Uitvoeringsplan Openbare Orde en Veiligheid 2011/2012 Gemeente Sliedrecht
Dit document is tot stand gekomen door samenwerking tussen:
Zuid-Holland-Zuid District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden
Inleiding. Het is gebruikelijk dat er tegen het eind van het jaar met de gemeenteraad wordt gesproken over de resultaten, lokale inzet en speerpunten van de politie, gemeente en het Openbaar Ministerie in het afgelopen jaar en voor het komende jaar. Hierbij wordt tevens het ontwerp uitvoeringsplan openbare orde en veiligheid aangeboden dat de lokale speerpunten voor het komende jaar bevat alsmede de inzet bevat die politie, Openbaar Ministerie en gemeente op die speerpunten plegen. Het uitvoeringsplan openbare orde en veiligheid is een vervolg op de kaderbrief 2011 die de districtsleiding van de politie Alblasserwaard en Vijfheerenlanden onlangs heeft opgesteld. In deze kaderbrief geeft de districtsleiding de ontwikkelingen en prioriteiten aan op districtelijk niveau. De kaderbrief is het startschot voor alle gemeente in het district om aan de slag te gaan met de lokale aandachtspunten. De kaderbrief is als bijlage bij dit uitvoeringsplan gevoegd en dient ter informatie. De keuze om speerpunten te benoemen is niet ieder jaar onderhevig aan wijzigingen. Ook een groot deel van de inzet die de ketenpartners op de speerpunten plegen zijn over het algemeen genomen een voortzetting van bestaand (lopend) beleid. Er is in dat opzicht dus sprake van een meerjarenbeleid. Die omstandigheid vormt aanleiding om voor te stellen het uitvoeringsplan vanaf heden voor de duur van twee jaren vast te stellen, dus voor 2011 èn 2012. Een uitzondering hierop kan zich voordoen in het geval er tussentijds toch een wijziging optreedt in de speerpunten. In dat geval zal het uitvoeringsplan nog tussentijds worden aangepast. Voor de gemeente Sliedrecht geldt dat de lokale aandachtspunten voor 2011 en 2012 niet afwijken van de ontwikkelingen in de regio. De lokale speerpunten die kunnen worden benoemd zijn achtereenvolgens: - Geweld; - Jeugd; - Veelvoorkomende criminaliteit. Met betrekking tot de veelvoorkomende criminaliteit is de aanpak op het gebied van diefstal uit auto’s en diefstal van fietsen een lokale aanvulling op de kaderbrief. Het bovenstaande betekent niet dat er voor de andere onderwerpen die niet genoemd zijn in het uitvoeringsplan of de kaderbrief lokaal geen aandacht meer zal/kan zijn. Lokaal zullen de ontwikkelingen worden gevolgd en als er aanleiding voor is zal er inzet plaatsvinden op de gesignaleerde problematiek of een trend.
Thema Geweld Het tegengaan en oplossen van geweldsdelicten raakt de essentie van de taken van de overheid en is als dusdanig altijd een prioriteit. Geweld bestaat uit vele deelgebieden die variëren in complexiteit. Voorbeelden zijn: bedreiging, mishandeling, huiselijk geweld, zedenmisdrijven, moord of doodslag, etc. Binnen het district Alblasserwaard / Vijfheerenlanden worden de nodige geweldsdelicten op straat gepleegd door jongeren tijdens het uitgaan. Overmatig drinken van alcohol, al dan niet in combinatie met drugs (XTC, cocaïne), speelt een rol bij uitgaansagressie. Ook in 2011 staan de partners voor de uitdaging deze vorm van geweld in te dammen. Huiselijk geweld. De bestrijding van huiselijk geweld heeft op 1 maart 2009 een nieuwe impuls gekregen doordat de burgemeester bij wet de bevoegdheid heeft gekregen een zogenaamd huisverbod op te leggen. Sliedrecht heeft in 2009 één huisverbod gekend en in 2010 zijn er tot en met september 2010 zes huisverboden opgelegd. De ervaringen met dit instrument zijn positief. Het huisverbod is een kordate maatregel waarmee pressie kan worden uitgeoefend op de pleger en waarmee de (kwalijke) spiraal van huiselijk geweld kan worden doorbroken. De samenwerking tussen politie, Openbaar ministerie, gemeente en de GGD is intensief. Hulpverlening wordt snel opgestart en er wordt de nodige rust gecreëerd voor de slachtoffers. Ook uit een evaluatie van het onderzoekscentrum Drechtsteden die op 19 augustus 2010 aan gemeenten is toegestuurd blijkt dat het huisverbod een bijdrage levert in de bestrijding van het huiselijk geweld op de hiervoor genoemde wijze. Veiligheidshuis. Sinds 2007 wordt in Dordrecht samengewerkt aan een sluitende aanpak van veelplegers en jeugd met alle andere relevante ketenpartners. In 2008 is het werkgebied uitgebreid met het huiselijk geweld. Het veiligheidshuis werkt persoonsgericht en gebiedsgericht. Interventies die het veiligheidshuis inzet zijn gebaseerd op een combinatie van strafrecht, zorg, toezicht en bestuursrechtelijke handhaving. Het is de ambitie van het veiligheidshuis om door te ontwikkelen naar andere gemeenten in de regio en deze ontwikkeling zal eind 2010 / begin 2011 verder gestalte gaan krijgen. Er wordt thans onderzocht of de coördinatie van nazorg van jeugdige ex gedetineerden in het veiligheidshuis een plaats kan krijgen. De coördinatie voor volwassen ex gedetineerden zal binnen de Drechtsteden worden weggezet bij de Sociale Dienst Drechtsteden. Tabel I: aangiften van geweld gemeente Sliedrecht Lichamelijke integriteit, aangiften opgenomen gemeente Sliedrecht Aangiften opgenomen
2006
2007
2008
2009
Mishandeling Bedreiging Zedenmisdrijf Straatroof Openlijk geweld (persoon) Moord, doodslag Overval Lichamelijke integriteit
63 25 29 1 1 0 2 121
69 22 7 5 3 0 1 107
56 28 8 4 6 0 1 103
61 30 12 4 4 0 1 112
2010 t/m 23 sept. 28 10 7 3 9 2* 1 60
* Betreft een tweetal pogingen. Een enigszins verwarde man reed op een zevental auto's in een file in en een inbreker in een gestolen auto reed in op een politieagent. In beide gevallen liep het gelukkig goed af.
Aangiften opgenomen
2006
2007
2008
Huiselijk geweld
8
14
18
2009
17
2010 t/m 23 sept. 13
Activiteiten partners: Politie
1. Algemeen: Inzet van politie in verband met de openbare orde en veiligheid, waaronder wekelijks iedere vrijdag en zaterdagavond en nacht in uitgaansgebieden en bij evenementen; De Algemene Plaatselijke Verordening wordt gehandhaafd middels bekeuringen; Ondersteuning en gebruik van het door de gemeente Sliedrecht geïnitieerde cameratoezicht op openbare plaatsen. Dit omvat onder andere beschikbaarheid van wijkagenten om herkenning uit te voeren op beelden en de inzet van de recherche; Er vinden analyses plaats naar het geweld binnen het district; De politie garandeert noodhulp binnen 15 minuten, 24 uur per dag; De politie garandeert een oplossingspercentage geweld van tenminste 70%; Geweldszaken krijgen voorrang in de behandeling van zaken; Slachtofferhulp wordt pro-actief aangeboden; Slachtoffers van geweld worden binnen 3 weken benaderd in het kader van nazorg. 2.
Huiselijk Geweld Ondersteuning van ernstig bedreigde slachtoffers middels een noodknop (AWARE); Toename van het aantal meldingen dat wordt doorgezet richting hulpverlening; Het aantal ambtshalve vervolgde misdrijven en aangehouden verdachten is toegenomen; Deelname aan een casusoverleg recidivisten huiselijk geweld en het zorgnetwerk Sliedrecht;
Gemeente
De bekendheid van het meld- en adviespunt voor huiselijk geweld bevorderen; Het meld- en adviespunt voor huiselijk geweld subsidiëren; Inzet van zogenaamde suswachten in het uitgaansgebied iedere vrijdag- en zaterdagavond en nacht, tijdens oud en nieuw en koninginnedag; Het in stand houden en zo nodig uitbreiden van cameratoezicht op (openbare) plaatsen waar dit een aanvullende bijdrage levert aan de openbare orde en veiligheid; Het toepassen van het huisverbod op grond van de Wet tijdelijk huisverbod.
Openbaar ministerie
1. Algemeen: 1 Instellen van vervolging van strafbare feiten . Naar verwachting zal het OM in 2011 20 tot 25 eenvoudige mishandelingen afdoen; Indien sprake is van ernstig geweld tegen personen, overgaan tot voorgeleiding van 2 verdachte(n) bij rechter-commissaris ;
1
Daar waar in dit uitvoeringsplan gesteld wordt dat het OM vervolging van strafbare feiten instelt, geldt dat dit alleen van toepassing is indien dit binnen het juridisch kader mogelijk is. 2
Daar waar in dit plan vermeld staat dat het OM de verdachte(n) zal voorgeleiden bij de rechtercommissaris, geldt dat dit alleen mogelijk is indien het een geval betreft waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten en waarbij ernstige bezwaren en gronden voor voorlopige hechtenis aanwezig zijn.
Verstrekken van informatie aan het slachtoffer via het Slachtoffer Informatie Punt; Aanpak conform protocol geweld tegen ambtenaren in de (semi)openbare ruimte - voor alle gevallen als bedoeld in het protocol altijd overleg met weekdienst of piketofficier; - geen transactie, tenzij de eis ter zitting een geldboete zou opleveren en er geen ruimte is voor civiele vordering; - in beginsel overgaan tot voorgeleiding bij de rechter-commissaris; - het OM zorgt ervoor dat de vordering tot schadevergoeding ter afwikkeling aan de rechtbank wordt voorgelegd. Hogere strafeis bij geweld tegen: - personen in uitoefening van hun functie (150% verhoging); - personen die burgermoed hebben getoond (150% verhoging); - personen die in een afhankelijke situatie tot de dader staan (33% verhoging).
2. Huiselijk Geweld Strafrechtelijke aanpak conform protocol, waarin o.a.: Uitgangspunt is dat er wordt overgegaan tot strafrechtelijke vervolging indien er sprake is van een bewijsbaar strafbaar feit. Bij het ontbreken van een aangifte vindt waar mogelijk ambtshalve vervolging plaats; In gevallen waarin het slachtoffer uitdrukkelijk geen aangifte wil doen en er onvoldoende grond bestaat de verdachte ambtshalve te vervolgen, kan de politie een gesprek aangaan met de verdachte en het slachtoffer om beiden te attenderen op hulpverleningsmogelijkheden; Zoveel mogelijk voorgeleiden van verdachte aan de rechter-commissaris, indien er gronden zijn voor de voorlopige hechtenis; Als schorsing van de voorlopige hechtenis geïndiceerd is, bevordert het OM zoveel mogelijk het opleggen van bijzondere voorwaarden, zoals reclasseringsbegeleiding en/of een straat- of contactverbod; Zo snel mogelijk inschakelen hulpverlening voor dader en slachtoffer; Het OM informeert – indien gewenst – de slachtoffers van huiselijk geweld over het verloop van het strafproces; Alle incidenten huiselijk geweld worden besproken in het screeningsoverleg, waarbij acties worden uitgezet m.b.t. pleger, slachtoffer en eventuele kinderen; Extra aandacht in het veiligheidshuis voor recidivisten huiselijk geweld en een verdere koppeling tussen het screeningsoverleg en het hulpverleningstraject.
Thema Jeugd Ten aanzien van de aanpak van risicojeugd voert de gemeente de regierol. De rol van politie is het signaleren en adviseren over deze groep. In Sliedrecht krijgt de regierol vorm in een drietal overlegvormen: het Multi Disciplinair Team (MDT) voor de leeftijdsgroep twaalf jaar en jonger, het Samenwerkingsverband Jeugdwelzijn Sliedrecht (SJS) voor de leeftijdsgroep ouder dan twaalf jaar en het Coördinatie Overleg Overlast hanggroepen Sliedrecht (COOS) voor de overlast van hanggroepen. Los van percepties over de omvang van de jeugdproblematiek, is het duidelijk dat jeugdige daders en/of groepen een belangrijke rol spelen in zaken als overlast, vernielingen en geweld. Door het grote volume van deze misdrijven is er veel te winnen in een integrale aanpak van deze vormen van criminaliteit. Door een gezamenlijke aanpak moet het mogelijk zijn om meer te bereiken dan waar ketenpartners afzonderlijk toe in staat zijn. Project “verzuip jij je toekomst” De bestrijding van (overmatig) alcoholgebruik onder met name jongeren is in de loop van 2009 gestart middels het project “verzuip jij je toekomst”. Tot en met 2012 zullen acties worden uitgevoerd om dit gebruik terug te dringen. De opzet is enerzijds om meer informatie te ontsluiten zoals een attitudemeting onder jongeren en onderzoek naar de beste methodieken om het (overmatig) alcoholgebruik te bestrijden. Anderzijds worden vanaf de aanvang van het project gerichte acties uitgevoerd zoals een verkenningsactie in de horecabedrijven waarbij gecontroleerd wordt op het schenken van alcoholhoudende drank aan jongeren onder de 16 jaar en een actie in het kader van mysteryshopping bij de horeca, slijterijen, sportkantines, cafetaria’s en supermarkten. Op dit moment worden scholen benaderd om momenten aan te geven waarop contact kan plaatsvinden met de ouders. De boodschap is daarbij: stel het gebruik van alcohol zo lang mogelijk uit, maar in ieder geval tot het zestiende levensjaar van het kind. Centrum voor Jeugd en Gezin Begin januari 2011 wordt het centrum voor Jeugd en Gezin geopend. Onderdeel hiervan vormt een inlooppunt waar ouders, jeugdigen en professionals voor informatie, advies en lichte opvoedingsondersteuning terecht kunnen. Ook wordt de structuur van de casusoverleggen aangepast aan de eisen van de wet door omvorming tot een zorgadviesteam. Verder worden sluitende schriftelijke afspraken gemaakt over taken en verantwoordelijkheden met de instellingen in het achterliggende netwerk en er wordt een strategisch overleg jeugdbeleid tot stand gebracht. Plan van aanpak vandalisme en overlast 2010-2011 Op korte termijn wordt een nieuw plan van aanpak vandalisme en overlast (2010-2011) vastgesteld. De inzet die in het plan van aanpak vandalisme en overlast is genoemd is, vooruitlopend op de vaststelling er van, opgenomen in dit uitvoeringsplan openbare orde een veiligheid. Tabel II: Overzicht politiecontacten minderjarigen en meldingen overlast Politiecontact minderjarigen
2006
2007
2008
2009
Verdachte gehoord Verdachte aangehouden Verdachte in verzekering gesteld HALT-afdoening
85 37 6 1
126 58 15 14
105 79 15 7
71 50 10 10
2010 t/m 23 sept. 31 18 1 4
Melding overlast van hanggroepen
Sliedrecht
2006 2007 2008 2009
141
130
96
150
2010 t/m 23 sept. 125
Toelichting: de toename van het aantal meldingen overlast van hanggroepen is waarschijnlijk een gevolg van de invoering van het landelijk politiesysteem BHV. Dit nieuwe systeem heeft tot gevolg dat controles door de wijkagenten op jeugd nu onder “incident jeugdoverlast” wordt weggeschreven.
Activiteiten partners: Politie
Het voorkomen van overlast en criminaliteit door preventieve inzet van politie in verband met de openbare orde, waaronder bij evenementen en wekelijks iedere vrijdag en zaterdagavond en nacht in de uitgaansgebieden; Preventief wekelijks toezicht op overlastplekken, de personalia en portretten van overlast veroorzakende jongeren worden opgenomen in het Jeugd Informatie Systeem; De Algemene Plaatselijke Verordening wordt gehandhaafd middels bekeuringen, bijvoorbeeld op het gebied van het gebruik van alcohol in de openbare ruimte; De politie garandeert de doorlooptijden (Kalsbeeknorm) voor jeugdige verdachten; Risicojongeren worden aangemeld bij het Jeugd Preventie Team; Bij wangedrag worden ouders van minderjarigen aangesproken op hun ouderlijke verantwoordelijkheid; De contacten met de scholen worden versterkt door het naleven van het convenant Veilig In en Om School (VIOS); Aandacht voor het schoolverzuim van jeugd middels samenwerking met leerplichtambtenaren; Overleg met de jeugdcoördinator bij iedere signalering, ontbieding en aanhouding van jongeren; De politie houdt een overzicht bij van jeugdige veelplegers, op basis waarvan afspraken kunnen worden gemaakt met de partners; De politie ontwikkelt een persoonsgerichte aanpak van jeugdige meerplegers. Deelname aan de diverse overleggen gericht op jeugdigen waaronder het hanggroepenoverleg, SJS overleg, MDT-overleg, zorgnetwerk Sliedrecht, etc. Het handhaven van het gemeentelijke softdrugsbeleid op basis van de AHOJG plus criteria en exploitatievergunning en gedoogverklaring. Samen met Openbaar Ministerie en gemeente deelnemen aan de projectmatige aanpak op het gebied van jeugd en alcohol (projectplan “verzuip jij je toekomst”) dat tot en met 2012 loopt. Ondersteuning en gebruik van het door de gemeente Sliedrecht geïnitieerde cameratoezicht op openbare plaatsen. Dit omvat onder andere beschikbaarheid van wijkagenten om herkenning uit te voeren op beelden en de inzet van de recherche.
Gemeente
Het evalueren en actualiseren van het jeugdbeleid “jeugd(in)begrepen”. Het handhaven van het gemeentelijke drugsbeleid. Coördinatie tussen de verschillende jeugd(zorg)instellingen. Het ondersteunen van projecten, die veel belovend zijn in de adequate aanpak van gezins- en opvoedingsondersteuning en van huiselijk geweld, zoals home start en de gezinscoach. In augustus 2009 is er een wetsvoorstel Herziening Kinderbeschermingsmaatregelen bij de tweede kamer ingediend. Het wetsvoorstel zal naar verwachting in 2011 in werking treden. Onderdeel van deze wijziging is dat de burgemeester via de Raad voor de kinderbescherming een toegang krijgt tot de kinderrechter om
opvoedingsondersteuning te kunnen afdwingen in situaties waarin dat voor de ontwikkeling van het kind noodzakelijk is en ondersteuning niet op vrijwillige basis wordt aanvaard. Na de inwerkingtreding van deze wet zal de gemeente in noodzakelijke gevallen opvoedingsondersteuning afdwingen via de kinderrechter. De wet voetbalvandalisme en ernstige overlast is op 1 september 2010 in werking getreden. De wet biedt zowel op repressief als preventief gebied mogelijkheden om op te treden tegen ernstige overlast die telkenmale terug keert en waarvan de vrees bestaat dat dit in de toekomst aan zal blijven houden. De bevoegdheid die de wet biedt zal ter hand worden genomen op het moment dat zich voorvallen voordoen die aan de door de wet gestelde criteria voldoen. Structureel MDT-overleg (Multi Disciplinair Team), het signalerings- en zorgnetwerk voor 0 tot 12 jarigen, dat de gehele schoolloopbaan dekt. Structureel een SJS-overleg (Samenwerkingsverband Jeugdwelzijn Sliedrecht) voeren. Het SJS bestaat uit diverse partijen. Deze partijen bespreken in een SJSoverleg individuele zaken van jongeren tussen de 12 en 18 jaar, die in ernstige problemen verkeren. De ketenpartners vanuit het strafrecht maken geen onderdeel uit van het SJS-overleg. Vanuit een enkele hanggroep in Sliedrecht bestaat aanleiding een koppeling tot stand te brengen met het strafrecht. Hier zal in het vierde kwartaal van 2010 mee worden gestart. Structureel een COOS-overleg (Coördinatie Overleg Overlast hanggroepen Sliedrecht) voeren. De gemeente spreekt periodiek met de politie en het jongerenwerk om gevallen van overlast door hanggroepen te spreken en acties uit te voeren om de overlast te verminderen. Problemen bij jongeren in een zo vroeg mogelijk stadium signaleren en samen met partners als jeugdwerk, politie en scholen snel optreden en maatwerk leveren. Een blijvende zorg voor informatievoorziening aan jongeren en opvoeders. Jeugd, opvoeders, jongerenwerk en politie laten meedenken en meepraten over de uitvoering van wijkvoorzieningen. Gemeente neemt de regierol op zich in het maken van afspraken over het gebruik van een (speel)voorziening tussen buurtbewoners en jongeren. Afstemmen van de diverse voorlichtingsprogramma’s (zoals drugs, alcohol, overgewicht en vuurwerk) en projecten van GGD, Bouman GGZ en de politie. Het verbeteren van leefbaarheid en veiligheid door middel van wijkbijeenkomsten en avondschouwen, leefbaarheidmonitor en het Handhavingsarrangement MerwedeLingelijn. Subsidiëren van (sport)activiteiten en het jongerenwerk. Een time-out voorziening in stand houden, een plek waar jongeren tijdelijk terecht kunnen, toch onderwijs volgen, enige extra begeleiding krijgen, om vervolgens de schoolloopbaan weer gewoon op te pakken. Continueren van bestaande maatregelen zoals het cameratoezicht, suswachten in het uitgaansgebied. Ter vermindering van overlast van jeugd en in overleg en met medewerking van de winkeliers het in stand houden van de inzet van suswachten op bijvoorbeeld de donderdagavond op de winkelpromenade Kerkbuurt. Het evalueren van het plan van aanpak vandalisme en overlast 2007-2008 en het opstellen van een nieuw plan om genoemde problematieken te verminderen. Vanuit een preventieve gedachte brengt de burgemeester een bezoek aan alle scholen in het schooljaar 2010/2011 en schooljaar 2011/2012 waar hij met leerlingen van groep 8 van het basisonderwijs en groep 1 van het voortgezet onderwijs praat over veiligheid. Samen met Openbaar Ministerie en politie deelnemen aan de projectmatige aanpak op het gebied van jeugd en alcohol (projectplan “verzuip jij je toekomst”) dat tot en met 2012 loopt. Het in stand houden en zo nodig uitbreiden van cameratoezicht op (openbare) plaatsen waar dit een aanvullende bijdrage levert aan de openbare orde en veiligheid. Het hanggroepenoverleg zal een initiatiefvoorstel opstellen dat een handreiking zal bevatten over het voorzieningenniveau voor de oudere jeugd.
