eigen verrassing) nog nooit zo
zoals de gedachte dat al je
goed over na hebt gedacht. Waarom ben je bijvoorbeeld
herinneringen
voorgoed
ochtends je dromen grotendeels vergeten, terwijl je nog wel
bewaard blijven. Sigmund
een vaag idee hebt waar het over ging? Waarom herken je je
Freud introduceerde begin
ouders feilloos op een foto van tien jaar geleden, maar kan je
twintigste eeuw zijn ideeën
ze zonder foto niet zo herinneren? Aan de hand van deze en
over ‘total recall’: alles wat je
talloze andere voorbeelden probeert Draaisma een overzicht
ooit hebt meegemaakt wordt
te geven van de bestaande ideeën over vergeten. Eén ding is
in je brein opgeslagen en
zeker, zijn boek zal zeker niet snel vergeten worden!
metten
met
‘s
beschermd door zogenaamde ‘dekherinneringen’. Hij vergeleek het met Pompeï, de stad die - eeuwen nadat een vulkaanuitbarsting het onder as bedolven had - werd opgegraven en nog nagenoeg intact was. Volgens Freud moest je ook in het geheugen de ‘as’
Nieuwsgierig geworden? Vergeetboek van Douwe Draaisma ligt nu voor € 19,95 in de boekwinkels!
van de herinnering af zien te peuteren en dan zou je de februari 2011
13
Lexicomlezing: DIS
Auteur Vera Panjer
Op dinsdag 30 november organiseerde de Lexicom in café De Spieghel een lezing over dissociatieve identiteitsstoornis, oftewel DIS. Deze stoornis stond vroeger ook wel bekend als meervoudige persoonlijkheidsstoornis en houdt kort gezegd in dat een persoon als gevolg van een trauma meerdere persoonlijkheden ontwikkelt. Een heftig onderwerp, en om dit onderwerp toe te lichten had de Lexicom zowel een traumatherapeute als twee ervaringsdeskundigen uitgenodigd.
Schulz,
waarin de persoon op dat moment leeft. Er
probeerde eerst duidelijk te maken hoe
wordt dan bijvoorbeeld een persoonlijkheid
DIS ontstaat. Hiervoor gebruikte ze het
gecreëerd die heel nuchter om kan gaan
voorbeeld van een madeliefje dat in een
met gevaarlijke situaties.
De
traumatherapeute,
Claire
storm had gestaan terwijl het groeide. Hierdoor zijn enkele blaadjes van de bloem afgerukt en zijn dus niet meer verbonden met de kern. De storm in haar voorbeeld staat voor langdurige, ernstig traumatiserende
omstandigheden.
DIS
kan alleen ontstaan als een persoon als kind, onder de leeftijd van 6 jaar, voor lange tijd onder dit soort omstandigheden heeft geleefd, zonder dat er iemand was die continu hulp kon bieden om die omstandigheden te verwerken. Mevrouw Schulz vertelde dat wanneer iemand zo’n schokkende gebeurtenis meemaakt, die persoon dan te vergelijken valt met een auto waarin zowel volop gas wordt gegeven maar ook volop wordt geremd. Dit is de twijfel die ontstaat wanneer iemand wil vechten of vluchten om iets te doen aan de situatie die is ontstaan. Er bevindt zich op dat moment heel veel energie in de persoon, als gevolg van de adrenaline die vrijkomt in een dergelijke situatie. Echter, de persoon acht zichzelf niet in staat om zowel te vechten als te vluchten, terwijl de vrijgekomen energie wel ergens heen moet. De energie wordt dan gebruikt om een deel of meerdere delen van de persoonlijkheid af te splitsen, om op die manier om te kunnen gaan met de omstandigheden 14
Jaargang 41 editie 3
Nadat mevrouw Schulz een beeld had geschetst van DIS, beantwoordden twee ervaringsdeskundigen
de
vragen
van
het publiek. Zij vertelden dat ze vrijwel nooit iemand vertellen over hun stoornis, aangezien er nog een behoorlijk taboe op ligt in Nederland. Mensen vinden het
andere delen van haar persoonlijkheid aan haar trekken laat komen, door bijvoorbeeld meerdere tv’s aan te zetten en in te schakelen op programma’s die bepaalde delen van haar graag willen zien, of door meerdere boeken tegelijkertijd te lezen die elk bij een interessegebied aansluiten van één van haar persoonlijkheden. Ze geeft aan dat, omdat een DIS-patiënt gedurende de dag die andere persoonlijkheden moet onderdrukken, ’s nachts deze persoonlijkheden een beetje de overhand krijgen. Soms worden DIS-patiënten dan ook erg vermoeid wakker.
