België-Belgique P.B. 9000 Gent X
Peper
Editie oktober / november / december 2010
8/5682
ERKENNING P702077 V.U. Joost Cammaert / Sergeant de Bruynestraat 78-82 / 1070 Brussel
eit t i s r e v i d o i b r e i ss o D VOKA CV A w e i v r e t n i l Dubbe Dossier Kernafval
driemaandelijks magazine van
groenland
edito
Geleur met gezeur
Warme zomer Een nieuw werkjaar, een nieuw bestuur, een rugzak vol plannen, afdelingen die in gang geschoten zijn,... Het is de Peperploeg niet ontgaan. Zo gaf het alarmerende armoederapport Jong Groen Leuven de aanleiding om met een aantal deskundigen
Dezer dagen slaan nogal wat mensen met hun deur. Niet echt
Grijs, als een overjaarse netto-importeur.
beleefd, vinden wij dat, maar ja, wij zijn dan ook enkel een
de Koning naarstig naar een nieuw land samen met zijn explo-
chroniqueur. We bekijken de wereld, denken er het onze van
rateur. Over berg en dal gingen zij op zoek naar het land van
en schrijven dat dan neer als waren we een echte auteur. En
hun voorkeur. Maar waar ze ook gingen, telkens weer hadden
dat nu ook alweer met dat kernafval. Mogen we vertrouwen in de
geloof me, dat is een hard labeur. Maar niet zo hard natuurlijk
ze nood aan een translateur.
toekomst? Of hanteren we toch beter het voorzorgsprincipe?
als dat van de Koning die intussen alweer op zoek is naar
chauffeur.
een nieuwe konstateur.
of misschien eerder een hypno-
heur. Hadden ze die toch vergeten te schilderen in de juiste
In den beginne was het leven simpel: God schiep
camouflagekleur! Overal waar de Koning kwam, zag hij eruit
rale regering de eed zal hebben afgelegd. Het theater dat zich
de aarde en het koningshuis met wat hocus pocus, badend
als een circusdirecteur. Al vonden sommige onderdaantjes
de afgelopen 150 dagen afspeelde was duidelijk van een hogere
in een wierookgeur. De Koning liep rond in zijn landje en
dat hem dat goed afging, zo zonder driekleur.
benoemde een onderdaan tot Informateur. Die deed wat zijn
dan weer niet naar de zin van de Koninklijke kleurenadvizeur.
functie van hem verlangde, als een echte charmeur. Waarop
Het land schommelde meer van links naar rechts dan op
de Koning een ander onderdaantje koos en die benoemde
een doordeweekse werkdag een slaapwagenconducteur. Zo
tot Formateur. Joepie, hoera, tof, tof, tof en het verhaaltje
erg werd het, dat heelder dorpen zich overgaven aan straat-
eindigde in zoete honinggeur.
Ach, wat was het leven
terreur. Iedereen beschuldigde iedereen van dit slechte thea-
stuur werd door een overdonderende bende enthousiaste Jong
Maar helaas, lieve kijkbuiskindertjes,
ter en ging op zoek naar de verantwoordelijke regisseur. Maar
Groen!-leden het veld in gestuurd. Nog nooit waren er zoveel
die had zich al lang omgetoverd tot mijningenieur.
kandidaten die deel wilden uitmaken van de nieuwe ploeg. We
tizeur?
toen nog majeur.
toen overkwam ons plots een groot malheur.
Want toen
Intussen zocht
En aan een limousine-
Zo’n limousine, dat is overigens ook geen bon-
Dat was
Dat
op café te gaan. Gras Brussel beet zich vast in de 9.000 gelekte documenten over de oorlog in Afghanistan. De op voorhand al mislukte top voor biodiversiteit in Nagayo is de aanleiding voor Peper om de uitdagingen nog eens scherp te stellen. En hoe zat
Al moet ik opletten, toch ziet het er op dit moment niet naar uit dat er tegen dat deze Peper in uw bus belandt een nieuwe fede-
kwaliteit dan na de verkiezingen van 2007. De toeschouwer die nog niet afhaakte werd getrakteerd op een allegaartje van plotwendingen zonder weerga. En daar ligt nu net de dramatiek. Zelfs al komt er een regering die het vertrouwen krijgt van het parlement, dat van de kiezer zal ze niet gemakkelijk terugwinnen. Jong Groen! laat het niet aan haar hart komen. Het nieuwe Be-
hebben onze handen in elkaar geslagen om jullie ook dit jaar
is daar gekomen, van heinde en van ver, een schone jonge-
verhaal liep overigens wel af in grandeur.
ling, vermomd als jongleur. Die nam het hele land in handen
rode draad”, riep onverhoeds de eindredacteur. Maar het was
sluier wordt een paar pagina’s verder gelicht. Dat Jong Groen!
en begon daar zo mee te spelen dat men al snel riep: “Hij is
al te laat voor zoveel rigueur. Wat eens helder en duidelijk
enthousiast is, blijkt uit de opkomst, reacties en de foto’s van
een saboteur!” Maar anderen riepen net het omgekeerde en
was, werd nu in woord en daad een ware horreur. Niemand
zagen in hem niets anders dan maneschijn en rozengeur.
die er nog iets van begreep, zelfs niet de grootinquisiteur.
Of minstens toch een provocateur.
Laat staan de clarificateur.
De Koning voelde
het beven en donderen en repte zich naar een adviseur. “Kijk
“Een draad, een
naar mijn land, het heeft een grote scheur!” De adviseur wou
overijverige auteur. En bedacht iedereen dan maar: “Had ik
de boel weer lijmen en vroeg daarom hulp aan een demineur.
maar een fles sterke likeur!”
“Ontmijn de boel, want het land krijgt al een muiskleur.”
inhoud
een rijk aanbod van activiteiten aan te bieden. Het tipje van de
Dossier I.............................................................. p 4
de afgelopen Startdag. Veel nieuwe gezichten en ook de vaste
Biodiversiteit
waarden waren van de partij. Wat kan een kersvers voorzitter
Jong................................................................................ p 8
meer verlangen...
Bart Dhondt, nieuwe voorzitter
En zo ging niet alleen het land,
maar ook het verhaal ten onder aan de bizarre humor van de
Waardoor het land zich uit-
Startdag: vezienl vionlk met veel jaar nieuw werk
Met een goed gevulde Jong Groen! agenda is de kans groot dat
In beeld
ik jullie tegen het lijf loop op een van de Lampadaires, het Herfst-
Startdag
weekend met écolo j, de themadag rond voeding, de nieuwjaarsreceptie en ga zo maar door. Hou het in de gaten!
........................................................... p 10
Frappant
.......................................................p 11
Coalitievorming in Nederland
eindelijk verenigde rond de Koninklijke destillateur.
Interview..................................................... p 12
Bart Dhondt, voorzitter Jong Groen!
ACV en VOKA over jongeren en werk
Dossier II......................................................... p 16 Kernafval, weg ermee?
cultuur.............................................................. p 22 recept.................................................................... p 23
Wim Borremans 2
3
dossier I
dossier I
Leven en overleven Alle wegen leiden naar biodiversiteit
Soort zkt soort
soorten in bepaalde ecosystemen geïntroduceerd worden met alle bijkomende, meestal nefaste, gevolgen van dien.
Het verdwijnen van soorten door uitsterving is zo oud als het leven op aarde zelf. Sinds het ontstaan van de eerste levens-
Om je een idee te geven: je wist misschien al dat de fazant
vormen, zagen al honderden miljoenen soorten het levens-
eigenlijk een Aziatische soort is die in onze contreien uitgezet
licht en stierven er ook bijna evenveel weer uit. Dat laatste
is voor de jacht, maar wist je ook dat het wilde konijn oorspron-
gebeurde in een aantal gevallen op zeer grote schaal, met
kelijk enkel voorkwam in Spanje en Portugal? In West-Europa
als bekendste voorbeeld het uitsterven van de dinosauriërs.
zorgde deze onbedoelde gebiedsuitbreiding van dit geliefde
Voordat de mens ten tonele verscheen, hadden alle massa-
huisdier voor weinig animo in de natuur, maar in Australië
extincties een evolutionaire, geologische, klimatologische
brachten de bunny’s een ware kaakslag toe in het gehele
of andere (al dan niet toevallige) reden. Wanneer echter de
continent. En deze verwoesting is slechts het gevolg van één
jager-verzamelaars uit de prehistorie de Afrikaanse steppes
soort! Tegenwoordig gebeuren deze ‘soortenintroducties’ nog
verlieten op hun zoektocht naar nieuwe gebieden, kwamen ze
geregeld. In België hebben bijvoorbeeld de Canadese gans,
in aanraking met onbekende, grote en vaak gevaarlijke dieren.
de Amerikaanse brulkikker en het Aziatisch lieveheersbeestje
De mens maakte er al snel jacht op en ontpopte zich tot een
het goed naar hun zin, ten nadele van de inheemse fauna. Ver-
evolutionaire kiespijn. De overbejaging van diersoorten zou tot
schuivingen van biotopen van soorten zijn de dag van vandaag
op de dag van vandaag voortduren.
ook en niet in het minst te wijten aan klimatologische factoren, met name de opwarming van de aarde.
