Diabetes Fonds Jaarverslag 2012

Diabetes Fonds

Jaarverslag 2012

Jaarverslag Diabetes Fonds 2012 Vastgesteld door de Raad van Bestuur, Amersfoort, 26 maart 2013 Goedgekeurd door de Raad van Toezicht, Amersfoort, 09 april 2013 Cover: Dominique (4 jaar) kwam in 2012 regelmatig voor in de campagnes van het Diabetes Fonds.

1 _ Diabetes Fonds Jaarverslag 2012

Inhoud 1. Voorwoord ......................................................................................... 4 2. Doelstellingen 2012.......................................................................... 5 2.1 Missie en strategische doelstellingen..................................................................................... 5 2.2 Zo verliep het jaar .................................................................................................................. 5

3. Bestedingen....................................................................................... 7 3.1 Ontwikkel, verbind en verspreid kennis.................................................................................. 7 3.2 Stop de opmars.................................................................................................................... 14 3.3 Beter in beeld....................................................................................................................... 15

4. Inkomsten....................................................................................... 19 4.1 Fondsenwerving................................................................................................................... 19 4.2 Collecte................................................................................................................................. 19 4.3 Donateurs, giften en schenkingen........................................................................................ 20 4.4 Grotere gevers en nalatenschappen..................................................................................... 21 4.5 Samenwerking met bedrijven............................................................................................... 22 4.6 Acties vrijwilligers ................................................................................................................ 23 4.7 Acties derden: loterijen......................................................................................................... 24 4.8 Inkomsten uit beleggingen .................................................................................................. 24 4.9 Communicatie met belanghebbenden................................................................................. 25

5. Personeel en Organisatie .............................................................. 26 5.1 Personeelsbeleid................................................................................................................... 26 5.1.1 Medewerkers en vrijwilligers....................................................................................... 26 5.1.2 Vertegenwoordiging Diabetes Fonds.......................................................................... 27 5.1.3 Arbeidsvoorwaarden.................................................................................................... 27 5.2 Interne Organisatie............................................................................................................... 28 5.2.1 Administratieve processen.......................................................................................... 28 5.2.2 Huisvesting.................................................................................................................. 28 5.2.3 ICT............................................................................................................................... 28 5.3 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)............................................................ 28 5.4 Samenwerking...................................................................................................................... 28

6. Bestuur en Governance.................................................................. 30 6.3 Verantwoordingsverklaring................................................................................................... 31 6.1 Governance........................................................................................................................... 30 6.2 Verslag Raad van Bestuur..................................................................................................... 30

7. Vooruitblik 2013............................................................................ 34 Bijlagen............................................................................................... 36 Bijlage Organogram 2012........................................................................................................... 37 Bijlage Adviescommissies ......................................................................................................... 38 Bijlage Overzicht nevenfuncties bestuur en Raad van Toezicht................................................. 39

Jaarrekening 2012.............................................................................. 40 Begroting 2013.................................................................................... 65

Diabetes Fonds Jaarverslag 2012_ 2

Hanneke Dessing, Algemeen directeur Diabetes Fonds


1. Voorwoord Een bewogen jaar waarin we desondanks mooie successen hebben behaald. Zo zou ik het jaar 2012 willen typeren. Op steeds meer nieuwe manieren legden we de verbinding tussen kennis uit onderzoek, fondsenwerving en het dagelijkse leven van mensen met diabetes. Zo heeft onze financiering en trekkersrol in de samenwerking met TNO geresulteerd in een groot onderzoeksprogramma van jaarlijks € 4,5 miljoen. Centraal daarin staat nieuwe lichttechnologie, die wordt doorontwikkeld tot nieuwe diabetestoepassingen zoals een glucosesensor. Onze website, met veel aandacht voor mensen met diabetes en resultaten van onderzoek, is door Trouw gekozen tot de beste goededoelenwebsite van Nederland op het gebied van gezondheid. Ook hebben we nieuwe samenwerkingsverbanden opgezet, bijvoorbeeld met Scapino voor de ontwikkeling van goede en moderne schoenen voor mensen met beginnende voetproblemen. Een deel van de opbrengst uit de verkoop komt weer ten goede aan het Diabetes Fonds. Er waren dit jaar ook tegenslagen, waardoor we de begrote inkomsten niet hebben behaald. Tot onze spijt hebben we activiteiten moeten annuleren of anders moeten inzetten, zoals onze activiteiten binnen het thema Stop de Opmars. Maar ondanks tegenvallers hebben we meer kunnen uitgeven aan onze doelstellingen dan in het jaar ervoor. Door nog scherper te letten op uitgaven en efficiënter te werken. De ontwikkelingen maakten veranderingen noodzakelijk in onze manier van werken. In 2012 zijn we daarom een nieuwe weg ingeslagen waarbij we de organisatiestructuur hebben omgezet tot klantenteams. In 2013 vervolgen we die weg door nog scherpere keuzes te maken en de betrokkenheid te vergroten van onze achterban: mensen met diabetes en hun omgeving. Dit alles met durf en daadkracht en met hetzelfde doel voor ogen als altijd – een toekomst zonder diabetes! Hanneke Dessing, algemeen directeur Diabetes Fonds


2. Doelstellingen 2012 2.1 Missie en strategische doelstellingen

2.2 Zo verliep het jaar

Statutaire doelstellingen De statutaire naam van het Diabetes Fonds is: ‘Stichting Diabetes Fonds’. De stichting is gevestigd in Amersfoort en heeft tot doel ‘de bestrijding van diabetes mellitus en daarmee verband houdende complicaties.’

We hebben het eerste jaar achter de rug van ons nieuwe meerjarenbeleidsplan voor 2012-2015. Daarin staat voorop dat we samenwerken, met anderen maar ook intern, en dat we partijen met elkaar verbinden. We hebben in 2012 volop nieuwe initiatieven opgepakt en daarmee al mooie successen behaald. Zoals:

De missie van het Diabetes Fonds: Naar een toekomst zonder diabetes. Het Diabetes Fonds maakt zich sterk om diabetes en complicaties te voorkomen en te genezen. We geven mensen met diabetes nu en in de toekomst een betere kwaliteit van leven. Hiertoe werft het Diabetes Fonds gelden voor wetenschappelijk onderzoek en voorlichting, want elke oplossing begint met onderzoek.

Strategische doelstellingen Meerjarenbeleidsplan 2012-2015 In de periode 2012-2015 wil het Diabetes Fonds het volgende bereiken binnen drie thema’s: Ontwikkelen, verbinden en verspreiden van kennis • Nieuwe kennis ontwikkelen over het ontstaan, voor komen en genezen van diabetes type 1, diabetes type 2 en geassocieerde complicaties. • Kennis uit wetenschappelijk onderzoek bereikt sneller en beter de zorgpraktijk en mensen met diabetes. • Donateurs en andere (potentiële) sponsors van het Diabetes Fonds zien beter tot welk resultaat hun steun leidt. De opmars van diabetes stoppen • De jaarlijkse groei van het aantal nieuwe mensen met diabetes is afgeremd. • Beperken van de gevolgen en complicaties van diabetes. Beter in beeld • Het publiek ziet diabetes als een ziekte met hoge impact en urgentie en is ervan overtuigd dat snelle oplossingen nodig zijn. • Het Diabetes Fonds wordt door het publiek en professionals herkend als de toonaangevende en betrokken organisatie voor de bestrijding van diabetes in Nederland.


• De website van het Diabetes Fonds is door Trouw gekozen tot de beste goededoelenwebsite op het gebied van gezondheid. Bovendien trok een nieuw interactief gedeelte met voedingstips en recepten al vanaf het begin meer dan 10.000 bezoekers per maand. • In 2012 heeft de € 750.000 van het Diabetes Fonds geleid tot cofinanciering door anderen van in totaal € 4,5 miljoen: in samenwerking met TNO hebben we een groot onderzoeksprogramma opgezet. Dit gaat met nieuwe technieken een verschil maken voor diabetespatiënten. Zie ook pagina 9. Op termijn zullen ook andere gezondheidsfondsen en bedrijven zich aansluiten, omdat de technologie nog veel meer mogelijkheden biedt. • In samenwerking met Scapino hebben we met kennis uit onderzoek speciale ondersteunende schoenen ontwikkeld voor mensen met beginnende voetproblemen. De verkoop is goed van start gegaan en de schoenen zijn enthousiast ontvangen. Een deel van de verkoopopbrengst komt terug naar het Diabetes Fonds, voor nieuw onderzoek. • De basis is gelegd voor toekomstige samenwerking met Stichting DON, die onderzoek naar genezing van diabetes type 1 steunt. We zullen samen investeren in onderzoek en deze samenwerking biedt bovendien kansen om extra financiering te werven. • In deze tijden houden we natuurlijk een extra scherp oog op de kosten. Ondanks teruglopende inkomsten hebben we door onder andere het inzetten van de doelbestedingsreserve meer kunnen uitgeven aan onderzoek en voorlichting dan het jaar daarvoor. • De resultaten van onderzoek kregen in 2012 veel aandacht via onze website, mailings en nieuwsbrieven. Op Nationale Diabetes Dag reikten we voor het eerst de Publieksprijs uit, waarbij het publiek kon stemmen op hun favoriete onderzoek.

Gekozen tot de beste goededoelenwebsite: Diabetesfonds.nl

• Met steun van de Rabobank konden we met de Traploopactie opnieuw werknemers aansporen om meer te bewegen. Maar liefst 60 bedrijven deden aan deze actie mee. • We hebben de structuur van de organisatie doorgelicht en een nieuwe manier van werken ingevoerd voor 2013, met aparte ‘klantenteams’. Daardoor werken we efficiënter en met nog meer focus op de wensen en behoeften van mensen met diabetes en hun omgeving.

Helaas konden verschillende projecten niet doorgaan. Dat komt vooral door tegenvallende inkomsten vanwege de recessie en door veranderingen in de maatschappij. Mensen geven op andere manieren aan goede doelen dan vroeger. Enkele preventieprojecten zijn om die reden vervallen, zoals een programma voor mbo-studenten en deelname aan het convenant Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG).

• In een medewerkers-tevredenheidsonderzoek scoorde het Diabetes Fonds hoger dan gemiddeld. De medewerkers voelen zich erg betrokken bij het Diabetes Fonds en zijn missie: een toekomst zonder diabetes.


3. Bestedingen We besteden onze inkomsten aan grofweg drie thema’s, die ook in deze indeling terugkomen in dit hoofdstuk: • Nieuwe kennis opdoen over diabetes door wetenschappelijk onderzoek. En die kennis ook uitdragen en sneller vertalen naar de praktijk. (‘Ontwikkel, verbind en verspreid kennis.’) • Ervoor zorgen dat minder mensen diabetes krijgen en dat mensen met diabetes minder gevolgen ervan ervaren. (‘De opmars van diabetes stoppen.’) • Laten zien dat diabetes een ernstige ziekte is waarvoor oplossingen moeten komen. En dat het Diabetes Fonds daarvoor dé autoriteit is. (‘Beter in beeld.’)

3.1 Ontwikkel, verbind en verspreid kennis Kennis staat bij het Diabetes Fonds centraal. Uit wetenschappelijk onderzoek ontstaat kennis om diabetes te genezen, te voorkomen of beter te behandelen. Maar kennis alléén is niet genoeg. Die moet worden vertaald naar voorlichting aan mensen met diabetes en naar concrete behandelingen in de praktijk. Dit wilden we bereiken in 2012: • Innovatieve ideeën rond het ontstaan, voorkomen en genezen van diabetes financieel steunen: toekennen van 6-8 projectonderzoeken en maximaal 2 pilotonderzoeken. • Stimuleren en mogelijk maken van wetenschappelijk onderzoek naar diabetes type 1 en complicaties van diabetes. • Identificeren van kansen en bedreigingen voor goede behandeling en begeleiding van mensen met diabetes: monitor Nationaal Actieprogramma Diabetes. • Opzetten van een patiëntenadviesraad. • Het stimuleren en (financieel) mogelijk maken van implementatie en/of valorisatie van onderzoeksresultaten: uitzetten van een Diabetes Fonds Innovatieprogramma. • Grotere gevers in staat stellen bij te dragen aan specifieke onderzoeksprojecten. • Donateurs en de brede achterban van het Diabetes Fonds centraal stellen bij het erkennen van toegankelijk en toegepast onderzoek: Diabetes Fonds Publieksprijs. • Resultaten uit diabetesonderzoek inzichtelijk en toegankelijk maken voor patiënten, zorgverleners en het publiek. • LeesbaarOnderzoek.nl uitbreiden in samenwerking met andere gezondheidsfondsen. • Interactieve en toegankelijke versie van de Voedingsrichtlijn ontwikkelen met input van gebruikers en wetenschappers.


Prof. dr. Giel Nijpels, doet onderzoek naar een betere kwaliteit van leven, en Suzanne Pieper, kennismedewerker Diabetes Fonds.

Zo is het gegaan: We hebben alle doelstellingen gehaald. De zogeheten ‘monitor’ van het Nationaal Actieprogramma Diabetes is in gang gezet. We hebben ook een patiënten-adviesraad opgezet; die heet nu Maatschappelijke Adviesraad. De subsidieprogramma’s voor innovatieve ideeën en ‘implementatie/valorisatie’ zijn uitgezet en afgerond. Ook het programma voor mensen die ons met substantiële bedragen willen steunen heeft verder vorm gekregen. Het belang van onderzoek en praktische toepassingen ervan kwamen aan bod in de Diabetes Fonds Publieksprijs, persberichten over onderzoeksresultaten en via de website LeesbaarOnderzoek.nl. Kennis uit voedingsonderzoek heeft een vorm gevonden in een uitgebreid gedeelte met recepten en tips op diabetesfonds.nl. Meer daarover op pagina 10.

Grote ontdekkingen beginnen klein. Daarom geeft het Diabetes Fonds zo veel mogelijk bijzondere ideeën een eerste kans.

Van een gedachte naar een goed idee De toekomstige genezing van diabetes kan voortkomen uit een gedachte die nu al in het hoofd van een wetenschapper zit. Daarom geeft het Diabetes Fonds ook eerste ideeën graag een kans. Zo kregen drie onderzoeken € 50.000 om een idee verder uit te werken en te bekijken of een groter vervolgonderzoek de moeite waard is: • onderzoek naar diabetische neuropathie (‘diabetische voet’); • de rol van bruin lichaamsvet bij het ontstaan van diabetes type 2; • de rol en het effect van diabetes op spieren. De projecten duren niet lang; in 2013 komen waarschijnlijk de resultaten al binnen. Deze opzet werkt goed. In 2012 zijn bijvoorbeeld twee bedragen van € 250.000 toegekend aan vervolgonderzoek, nadat onderzoekers hun eerste idee met een kleine startsubsidie van het Diabetes Fonds konden uitwerken. Van een goed idee naar grote impact Het kost behoorlijk wat tijd en inspanning om een goed idee grondig en betrouwbaar uit te zoeken. Daarom heeft het Diabetes Fonds afgelopen jaar aan verschillende onderzoekers grotere bedragen toegekend voor vier jaar onderzoek, nadat zij eerder een verkennend onderzoek hadden gedaan. Zodat een goed idee weer een stap verder komt op weg naar nieuwe behandelingen, preventie en genezing van diabetes. Een paar voorbeelden: • Dr. Bastiaan de Galan gaat verder onderzoek doen naar ‘hypo-unawareness’ bij diabetes type 1. Dat is een gevaarlijk fenomeen, want als mensen een lage bloedsuikerspiegel niet voelen aankomen, kunnen ze plotseling flauwvallen of in coma raken.

• Prof. dr. Giel Nijpels en dr. Hans Knoop gaan zich in aparte projecten richten op een betere kwaliteit van leven voor mensen met diabetes. Seksuele problemen en chronische vermoeidheid zijn nog twee relatief onbekende gevolgen van diabetes. • In 2012 was er veel te doen over het stofje resveratrol. Dit zit onder andere in rode wijn en zou een gunstig effect hebben bij beginnende diabetes type 2. Prof. dr. Patrick Schrauwen gaat het verder uitzoeken.

Alle onderzoeken naar diabetes staan op begrijpelijke manier uitgelegd op www.diabetesfonds.nl/ onderzoek Vers van de pers in 2012 Ook dit jaar heeft onderzoek belangrijke resultaten opgeleverd. Een paar voorbeelden: • Camouflage helpt transplantatie: prof. dr. Emmanuel Wiertz bedacht een methode om insulineproducerende cellen (eilandjes van Langerhans) genetisch te veranderen, zodat ze veiliger getransplanteerd kunnen worden. Normaal gesproken valt het afweersysteem meteen de nieuwe eilandjes aan. Met de nieuwe methode worden ze onherkenbaar voor het afweersysteem. Het mechanisme is afgekeken van de manier waarop virussen zich onzichtbaar maken en jarenlang ongemerkt in het lichaam verblijven. • Hulp bij zelfcontrole: mensen met diabetes die insuline gebruiken moeten zelf hun bloedsuiker meten. De een heeft daar meer moeite mee dan de ander. Prof. dr. Henk Bilo heeft mensen gevraagd naar wat ze daarvoor

Maatschappelijke Adviesraad


nodig hebben of wat hen tegenhoudt. Op basis daarvan ontwikkelde en testte hij een vragenlijst om mensen en zorgverleners te helpen met het oplossen van problemen. • Mensen met diabetes type 2 en overgewicht hebben meer risico op blessure van de achillespees, ontdekte dr. Stephan Praet. Met twee moderne meetmethoden zag hij onder andere dat bij diabetes ‘versuikerde’ eiwitten het bindweefsel stijver maken. Zijn conclusies onderbouwen de noodzaak om aangepaste beweegprogramma’s samen te stellen voor mensen met diabetes type 2 en overgewicht. In totaal zijn dit jaar 23 projecten afgerond met een totale waarde van ruim € 4 miljoen. Van al deze afgeronde én nog lopende projecten is een uitgebreide samenvatting beschikbaar op www.diabetesfonds.nl/onderzoek Patiënten en omgeving denken mee We vinden het belangrijk dat onderzoek aansluit bij de wensen en behoeften van mensen met diabetes. Daarom hebben we het afgelopen jaar een Maatschappelijke Adviesraad (MAR) ingesteld, om het Diabetes Fonds te adviseren bij het uitkiezen van nieuwe onderzoeken. In deze adviesraad zitten mensen met diabetes, ouders van kinderen met diabetes en zorgverleners. Vanuit hun eigen ervaringen met diabetes kijken zij of de kennis uit onderzoek ook aansluit bij de praktijk.

De echte wereld is gecompliceerder dan een laboratorium. Kennis uit onderzoek vertalen naar bruikbare therapieën is een grote uitdaging. We vragen daarbij advies aan de belangrijkste deskundigen: mensen met diabetes.


Samenwerking met TNO en bedrijfsleven Samenwerking tussen onderzoekers en bedrijven versnelt de ontwikkeling van nieuwe producten en therapieën. Daarom heeft het Diabetes Fonds met TNO en bedrijven een nieuw programma opgezet: het Van ’t Hoff Programma. Daarin wordt onderzocht wat nieuwe lichttechnologie kan betekenen voor mensen met diabetes. Het doel is om bloedsuiker te meten zonder een druppel bloed af te nemen. En om te kunnen zien hoeveel levende insulineproducerende cellen er nog in de alvleesklier zitten. Dezelfde technologie is ook geschikt om andere stofjes in het bloed te meten. Daarom staat het Van ’t Hoff Programma ook open voor andere gezondheidsfondsen, onderzoekers en bedrijven. Wordt vervolgd in 2013.

Nationaal Actieprogramma Diabetes De kwaliteit van diabeteszorg en -preventie in Nederland verbeteren: dat is het doel van het Nationaal Actieprogramma Diabetes (NAD), dat loopt van 2009 tot en met 2013. Het Diabetes Fonds coördineert het onderzoeksdeel ervan. Afgelopen jaar heeft prof. dr. Frank Snoek de cursus Diabetergestemd breed toegankelijk gemaakt. In deze cursus, nu samen met het Trimbos-instituut, werken mensen met diabetes zelf aan somberheidsklachten. Deze klachten kunnen een voorbode zijn van depressie, die veel voorkomt bij diabetes. Vroeg ingrijpen voorkomt erger. De cursus wordt inmiddels vergoed door verschillende zorgverzekeraars.

Lekker en gezond eten met diabetes Voeding is een onderwerp dat sterk leeft bij mensen met diabetes én hun omgeving. Er is behoefte aan betrouwbare informatie over voeding. Het Diabetes Fonds financierde daarom al eerder onderzoek op basis waarvan gedegen wetenschappelijk onderbouwde voedingsrichtlijnen zijn opgesteld en actueel worden gehouden. Die richtlijnen zijn doorvertaald en toegankelijk gemaakt op een nieuw gedeelte van onze website: www.diabetesfonds.nl/recepten. Hier koppelen we luchtig advies aan nieuwtjes uit voedingsonderzoek en tips over hoe je recepten meer ‘diabetesproof’ maakt. Eigen ingezonden recepten worden bekeken, desnoods aangepast door diëtisten en compleet met voedingswaarden toegevoegd aan de honderden recepten op de website. We werken voor dit project tot nu toe al samen met Weight Watchers, Voedingscentrum en diëtisten. In de eerste maand, december, is de site al door meer dan 10.000 mensen bezocht.

