Bedrijfsvergelijking 2010 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel. Deloitte Branchegroep Retail September 2010

Bedrijfsvergelijking 2010 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel Deloitte Branchegroep Retail September 2010

Inhoud

Inleiding

5

1. Branchegegevens en brancheontwikkelingen 1.1 Maatschappelijke ontwikkelingen 1.2 Ontwikkelingen consumentengedrag 1.3 Brancheontwikkelingen 1.4 Markante gebeurtenissen in 2009 / 2010

7 7 12 14 20

2. De uitkomsten 2.1 Samenvatting 2.2 Uitkomsten van 101 levensmiddelenbedrijven 2.3 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie minder dan € 75.000 per week 2.4 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 75.000 tot € 150.000 per week 2.5 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 150.000 tot € 225.000 per week 2.6 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie meer dan € 225.000 per week 2.7 Wat verwachten onze deelnemende bedrijven?

31 31 36 38 40 42 44 46

3. Enkele kerncijfers sinds 1990

51

4. Toelichting en bronvermelding

53

5. Deloitte en de levensmiddelendetailhandel

55

Bedrijfsvergelijking 2010

3

4

Inleiding

De Branchegroep Retail van Deloitte presenteert met veel genoegen haar jaarlijks onderzoek naar de autonome ontwikkelingen in de zelfstandige levensmiddelendetailhandel. Deze presentatie vindt plaats in uitdagende tijden. De consument is gefocust op prijs en dat drukt de marges van de levensmiddelendetaillisten. Hoe die consument denkt en handelt treft u aan in ons Consumentenonderzoek van juni 2010 verder in dit rapport. In het navolgende rapport Bedrijfsvergelijking Levensmiddelendetailhandel 2010, vergelijken wij de resultaten van 101 supermarkten voor de jaren 2008 en 2009. De detaillisten zien hun resultaat dalen, maar doen het gegeven het crisisjaar 2009 relatief goed ten opzichte van de overige retail. In deze rapportage worden vier omzetklassen onderkend, met een interval van € 75.000. De klasse met de hoogste gemiddelde weekomzet is de klasse met een gemiddelde weekomzet boven € 225.000. De cijfers van 2009 maken duidelijk dat de kleinere zaken het onverkort moeilijk hebben. Over het algemeen geldt: hoe groter de winkel, hoe hoger de winst.

Voordat we in hoofdstuk 2 van dit rapport ingaan op de bedrijfsvergelijkende cijfers en de verwachtingen van de ondernemers (peiling juli 2010), wordt in hoofdstuk 1 van dit rapport ingegaan op de belangrijkste ontwikkelingen en treft u een opsomming aan van de meest markante gebeurtenissen in de branche vanaf juni 2009. In hoofdstuk 3 geven wij een overzicht van de ontwikkelingen in de periode 1990 tot en met 2009. De Branchegroep Retail van Deloitte is verheugd u de editie 2010 van de Bedrijfsvergelijking Levens middelendetailhandel en de belangrijkste uitkomsten van ons in juni 2010 gehouden consumentenonderzoek te kunnen aanbieden. Wij zijn benieuwd naar uw reacties. Desgewenst bespreken wij de gerapporteerde bevindingen graag met u. Hiervoor kunt u altijd terecht bij het secretariaat van onze branchegroep. Zie contactgegevens op pagina 55. Paul Op Heij Branchegroep Retail september 2010


5

6

1. Branchegegevens en brancheontwikkelingen

1.1 Maatschappelijke ontwikkelingen Stagnatie bevolkingsaantallen De Nederlandse bevolkingsteller van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) staat per 1 januari 2009 op 16.486.000 inwoners. In 2009 werden 185.000 kinderen geboren. Er overleden 134.000 mensen. In totaal vestigden zich 147.000 immigranten en verlieten 111.000 mensen Nederland.

Per saldo nam de totale bevolking toe met 92.000 (2008: 80.000 mensen). De verwachting is dat de bevolkingsgroei van Nederland de komende jaren zal afnemen, vanaf 2040 zelfs met een absolute afname van het aantal inwoners.

Bevolking in Nederland (in 1000-en)

Totaal Waarvan niet westerse allochtonen In % Waarvan 65 of ouder In %

2000

2005

2010

2020

2030

2040

2050

15.864

16.295

16.578

17.014

17.380

17.474

17.343

1.408

1.696

1.833

2.164

2.483

2.755

2.979

8,9

10,4

11,1

12,7

14,3

15,8

17,2

2.152

2.289

2.538

3.360

4.102

4.482

4.249

13,6

14,0

15,3

19,7

23,6

25,6

24,5

(Bron: CBS)

Huishoudens (in 1000-en)

Totaal Eenpersoonshuishoudens (in %) Personen per huishouden

2000

2005

2010

2020

2030

2040

2050

6.810

7.096

7.355

7.860

8.196

8.272

8.229

33,7

34,8

35,9

38,3

40,8

42,7

43,8

2,3

2,28

2,25

2,14

2,09

2,07

2,06

(Bron: CBS)

Bevolkingssamenstelling Nederland groeit nauwelijks maar verandert sterk. Vooral het aandeel ouderen neemt sterk toe. Het aantal niet-westerse allochtonen groeit tot een verwacht aandeel van circa 17% in 2050. Turkije is momenteel het meest vertegenwoordigde land van herkomst van de niet-westerse allochtonen, met een aandeel van 20,8%. Turkije wordt gevolgd door Marokko (18,8%), Suriname (18,6%), en de Nederlandse Antillen en Aruba (7,5%). Een derde generatie valt niet binnen de definitie van allochtonen.

Ongeveer 38%, 700.000 personen, leeft in de vier grootste gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) waar zij circa een derde deel van de bevolking uitmaken. Buiten de vier grote steden is hun bevolkingsaandeel circa 9%. Deze wijzigingen in de samenstelling van de Nederlandse bevolking zullen uiteraard hun uitwerking hebben op de Nederlandse supermarkten. Assortimenten en inrichting zullen moeten worden afgestemd op de consument van morgen en die is in 2050 in één van de vier gevallen boven de 65 en in één van de zes gevallen van niet-westerse afkomst.


7

Ontwikkelingen per provincie In de hiervoor genoemde trends zijn er grote verschillen per provincie. Hieronder worden de belangrijkste ontwikkelingen tussen 2010 en 2040 per provincie grafisch weergegeven.

Verwachte inwonersaantallen x 100.000 2040 2030

Drenthe

2020 2010 Flevoland

Friesland

Gelderland

Groningen

Limburg

Noord-Brabant

Noord-Holland

Overijsel

Utrecht

Zeeland

Zuid-Holland

0

5

10

15

20

25

30

35

40

% Niet Westerse Allochtonen 2040

8 Drenthe

2030

Noord-Brabant

Noord-Holland

Overijsel

Utrecht

Zeeland

Zuid-Holland

0

5

10

15

20

25

30

35

40

% Niet Westerse Allochtonen 2040 2030

Drenthe

2020 2010 Flevoland

Friesland

Gelderland

Groningen

Limburg

Noord-Brabant

Noord-Holland

Overijssel

Utrecht

Zeeland

Zuid-Holland

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0


9

Utrecht

Zeeland

Zuid-Holland

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

% 65 jaar en ouder 2040 2030

Drenthe

2020 2010 Flevoland

Friesland

Gelderland

Groningen

Limburg

Noord-Brabant

Noord-Holland

Overijssel

Utrecht

Zeeland

Zuid-Holland

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

Gemiddelde omvang per huishouden 2040 Drenthe

2030 2020 2010

10

Flevoland

Overijssel

Utrecht

Zeeland

Zuid-Holland

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

Gemiddelde omvang per huishouden 2040 2030

Drenthe

2020 2010 Flevoland

Friesland

Gelderland

Groningen

Limburg

Noord-Brabant

Noord-Holland

Overijssel

Utrecht

Zeeland

Zuid-Holland

2,00

2,05

2,10

2,15

2,20

2,25

2,30

2,35

2,40

2,45

2,50


11

1.2 Ontwikkelingen consumentengedrag Consumptieve bestedingen In Nederland werden op 1 januari 2010 16.578.000 inwoners geteld. In 2009 hebben deze inwoners samen ruim 39 miljard euro aan voedingsen genotsmiddelen besteed in supermarkten en speciaalzaken. Dat is € 2.374 per inwoner ofwel € 45 per week (2009: 53 weken). Een gemiddeld huishouden bestond in 2009 uit 2,23 personen. Dat betekent een gemiddelde wekelijkse besteding per huishouden aan voedingsen genotsmiddelen in de supermarkt of speciaalzaak van € 99,88. Hiervan wordt weer ongeveer 89% ofwel € 89 per huishouden (€ 39 per inwoner) in de supermarkt besteed. Dit bedrag aan wekelijkse supermarktbesteding ligt in 2009 ongeveer 2,6% hoger dan in 2008. De groei van 2,6% bestaat uit een prijscomponent van 1,0% en een volumecomponent van 1,6% (Bron: Gfk).

Tendensen gedurende decennia • Het marktaandeel voedingsen genotsmiddelen van de detailhandel neemt ieder jaar af ten gunste van overige kanalen zoals benzinestations, horeca, bedrijfsrestaurants, instellingen, scholen, sportkantines, evenementen etc. Aan deze opmars lijkt de huidige economische recessie een voorlopig einde te hebben gemaakt. De verwachting is dat op termijn de trend evenwel zal doorzetten. • Binnen de detailhandel winnen de supermarkten ieder jaar van de speciaalzaken. • De gemiddelde verkoop oppervlakte van supermarkten neemt ieder jaar toe. Particuliere consumptie In absolute zin blijft er sprake van een stijging van de voedingsen genotsmiddelen. De afname van de totale particuliere consumptie in 2009 ten opzichte van 2008 is dan ook uitzonderlijk. De omzet van supermarkten stijgt echter nog steeds.

Totale particuliere consumptie (x 1 mld.)

Aandeel supermarkten en speciaalzaak totaal (x 1 mld.)

Aandeel supermarkten

Aandeel speciaalzaak

(x 1 mld.)

(x 1 mld.)

2005

250

34

27

7

2006

255

35

28

7

2007

264

37

29

8

2008

271

39

31

8

2009

263

39

32

7

Totale particuliere consumptie

Aandeel supermarkten

Aandeel speciaalzaak

(%)

Aandeel supermarkten en speciaalzaak totaal (%)

(%)

(%)

2005

100

13,6

10,8

2,8

2006

100

13,9

11,0

2,9

2007

100

13,9

11,0

2,9

2008

100

14,3

11,4

2,9

2009

100

15,0

12,2

2,8

(Bron: CBS)

(Bron: CBS) 12

De deflatie van de totale consumptie bedroeg in 2009 gemiddeld 0,7%. Er was sprake van een volumeafname van de consumptie van 2,7% zodat de totale waarde van de consumptie met 3,4% afnam.

In de supermarkten was sprake van een volumegroei van 1,6% en een prijsstijging van 1,0% waardoor de totale omzet met 2,6% toenam tot bijna 32 miljard euro.

Toename totale consumptie Consumptie in volume (%)

Inflatie (%)

Consumptie in waarde (%)

1999-2001 gem.

3,2

3,0

6,2

2002-2003 gem.

1,1

2,8

4,0

2004

0,0

1,2

1,2

2005

0,4

1,7

2,1

2006

2,8

1,1

3,9

2007

2,1

1,6

3,8

2008

2,5

4,9

7,5

2009

(2,7)

(0,7)

(3,4)

(Bron: CBS)

Historie supermarktomzetten (in mld €) 31,7 30,0 28,3 27,2 26,1

26,1 +0,1%

2003

26,2 +0,2%

2004

+3,9%

2005

+4,0%

2006

+5,4%*

+6,2%

2007

2008

2009*

* 2009 had 53 weken, de omzet op basis van 52 weken was 31,1 miljard euro (stĳging 3,4%). (Bron: Gfk)


13

1.3 Brancheontwikkelingen Het aantal supermarkten daalt de laatste jaren gestaag. De daling bij de kleine supermarkten/winkels wordt deels gecompenseerd door de groei in het aantal grote supermarkten. Hierdoor is per saldo het totaal aantal m2 verkoopvloeroppervlakte gestegen. Voor 2015 verwacht men dat het aantal supermarkten is gedaald tot circa 4.100. Deze daling zal vooral plaatsvinden bij de kleine supermarkten. Aantal winkels in maart van het betreffende jaar Verkoopvloeroppervlakte Hypermarkten > 2500 m

2008

2009

2010

62

63

63

Grote supermarkten 1000-2500 m2

1249

1289

1334

Supermarkten 700-1000 m2

1043

1121

1100

2

Kleine supermarkten 400-700 m

668

867

844

Kleine winkels < 400 m2

1478

1133

1124

Totaal

4500

4473

4465

2

(Bron: Supermarktdatabase Reed Business voorjaar 2010)

Vloeroppervlakte De gemiddelde vloeroppervlakte is in Nederland fors toegenomen evenals de totale vloeroppervlakte. In het afgelopen jaar lijkt er een kentering te hebben plaatsgevonden en is het gemiddeld beschikbaar aantal m2 V.V.O. (verkoopvloeroppervlakte) per 1000 inwoners licht gedaald. Verkoopvloeroppervlakte t.o.v. inwonersaantallen

Gemiddelde vloerproductiviteit in €/m per jaar 2

Gemiddeld V.V.O. Aantal supermarkten Totaal aantal m V.V.O.