Ondanks de grote invloed hiervan is het zeker niet de enige oorzaak voor de verdwijning van vele soorten. Andere facto-
Aanpassen of opkrassen!
ren zoals habitatverlies en ontbossing - waarvan ook weer de mens aan de basis van ligt - worden steeds invloedrijker in de
Door de politieke ‘strubbelingen’ die in dit land de media overheersen, was het je
natuur. De gebiedsuitbreiding die onder meer gebeurt door de
Global Warming, het verhaal is ondertussen welbekend. De
verkaveling van bossen om landbouwgronden en woongebie-
mens stoot te veel broeikasgassen de atmosfeer in waardoor
den te creëren en die zo typerend is geworden voor de mens,
de temperatuur op onze planeet geleidelijk stijgt. Dit heeft een
zorgt voor een enorme schade aan de ecosystemen. Hierbij
invloed op bijna alle mogelijke habitats ter wereld en in de
speelt ook de indirecte factor een grote rol. Alle soorten heb-
eerste plaats op de aarde als ecosysteem in het algemeen.
ben ingewikkelde ecologische relaties met andere soorten en
Het probleem is niet alleen dat sommige plaatsen opwarmen
wanneer er één sterk afneemt of volledig verdwijnt, heeft dat
(of zelfs afkoelen), maar ook en vooral dat de klimaatzones
gevolgen voor alle andere soorten in het gebied, hoe klein die
opschuiven naar de poolstreken. De gevolgen voor sommige
ook mag zijn.
soorten zijn nu al niet meer te overzien: de wintertrek van talloze vogelsoorten wordt verstoord, amfibieën en reptielen kun-
misschien bijna ontgaan. 2010 werd door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het jaar van de biodiversiteit en dat werd, na bijna 3,5 miljard jaar van leven op deze planeet, wel eens tijd. Planten- en diersoorten verdwijnen namelijk aan een razend tempo. De bedreigingen komen letterlijk uit alle richtingen; klimaatverandering, ontbossing, invasieve soorten, stroperij, habitatverlies, enz. Een factor hebben ze echter allen gemeen: de mens.
4
nen zich niet snel genoeg aanpassen aan extremere weersom-
^
standigheden, dieren in de poolstreken moeten steeds verder naar het noorden (of het zuiden) door het terugtrekken van het
‘Wanneer een soort verdwijnt, heeft dat gevolgen voor alle andere in dat gebied
ijs, vissen moeten andere migratieroutes volgen omwille van warmere en daardoor meer verzuurde oceanen, en zo kunnen we nog wel even doorgaan.
^
Dieren zijn ook afhankelijk van wat de natuur hen kan geven. Wanneer prooidieren wegtrekken, moeten roofdieren kunnen
De wet van de sterkste
volgen en wanneer plantensoorten verdwijnen in een gebied, dienen de planteneters nieuwe gebieden op te zoeken als ze
Bij de verdwijning van een bepaalde soort, wordt zijn plaats
willen overleven. Het probleem dat zich hier stelt is dat soorten
in de meeste gevallen ingenomen door een andere. Dit is een
zich snel moeten kunnen aanpassen of, indien mogelijk, naar
natuurlijk proces dat al miljoenen jaren lang de natuurlijke - en
een ander gebied trekken. Voor vele diersoorten is dit echter
dus normale - gang van zaken is. De laatste 500 jaar echter,
zeer moeilijk, bijvoorbeeld voor de walrus en de ijsbeer. Een
zorgt de mens er direct dan wel indirect voor dat er nieuwe
ander probleem dat hiermee gepaard gaat is dat een soort
5
dossier I
dossier I
waarvoor het wel mogelijk is naar een ander gebied te trekken,
ling vatbaar. Bij het ter perse gaan van deze Peper was de top
vaak een invasieve soort wordt en dus schade berokkent aan
nog niet begonnen, maar wij hopen alvast dat regeringsleiders
de plaatselijke biodiversiteit.
van over de hele wereld meer moed en meer politieke wil tonen en, in de aanloop naar de volgende klimaattop in Cancun, Mexico, een goed klimaatakkoord beogen.
^
‘Soorten moeten zich snel kunnen aanpassen als ze willen overleven
Volgens minister van leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) moeten we alvast niet te veel hopen. In Nagoya zou er veel geld op tafel moeten komen om het verlies van biodiversiteit tegen te gaan, maar volgens de minister “kan dit lastig
^
worden”. “Veel landen hebben net geld beloofd voor klimaathulp en velen kampen met een tekort op de begroting”, zo stelt Schauvliege. Neen, dan heeft Bart Staes (Groen!) toch
Niet alleen dieren, maar ook vele plantensoorten en micro-or-
een meer realistische visie op het probleem vinden we bij
ganismen kunnen zich ontwikkelen tot een invasieve soort. Ze
Jong Groen!. “De afgelopen 40 jaar is de biodiversiteit met
kunnen daarbij even destructief zijn voor de inheemse soorten
een derde afgenomen. Bijna de helft van alle zoogdieren en
als dieren dat zijn. Redenen voor explosieve en/of overwoeke-
vogels wordt met uitsterven bedreigd. Het Europees Parle-
rende plantengroei zijn er genoeg: wanneer er geen preda-
ment wil dat tegen 2020 de achteruitgang van biodiversiteit
toren, ziekten of parasieten aanwezig zijn, die de uitheemse
tot stilstand wordt gebracht. Daarom moeten wij vanaf nu een
plant schade kunnen toebrengen, zal deze sneller kunnen
biodiversiteit-check uitvoeren op alle Europese subsidies
voortplanten. Wanneer echter een ziekte of parasiet aanwezig
en beleidsprogramma´s, zodat geld gaat vloeien naar maat-
is op de exoot die daartegen bestand is maar de inheemse
regelen die positief uitpakken voor het milieu”, zo stelt Staes
soort niet, kan dat snel tot een sterke uitdunning leiden van de
op zijn website. Voorts wijst hij ook op de samenhang van
inheemse planten. Wat ook tot de mogelijkheden behoort is
biodiversiteit en onze samenleving: “Een serieus beleid rond
het bezit van een specialisatie van de uitheemse plant waar-
biodiversiteit is geen luxe, ook niet in tijden van economische
door die gemakkelijker kan floreren en mogelijk de inheemse
crisis. Het vergt wel het eenvoudige inzicht dat het menselijk
planten kan overwoekeren.
voortbestaan, direct gelinkt is aan een zo grote mogelijke biodiversiteit. En dat ook onze welvaart er aan gekoppeld is. Studies wijzen erop dat de vermindering van de welvaart door
Waar een wil is, is een weg naar Cancun
achteruitgang van biodiversiteit momenteel ongeveer 50 miljard euro per jaar bedraagt en dat dit verder zal oplopen.”
Van 18 tot 29 oktober vond de tweejaarlijkse biodiversiteitstop, georganiseerd door de Verenigde Naties, plaats in Nagoya,
^
Japan. Natuurorganisaties van over de hele wereld dringen
‘De eisen die werden gesteld voor Kopenhagen zijn nog steeds dezelfde voor Cancun
er op aan dat de onderhandelaars zich fixeren op een aantal belangrijke punten namelijk: de onmiddellijke stopzetting van de wereldwijde ontbossing, een grootschalig beleid inzake het beschermen van ecosystemen, de overbevissing in de
^
oceanen een halt toeroepen en, last but not least, onze ecologische voetafdruk drastisch doen verminderen.
Terug naar de roots
Men zou er goed aan doen om bindende afspraken te maken over de financiering, teneinde ontwikkelingslanden niet de dupe zouden worden van een eventueel akkoord. Bij Jong
Door de problemen die in dit artikel zijn aangehaald, zijn al
Groen! kunnen we ons niet van de indruk ontdoen dat deze
vele soorten uitgestorven, ook in onze streken. Om een eco-
eisen sterke gelijkenissen vertonen met de eisen die gesteld
systeem terug te herstellen, probeert men de oorspronkelijke
werden vooraleer die andere top eind 2009 begon. Wat er in
bewoners weer te herintroduceren. Door dit herintroductie-
Kopenhagen gebeurde, is op geen enkel aspect voor herha-
proces kan het natuurgebied beter functioneren als
6
ecosysteem. Momenteel werkt men aan een grensoverschrij-
rijk en Duitsland voorkomen, is echter maar de vraag. In Vlaan-
dend netwerk om natuurreservaten te verbinden door groene
deren is het in ieder geval onmogelijk door de enorme versnip-
corridors, zodat soorten zich gemakkelijker kunnen versprei-
pering en verkaveling van ons gewest. In de Ardennen is het
den in gebieden waar ze veilig zijn voor de mens. De voorbije
in principe wel mogelijk, maar momenteel is het draagvlak hier
jaren zijn hierdoor tal van soorten geherintroduceerd: edelher-
te klein voor. Wanneer er in de toekomst meer vooruitgang is
ten, bevers, otters, raven, hamsters en wilde runderen zwerven
geboekt inzake de corridors, kan men misschien opnieuw het
weer rond in de Lage Landen en hun aantal stijgt gestaag. In
debat aangaan over de herintroductie van deze toppredatoren
Nederland leven sinds kort weer wisenten (Europese bizons)
als blijkt dat deze een positieve invloed op het ecosysteem
en zelfs de zeearend is teruggekeerd.
kunnen hebben.
