Thema: Groen. Diemensies. vakgroepsblad Psychologie

Thema:

Groen

Diemensies

vakgroepsblad Psychologie

COLOFON

INHOUDSOPGAVE

Jaargang 43, Editie 3

[DIEMENSIES] is het huisblad van de opleiding Psychologie van de Rijksuniversiteit Groningen en werkt samen met de studieverening VIP. Diemensies verschijnt zes maal per jaar in een oplage van 750 en wordt gratis verspreid.

Prikbord 4

[KOPIJ] ontvangt de redactie bij voorkeur per e-mail. Kopij kan ook ingeleverd worden in het postvakje van Diemensies bij de portiersloge of in de VIP kamer. De redactie behoudt zich het recht voor stukken in te korten, fouten te verbeteren en/ of kopij niet te plaatsen. [BESTUUR] [VOORZITTER] Fionneke Bos [EINDREDACTEUR] Tamarinde Haven [PENNINGMEESTER] Phil Hulscher [SECRETARIS/PROMO] Ingrid Hekman [ILLUSTRATIE] Roos Cornelius [FOTOGRAFIE] Ilse Noordhof [LAYOUT] Alexander Meijer Ingrid Hekman Tim Maan [REDACTIE] Alexander Meijer Anne Varvik Anne van Vliet Carlijn van Munster Coosje de Vries Fionneke Bos Ingrid Hekman Myrthe Scheenen Phil Hulscher Roos Cornelius Rudolf Leermakers Ruud Wassink Tamarinde Haven Tim Maan [ADRES] Psychologisch Instituut Heymans M. 0032 Grote Kruisstraat 2/1 9712 TS Groningen [E-MAIL] [email protected] [INTERNET] www.diemensies.nl [TELEFOON] 06-42535566 [©2013] Diemensies Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, op-namen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.

VOORWOORD

Psychologiestudenten

“Zijn vuisten met het grijze haar steunden op het blad, het volle gewicht van zijn zware bovenlijf drukte op zijn vuisten, ze kregen een lomp vlechtwerk van aderen. Hij leek een als mens verkleed monster, een vergrijsde gorilla. Zijn mond opende zich als om een gebrul uit te storten…”

Testpanel 6 Anne Varvik & Alexander Meijer Hé groentje 7 Anne van Vliet Psychologiestudenten en het ik Ruud Wassink

8

Have a nice green day Tamarinde Haven

10

Alles is één 11 Tim Maan

Waarschijnlijk zullen slechts weinigen dit prachtige citaat herkennen uit een beroemd boek uit de

Leven na de Psychologie Coosje de Vries & Anne Varvik

Nederlandse literatuur, namelijk Karakter van F. Bordewijk. Toen ik hier laatst eens over begon haalden mijn zelfs mijn schrijversvrienden verbaasd hun schouders op. “Bordewijk? Dat ken ik niet hoor. Is dat een boek?”

de Stroop test 13 Roos Cornelius

Volgens mij lezen we in deze moderne tijd steeds minder vaak, of in ieder geval op een heel

The outside 14 Phil Hulscher

andere manier. Slechts weinigen zullen de klassiekers gelezen hebben: Reve, Bordewijk, Mulisch en Vestdijk zijn slechts enkele voorbeelden. We skippen snel het nieuws op nu.nl, lezen

en het ik

statusupdates op Facebook en soms willen we ook nog wel de aankondigingen op Nestor lezen, maar een echt boek? Bekijk het maar, met al die hagelwitte pagina’s waar de letters een haast onbegrijpelijke zwarte brij vormen. Lezen associëren we met studieboeken, en die zijn saai. We

Ruud Wassink

kijken veel liever TV.

Wij bij Diemensies goochelen met woorden, maar zijn eigenlijk nog slechts groentjes in ons

p. 8

SPOT: VIP-bestuur 16 Tamarinde Haven & Ingrid Hekman Nieuws Faculteit 18 Nieuws Faculteitsraad 19 Poëzie 20 Tim Maan

schrijverschap in een wereld die steeds minder leest. Wie weet zal ooit een van ons beroemde woorden zoals hierboven neerpennen, en ik vraag me af in wat voor wereld deze woorden terecht zullen komen. Taal is ons belangrijkste communicatiemiddel, maar het gesproken woord neemt

Opiniemensies 21 Fionneke Bos & Ingrid Hekman

steeds vaker de overhand. Zullen we in de toekomst nog iets anders lezen dan de ondertiteling?

The Outside

Kom je buiten spelen? Tim Maan

22

Football and it’s practitioners Ruud Wassink

24

van de kleur GROEN.

Is groen wel zo groen? Ingrid Hekman

25

Je zal je verbazen over hoeveel je met deze kleur kan associëren.

Studievertraging? Dit kan je er aan doen! Coosje de Vries & Ilse Noordhof

26

Liefs,

Vrachtschip 27 Roos Cornelius

Het zijn interessante vragen waar nog niemand een antwoord op heeft, net zo min als op de vraag waar onze studie psychologie uiteindelijk toe gaat leiden. Op veel gebieden zijn we misschien nog zo groen als

Phil Hulscher

gras, op vele andere waarschijnlijk niet. Hoe dan ook, met deze editie laten we jullie kennismaken met de vele kanten

Fionneke

Een oude bok lust nog wel een groen blaadje 28 Anne Varvik

Voorzitter Diemensies

Diederik Stapel: ontsporing Fionneke Bos

2

Jaargang 43 editie 3

12

p. 14

Tim Maan

p. 22

30

Prikbord

Studievereniging Psychologie

nieuws

Carrièreavond Klinische Psychologie

Groningen

Een carrière als klinisch psycholoog, maar nog geen idee hoe je daar kunt komen? De CaraV organiseert binnenkort een carrièreavond, volledig in het teken van klinische psychologie! Inspirerende sprekers zullen

Fun Fact Only about two percent of the world population has green eyes. Green eyes are most commonly found in people with roots from Northern Europe and Nordic countries.

hun verhaal vertellen: over hoe zij gekomen zijn tot waar ze nu zijn, over wat er allemaal mogelijk is met Batavierenrace

klinische psychologie en hoe zij de dagelijkse praktijk ervaren. Daarna zal er nog even de mogelijkheid zijn

Het weekend van 26 tot en met 28 april is er weer de

om te borrelen met de andere gasten en sprekers! Dus

Batavierenrace. Ons VIP-team is daarbij ook dit jaar weer

wil jij je oriënteren op het klinische vlak, dan willen

aanwezig. Kom ze aanmoedigen en daarna meefeesten!

wij jou uitnodigen om dinsdag 26 maart naar Huis de Beurs te komen. Hou voor de exacte tijden en prijzen

Citaat van de maand “Happiness belongs to the self-sufficient.” - Aristotle

onze posters en flyers in de gaten!

Conference of Behavioral and Social Sciences (CoBSS)

Vrijdag 28 februari vond het allereerste Conference of

humanitas

Behavioral and Social Sciences (CoBSS) plaats, een faculteitsbreed congres voor studenten psychologie, sociologie en pedagogiek. Een aantal redactieleden van Diemensies waren ook bij dit congres aanwezig, wat op het laatste moment volledig uitverkocht bleek te zijn. Het werd een dag vol boeiende lezingen van onder andere Trudy Dehue en Bas Haring over Our Unlimited Society, A Challenge for Humanity, het thema van het congres. In de volgende editie meer over dit succesvolle congres, maar de commissie mag zichzelf alvast een schouderklopje geven voor deze interessante, zeer geslaagde dag.

www.humanitasgroningen.nl

T





Daarnaast is het zo dat de markt een aantal verschillende kramen telt. Wij hebben

De steekproef was van beperkte omvang, en zeer beperkte generaliseerbaarheid.

Opmerkingen bij de boodschappenlijst

slechts een willekeurige combinatie vlees-, kaas- en groentekramen gekozen.

Wat verder een rol heeft kunnen spelen was incompetentie van de chef kok,

Wellicht als men een andere combinatie kiest verkrijgt men een ander resultaat.

alhoewel men zou kunnen stellen dat fouten die gemaakt zijn van toepassing

een plastic zak. Vegetarisch gehakt was niet op de markt te halen. De grana

Ook moet nog het probleem van de plastic borden worden benadrukt. Het zou zo

waren op elk afzonderlijk gerecht.

padano kwam in een verpakking van 200 g. bij de supermarkt, maar voor de

kunnen zijn dat de proefpersonen onbewust, of zelfs bewust, beïnvloed werden

vergelijking vermelden we hier de prijs per 100 g. Ook hebben we een aantal

door het verschil in presentatie. Wellicht als men het marktgerecht op het plastic

Hoewel de prijsvergelijking natuurlijk honder procent valide en betrouwbaar is,

kruiden gekocht, maar door onhandige hoeveelheden hebben we besloten deze

bord geserveerd had was de uitslag anders geweest. De gangbare verwachting

is de wetenschappelijk waarde van de smaaktest vrijwel nihil. Genoeg ruimte

niet te vermelden in de prijsvergelijking. Zij speelden dus wellicht wel een rol in

is echter dat het gerecht gepresenteerd op het keramieken bord als lekkerder zou

voor vervolgonderzoek dus. Zelf zouden wij de lezer adviseren lekker naar de

de smaakvergelijking.

worden beschouwd.

supermarkt te gaan, dat is in ieder geval makkelijker en goedkoper en aan smaak

De uien waren groter op de markt. De celderij zat net als bij de supermarkt in

estpanel

zal je waarschijnlijk niets ontbreken.

De mythe van de markt Anne Varvik & Alexander Meijer

Uitvoering Vier pannen met vier exact gelijk ogende sauzen, twee vegetarisch, twee met

mensen al een rustgevende activiteit om gewoon in de natuur te zijn.

vlees. Twee markt en twee supermarkt. De proefpersonen zaten ongeduldig





Product: Pasta bolognese





Deelnemers: De markt en de supermarkt (AH Korenbeurs)





Locatie: Groningen

aan tafel; het was hen absoluut verboden de keuken te betreden. Na wat een

Steeds meer mensen trekken naar de grote stad waar de meeste banen te vinden

verwarrende en ingewikkelde kooksessie bleek schotelden wij elke proefpersoon

zijn. Door deze verstedelijking is er steeds minder groen op straat. Als je mensen

de twee varianten van de bolognese voor. De hypothese was dat de markt-

een foto voorhoudt van twee straten die verschillen in de mate waarin ze groen

variant als lekkerste uit de test zou komen, voornamelijk onder de vleeseters. De geruchten gaan dat een goede student zijn boodschappen doet op de markt.

De vegetarische pot had slechts de groenten en de kruiden als variabelen en we

Dat zou goedkoper en lekkerder zijn dan de supermarkt. Maar de kritische

verwachtten onder de vega’s dus minder eensgezindheid. Wegens gebrek aan

psychologiestudent gelooft dit natuurlijk niet zomaar. Dat moet op een

keramiek serveerden we het supermarktgerecht op plastic bordjes. Zo konden we

wetenschappelijke manier bewezen worden, en dan kan natuurlijk alleen door

ook meteen gemakkelijk bijhouden welk gerecht welke was.

middel van experiment. Diemensies is zo pro-actief geweest dit voor u uit te zoeken.

zijn willen ze liever in de groene straat wonen en zijn ze ook bereid om daarvoor meer te betalen, terwijl deze straten nog geen honderd meter van elkaar af hoeven

Hé groentje!

te liggen. In een ander onderzoek van Alterra Wageningen University & Research centre (UR) wordt er de conclusie getrokken dat kleinschalig groen een bijdrage levert aan de sociale cohesie. Meer groen in de buurt zou namelijk uitlokken om buiten een wandelingetje te maken of een praatje aan te knopen met de

Resultaten

buurman. Groen in de buurt zou volgens het onderzoek mensen beïnvloeden op

Onder de vier vegetariërs was er slechts één die het markt-gerecht verkoos boven

psychologisch, sociaal en economisch niveau, omdat ze duurdere huizen willen

Het experiment

de ander. Onder de drie blind-testende vleeseters was er ook maar één die voor

Om vast te stellen welke van de twee markten de lekkerste producten levert

de markt koos. Wij als onderzoekers, bevooroordeeld dat we waren, kozen beiden

besloten wij bij Diemensies een blinde proefsessie te houden. Wij nodigden onze

ook de supermarkt als lekkerste. In totaal is dat dus twee uit negen stemmen

redactiegenoten uit voor een avond dineren. Het gerecht van onze keuze was

voor de markt. De kaas was apart geserveerd (We gaven hen wel de instructie

Hoe kan kleur nou iemand beïnvloeden? Je zal misschien wel eens eerder gehoord

de natuur ons kan helpen wanneer we hogere cognities moeten gebruiken. De

simpelweg een pasta bolognese, naar (geen grapje) traditioneel italiaans recept.

welke kaas bij welk bord hoorde), en deze kwam iets beter uit de peiling: de

hebben van het fenomeen dat een vrouw in een rode jurk aantrekkelijker wordt

natuur heeft een positief effect op complexe taken. Wanneer je deze zomer zou

Zo bereidden wij dus twee pasta’s, beiden met hetzelfde recept. Alleen één van de

marktkaas werd door zeven van de negen als lekkerste verkozen.

gevonden dan dezelfde vrouw in een blauwe. Blauw zou koel en afstandelijk

studeren in het stadspark in plaats van je te verstoppen in de UB zou je eerder

overkomen, terwijl rood juist zou prikkelen. Een ander mooi voorbeeld is dat de

lastige verbanden op elkaar kunnen zien. Alleen bij simpelere taken kan je beter

huizenprijzen een stuk duurder zijn als er in de buurt een stukje groen te vinden

toch in de UB zitten. Uit een ander onderzoek van de TNO bleek ook dat een

is, in vergelijking met grijze, ‘betonnen’ buurten.

planten op kantoor een positief effect hebben op de werknemers. Ze zijn minder

gerechten kende slechts gerechten van de markt, en de ander van de supermarkt. Conclusie De manier om te testen of de markt inderdaad goedkoper is is simpel, men koopt

De mythe van de markt is inderdaad een mythe. Als men uitgebreid gaat koken

een aantal producten in de supermarkt en vergelijkt de prijs met de soortgelijke

is het voordeliger, gemakkelijker en lekkerder om boodschappen te doen bij de

producten van de markt.

Albert Heijn. Althans, als je pasta bolognese maakt dan.

Welkom in de wereld van groene manipulatie Anne van Vliet

kopen en meer geneigd zijn sociaal contact te zoeken in de buurt

De omgevingspsychologie heeft hier ook onderzoek naar gedaan. Het blijkt dat

snel moe, ontspannen beter en komen zo op betere oplossingen. Kortom, ze Onlangs is er een onderzoek gedaan door de Nederlandse Organisatie voor

worden een stuk productiever van een beetje groen.

Toegepast. Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO) naar de invloed van de Boodschappenlijst

Discussie



Er moet opgemerkt worden dat er nogal wat ontbreekt aan de standaardisatie

Markt: Supermarkt (AH):

Ui 0,59

van het onderzoek. Zo werd er geen vegetarisch gehakt, gedroogde pasta

Selderij 1,49

noch tomatensaus verkocht op de markt. Deze producten werden dus allen

Winterpeen 0,69 Groente totaal: 2,75 2,77 Rundergehakt (500 g)

4,25

2,99

bij de supermarkt vandaan gehaald en deden dus niet als variabelen mee. Maar natuurlijk is een culinair gerecht niet alleen de som der delen, maar een samenwerking van alle ingedriënten. Of het verschil dus daardwerkelijk te proeven was is moeilijk vast te stellen.

kleur van een bepaalde kamer op de creativiteit van de aanwezigen. De kleuren

Alleen wat is de nu oorzaak van onze voorkeur naar groen? Omgevingspsycholoog

die de onderzoekers hebben uitgekozen waren: blauw, groen en rood. Helaas

Agnes van den Berg beweert dat mensen een duidelijke evolutionaire voorkeur

kwamen er geen bijzondere effecten uit de kleur blauw. Alleen het effect van

hebben voor een savanneachtige omgeving. Dit zou komen door diepte,

prikkelend rood was hier inderdaad aanwezig. Dit kwam naar voren doordat

halfopenheid en groepjes bomen. Deze zijn perfect om bij te schuilen en waren

de mensen in de rode kamer met de meest creatieve ideeën kwamen en het

voordelig voor onze voorouders als ze voedsel gingen zoeken. Stadsparken

meest actief waren. Ze genereerden de meeste nieuwe ideeën. Daarbij voelden de

zijn ongeveer op dezelfde manier opgebouwd. Ze verklaart dat er weinig echte

mensen zich in de groene kamer het meest op hun gemak en durfden ze hierdoor

bewijzen voor haar theorie zijn, al zijn er wat onderzoeken geweest die aantonen

ook tegen elkaar in te gaan.

dat de voorkeur voor groen afneemt met de leeftijd. Dit komt doordat je hoe langer je leeft, hoe meer je je aanpast aan de normen en waarden van de samenleving.