Hoe eet je gezond met diabetes? Op internet kom je de meest uiteenlopende adviezen tegen, die vaak zelfs gezondheidsrisico opleveren. Daarom bieden we betrouwbare voedingstips op www.diabetesfonds.nl/recepten Diabetes Fonds Publieksprijs: u bepaalt mee! Welk onderzoek spreekt u het meest aan? Dat was de vraag die we in het voorjaar op onze website stelden. Twaalf onderzoekers hadden eigen filmpjes ingestuurd over hun onderzoek. Het filmpje dat door de kijkers het vaakst als favoriet was aangemerkt, ontving op de Nederlandse Diabetes Dag de Diabetes Fonds Publieksprijs. Via de website is in totaal meer dan 7.000 keer gestemd. In het winnende filmpje gaven onderzoekers van het AMC een toelichting op hun zoektocht naar een kunstmatige alvleesklier. Ze proberen een continue glucosesensor te koppelen aan een insulinepomp waardoor er een ‘kunstalvleesklier’ ontstaat. Leesbaar Onderzoek Wetenschappelijke teksten zijn meestal in het Engels geschreven en bevatten veel vaktermen. Veel van de informatie erin is echter ook interessant voor leken. Daarom hadden we al in 2011 de website www.leesbaaronderzoek.nl opgezet, in samenwerking met de wetenschappelijke uitgeverijen Springer en Else-

Winnaars van de Diabetes Fonds publieksprijs: Robin Koops en Arianne van Bon met onderzoek naar de kunstmatige alvleesklier.

vier en de ministeries van VWS en OCW. In 2012 is deze site doorontwikkeld, samen met collega-fondsen binnen het Huis voor de Gezondheid. Dankzij een gift van de Vriendenloterij bevat deze site nu een grote hoeveelheid toegankelijke samenvattingen over diabetes, longziekten, Alzheimer, psychische aandoeningen en maag-leverdarmziekten. In de eerste twee maanden bezochten zo’n 4.000 mensen deze site.

Niet alles is gelukt In 2012 zijn de inkomsten lager uitgevallen dan begroot. Hierdoor zijn er gedurende het jaar projecten en activiteiten afgevallen. Zo is de samenwerking met de Technologiestichting STW op de lange baan geschoven. In deze samenwerking zou de diabetes-specifieke kennis van het Diabetes Fonds gekoppeld worden aan de expertise van STW over het ‘vermarkten’ van kennis. Zo zou een gezamenlijk subsidieprogramma het voor onderzoekers en bedrijven makkelijker moeten maken om onderzoeksresultaten door te ontwikkelen naar een nieuwe medicijn, product of therapie – en om die vervolgens ook op de markt te brengen.


De inkomsten vielen ook tegen voor het programma voor ‘grote gevers’, waarin fondsen worden geworven voor goed en veelbelovend onderzoek dat nog niet door kon gaan vanwege te weinig budget. In 2012 hebben dr. Maartje de Wit (VUmc) en dr. Jeroen Visser (UMCG) meegewerkt aan dit programma en hun projecten onder

de aandacht gebracht van geïnteresseerden. Ondanks enkele toezeggingen werd het benodigde bedrag van € 525.000 niet gehaald. Het Diabetes Fonds heeft besloten om garant te staan en zorgt er op die manier voor dat de onderzoeken in 2013 wel kunnen doorgaan.

In 2012 zijn de volgende toekenningen gedaan voor onderzoek naar diabetes, zie ook onze website www.diabetesfonds.nl/onderzoek: Titel

Onderzoeker

Instituut

Toekenning

Diabetic nephropathy: mechanistic insight in the role of Protease activated receptor-1

dr. C.A. Spek

AMC

€ 250.000

Cognitive behaviour therapy for chronic fatigue in type 1 Diabetes: a randomized controlled trial

dr. J.A. Knoop

UMC St. Radboud

€ 250.000

Targeting mitochondrial function in pre-diabetic subjects: a role prof. dr. L.P.A.J. for SIRT1 activation by resveratrol? Schrauwen

MUMC+

€ 250.000

Fibroblast Growth Factor 1: a novel regulator of glucose homeostasis and insulin sensitivity

dr. J.W. Jonker

UMCG

€ 250.000

The role of brain lactate in the pathogenesis of hypoglycemia unawareness in type 1 diabetes

dr. B.E. de Galan

UMC St. Radboud

€ 250.000

Improving care for sexual problems in persons with type 2 diabetes

prof. dr. M.G.A.A.M. Nijpels

VUMC

€ 250.000

MicroRNA regulation of skeletal muscle mitochondrial oxidative capacity in type 2 diabetes mellitus

dr. J. Hoeks

MUMC+

€ 50.000

Unraveling the cause of the type 2 diabetes epidemic in the South Asian population: possible involvement of the brown adipose tissue?

dr. P.C.N. Rensen

LUMC

€ 50.000

Impaired neurogenic inflammation in diabetic polyneuropathy

prof. dr. N.C. Schaper

MUMC+

€ 50.000

Diabetes mellitus and the Nijmegen 4-day marches. The sweet effects of walking exercise.

dr. D.H.J. Thijssen

UMC St. Radboud

€ 90.513

You are at risk: how health risk information can be made more meaningful for consumers

dr. O.C. Damman

VUMC

€ 21.750

The effectiveness and cost-effectiveness of an integrated cardiometabolic risk assessment and treatment program in primary prof. dr. F.G. Schellevis care: the INTEGRATE study

NIVEL

€ 100.000

Pilot PreventieConsult in Bedrijfsgeneeskundige setting

NVAB

€ 75.000 (+€ 75.000 van ZonMw)

Diabetes Fonds Projectsubsidies

Diabetes Fonds Pilotsubsidies

Preventieprogramma

LekkerLangLeven (samen met Hartstichting en Nierstichting)


dr. M. Bastiaansen

Titel

Onderzoeker

Instituut

After the health check in vulnerable groups: a individually tailored dr. M. Crone self management intervention led by community health workers

Toekenning € 21.000

LUMC

Nationaal Actieprogramma Diabetes Maastricht University

€ 103.730

Van 't Hoff Programma - Shared Research Programma / Diabetes A. Stokking

TNO

€ 750.000

Dietary factors and integrity of the intestinal barrier in the induction and development of type 1 diabetes. Opportunities for prevention and treatment

dr. J. Visser

UMCG

€ 325.000

DESTINY: Developmental study in youth with type 1 diabetes

dr. M. de Wit

VUMC

€ 274.998

NAD Monitor (tweede meting)

dr. S. Kremers

Overig

In 2012 zijn de volgende onderzoeken naar diabetes afgesloten:

Instituut

Oorspronkelijke toekenning

Cerebral glucose metabolism and the development of dr. B.E. de Galan hypoglycemia unawareness in type 1 diabetes mellitus

UMC St. Radboud

€ 247.472

Fetal origins of type 2 diabetes in Surinam Hindustani in The Hague

prof. dr. B.J.C. Middelkoop

GGD Den Haag

€ 270.000

Combined genetic and genomic analysis of chromosome 18p in search for a diabetes susceptibility gene

dr. T.W. van Haeften

UMCU

€ 270.000

Skeletal muscle lipid metabolism and insulin sensitivity: Can dietary fatty acid composition modulate muscle lipid storage?

prof. dr. E.E. Blaak

Universiteit Maastricht

€ 270.000

Role of insulin-mediated glycocalyx modulation in insulin sensitivity

dr. H. Vink


€ 270.000

Subcellular trafficking of CD36 as target for restoring cardiac dysfunction in type-2 diabetes

dr. J.J.F.P. Luiken


€ 270.000

Heme oxygenase as a novel target in the prevention of vascular complications in type 2 diabetes

dr. ir. F.A.D.T.G. Wagener

UMC St. Radboud

€ 270.000

Diabetes and mitochondrial ageing genes project (DAMAGE project)

dr. L.M. 't Hart

LUMC

€ 270.000

Human CD8 T-cell autoreactivity and islet cytotoxicity in-vitro and in-vivo

prof. dr. B.O. Roep

LUMC

€ 255.291

Identification and functional relevance of HLA-DQtransdimer bound autoantigen-derived peptides

prof. dr. F. Koning

LUMC

€ 270.000

Effects of a 6-month cardiovascular exercise program on risk factors for obesity and diabetes mellitus II in patients with schizophrenia

prof. dr. F.J.G. Backx

UMCU

€ 91.238

Ubiquitin-proteasome system (UPS) dysfunction in relation to human IAPP aggregation: role in beta-cell failure during type 2 diabetes mellitus development

dr. J.W.M. Höppener

UMCU

€ 232.623

Titel

Onderzoeker

Diabetes Fonds Projectsubsidies


Oorspronkelijke toekenning

Titel

Onderzoeker

Instituut

How can intestinal bacterial antigens influence the onset of type 1 diabetes?

dr. N.A. Bos

UMCG

Diabetic nephropathy: importance of protease activated receptor activation

dr. C.A. Spek

AMC

€ 44.996

Is the dietary fat-induced signaling molecule Fam3D the 'foregut' factor that increases the risk of type 2 diabetes mellitus?

dr. N.J.W. de Wit

Wageningen UR

€ 45.000

Enhancing SIRT3 in skeletal muscle prevents insulin resistance by activating fatty acid oxidation and suppressing oxidative stress

dr. J. Hoeks

MUMC+

€ 45.000

Chronic fatigue in Diabetes type 1: Is it a problem and can fatigue maintaining factors be identified?

dr. J.A. Knoop

UMC St. Radboud

€ 44.997

Molecular mechanisms impairing the Nrf2-ARE pathway in the diabetic vascular wall

dr. J.O. Fledderus

UMCU

€ 45.000

prof. dr. A.M. van Dulmen

NIVEL

€ 81.121

€ 241.601

Diabetes Fonds Pilot subsidies

Stem van de Patiënt De meerwaarde van groepsconsulten voor kwaliteit van leven, zelfmanagement en geïnformeerdheid van kinderen en adolescenten met type 1 diabetes

Optimaal zelfmanagement door patiënten met DM2 en dr. M.L. Essink-Bot lage gezondheidsvaardigheden in de huisartsenpraktijk

AMC

Diabetes & seksualiteit: een inventarisatie van de zorgbehoefte bij type 2 diabetespatiënten

prof. dr. M.G.A.A.M. Nijpels

VUMC

€ 95.152

Perceptions of patients with insulin-treated diabetes about self-monitoring of blood glucose and the development and validation of an instrument measuring the perceptions, barriers and facilitators of self-monitoring practice.

prof. dr. H.J.G. Bilo

Isala Klinieken

€ 76.222

Environmental changes to improve healthy lifestyle behaviors in low socioeconomic neighborhoods: Determinants of successful implementation and perspectives of the target population

dr. J. Lakerveld

VUMC

€ 100.000

Nationaal Actieprogramma Diabetes


€ 238.661

3.2 Stop de opmars Onderzoek naar behandeling en genezing van diabetes type 2 is belangrijk. Maar nog beter is het natuurlijk om te voorkomen dat mensen deze aandoening krijgen. En voor de mensen die al diabetes hebben, zetten we ons graag in om te zorgen dat ze minder last krijgen van de gevolgen en complicaties van diabetes. Dit wilden we bereiken in 2012: • Het beschikbaar houden en verbeteren van een systeem van vroege opsporing van diabetes type 2: PreventieConsult verder verankeren. Het vergroten van het bewustzijn en de kennis over de rol van bewegen bij het behandelen van diabetes type 1 en type 2. • Kinderen en jongeren bewust maken van het belang van gezond gewicht ter voorkoming van diabetes type 2 door o.a. aan te sluiten bij Convenant Gezond Gewicht en JOGG en door het ontwikkelen van een lespakket rond bewegen voor mbo-studenten. Zo is het gegaan: Elke dag krijgen 200 mensen in Nederland te horen dat ze diabetes hebben. Dat zijn er 70.000 per jaar. Deze enorme opmars moet gestopt worden. Dat het Diabetes Fonds dat niet alléén kan, werd in 2012 opnieuw duidelijk. De Nederlandse Diabetes Federatie bracht nieuwe cijfers uit waaruit bleek dat in 2025 1,5 miljoen Nederlanders diabetes zullen hebben. Vroege opsporing Het Diabetes Fonds werkt samen met de Hartstichting, Nierstichting en beroepsorganisaties voor huis- en bedrijfsartsen aan het vroeg opsporen van mensen met een hoog risico op diabetes type 2, hart- en vaatziekten en nierschade. Deze ziekten hebben veel gemeen; het is dan ook efficiënter om één systeem te ontwikkelen voor de vroege opsporing ervan. Hiervoor is het PreventieConsult ontwikkeld.

Het Diabetes Fonds heeft samen met collega-fondsen verschillende onderzoeksprojecten gefinancierd om in kaart te brengen hoe je het PreventieConsult moet opzetten en wat je ermee bereikt. Zo is er in 2012 een proef gestart om te zien in hoeverre het PreventieConsult aangepast moet worden voor gebruik door bedrijfsartsen. Prof. dr. Dirk Ruwaard heeft geïnventariseerd waarom het PreventieConsult nog zo weinig gebruikt

wordt in de praktijk. Het gebrek aan structurele financiering vanuit de overheid blijkt een grote barrière te zijn. Samen met andere fondsen van de Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF) wil het Diabetes Fonds bereiken dat vroege opsporing wordt verankerd in de Nederlandse gezondheidszorg. Dit vroege opsporen, ook wel selectieve preventie genoemd, valt nu nog in een gat tussen de publieke gezondheidszorg en de zorg zoals die door de zorgverzekeringen wordt gedekt. De SGF brengt dit door middel van lobbyactiviteiten onder de aandacht van politici en verschillende andere partijen. Zo is er in aanloop naar de verkiezingen een groot zorgdebat georganiseerd waarbij alle zorgwoordvoerders van de grote partijen aanwezig waren. Ook was een pleidooi voor vroege opsporing in het verkiezingsprogramma van een aantal politieke partijen opgenomen. Langzaam maar zeker gaan meer mensen het belang van vroege opsporing zien en beginnen de inspanningen van het Diabetes Fonds en andere fondsen zich uit te betalen. Bewegen Het belangrijkste middel om de opmars van diabetes type 2 te stoppen is beweging. Bovendien verkleint beweging bij mensen met diabetes de kans op complicaties. Daarom is in 2012 een project uitgevoerd rondom de Nijmeegse Vierdaagse. Een groep van 30 mensen met diabetes (type 1 en type 2) werden tijdens hun voorbereiding en de 4 dagen zelf gevolgd door een team onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen. Onder leiding van prof. dr. Maria Hopman brachten zij in kaart welke veranderingen de training teweegbracht en of hun hoeveelheid medicijnen veranderde. En het bleef niet bij getallen en laboratoriumwaarden. Met filmpjes en op Facebook en Twitter vertelden de lopers zelf hoe zij de training hadden ervaren en welke effecten ze merkten. Bovendien liet een aantal lopers zich sponsoren door vrienden, familie en collega’s; samen haalden zij bijna € 26.000 op voor het Diabetes Fonds. Zo werd de Nijmeegse Vierdaagse niet alleen een sportief succes voor de lopers, maar was het ook een memorabel evenement voor samenwerking tussen onderzoek, voorlichting en fondsenwerving.

Meer bewegen voorkomt de helft van het aantal gevallen van diabetes type 2. Maar bewegen is ook essentieel voor mensen die al diabetes hebben: goed voor de bloedsuikerspiegel, zenuwen en bloedvaten.


Uitgestelde activiteiten Ook de plannen voor Stop de opmars hebben vertraging opgelopen door de tegenvallende inkomsten. In 2012 zou het Diabetes Fonds deelnemen aan het Convenant Gezond Gewicht. Ondertekenaars van dit convenant (onder meer fondsen, bedrijven, overheid en gemeenten) hebben zich gezamenlijk tot doel gesteld om overgewicht in Nederland terug te dringen. Dit zou dan ook voor het Diabetes Fonds een logische samenwerking zijn. Er lagen plannen om aan te sluiten en daarbij een project te starten rond het thema ‘gezond leven’ op mbo-scholen. Maar beide activiteiten gingen dit jaar niet door. Wellicht kan het Diabetes Fonds in de komende jaren deelnemen, want het staat inhoudelijk helemaal achter de doelstellingen van dit convenant.

3.3 Beter in beeld De dagelijkse zorgen, je gezondheid achteruit zien gaan, de voortdurende angst voor complicaties – dit alles is dagelijkse kost voor mensen met diabetes. Maar buitenstaanders weten vaak maar weinig over de ziekte en de gevolgen. Voor hen is het soms niet meer dan ‘een beetje suiker’. Het is belangrijk dat meer mensen weten wat diabetes is en dat er wat aan moet gebeuren: door het Diabetes Fonds te steunen en daarmee onderzoek naar oplossingen voor diabetes te stimuleren. Dit wilden we bereiken in 2012: • Een groeiend aantal Nederlanders ziet diabetes als een zeer ernstige en urgente aandoening.

• Groei van de bekendheid van het Diabetes Fonds en de activiteiten en resultaten van het Diabetes Fonds, met name op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. • Versteviging van het imago van het fonds als betrokken en makkelijk te benaderen organisatie. Zo is het gegaan: Steeds meer mensen weten het Diabetes Fonds te vinden. De totale bekendheid met het Diabetes Fonds is 89%, in vergelijking met andere gezondheidsfondsen scoort het Diabetes Fonds gemiddeld op hetzelfde niveau. De totale bekendheid in 2012 is gelijk gebleven ten opzichte van 2011. We hebben dit jaar veel samengewerkt met onderzoekers, vrijwilligers en bedrijven. Daarmee hebben we een aantal campagnes ingevuld rond de thema’s kinderen met diabetes, onderzoek naar diabetes type 1 en gezond eten met diabetes. Diverse media besteedden extra aandacht aan diabetes, zoals de Volkskrant en De Telegraaf, radiozenders, het Jeugdjournaal, Tijd voor Max en Koffietijd. Via foldermateriaal in apotheken bereikten we in de Diabetesweek half november zo’n 200.000 mensen. We hebben veel energie gestoken in social media en met succes: tijdens de najaarscampagne hebben we daarmee direct en indirect 3 miljoen mensen bereikt. In meer traditionele nieuwsmedia hebben gemiddeld 20 berichten per maand gestaan.

Groot succes: dit jaar gingen kinderen met diabetes op bezoek bij prof. dr. Bart Roep van het LUMC. Foto: Marc de Haan.


Stoere Vierdaagse-lopers die deelnamen aan het onderzoek van het UMC St. Radboud.

Dagblad Trouw verkoos de website van het Diabetes Fonds tot beste goededoelenwebsite van 2012. We scoorden van alle gezondheidsfondsen het hoogst op bijvoorbeeld betrouwbaarheid, leesbaarheid, duidelijke informatie over onderzoek en interactie met de bezoeker.