Maar omdat bepaalde diersoorten zoals wilde zwijnen en her-
Het begin van het einde?
ten zich te snel voortplanten door het gebrek aan natuurlijke predatoren raken de reservaten ‘overvol’. Nu al moeten ieder
De meerwaarde van de soortenrijkdom op aarde is van on-
jaar honderden exemplaren afgeschoten worden. Dit opende
schatbare waarde, niet in het minst voor onszelf. De roofbouw
het debat rond de introductie van andere, minder aaibare
die men hierop pleegt kan en moet zo snel mogelijk stoppen.
soorten in Nederland, maar ook in België, om op een natuur-
Wanneer je deze Peper volledig hebt uitgelezen zijn er wereld-
lijke manier de aantallen op peil te houden. Nu al trekt de lynx
wijd weer vier soorten verdwenen. De urgentie is hoog, zéér
soms onze grens over en wordt af en toe gespot in de Arden-
hoog! Een politieke oplossing, ingrijpende maatregelen en
nen of de Voerstreek. Of de publieke opinie echter klaar is voor
een globale aanpak mogen niet langer op zich laten wachten.
herintroducties van de wolf of de bruine beer, twee soorten die
Het is in ons eigen belang en in het belang van toekomstige
bezig zijn aan een revival in gans Europa en die nu al in Frank-
generaties.
7
Mike Vandeperre
jong
jong
Voorzitter Bart Dhondt op de rooster gelegd
waar we ook onze standpunten rond jongerenwerkgelegen-
te stomen voor een politieke carrière. Wel om zoveel mogelijk
heid hebben kenbaar gemaakt. Zaken die ons tegen de borst
jongeren te betrekken bij groene politiek. Dat gaat dan ook
stuiten, moeten we op een originele manier uiting geven. Denk
veel breder. Hoe meer jongeren daardoor effectief de keuze
dan aan het boek ‘Mijn status is positief’ dat we aan aartsbis-
maken om een mandaat op te nemen, hoe beter natuurlijk.
schop Léonard overhandigden.
Rond welke thema’s zou je dit jaar binnen Jong Groen! zeker willen werken? Wat is er dit jaar gepland dat we best nu al met rood in onze agenda zetten?
Bart, er wordt wel eens gezegd dat jongeren niet meer op straat komen en dat de tijd van grote politieke bewogenheid van jongeren voorbij is. Toch ben jij voorzitter van een groep die de laatste jaren een sterke groei kent.
Hoe stomen jullie jongeren die bij Jong Groen! terecht komen klaar voor verkiezingen zoals die van 2012? We bereiden ons daar zeer intensief op voor! De verkiezingen van 2012 moeten voor een aardverschuiving zorgen en ook
Eén van de speerpunten dit jaar zal het congres ‘Stad 2030’
Jong Groen! zal daar z’n steentje toe bijdragen. Niet alleen
zijn op zaterdag 7 mei 2011. Het voorbereidingstraject op dit
moet Groen! sterker scoren, maar we willen dat deze verkie-
congres moet zoveel mogelijk leden warm maken, met onder
zingen voor een belangrijke verjonging van de lokale kernen
meer een debattenreeks en een werkgroep. Het resultaat daar-
zorgt. Gemeenteraadsverkiezingen zijn de ideale manier om
van leggen we aan de leden voor in een reeks provinciale fora.
jongeren kennis te laten maken met de politiek in hun dagelijkse leefwereld. We gaan dan ook zoveel mogelijk input
Hoe verklaar je dat succes?
Maar er gebeurt natuurlijk veel meer. We gaan ons ook verdie-
verzamelen van jonge mandatarissen om na te gaan waar
Het is waar dat de stijl veranderd is, maar daarom maken
pen in het thema ‘voeding’ met op 11 december een themadag
wij met Jong Groen! een meerwaarde kunnen bieden en ook
jongeren zich niet minder zorgen over de toekomst. Het
waar we onze leden vooral willen informeren aan de hand van
waaraan Groen! meer aandacht moet spenderen. Het is onze
succes van Jong Groen! bewijst dat. Steeds meer jongeren
een aantal debatten, workshops en een heuse infomarkt. Een
taak om Groen! te overtuigen van het belang in te zetten op de
zetten zich op tal van manieren in om van deze aardkloot een
laatste thema is werk. Ondanks het feit dat we hier in België al
jongeren.
betere wereld te maken. Ze doen dat op 101 manieren, maar
jaren in een politieke crisis verzeild zijn geraakt, hangt er nog
misschien wel wat minder op straat. Het succes van Jong
altijd een economische donderwolk boven ons hoofd. De be-
Je werkt tegenwoordig op de FOD
Groen! zit hem dan ook juist in het inhoudelijk verhaal dat
doeling is vooral om onze standpunten naar buiten te dragen
wij uitdragen: het ecologisme. Er is op dit moment nood aan
op tal van manieren. We zullen de mogelijkheden daarvan on-
Begroting, als begrotingscoördinator.
verandering en vele jongeren voelen dat Jong Groen! hen een
derzoeken in een werkgroep die actiegericht te werk zal gaan.
mogelijkheid biedt om met gelijkgezinden te werken aan die verandering.
Het ene sluit het andere niet uit. Je kan als politieke jonge-
Je ziet dat ik nog lang niet aan het einde ben. Vergeet ook niet
renorganisatie onafhankelijk werken en toch op geregelde
dat er opnieuw een Zomerkaravaan zal worden georganiseerd.
Jong Groen! moet het ‘geweten van de
tijdstippen overleggen. Dat overleg is vooral goed om te weten
We trekken met de fiets door het Waasland. Redenen genoeg
moederpartij’ zijn. Hoe denk jij dat te
wie waarmee bezig is. Het voorkomt misverstanden en kan op-
om opnieuw je kot uit te komen dus!
realiseren?
portuniteiten creëren. In de aanloop naar de gemeenteraads-
Ik ben het daar helemaal mee eens. We kunnen dat op ver-
verkiezingen van 2012 vind ik het bijvoorbeeld zeer belangrijk
Je voorganger Kristof Calvo heeft
schillende manieren doen. Jong Groen! staat er voor gekend
dat we goed samenwerken met Groen!. Wat inhoudelijke
om zich actief te mengen in de vele debatten die binnen
positionering betreft, vaart Jong Groen! z’n eigen koers.
het van voorzitter tot Federaal
Groen! gehouden worden, zij het op een congres, op de politieke raad of in het partijbestuur. Belangrijk is om de verschil-
Denk je dat Jong Groen! ook zelf zijn
lende jonge groenen die actief zijn binnen de verschillende
stempel zal kunnen drukken op de
geledingen van de partij te motiveren en ervoor te zorgen dat
binnenlandse politiek? Kunnen onze
zij materiaal hebben om overtuigend tussen te komen. Dit kan
standpunten een vaste waarde worden in
door de discussies zelf goed voor te bereiden en door tijd uit
de politieke berichtgeving?
Parlementslid geschopt. Is het werk als voorzitter of bestuurslid van Jong Groen! een prima voorbereiding op een latere politieke loopbaan? Of is te veel ambitie ook niet goed?
Heeft jouw job of jouw opleiding tot econoom je politieke visie beïnvloed? Door economie te gaan studeren ben ik te weten gekomen dat ik een ecologist ben, maar ook dat (ecologische) economen alleen de wereld niet zullen redden en dat je daarvoor de politiek nodig hebt. Wat mijn job me vooral bijleert, is hoe het systeem werkt en dat is van onschatbare waarde om na te denken hoe we kunnen evolueren naar een systeem dat wel ecologisch is.
Denk je dat we tegenwoordig goed bezig zijn in het vergroenen van onze economie? Zoals je de vraag stelt zijn we inderdaad bezig aan het ‘vergroenen’ zo een laagje hier en daar, maar van een echte
Ambitie kan je nooit genoeg hebben, als je ze maar op een
transitie is er geen sprake. Er wordt ook te weinig nagedacht
constructieve en positieve manier kanaliseert. Maar het werk
over de gevolgen van de conclusies die we vandaag trekken.
Dat hangt ervan af wat je ambities zijn. We zijn tot nog toe niet
van een bestuurslid verschilt toch wel met dat van een parle-
Het huidige systeem is niet in staat om de ‘eindigheidscrisis’
uitgenodigd om op de koffie te gaan bij de Koning, maar we
mentslid of een ander mandaat. Het is zeker wel een nuttige
aan te pakken. Het systeem kan niet om met schaarse goede-
slagen er wel in om onze standpunten kenbaar te maken bij
voorbereiding op een politieke loopbaan. Je leert de werking
ren. Ten minste, het systeem kan ze niet beschermen. Er is dus
een breder publiek. We gaan ervoor om een vaste waarde te
van een politieke partij kennen, je leert mensen van de partij
een veel ingrijpender verandering nodig dan gewoon wat onze
veelvuldig overleg tussen beiden? Of een
zijn op de thema’s die ons raken. Daarom ging onze eerste
kennen, wat er leeft enzovoort. Maar Jong Groen! is geen
economie vergroenen. Er is nog werk aan de winkel, maar juist
ruime mate van onafhankelijkheid?
persmededeling over de oriëntatieproef. Daarnaast zijn we
‘groene academie’. Het is niet onze ambitie om jongeren klaar
daarom zit ik nu op de goede plaats.
te trekken om te werken aan goed gefundeerde standpunten.
