Deloitte. Gemeente Montferland. Accountantsverslag mei 2014

Deloitte.

Accountantsverslag 2013

Gemeente Montferland

16 mei 2014

Deloitte Accountants B.V. Grote Voort 207 8041 BK Zwolle Postbus 480 8000 AL Zwolle Nederland

Deloitte

Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9993 www.deloitte.nl

VERTROUWELIJK Aan de leden van de gemeenteraad van de gemeente Montferland Postbus 47 6940 BA DIDAM Onderwerp

Datum

Accountantsverslag 2013 gemeente Montferland

16 mei 2014

Geachte leden van de gemeenteraad, Hierbij ontvangt u ons accountantsverslag over het boekjaar 2013. Daarin zijn onze belangrijkste controlebevindingen samengevat. Voorts treft u een analyse aan van de ontwikkelingen in uw vermogen en resultaat.

Wij maken u erop attent dat voor dit accountantsverslag een beperkte verspreidingskring geldt. Het accountantsverslag is uitsluitend bestemd voor de gemeenteraad en het college. Hoogachtend,

De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Montferland. In overeenstemming met uw opdracht hebben wij hebben de jaarrekening 2013 gecontroleerd. Wij hebben wij deze jaarrekening op 16 mei 2014 een goedkeurende controleverklaring verstrekt. Dit accountantsverslag hebben wij op 3 april met uw portefeuillehouder en een ambtelijke afvaardiging besproken. c.c.: College van burgemeester en wethouders

Op ate opdrachten verricht door Deloitte zijn de ‘Algemene Voorwaarden Dienstverlening Deloiffe Nederland, januari 2014’ gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer 24362837 van toepassing. Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handeisregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853.

Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited

31 13608380-18341-WP/md

Inhoudsopgave

AccountafltSVerslag 2013 Gemeente Montferlafld

Managementsamenvatting Significante risico’ s Overige significante zaken Analyse vermogen en resultaat Interne beheersing Overige onderwerpen Bijiagen Bijiage A: Bijiage B: Bijiage C: Bijiage D:

Niet-gecorrigeerde fouten Onathankelijkheid Reikwijdte van de controle 2013 Actuele ontwikkelingen

5 9 12 18 21 23 30 31 32 33 34

Managementsamenvatting

Accountaritsverslag 2013 Gemeente Montterand


Met de opdrachtbevestiging van 18 september 2013 heeft u ons opdracht gegeven tot hot controleren van de jaarrekening 2013. De reikwijdte van onze controle staat omschreven in do opdrachtbevestiging voor 2013. Er is gedurende het verloop van de controle op geen enkele wijze sprake geweest van een beperking in de reikwijdte van onze controle.

Reikwijdte van de controle

Tijdens do uitvoering van de oorspronkelijke controleplanning hebben zich geen wijzigingen van materieel belang in de roikwijdte voorgedaan. Wij achten do reikwijdte van onze controle voor 2013 voldoende voor de doelstelling van onze controle.

Belangrijke bevindingen ten aanzien van significante risico’s grondexploitatie

4

Accountantsverslag 2013 Gemeente Montterland

Do grondexploitaties zijn in 2013 geactualisoerd. Omdat hot toekomstgerichte informatie betreft zijn de actualisaties altijd met onzekerheid omgoven. Do hoogto van do post voorraad gronden is in vergelijking met 2012 toegonomen. Dit wordt voroorzaakt doordat er in 2013 meer uitgavon zijn gedaan (met name een grote aankoop binnen hot plan uitbroiding EBT) dan dater inkomsten zijn gegenereerd. In 2013 is voor hot complex ‘s Heerenberg Stadspark deelgebied 7 tussentijds eon winst verantwoord voor in totaal € 300.000. Daarnaast is voor eon aantal complexen de verliesvoorziening aangevuld met in totaal eon bedrag van € 99.000. —

Voor do bouwgronden die nog niet in exploitatie zijn gonomen heeft net als in 2012 eon toots plaats gevonden of de huidige waarde do marktwaarde niet overschrijdt. Op basis van eon door de gemeente opgestelde actuele inschatting van doze gronden is in do jaarrekening 2013 eon afwaardering naar lagoro marktwaarde verantwoord van € 840.000.

3113608380-18341 -WP/md 6


Significante verslaggevingsgrondslagen en de toepassing hiorvan zijn belangrijk voor de presentatie van de financiële positie en de baten en lasten van de gemeente. Daarnaast vereisen zij van het college van burgemeester en wethouders het toepassen van oordeelsvorming ten aanzien van moeilijke, subjectieve en complexe posities, die vaak vanwege de noodzaak om inschattingen te moeten maken over het effect van zaken inherent onzeker zijn.

Significante versiaggevings grondsiagen

—

—

II.

De belangrijkste verslaggevingsgrondslagen van de gemeente zijn uiteengezet in de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling in de jaarrekening 2013. In de jaarrekening 2013 hebben zich ten opzichte van 2012 geen wijzigingen van materieel belang voorgedaan in de toegepaste verslaggovingsgrondslagen, die een aanzienlijke invloed hebben gehad op de baten en lasten en/of de financiële positie van de gemeente, anders dan wat hieronder is toegelicht: Wij zijn van mening dat de verslaggevingsgrondslagen en de toegepaste inschattingen redelijk zijn en consistent zijn gebruikt.

Analyse vermogen en resultaat

Het resultaat voor en na mutaties in de reserves laat negatieve saldi zion. Het resultaat voor bestemming is € 7,4 miljoen negatief. Tussentijds is per saldo € 6,7 miljoen aan de reserves onttrokken waardoor het resultaat na bestemming € 0,6 miljoen negatief is. Het eigen vermogen van de gemeente Montferland is afgenomen met € 7,4 miljoen (conform het resultaat voor bestemming) en bedraagt ultimo 2013 € 41,3 miljoen (bijna 27% van het balanstotaal).

Interne beheersing

Als onderdeel van de jaarrekeningcontrole hebben wij in oktober 2013 een interim-controle uitgevoerd. Deze interim controle is primair goricht op de opzet, hot bestaan en do working van maatregelen van administratieve organisatie en interne beheersing (AO/IB), voor zover van belang voor onze controle op de betrouwbaarheid van de in de jaarrekening opgenomen gegevens. Do bevindingen, voorMooiend uit do interim-controle zijn met u besproken en door do controller vastgelogd in de “Rapportage interim-controle accountant en (vorbijzonderde) interne controle 2013”. Uit doze rapportage komt naar voren dat uw aandachtsgebieden vooral liggen op het terrein van: • • •

Hot monitoren van de realisatie van do (meerjaron)begroting. Hot risicomanagementbeloid is niet geformaliseerd, waardoor de tootsing en sturing hiorop verbeterd kan worden. Beheersing van do risico’s binnen de gomeentelijke grondexploitaties door middol van scenario-analyses.