2008

2009

2010

2015

8.700

8.650

8.562

9.482

766

819

826

920

4500

4.473

4.465

4.300

3.448.132

3.664.637

3.686.963

3.956.000

Aantal inwoners x 1000

16.417

16.486

16.578

16.779

Aantal m V.V.O. per 1000 inwoners

210,03

222,28

222,40

235,77

2

2

(Bron: Supermarktdatabase van Reed Business voorjaar 2010 aangevuld met ramingen/berekeningen van Deloitte)

14


15

Winkelformule/ Aantal filialen Aantal winkels Inkoopcentrales, zelfstandige commerciële organisaties en ondernemers hun formules al of niet franchise

Rijdende winkel

Gem. V.V.O. Marktaandeel Marktaandeel Marktaandeel filialen zelfstandigen totaal

Moederorganisatie: AHOLD: ALBERT HEIJN

559

198

1.200

AH to Go

45

165

AH XL

30

3.560

25,2

7,6

BIJEEN

32,8

24,9 372

1.000

11,7

11,7

Jumbo

C1000 111

35

1.320

5,0

1,7

6,7

Super de Boer

117

168

1.000

2,7

3,8

6,5

Opmerking: in de komende 2 jaar zal het aantal Super de Boer supermarkten afnemen tot 0 ten gunste van de aantallen Jumbo en C1000. SUPERUNIE

28,0

BOON BEHEER BV Agrimarkt MCD*

0,5 5 21

MCD alledag

0,3

0,8

1.430 13

900

3

430

(* inclusief 3 overgenomen Super de Boer winkels) BONIMARKTEN Boni

34

950

COOP SUPERMARKTEN Coop

0,9 28

CoopCompact Supercoop

0,5

34

Neutraal

61

720

52

390

7

1.060

63

250

0,5 1,5

2,4

Opmerking: in april 2010 neemt Coop 19 Super de Boer winkels van Jumbo over. De winkels worden in de loop van 2010 heropend. DEEN SUPERMARKTEN Deen*

62

1.000

1,9

1,9

4,2

4,2

(* inclusief 3 overgenomen Super de Boer winkels) DETAILCONSTULT GROEP Dekamarkt

85

1.100

Dirk van de Broek

52

1.170

Bas van der Heijden

28

1.030

Digros

16

970

SLIGRO Golff/Emté

86

42

1.030

HOOGVLIET Hoogvliet

16

1,7 1,9

60

1.148

0,9

2,6 1,9

Winkelformule/ Aantal filialen Aantal winkels Inkoopcentrales, zelfstandige commerciële organisaties en ondernemers hun formules al of niet franchise

Rijdende winkel

Gem. V.V.O. Marktaandeel Marktaandeel Marktaandeel filialen zelfstandigen totaal

JAN LINDERS Jan Linders

51

1.025

30

1.100

1,0

1,0

1,4

1,4

NETTORAMA DISTRIBUTIE Nettorama PLUS Retail PLUS*

273

6,0

6,0

2,3

2,3

920

(* inclusief 6 overgenomen Super de Boer winkels) SPAR HOLDING Spar*

318

275

Eurospar

3

1.043

Spar Express

2

260

124

200

Attent/Attent Super op vakantie (* inclusief 3 overgenomen Super de Boer winkels) POIESZ Supermarkten Poiesz

58

850

1,0

1,0

22

830

0,3

0,3

1,7

1,7

SANDERS Supermarkten Sanders VOMAR Voordeelmarkt Vomar

54

1.570

DISCOUNTERS Aldi

278

500

8,3

8,3

LIDL

328

700

5,4

5,4

0,6

0,6

VAN TOL B.V. Troefmarkt

109

Dagwinkel

16

250 280

Rijdende winkels van Nederland

161

25

Springer & Partners

144

25

Buurtwinkels Recreatiemarkten Totaal

2.194

192

150

55

200

2.106

305

Medio oktober 2009 heeft Jumbo Supermarkten Super de Boer overgenomen. In februari 2010 is Jumbo met de ombouwoperatie gestart. 80 overgenomen winkels heeft Jumbo doorverkocht aan C1000. In april 2010 werd bekend dat er nog 43 Super de Boer winkels een

NB.

64,2

35,8

100,0

nieuwe eigenaar krijgen: Coop (19), Plus (8), Poiesz (7), Deen (3), MCD (3) en Spar (3). Jumbo en C1000 vormen vanaf januari 2010 een nieuwe inkoopcombinatie Bijeen.


17

Zelfstandige Zelfstandige franchisers franchisers

Filiaalbedrijven

Totaal

Totaal

Aantal vestigingspunten

2010

2009

2010

2009

2010

2009

Vast punt

2106

2224

2194

2431

4300

4655

305

310

0

0

305

310

2411

2534

2194

2431

4605

4965

Ambulant punt Totaal

Conclusie Het aantal vaste punten is met 355 afgenomen. De filiaalbedrijven zagen het aantal winkels met 237 dalen terwijl het aantal winkels bij zelfstandigen met 118 afnam. Het totaal aantal vierkante meters nam echter toe met 22.326 m2. Het aantal winkels neemt af, de gemiddelde verkoopvloeroppervlakte neemt toe. Van 819 m2 in 2009 tot 826 m2 in 2010.

18

Filiaalbedrijven

Marktaandeel van de zelfstandigen is na een opleving in de voorgaande jaren weer gedaald van 37,3% in 2008 naar 36,9% in 2009 en in 2010 is dit aandeel gedaald tot 35,8%. Als gevolg van de Jumbo / Super de Boer deal verwachten wij dat het aandeel van de zelfstandigen minimaal gelijk zal blijven in 2010 en 2011.


19

1.4 Markante gebeurtenissen in 2009 / 2010 Augustus 2009 • Supermarkten in Nederland worden niet in de greep gehouden door een recessie, maar door een felle concurrentiestrijd, zowel landelijk als regionaal. Dat stelt het ING Economisch Bureau na een onderzoek onder 108 supermarktondernemers. Ruim de helft van de ondervraagde supermarktondernemers verwacht in 2009 een omzetgroei te behalen van meer dan 4 procent. Koplopers zijn Albert Heijn, Jumbo en C1000. ING ziet onder meer Super de Boer en Plus als achterblijvers. • Het Hilversumse bedrijf Byato komt met een muziek systeem voor winkels en horecagelegenheden met louter rechtenvrije muziek. Dit biedt retailers de mogelijkheid onder de verplichte heffingen van Buma/Stemra en Sena uit te komen, aldus De Telegraaf. • De nieuwe pinmethode – de betaalkaart niet meer door het pinapparaat halen, maar erin steken – leidt bij klanten tot grote onduidelijkheid. Eind 2011 moeten alle pinpassen en geldautomaten in Nederland klaar zijn voor pinbetaling met de zogenoemde EMV-chip. De nieuwe methode, die er moet komen door Europese afspraken, vervangt de magneetstrip. • De prijzen van 60 populaire A-merken zijn tussen april en augustus met gemiddeld 3,5 procent gedaald. Dat blijkt uit een prijspeiling van de Consumentenbond. Nettorama blijkt het goedkoopst met zijn A-merken, Coop en Super de Boer zijn het duurst. • De Europese Commissie gaat onderzoeken of supermarkten met hun huismerken de concurrentiekracht van A-merken benadelen. Dat is besloten nadat de grote levensmiddelenfabrikanten naar de Europese Commissie zijn gestapt om te klagen over de handelswijze van supermarkten. Een door Brussel ingestelde werkgroep gaat onderzoeken of er sprake is van oneerlijke concurrentie en neemt onder meer het betalen voor schapruimte onder de loep.

20

September 2009 • De periode voor tijdelijke jaarcontracten van jongeren tot 27 jaar wordt met een jaar verlengd. In plaats van drie jaar kunnen ondernemers jongeren nu vier jaar op een tijdelijke arbeidsovereenkomst in de supermarkt laten werken. Dat heeft het kabinet in de Troonrede bekendgemaakt. • De biologische formule GoodyFood opent haar eerste vestiging in Hilversum. GoodyFood is ontwikkeld door Natudis, een dochter van voedingsmiddelenconcern Wessanen. Het bestuur van de Natuurwinkel franchisers vindt het ‘schokkend’ dat hun moederorganisatie Natudis met GoodyFood een tweede biologische formule is gestart. Volgens het bestuur van de Natuurwinkel franchisers zijn er in het verleden met Natudis afspraken gemaakt om naast de Natuurwinkel geen tweede biologische formule te beginnen. • Jumbo Supermarkten wil Super de Boer overnemen. Het Veghelse bedrijf biedt 480 miljoen euro om het gehele bedrijf in te lijven. Dat bevestigen beide ondernemingen in persverklaringen. Het Franse Casino, houder van circa 57 procent van de aandelen Super de Boer, steunt het bod. ‘De voorgenomen transactie past uitstekend in onze groeistrategie’, aldus het familiebedrijf Jumbo. Jumbo is met 127 winkels een relatief kleine speler. Super de Boer telt ruim driehonderd winkels. Hieronder het vervolg van de overname van Super de Boer door Jumbo: • Super de Boer ontvangt begin oktober een overnamebod. Sperwer doet een bod van 4,50 euro per aandeel, wat het bedrijf waardeert op 516 miljoen euro. Dat is meer dan de 480 miljoen die de winkelketen Jumbo de maand ervoor bood voor Super de Boer. In een latere fase in de onderhandelingen liep het bod van Sperwer op tot 4,62 euro per aandeel (530 miljoen euro). • Superunie zegt 18 oktober per direct het lidmaatschap van Jumbo op. Het inkoopverbond wil niet dat Jumbo nog langer toegang heeft tot concurrentiegevoelige informatie, nu het Veghelse

bedrijf heeft bekendgemaakt met Schuitema een nieuw inkoopverbond op te gaan zetten. In november wordt bekend dat het nieuwe inkoopverbond onder de naam ‘Bijeen’ gaat opereren. • Jumbo heeft 16 oktober een verhoogd bod van 4,82 euro per aandeel op Super de Boer gedaan, wat neerkomt op een overnameprijs van 552,5 miljoen euro. Volgens algemeen directeur Frits van Eerd van Jumbo is dat hogere bedrag gerechtvaardigd omdat de synergievoordelen tussen Jumbo en Super de Boer zich verder hebben geconcretiseerd. Bovendien is er inmiddels sprake van samenwerking met Jumbo’s inkooppartner Schuitema (C1000). Schuitema krijgt tachtig Super de Boer-winkels als de transactie rond is. • Bestuursvoorzitter Jan Brouwer kondigt begin december zijn vertrek bij Super de Boer aan. Als op 18 december de verkoop van Super de Boer aan Jumbo wordt afgerond, dient Brouwer zijn ontslag in. Hij blijft tot 31 maart 2010 aan Super de Boer verbonden om de overdracht van de verschillende onderdelen van het bedrijf te begeleiden. • De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) geeft begin december haar fiat aan de overname. • Aandeelhouders van Super de Boer krijgen op 28 december een voorschot van 4,82 euro per aandeel uitgekeerd als voorschot op de liquidatie-uitkering van de winkelformule. Dat maakt deel uit van de overname van Super de Boer door Jumbo die 18 december definitief is geworden. Vanaf die dag wordt de gehele onderneming van Super de Boer gedreven voor rekening en risico van Jumbo, meldt Super de Boer. De handel in aandelen Super de Boer wordt op 22 december geschorst. De beursnotering eindigt op 19 januari 2010.

• Het supermarktbedrijf maakte de groeicijfers 18 december bekend op een persconferentie over de bezegeling van de overname van Super de Boer. Een omzettoename van 7 procent is hoger dan de marktontwikkeling, maar wel minder fors dan in de afgelopen jaren. In 2008 groeiden de winkelverkopen met 16,6 procent, in 2007 met 30,1 procent, in 2006 met 19,8 procent, 2005 met 10,0 procent en in 2004 met 19,3 procent. Jumbo kreeg er in 2009 negen winkels bij. Tot zover de overname van Super de Boer door Jumbo. • De zondagomzet in de supermarkten blijft stijgen, meldt GfK Panel Services. In het voortschrijdend jaar tot en met het tweede kwartaal in 2009 bedroeg de supermarktomzet op zondag 258 miljoen euro. Over het gehele jaar 2009 wordt een zondagomzet van 270 miljoen euro verwacht. Dat betekent een stijging van 20 procent ten opzichte van 2008. Bijna een op de drie Nederlandse huishoudens doet inmiddels wel eens boodschappen op zondag. Eind december werd de totale zondagomzet bijgesteld naar 300 miljoen euro, 33 procent meer dan in 2008. • Poiesz maakt bekend ‘binnen enkele weken’ zijn vijftigste winkel in Beilen te openen. Het betreft een voormalige Spar. • Het marktaandeel van Lidl is in de zomer van 2009 gestegen naar 5,2 procent, zo blijkt uit cijfers van marktonderzoeker Nielsen. In mei van dit jaar was het marktaandeel van de discounter 5,0 procent. Voorafgaand aan het intreden van de crisis zat Lidl op 4,5 procent. Het marktaandeel van Aldi daalde in dezelfde periode van 8,8 procent naar 8,5 procent. • Ongeveer zestig melkveehouders blokkeren het distributiecentrum van Albert Heijn in Geldermalsen. De boeren voeren al langere tijd actie tegen de lage handelsprijs van melk.

• Jumbo beleeft wat betreft omzetontwikkeling een relatief rustig jaar. De omzet van de uit 129 winkels bestaande keten stijgt in 2009 jaar met 7 procent tot bijna 1,6 miljard euro. Dat is het laagste groeicijfer in jaren.


