België-Belgique P.B. 9000 Gent X
Peper
editie juli / augustus / september 2009
ERKENNING P702077 V.U. Joost Cammaert / Sergeant de Bruynestraat 78-82 / 1070 Brussel
van d i e l e b t e H : r e i s Dos p e o l e d r e d n o o b m Cre oene r g t e m w e i v r e t in n parlemenStasncletdoerum en Hermes h Meuleman Elisabet avaan in beeld Zomerkar
driemaandelijks magazine van
8/5682
groenland
Over Kennedy’s en Koningen Het gaat niet goed met de Kennedy’s. En dan hebben we het
helpen, beet Smet toch in het Brusselse zand.
niet over “De Kennedy’s” die met hun flauwe onderbroeken-
dus als je deze zomer naar Brussel Bad gaat.
humor het niveau van de VRT verkiezingsprogramma’s defi-
zelfs met de Kennedy’s van België gaat het niet goed.
nitief degradeerden tot slecht gefilmde kinderprogramma’s,
Verjaardagsfeestjes allerhande kunnen de Senaat niet ver-
Het gaat
murwen: gedaan met geld vergooien aan de Lakense pop-
natuurlijk al slecht sedert de beroemdste telg in Dallas op
penkast dat ons vorstenhuis is. Laurent die zelf moet werken?
brutale wijze onderwerp werd van films, boeken en complot-
Hmm, alsof er al niet genoeg laaggeschoolde werklozen zijn
theorieën, maar er komt maar geen einde aan het lijden van
in Brussel.
de familie. Na de appelflauwte van Oompje Ted op het feestje
te werk als die koningenhater in Nederland. Er zouden niet
ter ere van de eedaflegging van Barack “Change” Obama,
genoeg auto’s zijn.
werd nichtje Caroline te licht bevonden om Hillary “Stand By
Bastille teruggekomen is. Met 250 paardenkracht.
Your Man” Clinton op te volgen in de Amerikaanse Senaat. En
overmaat van ramp is de Koning van de Irriterende Interviews
de zetel werd niet eens per opbod verkocht, zoals ze dat in
terug op het televisiescherm. Nadat Siegfried Bracke als lid
Nochtans een beproefde techniek
van het vijfkoppige VRT-nieuwsredactieteam zijn onderbreek-
Zetels kopen doet de
cultuur nog meer in de verf zette door te pas en te onpas
Kennedy van Oostende (nog) niet, maar een kat in een zak,
microfoons uit te schakelen, werd het zijn collega’s blijkbaar
dat zeker wel. We hadden ons aller Bartje Tommelein (Open
te dolletjes. Hij mag het nu weer op de ambachtelijke wijze
VLD) nog zo op het hart gedrukt in de Kamer te blijven, maar
doen.
maar wel over Amerika’s koninklijke familie.
Chicago probeerden.
bij de Kennedy’s: zetels kopen.
mijnheer wou per se Vlaams Minister worden.
Wel ver-
Opletten Neen,
Gelukkig ging de Senaat niet zo drastisch
Het lijkt wel alsof de geest van de Tot
Waarbij we woorden als “ambachtelijk” natuurlijk
niet meer mogen gebruiken, wegens te veel lettergrepen. Met al
velend als je partij gewipt wordt voor de BMI van de niet zo
Net als het woord “lettergrepen” zelf, natuurlijk.
Kennedy van Antwerpen, Bartje De Wever (N-VA). Nu mag
die miserie zou een mens haast vanzelf naar de drank grij-
die arme Tommelein niet eens fractieleider zijn in het Vlaams
pen. Of de pillen. Of de plastische chirurgie. Gelukkig is er
Een waar verlies voor de liefhebbers van de
nog muziek. Dat verzacht de zeden. Hoewel, als je de cam-
Alsof de slachting nog
pings op de verschillende zomerfestivals bekijkt, zou je eer-
Parlement.
betere “Gaston & Leo”-sketches.
Daar
niet groot genoeg was, werd ook nog eens de Kennedy van
der denken dat het de zeden doet verdwijnen.
Brussel gewipt. In een vorig leven zorgde Pascal Smet (sp.a)
had de King of Pop ook wel eens last van, volgens sommige
er persoonlijk voor dat zoveel mogelijk sans papiers het land
kleine jongetjes.
werden uitgezet, luttele uren na de verkiezingen stond hij zelf
net als Ghandi,” zei een fan na het overlijden van de Michael
“Hij heeft veel voor de wereld gedaan,
opeens op straat.