Voor onze specifieke bevindingen en overigo aanbevelingen verwijzen wij u naar de genoemde interne rapportage. Do naar aanleiding van de intorim-controle noodzakelijke follow-up is voor do onderdolen inzake de jaarrokeningcontrole 2013 uitgevoord.

Accountantsverslag 2013 Gemeente Montferland

3113608380-18341 -WP/md 7


Geidentificeerde fouten en tekortkomingen in de toetichtingen

De materialiteit bij planning en uitvoering van onze controle was € 922.000 (2012: € 876.000) zoals uiteengezet in onze controleplanning. Deze materialiteit sluit aan op het door de gemeenteraad vastgestelde controleprotocol.

Fouten

1% van het totaal van de lasten

€

922.000

Fouten

€ 50.000

Onzekerheden

€ 50.000

Er zijn geen geldentificeerde niet-gecorrigeerde fouten. De waarborgen die de gemeente Montferland heeft getroffen zijn voldoende om een oordeel te geven over de financiële rechtmatigheid. Wij hebben geen rechtmatigheidsfouten en/of onzekerheden geconstateerd. -

Onafhankel ii kheid

Deloitte Accountants By, is onafhankelijk van de gemeente en voor zover wij weten heeft zich geen inbreuk voorgedaan op de van toepassing zijnde regels en het beleid ten aanzien van onafhankelijkheid. Ons zijn geen relaties bekend tussen Deloitte Accountants B.V. en haar zuster- en/of dochterondernemingen of de member firms van Deloitte Touche Tohmatsu Limited en hun respectieve zuster- en/of dochterondernemingen en de gemeente, die naar ons professionele oordeel mogelijk van invloed kunnen zijn op onze onafhankelijkheid. Bijlage B bevat een nadere uiteenzetting van onze onafhankelijkheid.


3113608380-18341 -WP/md 8

Significante risico’ s

Accountantsverslag 2013 Gemeente Montlerland


Waardering en resultaten grondexploitaties De economische crisis heeft in veel gevallen (nog steeds) een grote invloed op de resultaten van (gemeentelijke) grondexploitaties. Gemeenten kunnen hierdoor gezamenlijk miljarden euro’s aan grondbezit moeten afwaarderen. Veel gemeenten hebben inmiddels, mede met het oog op de jaarcijfers, de grondexploitatie opnieuw laten doorrekenen. Dat heeft in veel gevallen effect op de gemeentebegroting. Daar komt bij dat een lagere bouwproductie ook Ieidt tot minder inkomsten uit onroerend zaakb&asting en bouwleges en dat apparaatskosten, die de grondexploitatie normaal afdekt, flu als extra last op de reguliere begroting gaan drukken. De twee voornaamste negatieve effecten op de grondexploitatie zijn uitstel van projecten en dalende vastgoedprijzen. Door de vertragingen open de rentekosten van gemeenten op. Het duurt immers langer voordat investeringen in grond tot inkomsten leiden. Vaak zijn grondverkopen pas ‘hard’ als een projectontwikkelaar het merendeel (60-70%) van zijn woningen of kantoorruimtes heeft verkocht en die verkopen stagneren momenteel in veel gevallen. In uw gemeente is intern berekend wat de invloed van de economische crisis kan zijn op de uitkomsten van de grondexploitatie. Met deze berekeningen heeft uw gemeente ook beoordeeld of het onderhanden werk in de jaarrekening 2013 op een juiste wijze is gewaardeerd en of uw gemeente mogelijk een verliesvoorziening moet treffen. Uw gemeente heeft ultimo 2013 nog voor circa € 40,1 miljoen aan verkopen te realiseren. Dit maakt u gevoelig voor de huidige marktontwikkelingen. Het nog te realiseren bedrag is het bedrag waarover u risico loopt. Met de te realiseren opbrengsten moet u de uitgaven immers terugverdienen en eventueel ingerekende winsten realiseren. De voorraad gronden is in vergelijking met 2012 toegenomen. De oorzaak hiervan is dater in 2013 meer uitgaven zijn gedaan dan dater inkomsten zijn gegenereerd. Dit komt met name door een grote aankoop in het kader van de uitbreiding van het Euregionaal Bedrijventerrein (van € 6,8 miljoen). Voor het complex’s Heerenberg-Stadspark, deelgebied 7 is in 2013€ 300.000 tussentijds aan winst genomen en gedoteerd aan de reserve Masterplan. Voor de het Complex Zeddam-Vinkhot wordt een verlies verwacht van €285.000. In 2013 is hiertoe € 100.000 aanvullend voorzien en onttrokken aan de reserve grondexploitatie. Het complex Braamt-Uitbreiding is in 2013 afgestoten. Het positieve resultaat bedraagt € 20.727 is gedoteerd aan de reserve grondexploitatie.: Voor de niet in exploitatie genomen gronden heeft een afwaardering plaats gevonden van € 840.000 naar de lagere marktwaarde voor de gronden gelegen in het complex Klinkerstraat-Oudste Poortstraat. Daarmee zijn deze gronden gewaardeerd tegen de marktwaarde op basis van de huidige bestemming. De totale voorziening voor de niet in exploitatie genomen gronden bedraagt daarmee in totaal € 1,9 miljoen.