Omdat het aantal uren ambulant jongerenwerk op sommige momenten nog beperkt is zal worden onderzocht op welke wijze gekomen kan worden tot een uitbreiding van het aantal uren ambulant jongerenwerk in Sliedrecht. Tijdens een te organiseren buurtavond “omgaan met hangjongeren” zullen bewoners vaardigheden worden bijgebracht om beter om te kunnen gaan met de cultuurverschillen tussen jongeren en bewoners.
Openbaar Ministerie
Samen met gemeenten en politie deelnemen aan de projectmatige aanpak op het gebied van jeugd en alcohol (projectplan “verzuip jij je toekomst”) dat tot en met 2012 loopt. Het vervolgen van strafbare feiten die voortkomen uit de handhaving van het gemeentelijk softdrugsbeleid.
Bij jeugdcriminaliteit: Regie op sluitende aanpak minderjarige veelplegers. Op tactisch niveau: afstemming tussen ketenpartners in Arrondissementaal Platform Jeugdcriminaliteit, waarbij OM voorzitter is. Op operationeel niveau: OM is voorzitter Jeugdketenoverleg, waarin naast OM ook politie en Raad voor de Kinderbescherming zijn vertegenwoordigd. Hier worden de door de politie ingediende zaken besproken. OM neemt de afdoeningsbeslissing. Snelle afhandeling van jeugdzaken: doorlooptijd tussen 1e verhoor en beoordeling OM in 80% van de gevallen < 3 maanden en tussen 1e verhoor en afdoening in 80% van de gevallen < 6 maanden. Bespreking (in leerplichtoverleg) en afdoening van leerplichtzaken. Het OM zorgt bij een mislukte HALT-straf voor de afdoening. Naar verwachting zal het O.M. in 2011 ongeveer 20 tot 25 jeugdzaken (misdrijven) afdoen. Bij jeugdoverlast: Instellen van vervolging bij overtredingen van de APV m.b.t. overlast. (Alleen van toepassing op de niet betaalde politietransacties en de APV-overtredingen die met een OM- transactie worden afgedaan)
Thema veelvoorkomende criminaliteit. In het Coalitieakkoord heeft het kabinet aangegeven de criminaliteit met een kwart te willen verminderen. Om deze doelstelling te bereiken is een flinke investering van de ketenpartners in de zogenaamde volumecriminaliteit. Onder volumecriminaliteit wordt verstaan de veel voorkomende criminaliteit. Inzoomend op dit voornemen is het binnen het district Alblasserwaard / Vijfheerenlanden onmogelijk om aan de categorie vernielingen voorbij te gaan. In Sliedrecht is er de laatste jaren (vanaf 2003) een geleidelijke afname te zien in het aantal aangiften van vernielingen. De daling van het aantal aangiften lijkt in 2009 te stabiliseren. Desalniettemin maakt in 2009 vernielingen circa 23% van het totaal aantal aangiften uit. Een integrale aanpak is daarom van groot belang. In Sliedrecht is binnen het begrip volumecriminaliteit de aanpak op het gebied van diefstal uit auto’s en diefstal van fietsen al enige keren aan de orde geweest. Voor 2011 en 2012 zal op beide gebieden een lokale aanpak plaatsvinden op het moment dat de ontwikkeling in criminaliteitscijfers hiervoor aanleiding geeft. Tabel III: Aangiften van vernieling in Sliedrecht in de openbare ruimte: Aangiften vernielingen
2006
2007
2008
2009
Vernieling auto Vernieling middelen openb. vervoer Vernieling openbare gebouwen Vandalisme/baldadigheid Dierenmishandeling Graffiti Overige vernieling/beschadigingen Openlijk geweld tegen goederen Overlast van/door plakken/kladden Vernieling/zaakbeschadiging
109 0 16 0 0 0 90 3 0 218
94 1 14 7 0 20 91 5 0 232
116 0 6 2 1 5 76 2 0 208
124 0 5 2 0 14 62 1 0 206
2010 t/m 23 sept. 67 1 7 1 0 0 51 0 0 127
Activiteiten partners: Politie
De politie streeft er naar alle aangiften met daderindicatie te onderzoeken; Het uitvoeren van een analyse naar vernielingen binnen het district; Naast regulier horecatoezicht in het weekend, garandeert de politie gerichte inzet op “hotspots” en looproutes van en naar uitgaansgelegenheden; Preventief toezicht op de hangplekken waar jeugd samenkomt en vernielingen aanricht (zie ook speerpunt jeugd); Mobiel videotoezicht wordt op “toptijden” ingezet om een daderindicatie te krijgen; Ondersteuning en gebruik van het door de gemeente Sliedrecht geïnitieerde cameratoezicht op openbare plaatsen. Dit omvat onder andere beschikbaarheid van wijkagenten om herkenning uit te voeren op beelden en de inzet van de recherche. Bevorderen dat eigenaren / beheerders het vernielde binnen 3 dagen herstellen; Het verhogen van de alertheid van burgers door o.a. het gebruik van SMS-alert; Het bevorderen van criminaliteitspreventie door adviezen zoals de avondschouw; Deelname en ondersteuning van de diverse overleggen met horeca en bewoners en participatie in initiatieven op het gebied van vandalisme en overlast. Het in samenwerking met de gemeente komen tot de jaarlijkse aanpak voor oud en nieuw.
Het mede organiseren van buurttoezicht op het moment dat criminaliteitscijfers hiervoor aanleiding geven of er vanuit de samenleving om gevraagd wordt. De politie bevordert, in samenwerking met de gemeente, een zo ordelijk mogelijk verloop van oud en nieuw door middel van een planmatige aanpak. De gebiedscan zal als middel worden ingezet om de criminaliteit te monitoren en maatregelen te bespreken en uit te voeren op punten die aandacht behoeven.
Gemeente
Samenwerking tussen politie, horeca, gemeente en het openbaar ministerie op het gebied van uitgaan voortzetten op onder andere de volgende gebieden: voeren van horeca-overleggen, de continuering van het project “suswachters” en andere afspraken met de horeca over toezicht, de registratie van beelden door middel van cameratoezicht op plaatsen waar dit een aanvullende werking heeft in het kader van de openbare orde en veiligheid, etc. Vanuit een preventieve gedachte brengt de burgemeester een bezoek aan alle scholen in het schooljaar 2011/2012 en het schooljaar 2012-2013 waar hij met leerlingen van groep 8 van het basisonderwijs en groep 1 van het voortgezet onderwijs praat over veiligheid. Het evalueren van het plan van aanpak vandalisme en overlast 2007-2008 en het opstellen van een nieuw plan om genoemde problematieken te verminderen. Coördineren van wijkgericht werken (waaronder contacten wijkplatforms, wijkavonden, avondschouw, etc). Bijhouden van schade door vernielingen aan publieke eigendommen en het verhalen van de schade op de dader als deze bekend is. De gemeente herstelt schade aan haar eigendommen op zo kort mogelijke termijn en verwijdert graffiti van haar eigendommen. De gemeente bevordert dat andere partijen dit ook doen. Indien nodig contacten leggen en onderhouden met omwonenden bijvoorbeeld bij het ontstaan van onrust of overlast in het kader van het uitgaan. Gemeente neemt de regie rol op zich in het maken van afspraken over het gebruik van een (speel)voorziening tussen buurtbewoners en gebruikers. Samenwerking en informatievoorziening bevorderen tussen diverse partijen. Inwoners en bedrijven kunnen vernielingen aan publiek domein melden door middel van de servicelijn. Herstel van deze vernielingen vindt op zo kort mogelijke termijn plaats. In samenspraak en samenwerking met de politie initiëren van een aanpak op het gebied van fietsendiefstallen (waaronder het creëren van bewustwording onder inwoners). In samenspraak en samenwerking met de politie initiëren van een aanpak op het gebied van diefstallen uit auto’s. Het in stand houden en zo nodig uitbreiden van cameratoezicht op (openbare) plaatsen waar dit een aanvullende bijdrage levert aan de openbare orde en veiligheid. Het voeren van de regie en het samen met de politie komen tot een aanpak voor oud en nieuw. Het faciliteren van buurttoezicht op het moment dat criminaliteitscijfers hiervoor aanleiding geven of er vanuit de samenleving om gevraagd wordt. De winkeliers uit de winkelpromenade Kerkbuurt worden een voorstel gedaan om te komen tot een sluitende aanpak in de bestrijding van graffiti. Er wordt onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van een campagne meld misdaad anoniem (Stichting M.) over het onderwerp vandalisme. De gemeente bevordert, in samenwerking met de politie en ander relevante partijen, een zo ordelijk mogelijk verloop van oud en nieuw door middel van een planmatige aanpak.
Openbaar Ministerie
Vervolging van strafbare feiten; Als de gedupeerde zich als benadeelde partij stelt, via schadebemiddeling trachten een regeling te treffen met verdachte om schade te vergoeden.
Vervolging van strafbare feiten: naar verwachting zal het O.M. in 2011 ongeveer 20 tot 25 zaken voor vernieling/openlijk geweld afdoen.
Het uitvoeringsplan openbare orde en veiligheid 2011-2012 voor de gemeente Sliedrecht is op (datum) 2010 aangenomen door de gemeente Sliedrecht, de politie en het openbaar ministerie. De politie Zuid-Holland-Zuid District Alblasserwaard/Vijfheerenlanden
J. B. Willemsen (Districtschef) De gemeente Sliedrecht De burgemeester van Sliedrecht,
M.C. Boevée
Het Openbaar Ministerie
W.A. van Natijne (beleids officier van justitie)
District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden Kaderbrief 2012
1. Uitgangspunten
In de kaderbrief van 2011 werd de waarschuwing gegeven dat dit mogelijk de laatste kaderbrief van het district Alblasserwaard / Vijfheerenlanden zou zijn. Dit gezien de intentie tot het opheffen van deze organisatievorm in de geplande reorganisatie van het korps. Inmiddels is echter duidelijk dat deze ontwikkeling in 2011 niet gaat plaatsvinden. Enig tumult rondom het politiebestel kan echter niet worden ontkend. De meest in het oog springende ontwikkeling is het aantreden van minister Opstelten en de voortvarende wijze waarop hij tot de vorming van Nationale politie wil komen. Dit heeft verschillende gevolgen voor de regio Zuid-Holland-Zuid. Allereerst heeft de grote snelheid in het dossier ertoe geleid dat de eigen reorganisatie grotendeels in de ijskast is verdwenen. Daarnaast betekend het van kracht worden van de nieuwe Politiewet dat de politieregio’s Rotterdam-Rijnmond en Zuid-Holland-zuid zullen gaan fuseren tot één van de tien regionale eenheden van het nieuwe landelijke korps Nationale politie. De minister stuurt hierbij aan op de datum van 1 januari 2012. In het afgelopen half jaar heeft dit geleid tot intensieve samenwerking met het buurkorps in het uitdenken van inrichtingsprincipes en gezamenlijk optrekken richting het ministerie van Veiligheid en Justitie. Hoewel dit al mooie ideeën oplevert over hoe de nieuwe eenheid vorm zou moeten worden gegeven, is het zaak hierin niet te ver vooruit te lopen. Voor de zomerperiode wordt de beoogde regioburgemeesters alsook de (nationale) korpschef aangesteld, daarnaast zullen ook de tien “kwartiermakers” van de territoriale eenheden worden aangewezen. Deze aanstellingen zullen vaart gaan geven in het opstellen van een “houtskoolschets” ofwel hoe de omtrekken van de Nationale politie vorm gaan krijgen. Enerzijds zou dit kunnen gaan leiden tot een model waarin veel inrichtingsprincipes landelijk worden bepaald, anderzijds is het ook mogelijk dat er wordt gekozen voor een model met ruimte voor de afzonderlijke regio’s en daarmee een keuze voor het behouden van goedwerkende structuren.
2. Voorstel Landelijke Prioriteiten Politie 2011-2014 Naast het wetsvoorstel en de inrichting van de Nationale politie heeft de minister ook het initiatief genomen om tot landelijke prioriteiten voor de politie te komen. Op dit moment betreft dit een concept waarover algemene overeenstemming is maar waarbinnen nog enkele aandachtspunten bestaan: de context waarbinnen de prestatieafspraken en indicatoren moeten worden meegenomen, de opmerking van het Korps Beheerders Beraad (KBB) dat het zwaartepunt ligt op de opsporingsprioriteiten en de opmerkingen van het KBB en OM over het spanningsveld tussen landelijke indicatoren en lokaal beleid. Het ministerie hanteert daarbij de lijn dat in het voorstel een goede balans tussen handhaving en opsporing is gevonden en landelijke prioriteiten een stimulans voor lokaal beleid kunnen zijn.
Aanpak van tenminste de helft van de criminele jeugdgroepen; Aanpak delicten met een hoge impact op het slachtoffer: overvallen, straatroof, inbraken en geweld. Veiligheid op straat: de politie draagt – onder regie van de gemeenten waar de verantwoordelijkheid voor lokale veiligheid en het opstellen van een integraal veiligheidsplan ligt – bij aan de lokale aanpak van onveiligheid. Dit geldt voor veiligheid in wijken, uitgaansgebieden, openbaar vervoer en rond coffeeshops. Aanpak dierenmishandeling: 500 animal cops; Versterking integrale aanpak cybercrime, versterking aanpak kinderporno; Intensievere opsporing en hardere aanpak van CSV’s op vooral de thema’s mensenhandel, productie / in- en uitvoer van drugs, witwassen en zware milieucriminaliteit. Verbetering intake & afhandeling aangifte in kwantitatieve als kwalitatieve zin; Aanvalsplan bureaucratie politie: daling van bureaucratische lasten met 25%;
Verbetering heterdaadkracht;
District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden Slim, lenig en slagvaardig.
2
Het controleren, identificeren en overdragen van criminele (illegale) vreemdelingen aan de strafrechtketen, conform de werkwijze Vreemdelingen in de Strafrechtsketen (VRIS) en aan de vreemdelingenketen ter fine van uitzetting.
Het mag geen verbazing wekken dat vele van de bovengenoemde thema’s al onderwerp vormen van intensiveringprogramma’s binnen politie Nederland. Om binnen de grenzen van de regio te blijven zijn hierbij bijvoorbeeld het masterplan jeugd en de front- & backoffice te benoemen. Daarnaast worden er al enige jaren impulsen gegeven aan de genoemde vormen van zwaardere criminaliteit. Het moge echter ook duidelijk zijn dat deze landelijke prioriteiten een grotere rol gaan spelen in huidige en toekomstige beleidskeuzes.
3. Korpsvisie “Slim, lenig en slagvaardig” 2010-2013 Gezien het aflopen van het vorige meerjarenplan “waakzaam en dienstbaar” en de wens ook in onzekere tijden een korpsvisie te willen hebben, heeft Zuid-Holland-Zuid voordat er sprake was van nieuwe landelijke prioriteiten een meerjarenplan opgesteld. Gezien de context ligt het voor de hand dat dit document in 2012 zal zijn vervangen door een gezamenlijk document met het huidige buurkorps Rotterdam-Rijnmond. Hierin zullen regioburgemeester en regionaal college een belangrijke rol vervullen. In de fase voor de reorganisatie zullen de volgende thema’s echter nog de leiddraad van Zuid-Holland-Zuid vormen. Zuid-Holland-Zuid wil een slim korps zijn: slim in de zin van steeds handiger opererend met de beschikbare middelen, wetend wat er speelt in de samenleving en onder gezag van bestuur en het openbaar ministerie samen met partners in het veiligheidsdomein en omliggende regiokorpsen optrekken. Intern samenwerkend, informatiegestuurd en bestaand uit een personeelsbestand van vakbekwame medewerkers. Zuid-Holland-Zuid wil een lenig korps zijn: lenig in de zin van flexibel en wendbaar. Enerzijds moet de organisatie-inrichting een basis bieden om veranderingen ingegeven vanuit de huidige onzekere politiek-bestuurlijke context te kunnen verwerken. Anderzijds, en veel belangrijker, is dat al onze medewerkers van hoog tot laag flexibiliteit vertonen in houding en gedrag. De wil om samen te werken en mee te bewegen met ontwikkelingen is essentieel om succesvol aansluiting te houden bij een veranderende omgeving. Zuid-Holland-Zuid wil een slagvaardig korps zijn: daadkrachtig optreden en gezag uitstralen op de momenten dat het nodig is. De politie is de autoriteit in de publieke ruimte. Wij willen vaak en zichtbaar op straat zijn, wij komen onze afspraken na, wij lossen problemen merkbaar en tijdig op en wij handelen professioneel.
4. Gebiedsscan en beleidscyclus Een noot betreffende de gezamenlijke beleidscyclus rondom de Integrale Veiligheidsplannen. Deze kaderbrief verschijnt eind maart en is daarmee het officieuze startpunt voor het vaststellen van de Integrale Veiligheidsplannen in het najaar. De geconstateerde trends en speerpunten uit deze notitie gelden als input voor de veiligheidsplannen. Nieuw in 2011 zijn de gebiedsscans voor de gemeenten Papendrecht, Sliedrecht, Gorinchem en Leerdam. Dit nieuwe instrument heeft een tweeledig doel: allereerst versterking van de eigen informatiepositie van de politie door het koppelen van straatkennis aan systeemkennis alsook het verdiepen van het integrale veiligheidsbeleid op lokaal niveau. Gezien deze verdiepingsslag op lokaal niveau ligt het voor de hand dat de gebiedsscan voor de genoemde gemeenten een grotere rol zal gaan spelen in het op te stellen veiligheidsplan. Dit hoeft echter geen wezenlijke problemen op te leveren voor lokaal veiligheidsbeleid.
District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden Slim, lenig en slagvaardig.