Vegetarisch gehakt - 2,39 Grana Padano (kaas) (100 g)

2,30

2,20

Totaal:

9,30

7,96 (10,35 inc. veg.)

6

Jaargang 43 editie 3

Mensen voelen zich dus meer op hun gemak in een groene kamer, maar dit

Wanneer we jong zijn komt eerder onze natuurlijke voorkeur tot uiting.

effect generaliseert zich naar meerdere ruimtes dan alleen de opgezette kamers. Mensen voelen zich prettiger in een natuurlijke groene omgeving. Waardoor dit

Kleur en natuur beïnvloeden ons dus op meerdere manieren. Meestal zijn we

precies zo is, is lastig te verklaren. Zo zou de golflengte van de kleur groen,

ons hier niet van bewust, maar onthoud het voor als je de volgende keer weer

530 nanometer (nm), een rol kunnen spelen. Een boom is natuurlijk niet alleen

in de kroeg staat. Een rode jurk kan opeens heel wat meer teweeg brengen dan

zuiver groen, maar een mengelmoes van allerlei kleuren. Het is voor de meeste

je eerst had gedacht.

Maart 2013

7

Psychologiestudenten

ik

en het

Ruud Wassink

Een veelgehoorde cliché over psychologiestudenten is dat zij naar zichzelf opzoek zijn. Wat impliceert deze zoektocht? Enerzijds dat zij zichzelf kwijt zijn, maar anderzijds dat er ook een plek is waar zij zichzelf weer kunnen vinden. Het vervelende is echter dat het onmogelijk zal zijn de plek van het ik aan te wijzen. Het gaat hier namelijk niet om onze fysieke ik – onze fysische bouw – maar om de psychologische ik, de ervaring van jezelf. We zijn niet rotsvaste, steenharde individuen die het opnemen tegen de rest van de wereld.

Phineas en ik

Alzheimer en ik

komt sociaal wetenschapper Spangenberg aan het woord met de interessante

Om helder te krijgen waar ik het over heb is het interessant te beginnen met het

In een aflevering van BBC interviewer Louis Theroux genaamd ‘Extreme

stelling dat de manier van opvoeden is veranderd. “Een modern kind krijgt

onderzoeken waar we de kern van onze existentie [het ik] niet moeten zoeken.

Love-Dementia’ gaat hij op bezoek bij een verzorgingstehuis voor

al heel vroeg mee dat hij geweldig is. Dat begint bij het moment dat ze

In de neuropsychologie zijn verschillende casussen bekend van patiënten die

mensen met de ziekte van Alzheimer. Zijn interviewstijl kenmerkt zich

thuiskomen met een tekening en hun ouders doen alsof het een Picasso is.”

een (al dan niet natuurlijk verlopen) lobotomie en persoonlijkheidsverandering

door geveinsde onwetendheid en onbevooroordeelde houding. In deze

Eerder onderzoek van Spangenberg wees al uit dat veel meer jongeren in

hebben ondergaan. Denk bijvoorbeeld aan spoorwegwerker Phineas Gage

één uur durende aflevering krijgt de kijker niet zo zeer een beeld van de

vergelijking met vijftien jaar geleden zich een bijzonder mens beweren te

(1823 – 1860) die een persoonlijkheidsverandering had ondergaan nadat een

slopende hersenaandoening zelf, maar met name inzicht in hoe patiënten

voelen. Op dit idee voortbordurend ben ik deze wetenswaardigheid gaan

ijzeren staaf zich door zijn frontale kwab had geperforeerd. Het waanzinnige

in verschillende stadia van het ziekteproces zich gedragen. Los van het feit

koppelen aan mijn zelfbeeld, en inderdaad, ik identificeerde mijzelf met deze

van deze casus is dat Phineas zich anders begon te gedragen na zijn ongeluk,

dat Louis benadrukt dat het lijkt alsof dichtbetrokkenen meer lijden dan de

ontwikkeling. Van kinds af aan is me verteld dat ik alles kan. Geen berg is

maar op het eerste gezicht nog steeds goed functioneerde. Het bleek echter al

patiënten zelf , krijgt de kijker ruimte een eigen interpretatie te geven aan

me te hoog en geen oceaan is me te diep. Mijn identiteit zit verstrengeld

snel dat er toch vraagtekens bij zijn functioneren geplaatst mochten worden,

de menselijkheid van de patiënten. Dus om terug te keren naar de vraag die

met een wereldbeeld van onbegrensde mogelijkheden. Het ik die de ruimte

want Phineas Gage bleek grote moeite te hebben met plannen, overzicht

mij bezighoudt; is er bij deze mensen sprake van de aanwezigheid van het

heeft gekregen een hoop te willen. Dit in tegenstelling tot het ik die slechts

houden, controle over eigen gedrag, etcetera; allemaal gedragskenmerken

ik? Een volmondige ‘ja!’ zou tekort doen aan het voorgaande stuk tekst.

de ruimte krijgt, en van jongs af aan daarmee ingepeperd wordt, te denken

tegenwoordig geassocieerd aan activiteit in de frontale kwab. De vraag is

Wat opviel is dat bij verschillende geïnterviewden, als dichtbetrokkenen

later iets te moeten.

echter of Phineas Gage ook een ander persoon is geworden, en dus, een ander

zijnde, zij allen nog steeds een bepaalde band hadden met de patiënt. De

ik heeft gekregen. Ik kan hier natuurlijk geen waarheidsgetrouwe uitspraak

hoedanigheid van de relatie was bij enkele wel veranderd – zo kwam een

Hoe heeft dit verhaal betrekking op mijn poging het ik te vatten? Om mijn

over doen, maar naar mijn idee is het ik niet veranderd. Phineas Gage kon

inmiddels gescheiden vrouw nog steeds bij haar ex-man op bezoek, terwijl

punt duidelijk te illustreren heb ik de metafoor van de bril bedacht. Je kijkt

zich gebeurtenissen van vroeger nog herinneren, en minstens zo interessant,

deze in het bijzijn van zijn ex-vrouw openlijk met andere patiënten flirtte en

altijd door de glazen van een bril naar de wereld, en de glazen maken dat je

leerde met zijn beperkingen om te gaan (bron: wikipedia); hij accepteerde

stellig ontkende dat ooit sprake was van een relatie tussen de twee – maar

op een theoriegeladen manier naar de wereld kijkt. In het bovenstaande geval

dat zijn belevingswereld enigszins was veranderd, maar tegelijkertijd

elke dichtbetrokkene bleef dezelfde persoon herkennen als voor de diagnose.

is er een verandering opgetreden in het type glazen dat iemand gebruikt om

identificeerde hij zichzelf nog wel met die belevingswereld – dat wil zeggen,

Ik kies hier bewust voor de term persoon, en niet voor een herkenning van

naar de wereld te kijken. Hedendaagse jongeren hebben een ‘willen’ bril (al

het was nog steeds zijn belevingswereld, net als voor het ongeluk. Er zijn

persoonlijkheidskenmerken of iets dergelijks, want in hun beleving is de

dan niet bewust) opgezet, en vroeger droeg men wat vaker een ‘moeten’ bril.

geen berichten over Phineas Gage dat hij verdronk in angstaanvallen met

patiënt niet een ander persoon geworden en het ik niet verloren gegaan.

In acht genomen dat we een bril hebben opgezet, kunnen we ook gaan kijken

als thema dat hij zichzelf had verloren. De ik ervaring hangt dus niet vast

Ondanks het verlies van veel geheugenfuncties.

naar het ik. Het ik, in mijn constructie, zijn de ogen die door de brilglazen

1

aan psychologische karaktereigenschappen. Dat is ook niet zo gek, want stemmingswisselingen horen nu eenmaal bij het leven. Met je verkeerde been uit bed stappen betekent niet meteen dat je een ander mens bent geworden.

We [onze fysieke lichamen] maken deel uit van de wereld, maar als

heenkijken. Je doet je ogen open en hebt een bepaalde ervaring, of je doet Helaas zegt deze observatie niks over het al dan niet wegvallen van

je ogen dicht en hebt die ervaring niet (niks gradueels aan). Dit deel van

een ik ervaring. Zij die ooit mens waren, kunnen ook veranderd zijn

het verhaal is eigenlijk niet zo spannend. Het wordt echter spannender als

in een gedetermineerde input-output box. Maar gezien ook hier geen

je het idee hebt dat jouw ik meer is dan dat; dat je bij jezelf de illusie hebt

ons lichaam dat doet, zou u zich kunnen afvragen of het ik – onze

Als het ik niet in direct verband staat met karaktereigenschappen, waarmee

rapportages zijn van het gradueel verdwijnen van de ik ervaring denk ik

gebouwd dat het ik iets anders is. Je kan namelijk ook een ik construeren en

psychologische ik ligt daar immers in besloten – dan ook een stukje

dan wel? Terwijl mijn zoektocht zich vorderde bloemde een nieuw vraagstuk

dat geheugenfuncties niet noodzakelijke voorwaarden voor die ervaring

daar heel veel waarde aan hechten. Alleen al omdat op je bril staat dat jouw

van die gezamenlijke wereld is. Anderzijds ervaar ik mijzelf niet als

op. Wat als de ik ervaring verbonden zit aan de ervaring van het hier en nu.

zijn. In het geval de ik ervaring van de één op de andere dag wegvalt bij

zijnsbeginsel precies dat is waar jij denkt dat jouw kernwaarden liggen. Maar

iets gradueels, niet als een geleidelijk ontstaan proces maar als iets

De ervaring van het hier heeft ongetwijfeld te maken met geheugen functies,

Alzheimer patiënten hoeft dat ook geen probleem te zijn, want dat betekent

daar aan vooraf gaat dus al de ervaring. Probeer die bril namelijk maar eens

categorisch verschillend van al dat fysische om ons heen. Ik zal stellig

want als je geen besef van een ander moment hebt – dat moment dat u

dat die persoon zich van de één op de andere dag niet meer identificeert met

af te zetten.

blijven ontkennen dat ik één van de studenten ben die psychologie

zich beseft dat u ooit iets anders, en dus op een ander moment iets hebt

het doen en laten van zichzelf. Je hebt, in andere woorden, geen besef dat

is gaan doen om te ontdekken wie hij is, maar deze ogenschijnlijke

meegemaakt – en dus geen onderscheid tussen ervaringsmomenten kan

het ik is verdwenen (dat besef zou alleen het ik kunnen hebben). Voor mij

Voor mij was dit inzicht heel bevrijdend. Het feit dat ik de in de inleiding

paradoxale gewetensvraag is een tijdlang beangstigend geweest. Als

maken, kan ik mij voorstellen dat het verdomd lastig is om een hier en-nu-

was de meest angstaanjagende gedachte dat het ik dus gradueel wegvalt.

gestelde gewetensvraag beangstigend vond komt – mijn bril theorie

het ik besloten ligt in die fysische wereld vol met rare geestesziekten

ervaring te hebben. De vraag is echter of een hier-en-nu-ervaring dus de

De bewuste beleving van het verdwijnen van het ik. Als Alzheimer niet de

toegepast – precies door het feit dat ik al deze vraagstukken bekeek door

en gedetermineerde processen, is er dan nog wel een ruimte voor een

grondslag vormt voor een ik ervaring. De degeneratieve hersenaandoening

kern van het ik aantast, of die in ieder geval niet rechtstreeks doorboort, tot

brilglazen waarop stond dat ik zo bijzonder ben. Als je begint met het

stukje ik? Precies dat deel van mij dat ervaart dat wat ik ervaar. Hoe

Alzheimer wordt geassocieerd met het verlies van geheugenfuncties.

welke informatie zal ik mij dan moeten richten om mijn zijns illusie voeding

idee dat je onaantastbaar bent, en dat idee al 24 jaar met je meedraagt

vatbaar is zelfs de meest persoonlijke ervaring van het leven voor

Het ziekteverloop van deze ziekte kent verschillende stadia waarbij het

te geven? Tot nu toe heb ik mij bezig gehouden met karakteristieken die niet

en vervolgens die onaantastbaarheid probeert te rijmen met iets vreselijks

alle wetmatigheden om ons heen? Hoe abstract dit ook klinkt, in de

meest gevorderde stadium, van wat ik heb horen zeggen, inderdaad mag

essentieel zijn voor het ik. In de volgende paragraaf ga ik een poging wagen

als Alzheimer gaat dat in het begin wat moeilijk. Op het moment dat je je

volgende paragrafen zal ik u meenemen in mijn zoektocht naar een

worden gezien als het stadium waarin er geen sprake meer is van een

een constructie van het ik te maken en proberen die zo helder mogelijk over

bewust wordt van je roze glazen wordt het makkelijker. Alzheimer is nog

antwoord op deze laatste vraag.

functionerend geheugencentrum. Een minionderzoek naar de degeneratieve

te brengen.

steeds beangstigend, en een staaf door je frontale kwab wens ik niemand

hersenaandoening dementie zal dan ook mijn volgende stap zijn in de zoektocht naar het ik.

toe, maar deze tegenslagen zijn alleen een tegenslag omdat jij dat vindt. Deze Constructie van het ik In de NRC van 4 juni 2012, kwam ik een toereikend artikel tegen met de titel ‘Naar de psycholoog, omdat je verkering uit is’. Na een uitgebreide inleiding

tegenslagen zullen je brilglazen aantasten, maar jouw zijns ervaring des de minder. Doen ze dat toch – dat wil zeggen, sluiten zij jou de ogen – dan is dat ook goed, want daar kom je dan toch niet achter.

1

Naast deze analyse wil ik u ook graag mededelen dat het mij enorm geruststelde dat het ervaren van deze ziekte geen slopend proces HOEFT te zijn. Het zal, ben

ik bang, je houding zijn die zal bepalen hoe je met het verloop van de ziekte om zal gaan.

8

Jaargang 43 editie 3

Maart 2013

9

Alles is één

y a d n e e r g e c i n Have a Controversies and difficulties among Peruvian drug use and abuse Tamarinde Haven

drugs, which is according to Peruvian authorities

chocolate capital. This is already successfully

still disproportionally high. The police lack

happening in San Martin, a little village deep in

proper criteria (the law is vague about whether

the Rain Forest. The United Nations even refer

someone qualifies for arrestment) when it comes

to the “San Martin model”, where cultivation of

to arresting, and this makes it even more difficult

chocolate was successfully embraced. Now local

to tackle the problem of illegal drug production.

farmers there consider “Chocolate is the way”, and ever more hectares of cacao are appearing.

Do you remember that old punk band from

Drug dramas in South America can be a trending

the US? They called themselves green day

media topic, but the European cases are as bad if

Sadly is, that although local production of coca

and may have rocked your teens with songs

not worse. Only, they are hidden from the media.

decreased, the national production increased

like Holiday, Boulevard of Broken Dreams,

Meanwhile, Europe is running up for largest

over the last years, even though policies become

or American Idiot. Want to know why they

cocaine market, US still gold. And it makes the

stricter and regulations more narrow. Because in

called themselves Green Day? Because they

Western people ever richer, since the income

coca is money. If the production stays growing

liked to smoke weed to be creative, bluntly

of sellers in Europe is over 30 billion Euros.

in it’s current pace, Peru is on its way to replace

said: they liked being green.