Het is onacceptabel dat in Nederland dagelijks 200 mensen diabetes krijgen. Resultaten van onderzoek beter zichtbaar We willen onze huidige en potentiële donateurs, vrijwilligers en mensen met diabetes laten zien wat hun geld en inspanningen opleveren. Daarom besteden we zo veel mogelijk aandacht aan de onderzoeken die we financieren, de resultaten en de maatschappelijke impact daarvan. Die informatie zetten we overzichtelijk per thema op een rij, bijvoorbeeld in een digitale brochure. Daarbij komen al onze aandachtsgebieden aan bod: diabetes type 1, diabetes type 2, complicaties van diabetes en leven met diabetes. • Media-aandacht voor onderzoek naar diabetes type 1 De resultaten en de huidige richting van het onderzoek naar genezing van diabetes type 1 stonden dit jaar in de spotlight. Geïnteresseerden zijn nu weer helemaal

op de hoogte van de vorderingen, dankzij een nieuwe brochure, een Twitter-spreekuur en een filmpje waarin prof. dr. Bart Roep een recente doorbraak toelichtte. Het persbericht over die doorbraak is breed opgepakt in de media: de Volkskrant had de primeur, waarna het door alle mogelijke media is opgepakt, bijvoorbeeld het journaal op Radio 1 en 2, RTL Nieuws en Wakker Nederland. • Nijmeegse Vierdaagse 2012 Een goed voorbeeld van hoe publiciteit, onderzoek en fondsenwerving kunnen samengaan: een groep mensen met diabetes liep dit jaar mee voor het Diabetes Fonds. Een deel van hen deed ook mee aan een onderzoek van het UMC St. Radboud, waaruit bleek dat wandelen spectaculair positieve effecten kan hebben op de gezondheid van diabetespatiënten. Zie ook pagina 14. Beste goededoelenwebsite 2012 Dagblad Trouw zette de website van het Diabetes Fonds als nummer 1 van de top-50 van websites van goede doelen op het gebied van gezondheid. Onze site is belangrijk voor voorlichting en zal ook steeds meer nieuwe donateurs gaan werven. Daarom hebben we bijvoorbeeld de veiligheid van online doneren extra verduidelijkt op de site. • Onze website trok dit jaar maar liefst 1,4 miljoen bezoekers. Bijna 20.000 mensen hebben informatie-


materiaal aangevraagd. Het populairst is de brochure ‘Lekker en gezond eten met diabetes’ (ruim 7.300 aanvragen), gevolgd door ‘Wat iedereen moet weten over diabetes’ (ruim 5.300 aanvragen). • De website kreeg in december een nieuw onderdeel over gezond eten en koken met diabetes. Met goede adviezen, weetjes uit onderzoek over gezond eten en een steeds verder groeiend aantal recepten. Daarvoor werken we samen met Weight Watchers, het Voedingscentrum en diëtisten. Al in de eerste weken bezochten zo’n 10.000 mensen de site. Zie ook pagina 10. • Er is ruimte gemaakt voor de verhalen van mensen áchter diabetes: patiënten, donateurs, onderzoekers en medewerkers van het fonds. • Voor de Publieksprijs voor onderzoek van het Diabetes Fonds hebben ruim 7.000 bezoekers gestemd op hun favoriete filmpje van een onderzoeker. Ze konden kiezen uit elf ingestuurde filmpjes. Erg populair was bijvoorbeeld de video van prof. dr. De Koning, waarin een negenjarige jongen met diabetes type 1 op zoek gaat naar nieuwe cellen die insuline maken. www.diabetesfonds.nl/publieksprijs • Onze social media-kanalen Facebook en Twitter werden beter geïntegreerd en kregen een vaste plek op de site.

De recepten en tips op diabetesfonds.nl zijn populair! Bezoekers kunnen bovendien een eigen recept ‘diabetesproof’ laten maken door een diëtist, en zelf reacties plaatsen. ‘Daar gaan we voor!’ Met de campagneslogan ‘Een toekomst zonder diabetes, daar gaan we voor!’ hebben we het hele jaar aandacht gevraagd voor diabetes, met nadruk op diabetes type 1. Want het fonds steekt veel geld in onderzoek naar genezing hiervan. Door verschillende campagnes kon een breed publiek zien hoeveel impact diabetes heeft op kinderen, jongeren en hun ouders. Al met al toch een groep van 21.000 Nederlanders. In onze top-campagnemaanden augustus en september hebben dankzij onze campagnes 160 berichten in nieuwsmedia gestaan.


• Begrip voor kinderen met diabetes Kinderen met diabetes type 1 en hun ouders krijgen dagelijks te maken met onbegrip en misverstanden over diabetes. Hoog tijd dat daar wat aan gebeurt, vindt het Diabetes Fonds. Daarom hebben we via allerlei media laten zien wat diabetes betekent voor een gezin. Zo trok de Suikerklontjesrace veel aandacht, waarbij basisschoolkinderen spelenderwijs leren over diabetes en geld inzamelen voor het Diabetes Fonds. De Telegraaf wijdde er veel aandacht aan. Ook was er aandacht voor de actie bij onder andere het Jeugdjournaal, Hart van Nederland en het ANP. • ‘Steun een toekomst zonder diabetes’ In de collecteweek kregen Nederlanders op allerlei manieren de oproep om te doneren voor een toekomst zonder diabetes: van posters in bushokjes tot radiospotjes. Er was aandacht voor diabetes en het Diabetes Fonds in de tv-programma’s Koffietijd en Tijd voor Max, waaraan ook onze ambassadeur Jan Douwe Kroeske meewerkte. Hart van Nederland besteedde er tijd aan en onze directeur stond in een special van Mediaplanet. Via Facebook trok de campagne ook veel nieuwe volgers, dat werden er in korte tijd maar liefst 10.000. Via social media zijn we via een sneeuwbaleffect zichtbaar geweest bij niet minder dan 3 miljoen mensen. Ook bezochten die maand bijna 115.000 mensen onze website. Dat is een derde meer dan tijdens de campagne in het jaar daarvoor. Dominique, dochter van een van onze medewerkers, heeft diabetes type 1. Zij was dit jaar het gezicht van de campagne ‘Steun een toekomst zonder diabetes’. • Aandacht in landelijke Diabetesweek Half november organiseerde apothekersorganisatie KNMP opnieuw de landelijke Diabetesweek, waarin mensen zich konden laten testen op diabetes. Ook nieuwe patiënten konden in die week terecht voor extra gesprekken. Ongeveer 200.000 mensen kregen die week foldermateriaal mee waarin ook het Diabetes Fonds uitgebreid aan bod kwam.

Kleine campagnes, groot effect: de campagnes waarin we begrip vroegen voor kinderen met diabetes type 1 kregen veel media-aandacht.

Advertentie campagne diabetes type 1 ‘Een toekomst zonder diabetes, daar gaan we voor.’


4. Inkomsten Onze inkomsten staan onder druk. Voor een deel is dat een gevolg van de recessie, maar het komt ook door veranderingen in de manier waarop mensen geven. We zien een zorgwekkende daling in onze inkomsten en hebben inmiddels maatregelen genomen om die lijn te doorbreken.

4.1 Fondsenwerving In 2012 hadden we een ambitieus streven: opnieuw een groei van circa 10% in inkomsten uit eigen fondsenwerving, vergelijkbaar met de voorgaande jaren. Die doelstelling is dit jaar helaas niet behaald, de totale inkomsten daalden met 5% ten opzichte van 2011, naar € 7,6 miljoen. De daling in inkomsten uit eigen fondsenwerving bedroeg circa 13% in vergelijking met 2011. Ook het Diabetes Fonds voelt de effecten van de recessie, de kritische en terughoudender houding van consumenten en het groeiend aantal kleinere goede doelen in en buiten het diabetesveld. Deze ontwikkelingen vragen van het Diabetes Fonds aanpassingen om onze doelstelling te realiseren: een toekomst zonder diabetes. De urgentie daarvan wordt duidelijk gevoeld in de organisatie en heeft geleid tot een omslag naar een meer klantgerichte benadering en inrichting van de organisatie. Die omslag is begin 2013 doorgevoerd. Regelgeving rond fondsenwerving Voor de fondsenwerving houdt het Diabetes Fonds zich aan de gedragscode van het Instituut Fondsenwerving, waarin professioneel gedrag en zorgvuldigheid centraal staan. Daarnaast hanteert het Diabetes Fonds een eigen code voor externe communicatie, waarin is vastgelegd hoe de communicatie met externe belanghebbenden moet verlopen. Daarin wordt onder andere verwezen naar de geldende weten regelgeving op het gebied van telemarketing, brievenbusreclame en privacywetgeving. Het Diabetes Fonds houdt zich bij zijn telemarketingactiviteiten aan de regelgeving van het Bel-me-niet-register.

Collecte Diabetes Fonds.

CBF-keurmerk In 2012 werd het CBF-keurmerk opnieuw toegekend, tot 1 januari 2016. Het CBF-percentage komt in 2012 uit op 20,7%. Het 3-jaarsgemiddelde blijft met 22,8% ruim binnen de norm van 25% die het CBF stelt.

4.2 Collecte Nog steeds is de landelijke collecte in het najaar van levensbelang voor het Diabetes Fonds. Het is een uitdaging om dat op peil te houden, want ieder jaar lopen de inkomsten uit de collecte terug, ondanks de enorme inzet door vrijwilligers. Dit wilden we bereiken in 2012: • Stabiliseren inkomsten op circa € 1,85 miljoen per jaar. • Werving actiehouders/particuliere acties. • Verbreden van actieve achterban en collectanten. Zo is het gegaan: Met een opbrengst van € 1,63 miljoen is de collecte nog steeds een erg belangrijke bron van inkomsten. De teruggang met 10% ten opzichte van 2011 is dan ook een teleurstelling. Zeker omdat dit jaar weer ruim 25.000 vrijwilligers voor ons op pad gingen. Mogelijk heeft het


slechte weer invloed gehad, ook was de uitstroom van collectanten dit jaar hoog. Daarnaast kan de discussie over de zorgpremie – die net in die week plaatsvond en voor veel onzekerheid zorgde – een factor zijn geweest.

De collecte-opbrengst viel dit jaar tegen. Ondanks de goede wil van al die duizenden vrijwilligers. Aan hun inzet en enthousiasme heeft het zeker niet gelegen! We waarderen dat enorm. Samenwerkingen Nieuw was de samenwerking met Weight Watchers. Tijdens hun landelijke bijeenkomsten gaven zij voorlichting over diabetes en collecteerden bovendien voor het Diabetes Fonds. De opbrengst daarvan was € 1.991. In 2013 hopen we deze samenwerking verder te ontwikkelen. Vrijwilligers Door langdurige uitval van twee medewerkers kon minder energie worden gestoken in vernieuwing en binding van vrijwilligers. We konden dit jaar 1 nieuwe regiocoördinator verwelkomen, 5 stopten ermee, vooral in verband met leeftijd en gezondheid. In 2012 waren 23 regiocoördinatoren actief. De uitstroom van collectanten was dit jaar hoog. Mede om die reden zijn op verschillende manieren nieuwe collectanten geworven, in totaal leverden wervingsacties 2.288 nieuwe collectanten op. Betrokkenheid van collectanten, collecteleiders en regiocoördinatoren is een belangrijk aandachtspunt. Daarvoor organiseren we een jaarlijkse vrijwilligersdag in DierenPark Amersfoort, waarbij in 2012 47 jubilerende collecteleiders en wijkhoofden in het zonnetje werden gezet. Nieuw was een loyaliteitsprogramma voor vrijwilligers en donateurs, met speciale voordeelaanbiedingen. Bij gebleken waardering en effect zetten we dit plan voort. De resultaten maken wel duidelijk dat we moeten veranderen. Daarom is eind 2012 een plan ontwikkeld voor een andere opzet en aanpak van de collecte. De organisatie van de collecte wordt nog efficiënter ingericht en de structuur wordt aangepast. Ook worden andere kanalen ingezet, mede op basis van de ervaringen in 2012.

4.3 Donateurs, giften en schenkingen Naast de collecte kunnen we niet buiten donaties door vaste donateurs en mensen die eenmalig schenken. Alle beetjes helpen, en samen vormen die toch steeds een behoorlijk bedrag dat we kunnen inzetten voor onderzoek en voorlichting. Dit wilden we bereiken in 2012: • Groei inkomsten uit donateurs en bestemmingsgiften naar € 2,4 miljoen. Zo is het gegaan: Na jaren van flinke groei in de inkomsten uit donateurs, was er in 2012 een onverwachte teruggang te zien. De inkomsten daalden met circa 10% ten opzichte van 2011 naar € 2,14 miljoen. We begonnen het jaar succesvol met een uitzending van Tijd voor Max, die leidde tot 1.100 nieuwe donateurs. We brachten in beeld wat diabetes type 1 betekent voor een kind en een gezin. Dat bracht opnieuw veel mensen in beweging, mede dankzij oproepen via Facebook en andere sociale media. De effectiviteit van de telemarketingactiviteiten bleek veel minder hoog dan voorgaande jaren. Ondanks bijstelling van de aanpak gedurende het jaar slaagden we er niet in deze trend te keren. Huis-aan-huiswerving hebben we in 2012 niet ingezet, vanwege tegenvallende resultaten het jaar daarvoor. In 2012 testten we opnieuw verschillende online manieren van werven, onder andere via een Diabetes Kennis Quiz. De resultaten daarvan zijn veelbelovend, maar de aantallen mensen die we op deze mensen als donateur kunnen verwelkomen nog laag. Uiteraard was er ook aandacht voor de grote groep trouwe donateurs. Zij zorgen dat wij ieder jaar weer verschillende onderzoeken kunnen financieren. We hielden hen regelmatig op de hoogte via onze nieuwsbrieven (6 x per jaar digitaal, 3 x per jaar op papier), door hen uit te nodigen voor de bijeenkomst op Wereld Diabetes Dag, via onze website, enzovoorts. Zij ontvingen per post een verzoek om extra steun, velen van hen waren daartoe bereid. Dat leidde tot extra inkomsten van deze toch al trouwe groep van ruim 104.000 donateurs.


De inkomsten uit fondsenwerving blijven dalen. Met vernieuwende plannen en een drastische aanpassing in de organisatie willen we in 2013 het tij keren. Giften en schenkingen Het Diabetes Fonds ontvangt jaarlijks veel spontane giften, bijvoorbeeld naar aanleiding van een jubileum of verjaardag.

N.V. in Utrecht) ontvingen we een groot aantal trouwe donateurs en relaties. Het heeft geleid tot een aantal persoonlijke contacten met belangstellenden. Ook in 2013 zullen we de Blauwe Cirkel-bijeenkomst organiseren, waarbij Mediq opnieuw de locatie beschikbaar stelt. We zijn in 2012 voor deze groep relaties ook het geefprogramma ‘Research-Vriend’ gestart. De eerste onderzoeksvrienden zijn eind 2012 binnengekomen. Voor 2013 worden nieuwe thema’s geselecteerd.

Dit wilden we bereiken in 2012: • Groei naar € 550.000. We ontvingen in totaal € 352.000 van een groot aantal mensen. We bleven daarmee achter bij onze doelstelling, maar zijn uiteraard blij met de hartelijk steun van zoveel mensen. Een deel van de inkomsten uit Giften en schenkingen wordt verantwoord onder Acties vrijwilligers.

4.4 Grotere gevers en nalatenschappen Verschillende mensen hebben ons dit jaar met grotere bedragen gesteund. We zijn daar uiteraard erg blij mee, want het brengt de toekomst zonder diabetes veel sneller dichterbij. Dit wilden we bereiken in 2012: • Groei met 2 Fondsen op Naam met een bedrag van € 50.000. • Versterken relatie grotere gevers. • Groei met 15% per jaar van notariële schenkers. • Groei inkomsten uit nalatenschappen naar € 1,1 miljoen. Zo is het gegaan: Fonds op Naam In 2012 werd geen nieuw Fonds op Naam ingesteld, wel verlengde een van de bestaande Fonds op Naamhouders de overeenkomst voor opnieuw vijf jaar. Stappen zetten In 2012 heeft het Diabetes Fonds gewerkt aan het versterken van de relatie met (potentiële) grotere gevers, onder andere door een vervolg op het programma ‘Stappen zetten in de strijd tegen diabetes’, dat in 2011 gestart is rond twee specifieke onderzoeken. Tijdens de Blauwe Cirkel-bijeenkomst op Wereld Diabetes Dag (14 november, bij - en mede mogelijk gemaakt door - Mediq


Marlies Veldhuijzen - van Zanten, voormalig staatssecretaris van Volksgezondheid en Sybilla Dekker, voorzitter Raad van Toezicht Diabetes Fonds tijdens de Blauwe Cirkel-bijeenkomst. Foto: Ko Schouten

Nalatenschappen De inkomsten uit nalatenschappen bleven in 2012 flink achter bij de begroting. Met een totale som van € 724.000 waren deze inkomsten 30% lager dan 2011. De gemiddelde waarde van de nalatenschappen daalde flink, mede door de dalende waarde van aandelen en huizen. Voor toekomstige nalatenschappen is het Diabetes Fonds in 2012 gestart met een actieve campagne. De nieuwe brochure ‘Nalaten’ is meer dan 300 keer aangevraagd. Daarbij hebben tientallen mensen een adviesgesprek aangevraagd of toegezegd het Diabetes Fonds op te nemen in het testament. In 2012 namen we opnieuw deel aan de campagne ‘nalatenschappen’ van de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI), waaraan inmiddels ruim 100 goede doelen meedoen.

Notarieel schenken Ook in 2012 hebben we verschillende acties opgezet om notariële schenkers te werven. Dat leidde tot een groei van 19% in inkomsten uit notariële schenkingen, onder andere door een informatieve bijsluiter bij ons magazine voor donateurs, Dialoog. Vanaf 2013 werkt het Diabetes Fonds samen met Schenkservice. Dat maakt het mogelijk om schenkingen aan meerdere goede doelen in één notariële akte op te nemen. In 2013 zal het Diabetes Fonds nog meer activiteiten ontwikkelen om de voordelen van notarieel schenken en de nieuwe diensten onder de aandacht te brengen.

4.5 Samenwerking met bedrijven Kennis uit onderzoek omzetten naar praktische toepassingen of producten voor mensen met diabetes, dat is belangrijk voor het Diabetes Fonds. We kunnen dat niet alleen en zoeken daarvoor bedrijven. Dat biedt bovendien kansen voor fondsenwerving en voorlichting, bijvoorbeeld over preventie van diabetes type 2. Dit jaar hebben we al een mooie start gemaakt. Dit wilden we bereiken: • Groei inkomsten uit sponsoren en vermogensfondsen naar € 150.000. • Inkomsten in natura. Zo is het gegaan: TNO In 2012 nam het Diabetes Fonds een voortrekkersrol in het Van ’t Hoff Programma, een Shared Researchprogramma met TNO en het bedrijfsleven. Wij staken € 750.000 in het programma, waarna andere partijen in 2012 bijna € 4 miljoen bijdroegen. De bijdrage van het Diabetes Fonds werd hiermee ruim verviervoudigd – een belangrijke doelstelling uit ons meerjarenplan.

Het Diabetes Fonds speelde als eerste gezondheidsfonds een voortrekkersrol bij het investeren in een publiek-private samenwerking met TNO. Daarmee hebben we andere partijen aangezet om ook te investeren.

Traploopactie Diabetes Fonds bij de Rabobank.

Rabobank De Rabobank was in 2012 een belangrijke partner voor het Diabetes Fonds rond de jaarlijkse Traploopweek. Met steun van de Rabobank konden we opnieuw de Traploopactie organiseren, met als doel werknemers bewust te maken van het belang van meer bewegen. Hieraan namen 60 bedrijven deel, waarmee we circa 24.000 werknemers in beweging brachten. Ook kreeg de actie veel media-aandacht. Scapino Schoenretailer Scapino is sinds 2012 een belangrijke partner van het Diabetes Fonds. In samenwerking met een expertteam dat door het Diabetes Fonds werd ingesteld, ontwikkelde Scapino een speciale schoenenlijn voor mensen met beginnende voetproblemen. Daarmee zorgen zij dat goede schoenen bereikbaar worden voor

Arnold Stokking, directeur TNO Industrial Innovation en Hanneke Dessing, directeur Diabetes Fonds tekenen voor het Van ’t Hoff-programma.


een grote groep mensen met diabetes en steunen ze bovendien diabetesonderzoek. Met Scapino werd hiervoor in 2012 een vijfjarige overeenkomst getekend. De eerste inkomsten verwachten we in 2013.

Gooische Wandelvierdaagse In 2012 werd het Diabetes Fonds voor de vierde keer gesteund door de Gooische Wandelvierdaagse. Bijna 1200 wandelaars kwamen in actie, wat het Diabetes Fonds het mooie bedrag op van € 5.000 opleverde.

4.6 Acties vrijwilligers

Sportieve prestaties Heel wat mensen hebben met een sportieve prestatie geld opgehaald voor het Diabetes Fonds. We noemen er enkele: • De Spinningmarathon van Leisure World Lifestyle Centre in Dronten bracht € 10.000 op. • Sara (10) kwam in actie voor haar vriendinnetje dat diabetes heeft. In de zomervakantie fietste zij met haar familie ruim 522 kilometer en haalde daarmee € 1.676 op. • Op menig hardloopevenement kwam iemand voor ons in actie. Zelfs in het buitenland tijdens de marathon om het Gardameer in Italië. Sylvia liep daar een prachtige tijd voor haar vader die diabetes heeft en haalde ruim € 500 op.

Steeds meer mensen willen het Diabetes Fonds steunen op een eigen, actieve of creatieve manier. Door een actie te organiseren om geld in te zamelen of door mee te doen aan een bestaand initiatief. Dit wilden we bereiken: • Inkomsten van € 123.000 door acties vrijwilligers. Zo is het gegaan: In 2012 is meer aandacht besteed aan acties die door vrijwilligers in het land worden georganiseerd. Enerzijds door een actieve ondersteuning van deze vrijwilligers, maar ook door mensen te motiveren een nieuwe actie op te zetten. Mede daardoor zijn velen in actie gekomen voor een toekomst zonder diabetes. Met zeer uiteenlopende activiteiten werden veel extra giften opgehaald, in totaal het mooie bedrag van ruim € 85.000. Een paar voorbeelden: Handwerkfestijn Eind augustus organiseerde onze enthousiaste vrijwilliger Marja Leijtens voor de zesde keer het jaarlijkse handwerkfestijn in Bunschoten. Dat werd in drie dagen druk bezocht en de verkoop van allerlei handwerkmaterialen leverde het recordbedrag van € 10.060 op.