3113608380-18341 -WP/md 10


Verliesvoorziening Al 8 bedrijventerrein Bevindingen

De gemeenten Bronckhorst, Doetinchem, Montferland en Oude IJsselstreek zijn voornemens op integrale wijze verouderde bedrijventerreinen op te knappen en nieuwe bedrijventerreinen te realiseren. Hiertoe is door de vier gemeenten de Samenwerkingsovereenkomst Bedrijventerreinen West-Achterhoekl (SOK) opgesteld. In de regio worden momenteel twee nieuwe bedrijventerreinen ontwikkeld: bedrijventerrein A18 door de gemeente Doetinchem en het Euregionaal Bedrijventerrein (EBT) door de gemeente Montferland. Do grondexploitatie Al 8, die toebehoort aan do gemeente Doetinchem, heeft d.d. 26 november 2013 eon negatieve netto contante waarde van Ca. € 3,3 mm.. Hot BBV bepaalt dat voor voorziene verliezen direct eon voorziening moet worden getroffen ter grootte van dit verlies. Op toekomstige winsten is het voorzichtigheids- en realisatiebeginsel van toepassing, dat kortweg betekent dat toekomstige winston niet op dit moment reeds ingeboekt kunnen worden. Dit betekent dat voor de grondexploitatie A18 eon voorziening moot worden getroffen van Ca. € 3,3 mm. Hot aandeel van de gemeento Montferland in ditto voorzione verlies bodraagt € 825.000 (zijndo 25% van het totale tekort). Hiertoe is in de jaarrekoning een voorziening gotroffen. -

Waardering onderhoudsvoorzieningen Bevindingen

In do jaarrokening van do gemeente Montferland is voor een totaal bedrag van € 3,3 mm. aan ondorhoudsvoorzieningen opgenomen. Doze voorzieningen zijn ingesteld om de onderhoudskosten meerjarig to egaliseren door jaarlijks eon vast bedrag aan de voorziening toe to voegen en de werkelijke uitgaven diroct ton laste van do voorziening to vorantwoordon. Volgens hot BBV dienen doze voorzieningen gebaseord to zijn op eon actueel beheerplan. Binnen do gemeonto Montferland wordt per objectsoort eon beheerspian bijgehouden en wordt gedoteerd / onttrokken aan do voorziening. Doze meerjarenonderhoudsplanningen worden opgesteld door de desbetreffende inhoudelijk verantwoordelijke afdeling. Tijdens onze controle hebben wij vastgesteld dat do stand van de voorzieningen per 31 december 2013 hoger is dan de stand bepaald op basis van hot beheerplan. Do reden hiervoor is dat do werkelijke onderhoudswerkzaamhoden zijn uitgesteld op basis van do jaarlijkse inspecties. Doze uitgaven zullen in de toekomst wel worden uitgevoerd. Wij vragen uw aandacht voor hot actualiseron van do devoorzieijjhierop aan te passen. en


do

stand

van

3113608380-18341 -WP/md 11

Overige significante zaken



Single information Single audit Proces totstandkoming SiSa-bijiage


De procedure die uw gemeente moet naleven bij de aanlevering van de bestanden aan het CBS is niet wezenhijk gewijzigd. Uw gemeente dient in een vast, voorgeschreven stramien een zevental documenten aan het CBS te leveren. De SiSabijlage die opgenomen is in de jaarrekening is opgesteld door de gemeente. Wij hebben de SiSa-bijiage gecontroleerd op basis van de door u opgemaakte SiSa-bijiage en do nota verwachtingen accountantscontrole SISa 2013. Hierbij steVen wij do juistheid van de gegevens in de SiSa-bijlage vast. Wij wiHen benadrukken dat u als gemeente zeif verantwoordelijk bent voor do volledigheid van do te verantwoorden indicatoren zoals opgenomen in de SiSa-bijiage. Indien eon 0’ is ingevuld zijn wij bij uw organisatie nagegaan of doze ‘0’ terecht is ingevuld. U heeft dit aan ons bevestigd.

3113608380-18341 -WP/mcl 13


Fouten en onzekerheden SiSa-bijiage

Op grond van het Besluit accountantscontrole decentrale overheden, artikel 5, lid 4, rapporteren wij in dit rapport over de fouten en onzekerheden van de specifieke uitkeringen die in 2013 in het kader van SiSa zijn verantwoord. Wij doen dit met een tabel, die wij ook moeten opnemen als er geen fouten of onzekerheden geconstateerd zijn. Per regeling is hierin aangegeven of, en zo ja welke, financiële fouten of onzekerheden zijn geconstateerd:

Fout of onzekerheid -d

Ifl

e

ToeliGhting foutlonzekerheid

C7C

Investering stedelijke vernieuwing (ISV) II

Geen

0

N.v.t

D9

Onderwijsachterstandenbeleid 2011-2014 (OAB)

Geen

0

N.v.t

G1

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)gemeente 2013

Geen

0

N.v.t

G1A

Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_totaal 2012

Geen

0

N.v.t

G2

Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB_gemeente 2013

Geen

0

N.v.t

G3

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)gemeente 2013

Geen

0

N.v.t

G5

Wet Participatiebudget (WPB)_gemeente 2013

Geen

0

N.v.t

Totaal


Financiële

0

3113608380-18341 -WP/md 14


Rechtmatigheid Bevindingen

Fmeente moet voldoen aan een veelheid van externe en interne weten regelgeving. Wij zijn bij onze controle op het voorwaardencriterium uitgegaan van het normenkader voor de accountantscontrole. Wij hebben bij onze controle op het gebied van de externe en interne weten regelgeving geen rechtmatigheidsfouten aangetroffen. Ook uit de interne controlewerkzaamheden die uw geente over 2013 heeftu gevoerdzJne ndjnen naar voren uw aandachtmoetenbrenrL

Begrotingsrechtmatigheid Bevindingen

De toe te passen normen voor het begrotingscriterium zijn gebaseerd op artikel 189, 190 en 191 van de Gemeentewet en moetde gemeenteraad zelf nader invuhen en concretiseren. Dit gebeurt door middel van de begroting en via de verordening op het financieel beheer ex artikel 212 van de Gemeentewet. Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet waarborgen dat de baten en lasten binnen de begroting blijven en dat het college belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen tijdig meldt aan de gemeenteraad, zodat de gemeenteraad hierover tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan nemen. Een systeem met onvoldoende waarborgen voor tijdige melding aan de gemeenteraad van budgetoverschrijdingen heeft het risico in zich dat het college inbreuk maakt op het budgetrecht van de gemeenteraad. Het begrotingscriterium is verder verfijnd en uitgewerkt in de Kadernota Rechtmatigheid 2013 van de Commissie BBV. Een overschrijding van de begroting is altijd onrechtmatig, maar hoeft de accountant niet in alle gevallen mee te wegen in zijn oordeel. Essentieel is dat de raad nadere regels kan steVen wanneer kostenoverschrijdingen die zijn gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten (1), kostenoverschrijdingen passend binnen het beleid (2) en kostenoverschrijdingen bij openeinderegelingen (3) moeten meewegen bij het oordeel van de accountant. In die gevallen dat de gemeenteraad geen nader beleid stelt, geldt het uitgangspunt dat de accountant deze kostenoverschrijdingen niet betrekt bij de beslissing of hij al dan niet een goedkeurend rechtmatigheidsoordeel kan afgeven. Daarnaast moet de accountant deze kostenoverschrijdingen waarvan het college in de jaarrekening moet aangeven dat de raad deze nog dient te autoriseren in het verslag van bevindingen aan de orde stellen. Extra lasten die zijn gemaakt omdat extra opbrengsten daarvoor de ruimte bieden, terwijl deze extra lasten niet direct zijn gerelateerd aan de extra opbrengsten en waarbij de raad nog geen besluit heeft genomen over de aanwending van deze extra opbrengsten, zijn onrechtmatig. —