3
Aangezien zowel kaderbrief als gebiedsscan u vooralsnog worden aangeboden worden door de districtsleiding kunt u erop vertrouwen dat er sprake zal zijn van wederzijdse beïnvloeding tussen deze documenten alsook enige expertise rondom criminaliteit in het gebied. Zodoende ligt het voor de hand dat de speerpunten uit de kaderbrief zullen rijmen met de uitkomsten van de gebiedsscans. Enige accentverschillen (en zodoende lokaal maatwerk) zullen eerder een verdiepingsslag aanbrengen in de bestrijding van criminaliteit in het gebied en kunnen zodoende niet als een ongewenste beweging worden gezien.
5. Omgevingsanalyse Het district Alblasserwaard / Vijfheerenlanden kenmerkt zich in verhouding tot de regio ZuidHolland-Zuid door een aantal specifieke geografische factoren. Zo is er sprake van een relatief uitgestrekt landelijk gebied met daarin een groot aantal kleinere woonkernen, gemeenten, bedrijventerreinen, waterwegen en verkeersknooppunten. Dit herbergt enkele specifieke uitdagingen voor de politiezorg in het gebied, zoals zorg dragen voor gepaste reactietijden en de gerichte inzet van politiecapaciteit. Bevolkingsaantallen Aantal inwoners <20 jaar Huishoudens Oppervlakte in km2 Bedrijfsvestigingen Alblasserdam 19.017 5.116 7.625 9,96 1.060 Giessenlanden 14.451 3.789 5.575 65,12 1.110 Gorinchem 34.663 8.399 15.265 21,99 2.015 Graafstroom 9.805 3.077 3.355 69,32 775 Hardinxveld-Giessendam 17.497 4.905 6.585 19,35 1.075 Leerdam 20.745 5.273 8.355 34,32 1.080 Liesveld 9.740 2.794 3.585 44,44 710 Nieuw-Lekkerland 9.530 3.051 3.350 12,77 410 Papendrecht 31.853 7.728 13.495 10,77 1.425 Sliedrecht 24.051 5.901 10.040 14,00 1.295 Zederik 13.397 3.679 4.915 76,49 1.100 Totaal DII 204.749 53.712 82.145 378,53 12.055 Figuur 1: enkele demografische gegevens CBS 2010
6. Criminaliteitsanalyse 1200
1000
800
2009 2010
600
2008 2007
400
200
0 JAN
FEB
MRT
APR
MEI
JUN
JUL
AUG
SEP
OKT
NOV
DEC
Figuur 2: trendverloop aangiften over de afgelopen jaren t/m december 2010.
District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden Slim, lenig en slagvaardig.
4
De geregistreerde criminaliteit vertoont in 2010 een bijzondere ontwikkeling: het aantal aangiften is nog niet eerder zo laag geweest met mooie ontwikkelingen op heel veel vlakken. Echter binnen deze grove lijn zijn er wel degelijk trends te ontdekken die de aandacht vragen. Het mag geen verrassing zijn dat hierin het “mobiel banditisme” wederom een onaangename rol speelt. Of dit nu Utrechtse veelplegers betreft of daders uit Midden en Oost-Europa, de snelwegen die het district doorkruisen oefenen een aanzienlijke aantrekkingskracht uit op mobiel opererende dadergroepen die vooral woning- en auto-inbraken plegen. 90
80
70
60
2009
50
2010 2008 40
2007
30
20
10
0 JAN
FEB
MRT
APR
MEI
JUN
JUL
AUG
SEP
OKT
NOV
DEC
Figuur 3: trendverloop aangiften van woninginbraak t/m december 2010.
Het aantal woninginbraken is over het afgelopen jaar aanzienlijk toegenomen. In verschillende maanden werden circa 80 aangiften per maand bereikt, fors meer dan in eerdere jaren. In totaliteit is er een toename geconstateerd van 163 aangiften (+25%). Gekoppeld aan het lage oplossingspercentage en de relatief grote inbreuk op het veiligheidsgevoel van burgers een zeer onwenselijke ontwikkeling. Aan het begin van 2011 zien we weer een lichte daling van het aantal woninginbraken maar daartegen een fikse stijging van het aantal auto-inbraken. Hoewel beide delicten niet zozeer zijn te verbinden aan dezelfde daders, is wel duidelijk dat “mobiel banditisme” in beide gevallen een belangrijke rol speelt. Zo is bij de auto-inbraken duidelijk zichtbaar dat zij in series en dicht bij de snelwegen worden gepleegd. Gezien de flexibele aard van deze groep daders blijkt het bijzonder lastig om met effectieve oplossingen te komen. Inzet achteraf is vaak te laat maar preventieve maatregelen vooraf weer vaak te ongericht. Zoals vele korpsen in het land worstelt Zuid-Holland-Zuid nog met deze materie. Vooralsnog hanteert het district een proactief controlebeleid in met name de nachtelijke uren, gerichte opsporingsonderzoeken op bekende dadergroepen en de adoptie en aanpak van bekende veelplegers, de wijkteams zetten waar mogelijk in op preventieve maatregelen.
District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden Slim, lenig en slagvaardig.
5
7. Aangifteontwikkeling wijkteams Alblasserwaard Delictsoort Volumecriminaliteit Geweld Diefstal af/uit woning Diefstal af/uit bedrijf Diefstal af/uit school Winkeldiefstal Diefstal af/uit auto Diefstal auto Diefstal fiets Diefstal bromfiets Zakkenrollen Zedenmisdrijven Bedreiging Mishandeling Straatroof Overval Vernielingen Overlast Verkeersongevallen
Percentage -5,6% -9,7% 13,4% -25,3% 87,5% -28,1% -18,3% -21,4% -20,6% -3,6% 39,7% 3,8% -10,8% -16,7% 0,0% 16,7% 0,5% 16,2% -62,7%
Wijkteam Alblasserwaard Gemeente Percentage Sliedrecht -3,0% Papendrecht -4,3% Alblasserdam -12,0% Nieuw-Lekkerland 6,0% Liesveld 55,2% Graafstroom -11,7%
Figuur 4: aangifteverloop per gemeente en delictsoort, 2010 procentueel ten opzichte van 2009.
De hoofdpunten uit de bovenstaande overzichten: globaal gezien een dalende lijn van het aantal aangiften met -2,8%. Qua gemeenten vallen vooral de gemeenten Liesveld en NieuwLekkerland op. De stijging in Nieuw-Lekkerland heeft veel te maken met de forse serie vernielingen in maand december die het totaal negatief deden uitslaan. De ontwikkeling in Liesveld is echter van meer zwaarwegende aard, met een flinke toename van het aantal woninginbraken. Qua delictsoorten is de ontwikkeling van de woninginbraken verontrustend. Daarnaast is het resultaat op zakkenrollen onverwacht, gezien enkele initiatieven die hiertoe ontplooid zijn in de afgelopen jaren. Ook hierbij mag de conclusie worden getrokken dat veelplegers, met in het bijzonder daders uit de MOE-landen hierin een rol spelen. Het aantal overvallen blijft een hardnekkig probleem dat zich met name centreert in Papendrecht, hierbij kan worden opgemerkt dat deze zaken hebben geleidt tot succesvolle vervolging. Vijfheerenlanden Delictsoort Volumecriminaliteit Geweld Diefstal af/uit woning Diefstal af/uit bedrijf Diefstal af/uit school Winkeldiefstal Diefstal af/uit auto Diefstal auto Diefstal fiets Diefstal bromfiets Zakkenrollen Zedenmisdrijven Bedreiging Mishandeling Straatroof Overval Vernielingen Overlast Verkeersongevallen
Percentage -20,3% 14,3% 46,5% -25,5% -37,5% 6,1% -15,0% -23,3% -8,5% 43,5% -47,3% -18,5% 2,8% 10,5% 116,7% -50,0% -27,4% 10,9% -65,7%
Wijkteam Vijfheerenlanden Gemeente Percentage Gorinchem Hardinxveld-Giessendam Giessenlanden Leerdam Zederik
-12,3% 10,6% 14,1% 5,7% -9,4%
Figuur 5: aangifteverloop per gemeente en delictsoort, 2010 procentueel ten opzichte van 2009.
District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden Slim, lenig en slagvaardig.
6
Voor wat betreft het wijkteam Vijfheerlanden kan worden vastgesteld dat het resultaat in Gorinchem een groot stempel drukt op het positieve resultaat van -4,5% voor het wijkteam. Daarnaast zien we net als in het wijkteam Alblasserwaard een opvallende stijging in een kleinere gemeente: Giessenlanden. Ook hierbij vallen de woninginbraken op. De delictsoorten vertonen verschillende ontwikkelingen. De toename van het aantal geweldsmisdrijven zijn vooral toe te rekenen aan het aantal mishandelingen en bedreigingen. De flinke stijging van het straatroven heeft vooral te maken met registratieproblematiek, het gaat hierbij om kleine aantallen die eerder als zakkenrollen kunnen worden omschreven dan dat het om geweldszaken gaat. Wel verontrustend is de flinke toename van het aantal woninginbraken met bijna 50%! Een mooie ontwikkeling is de flinke daling van het aantal vernielingen.
8. Speerpunten politie Al enige jaren worden dezelfde speerpunten gehanteerd: geweld, jeugd en veelvoorkomende criminaliteit. In essentie is vast te stellen dat deze drie punten de hoofdmoot vormen van de veiligheidsvraagstukken in het gebied. Wel zijn er door de jaren heen verschuiven te constateren, zo was het onderwerp veelvoorkomende criminaliteit enige jaren vooral te relateren aan het aantal vernielingen, terwijl nu een focus op inbraken voor de hand ligt. Daarnaast is het meerjarenbeleid van gemeenten ook gekozen voor deze drie speerpunten eventueel aangevuld met lokale thematiek. Ook in deze kaderbrief daarom dezelfde speerpunten maar met een iets andere invalshoek. Als een gebiedsscan daartoe aanleiding geeft is het uiteraard altijd mogelijk om een invulling te geven in lijn met lokale problematiek. A) Geweld Het bieden van bescherming aan de burger raakt de essentie van de taken van de overheid, waartoe alle mogelijke middelen moeten worden benut. Ook voor het jaar 2012 kiest het district daarom voor een speerpunt geweld. Het district stelt zich daarbij het structurele doel 80% van alle geweldsmisdrijven op te lossen, ofwel het met prioriteit oppakken van zaken en opsporingscapaciteit vrijmaken. In preventieve zin kunnen partners een belangrijke rol spelen, suswachten zijn als voorbeeld geen allesomvattende oplossing, maar wel een begin. Naar schatting valt hiernaast ongeveer een kwart van alle geweldsmisdrijven onder de noemer van huiselijk geweld. In 2009 is de nieuwe wet Tijdelijk Huisverbod van kracht geworden. Een wet met als doel risico’s te beperken en uiteindelijk weg te nemen. Uitgebreide mogelijkheden, maar de hulpverlening alsook te volgen procedure dient dan wel op orde te zijn. Gemeenten, Openbaar Ministerie en politie werken dan ook samen om de uitvoering in goede banen te leiden. Hiernaast blijft het lastig om verborgen problemen zichtbaar te krijgen. Als gevolg blijft het meerjarenbeleid om méér aangiften huiselijk geweld te generen van kracht. Over het afgelopen jaar kunnen we constateren dat het ambtshalve vervolgen van huiselijk geweld zaken goed gaat. Hierin zijn forse stijgingen waar te nemen in die gevallen waarin een van beide partijen toch niet meer tot aangifte over wil gaan maar er wel degelijk sprake is van strafbare feiten. De ervaringen van de laatste jaren wijzen erop dat ook binnen huiselijk geweld sprake is van “veelplegers”. Een vicieuze cirkel van probleemjeugd, psychische problemen, voogdijkwesties en ook in nieuwe relaties weer in oude gewoonten vervallen komt hierbij regelmatig voor. B) Veelvoorkomende criminaliteit De afgelopen jaren was vernielingen een cruciaal onderwerp in het thema veelvoorkomende criminaliteit. Dit was in lijn met een daling van de vermogensdelicten en kabinetsbeleid om de aangiftecriminaliteit wezenlijk terug te dringen. Als gevolg nam deze vorm van aan leefbaarheid grenzende criminaliteit een flinke portie van de politieaandacht in. Sinds 2010 zien we echter weer een verschuiving naar een toename van het aantal vermogensdelicten. Waarom deze delicten toenemen is vooralsnog niet duidelijk maar wel dat zij dit doen.
District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden Slim, lenig en slagvaardig.
7
Woninginbraken hebben een flinke impact op het veiligheidsgevoel van de burger. Het oplossingspercentage is echter ook al jaren laag. Dit leidde binnen de korpsen tot het aanstellen van forensische assistenten, die met extra hulpmiddelen sneller tot technisch bewijs en daarmee tot de oplossing van zaken zou moeten gaan leiden. Inmiddels kunnen we vaststellen dat de opsporing van zaken nog altijd te wensen overlaat. Hoewel er zeker lokale gelegenheidsdaders binnen het district actief zijn, kunnen we in de regel stellen dat dit deze vorm van criminaliteit vooral het domein is van de al dan veelpleger. In het district gaat het daarbij om “mobiel banditisme” veelal gepleegd door daders van buiten de regio. Veelvuldig bevinden zich ook MOE-landers onder deze daders. De politie doet veel moeite om daders om op te sporen alsook af te schrikken. Gezien het oplossingspercentage blijven er echter nog vele zaken niet leiden tot succesvolle opsporing. Het mobiele karakter van de dadergroepen maakt het daarbij lastig om op het juiste moment op de juiste plaats te zijn om op heterdaad aan te houden. Nachtelijke controles hebben wel effect maar verdachte personen met inbrekerswerktuigen komen te vaak weg met een bekeuring. Ook gebeurt het nog te vaak dat zeer verdachte situaties en zelfs personen met bivakmutsen op, niet worden gemeld bij de politie. Daarnaast hoeft preventie niet altijd een kostbare zaak te zijn. Meer aandacht voor het PolitieKeurmerk Veilig Wonen verdient de aanbeveling. De auto-inbraken vertonen overeenkomsten met de woninginbraken gezien de karakteristieken van de daders. Ook hierbij speelt “mobiel banditisme” een grote rol, met duidelijke seriematige trekken, voorkeuren voor bepaalde buit en/of merken alsook vaak dichtbij doorgaande wegen. Ook hierbij wordt aangenomen dat veelplegers een grote rol spelen. C) Jeugd Los van percepties op de omvang van jeugdproblematiek, is het duidelijk dat jeugdige daders een aanzienlijk aandeel hebben in diverse delicten als vernielingen en overlast. Landelijk valt ook een trend te ontwaren waarin jeugdige daders een toenemende rol spelen in het plegen van zwaardere delicten zoals overvallen. Weliswaar dienen ouders de eerste verantwoordelijkheid te dragen, echter er is ook een moment waarop interventie noodzakelijk wordt. Middels het veiligheidshuis is verdere structuur aangebracht in de diverse overleggen tussen de veiligheidspartners. De politie handhaaft haar participatie en proactieve benadering van jeugdproblemen. De doorlooptijden jeugd alsook de HALT-verwijzingen krijgen in 2011 / 2012 nieuwe impulsen. Inzake de doorlooptijden is het zaak de positieve lijn door te zetten en aandacht te blijven houden voor deze prestatie-indicator. Vorig jaar kwam het korps over het gehele jaar structureel op of boven de 80%. De HALT-verwijzingen zijn vooralsnog een aandachtsgebied. De afgelopen jaren is door talloze oorzaken gebleken dat de aantallen verwijzingen sterk zijn teruggelopen. Het is nu zaak deze beweging te keren door een vereenvoudigde werkwijze alsook voldoende sturing. Criminologisch onderzoek wijst op alcohol en groepsgedrag als belangrijke factoren in crimineel gedrag van jongeren. Naast de voortzetting van bestaande instrumenten en samenwerkingsverbanden wil de politie inzetten op het aan banden leggen van de alcoholverkoop aan jeugd. Regionaal is er een beweging in gang gezet om middels de APV hinderlijk drankgebruik aan te pakken, aansluitend zou een experiment met een verbod op verkoop aan personen onder de 18 wel eens de sleutel tot succes kunnen zijn. Uiteraard zijn goede afspraken over handhaving hierbij van cruciaal belang. Het district wil benadrukken dat er geen sprake is van een oorlogsverklaring aan de jeugd, maar wel dat er perk en paal moet worden gesteld aan onacceptabel gedrag. Waar crimineel gedrag maar ook gezondheidsrisico’s kunnen worden vermeden verdienen initiatieven tot dit doel ruim baan.
District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden Slim, lenig en slagvaardig.
8
Politie Dichtbij
9. Korpsjaarschijf 2011 Indicator Vertrouwen Vertrouwen in de politie (IVM) (schaal 0-10) Bereikbaarheid en beschikbaarheid Reactietijd prio-1 (% < 15 min.) Reactietijd prio-2 (% < 30 min.) Aangiften Totaal aangiften* vermogenscriminaliteit - wv. dfst/inbraak woning - wv. straatroof - wv. overval vernieling, zaakbeschadiging geweld Percentage opgehelderde aangiften Totaal Jeugd Doorlooptijd Jeugd (instroom OM: % <30 dgn) Halt-verwijzingen Verkeer ** Bekeuringen - snelheid Bekeuringen - gordel / helm / roodlicht Processen verbaal - alcohol Verkeer – dodelijke slachtoffers Verkeer – ziekenhuisgewonden Milieu Verdachten OM Verdachten OM (betekenisvolle zaken) Verdachten*** Verdachtenratio totaal Verdachtenratio vermogenscriminaliteit Verdachtenratio geweld Instroom OM-verdachten**** - totaal Waarvan: ZwaCri-zaken Waarvan: MiCri-zaken (definitie RSP) Gebiedsscans
2008
2009
2010
Doel '11
6,4
6.3.
nnb
6,9
---
89% 89%
90% 87%
90% 90%
7.075 3.961 458 20 12 2.153 720
6.561 3.891 475 17 14 1.814 654
6.402 3.894 620 20 10 1.650 668
6.200 3.800 480 20 12 1.620 675
21,0%
19,8%
20,6%
25
69% 231
77% 152
74% 136
80 140
331 1.923 527 4 89
754 3.136 410 12 87
606 2.130 300 10 129
700 2.500 350 <8 < 60
25 --
20 --
36 --
36 14 83 2.000 ----
30 12 75 1.600 ----
28 16 89 1.250 --3
50 -30 15 75 2.000 -4 8
Gebiedsscan Criminaliteit & Overlast
Gemeente Sliedrecht 2010
Zuid-Holland-Zuid District Alblasserwaard / Vijfheerenlanden
Pagina 0 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Voorwoord Voor u ligt de eerste editie van de Gebiedsscan Criminaliteit en Overlast voor de gemeente Sliedrecht. Het doel van deze gebiedsscan is om lokale (veiligheids)problemen in kaart te brengen voor het jaar 2010. Deze gebiedsscan is opgesteld door politie Zuid-Holland-Zuid, district Alblasserwaard / Vijfheerenlanden. Middels deze gebiedsscan wil de politie haar partners op het gebied van veiligheid (waaronder het lokaal bestuur) informeren over de ontwikkelingen op het gebied van criminaliteit en veiligheid in de gemeente Sliedrecht. Deze gebiedsscan is niet uitputtend, er is een keuze gemaakt voor de meest opvallende zaken die zich in 2010 hebben afgespeeld. De bedoeling is om jaarlijks een gebiedsscan per gemeente te produceren. Als informatiebronnen voor deze gebiedsscan zijn de informatiesystemen BPS (Bedrijfs Processen Systeem) en BVH (Basis Voorziening Handhaving) van de politie gebruikt, alsook het JIS (Jeugd Informatie Systeem) en het overzicht van de geregistreerde Veelplegers. Voor het ‘verhaal achter de cijfers’ zijn er bijeenkomsten gehouden met alle wijkagenten die vervolgens middels hun wijkervaringen informatie hebben geleverd. Op deze wijze ontstaat er een koppeling tussen ‘zachte‘en ‘harde’ informatie. Anders gezegd: straatinfo wordt gekoppeld aan systeeminfo. In het eerste hoofdstuk zullen de misdrijven en incidenten in Sliedrecht besproken worden. Het tweede hoofdstuk heeft betrekking op overlast, waarna een hoofdstuk volgt over daders en risicogroepen. Vervolgens wordt nog een aantal aandachtspunten op een rij gezet.
