België-Belgique P.B. 9000 Gent X
Peper
editie Januari / Februari / Maart 2009
8/5682
ERKENNING P702077 V.U. Joost Cammaert / Sergeant de Bruynestraat 78-82 / 1070 Brussel
crisis e l E i c n a n i f r e i Doss e, is a ic N s e d I t e m Interview ecialist onderwijssp K.U.Leuven”in de leefwereld Een kijk jarige asielzoekers van minder
driemaandelijks magazine van
groenland
Vintage Mietfried De Kerstman wist niet goed wat te brengen dit jaar:
Veel minder oud: Inge Vervotte. Je weet wel, die superbe-
Leterminator, Jurassic CVP of Mad Max goes Wetstraat 16. En
langrijke Vlaamse Minister die ab-so-luut mee moest naar de
eigenlijk weten we nog altijd niet goed wat we nu net gekregen
federale regering om daar de grote staatshervorming door te
hebben, maar er zat in elk geval een fiets en een dubieuze
voeren. Nooit meer teruggevonden, tot ze plots ontslag nam.
financiering bij. Gek genoeg geen Fortisaandelen.
Vervotte, niet de staatshervorming.
Gelukkig was het voorbije jaar niet alles kommer en kwel.
Waarop plots de treinen stilvielen. Stefaan Van Hecke tot
Obama werd president, Anderlecht winterkampioen en
Vervottes opvolger Steven Vanackere: “Minister Vervotte is
Mietfried een begrip. Zoiets noemen ze nu poëzie.
nog niet goed weg of de spoorwegen vriezen dicht.”
Mietfried heeft trouwens al een heuse fanpagina op Facebook.
Bleek de man eerder Vervotte al opgevolgd te hebben in de Vlaamse Regering als Minister voor Welzijn. Vanackere daar-
“Een uiterst gelukkig moment in mijn leven, een bevestiging
over: “Onder Vervotte steeg het aantal geboortes. Eenmaal ik
van een jarenlange samenwerking die uitgemond is in een
op haar post zat, was dat voorbij.”
huwelijk.” Vintage Mietfried. Dat vinden wij inderdaad evident.
Waarmee we direct weten aan wie de gemiddelde Vlaamse huisvader denkt tijdens zijn huiswerk.
De Koning blijkbaar ook. Die zag zijn vetbetaalde job meer
Bert Anciaux had twijfels bij zijn partij.
dan ooit bedreigd door het geklungel van de Bende van
Spirit. Vl.-Pro. SLP. SP.a. Of zoiets.
Leterme. Geïnspireerd door de nieuwste “Suske en Wiske”
Geen kat die het volgt. Behalve in Gaza natuurlijk. Daar waren
kroop hij in een teletijdmachine en flitste het land terug naar
ze maar wat blij met de steunbetuigingen van Anciaux. Maar
de jaren tachtig, met exploderende begrotingstekorten en
ze vroegen wel dat hij thuis zou blijven. Ze maken daar al
torenhoge staatsschulden erop en eraan.
genoeg ruzie onder mekaar.
Nog een geluk dat de CCC en de Bende van Nijvel niet van
Of Eric Van Rompuy wel welkom is, is voorlopig niet duide-
zich lieten horen.
lijk, maar hij krijgt wel de prijs voor de beste oneliner van het
Gewoon eens googelen, kindjes: CCC, Bende Van Nijvel,
eerste kwartaal van 2009: “Bert Anciaux is één van de zieligste
Mietfried, Suske en Wiske… Ik weet het, het is echt allemaal
politici die Vlaanderen ooit heeft gekend.”
superoud.
Behalve in Gaza, natuurlijk.
WIM BORREMANS 2
edito
Ja, onderwijs moet democratisch zijn Onze interviewpagina’s zijn opnieuw de moeite waard. Deze keer passeert Ides Nicaise de revue. Nicaise is de onderwijsspecialist van de K.U. Leuven en co-auteur van “De school van ongelijkheid”. Dat onderzoekers in de pen kruipen over de sociale ongelijkheid in het onderwijs is broodnodig. Ons onderwijs presteert dan wel ijzersterk in wiskunde, taal en wetenschappen; ook qua ongelijkheid zijn we de wereldkampioen. De kloof tussen de sterkste en de zwakste presteerders is nergens zo groot, en die kloof blijkt sociaal bepaald. “Dat levenskansen van jongeren bepaald worden door hun achtergrond is fundamenteel onrechtvaardig”, stelt Nicaise. “Helemaal akkoord, maar zo denkt iedereen er toch over?”, zou je dan denken. Helaas is dat niet zo. Sociale gelijkheid op de schoolbanken is niet voor iedereen een prioriteit. Noodzakelijke hervormingen vinden geen meerderheid. Vaak verschuilt men zich achter dé drogreden in dit debat: democratisering zou ten koste gaan van kwaliteit. Andere landen tonen echter aan dat dit niet zo hoeft te zijn.
Ons onderwijesn isin wereldkampiolijkheid. sociale onge
Neem nu Finland, daar combineert men een kwalitatief hoogstaand onderwijs met een erg democratisch karakter. Dat is niet toevallig. Bijna een vierde van de leerlingen krijgt er individuele begeleiding. Voor anderstalige leerlingen is er een uitgebreid systeem van moedertaalonderwijs. Het Finse onderwijs kent ook geen studierichtingen totdat de leerlingen 16 jaar zijn. Uit onderzoek blijkt dat landen met zo’n comprehensief onderwijs vaak beter scoren inzake gelijke kansen. Voor onderwijsminister Frank Vandenbroucke is gelijke kansen wel een prioriteit. Althans in zijn discours. Wie Vandenbrouckes ambitieuze nota’s leest, verwacht veel. De praktijk is echter minder rooskleurig. Voor ingrijpende hervormingen als moedertaalonderwijs en comprehensief onderwijs loopt de sp.a-professor niet warm. Ook zijn recent ingevoerd financieringsdecreet voor het hoger onderwijs is een gemiste kans. Net kansengroepen dreigen de dupe te worden van het nieuwe decreet.
inhoud dossier I. ............................................................. p 4 Ge(te)ld
FRAPPANT......................................................... p 10 Minderjarige asielzoekers
INTERVIEW..................................................... p 12
Onderwijs is dus niet toevallig één van de prioriteiten van Jong Groen!. Op dit moment werken de inhoudelijke werkgroepen nog volop aan sterke teksten over onze drie jaarthema’s. Naast onderwijs zijn dat “jeugd & cultuur” en “jongeren & geld”. Binnenkort gaan we met deze voorstellen de boer op, langs de provincies en de lokale afdelingen. Afsluiten doen we met een congres op 18 april in het Vlaams Parlement. We zijn benieuwd naar jouw visie en voorstellen, dus hou deze dag alvast vrij!
Professor Ides Nicaise voor gelijke kansen
Dossier II
....................................................... p 16
Duurzame jeugdlokalen in Vlaanderen
Cultuur.............................................................. p 19 Film
de groene bril................................... p 21
Kristof Calvo voorzitter Jong Groen!
En de groene bril gaat naar…
3
dossier I
Ge(te)ld
De financiële crisis doorgelicht Ben je toevallig een laatstejaarsstudent? En heb je al overwogen of je dit jaar de arbeidsmarkt
wil
verkennen?
Of
blijf
je
gezien de economische crisis liever nog wat in het studentenmilieu hangen? Niemand die je die laatste keuze zal verwijten: zelfs de Verenigde Naties voorzien een sterk stijgende werkloosheid in de “World Economic Situation and Prospects 2009”. En de laatste onheilsberichten
over
de
tienduizenden
verdwenen jobs begin dit jaar voorspellen weinig goeds.