Sara fietst voor haar vriendinnetje dat diabetes heeft.


Suikerklontjesrace Ook organiseerden meerdere basisscholen een Suikerklontjesrace: een sponsorloop die bij veel kinderen in de smaak valt. De leerlingen lieten zich per suikerklontje sponsoren. Het Diabetes Fonds verstrekt op verzoek het draaiboek, dat opgesteld is door een leerkracht die veel affiniteit heeft met kinderen met diabetes. Concert Naarden Een jubileum voor het jaarlijkse Concert in Naarden! Voor Cees Huisers was het alweer de 25e keer dat hij het jaarlijkse Concert in Naarden organiseerde waarmee

traditioneel de collecteweek wordt ingeluid. Vanwege het jubileum werd een bijzonder programma geboden, dat met 750 bezoekers op veel belangstelling kon rekenen. De opbrengst van het concert, € 4.500, ging naar het Diabetes Fonds.

4.8 Inkomsten uit beleggingen Doelstelling 2012 • Beleggingsresultaat € 300.000 We hebben een beleggingsresultaat geboekt van € 720.416. Dit is aanzienlijk hoger dan wat we in 2011 bereikten en dan wat we voor 2012 begroot hadden.

4.7 Acties derden: loterijen Doelstelling 2012 • Groei inkomsten acties derden/loterijen naar € 1,9 miljoen. Ook de loterijen maakten een lastig jaar door. De werving van nieuwe deelnemers vergde meer inspanningen. Het Diabetes Fonds investeerde evenals voorgaande jaren in de werving van deelnemers specifiek voor het Diabetes Fonds. De inkomsten uit deze geoormerkte loten liepen desondanks terug, waardoor de totale inkomsten uit de Vriendenloterij uitkwamen op circa € 1.161.000. De inkomsten in 2012 uit de Lotto en de Krasloterij die het Diabetes Fonds ontving via Stichting Loterijacties Volksgezondheid bedroegen ruim € 400.000. De totale inkomsten kwamen met bijna € 1,6 miljoen zo’n € 225.000 lager uit dan in 2011.

Wat beleggen we? Het Diabetes Fonds besteedt het geld dat het inzamelt vooral aan onderzoek. De onderzoeksprojecten die gefinancierd worden, duren in de meeste gevallen vier jaar, soms ook langer. Per jaar wordt circa € 3,5 miljoen aan wetenschappelijk onderzoek uitgegeven; een groot deel daarvan wordt gereserveerd en gedurende de looptijd van het onderzoek in gedeelten uitbetaald. Daarnaast is het Diabetes Fonds volgens de regels van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) verplicht een financiële reserve aan te houden om eventuele onvoorziene tegenvallers op te kunnen vangen en te zorgen dat het fonds zijn werkzaamheden kan blijven voortzetten. Dat is de zogenaamde continuïteitsreserve. De Commissie Herkströter heeft hiervoor in 2003 een advies opgesteld en er een maximum aan verbonden: anderhalf maal de jaarkosten van de organisatie. In 2011 is besloten de omvang van de continuïteitsreserve te koppelen aan de omvang van het risico van plotseling tegenvallende inkomsten. De continuïteitsreserve is verlaagd tot ongeveer € 2,5 miljoen, waarvan € 2 miljoen ter dekking is van het risico van tegenvallende inkomsten en € 0,5 miljoen om strategisch in te zetten als zich goede kansen voordoen.

Bram Hoogvliet (6 jaar) heeft deelgenomen aan de Suikerklontjesrace met zijn basisschool De Peppel in Dussen.


Hoe beleggen we? Het Diabetes Fonds kiest voor een risicomijdende manier van beleggen. Dat doen we door te beleggen in obligaties, deposito’s, spaarrekeningen en garantieproducten. In aandelen wordt zeer beperkt belegd. Eind 2012 heeft de RvT besloten om het deel van het vermogen dat bestemd is om aangegane onderzoeksverplichtingen mee te betalen niet langer in effecten te beleggen maar als spaartegoed aan te houden om zo elk risico op waardeverlies te beperken. Voor het deel van het vermogen dat opzij is gezet als continuïteitreserve, is aan de externe vermogensbeheerder gevraagd begin 2013 met een voorstel te komen hoe dit deel het beste aangehouden kan worden om de inflatie zoveel mogelijk te compenseren.

4.9 Communicatie met belanghebbenden Communicatie met alle belanghebbenden is een belangrijk aandachtspunt voor het Diabetes Fonds. Om die reden wordt er snel gereageerd op vragen. Indien nodig wordt verwezen naar collega-organisaties, zoals de DVN of de NDF. Klachten worden zo snel mogelijk afgehandeld, meestal ver binnen de termijn van 3 weken die ervoor staat in de officiële procedure. Informatie uit vragen en klachten wordt meegenomen bij de ontwikkeling van campagnes en voorlichtingsmaterialen. We vullen de informatie op onze website ook regelmatig aan op basis van de behoefte die leeft bij het publiek. Op die manier vangen we ook een overschot aan vragen af, doordat mensen zelf al antwoord vinden.

Vragen en klachten zijn voor ons erg waardevol. Ze geven inzicht in welke onderwerpen er leven bij donateurs en andere belanghebbenden. Afhandeling van klachten en vragen In 2012 zijn in totaal 30 klachten geregistreerd, tegenover 96 in 2011. Klachten kunnen mondeling of schriftelijk bij het Diabetes Fonds worden ingediend. De aard van de klachten was zeer verschillend in 2012: eenvoudig op te lossen zaken in de administratieve sfeer, maar ook klachten met een emotionele lading, die met een zorgvuldig opgestelde reactie zijn beantwoord. Alle klachten zijn individueel beantwoord, meestal per mail


en soms telefonisch of per brief. Waar nodig worden klachten of vragen meegenomen op de website bij veelgestelde vragen. Het aantal klachten over de campagnes was zeer beperkt. In enkele gevallen werden klachten gemeld over benadering door telemarketingbureaus. In die gevallen wordt altijd contact opgenomen met de betreffende organisaties om te zorgen dat herhaling wordt voorkomen. Indien nodig wordt dit ook teruggekoppeld naar de klager. Afhandeling vragen In 2012 werden 279 publieksvragen geregistreerd. In vergelijking met 2011 is er een stijging van het aantal vragen (van 142 naar 279). Vragen die doorverwezen worden naar andere organisaties zijn hierin niet meegenomen. Vragen worden door medewerkers van Kennis & Onderzoek of Communicatie en relatiemanagement afgehandeld, afhankelijk van de aard van de vraag. Vragen hebben vaak betrekking op inhoudelijke aspecten van diabetes of op wetenschappelijk onderzoek. Indien nodig doen kennismedewerkers zelf research om een vraag goed te beantwoorden, of raadplegen zij externe specialisten. In alle gevallen sluiten we zoveel mogelijk aan bij het perspectief van de vraagsteller.

5. Personeel en Organisatie 5.1 Personeelsbeleid Op het gebied van P&O werken het Diabetes Fonds en de Nederlandse Diabetes Federatie nauw samen. Zo delen we bijvoorbeeld de arbeidsvoorwaarden. De stafmedewerker P&O voert werkzaamheden uit voor beide organisaties. In 2012 zijn de arbeidsvoorwaarden waar nodig aangepast. In 2012 is ook het geplande medewerkerstevredenheidsonderzoek uitgevoerd samen met de DVN en de NDF. Het is een vervolg op het onderzoek dat in 2009 is uitgevoerd.

5.1.1 Medewerkers en vrijwilligers De gemiddelde bezetting is in 2012 op het niveau gebleven van 2011. Er was in 2012 redelijk veel verloop waaraan geen structurele reden ten grondslag ligt. De verhouding man/vrouw is nu 6:25 en daarmee is er een lichte relatieve daling van het aantal mannen. De gemiddelde leeftijd van de medewerkers is 40,2 jaar en is licht gedaald ten opzichte van 2011. In maart 2012 heeft de algemeen directeur dhr. H.P. Kuipers afscheid genomen, vanaf maart 2012 heeft mw. J.W.M. Dessing waargenomen als waarnemend directeur en in juni 2012 is zij gestart als algemeen directeur van het Diabetes Fonds met een voltijdaanstelling.

Samenstelling MT in 2012 • De heer mr. drs. H.P. Kuipers, algemeen directeur tot 15 maart 2012 • Mevrouw drs. J.W.M. Dessing, adjunct-directeur en hoofd Communicatie & Relatiemanagement, vanaf 1 juni 2012 algemeen directeur • De heer dr. D.M. Hettinga, hoofd Kennis & Onderzoek • De heer E.J. Rougoor, hoofd Algemene Zaken Medewerkers-tevredenheidsonderzoek In 2012 heeft een medewerkers-tevredenheidsonderzoek plaatsgevonden, dit onderzoek was een vervolg op dat van 2009. Er is met name gekeken naar de huidige werkbeleving van medewerkers ten opzichte van het onderzoek in 2009. De vragenlijsten zijn anoniem ingevuld en geanalyseerd. Uit het onderzoek kwam een tevredenheidsscore van 8,3 naar voren, een hoge score in vergelijking met de nationale tevredenheidsscore (7,5). Aandachtspunten zijn samenwerken en klantgerichtheid. Hiervoor hebben we activiteiten uitgezet in 2013.

Medewerkers van het Diabetes Fonds zijn gemiddeld erg tevreden en enorm betrokken bij hun werk. Ze zijn trots op de eigen organisatie en voelen zich gewaardeerd. Vrijwilligers Voor het Diabetes Fonds waren ook in 2012 weer veel vrijwilligers actief. De grootste groep vrijwilligers wordt gevormd door de collectanten, de collecteleiders, de wijkhoofden en de regiocoördinatoren. Het Diabetes Fonds is een van de laatste fondsen waar de collecte op uitvoerend niveau puur met vrijwilligers plaatsvindt.

Medewerkers Diabetes Fonds: 31-12-2009

31-12-2010

31-12-2011

31-12-2012

Aantal medewerkers

32

35

32

31

Aantal fte

26,8

27,1

26,5

25,7

Man/vrouw

7m/25v

9m/26v

7m/25v

6m/25v

Gem. leeftijd

41

41

41,6

40

2009

2010

2011

2012

Gem. bezetting

24,8

27,2

26,5

26,5

Instroom

19,3%

12,8%

20,7%

25,0%

Uitstroom

3,7%

9,1%

23,3%

21,8%


Ongeveer 25.000 vrijwilligers zijn actief rondom de collecte. De collecteorganisatie wordt vanuit het bureau ondersteund met 2 fte. De overige logistiek wordt verzorgd door ongeveer 23 vrijwillige regiocoördinatoren (rc’s). Jaarlijks worden deze rc’s tweemaal uitgenodigd op het kantoor in Amersfoort voor een informatieve bijeenkomst waarbij men kennis en ervaringen kan uitwisselen. De leden van de Raad van Toezicht, de Wetenschappelijk Adviesraad (WAR) en de Maatschappelijke Adviesraad (MAR), de ambassadeurs en de wetenschappelijk referenten (ook internationaal) werken allen op vrijwillige basis (onbezoldigd). Op kantoor zijn daarnaast ook ca. 6 vrijwilligers actief, onder andere iemand die data invoert, een jurist, een receptioniste en een klusjesman. De resultaten die het Diabetes Fonds boekt met de financiering van wetenschappelijk onderzoek staan of vallen met de selectie van het beste en meest relevante onderzoek uit de grote hoeveelheid onderzoeksvoorstellen die het Diabetes Fonds jaarlijks ontvangt. Bij deze selectie zijn ieder jaar ook meer dan honderd verschillende nationale en internationale wetenschappers vrijwillig betrokken. We vragen hun medewerking vanwege hun wetenschappelijke en professionele expertise. De Wetenschappelijke Adviesraad en de Maatschappelijke Adviesraad zijn van grote waarde voor de kwaliteit van het werk dat het Diabetes Fonds doet. Het Diabetes Fonds waardeert alle inzet van vrijwilligers zeer en probeert daarom de voorzieningen voor vrijwilligers zo goed mogelijk te verzorgen. Zo krijgen vrijwilligers (indien gewenst) onkosten die zij maken vergoed en wordt zo veel mogelijk gezorgd voor goede instructies en middelen. Voor vrijwilligers die direct met de organisatie in contact staan of op het bureau werkzaam zijn, is de gedragscode van toepassing. Ook zij kunnen een beroep doen op de klachtenregeling.

5.1.2 Vertegenwoordiging Diabetes Fonds Naast de nevenfuncties van de algemeen directeur was het Diabetes Fonds in diverse organen vertegenwoordigd: • PreventieConsult: de heer dr. D.M. Hettinga; • SGF Commissie Wetenschappelijk Onderzoek: mevrouw dr. C. Stevens; • SGF Commissie Preventie: mevrouw. drs. M. Schrijver en de heer dr. D.M. Hettinga;


• Werkgroep Orgaandonatie: mevrouw drs. J.W.M. Dessing; • Bestuur Nederlandse Diabetes Federatie: de heer prof. dr. E.C. Klasen; • NAD Themacommissies: mevrouw drs. M. Schrijver (themacommissie 1: Preventie), mevrouw drs. J.W.M. Dessing (themacommissie 2: Positie van de patiënt), de heer dr. D.M. Hettinga (themacommissie 3: Kwaliteit, organisatie en kennis).

5.1.3 Arbeidsvoorwaarden Het Diabetes Fonds wordt geleid vanuit het kantoor in Amersfoort. Het krijgt geen rechtstreekse overheidssubsidie en is afhankelijk van giften van particulieren en bedrijven. Om dit geld zo zorgvuldig mogelijk te besteden, zijn er betaalde medewerkers in dienst. De meeste van hen werken in deeltijd. De inzet van goed gekwalificeerd personeel waarborgt continuïteit en een zo efficiënt mogelijke besteding van gelden voor onderzoek en voorlichting rondom diabetes. Het Diabetes Fonds heeft zijn eigen arbeidsvoorwaarden die jaarlijks getoetst worden aan weten regelgeving en na overleg met het personeel worden vastgesteld door het bestuur. In de arbeidsvoorwaarden probeert het Diabetes Fonds een maatschappelijk verantwoorde werkgever te zijn. De brutosalarissen per maand, bij een voltijd aanstelling, zijn als volgt: Functie

van

Tot

Algemeen directeur

€ 6.950

€ 9.600

Management

€ 3.750

€ 6.200

Beleidsmedewerkers

€ 2.600

€ 4.100

Administratief personeel

€ 2.100

€ 3.150

Overig personeel

€ 1.950

€ 2.550

Naast salaris ontvangt het personeel 8% vakantiegeld en een aantal secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals een pensioenregeling (PFZW), een tegemoetkoming in de reiskosten en sportkosten, een fietsregeling en goede opleidingsmogelijkheden. Het Diabetes Fonds kent geen dertiendemaanduitkering of andere bonusregelingen. Er geldt een ‘regeling ongewenste omgangsvormen’ en er is een geschillenregeling ingesteld. Intern zijn er twee

vertrouwenspersonen (man en vrouw) aangesteld en er is ook een externe, onafhankelijke vertrouwenspersoon die geraadpleegd kan worden. Bezoldiging directie De Raad van Toezicht heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het beleid wordt periodiek geactualiseerd. Bij de bepaling van het bezoldigingsbeleid en de vaststelling van de beloning volgt het Diabetes Fonds de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van VFI en de Code Wijffels (zie www.vfi.nl). Het voor de toetsing aan VFI-maxima relevante werkelijke jaarinkomen van de directie bedroeg in 2012 voor de heer mr. drs. H.P. Kuipers (1 fte/2,5 maanden): € 25.352. En voor mevrouw drs. J.W.M. Dessing (1 fte/ 7 maanden): € 58.373. Beide beloningen bleven ruim binnen VFI-maxima.

5.2 Interne Organisatie 5.2.1 Administratieve processen Al 4 jaar op rij beoordeelt PricewaterhouseCoopers (PwC) tijdens hun interim-controle de beheersing van de administratieve processen als ‘goed’. In 2012 is een nieuw financieel administratief systeem en een nieuw tijdschrijfsysteem in gebruik genomen. Diabase, de nieuwe subsidiedatabase, wordt sinds 2011 gebruikt en zorgt voor een efficiëntere administratie van de subsidieprogramma’s.

5.2.2 Huisvesting Verschillende gezondheidsorganisaties hebben zich bij ons gevoegd in het pand waar wij al bijna tien jaar een verdieping huren. Daarmee is het ‘Huis voor de Gezondheid’ een feit. De ‘bewoners’ van dit huis waren eind 2012: Longfonds (voorheen Astma Fonds), Fonds Psychische Gezondheid, Maag Lever Darm Stichting, Long Alliantie Nederland, Samenwerkende Gezondheidsfondsen, Erfocentrum, Nederlandse Diabetes Federatie en het Diabetes Fonds. Alzheimer Nederland zal zich er begin 2013 bij voegen. Binnen het Huis voor de Gezondheid delen we faciliteiten. Met gezamenlijke initiatieven willen we extra bijdragen aan de algemene gezondheid van Nederlanders.

In het gebouw ‘De Argonaut’ in Amersfoort werd een lang gekoesterde droom werkelijkheid: de samenwerking tussen gezondheidsfondsen in het Huis voor de Gezondheid. 5.2.3 ICT Ons ICT-systeem leverde in 2012 geen problemen op. De komende jaren zullen we steeds meer in de gezamenlijkheid binnen het Huis voor de Gezondheid gaan doen. Zo zullen we op één groot netwerk gaan werken en worden onze telefooncentrales in 2013 geïntegreerd. Daarom waren er in 2012 weinig investeringen of nieuwe ontwikkelingen op dit gebied.

5.3 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Het Diabetes Fonds wil nu en in de toekomst verantwoord ondernemen. Dat hebben we altijd al gedaan, omdat dat bij onze organisatie past. We streven naar een voortdurende verbetering van onze bedrijfsprocessen om tot een duurzaam werkende organisatie te komen. We werken op veel aspecten maatschappelijk verantwoord, zoals een beperkt aantal parkeerplaatsen, geen leaseauto’s, stimuleren van gebruik van openbaar vervoer, werkfruit, ‘groen’ papier, minder papierverbruik, duurzame koffie, duurzaam beleggen, geen vliegverkeer en een medewerkers-tevredenheidsonderzoek in 2012. MVO is een voortdurend aandachtspunt van het MT, waarbij we goed bekijken hoe we nog meer maatschappelijk verantwoord kunnen ondernemen.

5.4 Samenwerking Diabetes is te groot voor het Diabetes Fonds om alleen op te lossen. Dat kunnen en willen we ook niet. Samen sta je sterk! Het Diabetes Fonds kiest ervoor op een paar punten samenwerkingen aan te gaan om zo de focus te behouden. Diabetesveld In het diabetesveld is het Diabetes Fonds lid van de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) en werken we veel samen met de andere leden van de NDF. Met


iabetes Vereniging Nederland (DVN) zijn we in 2011 D een intensief traject gestart om meer samen op te trekken. Voor het publiek is het immers niet altijd duidelijk wat DVN en wat het Diabetes Fonds doet. Beide partijen zijn dan ook bereid meer af te stemmen en samen op te trekken. Helaas begon voor DVN in 2012 ook een onrustig jaar. Op korte termijn zal een bestuurswisseling plaatsvinden, waarbij ook de structuur van de vereniging op de schop gaat. Daarnaast zal de huidige directeur vertrekken. Vanwege deze verwachte wijzigingen is gezamenlijk besloten het samenwerkingstraject in 2013 weer op te pakken. Eind 2012 is wel een project opgezet waarbij het Diabetes Fonds samen met DVN, de Bas van de Goor Foundation en Stichting DON aandacht vraagt voor diabetes en geld ophaalt voor onderzoek. Deze actie heet ‘5 voor diabetes’ en zal in 2013 plaatsvinden. Gezondheidsfondsen Een tweede samenwerkingsverband waar het Diabetes Fonds aan deelneemt is de Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF). Hierin heeft het Diabetes Fonds ervoor gekozen om input en medewerkers te leveren op vooral de gebieden wetenschappelijk onderzoek, preventie en lobby. Bij wetenschappelijk onderzoek leidt de samenwerking tot meer eenheid in bijvoorbeeld de financiering van onderzoek, maar ook bij zaken zoals dierproeven en co-morbiditeit (het hebben van meerdere ziekten tegelijk). Het is voor het Diabetes Fonds efficiënter en doeltreffender om dit soort zaken met collega-fondsen samen te bepalen dan als fonds alleen. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld lobbyactiviteiten op het gebied van preventie. Samen met andere fondsen en verschillende zorgorganisaties is in de aanloop naar de verkiezingen een zorgdebat georganiseerd. Het is gelukt hierbij alle zorgwoordvoerders van de grote partijen aanwezig te laten zijn. Huis voor de Gezondheid Een derde samenwerking waar het Diabetes Fonds veel tijd in steekt maar ook veel uit haalt, is het Huis voor de Gezondheid (zie ook paragraaf 5.2.2). Samen met het Astma Fonds (nu Longfonds), Alzheimer Nederland, Maag Lever Darm Stichting en Fonds Psychische Gezondheid is in 2012 een deel van het pand ‘De Argonaut’ in Amersfoort gehuurd. Door samen te wonen kunnen we ook beter samenwerken. Zo is in 2012 een gezamenlijke receptie ingericht en wordt ook de ICT-infrastructuur gedeeld. Ook het al eerder beschreven project LeesbaarOnderzoek is binnen het Huis voor de Gezondheid opgezet.


