Deloitte Branchegroep Retail September Bedrijfsvergelijking 2013 Zelfstandige levensmiddelendetailhandel

Bedrijfsvergelijking 2013 Zelfstandige levensmiddelendetailhandel

Deloitte Branchegroep Retail September 2013

Inhoud

Inleiding 5 1. Maatschappelijke- en brancheontwikkelingen 1.1 Maatschappelijke ontwikkelingen 1.2 Internet verkopen 1.3 Branche ontwikkelingen 1.4 Marktaandelen 1.5 Demografische ontwikkelingen

7 7 10 12 13 16

2. De uitkomsten 2.1 Samenvatting 2.2 Uitkomsten van 112 levensmiddelenbedrijven 2.3 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie minder dan € 75.000 per week 2.4 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 75.000 tot € 150.000 per week 2.5 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 150.000 tot € 225.000 2.6 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van meer dan € 225.000

18 18 22 26 30 34 38

3. Wat verwachten de deelnemende bedrijven?

42

4. Enkele kerncijfers sinds 1990

48

5. Toelichting en bronvermelding

51

6. Deloitte en de levensmiddelendetailhandel

53

Bedrijfsvergelijking 2013 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel

3

4

Inleiding De Branchegroep Retail van Deloitte presenteert met veel genoegen haar jaarlijks onderzoek naar de autonome ontwikkelingen in de zelfstandige levensmiddelendetailhandel. De aanhoudende economisch moeilijke tijd leidt ertoe dat de focus op prijs en aanbiedingen toeneemt bij de consument. Deze heeft in 2012 meer besteed in de supermarkt mede als gevolg van gestegen prijzen. Hoe die consument denkt en handelt, blijkt uit ons consumentenonderzoek van mei 2013 separaat opgenomen in dit rapport. In het navolgende rapport Bedrijfsvergelijking Levensmiddelendetailhandel 2013, vergelijken wij de resultaten van 112 supermarkten voor de jaren 2011 en 2012. Ondanks een beperkt herstel van de brutomarge over de gehele linie, zien deze detaillisten gemiddeld de netto bedrijfswinst dalen. Dit wordt veroorzaakt door de forse stijging van de personeelskosten als gevolg van CAO-loonsverhoging en gewijzigde fiscale- en sociale wetgeving. In deze rapportage worden vier omzetklassen onderkend met een interval van € 75.000. De klasse met de hoogste gemiddelde weekomzet is de klasse met een gemiddelde weekomzet boven € 225.000. De cijfers 2012 bevestigen de grote verschillen die bestaan tussen de onderkende omzetklassen. Voor de kleine supermarkten blijft het moeilijk. De omzetgroei wordt met name gerealiseerd door de grootste supermarkten. In hoofdstuk 1 van dit rapport wordt ingegaan op brancheontwikkelingen vanuit een macroeconomisch perspectief. In hoofdstuk 2 worden de uitkomsten van de bedrijfsvergelijking weergegeven. De verwachtingen van de ondernemers (peiling juli 2013) zijn te lezen in hoofdstuk 3. Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 een overzicht gegeven van de ontwikkelingen in de periode 1990 tot en met 2012. De branchegroep Retail van Deloitte is verheugd u de editie 2013 van de Bedrijfsvergelijking Levensmiddelendetailhandel en de uitkomsten van ons in mei 2013 gehouden consumentenonderzoek te kunnen aanbieden. Wij zijn benieuwd naar uw reacties. Desgewenst bespreken wij de gerapporteerde bevindingen graag met u. Voor contactgegevens verwijzen wij u naar pagina 59 van dit rapport.

Paul Op Heij Branchegroep Retail September 2013


5

6

1. Maatschappelijke- en brancheontwikkelingen 1.1 Maatschappelijke ontwikkelingen De totale consumptie van Nederlandse huishoudens is in 2012 met slechts 0,6% gestegen tot € 273,3 miljard. De bestedingen aan voedingsen genotsmiddelen zijn in 2012 met 2,8% gestegen tot € 40,8 miljard. De stijging komt door een prijsstijging van 2,6% en een volumestijging van 0,2%. Per huishouden werd in 2012 wekelijks € 104,53 aan voedingsen genotsmiddelen uitgegeven.

Jaar

Totale consumptie huishoudens

Consumptie voedingsen genotsmiddelen

Aandeel voedingsen Besteding voedingsgenotsmiddelen in en genotsmiddelen per totale consumptie huishouden per week

x € 1 mln.

x € 1 mln.

%

x € 1,-

2005

250.343

32.977

13,2%

89,43

2006

254.875

34.439

13,5%

92,68

2007

264.099

35.838

13,6%

95,85

2008

270.417

37.933

14,0%

100,73

2009

263.537

38.422

14,6%

101,04

2010

268.199

39.076

14,6%

101,74

2011

271.763

39.731

14,6%

102,64

2012

273.294

40.837

14,9%

104,53

(Bron: CBS)

We zien in 2012 het aandeel van voedingsen genotsmiddelen in de totale bestedingen verder toenemen tot 14,9%. Met de toename van het aandeel van voedingsen genotsmiddelen in de totale consumptie vanaf 2005 wordt gebroken met een langjarige trend waarin een afname te zien was van het aandeel van voedingsen genotsmiddelen.

Aandeel voedingsen genotsmiddelen in totale bestedingen 24,5% 22,5% 20,5% 18,5% 16,5% 14,5%

2012

2010

2008

2006

2004

2002

2000

1998

1996

1994

1992

1990

1988

1986

1984

1982

1980

1978

1976

1974

1972

1970

12,5%

(Bron: CBS)


7

De ontwikkeling van de bestedingen aan voedingsen genotsmiddelen ten opzichte van de bestedingen aan andere uitgave categorieën bevestigen het beeld dat ze een groter deel van onze totale bestedingen uit maken. Bestedingen Nederlandse huishoudens 70000

Bestedingen x € 1 mln.

60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Voedings- Kleding en Huisvesting, Woninginen schoeisel water en richting en genotsmiddelen energie huishouding 2005

2006

2007

Vervoer

2008

Communicatie Recreatie en cultuur

2009

2010

2011

Onderwijs

2012

(Bron: CBS)

Supermarktomzetten De totale supermarktomzet is in 2012 met 3,0% iets meer gestegen dan de totale consumptie in voedingsen genotsmiddelen als totaal. De stijging van 3,0% bestaat uit een prijsstijging van 2,2% en een volumestijging van 0,8%. Het aandeel van de supermarkten stijgt mede ten koste van de speciaalzaken. Jaar

Supermarkten Waarde mutatie Prijs mutatie

Speciaalzaken

Volume mutatie

Waarde mutatie

Prijs mutatie

Volume mutatie

2005

(0,4)

(1,2)

0,8

(1,0)

0,4

(1,3)

2006

4,0

1,5

2,4

2,1

1,8

0,3

2007

5,0

1,1

3,8

0,3

1,1

(0,9)

2008

7,7

5,1

2,5

(2,3)

4,3

(6,3)

2009

1,3

2,1

(0,8)

(4,7)

3,1

(7,5)

2010

1,8

0,2

1,6

(3,8)

1,1

(4,8)

2011

2,1

2,2

(0,1)

(2,2)

1,9

(4,1)

2012

3,0

2,2

0,8

(2,4)

2,4

(4,7)

(Bron: CBS)

8

Horeca

Sociale bescherming

De totale supermarktomzet in 2012 bedraagt € 33.982 mln. Hiermee hebben supermarkten een aandeel van 83,2% in de gehele voedingsen genotsmiddelen markt. Per huishouden wordt er € 86,99 per week in de supermarkt besteed en per inwoner € 39,06.

Supermarkt omzet per jaar

Besteding in supermarkt per huishouden per week

Besteding in supermarkt per inwoner per week

x € 1 mln.

x € 1,-

x € 1,-

2005

26.611

72,17

31,39

2006

27.675

74,48

32,58

2007

29.059

77,72

34,16

2008

31.295

83,10

36,68

2009

31.720

83,42

37,00

2010

32.306

84,11

37,48

2011

32.971

85,18

38,07

2012

33.982

86,99

39,06

Jaar

(Bron: CBS)

• De omzet van supermarkten in 2012 wordt onder andere positief beïnvloed door: -- De groei van het aantal inwoners in Nederland. -- Prijsstijgingen. -- De afname van het marktaandeel van speciaalzaken. -- De afname van horeca bestedingen. -- De toename van (branchevreemd/non-food) assortiment in steeds groter wordende winkels. • De omzet van supermarkten in 2012 wordt onder andere nadelig beïnvloed door: -- Non-food retailers die steeds meer food aan gaan bieden. -- Toename aandeel niet westerse allochtonen. -- Vergrijzing en de ontvolking in bepaalde regio’s. -- Online verkopen. De zelfstandige supermarkt ondernemers hebben met name moeite om de groei van de markt te volgen doordat zij vaker kleinere winkels hebben dan de filiaalbedrijven (het verkrijgen van grote vestigingspunten wordt bemoeilijkt door het ontbreken van het netwerk en de mogelijkheid tot financiering) en doordat zij nog achter blijven op het gebied van online verkopen.


9

1.2 Internet verkopen De gehele retailbranche wordt momenteel geraakt door het relatief nieuwe fenomeen van internet verkopen. Dit nieuwe distributiekanaal heeft in een korte tijd een grote verschuiving in traditionele kooppatronen teweeg gebracht. Het CBS meet het percentage van Nederlanders die via internet aankopen doen sinds 2005. In 2005 antwoorde 55% bevestigend op de vraag of ze ooit iets via internet gekocht hebben. In 2012 is dat percentage gestegen tot 80% van alle internet gebruikers. Wat daarbij opvalt, is de inhaalslag die vrouwen gemaakt hebben bij het gebruik van internet als koopkanaal. In 2005 maakte 59% van de mannen en 50% van de vrouwen wel eens gebruik van internet om iets te kopen. In 2012 is het percentage van mannen en vrouwen die via internet kopen nagenoeg gelijk aan elkaar. Aandeel internetgebruikers die aankopen doen via internet

% van internetgebruikers

85 80 75 70 65 60 55 50 45 2005

2006

2007

2008

Gemiddeld

2009

Mannen

2010

2011

2012

Vrouwen

De toename van internetverkopen vindt over alle leeftijdsgroepen plaats. Aandeel internetgebruikers die aankopen doen via internet 95


85 75 65 55 45 35 25 2005

2006 12 tot 25 jaar

10

2007

2008 25 tot 45 jaar

2009 45 tot 65 jaar

2010 65 tot 75 jaar

2011

2012

Niet alleen in alle leeftijdsgroepen maar ook in nagenoeg alle gemeten branches is de relevantie van internet als verkoopkanaal toegenomen. Wat opvalt, is dat de categorie levensmiddelen, cosmetica en schoonmaakartikelen achter blijft bij de overige traditionele retail wat betreft internet verkopen. Het online aandeel van de supermarktomzet wordt door de EFMI Business School geschat op 0,7% van de totale supermarktomzet. Dat komt neer op € 238 mln. De totale online bestedingen aan producten bedroeg in 2012 € 4.800 mln. en de totale besteding aan online diensten bedroeg € 5.000 mln. Aandeel internetgebruikers die aankopen doen via internet 60