1 . Incidenten en Misdrijven Veiligheid gemeten Eind september 2009 is de regiopolitie Zuid-Holland-Zuid overgegaan van BPS als registratiesysteem naar BVH. Om meerdere redenen heeft zo een overstap gevolgen voor de gemeten veiligheid. De veiligheid dus zoals die terugkomt in cijfers, grafieken en tabellen. Zowel aan de invoerkant als bij de output hebben veel collega’s moeten wennen aan een andere systematiek, dubbel geregistreerde incidenten, nieuwe codetabellen en de aanpassingen aan de Wet Politiegegevens (WPG). Voor de misdrijven die ‘naar de politie toekomen’, heeft dit weinig gevolgen gehad; De aangiftecriminaliteit liet na de invoering van BVH geen trendbreuk zien. In de ambtshalve vervolgde criminaliteit is er wel sprake geweest van tijdelijk minder registraties. In de tabellen die voor deze gebiedsscan zijn gebruikt is uitgegaan van de meetwaarde ‘misdrijven ‘. Hieronder vallen de registraties waarin ofwel een aangifte is opgenomen dan wel waarin of een slachtoffer of een verdachte is geregistreerd. Bij de invoering van BVH is ervoor gekozen de gebiedsindeling van de diverse gemeenten overeen te laten komen met de gemeentelijke indeling zoals die wordt gebruikt door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Hiermee is beoogd om naar te toekomst toe de uitwisseling van gegevens met de gemeente over leefbaarheid en veiligheid te verbeteren. Daarbij is voor lief genomen dat vergelijking van cijfers op wijkniveau met de voorgaande jaren niet altijd eenvoudig valt te realiseren. De oude indeling in wijken, buurten en subbuurten in BPS week namelijk op veel punten af van de CBS-indeling. Voor de cijfers op het niveau van de gemeente heeft deze verandering geen invloed. Ook op het niveau van de wijkteams zijn de verschillen te verwaarlozen en zullen deze, waar nodig, worden toegelicht. Voor de in de gebiedscan gebruikte cijferoverzichten is gebruik gemaakt van de indeling volgens het INP 2003-model. Op het niveau ‘reikwijdte’ van dit model komen BPS en BVH weer bij elkaar. Eventuele uitzonderingen hierop worden bij het behandelde onderwerp toegelicht. Er is voor het cijfermateriaal gebruikt gemaakt van GIDS (Geïntegreerde Interactieve Databank voor Strategische bedrijfsinformatie) Pagina 1 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Het beeld achter de cijfers Veiligheid De afgelopen jaren is er een ware hausse aan veiligheidsmonitoren geweest: de Integrale Veiligheidsmonitor, de gemeentelijke Veiligheidsindex, de AD Misdaadmeter en dan nu de gebiedsscan Criminaliteit en Overlast. Hoewel de onderliggende (politie-) cijfers niet wezenlijk anders zijn, zijn door fundamentele verschillen in de methodiek de uitkomsten dit wel. Dit maakt het voor lokaal bestuur en politie zodoende soms lastig om te reageren op het voorliggende onderwerp. De gebiedsscan heeft zoals eerder aangegeven echter alleen betrekking op één enkele gemeente waarbij er dieper op de materie wordt ingezoomd. Geen vergelijkingen met omliggende gemeenten of verzwarende indicatoren maar een fair beeld van de kennis van wijkagenten en de politiesystemen. Misdrijven Sliedrecht
1400
1200
1000
800 Misdrijven 600
400
200
0 2007 - 1205 misdr.
2008 - 1004
2009 - 1073
2010 - 1035
Figuur: ontwikkeling geregistreerde misdrijven Sliedrecht
Opvallend gegeven in bovenstaande tabel is het relatief hoge aantal in 2007, de behoorlijke daling in 2008 (1004) met een lichte stijging in 2009 (1073) en weer een daling in 2010 (1035). 2007 valt negatief op door het grote aantal auto-inbraken, gestolen fietsen/bromfietsen en fraudegevallen. Het beeld van 2010 correspondeert met het dalend aantal aangiftes. Verschillen tussen geregistreerde misdrijven en aangiftes worden onder andere veroorzaakt door het wèl registreren van ‘rijden onder invloed’ (waar geen aangifte van wordt gedaan, maar zelfstandig opgespoord door de politie). Ook investeert de politie nadrukkelijk op het zogenaamde ‘ambtshalve vervolgen ‘van Huiselijk Geweld, terwijl daar dan geen aangifte van is gedaan. Aangiften Sliedrecht lijkt zich, uitgaande van de aangiftecijfers, de laatste jaren ontwikkeld te hebben tot een veiligere gemeente. Vooral vanaf 2003 tot en met 2006 is het aantal aangiften sterk gedaald, van 1356 (2003) naar 864 (2006). In 2007 steeg het aantal aangiften (vooral dus de auto-inbraken en fietsen/bromfietsendiefstallen) met 130 opeens weer naar 996. Vanaf 2008 tot en met 2010 blijft het aantal aangiften ongeveer gelijk . Het aantal geregistreerde aangiften was 826 (2008) daarna een lichte stijging naar 841 in 2009 en in 816 aangiften in 2010. De verschillen met de genoemde ‘begin’-jaren zijn dus kleiner. Al met al is er in de periode 2003 tot en met 2010 sprake van een aangiftedaling van omstreeks 40 %. Pagina 2 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Daling of stijging Een opmerking vooraf. In de cijfertabellen valt het op, dat bij verschillende incidenten sprake is van een verschuiving binnen de gemeente Sliedrecht van het Centrum ten koste van Oost en West. Bij woninginbraken en inbraken in garage of schuur, auto-inbraken, fietsen- of bromfietsendiefstal, mishandeling en vernieling daalt het aantal misdrijven in het Centrum en stijgt het in Oost of West en soms in beide wijken (auto-inbraak, diefstal fiets/bromfiets). Een opvallende ontwikkeling, die hier niet nader geanalyseerd wordt. Is er sprake van zogenaamd mobiel banditisme die zich nu meer richt op de makkelijker vanaf de snelweg bereikbare wijken Oost en West of is er sprake van een politieregistratieprobleem ? Van veel geregistreerde misdrijven nemen de aantallen af. Diefstallen uit of vanaf voertuigen, maar ook diefstal van motorvoertuigen en fietsen/bromfietsen zijn in de loop van de in de tabellen opgenomen jaren (2007 tm 2010) verminderd. Ook het aantal diefstallen uit een kelderbox of garage vertoont een dalende tendens. Daarnaast valt het op dat, geheel tegen de landelijke ontwikkelingen in, het aantal woninginbraken de laatste drie jaar stabiel is (64). Landelijk is sprake van forse stijgingen. Wèl valt op dat in 2007 nog maar sprake was van 35 aangiften op dit gebied. Het aantal gevallen van zakkenrollerij in 2009 (11) met 19 aangiften fors gedaald ten opzichte van 2008 (30), zit in 2010 met 26 aangiften toch weer bijna op het niveau van het negatieve jaar 2008 (30). Het Senioren-preventieteam is actief op de woensdagen tijdens en op de weekmarkt en de aangiften komen dan nu ook van andere locaties. Op het gebied van de geweldsmisdrijven fluctueren de cijfers. Het aantal bedreigingen en mishandelingen is licht afgenomen terwijl het aantal ‘Openlijk Geweld’-misdrijven bijna is verdubbeld (van 7 naar 13) Overigens gaat het bij de drie genoemde misdrijven wel om cijfers die over de jaren heen (2007 tm 2010) fluctueren. Opvallend is ook de daling van het aantal fraudegevallen, terwijl de landelijke tendens een andere is. Veel fraude vindt tegenwoordig plaats via Internet, waardoor cijfers elders in de loop der jaren alleen maar zijn gestegen. Het aantal geregistreerde overlastmeldingen vertoont een dalende tendens. De eind 2009 ingevoerde andere wijze van registreren beïnvloedt echter de getallen. In Hoofdstuk 2 wordt hier nader op ingegaan. Daders Bij ieder delict is het van belang te weten uit welke hoek de daders komen. Gaat het om lokale daders zoals bijvoorbeeld Veelplegers of is er sprake van een daders van buitenaf ? Bij een delict als auto-inbraak lijkt het in Sliedrecht vooral te gaan om buitenstaanders die komende vanaf de rijksweg A 15 snel hun slag konden slaan. Daartegenover is het gevoel dat bij de zogenaamde overdag(woning)-inbraken vooral lokale verdachten de inbraken plegen. Daarnaast is er ook zeker sprake van het zogenaamde mobiel banditisme van onder andere de zogenaamde MOElanders; daders uit Midden- en Oost-Europa. Qua woonadressen is de wijk Centrum met bijna 4500 adressen het grootst, gevolgd door Oost (3946) en West (2024). Toch blijkt uit de cijfertabellen dat de misdrijven vooral plaatsvinden in de vanaf de Rijksweg makkelijker bereikbare wijken Oost en West. Het voert hier nu te ver om te veronderstellen, dat daders dus vooral van buitenaf komen, maar het is een opvallende constatering. De registratie van de vernielingen kan worden beïnvloed door het aangiftegedrag van ‘veelaangevers ‘. Zodra bijvoorbeeld de gemeente of een woningverhuurder haar aangiftebeleid wijzigt door apart aangifte van feiten te doen in plaats van een zogenaamde bulkaangifte of andersom, is dit in de aangiftecijfers meteen voelbaar. Het is dan misschien soms voorbarig om al te snel conclusies te trekken uit een stijging of daling van het aantal als misdrijf geregistreerde vernielingen van 228 in 2009 naar 201 in 2010. Er zijn nog steeds zorgen over vernielingen en baldadigheid in relatie tot jeugdgroepen en het uitgaanspubliek. Pagina 3 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Diefstal / inbraak woning
Reikwijdte
1.1.1. Diefstal/inbraak woning
1.1.2. Diefstal/inbraak box/garage/schuur/tuinhuis
Gegevens
Eindtotaal
WEST
OOST
CENTRUM
SPOOR-, WATER- EN AUTOSNELWEGEN
Diefstal / inbraak woning Diefstal / inbraak box / garage / schuur / tuinhuis
2007
11
10
14
35
2008
11
38
14
63
2009
15
26
23
64
2010
8
39
17
64
2007
9
21
6
36
2008
7
18
2
27
2009
9
10
5
24
2010
2
13
4
19
Hoewel het aantal inbraken getalsmatig in 2010 hetzelfde is gebleven, valt de daling in Centrum en West en de stijging in Oost op. Door de wijkagenten wordt Oost gezien als de minst sociale wijk met veel goedkopere woningen, die wellicht inbraakgevoeliger zijn. Kijkend naar de cijfers van 2010 komen de meeste aangiften van de Valkhof (5), de Prickwaert (4), Rembrandtlaan (4) en de Thorbeckelaan (3). In 2009 viel de Weere-buurt nog negatief op qua aangiften met als opvallende locaties de Weresteijn en Prinsenweer. In 2008 was het ook de Prickwaert waar de meeste woninginbraken plaatsvonden. Naar inzicht van de wijkagent zijn de verantwoordelijken hiervoor geen lokale daders, maar is het wel aannemelijk dat de zogenaamde ‘overdag-inbraken ‘ door plaatselijke daders worden gepleegd. Bij deze inbraken, waarbij vaak wel het hele huis wordt doorzocht, worden slechts wat sieraden ontvreemd. Vrijlating van een lokale veelpleger leidde al eens direct tot meer inbraken. Kijkend naar het overzichtskaartje vinden de inbraken verspreid over de gemeente plaats met in 2010 dus een concentratie in Oost. Tevens valt het op dat De Weere-buurt (Prinsenweer, Schoutsweer, Blijenburghsweer) in 2010 nog maar een enkele keer door het inbrekersgilde is bezocht. Over het algemeen is rond de 25 en 30 procent van de geregistreerde aangiften van woninginbraak een zogenaamde ‘poging’, waarbij uiteindelijk niets is weggenomen omdat de daders zijn ‘gestoord’ tijdens hun poging of dat een woning dermate beveiligd was, dat men niet vlug genoeg binnen kon komen. Het aantal woninginbraken kent een fluctuatie door het jaar heen: doorgaans wordt er in de wintermaanden, wanneer het eerder donker is buiten, meer ingebroken dan in de zomermaanden. Dat geldt ook voor Sliedrecht. Van de 67 inbraken werden er 45 gepleegd in de maanden januari tm maart en oktober tm december met als uitschieter 12 aangiften in november 2010. Vanwege de grote impact die een woninginbraak doorgaans op het slachtoffer heeft, is het item woninginbraken, samen met straatroof en overval een speerpunt binnen de vermogensdelicten. In het district Alblasserwaard / Vijfheerenlanden is daarnaast in 2010 gekozen voor een voortvaPagina 4 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
rende aanpak met een woninginbraken team, veel aandacht voor mogelijke daders in de nachtelijke surveillance en een mediacampagne. Desondanks is het ophelderingspercentage bij woninginbraken vrij laag; gemiddeld minder dan 10%. Maatregelen in de preventieve sfeer en een grotere meldingsbereidheid bij de burger kunnen bijdragen aan verbetering hierin. Woningen die zich aan de rand van een wijk of straat bevinden, kunnen voor woninginbrekers van buitenaf aantrekkelijker zijn om in te breken, omdat ze sneller terug zijn op een vluchtroute of doorgaande wegen richting een snelweg. Met de Rivierdijk heeft ‘Oost’ die makkelijke route kort bij de rijksweg A 15. Toch ligt ook De Weere-buurt relatief kort bij de snelweg, voor de wijkagent een mogelijke verklaring voor de inbraken in 2009. Echter is deze wijk ook in 2010 nog goed bereikbaar en is het aantal aangiften behoorlijk gedaald.
Figuur: woninginbraken Sliedrecht 2010
Het aantal woninginbraken in het district Alblasserwaard / Vijfheerenlanden is zorgelijk. Door een aantal geografische factoren (bereikbaarheid door A15 en A27) lijkt er sprake te zijn van een grote aantrekkingskracht op groepen daders die zich schuldig maken aan ‘mobiel banditisme’: het in wisselende samenstelling en verspreid over het land plegen van o.a. woning en auto-inbraken. In 2010 heeft dit met name in de buitengebieden van het district (met daarin enkele van de veiligste gemeenten van Nederland) geleid tot aanzienlijke stijgingen van de woninginbraken. De aanwezigheid van de zogenaamde MOE-landers: inwoners uit Midden - en Oost-Europa is daarin een verdere opvallende uitkomst. Opvallend is wel dat in Sliedrecht het aantal inbraken sinds 2008 ongewijzigd is gebleven. In de gemeente Papendrecht daalde in 2010 het aantal aangiften zelfs licht. Wat te doen Buurtonderzoeken die worden gehouden naar aanleiding van woninginbraken, leveren niet altijd veel op, behalve dat bewoners er op worden geattendeerd hun woning beter te beveiligen. Om het aantal woninginbraken naar beneden te brengen, is preventie een effectief middel. Ook lijkt er winst te boeken door het nadrukkelijker inschakelen van wijkbewoners als oog en oor voor de politie door voor de start van de ‘donkere dagen’ huis-aan-huis waarschuwingsbrieven te bezorgen. Kennelijk bestaat er nog steeds een forse drempel de politie spontaan te informeren, wat ook mede in het najaar van 2010 de aanleiding was voor nadrukkelijker media-aandacht. Daarin wordt ook benadrukt, dat men bij verdachte situaties het alarmnummer 112 kan bellen, toch voor veel burgers kennelijk nog een drempel. De wijkagenten zijn er van overtuigd dat lokale media nog beter kunnen worden gebruikt om de preventieboodschap onder de aandacht te brengen
Pagina 5 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Box, garage, schuur, tuinhuis Met 19 aangiften in 2010 lijkt er in Sliedrecht geen sprake te zijn van een fors probleem. Het is wel reëel er van uit te gaan dat er bij dit item sprake kan zijn van een behoorlijk dark-number. Dit in tegenstelling tot het eerder behandelde onderwerp woninginbraak. Van lang niet iedere diefstal uit een box,garage, schuur of tuinhuis zal aangifte worden gedaan, omdat in sommige gevallen ook de buit gering is. Men meldt het alleen als er dure dingen weg zijn. Wat hier ook weer opvalt is de stijging van het aantal aangiften in Oost, terwijl er in de andere wijken sprake is van een (lichte) daling. In het centrum was in 2010 aan de Geulstraat sprake van overlast door jeugd. De wijkagent sluit niet uit dat diezelfde jeugd verantwoordelijk was voor de diefstallen van kratjes bier. Inbraken vonden plaats bij een flat, waar de jongeren aan de achterzijde een verzamelplek hadden. Veelschuren zijn goed afgesloten, maar de diefstallen zijn vermoedelijk gepleegd in een periode dat er deuren waren vernield. De wijkagenten hebben de eigenaar van de flat al eens geadviseerd een camera op te hangen. Evenals voor woninginbraken, geldt voor inbraken in schuren, kelderboxen, etc. dat de beveiliging vaak te wensen overlaat: eenvoudige strips of het afsluiten of beter verlichten van brandgangen kan vaak al veel helpen om deze inbraken te voorkomen. Het doel om hier in te breken is vaak divers. Soms wordt in schuren en kelderboxen e.d. ingebroken voor fietsen en bromfietsen, soms simpelweg om een leeg krat fust te ‘pikken’. Hoewel er eenvoudig op de preventie kan worden geïnvesteerd, is het gevoel van onveiligheid door deze inbraken vaak groot. Overleg met de woningbouwverenigingen kan leiden tot betere te beveiliging.
Voertuigcriminaliteit
Reikwijdte
1.2.2. Diefstal van motorvoertuigen
1.2.3. Diefstal van brom-, snor-, fietsen
1
2008
Pagina 6 van 37
Eindtotaal
WEST
43
54
33
131
12
25
22
59
2009
23
54
18
95
2010
15
45
27
87
2007
2
6
7
15
2008
7
7
3
17
2009
2
9
6
17
2010
1
9
5
15
2007
81
54
20
155
2008
62
36
12
110
2009
53
38
10
101
2010
28
42
19
89
2007 1.2.5. Diefstal af/uit/van overige voertuigen
OOST
Gegevens 2007
1.2.1. Diefstal uit/vanaf motorvoertuigen
CENTRUM
SPOOR-, WATER- EN AUTOSNELWEGEN
Diefstal uit / vanaf motorvoertuigen Diefstal van motorvoertuigen Diefstal van brom-, snor-, fietsen Diefstal af/ uit/ van overige voertuigen
3
4
2
9
3
4
1
9
2009
3
5
9
17
2010
5
5
9
19
2008
1
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Figuur: auto-inbraken Sliedrecht 2010
Diefstal uit / vanaf motorvoertuigen Diefstal uit of vanaf voertuigen is een incident, waarbij de buit van autoradio’s is gegaan richting de navigatiesystemen en in auto aanwezige laptops en soms de in de auto aanwezige airbags. Sliedrecht heeft overigens weinig last gehad van de seriematige auto-inbraken in de regio waarbij in 2009 airbags werden gestolen. Het aantal diefstallen in 2010 (87) is licht afgenomen ten opzichte van 2009 (95). Het jaar 2008 valt hier op met ‘maar’ 59 geregistreerde misdrijven. Het waarom daarvan is niet duidelijk. In 2010 valt de verschuiving van het aantal delicten op dit gebied op richting West, terwijl in centrum en Oost het aantal aangiften licht is gedaald. Toch is Oost nog steeds de wijk waar de meeste aangiften vandaan komen; drie keer zoveel dan vanuit Centrum. Daar valt vooral de daling op ten opzichte van 2007 (van 43 naar 15) In 2010 zijn het de Sportlaan en de Reinenweer die opvallen met respectievelijk 6 en 4 aangiften van auto-inbraak. Van de Stationsweg, Batelier en Lelystraat kwamen ieder 3 aangiften. De Sportlaan is te verklaren gezien de aanwezigheid van enkele druk bezochte locaties. De Batelier en Reinenweer zijn slechter te verklaren omdat deze straten ‘dieper’ in de wijk liggen. Toch veronderstellen de wijkagenten dat het toch daders van buitenaf zijn die hun slag slaan, terwijl dit normaliter vooral gebeurt in de directe nabijheid van uitvals(autosnel) wegen. Overigens valt het op dat vanaf het Stationsplein in 2010 maar één aangifte is gedaan. Kijkend naar de locaties vanwaar aangifte is gedaan valt het op dat De Weere-buurt een populaire plek is onder het dievengilde. In Oost is de wijk ten Noord-Oosten van de Rivierdijk/Thorbeckelaan met de ingang vanaf de Hoepel vaak bezocht. Algemeen Nog steeds is het zo dat mensen waardevolle spullen in auto’s laten liggen. Preventieve acties in het kader van ‘niets erin, niets eruit’ blijven zinvol. De wijkagenten vinden het van belang te blijven investeren in het waarschuwen van potentiële slachtoffers. Inzet van matrixborden met waarschuwingsteksten rondom in- en uitvalswegen, preventie middels het uitdelen van folders moet worden overwogen. Ook kan het nuttig zijn externe partners, zoals hoteleigenaren, te informeren dat zij hun gasten moeten waarschuwen, iets dat elders tot een sterk dalend aantal aangiften heeft geleid.