In 2012 is een verbouwing gestart om het samenwerken binnen het Huis voor de Gezondheid nog meer te faciliteren. Deze samenwerking levert aan de ene kant een schaalvoordeel op, maar maakt het ook makkelijk om van elkaar te leren. Zo hebben verschillende medewerkers van het Diabetes Fonds in 2012 meegedraaid bij het Astma Fonds, Fonds Psychische Gezondheid of de MLDS. Nieuwe partnerschappen Het Diabetes Fonds heeft in 2012 ook een geheel nieuwe samenwerking opgezet. Samen met TNO is een Shared Research-programma opgezet waarin bedrijven, gezondheidsfondsen en TNO samenwerken aan nieuwe medische technologie. Specifiek voor diabetes wordt er gewerkt aan een nieuwe glucose-sensor waar je geen bloed voor hoeft te prikken en een methode om levende bètacellen in de alvleesklier te meten. Voor dit soort trajecten is veel expertise nodig van wetenschappers en de ervaring van bedrijven om kennis te vertalen naar een concreet product. Dit gebeurt steeds vaker in publiekprivate samenwerkingen. De overheid stimuleert dit en stelt co-financiering beschikbaar voor dit soort initiatieven. Zie meer hierover op pagina 9. Andere geplande samenwerkingen, met bijvoorbeeld STW en de MBO Raad, zijn in 2012 niet doorgegaan. Zodra de inkomsten weer toenemen zal bekeken worden of deze samenwerkingen ook weer opgestart kunnen worden.

6. Bestuur en Governance De eenhoofdige Raad van Bestuur wordt gevormd door de algemeen directeur. De algemeen directeur bestuurt het Diabetes Fonds en heeft eindverantwoordelijkheid voor de leiding en uitvoering van het beleid en de activiteiten; onder toezicht van een Raad van Toezicht. Die is belast met het integraal toezicht houden op het beleid en wordt bijgestaan door een Financiële Audit Commissie. De Raad van Bestuur laat zich, ten behoeve van besluitvorming over subsidies voor wetenschappelijke onderzoeksprojecten, adviseren door een adviesraad en adviescommissies van het Diabetes Fonds, waaronder de Wetenschappelijke Adviesraad. De organisatie bestaat uit drie afdelingen: Kennis & Onderzoek, Communicatie & Relatiemanagement en Algemene Zaken. Een organogram is opgenomen in de bijlagen.

6.1 Governance Het Diabetes Fonds wil op een verantwoorde manier met de bijdragen van donateurs en andere inkomsten omgaan en laat graag zien in welke mate de inspanningen bijdragen aan het voorkomen en genezen van diabetes en complicaties. Het Diabetes Fonds probeert daarom zo transparant mogelijk te werken en volgt de door de branche vastgestelde richtlijnen voor goed bestuur. In 2012 is afscheid genomen van algemeen directeur dhr. mr. drs. H.P. Kuipers, nadat hij deze functie 10 jaar heeft vervuld. Dhr. Kuipers is na een zorgvuldige sollicitatieprocedure, waarin zowel de kans is geboden aan interne en externe kandidaten, opgevolgd door mw. drs. J.W.M. Dessing per 1 juni 2012. Mw. Dessing is in

dr. W.W. Boonstra, chefeconoom Rabobank, lid van de Raad van Toezicht Diabetes Fonds sinds januari 2012.

dr. C.B. Brouwer, internist OLVG, lid van de Raad van Toezicht Diabetes Fonds sinds april 2012.

de periode van 15 maart tot 1 juni 2012 tevens ook waarnemend directeur geweest. Eind 2011 hebben we verder afscheid genomen van twee leden van de Raad van Toezicht. De opvolging van deze twee leden heeft begin 2012 plaatsgevonden. Meer over de Raad van Toezicht staat vermeld in de verantwoordingsverklaring.

6.2 Verslag Raad van Bestuur De Raad van Bestuur is belast met de (dagelijkse) besturing van het Diabetes Fonds, het richting geven aan de organisatie. De Raad van Bestuur zorgt voor de werving, besteding en het beheer van financiële middelen en de vertegenwoordiging van de organisatie. Ook zorgt de Raad van Bestuur voor het adequaat functioneren van de organisatie in het algemeen. Daarvoor stelt de Raad van Bestuur de meerjarenbeleidsvisie, het jaarplan en de begroting op; deze worden ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Toezicht. Over de uitvoering van het jaarplan wordt periodiek gerapporteerd aan de Raad van Toezicht. De Raad van Bestuur van het Diabetes Fonds werd tot 15 maart 2012 gevormd door mr. drs. H.P. Kuipers. In de periode van 15 maart tot 1 juni 2012 is mw. drs. J.W.M. Dessing aangesteld als waarnemend directeur. Per 1 juni 2012 is mw. Dessing gestart als algemeen directeur. Tot de belangrijkste aandachtspunten van de Raad van Bestuur behoorden dit jaar het verwerven van inkomsten met onder andere het programma ‘grotere gevers’, bedrijven en uit nalatenschappen, het actief agenderen van de diabetesproblematiek in de media en bij relevante beleidsmakers, en de intensivering van samenwerking met verschillende partijen in het diabetesveld. Zo zijn door de algemeen directeur regelmatig contacten onderhouden en plannen voor verdergaande toekomstige samenwerking gemaakt met Diabetesvereniging Nederland (DVN) en stichting Diabetes Onderzoek Nederland (DON). Ook op het gebied van samenwerking in het brede veld van chronische ziekten is de Raad van Bestuur actief geweest. Ten slotte was ook de samenwerking binnen het Huis voor de Gezondheid een belangrijk aandachtspunt. De Raad van Bestuur heeft onder andere de volgende stukken in 2012 vastgesteld: formatie van de bezetting op kantoor in 2012, jaarverslag 2011, jaarplan 2012, algemene arbeidsvoorwaarden 2012, toekenning van onderzoeksprojecten, goedkeuring en afwijzing van onderzoeks-


rapportages en (her)benoemingen van leden van de Wetenschappelijke en Maatschappelijke Adviesraad.

6.3 Verantwoordingsverklaring De Raad van Toezicht en Raad van Bestuur van het Diabetes Fonds onderschrijven de principes van goed bestuur zoals die zijn opgenomen in het toetsingskader van het CBF-Keur. Zoals de toetsingssystematiek van het CBF voorschrijft, legt de Raad van Toezicht verantwoording af over drie principes: 1. Onderscheid de functies toezicht houden, besturen en uitvoeren 2. Optimaliseer de effectiviteit en efficiency van bestedingen 3. Optimaliseer de omgang met belanghebbenden Scheiding toezicht, bestuur en uitvoering Het Diabetes Fonds maakt een heldere scheiding tussen de functies toezicht houden, besturen en verantwoorden. De principes van goed bestuur zijn verankerd in het bestuursmodel. De Raad van Bestuur bestuurt de stichting en geeft de organisatie richting. De Raad van Toezicht is belast met het integraal toezicht houden op het beleid van de Raad van Bestuur en de algemene gang van zaken binnen de stichting. De Raad van Toezicht volgt de organisatie van het Diabetes Fonds met diverse middelen. In 2012 heeft de Raad van Toezicht vijf keer vergaderd. In een vaste vergaderstructuur zijn ter goedkeuring het jaarplan, de begroting, het jaarverslag en de jaarrekening voorgelegd aan de Raad van Toezicht. Daarnaast agendeert de Raad van Toezicht onderwerpen naar inzicht en actualiteit, zoals samenwerkingsverbanden en het goededoelenveld. Ook wordt de Raad van Toezicht geïnformeerd over de campagnes en evenementen gedurende het jaar. De algemeen directeur woont alle vergaderingen bij. De leden van het MT lichten waar nodig de schriftelijke rapportages toe. De Raad van Toezicht overtuigt zich er met regelmaat van of de ingebouwde controles functioneren; ook een jaarlijkse zelfevaluatie maakt hier onderdeel van uit. Bijzondere aandachtspunten voor de Raad van Toezicht in 2012 waren: jaarplan en begroting 2012, de samenwerking met verschillende partijen in het diabetesveld (in het bijzonder Stichting DON en de DVN), het Huis voor de Gezondheid, ontwikkelingen goededoelenveld,


financiële resultaten, beleggingsbeleid en resultaten van onderzoek. Samenstelling Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van het Diabetes Fonds bestaat uit zeven personen. Allen zijn vrijwillig lid en ontvangen geen bezoldiging. Indien de leden van de Raad van Toezicht daar prijs op stellen, ontvangen zij een reiskostenvergoeding. Leden van de Raad van Toezicht worden benoemd voor een periode van vier jaar en zijn eenmaal herbenoembaar. Er is een rooster van aftreden, waarbij ook de herbenoemingen worden vastgelegd. De leden van de Raad van Toezicht worden benoemd en ontslagen door de Raad van Toezicht en geworven aan de hand van een profielschets. Bij de benoeming van leden wordt gelet op een evenwichtige samenstelling van leden met expertise op een (of meerdere) van de volgende disciplines: wetenschappelijk onderzoek binnen het diabetesveld, diabeteszorg, marketing, media, bedrijfsleven, financiën en ervaringsdeskundigheid. Er wordt voorts gestreefd naar diversiteit op basis van onder andere leeftijd, geslacht en maatschappelijke achtergrond. De leden dienen te beschikken over bestuurlijke kwaliteiten en blijk te geven van betrokkenheid bij diabetes en het Diabetes Fonds. In 2012 zijn twee leden benoemd tot de Raad van Toezicht: Dhr. dr. W.W. Boonstra, chef-econoom Rabobank, is benoemd op de portefeuille financiën en bedrijfsleven. Mw. dr. C.B. Brouwer, internist OLVG, is benoemd op de portefeuille diabeteszorg en -onderzoek. In de Raad van Toezicht van het Diabetes Fonds hadden gedurende het jaar 2012 de volgende personen zitting: • mevrouw S.M. Dekker (voorzitter); • de heer drs. M.J.M. van den Berg; • de heer dr. W.W. Boonstra; • mevrouw dr. C.B. Brouwer, vanaf maart 2012; • de heer prof. dr. E.C. Klasen; • mevrouw drs. A. van Leeuwen MCC; • de heer P.H. Vergeer. Zelfevaluatie Raad van Toezicht Naast de evaluatie van het beleid en het functioneren van de Raad van Bestuur evalueert de Raad van Toezicht ook eenmaal per jaar zijn eigen functioneren. In de zelfevaluatie 2012 is aandacht besteed aan: • de rol van de individuele leden; • de samenstelling van de Raad van Toezicht;

• de wijze waarop de raad als geheel zijn taken met betrekking tot toezicht, advies, werkgeverschap en integriteit van de organisatie heeft uitgevoerd; • de informatievoorziening vanuit de Raad van Bestuur; • de prioriteiten en aandachtspunten voor de daaropvolgende periode. Raad van Bestuur en MT De Raad van Bestuur is eenhoofdig en wordt gevormd door de (statutair) algemeen directeur. De algemeen directeur is eindverantwoordelijke en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht. De algemeen directeur heeft een dienstverband voor onbepaalde tijd. De Raad van Toezicht evalueert jaarlijks het functioneren van de algemeen directeur. Dit gebeurt in diens afwezigheid. Het jaarlijkse functioneringsgesprek wordt gevoerd met de voorzitter van de Raad van Toezicht en de voorzitter van de Financiële Audit Commissie (FAC). De uitkomsten en afspraken worden opgetekend in een gespreksverslag, dit wordt opgenomen in het personeelsdossier. De directeur stelt het beleid vast van het Diabetes Fonds. Het beleid wordt ontwikkeld in overleg met het Management Team (MT). Optimale besteding van middelen Het Diabetes Fonds heeft een heldere planning- en controlcyclus, gebaseerd op het meerjarenbeleidsplan en de jaarplannen. De effectiviteit en efficiency worden in de eerste plaats afgemeten aan de realisatie van de doelstellingen uit het meerjarenbeleidsplan en de precisering daarvan in het jaarplan en de begroting. In het toezicht op de financiën van het Diabetes Fonds wordt voorzien door interne controlemaatregelen, zoals vastgelegd in de AO IC-omschrijving. De Financiële Audit Commissie toetst de kwartaalrapportages van het bureau, de rapportages van de vermogensbeheerder en de interne administratieve organisatie. Daarnaast is de Audit Commissie belast met het beoordelen van de risico’s. De Audit Commissie doet verslag aan de voltallige Raad van Toezicht. De effectiviteit en efficiency van de bestedingen van het bureau zijn een belangrijk aandachtspunt bij de toetsing. De wijze van fondsenwerving heeft voortdurend de belangstelling van de Raad van Toezicht. Hierbij worden de beleidsdoelstellingen op het gebied van onderzoek en voorlichting als toetssteen gehanteerd. Er zijn geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt aan bestuur en individuele toezichthouders.

Financiële Audit Commissie De FAC bestaat uit ten minste drie leden, de leden worden benoemd, geschorst en ontslagen door de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht benoemt de voorzitter van de FAC in functie. De Audit Commissie wordt gevormd door drie leden van de Raad van Toezicht, de heer Van den Berg (voorzitter), de heer Boonstra en de heer Vergeer. Vanuit het bureau neemt de algemeen directeur deel aan de FAC. Het hoofd Algemene Zaken licht de financiële situatie toe in de vergaderingen. In 2012 is de FAC viermaal bijeengekomen. Externe controle CBF en accountant Tweemaal per jaar wordt een accountantscontrole uitgevoerd door PricewaterhouseCoopers, waaronder een interim- en een externe controle. De goedkeuring van de jaarrekening gebeurt door de Raad van Toezicht in aanwezigheid van de externe accountant. Daarnaast voert het Centraal Bureau Fondsenwerving jaarlijks een controle uit op de jaarrekening en vindt eenmaal in de vijf jaar een uitgebreide controle plaats. In 2012 is het Diabetes Fonds hertoetst, het CBF heeft het Keur opnieuw toegekend tot 2016. Doelbesteding De geworven fondsen moeten zoveel mogelijk worden besteed aan de primaire doelstellingen van het Diabetes Fonds: voorlichting en onderzoek. Het Diabetes Fonds streeft ernaar de kosten voor administratie en beheer zo laag mogelijk te houden. Toekenning van onderzoeksprojecten gebeurt na een zeer zorgvuldige beoordelingsprocedure waarbij externe deskundigen en een wetenschappelijke en maatschappelijke adviesraad nauw betrokken zijn. De voortgang van de toegekende onderzoeksprojecten wordt nauw gevolgd middels rapportages en werkbezoeken. De resultaten van de projecten worden bekendgemaakt bij relevante doelgroepen, zoals publiek, patiënten en zorgverleners. Omgang met belanghebbenden Het Diabetes Fonds is een organisatie met maatschappelijke doelstellingen en heeft daardoor vele belanghebbenden – van donateurs tot overheden, van onderzoekers tot leveranciers. Het Diabetes Fonds probeert zoveel mogelijk ruimte te geven aan wensen, vragen en klachten van belanghebbenden. Patiënten, donateurs, wetenschappers en pers kunnen eenvoudig via de website of telefonisch contact met ons opnemen. Daarnaast is er op verschillende evenementen


ruimte voor persoonlijk contact. De Raad van Toezicht is zich bewust van de verschillende groepen belanghebbenden en houdt de verschillende perspectieven scherp in de gaten. Donateurs, patiënten en wetenschappers De grootste groep belanghebbenden is voor het Diabetes Fonds in de eerste plaats mensen met (kans op) diabetes en donateurs. Bij iedere actie of uiting van het Diabetes Fonds wordt gekeken naar de impact hiervan op deze twee doelgroepen. Klachten en opmerkingen worden zorgvuldig beantwoord en geregistreerd. In 2012 zijn maar zeer weinig klachten ontvangen, in totaal 30, en deze zijn zorgvuldig beantwoord. Een tweede belangrijke groep belanghebbenden zijn de onderzoekers die een beroep doen op de onderzoeksgelden die het Diabetes Fonds toekent. Het Diabetes Fonds is zich ten volle bewust van de wederzijdse afhankelijkheid en zorgt voor een goede relatie met deze doelgroep door heldere informatie over het beleid van het Diabetes Fonds en regelmatige ontmoetingen. Ook kennen we een bezwaarprocedure voor onderzoekers bij de toekenning van subsidies. In de samenstelling van de adviesorganen wordt rekening gehouden met een vertegenwoordiging vanuit de patiënten, de geneeskundige en de wetenschappelijke hoek. Het Diabetes Fonds ziet voor zichzelf ook een belangrijke rol in het verspreiden van kennis naar zorgverleners en onderzoekers en het vertalen van wetenschappelijke inzichten naar bruikbare informatie voor mensen met diabetes. Vrijwilligers

Naast de donateurs en de wetenschappers kent het Diabetes Fonds een groep zeer betrokken belanghebbenden: de vrijwilligers. Jaarlijks gaan ongeveer 25.000 vrijwilligers de straat op om te collecteren voor het Diabetes Fonds. De collectanten krijgen informatie middels een nieuwsbrief. Daarnaast wordt er indirect persoonlijk contact onderhouden via regiohoofden en collecteleiders. Het Diabetes Fonds is erg zuinig op deze grote groep zeer betrokken belanghebbenden. Werknemers Ook het belang van medewerkers van het Diabetes Fonds wordt onderkend; in 2012 is een tweede onderzoek naar de tevredenheid van medewerkers uitgevoerd. Door dit onderzoek is de relatie met de medewerkers als belanghebbenden duidelijker geworden en is gebleken dat werknemers naar tevredenheid en


met grote betrokkenheid werkzaam zijn bij het fonds. Ten minste eenmaal per jaar wonen twee leden van de Raad van Toezicht een bureauoverleg met het voltallige personeel bij. In 2012 waren dat mevrouw Dekker en de heer Klasen.

7. Vooruitblik 2013 Interne en externe ontwikkelingen

Plannen voor 2013

Het MT van het Diabetes Fonds doet tweemaal per jaar een uitgebreide risico- en kansenanalyse met een weergave van impact op beleid. Deze inventarisatie wordt ter discussie voorgelegd aan de Raad van Toezicht. De uitkomsten van deze inventarisatie zijn onderdeel van de voorbereidingen van het jaarplan. Binnen het Diabetes Fonds worden onder andere de volgende ontwikkelingen als belangrijk geïdentificeerd voor 2013:

Het 35 e jaar van het bestaan van het Diabetes Fonds wordt in veel opzichten spannend. Gezien de hiervoor beschreven interne en externe ontwikkelingen gaan we in 2013 meer aansluiten bij de motieven van onze doelgroep. Dat vergt een meer klantgerichte benadering en inrichting van de organisatie.

Druk op inkomsten Het grootste risico voor 2013 ligt met name in de druk op de inkomsten, die is ontstaan door verschillende factoren. We zien dat mensen geven op basis van andere motieven. De gevers zijn meer betrokken en willen meer invloed op de bestedingen, kiezen vaker voor kortdurende, gerichte projecten of willen zelf in actie komen. Bij gevers is een verschuiving zichtbaar naar ‘involve me’ in plaats van ‘trust me’. De druk op de inkomsten vraagt om meer efficiency in de werkzaamheden. Ook daarin spelen samenwerkingen een belangrijke rol. Bijvoorbeeld binnen het Huis voor de Gezondheid in de vorm van een gezamenlijke receptie en backoffice. Minder overheidssubsidie naar onderzoek Op het vlak van Kennis & Onderzoek zien we dat de overheid in het veld steeds minder investeert in preventie en wetenschappelijk onderzoek. Dit kan leiden tot extra vraag om financiering bij het Diabetes Fonds en daardoor veel meer werk, bij hetzelfde of zelfs een lager budget. Daarom werken we met vooraanmeldingen van onderzoek om de werkbelasting voor de onderzoekers, het bureau en de Wetenschappelijke Advies Raad te reduceren. Het fonds ontvangt geen subsidie van de overheid. Preventie onder druk Een belangrijk risico bij het realiseren van onze missie is dat de overheid zeer beperkt inzet op preventie en dat verschillende initiatieven door bezuinigingen ook onder druk staan. Lobbyen blijft daarom belangrijk. Dat doen we vooral via de Samenwerkende GezondheidsFondsen (SGF) en de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF). De kansen liggen met name in de samenwerking en verbinding met collega-fondsen binnen het Huis voor de Gezondheid, maar ook met diabetesorganisaties zoals Stichting DON en Diabetesvereniging Nederland (DVN).

