Deloitte. Accountantsverslag 2013 Gemeente Sliedrecht

Deloitte.

Accountantsverslag 2013 Gemeente Sliedrecht

3 juni 2014

Daloitte Accountants 8.V. Wiihelminakade 1 3072 AP Rotterdam Postbus 2031 3000 CA Rotterdam Nedertand

VERTROUWELIJK Aan de leden van de gemeenteraad en het college van de gemeente Sliedrecht Postbus 16 3360 AA SLIEDRECHT

Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9830 www.deloitte.nl

Onderwerp

Datum

Accountantsverslag 2013 gemeente Sliedrecht

3juni 2014

Geachte leden van de gemeenteraad, Hierbij ontvangt u ons accountantsverslag over het boekjaar 2013. Daarin zijn onze belangrijkste controlebevindingen samengevat. Voorts treft u een analyse aan van de ontwikkelingen in uw vermogen en resultaat.

Het accountantsverslag is bestemd voor de gemeenteraad en het college. Het is zonder voorafgaande toestemming niet toegestaan om dit accountantsverslag te publiceren. Dit geldt ook voor de publicatie op uw website.

De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders van uw gemeente. In overeenstemming met uw opdracht hebben wij de jaarrekening 2013 gecontroleerd. Onze bevindingen hebben wij op 12 mel 2014 met de auditcommissie besproken.

RA

Op ate opdrachten verrtcht door Deloitte zijn de Algemene Voorwaarden Dienstvedening Deloitte Nederland, januari 2014 gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel orider riummer 24362837 van toepassing. Deloitte Accountants By. is ingeschreven in hat handeisregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdarn onder nummer 24362853.

Member of Deloitte Touch. Tohmatsu Limited

Inhoudsopgave

Accountantsverslag 2013

Gemeente Sliedrecht

Samenvatting aanpak en bevindingen Waardering resultaten en grondexploitatie Overige controlebevindingen Analyse vermogen en resultaat Overige onderwerpen Bijiagen Bijiage: Disclaimer en beperking in gebruik

5 11 15 26 29 31 32

Samenvatting aanpak en bevindingen

Accountantsverslag 2013 Gerneente Sliedrecht

Samenvatting aanpak en bevindingen Status van de controle

Een goedkeurende controleverkiaring hebben wij u afzonderlijk doen toekomen.

Reikwijdte van de controle

Met de opdrachtbevestiging van 4 november 2013 heeft u ons opdracht gegeven tot het controleren van de jaarrekening 2013. Dc reikwijdte van onze controle staat omschreven in de opdrachtbevestiging. Er is gedurende bet verloop van de controle op geen enkele wijze sprake geweest van een beperking in de reik wijdte van onze controle. Tijdens de uitvoering van de oorspronkelijke controleplanning hebben zich geen wijzigingen van materieel belang in de reikwijdte voorgedaan. Wij achten de reikwijdte van de externe controle over 2013 voldoende voor de doelstelling van deze controle.

Waardering en resultaten grondexploitatie

Grondexploitatie Dc waardering van de grondexploitaties is een significant risico in het kader van onze jaarrekeningcontrole 2013. De grondexploitatie is één van de processen die bet meest gevoelig is voor de economische ontwikkelingen. Bijvoorbeeld door stagnerende vraag en dalende prijzen kan het verwachte resultaat bij afsluiting van een project (fors) afnemen of zelfs omslaan in een verwacht verlies. Deze risico’s zijn door uw gemeente ook onderkend.

Zie voor een nadere uiteenzetting pagina 11

e kwartaal In het 4 2013 en in 2014 is door de gemeente gewerkt aan het actualiseren van alle grond exploitaties en de daarbij behorende informatievoorziening aan het management, het college en de raad. De borging van de kennis en documentatie over de plannen en de gestructureerde informatievoorziening verdienen nog nadere aandacht. Ook in het kader van het beheersinstrumentarium moeten flog stappen worden gezet, zoals een duidelijke rolverdeLing tussen de actoren. Wij adviseren, gezien de risico’s die inherent aan grondexploitaties en de huidige economische situatie zijn verbonden, in 2014 prioriteit te geven aan de verdere ontwikkeling van de informatievoorziening, de organisatie en het beheersinstrumentarium.

Mede op basis van de laatst geactualiseerde kostprijsberekeningen hebben wij de waardering van de in exploitatie genomen gronden gecontroleerd (boekwaarde ultimo 2013: € 0,6 miljoen).


DPS_20069/sI 6 -

Samenvatting aanpak en bevindingen Overall zijn wij van mening dat rekening houdend met de inherente onzekerheid van de grondexploitatie, zoals ook vermeld in de toelichting op de balans en de programmarekening de waardering in de jaar rekening 2013 toereikend is onderbouwd en in de gegeven omstandigheden en rekening houdend met de flu beschikbare gegevens juist is. De risico’s van deze plannen zijn relatief beperkt. Het plan Baanhoek-West wordt grotendeels voor risico en rekening van een projectontwikkelaar gerealiseerd. Bij het plan Stationspark II zijn de investeringen grotendeels gedaan en bestaan de risico’s uit het later verkopen van de kavels dan gepland en mogelijk tegen een lagere prijs. Het plan Kerkbuurt 16-18 heeft een beperkte financiële omvang en er is reeds een verkoopovereenkomst gesloten. —

—

De boekwaarde van de niet in exploitatie genomen gronden bedraagt € 2,3 miljoen. Bij deze plannen is het belangrijkste risico dat de ontwikkeling op schuift in de tijd, terwiji de plan- en rentekosten doorlopen. De mogelijkheden om vanaf 2014 nog kosten toe te voegen aan de boekwaarden van deze plannen is beperkt, hiervoor zijn in 2013 voorzieningen getroffen. Op het moment dat de marktwaarde is bereikt, moeten de kosten rechtstreeks uit de exploitatie worden gedekt. De boekwaarde van de overige gronden bedraagt € 1,8 miljoen. Dit zijn gronden waarover (nog) geen ontwikkelbesluit is genomen. Deze gronden zijn gewaardeerd tegen de geschatte waarde in de huidige bestemming. In het hoofdstuk ‘Waardering en resultaten grondexploitaties’ gaan wij nader in op de ontwikkeling van het geInvesteerd vermogen en de verwachte resultaten.