Peruvians farmers receive less than 2% of the

Colombia as world’s primary coca producer.

price at which a gram of coke is sold on the street. Drug policies in America differ greatly from those in the rest of the world. Last summer, I visited Peru. For those uninformed, Peru is world’s main producer of cocaine, since it’s cultivation of coca leave is more ancient than the Inca culture itself. And even in modern times, the traditional use of the coca leaf has never been criminalized. People use it in everyday life, as tea, or for the harsh mineworkers, to keep themselves active. Tourist benefit from these magical leafs against altitude sickness (since Peru’s cultural capital Cusco is located at almost 3000 meters, most of us

“Peru is worlds main producer of cocaine. It’s cultivation of the coca leaf is even more ancient than the Inca culture itself.”

experience some difficulty adjusting) in their tea,

gesprek af met een high five en ze fietste rustig door. In al haar enthousiasme had ze haar BOBsleutelhanger laten vallen, die nu eens temeer

Tim Maan

eenzaam op de koude grond achterbleef. Thuis ben ik op Astrid Marx gaan googelen. Ze verdient haar geld onder anderen als sjamaan,

Dinsdagmiddag, drie uur. Ik was met een

maar ook als coach en consultant. Haar methoden

vriend aan het hardlopen in het stadspark.

verschillen van huizen energetisch reinigen tot

De sneeuw was gesmolten en er was weer

contact maken met geesten. Een soort combinatie

groen te zien. Na een aantal kilometer liepen

tussen Ghost Busters en Char.

we rustig uit op de grote weg die het park doorkruist. Voor ons snelde een hond van

Volgens Astrid is alles één. Alles in het

rechts naar links op de fiets gevolgd door

universum is met elkaar verbonden. Ik nies en

een wat dikkige vrouw in een zwarte jas. We

ik rol met mijn bureaustoel iets naar achteren.

liepen rustig door, discussiërend over een

Mijn benedenbuurvrouw schrikt van het geluid

personage uit een film die ik laatst gekeken

en morst thee op haar huiswerk. De vriendin

had. Een oudere vrouw met grijs haar fietste

waarmee ze het samen maakt moet terug naar

The eradication target of coca increased in 2013,

op ons af. Zonder mijn bril zag ik minder

since the current Peruvian president Humala

scherp en de vrouw leek op een docente van

radically changed policy after his appointment.

me. Misschien was het omdat ik haar wat te

And maybe that is what is needed. Humala

lang aanstaarde; de vrouw stapte van haar

vertelde over Astrids trouwfoto’s en daarna over

voilá: iemand gaat het land uit omdat ik nies. Dit

enthusiastically spoke about the fact that

fiets af en begon vol enthousiasme te praten

een dierentuin in Canada. “Prachtige trouwfoto’s!

soort dingen komen vaak voor zonder dat je ze

Artemio was captured. “Peru has won.”, he said.

over hoe die hond heerlijk wild kon rennen in

Jonge Astrid met een hele knappe kerel ernaast”.

door hebt, maar betekent dat dan meteen dat het

Aware that this is not a case of winning or losing,

het groene gras. “Heerlijk toch! Zo’n beest,

“En die apen, die apen lachen! Wist je dat, dat

voorbestemd was te gebeuren? Of is er sprake van

the mere fact that the rules are tightening around

hoe dat zo vol energie weg kan rennen.

dieren konden lachen? Ik niet, maar nu wel!”.

een eindeloos aantal mogelijkheden waarvan er

drug use is a good thing. And more chocolate

Prachtig, niet?”. Ik maakte een flauwe

Hoewel het in mijn hoofd krioelde met kritische

door een simpele keuze één wordt uitgestippeld?

wouldn’t do the world any harm. Maybe drug-

opmerking over dat mijn vriend en ik dat zo

opmerkingen hield ik mijn mond en glimlachte.

In het laatste geval is juist niet alles één, maar

related idol Bob Marley could have made a new

ook weer van plan waren. Ze luisterde niet en

Wilma intrigeerde me. Mijn vriend hield het

kan een veelheid aan verschillende uitkomsten

song No Coca No Cry, and we could all sing along

begon aan wat een lang en onsamenhangend

minder goed vol en stond het hele verhaal met

naast elkaar bestaan tot op een bepaald moment.

while enjoying some nice piece of chocolate.

verhaal zou gaan worden.

gefronste wenkbrauwen naar haar te kijken. “Ik

Duitsland als ze het vak niet haalt. Door het onleesbare huiswerk wordt dat nu de realiteit en

or they get it offered by one of the 100 guides,

But the problem is bigger than European addiction

kan mijn verhaal niet doen met jou erbij” zei

Denk bijvoorbeeld aan Schrödingers kat, het

who, dressed in a rainbow poncho, drinks Inca

and poor Peruvian farmers. The Peruvian

Wilma tegen hem, “je wilt het verhaal niet horen”.

beroemde gedachte-experiment. Je stopt een kat

Cola throughout the day.

Communist party, a Mao-oriented guerilla group

Hij ging verderop staan en oefende de handstand

in een doos met explosieven die met een kans van

op het asfalt tussen de mensen die van hun werk

50% kunnen ontploffen. Zolang je niet kijkt naar

naar huis fietsten.

wat er gebeurt in de doos, is de kat zowel levend

calling themselves Sendero Luminoso (Spanish It must be clear that drinking a few cups of coca

for: Shining Path) is financing its activities from

tea a day will keep the sickness away. Peruvians

coca production. Shining path wants a “New

are convinced that the leafs are helpful in many

Democracy”. How new and democratic that may

ways, and indeed, it doesn’t harm you, it may

be is to be questioned. Their prisoners are obliged

mostly make you a bit too energetic to sleep if

to work in coca fields, it is said, and they finance

you take more than three cups before you go to

themselves with drug traffic taxes, and providing

bed. So don’t picture crazy Peruvians or tourists

peasant farmers of coca with fair prices for the

all over the place, on the surface, the whole

farmers’ crops. Since Shining Path’s founder

practice seems harmless.

and leader Guzman was captured in 2002, the organization was less active, but critics suspected

When it comes to export, however, the problem gets more serious. One out of three prisoners in Peru is in jail due to a drug related activity.

them to be working secretly. In 2012, leader at that time, Artemio was captured, and since then, they seem relatively quite.

Especially related to trying to sell the drug. If one

Terwijl ze aan het vertellen was waren haar ogen wijd open en haar wenkbrauwen opgetrokken. Haar stem was als die van een acteur in een theaterstuk,

expressief

en

Haar

rimpelde

bij

huid

vol de

overtuiging.

gezichtsuitdrukkingen die ze nodig had bij

uitgesloten en lijkt er één realiteit te zijn, één

haar verhaal. De aderen in haar ogen waren

‘haar man overlijdt en

door vastklampende tranen bloeddoorlopen.

een week later krijgt ze

In haar hand had ze een BOB-sleutelhanger en een plastic bloemetje. Ze nam alles mee wat ze

een miskraam’

op straat vond, zei ze. Haar nagels waren ieder heette Wilma. Ze had een lezing van Astrid Marx bijgewoond, in de bibliotheek . Wilma begon luidkeels over Astrid te vertellen. “Ze begon als secretaresse en

The Peruvian government has been working on

criminal code states that a person will have to

banning coca production as much as possible.

niet genoeg is overlijdt tevens haar therapeut!

stay in prison for one to eight years. And over

Although it forms a great part of the NP (national

Ze besluit op zoek te gaan naar de belangrijke

the last 12 years, 60% of crimes were related to

product), they try to stimulate cacao production.

vragen in het leven en trekt naar Canada. Naar de

week later krijgt ze een miskraam. Alsof dat nog

Indianen!” Wilma sprong van de hak op de tak en

universum, één samenhangend geheel. Pas toen ik besloot te luisteren naar Wilma’s verhaal werd het sjamaanverhaal een realiteit. Zonder er bij stil te staan kiezen we voor onszelf een scala aan gebeurtenissen uit, één van de vele mogelijke smaken. Misschien zijn sjamanen dan de mensen

gelakt met de kleuren blauw, wit en zwart. Ze

is caught while trying to sell you some drugs,

Jaargang 43 editie 3

als dood. Pas als wij kijken wordt er mogelijkheid

verschillende

eindigde als sjamaan. Haar man overlijdt en een

It now wants to promote itself as world’s

10

Een fietsende sjamaanvereerster in het stadspark

Na de lachende apen kon ze niet meer verder. Ze

die ervoor kiezen dit bewust te doen, zei het via

begon te lachen of huilen, ik weet niet precies

ongebruikelijke middelen. Wat je allemaal wel

welke van de twee, en zei dat wat ze wilde vertellen

niet tegenkomt tijdens het hardlopen in het park.

te emotioneel is voor haar om onder woorden te brengen. “Maar ze werd een sjamaan?” vroeg

Wikipedia : Sjamaan: een sjamaan is een soort priester

ik. “Ja, en ze heeft internationaal vestigingen

die in zijn gemeenschap de communicatie met de

opgericht waar ze mensen behandeld. Ze heeft

geestenwereld verzekert en magie aanwendt om zieken te

een kracht in haar handen waarmee ze mensen

genezen, voorspellingen te doen en gebeurtenissen onder

kan genezen”. Ik voelde dat het verhaal niet

zijn controle te brengen.

ergens heenging en zei haar gedag. We sloten het

Maart 2013

11

Het leven

na de

Psychologie

Op wie richt Praktijk Holtjer zich voornamelijk?

moet ik wat vervelende mediations doen en heb

Je zult later in je werk ook dingen tegenkomen die

verpleeghuis wilden werken met ouderen of mensen

Onze

de

ik wel weer zin in iets anders. Of soms heb je vaak

je minder leuk vindt en die niet de reden voor jou

met meerdere aandoeningen. Ik gaf les in de

reguliere

en

een EDMR achter elkaar gedaan, bijvoorbeeld bij een

zijn geweest om psychologie te studeren, maar dat

persoonlijkheidsstoornissen, enzovoorts) behandelen

seksueel trauma. Dan zou ik wel weer een mediation

is nu eenmaal niet te voorkomen. In mijn werk voel

willen doen. Eigenlijk vind ik alles leuk en is het

ik mij vrij om mijn tijd in te vullen zoals ik dat wil,

vooral de afwisseling die het werk boeiend houdt.

aansluitend bij waar mijn interesse ligt. Als ik ergens

Ik doe het al zo lang en zo vaak dat ik me er erg in

meer vanaf wil weten kan ik een cursus doen of me

thuis voel en heel goed weet wat ik wanneer wil doen.

verdiepen in aspecten die me heel erg aanspreken. Het

Het ondernemersgedeelte vind ik ook leuk, vooral

is heerlijk om cursussen te kunnen doen, vakliteratuur

het nadenken over kansen die zich aandienen en

te lezen en deze kennis direct toepasbaar te maken in

veranderingen die ik door zou kunnen voeren. Helaas

mijn werk. Dat is het mooie van de studie psychologie.

zitten er ook negatieve kanten aan, zoals alle regels

Je kunt je altijd blijven ontwikkelen!

was lesgeven aan ziekenverzorgenden die in een

vakken seksuologie, sociologie, omgangskunde en psychologie. In het begin was dat best lastig, maar dit soort vaardigheden leer je gedurende de tijd vanzelf. Daarna heb ik nog een kleine baan bij een zelfstandig gevestigde psychologenpraktijk in Groningen gehad

Coosje de Vries & Anne Varvik In

iedere

nieuwe

interviewen

we

een

editie

van

psycholoog.

Diemensies Anne

en

Zodra andere problemen aan de oppervlakte komen

en heb ik bij de RIAGG gewerkt, wat nu onder

kan een andere psycholoog worden ingeschakeld,

Lentis valt. Ik ben via de ouderenrichting aan het

bijvoorbeeld onze kinderpsycholoog. Dat is het

werk gekomen en heb een tijdje in een verpleeghuis

voordeel van het werken in teamverband.

gewerkt en in een ziekenhuis in Stadskanaal.

Coosje reizen dit keer af naar een praktijk in Welke afstudeerrichting hebt u gekozen?

Is de praktijk geworden zoals u voor ogen had?

de directrice, Erika Holtjer, naar de problematiek

Ik ben dus GZ-psycholoog, dus heb ik de GZ-opleiding

Ik wilde de praktijk steeds verder uitbreiden

die ze hier behandelen. Praktijk Holtjer streeft

gedaan. Vroeger zag dit er nog iets anders uit, maar

en in teamverband werken. Ook wilde ik graag

naar een dienstverlening waarbij cliënten in hun

de opleiding die ik gedaan heb is vergelijkbaar met

multidisciplinair werken, vooral op medisch gebied.

dagelijkse leven meer geluk en plezier beleven.

de GZ-opleiding van tegenwoordig. Vroeger was het

Deze praktijk is verder uitgegroeid tot een praktijk die

nog iets makkelijker om te worden toegelaten tot

veel groter is dan ik in eerste instantie had verwacht.

Ik ben een GZ-psycholoog (gezondheidspsycholoog) en na mijn opleiding heb ik deze praktijk zelf opgericht. De praktijk bestaat uit een combinatie van psychologie en fysiotherapie. Er werken verschillende

praktijkervaringen waar je aan moest voldoen, zoals een verplicht aantal opleidingspunten, en dan was je in principe van een plek verzekerd. Het instromen in

directrice ben en dus bij veel dingen word betrokken.

Hoe ziet uw functie binnen het team eruit? In mijn praktijk zijn voornamelijk psychologen werkzaam (tien) en twee psychiaters. Daarnaast voor

een

aantal

studenten in hun master. De psychologen die er werken zijn GZ-psychologen, klinisch psychologen, basispsychologen

en

kinderpsychologen.

We

hebben twee mediators in dienst. Mediators doen de intakegesprekken. Van deze mediators is er één een coach die coachingtrajecten doet. Zoals ik al zei is

Wat is de klacht? Wat zijn de omstandigheden? Wat Wist u meteen dat u psycholoog wilde worden?

speelt er nog meer in het leven van de cliënt? Dan

Ik wilde in eerste instantie geen psychologie

moeten we bepalen wat de doelen zijn. Een doel kan

studeren, maar ergotherapie. Vooral de praktische

zijn: Ik wil geen pijn meer. Van daaruit zoek je verder.

orientatie van deze opleiding trok mij aan. Er was

Wat zou er anders zijn als dit doel bereikt is? Een

alleen een enorme vraag naar deze studie, dus er

antwoord kan bijvoorbeeld zijn dat de cliënt dan

waren beperkte opleidingsplekken. Ik ben helaas niet

weer vaker met zijn vrienden kan omgaan. Soms

ingeloot, dus ben ik maar Engels gaan studeren. Dat

kan het doel al bereikt worden zonder de werkelijke

lag me totaal niet. Vervolgens ben ik op zoek gegaan

pijn te verminderen, zoals in dit geval de omgang

naar een studie die aansloot bij ergotherapie en ik

met vrienden. Doelen zijn soms belangrijker dan

ontdekte dat psychologie bij mij past. Ik ben toen met

de classificatie of de behandeling van de cliënt. Het

de opleiding psychologie begonnen met het idee om

gaat erom dat de belemmeringen die deze doelen

later in de revalidatie te gaan werken.

tegenwerken worden weggenomen, en dat de cliënt

problematiek

iedereen.

(depressie,

Naast angst-

wij mensen die last hebben van chronische pijn. Dit is een onderdeel waarin we ons erg gespecialiseerd hebben. Wij richten ons op kinderen en volwassenen. We zien vooral kinderen met leer-, ontwikkelings- en scheidingsproblematiek. Deze problemen kunnen bijvoorbeeld ontstaan door een echtscheiding van de ouders. Ouders en kind kunnen hier beide in begeleid worden. Dat is het voordeel van het werken in een

eromheen, contracten afsluiten met zorgverzekeraars en alles wat er bij komt kijken om mensen in dienst te nemen.