Al beweert hij zelf dat hij gewoon onder
Jackson.
de douche stond.
Ondanks enkele dubieuze Franstalige
zeker dat Ghandi de King van het Sitarspel was.
websites over hoe strategisch te stemmen om de Koning
Michael Jackson? Ghandi?
Die dacht
Kennedy van Poelkappele.
van de Aankondigingen aan een verkiezingsoverwinning te
Wim Borremans 2
Of de
edito
Het is een mooi jaar geweest. Daar, het is gezegd. En ook al stinkt eigen lof, als bestuur zijn we best trots op het vele werk van het voorbije jaar. Maar bovenal zijn we trots op de inzet en de energie van jullie, onze leden en sympathisanten. Dankzij jullie is ons “Jaar van de Inhoud” het succes geworden waar we op hoopten. Daarenboven hebben Jong Groen!en in heel Vlaanderen en Brussel hun beste beentje voorgezet tijdens de campagne. De groene toekomst is verzekerd. Het “Jaar van de Inhoud” mag dan al voorbij zijn, dat betekent natuurlijk niet dat deze Peper niet weer boordevol inhoud staat. Hoe kan je immers beleid voeren als je niet voldoende geïnformeerd bent? Onlangs nog gaf Jong Groen! enkele cultuurboeken cadeau aan de nieuwe Minister voor Cultuur Joke Schauvliege, maar reeds eerder gingen we langs bij de Minister voor Oorlog – excuseer “Landsverdediging” - Pieter De Crem. Een balans van diens beleid lees je verderop.
Zomerkaravahatnige was een praacn een afsluiter v ar mooi ja
We staan ook even stil bij de voorbije Europese verkiezingen. Steeds minder lijkt Europa erin te slagen haar burgers te begeesteren. Dat is des te jammer, omdat het Europese niveau vele belangrijke beslissingen neemt die een onmiskenbare impact hebben op het dagelijks leven van elk van ons. Gelukkig scoorden de groenen in heel Europa zeer goed. Maar zoals je in dit nummer ook kan lezen, is de anti-Europese stem ook veel sterker geworden in het Europees Parlement. Peper biedt ook een eigen kijk op onze hoofdstad Brussel, waar Groen! sinds de verkiezingen mee in de regering zit. Intussen weten we dat Bruno De Lille Staatssecretaris voor (o.a.) Mobiliteit geworden is. Jong Groen! wenst hem dan ook veel succes toe. Uiteraard wensen we ook veel succes aan de nieuwe ploeg Vlaamse parlementsleden. We interviewden twee jongeren onder hen: Elisabeth Meuleman en Hermes Sanctorum. Ongetwijfeld zal je de komende jaren nog veel van hen en hun vijf collega’s horen, zowel in onze Peper als in de nationale media.
inhoud gevat.......................................................................... p 4 Over spaghetti en Kopenhagen
dossier I. ............................................................. p 6 Het beleid van Crembo onder de loep
gevat........................................................................ p 10 Geen Groene big bang
dossier II. ........................................................ p 12 Brussel, onbekende schoonheid
Tot slot brengen we ook een fotoreportage van een alweer zeer geslaagde Zomerkaravaan. Het was een prachtige afsluiter van ons drukbezette jaar. Bovenal waren we zeer blij om zoveel nieuwe gezichten te mogen verwelkomen. Een hartelijke dank aan iedereen die meegeholpen heeft om ook deze editie tot een succes te maken. Enfin, geniet van deze Peper. Hou je mailbox in het oog voor de nakende verkiezing van een nieuw bestuur en vooral, geniet ten volle van je vakantie!