21

Oktober 2009 • MCD, onderdeel van Boon Beheer, komt met de buurtsuperformule Alledag. De eerste twee winkels openen in Capelle aan den IJssel en Alblasserdam. ‘We krijgen steeds vaker verzoeken van ondernemers of we iets kunnen betekenen voor winkels tussen de 400 en 700 vierkante meter V.V.O. Die komen steeds meer tussen wal en schip terecht’, aldus directeur Klaas Boon van Boon Beheer. • De eerste Puur-winkel opent haar deuren in Leiden. De biologische franchiseformule is eigendom van biologische groothandel Kroon in Nieuwegein. • Spar maakt bekend dat het 40 kleine Spar-winkels gaat ombouwen naar Attent. Spar gaat al zijn winkels met een omzet minder dan 20.000 euro onder de Attent-vlag brengen. Spar-ondernemers met een omzet tussen de 20.000 en 30.000 euro omzet kunnen zelf bepalen of ze Spar Champions League willen worden of omgaan naar Attent. Met de komst van de kleine Spar-winkels groeit Attent naar zo’n honderd winkels. • Tweederde van de vijfhonderd gezondheidsclaims, ingediend door voedselproducenten, is door de Europese Unie verworpen vanwege een gebrek aan wetenschappelijk bewijs. Het negatieve advies betekent dat bedrijven sommige producten niet langer bepaalde gezonde eigenschappen mogen toeschrijven. De European Food Safety Authority (EFSA) nam in totaal 523 claims onder de loep. Probiotica en botanische substanties doorstonden de wetenschappelijke screening niet. • Europees Commissaris Neelie Kroes (mededinging) verklaart dat ze niet van plan is zich te verdiepen in de marktmacht van supermarkten. Volgens Kroes is dit een taak voor nationale mededingingsautoriteiten. Het Europees Parlement heeft herhaaldelijk aangedrongen op een studie naar de positie van supermarkten in de voedselketen. De Tweede Kamer deed met een oproep van Jan Mastwijk (CDA) hetzelfde. • Ahold heeft van alle Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen het grootste aantal vrouwen in de top van het bedrijf. Dat blijkt uit de jaarlijkse zogeheten Female Board Index, het overzicht van

22

vrouwelijke bestuurders en commissarissen bij Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen. Vier van de dertien bestuurders en commissarissen zijn vrouwen bij Ahold (31 procent). • Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft het startsein gegeven voor het Platform Verduurzaming Voedsel. Vertegenwoordigers van ZLTO (agrarische producenten), FNLI (levensmiddelenindustrie), CBL (supermarkten), KHN (horeca) en Veneca (catering) tekenen een overeenkomst waarin ze afspreken om samen met LNV een duurzamer voedselaanbod te creëren. • De zondagopenstelling van supermarkten blijft in 2009 een hot issue. Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft zich achter minister Maria van der Hoeven (Economische Zaken) geschaard die de regels voor de koopzondag wil aanscherpen. Kamermeerderheid en minister willen een einde maken aan oneigenlijk gebruik van de toerismebepaling waardoor een gemeente nu nog meer dan twaalf koopzondagen per jaar kan hebben. Voortaan moeten gemeenten hun besluit beter motiveren, een duidelijke belangenafweging maken en er moet sprake zijn van substantieel toerisme. November 2009 • Ahold denkt er serieus over om de formule Albert Heijn te exporteren naar België en Duitsland. Daartoe wordt de mogelijkheid om zelf winkels te openen onderzocht, terwijl het bedrijf ook op zoek gaat naar overnames. • Supermarkten in Amsterdamse achterstandswijken gaan in 2010 jaar bij wijze van experiment stunten met de prijs van gezond eten. Daardoor moet duidelijk worden of mensen dan meer gaan kopen. De proef is een initiatief van het Instituut voor Gezondheidswetenschappen van de Vrije Universiteit in Amsterdam. • Albert Heijn introduceert onder de naam ‘Appie’ een gratis applicatie voor de iPhone. De applicatie helpt klanten bij het maken van een boodschappenlijstje en het sorteren van de boodschappen op

looproute van de eigen Albert Heijn-winkel. De applicatie is sinds medio 2010 ook beschikbaar voor Android, het besturingssysteem van Google voor mobiele telefoons. Inmiddels is Appie ruim 260.000 keer gedownload in de App Store. De service wordt in de loop van 2010 ook uitgebreid naar de website ah.nl. Daarnaast worden nieuwe functies toegevoegd. Deze zomer krijgt Appie bijvoorbeeld een barcodescanner, waarmee de klant producten, die thuis bijna op zijn, eenvoudig op de boodschappenlijst kan zetten. • C1000 test een nieuwe manier om alcohol- en tabaksgebruik onder jongeren tegen te gaan: de Ageviewer. Klanten houden bij de Ageviewer bij het afrekenen hun gezicht voor een camera. Via een online verbinding bepalen controleurs in een meldkamer in Breda op afstand de leeftijd van betrokkenen. Deze ‘Ageviewers’ zijn speciaal opgeleid voor leeftijdsherkenning. Bij twijfel wordt de klant alsnog om een legitimatie gevraagd. • De westerse regeringen moeten normen voor duurzaam voedsel per wet vastleggen. De consument moet daarmee gestuurd worden richting een duurzaam eetpatroon. Alleen dan kan een wereldwijde milieucatastrofe worden voorkomen. Dat stelt de Britse hoogleraar en foodonderzoeker Tim Lang in een interview met Trouw. ‘Er moet een publieke standaard komen voor duurzaam voedsel. Daaronder mag het niet worden verkocht.’ • Albert Heijn staat op de vierde plaats van meest innovatieve voedingsmiddelenretailers van Europa. Sinds 2007 nam de marktleider 7 procent van alle in Europa geïntroduceerde nieuwe innovatieve producten onder een huismerk voor haar rekening. Dat blijkt uit onderzoek uitgevoerd door XTC World Innovation, in Nederland vertegenwoordigd door merkadviesbureau Business Openers. De ranglijst wordt aangevoerd door de Zwitserse supermarkten Migros en Coop. Op plaats drie staat Carrefour. • De groothandelsnaam Schuitema verdwijnt uit de Nederlandse supermarktwereld. Vanaf 2010 gaat het bedrijf door het leven als C1000. Dat maakt directievoorzitter Tom Heidman bekend.

• De Franse europarlementariër José Bové (Groenen) wordt leider van een commissie die onderzoek gaat doen naar de marktmacht van supermarkten. Dat heeft de Europese Commissie, initiator van het onderzoek, bekendgemaakt. De studie wordt uitgevoerd door het Landbouwcomité van de EU, waarvan Bové vice-voorzitter is. In oktober nog liet Europees Commissaris Neelie Kroes (mededinging) weten niets in zo’n onderzoek te zien. December 2009 • De Tweede Kamer steunt een voorstel voor een grootschalige publiekscampagne die de consumptie van vlees en vis moet terugdringen. • Klanten geven ondanks de recessie dit jaar rond kerst meer uit in de supermarkt dan vorig jaar. Die verwachting spreekt het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) uit in haar jaarlijkse kerstonderzoek, uitgevoerd door EFMI Business School. Het CBL verwacht dat de kerstomzet (800 miljoen euro) met een kleine 3 procent zal groeien in vergelijking met vorig jaar. • Vlees is wereldwijd goedkoper geworden. De gemiddelde vleesprijzen lagen over de eerste tien maanden van dit jaar ruim acht procent lager dan in dezelfde periode in 2008. Dat blijkt uit het rapport Food Outlook van de wereldvoedselorganisatie van de Verenigde Naties, FAO. • Aldi profiteert niet van de economische recessie. Het marktaandeel van de discounter schommelt al anderhalf jaar op het historische dieptepunt van 8,4 tot 8,5 procent. Dat blijkt uit marktaandeelcijfers van Nielsen. De discounter heeft, ondanks de uitbreiding van het aantal filialen van ruim 400 naar bijna 470, de laatste vijf jaar enkel marktaandeel ingeleverd. • Het bestuur van de Golff-ondernemers heeft een akkoord bereikt met Sligro Food Group over de overgang naar Emté. Dat melden Sligro en de Golff-Gebruikersvereniging in een gezamenlijke verklaring. Het Golff-bestuur zal in een algemene ledenvergadering op 3 februari 2010 de aangesloten ondernemers adviseren in te stemmen met een overgang naar Emté-franchise.


23

• Het aantal recalls in supermarkten bedraagt in 2009 16. Dat zijn er acht minder dan in ‘topjaar’ 2008. Dat concludeert Nassau Verzekeringen op basis van de jaarlijkse analyseronde van schademeldingen. Van de 16 recalls ging het in 9 gevallen om terughaalacties en in 7 gevallen om gepubliceerde waarschuwingen. Januari 2010 • AH-topman Dick Boer is per 1 januari voor een periode van drie jaar de nieuwe voorzitter van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL). De topman van Albert Heijn volgt Klaas van den Doel op, die de koepelorganisatie van de supermarkten ruim negen jaar leidde. • De omzet van supermarkten is in 2009 met 5,4 procent toegenomen tot 31,66 miljard euro. Dat stelt onderzoeksbureau GfK. Het bedrag is positief beïnvloed door de extra week in 2009. Zonder die extra week komt de supermarktomzet uit op 31,05 miljard (+3,4%). • Vierhonderd supermarkten zijn inmiddels wekelijks geopend op zondag. De winkeliers maken op creatieve wijze gebruik van mazen in de winkeltijdenwet om op deze ‘rustdag’ open te kunnen. Dat schrijft het Algemeen Dagblad. Volgens cijfers van Nielsen telt Nederland ruim 4.900 supermarkten. • De Nederlandsche Bank heeft in 2009 in Nederland 54.949 valse eurobiljetten onderschept. Dat is een stijging van 11 procent ten opzichte van 2008. In totaal werden wereldwijd in 2009 860.000 valse eurobiljetten aangetroffen (+29%). Hoeveel ervan in supermarkten werden aangetroffen, is niet bekendgemaakt. • Supermarkten, die in 2009 gezamenlijk voor 900 miljoen euro meer hebben verkocht dan in 2008, winnen vooral terrein van de dure speciaalzaken en restaurants. In restaurants werd 330 miljoen euro minder aan eten uitgegeven, in speciaalzaken 400 miljoen euro. Dat blijkt uit cijfers van FoodService Instituut Nederland (FSIN). • De coöperatieve supermarktonderneming CoopCodis, met de formules CoopCompact, Coop en Supercoop, heeft haar naam officieel gewijzigd

24

in Coop Supermarkten. De nieuwe naam moet de bekendheid en herkenbaarheid van de drie formules vergroten. In aansluiting op de nieuwe naam introduceert Coop ook een nieuwe huisstijl en nieuw logo voor al haar 186 winkels. • Skimpasfraudeurs rukken op, ook in de supermarktwereld. Een spraakmakende zaak is de skimpasfraude in de Albert Heijn in Badhoevedorp. Daar is naar verluidt een bedrag van 1,9 miljoen euro mee gemoeid, aldus het Haarlems Dagblad. Daarmee is het mogelijk één van de grootste pinpasfraudezaken uit de Nederlandse geschiedenis. De pinpasfraude heeft zo’n anderhalve week geduurd voordat deze werd ontdekt. Door de fraudeurs zijn honderden pasjes gekopieerd, van tientallen rekeningen is geld afgeschreven. De politie noemt een aantal van 6.000 transacties. • Het aantal overvallen op supermarkten is in 2009 met 6 procent gedaald tot 214. Dat blijkt uit cijfers van het Nederlands Politie Instituut (NPI). Voor het eerst sinds 2006 is er weer een daling in het aantal supermarktovervallen. In het ‘topjaar’ 2008 werden nog 227 supermarkten overvallen, tegenover 139 in 2007. De (lichte) daling bij de supermarkten is in strijd met de landelijke trend. Het totale aantal overvallen steeg in 2009 met 21 procent naar 2898. • In de eerste vier maanden van 2010 zet de dalende overvaltrend bij supermarkten niet door. In deze periode staat de teller op 92, tegenover 90 over dezelfde periode in 2009. Februari 2010 • In 2009 werd 13,9 procent van de totale omzet in actievorm verkocht (2008: 11,6 procent). • Albert Heijn ondertekent 4 februari een convenant waarin staat dat de marktleider uiterlijk 1 januari 2015 de wandkoelingen in alle winkels heeft afgedekt. Albert Heijn is de eerste supermarkt die deze energiebesparende maatregel voor alle winkels in het land gaat invoeren. • Albert Heijn en Lidl zijn qua marktaandeel de grote winnaars van 2009. Dat blijkt uit cijfers van Nielsen. Voor wat betreft de inkoopblokken voor 2010 staat AH met 32,8 procent bovenaan, beschikt Superunie

over 29,6 procent en heeft nieuwkomer Bijeen 23,1 procent van de markt. • De omzet van de 100 grootste A-merken in de Nederlandse supermarkten is in 2009 gegroeid met 2,2 procent. Ze blijven daarmee achter bij huismerken en de totale supermarktomzet. Wanneer de groei van tabaksmerken uit de cijfers wordt weggelaten, blijft er zelfs slechts een groei van 0,8 procent over. Dat blijkt uit de Merken Top 100 van IRI Nederland, gepubliceerd in Foodmagazine. De vijf grootste A-merken (met tussen haakjes de supermarktomzet in miljoenen euro’s) zijn: Campina (408), Marlboro (322,8), Douwe Egberts (289), Coca-Cola (257) en Heineken (238,9). • 180.000 werknemers in supermarkten zijn jonger dan 23 jaar. Dat is 80 procent van het totale aantal van 220.000 personeelsleden. Dat blijkt uit onderzoek van CNV Dienstenbond. • De horeca heeft haar omzet in 2009 met 5,3 procent zien dalen ten opzichte van een jaar eerder. Het omzetvolume daalde met 7,4 procent. Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Maart 2010 • CNV Dienstenbond en de supermarktketens hebben een akkoord bereikt over een nieuwe cao voor supermarktmedewerkers. De ongeveer 220.000 supermarktmedewerkers krijgen per 1 juli 2010 1 procent loonsverhoging. Ook wordt een onafhankelijke organisatie opgezet die gaat controleren of cao-afspraken worden nageleefd. De partijen kwamen verder overeen dat er geld beschikbaar komt om medewerkers te trainen hoe om te gaan met agressie, geweld en diefstal. De afschaffing van het jeugdloon is in de nieuwe cao een stap dichterbij gekomen door een ‘ervaringsjaar’ in de loonschaal voor 18-jarigen op te nemen. De vakbonden willen al langer van het jeugdloon af, omdat de lage beloning voor jongeren volgens hen leeftijdsdiscriminatie in de hand werkt. • Als het aan de Europese Unie ligt, keren de munten van één en twee cent terug in de Nederlandse supermarkten. Ook mogen betalingen met grote bankbiljetten niet langer worden geweigerd.