50 40 30 20 10 0

Levensmiddelen, Kleding en cosmetica en sport schoonmaak artikelen

Film, muziek

2005

Boeken, tijdschriften en kranten 2006

Soft-/ Huishoudelijke Reizen en hardware goederen en accommoen elektr. apparaten daties benodigdheden 2007

2008

2009

2010

Financiële Kaartjes voor producten evenementen of diensten 2011

Andere aankopen

2012

Online boodschappen doen De uitdagingen voor supermarkten om succesvol gebruik te maken van het online kanaal zijn gelegen in het toevoegen van waarde voor de consument en het optimaliseren van het logistieke proces. Het logistieke proces begint met de online ervaring van de consument. De consument moet allereerst in staat zijn om op een efficiënte en plezierige wijze zijn boodschappen online te bestellen. Assortiment is ook hier een belangrijk onderwerp. Om de producten bij de consument te krijgen kan gekozen worden voor thuis bezorgen of afhalen. Voor beide dient een (kosten)efficiënt proces ingericht te worden. Dit proces wijkt sterk af van de normale bedrijfsprocessen in een supermarkt. In de processen van afhalen en bezorgen dient rekening gehouden te worden met alle geldende regels omtrent voedselveiligheid waardoor de traditionele bezorgdiensten zoals posten koeriersdiensten, waar de overige retail gebruik van maakt, niet geschikt zijn voor de levensmiddelen detailhandel. De additionele kosten zijn voor aanbieders moeilijk terug te verdienen en consumenten zijn maar beperkt bereid de meerprijs te betalen. Het online kanaal in de levensmiddelen detailhandel wordt nu gedomineerd door de traditionele aanbieders (met name Albert Heijn). Er zijn echter ook nieuwe toetreders die zich enkel op online verkoop toeleggen. Een aantal faillissementen onder deze nieuwe toetreders laat zien dat de online levensmiddelenmarkt nog niet c.q. beperkt rendabel is.


11

1.3 Branche ontwikkelingen Aantal supermarkten Het aantal kleine supermarkten daalt en het aantal grote supermarkten stijgt. Per saldo daalt het aantal supermarkten in 2013 met 48. Het aantal franchise winkels neemt al jaren af. Van de 4.417 supermarkten in 2013 worden er 1.864 geëxploiteerd door zelfstandige ondernemers. In 2010 werden nog 1.994 supermarkten geëxploiteerd door zelfstandige ondernemers. Het aantal door zelfstandige ondernemers geëxploiteerde supermarkten is ten opzichte van 2010 met 130 afgenomen terwijl het totaal aantal supermarkten met 48 is afgenomen sinds 2010. Daarmee is nog 42,2% van de supermarkten in handen van zelfstandige ondernemers ten opzichte van 44,7% in 2010. Aantal supermarkten 1600 1388 1421 1334

1400

1453

1200

1124 1120 1115 1096

1100 1085 1072 1054

1000

844

795 767 748

800 600 400 200 0

63 64 64 66

Grote supermarkten 1000-2500 m2

Hypermarkten > 2500 m2

2010

Supermarkten 700-1000 m2 2011

2012

Kleine supermarkten 400-700 m2

Kleine winkels < 400 m2

2013

Vloeroppervlakte Het aantal vierkante meter supermarkt in Nederland blijft stijgen. De gemiddelde verkoop-vloeroppervlakte van een supermarkt in 2013 bedraagt 850 m2. De stijging bedraagt sinds 2010 gemiddeld 1% per jaar. Door de grotere stijging van de supermarktomzet dan de stijging van het aantal vierkante meter supermarkt stijgt de gemiddelde vloerproductiviteit in 2013 met 2,7% tot € 9.056/m2. Gemiddelde vloerproductiviteit in €/m2 per jaar Gemiddeld V.V.O. Aantal supermarkten Totaal aantal m2 V.V.O. Aantal inwoners x 1.000 Aantal M2 V.V.O. per 1.000 inwoners (Bron: Supermarktgids)

12

2010

2011

2012

2013

8.603

8.680

8.815

9.056

826

836

843

850

4.465

4.452

4.439

4.417

3.686.963

3.721.714

3.740.351

3.752.605

16.575

16.664

16.726

16.778

222.4

223.3

223.6

223.7

1.4 Marktaandelen Winkelformule/inkoopcentrales, commerciële organisaties en hun formules

Aantal zelfstandige franchise ondernemers

Aantal filialen

Rijdende winkel

Albert Heijn

Albert Heijn*

548

302

AH To Go

18

36

Albert Heijn XL

34

Gem. V.V.O.

Marktaandeel filialen

Marktaandeel zelfstandigen

24,4

Totaal marktaandeel

11,6

36,0

1.270 165

3.480

* Inclusief de over te nemen winkels van Jumbo en C1000

Jumbo

289

1.030

187

162

1.770

C1000* Jumbo

5,1

12,7

17,8

8,2

8,2

5,1

4,5

Superunie

Boon Beheer B.V. Agrimarkt MCD MCD Alledag

5 18

19,3

10,1

29,4

0,7

0,4

1,1

1.920 17

6

900

435

Bonimarkten Bonimarkten

0,8 39

0,8

1.000

COOP Supermarkten COOP Supermarkten*

2,4 100

Coop Compact SuperCoop

35

Neutraal

73

1,8

4,2

706

59

389

2

1.083

24

250

* Inclusief 52 C1000 winkels

Deen Supermarkten Deen

9,6

* Exclusief de winkels welke verkocht worden aan Albert Heijn en Coop

2,1 64

2,1

1.060

Detailconsult Groep

4,0

4,0

Dekamarkt

85

1.170

Dirk van den Broek

53

1.240

Bas van der Heijden

30

1.050

Digros

16

970


13

Winkelformule/inkoopcentrales, commerciële organisaties en hun formules

Aantal filialen

Aantal zelfstandige franchise ondernemers

Rijdende winkel

Gem. V.V.O.

Marktaandeel filialen

Sligro Emté

2,1 100

30

Marktaandeel zelfstandigen

Totaal marktaandeel

0,5

1.100

Hoogvliet Hoogvliet

2,0 62

2,0

1.320

Jan Linders Jan Linders

1,0 58

1,0

1.050

Nettorama distributie Nettorama

2,7

1,4 29

1,4

1.188

Plus Retail

5,8

Plus

255

959

5,8

Spar Holding

1,6

Spar

1,6

255

401

Spar City Store

10

273

Attent

96

220

Attent/Super op vakantie

52

215

Poiesz Supermarkten Poiesz

1,1 65

1,1

870

Vomar voordeelmarkt Vomar Discounters

1,7 59

1,7

1.570

15,9

Aldi

497

500

7,3

7,3

Lidl

365

700

8,6

8,6

Van Tol B.V.

15,9

0,9

0,9

Troefmarkt

98

250

Dagwinkel

19

280

Rijdende winkels van Nederland

148

25

Springer & Partners

132

25

Buurtwinkels

198

150

Recreatiemarkten

107

200

TOTAAL

2.473

2.084

280

64,7

35,3

(Bron: Reed Business Information, Marktaandelen franchise: raming Deloitte)

Eventuele verschillen tussen diverse overzichten worden veroorzaakt door de verschillende bronnen en hun tijdstippen van publicatie.

14

100,0

Marktaandeel zelfstandigen Van alle supermarkten in Nederland wordt 44,2% geëxploiteerd door zelfstandige ondernemers, toch hebben de zelfstandige ondernemers volgens onze raming maar een marktaandeel van 35,3% van de totale supermarktomzet. Dit is te verklaren door het feit dat zelfstandige ondernemers vaker kleine(re) winkels exploiteren en de grote vestigingen vaker door filiaalbedrijven geëxploiteerd worden. Marktaandeel zelfstandigen 38,0

37,6

37,4

37,5 37,0 36,5 36,0 35,3

35,5

35,3

35,0 34,5 2010

2011

2012

2013

Een verklaring voor het dalende marktaandeel van zelfstandigen is onder andere gelegen in de afname van het aandeel zelfstandige winkels, het minder snel verkrijgen van grotere vestigingen en het verliezen van marktaandeel aan discounters. Marktaandeel per inkoopcentrale In de onderstaande cijfers is reeds rekening gehouden met de verkoop van 78 C1000 winkels aan Albert Heijn en 52 C1000 winkels aan Coop. Albert Heijn blijft in marktaandeel groeien en blijft met voorsprong het grootste marktaandeel houden. Lidl maakt de laatste jaren een aanzienlijke groei door in marktaandeel. Aldi daarentegen verliest marktaandeel. Lidl is met een marktaandeel van 8,6% thans groter dan Aldi (7,3%). Het marktaandeel van Aldi en Lidl samen is gegroeid tot 15,9% ten opzichte van 14,7% in 2011. Marktaandeel per inkoopcentrale 40 30 20 10 0 Albert Heijn

Superunie 2009

Jumbo* 2010

Aldi 2011

2012

LIDL

Overige

2013

*Jumbo kocht vanaf 2010 samen met C1000 in via de inkoopcentrale Bijeen. Door de overname van C1000 door Jumbo is de inkoop voor beide formules bij Jumbo opgenomen.


15

1.5 Demografische ontwikkelingen De demografische ontwikkelingen zijn van groot belang voor de levensmiddelen detailhandel. De ontwikkeling van het aantal inwoners, de samenstelling van de bevolking en het soort huishoudens is van belang voor de omzetpotentie van een winkel en het assortiment dat gevoerd wordt. Deze ontwikkelingen kunnen sterk verschillen per regio, gemeente en verzorgingsgebied. Landelijk zijn er echter een aantal duidelijke trends te ontdekken: • De bevolkingsgroei stagneert. • De gemiddelde leeftijd van de bevolking neemt toe (vergrijzing). • Het aandeel niet westerse allochtonen neemt toe. • Het aantal personen per huishouden neemt af. Bevolkingsgroei Het CBS heeft haar verwachtingen omtrent de bevolkingsgroei bijgesteld. Waar eerder nog een afname van de bevolking werd verwacht vanaf 2040 wordt nu uitgegaan van een marginale groei. Deze kleine groei wordt verwacht op basis van een positief migratiesaldo. Op 1 januari 2013 telt Nederland 16.778.025 inwoners. In 2012 zijn 175.457 kinderen geboren en overleden 140.709 personen. Er immigreerden 155.701 mensen naar Nederland en er emigreerden 142.722 uit Nederland. Per saldo nam het aantal inwoners toe met 47.677. Het CBS verwacht dat vanaf 2036 in Nederland jaarlijks meer personen overlijden dan er geboren worden.

Bevolkingsgroei per jaar 200,000 180,000 160,000 140,000 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 1950 1953 1956 1959 1962 1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007 2010 2013 2016 2019 2022 2025 2028 2031 2034 2037 2040 2043 2046 2049 2052 2055 2058

0

Werkelijk (Bron: CBS)

16

Prognose

Bevolking in Nederland De totale bevolking zal groeien tot 17.868.000 in 2055. Dat is een gemiddelde groei over de komende 42 jaren van nog geen 26.000 personen per jaar. Het aandeel in de bevolking van 65+’ers zal toenemen tot meer dan 26% en het aandeel niet westerse allochtonen zal stijgen tot meer dan 17%.