En hoe zie jij de wisselwerking tussen Jong Groen! en Groen!? Wat is het beste:
al de straat opgekomen tijdens een jongerenmars voor werk,
8
9
dries valgaeren
in beeld
Frappant
Nederlandse Regering
startdag
zeer selectief gebeuren, is
Nederland heeft een nieuwe regering en
dat de weg wordt vrijgemaakt
dat hebben we geweten. VVD-leider en nieuw
voor nieuwe kerncentrales.
minister-president Marc Rutte kon trots zijn op zichzelf toen hij het kabinet voor-
En dan mag Rutte uiteraard
stelde. Hij is gespaard gebleven van een re-
ook zijn buitenechtelijke min-
gering vol progressieven die de belastin-
naar Geert niet vergeten, dus
gen van zijn hardwerkende VVD-kiezers zou
wordt de stoere taal bovenge-
verhogen en hij heeft dan maar iets nieuws
haald in de hoofdstukken over
uitgevonden: een minderheidskabinet!
veiligheid en migratie. “Als u een inbreker slaat, wordt voortaan de inbreker in de boeien geslagen en niet u”, was
Besparen Maar goed, laten we de inhoud van het regeerakkoord even onder de loep nemen. Dat heeft drie kernwoorden: besparen, bezuinigen en versoberen. Zoals onder elke rechtse regering van goed bestuur gebeurt dit uiteraard in sectoren waar het ‘helemáál geen kwaad kan’: de ontwikkelingshulp gaat met 750 miljoen euro per jaar omlaag (dit terwijl Nederland met 0,8 % van het BBP net relatief goed bezig was). De cultuursubsidies worden met 200 miljoen euro per jaar verminderd en eenzelfde bedrag hangt de publieke omroepen boven het hoofd. Ziekenhuizen mogen vanaf nu privékapitaal aantrekken, en het ‘eigen risico’ (het bedrag dat patiënten zelf moeten bijpassen bij een ziekenhuisopname) gaat volgend jaar met 40 euro omhoog. Ook de pensioenleeftijd gaat omhoog naar 66 jaar.
Jongeren betalen Wat jongeren het kabinet Rutte-Wilders misdaan hebben, is een raadsel. Waar Nederlandse jongeren nu al vaak met een grote schuld achterblijven van geld dat ze voor hun studies geleend hebben, zullen ze voor hun Masterstudies nu altijd geld moeten lenen. Voor jongeren onder 27 jaar wordt het nu wel zeer moeilijk om een beroep te doen op de Nederlandse evenknie van onze wachtuitkering. Ook op openbaar vervoer wordt bespaard, terwijl er voor nieuwe wegen blijkbaar wel
maar één van de stoere verklaringen die er bij de bekendmaking van het akkoord te rapen vielen. We zwijgen dan nog over ‘kopvoddentaksen’ of ‘Wilders’ vergelijking van de Koran met Mein Kampf. Volgt nog deze uitsmijter : “Mensen wiens gedrag of kleding hun kansen op de arbeidsmarkt vermindert, kunnen hun uitkering verliezen”.
Een uitgehold beleid Vooral die laatste zin maakt natuurlijk duidelijk waar het dit kabinet Rutte-Wilders eigenlijk echt om te doen is: de deur openzetten om de rechtsstaat en de sociale zekerheid langzaam maar zeker uit te hollen en de weg vrij te maken voor willekeur tegen iedereen die een beetje anders is. Het regeerakkoord staat bol van maatregelen die prima kunnen gebruikt worden om jongeren, allochtonen en kansarmen te pesten. De staat dient volgens dit kabinet blijkbaar enkel nog om die groepen in het gareel te houden. Als dat eenmaal gelukt is, moet iedereen zichzelf maar zien te redden en worden ‘arm’ en ‘lui’ weer synoniemen. We houden ons hart dus vast voor iedereen die het niet makkelijk heeft in het Nederland van vandaag, gezien de cultuur van pesterijen en beledigingen die mensen in en rond dit kabinet erop nahouden. Ook Nederlanders kunnen zich dus de vraag stellen welke van de twee het land het meest schade berokkenen: mensen zonder papieren of mensen zonder manieren?
geld genoeg is. En het ultieme bewijs dat de besparingen wel
10
11
dries valgaeren
INTERVIEW
INTERVIEW
Sssst, hier wordt gewerkt
Sonja Teughels: Het regenboogcontract lijkt een
het niet met de bedrijfs- en economische realiteit die het niet
voorstel van nepstatuut waar VOKA geen heil in ziet. Moet
toelaat iedereen een contract voor het leven aan te bieden, omdat er bijvoorbeeld te weinig continuïteit is in productie.
de Vlaamse overheid dat financieren? Dat lijkt onrealistisch
Ook moeten we erkennen dat niet iedereen een vast contract
met de huidige budgettaire contraintes. Er is vandaag trou-
wil. Het laat mensen toe nu eens meer dan weer minder te
wens al een vergoeding voor jongeren: de wachtuitkering
werken of om werk met andere activiteiten zoals opleiding of
als voorloper op de werkloosheidsuitkering. VOKA is hier
vrije tijd te verzoenen.
geen voorstander van en vraagt dat ze weer wordt herleid naar haar oorspronkelijke betekenis: een tijdelijke uitkering
Het leven op de schoolbanken verschilt
voor zij die een beroepsgericht diploma op zak hebben. We
sterk van het werkleven en de overstap
vragen bovendien dat de wacht- en werkloosheidsuitkering
verloopt niet altijd van een leien dakje.
worden hervormd naar een tijdelijk en degressief instrument.
Jongeren kampen met specifieke struikel-
Dit moet worden ingebed in een activeringsbeleid: rechten
blokken op de arbeidsmarkt. Over proble-
en plichten scherpstellen, geen langlopende uitkeringen,
men en oplossingen hebben werkgevers en
jongeren helpen en ondersteunen bij het zoeken naar een
werknemers vaak een verschillend idee.
job en eventueel financiële ondersteuning voor de werkge-
Peper legt alvast een aantal stellingen
ver. Jongeren die te weinig kans maken op de arbeidsmarkt
voor aan Sonja Teughels, Sr Adviseur van
moeten extra worden begeleid en opgeleid, afgestemd op
het VOKA-kenniscentrum, en Tom Vrijens,
de behoeftes van de arbeidsmarkt. Het is een verhaal van
verantwoordelijke voor ACV-Jongeren.
rechten én plichten dat niet vrijblijvend is.
Tom Vrijens:
Een belangrijke uitdaging voor de beleidsmakers van vandaag
Regenbogen zijn een zeer mooi maar
vrij apart natuurverschijnsel, om ze te zien moet een combi-
is de stijgende jeugdwerkloosheid, daar zijn ACV en VOKA het
natie van zon en regen tegelijk aanwezig zijn, ze verdwijnen
alvast over eens. Bovendien worden jongerenwerkloosheid
ook vrij snel. Een aantal elementen van de filosofie achter
en ouderenwerkloosheid te vaak tegenover elkaar geplaatst,
onze lerende loopbanen vinden we wel terug in het regen-
vanuit de misvatting dat die bevolkingsgroepen inwisselbaar
boogcontract: diverse leerervaringen die geattesteerd wor-
zijn. De realiteit wijst echter uit dat jongeren de plaatsen van
den en dus de competenties én de kansen op de arbeids-
gepensioneerden niet innemen. Er moet dus een én-én-beleid
markt verhogen. Dat zijn de zonnestralen. De regendruppels
zijn, want na een jaar werkloosheid wordt de kans op een
zijn de duurtijd en het minimuminkomen. Dat laatste zou
langdurig verblijf in de werkloosheid wel érg groot. Scho-
minstens gradueel moeten kunnen stijgen naarmate de
lingsgraad of leeftijd spelen dan geen rol meer. Voor VOKA
SONJA TEUGHELS
verdienen jongeren in de werkloosheid een adequaat beleid dat niet ten koste mag gaan van ouderen. Voor ACV Jongeren
geattesteerde leer- en werkervaring groeit. Daarnaast moet
TOM VRIJENS
ook de keuze vrij blijven om zo’n contract aan te gaan én moet het door de jongere kosteloos kunnen worden verbroken.
is het net toch ietsje meer prioritair om jongeren snel aan de slag te krijgen, want jongeren zullen in de komende 30 jaar de
Levenslang leren schept vandaag vooral kansen voor wie
zware lasten moeten dragen voor de sociale zekerheid. Toch
al lang heeft kunnen studeren. Daarom is een leerkrediet
mogen jongeren niet alléén voor de lasten van de vergrijzing
nodig voor iedereen op 18 jaar. Wie doorstudeert na 18 kan
opdraaien.
er onmiddellijk gebruik van maken. Voor al wie vroeger gaat
die geattesteerd worden – zodat verworven compententies Jongeren zijn kwetsbaar op de arbeidsmarkt. Velen starten met
Voor wie niet aan een job op de reguliere arbeidsmarkt geraakt,
meetellen - en die hun arbeidsmarktkansen versterken, kun-
werken, is er een levenslange mogelijkheid om later bij te stu-
tijdelijke contracten of interimwerk. Anderen geraken helemaal
moet een regenboogcontract de kans op een minimuminkomen
nen voor ACV Jongeren als ook de doorgroeimogelijkheden
deren. Zo krijgen mensen met een kortere scholing eindelijk
niet aan een job. Maar liefst 60% van de eerste jobs zijn tijdelijk,
en op zinvolle activiteiten en opleiding bieden. Een regen-
naar meer vaste tewerkstelling gegarandeerd zijn.
ook maximale kansen om (andere) diploma’s te halen.