Wat vindt u het leukste aspect van uw werk? Dat wisselt vaak. Mijn baan is erg gevarieerd. Soms

Mocht je interesse hebben en meer informatie willen, ga dan naar www.pp-holtjer.nl.

Wat zou u onze lezers graag mee willen geven?

SOULJOY YOGA Hathayoga & Mindfulness Yoga voor beginners en gevorderden.

Door: Roos Cornelius

Op de Kraneweg 3 in Groningen bevindt zich Studio Souljoy, opgericht door yogadocente Eva Sacchetto. Eva is een erkende yogadocente, wat inhoudt dat sommige zorgverzekeraars haar lessen vergoeden omdat ze is aangesloten bij de Vereniging voor Yoga docenten Nederland. Iedere dag zijn er Yogalessen, zowel in de ochtend als avond.

inziet dat doelen niet altijd realiseerbaar zijn en aangepast moeten worden. Het is voor deze cliënt

de behandelingen, intakegesprekken en zorg voor

vooral belangrijk dat de pijn niet allesoverheersend

de financiële zaken. Daarnaast ben ik forensisch

is in zijn leven. Zodra de doelen besproken zijn,

mediator. Dit zijn de intake gesprekken op niet-

bespreken we wat voor behandelplan bij deze cliënt

vrijwillige basis. Deze cliënten komen in het kader

past. Denk hierbij bijvoorbeeld aan cognitieve

van een gerechtelijke procedure langs. Vaak hebben ze

gedragstherapie, mindfulness therapie of ‘acceptance

al veel ellende achter de rug en speelt een juridische

and commitment therapy’. Bij deze behandelingen

kwestie een rol. Dit kan bijvoorbeeld een scheiding,

is het belangrijk dat je alles open bespreekt met

kindermisbruik of problemen in het gezin of met

de cliënt. Ik leg uit wat de mogelijkheden zijn

het ouderlijk gezag zijn. Deze mensen wordt dan

en we kiezen samen een vorm van behandeling,

gevraagd of ze een ‘forensische mediation’ willen. Bij

waarbij ik adviserend werk. Het voordeel van dit

een dergelijk gesprek kun je ze helpen communiceren

samenwerkingsverband is dat je de cliënt er actief bij

en het juridisch geschil helpen oplossen. Daarom is

De les duurt een uur en is een combinatie van krachtige oefeningen en ontspanningsoefeningen, Het trainen van je aandacht zorgt ervoor dat je beter en langer gefocused blijft. Je wordt je bewust van hoe je in het dagelijks leven omgaat met je lichaam en je energie. Vaak uitgeput, gestrest? Kom een proefles meedoen en ontdek hoe je je kracht houdt, leer focussen en voorkom dat je je energie verspild! In voor en najaar organiseert Souljoy Yoga ook een yogaweek naar Zuid Italië en naar Marrakesh!

betrekt en een samenwerkingsrelatie aangaat. Een

juridische kennis vereist in mijn vak. Daarnaast is

sessie duurt ongeveer een uur en gemiddeld hebben

het belangrijk dat je kennis hebt over het omgaan

Hoe verliep uw studieloopbaan?

met conflicten. In deze gesprekken worden dus geen

Na mijn GZ-opleiding heb ik veel gedaan bij

diagnoses gesteld van stoornissen. De gesprekken

ontwikkelingspsychologie,

zijn bedoeld om het conflict of probleem op te lossen.

projecten met ouderen. Mijn eerste serieuze baan

Jaargang 43 editie 3

Ik begin altijd met een intakegesprek waarbij ik samen begint altijd met het verzamelen van informatie.

mijn functie erg gevarieerd. Ik doe zelf onder andere

12

Hoe verloopt een traject bij u?

met de cliënt zijn klacht in kaart breng. Een gesprek

de GZ-opleiding is nu wel iets lastiger.

psychologen. Mijn werk is erg gevarieerd omdat ik de

stageplekken

voor

een opleidingsplek. Er waren een aantal eisen en

Wat voor een psycholoog bent u?

wij

zijn

team.

Stadskanaal: praktijk Holtjer. Wij ondervragen

vervullen

diensten

en

dan

voornamelijk

cliënten vijf sessies, maar dit kan ook meer zijn. Het aantal behandelingen wordt beperkt vergoed, tenzij de cliënt het zelf kan betalen.

Meer info: www.souljoyyoga.nl www.souljoytravel.nl Eva Sacchetto [email protected] 06- 46 29 06 96

Maart 2013

13

The outside

Later in the nineteenth century Cesare Lombroso used Gall’s phrenology to

liberal voters. He found that conservative bedrooms tended to have more

support his theory of the criminal man, who is born as one. In addition to

flags, calendars and sports posters. Besides that, they were neater and the

Gall’s phrenology he used parts of Darwin’s evolutionary theory as well.

room was better lighted, they had more ironing boards and cleaning supplies.

With the aid of these theories, Lombroso ‘proved’ that criminals were

In the liberals’ bedroom there was a greater variety of books and CDs. There

inferior to “honest people”, women were inferior to men and whites were

was more art; there wore cultural memorabilia and maps of other countries.

superior to blacks. Though all his theories, as it appears now, are completely

The same traits were found in the offices of the conservatives and liberals.

misplaced, he is considered the founder of criminology. Lombroso was

Gosling studied the mind from the outside; in this case it was the bedrooms

especially interested in the physical appearance of the criminal and he

and offices. And he asked himself, what could this room tell me about this

thought you could see that someone was a criminal just by looking at his

person? The idea of course lies in the fact that people who score high on

skull and his face. Also he studied the self-expression of the criminal man,

a certain personality trait act in such a way that it manifests itself in their

which can be seen in written letters, drawings, graffiti and tattoos.

environment. One could say that people with certain characteristics make certain choices. For instance someone who scores high on extraversion

Although the theories of Gall and Lombroso have been proven wrong, it is interesting that they tried to study the mind and personality from the outside. This idea that you can derive personality characteristics from one’s physical appearance or one’s behavior is quite interesting and still used, at least the second one. Thankfully we do not think we can determine one’s

wears more brightly colored t-shirts than someone who scores high on introversion. The same can account for one’s living room; the extraverted person probably has more people over, so there might be more chairs to sit on. At least that’s the idea of extracting personality characteristics out of someone’s environment or self-expression.

personality from one’s appearance anymore. So, deriving aspects of one’s personality from one’s behavior we still do. It is used in many ways and

With today’s (f)MRI-scanner it is possible to ‘see’ the brain. This has

various experiments. We observe the behavior of a child in the Stranger

brought tremendous knowledge for research. However, there is some

Situation test from Mary Ainsworth. We either indirectly or directly ask in

criticism that this type of scanning is in fact modern phrenology. There are

an interview or in a paper-and-pencil test what we would do in a situation

several reasons, but the main reason is that it follows the same procedure

where we have a quarrel with a person: would we avoid or approach the

as phrenology does: ascribing certain characteristics to a certain area of

person? This research (i.e. the indirectly or directly observing of behavior)

the brain. The brain which can be seen by an (f)MRI-scanner is in that way

is found reliable in the psychology and is historically seen as one of its

an outing of physical appearance. There is even something as ‘the serial

fundamental pillars.

killer brain’, which is literally the brain of a serial killer in an MRI-scan. So the differences between them and ‘normal’ people can become clear. In

Lombroso studied the self-expression of the criminal man by studying for instance his writings and tattoos. Self-expression is also a form of behavior. Think about the bumper stickers we have on our cars or the writings on t-shirts for example. Self-expression clearly differs from the idea of physical

Phil Hulscher Around

1800

Franz

Joseph

appearance, because one does not choose the size of one’s nose, fingers or Gall

introduced his method of phrenology, which was used to study one’s personality. He thought that there were 27 parts in the brain that determined

one’s

personality.

A

phrenologist studies the outside of the head with the top of his fingers to find a bump or a dent in the skull. When there was a bump, this area was strongly developed, if there was a dent, this area was underdeveloped. His theory was not popular in France. The Catholic Church rejected

forehead. But we choose to express ourselves in a certain way, whether it is conscious or unconscious. For example, if one wants to look intelligent one can buy glasses. And these glasses are the result of the behavior of selfexpression, one has to go looking for the glasses, one has to buy them, one has to wear them, etcetera. Another example could be one’s bedroom that

Napoleon Bonaparte also declared Gall’s phrenology wrong. In England, however, the theory was much more popular, though it was preferably used to prove that the prevailing class was the superior one, in contrast to the colonized people.

the brain react in a different way to certain stimuli? These are all very interesting questions. However, danger lies in the deriving of characteristics from pictures of the (physical) brain, especially when these pictures are derived from many subjective calculations. Is this not exactly the same thing that Gall and Lombroso were doing? Maybe it is slightly different in the sense that they were looking at the person from the outside and that we can now look into the person from the outside. But is still the physical appearance that we use. For Gall and Lombroso it was the skull from the outside and for us it is the brain on the inside.

can be a total mess with clothing all over the floor, empty cups of coffee all over the desk, but this does not necessarily mean the person in question

Although his theory and research were misused for this purpose by the

wants to express a form of messiness. The first example is one of conscious

prevailing class, Gall probably did not have the intention to prove that some

self-expression where the latter one is unconscious self-expression. Both

people are superior to others. In contrast, Lombroso had more or less the

examples are very interesting, because you can ask yourself what kind of

intention to prove that some are inferior to others. To support his view

a person this is. Why does he want to look intelligent? Is it because he

he (mis)used several theories, Darwin’s evolutionary theory for instance.

actually feels foolish and tries to compensate this with wearing glasses? Is

Darwin probably did not have this in mind when he wrote On the Origin

the person in the messy room a disorganized one? Is he reckless? Or even

of the Species. Many theories and ideas have been used to suppress people

careless? Or maybe just to busy to clean up his room once in a while?

or to justify that some persons are worth more than others. Historically mostly of this was done by judging persons from the outside, on their

it, since it was not in harmony with religion. In addition to the church,

what way does a ‘normal’ brain differ from the brain of a serial killer? Does

Bedrooms and voting Personality and social psychologist Sam Gosling has written a book and has published many articles on the subject of snooping, which is the prying into the private affairs of others. Basically it’s more or less looking around in someone’s house, office, bedroom, etcetera. And in doing so he tries to connect a certain object, self-expression or device with certain personality characteristics. In one study he searched the rooms of conservative and

physical appearance, for example the Aryan race with the blue eyes and the blond hairs. We have seen that there is clearly a difference between physical appearance and behavior or self-expression. And today thankfully most people do not think that you can classify persons by the shapes of their noses or the color of their skin or hair. Though it is possible that even theories based on behavior or self-expression can be misused in certain ways. Likewise MRI-scans could be used in this way: “I am sorry your prefrontal cortex is not totally developed, you are not allowed to vote”.

Maart 2013

15

SPOT

Bishakha: “Van tevoren hadden veel mensen gewed

bezig en hadden ook ’s avonds nog verschillende

Met welke andere besturen hebben jullie de

Hoe is jullie contact met de actieve leden?

bestaan van de VIP af. Veel weten zelfs niet eens wat

over wie er zou gaan overgeven, of beter gezegd, wie

activiteiten.”

beste klik?

Quirine: “We hebben allemaal een paar commissies

een studievereniging inhoudt. We houden nu onder

dat als eerste zou doen. Uiteindelijk heeft de helft

Yolinde: “Toen mij werd gezegd dat ik mijn

Yolinde: “Met meerdere besturen wel, maar we

waar we verantwoordelijk voor zijn, mee vergaderen

andere pre-general members meetings, een soort

overgegeven!”

vakkenpakket maar moest bijstellen, dacht ik eerst:

hebben nog niet zoveel borrels gehad, we zijn

en waar we contact mee houden. Het is een klein

voorbereiding op de Algemene Leden Vergadering

Hoezo, dat zal toch wel meevallen? Nee, dat valt niet

immers pas sinds december bestuur. Sommige

vast groepje dat hier op het VIP-hok komt en die ken

(ALV) waar we uitleggen waar de ALV over zal gaan.

Hoe kwamen jullie erbij om bestuur te gaan

mee.”

activiteiten worden ook met andere verenigingen

je dan natuurlijk goed. Dat komt vooral de komende

Ook zijn er bij de ALV Engelse sheets aanwezig.

doen?

Margriet: “Je wordt ermee wakker en je gaat ermee

gedaan, zoals het CoBSS in samenwerking met

tijd nog wel.”

Verder zijn we vooral bezig met een grotere

Margriet: “Je wordt benaderd, in eerste instantie zeg

slapen.’’

ODIOM en Sociëtas, en Zwemfest met Idun en

Bishaka: “Omdat we nog maar kort bestuur zijn,

Ubbo.’’

herken je nog niet alle gezichten van de actieve VIP-

je ook nee. Maar dan ga je erover nadenken. Een paar weken later bellen ze nog een keer.”

Valt dat ook te merken in je eigen sociale leven?

William: “Het leek mij al wel leuk om te doen maar ik

Bishaka: “Nu met de tentamens zijn er niet zoveel

In de SPOTlights: het nieuwe VIP-bestuur

dacht: “tja, hoe groot is de kans…”

activiteiten en is het wat rustiger. Je merkt wel dat je

2012-2013.

vernieuwde

Marlotte: “Ik weet nog dat Bishakha en ik het er op

de prioriteit geeft aan je echte vrienden.”

rubriek (eerder de POT) waarin iedere editie

de excursie naar Krakau over hadden. Maar toen

Yolinde: “Het moet nu ook meer vanuit de ander

iemand

overwogen we het nog niet serieus.’’

komen, want je denkt er soms echt niet aan.”

Tamarinde Haven & Ingrid Hekman

in

De de

SPOT

is

een

schijnwerpers

wordt

gezet.

Diemensies interviewt deze keer Marlotski

Margriet: “Ik had er een paar jaar geleden al over

(secretaris), Moeder Gans (voorzitter), Quinie

Margriet: “Ja, je moet echt plannen. Vroeger hoefde

nagedacht en wilde het eigenlijk nog steeds.

dat nooit, of niet in die mate.”

Quirine: ‘’Van het vorige bestuur vertelde iemand me

Yolinde: “Toen ik aan het begin van het bestuursjaar

ook dat je in één bestuursjaar meer leert dan tijdens je

aan kwam met een gewone agenda werd er door het

gehele bachelor. Natuurlijk wel andere dingen, maar

oude bestuur meteen gezegd: ‘’Gooi die maar weg,

het is echt leerzaam.”

(penningmeester),

Yolo

(bedrijfscontacten),

Will.I.Am (interne contacten) en Bishi (externe contacten). We worden uitgenodigd te eten in het

informatievoorziening over de studievereniging bij de internationale studenten.’’

pers. “ Kunnen

Wat is in het VIP hok nou echt typerend voor

jullie

per

bestuurslid

een

paar

typerende eigenschappen noemen?

jullie?

Wat zijn jullie speerpunten en doelen als

Marlotte: “Ik denk snoep en rommel. We bellen

bestuur?

elkaar altijd op als we in de Albert Heijn staan:

Margriet: ‘’We zijn veel bezig met internationalisering,

“Hoi, kan ik nog wat meenemen?” En veel consti-

binding en de jaarverschuiving. De jaarverschuiving

Margriet: direct, humoristisch, eerlijk, principle-

cadeautjes, zoals een hamsterkooi.”

is vorig jaar al in gang gezet; meer binding tussen

driven, doet altijd haar best.

de leden en internationalisering is wat wij zelf als

Quirine, lief, kan ook direct zijn, soms rustig en

bestuur willen bereiken.’’

soms heel enthousiast; veel lachen.

Er moet altijd iemand van het bestuur naar

Marlotte: Onhandig, nieuwsgierig, strikt, netjes,

iedere VIP-activiteit toe. Welke activiteit is

lief, behulpzaam.

Yolinde:

hyperactief,

chaotisch,

enthousiast,

jullie tot nu toe het meeste bijgebleven?

Hoe

daar red je het niet mee.’’ En dat was ook zo. Nu heb

Quirine: “We hebben er nog niet zoveel gehad,

internationalisering bereiken?

hard.

ik een grote agenda waarin alles per uur genoteerd

vooral omdat nu de tentamenperiode is, maar als

Quirine: “Nou Will, vertel!”