Wim borremans ondervoorzitter Jong Groen!
zomerkaravaan............................ p 16 Zomerkaravaan in beeld
Jong
........................................................................... p 18
Hermes en Elisabeth blikken vooruit
ingezoomd
................................................... p 21
Op bezoek bij druivenkwekerij Soniën
cultuur.............................................................. p 22 recept.................................................................... p 23
3
gevat
Over spaghetti en Kopenhagen
Enkele weken geleden was ik bij vrienden voor een spaghetti-
regeringsleiders in Kopenhagen maatregelen moeten nemen
feestje. De gastvrouw had zorgvuldig drie sauzen gemaakt:
opdat zij wel ecologisch bewust keuzes kunnen en willen
twee vleessauzen en een vissaus. Ik mocht, als ik dat wou, een
maken. En elk initiatief is waardevol, denken we maar aan The
veggiesaus meebrengen. Enthousiast ging ik in onze studenten-
Big Ask, Earth Day, de Carrotmobbers of Donderdag Veggie-
keuken aan de slag. Vol trots presenteerde ik tenslotte mijn
dag. Ken Livingstone, ooit burgemeester van Londen, introdu-
tomaten-champignon-wortelsaus met quorn. Dat laatste moést
ceerde een congestion charge in zijn stad om auto’s te weren.
erin, kwestie van geen gemekker over eiwittekorten te moeten
Gelukkig waren de libertijnse Britten er niet mee. Maar van-
aanhoren.
daag de dag vinden zij het helemaal geen slecht idee meer. De stadslucht is properder, er is minder fileleed, en in zes jaar tijd
De reacties varieerden echter van lauw tot deprimerend.
fietsen er 72% meer mensen rond in de stad. De opbrengsten
Iemand wierp zelfs op dat “ik dat toch niet deed voor het mi-
van de tolheffing gingen bovendien naar betere en schonere
lieu?!” Want dat zou pas een domme reden zijn. Als ik vegeta-
bussen, waardoor 2 miljoen meer mensen van het openbaar
riër was omdat ik vlees niet lustte, kon hij dat begrijpen, maar
vervoer gebruik maken. Good practices verdienen het om
voor het milieu? Ik moest wel gek zijn. Ondanks mijn ergernis,
bekend te raken en meer te worden toegepast.
besloot ik bedaard verder te kauwen en me niet te laten verleiden tot een zoveelste oeverloze discussie. Ik heb niet onmid-
Maar naast lokale initiatieven is supranationale samenwer-
dellijk de behoefte diehard-vleesfans te bekeren.
king die landen ertoe verbindt gezamenlijke inspanningen te leveren van het grootste belang. Eurocommissaris voor Milieu
Voor zulke mensen is de Klimaatconferentie in Kopenhagen
Stavros Dimas stelt echter dat het een bijzonder grote uitda-
dit najaar van het allergrootste belang. Net voor hen zullen de
ging zal zijn om in december in Kopenhagen tot een mondiaal
4
gevat
Wat staat er op het spel? Sinds het verschijnen van het laatste rapport van het IPCC (het internationaal klimaatpanel van de VN) in 2007 wijzen alle signalen erop dat de wereldwijde opwarming zich sneller doorzet dan computermodellen toen aanwezen. EU-Commissaris Dimas zegt: “Alles wijst erop dat de opwarming nu al, in ons leven en meer nog tegen 2050 zich heel ernstig zal laten voelen. Het hoofd in het zand steken en gewoon voortdoen - business as usual - is vragen om gevaarlijke opwarming.”
klimaatakkoord te komen, vooral om ervoor te zorgen dat de westerse landen (een deel van) de financiering voor ontwikkelingslanden en opkomende economieën voor hun rekening nemen. Ook Greenpeace vindt dat een goed klimaatakkoord staat of valt met de financiering. Campagneleider klimaat en energie Reinout Wissenburg stelt het zo: “De investeringen in een internationale klimaataanpak zijn een schijntje vergeleken bij de kosten van een uit de hand gelopen klimaatverandering.” Festus Mogae, voormalig president van Botswana en speciale
Tegen 2050 zou op de uitstoot wereldwijd dan ook met
gezant van VN-baas Ban Ki Moon, benadrukt ook dat het de
50% moeten dalen. Dat betekent dat de industrielanden
rijke landen zijn die in Kopenhagen de leiding moeten nemen,
hun uitstoot van CO2 tegen dan 80 tot 95% moeten
omdat zij de grootste verantwoordelijkheid dragen. Met de
verminderen. “Kopenhagen moet het moment zijn dat
recente steun van de VS moet dat mogelijk zijn. Waar de groei-
de wereld kiest voor een koersverandering,” benadrukt
ers uit het Zuiden op wachten is een verregaand engagement
Dimas.
en de ondersteuning van de industrielanden. Als we ervoor kunnen zorgen dat de emissies in 2010 Meer info over de conferentie in Kopenhagen:
hun hoogtepunt bereiken, dat moeten we jaarlijks een
http://en.cop15.dk/
reductie van 2% van de globale uitstoot realiseren opdat de temperatuurstijging binnen de marge van 2°C blijft. Als we de emissiepiek uitstellen tot 2015, dan zal er jaarlijks een inspanning van 3,6% nodig zijn, wat
Liesbeth Vanneste en Sara Geets
uiteraard al veel moeilijker te bereiken zal zijn.