—


31 13608380-18341-WP/md 15

Overige significante zaken in totaai heeft uw gemeente € 77,4 miijoen aan fasten begroot (na wijziging), tegenover € 92,3 miijoen werkelijke lasten. Dit is in totaai een overreaiisatie van € 14,9 miijoen (16%). Aan baten had uw gemeente een bedrag van € 77,4 miijoen begroot, tegenover € 91,6 miijoen werkeiijke baten. In totaal gaat het om een hogere reaIisatie aan baten van € 14,2 miljoen (15%). in het kader van de begrotingsrechtmatigheid moet de accountant kijken naar de iastenoverschrijdingen per programma. Op diverse programma’s (inclusief algemene inkomsten en uitgaven) zijn begrotingsoverschrijdingen op de lasten te constateren. Deze zijn in te delen in de hierna opgenomen categorieën, zoals genoemd in de Kadernota Rechtmatigheid 2013 van de Commissie BBV. Lastenoverschrijding programma (x €1 .000) Programma 2 Wonen Overschrijding € 7,6 mm. Programma 4 Economie en toerisme

Qnrechtrnatig, telt niet mee Betreft kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid.

V

Betreft kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid

V


V


V


V

Ij

Overschrijding € 8,4 mm. Programma 5 Leefbaarheid, veiiigheid en cuituur Overschrijding € 0,5 mm. Programma 7 Jeugd en onderwijs Overschrijding € 0,1 mm. Programma Aigemene Dekkingsmiddeien Overschrijding € 0,2 mm.


3113608380-18341 -WP/md 16

Overige significante zaken Kredieten

Voor twee kredieten zijn de uitgaven hoger dan de beschikbaar gestelde kredieten. Het betreft overschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid.

V

Wij verwijzen voor een inhoudelijke en meer specifieke analyse van deze overschrijdingen naar de toelichting in de paragraaf H rechtmatigheid, waarin een analyse van de begrotingsafwijkingen en de begrotingsrechtmatigheid 2013 is opgenomen (vanaf pagina 90). De geconstateerde kostenoverschrijdingen passen binnen het bestaande beleid en hoeven op grond van de Kadernota 2013 van de commissie BBV niet meegeteld te worden in het accountantsoordeel


3113608380-18341 -WP/md 17

Analyse vermogen en resultaat

Accountantsverslag 2013 Gem eente Montferland

Analyse vermogen en resultaat Vermogen en resultaat Het BBV kent een duidelijk onderscheid tussen resultaatbepaling en resultaatbestemming. Alle baten en lasten dienen via de programmarekening te lopen. De gemeente mag geen baten of lasten rechtstreeks in het eigen vermogen muteren.

Beschrijving

.1

De mutaties in het eigen vermogen vinden plaats door middel van de resultaatbestemming. Het resultaat vóOr bestemming bedraagt € 7.426.000 nadelig. Per saldo is tussentijds reeds € 6.777.000 aan de reserves onttrokken, zodat het uiteindelijke nog te bestemmen jaarresutaat € 647.000 nadelig bedraagt. Dit bedrag is afzonderlijk vermeld onder het eigen vermogen in de balans. In het hierna volgende overzicht hebben wij de mutaties in de reserves schematisch weergegeven (x € 1.000): Ontwikkellngeigen verrnogen

-

Stand van de reserves per 1 januari

Tussentijdse resultaatbestemming tijdens boekjaar Nog te bestemmen resultaat bij jaarrekening Totaal

(=

resultaat vóör bestemming)

Stand per 31 december

52.117

48.822

-I- 3.628

-I- 6.777

333

-I- 647

-I- 3.295

-I- 7.426

48.822

41 .396

De reserves van uw gemeente zijn in 2013 met een bedrag van € 7.426.000 afgenomen. Dit komt overeen met het resultaat voor bestemming van € 7.426.000 nadelig. De omvang van uw reserves bedraagt ultimo 2013 circa 26% van het balanstotaal (2012: 33%). De reservepositie is verslechterd ten opzichte van vorig boekjaar. Met name door het opnemen van langlopende leningen en negatieve resultaat is het balans totaal verhoogd wat Ieidt tot een slechtere verhouding tussen het eigen vermogen en het totaal vermogen.


3113608380-18341 -WP/md 19

Analyse vermogen en resultaat Hierna geven wij een overzicht van de ontwikkeling van het resultaat (vOOr bestemming) van 2011 tot en met 2013.

Resultaatontwikkeling 2011-2013

(x € 1.000)

4.000 2.000 0 -2.000

• Resultaat voor bestemming

—

a—

-4.000 -6.000 -8.000 -10.000 2011

2012

• Resultaat na bestemming

2013

De exploitatie over 2013 Iaat een nadelig saldo van € 7,4 miljoen, ten opzichte van een nadelig saldo van € 3,3 miljoen over bet boekjaar 2012. In hetfinanciële beleid van de gemeente Montferland is rekening gehouden met de onttrekkingen uit de reserves. Wij adviseren u in het Iicht van de kerntakendiscussie en aanstaande bezuinigingen te bezien in hoeverre deze onttrekkingen ook in de toekomst kunnen worden gehandhaafd. Tevens vragen wij u in dit kader naar het analyseren van de nut en noodzaak van de door te schuiven budgetten (2013 ruim € 1,2 miljoen). Voor een meer uitgebreide analyse van het rekeningresultaat over het jaar 2013 verwijzen wij naar de toelichting op de programmarekening. Het resultaat over 2013 wordt beinvloed door incidentele baten en lasten (per saldo lasten € 2,3 miljoen), voor een nadere toelichting voor deze incidentele baten en lasten verwijzen wij naar het overzicht dat is opgenomen in de jaarrekening op bladzijde 139.