William: nuchter, kan dingen mooi verwoorden,

Zo’n Kandidaatsbestuurperiode, is dat intensief?

kan worden. Wij allemaal trouwens.’’

KB wel.”

Marlotte: “Toen hebben we elkaar wel echt leren

Quirine: ‘’Ik heb ook vaak afspraken moeten afzeggen

Marlotte: “Ja, als KB ons eigen kerstdiner en het

ook alle internationale mensen weten wat de VIP

Bishakha: heel leuk en hard lachen, serieus met

kennen… [Veel gelach]

doordat er dingen tussendoor kwamen.’’

moorddiner.”

is. Veel buitenlandse studenten weten niet van het

werk, consequent, empatisch, meest volwassen.

Deze fles staat op het VIP-hok, als tegenhanger van

Yolinde: “Je krijgt ontzettend veel nieuwe informatie

Marlotte: “Maar gelukkig hebben we elkaar!”

alle wijn met alcohol. Allemaal gekregen tijdens onze

vanuit je eigen functie en daarnaast moet je ook

constitutieborrel.”, vertelt Quirine met een glimlach.

nog samenwerken. En daarnaast zijn we ook wel

William, hoe is het nou om de enige man én

Het bestuur is nog maar net officieel, zij zijn één

verschillende persoonlijkheden.”

enige buitenlander te zijn?

van de weinige decemberbesturen. Het VIP-hok ziet

Quirine: “Klopt, maar daarom vullen we elkaar ook

William: “Het is niet zo erg als mensen denken, en,

er gezellig rommelig uit. We bestellen wraps van de

aan.”

het is best leuk. Het geeft toch meerwaarde, het is

VIP-hok, de plek waar het bestuur de meeste tijd doorbrengt.

We drinken, al wachtend op de andere bestuursleden die de Albert Heijn leegkopen (wat overigens typerend is voor dit bestuur), vast een alcoholvrije Chardonnay.

Taco Mundo, absoluut een aanrader. Als het bestuur

willen

jullie

meer

binding

en

William: “Het is eigenlijk heel simpel, we willen dat

grappig, gebruikt leuke Engelse woordjes, werkt

kan goed de aandacht krijgen, lief, standvastig.

net iets beter dan wanneer je weer met alleen zes

zich op de banken en bureaustoelen die het hok rijk is

Je leert wel veel over jezelf zeggen ze. Wat heb je

vrouwen zou zijn denk ik. Misschien is het nu een

geïnstalleerd heeft, kunnen we van start.

zoal over jezelf geleerd?

beetje meer onder controle allemaal.” [Gelach]

Yolinde: “Je merkt dat je meer aankunt, je leert echt

Margriet: “Will is absoluut een stabiliserende factor.”

Wat een leuke bestuursfoto, alle dames in broek,

multitasken. Ik draag nu ook altijd een to-do boekje

William: ‘’De enige internationale student zijn is

dat kan dus tegenwoordig ook?

bij me, omdat je het anders gewoon vergeet, of ’s

handig want het geeft je insider informatie.’’

[Volmondig: “Ja!”] Margiet: “Dat was een bewuste

nachts niet meer kan slapen.‘’

keuze, slechts twee van ons hebben een rokje even

Quirine: “Het is mij echt tegengevallen hoe erg ik

Hoe kom je op je functie terecht, solliciteer je

overwogen. Vanuit het vorige bestuur werd het ook

stress, normaal heb ik dat nooit zo. Vooral in het

daar specifiek voor of word je ingedeeld?

aangeraden een broek te doen. Je wordt meer serieus

begin had ik hier veel last van. Het is ook andere

genomen en het is veel praktischer. Plus het is minder

stress dan bij een tentamen, dat is iets voor een vak,

koud.

dit is voor jezelf, voor de hele vereniging; het moet

Marlotte: Er zijn door het jaar heen veel feestjes en

echt af.”

consti’s en je hebt minder tijd om te sporten. Er is

Margriet: “Je wordt ook vanzelf eerlijk tegen elkaar, je

dus een riciso dat je wat dikker wordt, maar zolang

wordt geconfronteerd met dingen die minder zijn aan

je geen nieuwe maatpak hoeft te kopen, kan het nog

anderen en aan jezelf.”

door de beugel.”

William: “Je mag je eerste keuze aangeven, maar het is maar de vraag of je die ook krijgt. Ik ben de enige die op zijn eerste keus zit.” Bishakha: “Klopt, maar ze vragen je ook wel wat je echt niet wil, en niemand heeft iets wat ‘ie echt niet wilde, toch?’’ [Kijkt vragend rond] Margriet: “Nee, niet wat ik écht niet wilde… Maar ik moest wel even schakelen”

Hoeveel tijd ben je er nou per week mee kwijt?

Marlotte: “Het oude bestuur weet ook beter wat de

Hoe was jullie eigen consti?

Bishaka: “Dat verschilt heel erg per week. In de KB

functies inhouden, en ze kijken heel erg naar hoe je

[Gelach en veelbetekenende blikken] Margriet: “Heel

periode vond ik het echt heel zwaar, we waren overdag

bent en wat daar bij past.”

erg leuk!”

16

Jaargang 43 editie 3

Maart 2013

17

// Follow us:

Nieuws Faculteitsraad

Nieuws Faculteit

April-Mei 2013

// www.twitter.com/rug_gmw

// www.facebook.com/Psychologyuniversityofgroningen

Master your Talent

Op 25 maart 2013 organiseert de faculteit GMW Master your Talent. Van vijf tot negen uur zijn er lezingen over de verschillende masters die de faculteit aanbiedt. Op de informatiemarkt die in de kantine van de faculteit georganiseerd wordt, kun je vragen stellen aan de studieadviseurs van de verschillende opleidingen. Ook bij andere faculteiten worden voorlichtingsbijeenkomsten gehouden in het kader van het masterevent Master Your Talent. Meer informatie over de

De studentgeleding van de faculteitsraad GMW

Vernieuwde

bestaat uit negen studenten die verdeeld zijn

nieuw studielandschap

entree

Heymansgebouw

en

De studenten van de faculteitsraad bestaan

NEXT

Zijn er verder nog vragen/opmerkingen/goede

uit twee partijen: PSB en SvGMW. Beide

De posters van NEXT zijn wijd en zijd verspreid

ideeën? Neem dan contact op met PSB of SvGMW.

over twee partijen: Partij StudentBelangen

partijen zijn al vanaf september 2012 hard

over verschillende faculteiten, en is vast niet aan

(PSB) en Studenten voor GMW (SvGMW). De

aan het werk om de belangen van de studenten

je aandacht ontschoten. De komende periode

te

maand

zullen studenten van heel de universiteit er

vergaderen we met het faculteitsbestuur

steeds meer van zien, omdat het iedereen

over het onderwijs, de financiën, de facilities

aangaat: NEXT is een overkoepelende naam voor

en allerlei andere onderwerpen die op onze

alles aangaande stages, beroepsperspectieven,

Dennis Ensing

faculteit spelen. Wil je meer weten? Neem

sollicitaties, en loopbaanbegeleiding. Wil je meer

Roel Kleijkamp

dan contact met ons op!

weten? Loop dan eens langs bij de NEXT-office in

Iris Linneman

faculteitsraad GMW vergadert iedere maand met het faculteitsbestuur over het onderwijs, de financiën, de faciliteiten en allerlei andere onderwerpen die op de faculteit spelen. Naast de studentengeleding bestaat de faculteitsraad uit een vertegenwoordiging van het personeel van de faculteit. Ook voor de personeelsgeleding vinden er in mei verkiezingen plaats.

masteropleidingen van GMW en van de andere

Rond de Hortustuin zijn het komende jaar flink wat bouwprojecten. Het meest in het oog springende project is de nieuwbouw aan de Grote Rozenstraat. Hier zal een gebouw verrijzen met werkplekken voor studenten en medewerkers. Voor

studenten

komen

er

verschillende

studielandschappen met uitzicht op de Hortus.

vertegenwoordigen.

Iedere

ook de panden Grote Rozenstraat 15 en 17 en

Innovatieplannen

het Boumangebouw (Sociologie) gerenoveerd.

Met het rapport “nominaal = normaal” van de

beantwoorden.

Lasse Henrichsen

Het een en ander moet gereed zijn in de zomer

Erasmus Universiteit Rotterdam is de discussie

Inschrijving tentamens

over de wijze van aanmelden vind je vanaf begin

gekozen uit de beide geledingen binnen de

van 2014. Ook in het Heymansgebouw zullen

over het jaarklassen- en cohortsysteem nog

maart op www.rug.nl/masteryourtalent .

universiteit: het personeel en de studenten.

bouwactiviteiten zijn. Zo wordt de entree geheel

Waar

steeds in volle gang en hebben we het tijdens

Beide geledingen zijn met elk twaalf personen

gerestyled. Om de overlast zoveel mogelijk te

Wetenschappen zich vorig jaar voor zowel

de vergaderingen bijna nergens anders over.

vertegenwoordigd.

beperken vinden de werkzaamheden zoveel

de cursus als het bijbehorende tentamen

Bij Pedagogische Wetenschappen zal komend

mogelijk in de zomer plaats.

afzonderlijk dienden in te tekenen, worden dit

studiejaar – of het jaar daarop – een systeem

Organisatie Groningen (SOG, 7 leden), Groninger

jaar de studenten die zich aangemeld hebben

worden ingevoerd dat iedereen 60 punten

Studentenbond (GSb, 1 lid) en Lijst Calimero met

voor een vak automatisch ingeschreven voor

moet halen, anders kan hij niet door naar het

4 leden.

het tentamen (Inschrijven = meedoen =

volgende jaar. Als dit bevalt zal het facultair

Van maandag 6 mei tot en met dinsdag 21 mei

beoordelen). Dit zal, naar verwachting, minder

breed ingevoerd worden. We zijn nog lang niet zo

2013 worden de universitaire verkiezingen

administratieve rompslomp met zich meebrengen

ver, er is momenteel nog een literatuuronderzoek

2013 gehouden. Alle studenten mogen in die

voor de onderwijsadministratie, de docenten en

gaande voordat besloten kan worden hoe en

periode hun stem uitbrengen voor zowel de

de studenten. Het lijkt in het eerste semester goed

wanneer het plan definitief uitgevoerd gaat

studentgeledingen van de Universiteitsraad als

verlopen te zijn, maar daar is momenteel nog niets

worden. We zetten ons als studentengeleding

van hun Faculteitsraad.

concreets over te zeggen. Het betreft namelijk

van de FR in om de schade voor studenten zo

een beperkte tentamenperiode en de uitkomsten

min mogelijk te laten zijn en laten onze mening

van de evaluatie tot nu toe zullen sterk bepaald

daarbij duidelijk horen.

worden door de verhouding tussen verplichte- en

Deze ontwikkelingen maken deel uit van een

keuzeonderdelen. Bij de opleidingen Psychologie

groter geheel: de innovatieplannen. Deze plannen

en Sociologie is het overigens nog wel de oude

zijn gemaakt om op de faculteit de rendementen

regeling: je moet je daar voor zowel het vak als

omhoog te schroeven en zo veel mogelijk

het tentamen apart inschrijven. Als aan het einde

studenten binnen een bepaald termijn van een

van dit studiejaar blijkt dat het een positief effect

diploma te voorzien. Verdere informatie over

heeft, zal het facultair breed ingevoerd worden:

deze innovatieplannen zal binnenkort gegeven

houd je mail en nestor dus goed in de gaten!

Verkiezingen

voor

Universiteitsraad

en

Faculteitsraad

bestaat momenteel uit drie fracties: Studenten

Jessica Boer

SvGMW: [email protected]

De leden van de Universiteitsraad worden ook

studentengeleding

Hannah Bijlsma

de UB, daar kunnen ze al je vragen op dat gebied

Gelijk opgaand aan de nieuwbouw worden

faculteiten, het rooster van Master your Talent en

De

PSB: [email protected]

studenten

van

Pedagogische

Siebren Huitema Nausikaa Reimers Cobie Jeanne Poppinga

worden door het faculteitsbestuur en door een informatiebijeenkomst van PSB.

18

Jaargang 43 editie 3

Maart 2013

19

over herfst en winter Langzaam maar edelmoedig laat ze haar groenen gaan Traag daalt de verkleurde jeugdigheid af naar de humusvloer Trots en kaal vormt ze een kerkhof in de koude

Poëzie Vakantie uit blik Tropische paradijzen Ingeblikte ideeën Kant en klaar verpakt en van de folder op de deurmat tot leven gekomen in kleine bamboehutjes, rijen naast elkaar gemaakt om alles te vergeten liggen onder de palmbomen verder niks men trekt het blik open en even spartelt de vakantie plezierig naar buiten in een licht tropisch briesje

in Berlijn komt ’s nachts de graffiti tot leven kronkelend op het grijze beton rondend binnen de vierkante panelen zij zijn een ademsnak een prille kreet in een stormachtig onthaal bloeddruppels van tolerantie lichten op in het neonlicht het leven van de graffiti, een kier van licht naar het hart van de stad

In de Opiniemensies stellen we elke editie aan een aantal studenten of faculteitsmedewerkers een vraag binnen het thema. Deze keer is het thema ‘groen’ en wij wilden wel eens weten wat de opvattingen daarover zijn.

Tim Maan

Verlaten voor even Gerust voor altijd

Berlijnse graffiti

Opiniemenies

waarna het vluchtig op de lauwe grond dood neervalt

Fionneke Bos & Ingrid Hekman

Omdat we dat heel leuk vinden natuurlijk. Het is een zeer gewilde rubriek om redenen die je zelf wel zult begrijpen.

Wat zegt dat over jou dat je hier als eerste aan denkt?

Aha, nou bedankt hoor! Ik zat eigenlijk te wachten

geen zak, maar de biohoek en de natuur… Ik ga

Ja pfffff, wat is dit voor vraag? Ehh, ja heel suf. Een

op het moment dat zou blijken dat het voor een

wel vaak de natuur in om te wandelen. Jij dan,

weiland. Of een dildo. Cup-a-soup.

onderzoek of een grap was, maar het was allemaal

Anoniema? Wat zegt het over jou dat jij als eerste

serieus dus.

aan bomen denkt?

Anonieme zesdejaars sociologiestudent, volgt nog een tweede mysterieuze studie.

Wat is het eerste waar je aan denkt bij het woord groen?

Oké, maar wat voor vraag zou jij dan willen stellen?

Anoniema: Ik denk dat dat zegt dat ik wel van

Bloedserieus.

de natuur houd. Kun je zeggen dat je van bomen houdt? Dat zou raar zijn.

Oh dit is leuk, nu draaien we het dus om. Net zoals als je bij Pauw en Witteman zou zitten en hij zegt:

Ingrid and Linda from Germany, both in second

‘Nou vertel, waar gaan we het eens over hebben?’

year Psychology

Haha. Maar vertel, waarom dacht je nou aan een weiland?

Anoniemo: nou die groene broek zegt natuurlijk

Waar denk je als eerste aan bij het woord groen? We don’t speak Dutch.

Anoniemo: Ik fiets wel eens van de Jumbo naar huis, en dan staat er langs de weg een boom die een dik gezwel heeft. Dan denk ik wel even: “Ah, arme boom.” Anoniema: Haha, dat heb ik niet. Hoogstens denk ik eens: wat een mooie boom, of wat een lelijke boom.

Nee, dat kan ik echt niet zeggen.

Nu maak je ons wel heel nieuwsgierig. Als je het niet zegt, mag je niet anoniem in de Diemensies.

Oh, we’re sorry. What is the first thing you think about when I say the word green? Linda: I think about traffic lights. Trees. A trash bin. Ingrid: grass in the garden, my bag, hope.

Oké mijn vrijheid is ook meteen weg. Goede interviewers zijn jullie. Haha! Hmm... eens even een goed verhaal verzinnen.