Pagina 7 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Diefstal van motorvoertuigen Bij de diefstal van auto’s gaat het in Sliedrecht gelukkig om relatief kleine aantallen. Bij andere delicten is er sprake van een dark number; van lang niet ieder incident wordt aangifte gedaan. Bij dit cijfer (15) valt er op te vertrouwen dat het overeenkomt met het werkelijk aantal gestolen motorvoertuigen. Ook hier vormt Oost met 9 aangiften de negatieve uitschieter. Volgens de wijkagent werden in 2009 in de omgeving rond de Hopper (Oost)diverse duurdere auto’s gestolen. In de laatste twee maanden van 2010 werd overigens slechts één voertuig ontvreemd, nu vanuit het Centrum. Zogenaamde hotspots zijn niet aan te wijzen. Geen enkele locatie is oververtegenwoordigd. In 2008 kwamen er aangiften vanaf de Molendijk (3), Krabbelaar (2) en Reigerlaan (2). In 2009 werden er twee voertuigen gestolen in de Lelystraat. Op diverse andere plekken ging het om één gestolen voertuig. Autobedrijven vormden geen doelwit. De beveiliging daar lijkt behoorlijk op orde. Afsluiting van bedrijventerreinen is in Sliedrecht geen optie gezien het grote aantal in- en uitgangen, maar veel diefstallocaties liggen ook buiten de bedrijfsterreinen. Steeds meer zijn daders van het stelen van auto’s en inbraken in auto’s Veelplegers, Midden- en Oost-Europeanen en georganiseerde autochtone bendes.
Figuur: diefstallen fiets en bromfiets Sliedrecht 2010
Diefstal van fietsen/brom- en snorfietsen In heel Sliedrecht was vanaf 2007 (155) tot in 2010 (89) ieder jaar sprake van een daling van het aantal aangiften, waarbij vooral het verschil in aangiften tussen 2007 (155) en 2008 (110) opvalt. Wat wel opvalt is dat er weer sprake is van een verschuiving van Centrum naar de twee andere wijken. Oost kent met 42 aangiften in 2010 het grootste aantal. Vier daarvan zijn afkomstig van het Burgemeester Winklerplein waar in 2009 nog 14 keer een fiets werd ontvreemd. Ook het aantal aangiften in de Kerkbuurt is sterk gereduceerd. De meeste aangiften in 2010 (16) maar ook in de jaren daarvoor zijn afkomstig van het Stationsplein, iets dat gezien de aanwezigheid van het Station geen verrassing mag zijn. Ook komen er vier aangiften vanaf de Kerkbuurt en de Populierenhof. Wellicht is het toch ook opvallend te noemen dat in 2010 er maar 2 aangiften vanaf de Sportlaan komen; een locatie die in de jaren daarvoor nog een hotspot was. In het Centrum werden halverwege 2010 veel bromscooters van het merk Piaggio gestolen, een hausse op dat moment op verschillende locaties. Wijkagenten suggereren dat het ‘wel diefstal op bestelling lijkt’. De stuursloten van dit merk scooter lijken vrij makkelijk open te breken. Op de Pagina 8 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
scooters werd eerst een paar dagen rondgereden . Daarna werden de scooters gebruikt voor onderdelen. Een mogelijke dadergroep is jeugd uit de eigen gemeente; een groep die ook regelmatig de politie uitdaagt. In het najaar van 2009 kwam er een bepaalde loper in omloop, waarmee bepaalde fietssloten konden worden geopend. Met deze zogenaamde ‘blanco sleutel’ konden sloten van het merk ABUS en AXA probleemloos worden geopend. In welke mate Sliedrecht hier last van heeft gehad is onduidelijk. De wijkagenten hebben behoefte aan een betere informatiepositie en zien daarvoor een rol binnen de eigen regionale (recherche)-organisatie De wijkagenten van het Centrum zien meerwaarde van permanent cameratoezicht op het Stationsplein met gebruikmaking van de CameraUitleesRuimte (CUR) in Gorinchem. Ook betere verlichting bij stallingen is een optie; er is sprake van slechte sociale controle. Als beste oplossing zien zij een ‘bewaakte’ fietsenstalling, waar in hun ogen de NS verantwoordelijk voor zou moeten zijn. Daarnaast realiseren zij zich wel dat er sprake zal zijn van een kosten-baten analyse. Gezien het aantal gestolen fietsen op de hotspot Stationsplein (16 in 2010) lijkt er geen sprake te zijn van een fors probleem.
Vermogensdelicten
Reikwijdte
1.2.4. Zakkenrollerij
Gegevens
Eindtotaal
WEST
OOST
CENTRUM
SPOOR-, WATER- EN AUTOSNELWEGEN
Zakkenrollerij
2007
6
13
5
24
2008
7
21
2
30
2009
6
5
11
2010
14
12
26
In 2010 (26) is het aantal aangiften toch weer met 15 gestegen. In 2009 is wel gebleken dat de inspanningen van het Seniorenpreventieteam zinvol zijn geweest, waardoor met name het aantal aangiften in Oost is gedaald . Tijdens de weekmarkt deed zich geen enkel incident meer voor. Nu dan toch weer een ruime verdubbeling van het aantal in de wijken Centrum en Oost. In 2010 kwamen de aangiftes vanaf de Kerkbuurt (10), het Burgemeester Winklerplein (7), Stationsweg (2) Fazantplein (2) en de Baanhoek, Jordaanstoep, Douwes Dekkerstraat, Prisma en Thorbeckelaan. Het zal geen verrassing zijn dat ook in 2010 de oudere burger het meest kwetsbaar is. De wijkagenten vinden dat filialen van winkels goed moeten samenwerken in verband met camerabeelden die beschikbaar zijn. Elkaar informeren is belangrijk. De incidenten vinden vaak plaats op vaste plekken. Onder andere bij een Pin-automaat van een supermarkt, waar het zelfs mogelijk was het intoetsen van de PIN-code af te kijken. Na het pinnen slaan de daders hun slag middels en zogenaamde babbeltruc. Hoewel eerder gedaan, blijft het geven van voorlichting aan met name senioren ( in bv. Bejaardenhuizen) een verstandige actie. In 2010 zijn zelfs enkele vertegenwoordigers van banken benaderd om bij de aanvraag van een nieuwe bankpas een zogenaamde laag Pagina 9 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
startkrediet te verstrekken om het aftroggelen van grote bedragen te voorkomen. Het verhogen van dit krediet moet naderhand door de pashouder zelf worden aangevraagd. Werkwijze van daders was volgens de wijkagenten vaak om na het wegnemen van een Pinpas direct geld op te nemen bij een automaat in de buurt, waarna men direct naar Rotterdam reisde om daar het maximum te pinnen. De daders zijn vaak Midden- en Oost-Europeanen (MOE-landers) die door het hele land actief zijn en niet uit deze regio komen. De aanhouding in 2010 van enkele Oost-Europeanen in Gorinchem zorgde daar direct voor de daling van het aantal aangiften. Om mogelijke verdachten te kunnen volgen is veel ervaring nodig. Uit ervaringen elders blijkt dat straatmuzikanten en verdachten van zakkenrollerij omgang met elkaar hebben. Het vermoeden daarbij is dat de straatmuzikanten potentiële slachtoffers observeren , kijken waar zij hun portemonnee opbergen en dit doorgeven aan de zakkenrollers. In Sliedrecht is hier geen duidelijk beeld over. Preventie blijft het effectiefste middel om zakkenrollen tegen te gaan, omdat de daders lastig zijn op te sporen. In Gorinchem leidde zelfs de inzet van een zogenaamde lok-oma, een geschminkte politieagente, niet tot het gewenste resultaat. Als preventieve maatregel blijven ook billboards geschikt, gerichte voorlichting richting de doelgroep ouderen, maar ook de bredere inzet van het preventieteam, op andere locaties en op andere dagen dan alleen op woensdagochtend. Dit alles draagt er wellicht toe bij dat het aantal aangiften verder kan worden verminderd.
Zedendelicten
Reikwijdte
1.4.1. Zedenmisdrijf
Eindtotaal
WEST
OOST
CENTRUM
SPOOR-, WATER- EN AUTOSNELWEGEN
Zedenmisdrijf Kinderporno Mensenhandel Mensensmokkel
Gegevens 2007
3
8
4
15
2008
8
4
1
13
2009
10
8
14
32
2010
4
9
9
22
2009
2
2
2010
1
1
1
1
2007 3.1.2. Mensensmokkel
2008
2007 3.2.1. Kinderporno
2008 2009 2010 2007
3.2.3. Mensenhandel
2008 2009 2010
Pagina 10 van 37
1
1
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Qua aantallen kan worden geconcludeerd dat er van deze vormen van misdaad niet opvallend veel sprake is in de gemeente Sliedrecht. Natuurlijk betreft het wel in het oog springende zaken die tot grote maatschappelijke onrust kunnen leiden. De categorie zedenmisdrijven is in dit verband een veel omvattende delictsoort die onder andere schenniszaken als een potloodventer maar ook aanranding, verkrachting en loverboys omvat. De in Sliedrecht geregistreerde aantallen geven een vertekend beeld. Aan de Rijnstraat is het politiebureau gevestigd waar eveneens de Unit Zedenpolitie is ondergebracht. Verschillende aangiftes staan geregistreerd op dit adres maar zijn elders gepleegd. Ook op de Sportlaan staan diverse incidenten geregistreerd. Volgens de wijkagenten gaat dit vooral om incidenten in het zwembad, waar allochtone jongens uit Dordrecht en zelfs Rotterdam een aantal keer meisjes hebben lastig gevallen. Binnen het zwembad is er beleid op dit gebied en overlastgevende jongeren worden weggestuurd. Gedurende de bespreking met de wijkagenten werd duidelijk dat er zich geen opvallende incidenten hebben voorgedaan. De geregistreerde incidenten handelen naar inzicht van de wijkagenten vooral over schennis en een enkele keer over een aanranding. Ook is in 2010 een potloodventer in de omgeving van de Prickwaert actief geweest. Wijkagenten kunnen niet vaststellen of aanwezigheid van de Merwebolder invloed heeft op het aantal incidenten. Daarnaast menen zij de cijfers niet getalsmatig te kunnen beïnvloeden en hebben ook niet het gevoel dat er meer aan de hand is dan uit de cijfers blijkt. De scholen in Sliedrecht zijn al actief op het gebied van voorlichting. De kinderporno registratie in 2009 betreft de aanhouding van een inwoner uit de gemeente, die een grote hoeveelheid kinderporno in zijn bezit had. Bij opsporingsonderzoeken worden speciale rechercheurs van de afdeling zedenpolitie (UZP) of de Vreemdenlingenpolitie (UVP) ingezet.
Pagina 11 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Geweld
Reikwijdte
Gegevens
Eindtotaal
WEST
OOST
CENTRUM
SPOOR-, WATER- EN AUTOSNELWEGEN
Moord, doodslag Openlijk geweld (persoon) Bedreiging Mishandeling Straatroof Overval Huiselijk geweld
2007 1.4.2. Moord/doodslag
2008 2009 2010
1.4.3. Openlijk geweld (persoon)
1.4.4. Bedreiging
1
2
2007
3
1
4
2008
2
3
2009
5
2
2010
4
2007
8
2008
1.4.6. Straatroof
6
7
2
13
12
5
25
7
10
21
3
34
16
6
37
2010
3
21
7
31
2007
32
33
19
84
2008
22
30
11
63
2009
34
37
11
82
2010
15
46
11
72
2007
2
3
5
2008
3
1
4
1
2009
4
1
5
2010
3
3
6
1
1
2007 1.4.7. Overval
1
14
2009
1.4.5. Mishandeling
1
2008
1
2009 2010
1 1
2
1 2
Ernstige levensbedreigende misdrijven komen nog steeds maar incidenteel voor in Sliedrecht, zo blijkt uit de cijfers. In 2010 is wel sprake van 2 registraties op het gebied van Moord,doodslag. In beide gevallen ging het om een zogenaamde ‘poging ‘. Het toegenomen aantal heeft te maken met het feit dat sinds de invoering van het nieuwe registratiesysteem BVH (september 2009) de zogenaamde poging moord, doodsslag ook mee wordt geteld. Het bijvoorbeeld negeren van een stopteken van de politie kan dan ook al als zodanig meetellen. Pagina 12 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Wat wederom opvalt, vooral bij bedreiging en mishandeling is dat ook hier een verplaatsing heeft plaatsgevonden. In het Centrum namen de aantallen af en in Oost is sprake van een toename. Het aantal registraties ‘Openlijk Geweld’ is gering ondanks de toename in 2010. De wijkagenten zijn er van overtuigd dat dit voor een belangrijk deel te danken is aan de inzet van de zogenaamde Suswachten. Veel bedreigingen vinden plaats in de relationele sfeer, zijn soms horecagerelateerd of hebben te maken met een zogenaamd verkeersconflict. De politie kijkt over het algemeen kritisch naar een aangifte. Vaak probeert ze te bemiddelen, waarbij beide partijen worden benaderd, zodat een incident niet altijd tot een aangifte leidt. Elders blijkt dat sociale media als Hyves, Facebook en MSN door jeugdigen steeds vaker worden gebruikt om puberale conflicten uit te vechten in de vorm van bedreigingen. Volgens de wijkagenten speelt dit in Sliedrecht vrijwel niet. Mishandelingen In 2009 valt nog de Kerkbuurt op met 7 aangiften van mishandeling. Het is opvallend te noemen dat er in 2010 maar één keer aangifte is gedaan op die locatie. In 2010 staat de Stationsweg met 5 aangiften op nummer één. De overige aangiften uit de top 10 zijn allemaal afkomstig uit Oost met vier aangiften op het Burgemeester Winklerplein (5 in 2009) en vier aangiften vanaf de Troelstralaan. Ook bij dit item valt het dus op dat er een behoorlijke daling is van geregistreerde mishandelingen in het Centrum ( van 34 naar 15) en een stijging in Oost ( van 37 naar 46) Dit soort incidenten is volgens de wijkagenten horecagerelateerd maar doen zich ook regelmatig voor binnen gezinsverband. Desondanks concluderen zij dat het op dit gebied in 2010 rustig is geweest binnen de Horeca, wederom mede dankzij de inzet van de suswachten. Vroeger kwamen er veel meer bezoekers van buiten de gemeente. Wellicht is ook de uitbreiding van het aantal camera’s in de Kerkbuurt een reden van de cijfermatige daling. Ook de plaatsing van het camera bij café Candlelight en de aanwezigheid van een portier op zaterdag heeft een positief effect gehad. Daarnaast lijkt het er op dat de ouder wordende jeugd meer buiten Sliedrecht vertoeft. In 2009 is een bekende lokale dader veel in beeld geweest en nog steeds heeft de politie zicht op een paar notoire daders. De politie blijft groot belang hechten aan de zogenaamde horecadiensten op vrijdag en zaterdag van 20.00 tot 04.00 uur en spreken veel waardering uit over de inzet van de Suswachten. Daarnaast hebben de wijkagenten behoefte aan overleg met woningverhuurders voordat kwetsbare personen uit andere gemeenten ergens geplaatst worden, veelal in één van de vier flats in Sliedrecht. Het is gebeurd dat ‘ongelukkige’ plaatsingen problemen veroorzaakten en uiteindelijk leidden tot conflicten in de woonomgeving met soms als gevolg en aangifte van mishandeling. Huiselijk geweld De 17 aangiften van huiselijk geweld in Sliedrecht vormde in 2010 ongeveer 25 procent van alle aangiften op het gebied van geweld. Het aantal aangiften is min of meer gelijk gebleven. In 2008 was er sprake van 15 aangiften en 2009 kende 16 aangiften van een Huiselijk Geweld incident. Landelijk gezien is er de laatste jaren juiste sprake van een forse stijging in het aantal aangiften. Een goede verklaring daarvoor is niet te geven, hoewel er sprake is van een sterkere focus op dit onderwerp binnen zowel de politie als de maatschappij zelf. Onduidelijk is waarom Sliedrecht niet ‘meedoet’ in deze ontwikkeling. In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat uit ervaringen blijkt dat er ook onder huiselijk geweld sprake is van veelplegers. De meldingen die de politie binnenkrijgt van huiselijk geweld zijn vaak slechts het topje van de ijsberg; het duurt lang voordat een aangever (meestal een vrouwelijk slachtoffer) de stap zet om naar de politie te gaan. Uit cijfers is bekend dat er vaak sprake is van al enkele tientallen incidenten, voordat de stap wordt gezet om aangifte te doen. Aangiftes gaan dan vaak niet over 1 incident, maar over een proces wat al jaren aan de gang is. Hoewel er altijd ruimte voor verbetering is, zijn er forse stappen gezet in de aanpak van huiselijk geweld. Met name het ambtshalve doorpakken (d.w.z. zonder dat er een aangifte is) is aanzienlijk toegenomen, er zijn flinke impulsen gegeven aan diverse casusbesprekingen en het tijdelijk huisverbod wordt proactief toegepast.
Pagina 13 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Dit neemt echter nog niet weg dat dit een blijvend aandachtspunt is. Huiselijk geweld kan weliswaar ook in ogenschijnlijk keurige gezinnen plaatsvinden maar de ervaring leert ook dat er een vicieuze cirkel is waarbinnen een probleemjeugd, probleemgezinnen, alcoholgebruik en psychische problemen veelvuldig een rol spelen. Binnen het district Alblasserwaard/Vijfheerenlanden valt het op dat veel huiselijk geweld zaken een lang verloop kennen waarbij de wijkagent een bemiddelende rol speelt. Een recente trend elders is direct aangifte te doen als de (ex-)partner de kinderen onttrekt aan het ouderlijk gezag (een misdrijf tegen de persoonlijke vrijheid) bij het niet naleven van een omgangsregeling. Dit gebeurt veelal op aanraden van de advocatuur om een geschil over de omgangsregeling meer kracht bij te zetten. Exacte cijfers zijn hierover niet beschikbaar. Ter context: Sliedrecht kende in 2010 17 aangiften van huiselijk geweld, daarnaast waren er districtelijk (precieze aantal niet beschikbaar per gemeente) 96 zaken ambtshalve vervolgd (een stijging van 250%). Overvallen en straatroof Bij deze diep ingrijpende misdrijven blijkt op basis van het aantal geregistreerde misdrijven dat het gaat om relatief kleine aantallen. Bij de straatroof (6) blijken twee registraties te handelen over dezelfde gebeurtenis. Het gaat om incidenten als een tasjesroof, het uit de handen rukken van een mobiele telefoon (2), een tas met laptop die van de schouder wordt gerukt of het met geweld afrukken van een halsketting. Hierbij kan verder worden opgemerkt dat de politie circa 80% van de geweldsmisdrijven oplost en tot op de bodem gaat bij het onderzoeken van deze zaken. In twee gevallen in 2010 is een zogenaamde veelpleger daarvoor als verdachte aangehouden De twee overvallen vonden plaats op hetzelfde benzinestation aan de Deltalaan. Van enkele overvallen uit eerdere jaren is bij de wijkagenten bekend dat het gaat om kwetsbare plekken zonder camerabewaking. De wijkagenten hebben enkele preventiebezoeken aan ‘kleine’ benzinestationexploitanten en snackbars afgelegd om ze te attenderen op mogelijkheden van een betere beveiliging waarmee ook weer de contacten zijn geactualiseerd. Preventie richting kwetsbare bedrijven blijft echter aan te bevelen.