2005

2010

2015

2025

2035

2045

2055

16.306

16.575

16.871

17.389

17.739

17.842

17.868

Aandeel 65+ (%)

14,0

15,3

17,8

21,8

25,6

26,4

26,1

Aandeel niet westerse allochtonen (%)

10,4

11,2

12,0

13,7

15,1

16,5

17,6

Inwoners (x 1.000)

(Bron: CBS)

Huishoudens Het aantal huishoudens in Nederland zal toenemen tot meer dan 8.600.000. Het percentage eenpersoonshuishoudens zal toenemen tot 44% en het aantal personen per huishouden zal afnemen tot gemiddeld 2,07.

2005

2010

2015

2025

2035

2045

2055

Aantal huishoudens (x 1.000)

7.091

7.386

7.688

8.199

8.472

8.574

8.623

Eenpersoonshuishoudens (in %)

34,5

36,1

37,7

39,9

42,0

43,4

44,0

Personen per huishouden

2,30

2,24

2,19

2,12

2,09

2,08

2,07

(Bron: CBS)

Bevolkingssamenstelling Het aantal niet-westerse allochtonen groeit tot een verwacht aandeel van 17,6% van de totale Nederlandse bevolking in 2055. Momenteel kan de verdeling van de Nederlandse bevolking als volgt weergegeven worden: Westerse allochtonen 9% Marokko 2%

aantal Autochtonen 79%

Niet-westerse allochtonen 12%

Suriname 2%

Turkije 3% Overige 4%

(Voormalig) Nederlandse Antillen en Aruba 1%

Ongeveer 38,4% van alle niet westerse allochtonen, 744.174 personen, leeft in de vier grootste gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) waar zij ongeveer een derde deel van de bevolking uitmaken. Buiten de vier grootste gemeenten is het bevolkingsaandeel van niet westerse allochtonen ongeveer 8%.


17

2. De uitkomsten 2.1 Samenvatting De supermarktbranche is een witte raaf in de Nederlandse economie. Daar waar heel veel bedrijven last hebben van de crisis en met moeite het hoofd boven water kunnen houden presteert de zelfstandige levensmiddelendetailhandel naar behoren. Natuurlijk is de consument kritischer en zoekt ook steeds vaker de discounter op maar met een overall omzetstijging van 1,7% mag de zelfstandige levensmiddelendetailhandel zeker niet klagen. De procentuele brutowinst stijgt in 2012 licht en doordat de overige opbrengsten (waaronder bijdragen van de franchisegever) met 0,2% toenemen, stijgt de gemiddelde marge van 19,3% naar 19,6%. Dat laatste percentage is dan de resultante van de omzet, de inkoopwaarde van de goederen en alle inkoop of omzet gebonden kosten en opbrengsten zoals franchisefee, bonus, commerciëleen exploitatiebijdragen. Toch is de absolute nettowinst 6% lager dan in 2011. De nettowinst daalt ook relatief van 2,0% in 2011 tot 1,8% van de netto-omzet in 2012. De oorzaak van deze daling is gelegen in de forse stijging van de loonkosten vooral als gevolg van gestegen loonschalen en lastenverzwaring door de overheid. De loonkosten stijgen met 6,5% van 10,0% naar 10,6% van de nettoomzet in 2012. Hoe hoger de gemiddelde weekomzet, hoe hoger de nettowinst. In de omzetcategorie boven de € 225.000 consumentenomzet per week bedraagt het gemiddelde netto rendement 2,9% ofwel anderhalf keer de gemiddelde bruto-weekomzet. De omzetcategorie vanaf € 150.000 tot € 225.000 consumentenomzet per week toont een gemiddeld netto rendement van 1,4%. Dat is bijna 30% minder dan in 2011. Hier is het niet gelukt de forse loonkostenstijging goed te maken door omzetstijging. In tegendeel zelfs. Daar waar de groep supermarkten in de hoogste omzetklasse de gemiddelde weekomzet met 4% zag toenemen, daalde de gemiddelde weekomzet in de omzetcategorie vanaf € 150.000 tot € 225.000 consumentenomzet per week met 0,8%.

18

Bij de bedrijven in de omzetcategorie vanaf € 75.000 tot € 150.000 consumentenomzet per week is de winstgevendheid nog veel lager. Het rendement blijft hier onverminderd laag op 0,4%. In absolute zin neemt de winst met bijna 20% toe van bijna € 19.000 naar ruim € 22.000. De buurtsupers, supermarkten in de omzetcategorie tot € 75.000 consumentenomzet per week zien de winstgevendheid verbeteren van ruim € 36.000 naar ruim € 45.000, vooral door een hogere marge en dat weer door hogere overige opbrengsten. Voor een correcte vergelijking dient opgemerkt te worden dat bij de kleinste groep de gepresenteerde cijfers zijn opgenomen zonder rekening te houden met het ondernemersloon en de berekende gemiddelde nettowinst ad € 45.421 tevens het ondernemersinkomen vormt. Bij alle andere categorieën én bij de totale vergelijking hebben wij ter vergelijking de betaalde managementvergoeding verwerkt in de vergelijking en daar waar er geen sprake is van daadwerkelijk in de cijfers verwerkte managementfee is € 40.000 fictief ondernemersloon per FTE ondernemer verwerkt. Dit betekent dat in de categorie supermarkten in de omzetcategorie tot € 75.000 consumentenomzet per week een gemiddeld ondernemersinkomen ad € 45.415 bedraagt en dat de omzetcategorie vanaf € 75.000 tot € 150.000 consumentenomzet per week een gemiddeld rendement scoort van € 22.422 plus gemiddeld € 61.072 ondernemersloon ofwel in totaal € 83.494. In de praktijk blijkt dat, de categorie supermarkten in de omzetcategorie tot € 75.000 consumentenomzet per week zelden in de B.V.-vorm wordt geëxploiteerd en het dan ook zinvol is om deze als eenmanszaak vergelijkbaar te maken. De overige categorieën evenals het totaal - zijn echter vergelijkbaar gemaakt rekening houdende met een ondernemersloon.

Netto bedrijfswinst naar omzetklasse (in euro en procenten) Consumentenomzet per week Minder dan 75.000 75.000 - 150.000

2012

2011

index 2011=100

€

%

€

%

45.421

2,6

36.743

2,1

123,6

22.422*

0,4

18.707*

0,4

119,9

150.000 - 225.000

127.185*

1,4

178.955*

2,0

71,1

Meer dan 225.000

423.873*

2,9

404.748*

2,8

104,7

Gemiddelde

151.565*

1,8

160.954 *

2,0

94,2

*Bij VOF of eenmanszaak is ter vergelijking rekening gehouden met een minimale ondernemersbeloning van € 40.000 per ondernemer FTE.

De zelfstandige supermarktondernemer laat in 2012 een gemiddelde omzetstijging zien van 1,7%. Deze omzetstijging wordt vooral gerealiseerd door supermarkten in de hoogste omzetklasse, hier is sprake van een gemiddelde omzetstijging van 4%. Omzetontwikkeling naar omzetklasse Consumentenomzet per week Minder dan 75.000

2012

2011

index

€

€

2011=100

34.645

35.455

97,7

75.000 - 150.000

116.532

116.201

100,3

150.000 - 225.000

184.112

185.544

99,2

Meer dan 225.000

302.635

291.080

104,0

Gemiddelde

169.307

166.523

101,7

De brutomargestijging is onvoldoende om de stijging van de loonkosten op te vangen. Alleen de groep met de hoogste omzetten weet door een toename van zowel omzet als brutowinst deze stijging te compenseren. De brutomarge in de diverse omzetklasse (in euro en procenten) Consumentenomzet per week

2012

2011

index

€

%

€

%

2011=100

343.943

20,3

341.887

19,7

100,6

75.000 - 150.000

1.073.696

19,0

1.056.590

18,8

101,6

150.000 - 225.000

1.713.055

19,2

1.705.834

19,0

100,4

Meer dan 225.000

2.939.040

20,1

2.767.989

19,6

106,2

Gemiddelde

1.611.344

19,6

1.561.925

19,3

103,2

Minder dan 75.000


19

De personeelskosten vormen de grootste kostenpost voor de zelfstandige levensmiddelendetailhandel. CAO-verhogingen en forse lastenverzwaringen als gevolg van wijzigingen in fiscale wetgeving eisen hun tol. Er is onvoldoende productiviteitsstijging om een en ander te compenseren. Alleen de buurtsupers, supermarkten in de omzetcategorie tot € 75.000 consumentenomzet per week, hebben een daadwerkelijke besparing op de personeelskosten weten te realiseren. Totale bedrijfskosten naar omzetklasse 2012

2011

index

€

€

2011=100

298.522

305.144

97,8

75.000 - 150.000

1.051.274

1.037.883

101,3

150.000 - 225.000

1.585.870

1.526.879

103,9

Meer dan 225.000

2.515.167

2.363.241

106,4

Gemiddelde

1.459.779

1.406.677

104,2

Consumentenomzet per week Minder dan 75.000

Personeelskosten naar omzetklasse (in euro en procenten) Consumentenomzet per week Minder dan 75.000

2012

2011

index

€

%

€

%

2011=100

140.101

8,3

142.331

8,3

98,4

75.000 - 150.000

587.944

10,4

562.051

10,0

104,6

150.000 - 225.000

945.931

10,6

893.032

9,9

105,9

Meer dan 225.000

1.536.156

10,5

1.406.412

9,9

109,2

867.178

10,6

812.839

10,0

106,7

Gemiddelde

Huisvestingskosten De kosten voor huisvesting zijn in totaliteit 4,3% hoger dan in het jaar 2011. De stijging zit vooral in de post overige huisvestingskosten welke met meer dan de helft toenam. De post verzekeringen daalde evenals de post afschrijving verbouwing huurpanden. De huur neemt gemiddeld toe van 2,3% naar 2,4%. De energiekosten stijgen met 5,6%. Verkoopkosten De verkoopkosten zijn in verhouding tot de netto-omzet gedaald met 0,1%. Een groot gedeelte van de reclameactiviteiten wordt geregeld op formule-niveau. Deze kosten worden doorberekend middels een mediafee of verrekend in de franchisefee. De ondernemer vult dit aan met lokale activiteiten. In totaal bedroegen de verkoopkosten in 2012: 1,0% van de netto omzet (2011: 1,1%). Algemene kosten Algemene kosten zijn grotendeels vaste kosten. Hoe hoger de omzet hoe lager de procentuele vaste kosten. Bij de algemene kosten is de algemene trend een kostenbesparing van ruim 10%. De algemene kosten drukken natuurlijk groter op een klein bedrijf (de groep met de laagste omzetten besteedt 2,3% van de netto omzet aan algemene kosten (2011: 2,5%) terwijl de groep met de hoogste omzetten 0,7% van de netto omzet aan algemene kosten besteedt (2011: 1,0%). Gemiddeld scoren onze 112 supermarkten in 2012 1,1% aan algemene kosten, 0,2% minder dan in 2011.