vaak een beetje eng om te horen, ook omdat er in de media een beeld wordt geschetst dat niet al te flatteus en correct is; denk maar aan films als Psycho. Alleen mensen die ze echt vertrouwen, of waarbij het noodzakelijk is dat ze weten wat er speelt, vertellen ze over hun stoornis; soms weten hun vrienden dus zelfs niet dat zij aan deze stoornis lijden. Het was daarom extra bijzonder dat ze bereid waren om te komen vertellen over DIS op deze avond. Beide sprekers hebben op dit moment niet veel last meer van hun klachten, dankzij effectieve therapie. Wel geven ze aan dat de klachten op sommige momenten toch weer opspelen, bijvoorbeeld wanneer ze veel stress ervaren. Ze hebben immers als kind geleerd om in dat soort situaties op een bepaalde manier te reageren, namelijk door een andere persoonlijkheid aan te nemen, en zijn geneigd dat dan ook te doen. De vrouwelijke spreker vertelde dat ze soms een dag vrij neemt van haar werk en dan alle
Na deze avond is het voor mij iets duidelijker geworden wat DIS precies inhoudt. Het is, nog steeds, voor iemand die geen last heeft van dergelijke klachten erg moeilijk om je voor te stellen wat het betekent om meerdere persoonlijkheden te hebben en, zoals één van de ervaringsdeskundigen vertelde, tegen jezelf te moeten vechten als je je klachten nog niet onder controle hebt. Claire Schulz sloot haar verhaal af met een citaat, bedoeld om toekomstige therapeuten te helpen met het omgaan met patiënten met DIS. Ze gaf ons mee dat dit mensen zijn die zeer ernstige omstandigheden hebben moeten doorstaan als kind en een effectief en creatief mechanisme hebben gevonden om hiermee om te gaan. Daarom moet je, als therapeut, een diep respect voor deze mensen tonen, geduldig zijn en zacht. Een mooie boodschap om mee te nemen in een eventuele toekomstige loopbaan als traumatherapeut!
Koekjes Hij had zin in een koekje. Hij had nog maar weinig gegeten, maar dat was niet de reden. Hij had plotseling gewoon erg zin in een koekje. Dat kan toch? Wat was daar nou mis mee. Dat waren de woorden waar hij zichzelf mee gerust stelde. Hij pakte het doosje. Hij haalde er een van de twaalf zakjes uit. Twee koekjes per zakje. Hij trok het zakje met een vloeiende beweging in één keer open. Toch had hij niet geheel langs de scheurlijn gescheurd. Dit frustreerde hem. Maar hij kwam voor het koekje, niet om het zakje zo mooi mogelijk te scheuren. Hij greep het bovenste koekje stevig vast. Het kruimelde een beetje tussen zijn vingers. Het laagje chocola op de bovenkant smolt een beetje door de warmte van zijn vingertoppen. Hij probeerde het koekje nog van hand tot hand over te pakken zodat het niet zo snel zou smelten, maar het was al te laat. Zijn vingers waren donkerbruin; pure chocola. Hij keek naar het koekje. Op de verpakking stond melkchocolade.
‘De chocola irriteerde de binnenkant van zijn wang.’
Hij frommelde het koekje naar binnen. Hij verspreidde het kruimelige geheel door zijn mond. Zijn tong schuurde over het graan. De chocola irriteerde de binnenkant van zijn wang. “Goede chocola”, dacht hij terwijl hij smakte.
Auteur Alexander Meijer
Hij begon harder te ademen. “Niets aan de hand”, zei hij tegen zichzelf. Maar er was wel iets aan de hand. Iets heel vreemds. Hij besloot dat hij misschien maar beter kon gaan slapen. Hij wilde het zakje weer terug in de doos stoppen maar hij kon het doosje niet vinden. Hij keek rond. Niets. Hij stond op om te kijken of het onder zijn stoel was gevallen. Niets. Hij keek naar zijn handen. In de een het zakje koekjes. In de ander het doosje. “Ik word oud.”, dacht hij. Hij legde het zakje neer om met zijn andere hand het karton open te vouwen. Het ging niet. Het doosje was dicht. Hij paniekte een beetje. Hij besloot het zakje maar gewoon naast het doosje op de plank te leggen. Hij greep naar het tafeltje maar voelde niets. Er lag niets op het tafeltje. Hij stond op en liep naar de plank om het doosje terug te leggen. Maar toen hij vlak voor zijn kast stond waren zijn handen ineens leeg. Hij draaide zich om en keek weer naar het tafeltje. Daar lag het doosje. Hij liep terug maar toen hij aankwam was het ineens verdwenen. Hij draaide zich weer naar de plank. Daar lag het doosje. ‘Melkchocolade’ stond erop. Hij rende naar de wasbak en kotste. Hij gooide daarna snel wat water in zijn gezicht. Opeens viel het hem op dat zijn vingers nog steeds bruin waren. Van de chocola. Hij waste zijn handen met zeep en greep naar de handdoek. Maar zijn handen waren droog. Daar eindigde het. Hij trok het niet. Hij ging op zijn bed liggen en viel in slaap, niet wetend wat hem zojuist was overkomen. Noch wist hij dat hij niet in zijn bed zou wakker worden de volgende morgen. Noch wist hij wat de dokter zou zeggen als hij de resultaten van de MRI-scan zou bekijken.