4
Dossier I
Toch is het niet al negatief wat de klok slaat. Een neveneffect
De financiële wereld moet maatschappelijk verantwoord
van de financiële en economische crisis is dat de ideeën van
ondernemen tot norm verheffen. Een vrij marktsysteem waarin
de andersglobalisten opeens minder wereldvreemd klinken.
de winsten voorbehouden zijn voor een kleine elite, en de
De crisis legt duidelijk de pijnpunten van het huidige kapita-
verliezen door belastingbetalers gedragen worden, is onaan-
listische systeem bloot. Het neoliberale credo van winstmaxi-
vaardbaar. Daarom moet de overheid sterker ingrijpen. Het is
malisatie en deregulering heeft onze economie naar de rand
het enige systeem dat ooit een duurzame welvaart kan creë-
van de afgrond geduwd. Er dringt zich met andere woorden
ren. De oplossingen voor de financiële crisis moeten radicaal,
een grondige hervorming van de financiële en economische
duurzaam en veelzijdig zijn.
wereld op. En daarin zien andersglobalisten hun kans om het huidige denkmodel eveneens aan te pakken; het is een op-
Een van de oorzaken van het bankfalen is de vermenging van
portuniteit om een rechtvaardige en duurzame samenleving uit
2 soorten bankactiviteiten: de depositobank en de zaken-
te bouwen.
bank. Depositobanken verzamelen spaargelden en verlenen kredieten. Zakenbanken investeren met geleend geld in meer
^
Een overheid die als brandweerman hier en daar brandjes gaat blussen, werkt niet
complexe financiële producten. De grens tussen die twee activiteiten was vrij duidelijk tot begin jaren ’90, maar vervaagde steeds meer. Daardoor hebben depositobanken zich hoe langer hoe meer aan speculatieve activiteiten gewaagd, waarvan de bubble nu in het gezicht openbarst.
^
^
De oplossingen moeten radicaal, duurzaam en veelzijdig zijn
Het mag ondertussen duidelijk zijn dat een overheid die als brandweerman hier en daar brandjes gaat blussen, niet werkt. Het hele systeem moet worden herdacht. Bovendien is de cri-
^
sis vandaag niet zuiver financieel, het is tevens een voedselcrisis, een energiecrisis en een klimaatcrisis. Al die crisissen zijn onderling verbonden. Het heeft dus geen zin om maatregelen
Het is onontbeerlijk om de waterdichte grenzen tussen deze
te nemen tegen de ene, zonder ook stappen te ondernemen
twee types spelers opnieuw in te stellen. Daarom moet men de
voor de andere.
depositobanken verbieden fondsen te lenen aan zakenbanken
Maar waar starten?
of gestructureerde effecten van deze zakenbanken te kopen. De depositobanken dienen zich opnieuw toe te spitsen op hun
Laten wij ons hier alvast concentreren op de financiële crisis.
kerntaak: het inzamelen van spaargelden en het toekennen
Met lucratieve, maar gevaarlijke beleggingsconstructies sleur-
van kredieten aan particulieren, bedrijven en overheid. Op
den de banken niet alleen zichzelf en onze spaarcenten, maar
die manier moeten ook enkel de depositobanken beschermd
ook de economie mee in een vrije val. Hoog tijd dus om de
worden door staatsgaranties in geval van faillissement.
banken te laten terugkeren naar hun oorspronkelijke dienende rol: het spaargeld van burgers veilig bewaren en omzetten in
Die strikte scheiding tussen bankactiviteiten alleen garandeert
maatschappelijk waardevolle investeringen. Dat die aanpak
uiteraard niet dat de depositobanken als vanzelf stabiel zijn en
loont, wordt ook aangetoond door het feit dat banken die van
wil al helemaal niet zeggen dat cowboypraktijken toegelaten
ethisch bankieren hun handelsmerk maken, niet getroffen zijn
zijn in zakenbanken. Er moet een duidelijk en streng wettelijk
door de crisis.
en regulerend kader komen voor de financiële wereld. De
5
dossier I
absurd hoge winstmarges op kapitaal in de financiële wereld
De meest complexe, ontransparante en risicovolle producten
zullen dan onvermijdelijk lager uitvallen, maar in ruil daarvoor
of technieken moeten verboden worden, zodat de deposito-
krijgen we minder risico en meer stabiliteit.
banken hun risico’s kunnen inperken. De financiële stabiliteit en de veiligheid van de spaarders verdienen voorrang te krij-
Naar radicale, duurzame en veelzijdige oplossingen
gen op een winst op korte termijn. Bovendien moeten banken hun eigen vermogen vergroten: een bufferkapitaal om risico’s in te dekken.
De noteringsagentschappen hebben een doorslaggevende rol
Financiële instellingen die belangrijke posities innemen, moe-
gespeeld in de verspreiding van de financiële en bancaire cri-
ten kunnen aantonen dat ze over voldoende liquide reserves
sis. Door te gunstige ratings te geven aan effecten die werden
beschikken om de schulden te dekken. Op die manier worden
uitgegeven door hun klanten, hebben ze een deel van de ri-
speculaties vermeden. Ook op de beurs kan je speculatieve
sico’s verborgen gehouden voor de kopers van deze effecten.
transacties ontmoedigen door de bestaande belasting op
De oprichting van een publiek noteringsagentschap voor
beurstransacties ernstig te verhogen, zonder de beleggers of
financiële producten, dat onafhankelijk is van de financiële
spaarders te schaden die op lange termijn beleggen. Koers-
sector, is dan ook noodzakelijk.
schommelingen op de beurs kunnen gelimiteerd worden: wanneer een aandeel meer dan 10% stijgt of zakt op een dag, wordt het aandeel geschorst.
^
Banken moeten terugkeren naar hun dienende rol
Over beleggingen gesproken: die moeten duurzaam zijn en daarom is het noodzakelijk om de investeringen en beleggingen door pensioenfondsen te reguleren. Het kortzichtig
^
beleggingsbeleid daarvan vandaag kan dan tegengegaan worden en geheroriënteerd worden naar duurzame sectoren.
De boekhoudkundige International Financial Reporting
^
Standards (IFRS) moeten hervormd worden zodat banken de
Speculeren op een koersval van een bedrijf is onethisch
mogelijkheid hebben om voor hun resultaten evaluatiemethodes te hanteren die minder gevoelig zijn voor de evolutie van de financiële markten. Boekhoudkundige resultaten zullen dan wel minder spectaculair zijn, maar zeker stabieler. In die
^
normen moet tevens worden opgenomen dat banken geen schulden meer kunnen verdoezelen door ze buiten de balans te houden.
6
Dossier I De zuiver abstracte financiële constructies moeten aangepakt worden. Short selling, bijvoorbeeld, moet simpelweg verboden worden. Het is een praktijk waarbij gespeculeerd wordt dat de koers van een bedrijf zal zakken: de aandelen van het bedrijf worden dan verkocht om ze later, na de koersval, terug te kopen tegen een lagere prijs. Speculanten op de beurs schrikken er niet voor terug om geruchten de wereld in te sturen om zo de koersen van bedrijven in hun voordeel te beïnvloeden. Om toe te kijken op de naleving van alle financiële wetgeving en regulering komt er best een Europese regulator. Zo kunnen banken die internationaal actief zijn beter gecontroleerd worden. Bovendien kunnen nationale financiële markten in deze geglobaliseerde wereld toch niet los van elkaar gezien worden.
^
De gouden parachute beloont de bedrijfsleider voor wanbeleid ^
Ook de bestuurders en het management van de financiële instellingen moet een duit in het zakje doen. De gouden parachute moet geschrapt worden. Bedrijfsleiders die vandaag moeten vertrekken vanwege wanbeleid worden daar nog eens voor beloond met een buitensporige vergoeding. Het onrechtvaardigheidsgevoel dat daarover heerst is zeer terecht. De lonen van de bedrijfsleiders liggen op zich al meer dan hoog genoeg. En ook die moeten onderworpen worden aan regulering: een bonus-malus systeem voor de bezoldiging van de topmanagers, ter vervanging van het huidige bonus-systeem. De vraag is nu of de politici de moed zullen hebben om die verregaande maatregelen door te voeren. Vooral gezien het feit dat een aantal onder hen een bestuursmandaat opneemt in banken. Zij zijn dus mee verantwoordelijk voor de crisis in de bankensector: door enkel hoge winsten na te jagen met een korte termijnvisie, konden ook zij via de kassa passeren. Ze stelden duizenden spaarders en beleggers teleur, die alleen maar door een kordate aanpak van de financiële wereld hun vertrouwen erin zullen kunnen terugvinden.
Sara Geets 7
gevat
Laat jongeren mee beslissen Inspraak is geen participatie
Interessant voor beide partijen
De begrippen inspraak en participatie zijn twee begrippen
Wanneer kinderen en jongeren betrokken worden bij de
die vaak door elkaar gebruikt worden. Beide termen hebben
planning, de uitvoering en de evaluatie van het beleid, staat
echter een verschillende betekenis.
dat beleid sterker. Op die manier krijgen jongeren minder het gevoel dat de besluitvorming boven hun hoofden plaatsvindt.