3113608380-18341 -WP!md 20

Interne beheersing

Accotrntantsver&ag 2013 Gemeente Montterland

Interne beheersing

Interne beheersing In het najaar van 2013 hebben wij onze tussentijdse controle uitgevoerd. Onze doelsteliing van deze controle is een beeld te krijgen van de kwaliteit van de financiële interne beheersing. Dit beeld is in belangrijke beheersing is belangrijk mate bepalend voor onze risico-inschatting en hiermee voor de omvang en diepgang van onze werkzaamheden die wij bij de jaarrekeningcontrole moeten uitvoeren teneinde de gewenste zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening geen materiële fouten bevat. Mede naar aanleiding van de bevindingen ult onze interim-controle heeft de concerncontroller de “Rapportage interim-controle accountant en (verbijzonderde) interne controle 2013” opgesteld. De belangrijkste aandachtspunten daarin zijn: • •

•

Bij het actualiseren van de grondexploitaties gebruik te maken van scenario-analyse en de uitgangspunten van het ontwikkelen, vergelijken en anticiperen op de toekomst concreet te maken; Het risicomanagement is in Montferland in beperkte vorm opgenomen in de bedrijfsvoering. Twee keer per jaar, bij de begroting en jaarrekening, vind een nventarisatie van de risico’s plaats. Daarmee is er geen directe koppeling met de besluitvorming. Over het onderwerp frauderisico is nog niet een discussie op het niveau van het bestuur en management gevoerd. Dit staat op de planning voor de nieuwe gemeenteraad. Geadviseerd wordt dit samen met de geplande actualisatie van het risicomanagement beleid op te pakken; Geconstateerd is dat het gemeentelijk vastgoed versnipperd is over de organisatie en dat mede daardoor op een ad-hoc wijze met vastgoed wordt omgegaan. De vorming van de nieuwe cluster Vastgoed biedt een kans om een centrale registratie inclusief status en toekomstige plannen van het vastgoed op te zetten.

Vanuit onze taak geven wij u mee dat het juist in deze tijd meer dan noodzakelijk is om de interne (financiële) beheersing binnen uw organisatie te behouden en te bewaken. Voor uw organisatie is het van belang dat de positieve lijn doorgezet wordt in de komende periode. Dit om juist de “basis” van de interne beheersing in uw organisatie sterker te borgen teneinde de benodigde focus naar de toekomst goed en betrouwbaar te kunnen laten verlopen.


3113608380-18341 -WP/md 22

Overige onderwerpen

AccountantsverSlag 2013 Gemeente Montterland

Overige onderwerpen Bevestigingen van het college

Wij hebben van het college een ondertekende schriftelijke bevestiging bij de jaarrekening ontvangen.

Meningsverschil met management of beperking in reikwijdte van de controle

Er zijn geen meningsverschillen met het college geweest en er waren geen beperkingen bij de uitvoering van onze controle. Naar onze mening is ons bij de uitvoering van onze controle-opdracht door het college en de medewerkers van de gemeente Montferland de volledige medewerking verleend en hebben wij volledige toegang tot de benodigde informatie gehad.

Overleg met andere accountants

In het kader van de controle van de SiSa bijlage hebben wij overleg gehad met onze collega’s omtrent de controle van Wedeo en de Presikhaaf-groep. Beide entiteiten voert werkzaamheden uit voor een aantal gemeenten met betrekking tot Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) waaronder de gemeente Montferland. Deloitte heeft een goedkeurend assurance-rapport afgegeven bij de SiSa-stukken 2012. Uit de tabel van fouten en onzekerheden blijken geen fouten of onzekerheden. De controlecriteria die gehanteerd zijn liggen vast in de richtlijnen van het ministerie en zijn door Deloitte gehanteerd bij de uitvoering van de controle en rapportage in het rapport van bevindingen. Wij concluderen op grond van onze werkzaamheden dat Deloitte de werkzaamheden toereikend heeft uitgevoerd en dat wij gebruik kunnen maken van de bevindingen van Deloitte en de indicatoren die zijn opgenomen in de WSW-verantwoordingsinformatie van de beide jlliveg0j.___


I

3113608380-18341 -WP/md 24

Overige onderwerpen Normering topinkomens (WNT)

De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) is in werking getreden met ingang van 1 januari 2013 en vervangt de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt). De WNT regelt niet alleen de openbaarmaking van topinkomens in de publieke en semipublieke sector, maar stelt ook maxima aan de hoogte van de bezoldiging van topfunctionarissen en tevens aan de ontslagvergoedingen. Met ingang van 1 januari 2013 is bij wet vastgelegd dat rechtspersonen of organisaties die voHedig of in aanzienlijke mate uit publieke middelen zijn gefinancierd beloningen van topfunctionarissen openbaar dienen te maken, ook als deze de in de wet gestelde maximale bezoldiging van € 228.599 niet te boven gaat. Daarnaast dienen gemeenten het salaris openbaar te maken van overige medewerkers (inclusief wanneer aan bepaalde voorwaarden is voldaan ingehuurd personeel) die een bezoldiging ontvangen boven deze norm. Ten slotte stelt de WNT een aantal overige eisen, zoals een maximale ontslagvergoeding voor topfunctionarissen van € 75.000. —

—

In 2013 is voor geen van de toptunctionarissen en overige medewerkers sprake van een overschrijding van de grensbedragen. In onderdeel 2.8 van de jaarstukken is de vereiste toelichting opgenomen. Daarmee voldoet de gemeente Montferland aan de vereisten.

Naleving van weten regelgeving overige

Wij hebben geen kennis van te rapporteren omstandigheden in verband met het niet-naleven van weten regelgeving.

Betrouwbaarheid en continuIteit van de automatiseri ngs omgeving

Onze jaarrekeningcontrole is gericht op het geven van een oordeel omtrent de jaarrekening zeif en is niet primair gericht op het doen van uitspraken omtrent de betrouwbaarheid en de continuIteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking als geheel of van onderdelen daarvan. Onze bevindingen daaromtrent raken dan ook slechts die onderdelen die wij onderzocht hebben in het kader van de jaarrekening, wat wil zeggen dat wij ter zake geen volledigheid pretenderen. Ult de door ons uitgevoerde werkzaamheden zijn geen bijzonderheden gebleken waarop wij u via deze rapportage willen attenderen. Wel constateren wij dat een integraal beveiligingsbeleid op basis van do Baseline Informatiebeveiliging Gemeenten (BIG) nog ontbreekt. Gemeentebestuur en management hebben met deze baseline een instrument in handen waarmee zij in staat zijn om te meten of de organisatie ‘in control’ is op het gebied van informatiebeveiliging. Wij vragen hiervoor uw aandacht.