Nadat hij het koekje had doorgeslikt likte hij de kruimels van zijn kin en lippen. Hij keek om zich heen. Nog eentje kon geen kwaad. Het was niet erg, “Ik bedoel, ze komen in verpakkingen van twee.”, zei hij tegen zichzelf: “Wat moet ik dan doen? Het andere koekje laten liggen? Dat zou zonde zijn, het is al uit zijn verpakking.” Deze woorden maakten hem rustig. Hij mocht het doen. Hij had een excuus. Het was niet erg. Hij greep naar het plastic zakje waar het andere koekje in zat. Hij pakte het op van het tafeltje naast hem. Hij wilde het koekje eruit halen maar het zakje werkte niet mee. Hij frommelde het tussen zijn handen. Opeen voelde hij iets geks. Er zaten nog steeds twee koekjes in het zakje. Had hij geluk en zaten er misschien drie koekjes in het zakje? “Een fabrieksfoutje misschien?” dacht hij. Hij deed alsof er niets aan de hand was en vervolgde zijn poging een koekje uit het zakje te schudden. Maar het zakje was dicht. Ongeopend. februari 2011
15
Auteur Ruud Wassink
Het Zwijgen
Afgelopen november presenteerde Theun 2009/2010 ‘Het Zwijgen’. Een toneelstuk georganiseerd door de Theun toneelcommissie, onderdeel van de VIP en geregisseerd door Henk van de Veen.
Het Zwijgen. De interpretatie van deze titel brengt een dikke grijze
erg goed tot zijn recht. Niet te vol, niet te leeg. Net als vorig
regenwolk met zich mee die nog niet eerder in eenTheunvoorstelling
jaar opende het stuk niet op de vloer maar op de balustrade die
is gezien. De thematische titel kwam op verschillende manieren
de vloer omringt. De personages liepen langs elkaar heen met
terug in het stuk: niet één, maar elk personage had wel iets te
tandenborstels en koffers. Het was tijd om naar bed te gaan;
verbergen. En zoals het cliché toelaat werden deze verzwegen
de laatste telg van de familie van één broer en drie zussen was
gebeurtenissen allemaal gedurende het verhaal blootgelegd.
eindelijk gearriveerd. Een vereniging van familieleden, omdat
Aangezien ieder personage een ongeveer even grote rol had, op
moeder op haar sterfbed ligt.
uitzondering van een soort geest (Melchior Kanyemesha, waar
Na de eerste scène was al duidelijk dat dit de setting van het
ook meerdere interpretaties van mogelijk waren) na, bracht elk
verhaal was, welke zich uitermate goed leende om de personages
personage zo zijn
gedurende het verhaal uit te diepen. Een opeenhoping van zulke
eigen vrachtlading
diverse persoonlijkheden kan namelijk niet goed gaan en moet
aan puzzelstukjes
ook vroeger niet gemakkelijk zijn geweest. Misschien een tikkeltje
voor de rode draad.
onrealistisch, zoveel problemen en zulke diverse personages
Een rode draad zeg
opeengestapeld, maar dat mag de tragedie niet drukken. Dan nu
ik? Richting het
de personages. Allereerst hebben we de naar Frankrijk gevluchte
einde werden op
praatgrage Guusje (Julia Brugman), de middelste van de drie
exponentiële wijze
zusjes die, zo blijkt uit het verhaal, misschien wel het meest
puzzelstukjes
op haar lever had en heeft. Niet alleen vroeger ging het één en
aangelegd,
dus
ander mis, ook in het heden gebeurde er nog van alles tijdens het
misschien dat een rood spinnenweb een beter begrip van de
toneelstuk. Daarnaast is er de jongste telg van de familie, Fran
situatie geeft. Een rood spinnenweb van familietragedies.