DPS_20069/sI 7 -

Samenvatting aanpak en bevindingen Overige controlebevindingen

I

In het hoofdstuk ‘Overige controlebevindingen’ gaan wij gedetailleerd in op onze bevindingen en aan bevelingen over de andere noemenswaardige zaken die wij tijdens onze jaarrekeningcontrole hebben geconstateerd: • • •

I

-‘

a

• •

Analyse vermogen en resultaat

Single information Single audit (SiSa). De bevindingen uit de rechtmatigheidscontrole. Verbonden partijen. Bevindingen IT-audit. De vordering op de gemeenschappelijke regeling Drechtsteden in verband met station Baanhoek-West. De voorziening onderhoud graven. De waardering van de voorziening onderhoud/egalisatie produkten in riolering. Wet Normering Bezoldiging Topfunctionarissen (WNT). Grondtransacties.

Het gerealiseerde resultaat over 2013 bedraagt € 2,9 miljoen positief. Over de bestemming van dit resultaat neemt u bij het vaststellen van de jaarrekening een besluit. In het resultaat ad € 2,9 miljoen zijn mutaties in de reserves begrepen: € 7,7 miljoen toevoegingen aan de reserves en € 11 miljoen onttrekkingen aan de reserves. Over deze mutaties in de reserves heeft u eerder besluiten genomen.



Per saiclo is uw eigen vermogen in 2013 met € 0,4 miljoen afgenomen van € 27,6 miljoen begin 2013 tot € 27,2 miljoen eind 2013. I

De algemene reserves als onderdeel van het eigen vermogen bedraagt € 6 miljoen. De algemene reserve dient in uw gemeente als buffer voor het opvangen van onvoorziene financiële tegenvallers. In de paragraaf weer standsvermogen in de jaarstukken is toegelicht dat deze buffer (weerstandscapaciteit) in totaal € 5-rniljoen bedraagt en dat op basis van de interne risico-inventarisatie een bedrag van € 4,3 miljoen nodig is om de ingeschatte financiele risico’s op te vangen. Gezien bet hoge risicoprofiel van het project MerwedeLingeLijn en de overige ontwikkelingen die op de gerneente af komen, zoals de decentralisaties en verdere bezuiniging van de rijksoverheid adviseren wij u de ontwikkeling van de risico’s en de ontwikkeling van de reserves die aangewezen zijn als dekking van de risico’s nauwlettend te volgen.


DPS_20069/sI 8 -

Samenvatting aanpak en bevindingen Goedkeurings

De materialiteit bij de planning en uitvoering van onze controle was € 709.000. Deze materialiteit sluit aan op het door de gemeenteraad vastgestelde controleprotocol. Op basis van uw controleprotocol zijn de goed keuringstoleranties als volgt:

toleranties

Fouten Onzekerheden

1 % van het totaal van de lasten (inclusief toevoegingen aan reserves)

€ 0,7 miljoen € 2,1 miljoen

0/

van het totaal van de lasten (inclusief toevoegingen aan reserves) 3

Naar aanleiding van onze controlewerkzaamheden hebben wij de volgende niet-gecorrigeerde fouten en onzekerheden in de jaarrekening 2013 geconstateerd: -

Onafhankelijkheid

Belangrijke knelpunten tijdens de controle

4

Een opdracht uit 2011 is ten onrechte niet Europees aanbesteed. De uitgaven 2013 bedragen circa € 104.000.

.

Wij zijn onathankelijk van de gemeente en voor zover wij weten heeft zich geen inbreuk voorgedaan op de van toepassing zijnde regels en het beleid ten aanzien van onafhankelijkheid.

•

Ons zijn geen relaties bekend tussen Deloitte Accountants B.V. en haar dochterondememingen of de member firms van Deloitte Touche Tohmatsu Limited en hun respectieve dochterondernemingen en de gemeente, die naar ons professionele oordeel mogelijk van invloed kunnen zijn op onze onafhankelijk heid.

Bij aanvang van de jaarrekeningcontrole in maart 2014 was de conceptjaarrekening 2013 gereed en was een jaarrekeningdossier beschikbaar. Dit is een belangrijke verbetering ten opzichte van vorig jaar. De kwaliteit van de oplevering kan verder worden vergroot door de kwaliteit van de basisinformatie, zoals aansluitende specificaties, toereikende analyses, toets op naleving BBV en de wijze van aanlevering van de informatie verder te verbeteren. Een ander verbeterpunt betreft de tekstuele toelichtingen op de balans.


Gemeente Sliedrecht

DPS_200691s1 9 -

Samenvatting aanpak en bevindingen Diverse teksten in de toelichting op de balans zijn naar aanleiding van onze controle aangepast. Dc nog te realiseren verbeteringen moeten worden geplaatst in het kader van de opbouw van de organisatie en de verbetering van de planning & control cyclus. De in 2013 en begin 2014 gezette stappen passen in bet groeiplan van 3 jaar om te komen tot een adequate interne beheersing.