20

Rente en afschrijvingen Als gevolg van de gestegen investeringsbereidheid in 2011 en 2012 neemt de post rente en afschrijvingen weer wat toe. In 2012: 1,4% ten opzichte van 1,3% in 2011. De rentelast is in deze bedrijfsvergelijking opgenomen door een percentage van 4% te nemen over het gemiddeld geïnvesteerd eigen en lang vreemd vermogen. In 2012 lag dit gemiddeld geïnvesteerd vermogen en de daarbij behorende rente 13,7% boven het bedrag van het jaar 2011. Omzet per openingsuur (in euro's) 2012

2011

index

€

€

2011=100

541

563

96,1

75.000 - 150.000

1.575

1.570

100,3

150.000 - 225.000

2.423

2.441

99,3

Meer dan 225.000

3.691

3.594

102,7

Gemiddelde

2.257

2.250

100,3

Consumentenomzet per week Minder dan 75.000

De winkels gaan steeds langer open. In 2012 was een supermarkt gemiddeld 75 uur per week open ten opzichte van gemiddeld 74 uur per week in 2011. Een toename van gemiddeld 1,4%. In combinatie met een gestegen omzet per openingsuur van 0,3% leidt dit tot een gemiddelde consumentenomzetstijging van 1,7%. In de hoofdstukken 2.2 tot en met 2.6 treft u de uitkomsten van deze bedrijfsvergelijking aan, zowel van de hele groep als van de afzonderlijke omzetklassen.


21

2.2 Uitkomsten van 112 levensmiddelenbedrijven Explotatieoverzicht van 112 levensmiddelenbedrijven 2011

Index

€

2012 %

€

%

2011=100

8.803.978

107,3

8.659.174

107,2

101,7

598.259

7,3

582.064

7,2

102,8

Netto-omzet

8.205.719

100,0

8.077.110

100,0

101,6

Inkoopwaarde

6.700.850

81,7

6.606.966

81,8

101,4

1.504.869

18,3

1.470.144

18,2

102,4

106.475

1,3

91.781

1,1

116,0

Bruto winst

1.611.344

19,6

1.561.925

19,3

103,2

Bedrijfskosten

1.459.779

17,8

1.400.971

17,3

104,2

151.565

1,8

160.954

2,0

94,2

838.047

10,2

786.752

9,7

106,5

Consumentenomzet Omzetbelasting

Overige opbrengsten

Nettobedrijfswinst Personeelskosten Kostprijs loon Overige personeelskosten Totaal

29.131

0,4

26.087

0,3

111,6

867.178

10,6

812.839

10,0

106,7

Huisvestingskosten Huur pand

194.743

2,4

189.053

2,3

103,0

Afschrijvingen verbouwing huurpanden

36.636

0,4

38.147

0,5

96,0

Energiekosten

49.983

0,6

47.332

0,6

105,6

Verzekeringen

8.575

0,1

9.245

0,1

92,8

Overige huisvestingskosten

18.505

0,2

11.882

0,1

155,7

308.442

3,7

295.659

3,6

104,3

Reclame en winkelverzorging

57.499

0,7

61.133

0,8

94,1

Verpakkingsmateriaal

24.447

0,3

23.669

0,3

103,3

Totaal

81.946

1,0

84.802

1,1

96,6

8.088 4.682 3.982 13.339 19.117 27.340 14.874 91.422

0,1 0,1 0,0 0,2 0,2 0,3 0,2 1,1

8.883 4.911 3.808 11.712 24.016 29.366 19.210 101.906

0,1 0,1 0,0 0,1 0,3 0,4 0,3 1,3

91,1 95,3 104,6 113,9 79,6 93,1 77,4 89,7

78.724 32.067

1,0 0,4

77.569 28.196

1,0 0,3

101,5 113,7

110.791

1,4

105.765

1,3

104,8

1.459.779

17,8

1.400.971

17,3

104,2

Totaal Verkoopkosten

Algemene kosten Kosten vervoermiddelen Telefoon en porti Heffingen en vakbelangen Interne administratie en automatisering Accountants- en advieskosten Onderhoud en huur inventaris Diversen Totaal Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen Gecalculeerde rente Totaal Totale bedrijfskosten 22

Balans van 112 levensmiddelenbedrijven Balans per

31.12.2012

31.12.2011

Index

€

€

2011=100

Activa Materiële vaste activa Bouwvoorzieningen

210.933

199.902

105,5

Inventaris

210.192

197.785

106,3

19.404

18.196

106,6

Vervoermiddelen

440.529

415.883

105,9

Financiële vaste activa Waarborgsommen

138.784

133.387

104,0

Vorderingen op lange termijn

189.618

156.555

121,1

328.402

289.942

113,3

Vlottende activa Voorraden

233.034

219.324

106,3

Vorderingen op korte termijn

218.219

203.081

107,5

Liquide middelen

320.239

308.345

Totaal Activa

103,9

771.492

730.750

105,6

1.540.423

1.436.575

107,2

Passiva Kortlopende schulden Handelscrediteuren

452.684

430.464

Te betalen posten

286.054

301.216

105,2 95,0

Totaal passiva

738.738

731.680

101,0

Eigen/vreemd lang vermogen

801.685

704.895

113,7


23

Kengetallen van 112 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

Index

€

€

2011 = 100

305.045

294.785

103,5

10,71

11,27

95,0

180

174

103,4

1. Arbeidsprestaties Netto-omzet per FTE Netto-omzet per € personeelskosten Netto-omzet per gewerkt uur Bruto-omzet per gewerkt uur

193

187

103,2

59.901

57.005

105,1

2,10

2,18

96,3

35

34

102,9

47,56

45,90

103,6

28.490

26.167

108,9

16,84

15,46

108,9

Netto-omzet per m2 VVO per jaar

8.629

8.493

101,6

Bruto omzet per m2 VVO per jaar

9.258

9.105

101,7

157

152

103,3

40

38

105,3

238

231

103,0

Liquiditeit current ratio

1,04

1,00

104,3

Liquiditeit quick ratio

0,73

0,70

104,3

22,98

22,18

103,6

17,12

16,85

101,6

Omloopsnelheid van de gemiddelde voorraad

30

30

100,0

Opslagduur van de voorraad in dagen

12

12

100,0

Openingsuren per week

75

74

101,4

Brutowinst per FTE Brutowinst per € personeelskosten Brutowinst per gewerkt uur Personeelskosten in % van de brutowinst Personeelskosten per FTE Gemiddelde kostprijs uurloon 2. Vloerprestaties

Huur per m BVO per jaar 2

Energie per m2 BVO per jaar Gemiddelde voorraad per m2 VVO 3. Financieel

Krediettermijn crediteuren in dagen 4. Overige kengetallen Gemiddelde besteding per klant

Aantal gewerkte uren per openingsuur

12

12

100,0

Aantal m2 VVO per FTE

35

35

100,0

2.257

2.250

100,3

Consumentenomzet per openingsuur

24

Basisgegevens van 112 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

Index 2011=100

€

€

Consumentenomzet

8.803.978

8.659.174

101,7

Netto-omzet

8.205.719

8.077.110

101,6

Inkoopwaarde

6.700.850

6.606.966

101,4

Brutowinst

1.611.344

1.561.925

103,2

Personeelskosten ex. managementfee

766.368

716.972

106,9

Managementfee

100.810

95.867

105,2

Huur pand

194.743

189.053

103,0

49.983

47.332

105,6

Energiekosten Vlottende activa

771.492

730.750

105,6

Kortlopende schulden

738.738

731.680

101,0

Eindvoorraad

233.034

219.324

106,3

Gemiddeld aantal FTE

26,9

27,4

98,2

Aantal gewerkte uren

45.515

46.361

98,2

BVO m2

1.242

1.242

100,0

VVO m2

951

951

100,0

Aantal klanten per week

9.889

9.880

100,1


75

74

101,4

Crediteuren eindsaldo Inkoopwaarde incl. BTW Gemiddelde consumentenweekomzet Gemiddeld resultaat per week Aantal weken

452.684

430.464

105,2

7.189.393

7.083.086

101,5

169.307

166.523

101,7

2.915

3.095

94,2

52

52

100,0


25

2.3 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie minder dan € 75.000 per week Explotatieoverzicht van 22 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

Index

€

%

€

%

2011=100

1.801.530 111.567 1.689.963 1.383.978 305.985 37.958 343.943 298.522 45.421

106,6 6,6 100,0 81,9 18,1 2,2 20,3 17,7 2,6

1.843.660 114.645 1.729.015 1.418.780 310.235 31.652 341.887 305.144 36.743

106,6 6,6 100,0 82,1 17,9 1,8 19,7 17,6 2,1

97,7 97,3 97,7 97,5 98,6 119,9 100,6 97,8 123,6

136.273 3.828 140.101

8,1 0,2 8,3

139.204 3.127 142.331

8,1 0,2 8,3

97,9 122,3 98,4

40.669 9.541 19.613 3.922 9.705 83.450

2,4 0,6 1,2 0,2 0,6 5,0

40.199 11.488 19.720 3.505 5.855 80.767

2,3 0,7 1,1 0,2 0,3 4,6

101,2 83,1 99,5 111,9 165,8 103,3

Reclame en winkelverzorging Verpakkingsmateriaal Totaal

14.921 3.725 18.646

0,9 0,2 1,1

13.356 4.017 17.373

0,8 0,2 1,0

111,7 92,7 107,3

Algemene kosten Kosten vervoermiddelen Telefoon en porti Heffingen en vakbelangen Interne administratie en automatisering Accountants- en advieskosten Onderhoud en huur inventaris Diversen Totaal

3.567 2.787 1.719 6.001 10.794 9.930 3.972 38.770

0,2 0,2 0,1 0,4 0,6 0,6 0,2 2,3

4.705 2.655 1.840 4.798 12.724 13.969 3.892 44.583

0,2 0,2 0,1 0,3 0,7 0,8 0,2 2,5

75,8 105,0 93,4 125,1 84,8 71,1 102,1 87,0

Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen Gecalculeerde rente Totaal

15.388 2.167 17.555

0,9 0,1 1,0

18.331 1.759 20.090

1,1 0,1 1,2

83,9 123,2 87,4

298.522

17,7

305.144

17,6

97,8

Consumentenomzet Omzetbelasting Netto-omzet Inkoopwaarde Overige opbrengsten Bruto winst Bedrijfskosten Nettobedrijfswinst Personeelskosten Kostprijs loon Overige personeelskosten Totaal Huisvestingskosten Huur pand Afschrijvingen verbouwing huurpanden Energiekosten Verzekeringen Overige huisvestingskosten Totaal Verkoopkosten

Totale bedrijfskosten

26

Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie minder dan € 75.000 per week Balans van 22 levensmiddelenbedrijven Balans per