Inspraak van kinderen en jongeren bij het gemeentelijk beleid
Participatie creëert daarmee een verhoogd vertrouwen in het
gebeurt op initiatief van het gemeentebestuur. Het bestuur
politieke en bestuurlijke bestel. Dat is tevens een voordeel voor
heeft een beleidsagenda met een welbepaalde timing. Naarge-
de beleidsmakers zelf.
lang de verschillende beleidsthema’s stippelt zij trajecten uit. Binnen zulke trajecten is er één moment gereserveerd waarop
Beleidsparticipatie heeft ook een invloed op de ontplooiing
jongeren betrokken worden. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
van kinderen en jongeren. De deelnemers leren hun mening
het bepalen van de inrichting van een nieuw jeugdlokaal, het
onder woorden te brengen binnen een groep, deze te verdedi-
goedkeuren van het vrijetijdsaanbod van het jeugdcentrum of
gen, erover in discussie te treden met anderen, niet overeen te
het aanleggen van een speelpleintje.
komen maar er dan toch in te slagen gezamenlijk een besluit te vormen. Daarbovenop vergaren de kinderen en jongeren kennis over de werking van een lokaal bestuur.
Veel werk, maar het loont Het opzetten van een doordacht en verregaand participatieproces met kinderen en jongeren is echter geen sinecure. Het uitdenken, organiseren en uitvoeren van zo’n traject vraagt tijd, inzet van ambtenaren en goede wil van beleidsmakers. Geen twee processen zijn hetzelfde waardoor het telkens weer maatwerk is en het hele proces bijna van nul opnieuw moet uitgedacht worden. Maar op lange termijn overwinnen de Participatie gaat een stapje verder dan inspraak. Zo zijn er
voordelen van zulke trajecten de hinderpalen. Het ultieme doel
gemeentelijke jeugdcentra waar jongeren naast politici zetelen
is echter om te komen tot een beleid dat gedragen wordt door
in de bestuursorganen. Hierdoor krijgen de jongeren voortdu-
stemgerechtigde én niet-stemgerechtigde burgers.
rend en structureel de kans om mee hun stempel te drukken op het beleid en het aanbod van het centrum. Maar participa-
Dit artikel is gebaseerd op ‘Zin van en in lokale jeugdparticipa-
tie kan ook minder structureel zijn en kinderen en jongeren in
tie’ van Katrien Vanhove en Joris De Bleser in ‘Het burger-ei.
een welbepaald besluitvormingsproces toch een doorslag-
Perspectieven op lokale burgerparticipatie’ (uitgegeven door
gevende rol laten spelen. Het aanleggen of herinrichten van
Socius).
speelruimte is hiervan een goed voorbeeld. In het geval van inspraak kunnen de kinderen alleen maar wat zeggen over de
Katrien Vanhove
plek van het voetbaldoel of de kleur van de glijbaan. Bij een participatietraject zijn de kinderen en jongeren van begin tot einde betrokken en tekenen ze het speelterrein bijna helemaal zelf.
8
internationaal
Ich war ein Berliner Als afgevaardigde van Jong Groen! was Yves Pepermans uitverkoren voor een seminarie over groene economie dat georganiseerd werd door FYEG, de Europese groene jongerenafdelingen van de European Green Party. In Berlijn verzamelden een dertigtal jongeren uit heel Europa om samen na te denken over onderwerpen
gaande van de financiële crisis tot het gemeenschappelijk landbouwbeleid, van Keynes over Smith tot groene economie.
“Berlijn is natuurlijk ook één van de boeiendste en levendigste
“Laat groene economie het perspectief zijn voor de jongeren in
steden van Europa en er werd dan ook hevig genachtbraakt,
Griekenland, voor de scholieren in Frankrijk, voor de arbeiders
sommigen namen dat laatste iets te letterlijk. Eén ding kan ik ver-
van General Motors, voor de vluchtelingen in Congo,… Een mens
zekeren: als je op eentje, laat en in het donker door het Holocaust-
mag in de winter al eens hoopvol zijn, waarom leven we anders,”
monument wandelt, dan word je heel erg stil,” getuigt Yves.
besluit Yves.
De rode draad doorheen de vele presentaties was de kritiek op
Who the F***
de gangbare neokeynsiaanse visie waarvan duidelijk gebleken is
FYEG, voluit de Federation of Young European Greens, is
dat ze totaal ongeschikt is om een duurzame en sociaal recht-
sinds 1988 de koepelorganisatie voor groene politieke jon-
vaardige samenleving te realiseren. We staan immers momenteel
gerenorganisaties uit Europa. Jong Groen! wordt in deze
voor enorme uitdagingen. De klimaatverandering vraagt binnen
bonte verzameling omringd door nog zo’n dertigtal andere
de 10 jaar een radicale aanpak, anders zullen de gevolgen dra-
lidorganisaties, gaande van Finland tot Spanje en van Polen
matisch zijn.
tot Cyprus. Vanuit haar hoofdkwartier in Brussel bevordert FYEG de uitwisseling van ecologisch gedachtegoed en soci-
“Wat ik heb geleerd? Groene economie is meer dan een utopie of
aal rechtvaardige politiek in Europa. Hiervoor organiseert ze
gespreksonderwerp tijdens een (vegetarisch) middagmaal. Tech-
seminaries, studiesessies, kampen, politieke debatten, trai-
nisch gezien is het creëren van een groene, steady state econo-
ningen of campagnes, en dit in alle uithoeken van Europa.
mie niet zo moeilijk. Business as usual, dát is net kiezen voor een doemscenario,” klinkt het overtuigd.
Voor Jong Groen! fungeert de Internationaal Secretaris als contactpersoon van FYEG. De ervaring leert dat deelname
Noch een volledig vrije markt, noch een gecentraliseerde bevel-
aan een FYEG activiteit altijd naar meer smaakt. Daarom kan
economie zijn een werkelijk duurzaam economisch model. Groe-
je de Internationaal Secretaris dan ook bestoken met al je
ne economie erkent de verdiensten van het ondernemerschap in
vragen over FYEG activiteiten of ‘internationale’ ideeën via
het creëren van werk en producten of diensten van waarde. De
[email protected].
grote inkomensverschillen die het kapitalisme vandaag creëert zijn niet alleen onrechtvaardig, maar ook ecologisch onduur-
Meer info over FYEG vind je via www.fyeg.org.
zaam, omdat ze sociale spanningen veroorzaken die de samenleving in een permanente strijd doen verkeren die ecologisch en sociaal verwoestend zijn.
Yves Pepermans, Sara Geets en Jonas De Meyer 9
frappant
Minderjarige asielzoekers: een kijk in hun leefwereld
Terwijl Minister Turtelboom nog steeds duidelijke criteria moet opstellen over welke nieuwkomers hier mogen blijven en welke niet, blijven er ook minderjarigen in België asiel vragen. Een aantal van hen komt hier toe zonder familie, dat zijn de zogenaamde niet-begeleide minderjarigen. Zij worden onder andere in het Brusselse Minor Ndako opgevangen. Onze reporter opent voor jou de deur. Neem gerust een kijkje!
Ik stap een oude gerenoveerde boerderij binnen waar op de eerste verdieping een twintigtal slaapkamers liggen en op het gelijkvloers twee aparte ruimtes met elk een woonkamer en een keuken. Achter het huis ligt een koertje en een tuin. Enkele kinderfietsen liggen hier achtergelaten op de grond, net als een basketbal en een voetbal. De vogels fluiten, de wind ruist door een grote okkernootboom. Het is 15u en alles is rustig en kalm. Binnen dit en een uurtje liggen de zaken iets anders. Wie een gevoelig paar oren heeft, bereidt zich best wat voor. In een mum van tijd loopt hier een jeugdige groep jongens en meis-
is nodig daar. De school moet teruggebeld worden en aan de
jes rond. Muziek klinkt luid uit enkele kamers boven, muziek
deur vraagt een vriendje om even binnen te komen.
klinkt luider uit enkele gsm’s en muziek komt het luidst vanuit de keuken waar een vieruurtje met smaak verorberd wordt.
17u en tijd voor schoolwerk. Ieder houdt zich op zijn of haar
Deuren worden dichtgegooid, conversaties gebeuren met de
kamer bezig met taken en lessen. Agenda’s worden onder-
nodige decibels en enkele kreten en schreeuwtjes zijn nooit
tekend en hulp gegeven aan wie dat nodig heeft. Terwijl de
ver weg. Welkom in Minor Ndako, opvang- en begeleidings-
meesten zich rustig bezighouden, dek ik beneden de tafel.
centrum voor buitenlandse niet-begeleide minderjarigen en
Als het van de jongeren afhing, aten we elke dag kip met rijst,
minderjarige slachtoffers van mensenhandel.
spaghetti of frietjes. Maar honger is de beste saus en gegeten wordt er toch altijd.