DPS_20069/sI

-

10

Waardering resultaten en grondexploitatie


Gemeente Sliedrecht

Waardering en resultaten grondexploitaties __________

Grondexploitaties

De stagnatie op de vastgoedmarkt in Nederland beInvloedt de resultaten van de grondexploitaties bij gemeenten. In onze accountantsverslagen over de voorgaandejaren zijn wij uitgebreid ingegaan op de risico’s die de gemeente Sliedrecht loopt op de onderhanden werkpositie in de grondexploitaties. De twee voornaamste negatieve effecten op de grondexploitatie zijn uitstel van projecten en dalende vastgoedprijzen. Door de vertragingen lopen de rentekosten van gemeenten op. Het duurt immers langer voordat investeringen in grond tot inkomsten leiden. Vaak worden grondverkopen pas ‘hard’ als een projectontwikkelaar het merendeel (60-80%) van zijn woningen of kantoorruimtes heeft verkocht en die verkopen stagneren momenteel in veel gevallen. De geactualiseerde grondexploitatieberekeningen vormen een belangrijke schattingspost in uw jaarrekening. Voor het berekenen van het toekomstige resultaat op de projecten voert uw gemeente een berekening per project uit op basis van een aantal parameters (kosten- en opbrengstenstijgingen, programniering en fasering, rente). Wij hebben de uitgangspunten beoordeeld en zijn van mening dat deze, gegeven de omstandigheden, plausibel zijn. Uiteraard blijven schattingen met de nodige onzekerheden gepaard gaat. Daarbij speelt ook de planningshorizon (> 5 jaar) een belangrijke rol. Uw gerneente voLgt de ontwikkelingen op de voet, en past, waar nodig de schattingen aan de eventuele nieuwe realiteit aan. Totaaloverzicht Voor de gronden die ultimo 2013 in exploitatie zijn, kan het volgende totaalbeeld worden gegeven. Bouwgronden in exploitatie De actualisatie van de bouwgronden in exploitatie (BIE) heeft geleid tot de volgende resultaten: BIE (*€I.000) Stationspark II Baanhoek-West Kerkbuurt 16-18

Boekwaarde Investeringen 01-01-13 2013 323 853 496 200 36 9 855 381

Inkomsten Voorziening 2013 773 122

-

Resultaat fleming (403)

-

-

1.019

-

Rubricering wijziging

Boekwaarde 31-12-13 -

-

(403)

-

574 45 619

De gemeente Sliedrecht heeft voor de bouwgronden in exploitatie ultimo 2013 nog voor circa € 4,7 miljoen aan nog te realiseren opbrengsten en 3,3 miljoen aan nog te realiseren kosten. Hiervan is voor 3 miljoen reeds contracten afgesloten met project ontwikkelaars. Dit maakt u minder gevoelig voor de huidige marktontwikkelingen. Het nog te realiseren bedrag is het bedrag waar over u risico loopt. Met de te realiseren opbrengsten moeten de uitgaven immers worden terugverdiend en eventueel ingerekende winsten worden gerealiseerd. Bij het plan Stationspark II zijn de investeringen grotendeels gedaan en bestaat het risico uit het later verkopen van de laatste kavel dan gepland en mogelijk tegen een lagere prijs. Accountantsverslag 2013 Gemeente Sliedrecht

DPS_20069/sI- 12

Het plan Baanhoek-West wordt grotendeels voor risico en rekening van een projectontwikkelaar gerealiseerd. Het plan Kerkbuurt 16-18 heeft een beperkte financiële omvang en daarvan is reeds een verkoopovereenkomst gesloten. Zoals uit onderstaand tabel blijkt, wordt voor twee van de drie plannen een positief plansaldo verwacht.

BIE (* € 1.000) Stationspark II Baanhoek-West Kerkbuurt 16-18

GeInvesteerd Opbrengsten tim tim 31-12-2013 31-12-2013 594 997 10.854 10.279 45 11.493 11.276

Winstnerning 31-12-2013 (403)

(403)

Boekwaarde per 31-12-2013

574 45 619

Nog te Nog te reajiseren maken kosten opbrengsten 1.707 957 2.280 2.855 183 69 4.745 3.306

Verwacht resultaat (749) (69) (818)

De twee grondexploitaties zullen op basis van het huidige prijspeil naar verwachting van de gemeente € 0,8 miljoen opleveren. Bind 2012 werd nog een positief resultaat van € 1,2 miljoen verwacht. Het verschil met de prognose per ultimo 2013 bedraagt € 0,4 miljoen en bestaat uit een winstneming op Stationspark II in 2013. In de paragraaf Grondbeleid van hetjaarverslag 2013 is vermeld dat het plan Baanhoek West budgettair neutraal verloopt.

Niet in exploitatie enomen ronden De actualisatie van de niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) heeft geleid tot de volgende resultaten: NIEGG (*€1.000) Watertorenterrein ZieZo Driehoek A [5 Rivierdijk 737-769

Boekwaarde Investeringen 01-01-13 2013 272 34 429 29 1.484 81 340 88 2.525 232

Inkomsten 2013

Voorziening 2

151 75 -

2

Resultaat fleming -

-

182 408

Boekwaarde 31-12-13 152 383 1.565 247 2.347

In 2013 is voor de niet in exploitatie genomen gronden een aanvullend verlies genomen van € 0,4 miljoen. Dit verlies houdt groten deels verband met de inschatting van de gemeente dat de nog te maken kosten niet volledig terugverdiend kunnen worden. Voor de gronden in de Driehoek A15 is besluitvorrning in voorbereiding. Uitgangspunt bij de waardering in dejaarrekening is dat de huidige boekwaarde door de toekomstige ontwikkeling kan worden terug verdiend. Voor de grond van ZieZo is in het verleden met de projectontwikkelaar schriftelijke afspraken gemaakt voor de levering van de gronden. Medio 2013 heeft de gemeente Sliedrecht een geschil met ontwikkelaar inzake de ovemameprijs. Hierdoor heeft de ontwikkelaar voorlopig afgezien om de gronden over te nemen. De gemeente heeft het juridische kenniscentrum ingeschakeld, om na te gaan wat de slagingskansen zijn, indien de gemeente er voor kiest om eenjuridische procedure aan te spannen. Wij adviseren u de resultaatverwachtingen van de grondexploitaties met extra aandacht te monitoren. Accountantsverslag 2013 Gemeente Sliedrecht