31.12.2012

31.12.2011

Index

€

€

2011=100


39.456

44.449

88,8

Inventaris

34.324

34.902

98,3

Vervoermiddelen

4.838

5.318 78.618

91,0 84.669

92,9


19.096


15.178

16.011

119,3

16.053 34.274

94,5 32.064

106,9


89.023

84.611

105,2


34.114

46.966

72,6

Liquide middelen

30.651

37.855

81,0

Totaal Activa

153.788

169.432

90,8

266.680

286.165

93,2

Passiva Kortlopende schulden Handelscrediteuren Te betalen posten Totaal passiva Eigen/vreemd lang vermogen

117.598

117.765

94.919

99,9

124.436

76,3

212.517

242.201

87,7

54.163

43.964

123,2


27

Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie minder dan € 75.000 per week Kengetallen van 22 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

Index

€

€

2011=100

286.434

283.445

101,1

12,06

12,15

99,3

Netto-omzet per gewerkt uur

169

168

100,6

Bruto-omzet per gewerkt uur

180

179

100,6

58.295

56.047

104,0

2,45

2,40

102,1

34

33

103,0

1. Arbeidsprestaties Netto-omzet per FTE Netto-omzet per € personeelskosten

Brutowinst per FTE Brutowinst per € personeelskosten Brutowinst per gewerkt uur Personeelskosten in % van de brutowinst

40,73

41,63

97,8

23.746

23.333

101,8

14,03

13,79

101,7


4.193

4.290

97,7

Bruto omzet per m VVO per jaar

4.470

4.575

97,7

76

76

100,0

37

37

100,0

215

210

102,4

0,72

0,70

102,9

Personeelskosten per FTE Gemiddelde kostprijs uurloon 2. Vloerprestaties 2

Huur per m2 BVO per jaar Energie per m2 BVO per jaar Gemiddelde voorraad per m VVO 2

3. Financieel Liquiditeit current ratio Liquiditeit quick ratio

0,30

0,35

85,7

29,09

28,41

102,4

14,04

14,22

98,7


16

17

94,1


23

22

104,5


64

63

101,6

3

3

100,0

68

66

103,0

541

563

96,1

Krediettermijn crediteuren in dagen 4. Overige kengetallen Gemiddelde besteding per klant

Aantal gewerkte uren per openingsuur Aantal m VVO per FTE 2


28

Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie minder dan € 75.000 per week Basisgegevens van 22 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

Index

€

€

2011=100

Consumentenomzet

1.801.530

1.843.660

97,7

Netto-omzet

1.689.963

1.729.015

97,7

Inkoopwaarde

1.383.978

1.418.780

97,5

Brutowinst

343.943

341.887

100,6


140.101

142.331

98,4

0

0

100,0

40.669

40.199

101,2

Managementfee Huur pand Energiekosten

19.613

19.720

99,5

Vlottende activa

153.788

169.432

90,8


212.517

242.201

87,7

89.023

84.611

105,2

Eindvoorraad Gemiddeld aantal FTE

5,9

6,1

96,7


9.983

10.321

96,7

2

BVO m

532

532

100,0

VVO m2

403

403

100,0

2.467

2.494

98,9

Aantal klanten per week Openingsuren per week Crediteuren eindsaldo Inkoopwaarde incl. BTW Gemiddelde consumentenweekomzet Gemiddeld resultaat per week Aantal weken

64

63

101,6

117.598

117.765

99,9

1.475.345

1.512.854

97,5

34.645

35.455

97,7

873

707

123,6

52

52

100,0


29

2.4 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 75.000 tot € 150.000 per week Explotatieoverzicht van 32 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

Index

€

%

€

%

2011=100

6.059.655

107,2

6.042.463

107,1

100,3

406.074

7,2

400.439

7,1

101,4

Netto-omzet

5.653.581

100,0

5.642.024

100,0

100,2

Inkoopwaarde

4.677.481

82,7

4.662.904

82,6

100,3

976.100

17,3

979.120

17,4

99,7


Overige opbrengsten

97.596

1,7

77.470

1,4

126,0

Bruto winst

1.073.696

19,0

1.056.590

18,8

101,6

Bedrijfskosten

1.051.274

18,6

1.037.883

18,4

101,3

22.422

0,4

18.707

0,4

119,9

565.985

10,0

542.177

9,6

104,4

21.959

0,4

19.874

0,4

110,5

587.944

10,4

562.051

10,0

104,6

148.967

2,6

145.552

2,6

102,3


25.077

0,4

28.036

0,5

89,4

Energiekosten

43.829

0,8

42.056

0,7

104,2

Verzekeringen

6.914

0,1

7.066

0,1

97,8

Nettobedrijfswinst Personeelskosten Kostprijs loon Overige personeelskosten Totaal Huisvestingskosten Huur pand


11.410

0,2

10.072

0,2

113,3

236.197

4,1

232.782

4,1

101,5


48.085

0,9

56.442

1,0

85,2


17.405

0,3

16.859

0,3

103,2

Totaal

65.490

1,2

73.301

1,3

89,3

Kosten vervoermiddelen

9.046

0,2

9.905

0,2

91,3

Telefoon en porti

4.411

0,1

4.722

0,1

93,4

Heffingen en vakbelangen

2.679

0,0

2.483

0,0

107,9

Interne administratie en automatisering

11.223

0,3

9.193

0,2

122,1

Accountants- en advieskosten

19.395

0,3

24.129

0,4

80,4


Algemene kosten

Onderhoud en huur inventaris

25.153

0,4

22.328

0,4

112,7

Diversen

15.224

0,3

15.635

0,3

97,4

Totaal

87.131

1,6

88.395

1,6

98,6

Afschrijvingen bedrijfsmiddelen

51.615

0,9

57.464

1,0

89,8

Gecalculeerde rente

22.897

0,4

23.890

0,4

95,8

Afschrijving en rente

Totaal Totale bedrijfskosten 30

74.512

1,3

81.354

1,4

91,6

1.051.274

18,6

1.037.883

18,4

101,3

Balans van 32 levensmiddelenbedrijven Balans per

31.12.2012

31.12.2011

Index

€

€

2011=100


123.521

132.028

93,6

Inventaris

148.642

132.003

112,6

22.530

20.483

110,0

Vervoermiddelen

294.693

284.514

103,6


141.072


232.375

135.558

104,1

232.375 373.447

100,0 367.933

101,5


201.496

190.540


168.848

176.282

95,8

Liquide middelen

191.115

180.391

105,9

Totaal Activa

105,7

561.459

547.213

102,6

1.229.599

1.199.660

102,5


291.629

Te betalen posten

365.549

268.800

108,5

333.618

109,6

Totaal passiva

657.178

602.418

109,1


572.421

597.242

95,8


31

Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 75.000 tot € 150.000 per week Kengetallen van 32 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

Index

€

€

2011=100

294.457

290.826

101,2

1. Arbeidsprestaties Netto-omzet per FTE

10,73

11,22

95,6


Netto-omzet per € personeelskosten

174

172

101,2


187

184

101,6

55.922

54.463

102,7

2,04

2,10

97,1

Brutowinst per FTE Brutowinst per € personeelskosten Brutowinst per gewerkt uur

33

32

103,1

49,07

47,61

103,1

27.441

25.930

105,8

16,22

15,32

105,9


6.491

6.478

100,2


6.957

6.937

100,3

133

129

103,1

Personeelskosten in % van de brutowinst Personeelskosten per FTE Gemiddelde kostprijs uurloon 2. Vloerprestaties

Huur per m2 BVO per jaar Energie per m BVO per jaar 2

Gemiddelde voorraad per m2 VVO

39

37

105,4

225

219

102,7

3. Financieel Liquiditeit current ratio

0,85

0,91

93,4


0,55

0,59

93,2

21,23

19,65

108,0

Krediettermijn crediteuren in dagen 4. Overige kengetallen

14,70

14,95

98,3


Gemiddelde besteding per klant

24

24

100,0


15

15

100,0


74

74

100,0

Aantal gewerkte uren per openingsuur Aantal m2 VVO per FTE Consumentenomzet per openingsuur

32

8

9

88,9

45

45

100,0

1.575

1.570

100,3

Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 75.000 tot € 150.000 per week Basisgegevens van 32 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

Index

€

€

2011=100

Consumentenomzet

6.059.655

6.042.463

100,3

Netto-omzet

5.653.581

5.642.024

100,2

Inkoopwaarde

4.677.481

4.662.904

100,3

Brutowinst

1.073.696

1.056.590

101,6

526.872

503.033

104,7

61.072

59.018

103,5

148.967

145.552

102,3

Personeelskosten ex. managementfee Managementfee Huur pand Energiekosten

43.829

42.056

104,2

Vlottende activa

561.459

547.213

102,6


657.178

602.418

109,1

Eindvoorraad

201.496

190.540

105,7


19,2

19,4

99,0


32.486

32.825

99,0

2

1.119

1.125

99,5

VVO m2

871

871

100,0

7.925

7.775

101,9

BVO m


74

74

100,0

291.629

268.800

108,5

5.013.446

4.993.851

100,4

116.532

116.201

100,3

431

360

119,9

52

52

98,1


33

2.5 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 150.000 tot € 225.000 Explotatieoverzicht van 26 levensmiddelenbedrijven 2011

Index

€

2012 %

€

%

2011=100

9.573.803

107,2

9.648.267

107,2

99,2

644.503

7,2

645.242

7,2

99,9

Netto-omzet

8.929.300

100,0

9.003.025

100,0

99,2

Inkoopwaarde

7.343.385

82,2

7.410.342

82,3

99,1

1.585.915

17,8

1.592.683

17,7

99,6


Overige opbrengsten

127.140

1,4

113.151

1,3

112,4

Bruto winst

1.713.055

19,2

1.705.834

19,0

100,4

Bedrijfskosten

1.585.870

17,8

1.526.879

17,0

103,9

127.185

1,4

178.955

2,0

71,1

919.504

10,3

867.168

9,6

106,0

26.427

0,3

25.864

0,3

102,2

945.931

10,6

893.032

9,9

105,9


199.381

2,2

196.255

2,2

101,6


43.548

0,5

38.427

0,4

113,3

Energiekosten

55.999

0,6

54.211

0,6

103,3

Verzekeringen

9.311

0,1

8.538

0,1

109,1

17.049

0,2

12.663

0,1

134,6

325.288

3,6

310.094

3,4

104,9


56.811

0,6

67.110

0,7

84,7


26.308

0,3

26.776

0,3

98,3

Totaal

83.119

0,9

93.886

1,0

88,5


8.348

0,1

8.486

0,1

98,4

Telefoon en porti

5.368

0,1

5.762

0,1

93,2


4.198

0,0

4.646

0,1

90,4


14.394

0,2

11.043

0,1

130,3


20.381

0,2

24.114

0,3

84,5


33.306

0,4

34.299

0,4

97,1

Diversen

13.993

0,2

18.356

0,2

76,2

Totaal

99.988

1,2

106.706

1,3

93,7

Afschrijvingen bedrijfsmiddelen

87.172

1,0

81.852

0,9

106,5

Gecalculeerde rente

44.372

0,5

41.309

0,5

107,4

Overige huisvestingskosten Totaal Verkoopkosten

Algemene kosten

Afschrijving en rente

Totaal Totale bedrijfskosten 34

131.544

1,5

123.161

1,4

106,8

1.585.870

17,8

1.526.879

17,0

103,9

Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 150.000 tot € 225.000 Balans van 26 levensmiddelenbedrijven Balans per