31 13608380-18341-WP/md 25

Overige onderwerpen Frauderisicoanalyse Als ondercleel van onze controle en opvolging van communicaties over voorgaand boekjaar hebben wij het college verzocht inzicht te geven in de eigen inschatting van het risico dat de jaarrekening een materiële afwijking zou kunnen bevatten als gevolg van fraude, in de aard, omvang en frequentie van deze inschattingen, het proces dat het college daarbij hanteert, alsook de communicatie daarover met het personeel en met de gemeenteraad. Tijdens deze gesprekken heeft het college aangegeven zich bewust te zijn van frauderisico’s en voorbeelden gegeven van de manier waarop zij deze beheerst. Tegelijkertijd stellen wij vast dat het maken en/of periodiek actualiseren van gerichte frauderisicoanalyses nog geen zichtbaar onderdeel vormt van de interne beheersingsomgeving en dat uit de administratie (notulen, begroting, tussentijdse rapportages, etc) bijvoorbeeld geen vastleggingen blijken die het belang illustreren dat u hecht aan het vermijden en ontdekken van fraude. Uw organisatie loopt hiermee het risico dat de interne beheersing kwetsbare plekken bevat die onopgemerkt blijven. De huidige economische ontwikkelingen kunnen voor organisaties en hun werknemers leiden tot verhoogde prikkels of gelegenheden tot het doen van of meewerken aan fraude. Gelet op het belang van een risicoanalyse die is toegespitst op cie huidige economische ontwikkelingen en actuele interne beheersing attenderen wij u op de geactualiseerde folder Frauderisicoanalyse door directie en toezichthoudend orgaan’ en herhalen het belang van periodieke frauderisicoanalyses als vast onderdeel van het interne controlesysteem dat erop is gericht (fraude)risico’s te onderkennen, het belang en de waarschijnlijkheid daarvan in te schatten inschatten en het daarop toespitsen van de interne beheersin.

In Nederland is de accountant wettelijk verplicht om alle ontdekte fraudegevallen te rapporteren aan het management van de organisatie. Wij merken op dat onze controle niet specifiek is ingericht op het ontdekken van fraude, De accountant is wel verantwoordelijk voor het betrekken van frauderisico’s in de planning en uitvoering van zijn controleopdracht. Wij hebben een fraudediscussie gevoerd met het controleteam en met het management van de gemeente Montferland, waarbij wij de nadruk hebben gelegd op de vermoedens van materiële onjuistheden als gevolg van traude in de jaarstukken. Van het management hebben wij de bevestiging ontvangen dat or geen onregelmatigheden zijn geconstateerd waarbij het management of werknemers die een belangrijke rol spelen bij de maatregelen van interne beheersing of anderen in het geval dat de fraude van materieel belang kan zijn op de jaarrekening, zijn betrokken. Tevens hebben wij zelfstandig werkzaamheden uitgevoerd die gericht waren op het risico van het omzeilen’ van de interne beheersingsmaatregelen door het management te detecteren. Wij hebben specifieke controles uitgevoerd op memoriaalboekingen en schattingen en hebben significante en ongebruikelijke transacties met behuip van gegevensanalyses onderzocht. Hoewel wij een kritische houding hebben ten opzichte van risico’s van fraude in do jaarrekening, willen wij opmerken dat onze controle niet specifiek is gericht op het ontdekken hiervan. Tijdens de uitvoering van onze controle van de jaarrekening 2013 hebben wij geen aanwijzingen verkregen dat er sprake is geweest van fraude.


3113608380-18341 -WP/md 26

Overige onderwerpen Onafhankelijkheid

Ontwikkelingen Accountancy Nieuwe onathankeUjkfleidsregels in Naderand

Op 16 december 2013 heeft de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) de nieuwe Verordening inzake Onafhankelijkheid (ViO) vastgesteld. Wij willen u in dit accountantsverslag graag op de hoogte stellen van de belangrijkste wijzigingen zoals die gelden voor organisaties die niet kwalificeren als een Organisatie van Openbaar Bolang (OOB, vooral beursgenoteerde ondernemingen en financiële instellingen). Wij stolen voor om bij het bespreken van ons accountantsverslag do specifieke gevolgen voor onze dienstvorlening aan uw organisatie to bespreken. Verordening nzake Onafhankelijkheid (VO) De ViO is van toopassing op aWe cliënten waar assurance-opdrachten worden uitgevoord en is van kracht vanaf 1 januari 2014. De ViO vervangt de nadere voorschriften voor onafhankelijkheid (NVO). Met de nieuwe ViO beoogt de beroepsorganisatie tegemoet te komon aan de verwachtingen van hot maatschappelijk verkeer en daarmee bij te dragen aan het vertrouwen in het accountantsberoep. Hierna gevon wij een toelichting op enkele onderwerpon uit de ViO die van belang zijn in het kador van onze dienstverlening aan uw organisatie. Eén set van regels veer aWe assurance-opdrachten In de nieuwe onafhankelijkheidsregels is sprake van één set van regels voor alle assurance-opdrachten, zoals de controle of b000rdeling van een jaarrekening, eon subsidieverklaring, eon verklaring bij een IT-systeem of eon assurance-rapport bij een maatschappelijk jaarverslag. In do oude regels word eon onderscheid gemaakt tussen controleopdrachten en ovorige assuranco-opdrachten, waarbij do onafhankelijkheidsvoorschrifton voor controleopdrachten strenger waron.

Regelgeving voor adviesdiensten Combinaties van assurance en advies (non-assurance) werkzaamheden zijn onder do VlO nog steeds toegestaan. De ViO introduceert wel een strak toetsingskader voor de evaluatie van alle non-assurance diensten, wat betekent dat voor aanvang van overigo dienstverlening altijd eon onafhankelijkheidsanalyso in hot dossier dient to worden opgenomen. Do ViO Ieidt daarmee tot een verzwaarde documentatieplicht. Het toetsingskader in de ViO is gebaseerd op do principes in de internationale onafhankelijkheidsregels van de Code of Ethics van do International Ethics Standards Board for Accountants (IESBA). Doze internationale onafhankelijkheidsregels worden door Deloitte nageleetd. Langdurige betrokkenheid bij uw organisatie In do ViO opgenomen dat eon maatrogel is voroist indien senior loden van hot assurance-team (waaronder do eindverantwoordelijke accountant, maar ook andere senior toamleden) Iangdurig betrokken zijn bij dienstverlening aan dezelfde organisatie. Van Iangdurige betrokkenheid is in elk geval sprake als eon senior teamlid gedurendo zeven aaneengesloten jaren betrokken is bij dionstverlening aan dezelfde organisatie. Voorbeelden van maatregelen zijn hot laten uitvoeren van eon opdrachtgerichte kwalitoitsb000rdoling (0KB) of het rouleren van hot teamlid. Indien meordere teamleden golijktijdig zoudon moeten rouleren, is het ook mogelijk om voor eon gofaseorde roulatie to kiezen. Na roulatie mag het botreffende teamlid godurondo tweo jaar niot betrokken zijn bij do assuranco-dienstverloning aan de organisatie.