DPS_20069/sI

-

13

Verder adviseren wij u de gevolgen van een stagnerende voortgang in de grondexploitaties doorlopend te vertalen naar verwachte consequenties voor de (meerjaren)begroting om tegenvallers zo snel mogelijk inzichtelijk te krijgen, zodat er snelle besluitvorming over correctieve of compenserende maatregelen kan plaatsvinden. Gezien de huidige situatie op de woningen vastgoedmarkt is het uiteraard onzeker of de prognosecijfers daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden en of de risicoberekeningen toereikend zullen zijn. De uitgangspunten voor de ramingen zijn toegelicht in vertrouwelijke bijiagen bij de herzieningen van de grondexploitaties per I januari 2014. Wij hebben onderzoek gedaan naar de uitgangspunten en de onderbouwing van de ramingen door de gemeente. Onze conclusie is dat de uitgangspunten en onder bouwingen zijn gebaseerd op gedegen onderzoek door de gemeente. Onderbouwingen bestaan onder meer uit exteme taxaties, gegevens van recente transacties en recente civieltechnische berekeningen. De vastlegging van het onderzoek door de gemeente is nog voor verbetering vatbaar.


DPS 20069/si

-

14

Overige controlebevindingen

Accountantsverslag 2013 Gemeente Siiedrecht

Single information Single audit

Proces tot standkoming SiSa

De SiSa-bijiage die opgenomen is in de jaarrekening wordt opgesteld door de gemeente. Wij hebben de SiSa-bijiage gecontroleerd op basis van de nota verwachtingen accountantscontrole SiSa 2013. Hierbij stellen wij dejuistheid van de gegevens in de SiSa-bijiage vast. Wij willen benadrukken dat u als gemeente zeif verantwoordelijk bent voor de volledigheid en juistheid van de te verantwoorden indicatoren zoals opgenomen in de SiSa-bijiage. Indien een ‘0’ is ingevuld zijn wij bij uw organisatie nagegaan of deze ‘0’ terecht is ingevuld. U heeft dit aan ons schriftelijk bevestigd. In het kader van de totstandkoming van de SiSa-bijiage merken wij nog het volgende op. Het proces om te komen tot een goede en controleerbare SiSa-bijiage en bijbehorend dossier is bij gemeente Sliedrecht verbeterd ten opzichte van voorgaandjaar. Echter hebben wij tijdens de controle flog aanvullende documentatie moeten opvragen om tot een oordeel te kunnen komen. Wij zullen het proces met de gemeente evalueren en aanbevelingen doen ter verbetering.


DPS_200691s1

-

16

Accountantscontrole SiSa

Op grond van het Besluit accountantscontroie decentrale overheden, artikel 5, lid 4, rapporteren wij in dit rapport over de fouten en onzekerheden van de specifieke uitkeringen die in 2013 in het kader van SiSa worden verantwoord. Wij doen dit middels een tabel, die ook moet worden opgenomen als er geen fouten of onzekerheden geconstateerd zijn. Per regeling wordt aangegeven of, en zo ja weike, financiële fouten of onzekerheden zijn geconstateerd:

Specifieke uitkering D9

Onderwijsachterstandenbefeid 201 1-2014 (OAB)

E26

Spoorse doorsnijdingen, tranche 1

E27B

Brede doeiuitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden

Gi

Wet sociale werkvoorziening (Wsw) gemeentedeel 2013

GIA

Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Totaal 2012

G2

Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB Gemeentedeel 2013

G2A

Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB Totaai 2012

G3

Besluit bijstandsveriening zelfstandigen 2004 (cxci. levensonderhoud beginnende zelfstandigen) Gemeentedeel 2013

G3A

Besluit bijstandsverlening zeifstandigen 2004 (cxci. levensonderhoud beginnende zelfstandigen) Totaal 2012

G5

Wet Participatiebudget (WPB) Gemeentedeel 2013

G5A

Wet Participatiebudget (WPB) Totaal 2012

Totaal

Foul of onzekerheid

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Financiële omvang (in €)

Toelichting foutfonzekerheid

€0

n.v.t.

€0

n.v.t.

€ 0

n.v.t.

€0

n.v.t.

€0

n.v.t,

€ 0

n.v.t.

€ 0

n.v.t.

€ 0

n.v.t.

€ 0

n.v.t.

€ 0

n.v.t.

€0

n.v.t.

€0

n.v.t.

Accountantsversiag 2013

Gemeente Siiedrecht

DPS 20069/si

-

17

Begrotingsrechtmatigheid

Bevindingen rechtmatigheids controle

De controle van de rechtmatigheid van de baten en lasten 2013 en de balansmutaties 2013 heeft één onrechtmatigheid opgeleverd. In 2011 concludeerden wij dat de opdracht voor rioolreiniging voor de periode van 2011 tot en met 2014 ten onrechte niet Europees is aanbesteed. In 2011 hebben wij de uitgaven 2011 als onrechtmatig aangemerkt. De lasten 2013 zijn eveneens onrechtmatig en bedragen € 104.000.