waardoor te veel starters in een onzekere cyclus van interimar-
boogcontract is een contract van twee jaar dat alle jongeren
Sonja Teughels:
VOKA ziet dat anders. Voor werkge-
tussen 18 en 30 jaar na hun schoolopleiding wordt aangebo-
Tom Vrijens:
vers is interimarbeid onder meer bedoeld om werknemers die
den. Het contract biedt de jongeren recht op een volwaardig
tijdelijk wegvallen in het bedrijf te vervangen. Dat een uitzend-
lerenden. Er moet een grondig debat gevoerd worden over
arbeidscontract en een inkomen dat overeenkomt met het
kracht na 3 maanden sowieso recht heeft op een vast contract
een statuut voor alle werkenden die leren met werken willen
gewaarborgd minimumloon. Er volgt een getuigschrift van de
is absurd. Het zou er toe kunnen leiden dat interimkrachten
combineren. Aspecten van zo’n statuut? Een studiefinancie-
verworven competentie of ervaring. Jongeren staan daarna
nooit lang bij één werkgever aan het werk blijven en elke 3
ring die doorwerkt in de inschrijvings- en cursuskosten, een
sterker in het leven en op de arbeidsmarkt. Bovendien sluit het
rende loopbanen met werkzekerheidsperspectief. Tijdelijke en
maanden worden vervangen door nieuwe interimkrachten. Dat
recht op afwezigheid gedurende enige tijd van de werkplek
regenboogcontract mooi aan bij de filosofie van activering.
interimcontracten waarbinnen de jongeren ervaringen opdoen
fnuikt hun kansen op de arbeidsmarkt en bovendien strookt
en terugkeerrechten, een aangepast kader zodat optimale
beid en werkloosheid vervallen. Een uitzendkracht die in een periode van drie maanden 50 dagen bij dezelfde onderneming werkt, heeft dan ook recht op een contract van onbepaalde duur.
Tom Vrijens: Wij zijn niet voor roetsjbanen, wel voor le-
12
ACV pleit voor een individueel kwa-
lificeringsrecht en een transparant sociaal statuut voor
13
INTERVIEW
INTERVIEW
combinatie mogelijk is tussen werk – studeren – vrije tijd –
Het huidige activeringsbeleid is onrechtvaardig. Het aantal
De huidige regeling van jobstudentenarbeid wordt in vraag
gezin. Zeker doen dus! Maar daarnaast moeten jongeren ook
WIE ZIJN VOKA EN ACV JONGEREN?
schorsingen steeg de laatste jaren enorm. De reden is voor-
gesteld. We moeten naar een model waarin jongeren 30 dagen
namelijk het niet opdagen voor een gesprek. Het zijn vooral
kunnen werken tijdens de zomer aan een verminderd tarief van
laaggeschoolde jongeren, die niet beschikken over de noodza-
sociale zekerheidsbijdragen. Tijdens het jaar kunnen zij onbe-
Voka is het Vlaams netwerk van ondernemingen. Het ver-
kelijke administratieve en maatschappelijke vaardigheden, die
perkt werken, maar dan aan het volle tarief (met behoud van
Sonja Teughels: Er valt inderdaad wel iets te zeggen
tegenwoordigt meer dan 16.000 bedrijven in Vlaanderen
worden geschorst. Deze jongeren verdwijnen weliswaar uit de
kindergeld). Alleen op die manier vermijd je oneerlijke concur-
voor het idee van leerkrediet, maar uit een evaluatie van profes-
en Brussel, goed voor 65% van de private werkgelegen-
werkloosheidsstatistieken, maar nadat ze zijn geschorst, loopt
rentie en een verdringing van werkzoekenden.
sor Luc Sels (KUL) bleek het succes vrij gering. De grootste uit-
heid in Vlaanderen. Voka ontstond in januari 2004 toen het
het vaak helemaal mis. Ze moeten aankloppen bij het OCMW
daging is ervoor te zorgen dat iedereen zijn loopbaan in eigen
Vlaams Economisch Verbond en de 8 regionale Kamers
voor een leefloon. Vaak verdwijnen ze zelfs definitief van de
Sonja Teughels: We delen de stelling niet als zou
studentenarbeid concurrentieel zijn aan reguliere arbeid en
handen neemt en zich dus ook ontwikkelt en bijschoolt. Er blijkt
van Koophandel in Vlaanderen besloten om in een alliantie
arbeidsmarkt. Schorsingen als activeringsvorm werkt niet.
daarom aan meer restricties moet worden onderworpen. Als
binnen Vlaanderen echter geen of weinig leercultuur te zijn en
intensief samen te werken. Het ACV, Algemeen Christelijk Vakverbond, heeft met ACV
Tom Vrijens: Slaan met een stok helpt nooit, geen hond
het concurrentie zou zijn, zouden er niet zoveel vacatures
dat proberen we met Pact 2020 van VIA (Vlaanderen in Actie:
krijg je daarmee getraind. In de discussies over activeringsbe-
blijven openstaan. Die vacatures tonen aan dat jongeren hele-
ikdoe.vlaandereninactie.be) te voorkomen. Daarin staat dat
Jongeren een werking die gericht is op jongeren, studen-
leid heeft ACV altijd gepleit voor een film en geen foto-benade-
maal niet de plaats van anderen innemen. Bovendien werken
iedereen recht heeft op een persoonlijk ontwikkelingsplan en de
ten en schoolverlaters in wachttijd, vanaf 15 jaar tot en met
ring, dus geen schorsingsbeslissingen ‘à la minute’ maar op
studenten eerder op die momenten waarop de reguliere arbeid
plicht heeft zichzelf bij te scholen. Dat er bovendien moet wor-
25 jaar. Het ACV is een confederatie van 20 verbonden (lo-
basis van een evaluatie van het ganse begeleidingsproces en
het wat laat afweten: tijdens de zomermaanden, weekendwerk,
den nagedacht over een beleid om werken en leren met elkaar
kale afdelingen zowel in Vlaanderen, Wallonië als Brussel)
op basis van gesprekken met de trajectbemiddelaars. Zeker
vroege of late uren…
te verzoenen zoals ACV stelt, kunnen we onderschrijven. Of dit
en 10 beroepscentrales (gegroepeerd per sector/statuut).
ook voor wat jongeren betreft, pleiten we om te kunnen leren
de kans krijgen om bij te leren op de werkplek en die kansen krijgen ze vandaag nog te weinig. Ook dat heet werken aan lerende loopbanen!
dan moet gebeuren met een apart ‘statuut’ is maar de vraag.
Tom Vrijens:
De noden van de diverse groepen op de arbeidsmarkt zijn ver-
Zolang voor ons de afspraken rond de
schillend van regio tot regio. Wallonië en Brussel kampen vooral
spelregels federaal blijven, kan de wijze waarop het spel wordt
met jeugdwerkloosheid terwijl in Vlaanderen de (her)tewerkstelling
gespeeld regionaal worden ingevuld. Nergens wordt pétanque
van 50-plussers een uitdaging vormt. Bovendien hebben de regio’s
op eenzelfde manier gespeeld, iedere regio kent daarin wat ei-
verschillende opvattingen in verband met activering. Een regionali-
gen gebruiken, de loden ballen op elkaars tenen laten vallen is
sering van het arbeidsmarktbeleid dringt zich bijgevolg op.
echter een verbodsbepaling die overal geldt. Bovendien mogen
Sonja Teughels:
die verschillen geen reden zijn om samenwerking uit de weg te
Helemaal juist. Net om die redenen
gaan, bijvoorbeeld om arbeidsmarktmobiliteit te bevorderen.
vragen we dat Vlaanderen zelf kan beschikken over eigen arbeidsmarktinstrumenten die ons toelaten op maat van Vlaanderen een activeringspolitiek te voeren, met responsabilisering en
Waarom zou een Vlaamse twintiger zo geen job kunnen hebben in Brussel of Wallonië?
dus ook met voldoende autonomie.
Tom Vrijens: Jaarlijkse gegevens van RSZ blijven
van fouten en beklemtonen we het belang van individuele
bevestigen dat de meeste studenten arbeid verrichten tijdens
coaching.
de zomermaanden. Op dat moment is er enige verdringing van
Sonja Teughels: Niet mee eens. Wij zijn zelfs eerder
werkzoekenden en zeker van die jongeren die altijd werken
geneigd te stellen dat het aantal schorsingen laag is. We stel-
met zeer korte interimcontracten. Los daarvan zijn we er niet
len immers vast dat vandaag nog te veel werkzoekenden een
tegen gekant dat jongeren zo snel mogelijk de kost(prijs) als
opleiding volgen ‘omdat het moet’, om te ontsnappen aan de
keerzijde van de solidariteit leren kennen. Zo zullen ze die
controles en de mogelijke schorsingen. Uit de talrijke discus-
solidariteit ook leren appreciëren en het bereidt hen op een
sies onder sociale partners met VDAB blijkt bovendien dat
realistische manier voor op de echte regels van de arbeids-
er steeds een tweede en een derde kans wordt gegeven aan
markt. Een degelijke werkervaring en een redelijke bijdrage
werklozen. Dat men na het opzettelijk weigeren van medewer-
voor sociale zekerheid gecombineerd met opbouw van sociale
king, opleiding, gepaste job… wordt gesanctioneerd, lijkt ons
zekerheidsrechten horen hier ook bij.
logisch en ook nodig om een deel van de werkzoekenden toch aan het werk te krijgen.