5
Dossier I
Het beleid van Crembo onder de loep Toen hij nog in de oppositie zat, reageerde Pieter De Crem (CD&V) op het beleid van toenmalig Minister van Defensie Flahaut dat het Belgische leger vaker moest deelnemen aan risicovolle missies. Hij vulde die “leemte” meteen door F-16’s naar Afghanistan te sturen. Als minister deed hij een aantal tegenstrijdige uitspraken over de aanwezigheid van kernwapens in Kleine Brogel. Hij maakte een niet geheel nuchter uitstapje in New York. En hij voerde de vrijwillige legerdienst in. Peper maakt een tussentijdse evaluatie.
© ISAF
6
dossier I
In januari 2008 al overhandigde Jong Groen! een klein cadeautje aan Minister De Crem: een speelgoedleger. Gezonder dan
Onze jongens in Afghanistan
te spelen met de levens van échte soldaten, vond Jong Groen!
Neen, Crembo kijkt liever door een eng militaristisch vizier. Hij
toen. Sindsdien heeft De Crem zijn beleid niet bijgestuurd: in
liet zich in een radio-interview zelfs ontvallen dat “het hier niet
2009 geeft De Crem in totaal 76 miljoen euro uit aan de aanwe-
gaat om een oorlog. Het is een militaire aanwezigheid die het
zigheid van Belgische soldaten in Afghanistan. Oorspronkelijk
mogelijk moet maken dat er een economisch weefsel wordt
werd daarvoor 30 miljoen euro begroot. Vergelijk even met de
opgebouwd, dat nodig is om de drugshandel tegen te gaan
7 miljoen euro die België uitgeeft aan ontwikkelingssamenwer-
die het internationaal terrorisme financiert dat al zo dicht is
king en je weet onmiddellijk waar de prioriteiten liggen.
gekomen dat er aanslagen zijn gepleegd in Londen, Parijs en Madrid.” Vreemd genoeg heeft de ISAF-operatie van de Navo,
Crembo aan het roer
waar de Belgen deel van uitmaken, nog niets ondernomen tegen de papaverkweek of drugslaboratioria.
Bovendien is het pas sinds juli 2009 dat minister De Crem
De situatie in de zuidelijke provincies is de voorbije maanden
belooft om elke week in het parlement tekst en uitleg te komen
verslechterd. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat de Taliban
geven over de missies. Die belofte kwam er pas nadat het
het terrein weer innemen met guerrillatechnieken. Die stop je
Rekenhof Defensie had bekritiseerd voor een gebrek aan
niet met meer luchtbombardementen. Uit cijfers van de Ver-
transparantie en gedetailleerde informatie én nadat Groen!-
enigde Naties blijkt dat de regeringsgezinde troepen in Afgha-
parlementslid Wouter De Vriendt al maanden klaagde over een
nistan de meeste burgerslachtoffers maken bij luchtaanvallen.
gebrek aan informatie. Zelfs de parlementaire opvolgingscom-
In Afghanistan: New US Administration, new directions schrijft
missie voor buitenlandse operaties werd in het ongewisse
de International Crisis Group dat de luchtbombardementen
gelaten. Zo werd de democratische controle op de uitgaven
drastisch moeten verminderen, net omdat ze zoveel burger-
en de missies van de militairen in Afghanistan onmogelijk
slachtoffers maken. Bovendien wordt de beperkte infrastruc-
gemaakt.
tuur beschadigd en leiden de bombardementen tot een groter wantrouwen tegenover buitenlandse troepen. Elke bijkomende
Het gebrek aan transparantie en informatie was al duidelijk van
burgerdode ondergraaft immers de al geringe steun voor de
bij de start van De Crems ministerschap. Pas eind juni 2008
aanwezigheid van westerse troepen en vergroot met andere
stelde hij zijn oriëntatienota voor in het parlement. Die nota
woorden het veiligheidsrisico voor alle landgenoten in Afgha-
had hij echter op voorhand enkel aan de leden van de meer-
nistan.
derheid doorgespeeld...