Daarover heeft Olli Rehn, Europees Commissaris voor Economische en Monetaire Zaken, een aanbeveling gestuurd naar de regeringen van de EU–landen. • Nederlanders kopen vooral groente en fruit, vis en kaas op de markt (ambulante handel). Dat blijkt uit een onderzoek van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel. Daaruit komt naar voren dat de markt vooral in de verkoop van verse producten nog altijd een belangrijke concurrent is voor de supermarkt. Eén op de vijf consumenten komt wekelijks op de markt, een kwart zegt één of twee keer per maand te komen. Eén op de vijf komt nooit op de markt. De top vijf kramen: de groente- en fruitkraam (25%), de viskraam (20%), de kaaskraam (17%), de bloemenkraam (16%) en de bakkerskraam (12%). • De zelfstandig ondernemer dreigt uit de Nederlandse winkelstraten te verdwijnen. Dat is de conclusie van een rapport van Corio, één van de grootste vastgoedbeleggers in Europa. Uit onderzoek van Corio blijkt dat de afname van het aantal zelfstandige winkeliers veel zorgwekkender is dan tot nu toe werd aangenomen. • Negentien supermarktorganisaties, levensmidde lenfabrikanten en logistiek dienstverleners maken bekend bereid te zijn om in de aanvoer van winkels en distributiecentra (dc’s) samen te werken. Binnen GS1 Nederland – een platform waarin ketensamen werking wordt gestimuleerd – worden logistieke maatregelen voorbereid die moeten leiden tot een reductie van de CO2-uitstoot van 20 procent in 2012. • Ook moet het aantal kilometers dat vrachtwagens zonder vracht rijden met een vijfde omlaag. Onder meer Albert Heijn, C1000, Super de Boer, Plus, Sligro en Hoogvliet maken deel uit van de GS1-werkgroep. April 2010 • De omzet van producten met het Max Havelaarkeurmerk in Nederland is in 2009 met 43 procent gestegen ten opzichte van 2008. Dit blijkt uit de jaarcijfers voor de Nederlandse markt van stichting Max Havelaar. De omzet in 2009 bedroeg 87 miljoen euro, een jaar eerder was dat


25

nog 61 miljoen. Er was met name een groei in de categorieën chocolade, bloemen, thee en ijs. • De online thuiswinkelmarkt is in 2009 gegroeid naar een omzet van 6,375 miljard euro, een groei van 17 procent ten opzichte van 2008. De online consument besteedt gemiddeld 737 euro. Dat blijkt uit de Thuiswinkel Markt Monitor 2009 van Blauw Research, Thuiswinkel.org en GfK Retail and Technology. • De omzet van biologische voeding groeide in 2009 ondanks de recessie met 10,8 procent tot 646,6 miljoen euro. De omzet van biologische producten in de supermarkt groeide met 11,5 procent tot 286 miljoen euro. Dat blijkt uit de Biomonitor 2009 van de Taskforce Marktontwikkeling Biologische Landbouw. Gecorrigeerd voor de 53e week van 2009 is de omzetgroei van biologische voeding nog altijd zo’n negen procent. Biologische voeding had in 2009 een aandeel van 2,3 procent in de totale markt. In 2008 was dat 2,1 procent. Supermarkten blijven met een aandeel van 44,2 procent in 2009 het belangrijkste afzetkanaal van biologisch. Speciaalzaken waren goed voor 39,2 procent van de verkopen, cateraars voor 8,7 procent en ‘overige kanalen’ (boerderijwinkels, webwinkels en abonnementen) voor 7,9 procent. • Slechts drie nieuwe producten hebben in 2009 in de supermarkten een weekomzet van gemiddeld meer dan honderdduizend euro geboekt. Dit is voor het eerst sinds 2000. Dat blijkt uit de lijst van de twintig succesvolste nieuwe producten zoals het blad Foodmagazine die jaarlijks publiceert op basis van cijfers van onderzoeksbureau IRI. Succesvolste introductie was Marlboro Flavor Plus, waarvan gemiddeld voor 457.000 euro per week werd verkocht in de supermarkt. De andere twee producten met een weekomzet van boven de honderdduizend euro waren Ariel Excel Gel (144.000) en Mona ChocoDreams (100.000). Mei 2010 • Natudis (100 procent dochter van Wessanen) neemt de firma Kroon uit Nieuwegein, leverancier van biologisch voedsel, over. Kroon bedient al bijna twintig jaar ongeveer veertig winkels in Nederland

26

en behaalde in 2009 een omzet van 10 miljoen euro. Sinds eind 2009 hoort daar ook de formule Puur bij. Op dit moment zijn er twee Puur-supermarkten, in Leiden en Houten. Binnenkort komt daar een derde bij (Zeist). De bedoeling is dat de formule verder wordt uitgerold. • Het Ik Kies Bewust-logo voor gezonde(re) producten spreekt consumenten niet aan. Dat blijkt uit onderzoek dat onderzoeksinstituut LEI van de Wageningen Universiteit heeft gedaan in opdracht van de ministeries van LNV en VWS. Consumenten kopen Ik Kies Bewust-producten niet vaker en gaan er ook niet meer andere, gezonde producten door kopen. Het effect van de door de overheid gesteunde campagne is dus zeer beperkt, stellen de onderzoekers. • Supermarkten kunnen een extra omzet van 50 miljoen euro tegemoet zien, wanneer het Nederlands elftal de finale van het WK in Zuid-Afrika haalt. Dat becijfert onderzoeksbureau GfK. Tijdens het WK stelde GfK dat bedrag bij tot 75 miljoen euro, vooral omdat het goede weer de verkopen ondersteunde. • De mueslibar met meelwormen is door het publiek gekozen tot lekkerste insectensnack. De verkiezing werd georganiseerd door de Verenigde Nederlandse Insectenkwekers (Venik) en hoogleraar entomologie Marcel Dicke uit Wageningen. Doel is het promoten van het gebruik van insecten als voedsel. De winnende reep ligt volgens Venik mogelijk in 2011 al in de schappen van de supermarkt. Groothandel Sligro gaat een klein assortiment insectensnacks voor menselijke consumptie verkopen. • De Nederlandse consument heeft in 2009 fors meer gepind waardoor het aantal contante betalingen voor het eerst aanzienlijk is gedaald, zo meldt Currence in haar jaarverslag. Het aandeel van PIN (38%) in het toonbankverkeer steeg naar bijna 2 miljard (1,945 miljard) transacties. In 2009 is er in supermarkten 519 miljoen keer met de pinpas afgerekend tegen 461 miljoen keer in 2008, een groei van 12,6 procent. Die groei zit vooral in kleine pinbedragen (kleiner dan 10 euro). Het gemiddelde pinbedrag in 2009 in supermarkten nam met 6,9 procent af tot 28,24 euro. Dat laatste meldt de

stichting Bevorderen Efficiënt Betalen. Zowel de stijging van het aantal transacties als de daling van het gemiddelde pinbedrag zijn onder meer een gevolg van de campagne ‘Klein bedrag? Pinnen mag!’ • De schade door fraude met pin- en betaalautomaten is in 2009 met 5 miljoen euro opgelopen naar 36 miljoen euro. Dat blijkt uit het jaarverslag van Currence. Juni 2010 • De verkoop van fairtrade gecertificeerde producten is vorig jaar wereldwijd met 15 procent gestegen. Dat blijkt uit cijfers van de Fairtrade Labelling Organizations International (FLO). De grootste stijging is volgens FLO genoteerd bij suiker en cacaoproducten. In totaal spendeerden consumenten wereldwijd voor 3,4 miljard euro aan fairtrade gecertificeerde producten. De FLO is de koepelorganisatie van het internationale Fairtradekeurmerk, in Nederland beter bekend als het Max Havelaar-keurmerk. • Het huren van winkelruimte op een A1-locatie is in het eerste kwartaal van 2010 duurder geworden. De huurprijzen stegen licht, maar lagen onder het niveau van de inflatie, zegt vastgoedbeheerder Jones Lang LaSalle in zijn periodieke Dutch Retail Market Bulletin. • Het niet aantreffen van aangekondigde aanbiedingen is de grootste ergernis onder supermarktklanten. Dat meldt de uitgave Consumententrends 2010 van het CBL en EFMI Business School. Vorig jaar stond de ergernis over uitverkochte aanbiedingen nog op nummer zeven in het lijstje van grootste ergernissen. • Van iedere honderd euro die consumenten uitgeven aan food komt volgens Consumententrends 2010 inmiddels 47,60 euro terecht in de kassa van supermarkten, 1,80 euro meer dan een jaar eerder. Aan foodservice (horeca, catering en gemaksoutlets) wordt 32,50 euro uitgegeven, terwijl de resterende 19,90 euro bij de speciaalzaken (kaas/zuivel, agf-zaken, bakkerijen, slagerijen, delicatessenzaken) terechtkomt.

• De prijzen van levensmiddelen in bedrijfskantines zijn in de periode mei 2007-2010 met 24 procent gestegen. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2009 werden producten in bedrijfskantines bijna 7 procent duurder bij een inflatie van 1 procent. • Nederlandse consumenten betalen in vergelijking met consumenten in België, Luxemburg en Duitsland minstens 10 procent minder voor een volle boodschappenkar. Dat blijkt uit een overzicht van boodschappenprijzen in 2009 door het Europees statistisch bureau Eurostat. Veel alledaagse producten zoals brood en bier zijn in Nederland een kleine 2 procent goedkoper dan het EU-gemiddelde. Vlees kost hier zo’n 15 procent meer, sigaretten 11 procent. Melk, kaas en eieren zijn echter zo’n 7 procent lager geprijsd dan gemiddeld in de 27 EU-landen. Denemarken is met afstand het duurste land om boodschappen te doen: gemiddeld 39 procent hoger dan het EU-gemiddelde. In Bulgarije, Roemenië en Polen zijn de producten het goedkoopst (30 tot 40 procent in vergelijking met Nederlandse winkels). • De groei van huismerken in Nederland heeft zich in 2009 voortgezet. Het marktaandeel in waarde groeide van 23,8 procent in 2008 naar 24,8 procent een jaar later. Dat blijkt uit het Private Label Jaarboek 2010 van de PLMA, de brancheorganisatie van huismerkfabrikanten. Volgens de PLMA profiteren de supermarktmerken van de economische crisis, omdat klanten op zoek gaan naar goedkope alternatieven. Juli 2010 • Een kwart van de supermarkten in Nederland had in 2009 te maken met diefstal door eigen personeel. Dat blijkt uit het jaarverslag van de Stichting Fraude Aanpak Detailhandel (FAD). De FAD schat de schade door fraude voor de hele detailhandel op 180 miljoen euro, tien miljoen euro meer dan in 2008. • Een op de vijf kleine supermarkten verwacht in 2010 verlies te draaien. Van de grotere supermarkten met een vloeroppervlakte van meer dan 1000 vierkante meter denkt 8 procent in de rode cijfers te duiken. Dat berekende het economische bureau van ING in het Uw supermarkt-onderzoek.


27

Volgens de ING-berekeningen worden de verschillen tussen grote en kleine supermarkten steeds groter. • Sligro Food Group neemt concurrent Sanders Supermarkten over. Sligro betaalt vijftig miljoen euro voor de 22 supermarkten in de regio Twente. • De schade als gevolg van winkeldiefstallen is in 2009 met 5 procent gestegen van 310 naar 325 miljoen euro. Dat blijkt uit het Nationaal Onderzoek Winkelcriminaliteit 2010 van Detailhandel Nederland. Winkeliers worden niet alleen geconfronteerd met winkeldiefstallen maar ook met interne fraudes, inbraken, vernielingen, overvallen en ramkraken. De totale schade als gevolg van winkelcriminaliteit was in 2009 740 miljoen euro. Aan preventie geven winkeliers 290 miljoen euro uit. Winkelcriminaliteit kost de detailhandel dus meer dan 1 miljard euro. • Het aantal onderschepte valse eurobiljetten in Nederland is in de eerste helft van 2010 uitgekomen op 19.500. Dat is 15 procent minder dan de 23.000 valse eurobiljetten die in de tweede helft van 2009 werden aangetroffen. Dat heeft De Nederlandsche Bank (DNB) bekendgemaakt. De autonome groei van de Emté-formule bedroeg in de eerste zes maanden van dit jaar 5,2 procent. Dat blijkt uit gepubliceerde halfjaarcijfers van Sligro. De totale divisie foodretail, inclusief de Golffsupermarkten, zag de autonome groei uitkomen op 4,2 procent. Bij Golff bedroeg de identieke groei in het eerste halfjaar 1,5 procent. De omzet van de supermarktdivisie van Sligro daalde met 7 miljoen euro naar 355,6 miljoen euro. Dit komt volgens Sligro door het overdragen van vestigingspunten aan onder meer Spar Holding. Wel schrijft de supermarktdivisie weer zwarte cijfers: het bedrijfsresultaat verbeterde met bijna 6 miljoen euro naar 5 miljoen euro. • Aldi-oprichter Theo Albrecht is op 88-jarige leeftijd overleden. Dat meldt het Duitse blad Der Spiegel. Theo Albrecht bouwde met zijn broer Karl het Aldi-imperium (verkorte naam van Albrecht Discount) op. De beide broers gelden als grondleggers van het discountprincipe. Na de splitsing van het bedrijf werd Theo Albrecht eigenaar van Aldi Nord. Het privé-vermogen van Theo Albrecht wordt geschat op 16,7 miljard euro.

28

Bronnen (alfabetische volgorde): Algemeen Dagblad Blauw Research CBL (Centraal Bureau Levensmiddelenhandel) CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) CNV Dienstenbond Consumentenbond Corio Currence Der Spiegel Detailhandel Nederland Distrifood Distrifood.nl EFMI Business School Eurostat FAD (Stichting Fraude Aanpak Detailhandel) FAO (Food and Agriculture Organization) Financiële Dagblad, Het FLO (Fairtrade Labelling Organizations International) FSIN (FoodService Instituut Nederland) GfK Haarlems Dagblad ING Economisch Bureau IRI Nederland Jones Lang LaSalle LEI Misset Horeca Nederlandsche Bank, De Nederlands Politie Instituut PLMA (Private Label Manufacturers Association) Nielsen Rabo Securities Supermarktdatabase Reed Business voorjaar 2010 Taskforce Marktontwikkeling Biologische Landbouw De Telegraaf Twinkle Voedingscentrum XTC World Innovation


29

30

2. De uitkomsten

2.1 Samenvatting De foodretailmarkt is volop in beweging. Winkels worden uitgeruild, er wordt gesaneerd, maar er worden ook nieuwe vestigingen geopend. In veel plaatsen wordt geprobeerd een grote supermarkt aan de rand van de stad te bouwen. Zondagsopening en veiligheid zijn hot issues. De resultaten van onze deelnemers aan deze bedrijfsvergelijking zijn dan ook heel divers. Van uitzonderlijk gunstig tot diep droevig. Het gemiddelde van deze deelnemende groep laat een stabiele ontwikkeling zien ten opzichte van 2008:

• Stijgende bedrijfskosten: van 17,7% naar 17,9%. De personeelskosten welke hierbij zijn inbegrepen waren 0,2% hoger: 9,7% in 2008 en 9,9% in 2009. De gemiddelde bedrijfskosten bedroegen € 1.264.877, 6,2% hoger dan de € 1.190.806 in 2008. • Gemiddeld werd er € 133.282 verdiend. In 2008 bedroeg de gemiddelde nettowinst € 151.957. Een nettowinstdaling van 12,3%.