14
15
Sara Geets en Liesbeth Van Parys
dossier II
dossier II
Het gevaar
interessante reactor (de befaamde Gen-4 reactor) is niet ge-
Tot kernafval behoort al het materiaal dat radioactieve isotopen
loos en blijft men met plutonium werken. Zelfs als dit project
bevat of daarmee vervuild is. Het kan gaan om bijvoorbeeld
mislukt, is het best mogelijk dat men verder in de toekomst
filters, de pijpleidingen of het koelwater van kerncentrales. We
met superieure verwerkingstechnieken op de proppen komt.
beperken ons hier tot de verbruikte brandstof die geclassifi-
Als je de technologische evolutie van de laatste honderd jaar
ceerd wordt als ‘high level waste’: het is hoogactief, warm en
in aanschouwing neemt, is het niet ondenkbaar dat enkele
langlevend. Dat betekent dat het tienduizenden jaren een
knappe koppen ooit een manier vinden om de bestaande
ioniserende straling afgeeft die in staat is de DNA-structuur
berg kernafval te verminderen of weg te krijgen. Die redene-
van levende wezens te beschadigen of te veranderen. Dit moet
ring volgend lijkt het opportuun om kernafval bereikbaar te
dus volledig van de biosfeer worden afgeschermd. En hier
houden en het dus bovengronds op te slaan. Anderen vinden
begint het probleem. Hoe doen we dit?
dit te gevaarlijk en menen dat het zo snel mogelijk ‘defini-
garandeerd. Daarenboven is het project zelf ook niet koste-
tief’ moet worden opgeborgen, ook al kan het dan niet meer
De mogelijkheden
verwerkt worden. Een eerste stap bij definitieve opberging is
Aanvankelijk werd gedacht het de ruimte in te schieten.
brandstof in gesmolten glas wordt ingebed waar de straling
Sinds het Challenger-ruimteveer in 1986 kort na de lancering
niet doorheen kan. Dit betekent niet dat we het nu zomaar op
uiteenspatte, is dit geen ernstige optie meer. Als er een lading
straat kunnen zetten. De beste optie lijkt ondergrondse opber-
nucleair afval aan boord was geweest, waren de gevolgen
ging, waarbij men het verglaasde afval in roestvrije containers
voor mens en milieu niet te overzien. Terug naar de aarde dus.
verpakt en die in geologisch stabiele grondlagen ingraaft, ver
Lange tijd werd aan recyclage gedaan. De verbruikte brandstof
van alle menselijke activiteit. In België komen de kleilagen rond
wordt hierbij eerst opgewerkt, wat betekent dat het plutonium
Boom in aanmerking maar de eerste bergingen zijn niet voor
en het uranium van de andere stoffen worden gescheiden om
2040 gepland. Andere mogelijke sites zijn de granietlagen van
in een andere samenstelling opnieuw als brandstof te dienen.
Forsmark, Zweden of het eiland Olkiluoto in Finland, maar ook
Tot 1993 liet België zijn kernafval in La Hague opwerken om
daar gaat het om plannen en is er nog geen afval opgeborgen.
het verglazen van het afval, een proces waarbij de verbruikte
het plutonium en uranium daarna tot MOX (Mixed Oxides) te
Elk energieproces gaat gepaard met af-
Pessimisme
kneden, wat in onze kerncentrales deels ter vervanging van
val, bij kernenergie is dat niet anders. Zo
het ‘normale’ verrijkt uranium kan worden gebruikt. Probleem
groot de energiewinst is, zo groot is ook het afvalprobleem. Wat na kernsplitsing overblijft is immers niet alleen gevaarlijk, het is heel lang heel erg gevaarlijk. En nog zorgwekkender: we weten helemaal niet wat ermee aan te vangen.
kernafval, weg ermee? 16
activisten in Berlijn komen op straat tegen kernafval
hierbij is dat de opwerking danig vervuilend en het gebruikte
Anderen zien de toekomst minder rooskleurig. In het verleden
MOX nóg radioactiever is en dat het hele proces eigenlijk geen
werden meermaals technologische oplossingen voorgesteld
milieuvoordelen oplevert. Daarenboven is het weinig wenselijk
die naderhand fata morgana’s bleken te zijn. De kans bestaat
om gevaarlijk plutonium af te scheiden en er door heel Europa
dat MYRRHA ook weer zo’n luchtspiegeling is. Zo werd door
mee rond te rijden, er zijn misschien wel kapers op de kust.
België in de jaren zeventig en tachtig veel tijd en geld geïnves-
Heden kiezen de meeste landen ervoor om het afval niet meer
teerd in een snelle kweekreactor in Kalkar. Die zou meer splijt-
te recycleren maar integraal op te bergen. Wat hierbij als beste
bare plutoniumatomen produceren dan het zou verbruiken:
oplossing wordt gezien, is deels afhankelijk van je ingesteld-
een win-win-situatie. Naast het feit dat het in essentie dus om
heid.
een plutoniumfabriek gaat, bleek deze reactor ook een stuk duurder en gevoeliger voor ongelukken dan de conventionele
Optimisme
reactoren, waardoor investeringen hierin zijn stopgezet en het
De optimist is ervan overtuigd dat er in de toekomst een
Ook met betrekking tot het al verglaasde radioactief afval
oplossing zal worden gevonden voor het kernafvalprobleem.
stellen zich grote problemen. Wat nu de beste oplossing lijkt,
Misschien is die toekomst wel niet zo veraf. Zo wil men in Mol
is dat binnen 10 000 jaar misschien niet meer. Tot midden de
een nieuwe onderzoeksreactor bouwen waar men proeven kan
jaren zeventig vond men het een goed idee om kernafval in
doen naar transmutatie van kernafval. Hierbij hoopt men het
zee te dumpen. Nu, slechts enkele decennia later lijkt dit waan-
volume en de halveringstijd van het afval (na opwerking) flink
zin en kiest men voor ondergrondse berging. Het vinden van
te verkleinen, zodat de opberging ervan beter beheersbaar
een geschikte locatie blijkt evenwel moeilijker dan gedacht.
wordt. Daarnaast wil men onderzoek doen naar een ander
Zo werd in de Verenigde Staten veel verwacht van de Yucca
gebruik van de kernbrandstof, waarbij er minder hoogradioac-
Mountain, tot enkele studies erop wezen dat het er regelmatig
tieve transuranen worden aangemaakt en waarbij een groot
rommelt, wat Obama ertoe aanzette om alle plannen stop te
deel van wat nu afval is, bruikbaar wordt om energie mee op te
zetten. In Duitsland heeft men tussen 1967 en 1978 laag en
wekken: een win-win-situatie. Dit project, MYRRHA genaamd,
gemiddeld radioactief afval in een zoutkoepel in Asse ge-
is veelbelovend, maar de overgang naar een commercieel
stockeerd, wat toen de beste opbergplaats leek omwille van
domein werd omgevormd tot Wunderland Kalkar, een pretpark.
17
dossier II
afdeling in de kijker
de stabiliteit van de site. In 2008 bleek dat er water in de mijn
Nucleaire brandstof
in sijpelde dat in combinatie met het zout de vaten aantastte. Gevaar dreigt dat dit licht radioactief geworden pekelwater zich vermengt met het gewone grondwater dat als drinkwater
Uranium vormt de brandstof voor een kernreactor. Natuur-
wordt gebruikt. De Boomse kleilagen lijken nu de beste optie
lijk uranium bestaat vooral uit niet-splijtbaar uranium-238
om radioactief afval op te bergen, maar wat als wij ons vergis-
en voor minder dan 1% uit splijtbaar uranium-235. Om
sen, net zoals in Asse? Afval in kleilagen bergen moet de beste
bruikbaar te zijn, moet het uranium verrijkt worden, wat wil
optie voor niet honderd, niet duizend maar honderdduizend
zeggen dat het aandeel van uranium-235 tot 3 à 5 % wordt
jaar zijn. Doordachte keuzes hierin maken, dat kunnen wij niet. Wij, mensen, maken fouten. We schatten dingen verkeerd in,
gebracht.
Jong Groen!
Leuven staat scherp Jong
Groen!
Leuven
organiseerde
op
18 oktober een praatcafé over Armoede. Voorzitter Thomas Van Oppens stelde sa-
we zijn ons niet bewust van verborgen factoren en vaak blijkt
Een neveneffect van de splijting van uranium-235 is dat
men met het talrijk opgekomen publiek de
achteraf dat we het helemaal bij het verkeerde eind hadden.
een deel van het aanwezige uranium-238 tot plutonium
vragen aan vijf bevoorrechte sprekers.
Ook kunnen we onmogelijk alle toekomstige gebeurtenissen
wordt omgevormd, wat wel weer splijtbaar is en onder an-
“2010 is het Europees jaar van de bestrij-
dere als grondstof voor kernwapens dient. Wat na verbruik
ding van armoede en sociale uitsluiting en
overblijft zijn restanten van het uranium, plutonium, de
op 17 oktober was het Werelddag tegen Ar-
splijtingsproducten en nog een resem andere elementen
moede. Armoede krijgt dit jaar dus extra
waarvan sommige enkele dagen en andere honderddui-
aandacht. En het is nodig”, vindt Thomas.
zenden jaren radioactief zijn.
“We vergeten het soms, maar ook in Bel-
zoals aardbevingen of meteorietinslagen inschatten om in rekening te brengen. Eigenlijk kunnen we ons zelfs helemaal niets voorstellen bij een tijdspanne van honderdduizend jaar, we zijn fysiek niet in staat om op zo’n termijn na te denken.