Diefstal / inbraak bedrijven
Reikwijdte
2.5.1. Diefstal/inbraak bedrijven en instellingen
2.5.2. Winkeldiefstal
Pagina 14 van 37
Eindtotaal
WEST
OOST
CENTRUM
SPOOR-, WATER- EN AUTOSNELWEGEN
Diefstal / inbraak bedrijven en instellingen Winkeldiefstal
Gegevens 2007
28
9
25
62
2008
22
13
22
57
2009
23
18
18
59
2010
18
12
21
51
2007
25
11
1
37
2008
10
22
2009
7
25
2
34
2010
14
22
2
38
32
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Diefstal / inbraak bedrijven en instellingen De top 5 in 2010 wordt gevormd door bedrijven aan de Sportlaan (10 aangiften), Leeghwaterstraat (8) en Kerkbuurt (4). Ook vonden inbraken plaats op het Burgemeester Winklerlplein (4) en de Stieltjesstraat (3). In 2009 stond de Lelystraat met 9 aangiften nog op nummer één en ook de andere hierboven genoemde straten scoorden hoog. Een flink aantal vond volgens de wijkagenten plaats op het ‘oude’ industrieterrein Nijverwaard, een in hun ogen “soms rommelig en donker terrein ” . De wijkagenten veronderstellen dat de ondernemers het aantal incidenten niet als een probleem ervaren en “Beveiliging kost geld “. Stappen richting Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) hebben nog niet tot resultaat geleid. Toch menen de wijkagenten nog in te kunnen ‘zoomen’ op een aantal bedrijven of kwetsbare sportverenigingen. Het onderwerp bedrijfsinbraken betreft een delictsoort waarvan in veel gemeenten al enige jaren sprake is van een behoorlijke daling. Hoewel ook in Sliedrecht de cijfers aan het dalen zijn (62 aangiften in 2007 en 51 in 2010, een daling van 18 %), is deze niet opvallend te noemen. Ter vergelijking: In de gemeente Gorinchem daalde het aantal geregistreerde inbraken bij bedrijven tussen 2007 en 2010 met 43 % en in Papendrecht met 31. Relevant is dus wel hoe de beveiliging van bedrijventerreinen wordt aangepakt. Middels fysieke belemmeringen als slagbomen, cameratoezicht en de inzet van beveiligingsbedrijven (Alert Security) is er veel te bereiken. De rol van de politie kan daarin de aanjager zijn om partijen en gemeenten zover te krijgen om de beveiliging van terreinen proactief aan te pakken. De wijkagenten zijn positief over de informatie-uitwisseling met Alert; opvallende gebeurtenissen en/of kenteken worden aan de politie doorgegeven, maar deze contacten kunnen nog worden verbeterd. In die gemeenten waar publiek-private samenwerking ‘staat als een huis’ is dus sprake van forse daling van cijfers en goede info-uitwisseling tussen beveiliging en de politie. Maar die samenwerking is ook bij uitstek een onderwerp waarin de slachtoffers (bedrijven) kosten-baten analyses maken. Slagbomen moeten niet leiden tot het afschrikken van klanten en sommige bedrijven zullen het hoe dan ook er niet voor kiezen om te investeren in dure beveiliging. Daarnaast zijn de verschillende bedrijventerreinen in Sliedrecht via diverse in- en uitvalswegen makkelijk bereikbaar zodat afsluiten niet altijd eenvoudig is te realiseren. Op de Noordoost Kwadrant zitten ook veel bedrijven, echter volgens de wijkagenten in “moderne en beter beveiligde” panden. Alert Security verzorgt daar ook zogenaamde mobiele beveiliging. Resumerend kan worden gesteld dat goede beveiligingsmaatregelen en publiek-private samenwerking een voorname rol spelen om deze vorm van criminaliteit te voorkomen. De wijkagenten zijn ervan overtuigd dat ook het KVO hierin kan helpen. Het nog nadrukkelijker informatie uitwisselen met Alert Security ziet de politie als een optie, maar ook het versturen van gerichte preventiebrieven, zeker rond de ‘donkere’ maanden. Winkeldiefstal Cijfers van aantal winkeldiefstallen fluctueren en daar zijn dan ook weinig conclusies aan te verbinden. Bekend gegeven is dat de aangiftebereidheid laag is, waarmee volgens de wijkagenten “winkeldiefstal een onzichtbaar probleem is”. Uit landelijke cijfers uit een herhalingsonderzoek in 2010 van het CBS blijkt dat “van de delicten die burgers ondervinden, het merendeel verborgen blijft voor de opsporingsinstanties. De cijferoverzichten worden voor een belangrijk deel samengesteld op basis van het aantal aangiften dat door benadeelden is gedaan. Slachtoffers melden slechts ongeveer een derde van de delicten bij de politie en van ruim een kwart doen zij daadwerkelijk aangifte. In de afgelopen jaren zijn deze percentages niet wezenlijk veranderd”. Uit een begin 2011 gehouden enquête onder ondernemers in de Binnenstad van Gorinchem blijkt dit eveneens en dit beeld zal in Sliedrecht niet veel anders zijn. Redenen: ‘te veel moeite voor een relatief geringe schade, kost te veel tijd, wordt niets mee gedaan, lossen we zelf op, eigen security handelt dit af ‘. Toch menen de wijkagenten van Sliedrecht nog een appèl te kunnen doen op de winkels. Een Dordtse veelpleger merkt ooit op “naar Sliedrecht te komen om het hier zo makkelijk is drank te stelen”, daarbij doelend op de winkel Dirck III. Pagina 15 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Het zal geen verbazing wekken dat het leeuwedeel van de aangiften afkomstig is van het Burgemeester Winklerplein, waar enkele bedrijfsleiders actief aangifte doen van winkeldiefstal. Daarnaast zijn er echter ook, die ondanks aansporingen daartoe van de wijkagent vrijwel nooit aangifte doen. Het Fazantplein staat qua aangiften ook ieder jaar in de top 3. In 2007 komen er nog 20 aangiftes van bedrijven op de Kerkbuurt. Daarna gaat het nog om maar enkele aangiftes. Met de aangiftebereidheid kan het dus beter. De wijkagenten veronderstellen dat ook hier stappen richting het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) verbetering kunnen opleveren. Winkeliers zijn binnen het KVO voorzien van een standaard aangifteformulier. De gratis winkelscans, zijn ook een mogelijkheid voor ondernemers om de veiligheid binnen en rondom hun eigen bedrijf te laten checken. Opvallend is dat, landelijk gezien 42% van de winkeldiefstal door eigen medewerkers wordt gepleegd. In Sliedrecht is daar overigens geen zicht op.
illegale handel
Reikwijdte
3.1.1. Drugshandel
3.1.3. Wapenhandel
Gegevens
Eindtotaal
WEST
OOST
2007
4
2
2
8
2008
5
1
2
8
2009
2
5
2010
3
6
3
12
2007
2
3
3
8
2009
3
1
2010
5
3
1
9
18
19
13
50
5
19
7
33
2009
10
8
5
23
2010
5
9
5
19
2008
2008
7
1
2007 3.1.4. Fraude
CENTRUM
SPOOR-, WATER- EN AUTOSNELWEGEN
Drugshandel (en –bezit) Wapenhandel (en- bezit) Fraude
2
1 4
Drugshandel Dit item handelt over bezit, handel of vervaardigen van soft- en hardrugs. Waar vraag is naar verdovende middelen is ook aanbod. Ook Sliedrecht ontkomt daar niet aan. De over de vier genoemde jaren geregistreerde incidenten kunnen variëren als de politie een gerichte actie houdt. Sliedrecht kent volgens de wijkagenten een zogenaamde kleinschalige harddrugsscene. Dealers komen ook uit Sliedrecht. Enkele lokale dealers zijn aangehouden geweest of zitten nog vast. Daarnaast worden er op het industrieterrein ook hennepkwekerijen aangetroffen, met overigens geen grote hoeveelheden planten. Eventuele meldingen daarover die bij de politie binnenkomen
Pagina 16 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
worden direct opgepakt. Ook meldingen over bijv. ‘blowen in een park’ leiden direct tot politieinzet. De op de A.W. de Landgraafstraat gevestigde coffeeshop, waar periodiek door de politie wordt gecontroleerd, veroorzaakt beperkte (verkeers)overlast, waar de eigenaar overigens goed op aanspreekbaar is. De onder dit item vastgelegde incidenten hebben vooral betrekking op het in bezit hebben van kleinere hoeveelheden verdovende middelen, die soms ook toevalligerwijs bij een controle of onder andere omstandigheden worden aangetroffen. Er is geen sprake van opzichtige levendige handel of overlast op dit gebied. De wijkagenten kennen wel enkele personen, die zich mogelijk bezig houden met kleinschalige leveringen. Duidelijk is wel op basis van regionale en landelijke ervaringen dat er van zogenaamde geromantiseerde thuisteelt vrijwel geen sprake meer is. Wapenhandel Dit item heeft betrekking op bezit of handel van voorwapens of andere wapens. Het item en de cijfers suggereren mogelijk dat er sprake is van 9 gevallen (2010) van Wapenhandel. Het merendeel van de misdrijven heeft betrekking op voertuigcontroles door de surveillancedienst. De geregistreerde misdrijven hebben betrekking op het bezit van vuurwapens maar vooral overige wapens. Het bezit van een uit het buitenland afkomstig balletjespistool, een bij een controle aangetroffen honkbalknuppel, boksbeugel of vlindermes leidt tot een registratie. Gesteld kan worden dat er in Sliedrecht geen sprake is van handel in vuurwapens. Fraude Opvallend is de daling van het aantal fraudezaken van 23 (2009) naar 19 in 2010. In veel gemeente is juist sprake van een stijgend aantal registraties op dit gebied. Fraude is in dit verband een breed begrip. Met de invoering in 2009 van het nieuwe registratiesysteem BVH is een nog breder scala aan delicten hieronder komen te vallen zoals ‘Valse aangifte en verzekeringsfraude’. Veel fraudezaken hebben betrekking op internetfraude. Via Marktplaats worden afspraken gemaakt die na overmaking van geld niet worden nagekomen, daarnaast komt de heling van gestolen goederen ook regelmatig voor. Marktplaats heeft richtlijnen waarbij en mogelijkheden voor opsporingsdiensten maar daarbij blijft gelden dat de informele aard van de website oplichting gemakkelijk maakt. Het is in eerste instantie aan de kopende en verkopende partijen om goede afspraken te maken en het gezonde verstand te gebruiken.
Pagina 17 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Aantasting openbare orde / ruimte
Reikwijdte
2.2.1. Vernieling cq. zaakbeschadiging
3.6.4. Aantasting openbare orde
Gegevens
Eindtotaal
WEST
OOST
CENTRUM
SPOOR-, WATER- EN AUTOSNELWEGEN
Aantasting openbare orde Vernieling cq.zaakbeschadiging
2007
3
98
88
58
247
2008
1
88
110
27
226
2009
1
93
99
35
228
2010
47
113
41
201
2007
5
1
1
7
2008
1
1
1
3
1
5
2009
2
2
2010
3
1
4
Figuur: Vernielingen Sliedrecht in 2010
Vernielingen Op aantallen aangiften en meldingen is het onderwerp vernielingen de grootste vorm van criminaliteit in grote delen van het land, zo ook in Sliedrecht. Het wezenlijke is hierin dat het natuurlijk een lichte vorm van criminaliteit betreft waarin opsporing achteraf vrijwel altijd tekort schiet. In grote lijnen kan worden geconstateerd dat het veelal relatief lichte maar vervelende delicten bePagina 18 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
treft zoals het aftrappen van een spiegel, bekrassen van een auto, vuurwerk rondom oud en nieuw, graffiti etc. In veel gevallen betreft het jeugd al dan niet onder invloed van groepsgedrag c.q. alcohol. Een maatschappelijk verschijnsel dat lang niet alle omringende landen is terug te vinden en zodoende bestudering vraagt. In lijn met eerdere onderzoeken in de regio en inclusief initiatieven om het comazuipen tegen te gaan zijn er onder de noemer van ‘verzuip jij je toekomst ‘ projecten opgestart om het alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan. Het is al eerder in deze scan vermeld; de registratie van de vernielingen kan worden beïnvloed door het aangiftegedrag van ‘veelaangevers ‘. Zodra bijvoorbeeld de gemeente haar aangiftebeleid wijzigt door apart aangifte van feiten te doen in plaats van een zogenaamde bulkaangifte of andersom, is dit in de aangiftecijfers meteen voelbaar. Volgens de wijkagenten doet de gemeente Sliedrecht alleen aangifte als er daderindicatie is in tegenstelling tot het verleden toen er per wijk aangifte werd gedaan. ‘Tablis Wonen’ doet in de ogen van de wijkagenten wel overal aangifte van. Ook de mogelijkheid van de Internetaangifte heeft het volgens de wijkagenten voor de burger makkelijker gemaakt om aangifte te doen. Het is dan misschien soms voorbarig om al te snel conclusies te trekken uit een stijging of daling van het aantal als misdrijf geregistreerde vernielingen van 228 in 2009 naar 201 in 2010. Kijkend naar de locaties vallen in 2009 qua aangiften vooral de Kerkbuurt, Rivierdijk, Rembrandtlaan en de Stationsweg op. In 2010 staan de Kerkbuurt (16 aangiften) en het Burgemeester Winklerplein (11) bovenaan. De opvallendste ontwikkeling is wel de daling van het aantal aangiften vanaf de Kerkbuurt waar in 2007 nog meer dan 40 keer aangifte werd gedaan. Andere opvallende ontwikkeling, ook hier weer, is de forse daling in het Centrum ( van 93 naar 47) en de lichte stijging in Oost en West. Volgens de wijkagenten heeft de Kerkbuurt vooral last gehad van een bekende jeugdgroep, die verantwoordelijk voor was voor veel graffiti en vernielde winkelruiten. De politie heeft veel van de graffitiplegers kunnen aanhouden. De problemen op de Kerkbuurt hebben geleid tot succesvol intensief overleg tussen gemeente, winkeliers en politie en de afspraak tot het snel verwijderen van graffiti. De wijkagenten menen dat het in Sliedrecht vooral gaat over deuken in auto’s, vernielingen van autospiegels, graffiti en straatnaamborden van de gemeente. Rond Oud en Nieuw zijn er relatief weinig meldingen. De daders zijn te verdelen in twee groepen. De jeugdgroep die redelijk in beeld is en een groep horecabezoekers die “gedronken en gesnoven” heeft. Verbeterd cameratoezicht en de inzet van de suswachten is volgens de wijkagenten een succesformule. Er zijn echter nog steeds grote zorgen over vernielingen en baldadigheid in relatie tot jeugdgroepen en het uitgaanspubliek. Wijkagenten zien bij het toezicht op bekende locaties een nadrukkelijke rol voor ambulant jongerenwerk , waar nog niet altijd de overtuiging heerst dat hier op geïnvesteerd zou kunnen worden. Aantasting Openbare Orde Dit ‘misdrijf’ heeft vooral betrekking op delicten gericht tegen het openbaar gezag, zoals verzet, het niet voldoen aan een bevel of vordering of het opgeven van een valste identiteit.
Pagina 19 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
2. Overlast Een breed begrip Verschillende zaken vallen onder overlast, met als samenhang dat het allemaal zaken zijn waar bewoners zich aan ergeren. Overlast kan veroorzaakt worden door het gedrag van personen op straat, zoals bijvoorbeeld jeugdgroepen en dak- en thuislozen, maar ook door zaken als overlast door verkeer (waaronder parkeeroverlast). Omdat overlast een paraplu is waar veel zaken ondervallen, is het lastig een definitie te geven. De definitie die wij in dit hoofdstuk aanhouden is als volgt: “gedrag wordt pas overlastgevend wanneer het plaatsvindt op een zodanige plaats dat anderen het kunnen waarnemen en het vervolgens als hinderlijk, vervelend of bedreigend wordt ervaren.”1 Alle vormen van overlast komen in elke wijk in Sliedrecht voor, maar er zijn sterke verschillen in de mate waarin deze voorkomen en worden beleefd. Verschillende vormen van overlast worden in dit hoofdstuk beschreven. Overlast deels subjectief, deels objectief Of iets als overlast wordt ervaren, hangt sterk af van de persoon die het ervaart. De een is wat toleranter en ergert zich minder snel aan allerlei zaken dan de ander. Ook kan de tolerantiegrens in de diverse wijken in Sliedrecht verschillend zijn. De één belt sneller de politie belt en de ander stapt er eerst zelf er op af om er iets aan te doen. Ook de aanwezigheid van meer ‘hangjongeren’ in een wijk heeft invloed op de overlast(gevoelens) Over het algemeen kan gesteld worden dat er op het gebied van overlast inwoners niet altijd snel genegen zijn om de overlast zelf op te lossen, maar eerder van de politie verwachten dat zij dit doen. Incidentmeldingen Niet alleen tolerantiegrenzen, maar ook lokale afspraken met de wijkagent (“blijft u vooral melden”) en de verwerking in geautomatiseerde systemen kunnen van invloed zijn op de geregistreerde overlast bij de politie. Veel meer dan bij het onderwerp misdrijven, waar de politie min of meer een monopoly heeft op de registratie, geldt dat bij de onderwerpen die we scharen onder overlast of leefbaarheid, er vele partners zijn waar incidenten gemeld, verwerkt en behandeld worden. Voor een volledig overzicht zou hier ook de informatie van de brandweer, gemeenten, jeugdwerkers, milieudienst etc. moeten worden toegevoegd. Daarnaast speelt dat de onderverdeling van de overlast regelmatig is gewijzigd. Zo heeft geluidhinder in het verleden deel uitgemaakt van overlast algemeen (reikwijdte 2.7.1), maar valt nu weer onder milieu (reikwijdte 2.6). Sinds de invoering van de BVH in september 2009 bestaat er geen registratiecode meer voor overlast door dronkenschap (reikwijdte 2.1.1) en wordt dit fenomeen weer geschaard onder de algemene overlast van 2.7.1. Tijdens de gesprekken met de wijkagenten voor deze gebiedsscan stond hun beleving dan ook meer centraal dan de cijferoverzichten.
1
Gids voor de veiligheid, BZK, 1998.