Intensieve begeleiding voor de jongsten
Als het meezit zijn de jongeren spraakzaam en is het gezellig tafelen én natafelen. Andere keren is de sfeer wat grimmiger en loopt de tafel leeg van zodra iedereen klaar is. Terwijl twee
Ondanks twee stevige begeleiders voelt het hier soms aan als-
jongeren zich ontfermen over de afwas, liggen er al enkelen
of er aan elke arm getrokken wordt. Telefoons rinkelen om de
voor de tv. Anderen gaan naar buiten om af te spreken met
haverklap. De was van enkele jongeren moet gedaan worden.
vrienden, bezoeken een internetcafé of gaan sporten. De grote
Een conflictje moet worden aangepakt hier, een luisterend oor
drukte is voorbij, de avond zet zich in.
10
frappant
Om 20u30 wordt iedereen weer binnen verwacht. Afhanke-
waarover iedereen andere standpunten op nahoudt en andere
lijk van de leeftijd gaan de jongeren naar bed tussen 21u en
ervaringen mee heeft. Het is een goede leerschool voor de
22u30. Rond 22u komt een nieuwe shift aan die de nacht blijft
jongeren, die mix van denkwijzen en gewoonten.
slapen en in de vroege ochtend zorgt dat iedereen op tijd opstaat en naar school vertrekt. Hier is er de klok rond begelei-
Voor enkelen is een legale plek in België al verzekerd, ande-
ding, zeven dagen op zeven.
ren wachten bang en vol spanning af. Ze hopen voordat ze 18 worden, de juiste papieren in handen te hebben. Ik hoop volop mee. En H., die houdt het bij een overtuigde in sha‘llah.
Major Ndako voor de jongvolwassenen
Minor N...wat? Minor-Ndako vzw biedt in verschillende leef- en begelei-
Behalve in Anderlecht, heeft Minor Ndako ook een afdeling in het centrum van Brussel. Daar woont een groep van zes jongeren tussen 16 en 18 jaar in een rijhuisje. In vergelijking met de
dingsvormen opvang en begeleiding aan buitenlandse niet-begeleide minderjarigen. De vzw richt zich daarbij vooral tot de meest kwetsbare buitenlandse niet-begeleide
hulpafhankelijke Minor-groep is de rust het eerste wat opvalt.
minderjarigen zoals jonge kinderen, zwangere minder-
Deze groep is veel volwassener en zelfstandiger. Inkopen
jarigen, minderjarigen met kinderen en slachtoffers van
doen, koken, poetsen, genoeg studeren, zakgeld beheren,
mensenhandel.
tijdsbesteding... Het wordt van de jongeren zelf verwacht. Met
De jongeren wordt een gestructureerde opvang en bege-
in het achterhoofd het idee binnenkort alleen en zelfstandig te
leiding geboden waarbinnen ze de ruimte krijgen om, op
wonen. Ook hier kunnen ze rekenen op fulltime begeleiding.
hun eigen tempo, hun verhaal een plaats te geven. Minor-
De manier van omgaan met de jongeren is hier ook anders:
Ndako wil via een gedifferentieerd aanbod een antwoord
losser en meer ontspannen. Ik genoot wanneer T. uit Afghani-
bieden op de verschillende opvang- en begeleidings-
stan Bollywoodfilms meenam waar we met een kopje dam-
vragen van buitenlandse niet begeleide minderjarigen.
pende thee in de hand naar keken. En zo vergeet ik nooit de
Tijdens de opvang worden de jongeren geïnformeerd en
discussies tijdens het kaarten met H.: hij overtuigd moslim, ik
ondersteund bij het nemen van beslissingen en het maken
overtuigd onovertuigd. Dezelfde H. is grote fan van Samson en
van keuzes. Alle jongeren kunnen er een beroep doen op
Gert en zit wekelijks een uurtje aan het scherm gekluisterd…
een jurist en een psycholoog.
Maar ook man-vrouwverhoudingen, woelige verledens en onzekere toekomstplannen worden aangesneden. Onderwerpen
Roosje Lowette 11
Interview
Weg met de ongelijkheid Op bezoek bij Ides Nicaise, onderwijsspecialist KU Leuven
Ides Nicaise is al geruime tijd actief als onderzoeker. Meteen na zijn opleiding economie ging hij aan de slag op de Leuvense universiteit. Als hoofd van de onderzoeksgroep onderwijs aan het HIVA publiceert hij op dit moment onder meer over de sociale ongelijkheid in het onderwijs. Toch ziet hij zijn opdracht veel ruimer: “Ik probeer de brug te maken tussen de universiteit en de sociale bewegingen. Van opleiding ben ik economist, maar ik ben evenzeer gevormd door mijn activiteiten als vrijwilliger in de vierde beweging.”, luidt het.
U ageert vanuit een duidelijk sociaal engagement. Is het dan de taak van academici om de Wetstraat af en toe een geweten te schoppen? Ik zou het een beetje anders formuleren. We doen dat voor een stuk. We staan als wetenschappers immers ten dienste van allerlei groepen in de samenleving: sociale bewegingen, professionele organisaties, ... . Tenslotte maken we allemaal samen het beleid. Ongetwijfeld hebben we een kritische functie, maar de overheid is ook vaak onze opdrachtgever. De Europese Commissie is bijvoorbeeld heel erg blij als we kritiek leveren. Verder is er ook veel interactie met de politieke wereld in ons land. Zo worden we af en toe gevraagd om parlementaire commissies te ondersteunen of bepaalde beleidsinitiatieven te evalueren.
12
interview meer comprehensief onderwijs (een gemeenschappelijk cur-
Bent u soms niet verontwaardigd over de beperkte aandacht voor het thema onderwijs? Onderwijs maakt 42% uit van de Vlaamse begroting, maar het aandeel parlementaire vragen ligt ongetwijfeld heel wat lager.
riculum tot 14 à 16 jaar dat zowel algemene als praktijkgerichte vorming aanbiedt, red.) waar wij nu voor pleiten. Later is dat weer afgevoerd. Dit toont aan dat we echt het onderwijssysteem hebben dat we zelf met z’n allen gemaakt hebben.
De ongelijkheid start er zeer vroeg, al in de lagere school. Groen! liet zich een tijdje geleden opmerken met het pleidooi voor een ‘onthaaste school’. Biedt dit voorstel een oplossing?
Ik ben eigenlijk zeer optimistisch wat dat betreft. Al meer dan vijfentwintig jaar doe ik aan onderwijsonderzoek en ik zie de zaken veranderen. Het thema sociale ongelijkheid lijkt me nu één van de topthema’s op de politieke agenda, als je kijkt naar het beleid van Frank Vandenbroucke. Gelijke onderwijskansen vormen de rode draad doorheen zijn beleid. Het is ooit anders
Ik denk van wel, het is één van de manieren om een brede
geweest. In de jaren ’90 moest het onderwijs vooral efficiënt
school te realiseren. Wat men van een brede school verwacht,
zijn, de aansluiting met de arbeidsmarkt stond centraal.
is dat zij met name de meest kansarme kinderen laat genieten van onderwijs dat niet alleen focust op de hersenen, maar op
In het boek ‘De school van ongelijkheid’ luidt de centrale stelling dat ons onderwijssysteem de bestaande sociale verhoudingen bestendigt en versterkt. Wat betekent dit concreet?
de ganse mens. Dat betekent ook aandacht voor filosofische, sociale en kunstzinnige vorming. Dat is belangrijk voor alle kinderen, maar des te meer voor zij die in kansarme milieu’s opgroeien. Zij beschikken immers niet over de middelen om aan cultuur te participeren of te sporten. Als het onderwijs daar een ondersteunende in rol kan spelen, is dat een goede
Ik zal het illustreren met een aantal cijfers. Als je de samen-
zaak.
leving rangschikt van de armste tot de rijkste, dan stel je vast dat in de armste groep 10% naar het ASO gaat en in de rijkste
Er zijn natuurlijk wel een aantal zaken waarover men moet
90%. Een ander gegeven is dat bij migrantenjongeren 40% de
waken, in de eerste plaats over de kostprijs. Het onderwijs
eindmeet van het secundair onderwijs niet haalt. Vlaanderen
is al een dure aangelegenheid. Als je nog extra uren invoert,
is ook één van de wereldkampioenen inzake buitengewoon
loopt de rekening natuurlijk op. Tenzij je als school netwerkt
onderwijs: systematisch sturen we kansarme en allochtone
met andere organisaties. Heel wat actoren uit andere sectoren,
kinderen naar buitengewoon onderwijs, waar ze niet thuisho-
bijvoorbeeld de milieuverenigingen en de culturele wereld,
ren. Enkel omdat het gewone onderwijs onvoldoende inspan-
staan te dringen om met het onderwijs samen te werken. Met
ningen doet en te weinig middelen heeft om die jongeren te
een betere netwerking en coördinatie van voorzieningen kan je
begeleiden.
dus al heel wat realiseren.