(Kiki Nierop), die, zoals het programmaboekje ook omschreef,
Het licht ging uit. De mensen in de zaal werden stil en alleen het
een emotioneel geladen persoonlijkheid heeft en doet wat ze wil.
tikken van de klok doorbrak die stilte. Tik, tik, tik, tik. Het decor
Het programmaboekje voegde daar aan toe dat ze die ‘wil’ zowel
zag er erg goed uit. Twee lekkere huiskamerstoelen; van die luxe
schreeuwend als huilend uit. Geloof me, alleen ‘huilend’ was
klassieke stoelen die alleen je grootmoeder nog heeft staan,
hier ook prima op zijn plaats geweest, want zij had de komische
verdeeld over beide kanten van het decor en een mooie grote
eigenschap elke keer te huilen bij het noemen van moeders
eettafel. Doordat het OUTheater (de plek waar dit alles afspeelde)
sterfte. Dit en enkele andere herhalingen gaven naast alle zware
een mooi, grote vlakke vloer heeft, kwam deze decorsetting 16 Jaargang 41 editie 3
gebeurtenissen ook een komische noot aan het stuk.
n
orig
De oudste van de drie zussen, Sophie, werd gespeeld door
de aandacht vast te houden en het verhaal te blijven volgen.
die
Myrthe Maatman. Ze speelde een typische huismoeder die
Gelukkig kwam het maar enkele keren voor dat dit gebeurde,
met
nagenoeg alle schijn van controle was verloren, maar die
dus het mocht de uiteindelijke pret niet drukken. Is het erg dat
aan;
onverhoopt toch bleef zoeken. De zoektocht naar geluk en het
dit alles niet perfect was? Nee. Absoluut niet. Het toneelstuk
was
feit dat dit een hopeloze zoektocht is kwam bij haar het meest
vermaakte en dat is uiteindelijk het belangrijkste. De stijgende
mdat
naar voren en werd in mijn opinie ook net iets beter gespeeld
lijn die Theun sinds vorig jaar heeft ingezet was dit jaar duidelijk
dan de andere spelers. Een mislukte zoektocht naar geluk
terug te zien en daarmee is hopelijk een statement gemaakt
het
hoor ik u denken? Geen enkele speler is aan het einde van het
naar volgende producties. Theun 2009/2010 heeft opnieuw
ages
stuk beter af dan aan het begin van het verhaal; ter illustratie:
bewezen dat amateurtoneel op hoogwaardige wijze kan
ulke
Sophie krijgt een miskraam aan het einde van het verhaal. Als
worden neergezet en hopelijk blijven we de komende jaren op
moet
laatst hebben we nog de enige zoon uit de familie; Justus, de
een positieve manier verrast worden.
eltje
homo (Maurice Kleine). Een homo die (mijn dank is groot) niet
ages
als karikatuur werd neergezet, maar juist als de typische man
n nu
in de familie. Deze injectie van testosteron zorgde natuurlijk
chte
voor de nodige botsingen, vooral tussen Justus en Sophie,
drie
maar dat kon ook niet anders.
eest
Was dit alles perfect gespeeld? Nee, daar wil ik best eerlijk over
n en
zijn. Ik vond niet iedereen even sterk in zijn rol. De grootste
het
kanttekening die ik wil zetten is het feit dat tijdens sommige
Fran
scènes echt te snel of te onduidelijk werd gesproken. Dat was
eef,
jammer, want daardoor is het erg lastig voor het publiek om
wil.
owel
was
sche
ders
ware februari 2011
17
Diemensies’ Z oals in elke editie van Diemensies sturen wij een tweetal Diemensies-mensen op pad om te eten met een bekendheid (of onbekenheid) binnen de faculteit gedragsen maatschappijwetenschappen.Dit maal houden we een bijzondere POT, nl. we gaan lekker eten met de gehele redactie van ons eigen blaadje. Dit naar aanleiding van een groepsweekendjeop Schiermonnikoog, een iets-vaker-danjaarlijks gebruik, en één van de weinige kansen om de gehele redactie bij elkaar te zien.
W
e stonden op het dek van de veerboot, en de bittere kou drong door tot op ons ondergoed. Bestemming Schiermonnikoog. Lekker uitwaaien was het idee, maar half bevriezen bleek het resultaat. Maar het zou niet lang meer duren voor wij werden verlost van dit winterse weer.