Pagina 20 van 37
Reikwijdte
Gegevens 2007
1.6.1. Brand/ontploffing
Eindtotaal
WEST
27
15
67
1
29
36
10
76
2009
2
13
44
11
70
7
15
8
30
1
10
8
4
23
2008
7
12
2
21
2009
17
11
1
29
7
4
11
2
7
2007
2010 2007 2.2.2. Overlast uitgaansgelegenheid/horeca
OOST
25
2008 2010
2.1.1. Drugs/drankoverlast
CENTRUM
SPOOR-, WATER- EN AUTOSNELWEGEN
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
5
2008
7
2009
15
1
1
9
1
16
84
47
201
2010
2.3.1. Verkeersoverlast
2.4.1. Burengerucht (relatieproblemen)
2.6.1. Milieu grijs
2007
17
53
2008
38
49
86
54
227
2009
63
83
103
68
317
2010
57
41
80
57
235
2007
2
61
120
35
218
2008
4
69
159
53
285
2009
5
69
144
39
257
2010
16
71
19
106
2007
18
15
18
51
2008
13
16
6
35
2009
9
8
2
19
3
7
2010 2007 2.6.2. Milieu groen
4
2008
1
1
1
3
1
1
3
1
6
2007
1
35
22
8
66
2008
2
30
10
7
49
2009
2
27
50
14
93
52
155
26
233
2009 2010
2.6.3. Milieu overig
2010 2007 2.7.1. Overlast
124
180
45
350
2008
119
160
60
339
2009
133
161
42
336
92
141
42
277
2010
Pagina 21 van 37
1
2
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Brand / ontploffing Conform de aantallen is er sprake van een forse daling van het aantal misdrijven van brand / ontploffing, van 70 naar 30 incidenten. Onduidelijk is bij dit item of de invoering van het nieuwe registratiesysteem BVH hierop van invloed is. Het valt op dat Oost in de vermelde jaren qua aantallen steeds is oververtegenwoordigd, waarbij vooral 2009 opvalt met 44 incidenten in die wijk. Aan de Reigerlaan, de Valkhof en de Horst waren in 2009 verschillende coniferenbrandjes, waarvan de daders later zijn opgepakt. Ook elders in de gemeente waren diverse branden, waarvan de daders laten bekend werden. De daling in 2010 heeft ongetwijfeld te maken met de relatieve rust in dat jaar nadat de jaren daarvoor Sliedrecht en de brandweer regelmatig negatief in het nieuws kwamen. In 2010 heeft er volgens de wijkagenten “geen gekkigheid” meer plaatsgevonden. Drank / drugsoverlast Eenzelfde ontwikkeling geldt voor zowel de drugs c.q. drankoverlast alsook overlast uitgaansgelegenheden. Zoals eerder vermeld heeft de veranderde wijze van registreren veel invloed op dit cijfer. Dit onderwerp ‘overlast uitgaansgelegenheid/horeca’ (2.2.2) is ook ‘slachtoffer’ van de veranderde registratie. Hoorde daar voor september 2009 als enige onderwerp nog de door de horeca veroorzaakte geluidshinder bij; nu valt die geluidshinder weer onder het item 2.6.3 Milieu Overig. Het gaat vooral om het inzichtelijk maken van de cijfers uit de politiesystemen. Deze registratie betreft sinds de invoering van BVH alleen nog maar incidenten als ‘overlast ivm drugs, aantreffen drugs (zonder verdachte) of overige drugsdelicten’. Tot die invoering hoorde daar ook de ‘overlast van/door dronkenschap’ bij. Deze verandering is waarschijnlijk ook de oorzaak van de verandering in het aantal registraties; in 2010 geen enkele in het Centrum. Drank - en drugsoverlast is veelal verborgen in andere meldingen en incidenten. Zo kan er terloops in een aangifte van vernieling of mishandeling worden opgemerkt dat er drank in het spel was of kan een melding over jeugdoverlast betrekking hebben op softdrugs. Aangezien de interpretatie van de situatie hierin een belangrijke rol speelt, is het ondoenlijk hier harde afspraken over te maken. Het is zinvoller op naar het geheel van overlastmeldingen op een locatie te kijken en hierna een verdiepingsslag naar factoren te maken. In het verleden was er sprake van overlast rond het Hemaplein van de jeugd die “aan de blikken bier zaten”. Daarvoor zijn toentertijd diverse bekeuringen uitgeschreven. In enkele parken is sprake van het zogenaamde indrinken en wordt ook geblowd. In het park aan de A.W. de Landgraafstraat was sprake van overlast toen ‘Pand 33’ aan de Kerkbuurt net open was. De wijkagenten signaleren dat dit door intern beleid van de stichting Pand 33 sinds half 2009 sterk is verminderd. Een groep jongeren die in het verleden nogal eens voor overlast op dit gebied zorgde is inmiddels uit elkaar gevallen “ doordat de jongens ouder worden, een baan en een auto hebben”, aldus de wijkagenten.
Pagina 22 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Figuur: overlast jeugd (rood) en overige overlast (blauw) in 2010
Burengerucht Ook bij dit item is de veranderde wijze van registratie van invloed op het dalende cijfer. Vanaf september 2009 wordt bij dit item alleen nog maar de burenruzie, de huiselijke twist of de overtreding van een huisverbod geregistreerd. Daarvoor ‘vielen’ daar ook de overlast door dieren (denk aan: blaffende honden), conflicten of ‘overige conflicten’ onder. De politie registreerde onder de parapluie ‘overige conflicten’ vaak een veelheid aan gemelde overlastincidenten Aan de door de cijfers gesuggereerde daling moeten dan ook geen conclusies worden verboden. Wat wel opvalt is ook hier de oververtegenwoordiging van de wijk Oost. Bijna 70 procent van de registraties komt voort uit die wijk. Oost is volgens de wijkagenten de zogenaamd sociaal zwakkere wijk. Negatief uitgedrukt zijn delen van de wijk, waaronder flats gelegen langs de A15, soms het afvoerputje van Dordrecht en Rotterdam. Verder zijn de Troelstralaan, Havikstraat, Sperwerstraat, Doctor Kuyperstraat en Karekietstraat de, uit sociaal oogpunt bezien zwakke straten. Veel burenruzies zijn conflicten die al heel lang spelen en waar de oorspronkelijke aanleiding voor het conflict vaak niet meer bekend is. De piek van burenruzies is te zien in de zomermaanden. Rokende barbecues, blaffende honden, lawaai vanaf het tuinterras van buurtbewoners dat via openstaande ramen sneller wordt waargenomen, speelt daarbij ook een rol . Het speelt zich meer af in buurten met veel goedkope sociale huurwoningen en personen met een zwakkere sociale positie. Ruzies en onenigheid over aanleidingen die vaak al vergeten zijn maar nog altijd voortduren. Daarnaast bestaat een deel van de registratie uit relatieproblemen rondom expartners, die regelmatig politiecapaciteit vragen en vaak zijn dit eigenlijk geen politiezaken. In de ogen van de wijkagenten zou de gemeente of een woningverhuurder bij het item burengerucht meer kunnen betekenen. De wijkagenten hebben in 2009 al eens bij de gemeente voorgesteld om buurtbemiddeling op te zetten; in hun ogen zou dit een mogelijke oplossing zijn. In de beleving van de wijkagenten is er sprake van een stevig probleem op dit gebied. De politie raakt nog te vaak betrokken bij conflicten die eigenlijk geen politiebetrokkenheid verdienen. Mogelijk kan de gemeente Sliedrecht qua buurtbemiddeling ‘aanhaken’ bij Papendrecht om ervaringen te delen en kosten te beperken. Zoals al eerder gememoreerd bij het onderwerp mishandeling, willen de wijkagenten graag op de hoogte zijn, voordat een woningverhuurder beslist een ‘probleemgeval’ van elders in Sliedrecht te plaatsen. Dit kan veel voorkomen.
Pagina 23 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Jeugdoverlast Een flinke categorie overlast betreft meldingen en incidenten rondom jeugd. De overlast veroorzaakt door jeugd bestaat voornamelijk uit geluidsoverlast en vuil. Regelmatig gaat dit gepaard met het gebruik van alcohol. Het toenemende gebruik van alcohol onder jongeren is een aandachtspunt. Ook komt het regelmatig voor dat groepen jongeren ergens ‘hangen‘ en objectief gezien geen overlast veroorzaken, maar bewoners zich geïntimideerd voelen door de (grote) groep jongeren. Ze vinden het niet prettig om door de groep heen te moeten lopen en hebben daardoor een verminderd veiligheidsgevoel. Het gedrag van de jeugd is dan niet overlastgevend, maar door de locaties waar ze staan wordt het als overlast ervaren. Hierbij is het contact en de benaderingwijze van jongeren van belang. De aanpak van de overlast is niet altijd even eenvoudig. Niet altijd is er sprake van strafbaar gedrag, waardoor optreden voor de politie soms lastig is. Wegsturen heeft soms kortdurend effect. Daarnaast kan simpelweg ‘hangen en praten’ door een groep, met aan –en afrijdende jeugd op brommers overlast veroorzaken, maar is vaak lastig onder een juridische parapluie onder te brengen. De aanpak is vaak een zaak van lange adem met soms veelvuldig in- en extern overleg met gemeente en anderen over wettelijke mogelijkheden. Concrete maatregelen zijn niet altijd voorhanden of blijven uit, waarna het er vooral op neerkomt dat de politie moet handhaven. Dit is door het lange-adem effect soms lastig te behappen. In West is op de Prickwaert een zogenaamde Jongeren Ontmoetingsplaaats (JOP) waar een groep veelal autochtone jongeren gebruik van maakt. De groep veroorzaakt geen echte overlast maar er is altijd sprake van een afvalprobleem rond deze locatie. Bij de brug aan de Gildersweer was in 2010 een groep jongeren aanwezig die door drankgebruik overlast veroorzaakten. De groep was afkomstig uit de wijk zelf en verantwoordelijk voor geluidsoverlast en vernielingen. Diverse bewoners van de wijk wilden hierom zelfs verhuizen. Het probleem lijkt echter nu opgelost en buurtbewoners hebben zelfs onderling afgesproken om jeugd bij eventuele overlast daarop aan te spreken . In het Centrum zijn vaak 3 à 4 veelplegers aanwezig waar een groep personen omheen ‘hangt’. De wijkagenten hebben contact met verschillende ouders van deze jongeren, waarbij ook afspraken kunnen worden gemaakt. Rond het Hemaplein is lange tijd sprake geweest van overlast, deze lijkt nu hanteerbaar en ook de overlast rond het jongerencentrum Kerkbuurt 33 is afgenomen. Ook de Flats aan de Geulstraat vormden een overlastplek, maar regelmatige controles door de wijkagenten en de surveillancedienst hebben dit opgelost. Voor de jeugd in het centrum is het haast onmogelijk om bij elkaar te komen op een ontmoetingsplaats zonder overlast te veroorzaken. Uitgangspunt van de jeugd is toch vaak om ‘te zien en gezien’ te worden. De wijkagenten zien een prominentere rol voor ‘Elektra’ richting de jongere jeugd. Het accent ligt nu te nadrukkelijk bij de oudere jeugd. Ook het ambulante jongerenwerk zou zich intensiever met deze problematiek bezig kunnen houden De wijkagenten hebben in 2010 gestimuleerd dat jongeren het busstation op Rembrandtlaan ‘gebruikten’ om bij elkaar te komen. Eventueel alcoholgebruik werd getolereerd. De groep is nu (juni 2011)inmiddels uit elkaar gevallen en enkele ‘die hards’ zijn door Justitie via voorwaardelijke straffen of een werkstraf aangepakt. In Oost hing een groep rond de 10-hoog hoogflats, die, menen de wijkagenten “qua opleiding overal buiten vielen”. Het ging vooral om allochtone jongeren van de Valkhof/Sperwerstraat die zich ophielden rond het Fazantplein. Door goed contact tussen de wijkagenten en de ouders en interventie door diezelfde ouders zijn de overlast en het spanningsveld tot een minimum gereduceerd. De wijkagent spreekt wel zijn zorgen uit over een groep jonge (10 tot 14 jaar) allochtone jeugd, die individueel goed aanspreekbaar zijn, maar zich in groepsverband anders gedragen. De wijkagent probeert ook ketenpartners te overtuigen van het nut van snel en krachtig ingrijpen.
Pagina 24 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Verkeersoverlast Een flinke categorie qua overlast betreft het onderwerp verkeer. De items die hieronder vallen betreffen sinds de invoering van BVH de parkeerproblemen en verkeersstremmingen. Maar iedere gemelde parkeeroverlast of een verkeerstremming door een geparkeerde vrachtauto levert al een ‘streepje’ op. Ondanks dit grote aantal streepjes in het overzicht signaleren de wijkagenten geen echt opvallende zaken. Parkeeroverlast doet zich vooral voor op de Rembrandtlaan waar op woensdag parkeerproblemen bij de markt zijn. In de ‘oude’ wijken wordt met grote regelmaat met twee wielen op de stoep geparkeerd, een ingeslopen gewoonte die wordt gedoogd, omdat de doorstroming anders niet optimaal is. Op de Sportlaan zit de voetbalclub, die door goede resultaten op meer bezoekers kan rekenen met als gevolg veel parkeerovertredingen. Door de inzet van verwijzingsborden en stewards worden veel bezoekers doorverwezen naar andere parkeerplaatsen . De Weeren-buurt is qua parkeercapaciteit ingericht op één auto per gezin; daar ontstaat dus standaard parkeergebrek met als gevolg: buiten de vakken geparkeerde auto’s. De infrastructuur biedt daar geen mogelijkheden; ook buiten de Weeren-buurt is geen plek. Dit blijft een probleem. Zolang de wijkagent er normaal door kan rijden, wordt het gedoogd. In de Dorlandsweer klagen mensen als auto’s te dicht op hekjes staan en op de Stationsweg wordt te hard gereden. Daarnaast veroorzaakt zogenaamd ‘Zwaar Verkeer’ forse overlast. In de ogen van de wijkagent wordt deze weg verkeerstechnisch zodanig zwaar belast dat een onderzoek naar alternatieve routes verstandig lijkt. Klachten over te hard rijden leiden tot metingen van de wijkagenten of het wijkteam. Uit die controles blijkt dan volgens de politie maar al te vaak dat het te harde rijden meevalt en dat deze snelheidsproblematiek vaak een gevoelskwestie van de burger is. Milieuoverlast (zie o.a. 2.6.3 en 2.7.1) In de bespreking van milieuoverlast viel het aantal van 93 in 2009 al op, laat staan het aantal van 233 dat er in 2010 in de systemen is gevonden. Wat wederom opvalt is de prominente rol die de wijk Oost inneemt binnen het aantal registraties. Het beeld is echter verwarrend en door de betrokken wijkagenten niet te plaatsen. Tot deze categorie hoort qua indeling een groot aantal incidenten als overlast door vuurwerk, overlast door weersinvloeden en veel incidenten rond ‘afval ‘ zoals afval verbranden. Door verandering van de categorie waartoe gemelde incidenten behoren , schieten de cijfers omhoog (zie 2.6.3.) of dalen (zie 2.7.1) Milieu grijs (2.6.1) en milieu groen (2.6.2.) zijn vanaf eind 2009 met de invoering van BVH komen te vervallen. Duidelijk is wel dat geluidsoverlast door particulieren tijdens tuinfeesten in de zomer hierin ook een belangrijke plaats heeft, maar ook het te vroeg afsteken van vuurwerk levert een aantal registraties op. Ook veronderstelt de politie dat veel meldingen uit gehorige flats deel uit maken van dit cijfer. Daarnaast zijn specifieke vormen van horecaoverlast juridisch ook milieuoverlast (de wettelijke indeling is leidend in de inrichting van de politiesystemen). Het kan hierbij bijvoorbeeld ook gaan om geluids- of rookoverlast van een terras. Er is veel nog niet duidelijk over deze categorie misdrijven. Het kan uiteraard het geval zijn dat het groeiende milieubewustzijn hierin een factor speelt. De politie heeft regionale afspraken over het aantal milieuzaken dat opgepakt moet worden, afgaande van deze informatie moet dit niet al te veel problemen opleveren.
Pagina 25 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
3. Daders en risicogroepen Er zijn een aantal daders en risicogroepen, die in het bijzonder de aandacht van de politie vragen. Ofwel vanwege de mate waarin zij overtredingen en misdaden begaan, danwel vanwege de impact daarvan. In dit hoofdstuk worden de belangrijkste daders en risicogroepen voor Sliedrecht besproken.
Pagina 26 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Alle gehoorde verdachten Verdachte gehoord als waarden 2007 2008 2009 2010
0 t/m 11 jaar 2 1 0 0
12 t/m 17 jaar 124 104 71 70
18 t/m 24 jaar 112 95 117 110
25 t/m 34 jaar 80 85 114 88
35 t/m 44 jaar 88 78 54 55
45 t/m 54 jaar 31 45 43 32
55 t/m 64 jaar 33 18 24 6
65 jaar en ouder 10 10 9 6
Alle leeftijden 480 436 432 367
Figuur: aantallen gehoorde verdachten in de gemeente Sliedrecht
Het bovenstaande overzicht toont een aantal zaken aan. Allereerst valt op dat de categorie jongeren (12 t/m 17 en 18 t/m 24) relatief vaak voor komt. Het aantal 12 t/m 17-jarigen is echter vanaf 2007 wel fors gedaald, terwijl het aantal 18 t/m 24 jarigen gehoorde verdachten in 2010 hetzelfde is gebleven t.o.v. 2007. Het aantal 25 t/m 34-jarigen is in 2010 zelfs licht hoger dan in 2007. De oververtegenwoordiging van de groepen 12 t/m 17 en 18 t/m 24 is, zoals in de eerdere bladzijden besproken, vooral te relateren aan de veelvoorkomende lichtere vormen van criminaliteit zoals bijvoorbeeld vernieling waaraan deze groep zich vaker schuldig maakt. Het is wel duidelijk dat het aantal gehoorde verdachten afneemt. Op zich is dit geen onlogische beweging door een gelijkmatige afname van het aantal misdrijven en aangiften in de gemeente. Het valt echter wel op dat de afname in de groep 12 t/m 17 en 18 t/m 24 jaar in 2010 zeer gering is. Daarnaast valt de daling in de categorie 55 t/m 64 jaar op. In 2009 valt het forse aantal gehoorde verdachte in de leeftijdscategorieën 18 t/m 24 en 25 t/m 34 op. Alleen de in hoofdstuk 1 (pag. 2) besproken lagere score (op misdrijven) in 2008 is niet plaatsen. Kijkend naar het aangiftebeeld is er geen sprake van een dergelijke ‘dip’ bij de ‘gehoorde verdachten’. Zodoende is het niet ondenkbaar dat hier sprake is geweest van een registratiefout of aangepaste werkwijze. Veelplegers Een kleine groep personen komt zeer regelmatig in beeld bij de politie. Dit zijn de veelplegers. Deze beperkte groep is verantwoordelijk voor een behoorlijk deel van de criminaliteit (landelijk gaat men uit van 60 procent van alle criminaliteit). Om de criminaliteit te verlagen, is het daardoor van belang om te investeren in de groep veelplegers. De definitie van een zeer actieve veelpleger is als volgt: een persoon van 18 jaar of ouder, die over een periode van vijf jaren- waarvan het peiljaar het laatste jaar vormt- meer dan 10 processen verbaal tegen zich zag opmaken, waarvan tenminste 1 in het peiljaar. Naast meerderjarige veelplegers zijn er ook minderjarige veelplegers. Sliedrecht kende ten tijde van de bijeenkomsten met de wijkagenten 4 meerderjarige veelplegers en 4 minderjarige veelplegers. Een lijst die regelmatig op actualiteit wordt getoetst en inmiddels weer is aangepast met nu, juni 2011, 6 meerderjarige en 3 minderjarige. Alle veelplegers zijn geadopteerd door de wijkagent van de wijk waar zij wonen, de ‘adoptieagent’. De adoptieagent wordt geacht wekelijks contact met de veelplegers in zijn wijk te onderhouden. Het doel van dit contact is een positieve stimulans voor veelplegers om een andere manier van leven na te streven, alsook de veelplegers te ‘controleren’. Echter, de praktijk is weerbarstiger. De wijkagenten vragen zich af of zij, door het wekelijkse contact (wat soms wordt afgehouden door de veelpleger), daadwerkelijk een goed beeld krijgen waar de veelpleger zich mee bezig houdt. Bovendien hoeft de wijk waar de veelpleger woont niet noodzakelijkerwijs het gebied te zijn waar de veelpleger opereert. Daarnaast verdwijnen Veelplegers uit beeld door zich soms tijdelijk in Rotterdam of Dordrecht te vestigen, maar worden ze na bepaalde tijd weer in Sliedrecht gesignaleerd. Dat maakt het wekelijkse contact lastig. Ook zijn er veelplegers die tijdelijk ‘vastzitten’ en daarom tijdelijk buiten beeld verkeren. Niettemin mag over de laatste jaren worden gesproken over een succesvolle aanpak op de veelplegers die in de regio Zuid-HollandZuid wonen.