^
Eén van de meest opmerkelijke voorstellen in jullie boek is het pleidooi voor comprehensief onderwijs tot 14 of 16 jaar. Het systeem werkt blijkbaar in Finland, maar is dit ook in andere landen het geval?
Voor kansarme allochtonen zou moedertaalonderwijs interessant zijn. ^
Ons onderwijs is werkelijk zo gemaakt dat ze de bestaande
Eigenlijk in heel Noord-Europa. In Zuid-Europa heb je ook
ongelijkheden bestendigt. Dat is schokkend, althans voor de
enkele landen met comprehensief onderwijs, maar daar laat de
mensen voor die het anders zouden willen. Maar, ik denk dat
kwaliteit dan weer de wensen over. De Angelsaksische landen
we in een democratie leven en dat die democratie doet wat
hebben in principe ook een comprehensief onderwijssysteem,
de meerderheid van de mensen vraagt. In de jaren ’70 en ’80
maar daar is het zo flexibel dat het ook zijn kwalijke kanten
hebben we een heel maatschappelijk debat gehad over het
heeft. Het werkt dus het best in Noord-Europa, omdat men daar
secundair onderwijssysteem. Toen is het Vernieuwd Secundair
geopteerd heeft voor een formeel comprehensief systeem: het
Onderwijs (VSO) ingevoerd, een stap in de richting van een
basisonderwijs loopt er van 6 of 7 tot minstens 15 jaar.
13
Interview sterke leerlingen. Je moet al een geweldig sterke persoonlijkheid hebben om meteen te kiezen voor toneel, dans, technisch onderwijs. Die keuzes worden nu vaak niet gemaakt en dat is doodjammer. Heel wat jongeren lopen er daarom ongelukkig bij.
Hoe zou het curriculum van de gemeenschappelijke opleiding er uitzien? Het gaat niet om ASO voor iedereen, dat moet duidelijk zijn. Het gaat om een breed curriculum. Je moet alle jongeren een basisvorming aanbieden die hen toelaat om na te denken over thema’s als de oorlog in Gaza of de klimaatsverandering. Evenzeer moet je iedereen de kans geven om zijn handigheid te ontwikkelen of zich kunstzinnig te vormen. Het gaat dus om De bedoeling is een brede basisvorming te garanderen voor
een gevarieerd leerplan, een mix van de opleidingen die we nu
àlle jongeren. In Vlaanderen hebben we een vrij breed basis-
kennen. Het moet ook voldoende flexibel zijn, geen keurslijf.
onderwijs tot 12 jaar, maar daarna beginnen we de jongeren
Er mogen dus een aantal keuze-uren zijn, maar die keuzes
zo snel mogelijk te specialiseren. Daarbovenop komt ook nog
mogen niet bepalend zijn voor de latere studiemogelijkheden.
de hiërarchie tussen ASO, TSO en BSO. Iedereen kiest voor het ASO omdat dat het sterkste is, omdat het de meeste mogelijkheden openlaat voor later. De zwakkere leerlingen worden steeds in het beroepsonderwijs gestopt. Met als gevolg dat jongeren in het beroepsonderwijs te weinig algemene vorming hebben genoten, soms laaggeletterd zijn, geen kritische burgers kunnen zijn, ... Anderzijds krijg je “kleine intellectueeltjes” die wel goed kunnen filosoferen, maar hun fiets nog niet kun-
Het inschrijvingsbeleid moet anders, maar er zijn ook een
nen herstellen of nauwelijks een lamp kunnen indraaien.
aantal andere aspecten. Je hebt nu immers al een recht op
Een brede vorming voor alle jongeren is de eerste doelstelling, maar er is natuurlijk een tweede belangrijke reden om te kiezen voor comprehensief onderwijs: het realiseren van meer sociale gelijkheid. Als je jongeren zo lang mogelijk een gemeenschappelijk curriculum aanbiedt, dan gaan ze zich pas op een latere en rijpere leeftijd oriënteren. In dat geval zal men meer kiezen in functie van wat men graag doet en minder op basis van wat vrienden of ouders zeggen. De keuze zal dus minder sociaal bepaald zijn. Hun studieresultaten aan het einde van het secundair onderwijs zullen ook meer sociaal gelijk zijn.
Sommige twaalfjarigen hebben echter al bepaalde interesses. Ga je hen geen studievreugde ontnemen met dit voorstel? Dat denk ik niet. Heel wat jongeren zijn in hun puberteit op zoek naar een identiteit, naar een idee over hun toekomst. Je hebt heel veel jongeren die vastzitten aan het ASO, maar eigenlijk graag iets anders doen. Ons systeem is op dit moment zo dat bijvoorbeeld toneel een tweede kans is voor de minder
De ‘quasi-markt’ op onderwijsvlak is een tweede structurele factor die de sociale ongelijkheid in de hand werkt. In ons geldt immers de vrije schoolkeuze en vrijheid van onderwijs. Is er nood aan een ander inschrijvingsbeleid?
inschrijving dat zo objectief mogelijk wordt georganiseerd. Maar dat wordt vaak omzeild. Bovendien spelen ook andere factoren een rol. Ik denk bijvoorbeeld aan het aantal uitsluitingen dat fenomenaal is toegenomen de laatste jaren. Scholen die vroeger nog voor de inschrijving leerlingen zouden weigeren, sturen die leerlingen nu wat later van de school. Er zijn ook nog altijd scholen die bij de inschrijving ouders trachten te overtuigen om voor een andere school te kiezen. Als overheid moet je gelijk onderwijs voor iedereen garanderen. Dergerlijke elitaire neigingen van scholen zijn onaanvaardbaar. Scholen mogen goed presteren, maar selecteren is kwalijk.
Het recht op inschrijving toepassen is dus niet voldoende. Inderdaad, je moet ook zorgen dat er nadien geen discriminatie ontstaat. Dat betekent meer controle op alles dat naar discriminatie ruikt, alles wat niet essentieel is voor het pedagogisch project. Een strenger toezicht op de leerplannen en een scherpere definitie van de eindtermen zijn mogelijke maatregelen. Eventueel kan er ook een systeem van staatsexamens
14
interview worden geintroduceerd. Niemand hoort die term graag, omdat
Concreet zou je in de kleuterschool enkele uren in het Turks of
het wat totalitair klinkt. Maar ook hier zijn we de uitzondering.
het Arabisch kunnen organiseren om geleidelijk over te stap-
Er zijn heel wat landen met vrije schoolkeuze, maar waar men
pen naar een volledig Nederlandstalig curriculum.
via uniforme staatsexamens controleert of men in alle scholen een gelijke kwaliteit van onderwijs aanbiedt. Er zijn dus een
^
aantal instrumenten om een gelijker onderwijs te realiseren.
Levenskansen worden al te zeer bepaald door je achtergrond. En dat is fundamenteel onrechtvaardig.
Leerlingen aan scholen toewijzen, zoals in een aantal landen gebeurt, is dat een optie? Je maakt dan wel komaf met de vrije schoolkeuze.
^
Het is één van de mogelijkheiden. Maar opnieuw heb je hier een stukje geschiedenis. Het is moeilijk om een stap terug te zetten. In de meerderheid van de landen kies je niet naar welke school je gaat. Je gaat naar de school van je buurt of gemeente. Als men naar een andere school wenst te gaan, moet men zich verantwoorden of betalen. Het is een verdedigbaar voorstel, maar niet zo populair. Ik vrees dus dat er niet zoveel politici warm voor lopen.
Om de ongelijkheid in het onderwijs weg te werken is er nood aan enkele radicale hervormingen. Samenleving en politiek moeten dus helemaal anders omspringen met jongeren, de burgers van de toekomst. Is dat de inzet?