31.12.2012

31.12.2011

Index

€

€

2011=100


279.043

212.452

131,3

Inventaris

251.688

199.306

126,3

19.222

18.837

102,0

Vervoermiddelen

549.953

430.595

127,7


186.870

188.599

99,1


313.857

291.405

107,7

500.727

480.004

104,3


248.282

238.189

104,2


263.304

199.033

132,3

Liquide middelen

295.534

407.243

72,6

Totaal Activa

807.120

844.465

95,6

1.857.800

1.755.064

105,9


468.660

429.503

109,1

Te betalen posten

279.830

292.840

95,6

Totaal passiva


748.490

722.343

103,6

1.109.310

1.032.721

107,4


35

Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 150.000 tot € 225.000 Kengetallen van 26 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

Index

€

€

2011=100

273.905

277.871

98,6

10,53

11,15

94,4

162

164

98,8 98,9

1. Arbeidsprestaties Netto-omzet per FTE Netto-omzet per € personeelskosten Netto-omzet per gewerkt uur Bruto-omzet per gewerkt uur Brutowinst per FTE Brutowinst per € personeelskosten Brutowinst per gewerkt uur

174

176

52.548

52.649

99,8

2,02

2,11

95,7

31

31

100,0

49,51

47,35

104,6

26.019

24.927

104,4

15,38

14,73

104,4


8.947

9.021

99,2


9.593

9.668

99,2

149

147

101,4

42

41

102,4

244

239

102,1

Liquiditeit current ratio

1,08

1,17

92,3


0,75

0,84

89,3

21,73

19,74

110,1

17,20

16,81

102,3

30

31

96,8

Personeelskosten in % van de brutowinst Personeelskosten per FTE Gemiddelde kostprijs uurloon 2. Vloerprestaties

Huur per m BVO per jaar 2

Energie per m2 BVO per jaar Gemiddelde voorraad per m2 VVO 3. Financieel

Krediettermijn crediteuren in dagen 4. Overige kengetallen Gemiddelde besteding per klant Omloopsnelheid van de gemiddelde voorraad Opslagduur van de voorraad in dagen

12

12

100,0


76

76

100,0


14

14

100,0

Aantal m2 VVO per FTE

31

31

100,0

2.423

2.441

99,3


36

Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 150.000 tot € 225.000 Basisgegevens van 26 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

2011

€

€

2011=100

Consumentenomzet

9.573.803

9.648.267

99,2

Netto-omzet

8.929.300

9.003.025

99,2

Inkoopwaarde

7.343.385

7.410.342

99,1

Brutowinst

1.713.055

1.705.834

100,4

848.204

807.645

105,0

97.727

85.387

114,5

199.381

196.255

101,6

Personeelskosten ex. managementfee Managementfee Huur pand Energiekosten

55.999

54.211

103,3

Vlottende activa

807.120

844.465

95,6


748.490

722.343

103,6

Eindvoorraad

248.282

238.189

104,2


32,6

32,4

100,6


55.159

54.821

100,6

2

1.338

1.338

100,0

VVO m2

998

998

100,0

10.707

11.039

97,0

BVO m


76

76

100,0

468.660

429.503

109,1

7.873.419

7.941.437

99,1

184.112

185.544

99,2

2.446

3.441

71,1

52

52

100,0


37

2.6 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van meer dan € 225.000 Explotatieoverzicht van 32 levensmiddelenbedrijven 2011

Index

€

2012 %

€

%

2011=100

15.737.001

107,4

15.136.168

107,3

104,0

1.087.473

7,4

1.032.447

7,3

105,3

Netto-omzet

14.649.528

100,0

14.103.721

100,0

103,9

Inkoopwaarde

11.854.225

80,9

11.469.238

81,3

103,4

2.795.303

19,1

2.634.483

18,7

106,1

143.737

1,0

133.506

0,9

107,7

Bruto winst

2.939.040

20,1

2.767.989

19,6

106,2

Bedrijfskosten

2.515.167

17,2

2.363.241

16,8

106,4

423.873

2,9

404.748

2,8

104,7

1.480.259

10,1

1.358.013

9,6

109,0

55.897

0,4

48.399

0,3

115,5

1.536.156

10,5

1.406.412

9,9

109,2


Overige opbrengsten


333.047

2,3

318.960

2,3

104,4


61.346

0,4

63.630

0,5

96,4

Energiekosten

72.129

0,5

65.933

0,5

109,4

Verzekeringen

13.065

0,1

16.154

0,1

80,9


32.832

0,2

17.142

0,1

191,5

512.419

3,5

481.819

3,5

106,4


95.913

0,7

94.964

0,7

101,0


42.929

0,3

41.045

0,3

104,6

138.842

1,0

136.009

1,0

102,1


9.962

0,1

11.282

0,1

88,3

Telefoon en porti

5.755

0,0

6.063

0,0

94,9


Totaal Algemene kosten


6.660

0,0

5.593

0,0

119,1


19.012

0,1

18.460

0,1

103,0


23.830

0,1

32.365

0,2

73,6


37.983

0,3

43.286

0,4

87,7

Diversen Totaal

22.735

0,1

34.274

0,2

66,3

125.937

0,7

151.323

1,0

83,2

142.513

1,0

135.804

1,0

104,9

59.300

0,5

51.874

0,4

114,3

201.813

1,5

187.678

1,4

107,5

2.515.167

17,2

2.363.241

16,8

106,4

Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen Gecalculeerde rente Totaal Totale bedrijfskosten 38

Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van meer dan € 225.000 Balans van 32 levensmiddelenbedrijven Balans per

31.12.2012

31.12.2011

Index

€

€

2011=100


361.569

371.033

97,4

Inventaris

352.511

372.539

94,6

Vervoermiddelen

26.332

31.378 740.412

83,9 774.950

95,5


275.919


243.842

269.867

102,2

208.557 519.760

116,9 478.424

108,6


346.402

327.857

105,7


358.350

332.535

107,8

Liquide middelen

679.175

Totaal Activa

572.716

118,6

1.383.928

1.233.108

112,2

2.644.100

2.486.482

106,3


798.279

782.769

102,0

Te betalen posten

363.313

406.851

89,3

Totaal passiva

1.161.593

1.189.620

97,6


1.482.507

1.296.862

114,3


39

Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van meer dan € 225.000 Kengetallen van 32 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

Index

€

€

2011=100

311.096

296.671

104,9

1. Arbeidsprestaties Netto-omzet per FTE

10,70

11,29

94,8


Netto-omzet per € personeelskosten

184

175

105,1


198

188

105,3

62.413

58.224

107,2

2,15

2,22

96,8

Brutowinst per FTE Brutowinst per € personeelskosten Brutowinst per gewerkt uur

37

34

108,8

46,57

45,14

103,2

29.065

26.284

110,6

17,18

15,53

110,6


10.654

10.257

103,9

Bruto omzet per m VVO per jaar

11.445

11.008

104,0

188

180

104,4

Personeelskosten in % van de brutowinst Personeelskosten per FTE Gemiddelde kostprijs uurloon 2. Vloerprestaties 2

Huur per m2 BVO per jaar Energie per m BVO per jaar 2

Gemiddelde voorraad per m2 VVO

41

37

110,8

245

238

102,8

1,19

1,04

114,4

3. Financieel Liquiditeit current ratio Liquiditeit quick ratio Krediettermijn crediteuren in dagen

0,89

0,76

117,1

22,88

23,21

98,6

4. Overige kengetallen 18,25

17,78

102,6


Gemiddelde besteding per klant

35

35

100,0


10

10

100,0


82

81

101,2


19

19

100,0

Aantal m2 VVO per FTE Consumentenomzet per openingsuur

40

29

29

100,0

3.691

3.594

102,7

Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van meer dan € 225.000 Basisgegevens van 32 levensmiddelenbedrijven 2012

2011

Index

€

€

2011=100

Consumentenomzet

15.737.001

15.136.168

104,0

Netto-omzet

14.649.528

14.103.721

103,9

Inkoopwaarde

11.854.225

11.469.238

103,4

Brutowinst

2.939.040

2.767.989

106,2


1.368.670

1.249.541

109,5

Managemeentfee

167.486

156.871

106,8

Huur pand

333.047

318.960

104,4

Energiekosten

72.129

65.933

109,4

Vlottende activa

1.383.927

1.233.108

112,2


1.161.592

1.189.620

97,6

346.402

327.857

105,7

Eindvoorraad Gemiddeld aantal FTE

47,1

47,5

99,1


79.676

80.438

99,1

2

1.776

1.776

100,0

VVO m2

1.375

1.375

100,0

16.585

16.375

101,3

BVO m


82

81

101,2

798.279

782.769

102,0

12.734.195

12.308.831

103,5

302.635

291.080

104,0

8.151

7.784

104,7

52

52

100,0


41

3. Wat verwachten de deelnemende bedrijven? Ieder jaar vragen wij de ondernemers naar hun verwachtingen. Ondernemers zijn doorgaans positief ingestelde mensen. Hun verwachtingen zijn dan ook meestal positiever dan de latere werkelijkheid. Als kenners van hun branche hebben de ondernemers wel meestal een goede visie op wat er in hun marktgebied gebeurt en wat dat voor hun bedrijf betekent. Het betreft de verwachtingen van de ondernemers, van juli 2013. De vermelde gemiddelde verwachting van vorig jaar betreft de peiling van juli 2012. Nettowinst Het betreft groep ondernemers in de omzetcategorie met meer dan € 225.000 consumentenomzet per week heeft de meest positieve verwachting van de nettowinst; 49,9% verwacht een toename en slechts 18,8% een afname. Bij de groep ondernemers in de omzetcategorie vanaf € 75.000 tot € 150.000 consumentenomzet per week verwacht de helft een winstdaling. Verwachting van de ontwikkeling van de nettowinst: Consumentenomzet x € 1.000

Afname

Gelijk

Toename

%

%

%

< 75

21,1

42,1

36,8

75 - 150

50,0

22,2

27,8

150 - 225

18,5

51,9

29,6

> 225

18,8

31,3

49,9

Gemiddelde

26,2

38,8

35,0

Gemiddeld vorig jaar

31,1

28,4

40,5

Per saldo verwachten onze ondernemers een nettowinststijging van 3,6%. Dat zou betekenen dat het gemiddelde winstniveau zou toenemen van € 149.169 in 2012 naar € 154.539 in 2013. De ondernemers zijn iets minder positief dan vorig jaar. Loonkosten In de omzetcategorie met minder dan € 75.000 consumentenomzet per week gaat een groot deel van de ondernemers uit van gelijkblijvende loonkosten, terwijl in alle andere categorieën de meeste ondernemers een toename verwachten. Slechts 17,5% verwacht gemiddeld een daling van de loonkosten. Verwachtingen van de ontwikkeling van de loonkosten naar omzetklasse: Consumentenomzet x € 1.000

Afname

Gelijk

Toename

%

%

%

< 75

31,6

42,1

26,3

75 - 150

11,1

33,3

55,6

150 - 225

14,8

29,6

55,6

> 225

12,5

25,0

62,5

Gemiddelde

17,5

32,5

50,0


12,2

37,8

50,0

De deelnemende ondernemers verwachten een gemiddelde loonkostenstijging van 2,5%. Dat is minder dan de verwachting van 3,3% van vorig jaar, welke ruim is overtroffen in 2012.