Pagina 27 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Een belangrijk punt daarbij is dat ‘mobiel banditisme’ veelal gepleegd wordt door inwoners van andere regio’s alsook de groeiende aanwezigheid van inwoners uit Midden- en Oost-Europa, de MOE-landers. Als gevolg is er nationaal en internationaal nog veel te winnen in de aanpak van deze groep veelplegers. Families Vrijwel iedere wijkagent kent in zijn gebied wel één of meerdere personen/families die voor overlast zorgen. Vaak vormen van overlast die niet direct op juridische gronden door de wijkagent zijn aan te pakken, maar wel veel politietijd in gaat zitten. Een bewoner aan de Rembrandtlaan zorgde met grote regelmaat voor geluidsoverlast. Dit leverde meldingen op vanuit diezelfde wijk, die niet direct met de juridische invalshoek konden worden aangepakt. Zijn verhuizing heeft het probleem inmiddels opgelost. Daarnaast wonen er in het Centrum 5 à 6 zogenaamde sociaal zwakkere gezinnen. De wijkagenten van Centrum en Oost signaleren de meeste probleemgevallen. In de wijk West zijn er geen echte probleemgezinnen maar Praktijkschool De Sprong ‘vraagt’ soms wel om politieaandacht. De wijkagent heeft daar echter goed contact mee. In veel gevallen is intensief contact met gemeente, woningverhuurders en andere externe partners de enige juiste invalshoek om deze problematiek te ‘tackelen’ Jeugdgroepen In het hoofdstuk overlast is al eerder de overlast door jeugd besproken. Binnen de politie worden rondhangende jongeren al geruime tijd ingedeeld volgens de ‘Beke-shortlist‘, in: hinderlijke groepen; overlastgevende groepen of criminele groepen. Er zijn verschillende jeugdgroepen in Sliedrecht, die voor zover mogelijk in het JIS (Jeugd Informatie Systeem) worden geregistreerd. In 2010 stonden 3 groepen geregistreerd, die allen als ‘hinderlijk’ te boek staan. Een hinderlijke jeugdgroep betekent dat de groep voornamelijk rondhangt, af en toe luidruchtig is en hierbij geen rekening houdt met de omgeving, maar de groep is goed aanspreekbaar op hun gedrag en (enigszins) gevoelig voor autoriteit. Af en toe plegen ze kleine vernielingen. Een overlastgevende groep gaat verder, zij plegen bewust lichte vormen van criminaliteit en zorgen ervoor dat ze niet gepakt worden. Provocatie wordt niet geschuwd. Verder kunnen zij omstanders lastig vallen en zijn ze minder goed te corrigeren. De zwaarste vorm van een jeugdgroep is een criminele jeugdgroep. Een dergelijke groep bestaat uit jongeren die al regelmatig in aanraking zijn geweest met politie en justitie en bezig zijn aan een criminele carrière, met niet alleen licht criminele feiten. Geweld wordt niet geschuwd. Over het algemeen echter zijn de groepen in Sliedrecht redelijk beheersbaar, en zijn de meeste jongeren goed aanspreekbaar, zeker als ze zich bekend weten bij de wijkagent. De groepen bestaan gemiddeld genomen uit 11 tot 16 gekende jongeren. Vaak is het gedrag van jeugdgroepen op zich niet overlastgevend, maar wordt dat het wel door de locatie waar en het tijdstip waarop ze dit gedrag vertonen. Ook kan het hangen van jongeren op bepaalde locaties zorgen voor onveiligheidsgevoelens van passanten, ook al doen de jongeren verder niets. Een nadeel van het JIS, waar wijkagenten hun jeugdgroepen in moeten voeren, is dat dit systeem te statisch is voor de huidige dynamiek van jeugdgroepen. Jeugdgroepen wisselen erg sterk van samenstelling en zijn actief op meerdere locaties in een wijk, iets waar het JIS onvoldoende op is ingericht. Ook kennen deze jeugdgroepen weinig tot geen organisatie of hiërarchie in de groep. Naar aanleiding van een afspraak in het districtelijk Driehoeksoverleg met lokale bestuurders, OM en politie is er rond 1 april 2011 een update geweest van het JIS. Dit om zorg te dragen voor meer actuele informatie over groepsleden alsook de activiteiten van een groep. Gewapend met deze kennis kunnen dan weer verder maatregelen worden genomen om overlast in te dammen. Op het moment van schrijven van deze scan (juni 2011) zijn er vijf geregistreerde jeugdgroepen: de Jeugd 10-hoog flats , de Jeugdgroep Centrum, de Jeugdgroep Westwijk (rond de JOP aan de Prickwaert), een nieuwe jeugdgroep in het centrum van Sliedrecht (nog naamloos), en een Turkse jeugdgroep die zich ook voornamelijk ophoudt in het centrum. De jeugdgroep Centrum staat als ‘overlastgevend‘ te boek en twee minderjarige veelplegers maken daarvan deel uit. De overige groepen worden volgens het JIS als ‘hinderlijk’ gekenschetst. Sliedrecht kent geen criminele jeugdgroep volgens de Beke-normering.
Pagina 28 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Veelklagers en veelmelders Veelklagers en veelmelders zijn burgers die onevenredig veel tijd vragen voor hun klachten / problemen. Binnen de systematiek van de Gebiedsscan is de afspraak om ook in te ‘zoomen’ op deze groep. In Sliedrecht is geen sprake van grote aantallen, hoewel vrijwel iedere wijkagent wel een voorbeeld kan noemen. Het aantal is echter op één hand te tellen. Vaak is er in het verleden iets in het contact met de politie niet helemaal naar tevredenheid verlopen, wat resulteert in een jarenlange opsommingen van ‘ wat er nu weer allemaal mis is’ . Hoewel er wel degelijk valide meldingen tussenzitten is het ook niet ongebruikelijk dat er sprake is van een zeer eenzijdige voorstelling van zaken en te pas en te onpas persoonlijke problemen in betrokken worden. De politie kan hierop onmogelijk oplossingen bieden, echter het snel afdoen (‘niet serieus nemen’ ) van een melding kan soms leiden tot een klacht tot aan de Ombudsman toe.
Pagina 29 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
4. Aandachtspunten Van Centrum naar Oost In de cijfertabellen valt het op, dat bij verschillende incidenten sprake is van een verschuiving binnen de gemeente Sliedrecht van het Centrum ten koste van Oost en West. Bij woninginbraken en inbraken in garage of schuur, auto-inbraken, fietsen- of bromfietsendiefstal, mishandeling en vernieling daalt het aantal misdrijven in het Centrum en stijgt het in Oost of West en soms in beide wijken (auto-inbraak, diefstal fiets/bromfiets). Een opvallende ontwikkeling, die om nadere analyse vraagt. Is er sprake van zogenaamd mobiel banditisme die zich nu meer richt op de makkelijker vanaf de snelweg bereikbare wijken Oost en in mindere mate West of is er sprake van een politieregistratieprobleem ? Woninginbraken Ook in de gemeente Sliedrecht is het aantal woninginbraken in de loop van de vermelde jaren behoorlijk gestegen, hoewel de aantallen sinds 2008 vrijwel gelijk zijn. Desondanks is met name de toename ten opzichte van 2007 zorgelijk, die het hoofd moet worden geboden. De politie neemt het voortouw in communicatie om zoveel mogelijk meldingen binnen te krijgen alsook de aanpak en vervolging van (groepen) daders. Met name de wijk Oost vormt qua aantallen de kwetsbare wijk. Maar deze wijk lijkt ook de wijk te zijn die voor het zogenaamde Mobiel Banditisme het meest aantrekkelijk lijkt te zijn. Bij de politie is er onvoldoende zicht op de kwetsbaarheid van deze wijk als het gaat om de preventieve maatregelen die bewoners hebben genomen om hun woning beter te beveiligen. Ook lijkt er winst te boeken om de bereidheid van burgers te vergroten om verdachte situaties direct bij de politie te melden. Kennelijk bestaat er bij veel burgers nog steeds een drempel contact met de politie te zoeken. Preventie is ook een onderwerp waaraan burgers en gemeenten meer aandacht kunnen besteden. Het opnieuw onder de aandacht brengen van het PolitieKeurmerk Veilig Wonen is hierin een belangrijke stap. Dit instrument is enige jaren geleden overgegaan naar de lokale gemeenten en vertoont te vaak een passieve invulling. Samengevat is het van belang dat burgers weten dat zij verdachte situaties zoveel mogelijk moeten melden alsook dat er meer aandacht moet worden besteed aan het voorkomen van deze ingrijpende vorm van criminaliteit. Zakkenrollers De inzet van het Seniorenpreventieteam heeft in 2009 tot een succesvolle daling van het aantal aangiften op de weekmarkt geleid. In 2010 is het aantal aangiften echter weer ruim verdubbeld (van 11 naar 26 aangiften). De wijkagenten wensen een bredere inzet van het preventieteam, niet alleen op woensdagmorgen en niet alleen op de weekmarkt, om zo ook elders succes te boeken. Bedrijventerrein Sliedrecht kent bedrijventerreinen die niet eenvoudig met slagbomen zijn af te sluiten; vaak een probaat middel om de criminaliteit fors te verminderen. Met 51 geregistreerde misdrijven diefstal/inbraak bedrijven is er niet sprake van een fors probleem, vermoedelijk ook gelijk de reden waarom het soms lastig is ondernemers te mobiliseren. De politie heeft al contacten gelegd met kwetsbare ondernemingen en stappen richting een Keurmerk Veilig Ondernemen blijken niet eenvoudig. De politie wil investeren in de verbetering van de informatie-uitwisseling met Alert Security. De Sliedrechtse wijkagenten ontvangen door Alert waargenomen bijzonderheden nu indirect en willen sneller over die informatie kunnen beschikken. Plaatsing bewoners van elders Regelmatig komen probleembewoners van elders in Sliedrecht wonen. Veel van hen hebben elders voor overlast gezorgd en krijgen vaak daarna een woning toegewezen in één van de vier bekende flats in de gemeente. De toewijzing vindt niet altijd doordacht plaats, waarna in Sliedrecht opnieuw problemen ontstaan. De wijkagenten willen graag betrokken worden bij het vooroverleg, voordat een probleembewoner een bepaalde woning krijgt toegewezen, een ontwikkeling die overigens inmiddels voorzichtig in gang is gezet.
Pagina 30 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Buurtbemiddeling In de ogen van de wijkagenten zou de gemeente of een woningverhuurder bij het overlast-item burengerucht meer kunnen betekenen. De wijkagenten hebben in 2009 al eens bij de gemeente voorgesteld om buurtbemiddeling op te zetten; in hun ogen zou dit een mogelijke oplossing zijn om buren- of overlastgerelateerde conflicten beheersbar te houden en niet te laten escaleren. Mogelijk kan de gemeente Sliedrecht qua buurtbemiddeling ‘aanhaken’ bij Papendrecht om ervaringen te delen en kosten te beperken. Vestiging door MOE-landers Het is in deze rapportage al vaker geconstateerd. Reizende groepen uit Midden en Oost- Europa lijken zich bezig te houden met verschillende vormen van criminaliteit. Woninginbraken maar ook diefstallen uit auto’s zijn voor een deel op het conto te schrijven van deze mensen. Ook in Sliedrecht vestigen zich inwoners uit deze landen. Het voert in de verband nog veel te ver om te constateren, dat de zich daar vestigende MOE-landers op enigerlei wijze crimineel actief zijn. Maar is er bij de politie ‘nieuwsgierigheid’ naar de activiteiten van deze mensen. Voertuigcriminaliteit Er is sprake van daling van de cijfers op het gebied van de voertuigcriminaliteit (diefstal uit - of diefstal van voertuigen) Met name bij de diefstal uit auto’s en dieftal van brom-, snor-, en gewone fietsen gaat het echter nog om te grote aantallen. Het blijft zinvol, gezien het criminaliteitsbeeld van de gemeente Sliedrecht, om in te blijven zetten op preventie. Enerzijds betreft dit maatregelen die de politie zal blijven treffen maar anderzijds betreft het ook communicatie rondom preventiemaatregelen die ook bij deze vormen van criminaliteit kunnen worden getroffen. Waardevolle spullen uit de auto alsook de fiets op slot en in de stalling! Bij ‘fietsendiefstalen’ vormt het station nog steeds de kwetsbare plek. De politie is benieuwd of er nog maatregelen mogelijk zijn om dit te verbeteren en denkt aan nog betere verlichting of cameratoezicht met aansluiting op de in Gorinchem gevestigde Camera Uitlees Ruimte (CUR) Jeugd Zowel in overlastsituaties als provocaties / mishandeling en vernielingen speelt jeugd een grote rol. De jeugd is steeds mobieler geworden en houdt zich minder op in vaste samenstellingen en locaties. Dit heeft consequenties voor de benadering van de politie. Veel burgers ervaren een groep jeugdigen die ergens rondhangen als intimiderend, terwijl de rondhangende jeugd niet altijd iets strafbaars doet; vaak beperkt het zich tot afval op straat gooien of het veroorzaken van lawaai. Dit maakt de positie van de politie lastig: de burger die verwacht dat er iets gedaan wordt aan de ‘overlast’ van de jeugd, terwijl deze overlast vaak niet vanuit handhaving kan worden aangepakt. Samenwerking hierin met jeugdwerkers en dergelijke is daarom noodzakelijk. Een ander aandachtspunt is het goed vullen door de politie van het Jeugd Informatie Systeem (JIS). Hoewel het van alle tijden is dat er zorg wordt uitgesproken over de jeugd ’ van tegenwoordig’, is het wel zaak misstanden aan te blijven kaarten en aan te pakken. Er zijn de afgelopen jaren vele overleggen en projecten geweest. Meest succesvol lijkt vooralsnog de aanpak die zich richt op groepsgedrag alsook alcohol. Twee variabelen die vaak een rol spelen in de misdrijven die jeugd pleegt. Echter, bij niet iedere in het JIS geregistreerde jeugdgroep in de gemeente Sliedrecht is sprake van fors alcoholgebruik. De politie ziet een nadrukkelijkere rol voor het ambulant jongerenwerk en maakt zich zorgen over mogelijk komende bezuinigingen. De stichting Elektra zou zich meer kunnen richten op de zogenaamde probleemjeugd Milieu en Overlast De sterke variatie binnen de categorieën ‘milieu’ en ‘overlast’ is opvallend en lastig te plaatsen. ‘Milieu grijs’ en ‘Milieu groen’ zijn als registratiemogelijkheid vanaf najaar 2009 geheel vervallen. Incidenten komen nu allemaal terecht binnen de categorie ‘Milieu overig’. Dit werkt registratieproblemen in de hand en is misschien een factor in het hoge aantal. Om een voorbeeld te noemen: geluidsoverlastmeldingen rondom horeca vallen onder milieu maar zouden ook om jeugdoverlast, drank/drugsoverlast of eventueel zelfs burengerucht kunnen gaan. Het is niet ondenkbaar dat hierin interpretatieverschillen ontstaan en er zodoende verschuiven plaatsvinden in het meldingenpatroon. Gecombineerd aan de forse daling van het onderwerp burengePagina 31 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
rucht, zou dit best wel eens het geval kunnen zijn. Dit vraagt om meer informatie om problemen te verhelderen. In ieder geval is het voor de handhaving van geluidsoverlast in de horeca van groot belang nog te kunnen beschikken over relevante APV artikelen en met name de exploitatievergunning. Dit om te voorkomen dat ondanks het nobele streven tot minder bureaucratie, fundamenten onder de handhaving op dit thema worden weggeslagen.
Pagina 32 van 37
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Misdrijven naar Reikwijdte INP-model
1.1.1. Diefstal/inbraak woning
1.1.2. Diefstal/inbraak box/garage/schuur/tuinhuis
Gegevens
1.2.3. Diefstal van brom-, snor-, fietsen
1.2.4. Zakkenrollerij
1.2.5. Diefstal af/uit/van overige voertuigen
1.4.1. Zedenmisdrijf
Eindtotaal
WEST
11
10
14
35
2008
11
38
14
63
2009
15
26
23
64
2010
8
39
17
64
2007
9
21
6
36
2008
7
18
2
27
2009
9
10
5
24
2007
1.2.2. Diefstal van motorvoertuigen
OOST
2007
2010
1.2.1. Diefstal uit/vanaf motorvoertuigen
CENTRUM
SPOOR-, WATER- EN AUTOSNELWEGEN
Bijlage A Cijfers geregistreerde misdrijven gemeente Sliedrecht
1
2008
2
13
4
19
43
54
33
131
12
25
22
59
2009
23
54
18
95
2010
15
45
27
87
2007
2
6
7
15
2008
7
7
3
17
2009
2
9
6
17
2010
1
9
5
15
2007
81
54
20
155
2008
62
36
12
110
2009
53
38
10
101
2010
28
42
19
89
2007
6
13
5
24
2008
7
21
2
30
2009
6
5
2010
14
12
2007
3
4
2
9
3
4
1
9
2008
1
11 26
2009
3
5
9
17
2010
5
5
9
19
2007
3
8
4
15
2008
8
4
1
13
2009
10
8
14
32
2010
4
9
9
22
2007 1.4.2. Moord/doodslag
2008 2009 2010
1.4.3. Openlijk geweld (persoon)
Pagina 33 van 37
2007
1 3
1
2
1
4
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
1.4.4. Bedreiging
2008
2
3
2009
5
2
2010
4
2007
8
2008
1.4.6. Straatroof
7
2
13
12
5
25
21
3
34
16
6
37
2010
3
21
7
31
2007
32
33
19
84
2008
22
30
11
63
2009
34
37
11
82
2010
15
46
11
72
2007
2
3
5
2008
3
1
4
2009
4
1
5
2010
3
3
6
1
1
2008
1
1
2009
1.5.2. Diefstallen
1
2010
2
2007
1
2.5.2. Winkeldiefstal
3.1.1. Drugshandel
3
7 6
1
7
2010
4
1
5
63
48
19
130
41
36
15
93
37
26
18
81
2008
1
2010
2.5.1. Diefstal/inbraak bedrijven en instellingen
2 2
2009
2009
2.2.1. Vernieling cq. zaakbeschadiging
1
2008
2007 1.6.2. Overige vermogensdelicten
7
10 1
2007 1.4.7. Overval
6
14
2009
1.4.5. Mishandeling
1
7
37
56
32
125
2007
3
98
88
58
247
2008
1
88
110
27
226
2009
1
93
99
35
228
2010
47
113
41
201
2007
28
9
25
62
2008
22
13
22
57
2009
23
18
18
59
2010
18
12
21
51
2007
25
11
1
37
2008
10
22
2009
7
25
2
34
2010
14
22
2
38
2007
4
2
2
8
2008
5
1
2
8
2009
2
5
2010
3
6
32
7 3
12
2007 3.1.2. Mensensmokkel
2008 2009
2
2
2010
1
1
3
8
1
1
2007 3.1.3. Wapenhandel
3.1.4. Fraude
Pagina 34 van 37
2
3
2008 2009
3
1
2010
5
3
1
4 9
2007
18
19
13
50
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
2008
2
5
19
7
33
2009
10
8
5
23
2010
5
9
5
19
2007 3.2.1. Kinderporno
2008
1
2009
1 1
1
2010 2007 3.2.3. Mensenhandel
2008 2009 2010
3.6.4. Aantasting openbare orde
Pagina 35 van 37
2007
5
1
1
7
2008
1
1
1
3
2009
2
2
1
5
2010
3
1
4
Gebiedsscan 2010 gemeente Sliedrecht
Reikwijdte
Gegevens 2007
1.6.1. Brand/ontploffing
Eindtotaal
WEST
27
15
67
1
29
36
10
76
2009
2
13
44
11
70
7
15
8
30
10
8
4
23
2008
7
12
2
21
2009
17
11
1
29
7
4
11
2
7
2007
1
2010 2007 2.2.2. Overlast uitgaansgelegenheid/horeca
OOST
25
2008 2010
2.1.1. Drugs/drankoverlast
CENTRUM
SPOOR-, WATER- EN AUTOSNELWEGEN
Bijlage B: Overlastregistraties gemeente Sliedrecht
5
2008
7
2009
15
1
1
9
1
16
2010
2.3.1. Verkeersoverlast
2.4.1. Burengerucht (relatieproblemen)
2.6.1. Milieu grijs
2007
17
53
84
47
201
2008
38
49
86
54
227
2009
63
83
103
68
317
2010
57
41
80
57
235
2007
2
61
120
35
218
2008
4
69
159
53
285
2009
5
69
144
39
257
2010
16
71
19
106
2007
18
15
18
51
2008
13
16
6
35
2009
9
8
2
19
3
7
2010 2007 2.6.2. Milieu groen
4
2008
1
1
1
3
1
1
3
1
6
2007
1
35
22
8
66
2008
2
30
10
7
49
2009
2
27
50
14
93
52
155
26
233
1
124
180
45
350
119
160
60
339
2009 2010
2.6.3. Milieu overig
2010 2007 2.7.1. Overlast
2008 2009 2010
Pagina 36 van 37
2
133
161
42
336
92
141
42
277