Ik zou beginnen aan de aanbodzijde, door de vrijheid van
Ja, eigenlijk wel. Het is niet aanvaardbaar dat de levenskansen
scholen toch wel een beetje te beperken. Zorg er voor dat alle
van jongeren bij voorbaat bepaald zijn door het milieu waarin
scholen gelijke kwaliteit aanbieden. Dan zal het niet meer ge-
ze opgroeien. Want daar kiest men niet voor. Er zijn sociale
beuren dat er bij de start van de inschrijvingen wordt gekam-
denkers die het zo uitdrukken: “Gelijke kansen zouden zo
peerd voor bepaalde schoolpoorten, terwijl andere scholen
moeten georganiseerd zijn, dat het je voor je geboorte - als je
leegblijven.
zou kunnen kiezen - onverschillig zou laten in welk milieu je
Sommige politici, maar ook enkele academici pleiten voor de introductie van moedertaalonderwijs. Kan onderwijs in eigen taal een hefboom zijn voor de onderwijskansen van allochtonen?
geboren wordt.” Dat is spijtig genoeg niet zo. Levenskansen worden al te zeer bepaald door je achtergrond. En dat is fundamenteel onrechtvaardig.
Wie is ides nicaise? Ides Nicaise is doctor in de economische wetenschappen
Ik ben daar zeker voorstander van. Al moet ik toegeven dat
en werkt als projectleider aan het HIVA, het Hoger Instituut
het wetenschappelijk debat daarover niet zonneklaar is. Er
voor de Arbeid aan de KU Leuven. Zijn belangrijkste
zijn hevige voorstanders, maar ook nog enkele academici die
onderzoeksdomeinen zijn onderwijs, armoede en sociale
hun twijfels hebben. Als men opteert voor moedertaalonder-
ongelijkheid.
wijs, moet dit kwalitatief zijn én voor de juiste groepen. Het is het meest zinvol voor kansarme allochtonen. Je hoeft dus
Hij is co-auteur van de boeken De school van ongelijkheid
geen Engelstalig onderwijs te organiseren voor een kansrijke
en Gelijke kansen op school: het kan!. Verder is hij ook
Amerikanen. Maar je kan dit wel doen voor tweede generatie
lid van federale Hoge Raad voor de Werkgelegenheid en
migrantenkinderen waarvan ook de kennis van de moedertaal
voorzitter van het Steunpunt Armoede bij het Centrum
een stukje verarmd is.
voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding.
Je moet immers een basis aan taalvaardigheid hebben om op school meer abstracte begrippen te kunnen leren. Om
kristof calvo
de integratie van deze groepen in het gewone onderwijs te vergemakkelijken zou het een interessante piste kunnen zijn.
15
Dossier II
Duurzame jeugdlokalen in Vlaanderen De ondersteuning van het plaatselijke jeugdwerk vormt in
dergelijke ‘extra’ subsidie. Toch zijn er ook heel wat nadelen.
Vlaanderen een kerntaak van de lokale overheid. De steden en
Het kwalijke aan subsidies is echter dat je altijd slechts een
gemeenten ontvangen daartoe, naast de inspanningen die zij
percentage van de totale kost gesubsidieerd kan krijgen.
zelf doen, ook middelen van de Vlaamse minister van jeugd.
Bovendien moet de vereniging in vele gevallen nog altijd
Deze worden toegekend op basis van een driejaarlijks “jeugd-
prefinancieren. Zij moet dus het volledige bedrag zien bijeen te
beleidsplan” (met een onderdeel jeugdwerkbeleid) dat de
krijgen, dat later gedeeltelijk wordt terugbetaald. Dat dit prak-
steden en gemeenten opstellen in overleg met de jeugdraad.
tische moeilijkheden met zich meebrengt, is nogal wiedes. De
Interessant is vooral dat de minister een aantal beleidspriori-
klemtoon van de werken bij deze extra subsidie van Anciaux
teiten naar voor schuift. Jeugdwerkinfrastructuur was tijdens
ligt op veiligheid, hygiëne en toegankelijkheid. Belangrijke
de vorige planningsperiode een van deze prioriteiten én is dat
zaken, maar het is zonder meer een gemiste kans om te focus-
voor de huidige planningsperiode opnieuw.
sen op ecologie en duurzaamheid.
^
Waarom nu jeugdinfrastructuur? Je zou je kunnen afvragen waarom je voor jeugdwerk zou investeren in infrastructuur. Is
Duurzame jeugdwerkinfrastructuur zou altijd een prioriteit moeten zijn.
jeugdwerk niet gewoon spelletjes spelen? Zou de minister dan niet beter investeren in spelmappen of cursussen? Zo simpel is het echter niet. Een jeugdwerking is immers meer dan een activiteitenfabriek.
Een eigen lokaal • om een thuisgevoel te creëren • als erkenning van het maatschappelijk belang van jeugdwerk • om de continuïteit van een werking te garanderen; • om creativiteit te stimuleren; • als pedagogisch middel om verantwoordelijkheid te leren opnemen.
^
Wat betekent duurzaamheid in het kader van jeugdlokalen? Groene energie zoals zonne-energie, windenergie en biomassa zitten overal in Vlaanderen in de lift. In een woning worden vooral zonne-energie (fotovoltaïsche zonnepanelen en zonneboilers) en de warmtepomp steeds meer gebruikt. De eigenheid van jeugdlokalen vereist echter een andere visie op
Investeren in infrastructuur is natuurlijk de duurst mogelijke
duurzaamheid dan het (ver)bouwen van een gewone woning
vorm van ondersteuning. Een lokaal bouwen of verbouwen
of een kantoor.
kost handenvol geld en dergelijke grote bedragen zijn binnen de reguliere subsidiekanalen niet beschikbaar. Daarom maak-
Vooreerst wordt een jeugdlokaal veelal slechts tijdens een
te Vlaams minister van Jeugd Bert Anciaux als eerste aanzet
korte tijd gedurende het weekend gebruikt, wat natuurlijk
jaarlijks 1 miljoen euro vrij voor een fonds voor verenigings-
gevolgen heeft naar isolatie toe, maar ook bijvoorbeeld naar
lokalen. Jeugdverenigingen kunnen aanvragen indienen tot
energiecontrole. Per ongeluk na een activiteit de verwarming
€20.000. Iedere eurocent die een jeugdvereniging kan krijgen
vergeten uitschakelen is geen optie. Bovendien moet het mo-
is natuurlijk welkom, daarom kan men alleen maar juichen om
16
Dossier II
gelijk zijn om snel op te warmen, slechts enkele ogenblikken nadat de verwarming wordt aangezet, waardoor een warmtepomp bijvoorbeeld ook al moeilijker ligt.
Duurzaamheid: een hype? Op het eind van vorig jaar lanceerde Studio Brussel het programma ‘De Bouwers’, waarbij het de bedoeling was om bin-
Aangezien duurzaam bouwen van een jeugdlokaal voorna-
nen een week een vereniging te helpen aan een energiezuinig
melijk begint bij isolatie, ontwikkelde Dialoog vzw het model
en milieuvriendelijk lokaal. Een opportuniteit die een modale
‘Isoleer je Rijk’ waardoor jeugdverenigingen lokalen met een
jeugdvereniging zonder geld natuurlijk niet zomaar kon laten
te hoog energieverbruik kunnen aanpakken. Energiebespa-
liggen. Naast dit initiatief van Studio Brussel zijn er gelukkig
ring, comfortverhoging én kostenbesparing zijn hierin de drie
meerdere verenigingen die vanuit een eigen visie duurzaam
belangrijke doelen.
denken voor hun (ver)bouwproject.