Oké oké. Ik zocht een adres op Google Maps, en toen stond daar geen huis maar zag ik alleen een foto van een weiland. Dus dat adres klopte niet. [In een poging van onderwerp te veranderen, die helaas slaagde] Maar wat is dit, stellen jullie jezelf

Anoniemo: Ik let er wel op dat ik biologische producten koop, maar ik ben niet biologisch. Het hangt eigenlijk vooral van mijn portemonnee af.

Why would you think about hope? Ingrid: in high school I had arts, and I learned that

Nee, we willen natuurlijk wel het echte verhaal horen.

En, Anoniemo, je had het net over de biohoek bij de AH. Zegt dat wat over jou?

green is the colour of hope. Or it also could be blue. I’m not sure anymore.

Masterstudent en docente Psychologie

Wat is het eerste waar je aan denkt bij het woord groen? Anoniema: bomen

eens voor. Normaal gesproken stelt de interviewer

Anoniemo: natuur, maar eigenlijk ook de biohoek bij

zich ook voor, toch? En wat zijn jullie functies?

de AH, en mijn nieuwe groene broek die trouwens

Maar ik zou mezelf niet biologisch noemen. Ik vind het namelijk altijd zo vervelend als mensen opscheppen over hoe biologisch ze zijn, dat is echt irritant.

Anoniema, hoe biologisch ben jij dan? Anoniema: Ik let er eigenlijk niet zo op. Ik ben ook niet zo rijk. Anoniemo: Voor de arme biologische student: bij de Aldi is biologisch gehakt en niet-biologisch gehakt even duur.

echt prima zit.

Wij zijn Fionneke en Ingrid, voorzitter en secretaris/promo. Dus jullie hebben wel een leuke en drukke functie allebei. Waarom doen jullie dan dit soort taakjes in de kantine?

20

Maart 2013

21

Kom je buiten spelen? over vergeten oerdriften naar het wild Tim Maan Daar hang je dan, vastgeklampt aan de bijna verticale bergwand. Je hebt je stevige bergschoenen aan en een warme trui om je middel. Wel stom dat je niet aan handschoenen hebt gedacht, die scherpe rotsen halen je handpalmen open. Gelukkig is de zon al aan het opkomen en heb je geen zaklamp meer nodig bij iedere stap. Ietwat onhandig kronkel je om de stomende zwavelgaten heen op weg naar de top. En ja hoor! Eindelijk zit je dan bovenop die verdomde vulkaan, handen en benen versleten, nacht zonder slaap, maag zonder eten. En als de zon boven een tweede horizon

denken en doen één worden en alles om ons heen even niet bestaat. Het zit in onze natuur, het geeft ons voldoening. Het is dan ook niet verwonderlijk dat uitzonderlijke overlevingsverhalen veel aandacht krijgen. Neem de film ‘The Way Back’, waarin het

zijn om even van alle mensen af te zijn. Veel mensen

uitzicht of een slanker lichaam. Vaak blijkt dat je

hardnekkig te zijn, maar is vanuit overlevingsoogpunt

zullen het met me eens zijn dat het ontzettend

dan nog veel verder kunt dan je voor mogelijk hield.

ook incorrect. Wil je overleven, dan moet je STOPpen.

bevrijdend is om bijvoorbeeld ergens in de Schotse

Je kunt nog tien keer verder lopen en nog tien keer

STOP is een acroniem voor Stop, Think, Observe

hooglanden een tentje op te zetten, terwijl een blikje

langer zonder eten. We zijn als Westerse mensen

en Plan. Alleen door je hoofd koel te houden en je

witte bonen in tomatensaus staat te pruttelen op een

vergeten dat we het kunnen, omdat we het niet meer

stappen logisch te doordenken kom je uit de meest

klein gasstelletje. Toch is dit een gek idee. Waarom

nodig hebben. En door de grenzen op te zoeken van

levensbedreigende situaties.

willen we zo graag ontsnappen? We hebben een

wat we mentaal en fysiek aankunnen, wordt ons

veilige omgeving voor onszelf gecreëerd in de loop der

oergeheugen weer even opgefrist.

verhaal van zeven vluchtelingen wordt verteld. In de

huis te gaan, is de rivier die hij in de winter overstak

tweede wereldoorlog werden krijgsgevangenen van

minstens tweemaal zo groot geworden. De stroming

de Sovjet-Unie opgesloten in Goelags, gelegen in het

is te sterk om doorheen te komen. Christopher zit vast

Je zou denken dat als je al dit soort tips and tricks

verre Siberië. Wilde je ontsnappen dan stond je een

en sterft een hongersdood. Als je net zo’n hopeloze

uit dergelijke overleefgidsen meester bent je het wel

flinke wandeling te wachten. De zeven vluchtelingen

romanticus bent als ik zal het je niet behagen te weten

redt. De serie Alone in the wild, uitgezonden op

waagden het erop en zijn vanuit Siberië naar India

dat hij met een degelijke kaart had kunnen zien dat

gelopen, het enige aangrenzende land waar de

er acht kilometer verderop een primitieve kabelbaan

Sovjet-Unie destijds geen rechtsmacht had. Ze

was waarmee hij de rivier over had kunnen steken.

liepen meer dan zesduizend kilometer door toendra, woestijn en gebergten om vrij te zijn. Hoewel het waarheidsgehalte van het verhaal ter discussie staat, bestaat er geen twijfel over dat men dit een episch verhaal vindt.

Verhalen zijn leuk en aardig, maar sommigen willen het zelf beleven. Degenen die deze drang pas op latere leeftijd hebben gekregen en de padvindersfase hebben overgeslagen, zijn aan hun lot overgelaten. Tenminste, dat was zo voor er survival manuals

van wolken is uitgestegen mag je weer terug.

Avontuur, risico, overleven. Momenten waarop ons

De uitspraak “Run, Forrest, run!” blijkt niet alleen

Maar ook verhalen waarin het minder goed afloopt

werden geschreven en je via de televisie werd

doen het goed. Christopher McCandless trekt in

doodgegooid met survivalprogramma’s. Iedere halve

de winter naar Alaska en bivakkeert daar voor een

zool die de drang heeft zichzelf in de nesten te werken

flink aantal weken. Hij leeft van zijn rijst, het wild

ergens in de rimboe kan tegenwoordig gebruik maken

dat hij schiet en de planten in zijn omgeving. Hij

van handige tips. Nu ben ik zo’n halve zool en ik wil

snakte naar het simpele leven, weg van de drukte

graag een van de belangrijkste tips die mijn gids te

en de verwachtingen die spelen in de Westerse maatschappij. Als hij in de lente besluit terug naar

bieden heeft met jou, de lezer, delen.

eeuwen. Een warm huis, voedsel te koop op loop- of fietsafstand, waarom wil je daarvan weg? Het is niet logisch om daaruit te willen ontsnappen.

Er zijn mensen die deze grenzen voor hun beroep

opzoeken.

Zo

beslaat

de

Nederlandse

Discovery Channel in de zomer van 2011, bewijst het



officierenopleiding meerdere oefentrajecten waarbij

tegendeel. Een overlevingsexpert werd als onderdeel

En dat klopt. Het is niet logisch, louter natuurlijk. Alle

je uithoudingsvermogen op de proef wordt gesteld.

van een weddenschap in een natuurreservaat gedropt

mensen die nu leven stammen af van de groep mensen

Vijf dagen zonder slaap terwijl je moet rennen, lopen

en moest het zo lang mogelijk zien uit te houden. Hij

die duizenden jaren geleden kon overleven. Diezelfde

en roeien. Acht dagen zonder eten terwijl je achterna

kreeg een camera mee en moest zijn overleefavontuur

oerdriften om door te zetten bezitten we nog steeds,

wordt gezeten door mannen met honden, om daarna

zelf opnemen. Telefoneren mocht alleen als het

maar kunnen we in de hedendaagse maatschappij

urenlang te worden ondervraagd. Ik ben blij dat de

om een noodkreet ging. Het wilde leven ging hem

niet altijd uiten. Volgens redactielid Alexander Meijer

dienstplicht is opgeheven, want deze opleiding is niet

aardig goed af. Voedsel, vuur, onderdak, hij had alles

is dat een van de oorzaken van de depressie die zich

voor iedereen weggelegd.

geregeld. Natuurlijk was het vermoeiend iedere dag

tegenwoordig in grote getale voordoet, en daar zou

opnieuw urenlang voor zijn basisbehoeften op pad te

hij best wel eens gelijk in kunnen hebben (zijn artikel

gaan, maar hij redde het. Plots, na een aantal weken,

is te vinden in de derde editie van de 42e jaargang;

hield hij het niet meer. Hij had menselijk contact

http://www.diemensies.nl).

nodig. Hij miste zijn vriendin, vrienden, ouders, en belde de hulplijn. Een uur later kwam een vliegtuig hem ophalen.

Wel denk ik dat het goed is om zo nu en dan uit de comfortzone te stappen en te voelen wat Rousseau bedoelde met de primitieve fase van de mens: leven in groepen, meer ontwikkeld dan de brute holbewoners,

De andere kant van de medaille is dat we gewend zijn

maar nog onaangeraakt door egoïsme en gemakzucht.

aan comfort. Het is fijn om niet op jacht te hoeven

Als je je in deze toestand bevindt voel je hoe het is om



en om gewoon met je pinpas een pond gehakt af te

alles wat je bent te zijn op één moment. Pas dan proef

Zonder sociaal contact houd je het dus niet lang vol.

rekenen. Zo nu en dan moeten we daar echter uit om

je hoe lekker water is.

Voor een kortere periode kan het echter erg prettig

iets beters dan comfort te bereiken, zoals een mooi

een elektrische auto van belang. Ook vroegtijdige vervanging van koelkasten, vriezers en drogers kan

Is groen wel zo groen?

Football and it’s practitioners:

Ingrid Hekman

like to watch it (and vice versa), but I can tell you that these kinds of people actually don’t specifically like to play football. They like to go out and have fun. Whether it is with a football or with a basketball, with a volleyball or a korfball, again, they just don’t mind. However, there is one question that bothers me and others, for why do some have this interest and some not? I myself am a football lover, while half of my friends are not. Explaining them that I have to watch a football game tonight instead of going out is like telling them that I prefer to drink water instead of a nice cold beer. Before I will answer what it means

je koelkast vervangen. Milieuvriendelijkheid is ook

malen hoger ligt, kan je je afvragen of de elektrische

bij koelkasten de dure optie, aangezien je vaker

auto nog wel zo milieuvriendelijk is.

een nieuwe koelkast moet kopen. Voor bedrijven is

them. These workaholics stop being ambitious and hard working when it comes to (watching) a football game. In other words, they tend to use football as a relaxation method. These relaxation moments are normally accompanied with tense screaming, aggression, swearing and binge drinking. I know this does not sound good, however, it is not football that triggers these behaviors. You can test this by pulling them into another relaxation environment, for instance, yoga, and you will see that they start showing the same behaviors. It is the nature of the beast, so to say.

The second kind of people use football as an intellectual enterprise. You can recognize these kind of people when they are having a party. At a certain

24

Jaargang 43 editie 3

vervangingsratio

winstgevender.

Gert Spaargaren, hoogleraar milieubeleid aan de

(I have actually never seen women participating

football proponents to stop thinking. The football-

‘Neem een koelkast met energielabel A, zie

bereikt onder een aantal voorwaarden. Ten eerste

in these events) gather and share their common

as-relaxation group does not distinguish itself in

die zielig kijkende ijsberen op de smeltende

moet er groene stroom gebruikt worden. Stroom voor

interest. This sharing is usually accompanied with

favoring a healthy way of life while the other group

poolkappen, rijd in een elektrische auto, en

deze auto’s komt echter vaak nog uit kolencentrales.

creative utterances and memorable synopses. More

seems to regard analyzing football as a mental sport.

denk tijdens dit alles vooral aan de toekomst

Wanneer deze stroom wordt gebruikt is het rijden

interestingly (though striking), this breed of football

But again, I do not think we can blame football

van je kinderen.’ De wetenschap is druk bezig

in een elektrische auto volgens de auteurs zelfs

analysts have stopped decades ago with playing

itself for this. As shown when I was discussing the

met het zoeken naar oplossingen voor dit soort

contraproductief: er komen drie tot vier keer zo

football, so the anecdotes are either rehearsed every

ins and outs of the relaxation group, they just need

problemen. Dit is van groot belang, maar er zijn

veel toxische stoffen vrij als bij auto’s met een

week, or renewed and based upon a football match

some thing to release stress. However, I am more

bedrijven die slinks op deze ‘groenbehoefte’

verbrandingsmotor. Deze vervuilende stroom wordt

of last week. I would not like to call these people less

committed with the second group, for I fear that

inspelen. Zijn deze (vaak duurdere) groene

vooral in China nog veel gebruikt voor elektrische

intelligent or anything, however, the fact that they do

football is a big need to them in order to satisfy a

producten wel daadwerkelijk milieubewuster?

auto’s (80%). In Europa wordt meer groene stroom

Elektrische auto’s zijn duurder en een koelkast

gather at every party and, based upon the increase

great, fundamental need for human life. What if there

gebruikt. Maar op groene stroom rijden is niet

vaak vervangen is ook prijzig. Bij zowel auto’s

of volume of their voices, do tend to be emotionally

was not any football match to think about? Would

genoeg. Dit brengt ons bij de tweede voorwaarde:

als koelkasten is de ‘milieubewuste’ optie dus het

de broeikasgasuitstoot is lager dan bij een auto

duurst. De milieubewustheid van deze prijzige keuzes

met verbrandingsmotor, maar dit hangt wel af van

valt echter te betwijfelen. Informatie op websites

het aantal gereden kilometers: pas bij 200.000

verschilt vaak van elkaar. Bedrijven met verschillende

kilometer worden 17 tot 29% minder broeikasgassen

belangen verkondigen verschillende verhalen, soms

uitgestoten. Je kan dan wel een mooie groene auto

ook uit onwetendheid. Betrouwbare informatie over

hebben, maar als je niet op groene stroom rijdt of niet

de milieuvriendelijkheid van producten is schaars.

engaged with their own, and others’ football analysis, makes me think they have less interest in things commonly associated with intelligent activity.

they have stopped thinking at all? Or maybe worse, they might get engaged in analyzing other sports like korfball. Whatever the case would be, I think that football is doing a great job in providing excellent

like to point out is that professional football players

watch football too, and the same basic rules apply to

hoge

Verder wordt de verminderde CO2-uitstoot alleen

football does to people.

emancipated as I am, there are a few women that

deze

broeikaseffect is duidelijk in de media aanwezig.

Another factor related to football I would shortly

ambitious, hard working men – and of course,

vervangen door een nieuw exemplaar van het

attracts less intelligent behavior or encourages

psychology behind it, that is, I will try to grasp what

twofold. First, there are the people who are normally

wel een gemiddeld energielabel hebben en worden

moment during the festivities, a small group of men

to enjoy watching football, I will first examine the

The psychology behind the average football lover is

te gaan vervangen. Het oude apparaat moet dan

hij eenmaal rijdt, maar als de productie-uitstoot vele

producten aanprijzen. Ook de angst voor het

some that argue they like to play football but do not

adviseert bij koelkasten om ze vanaf een jaar of vijf

wilt hebben, is het aan te raden om na twaalf jaar

Overal om je heen zie je advertenties die groene

You either like, or you don’t like football. There are

(een voorlichtingsorganisatie over milieu en energie)

zuinigste label. Wanneer je echter financieel voordeel

are they different? Ruud Wassink

voor het milieu aantrekkelijk zijn. Milieu Centraal

mental challenges for them.

The way they grab their knee after being tackled often

game? As argued in the previous paragraphs, football

reminds me of how I once fell off my bike when I

is not an end, but a means to an end. You don’t watch

was six. Continuing cycling after being hit by a car

football because it corresponds to a nice feeling inside

and being tumbled into barbed wire shows more

of you. It is not like an orgasm. Football provides

character. You might have started wondering why I

a way to satisfy a need, a need different from just

am this interested in ‘intelligent’ behavior? Well, I’ve

watching football. When aware of this function of

got the feeling that people who enjoy watching or

football, you might look with more respect at those

playing football are often regarded as less intellectual.

who like it. You cannot determine a man’s personality

This might be true, but I would like to point out that

upon his decision to watch, or participate in a football

this is probably a statistical bias. There are more more

match. Football is more like a coping strategy. What

lower educated people than higher educated people,

is more interesting, after reading this short essay you

thus, depending on what you associate with less intelligent behavior (you probably take yourself as a reference point), chances are high that you encounter

might even want to give football a chance yourself and see whether it can satisfy a need you have been suppressing for so long.

interested in seeing a bunch of non-intellectuals running behind a ball?