Klantgroepen komen centraal te staan in ons denken en de organisatiestructuur. Ook gaat het Diabetes Fonds nieuwe manieren van fondsenwerving ontwikkelen. Bestaande manieren van fondsenwerving (zoals de collecte) vormen nog steeds een belangrijke basis van onze inkomsten. Maar gezien de ontwikkelingen in de markt maken we ook ruimte voor nieuwe middelen. We gaan naar steeds meer ‘geoormerkte’ werving, om te zorgen dat de donateur direct invloed kan hebben op de manier van besteden. Ten slotte hebben de nieuwe toetreders gezorgd voor meer ‘marktwerking’. Dat vraagt van het Diabetes Fonds een andere manier van denken, meer samenwerking en een herdefinitie van de eigen positie. 2013 wordt een overgangsjaar waarin de winkel verbouwd wordt terwijl hij gewoon open blijft. Het is niet realistisch om de 10% groei aan te houden die in het meerjarenbeleid is vastgesteld. In 2013 gaan we daarom uit van een lichte groei in inkomsten uit eigen fondsenwerving in vergelijking met het resultaat in 2012. Om daarmee zoveel mogelijk wetenschappelijk onderzoek te kunnen financieren. De begroting 2013 is opgenomen in de bijlage. We richten ons in 2013 op drie thema’s: diabetes type 1, bewegen en voeding. We kunnen in dat jaar de eerste vruchten plukken van de grote onderzoeksconsortia die we vier jaar geleden zijn gestart op het gebied van de genezing van diabetes type 1. De resultaten daarvan zullen in 2013 bekend worden en vormen de basis voor een vervolg op dit onderzoek, waarbij we samenwerking in multidisciplinaire onderzoeksteams blijven stimuleren. Naast onderzoek krijgt ook preventie aandacht, waarbij het accent zal liggen op bewegen. We weten uit onderzoek dat daarmee 50% van de gevallen van


diabetes type 2 voorkomen kan worden en besparingen tot bijna 1 miljard per jaar te realiseren zijn voor het bedrijfsleven. Met bewegen kunnen we verbinding maken tussen voorlichting, onderzoek en fondsenwerving, onder andere via onze traploopactie. Ook voeding is een onderwerp dat aandacht krijgt, via het in 2012 ontwikkelde interactieve voedingsplatform, een community waarin mensen met en zonder diabetes toegankelijke en betrouwbare informatie over voeding kunnen vinden. Ook daarin werken we samen met andere partijen. Hierbij maken we verbindingen: we stimuleren mensen met diabetes hun kennis in te brengen. In 2013 blijven we onverminderd ambitieus, maar zullen we andere paden bewandelen om tot groei te komen. Ons devies blijft daarbij natuurlijk: ‘Een toekomst zonder diabetes, daar gaan we voor!’


Bijlagen


Bijlage Organogram 2012 Raad van Toezicht Raden van Advies

Alg. directeur*

Algemene Zaken Hoofd*

Adjunct-directeur* Officemanager

Bestuurssecretaris Stafmedewerker P en O Directiesecretaresse Sr. financieel medewerker Applicatiebeheerder Telefonist/adm. medewerker

Communicatie en Relatiemanagement Hoofd*

Kennis en Onderzoek Hoofd*

Afdelingssecretaresse

Teamleider Marketingcomm. (plv. hoofd)

Afdelingssecretaresse

Teamleider Collecte

Teamleider Fondsenwerving

Collecte medewerker

Fondsenwerver

Webcoördinator Wetenschaps redacteur

Adm. mede werker

PR adviseur Medew. Marketingcomm.

* lid MT


Medew. Relatiebeheer

Relatie manager

Teamleider Preventie Medew. Kennis & Onderzoek

Teamleider Wet. Onderzoek (plv. hoofd) Medew. Kennis & Onderzoek(2x)

Bijlage Adviescommissies Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) Voorzitter dr. H.J. (Henk-Jan) Aanstoot, nationaal expertisecentrum Diabeter Leden • dr. ir. G.M. (Geesje) Dallinga-Thie AMC, vasculaire geneeskunde • prof. dr. G. (Gertjan) van Dijk RUG, neuro-endocrinologie • prof. dr. E.J.M. (Edith) Feskens WUR, voeding en epidemiologie • dr. B.E. (Bastiaan) de Galan, UMC St. Radboud, algemene interne geneeskunde • prof. dr. A.K. (Bert) Groen UMCG, kindergeneeskunde • dr. F. (Frits) Holleman AMC, interne geneeskunde, namens het NVDO • dr. B.P.C. (Bobby) Koeleman UMCU, medische genetica • prof. dr. E.J.P. (Eelco) de Koning, LUMC, nierziekten (einde termijn 31/12/12) • dr. P.J.M. (Pieter) Leenen Erasmus MC, immunologie • prof. dr. M.G.A.A.M. (Giel) Nijpels VUMC, huisartsgeneeskunde • prof. dr. F. (Frans) Pouwer UvT, medische psychologie • prof. dr. H. (Hanno) Pijl LUMC, endocrinologie • prof. dr. L.P.A.J. (Patrick) Schrauwen MUMC+, humane biologie • prof. dr. C.D.A. (Coen) Stehouwer MUMC+, interne geneeskunde • dr. H.W. (Harold) de Valk, UMC Utrecht, interne geneeskunde

Maatschappelijke Adviesraad (MAR) Alle MAR-leden zijn op 1 november 2012 aangetreden • Mw. J.M. (Annemarie) Bevers • Dhr. A.B.M. (Arthur) ten Have • Mw. R. (Rolanda) Käser • Dhr. R. (Ronald) Kooij • Mw. I. (Ida) Miedema, namens de DVN • Mw. D. (Doeschka) Motmans • Dhr. W.G.J. (Wouter) van Munster MBA • Dhr. T.H. (Herman) Pompe • Mw. I. (Ingrid) Ruys • Mw. M.L. (Marlies) Schimmelpenninck • Mw. M. (Marianne) van der Valk • Dhr. J. (John) Willems


Bijlage Overzicht nevenfuncties bestuur en Raad van Toezicht Mw. drs. J.W.M. Dessing Algemeen directeur sinds 1 juni 2012 • Bestuurslid Stichting Loterijacties Volksgezondheid • Lid lobby werkgroep Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF) • Bestuurslid stichting Huisvesting voor het Huis voor de Gezondheid Mw. S.M. Dekker – oud-minister VROM Voorzitter sinds 1 maart 2007 tot maart 2015 • Voorzitter Raad van Toezicht AMFO (Antiliaanse MedeFinancieringsOrganisatie) tot 1 juli 2012 • Voorzitter Raad van Toezicht Kadaster • Voorzitter Stichting Talent naar de Top • Voorzitter Strategische Adviesraad Bouw en Ondergrond, TNO • Voorzitter Tafel van Borging Maasvlakte II • Voorzitter van de Raad van Toezicht Kennis voor Klimaat • Vicevoorzitter Raad van Commissarissen van BNG • Lid College financieel toezicht (Cft) voor de Nederlandse Antillen vanaf 1 juli 2012 • Lid Supervisory Board Royal HaskoningDHV Dhr. dr. W.W. Boonstra Sinds 1 januari 2012 tot 1 januari 2016 • Onderdirecteur en Chief Economist van Rabobank Nederland • Universitair docent monetaire economie, Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde, Vrije Universiteit • Externe adviseur Beleggingscommissie van de Stichting Pensioenfonds Gasunie • Voorzitter Monetary Commission van de European League for Economic Cooperation (ELEC) • Secretaris / penningmeester Nederlandse afdeling van ELEC: Europese Liga voor Economische Samenwerking (ELES) • Bestuurslid SEO Economisch Onderzoek Mw. dr. C.B. Brouwer Sinds 01 april 2012 tot 01 april 2016 • Internist Onze Lieve Vrouwe Gasthuis te Amsterdam • Voorzitter business unit interne Geneeskunde OLVG • Lid bestuur Medische Staf OLVG • Voorzitter dr. Evert van Ballegooiestichting • Secretaris Stichting Diabetes Education Study Group Nederland (DESG)


• Lid raad van toezicht EADV • Lid sectie endocrinologie van de NIV (Nederlandse Internisten Vereniging) • Lid klankbordgroep diabetes NIV Dhr. prof. dr. E.C. Klasen, Sinds 1 maart 2007 tot maart 2015 • Adviseur Raad van Bestuur Leids Universitair Medisch Centrum • Voorzitter Strategische Adviesraad TNO Gezond Leven • Voorzitter commissie ‘Systeemfalen’ ZonMw • Voorzitter Wetenschappelijk College Fysiotherapie KNGF • Vicevoorzitter Bestuur Stichting Kennisontwikkeling HBO (SKO) • Lid Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) • Lid Raad van Toezicht Diabetes Fonds Nederland • Lid Bestuur Nederlandse Diabetes Federatie • Lid Raad van Toezicht Hartstichting • Lid NWO-commissie Beroep- en Bezwaarschriften • Lid Kernteam Topsector Life Sciences and Health • Lid Scientific Advisory Board of the German Center for Cardiovascular Research, DZHK. • Lid Raad van Toezicht Universitair Medisch Centrum Trinity Health, Dublin (Ierland) • Lid NHS Strategic Board for Hospital Groups, Ierland • Lid Algemeen Bestuur Leids Universiteitsfonds (LUF) Dhr. drs. M.J.M. Van den Berg Sinds 1 april 2011 tot 1 april 2015 • Hoofdfunctie: Chief Operations Officer PGGM Investments, statutair lid van de directie Vermogensbeheer en Fondsenbeheer Lid directie IMAP Hedge Fund, Dublin (Ierland) Mw. drs. A. van Leeuwen MCC Sinds 1 september 2006 tot mei 2013 • Director Corporate Communications bij Booking.com Dhr. P.H. Vergeer Sinds 2 november 2006 tot 2 november 2014 • Ervaringsdeskundige (diabetes type 1) • Erelid Diabetesvereniging Nederland • Voorzitter Stichting Gilde Utrecht • Voorzitter Vereniging van eigenaren Radboudveste

Jaarrekening 2012 Jaarrekening: Balans......................................................................................................................................... 41 Staat van Baten en Lasten.......................................................................................................... 42 Algemene toelichting..................................................................................................................43 Toelichting op de balans............................................................................................................. 45 Toelichting op de Staat van Baten en Lasten.............................................................................. 51

Overige gegevens: Voorstel verwerking resultaat..................................................................................................... 62 Gebeurtenissen na balansdatum................................................................................................ 62 Controleverklaring....................................................................................................................... 63

Bijlage: Begroting 2013........................................................................................................................... 65


Diabetes Fonds Balans 31/12/2012 ref ACTIVA Materiële vaste activa Inventaris Computerapparatuur en programmatuur Kantoorinventaris Totaal Materiële vaste activa

2012 €

2011 €

90.055 102.730 11.580 204.365

113.474 197.989 21.396 332.859

1.261.968 3.882.905 542.534 0 5.687.407

1.705.188 3.592.925 710.767 874.900 6.883.780

1

Financiële vaste activa Aandelen Obligaties Alternatieve beleggingen Garantieproducten Totaal financiële vaste activa

2

Vorderingen en overlopende activa

3

2.101.258

2.242.503

Liquide middelen

4

4.282.496

4.366.399

12.275.526

13.825.542

2.500.000 720.899 349.681 3.570.580

2.500.000 1.222.340 176.082 3.898.422

155.776 155.776

175.000 175.000

3.726.356

4.073.422

4.619.736 50.000 4.669.736

4.761.831 80.000 4.841.831

3.175.340 704.094 3.879.434

4.342.363 567.925 4.910.288

12.275.526

13.825.542

TOTAAL PASSIVA Reserves en Bestemmingsfondsen Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve t.b.v. de doelstelling Reserve waardeverschillen beleggingen Totaal Reserves

5

Bestemmingsfondsen Bestemmingsfondsen Totaal Bestemmingsfondsen

6

Totaal Reserves en Bestemmingsfondsen Langlopende schulden Subsidieverplichtingen lange termijn Overige langlopende schulden Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden Subsidieverplichtingen korte termijn Subsidieverplichtingen korte termijn Overige kortlopende schulden Totaal kortlopende schulden TOTAAL


7

8 9

Diabetes Fonds Staat van Baten en Lasten 2012 2012 €

Begroting €

2011 €

1.636.468 2.135.677 36.119 352.134 9.617 724.185 52.500 85.135 5.031.835

1.850.000 2.400.000 200.000 550.000 50.000 1.100.000 50.000 123.000 6.323.000

1.822.645 2.358.256

141.122

87.000

182.739

1.579.805 150.409 1.730.214

1.900.000 0 1.900.000

1.805.761 190.245 1.996.006

720.416

300.000

13.671

7.623.587

8.610.000

8.002.011

17 18 19

3.555.795 510.252 2.255.423 6.321.470

3.496.777 870.007 2.768.638 7.135.422

3.188.075 888.439 2.006.059 6.082.573

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving en voorlichting Kosten acties derden Kosten beleggingen Totaal werving baten

20 15 21

1.042.560 118.799 29.511 1.190.871

1.169.667 120.000 40.000 1.329.667

1.451.484 89.802 79.845 1.621.131

Beheer en administratie

22

458.313

494.910

456.589

7.970.653

8.960.000

8.160.293

-347.066

-350.000

-158.282

ref BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Collecte Donateurs Grotere Gevers Giften en schenkingen Sponsorbijdragen Nalatenschappen Inkomsten bestemmingsfondsen Acties vrijwilligers Totaal Baten uit eigen fondsenwerving

10 11 11 12 13 6

Subsidie-inkomsten

14

Baten uit acties derden Inkomsten acties derden Inkomsten samenwerkingsverbanden Totaal baten uit acties derden

15

Baten uit beleggingen

16

Som der baten LASTEN Besteed aan doelstelling Ontwikkel, verbind en verspreid kennis Stop de opmars Beter in beeld Totaal besteed aan doelstelling

Som der lasten Resultaat Resultaatbestemming 2012 Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve t.b.v. de doestelling Reserve waardeverschillen beleggingen Bestemmingsfondsen Fondsen op Naam Bestemmingsreserve t.b.v. de hal Bestemmingsreserve t.b.v. de onderzoeksprijs 2013

€ -501.441 173.599

2.500 -21.724 -347.066

465.166 35.631 1.037.002 90.895 5.809.594

€ -772.777 557.855 -78.360

10.000 100.000 25.000 -158.282


Algemene toelichting en waarderingsgrondslagen Dit jaarverslag en deze jaarrekening zijn opgesteld volgens de Richtlijn 650 Fondsenwervende instellingen, die is uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Bij de bepaling van het resultaat zijn, voor zover niet anders wordt vermeld, de aan het boekjaar toe te rekenen baten en lasten opgenomen.

Doelstelling

Subsidieverplichtingen De in een boekjaar aangegane subsidieverplichtingen worden in dat jaar in het geheel ten laste van de staat van baten en lasten gebracht. Deze verplichtingen worden gedeeltelijk in het lopende jaar en gedeeltelijk in volgende jaren afgewikkeld. De in de loop van het jaar werkelijk betaalde voorschotten en afrekeningen worden met de subsidieverplichtingen verrekend.

De missie van de Stichting Diabetes Fonds luidt: Naar een toekomst zonder diabetes. Het Diabetes Fonds maakt zich sterk om diabetes en complicaties te voorkomen en te genezen. We geven mensen met diabetes nu en in de toekomst een betere kwaliteit van leven. Hiertoe werft het Diabetes Fonds gelden voor wetenschappelijk onderzoek en voorlichting, want elke oplossing begint met onderzoek.

Deze missie vormt het bestaansrecht van het Diabetes Fonds en ligt daarmee ten grondslag aan de meerjarendoelstellingen, zoals verwoord in het meerjarenbeleidsplan van het Diabetes Fonds 2012-2015. Waarderingsgrondslagen De in de balans opgenomen activa en passiva zijn, voor zover niet anders wordt vermeld, tegen nominale waarde opgenomen. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de aanschafwaarden minus de afschrijvingen. De afschrijvingen zijn lineair en de afschrijvingspercentages per jaar zijn als volgt: • Inventaris 10% • Computerapparatuur en –programmatuur 33,33% • Kantoormachines 20% • Vervoermiddelen 20% In het jaar van aanschaf wordt over zes maanden afgeschreven. Beleggingen De beleggingen zijn gewaardeerd tegen de beurswaarde per balansdatum. Zowel de gerealiseerde als de nietgerealiseerde resultaten ten gevolge van koerswijzigingen worden in de staat van baten en lasten verantwoord. Het niet-gerealiseerde beleggingsresultaat wordt gedoteerd of onttrokken aan de reserve waardeverschillen beleggingen, voor zover deze reserve een positief saldo heeft.


Baten uit nalatenschappen Baten uit nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Aandeel acties derden Ontvangen bijdragen uit acties van derden worden, voor zover mogelijk, verantwoord in het jaar waarop de bijdragen betrekking hebben. Uitvoeringskosten Onder uitvoeringskosten verstaan we de kosten van personeel, huisvesting, kantoorkosten en algemene kosten. Deze uitvoeringskosten worden op basis van de bezetting (het aantal fte’s) toegerekend aan Fondsenwerving, Beheer en Administratie, Wetenschappelijk Onderzoek, Preventie en Voorlichting. Als basis voor de toebedeling van uitvoeringskosten aan Beheer en Administratie geldt de volgende bezetting: directeur 50%, financieel medewerker 100%, directiesecretaresse 100%, de adjunct-directeur 50% en de twee andere afdelingshoofden en de bestuurssecretaris 25%. Bij de berekening worden de personele kosten doorbelast op basis van de individuele loonkosten en de andere uitvoeringskosten op basis van een gemiddelde per fte. Dit resulteert in een toebedeling van 15% van de uitvoeringskosten aan Beheer en Administratie, terwijl Fondsenwerving 17%, het thema Kennis 22%, het thema Stop de opmars 10% en het thema Beter in beeld 36% van de uitvoeringskosten krijgen toebedeeld.

Kosten van Beheer en Administratie De richtlijn 650 schrijft voor dat de kosten voor Beheer en Administratie apart worden vermeld. Dit zijn de kosten die de organisatie maakt in het kader van de interne beheersing en administratievoering en niet worden toegerekend aan fondsenwerving of doelstelling. Naast directe kosten zoals kosten van bestuur en Raad van Toezicht, kosten planning & control en verslagleggingskosten, wordt ook een deel van de uitvoerings

kosten toegerekend aan Beheer en Administratie. Voor de toegepaste toerekeningpercentages zie hierboven bij Uitvoeringskosten. Het Diabetes Fonds stelt als norm dat de kosten voor Beheer en Administratie maximaal 6,5% van de totale lasten mogen zijn. In 2012 was dit percentage 5,8%.

Het Diabetes Fonds volgt in deze de richtlijn van het VFI en schematisch ziet de verdeling er als volgt uit: Kostensoort

Toerekening aan Beheer & Administratie

Toelichting/opmerking

Bestuur / Raad van Toezicht

100%

alle directe kosten

Directie

100%

alle directe kosten

Algemeen secretariaat

100%

alle directe kosten

Financiën, planning & control 100%

alle directe kosten

ICT

14%

op basis van aantal fte

Huisvesting en facilitair

14%


Personeelszaken

14%


Personeelskosten

16%

op basis van aantal fte en de hoogte van het individuele loon

Juridische kosten

14%


Communicatie

gedeeltelijk

kosten jaarverslaglegging en alg. marktonderzoek

Donateuradministratie

-

toegerekend aan fondsenwerving en voorlichting

Projectadministraties

-

volledig toegerekend aan de betreffende projecten

Pensioenen Het Diabetes Fonds heeft de pensioenregeling van alle medewerkers ondergebracht bij het Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) op basis van het standaard pensioenreglement van PFZW (middelloonregeling). Richtlijn 271 biedt de mogelijkheid om deze regeling als een toegezegde bijdrageregeling te verwerken omdat: a) Het Diabetes Fonds is aangesloten bij een bedrijfstakpensioenfonds (PFZW) en past tezamen met andere rechtspersonen dezelfde pensioenregeling toe;

voorwaarden. De regeling mag derhalve onder richtlijn 271 verwerkt worden als een toegezegde-bijdrageregeling. Dit betekent dat de premienota’s van PFWZ onder de pensioenlasten verwerkt zijn en het nog niet betaalde deel van de premienota’s onder kortlopende schulden. Toelichting op de balans en staat van baten en lasten Op pagina 45 tot en met 50 volgt een toelichting op de balans en van pagina 51 tot en met 61 op de cijfers uit de staat van baten en lasten. De nummers verwijzen naar het referentienummer in de balans en de staat van baten en lasten.

b) Het Diabetes Fonds heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen, niet zijnde een verhoging van toekomstige premies als sprake is van een tekort bij PFZW. De (pre-)pensioenregeling van PFZW voldoet aan beide


Toelichting op de balans In het kort Op de balans zien we een afname van zowel de activa als de passiva. In 2012 hebben er weinig investeringen plaatsgevonden en zijn de activa door de reguliere afschrijving verminderd. Door verkoop van beleggingen is de waarde van de financiële activa met meer dan € 1 mln. verminderd. Door dit laatste en door het feit dat er in 2012 meer subsidieverplichtingen zijn uitbetaald dan toegekend, zijn de liquide middelen ongeveer gelijk gebleven. Tegenover deze afname van activa staan ook minder passiva. De reserves zijn met 3 ton gedaald, doordat we een deel van de doelbestedingsreserve dit jaar hebben ingezet om meer te investeren in doelbesteding. We hebben de continuïteitsreserve gehandhaafd op het niveau van € 2,5 mln. De reserve waardeverschillen belegging is opgehoogd met de toename van het ongerealiseerde beleggingsresultaat in 2012. Bij de verdere liquidatie van de beleggingsportefeuille, die begin 2013 gepland is, zal deze reserve geheel kunnen vrijvallen. De reserve doel besteding is met ruim € 5 ton verlaagd.