42

Consumentenomzet Gemiddeld verwacht 45,0% van de deelnemers een omzetstijging en 26,2% een omzetdaling. De twee hoogste categorieën hebben veruit de meest positieve omzetverwachting Verwachting van de ontwikkeling van de consumentenomzet: Consumentenomzet x € 1.000

Afname

Gelijk

Toename

%

%

%

< 75

36,8

26,4

36,8

75 - 150

27,8

33,3

38,9

150 - 225

33,3

22,2

44,5

0,0

37,5

62,5

Gemiddelde

26,2

28,8

45,0


24,3

20,3

55,4

> 225

Volgens alle ingevulde verwachtingen zal de omzet in 2013 ten opzichte van 2012 met 3,5% stijgen. In 2012 is een omzetgroei gerealiseerd van 1,7%. In 2012 werd een omzetstijging van 4% verwacht. Alhoewel de ondernemers al duidelijk voorzichtiger gestemd zijn dan vorig jaar wordt wel duidelijk een beter jaar verwacht dan 2012. Brutomarge Met betrekking tot de verwachtingen omtrent de brutomarge zijn de ondernemers in de omzetcategorie met minder dan € 75.000 consumentenomzet per week en de ondernemers in de omzetcategorie vanaf € 150.000 tot € 225.000 consumentenomzet per week het meest positief. Ruim de helft verwacht een toename van de brutomarge in 2013. Gemiddeld genomen zijn de verwachtingen iets gematigder, 44,2% verwacht een toename en gemiddeld 20,4% van de ondernemers verwacht een afname. Verwachting van de ontwikkeling van de brutomarge: Consumentenomzet x € 1.000 < 75

Afname

Gelijk

Toename

%

%

%

5,6

44,4

50,0

75 - 150

33,3

38,9

27,8

150 - 225

11,1

29,6

59,3

> 225

37,4

31,3

31,3

Gemiddelde

20,4

35,4

44,2

Gemiddelde vorig jaar

36,6

33,8

29,6

Productassortiment Het assortiment is een van de belangrijkste mogelijkheden tot het creëren van onderscheidend vermogen. Consumenten waarderen een uitgebreid assortiment, waardoor veranderingen constant noodzakelijk zijn. Het assortiment wordt voornamelijk uitgebreid met biologische-, duurzame-, verse, en kant-en-klaar producten. Ook artikelen met een gezondheidsclaim en diepvriesproducten scoren hoog. Daarnaast worden de kruidenierswaren jaarlijks verder uitgebreid en aangepast op de behoeften van de klanten. In de categorie overig werd voornamelijk gekozen voor streekproducten. Dit zijn vaak biologische en duurzame producten die bovendien extra aanspreken omdat ze uit de eigen regio komen. Daarnaast werden ook de glutenvrije producten een aantal keer genoemd in deze categorie.


43

Hieronder is aangegeven hoeveel procent van de ondernemers voornemens is het assortiment van een bepaalde omzetgroep uit te breiden. Omzetgroep

< 75k %

%

%

%

%

Kant-en-klaar

57,9

47,1

46,2

40,0

48,1

Allochtoon

10,5

5,9

3,8

13,3

7,8

Biologisch

63,2

52,9

50,0

40,0

51,9

Duurzaam

36,8

35,3

46,2

46,7

41,6

Vers

63,2

58,8

61,5

53,3

59,7

Diepvries

31,6

35,3

42,3

13,3

32,5

Non food

15,8

17,6

26,9

0,0

16,9

Slijterij

75 - 150k

150 - 225k

> 225

Gemiddeld

0,0

11,8

30,8

6,7

14,3

Drogisterij

36,8

23,5

42,3

0,0

28,6

Cosmetica

0,0

17,6

19,2

6,7

11,7

Opname stomerij

5,3

11,8

15,4

0,0

9,1

Artikelen met een gezondheidsclaim

36,8

41,2

19,2

26,7

29,9

Kruidenierswaren

21,1

41,2

26,9

33,3

29,9

Overig

10,5

23,5

23,1

6,7

16,9

Investeringen De investeringsbereidheid bij de deelnemende supermarktondernemers ligt voor 2013 op 62,0%. In 2014 is dit een stuk lager en daalt het percentage naar 33,8%. Over meerdere jaren bezien is de investeringsbereidheid bij alle omzetcategorieën hoog. Investeren in 2013 en volgende jaren: Consumentenomzet

Ja

Ja

Ja

2013

2014

t/m 2017

%

%

%

< 75

63,2

21,1

57,9

75 - 150

64,7

35,3

41,2

150 - 225

55,6

46,2

42,3

> 225

68,8

26,7

46,7

Gemiddelde

62,0

33,8

46,8

43,2

58,1 (2014 tm 2016)

x € 1.000


2012

68,9

De ondernemers verwachten in 2013 gemiddeld zo’n € 542.000 te investeren. Voor het volgend jaar is dat gemiddeld € 669.000 en voor de jaren 2015 tot en met 2017 verwacht men in deze periode gemiddeld € 538.000 te investeren. De ingevulde percentages voor 2013 zijn een stuk hoger dan vorig jaar verwacht. Het lijkt erop dat voor 2012 voorgenomen investeringen zijn uitgesteld tot 2013 en/of dat sommige ondernemers alsnog besloten hebben om dit jaar te investeren.

44

Zelfscanning Van alle ondervraagde ondernemers maakt gemiddeld 28,6% gebruik van zelfscanning. Dat is meer dan het dubbele dan in 2012. Indien zelfscanning aanwezig is, wordt dit gemiddeld bij de helft van het aantal kassa’s gebruikt. In de laagste omzetcategorieën zijn er weinig ondernemers die gebruik maken van zelfscanning, in de twee grootste categorieën is deze faciliteit in bijna de helft van alle supermarkten aanwezig. Het lijkt er ook op dat het aantal zelfscankassa’s in totaliteit leidt tot een beperking van het aantal kassa’s.

Consumentenomzet x € 1.000 < 75

Ja

Nee

Aantal Kassa’s

Kassa’s Zelfscan

%

%

10,5

89,5

3

1

75 - 150

5,9

94,1

4

2

150 - 225

50,0

50,0

6

4

> 225

40,0

60,0

9

4

Gemiddelde

28,6

71,4

5

3


13,7

86,3

6

3

Ruim 23% van de ondernemers waarbij zelfscanning momenteel nog niet mogelijk is overweegt om dit in de toekomst wel te gaan doen. Online bestellen Ruim 30% (vorig jaar bijna een kwart) van de ondernemers biedt klanten de mogelijkheid om online de boodschappen te bestellen en deze vervolgens te laten bezorgen of af te halen. Van de ondernemers die momenteel nog geen gebruik maken hiervan is 69,1% wel voornemens om dit in de toekomst in te voeren.

Consumentenomzet

Ja

Nee

Van plan in toekomst

x € 1.000

%

%

%

< 75

21,1

78,9

78,6

75 - 150

38,9

61,1

50,0

150 - 225

37,0

63,0

88,2

> 225

25,0

75,0

50,0

Gemiddelde

31,2

68,8

69,1


24,7

75,3

66,7

Van de totale omzet van alle ondervraagde ondernemers wordt slechts 0,42% online behaald. Van de groep die aangeeft dat zij de mogelijkheid bieden om producten online te kopen/bestellen is de online omzet 2,2% van de totale omzet. De deelnemende ondernemers verwachten dat de online omzet in 2016 stijgt naar 5,0% van de totale omzet.


45

Afhaalpunt Slechts een beperkt aantal van de ondernemers beschikt over een afhaalpunt in de winkel voor (online) bestelde boodschappen. Alleen bij de groep met een omzet hoger dan € 225.000 biedt meer dan de helft van de winkels deze service. Van de ondernemers die niet over een afhaalpunt beschikken overweegt het overgrote deel om dit alsnog in te voeren. Dit is met name in de hogere omzet categorieën het geval. Consumentenomzet

Ja

x € 1.000

Nee Van plan in toekomst

%

%

%

< 75

10,5

89,5

47,1

75 - 150

11,1

88,9

40,0

150 - 225

7,7

92,3

81,0

> 225

56,2

43,8

75,0

Gemiddelde

12,7

87,3

58,5

Bij 53,9% van de winkels met een afhaalpunt wordt dit afhaalpunt naast de eigen online verkopen ook gebruikt voor het afhalen van andere pakketten (zoals bijvoorbeeld BOL.com, TNT afhaalpunt etc.). Verwachtingen ondernemerschap Van de deelnemende ondernemers heeft 90,0% de overtuiging dat ze over vijf jaar nog supermarkt-ondernemer zijn. Nagenoeg alle ondervraagde ondernemers gaan er van uit dat hun supermarkt over vijf jaar nog bestaat. Verwacht u over vijf jaar nog supermarktondernemer te zijn? Consumentenomzet x € 1.000 < 75

Ja

Nee

%

%

89,5

10,5

75 - 150

88,9

11,1

150 - 225

88,9

11,1

> 225

93,8

6,2

Gemiddelde

90,0

10,0


93,1

6,9

Verwacht u dat uw supermarkt over 5 jaar nog bestaat? Consumentenomzet

Ja

Nee

x € 1.000

%

%

< 75 75 - 150 150 - 225

94,7

5,3

100,0

0,0

96,3

3,7

100,0

0,0

Gemiddelde

97,5

2,5


100

0

> 225

46

15% van de ondernemers verwacht in de komende 5 jaar de supermarkt te verplaatsen. Voor supermarktondernemers in de omzetcategorie vanaf € 75.000 tot € 150.000 consumentenomzet per week zijn de percentages het hoogst. In de omzetcategorie met meer dan € 225.000 consumentenomzet per week worden geen relocaties verwacht in de komende vijf jaar. Verwacht u dat uw supermarkt over 5 jaar nog op dezelfde plek is gevestigd? Consumentenomzet x € 1.000

Ja

Nee

%

%

< 75

94,7

5,3

75 - 150

77,8

22,2

150 - 225

74,1

25,9

> 225

100,0

0,0

Gemiddelde

85,0

15,0


83,6

16,4


47

4. Enkele kerncijfers sinds 1990 In de navolgende tabel is in één oogopslag de ontwikkeling weergegeven van: • het aantal zelfstandige supermarkten • omzetontwikkeling • brutowinst • personeelskosten • nettowinst Uit de onderstaande tabel blijkt duidelijk dat de brutomarge na een stijging van 1990 tot en met 2002 alweer 10 jaar onder druk staat. De loonkosten stijgen nagenoeg elk jaar. De winstgevendheid van de zelfstandige supermarkten is de laatste 10 jaar sterk afhankelijk van het beheersen van de overige kosten.