POT
Auteurs: Susanne Dieudonné en Alexander Meijer
nooit zulke gigantische pannen gezien, maar dat was niet erg, want wij hadden gigantische honger. De eters telden elf man sterk. Het kookteam bestond uit; Susanne als chef, Edo kookte pasta en raspte met tegenzin de kaas, Vera sneed paprika’s en Ruud liet een traantje over een stel uien. Susanne commandeerde vanuit de keuken dat de tafeldekkers aan de slag moesten. Iedereen zat lekker spelletjes te doen en er werd gerookt aan de bar. Luie mensen lagen her en der. Het eerste biertje werd door Albert geopend. Excuses, het was geen bier, het was Schultenbräu; dat drink je läu (Inside joke). Halve liter na halve liter ging er doorheen. Koffie smaakte ons ook goed, vooral na het eten. Gerjon bleek aan het einde van het weekend de chef-koffiezetter. In totaal heeft hij misschien wel 30 potten koffie gezet. De afwisseling tussen goud en zwart viel ons goed.
links: Marjan, reachts: Vera Na een korte fietstocht kwamen wij aan op boerderij ‘de Branding’. Het was laat, de schemer begon in te vallen. Bij aankomst schoot de kookploeg meteen de keuken in. Met messen stonden wij in de aanslag om de groenten en het vlees te bereiden. Moeder overste, also known as Susanne, was de chefkok. Onder haar toezicht werden de paprika’s en de courgettes zorgvuldig gesneden en gekruid. Je hebt nog 18
Jaargang 41 editie 3
Hongerig doken we op de iets te melige pasta. Edo had weer eens niet opgelet tijdens het koken. Maar het kruidige gehakt was zo smakelijk dat zelfs de vegetariërs het zalig vonden. Ruud en Carlijn eten normaal gesproken geen vlees, maar guur weer maakt hongerig. Ze bezweken onder de geuren en de groepsdruk, een dodelijke combinatie. Rudolf was de man van de boodschappen. Maar niet zomaar boodschappen. Het is hem werkelijk gelukt om iedereen te verassen met producten van golden power tot hagelslag. Van plafondjambon (ham) tot aan wijnen in alle soorten en maten. Alle lagen van de piramide van Maslow kwamen langs. Hij heeft ons op alle fronten weten te bevredigen. Rudolf, wij danken u.
’
Toen brak het gevecht los. De afwasploeg moest gevormd worden. Toch weten altijd mensen zich weer te drukken. Spetters sop vlogen door alle hoeken van de keuken, en gelukkig kwam alles weer veilig terug in de kast. Zondag, na een mooie avond in de plaatselijke kroeg, de Toxbar, begon de grote schoonmaak om een uur of één. Nadat iedereen zijn roes had uitgeslapen moesten we aan het werk. De instelling was in één woord: Luiheid. Gelukkig hadden we Susanne als moeder van de groep die ons flink aanpakte als we weigerden werk te verrichten. Albert heeft op het allerlaatst zijn aandeel in het geheel toch vervuld door de herentoiletten te boenen. En wij kunnen met zekerheid stellen, dat was geen pretje. Het befaamde recept
Pasta voor 11 personen BENODIGDHEDEN:
links: Edo, rechts: Ruud Rudolf en Suus hebben er voor gezorgd dat iedereen weer veilig, voldaan en enigszins gezond (katers niet meegerekend) aankwam bij de boot. Op de kade hebben we nog even een laatste groepsfoto gemaakt. Op de boot werd voor het eerst echt bier (in plaats van Schultenbräu) gedronken, een lekkere koude Heineken, om het weekend goed af te sluiten. De busreis was ons bijna fataal: een dikke kater, geen zuurstof en geen ruimte. Kortom te veel mensen in een te kleine bus. Maar we leven nog en we zijn weer thuis, eind goed al goed. Het was een briljant weekend. Wij bedanken hierbij nog even de redactieleden voor hun inzet en hun gezelligheid!
3 zakken pasta 3 paprika’s (1 groen, 1 geel, 1 rood) 1 courgette 5 uien 4 potten rode saus 1,5 kg rundergehakt
Peper en zout naar eigen smaak RECEPT:
Breng een grote pan water aan de kook voor de pasta. Snijdt ondertussen de paprika’s, courgette en de uien in fijne blokjes. Rul de gehakt in een grote wokof hapjespan. Als je water kookt, voeg de pasta toe en houd de kooktijd die op de verpakking staat aan. Voeg de groentes toe aan het gehakt en roer goed door. Laat eventjes sudderen. Voeg de saus toe en laat het geheel, al roerend, zachtjes pruttelen. Haal het geheel van het vuur als je pasta klaar is en eet smakelijk!
En natuurlijk de gehele redactie... februari 2011
19
-advertentie-