^
jeugdwerking is immers meer dan een activiteitenfabriek ^
17
Dossier II
ksa deinze
scouts geel
De realisatie van ons nieuwe lokaal moet een antwoord
Voor ons nieuwe lokaal kiezen wij voor een volledig bio-
bieden op de uitdagingen van de 21ste eeuw. Duurzaam
ecologische aanpak. Dit past bovendien perfect in het
en energiezuinig bouwen zijn vandaag geen vrijblijvende
gemeenschappelijk jaarthema van de jeugdbewegingen
opties meer, maar moeten belangrijke overwegingen zijn
van enkele jaren geleden: ‘Verdraai-de Wereld’. Dit thema
bij elk nieuwbouwproject. Ook omwille van de pedagogi-
houdt in dat we er voor kiezen om te werken rond duur-
sche functie van een jeugdlokaal en jeugdverblijfcentrum,
zame ontwikkeling.
onderzoeken we de verschillende mogelijkheden om deze principes in ons project vorm te geven. Jonge mensen
Onze bouwmethode maakt gebruik van alternatieve
krijgen op deze manier de kans om kennis te maken en
bouwmaterialen. De muren bestaan uit een stevig houten
te leren omgaan met duurzaam energiebeheer. We willen
skelet. De rechtopstaande balken kunnen probleemloos
ook graag aansluiten bij de Groene Sleutel, een internatio-
het dak en de vloeren dragen. Dit skelet wordt opgevuld
naal label voor duurzaam toerisme en recreatie.
met strobalen die maximaal geperst zijn. Ze vormen bouwstenen van een halve meter dik, veertig centimeter
Naast een consequente houding inzake actieve en pas-
hoog en een meter lang. Dit is gezond bouwmateriaal
sieve thermische ingrepen (ter voorkoming van energie-
dat in de directe omgeving voorkomt en waarbij we geen
verlies, waar mogelijk willen we verder gaan dan de wette-
roofbouw plegen op zeldzame grondstoffen. De muren
lijke normen inzake energieprestatie), komt het opwekken
worden ten slotte gepleisterd met leem. Voor energie zul-
van elektrische stroom via windenergie voor ons als een
len wij maximaal gebruik maken van passieve en actieve
interessante oplossing naar voor. Een kleine windmolen is
zonne-energie na rechtstreekse opvang van zonnewarmte
opgenomen in de bouwvergunning, en zou het toekomst-
en zonnecollectoren.
gerichte, ambitieuze en jeugdige karakter van ons project Sint-Tarcitiusscouts Geel,
onderstrepen.
www.tarcitius.be
KSA-VKSJ Deinze-Astene, www.ksadeinze.be
meer info • Locomotief – het samenwerkingsverband van het Vlaamse jeugdwerk voor betere jeugdlokalen: www.locomotief.be • CeDuBo: www.cedubo.be • Dialoog vzw: www.dialoog.be • Tandemweb: www.tandemweb.be • VIBE (Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch bouwen en wonen): www.vibe.be/index.php/77 • De Groene Sleutel: www.groenesleutel.be • De Bouwers Studio Brussel: debouwers.stubru.be
Jeroen meirlaen 18
cultuur Film
Burn After Reading Thumbs up: 8/10 Met deze prent
raken met elkaar verbonden wanneer een fitnessinstruc-
bewijzen de Coen-
teur (Brad Pitt) een cd-rom vindt met geheime informatie.
brothers dat ze alle
Zijn vrouwelijke collega, die een dure botoxbehandeling
filmgenres de baas
wil, zet hem aan om deze informatie te verpatsen voor
kunnen. Na hun
een grote som geld. En dan gaat de bal aan het rollen…
magistrale misdaadthriller No Country for Old Men, doen ze met Burn after Reading het luchtigere genre alle eer
Deze film bevat heerlijk uitvergrote stereotypetjes; de
aan. Deze laatste kan misschien niet tippen aan het met-
verwijfde, naïeve fitnessinstructeur, de fitnessinstructrice
5-oscars-genomineerde No Country for Old Men, het
die wanhopig op datingsites naar een man zoekt, de
blijft een vermakelijke komedie.
gefrustreerde, afgedankte CIA-analist, zijn succesvolle vrouw: een bitch die het doet met een seksverslaafde,
Het concept is eenvoudig en doet wat aan FC De Kam-
getrouwde kerel (George Clooney)… Macht, seks,
pioenen denken: alles is gebaseerd op een misverstand,
schoonheid en geldingsdrang, overgoten met een sausje
weliswaar iets geraffineerder dan in bovengenoemde
ironie en een kritische knipoog naar de (on)zin van waar
serie. Drie ogenschijnlijk verschillende leefwereldjes (fit-
mensen vandaag soms mee bezig zijn.
nesstudio, stukgelopen huwelijk, huwelijk met overspel)
Twilight Thumbs up: 7,5/10 ‘Een film voor gil-
ook boze vampiers. En die zijn uit op Bella’s bloed…
lende Amerikaanse tienermeisjes,
Af en toe komt er een streepje humor bij kijken - ‘Wij zijn
hunkerend naar die
vegetarische vampiers. We voeden ons enkel met het
ene onbereikbare
bloed van dieren. Dat is net zoals tofu eten. Het houdt je
knapperd.’ Dat is wat door je hoofd gaat bij het zien van
sterk, maar je bent nooit echt voldaan.”- maar dat wordt
Twilight. Blijkt die film dan ook nog effectief gebaseerd
teniet gedaan door de buitengewone krachten die aan
op een megapopulaire boekenserie in de VS! Crap, toch
vampieren worden toegeschreven. In vampieren zou
zeker voor zij die de zestien voorbij zijn.
je misschien kunnen geloven, maar niet meer wanneer je deze film hebt gezien… Ook fictieoverdaad schaadt,
Een knappe, mysterieuze jongen die alle contact met an-
helaas.
dere leerlingen mijdt, wordt plots verliefd op het nieuwe meisje in de school. De vonken zijn wederzijds, maar
Er zijn echter ook positieve kanten aan de film. Twilight
beetje bij beetje ontdekt Bella dat Edward anders is. Hij
leert ons wat wilskracht en zelfbeheersing zijn. Edward
is buitengewoon sterk, voelt koud aan, kan gedachten
verlangt zo naar Bella’s bloed, maar omdat hij van haar
lezen… Haar vlam is een vampier! Bella wordt aanvaard
houdt, vecht hij tegen zijn instinct. Hij kiest voor de moei-
in de vampierfamilie, maar zoals in alle sprookjes, zijn er
lijkste weg en weerstaat, uit pure liefde.
19
Liesbeth Vanneste
groene bril
En De Groene Bril gaat naar...
Vereniging voor Bos in Vlaanderen ! Jaarlijks reikt Jong Groen! De Groene Bril uit aan een organisatie die zich het voorbije jaar hard heeft ingezet op thema’s die ons nauw aan het hart liggen. Dit jaar zorgden we voor een primeur: op de Jong Groen!-website kon 3 weken lang gestemd worden op een van de genomineerden. Ruim 250 bezoekers lieten hun stem achter en de Vereniging voor Bos in Vlaanderen kaapte daar 36% van weg met haar campagne “1 miljoen bomen voor Vlaanderen”.
Daarmee wordt VBV beloond voor hun inzet om bedrijven, landbouwers, grote steden, kleine dorpjes en iedere Vlaming ertoe aan te zetten bomen te planten. De campagne loopt pas sinds oktober 2008, maar ondertussen staat de teller al op ruim 160.000 bomen! VBV is de enige milieuorganisatie in Vlaanderen die zich specifiek inzet voor bosbehoud, beter bos en meer bos. In het kader van de campagne van de Verenigde Naties om wereldwijd 7 miljard nieuwe bomen aan te planten, startte VBV samen met het Agentschap voor Natuur en Bos van de Vlaamse overheid de actie “1 miljoen bomen voor Vlaanderen”.
^
EEn stadsboom kan de hoeveelheid fijn stof van 10.000 autokilometers vastzetten 20
^
groene bril
Wie was in de running? Jong Groen! was bijzonder gecharmeerd door de campagnes van álle genomineerden. Vandaar dat we ze allemaal hier hun plek in de spotlights willen geven: • 11.11.11. als trekker van de campagne “Waardig Werk” waarbinnen specifiek aandacht besteed werd aan jongeren met het uitdagend en interactief internetspel Sharkmart. Jongeren konden er online kennis maken met de harde realiteit van de arbeidsmarkt. • Bond Beter Leefmilieu startte in september het Fenix-project rond duurzaam papiergebruik in het hoger onderwijs. Met hulp van de Vlaamse studentenclubs en -raden startte de BBL een campagne die studenten, personeelsleden van de hogescholen en universiteiten en kopiecentra milieubewuster moet maken. • Friends of the Earth lanceerde in Europa de campagne The Big Ask , een vraag voor een sterke klimaatwet. Recent stelde Friends of the Earth de videoclip voor die Nic Balthazar samen met 6.000 vrijwilligers deze zomer in Oostende opnam. De boodschap is duidelijk: ACT NOW! • Vereniging voor Bos in Vlaanderen startte samen met het Vlaams Agentschap voor Natuur en Bos
de actie “1 miljoen bomen voor Vlaanderen”. Iedereen met enthousiaste groene vingers kan zijn - euh - boompje bijdragen. Ondertussen heeft de teller de kaap van 160.000 bomen ruim overschreden!