Taking into account this statistical population bias, some people might still argue that football

stroom. Praktische nadelen als lange laadtijden en een gebrekkig aantal oplaadpalen en de hierbij

bereiken) worden verzwegen. Was dit maar alles.

uitstoot geproduceerd wordt dan bij een auto met een verbrandingsmotor. Als onwetende en goedgelovige burger ga je er dan van uit dat de elektrische auto dus daadwerkelijk milieuvriendelijker is. Waarom zou de overheid hier anders zoveel subsidies voor uittrekken?

CO2 is echter niet het enige dat van belang is als je het over milieuvervuiling hebt. Een studie van de Technische Universiteit in Trondheim (Noorwegen) auto twee keer zoveel energie vergt dan die van

1

In addition, football players grabbing their knees also has striking

een conventionele auto. Met name de winning van

resemblances with a famous scene from the animation series ‘Family

metalen die nodig zijn voor de fabricage van de accu

guy’. Try typing in ‘family guy knee hurt’ on YouTube and you will see

heeft verzuring en grondwatervervuiling tot gevolg.

what I mean.

Ten slotte is het gebruik van schaarse metalen

2

I’m referring to the crash of Johnny Hoogerland in the Tour de France

of 2011.

juist extra aan het bevuilen.

van koelkasten. ‘De verbetering van de koelkasten over de jaren heen is marginaal. Daarnaast wordt een oude onzuinige koelkast niet, zoals men denkt, altijd netjes verwerkt en gerecycled. Een deel wordt verscheept naar Nigeria, wordt daar opgelapt en de onzuinige koelkast wordt gewoon weer gebruikt.’

Maar wat moeten we nou dan met al die groene producten? Is dan de conclusie dat je maar gewoon

twijfel getrokken kunnen worden. De ANWB meldt dat from well to wheel tot wel 35% minder CO2-

milieuvriendelijke effecten van een snelle vervanging

genoeg gereden kilometers hebt, ben je het milieu

Het blijkt dat zelfs de milieuvriendelijke voordelen in

toont aan dat de productie van een elektrische

relatively more people that like football also score lower on IQ. Besides, why would an intellectual be

fijnstof, minder geluidshinder en geen accijns op

genoeg energie heeft om de volgende oplaadpaal te What does it mean to enjoy watching a football

2

geweldig: minder CO2, geen stikstofoxiden, geen

horende range anxiety (angst dat het voertuig niet

themselves do not stand out in intelligent behavior.

1

Volgens de ANWB is de elektrische auto een en al

Wageningen Universiteit, zet echter vraagtekens bij de

Deze nadelen betekenen echter niet dat we de

moet doen wat goed voor je portemonnee is, want

elektrische auto af moeten schrijven; integendeel. Het

geen enkele informatiebron heeft gelijk? Ik denk dat

is een ontwikkeling die van groot belang is, maar die

het in ieder geval al een heel stuk helpt dat je jezelf

nog lang niet zo ideaal is als men denkt. Er moeten

er bewust van bent dat er groene producten bestaan

twee zaken voor de consument veranderen om goede

die niet per se 100% milieubewust zijn. Wanneer je

milieuvriendelijke producten te kunnen kopen. Ten

groene producten koopt, zoek dan wat informatie

eerste is meer onderzoek naar milieuvriendelijke

over wat de voor- en nadelen van dit product zijn

producten belangrijk, omdat er dan steeds minder

voor het milieu. Zo weet je zeker dat je duurdere auto

vervuilende versies ontwikkeld kunnen worden.

wel echt beter is voor het milieu in plaats van voor

Ten tweede moeten de bedrijven eerlijk zijn over

andermans portemonnee.

alle groene voor- en nadelen van hun producten. Dan kan iedereen zelf een afweging maken over hoe groen je wilt zijn en op welke manier. In deze context is het belangrijk dat de stimulering van productie van elektrische auto’s hand in hand moet gaan met aandacht voor de vergroening van de stroomopwekking en de milieuvriendelijke winning van metalen.

drie keer zo hoog als bij conventionele auto’s. Een elektrische auto kan dus nog zo energiezuinig zijn als Wanneer je milieubewust wilt zijn is niet alleen

Maart 2013

25

altijd een afspraak te maken!

Studievertraging?

Kan je tentamens herkansen in de zomer? Nee, dat kan gelukkig niet meer. Ik vind dat ook een goede zaak, omdat studenten daardoor ook vakantie hebben en even rust kunnen krijgen. Bovendien zou een herkansing in de zomer alleen maar kunnen

Dit kan je er aan doen!

leiden tot het meer uitstelgedrag. “Waardoor gaan

Wat kan je nog meer aanraden?

gezien dan, verkeerde informatie en dat is natuurlijk

soms is het ook leuk om te horen voor een student

Als een student twijfelt om langs te komen, dan raad

erg zonde. Ik raad aan om altijd eerst uit te zoeken

dat hij of zij goed bezig is!

ik ze aan om altijd langs te komen! Daarnaast heb

of die verhalen kloppen, bijvoorbeeld door het lezen

ik de ervaring dat studenten zeggen dat ze ‘hebben

van de studiegids of te kijken op www. rug.nl/gmw/

gehoord dat..’ of dat ‘andere studenten zeggen dat…’

vraagenantwoord.

Afspraak maken met de studieadviseur? Bel met de onderwijsbalie: 050-3636301

en dat het verhaal dat ze dan hebben gehoord niet klopt. Op zich is dat niet erg, maar soms kan een

Ten slotte wil ik ook wel vertellen dat het niet altijd

student al heel veel stress krijgen door, achteraf

nodig is om een vraag te hebben of een probleem,

Korte vraag: dagelijks spreekuur van 11:00-12:00 uur (kijk op de deuren wie er spreekuur heeft).

studenten sneller en beter studeren denk je?” Vorig jaar heb ik gemerkt dat de dreigende langstudeerboete studenten meer aanzette om hun studiegedrag eens

Interview met Berber Munstra Coosje de Vries & Ilse Noordhof We hebben een interview met Berber Munstra, studie adviseur psychologie, aan de faculteit van GMW. Er zijn veel studenten die vertraging oplopen tijdens de studie. En wat moet je dan

instanties, zoals het studenten service centrum waar

goed onder de loep te nemen. Andere regelingen

allerlei handige cursussen voor studenten worden

zoals het bindend studieadvies helpen naar mijn idee

gegeven. Soms kan een studieadviseur al helpen door

ook om studenten sneller en beter aan het studeren

een luisterend oor te bieden. Verder kan alleen een

te krijgen. Niet alleen door externe regelingen gaan

gesprek over de studieplanning al heel veel inzicht

studenten meer studeren, er zijn ook studenten die

geven waardoor een student weer aanknopingspunten

opeens een interne motivatie hebben om snel af te

ter verbetering heeft.

studeren. Soms zijn studenten ook opeens (meer) geïnspireerd en weten ze wat ze met de opleiding

doen? Het antwoord is simpel: een afspraak

willen, dat helpt vaak om sneller en beter te studeren.

maken bij een studie adviseur. Er zijn binnen

Wat kan een student doen bij veel stress bij het

psychologie vier studie adviseurs aan het werk.

leren?

Wanneer je zelf al je problemen wilt oplossen bij

Als een student veel stress heeft bij het leren, dan kan

Wie kan je nog meer helpen plannen naast de

het leren, dan vergeet je dat er altijd wel iemand

het helpen om hierover te praten en een aantal zaken

studieadviseur?

is die je kan helpen.

op een rijtje te zetten. Studenten zeggen soms tegen

Dat hangt natuurlijk af van de problemen of vragen

mij “Ik wil zoveel mogelijk doen.” Naar mijn idee

waarmee een student zit. Het studenten service

is dit niet een haalbaar doel, en vermindert de stress

centrum biedt goede en nuttige cursussen aan

wellicht door een concreter doel te stellen (bijvoorbeeld:

voor studenten.

voor vak X wil ik deze week 100 bladzijdes hebben

disciplineproblemen

gelezen en voor vak Y 75 bladzijdes). Soms kan je ook

zogenaamde studie ondersteuningsgroepen die hulp

op andere manieren iets tegen de stress doen, door

kunnen bieden. Er zijn plannen om deze training

bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen of rustgevende

ook door de faculteit aan te bieden. Verder zijn

middelen te gebruiken.

er wel studenten die een eigen coach hebben, of

Wat moet een student doen wanneer hij zakt, en waar kan een studieadviseur bij helpen? Als een student een tentamen niet heeft gehaald dan probeer ik samen met een student erachter te komen waarom een tentamen niet gelukt is. Er kunnen heel veel verschillende oorzaken zijn waarom een tentamen niet wordt gehaald. Als er geen overduidelijke redenen

om de studie aanpak van een student beter te bekijken. Dan blijkt vaak dat de student veel meer tijd in het studeren kan en moet steken. In andere gevallen kunnen de studieadviseurs (Libbe kooistra, Laura Ballato, Sietske Weide en ik) ondersteuning

Mochten studenten bijvoorbeeld hebben

dan

zijn

daar

die bijvoorbeeld samen met andere studenten een

zijn waarom een tentamen niet is gelukt (overmacht redenen bijvoorbeeld), dan is het vaak heel handig

‘‘Concretere doelen stellen vermindert de stress’’

studiegroepje oprichten.

Zeker weten! Juist bij deze studenten is structuur en overzicht erg belangrijk. Een studieadviseur

studieplanning, een melding studievertraging of een

Wanneer raad je studenten aan om een afspraak

bij het maken van overzichtelijke planningen en

doorverwijzing naar een studentenpsycholoog.

te maken bij een studieadviseur?

tijdsindelingen.

Waar kan een studieadviseur nog meer bij

bij een studieadviseur als ze vertraging oplopen of

helpen, behalve het maken van een planning?

denken op te lopen, als ze problemen hebben met

helpen.

Soms kan ik heel praktisch helpen. Als

een student bijvoorbeeld moeite heeft met vroeg opstaan, dan maak ik soms wel de afspraak dat de student zich elke ochtend even komt melden. Ook kan een studieadviseurs doorverwijzen naar andere

Roos Cornelius

student met ADHD of ADD?

kan ondersteunen door bijvoorbeeld te helpen

Ik raad studenten aan om een afspraak te maken



Is hulp bij de studie nog belangrijker voor een

bieden in de vorm van bijvoorbeeld een aangepaste

Een studieadviseur kan op vele manieren een student

Vrachtschip

Zoals ik het drie jaar geleden wel ludiek vond om naast mijn studie psychologie ook de kunstacademie in de avond te doen, vond ik het een paar maanden geleden wel ludiek om me op te geven voor een uitwisselingsprogramma. Twee maanden geleden hoorde ik voor het eerst dat ik mijn Groningse huis en haard zou verlaten om een half jaar de schone kunsten te gaan bestuderen aan het Hunter College,

Jaargang 43 editie 3

zijn in Groningen en Rotterdam. Dit leverde een volle

na dagen van blauwe golven zo ver het oog reikte,

woensdagmiddag interessante en hoogst vermakelijke

de toorts van de Lady of Liberty langzaam aan de

gesprekken op met scheepvaartlui uit heel Nederland

horizon zou opdoemen. Nu gaan er natuurlijk iedere

en Duitsland (ik heb zelfs een mevrouw uit Hamburg

week cruiseschepen die kant op, maar die optie viel

aan de lijn gehad), maar vooralsnog geen plek voor

meteen af: te decadent en bovendien niet bepaald

een arme student op een schip naar Amerika.

milieuvriendelijk. Vrienden tipten mij dat er weleens jonge backpackers meereisden op vrachtschepen in Zuid-Afrika. U hoort het goed, vrachtschepen. Rauwer kun je het niet krijgen.

Mocht je nog een keer per schip een reis willen maken; Rederij Seatrade, gevestigd in Groningen, neemt graag voor een spotprijs een student mee op een van hun schepen, maar zij vervoeren alleen bananen en

in New York City.

leren, als ze vragen hebben, of als ze twijfelen om

Afijn, het idee is duidelijk: ik zou mij verschansen in

vis naar Australië en Zuid-Amerika (en dat leek mij

langs te komen. Voor vertraagde studenten kunnen

de scheepshut van een vrachtschip. Google raadde

een wat grote omweg). Ook de Duitse rederij NSB

mij Cargo Ship Cruises aan, maar voor de prijs die zij

(Niederelbe Schiffahrtsgesellschaft, ik verzin dit niet)

vroegen voor een simpele hut op een vrachtschip kun

verscheept passagiers, maar voor een hoge prijs. De

je drie keer first class op een neer vliegen, dus besloot

keus was uiteindelijk om me te verstoppen in een

ik de persoonlijke aanpak te gebruiken. Dit soort

container of toch gewoon het vliegtuig te nemen. Ik

dingen vereist een zekere zorgvuldigheid, dus had ik

moet zeggen, met pijn in mijn zeemanshart, dat ik

een lange lijst gemaakt van rederijen die gevestigd

dan toch het luchtruim prefereer.

studieadviseurs

een

aangepaste

studieplanning

maken, een aangepaste BSA-norm aanvragen, of bijvoorbeeld een melding studievertraging maken. Een afspraak bij een studieadviseur kan om vele redenen handig zijn, dus bij twijfel raad ik aan om

In de naam der Ludiekheid was mijn plan uiteraard om daar niet via de reguliere weg te komen. In de twintigste eeuw emigreerden vele Europeanen per schip naar het westelijk halfrond, om daar, zoals ons allen bekend, een nieuw leven op te bouwen. Net als de immigranten uit de vorige eeuw was

26

mijn plan om Amerika per schip aan te doen, zodat

Maart 2013

27

. . . k o b e d u o Een lust nog wel een groen blaadje Anne Varvik Op 12 januari 2012 zorgde een artikel in het AD over de relatie tussen staatssecretaris Henk Bleker (58 jaar) en een NRC-journaliste (26 jaar) voor nogal wat ophef. Naast de ethische vraag of een economisch journaliste bij een landelijke krant wel een relatie zou mogen hebben met een staatssecretaris op economische zaken, werd er vooral gesproken over het opmerkelijke leeftijdsverschil van 32 jaar.

Dat mannen vaak jongere vrouwen als partner kiezen is ook vanuit het

Het andere uiterste

jongere vrouw hebben, zoals het tegengaan van het ‘ouderdomsgevoel’ of

biologische perspectief te verklaren: mannen zijn zo goed als hun hele leven

Het andere uiterste is dat er ook steeds meer stellen zijn waarin de vrouw juist

bewondering willen krijgen van andere mannen, maar de vrouw is inmiddels

vruchtbaar, en vrouwen zijn dat maar een bepaalde periode. Mannen voelen

ouder is dan de man. Over dit soort koppels zijn ook negatieve klanken te

zo geëmancipeerd dat ze er zelf voor kan kiezen een relatie te maken of te

zich aangetrokken tot jonge, aantrekkelijke en gezond uitziende vrouwen.

horen, zoals de jongemannen die in de bladen als ‘toyboys’ worden bestempeld

breken. Misschien heeft ze daarin zelfs al wel meer macht dan de man.

Logisch, want dat vergroot de kans op gezond nageslacht.