• Een omzetstijging van 5,1% waarvan 2,0% wordt veroorzaakt door de extra week 53 in 2009. De gemiddelde weekomzet steeg van € 138.706 naar € 143.051 per week (2009: 53 weken). Een dalende brutomarge: van 20,0% in 2008 naar 19,8% in 2009. Gemiddeld werd er een brutowinst gerealiseerd van € 1.398.159 t.o.v. € 1.342.763 in 2008. Consumentenomzet 2009

2008

index

€

€

2008=100

31.663

32.717

96,8

75.000 - 150.000

116.239

118.356

98,2

150.000 - 225.000

189.146

181.412

104,3

Meer dan 225.000

295.688

281.187

105,2

Gemiddelde

143.051

138.706

103,1

Consumentenomzet per week Minder dan 75.000

Hieruit blijkt: hoe groter de supermarkt, hoe groter de omzetstijging.


31

De brutomarge in de diverse omzetklasse (in euro en procenten) 2009 Consumentenomzet per week

2008

index

€

%

€

%

2008=100

324.222

20,6

328.462

20,6

98,7

75.000 - 150.000

1.115.034

19,4

1.136.920

19,8

98,1

150.000 - 225.000

1.830.320

19,6

1.763.217

20,1

103,8

Meer dan 225.000

2.890.489

19,8

2.729.722

20,0

105,9

Gemiddelde

1.398.159

19,8

1.342.763

20,0

104,1

Minder dan 75.000

Gemiddeld werd bij onze deelnemers aan de bedrijfs vergelijking een brutomarge van 19,8% gerealiseerd. Het meest opvallend is de gelijk blijvende marge bij de buurtsupers van 20,6% in 2008 en 2009. Dit terwijl bij alle overige omzetcategorieën de marge flink daalt. Totale bedrijfskosten naar omzetklasse


2008

index

€

€

2008=100

293.638

298.040

98,5

75.000 - 150.000

1.078.138

1.077.218

100,1

150.000 - 225.000

1.649.616

1.533.287

107,6

Meer dan 225.000

2.499.458

2.289.681

109,2

Gemiddelde

1.264.877

1.190.806

106,2

De bedrijfskosten stegen gemiddeld met 6,2%. De groep met gemiddelde weekomzetten boven de € 225.000 had te maken met de hoogste gemiddelde kostenstijging; 9,2%. Daar stond evenwel een hogere absolute margestijging van 5,9% tegenover, maar per saldo is er sprake van een lagere nettowinst van 11,1%.

32

2009

Personeelskosten naar omzetklasse (in euro’s en procenten) 2009 Consumentenomzet per week

€

2008

index

%

€

%

2008=100

Minder dan 75.000

133.603

8,5

126.260

7,9

105,8

75.000 - 150.000

572.807

10,0

563.608

9,8

101,6

150.000 - 225.000

956.308

10,2

859.431

9,8

111,3

Meer dan 225.000

1.412.540

9,7

1.328.100

9,7

106,4

697.133

9,9

649.063

9,7

107,4

Gemiddelde

De personeelskosten zijn in 2009, absoluut en relatief, toegenomen in alle groepen. Huisvestingskosten De kosten voor huisvesting stijgen gemiddeld met 6% tot € 275.286. Aangezien de netto-omzet gemiddeld met 5,2% stijgt, is het relatief belang van de huisvestingskosten in 2009 iets toegenomen. Verkoopkosten De laatste jaren is er een relatieve daling van de verkoopkosten zichtbaar. Op organisatieniveau worden steeds meer activiteiten centraal aangestuurd. De ondernemer vult dit aan met lokale activiteiten. De kosten van centrale activiteiten zitten veelal verdisconteerd in de formulefee. In 2009 bedroegen de verkoopkosten evenals in 2008 1,3% van de nettoomzet. Algemene kosten De algemene kosten variëren in 2008 en 2009 van 2,5% voor de omzetklasse met minder dan € 75.000 gemiddelde weekomzet tot 1,2% voor de omzetklasse met de hoogste omzetten. Logischerwijs worden de algemene kosten relatief lager bij toenemende gemiddelde weekomzetten. Gemiddeld stegen de algemene kosten met 8,9% en bedragen thans € 101.685.

Afschrijvingen De post afschrijvingen van bedrijfsmiddelen stijgt met 4,2%. Uitgedrukt in % van de netto-omzet bedraagt deze post zowel in 2009 als in 2008 1,0% van de netto-omzet. Het gemiddeld bedrag aan afschrijvingen bedraagt € 70.082 en varieert van ca. € 21.000 bij de laagste omzetklasse tot circa € 134.000 bij de hoogste omzetklasse. Rente De rentelast is in deze bedrijfsvergelijking opgenomen door een percentage van 5% te nemen over het gemiddeld geïnvesteerd eigen en vreemd lang vermogen. In 2009 lag dit gemiddeld geïnvesteerd vermogen en de daarbij behorende rente 4% onder het bedrag van het jaar 2008. Relatief bedraagt deze post, afgerond, in 2008 en 2009 0,5% respectievelijk 0,4%.


33

Omzet per openingsuur (in euro’s)


2009

2008

index

€

€

2008=100

529

531

99,6

75.000 - 150.000

1.641

1.676

97,9

150.000 - 225.000

2.610

2.520

103,6

Meer dan 225.000

3.872

3.700

104,6

Gemiddelde

2.051

1.985

103,3

De omzet per openingsuur wordt hoger naarmate de omzetklasse hoger is. De toename is progressief.

Netto bedrijfswinst naar omzetklasse (in euro en procenten) 2009

2008

Consumentenomzet per week

€

%

€

%

2008=100

Minder dan 75.000

30.584

1,9

30.423

1,9

100,5

75.000 - 150.000

36.896

0,6

59.703

1,0

61,8

150.000 - 225.000

180.704

1,8

229.929

2,6

78,6

Meer dan 225.000

391.031

2,7

440.041

3,2

88,9

Gemiddelde

133.282

1,9

151.957

2,3

87,7

Over het algemeen geldt: hoe groter de winkel, hoe hoger de winst. Dit is zowel in absolute zin als in relatieve zin voor de twee grootste omzetklassen van toepassing. In de hoofdstukken 2.2 tot en met 2.6 treft u de uitkomsten van deze bedrijfsvergelijking aan, zowel van de hele groep als van de afzonderlijke omzetklassen. Vooruitzichten De schaalvergroting zal onverminderd doorzetten. Tenzij de overheid ingrijpt zal ook het aantal openingsuren toenemen. Daardoor zal de omzet in volume nog kunnen toenemen, gedeeltelijk door het winnen van omzet van de horeca. Ook zullen grotere winkels omzet afpakken van veelal kleinere winkels die niet kunnen of willen open gaan op zondag.

34

index

Het aantal winkels zal afnemen. De sanering vindt vooral plaats in de winkels met de kleinere oppervlakten. Voor de grotere winkels blijft foodretail een heel lucratieve branche waarin gemiddeld door de ondernemer een goede boterham kan worden verdiend. Door de noodzakelijk grote investeringen alsmede door het veelal ontbreken van het netwerk/contacten zullen zelfstandigen minder in staat zijn nieuwe grootschalige projecten te verwerven dan de organisaties. Daardoor voorzien wij op termijn een daling van het marktaandeel van de zelfstandig gevestigde supermarktondernemer. De supermarktonderneming blijkt minder crisisgevoelig dan vele ondernemingen in andere sectoren. Mede door de Jumbo deal en de crisis is de markt in beweging. Daardoor is het aantal bedrijfsoverdrachten hoger dan in de laatste jaren gebruikelijk. De consolidatieslag in de branche blijkt nog niet ten einde te zijn. Ondanks deze ontwikkelingen zien wij voor zelfstandigen veel kansen in deze branche.


35

2.2 Uitkomsten van 101 levensmiddelenbedrijven

Exploitatieoverzicht van 101 levensmiddelenbedrijven €

Consumentenomzet

2009

%

€

Balans van 101 levensmiddelenbedrijven 2008

Index

7.581.687

107,1

7.212.719

107,2

105,1

505.223

7,1

487.450

7,2

103,6

Netto-omzet

7.076.464

100,0

6.725.269

100,0

105,2

Inkoopwaarde

5.782.479

81,7

5.487.617

81,6

105,4

1.293.985

18,3

1.237.652

18,4

104,6

104.174

1,5

105.111

1,6

99,1

Omzetbelasting

Overige opbrengsten Brutowinst

1.398.159

19,8

1.342.763

20,0

104,1

Bedrijfskosten

1.264.877

17,9

1.190.806

17,7

106,2

133.282

1,9

151.957

2,3

87,7

Nettobedrijfswinst

Personeelskosten Lonen en salarissen

566.235

8,0

525.193

7,8

107,8

Sociale lasten

104.912

1,5

97.157

1,5

108,0

Overige personeelskosten Totaal

25.986

0,4

26.713

0,4

97,3

697.133

9,9

649.063

9,7

107,4

Huisvestingskosten Huur pand

166.719

2,4

156.263

2,3

106,7

Afschrijvingen verbouwing huurpanden

36.609

0,5

32.557

0,5

112,4

Energiekosten

50.836

0,7

48.086

0,7

105,7

Verzekeringen

7.781

0,1

7.634

0,1

101,9

Overige huisvestingskosten Totaal

Balans per

31.12.2009

31.12.2008

Index

€

€

2008 =100

% 2008 =100

13.341

0,2

15.237

0,2

87,6

275.286

3,9

259.777

3,8

106,0

Activa

Materiële vaste activa Bouwvoorzieningen

215.901

214.655

100,6

Inventaris

190.850

198.462

96,2

Vervoermiddelen

15.658

20.434 422.409

76,6 433.551

97,4

Financiële vaste activa Waarborgsommen

133.490

Vorderingen op lange termijn

158.999

141.861

94,1

73.971 292.489

214,9 215.832

135,5

Vlottende activa Voorraden

198.977

192.982

103,1

Vorderingen op korte termijn

221.719

278.267

79,7

Liquide middelen

315.251

Totaal activa

187.077

168,5

735.947

658.326

111,8

1.450.845

1.307.709

110,9

Passiva

Kortlopende schulden Verkoopkosten

Handelscrediteuren

382.707

342.320

111,8

Te betalen posten

462.050

352.360

131,1

Reclame en winkelverzorging

66.211

0,9

65.684

1,0

100,8

Verpakkingsmateriaal

24.002

0,4

23.907

0,4

100,4

Totaal

90.213

1,3

89.591

1,3

100,7

Totaal passiva

844.757

694.680

121,6

7.376

0,1

6.657

0,1

110,8

Eigen / vreemd lang vermogen

606.088

613.029

98,9

Algemene kosten Kosten vervoermiddelen Telefoon en porti

4.936

0,1

4.124

0,1

119,7

Heffingen en vakbelangen

2.945

0,0

2.629

0,0

112,0

Interne administratie en automatisering

20.053

0,3

12.666

0,2

158,3

Accountants- en advieskosten

22.534

0,3

20.601

0,3

109,4

Onderhoud en huur inventaris

28.604

0,4

30.908

0,5

92,5

Diversen

15.236

0,2

15.819

0,2

96,3

101.685

1,4

93.404

1,4

108,9

104,2

Totaal

Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen

70.082

1,0

67.230

1,0

Gecalculeerde rente

30.478

0,4

31.741

0,5

96,0

100.560

1,4

98.971

1,5

101,6

17,9 1.190.806

17,7

106,2

Totaal

Totale bedrijfskosten

36

1.264.877

Kengetallen van 101 levensmiddelenbedrijven

Basisgegevens van 101 levensmiddelenbedrijven 2009

2008

Index

€

€

2008=100

2009

2008

Index 2008=100

Consumentenomzet

7.581.687

7.212.719

105,1

1. Arbeidsprestaties

Netto-omzet

7.076.464

6.725.269

105,2

Netto-omzet per werkzame FTE

Inkoopwaarde

5.782.479

5.487.617

105,4

Netto-omzet per € personeelskosten

Brutowinst

1.398.159

1.342.763

104,1

Netto-omzet per gewerkt uur

258.866

258.236

100,2

10,15

10,36

98,0

165

167

98,9

Personeelskosten

697.133

649.063

107,4

Bruto-omzet per gewerkt uur

177

179

98,8

Huur pand

166.719

156.263

106,7

Brutowinst per werkzame FTE

51.146

51.559

99,2

50.836

48.086

105,7

Brutowinst per € personeelskosten

2,01

2,07

97,0

Energiekosten Vlottende activa

735.947

658.326

111,8

Brutowinst per gewerkt uur

Kortlopende schulden

844.757

694.680

121,6

Personeelskosten in % van de brutowinst

Eindvoorraad

198.977

192.982

103,1

Personeelskosten per betaalde FTE

25

24

105,4

Gemiddelde kostprijs uurloon

2

2

100,0

Gemiddelde besteding per klant

Aantal FTE betaald Aantal FTE onbetaald Totaal FTE

33

33

97,8

49,86

48,34

103,2

27.515

26.996

101,9

16,25

16,11

100,9

17,83

15,76

113,2

99,8

27

26

105,0

42.890

40.296

106,4

2. Vloerprestaties

BVO

1.156

1.096

105,5

Netto-omzet per m2 VVO per jaar

7.936

7.954

VVO

892

846

105,4

Bruto-omzet per m2 VVO per jaar

8.502

8.531

99,7

Aantal klanten per week

8.023

8.803

91,1

Huur per m2 BVO per jaar

144

143

101,2

Openingsuren per week

70

70

99,8

Energie per m2 BVO per jaar

382.707

342.320

111,8

Inkoopwaarde incl. BTW

6.195.318

5.885.362

105,3

Gemiddelde consumentenweekomzet

143.051

138.706

103,1

Aantal gewerkte uren

Crediteuren eindsaldo

Gemiddelde voorraad per m2 VVO

44

44

100,2

220

228

96,3

0,87

0,95

91,9

3. Financieel Liquiditeit current ratio Liquiditeit quick ratio Krediettermijn crediteuren in dagen

Kostenontwikkeling van 101 levensmiddelenbedrijven € Stijging:

%

0,64

0,67

94,9

22,55

21,23

106,2

4. Overige kengetallen

Personeelskosten

48.070

Omloopsnelheid van de gemiddelde 7,4 voorraad

30

28

103,8

Huisvestingskosten

15.509

6,0 Opslagduur van de voorraad in dagen

12

13

96,4

0,7 Openingsuren per week

70

70

99,8

Verkoopkosten

622

Algemene kosten

8.281

8,9 Aantal gewerkte uren per openingsuur

12

11

104,7

Afschrijvingen en rente

1.589

1,6 Aantal m2 VVO per werkzame FTE

33

32

100,5

2.051

1.985

3,3

Per saldo kostenstijging

74.071

6,2 Consumentenomzet per openingsuur


37

2.3 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie minder dan € 75.000 per week

Balans van 26 levensmiddelenbedrijven

Exploitatieoverzicht van 26 levensmiddelenbedrijven

2009

2008

Index

€

%

€

1.678.154

106,8

1.701.303

106,8

98,6

106.891

6,8

108.953

6,8

98,1

Netto-omzet

1.571.263

100,0

1.592.350

100,0

98,7

Inkoopwaarde

1.278.920

81,4

1.301.531

81,7

98,3

Consumentenomzet Omzetbelasting

Overige opbrengsten

292.343

18,6

290.819

18,3

100,5

31.879

2,0

37.643

2,4

84,7

Brutowinst

324.222

20,6

328.462

20,6

Bedrijfskosten

293.638

18,7

298.040

18,7

98,5

30.584

1,9

30.422

1,9

100,5

Nettobedrijfswinst

Sociale lasten Overige personeelskosten Totaal

109.079

6,9

100.704

22.386

1,4

22.857

1,4

97,9

2.139

0,1

2.699

0,2

79,3

133.604

8,4

126.260

7,9

105,8

6,3

Huur pand

36.775 10.555

2,3

36.857

0,7

11.229

2,3 0,7

99,8

Index

€

2008 =100

Activa


52.957

57.887

91,5

Inventaris

46.199

54.120

85,4

Vervoermiddelen

6.795

7.051 105.951

96,4 119.058

89,0


17.918


25.940

16.735

107,1

13.209 43.858

196,4 29.944

146,5


81.060

81.067

100,0


28.150

31.416

89,6

Liquide middelen

45.702

32.686

139,8

154.912

145.168

106,7

304.721

294.170

103,6

94,0

Energiekosten

20.083

1,3

21.208

1,3

94,7

Verzekeringen

2.878

0,2

3.274

0,2

87,9

Overige huisvestingskosten

4.025

0,3

3.597

0,2

111,9

74.316

4,8

76.165

4,8

97,6

Totaal

31.12.2008

€

108,3

Huisvestingskosten


31.12.2009

98,7


Balans per

% 2008 =100

Totaal activa

Passiva

Kortlopende schulden Verkoopkosten Reclame en winkelverzorging

Handelscrediteuren 19.133

1,2

22.181

1,4

86,3

3.213

0,2

4.469

0,3

71,9

22.346

1,4

26.650

1,7

83,8

Kosten vervoermiddelen

1.733

0,1

2.009

0,1

86,2

Telefoon en porti

3.454

0,2

2.883

0,2

119,8


1.580

0,1

1.644

0,1

96,1


2.983

0,2

3.907

0,2

76,3

Verpakkingsmateriaal Totaal

Algemene kosten


12.332

0,8

11.138

0,7

110,7


12.932

0,8

12.102

0,8

106,9

3.565

0,2

5.740

0,4

62,1

38.579

2,4

39.424

2,5

97,9

20.886

1,3

24.141

1,5

86,5

3.908

0,3

5.399

0,3

72,4

24.794

1,6

29.540

1,9

83,9

293.639

18,7

298.040

18,7

98,5

Diversen Totaal

Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen Gecalculeerde rente Totaal


38

Te betalen posten

133.789

120.947

110,6

87.826

100.002

87,8

Totaal passiva

221.615

220.949

100,3


83.106

73.221

113,5


Basisgegevens van 26 levensmiddelenbedrijven 2009

2008

Index

€

€

2008=100

2009

2008

Index 2008 =100

1. Arbeidsprestaties Consumentenomzet

1.678.154

1.701.303

98,6 Netto-omzet per werkzame FTE

Netto-omzet

1.571.263

1.592.350

98,7 Netto-omzet per € personeelskosten

Inkoopwaarde

1.278.920

1.301.531

98,3 Netto-omzet per gewerkt uur

Brutowinst

324.222

328.462

98,7 Bruto-omzet per gewerkt uur

Personeelskosten

133.603

126.260

105,8 Brutowinst per werkzame FTE

36.775

36.857

2,43

Huur pand Energiekosten

99,8 Brutowinst per € personeelskosten 94,7 Brutowinst per gewerkt uur

109,6

11,22

11,08

101,3

96,5 Netto-omzet per m2 VVO per jaar

3.920

3.974

98,6

90,5 Bruto-omzet per m2 VVO per jaar

4.186

4.246

98,6

71

64

110,2

Aantal FTE onbetaald

2

2

Totaal FTE

8

8

10.110

10.475

BVO

521

576

VVO

401

401


2.821

2.954


60

62

100,0 Gemiddelde kostprijs uurloon 95,9 Gemiddelde besteding per klant 100,2 97,0 2. Vloerprestaties

100,0 Huur per m2 BVO per jaar 95,5 Energie per m2 BVO per jaar 97,2 Gemiddelde voorraad per m2 VVO

96,8

Kostenontwikkeling van 26 levensmiddelenbedrijven

Personeelskosten

7.343

Liquiditeit quick ratio

0,70

0,66

106,4

0,33

0,29

114,9

31,75

112,6

16

16

98,3

Opslagduur van de voorraad in dagen

23

23

101,8


60

62

97,2

4. Overige kengetallen

5,8

Aantal gewerkte uren per openingsuur

Huisvestingskosten

1.849

2,4

Verkoopkosten

4.304

16,2

845

2,1

4.746

16,1


104,6 100,0

35,75

% Omloopsnelheid van de gemiddelde voorraad

Daling:

Algemene kosten

37 202

98,2 3. Financieel

Krediettermijn crediteuren in dagen

Stijging:

39 202

110,6

Liquiditeit current ratio

€

93,3

110,3

6

32.717

101,8

2,60

12,05

6

31.663

102,2

20.202

Aantal FTE betaald


162 39.514

13,22

100,3 Personeelskosten per betaalde FTE

81.067

120.947

166 40.214

22.283

220.949

81.060

1.390.585

102,2

107,2

221.615

133.789

152

102,3


1.365.924

93,3

155

31

106,7 Personeelskosten in % van de brutowinst


101,7

38,44

145.168


12,61

32

21.208

154.912


191.561

11,76

41,21

20.083

Vlottende activa

Eindvoorraad

194.890

Aantal m2 VVO per werkzame FTE Consumentenomzet per openingsuur

3

3

97,4

50

48

103,2

529

531

99,6

11.744 Per saldo kostendaling

4.401

1,5


39

2.4 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 75.000 tot € 150.000 per week Exploitatieoverzicht van 34 levensmiddelenbedrijven

2009


2008

Index

Balans per

31.12.2008

Index

€

€

2008 =100

%

€

6.160.652

107,2

6.154.493

107,2

100,1

415.718

7,2

415.508

7,2

100,1

Netto-omzet

5.744.934

100,0

5.738.985

100,0

100,1

Inkoopwaarde

4.717.241

82,1

4.689.963

81,7

100,6

1.027.693

17,9

1.049.023

18,3

98,0

Bouwvoorzieningen

160.904

149.559

107,6

99,4

Inventaris

150.029

164.343

91,3

Vervoermiddelen

20.606

22.966

89,7


Overige opbrengsten

87.341

1,5

87.898

% 2008 =100

31.12.2009

€

1,5

Brutowinst

1.115.034

19,4

1.136.920

19,8

98,1

Bedrijfskosten

1.078.138

18,8

1.077.218

18,8

100,1

36.896

0,6

59.703

1,0

61,8

Nettobedrijfswinst

Activa

Materiële vaste activa

331.539

336.868

98,4

Financiële vaste activa Personeelskosten Lonen en salarissen Sociale lasten Overige personeelskosten Totaal

459.995

8,0

443.715

7,7

103,7

88.198

1,5

86.872

1,5

101,5

24.615

0,4

33.021

0,6

74,5

572.807

10,0

563.608

9,8

101,6


146.037

2,5

144.560

2,5

101,0


25.610

0,4

24.969

0,4

102,6

Energiekosten

50.860

0,9

49.167

0,9

103,4

Verzekeringen

7.200

0,1

6.483

0,1

111,1


8.781

0,2

18.694

0,3

47,0

238.489

4,2

243.873

4,2

97,8

Totaal

66.195

1,2

71.369

1,3

92,7


19.309

0,3

20.047

0,3

96,3

Totaal

85.504

1,5

91.417

1,6

93,5


6.841

0,1

6.419

0,1

106,6

Telefoon en porti

4.395

0,1

3.404

0,1

129,1


2.312

0,0

2.064

0,0

112,0

Algemene kosten


10.394

0,2

10.003

0,2

103,9


18.705

0,3

17.967

0,3

104,1


26.701

0,5

23.094

0,4

115,6

Diversen

21.974

0,4

20.995

0,4

104,7

Totaal

91.322

1,6

83.946

1,5

108,8

Afschrijvingen bedrijfsmiddelen

66.018

1,2

69.685

1,2

94,7

Gecalculeerde rente

23.998

0,4

24.689

0,4

97,2

Totaal

90.016

1,6

94.374

1,6

95,4

18,8 1.077.218

18,8

100,1

Afschrijving en rente


40

122.320


160.187

131.537

93,0

123.626 282.507

129,6 255.163

110,7


182.214

180.323

101,0


144.750

153.020

94,6

Liquide middelen

180.111

Totaal activa

174.793

103,0

507.075

508.136

99,8

1.121.121

1.100.167

101,9

Passiva


Verkoopkosten Reclame en winkelverzorging

Waarborgsommen

1.078.138

Handelscrediteuren

277.857

263.364

105,5

Te betalen posten

364.615

355.518

102,6

Totaal passiva

642.472

618.882

103,8


478.648

481.285

99,5


Basisgegevens van 34 levensmiddelenbedrijven

2009

2009

2008

Index

€

€

2008=100

Consumentenomzet

6.160.652

6.154.493

100,1 1. Arbeidsprestaties

Netto-omzet

5.744.934

5.738.985


Inkoopwaarde

4.717.241

4.689.963


Brutowinst

1.115.034

1.136.920


Personeelskosten

572.807

563.608


Huur pand

146.037

144.560


50.860

49.167

1,95

Vlottende activa

507.075

508.136


642.472

618.882


Eindvoorraad

182.214

180.323


22

21

2

2

Energiekosten

Aantal FTE betaald Aantal FTE onbetaald Totaal FTE

2008

Index 2008=100

103,4 Brutowinst per € personeelskosten 99,8 Brutowinst per gewerkt uur

240.166

248.508

96,6

10,03

10,18

98,5

156

162

96,3

168

174

96,3

46.614

49.231

94,7

2,02

96,5

30

32

94,3

51,37

49,57

103,6

26.131

26.719

97,8

103,9 Gemiddelde kostprijs uurloon

15,58

15,94

97,7

100,0 Gemiddelde besteding per klant

15,51

15,13

102,5

99,9

24

23

36.766

35.353

BVO

1.162

1.186


6.253

6.261

VVO

100,2 Bruto-omzet per m VVO per jaar

6.706

6.714

99,9

126

122

103,1


103,6 104,0 2. Vloerprestaties

919

917


7.495

7.822


71

71

277.857

263.364


5.058.593

5.029.520

100,6


116.239

118.356

98,2


2

95,8 Huur per m2 BVO per jaar 100,3 Energie per m2 BVO per jaar

44

41

105,6

197

197

100,3


0,79

0,82

96,1


0,51

0,53

95,5

20,05

19,11

104,9

Omloopsnelheid van de gemiddelde voorraad

26

26

100,1

Opslagduur van de voorraad in dagen

14

14

99,9


71

71

100,3

Aantal gewerkte uren per openingsuur

10

10

101,7

38

40

96,8

1.641

1.676

97,9

105,5 Gemiddelde voorraad per m2 VVO

3. Financieel

Krediettermijn crediteuren in dagen

Kostenontwikkeling van 34 levensmiddelenbedrijven €

% 4. Overige kengetallen

Stijging: Personeelskosten

9.199

1,6

Algemene kosten

7.377

8,8

16.576

Aantal m VVO per werkzame FTE 2

Daling: Huisvestingskosten

5.384

2,2

Verkoopkosten

5.913

6,5


4.358

4,6

Consumentenomzet per openingsuur

15.655


921

0,1


41

2.5 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie van € 150.000 tot € 225.000 per week Exploitatieoverzicht van 23 levensmiddelenbedrijven