1. Materiële vaste activa

Boekwaarden per 1 januari 2012

Inventaris

Computerapparatuur en -programmatuur

Kantoorinventaris

Totaal

€

€

€

€

113.474

197.989

21.396

332.859

0

1.731

0

1.731

Mutaties 2012: Investeringen Desinvesteringen

-1.357

-1.357

Afschrijvingen

-23.419

-95.633

-9.816

-128.868

Boekwaarden per 31 december 2012

90.055

102.730

11.580

204.365

Cumulatieve aanschafwaarden

358.465

833.486

118.964

1.310.915

Cumulatieve afschrijvingen

-268.410

-730.756

-107.384

-1.106.550

90.055

102.730

11.580

204.365

Stand per 31 december 2012

Boekwaarden per 31 december 2012

De materiële vaste activa worden aangewend in het kader van de bedrijfsvoering.

In 2012 is er nagenoeg niet geïnvesteerd.


2. Financiële vaste activa

Aandelen

Alternatieve beleggingen

Garantieproducten

Obligaties

Totaal

€

€

€

€

€

1.705.188

710.767

874.900

3.592.924

6.883.779

7.876

2.859

16.625

27.360

-1.016.448

-329.335

-874.900

-1.607.494

-3.828.177

Aankopen

434.920

119.799

0

1.701.375

2.256.094

Niet-gerealiseerde waardeverschillen

130.432

38.444

0

179.475

348.351

1.261.968

542.534

0

3.882.905

5.687.407

31-12-2008

31-12-2009

31-12-2010

31-12-2011

31-12-2012

€

€

€

€

€

1.173.977

1.303.697

2.102.735

1.705.188

1.261.968


524.260

497.150

1.037.899

710.767

542.534

Garantieproducten

814.521

825.703

847.873

874.900

0

Obligaties

7.332.632

4.130.143

4.711.060

3.592.925

3.882.905

Liquide middelen

2.774.080

5.298.205

3.865.969

4.366.399

4.282.496

12.619.470

12.054.898

12.565.536

11.250.179

9.969.903

2008

2009

2010

2011

2012

€

€

€

€

€

453.670

346.641

269.534

208.053

155.864

34.724

23.744

22.898

38.030

39.436

488.394

370.385

292.432

246.083

195.300

0

66.805

-126

-90.272

176.764

Niet-gerealiseerd resultaat

-1.344.954

422.473

357.685

-142.140

348.351

Totaal indirect beleggingsresultaat

-1.344.954

489.278

357.559

-232.412

525.115

-856.560

859.663

649.991

13.671

720.415

3,9%

3,6%

2,3%

1,4%

3,7%

Waarde per 1 januari 2012 Herbelegging Verkopen/afloop

Waarde per 31 december 2012 Samenstelling portefeuille Aandelen

Totaal Beleggingsresultaat Direct beleggingsresultaat Interest Dividenden Totaal direct beleggingsresultaat Indirect beleggingsresultaat Gerealiseerd resultaat

Totaal resultaat beleggingen totaal rendement excl. nietgerealiseerd resultaat

2012 was weer een onrustig jaar op beleggingsgebied. Uiteindelijk herstelde de waarde van de portefeuille zich redelijk en werd een deel van de verliezen van voorgaande jaren weer goed gemaakt. Eind 2012 heeft de Raad van Toezicht besloten om het deel van het vermogen dat bestemd is om aangegane onderzoeksverplichtingen mee te betalen niet langer in effecten te beleggen, maar als spaartegoed aan te houden om zo elk risico op waardeverlies te beperken. Een deel van de beleggingen is toen ook verkocht. Voor het deel van het vermogen dat opzij is gezet als continuïteitsreserve, is aan de externe vermogensbeheerder gevraagd begin 2013 met een voorstel te komen hoe dit deel het beste aangehouden kan worden als we daarmee wel de inflatie willen compenseren.


3. Vorderingen en overlopende activa Het grootste gedeelte van de vorderingen bestaat uit te ontvangen bedragen uit nalatenschappen en is licht teruggelopen in vergelijking met 2011. De debiteuren zijn afgenomen en hebben voornamelijk betrekking op door het Diabetes Fonds uitgevoerde projectactiviteiten. De betaling voor het vierde kwartaal van de loterijen moet nog gebeuren. In het kader van LekkerLangLeven/Preventie Consult moet de afrekening voor 2012 nog betaald worden door de partners. Ten behoeve van het Huis voor de Gezondheid heeft het Diabetes Fonds een bedrag van € 252.000 voorgeschoten, als onderpand voor een bankgarantie. Dit bedrag wordt begin 2013 terugbetaald. De rente op obligaties wordt eenmaal per jaar uitbetaald. Op 31 december 2012 is er daardoor nog een bedrag te vorderen. Overige vorderingen zijn voor het overgrote deel vooruitbetaalde huurgelden.

31/12/2012

31/12/2012

€

€

Nalatenschappen

598.674

638.511

Debiteuren

429.075

525.410

Vriendenloterij

306.539

319.135

Krasloterij en lotto

156.044

219.598

Samenwerkingsverbanden

225.311

327.457

Huis voor de Gezondheid

252.000

0

Interest obligaties

31.576

68.073

Interest

12.102

32.197

3.064

3.684

86.872

108.438

2.101.257

2.242.503

Najaarsmailing/collecte Overige vorderingen Totaal Vorderingen en overlopende activa

4. Liquide middelen Liquide middelen zijn iets verminderd. Enerzijds was er door de verkoop van beleggingen een toename aan liquiditeiten. Maar doordat er in 2012 relatief veel subsidieverplichtingen betaald zijn, namen de liquide middelen per saldo licht af.


5. Reserves 31/12/2012

31/12/2011

€

€

2.500.000

3.272.777

0

-772.777

2.500.000

2.500.000

Continuïteitsreserve Stand per 1 januari Mutaties Stand per 31 december Bestemmingsreserve t.b.v. de doelstelling Stand per 1 januari

1.222.340

664.485

Mutaties

-501.441

557.855

Stand per 31 december

720.899

1.222.340

Stand per 1 januari

176.082

254.442

Mutaties

173.599

-78.360


349.681

176.082

3.570.580

3.898.422

Reserve waardeverschillen beleggingen

Totaal Reserves

Het Diabetes Fonds houdt een aantal reserves aan. De reserves bestaan uit de volgende posten: • Continuïteitsreserve; • Bestemmingsreserve ten behoeve van de doelbesteding; • Reserve waardeverschillen beleggingen. Continuïteitsreserve De continuïteitsreserve heeft als doel de voortgang van de werkzaamheden van het Diabetes Fonds voor enige tijd veilig te stellen. De hoogte is vastgesteld op € 2.500.000 om enerzijds het risico van een maximale éénmalige inkomstendaling in enig jaar (€ 2.000.000) te kunnen dekken en maar bevat ook een bedrag van €500.000 om strategisch in te kunnen zetten als zich goede kansen voordoen. De hoogte van de reserve valt binnen de door de commissie Herkströter aanbevolen norm. De continuïteitsreserve heeft nu de omvang van ongeveer één maal de jaarlijkse uitvoeringskosten. De hoogte van de reserve is in 2012 niet aangepast. Bestemmingsreserve ten behoeve van de doelstelling De bestemmingsreserve ten behoeve van de doelstelling is een tijdelijke reserve en wordt gebruikt om een overschot in enig jaar te bestemmen ten behoeve van de doelstelling in de daaropvolgende jaren. Een deel van de activiteiten in 2012 is gefinancierd vanuit deze reserve. Reserve waardeverschillen beleggingen De reserve waardeverschillen beleggingen dient ter dekking van niet-gerealiseerde beleggingsresultaten. In 2012 wordt de reserve naar boven bijgesteld om de nog niet gerealiseerde waardestijging te reserveren totdat deze als gerealiseerd beschouwd mag worden.


6. Bestemmingsfondsen Bij bestemmingsfondsen wordt door derden een specifiek bestedingsdoel aan de middelen gegeven. Inmiddels kent het Diabetes Fonds een viertal Fondsen op Naam. Deze fondsen bestaan meestal uit een lening en een vermogensbestanddeel. Het totale vermogensgedeelte is in 2012 opgelopen tot € 52.500. Gezamenlijk zorgen deze Fondsen op Naam voor ruim € 50.000 extra inkomsten ten behoeve van onderzoek. Naast Fondsen op Naam zijn er twee bestemmingsfondsen. Allereerst ten behoeve van de Corona Galina tweejaarlijkse onderzoeksprijs, die in 2013 wordt uitgekeerd. Daarnaast is er een reserve ten behoeve van de voorgenomen aanpassingen van de entree van het Huis voor de Gezondheid, waarvoor van de Vriendenloterij € 100.000 is ontvangen. Hiervan is inmiddels ruim € 21.000 besteed. Bestemmingsfondsen

31/12/2012

31/12/2011

€

€

50.000

40.000

Hamers Douma Fonds Stand per 1 januari Mutaties

2.500

10.000

52.500

50.000

100.000

0

Mutaties

-21.724

100.000


78.276

100.000

25.000

0

0

25.000

25.000

25.000

155.776

175.000

Stand per 31 december Bestemmingsreserve t.b.v. entree HvdG Stand per 1 januari

Bestemmingsreserve t.b.v. onderzoeksprijs Stand per 1 januari Mutaties Stand per 31 december Totaal Bestemmingsfondsen 7. Langlopende schulden Subsidieverplichtingen lange termijn Per 31 december 2012 bedragen de subsidieverplichtingen voor wetenschappelijk

onderzoek in totaal € 7.795.075. Het Diabetes Fonds splitst de subsidieverplichtingen in twee categorieën: af te wikkelen na een jaar na de balansdatum (lange termijn) en af te wikkelen binnen een jaar (korte termijn). Op basis van de looptijd van en de voortgang in de afwikkeling van de subsidieverplichtingen is de omvang van de subsidieverplichtingen op lange termijn € 4.619.736. Voor een specificatie van de lopende subsidieverplichtingen wordt verwezen naar het schema op de volgende pagina. Overige langlopende schulden Deze post bevat het langlopende leningsdeel van de verschillende Fondsen op Naam. Het in het komende jaar af te lossen gedeelte is onder overige kortlopende schulden verantwoord.


8. Subsidieverplichtingen korte termijn Deze subsidieverplichtingen moeten binnen een jaar betaald worden en zijn in totaal € 3.175.340. Voor een specificatie van de lopende subsidieverplichtingen wordt verwezen naar onderstaand schema. Specificatie lopende subsidieverplichtingen

Totaal verplichtingen Onderzoek

Openstaand eind 2011

Toegezegd in 2012

Uitbetaald in 2012

Vrijval 2012


€

€

€

€

€

9.104.194

3.297.967

-4.529.884

-77.201

7.795.075

Verdeling lange en korte termijn verplichting

Totaal verplichtingen Onderzoek


Subsidieverplichting korte termijn

Subsidieverplichting lange termijn

€

€

€

7.795.075

3.175.340

4.619.735

9. Overige kortlopende schulden 12/31/2012

12/31/2011

€

€

Crediteuren

388.771

291.121

Nog te betalen bedragen

238.555

185.078

Kortlopende schulden FoN

30.000

30.000

Loonbelasting/Sv/PZW

46.768

61.726

704.094

567.925

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen De huurovereenkomst met Meeus is per 15 november 2012 beëindigd. De bankgaranties afgegeven ten behoeve van deze overeenkomst zijn retour ontvangen van Meeus en daarmee is ook de bankgarantie vrijgevallen. Tot 15 maart 2013 mogen de partners van het Huis voor de Gezondheid om niet gebruik maken van de Argonaut. De daarmee uitgespaarde huurlasten worden ingezet om de verbouw en inrichting te bekostigen, samen met een door de verhuurder verstrekte inrichtingsbijdrage. Per 15 maart gaat de nieuwe huurovereenkomst in tussen Achmea en st. Huisvesting van het Huis voor de Gezondheid (st. Huisvesting). Per diezelfde datum krijgen de partner een huurovereenkomst met st. Huisvesting en moet er ook een waarborgsom gestort worden ter grootte van 6 maanden huur. De Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) huurde in 2012 in totaal 30% van het totale gehuurde oppervlak en hiervoor werd door het Diabetes Fonds 30% van de totale huurprijs inclusief servicekosten aan de NDF in rekening gebracht. Vanaf 15 maart 2013 huurt NDF een veel kleiner deel en worden er nieuwe huurafspraken gemaakt. Het Diabetes Fonds heeft een contract met ITEC t.b.v. de print- en kopieerapparatuur. Het gaat om een jaarlijks contractbedrag van € 21.360. Het contract loopt gedeeltelijk af in 2013 (t.w.v. € 14.225) en het andere deel in 2015 (t.w.v. € 8.635). Er waren eind 2012 geen voorwaardelijke toekenningen.


Toelichting op de staat van baten en lasten Het beeld over 2012 is gemengd, enerzijds zijn de inkomsten met 5% teruggelopen, in totaal ruim € 400.000 minder dan in 2011. Anderzijds heeft het Diabetes Fonds de teruggang goed op kunnen vangen door gericht minder uit te geven. Er is zelfs meer besteed aan de doelstelling dan in 2011. Mede door (zoals afgesproken) gebruik te maken van de reservering voor de doelbesteding, die de afgelopen jaren is gevormd. In de begroting was hiervoor een bedrag gereserveerd van € 350.000. Baten 2012 In 2012 liepen de inkomsten uit eigen fondsenwerving in vergelijking met 2011 terug met 13%, naar ruim € 5 mln. Over de hele linie vielen de inkomsten dit jaar tegen. Zowel inkomsten van donateurs, inkomsten uit nalatenschappen en de collecte waren lager dan in 2011. Maar ook inkomsten uit acties derden, wat voornamelijk inkomsten uit de loterijen zijn, laten een daling zien van ongeveer 13%. Onze beleggingen deden het uiteindelijk in 2012 goed, na een aantal jaren van (soms grote) beleggingsverliezen. De teruggang in inkomsten heeft verschillende oorzaken. Gezien soortgelijke geluiden die we van andere fondsen horen, spelen de economische omstandigheden zeker een rol. Zo horen we van veel fondsen dat de nalatenschappen zijn teruggelopen. Daarnaast heeft het Diabetes Fonds intern geen makkelijk jaar achter de rug, met name door veel uitval van mensen op het gebied van fondsenwerving. Hoewel we dit met tijdelijke krachten hebben kunnen opvangen, is het ongetwijfeld van invloed geweest. Daarnaast hebben we te maken met een verandering in het geefgedrag van donateurs. De urgentie van deze ontwikkelingen heeft ertoe geleid dat er een aantal aanpassingen in de organisatie en de werkwijze worden doorgevoerd, waarmee we voor 2013 een sterkere basis voor de fondsenwerving leggen. Baten uit eigen Fondsenwerving 10. Collecte De collecteopbrengsten hebben we niet op het niveau van 2011 weten te handhaven. We hadden een stabilisatie ten opzichte van 2011 begroot, maar hebben uiteindelijk ruim € 200.000 minder opgehaald. 11. Donateurs en giften en schenkingen Voor het eerst is het ons niet gelukt een stijging van de donateursinkomsten te realiseren. Een teruggang van net geen 10%. Ook de giften en schenkingen zijn minder dan in 2011. 12. Sponsorbijdragen Ook de sponsoring vanuit bedrijven daalde. Er zijn wel nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan, bijvoorbeeld met Scapino, waar in de toekomst naar verwachting mooie extra inkomsten uit gaan komen. 13. Nalatenschappen Ook hier een forse teruggang ten opzichte van 2011 en de begroting, maar wel in lijn met wat er bij andere fondsen gebeurt.


14. Subsidie-inkomsten Deze hebben te maken met de onderzoeksactiviteiten die het Diabetes Fonds uitvoert voor het Nationaal Actie programma Diabetes (NAD) van de NDF. Deze activiteiten lopen begin 2013 af. Subsidie inkomsten Inkomsten NAD

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

€

€

€

141.122

87.000

182.739

141.122

87.000

182.739

inkomsten Leesbaaronderzoek Totaal Subsidie inkomsten 15. Aandeel acties derden

Voor het tweede jaar op rij liepen de totale inkomsten uit de loterijen terug. Dat geldt vooral voor de opbrengsten uit de geoormerkte lotenverkoop. De inkomsten uit de Krasloterij zijn licht toegenomen. Onder Aandeel acties derden hebben we naast de inkomsten uit loterijen ook de inkomsten verantwoord uit samenwerkingsverbanden met andere gezondheidsfondsen. De inkomsten uit samenwerkingsverbanden komen voornamelijk uit het samenwerkingsverband LekkerLangLeven met de Hartstichting en de Nierstichting. Hiervoor voert het Diabetes Fonds een aantal onderzoeksprojecten uit die medegefinancierd worden door beide eerdergenoemde organisaties. Daarnaast zijn hier de inkomsten verantwoord uit het project LeesbaarOnderzoek, dat in het kader van het Huis voor de Gezondheid wordt uitgevoerd. Aandeel acties derden

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

€

€

€

Inkomsten acties derden Diverse acties Telepuzzel

0

0

0

4.500

0

8.600

4.500

0

8.600

VL geoormerkte loten

477.561

650.000

595.043

VL ongeoormerkte loten

683.871

800.000

694.334

1.161.432

1.450.000

1.289.377

41.897

50.000

22.947

283.923

400.000

384.889

Overige acties Vriendenloterij (VL)

Via Stichting Loterijacties Volksgezondheid Krasloterij Lotto Nabetaling voorgaande jaren Totaal Stichting Loterijactie Volksgezondheid

88.053

99.948

413.873

450.000

507.784

1.579.805

1.900.000

1.805.761

150.409

0

190.245

Totaal Aandeel actie derden

1.730.214

1.900.000

1.996.006

Totaal Kosten acties derden

118.799

120.000

89.802

Totaal Inkomsten acties derden Inkomsten samenwerkingsverbanden


16. Baten uit beleggingen

Het resultaat uit beleggingen is goed geweest in 2012: ruim € 700.000. Meer dan de helft daarvan is al gerealiseerd, mede ook door de opbrengsten uit de liquidatie van een deel van de beleggingsportefeuille.