En nu?
gië is armoede voor veel mensen nog dage-
de doelgroep: “We geven opleidingen aan armoedeorganisa-
lijks een harde realiteit, ook voor heel wat
En toch zitten we ermee. Wat nu? Hopelijk blijken de optimisten de realisten te zijn en kunnen we ons afval verwerken. Maar dan nog moet dit gevaarlijk goedje voor enkele tientallen
berlijn
jaren bovengronds worden opgeslagen, waar het voorwerp
De Duitse regering heeft onlangs besloten om de kern-
van misbruik kan zijn. Het probleem is dus zeker nog niet
uitstap met ruim tien jaar uit te stellen. Dit leidde in heel
van de baan. Er is echter nog een derde, veel voorkomende
Duitsland tot hevig protest met op 18 september als
houding, een houding waar we ook na het lezen van dit artikel
hoogtepunt een betoging in Berlijn. Jong Groen! steunde
noodzakelijkerwijs op zullen terugvallen.
vanzelfsprekend dit protest en ging samen met gewezen Jong Groen!-voorzitter en kersvers Kamerlid Kristof
Negeren
Calvo betogen. “In Duitsland is er opvallend veel protest
Vaak sluiten we gewoon de ogen. Al een geluk dat we dit
tegen de beslissing van Merkel. De Duitsers hebben het
kunnen, het zou ons niet ten goede komen mochten we dit
goed begrepen: kernenergie is geen schone energie, de
constant aan ons laten knagen. Het wordt pas een probleem
verlenging legt een zware hypotheek op de uitbouw van
als de beleidsmakers ook zo beginnen denken en vanuit die
een duurzaam energiebeleid”, aldus Kristof. Meer dan
houding ervoor kiezen om vrolijk door te gaan met de verdere
honderdduizend mensen waren aanwezig om te laten
productie van radioactief afval waar we geen blijf mee weten.
horen dat zij niet akkoord gingen met de beslissing van
Erger nog is dat men die keuze als de verstandige, milieuvrien-
bondskanselier Merkel en dat ze volop voor hernieuwbare,
delijke keuze voorstelt, wat enkel maar mogelijk is omdat wij in
groene energie willen gaan, vrij van kernafval.
België nog geen grote problemen hebben gehad met kernaf-
ties, want zij hebben niet altijd een goed zicht op wat armoede
jongeren. We wilden met Jong Groen! Leu-
eigenlijk is en hoe ze ermee moeten omgaan. Ervaringsdes-
ven deze problematiek beter leren kennen,
kundigen zijn goed geplaatst om dat inzicht te geven.”
aangezien je een probleem pas kan aanpakken als je geluisterd hebt naar mensen die
Dries Wiercx probeert met Buurtwerk ’t Lampeke in Leuven
er van dicht bij mee betrokken zijn.”
aan armoedebestrijding te doen in en rond de Ridderbuurt via
Louis Debruyne is als OCMW-raadslid voor Groen! dagelijks
een geïntegreerde aanpak rond de thema’s onderwijs, wonen,
bezig met het structureel aanpakken van kansarmoede: “In
gezondheid en cultuurparticipatie: “Kansarmoede kan je ver-
ons land moet 15% van de inwoners de maand door met
gelijken met een cirkel waar alle levensdomeinen een invloed
een inkomen dat onder de Europese armoededrempel ligt.
hebben op elkaar. Enkel als je alle terreinen tegelijk probeert
Met minder dan 899 euro wil dat zeggen. Dat zijn 1,5 miljoen
aan te pakken kan je de vicieuze cirkel die armoede vaak is
mensen die het moeilijk hebben om een menswaardig leven
doorbreken.”
te leiden. Hoe kan het ook anders als je weet dat een leefloon voor een alleenstaande slechts 740 euro per maand bedraagt
Jong Groen! Leuven voorziet in dit nieuwe werkjaar heel
in België. Geen wonder dus dat de kloof tussen rijk en arm
wat activiteiten. Originele acties worden afgewisseld met in-
blijft toenemen. Die minimumuitkeringen moeten opgetrokken
formatieve gespreksavonden voor een breed publiek rond
worden tot boven het risiconiveau.”
diverse thema’s. Om een hechte kern uit te bouwen worden ook regelmatig teambuildingsactiviteiten georganiseerd.
Johan Van Eetvelde, voorzitter van Poverello in België, wijst op
val. Echter: “C’est l’histoire d’un homme qui tombe d’un immeu-
Een uitstap naar Freiburg, de groenste stad van Duitsland,
het belang van een warme samenleving en sociale integratie
ble de 50 étages. Le mec, au fur et à mesure de sa chute, il se répète sans cesse pour se rassurer: «Jusqu’ici tout va bien…
van kansarmen in onze maatschappij: “Poverello probeert in
Jusqu’ici tout va bien…Jusqu’ici tout va bien. » Mais l’important,
de eerste plaats een warme thuis te zijn waar iedereen zichzelf
c’est pas la chute. C’est l’atterrissage.” (Hubert, la Haine)
kan en mag zijn. Armen hebben geen masker meer op. Dat
wordt in het eerste semester de kers op de taart en moet ideeën opleveren die ook in Leuven uitvoerbaar zijn. Woon je in Leuven en wil je meewerken, stuur dan gerust
is stuk door de vele tegenslagen. Zij zijn autenthiek en onze
een mailtje naar
[email protected] en word lid
vrijwilligers kunnen veel van hen leren.”
van de Facebook-groep Jong Groen! Leuven. Een overzicht van de activiteiten vind je op
Danny Horemans is voor Welzijnszorg een gediplomeerd
www.jonggroen.be/leuven.
ervaringsdeskundige en probeert met zijn ‘tandempartner’
18
Bram Van Renterghem
Cindy Put de brug te maken tussen het sociale welzijnswerk en
19
Raf Loyens
gevat
gevat
9 jaar oorlog in Afghanistan Op 7 oktober organiseerden de Brusselse Groene Alternatieve Studenten een eerste activiteit. GrAS Brussel en Animo VUB nodigden Wouter De Vriendt (Groen!) en David Geerts (Sp.a) uit voor een gesprek over defensie. De oorlog in Afghanistan was die dag exact 9 jaar aan de gang. Nu al gaat het om de duurste oorlog sinds de Tweede Wereldoorlog die reeds het leven kostte aan 10.000 burgers. Bovendien was 2010 een woelig jaar met een ongeziene intensiteit aan gevechten en de onthulling van duizenden militaire documenten. Op 7 oktober 2001 vielen de Verenigde Staten en het Verenigd
werd aangenomen en dat de Talibangroepen sterker staan
Koninkrijk Afghanistan binnen. Aanleiding waren de terroristi-
dan ooit. Ook voeren de Amerikanen geheime operaties uit
sche aanslagen van 9/11. Een strategie was er niet en al snel
om topfiguren van de Taliban uit te schakelen met heel wat
bleek dat de oorlog niet gewonnen kon worden. Dit leidde tot
burgerdoden als ‘collateral damage’. In België lekten beelden
een chaotische situatie. Halsoverkop terugtrekken zou beteke-
uit naar de pers die tonen dat Belgische militairen wel dege-
liggen op ontwikkeling. Het militaire moet ten dienste staan
terug te trekken. Een plotse terugtrekking zou het land en zijn
nen dat Afghanistan in een burgeroorlog zou verzeild geraken.
lijk in gevechtssituaties betrokken raken, in tegenstelling tot
van het civiele en niet omgekeerd.
bevolking in een burgeroorlog storten. Wel eisen de beide
De oorlog tegen de Taliban verderzetten, zou voor nog meer
wat Minister De Crem steeds beweerde. Wouter De Vriendt
oorlogsleed zorgen en biedt geen perspectief op een oplos-
reageerde in Terzake dat De Crem ten aanzien van het parle-
Ondanks de menselijke en budgettaire catastrofe, zijn er een
worden teruggeroepen. Hoewel Minister De Crem beweert dat
sing voor het conflict. Een doordachte exit-strategie met een
ment de waarheid moet vertellen over de Belgische missie in
aantal redenen om de oorlog in Afghanistan verder te zetten.
dit niet het geval is, is het niet onwaarschijnlijk dat de Belgi-
sterke civiele component drong zich op, maar bleef uit.
Afghanistan.
De VS is graag militair aanwezig in een strategische regio in
sche luchtbombardementen burgerslachtoffers maken.