Begrotings rechtmatigheids programma’s, paragrafen en kredieten

De toe te passen normen voor het begrotingscriterium zijn gebaseerd op artikel 189, 190 en 191 van de Gemeentewet en moeren door de gemeenteraad zeif nader worden ingevuld en geconcretiseerd. Dit gebeurt door middel van de begroting en via de verordening op het financieel beheer ex artikel 212 van de Gemeentewet. Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet waarborgen dat de baten en lasten binnen de begroting blijven en dat helangrijke wijzigingen of dreigende over schrijdingen tijdig worden gemeld aan de gemeenteraad, zodat de gemeenteraad hierover tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan nemen. Een systeem met onvoldoende waarborgen voor tijdige melding aan de gemeenteraad van budget overschrijdingen heeft het risico in zich dat inbreuk wordt gemaakt op bet budgetrecht van de gemeenteraad. Het begrotingscriterium is verder verfijnd en uitgewerkt in de Kademota van de Commissie BBV (voorheen bet Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten). Een overschrijding van de begroting is altijd onrechtmatig, maar hoeft niet in alle gevallen te worden meegewogen in het accountantsoordeel. Essentieel is dat de raad nadere regels kan stellen wanneer kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten (1), kostenoverschrijdingen passend binnen het beleid (2) en kostenoverschrijdingen bij openeinderegelingen (3) moeten meewegen bij het oordeel van de accountant. Uw gemeenteraad heeft deze nadere regels op 10 december 2013 gesteld door vaststelling van het controle protocol voor de accountantscontrole. Daarnaast moet de accountant in het versiag van bevindingen deze kostenoverschrijdingen, waarvan het college in de jaar rekening moet aangeven dat ze nog dienen te worden geautoriseerd, aan de orde stellen. Extra lasten die worden gemaakt omdat extra opbrengsten daarvoor de ruimte bieden. terwiji deze extra lasten niet direct zijn gerelateerd aan de extra opbrengsten en waarbij de raad nog geen besluit heeft genomen over de aanwending van deze extra opbrengsten, zijn onrecht matig. In totaal heeft uw gemeente € 63,2 miljoen aan lasten begroot (na wijziging), tegenover € 61,9 miljoen werkelijke lasten. Dit is in totaal een onderrealisatie van € 1,3 miljoen. Aan baten had uw gemeente een bedrag van € 58,6 miljoen begroot, tegenover € 61,5 miljoen werkelijke baten. In totaal gaat het om een hogere realisatie aan baten van € 2,9 miljoen. Dc ver schillen ten opzichte van de begroting zijn voor een groot deel veroorzaakt door hogere lasten en baten inzake de afboeking van de boekwaarde riolering.


Gemeente Sliedrecht

DPS_200691s1 18 -

Deze cijfers zijn beInvloed door de afboeking van de boekwaarde van de riolering ad € 8,4 miljoen (lasten) en de corresponderende vrijval uit de voorziening riolering (baten) en de vrijval van de voorzienig onderhoud graven ad € 1,1 milj oen. In het kader van de begrotingsrechtmatigheid moet gekeken worden naar de lastenoverschrijdingen per programma. Op 4 programma’s in Sliedrecht is een begrotingsoverschrijding op de lasten te constateren. Deze zijn in te delen in de onder staande categorieen, zoals genoemd in de kadernota van het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gerneenten.

Programma

BegrotingsoverschriiIjg

Onrechtmatig, Onrechtmatig 1, telt met mee telt wet mee

Programma 2 Openbare orde en Veiligheid

€

363.000

V

Programma 7 Verkeer & Vervoer

€ 1.560.000

V

Programma 9 Wonen

€

277.000

V

Programma 10 Financiën en Organisatie

€

908.000

V

Wij verwijzen voor een inhoudelijke en meer specifieke analyse van deze overschrijdingen naar paragraaf 4.3 van de jaar rekening (toelichting op de programmarekening). In deze paragraaf zijn ook de overschrijdingen op investeringskredieten toegelicht. De conclusie is dat deze overschrijdingen niet meetellen als fout in het kader van de jaarrekeningcontrole. Deze conclusie gebaseerd op een beoordeling aan de hand van het door uw raad vastgestelde controleprotocol voor de accountantscontrole 2013.


DPS_20069/sI

-

19

Verbonden partijen

Resultaat GR Drechtsteden

Tijdens de controle hebben wij gediscussieerd over de verwerking van de resultaten bij de onderdelen van de GR Drechtsteden en dan met name de resultaten van onderdelen van de Sociale Dienst Drechtsteden. De financiële verrekening tussen gemeenten en de SDD is geregeld in het “Uitvoeringsbesluit financiële bijdrage Sociale Dienst Drechtsteden” d.d. 23 december 2010. Op grond van dit uitvoeringsbesluit had een flunk aantal voordelige resultaten van de SDD verrekend moeten worden met de gemeenten, waaronder de gemeente Sliedrecht. Het Drechtstedenbestuur heeft op 17 april 2014 besloten het resultaat op een andere wijze te verwerken in de jaarrekening 2013. Dit is toegestaan omdat het “Uitvoeringsbesluit financiële bijdrage Sociale Dienst Drechtsteden” een Drechtsteden bestuur bevoegdheid en besluit is. Het Drechtstedenbestuur heeft dan ook de hevoegdheid van dit uitvoeringsbesluit af te wijken. Dit betekent dat het resultaat op het inkomensdeel, op het minimabeleid en op de apparaatskosten door de Drechtraad bij het vaststellen van dejaarrekening 2013 op voorstel van het Drechtsteden bestuur wordt bestemd. Het gevoig hiervan is dat eventuele afrekening pas na het vaststellen van de jaarrekening 2013 door de Drechtraad kan plaatsvinden en derhalve in de jaarrekening 2014 (en niet in 2013) van de gemeenten moet worden verwerkt. De verwerkingswijze wijkt af van het “Uitvoeringsbesluit financiële bijdrage Sociale Dienst Drechtsteden”. Dit besluit mag het Drechtstedenbestuur nemen, maar vraagt wel om onderbouwing omdat daarmee een eerder genomen besluit van het Drechtstedenbestuur wordt ‘overruled’. Hiermee is tegelijk duidelijk geworden dat een meer principiele discussie moet worden gevoerd over wie over de bestemming van genoemde voordelen gaat. Afhankelijk van de uitkomst wordt voortaan het “Uitvoeringsbesluit financiële bijdrage Sociale Dienst Drechtsteden” toegepast of dit Besluit wordt aangepast. De controle verkiaring bij de overgedragen regelingen van de SDD is afgegeven nadat het Drechtstedenbestuur met de afwijking heeft ingestemd. Komendjaar blijven de ontwikkelingen van de financiële resultaten bij de GR Drechtsteden een groot aandachtspunt. Hierbij spelenonder meer zaken als invoering van landelijke ontwikkelingen zoals decentralisaties en bezuinigingen een rol. Als specifieke aandachtspunt voor 2014 en verder noernen wij de integratie van de Gemeenschappelijke regeling Drechtwerk (met verschillende B.V.’s) in de GRD.