Jaar*

Aantal zelfstandige supermarkten

Omzetstijging per week t.o.v. vorig jaar in %

Brutomarge in %

Totale kosten in %

Personeelskosten in %

Overige kosten in %

Nettowinst in %

1990

6.173

5,8

17,7

14,1

6,2

7,9

3,6

1991

6.000

6,0

17,8

14,7

6,7

8,0

3,1

1992

5.793

5,7

18,4

15,3

7,5

7,8

3,1

1993

5.130

0,8

19,1

16,5

7,9

8,6

2,6

1994

5.069

2,5

18,6

16,3

7,7

8,6

2,3

1995

4.959

2,5

18,6

16,2

7,8

8,4

2,4

1996

4.194

2,3

19,2

16,8

7,7

9,1

2,4

1997

4.141

5,2

19,3

16,4

8,2

8,2

2,9

1998

3.905

7,3

19,3

16,7

8,5

8,2

2,6

1999

3.722

7,4

20,1

17,5

8,5

9,1

2,6

2000

3.332

8,1

20,2

19,3

9,3

10,0

0,9

2001

3.157

7,5

20,5

19,3

9,2

10,1

1,2

2002

2.823

7,4

21,7

19,9

9,3

10,5

1,9

2003

2.590

3,1

21,3

19,7

9,5

10,2

1,6

2004

2.522

-0,1

20,3

18,8

9,5

9,3

1,5

2005

2.594

2,7

20,2

18,6

9,3

9,3

1,6

2006

2.489

5,9

20,2

17,7

9,3

8,4

2,5

2007

2.427

7,8

20,7

17,8

9,6

8,2

2,9

2008

2.092

8,1

20,0

17,7

9,7

8,0

2,3

2009

2.024

3,1

19,5

17,5

9,7

7,8

2,0

2010

1.994

3,5

19,3

17,4

10,0

7,4

1,9

2011

1.951

3,7

19,3

17,3

10,0

7,3

2,0

2012

1.915

1,7

19,6

17,8

10,6

7,2

1,8

* op basis van 52 weken

48

De ontwikkeling van de procentuele personeelskosten, overige kosten en nettowinst (tezamen gelijk aan de brutowinst) kan als volgt weergegeven worden: 25.0 22.5 20.0 17.5 15.0 12.5 10.0 7.5 5.0 2.5

Nettowinst in %

Overige kosten in %

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

1993

1992

1991

1990

0.0

Personeelskosten in %


49

Wat daarnaast opvalt in de vorenstaande tabel is de afname van het aantal zelfstandige supermarkten. Daartegenover staat dat de resterende zelfstandige supermarkten jaarlijks (met uitzondering van 2004) een omzetstijging realiseren. Hieronder wordt grafisch de ontwikkeling van de omzet, personeelskosten, overige kosten en nettowinst van de gehele markt van zelfstandige supermarkten weergegeven ten opzichte van de ontwikkeling per gemiddelde vestiging.

1500

1500

1250

1250

1000

1000

750

750

500

500

250

250

0

0

Per vestiging

Overige kosten

50

Netto-winst 1500

1250

1250

1000

1000

750

750

500

500

250

250

0

0

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

1500

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Markt

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Personeelskosten

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Index 1990 = 100

Omzetontwikkeling

5. Toelichting en bronvermelding Netto-omzet Dit is de consumentenomzet verminderd met omzetbelasting en koopzegelkorting. Opbrengsten uit nevenactiviteiten, bijvoorbeeld opbrengst postagentschap en dergelijke, blijven buiten beschouwing. Brutowinst De brutowinst wordt berekend door de nettoomzet te verminderen met de inkoopwaarde van de goederen waartoe ook gerekend worden de kosten die inkoopverenigingen in rekening brengen zoals franchisefee, opslag en distributiekosten. Ook bonussen, commerciële bijdragen en exploitatiebijdragen worden tot de brutowinst gerekend. Bijdragen die te maken hebben met leveringsrecht zijn hierin niet meegenomen. Kostprijs loon Onder deze post vallen lonen, salarissen, vakantiegeld, gratificaties, sociale lasten, pensioenpremies en personeelsverzekeringen. Ontvangen ziekengelden en dergelijke alsook subsidies op loonkosten zijn in mindering gebracht.

Huur pand Hier zijn slechts waarnemingen verwerkt waar sprake is van een echte huursituatie. Verzekeringen Hieronder zijn de kosten voor verzekering van inventaris, machines, voorraden en aansprakelijkheid gerangschikt. Overige huisvestigingskosten Deze post omvat de onroerendzaakbelasting en dergelijke alsook kleine reparaties, onderhoud van het bedrijfsgedeelte en het ledigen van de vuilcontainer. Reclame en huisvestigingskosten Zowel folders als advertentiekosten zijn hier verantwoord, evenals de kosten van winkelverzorging, winkelweekacties en dergelijke. Kosten vervoermiddelen Deze post omvat brandstofgebruik, verzekeringen, onderhoud, reparatie, wegenbelasting en leasekosten, dit alles eventueel na aftrek van de aan privé toe te rekenen kosten.

In de categorie met een gemiddelde weekomzet tot en met € 75.000 is in de analyse geen rekening gehouden met ondernemersbeloning en is een eventueel betaalde managementvergoeding (in geval van een besloten vennootschap) niet meegenomen. In alle andere categorieën vallen de managementvergoedingen onder de post lonen en is voor eenmanszaken en vennootschappen onder firma uitgegaan van een ondernemersbeloning conform fictief loon. In de samenvatting van alle waarnemingen is voor alle niet-rechtspersonen uitgegaan van een fictieve ondernemersbeloning per FTE van € 40.000.

Onderhoud en huur inventaris Hieronder valt de huur van inventaris, machines en computers, en alle daarmee samenhangende onderhoudskosten en automatiseringskosten.

Overige personeelskosten Hier zijn geboekt: opleidingskosten, reiskosten, kosten bedrijfskleding, consumpties, geschenken, kantinekosten en dergelijke. Personeelskosten die betrekking hebben op nevenactiviteiten bleven buiten beschouwing.

Toelichting op de balansposten Onroerende zaken en goodwill zijn buiten beschouwing gelaten.

Afschrijving bedrijfsmiddelen Deze post omvat de afschrijving op machines, inventaris en vervoermiddelen. Gecalculeerde rente Over het eigen en lang vreemd vermogen is zowel in 2012 als in 2011 4% rente gecalculeerd.

Bouwvoorzieningen Deze post betreft verbouwingen in gehuurde panden.


51

Vorderingen op lange termijn Waarborgsommen die gestort werden in verband met huur en dergelijke, alsook deelname in en spaarrekeningen bij inkoopverenigingen zijn op deze rekening geboekt. Vorderingen op korte termijn Deze post omvat debiteurenvorderingen, te vorderen bonuskortingen, vooruitbetaalde posten en direct opeisbare vorderingen. Liquide middelen Betreft kasgeld, gelden onderweg en tegoeden bij banken. Te betalen posten Vooruit ontvangen baten, te betalen posten, rekeningcourant schulden aan bestuurders en overige binnen een jaar te betalen posten zijn hier verantwoord. Eigen en lang vreemd vermogen Dit vermogen is berekend door de som van de activa te verminderen met de kortlopende schulden. Aantal werkzame personen Het aantal werkzame personen is berekend door het aantal niet-betaalde en het aantal betaalde krachten, beide herleid op krachten met een volledige werktijd, op te tellen.

52

Gemiddelde kostprijs uurloon Dit is het totaal van de personeelskosten gedeeld door het aantal gewerkte uren (exclusief ondernemer). Aantal m2 verkoopvloeroppervlakte (VVO) Dit betreft de voor het publiek toegankelijke ruimte. Afrondingsverschillen In verband met afronding op gehele getallen of op 1 of 2 decimalen kunnen in de verticale tellingen kleine afrondingsverschillen voorkomen. Bronvermelding Bij de totstandkoming van deze editie van de Bedrijfsvergelijking Levensmiddelendetailhandel baseerden wij ons op interne gegevens van Deloitte alsmede op de volgende externe bronnen: • CBS • Marktonderzoeksbureau GfK • Levensmiddelenkrant Supermarktgids • Nielsen • Reed Business Information

6. Deloitte en de levensmiddelendetailhandel Deloitte heeft een leidende positie in de financieel-zakelijke dienstverlening in de levensmiddelenbranche. Een belangrijk onderdeel daarvan vormt de detailhandel. Tal van commerciële organisaties en ondernemers in deze bedrijfstak maken gebruik van de uitgebreide kennis en ervaring van Deloitte. De kennis en ervaring van de branche worden gebundeld in de Branchegroep Retail. De branchegroep bestaat uit de disciplines accountancy, belastingadvies, consultancy en financieel advies. Door de branchegerichte werkwijze van onze organisatie zijn wij in staat hoogwaardige dienstverlening te leveren aan onze cliënten. De diensten aan detaillisten worden geleverd vanuit een aantal kantoren met gespecialiseerde staf. Deloitte is geassocieerd lid van de Nederlandse Franchise Vereniging en founder van Franchise University Nederland. Deloitte is eveneens lid van het Vakcentrum. Voor meer informatie over de dienstverlening van de Branchegroep Retail kunt u contact opnemen met een van de volgende gespecialiseerde kantoren:

Vestiging Deloitte Branchegroep Retail Postbus 1864 6201 BW Maastricht-Airport Voorzitter branchegroep Paul Op Heij RA 06 5585 3633 Secretariaat: Jolanda Gulpen Tel: 088 288 1663 Fax: 088 288 9902

Contactpersoon Hub Verhoef AA 06 5585 3639 Bas Smeets AA 06 1201 1579 Peter Lutgens AA 06 2127 2928 Annelien Huisman-Schaaf AA 06 1201 1603 Drs. Dennie Wijnants AA 06 1201 1732

Deloitte Branchegroep Retail Postbus 270 1800 AG Alkmaar

Petra Beliën RA 06-5585 3786

Deloitte Branchegroep Retail Postbus 30265 6803 AG Arnhem

Fons Tuerlings AA 06 5585 3472

Deloitte Branchegroep Retail Postbus7056 4330 GB Middelburg

Drs. Wilco Dingemanse 06-1201 1536

Deloitte Branchegroep Retail Postbus 2031 3000 CA Rotterdam

Sander Hulst AA 06 1100 2267

Deloitte Consumer Business Postbus 300 1180 AH Amstelveen

Drs. Erik Nanninga Industry Leader Consumer Business 06 5585 3772


53

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.nl/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms. Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries, Deloitte brings world-class capabilities and high-quality service to clients, delivering the insights they need to address their most complex business challenges. Deloitte has in the region of 200,000 professionals, all committed to becoming the standard of excellence. This communication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities (collectively, the “Deloitte Network”) is, by means of this publication, rendering professional advice or services. Before making any decision or taking any action that may affect your finances or your business, you should consult a qualified professional adviser. No entity in the Deloitte Network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this communication. © 2013 Deloitte The Netherlands

Deloitte Branchegroep Retail September Bedrijfsvergelijking 2013 Zelfstandige levensmiddelendetailhandel

Recommend Documents