3113608380-18341 -WP/md 27

Overige onderwerpen Marketing en Reclame In de ViO is een nieuwe bepaling opgenomen over marketing en reclame. Vooral is het niet toegestaan om met een assurance-client een relatie aan te gaan waarbij de accountantsorganisatie zich in het kader van reclame of marketing associeert of laat associëren met de assurance-client. Van associatie is sprake indien de onderlinge relatie als ondercleel van reclame of marketing openbaar wordt gemaakt.

Geschenken en gastvrijheid De regels voor het ontvangen en verstrekken van geschenken en gastvrijheid zijn aangescherpt. Het uitgangspunt is dat het ontvangen en verstrekken van geschenken en persoonlijke uitingen van gastvrijheid niet past in een relatie tussen de accountant en de gecontroleerde organisatie. Deze regels gelden niet alleen voor de leden van het assurance-team, maar ook voor de accountantsorganisatie, andere onderdelen van het netwerk en haar bestuurders. Er is een drempel in de regels opgenomen van € 100. Voor geschenken met een waarde van meer dan € 100 is de eindverantwoordelijke accountant gehouden om: • • •

Te onderbouwen waarom het geschenk of de uiting van gastvrijheid gepast is; Een melding te doen bij een aangewezen persoon binnen Deloitte; en Vooraf met het toezichthoudend orgaan van uw organisatie af te spreken hoe zij hierover geInformeerd wil worden.

Deze bepalingen gelden tevens voor persoonlijke uitingen van gastvrijheid. Hieronder wordt verstaan het voor de andere partij of persoon betalen van kosten van uitstapjes, reizen, lunches, diners en dergelijke die geen zakelijk karakter dragen.

Overgangsbepalingen De nieuwe onafhankelijkheidsregels treden in werking per 1 januari 2014. Voor bestaande opdrachten en/of relaties waarbij een onafhankelijkheidsbedreiging speelt gelden overgangsbepalingen.

Accountantsverslag 2013 Gemeente Montferand

3113608380-18341 -WP/mci 28

Overige onderwerpen Algemene aanbeveling inzake cyberveiligheid Het belang van cyberveiligheid is de laatste jaren tors toegenomen als gevolg van de grotere afhankelijkheid van informatietechnologie en internet. Daarnaast heeft zich een verschuiving voorgedaan van informatiebeveiliging naar cyberveiligheid. De traditionele aanpak van informatiebeveiliging was vooral gericht op interne controles om de vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid van gegevens veilig te stellen. Hoewel deze controles van groot belang blijven, bestrijkt cyberveiligheid een bredere waaier van interne en externe factoren. Als zodanig dienen do gemeenteraad en hot college zich or in toenemende mate van te vergewissen dat managers in alle geledingen van de organisatie zich bewust zijn van de risicos die do digitalo technologie met zich meebrengt voor de strategie en de organisatieactiviteiten en dat zil de juiste maatrogelen troffen om deze risico’s to beheersen. Rapportages aan do gemeenteraad on hot college dionen in toenemende mate te gaan over de lessen die worden getrokken uit spocifieke IT-gorelateerde incidenten en zogenaamde near-misses en de gemeenteraad en het college dienen vast te stellen welke inbreuk op do veiligheid de organisatie bereid is te tolereren. Daarnaast diont op bestuurlijk niveau te wordon verzekerd dat sprako is van een voldoendo mate van vorantwoordelijkheid en verantwoordingsplicht ter ondersteuning van de daadworkelijke prioritering van informatieactiva en juiste besluitvorming over hot gebruik en de bescherming van informatie. Bestuurders kunnen hierin worden ondersteund met advies door extorne adviseurs.


3113608380-18341 -WP/md 29

Bijiagen

AccountantSverSlag 2013 Gemeente Montterland

Bijiage A: Niet-gecorrigeerde fouten Niet-gecorrigeerde fouten De volgende niet-gecorrigeerde fouten groter dan € 50.000 zijn gedurende onze werkzaamheden vastgesteld:

Rechtmatigheid

Getrouwheid

Effect niet-gecorrigeerde controleverschillen voorgaande periode N.v.t. Effect niet-gecorrigeerde controleverschiUen huidige periode

0

Totaal rechtmatigheidsfouten

0

Aard van de onzekerheden

Rechtmatigheid

Getrouwheid

Totaal onzekerheden in de controle getrouwheid

0

0

Totaal onzekerheden in de controle rechtmatigheid

0

0

Wij hebben van het college een schriftelijke bevestiging bij de jaarrekening ontvangen, waarin het college bevestigt dat de niet-gecorrigeerde fouten, zowel individueel als in totaal, in het kader van de jaarrekening niet materieel zijn. Het college heeft tevens bevestigd geen kennis te hebben van andere niet-gecorrigeerde fouten.


3113608380-18341 -WP/md 31

Bijiage B: Onathankelijkheid Bevestiging onafhankelijkheid De voorschriften in het kader van onafhankelijkheid zijn binnen de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (de NBA) opgenomen in de ‘Verordening inzake Onafhankelijkheid (ViO)’ en vormen een belangrijk onderdeel van het ‘normenkader’ waaraan een accountant moet voldoen. De naleving van de ViO is binnen de organisatie van Deloitte ingebed. Op basis van onze toetsing concluderen wij dat onze onafhankelijkheid als certificerend accountant bij de gemeente Montfedand in 2013 voldoende is gewaarborgd.


3113608380-18341 WP/md 32

Bijiage C: Reikwijdte van de controle 2013 De opdracht die u ons heeft verstrekt Binnen het kader van de meerjarige overeenkomst tussen uw gemeente en Deloitte Accountants B.V. tot het controleren van uw jaarrekening bevestigen wij formeel elk jaar de onderlinge afspraken met een opdrachtbevestiging. Met de opdrachtbevestiging van 18 september 2013 heeft u ons op meer gedetailleerde wijze opdracht gegeven tot het controleren van de jaarrekening. De doelstelling van de controle is het afgeven van een controleverklaring bij de jaarrekening van de Gemeente Montterland. In dit accountantsverslag geven wij een toelichting op de bevindingen naar aanleiding van de controle. Onze controleaanpak bestaat in hoofdlijnen uit drie fasen: de risicoanalyse, de interim-controle en de jaarrekeningcontrole.