2009

2008

Index

€

%

€

10.024.760

107,3

9.433.436

107,3

106,3

679.356

7,3

640.366

7,3

106,1

Netto-omzet

9.345.404

100,0

8.793.070

100,0

106,3

Inkoopwaarde

7.666.950

82,0

7.169.374

81,5

106,9

1.678.454

18,0

1.623.696

18,5

103,4


Overige opbrengsten Brutowinst Bedrijfskosten Nettobedrijfswinst

Balans per

% 2008 =100

151.866

1,6

139.521

1,6

108,8

1.830.320

19,6

1.763.217

20,1

103,8

1.649.616

17,7

1.533.287

17,4

107,6

180.704

1,9

229.930

2,6

78,6

31.12.2009

31.12.2008

Index

€

€

2008 =100

Activa


307.260

308.546

99,6

Inventaris

271.896

270.772

100,4

Vervoermiddelen

20.124

34.614 599.280

58,1 613.932

97,6



776.444

8,3

696.484

7,9

111,5

Sociale lasten

143.689

1,5

130.725

1,5

109,9

Overige personeelskosten Totaal

36.175

0,4

32.222

0,4

112,3

956.308

10,2

859.431

9,8

111,3


212.840

2,3

191.881

2,2

110,9


50.876

0,5

46.708

0,5

108,9

Energiekosten

59.632

0,6

55.052

0,6

108,3

Verzekeringen

9.388

0,1

9.046

0,1

103,8

12.993

0,1

12.042

0,1

107,9

345.729

3,7

314.729

3,6

109,8

Reclame en winkelverzorging

83.122

0,9

86.933

1,0

95,6


32.003

0,3

30.228

0,3

105,9

115.125

1,2

117.161

1,3

98,3

Overige huisvestingskosten Totaal

Verkoopkosten

Totaal

230.166


181.190

8.045

127,0

5.483 238.211

146,7 186.672

127,6


257.422

250.268

102,9


332.260

407.780

81,5

Liquide middelen

325.655

Totaal activa

236.010

138,0

915.337

894.057

102,4

1.752.828

1.694.661

103,4

Passiva

Kortlopende schulden Handelscrediteuren

491.107

423.953

115,8

Te betalen posten

921.464

509.054

181,0

Totaal passiva

1.412.571

933.007

151,4

340.257

761.655

44,7

Algemene kosten 12.232

0,1

11.656

0,1

104,9

Telefoon en porti


6.210

0,1

4.789

0,1

129,7


3.711

0,0

2.983

0,0

124,4

21.556

0,2

17.869

0,2

120,6 114,1

Interne administratie en automatisering Accountants- en advieskosten

28.774

0,3

25.228

0,3


36.213

0,4

36.963

0,4

98,0

Diversen

14.278

0,2

15.983

0,2

89,3

122.974

1,3

115.471

1,3

106,5

Totaal

Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen

81.932

0,9

79.259

0,9

103,4

Gecalculeerde rente

27.548

0,3

47.238

0,5

58,3

109.480

1,2

126.496

1,4

86,5

17,7 1.533.287

17,4

107,6

Totaal


42

1.649.616



Consumentenomzet


2009

2008

Index

€

€

2008 =100

2009

10.024.760

9.433.436


9.345.404

8.793.070


Inkoopwaarde

7.666.950

7.169.374

Brutowinst

1.830.320

1.763.217

Personeelskosten

956.308

859.431


Huur pand

212.840

191.881


59.632

55.052

1,91

Vlottende activa Kortlopende schulden Eindvoorraad Aantal FTE betaald Aantal FTE onbetaald Totaal FTE

Index 2008 =100

Netto-omzet

Energiekosten

2008

278.183

261.624


9,77

10,23

95,5


169

161

105,1

181

173

105,1

54.483

52.462

103,9

2,05

93,3

108,3 Brutowinst per € personeelskosten

915.337

894.057

102,4 Brutowinst per gewerkt uur

1.412.571

933.006


257.422

250.268


33

33

1

1

106,3

33

32

102,7

52,25

48,74

107,2

29.340

26.355

111,3

100,0 Gemiddelde kostprijs uurloon

17,31

15,73

110,1

100,0 Gemiddelde besteding per klant

17,28

15,56

111,1

99,4

34

34

55.261

54.654

BVO

1.254

1.221


9.060

9.112

VVO


9.719

9.776

99,4

170

157

108,0



1.032

965


10.946

11.662


72

72

491.107

423.953


8.224.292

7.691.493

106,9


189.146

181.412

104,3


2

93,9 Huur per m2 BVO per jaar 100,6 Energie per m2 BVO per jaar

48

45

105,5

246

259

94,9


0,65

0,96

67,6


0,47

0,69

67,5

21,80

20,12

108,3

30

29

105,4

12

13

94,9

72

72

100,7

14

15

98,6

31

29

106,9

2.610

2.520

103,6


3. Financieel

Kostenontwikkeling van 23 levensmiddelenbedrijven €

Krediettermijn crediteuren in dagen % 4. Overige kengetallen

Stijging: Personeelskosten

96.877

Huisvestingskosten

30.999

Algemene kosten

7.504 135.380

11,3 Omloopsnelheid van de gemiddelde voorraad 9,8 Opslagduur van de voorraad in dagen 6,5 Openingsuren per week Aantal gewerkte uren per openingsuur Aantal m VVO per werkzame FTE 2

Daling: Verkoopkosten Afschrijvingen en rente

2.036

1,7

17.016

13,5

Consumentenomzet per openingsuur

19.052


116.328

7,6


43

2.6 Uitkomsten van bedrijven in de omzetcategorie meer dan € 225.000 per week Exploitatieoverzicht van 18 levensmiddelenbedrijven


2009 € Consumentenomzet Omzetbelasting

15.671.483 1.073.077

2008 %

€

107,4 14.621.699 7,4

Index

107,3

107,2

994.644

7,3

107,9

Netto-omzet

14.598.405

100,0 13.627.055

100,0

107,1

Inkoopwaarde

11.891.797

81,5 11.094.122

81,4

107,2

2.706.608

18,5

2.532.934

18,6

106,9

183.881

1,3

196.788

1,4

93,4

Overige opbrengsten Brutowinst

2.890.489

19,8

2.729.722

20,0

105,9

Bedrijfskosten

2.499.458

17,1

2.289.681

16,8

109,2

391.031

2,7

440.041

3,2

88,9

Nettobedrijfswinst

Balans per

% 2008 =100

31.12.2009

31.12.2008

Index

€

€

2008 =100

Activa


380.376

408.413

93,1

Inventaris

353.960

379.011

93,4

15.794

18.120

87,2

Vervoermiddelen

750.130

805.544

93,1

Financiële vaste activa Personeelskosten

Waarborgsommen

336.995

376.518

89,5

Lonen en salarissen


443.103

140.554

315,3

Sociale lasten Overige personeelskosten Totaal

1.158.649

7,9

1.094.018

8,0

105,9

205.211

1,4

190.499

1,4

107,7

48.680

0,4

43.584

0,3

111,7

9,7 1.328.101

9,7

106,4

1.412.540


327.332

2,2

299.389

2,2

109,3


67.106

0,5

55.884

0,4

120,1

Energiekosten

83.973

0,6

76.037

0,6

110,4

Verzekeringen

14.198

0,1

15.362

0,1

92,4


35.326

0,2

30.647

0,2

115,3

527.935

3,6

477.319

3,5

110,6

109.126

0,7

92.238

0,7

118,3

51.518

0,4

52.276

0,4

98,6

160.644

1,1

144.514

1,1

111,2

Totaal

Verkoopkosten Reclame en winkelverzorging Verpakkingsmateriaal Totaal

Algemene kosten 10.543

0,1

9.782

0,1

107,8

Telefoon en porti


6.382

0,1

6.522

0,0

97,8


5.041

0,0

4.483

0,0

112,4

56.249

0,4

20.909

0,2

269,0 109,9

Interne administratie en automatisering Accountants- en advieskosten

36.317

0,2

33.058

0,2


45.115

0,3

64.605

0,5

69,8

Diversen

20.591

0,1

21.726

0,2

94,8

180.238

1,2

161.085

1,2

111,9

133.680

0,9

107.852

0,8

123,9

Totaal

Afschrijving en rente Afschrijvingen bedrijfsmiddelen Gecalculeerde rente Totaal


44

84.421

0,6

70.812

0,5

119,2

218.101

1,5

178.664

1,3

122,1

17,1 2.289.681

16,8

109,2

2.499.458

780.098

517.073

150,9


312.735

305.353


504.290

705.919

71,4

Liquide middelen

922.307

370.082

249,2

Totaal activa

102,4

1.739.332

1.381.354

125,9

3.269.560

2.703.971

120,9

Passiva

Kortlopende schulden Handelscrediteuren

779.008

706.915

110,2

Te betalen posten

600.080

510.692

117,5

Totaal passiva

1.379.088

1.217.607

113,3


1.890.472

1.486.364

127,2



2009

2008

Index

€

€

2008 =100

2009

Consumentenomzet

15.671.483

14.621.699


Netto-omzet

14.598.405

13.627.055


Inkoopwaarde


2008

Index 2008=100

293.730

286.208

102,6

10,33

10,26

100,7

172

171

101,0

11.891.797

11.094.122

Brutowinst

2.890.489

2.729.722


Personeelskosten

1.412.540

1.328.100


185

183

101,0

327.332

299.389


58.159

57.332

101,4

83.973

76.037

2,05

2,06

99,6

Vlottende activa

1.739.332

1.381.354

125,9 Brutowinst per gewerkt uur


1.379.088

1.217.606


312.734

305.353

50

48

0

0

Huur pand Energiekosten

Eindvoorraad Aantal FTE betaald Aantal FTE onbetaald Totaal FTE

110,4 Brutowinst per € personeelskosten

102,4 Personeelskosten per betaalde FTE 104,4 Gemiddelde kostprijs uurloon 0,0 Gemiddelde besteding per klant

34

34

99,8

48,87

48,65

100,4

28.421

27.894

101,9

16,69

16,64

100,3

19,80

19,44

101,8

50

48

84.659

79.799

BVO

1.922

1.625


10.523

10.650

98,8

VVO


11.296

11.427

98,9

170

184

92,5


1.387

1.280


14.933

14.461



2

103,3 Huur per m2 BVO per jaar 100,5 Energie per m BVO per jaar

76

76

779.008

706.915


12.765.921

11.903.886

107,2


295.688

281.187

105,2


93,4 93,4


1,26

1,13

111,2


1,03

0,88

117,1

22,27

21,68

102,8

38

36

105,9

9

10

94,4

76

76

100,5

3. Financieel

€ Stijging:

Krediettermijn crediteuren in dagen % 4. Overige kengetallen

Personeelskosten

84.440

Huisvestingskosten

50.616 19.153


39.437

Verkoopkosten

16.131


47 239


Kostenontwikkeling van 18 levensmiddelenbedrijven

Algemene kosten

44 223

2

209.777

6,4 Omloopsnelheid van de gemiddelde 10,6 voorraad 11,9 Opslagduur van de voorraad in dagen 22,1 Openingsuren per week 11,2 Aantal gewerkte uren per openingsuur Aantal m2 VVO per werkzame FTE 9,2 Consumentenomzet per openingsuur

21

20

103,6

28

27

103,9

3.872

3.700

104,6


45

2.7 Wat verwachten onze deelnemende bedrijven? Nettowinst Van de bedrijven met een omzet minder dan € 75.000 per week verwacht slechts 11,8% een winstdaling terwijl 41,2% een hogere winst verwacht. Van de groep tot € 225.000 verwacht 42,9% meer winst, van de groep tot € 150.000 weekomzet is dat zelfs 75%. Opvallend is dat bij de groep ondernemers met omzetten boven de € 225.000 per week, evenveel ondernemers een dalende of gelijkblijvende winst als een hogere winst verwachten.

Per saldo verwachten onze ondernemers een nettowinststijging van 16,8%. Dat zou betekenen dat het gemiddeld winstniveau zou gaan van € 162.723 naar € 190.060. Hiermee zou de winstgevendheid bijna terug zijn op het niveau van 2008.

Verwachting van de ontwikkeling van de nettowinst Consumentenomzet

Afname

Gelijk

Toename

%

%

%

11,8

47,1

41,2

75 – 150

8,3

16,7

75,0

150 – 225

21,4

35,7

42,9

> 225

30,0

20,0

50,0

Gemiddelde

17,0

32,1

50,9

x € 1.000 < 75

Loonkosten De ondernemers hebben wisselende verwachtingen over de ontwikkeling van de loonkosten. 37,7% verwacht gelijke relatieve loonkosten en 34% van de ondernemers verwacht een relatieve loonkostendaling. De minderheid van de ondernemers (28,3%) verwacht een relatieve loonkostenstijging.

De deelnemende ondernemers verwachten een gemiddelde absolute loonkostenstijging van 2,3%.

Verwachtingen van de ontwikkeling van de loonkosten naar omzetklasse Consumentenomzet x € 1.000 < 75

46

Afname

Gelijk

Toename

%

%

%

35,3

41,2

23,5

75 - 150

41,7

33,3

25,0

150 - 225

42,9

28,6

28,6

> 225

10,0

50,0

40,0

Gemiddelde

34,0

37,7

28,3

Consumentenomzet In de diverse omzetklasse zijn de meningen inzake de omzetverwachting verschillend. Wat opvalt is dat bij de grotere omzetgroepen procentueel vaker een omzetstijging wordt verwacht.

De verwachting van onze ondernemers die een omzetstijging en een omzetdaling verwachten vlakken elkaar nagenoeg uit waardoor de verwachte omzetstijging voor 2010 gemiddeld op nihil uitkomt.

Omzetverwachting Consumentenomzet

Afname

Gelijk

Toename

%

%

%

< 75

23,5

58,8

17,6

75 - 150

33,3

33,3

33,3

150 - 225

7,1

28,6

64,3

> 225

20,0

0,0

80,0

Gemiddelde

20,8

34,0

45,3

x € 1.000

Brutomarge De ondervraagde ondernemers zijn sterk verdeeld over hun margeverwachting. Wat opvalt is dat de helft van de ondernemers in de omzetcategorie van € 150.000 tot € 225.000 verwacht dat de marge gaat dalen.

Onze ondernemers verwachten een daling van de marge van per saldo 0,1% van de netto-omzet. De combinatie van de gelijkblijvende omzet én margedaling rechtvaardigt niet de verwachting dat de nettowinst stijgt.

Margeverwachting Consumentenomzet

Afname

Gelijk

Toename

%

%

%

< 75

23,5

47,1

29,4

75 - 150

41,7

16,7

41,7

150 - 225

50,0

28,6

21,4

> 225

30,0

30,0

40,0

Gemiddelde

35,8

32,1

32,1

x € 1.000


47

Productassortiment Het assortiment is een van de belangrijkste mogelijkheden tot het creëren van onderscheidend vermogen. Consumenten weten een uitgebreid assortiment te waarderen.

Biologisch, vers, kant en klaar, artikelen met een gezondheidsclaim en ook duurzame artikelen scoren hoog.