DPS_20069/sI 20 -

Sociale Dienst Drechtsteden ({

-

Service Centrum Drechtsteden (SCD)

Op 25 april 2014 is een controleverkiaring afgegeven door de accountant van de SDD bij de overgedragen regeling. Uit het rapport van bevindingen van de accountant blijken enkele fouten en onzekerheden die betrekking hebben op de gemeente Sliedrecht. De fouten en onzekerheden zijn lager dan de rapporteringstolerantie van € 125.000 zoals genoemd in de documentatie van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Op 24 maart 2014 is een assurance-rapport afgegeven door de accountant van het SCD. Uit het assurance-rapport blijkt dat de incasso van debiteuren een aandachtspunt is. Wij hebben derhalve extra aandacht besteed aan de waardering van de debiteuren in de jaarrekening van de gemeente Sliedrecht. Uit het assurance-rapport blijken verder geen zaken die gevolgen hebben voor de controle van de gemeente Sliedrecht.

Samen met diverse andere gemeenten in de regio participeert uw gemeente in de Gemeenschappelijke Regeling Gevudo. De GR Gevudo houdt, namens diverse gemeenten in uw regio, ongeveer 18% van de aandelen in het kapitaal van NV Huisvuilcentrale Noord-Holland (HVC). Uw gemeente staat sarnen met deze gemeenten garant voor een dee! van de leningenportefeuille van HVC en voor een deel van het rekening-courant krediet. Deze garantstelling bedraagt momenteel voor uw gemeente € 7,5 miljoen en is toegelicht bij de niet uit balans blijkende verplichtingen in dejaarrekening. De financiële positie van HVC staat at enige tijd onder druk. Dit betekent een risico op deze garantstelling voor uw gemeente. Vooraisnog heeft uw gemeente ervoor gekozen de garantstellingen van HVC niet mee te nemen bij de bepaling van de hoogte van het benodigde weerstandsvermogen. De reden hiervan is dat HVC inmiddels maatregelen heeft genomen ter versterking van haar financiële positie. Wij adviseren de raad zich te laten blijven informeren om de ontwikkelingen omtrent HVC.


DPS_20069/sI 21 -

Bevindingen IT-audit Bevinding

Onze jaarrekeningcontrole is gericht op het geven van een oordeel orntrent de jaarrekening zeif en is niet primair gericht op het doen van uitspraken omtrent de betrouwbaarheid en de continulteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking als geheel of van onderdelen daarvan. Onze bevindingen daaromtrent raken dan ook slechts die onderdelen die wij onderzocht hebben, wat wil zeggen dat wij ter zake geen volledigheid pretenderen. Hiervoor is een specifiek daarop gericht onderzoek noodzakelijk. Evenals in voorgaande jaren hebben wij onze controle “op Drechtsteden-niveau” bij het Service Centrum Drechtsteden, de Sociale Dienst Drechtsteden en de Gemeentelijke Belastingdienst Drechtstreden uitgevoerd, gericht op de belangrijkste applicaties van de het SCD en de gemeenten. Onze detailbevindingen en adviezen hebben wij verstrekt aan de GR Drechtsteden en de betrokken dochters. In het kader van onze accountantscontrole van de gemeentelijke jaarrekening melden wij u de volgende hoofdlijnen die betrekking hebben op de gemeente. Algemene beheersmaatregelen: • In onze accountantsverslagen over 2008-2012 hebben wij diverse aanbevelingen gegeven met betrekking tot auto matisering. Een heperkt aantal punten hiervan is afgewikkeld in 2013. Als voorbeelden noemen wij adviezen met betrekking tot het vastleggen van reviews in Key2 GeIntregeerd Heffen (GBD) en logging GWS4aI1 (SDD). • Een groot aantal adviezen wordt in 2014 opgepakt. Als voorbeelden noemen wij het voltooien van het informatie beveiligingsplan, autorisatie van toegang tot het netwerk, wachtwoordbeheer, het monitoren van de beheeraccountants, “change-management-procedures”. Beheersmaatregelen binnen pakket K2-financiën: • Advies om in K2-financiën betalingslimieten te hanteren, zodat betalingslimieten worden afgedwongen door het pakket. • Periodieke analyse van wijzigingen in de stamgegevens in K2-financiën. • Advies om beveiliging van de databases aan te scherpen. De bovenstaande risico’s en met name die ten aanzien van het pakket K2-financiën, hebben impact op onze accountants controle van de jaarrekening van uw gemeente. Op grond van de uitgebreidere (interne) controles die hebben plaatsgevonden op de betalingen, hebben deze bevindingen geen gevolgen voor ons accountantsoordeel. Wel hebben de bevindingen een nadelig effect op de efficiency van onze controle gehad. Ook in 2014 blijft de heveiliging van de automatiseringsomgeving naar onze mening relevant om te blijven monitoren. Positief is dat het voornemen is een groot aantal adviezen in 2014 op te pakicen.


DPS_20069/sI 22 -

Vordering GRD De gemeente heeft een vordering van € 1,2 miljoen op de gemeenschappelijke regeling Drechtsteden (GRD) als gevoig van een toezegging door het Drechtstedenbestuur voor het station Baanhoek-West. Het Drechtstedenbestuur heeft in 2014 geconfirmeerd dat de vordering van 1,2 miljoen voldaan zal worden. Ultimo 2013 staat de vordering nog open. De vordering wordt afgewikkeld zodra de gemeente een financiële eindverantwoording heeft overlegd van de totale project kosten. Dit is momenteel nog niet mogelijk als gevoig van een claim voor additionele kosten van de aannemer. In de jaar rekening is toegelicht dat de gemeente een maximaal restrisico verwacht van € 1,1 miljoen. Dit risico is verwerkt in de para graaf weerstandsvermogen.