Gezamenhijke risicoanalyse als basis Onze controle start met het maken van een analyse van de risico’s waar u als gemeente mee te maken heeft. Deze risicoanalyse zien wij als een gezamenlijke actie van ons controleteam en vertegenwoordigers van uw gemeente en maakt deel uit van ons pre-auditgesprek. Het doel hiervan is om op basis van gezamenlijke kennis van uw organisatie en uw omgeving tot een zo volledig en bruikbaar mogelijke risicoanalyse te komen, die als basis voor de verdere controlewerkzaamheden kan dienen. Het gaat hierbij primair om de externe risico’s en de risico’s in de bedrijfsvoering. Bij deze inventarisatie ligt primair de focus op de risico’s op afwijkingen van materieel belang in de jaarrekening als gevolg van fraude of fouten.

Interimcontrole Onze risicoanalyse en de daarop gebaseerde controleaanpak richten zich niet uitsluitend op de jaarrekening zelf, maar ook op het systeem van interne beheersing. Hoe beter dat systeem functioneert, hoe meer zekerheid er bestaat dat de opgeleverde informatie betrouwbaar is, zowel tussentijds als bij de jaarrekening. Omdat deze interne beheersing het gehele jaar goed dient te functioneren, hoeven wij met de aanvang van onze controle niet te wachten totdat de jaarrekening gereed is. Onze controle vindt daarom voor een belangrijk deel al in de tweede helft van het boekjaar plaats. Optioneel: WI; onderzoeken tijdens de interim-controle de procesrisico’s, om te bepalen of hierin voldoende beheersmaatregelen (de AO/lB) zijn getroffen. Het product van deze fase van de controle is een management letter met daarin opgenomen verbeterpunten ter verdere optimalisatie van de interne beheersing (zie paragraaf Interne beheersing).

Jaarrekeningcontrole Bij de jaarrekeningcontrole stellen wij vast of de jaarrekening is opgesteld volgens de geldende verslaggevingsvoorschriften, of de door u opgestelde jaarrekening een getrouw beeld geeft en of de baten, lasten en balansmutaties voldoen aan de eisen van rechtmatigheid zoals opgenomen in het controleprotocol voorde accountantscontroe op de jaarstukken 2012 en verder. Ook stellen wij vast dat de posten in de jaarrekening adequaat zijn toegelicht. Onze controle houdt niet in dat wij aWe posten integraal controleren. Onze aanpak heeft als doel om belangrijke onjuistheden of onrechtmatigheden te ontdekken, rekening houdend met de materialiteitsgrenzen zoals vastgelegd in het controleprotocol. Het product van de jaarrekeningcontrole is de controleverkiaring bij de jaarrekening en een verslag van bevindingen. In het verslag van bevindingen rapporteren wij fouten en onzekerheden die de vastgestelde rapportagetolerantie (€ 50.000) overschrijden en overige bijzonderheden die naar onze mening van belang zijn voor de behandeling van de jaarrekening (zoals governance, tinanciële positie, ontwikkeling resultaten en de kwaliteit van de interne beheersing).

Scope van de opdracht Onze controleverklaring is gebaseerd op onze controlewerkzaamheden als accountant van de gemeente Montferland.


3113608380-18341 -WP/md 33

Bijiage D: Actuele ontwikkelingen Hoe financieel gezond is uw gemeente?

De financiële ontwikkelingen maken een kritische herbezinning op de taakvoering van gemeenten noodzakelijk. Om de juiste maatregelen te nemen en goede keuzes te maken, is het belangrijk dat u eerst een goed beeld van de financiële positie van uw gemeente heeft. Datende opbrengsten (zoals dividend en bouwleges), hogere lasten (bijvoorbeeld uitkeringen), verliezen bij grondexploitaties en een verwachte daling van de uitkering van het gemeentefonds maken de financiële positie van uw gemeente onzeker. Tel daarbij op de nieuwe kabinetsplannen om taken met een fors lager budget over te dragen aan de gemeenten. Een herbezinning op de taakuitvoering is dus noodzakelijk! Om maatregelen te treffen en goede keuzes te maken, moet u eerst een goed en met elkaar gedeeld beeld van de financiële positie van uw gemeente hebben. De financiële positie is breder dan de reserves en het weerstandsvermogen van uw gemeente. Ook toekomstige, reguliere exploitatielasten zijn bepalend voor de financiele positie van uw gemeente. Daarbij beInvloeden allerlei indicatoren op financieel gebied de financiële positie, zoals: • • • • • • • • • • • •

Is er financieel deugdelijk beleid? Is de begroting actueel (zit alles erin)? Hoe ziet het meerarenperspectief eruit? In aanvulling op de eerdergenoemde reserves (omvang vrije reserves, omvang stille reserves). Zijn er claims? Is er een meerjarig investeringsplan (“normale” investeringen en grondexploitaties)? Omvang post onvoorzien? Belastingcapaciteit. Wmo en Wsw. Resultaten verbonden partijen. Onderhoud in het algemeen en riolering in het bijzonder. Saldo kostenplaatsen.

Stressindicatoren Met een aantal, vooraf bepaalde, indicatoren kunnen wij de financiële positie van uw gemeente in kaart brengen (een zogenaamde ‘stresstest’). Hiermee krijgt u snel een goed financieel beeld van uw gemeente. Op basis van historische en toekomstgerichte gegevens inventariseren wij, aan de hand van de indicatoren, het financiêle beeld van uw gemeente. Op bepaalde onderdelen zullen wij ook gebruikmaken van Iandelijke of regionale gemiddelden. De uitvoering van de stresstest kan snel en belast uw organisatie minimaal. In de stresstest betrekken wij onder andere de voigende indicatoren: • • • • • • •


Schuldpositie; Reservepositie; Vaste activa -I- reserves; Leningen die niet zijn ingezet voor de grondexploitaties; Voorzieningen; Garantstellingen; Rentelasten: 3113608380-18341 -WP/md 34

• • •

Grondexploitatie; Meerjarenbegroting; Reserveontwikkeling.

Uiteraard kunt u zeif extra indicatoren toevoegen. De uitkomsten van de stresstest geven wij weer in de vorm van een rapportage en een dashboard.


3113608380-18341 -WP/md 35

Deloitte. Gemeente Montferland. Accountantsverslag mei 2014

Recommend Documents