• Vluchtelingenwerk Vlaanderen lanceerde met desesperado.be een internetforum voor iedereen die wacht op duidelijkheid over wie hier mag blijven en wie niet. Het doel is extra druk op de regering te zetten om duidelijke criteria uit te schrijven over wie hier mag blijven en wie niet.
“Hoewel we De Groene Bril aan alle vijf de organisaties had-
stadsbossen, parken, laanbomen en bomengordels van groot
den gegund, zijn we zeer blij met de keuze van onze leden en
belang”, vervolgt Calvo. Bebossings- en vergroeningsmaatre-
sympathisanten voor VBV”, bevestigt Kristof Calvo, voorzitter
gelen zijn niet dé oplossing voor het luchtvervuilingprobleem,
van Jong Groen!. “Want Vlaanderen blijft maar verstenen en
maar wel een belangrijk én kostenefficiënt onderdeel ervan.
dat tegen een hels tempo. Elke dag gaat er in Vlaanderen 8
Jammer genoeg scoren we ook op dit vlak slecht: Vlaanderen
hectare open ruimte verloren”, klinkt het nadrukkelijk.
is één van de bosarmste regio’s van Europa. Zelfs vandaag
“Bovendien leveren bomen een belangrijke bijdrage in de strijd
nog blijven we ruim onder de bosbouwdoelstelling van het
tegen de luchtverontreiniging. VBV leert ons immers dat 1
Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen van 53.000 hectare bos in
stadsboom de hoeveelheid fijn stof kan vastzetten van 10.000
2007. De Vlaamse natuur en open ruimte heeft dringend een
autokilometers. En als we bedenken dat elke Belg gemiddeld
echt herstelplan nodig.
13 maanden van zijn leven prijsgeeft door smog, dan zijn
Sara geets
21
sprokkels
Jong Groen! in de pers Voor een aalmoes naar Afghanistan?
Terugstorten a.u.b. De voorbije weken is er al heel wat inkt gevloeid over de debacles bij Fortis en Dexia. Iedereen heeft de mond vol van de onverantwoorde houding van bestuurders in de financiële sector. Wat
Het zat er al een tijdje aan te komen, maar ondertussen is
men vaak vergeet, is dat
het definitief: minister van Defensie Pieter De Crem voert de
bij Dexia heel wat politici
vrijwillige legerdienst in. Jong Groen! liet meteen weten dat
een bestuursmandaat
de invoering van de vrijwillige legerdienst geen goed idee is.
opnemen. Jong Groen! was wel bij de pinken: we riepen de
Kristof Calvo, voorzitter Jong Groen!, legt uit waarom: “De
politici-bestuurders van Dexia op om hun zitpenningen van de
vrijwillige legerdienst is plots een alternatief voor de huidige
voorbije maanden terug te storten. “Een zitje in de Raad van
opleiding. Blijkbaar blijft De Crem blind voor de risico’s. Hij wil
Bestuur van de Dexia-groep is goed voor een jaarlijks bedrag
de betrokken jongeren zelfs inschakelen voor buitenlandse
van 20 000 euro en 2 000 euro presentiegeld per vergadering.
missies! Nieuwkomers binnen een jaar op missie sturen, daar
Voor zulke vergoedingen mag je toch betere beslissingen
komen ongelukken van. De vrijwillige legerdienst is bovendien
verwachten.”, luidde de oproep.
ook geen opstapje naar een andere baan. De loodgieters, informatici en buschauffeurs van de toekomst zullen niet opgeleid worden in de legerkazernes.”
Q, wij kiezen voor stadsgewesten! In januari haalde minister van Quickenborne de krantenkop-
Een groene toekomstvisie voor Europa
pen met een opmerkelijk voorstel. Q pleitte voor een interne
In het najaar lanceerden Jong Groen! en écolo j samen een
cies. Jong Groen! liet meteen van zich horen, want ook wij zijn
visietekst over de toekomst van de Europese Unie. De tekst,
pleitbezorger van het afschaffen van de provincies. Er is im-
bestaande uit zeven resoluties, bevat enkele opmerkelijke
mers een alternatief: de stads- en streekgewesten. Dit nieuwe
ideeën. Zo wordt er ondermeer gepleit voor een pan-Europees
niveau zou ook komaf kunnen maken met de wildgroei aan
referendum over een nieuw Verdrag, de oprichting van een
intercommunales. Veel beter, want democratischer, efficiënter
Europees Agentschap voor Groene Energie naar analogie met
én goedkoper!
Vlaamse staatshervorming en het opdoeken van de provin-
de EGKS en Euratom en het ontwikkelen van een gemeenschappelijk Europees defensiebeleid. Op termijn willen Jong Groen! en écolo j ook een Europese kieskring. De boodschap is duidelijk: niet minder, maar meer én beter Europa!
22
Recept
Kook lekker ecologisch! Vegetarische chili met milde yoghurt
Ben je de volgende Jamie of Nigella? Of je wil misschien gewoon je ecologische voetafdruk verminderen. Probeer dan eens de ecologische keuken uit!
Ingrediënten:
Bereidingswijze:
✔✔ 300 g witte rijst
➜➜ Kook de rijst volgens de aanwijzingen op de verpakking gaar.
✔✔ 2 eetlepels olijfolie
➜➜ Verhit de olie in een braadpan en bak de uien lichtbruin.
✔✔ 2 uien, gesnipperd
➜➜ Voeg de paprika toe en bak deze 5 minuten op middelhoog vuur mee
✔✔ 1 rode paprika, in reepjes ✔✔ 2 potten witte bonen in tomatensaus ✔✔ 690 g gezeefde tomaten ✔✔ 2 theelepels gemalen komijn ✔✔ 2 theelepels gedroogde oregano ✔✔ 6 eetlepels milde yoghurt naturel
(schep regelmatig om). ➜➜ Voeg de witte bonen met de gezeefde tomaten, komijn, oregano, zout en (versgemalen) peper toe. Stoof de chili 10 minuten met de deksel schuin op de pan op middelhoog vuur, zonder hem te laten koken. ➜➜ Schep de rijst met de chili in vier kommen en schep er de yoghurt op. Serveer direct.
tip: ➜➜ Erg lekker bij dit gerecht zijn tacochips (gezouten, met kaassmaak, of net erg straf,… kan allemaal)!
23
Sien Verstraeten
Werkten mee aan dit nummer:
AGENDA
Doe mee
Nationale ledendag in Mechelen
Jong Groen!. Zo ontvang
Zaterdag 14 maart
je niet alleen gratis deze
Themadag jongeren en geld in Brugge
Peper, maar blijf je via de
Zaterdag 18 april
ledennieuwsbrief ook op de
Inhoudelijk congres in Brussel
hoogte van alle activiteiten.
woensdag 8 tot zondag 12 juli
Lid worden van Jong Groen!
Zomerkaravaan in het Pajottenland
doe je heel eenvoudig op
Zaterdag 28 februari
Wim Borremans, Yves Pepermans, Jonas De Meyer, Liesbeth Vanneste, Kristof Calvo, Elke Dierckens, Sara Geets, Jeroen Meirlaen, Sien Verstraeten, Roosje Lowette, Sabine Van Belle, Katrien Vanhove Eindredactie: Hoofdredactie: Sien Verstraeten Fotoredacteurs: Tim Vanhove, Sien Verstraeten, Jeroen Meirlaen Vormgeving: MadeByHanna.com Heb je interesse om onze redactie te vervoegen, mail dan vliegensvlug naar
Gedrukt op 100% post-consumer recyclagepapier met vegetale inkten.
kost je helemaal niets en www.jonggroen.be
Liesbeth Vanneste
[email protected].
Je kan ook lid worden van
Jong satie Groen! i bouwe die jon s een po met n aan e geren de litieke j mense aandacht en bete kans g ongeren org re ee n en v het moor de pr wereld. Eft mee taniJong ilieu. obleme en w e G n van ereld r o groen en! w alle e i l een f politie zoveel We b ris en k betre mogelij gress ouwen m gevariee kken. Dit k jonger r e e ieve gedace verder d activite doen we n bij htego aan h itena door Stand ed en et g anbod p u over nten, versp roen-pr . Jong activ reide oGroen iteit n het e ! op n . e n www.j onggrmeer inf oen.be o .
Eerste ledendag 28 februari in Mechelen
GPS-spel, streekbieren, stadswandeling en stand-up comedy Meer info en inschrijven via www.jonggroen.be/ledendag