Voorziening onderhoud graven Voorziening

De gemeente heeft een voorziening onderhoud graven gevormd in de jaarrekening. Op grond van de BBV heeft de gemeente vastgesteld dat de voorziening niet voldoet aan de criteria voor het vormen van een voorziening. De gemeente heeft hiertoe besloten om de voorziening onderhoud graven in 2013 vrij te laten vallen.

voorziening_onderhoud/egalisatie produkten riolering Voorziening

De gemeente heeft alle investeringen in rioolvervanging geactiveerd. De kapitaallasten werden gestort in de voorziening riolering om toekomstige vervangingen mogelijk te maken. De gemeente Sliedrecht heeft per 31 december 2013 er voor gekozen oni een stelselwijziging toe te passen en vooraf gepland te sparen voor toekornstige vervangingsinvesteringen. Dit is conform de uitgangspunten van de notitie BBV riolering.


DPS_20069/sI 23 -

[voorzienlng pensloen voormalige wethouders Bevinding

De voorzieningen pensioen voormalige wethouders bedraagt € 0,7 miljoen. Wij adviseren de toereikendheid van deze voor ziening te toetsen door het laten opstellen van een actuariële berekening.

Wet Normering Bezoldiging Toptunctionarissen Bevinding

De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) is in werking getreden met ingang van I januari 2013 en vervangt de Wet openhaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt). Dc WNT regelt niet allee.n de openbaarmaking van topinkomens in de publieke en semipublieke sector, maar stelt ook maxima aan de hoogte van de bezoldiging van topfunctionarissen en tevens aan de ontsLagvergoedingen. Met ingang van 1 januari 2013 is bij wet vastgelegd dat rechtspersonen of organisaties die volledig of in aanzienlijke mate uit publieke middeen zijn gefinancierd beloningen van topfunctionarissen openbaar dienen te maken, ook als deze de in de wet gestelde maximale bezoldiging van € 228.599 bij een full time dienstverband niet te boven gaat. Daarnaast dienen gemeenten het salaris openbaar te maken van overige medewerkers (inclusief wanneer aan bepaalde voorwaarden is voldaan ingehuurd personeel) die een bezoldiging ontvangen boven deze norm. Ten slotte stelt de WNT een aantal overige eisen, zoals een maximale ontslagvergoeding voor topfunctionarissen van € 75.000. —

—

In 2013 was sprake van de volgende overschrijding: De voormal ig waarnernend gemeentesecretaris was ingehuurd voor de periode van 16 j anuari 2013 tot en met 30 november 2013. De in rekening gehrachte bedragen overschreden de WNT nonm. Omdat dit niet is toegestaan heeft de gemeente het hedrag ad € 2 1.000 waarmee de norm is overschreden, terug gevorderd. In de jaarrekening 2013 heeft de gemeente hiertoe een vordering opgenomen. Op 20 mci 2014 heeft het detacheringsbureau deze vordering voldaan.


DPS_20069/sI 24 -

Grondiransacties

Bevinding

In het jaar 2013 hebben zich een aantal grondtransacties voorgedaan, die wij bij onze accountantscontrole hebben betrokken. Deze grondtransacties zijn veelal gebaseerd op in het verleden gemaakte afspraken en op de nota grondprijzenbeleid 2004. Wij adviseren u om de kaders rondom de grondtransacties te vernieuwen, waaronder de grondprijzenbeleid 2004 en het proces rondom het afsluiten van contracten.


DPS_20069/sI 25 -

Analyse vermogen en resultaat


gemeente Sliedrecht

Vermogen en resultaat Ontwikkehng vermogen

In het BBV wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen resultaatbepaling en resultaatbestemming. Alle baten en lasten dienen via de programmarekening te lopen. Er mogen geen baten of lasten rechtstreeks in het eigen vermogen worden gemuteerd. De mutaties in het eigen vermogen vinden plaats door middel van de resultaatbestemming. Het resultaat vóór bestemming bedraagt € 0,4 miljoen nadelig. Per saldo is tussentijds € 3,2 miljoen aan de reserves onttrokken, zodat het uiteindelijke nog te bestemmenjaarresultaat € 2,8 miljoen voordelig bedraagt. Dit bedrag is afzonderlijk vermeld onder het eigen vermogen in de balans. In het hiernavolgende overzicht hebben wij het verloop van de reserves het gerealiseerde resultaat schematisch weergegeven (x € 1 miljoen):

Ontwikkeling eigen vermogen

2012

Stand van de reserves per 1 januari

2013

26,4

27,6

Nog te bestemmen resultaat bij jaarrekening

2,0

-/-2,8

Totaal (= resultaat vdór bestemming)

1,1

-1-0,4

L_

Stand per 31 december

27,627,2

De reserves van uw gemeente zijn in 2013 met een bedrag van € 0,4 miljoen afgenomen (= resultaat voor bestemming). De omvang van de reserves ultimo 2013 bedraagt 40% van het balanstotaal (2012: 40%). In de paragraaf Weerstandsvermogen is door de gemeente een benodigd weerstandsvermogen berekend van € 5 miljoen. De analyse van de risico’s is summier toegelicht. Dit wordt door de gemeente vergeleken met de algemene reserve na aftrek van het beklemde deel van de algemene bestemmingsreserve als gevoig van raadsbesluiten. De reserves van de gemeente Sliedrecht bestaan voor 75% uit bestemmingsreserves. De bestemming van deze reserves is gebaseerd op besluitvorming door uw raad.