Vanuit het

en vrouwen die er van verdacht worden in een ‘midlifecrisis’ te zitten. Toch

oogpunt van de vrouwen is het ook niet zo gek, want we weten dat vrouwen

klinkt dit naar mijn mening wat onschuldiger en kan het koppel waarin de

Ik denk dat een liefdesrelatie tussen twee mensen, waarbinnen een groot

gemiddeld genomen meer waarde hechten aan status (en geld) dan aan

man veel ouder is dan de vrouw wel eens een stuk meer ophef veroorzaken.

leeftijdsverschil bestaat, júist binnen de moderne tijd past. Iedereen is vrij om

uiterlijk. Aangezien mannen op leeftijd meer status hebben verworven dan

Kijk naar Clint Eastwood en Dina Ruiz, en Woody Allen met Soon-yi Previn,

een partner te kiezen en daarom zijn er stellen waarbij er 2, 10 of 40 jaar

jongere mannen is het helemaal niet zo gek dat vrouwen op oudere mannen

beiden met een leeftijdsverschil van 35 jaar.

leeftijdsverschil zit tussen de man en de vrouw, of andersom.

azen, toch?

Het ontbreken van verontwaardiging over deze stellen kan te maken hebben

We zouden nog wel 100 redenen meer kunnen bedenken waarom een vrouw

met het feit dat een relatie, waarin een vrouw een groot aantal jaren ouder is

een relatie zou willen met een veel jongere man, of waarom een man zo

dan haar partner, over het algemeen niet zo serieus wordt genomen. Eén van

graag een groen blaadje als vriendin wil. Maar ik denk niet dat het erg is

de theorieën is dat het bij deze vrouwen alleen maar om de seks zou gaan en

dat de mannen die met een veel jongere vrouw gaan een bepaald motief

dat de mannen vallen op het verzorgende aspect van deze vrouwen. Oftewel:

hebben gehad om voor een jongere vrouw te kiezen. En waarschijnlijk zijn ze

De mannen zoeken vervanging voor hun moeder. Dit idee komt van Freud,

gewoon verliefd op elkaar geworden, net zoals dat bij de meeste stellen zonder

die met het Oedipuscomplex kwam, waarin de instinctieve erotische binding

opmerkelijk leeftijdsverschil gaat. Dus waarom zouden we niet ophouden met

tussen een zoon en zijn moeder centraal staat.

kritiek leveren en ze samen lekker gelukkig laten zijn?

In roddelblaadjes, zoals de Privé en de Story, krijgen de stellen waarin de man een groot aantal jaren ouder is dan de vrouw vaak de meeste aandacht en zijn deze stellen vaker op de voorpagina te zien. Dit zou het

Moderne tijd

blad interessanter maken voor de lezer omdat er vaak ‘shocking’ reacties op

Voor ons is dit misschien een beetje een ouderwets beeld van de liefde tussen

een dergelijk ‘showbizzkoppel’ volgen. Waarom wordt er bij menigeen een

man en vrouw. Tegenwoordig, en met name in de Westerse cultuur, gaat

wenkbrauw opgetrokken bij het opmerken van een liefdesrelatie tussen twee

het in eerste instantie niet om het krijgen van kinderen of het behalen van

mensen met een groot leeftijdsverschil? Is dit terecht?

status. (Voor de meeste mensen dan.) In de eerste plaats heb je een relatie omdat je van je partner houdt. Sinds de strijd voor emancipatie van vrouwen

Een stukje geschiedenis

in de jaren 60 en 70 zijn vrouwen op de meeste vlakken zo goed als gelijk aan mannen. Vrouwen stellen zich niet meer onderdanig op tegenover

Onvolledige emancipatie?

In vroegere tijden in onze westerse cultuur en vandaag de dag nog steeds

mannen, maken hun eigen beslissingen en kiezen zelf wie ze aan de haak

in andere culturen, is het voor een man de normaalste zaak om met een

Dat een relatie tussen een man met een veel jongere vrouw gevoelig ligt heeft

willen slaan. Misschien dat voor veel mensen het beeld van een man een veel

veel jongere vrouw te trouwen. De mannen hadden een dominante rol in

misschien ook te maken met de angst voor een nog steeds niet volledige

jongere vrouw naast zich daarom niet meer in de moderne tijd past. Mannen

de samenleving, stonden boven de vrouwen en waren de baas in het gezin.

vrouwenemancipatie. Maar die gedachte lijkt inmiddels ook alweer ouderwets.

hebben niet meer de jonge vrouwen voor het uitkiezen. Vrouwen willen een

In bepaalde Oostbloklanden wordt niet raar opgekeken als een man van 50

Zoals eerder genoemd, vrouwen in de moderne Westerse cultuur hebben

aantrekkelijke jonge man, geen gerimpelde oude klepzeiker.

inmiddels op bijna alle gebieden net zoveel macht als mannen. Het kan best

met een ‘vrouw’ van 18 rondloopt, hoewel het te betwijfelen valt of in deze gevallen wordt gehandeld uit vrije wil.

28

Jaargang 43 editie 3

zo zijn dat deze mannen om de ‘verkeerde’ redenen een relatie met een veel

Referenties Redactie van het AD. (2012). Henk Bleker heeft relatie met NRC-journaliste. Algemeen Dagblad. Afroz, T. (2009). Social explanation of Oedipus complex. TMC Academic Journal, 4, 8-18.

Maart 2013

29

Deze artikelen bieden vaak een simpel, maar wereldschokkend inzicht dat

de NRC en de Volkskrant, concluderen daarom dat Ontsporing een boek is van

intuïtief goed aanvoelt, zonder allerlei ingewikkelde voorwaarden voor

een narcist, die zichzelf nogmaals extra in de publiciteit wil plaatsen. Zie mij,

wanneer gedrag wel of niet plaatsvindt. Maar hoezeer Stapel het ook probeerde,

lees mij, oordeel over mij.

het bleef hem maar niet lukken. “Zelfs als ik alles uit de kast haalde, vond men het vaak maar zozo. Niet sterk genoeg, niet interessant genoeg, niet vernieuwend, veel te ingewikkeld. Ik was niet goed genoeg.”

Toch is Ontsporing meer dan alleen een narcistisch, ongeloofwaardig verhaal. In zijn laatste hoofdstuk werpt Stapel wel degelijk een interessante vraag op, die wij als toekomstige wetenschappers allemaal serieus zouden moeten

Zijn honger naar het succes dat hij na jaren onderzoek nog niet bereikt had,

nemen. Stapel beschuldigt de commissie Levelt van karaktermoord. De

dreef hem tot de eerste aanpassingen in een databestand. Driftig beschrijft

commissie beschrijft namelijk niet alleen de omvang van de fraude, maar geeft

hij hoe zijn gegevens nét niet het gewenste resultaat bereikten, en dat de

daarnaast een karakteranalyse waarin Stapel wordt afgeschilderd als een kille,

verleiding in zijn eenzame studeerkamer plotseling wel erg groot werd.

berekende meestermanipulateur. Stapel merkt ironisch op dat de commissie

“Het voelde heel verkeerd”, beschrijft hij, “maar tegelijkertijd was de wereld

misschien zelf een klassieke Stapel-fout heeft gemaakt: veel verhaal, weinig

weer mooi geworden.” Stapel creëerde alleen resultaten die iedereen logisch

data. De media nemen deze karakterschets snel over en de kans dat Stapel

voorkwamen. “Ik bracht goed nieuws, maakte het leven mooi. Wat logisch

ooit nog aan een baan komt, is hiermee tot onder nulpunt gereduceerd: welk

leek was waar”. Op den duur begon hij niet alleen resultaten aan te passen,

instituut zal ooit zijn naam nog willen verbinden aan één van de grootste

maar ook complete onderzoeken uit zijn mouw te schudden. Om ontdekking

fraudeurs van de sociale psychologie?

te voorkomen, liet hij zijn ruwe data nooit aan collega’s zien en deed hij het liefst alles zelf.

“IK BRACHT GOED NIEUWS, Ik was het niet (alleen), het was de wetenschap Stapel gelooft heilig in sociaalpsychologische theorieën. Zijn hoofdstukken begint hij vaak met opzienbarend sociaalpsychologisch onderzoek, wat steeds

MAAKTE HET LEVEN MOOI”

maar weer blijft benadrukken hoe belangrijk de omgeving is voor het sturen van gedrag. Sterker nog, Stapel beweert regelmatig dat de omgeving veel belangrijker is in het sturen van gedrag dan stabiele persoonlijkheidstrekken.

Wat het geval Stapel ons kan leren

De tekst op de achterkant beweert dat Stapel “niet natrapt, niet beschuldigt en

Het is makkelijk om die ene rotte appel in de fruitschaal te dehumaniseren: hij

zijn eigen straatje niet schoonveegt”, maar de impliciete boodschap die door het

hoort niet bij ons, hij was al verdorven voor hij in de schaal kwam te liggen en

gehele boek klinkt is dat Stapel zelf de boosdoener niet was, maar de loeizware

al het andere fruit in de schaal is nog wel gezond. Toch is het belangrijk om

publicatiedruk die hem boven het hoofd hing. Deze boodschap wordt veel

het verhaal van Stapel in bredere context te zien en vraagtekens te plaatsen

explicieter gemaakt in de laatste hoofdstukken van het boek. Hierin beschrijft

bij ons wetenschapsbedrijf. Niet iedere wetenschapper wordt een Stapel onder

hij hoe een ‘toxische combinatie’ van bepaalde persoonlijkheidstrekjes en de

de zware publicatiedruk, en het gedrag van Stapel is ook absoluut niet goed

wetenschappelijke omgeving tot zijn frauduleuze gedrag heeft geleid. Stapel

te praten. Maar toen Stapel eenmaal daar was, was het wel erg makkelijk

Direct blijkt dat Stapel een meesterlijke schrijver is: het boek leest vlot door

heeft het gevoel dat hij niet de eerste en zeker niet de enige is die hiertoe in

om wat cijfertjes te veranderen. Waarom heeft Stapel zo lang door kunnen

Diederik Stapel schudde ons in 2011 allemaal wakker: de grootschalige

en met zijn humoristische beschrijvingen van een jonge Stapel dwingt hij

staat is.

gaan met zijn fraude? Is het nu niet juist belangrijk dat we Stapel niet als de

fraude die hij als wetenschappelijk onderzoeker pleegde was van ongekende

meteen sympathie af. Hij vertelt hoe hij het liefst acteur of regisseur had willen

proporties. De commissie Levelt, die onderzoek deed naar de omvang van

worden, maar ook hoe hij er achter kwam dat hij daar nooit goed genoeg

zijn fraude, concludeerde uiteindelijk dat hij met ten minste 55 van zijn 130

voor zou zijn. Hij was te onzeker en had teveel bevestiging van anderen

wetenschappelijke publicaties had geknoeid. Hij deed de sociale psychologie

nodig. Deze conclusie is toch lichtelijk ironisch als je beseft dat dezelfde

op haar grondvesten schudden, terwijl de hele wereld zich afvroeg hoe zo’n

man later tientallen bevriende collega’s, promovendi en internationale

vooraanstaand onderzoeker, met zijn fantastische onderzoeksresultaten,

wetenschappers voor de gek heeft weten te houden. Na lang twijfelen kiest

zo’n misstap heeft kunnen begaan. Ruim anderhalf jaar later, in november

Stapel voor psychologie in Amsterdam. Daar raakt hij direct gefascineerd

2012, brengt Stapel na lang stilzwijgen een eigen boek uit, Ontsporing, dat

door legendarische sociaalpsychologische theorieën en experimenten, zoals

naar eigen zeggen probeert te verklaren “hoe hij zo hoog kon stijgen en zo

de autoriteitsexperimenten van Milgram. Na zijn studie blijft hij aan de

dramatisch diep kon vallen”. Is dit een excuus naar de maatschappij wiens

universiteit verbonden, ditmaal als onderzoeker en universitair docent.

Boek van een gevallen fraudeur

het is voor vertekeningen door de onderzochte. Toch ben ik benieuwd wat

Fionneke Bos

Stapel ter verdediging zal aanvoeren, en vol verwachting sla ik het boek open.

30

gebeurd is belangrijk is om te kunnen verklaren wat hij heeft gedaan. Hij probeert dat zelf te doorgronden: zo beschrijft hij dat hij zich altijd minder heeft gevoeld dan zijn twee broers en zus, dat hij faalde in het acteren, te graag wilde scoren en kickte op applaus. Hij werd een publicatiejunk. Maar volgens Stapel zijn dit hooguit factoren die kunnen bijdragen aan de

Stapels kunnen voorkomen? Als er iets is dat het geval Stapel laat zien, is het dat we kritisch moeten kijken naar hoe het wetenschapsbedrijf werkt en dat we manieren moeten ontwikkelen om fraude tegen te gaan. Het gaat wat ver om net als de commissie Levelt te concluderen dat de sociale psychologie in het geheel heeft gefaald, maar we kunnen op z’n minst reflecteren op wat beter kan.

belangrijkste oorzaak. De wetenschap, die snel scoren beloont en bewierookt, Ik sla met gemengde gevoelens het boek dicht. Ik betrap mezelf erop dat alles

eerste onderzoekjes waren te complex en daardoor niet interessant, hij sprak

wat ik in zijn boek lees, interpreteer als de leugens van iemand die zichzelf

altijd in de achterkamertjes op de congressen en werd hij nooit aangesproken

in een positiever daglicht wil stellen. Ik dwing mezelf een onbevooroordeelde

Hoe Stapel ontspoorde

op zijn onderzoek. Hierdoor bleef hij zitten met het gevoel dat hij niets had

kijk aan te nemen, Stapels boek te overdenken zonder meteen te oordelen.

Tussen de luchtige jeugdverhalen door klinkt een verbitterde, wrokkige Stapel:

bijgedragen aan de wetenschappelijke literatuur.

Ontsporing is misschien een sensatieboek, geschreven door een gevallen

Een eerste dilemma ontstaat bij het kopen van het boek. Wil ik een fraudeur

hij laat geen gelegenheid onbenut om kritiek te uiten op de wetenschap die

wel belonen voor zijn foute gedrag? Praat ik daarmee niet indirect zijn gedrag

in zijn ogen ontspoord is. Geduldig legt hij uit hoe de wetenschap werkt, dat

goed, ben ik hierdoor niet een sensatiezoeker eerste klas? Ik besluit dat ik

het daar niet gaat om gedegen en zorgvuldig onderzoek, maar om snel en

mijn honger naar een verklaring wel móet stillen; als een ware psycholoog

goedkoop scoren. Zijn visie op de wereld, namelijk dat bepaald gedrag alleen

zoek ik naar de redenen achter gedrag. Natuurlijk weten we allemaal dat

optreedt onder een groot aantal voorwaarden, strookte niet met de beste

zelfrapportage niet de meest betrouwbare informatie oplevert, vatbaar als

artikelen in toptijdschriften.

Jaargang 43 editie 3

Aan het begin van zijn boek beschrijft hij dat opeens alles wat er in zijn leven

heeft ervoor gezorgd dat zijn drang naar applaus uitvergroot werd. Stapels

vertrouwen hij geschonden heeft, of een laatste roep om aandacht van een van zijn voetstuk gevallen narcist?

eenzame zondebok zien, maar dat we gaan onderzoeken hoe we toekomstige

fraudeur, maar ook een schrijnend voorbeeld van een man die zich aan een Stapel gebruikt veel loze kreten die zouden moeten aantonen dat hij vreselijk veel spijt en berouw toont, maar die daardoor extra benadrukken hoe inhoudsloos die kreten zijn: “ik walg van mezelf”, “ik wilde stoppen maar ik kon het niet”, “ik had de verkeerde afslag genomen en was vervolgens keihard door blijven rijden, zonder om te kijken”. Sommige recensies, van bijvoorbeeld

laatste strohalm probeert vast te klampen. Als er iets is dat het geval Diederik Stapel ons leert, is het dat we kritisch moeten zijn op het wetenschapsbedrijf waar we later zelf in terecht kunnen komen. Hoe slecht het gedrag van Stapel ook was, het toont op pijnlijke wijze aan hoe vaag de grens tussen fantasie en werkelijkheid is.

Maart 2013

31

SK.NL

WWW.HUSK.NL

SPORT AL VANAF 29 EURO INCLUSIEF SKIPAS!

HUSK.NL

WWW.HUSK.NL

WINTERSPORT AL VANAF 29 EURO INCLUSIEF SKIPAS!