Toch besliste België om volop mee in het oorlogsverhaal te
De oorlog is een menselijke en budgettaire ramp. De VS inves-
zo ook de aanvoer van grondstoffen verzekeren. Bovendien
Een militaire terugtrekking moet gepaard gaan met vredes-
stappen. Minister De Crem toonde zich een trouwe bondge-
teerde al meer dan 300 miljard dollar in de operatie. De oorlog
vaart een militair-industrieel complex wel bij de oorlog. Niet
gesprekken met de gematigde Taliban. Groen! schoof al in
noot van de VS door vier F-16-gevechtsvliegtuigen de strijd in
kost de wereld jaarlijks 100 miljard dollar, wat meer is dan
enkel Amerikaanse, maar ook in toenemende mate Europese
2007 onderhandelingen met de Taliban als oplossing voor het
te sturen. Inmiddels werd de missie van de Belgen verlengd
de wereldwijde uitgaven voor ontwikkelingssamenwerking.
bedrijven slagen erin zich te organiseren en te lobbyen bij
conflict naar voor. Minister De Crem wijst tot op vandaag het
tot eind 2011 en zijn er 6 straaljagers en 626 grondtroepen
België legt jaarlijks 121 miljoen euro op tafel voor Afghanistan.
overheden. Ook Belgische bedrijven doen goede zaken door
voorstel af. Nochtans zijn inmiddels het hoofd van de VN-mis-
actief op het terrein. En dit op een totaal van 33 buitenlandse
Ook het Belgische budget is erg onevenwichtig verdeeld.
de oorlog. FN Herstal exporteert minstens 1.600 super-
sie en de Britse opperbevelhebber in Afghanistan er voorstan-
gevechtsvliegtuigen in Afghanistan. In september meldde De
109 miljoen gaat naar militaire inzet, tegenover 12 miljoen
gesofisticeerde SCAR-geweren aan de Amerikaanse elite-
der van. Een Verzoeningsfonds werd opgericht om de gema-
Morgen dat de Belgische luchtmacht zou deelnemen aan het
naar ontwikkeling. Bovendien staat de ontwikkelingshulp ten
troepen in Afghanistan. Barco levert uitrusting voor de F-16-
tigde Taliban te overhalen de strijd te staken. In tegenstelling
grootste offensief ooit tegen de Taliban. België is hopeloos
dienste van het militaire luik om goodwill bij de bevolking
toestellen.
tot andere landen, blijft België weigeren om hier mee in te
verzeild geraakt in een uitzichtloze oorlog.
te creëren. En wat levert de louter militair gerichte strategie
politici dat de 6 Belgische gevechtsvliegtuigen onmiddellijk
de buurt van Iran, India, Pakistan en China. Het Westen kan
investeren. Naast praten met de Taliban, moet ook regionaal
op? Een intensifiëring van het conflict met jaar na jaar meer
De Vriendt en Geerts pleiten voor een geleidelijke terugtrek-
overleg worden gepleegd met Pakistan en India. Want zonder
2010 was het jaar van de onthullingen. Op 25 juli 2010 plaatste
burgerslachtoffers, een verarming van de bevolking en een
king van de troepen uit Afghanistan. België heeft zich geënga-
een akkoord met de regionale machten, lijkt vrede en stabiliteit
Wikileaks meer dan 92.000 militaire documenten op het inter-
nakende uitbreiding van de oorlog naar buurland Pakistan. De
geerd en kan nu niet beslissen om halsoverkop alle troepen
in de regio veraf.
net. Hieruit bleek dat Pakistan een dubbele agenda heeft en
Vriendt en Geerts pleiten voor een bredere strategie met een
de Taliban steunt, dat er veel meer burgerslachtoffers zijn dan
sterkere civiele en politieke component. De nadruk moet
20
21
Neal Michiels
cultuur muziek
recept
The XX xx
The XX, een Londense indieband met slechts drie leden, maakte met hun eerste plaat XX een prachtig debuut. Iedereen die vorig jaar de televisie-uitzendingen van Music For Life volgde, zal toen al kennis gemaakt hebben met het
Kook lekker ecologisch!
uitnodigende eerste nummer van de CD: Intro. Een nummer dat onmiddellijk de
Heerlijk vegetarisch
toon zet voor een plaat vol duistere, zachte en bloedmooie liedjes. Romy Madley Croft, Oliver Sim en Jamie Smith zijn drie twintigers die op een vrij minimalistische manier, maar met twee zoete stemgeluiden reeds een aantal hits op hun conto hebben staan: Islands, Crystalised en VCR. Vooral die eerste single is in België grijsgedraaid, met als bekendste stukje refrein het catchy ‘I am yours now’. De stemmen van Croft en Sim flirten de hele plaat lang met elkaar en zorgen ervoor dat de basic nummers verheven worden tot hemelse pareltjes. Mijn eigen favoriet is dan ook één van de nummers die dit het beste illustreert: Night Time. Het ritme en de baslijn ondersteunen hier op magistrale wijze de mooi gezongen teksten. Een zeer geslaagd bijna-einde van de CD, aangezien het nog eens voorafgegaan wordt door het hypnotiserende Infinity. Een laatste song die onder de aandacht moet gebracht worden is het verontschuldigende liefdeslied Shelter. Je moet al een olifantenhuid hebben om aan deze smeekbede te kunnen weerstaan. Kortom, XX is een plaat die je altijd kan opzetten: op een lazy sunday in de zetel hangend, bij het werken aan een belangrijke nota of tijdens het naar huis rijden van een late vergadering. Vervelen zal ze nooit.
Benodigdheden Voor 4 personen ✔✔ 200gr havervlokken ✔✔ 50gr hele amandelen ✔✔ 50gr rozijnen ✔✔ 25gr gedroogde abrikozen ✔✔ 25gr gedroogde vijgen ✔✔ 2 eetlepels suiker ✔✔ 4 eetlepels ahornsiroop
Bereiding
Ellen De Boeck © Mats Claus – Shutter Photography
Zelfgemaakte muesli
Netsky ( Drum and bass van eigen bodem ) Decennialang al staat België bekend voor zijn undergroundscenes maar zelden
➜➜ Meng de ingrediënten in een grote kom en giet het mengsel op een bakplaat ➜➜ Strijk het uit en zet het gedurende 25min. in een oven van 160°C tot dat alles geroosterd is ➜➜ Haal het mengsel uit de oven en meng het goed door elkaar ➜➜ Leg het mengsel terug 15 min. in de oven tot dat de muesli knapperig is en een goudgele kleur heeft ➜➜ Eet de muesli warm of koud
drijft er een parel van formaat boven. Ditmaal heeft Netsky de grondvesten van drum and bass doen daveren. De 21-jarige Edegemnaar Boris Daenen kreeg bij
Birger Coulier
het label Spearhead de kans om het nummer I Refuse te releasen. De eenvoudige pianolijn in combinatie met de drijvende drums waren de basis van liquid, een subgenre binnen dit milieu. Het werd snel opgemerkt door grote labels zoals Hospital Records. Met de leesgroep
Lampadaire
Memory Lane was zijn eerste release op dit label. Het nummer werd door elke dj met naam en faam gedraaid en
willen we ons verdiepen in interessante onderwerpen. Onder het
kreeg overal lovende kritiek. Hierdoor kreeg hij de kans een album te producen. Het werd een album zonder teveel
licht van een ouderwetse staande lamp en met een drankje in de
franjes, take it or leave it, maar wederom heeft Netsky bewezen dat hij ritme én gevoel heeft. Zo knalt Pirate Bay je
buurt, dompelen we ons dit werkjaar onder in de wereld van de
oren open na een zeemzoete intro en kan Let’s leave tomorrow een ideale openingsdans zijn op een huwelijk. In Storm Clouds bewijst Netsky dat hij meer dan vlot kan omgaan met de complexe patronen en Iron Heart bezit een
Welvaart zonder groei.
neurotische noot die je langzaam doet zweven, zelfs te vinden als videoclip met Netsky zelf in de hoofdrol. Tenslotte
Lampadaire komt voor het eerst samen op woensdag 17 november in
is Moving with you, een samenwerking met Jenna G, een veel gedraaid nummer op Studio Brussel. Uiteindelijk is zijn
café ‘Cobra’ in Brussel om het boek ‘Limits to growth’ te bespreken..
titelloos debuut het bewijs dat drum and bass verre van uitgestorven is en dat het toegankelijk is voor iedereen.
Meer informatie vind je op
22
Peter Vanhove
23
www.jonggroen.be/lampadaire.
Werkten mee aan dit nummer:
Wim Borremans, Birger Coulier, Ellen De Boeck, Bart Dhondt, Elke Dierckens, Sara Geets, Steven Leysen, Raf Loyens, Caitlin Martelé, Dries Valgaeren, Sabine Van Belle, Loes Van Cleemput, Mike Vandeperre, Katrien Vanhove, Peter
AGENDA
Woensdag 17 november Lampadaire
Doe mee
Je kan ook lid worden van Jong Groen!. Zo ontvang
Vrijdag 19 tot
je niet alleen gratis deze
zondag 21 november Herfstweekend met écolo j
Peper, maar blijf je via de
zaterdag 11 december Themadag ‘Tussen mes en vork’
hoogte van alle activiteiten.
donderdag 20 januari Nieuwjaarsreceptie
kost je helemaal niets en
Vanhove, Thomas Van Oppens, Liesbeth
ledennieuwsbrief ook op de Lid worden van Jong Groen! doe je heel eenvoudig op
www.jonggroen.be/ ikdoemee.
Van Parys, Bram Van Renterghem, Sien Verstraeten Eindredactie: Sabine Van Belle Hoofdredactie: Sien Verstraeten Fotoredactie: Sien Verstraeten Vormgeving: MadeByHanna.com Heb je interesse om onze redactie te vervoegen, mail dan vliegensvlug naar
[email protected]. Gedrukt op 100% post-consumer
de jongerenreld e i d e i t a we nis gerenorgetaere wereld. Eeent milieu. n o j e k e i h b lit is een epobouwen aan eaenn alle mensen en ! n e o r G g Jon eeft mee t problemen v iek oene polit kans g ndacht voor de r g j i b n re met aa lijk jongferis en gevarieeetrd e g o m l e e v oor een n! wil zo er aan h Jong Grkoeen. Dit doen we bdouwen mee veerrdspreiden het. betrek eitenaanbod. We achtegoed en v activit rogressieve ged r r info ove e e groen-p m n e n ctiviteitneggroen.be. a , n e t n u Standp roen! op www.jo Jong G
recyclagepapier met vegetale inkten.
Themadag ‘Tussen mes en vork’
zaterdag 11 december
tt lezing veeteelt en vegetarisme tt GGO-debat tt koken met EVA vzw
Meer info op www.jonggroen.be/tussenmesenvork