DPS 20069/si 27 -

Analyse resultaat

Het positieve exploitatieresultaat 2013 is mede ontstaan na een aantal incidentele baten en lasten. Het “genormaliseerde” exploitatieresultaat 2013 (resultaat exciusief incidentele baten en lasten) hebben wij hierna op hoofdlijnen berekend. Voor een meer uitgebreide analyse van het resultaat verwijzen wij naar de inleiding van het jaarverslag en naar de toelichting op de programmarekening in de jaarrekening en het, overeenkomstig de notitie incidentele baten en lasten van de commissie BBV opgenomen, overzicht van incidentele baten en lasten dat is opgenomen in deze toelichting. In onderstaand tabel hebben wij de significante incidentele baten en lasten opgenomen.

Positief resultaat 2013 (x € 1.000) Programma I • Bijdrage van de Veiligheidsregio voor verkoop materieel en afboekingactiva Programma 2 • Bijdrage van de Veiligheidsregio voor verkoop rnaterieel en afboekirig activa Programma 4 Vrijval voorziening onderhoud graven Programrna6 • Tussentijdse winstnemingStationspark Programma 7 Wijziging verantwoording rioleringsbestedingen Programma 9 • Extra stortingen in voorzieningen en afwaarderingen ten behoeve van grondexploitaties --


-

Lasten

Baten

381

— 381

1.090 403

-

8.400

8.400

383

DPS 20069/si 28 -

Overige onderwerpen


Gemeente Siedrecht

In Nederland is de accountant wettelijk verplicht om alle ontdekte fraudegevallen te rapporteren aan het management van de organisatie. Wij merken op dat onze controle niet specifiek is ingericht op het ontdekken van fraude. De accountant is we! verantwoordelijk voor het betrekken van frauderisico’ s in de planning en uitvoering van zijn controleopdracht. Wij hebben een fraudediscussie gevoerd met bet controleteam en met het management van de gemeente Sliedrecht, waarbij wij de nadruk hebben gelegd op de vermoedens van materiële onjuistheden als gevoig van fraude in de jaarstukken. Van het management hebben wij de bevestiging ontvangen dat er geen onregelmatigheden zijn geconstateerd waarbij het management of werknemers die een belangrijke rol spelen bij de maatregelen van inteme beheersing of anderen in het geval dat de fraude van materieel belang kan zijn op de jaarrekening, zijn betrokken. Tevens hebben wij zelfstandig werkzaamheden uitgevoerd die gericht waren op het risico van het ‘omzeilen’ van de inteme beheersingsmaatregelen door bet management te detecteren. Wij hebben specifieke controles uitgevoerd op memoriaal boekingen en schattingen en hebben significante en ongebruikelijke transacties met behuip van gegevensanalyses onderzocht. Hoewel wij een sceptische houding hebben ten opzichte van risico’ s van fraude in de jaarrekening, willen wij opmerken dat onze controle niet specifiek is gericht op het ontdekken hiervan. Tijdens de uitvoering van onze controle van de jaarrekening 2013 hebben wij geen aanwijzingen verkregen dat er sprake is geweest van fraude. Frauderisicoanalyse Eind 2012 heeft u een quick scan inzake risicomanagement, integriteit, frauderisico’s en berovingsrisico’s uit laten voeren. Deze quick scan is goede input voor een frauderisico-analyse. Begin 2014 is hier een vervoig aan gegeven. In het kader van de interne controle over 2013 zijn per proces de risico’s op fraude en misbruik en oneigenlijk gebruik in beeld gebracht. De interne controleaanpak is bier vervolgens op afgestemd. Door deze aanpak wordt bereikt dat de fraude-risico-analyse een structureeL onderdeel wordt van de beheersomgeving. Wij zijn positief over deze aanpak.


DPS_20069/sI 30 -

Bijiagen

Accourttantsvers(ag 2013

Gemeente Sliedrecht

Bijiage: Disclaimer en beperking in gebruik Dit verslag is hestemd voor de leden van de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Sliedrecht en mag niet gepubliceerd worden zonder onze schriftelijke toestemming vooraf. Er wordt geen verantwoordelijkheid aan een derde partij geaccepteerd, omdat dit verslag daar niet voor opgesteld en bedoeld is. Dientengevolge nemen wij geen enkele verplichting of plicht van zorg aan ieder ander persoon aan wie dit versiag getoond of in zijn handen komt op ons. De in dit versiag aan de orde gestelde onderwerpen zijn door ons geconstateerd gedurende onze controleopdracht waarvan wij van mening zijn dat zij uw aandacht behoeven. Het is geen allesomvattend versiag van alle geconstateerde zaken en in het bijzonder kunnen wij niet verantwoordelijk worden gesteld voor het rapporteren van alle bedrijfsrisico’s of tekortkomingen in het systeem van interne beheersing. Elke conclusie, opinie of opmerking in dit versiag is verstrekt in de context van onze controleverkiaring over de jaarrekening als geheel, welke zal worden verstrekt in onze controleverklaring. Evenzo geldt dat de opmerkingen, bevindingen en aanbevelingen met betrekking tot het systeem van interne beheersing niet gelezen dienen te worden als een afzonderlijke opinie van het systeem van interne beheersing en haar werking.

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms. Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 140 countries, Deloitte brings worldclass capabilities and deep local expertise to help clients succeed wherever they operate. Deloitte’s approximately 169,000 professionals are committed to becoming the standard of excellence. This publication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, Deloitte Global Services Limited, Deloitte Global Services Holdings Limited, the Deloitte Touche Tohmatsu Verein, any of their member firms, or any of the foregoing’s affiliates (collectively the “Deloitte Network”) are, by means of this publication, rendering accounting, business, financial, investment, legal, tax, or other professional advice or services. This publication is not a substitute for such professional advice or services, nor should it be used as a basis for any decision or action that may affect your finances or your business. Before making any decision or taking any action that may affect your finances or your business, you should consult a qualified professional adviser. No entity in the Deloitte Network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this publication. © 2014 Deloitte Netherland


DPS 20069/si 32 -

Deloitte. Accountantsverslag 2013 Gemeente Sliedrecht

Recommend Documents