Gaat u uitbreiden in assortiment en op welke wijze?

Kant en klaar

< 75k

75 - 150k

150 - 225k

> 225

Gemiddeld

%

%

%

%

%

30,8

33,3

42,9

60,0

37,7

Allochtoon

0,0

8,3

21,4

0,0

7,5

Biologisch

69,2

50,0

64,3

60,0

56,6

Duurzaam

7,7

41,7

42,9

40,0

30,2

Vers

61,5

41,7

35,7

50,0

43,4

Diepvries

7,7

16,7

14,3

20,0

13,2

Non food

30,8

25,0

14,3

10,0

18,9

Slijterij

0,0

8,3

7,1

0,0

3,8

Drogisterij

0,0

16,7

14,3

0,0

7,5

Cosmetica

0,0

8,3

7,1

0,0

3,8

Opname stomerij

0,0

0,0

0,0

0,0

0,0

Artikelen met een gezondheidsclaim

7,7

25,0

50,0

50,0

30,2

23,1

41,7

14,3

0,0

18,9

7,7

0,0

7,1

0,0

3,8

Kruidenierswaren Overig

Investeringen De investeringsbereidheid bij de deelnemende supermarktondernemers ligt op 44% voor 2010. In 2011 maken sommige ondernemers een pas op de plaats en daalt het percentage naar 28,8%. Over meerdere jaren bezien is de investeringsbereidheid bij alle omzetcategorieën hoog.

De ondernemers verwachten in 2010 gemiddeld zo’n € 75.000 te investeren. Voor het volgend jaar is dat gemiddeld € 395.000 en voor de jaren 2011 tot en met 2013 verwacht men in deze periode gemiddeld € 426.000 te investeren.

Investeren in 2010 en volgende jaren Consumentenomzet

Ja

Ja

Ja

2010

2011

t/m 2014

%

%

%

< 75

41,2

11,8

52,9

75 - 150

50,0

33,3

50,0

150 - 225

46,2

46,2

69,2

x € 1.000

48

> 225

40,0

30,0

60,0

Gemiddelde

44,2

28,8

57,7

Verwachtingen ondernemerschap Van de deelnemende ondernemers heeft 92,3% de overtuiging dat ze over vijf jaar nog ondernemer zijn. Bij de groep met een gemiddelde weekomzet lager dan € 75.000 per week denkt 17,6% aan stoppen. Van de ondernemers met een gemiddelde weekomzet boven € 225.000 denkt niemand in de komende 5 jaar te

stoppen als supermarktondernemer. Van de ondernemers met een gemiddelde weekomzet lager dan € 75.000 denkt 17,6% dat de supermarkt over 5 jaar niet meer bestaat. Alle ondernemers met een gemiddelde weekomzet boven € 150.000 denken dat hun supermarkt over 5 jaar wel nog bestaat.

Verwacht u over 5 jaar nog supermarktondernemer te zijn? Consumentenomzet

Ja

Nee

x € 1.000

%

%

82,4

17,6

75 – 150

100,0

0,0

150 – 225

92,9

7,1

100,0

0,0

92,3

7,7

< 75

> 225 Gemiddelde

Verwacht u dat uw supermarkt over 5 jaar nog bestaat? Consumentenomzet

Ja

Nee

x € 1.000

%

%

82,4

17,6

75 – 150

90,9

9,1

150 – 225

100,0

0,0

> 225

100,0

0,0

92,2

7,8

< 75

Gemiddelde


49

14% van de ondernemers verwacht in de komende 5 jaar te reloceren. Verwacht u dat uw supermarkt over 5 jaar nog op dezelfde plek is gevestigd? Consumentenomzet

Ja

Nee

x € 1.000

%

%

< 75

88,2

11,8

75 – 150

90,0

10,0

150 – 225

76,9

23,1

> 225

88,9

11,1

Gemiddelde

85,7

14,3

Op basis van de bovenstaande verwachtingen zouden er 162 bedrijfssluitingen onder zelfstandigen plaatsvinden de komende vijf jaar en meer dan 300 relocaties.

50

3. Enkele kerncijfers sinds 1990

In de navolgende tabellen en grafieken is in één oogopslag de ontwikkeling weergegeven van: • aantal bedrijven • omzet • brutowinst • personeelskosten • nettowinst

Het aantal bedrijven neemt ieder jaar af. De nettowinst is na een goede opleving in de tweede helft van de negentiger jaren gedaald tot een relatief laag niveau gedurende de eerste 6 jaar van de 21ste eeuw. In 2006 is de nettowinst weer gestegen tot 2,5% en in 2008 wordt een mooi percentage nettowinst van 2,9% bereikt. In 2008 en 2009 daalt de nettowinst echter weer tot 2,3% c.q. 1,9%. De personeelskosten vertonen vanaf 1990 een stijgende lijn zowel absoluut als relatief, in 2009 het hoogste percentage ooit. De daling in de overige kosten is de laatste jaren onvoldoende om margedaling en personeelskosten stijging te compenseren.

Jaar*

Aantal zelfstandige supermarkten

Omzet-stijging per week t.o.v. vorig jaar in %

Brutomarge in %

Totale kosten in %

Personeelskosten in %

Overige kosten in %

Nettowinst in %

1990

6.173

5,8

17,7

14,1

6,2

7,9

3,6

1991

6.000

6,0

17,8

14,7

6,7

8,0

3,1

1992

5.793

5,7

18,4

15,3

7,5

7,8

3,1

1993

5.130

0,8

19,1

16,5

7,9

8,6

2,6

1994

5.069

2,5

18,6

16,3

7,7

8,5

2,3

1995

4.959

2,5

18,6

16,2

7,8

8,4

2,4

1996

4.194

2,3

19,2

16,8

7,7

9,1

2,4

1997

4.141

5,2

19,3

16,4

8,2

8,2

2,9

1998

3.905

7,3

19,3

16,7

8,5

8,2

2,6

1999

3.722

7,4

20,1

17,5

8,5

8,2

2,6

2000

3.332

8,1

20,2

19,3

9,3

10,0

0,9

2001

3.157

7,5

20,5

19,3

9,2

10,1

1,2

2002

2.823

7,4

21,7

19,9

9,3

10,6

1,6

2003

2.590

3,1

21,3

19,7

9,5

10,2

1,6

2004

2.522

-0,1

20,3

18,8

9,5

9,3

1,5

2005

2.594

2,7

20,2

18,6

9,3

9,3

1,6

2006

2.489

5,9

20,2

17,7

9,3

8,4

2,5

2007

2.427

7,8

20,7

17,8

9,6

8,2

2,9

2008

2.224

8,1

20,0

17,7

9,7

8,0

2,3

2009

2.106

3,1

19,8

17,9

9,9

8,0

1,9

* op basis van 52 weken


51

52

4. Toelichting en bronvermelding

Netto-omzet Dit is de consumentenomzet verminderd met omzetbelasting en zegelkorting. Opbrengsten uit nevenactiviteiten zoals bijvoorbeeld opbrengst postagentschap en dergelijke bleven buiten beschouwing. Brutowinst De brutowinst wordt berekend door de nettoomzet te verminderen met de inkoopwaarde van de goederen waartoe ook gerekend worden de kosten die inkoopverenigingen in rekening brengen zoals franchisefee, opslag en distributiekosten. Ook bonussen en exploitatiebijdragen worden tot de brutowinst gerekend. Lonen Onder deze post vallen lonen, salarissen, vakantiebijslag en vakantiegeld, gratificaties en overhevelingstoeslag. Ontvangen ziekengelden en dergelijke alsook subsidies op loonkosten zijn in mindering gebracht. Bij B.V.’s vallen ook de managementvergoedingen onder de post lonen. Overige personeelskosten Hier zijn geboekt, opleidingskosten, reiskosten, kosten bedrijfskleding, consumpties, geschenken, kantinekosten en dergelijke. Personeelskosten die betrekking hebben op nevenactiviteiten bleven buiten beschouwing. Huur pand Hier zijn slechts waarnemingen verwerkt waar sprake is van een echte huursituatie. Verzekeringen Hieronder zijn de kosten voor verzekering van inventaris en machines en de voorraden, alsmede de aansprakelijkheid gerangschikt. Overige huisvestigingskosten Deze post omvat de onroerendzaakbelasting en dergelijke alsook kleine reparaties, onderhoud van het bedrijfsgedeelte en het ledigen van de vuilcontainer. Reclame en winkelverzorging Zowel folders als advertentiekosten zijn hier verantwoord, evenals de kosten van winkelverzorging,

winkelweekacties en dergelijke. Kosten vervoermiddelen Deze post omvat brandstofgebruik, verzekeringen, onderhoud, reparatie, wegenbelasting en leasekosten, dit alles eventueel na aftrek van de aan privé toe te rekenen kosten. Onderhoud en huur inventaris Gehuurde inventaris, waartoe ook de computer gerekend wordt en de daarmee samenhangende onderhoudskosten, zijn op deze rekening geboekt. Afschrijving bedrijfsmiddelen Deze post omvat de afschrijving op machines, inventaris en vervoermiddelen. Gecalculeerde rente Over het eigen en lang vreemd vermogen is zowel in 2009 als in 2008 5% rente gecalculeerd. Toelichting op de balansposten Onroerende zaken en goodwill zijn buiten beschouwing gelaten. Bouwvoorzieningen Deze post betreft verbouwingen in gehuurde panden. Vorderingen op lange termijn Waarborgsommen die gestort werden in verband met huur en dergelijke, alsook deelname in en spaarrekeningen bij inkoopverenigingen zijn op deze rekening geboekt. Vorderingen op korte termijn Deze post omvat debiteurenvorderingen, te vorderen bonuskortingen, vooruitbetaalde posten en direct opeisbare vorderingen. Liquide middelen Betreft kasgeld, gelden onderweg en tegoeden bij banken. Te betalen posten Vooruit ontvangen baten, te betalen posten, rekeningcourant schulden aan bestuurders en overige binnen een jaar te betalen posten zijn hier verantwoord.


53

Eigen en lang vreemd vermogen Dit vermogen is berekend door de som van de activa te verminderen met de kortlopende schulden. Aantal werkzame personen Het aantal werkzame personen is berekend door het aantal niet-betaalde en het aantal betaalde krachten, beide herleid op krachten met een volledige werktijd, op te tellen. Gemiddelde kostprijs uurloon Dit is het totaal van de personeelskosten gedeeld door het aantal gewerkte uren (exclusief ondernemer). Aantal m2 verkoopvloeroppervlakte (V.V.O.) Als zodanig werd beschouwd de voor het publiek toegankelijke ruimte. Afrondingsverschillen In verband met afronding op gehele getallen op 1 of 2 decimalen kunnen kleine afrondingsverschillen voorkomen. Bronvermelding Bij de totstandkoming van deze editie van de Bedrijfsvergelijking Levensmiddelendetailhandel baseerden wij ons op interne gegevens van Deloitte alsmede op de volgende externe bronnen: • CBS Statline • Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) • Distrifood • Distrifood.nl • Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) • Marktonderzoeksbureau GfK • Vademecum 2008 ACNielsen

54

5. Deloitte en de levensmiddelendetailhandel

Deloitte heeft een leidende positie in de financieelzakelijke dienstverlening in de levensmiddelenbranche. Een belangrijk onderdeel daarvan vormt de detailhandel. Tal van commerciële organisaties en ondernemers in deze bedrijfstak maken gebruik van de uitgebreide kennis en ervaring van Deloitte. De kennis en ervaring van de branche worden gebundeld in de Branchegroep Retail. De branchegroep bestaat uit de disciplines accountancy, belastingadvies, consultancy en financieel advies. Door de branchegerichte werkwijze van onze organisatie zijn wij

in staat een hoogwaardig product te leveren aan onze cliënten. De diensten aan detaillisten worden geleverd vanuit een aantal kantoren met gespecialiseerde staf. Deloitte is geassocieerd lid van de Nederlandse Franchise Vereniging en founder van Franchise University Nederland. Deloitte is eveneens lid van het Vakcentrum. Voor meer informatie over de dienstverlening van de Branchegroep Retail kunt u contact opnemen met een van de volgende gespecialiseerde kantoren:

Vestiging

Contactpersoon

Deloitte Branchegroep Retail Postbus 1864 6201 BW Maastricht-Airport

Paul Op Heij RA voorzitter branchegroep 06 5585 3633

Secretariaat: Jolanda Gulpen Tel: 088 288 1663 Fax: 088 288 9902

Hub Verhoef AA 06 5585 3639 Peter Lutgens AA 06 2127 2928 Bas Smeets AA 06 1201 1579

Deloitte Branchegroep Retail Postbus 270 1800 AG Alkmaar

Petra Beliën RA 06 5585 3786

Deloitte Branchegroep Retail Postbus 7056 4330 GB Middelburg

drs. Wilco Dingemanse 06 1201 1536

Deloitte Branchegroep Retail Postbus 2031 3000 CA Rotterdam

Sander Hulst AA 06 1100 2267

Deloitte Consumer Business Postbus 58190 1040 HD Amsterdam

drs. Erik Nanninga RA Industry Leader Consumer Business 06 5585 3772 drs. Patrick Maes Marketing Manager 06 5261 5073


55

56

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms. Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 140 countries, Deloitte brings world-class capabilities and deep local expertise to help clients succeed wherever they operate. Deloitte’s approximately 169,000 professionals are committed to becoming the standard of excellence. This publication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, Deloitte Global Services Limited, Deloitte Global Services Holdings Limited, the Deloitte Touche Tohmatsu Verein, any of their member firms, or any of the foregoing’s affiliates (collectively the “Deloitte Network”) are, by means of this publication, rendering accounting, business, financial, investment, legal, tax, or other professional advice or services. This publication is not a substitute for such professional advice or services, nor should it be used as a basis for any decision or action that may affect your finances or your business. Before making any decision or taking any action that may affect your finances or your business, you should consult a qualified professional adviser. No entity in the Deloitte Network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this publication. © 2010 Deloitte The Netherlands Designed and produced by MCBD at Deloitte, Rotterdam.

Bedrijfsvergelijking 2010 Zelfstandige Levensmiddelendetailhandel. Deloitte Branchegroep Retail September 2010

Recommend Documents