Baten uit eigen beleggingen

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

€

€

€

Gerealiseerd beleggingsresultaat Interest deposito’s

78.729

64.549

Verkoop aandelen

128.451

-72.856

Verkoop alternatieve beleggingen

34.803

9.819

Dividenden

39.436

38.030

Interest obligaties

77.136

143.504

Verkoop obligaties

13.510

-27.234

Totaal Gerealiseerd beleggingsresultaat

372.065

300.000

155.811

Ongerealiseerd beleggingsresultaat Aandelen

130.432

-161.955


38.444

52.219

Obligaties

179.475

-59.431

Garantieproducten

27.027

Totaal Ongerealiseerd beleggingsresultaat 348.351

0

-142.140

Totaal Baten uit eigen beleggingen

300.000

13.671


720.416

Besteed aan de doelstelling Algemeen Ondanks de teruggang in inkomsten hebben we in 2012 meer besteed aan de doelstelling dan in 2011. We hebben vooral meer kunnen besteden aan onze belangrijkste doelstelling: onderzoek. Op het gebied van preventie (Stop de opmars) hebben we minder besteed, door het vervallen van twee projecten. De bestedingen aan voorlichting (Beter in beeld) zijn wat hoger, wat mede veroorzaakt wordt door de andere manier van toerekening van de wervingskosten die dit jaar is doorgevoerd, vergelijkbaar met de systematiek bij andere fondsen. De kosten voor Beheer en Administratie hebben we beperkt kunnen houden. Voor fondsenwerving is er door de interne omstandigheden en door bewust te sturen op kosten minder uitgegeven. Het CBF-percentage komt voor 2012 op 20,7%. 17. Ontwikkel, verbind en verspreid kennis

Doelbesteding Ontwikkel, verbind en verspreid kennis

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

€

€

€

Onderzoeksprojecten t.b.v. speerpunten

1.650.000

1.650.000

1.650.000

Overige onderzoeksprojecten

1.301.307

1.160.000

710.959

Stem van de Patiënt

0

Onderzoek in het kader van NAD

0

50.000

100.000

Toekenningen

3.055.037

2.860.000

2.673.824

Directe kosten Wetenschappelijk Onderzoek

36.390

73.500

32.055

3.091.427

2.933.500

2.705.879

Doorbelaste uitvoeringskosten t.b.v. Kennis

541.569

563.277

536.008

Totaal Ontwikkel, verbind en vesrpreid kennis

3.632.996

3.496.777

3.241.887

Vrijval onderzoeksprojectverplichtingen

-77.201

0

-53.812

Totaal doelbesteding Wetenschappelijk Onderzoek

3.555.795

3.496.777

3.188.075

212.865

Over het algemeen is er meer besteed aan de doelstelling Ontwikkel, verbind en verspreid Kennis dan in 2011 en ook dan er was begroot. De feitelijke besteding aan de onderzoekdoelstelling was in 2012 € 3.632.996. Omdat een deel van de onderzoeken uiteindelijk minder hebben gekost dan er oorspronkelijk was toegekend, is er ruim € 77.000 van in voorgaande jaren toegekende onderzoeksubsidies vrijgevallen. Volgens de verslagleggingsregels moeten deze bedragen worden gesaldeerd.


18. Stop de opmars Doelbesteding Stop de opmars

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

€

€

€

Preventieactiviteiten

22.143

165.000

294.484

Onderzoek naar preventie

242.930

450.000

384.213

Doorbelaste uitvoeringskosten t.b.v. Preventie

245.179

255.007

209.742

Totaal Doelbesteding Preventie

510.252

870.007

888.439

Op het gebied van preventie (Stop de opmars) hebben we minder besteed, door het vervallen van twee projecten en het beperken van de uitgaven op andere activiteiten.

19. Beter in Beeld

Doelbesteding Beter in Beeld

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

€

€

€

Eigen Voorlichtingsprojecten

763.408

1.131.500

1.101.650

Doorbelaste Fondsenwervingds-kosten t.b.v. Voorlichting

624.164

734.500

228.573

Doorbelaste uitvoeringskosten t.b.v. Voorlichting

867.852

902.638

675.837

2.255.423

2.768.638

2.006.059

Totaal Doelbesteding Voorlichting

Eigen voorlichtingsprojecten Op het gebied van voorlichting (Beter in beeld) hebben we in 2012 over het algemeen meer uitgegeven. Aan directe voorlichtingskosten is minder uitgegeven, maar door meer eigen inzet (uitvoeringskosten) zijn deze kosten juist toegenomen. Een deel van de fondsenwervingskosten wordt toegerekend aan voorlichting. In 2012 belasten we de helft van onze wervingskosten door aan voorlichting, gezien de verwevenheid van voorlichting en fondsenwerving (wat in lijn is met wat andere fondsen doorbelasten).


20. Kosten eigen fondsenwerving Omdat fondsenwerving en voorlichting nauw met elkaar samenhangen, wordt een deel van de gemaakte kosten van eigen fondsenwerving doorbelast aan voorlichting. Met voorlichtingscampagnes verspreiden we kennis uit onderzoek naar onze doelgroepen. Maar ook de fondsenwervende campagnes krijgen steeds meer een voorlichtend karakter. Denk bijvoorbeeld aan een programma voor grotere gevers waar de koppeling tussen voorlichting over onderzoek en fondsenwerving overduidelijk is. Ook in al onze marketingacties speelt voorlichting een steeds grotere rol. Het Diabetes Fonds is in het recente verleden vrij behoudend geweest in het doorbelasten van fondsenwervende kosten aan voorlichting. Daarom heeft het Diabetes Fonds besloten ingaande 2012 50% van alle kosten van fondsenwervende activiteiten door te belasten aan voorlichting, om daarmee meer in lijn te zijn met de veranderde praktijk en de organisaties om ons heen. De kosten van eigen fondsenwerving waren in 2012 lager dan in 2011 en lager dan begroot. Kosten eigen fondsenwerving

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

€

€

€

Kosten collecte

314.859

316.000

287.196

Kosten donateurs

782.251

883.500

606.808

Grotere Gevers

35.637

50.000

115.744

Fondsen op Naam

2.888

25.000

Kosten giften en schenkingen

15

5.000

112.110

25.000

0

Bedrijfsgiften Kosten nalatenschappen

20.823

35.000

20.737

Overige kosten Fondsenwerving

67.220

61.500

1.453

Acties vrijwilligers

24.635

68.000

Subtotaal kosten eigen fondsenwerving

1.248.327

1.444.000

1.144.048

Doorbelasting aan voorlichting

-624.164

-734.500

-228.573

Totale directe kosten eigen fondsenwerving

624.164

709.500

915.475

Doorbelaste uitvoeringskosten t.b.v. Fondsenwerving

418.397

435.167

536.008

Totaal Kosten eigen fondsenwerving

1.042.560

1.144.667

1.451.483

CBF-percentage

In 2012 heeft het Diabetes Fonds een percentage kosten werving eigen baten ten opzichte van de baten eigen fondsenwerving van 20,7%. Dit percentage was 25% in 2011 en 22,6% in 2010. Hiermee komt het gemiddelde percentage over de afgelopen 3 jaar op 22,8%. 21. Beleggingskosten Het verschil tussen de kosten in 2012 en 2011 is te verklaren omdat tot en met 2011 de bankkosten onder beleggingskosten werden verantwoord. Die zijn in deze jaarrekening verantwoord onder uitvoeringskosten.


22. Beheer en Administratie Kosten Beheer en Administratie zijn de kosten die de organisatie maakt in het kader van de interne beheersing en administratievoering en die niet worden toegerekend aan fondsenwerving of doelstelling. Naast de directe kosten, zoals kosten van bestuur en Raad van Toezicht, kosten Planning en Control en verslagleggingskosten, wordt ook een deel van de uitvoeringskosten toegerekend aan Beheer en Administratie. Uitvoeringskosten worden op basis van het aantal fte’s verdeeld. Als basis voor de toebedeling van uitvoeringskosten aan Beheer en Administratie geldt het volgende: directeur 50%, adjunct-directeur 50%, financieel medewerker 100%, directiesecretaresse 100%, de afdelingshoofden en de bestuurssecretaris 25%. Dit resulteert in 2012 in een toebedeling van gemiddeld 15% van de uitvoeringskosten aan Beheer en Administratie, terwijl Fondsenwerving 17%, Ontwikkel, verbind en verspreid kennis 22%, Stop de opmars 10% en Beter in beeld 36% van de uitvoeringskosten krijgen toebedeeld.

Kosten beheer en administratie (B&A)

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

€

€

€

Bestuurskosten

3.406

6.000

7.556

Planning en control

56.316

58.473

48.054

Verslaglegging

15.532

25.000

19.981

Overige kosten B&A

18.726

26.500

8.123

Doorbelaste uitvoeringskosten t.b.v. B&A

364.333

378.937

372.875

Totaal Kosten beheer en administratie

458.313

494.910

456.589

Het Diabetes Fonds stelt als norm dat de kosten voor Beheer en Administratie maximaal 6,5% van de totale lasten mogen zijn. In 2012 was dit percentage 5,8%.



510.252

2.255.423

0 1.042.560

0

418.397

118.799

0

0

0

29.511

29.511

0

0

0

458.313

93.979

364.333

19.263

41.378

25.255

278.437

0

0

0

7.970.653

159.880

2.437.329

128.868

276.815

168.950

1.862.696

1.367.127

785.551

-77.201

3.297.967

€

Totaal 2012

% Kosten Beheer en Administratie t.o.v. totale lasten

5,8%

79,3%

3.555.795

Totale kosten

0

867.852

22.122

0

0

0

0

0

0

0

€

Beheer en Administratie

82,9%

36.390

Directe kosten

245.179

45.886

47.519

0

0

118.799

0

0

0

€

Beleggingen

% Besteding doelstelling t.o.v. totale lasten

541.569

Totaal uitvoeringskosten

12.963

98.564

29.002

319.754

624.164

0

0

0

€

Acties derden

% Besteding doelstelling t.o.v. totale baten

28.634

Afschrijving en rente

27.846

60.158

663.244

624.164

763.408

0

0

€

Fondsenwerving

20,7%

61.508

Kantoor- en algemene kosten

16.995

187.375

0

22.143

0

0

€

Beter in Beeld

CBF percentage

37.540

Huisvesting

Personeelskosten

413.887

0

Uitvoeringskosten

0

Publiciteit en communicatie

-77.201

242.930

€

€

3.055.037

Stop de opmars

Kennis

Voorlichtingsactiviteiten

Vrijval

Subsidies

BESTEDINGEN

Lastenverdeling 2012 Volgens de richtlijn moeten de lasten toebedeeld worden aan werving baten, doelstelling en aan Beheer en Administratie. Onderstaand schema geeft deze verdeling weer. Daaronder staan een aantal kengetallen die betrekking hebben op de besteding in 2012.

5,5%

79,6%

82,9%

18,5%

8.935.000

229.473

2.535.027

169.000

371.027

190.000

1.805.000

1.564.000

1.296.500

3.310.000

€

Budget 2012

5,6%

74,5%

76,0%

25,0%

8.160.293

216.362

2.330.471

133.126

265.340

180.717

1.751.288

1.233.851

1.143.712

-53.812

3.289.709

€

2011

Uitvoeringskosten Personeelskosten De gemiddelde personeelsbezetting in 2012 bedroeg evenals 2011 26,5 fulltime arbeidsplaatsen. De gemiddelde personeelskosten exclusief uitzendkrachten en inclusief opleidingskosten en overige personeelskosten per fulltime arbeidsplaats bedroegen € 65.280 en zijn daarmee ongeveer gelijk gebleven aan de gemiddelde kosten in 2011. De gemiddelde leeftijd is van 41,6 jaar in 2011 teruggelopen tot 40,2 jaar in 2011. Voor meer informatie over salarisschalen wordt verwezen naar de website www.diabetesfonds.nl. Doordat er in 2012 relatief veel tijdelijk personeel is ingezet en er ook veel aan werving van personeel is besteed, zijn de totale personeelskosten ruim boven de begroting uitgekomen. Directiebezoldiging De algemeen directeur valt onder de algemene arbeidsvoorwaarden van het Diabetes Fonds. Het jaarsalaris van de algemeen directeur blijft binnen het maximum van de VFI-beloningsregeling. Aan de algemeen directeur zijn geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. In de periode tussen het vertrek van de algemene directeur per 14 maart 2012 en de aanstelling van de nieuwe directeur per 1 juni 2012 is het directeurschap tijdelijk vervuld door de adjunct-directeur. Voor een toelichting op het beleid en de uitgangspunten voor de directiebezoldiging verwijzen we naar hoofdstuk 5.1.3 Arbeidsvoorwaarden van het jaarverslag. Naam

H.P. Kuipers

J.W.M. Dessing

Functie

Algemeen directeur

Algemeen directeur

Looptijd

Onbepaald

Onbepaald

Uren

38 uur

38 uur

Parttime %

100%

100%

Periode

1/1/2012-14/03/2012

1/6/2012-31/12/2012

Bruto loon

€ 23.474

€ 54.061

Vakantiegeld

€ 1.878

€ 4.312

Totaal jaarinkomen

€ 25.352

€ 58.373

Sociale lasten (werkgever deel)

€ 1.789

€ 5.088

Belastbare vergoedingen

€-

€-

Pensioenlasten (werkgever deel)

€ 3.754

€ 6.557

Dienstverband

Bezoldiging

Totaal bezoldiging 2012

€ 100.915

Totaal bezoldiging 2011

€ 143.180

Huisvestingskosten De huisvestingkosten zijn lager dan in 2011. Dit komt doordat de huurlasten vanaf 15 november 2012 lager zijn dan in 2011 en er meer kantoorruimte is onderverhuurd aan de Long Alliantie Nederland en het Erfocentrum. Kantoor en algemene kosten en afschrijving Kantoor en algemene kosten zijn ruim binnen de begroting gebleven. Met name ICT-kosten zijn veel lager door het terug in huis halen van de servers, die in 2011 nog gedeeltelijk buiten de deur stonden. Per saldo zijn de totale uitvoeringskosten ruim binnen de begroting gebleven en iets hoger uitgevallen dan in het voorgaande jaar.


Uitvoeringskosten

Personeelskosten

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

€

€

€

Salarissen

1.221.978

1.263.337

1.253.156

Sociale lasten

179.292

159.220

159.438

Pensioenpremie

148.116

150.868

153.987

Reiskosten

46.158

44.659

52.873

Uitzendkrachten/tijdelijk personeel

132.568

24.811

25.500

Overige personeelskosten

134.586

162.106

106.334

Totaal Personeelskosten

1.862.696

1.805.000

1.751.288

Huur

140.491

154.545

152.927

Schoonmaak

12.896

15.455

13.650

Overige huisvestingskosten

15.563

20.000

14.140

Totaal Huisvestingskosten

168.950

190.000

180.717

ICT-beheer

148.347

188.000

201.555

Overige kantoorkosten

16.790

59.027

8.389

Algemene kosten

111.678

124.000

55.396

Totaal Kantoor en algemene kosten

276.815

371.027

265.340

Totaal Afschrijvingskosten

128.868

169.000

133.126

Totale uitvoeringskosten te verdelen

2.437.329

2.535.027

2.330.471

Huisvestingskosten

Kantoor en algemene kosten

Afschrijving


Kasstroomoverzicht Onderstaande kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Kasstroomoverzicht

2012

2011

€

€

Exploitatieresultaat

-347.066

-158.282

Afschrijving

128.868 +

133.126 + -218.198

-25.156

Mutaties langlopende schulden

-172.095

-404.204

Mutaties kortlopende schulden

-1.030.854

-491.599

Mutatie financiële activa

1.196.373 +

1.815.787 + -6.576

Toename vorderingen Investeringen

141.245 -374

919.984 -193.520

-

-200.878

-

140.871

-394.398

-83.903

500.430

Mutatie liquide middelen: Beginbalans liquide middelen

4.366.399

Eindbalans liquide middelen

4.282.496

3.865.969 -

4.366.399 -83.903


500.430

Overige gegevens Voorstel verwerking resultaat De reserve waardeverschillen beleggingen wordt verhoogd tot het niveau van de niet-gerealiseerde waardestijging van onze beleggingsportefeuille. Een deel van de opbrengsten van het Hamers Douma Fonds wordt, conform afspraak, toegevoegd aan het fonds. Aan de bestemmingsreserve ten behoeve van de entree wordt ruim € 20.000 onttrokken ter financiering van de bestemmingskosten. De onderzoeksprijs wordt pas volgend jaar uitgereikt, dus de reserve blijft onveranderd. Het tekort dat onder andere ontstaat doordat meer aan onderzoek is uitgegeven, wordt gefinancierd uit de daarvoor bestemde doelbestedingsreserve. €

Voorstel toevoeging/ontrekking aan: Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve t.b.v. de doestelling

-501.441

Reserve waardeverschillen beleggingen

173.599

Bestemmingsfondsen Fondsen op Naam

2.500

Bestemmingsreserve t.b.v. de hal

-21.724

Bestemmingsreserve t.b.v. de onderzoeksprijs 2013 -347.066 Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan die hier vermeld dienen te worden.


Controleverklaring

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur van Stichting Diabetes Fonds

Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2012 van Stichting Diabetes Fonds te Amersfoort gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de staat van baten en lasten over 2012 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur De Raad van Bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met Richtlijn 650 voor fondsenwervende instellingen van de Nederlandse Raad voor de Jaarverslaggeving. De Raad van Bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de Raad van Bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de Raad van Bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Newtonlaan 205, 3584 BH Utrecht, Postbus 85096, 3508 AB Utrecht T: 088 792 00 30, F: 088 792 95 08, www.pwc.nl ‘PwC’ is het merk waaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK 34180287), PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. (KvK 51414406), PricewaterhouseCoopers Pensions, Actuarial & Insurance Services B.V. (KvK 54226368), PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289) en andere vennootschappen handelen en diensten verlenen. Op deze diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin onder meer aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Op leveringen aan deze vennootschappen zijn algemene inkoopvoorwaarden van toepassing. Op www.pwc.nl treft u meer informatie over deze vennootschappen, waaronder deze algemene (inkoop)voorwaarden die ook zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.


Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Diabetes Fonds per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Richtlijn 650 voor fondsenwervende instellingen van de Nederlandse Raad voor de Jaarverslaggeving.

Mededeling betreffende het jaarverslag Wij hebben het jaarverslag gelezen teneinde van materieel belang zijnde inconsistenties, indien aanwezig, met de gecontroleerde jaarrekening te onderkennen. Op basis van het doorlezen van het jaarverslag vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de informatie in de jaarrekening en dat het jaarverslag alle informatie bevat die vereist is volgens Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650 'Fondsenwervende instellingen'. Wij hebben geen controle- of beoordelingswerkzaamheden uitgevoerd op de informatie in het jaarverslag. Utrecht, 23 april 2013 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door drs. W.A. van Ginkel RA


Begroting 2013 Hieronder de begroting 2013 zoals vastgesteld door de Raad van Bestuur en goedgekeurd door de Raad Toezicht (op 26/02/2013). In deze begroting gaan we ervan uit dat de inkomsten in 2013 onder druk zullen blijven staan. Door een andere inrichting van de organisatie, waardoor we veel klantgerichter gaan werken, investeert het DF in nieuwe manieren van werven. Niettemin verwachten we in 2013 een teruggang in totale baten ten opzichte van 2012. Een deel van de doelbestedingsreserve zal ingezet worden om de doelbesteding zoveel mogelijk op peil te houden. Baten

Begroting 2013

Opbrengsten eigen fondsenwerving

€

Collecte

1.650.000

Donateurs en giften

2.300.000

Nalatenschappen

650.000

Fondsen op naam

50.000

Geoormerkte opbrengsten

250.000

Sponsoring

225.000

Particuliere acties

160.000

Totaal opbrengsten eigen fondsenwerving

5.285.000

Overige opbrengsten Acties derden

1.600.000

Beleggingen

200.000

Totaal overige opbrengsten

1.800.000

Totaal baten

7.085.000

Lasten Doelbesteding Ontwikkel, verbind en verspreid kennis

3.052.160

Stop de opmars

604.974

Beter in beeld

2.184.826

Totaal doelbesteding

5.841.960

Eigen Fondsenwerving

996.580

Overige werving

70.000

Beheer en administratie

466.459

Kosten aanpassing organisatie

pm

Totaal lasten

7.375.000

Resultaat

-290.000


Colofon Heeft u vragen of wilt u informatie ontvangen? Bel (033) 462 20 55 of mail naar [email protected]. Financieel steunen? Maak uw gift over op giro 5766, t.n.v. Diabetes Fonds, Amersfoort. Voor specifieke vragen over nalaten of speciale vormen van doneren, bel of mail naar relatiemanager Saskia van Oirschot via (033) 422 65 20 of [email protected]. Wilt u collecteren? De vrijwilligerscoördinator brengt u graag in contact met de collecteleid(st)er bij u in de buurt. Bel of mail naar Henriëtte Bijl, vrijwilligerscoördinator, via (033) 422 65 20 of [email protected]. Wilt u subsidie aanvragen voor wetenschappelijk onderzoek? Kijk op www.diabetesfonds.nl of neem contact op met de Team Kennis & Onderzoek (wetenschappelijk onderzoek). Bel (033) 422 65 21 of mail naar [email protected]. CBF Het Diabetes Fonds kreeg in 1996 als één van de eerste charitatieve instellingen in Nederland het keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving. Het CBF geeft het keurmerk aan een instelling die voldoet aan de strenge eisen en criteria ten aanzien van beleid, fondsenwerving, bestedingen en verslaglegging. Her keurmerk is verlengd tot 1 januari 2016. Mei 2013 Diabetes Fonds Stationsplein 139 3818 LE Amersfoort Telefoon (033) 462 20 55 Fax (033) 461 08 73 www.diabetesfonds.nl


Stationsplein 139 3818 LE Amersfoort Telefoon (033) 462 20 55 Fax (033) 461 08 73 www.diabetesfonds.nl

Diabetes Fonds Jaarverslag 2012

Recommend Documents