^
Humanitaire missies worden afgebouwd ten voordele van buitenlandse gevechtsoperaties.“ ^
Oorspronkelijk zouden de Belgische militairen de luchthaven van Kabul beveiligen en in Kunduz meewerken aan de heropbouw van het land. De Crem veranderde echter van koers en schakelde de Belgen in in een vechtmissie door F-16’s naar Kandahar te sturen met de toestemming om te bombarderen. En eind juni raakte bekend dat de Belgische militairen in Kunduz in Noord-Afghanistan betrokken raakten bij een reeks incidenten. Internationaal groeit ondertussen de consensus dat de huidige
De kern van zijn visie bestaat in het verminderen van het aantal
aanpak in Afghanistan te eenzijdig militair is en niet werkt. Er is
operaties waar Belgische militairen aan deelnemen, maar
meer nood aan wederopbouw en ontwikkeling om de stabili-
tegelijk wil hij tot 1250 militairen inzetten in buitenlandse ge-
sering van Afghanistan te doen slagen. De beslissing van het
vechtsoperaties. Dat betekent meteen dat humanitaire missies
Belgische kernkabinet in april 2009 om 2 bijkomende F-16’s en
afgebouwd worden. De Crem was al geen voorstander van
150 militairen te sturen, blijft echter de nadruk leggen op het
de verlenging van de VN-missie in Libanon. België levert daar
militair engagement.
echter met 374 manschappen een belangrijke bijdrage aan onder meer de ontmijning van het land.
7
Dossier I
© sarahvandenelsken
Transparantie?
^
Minister De Crem werd al maanden bekritiseerd door de oppo-
De Belgische F-16's hebben hun boordkanon al 2 keer gebruikt.“
sitie voor het gebrek aan transparantie in het defensiebeleid. De Crem verzweeg feiten, afspraken en incidenten in verband met de Belgische deelname aan de ISAF-missie. In het parle-
^
ment verklaarde hij dat de Belgen niet deelnemen aan militaire acties samen met het Afghaanse leger, maar enkele maanden geleden bleek dat dit wél het geval was. Op dat moment zei De
ale en presidentiële verkiezingen en in 2010 worden nieuwe
Crem dat de Belgen niet in de eerste linie zaten en niet verwik-
districtsraden en een nieuw parlement gekozen. Een formida-
keld waren in vuurgevechten, maar in juni bleek dat dit wel zo
bele uitdaging voor de verzwakte nationale instellingen. Ook
is.
de verslechterde veiligheidssituatie en de erg verbrokkelde politieke arena zullen gevolgen hebben voor het verkiezings-
Pas eind juni stemde Pieter De Crem ermee in om wekelijks
proces. Benieuwd aan welke deelmissies de Belgische
de Belgische parlementairen in te lichten over de activiteiten
militairen in die periode mogen deelnemen en hoe sterk de
van de militairen in Afghanistan. Op 3 juli vond een eerste
parlementaire controle kan zijn nu het communicatiebeleid van
briefing plaats, waar hij zelf wel uitblonk in afwezigheid. Zijn
De Crem toch wat ontdooid is.
woordvoerders mochten informatie geven, in zoverre die niet te gevoelig werd geacht. Zo bevestigden ze dat de Belgische F-16’s in Kandahar drie keer zijn ingezet om de grondoperaties
Verstoppertje spelen in Kleine Brogel
te ondersteunen en twee keer hun boordkanon hebben gebruikt. Informatie over eventuele burgerslachtoffers of schade aan civiele infrastructuur was er echter niet.
In januari 2008 gaf Minister De Crem toe dat er in Kleine Brogel kernwapens liggen. “Eindelijk,” dachten velen “een publiek
België heeft nu 6 F-16’s in Afghanistan, drie keer zoveel als bij
geheim minder”. Maar dat was zonder de waard gerekend:
de start van de ISAF-missie. En die aanwezigheid zal zeker tot
enkele dagen later trok De Crem zijn verklaringen in. Nochtans
2010 volgehouden worden. Op 20 augustus zijn er provinci-
stemden de Kamer en de Senaat in 2005 een resolutie waarin
8
dossier I
^
Een kernwapenvrij Europa staat niet op het prioriteitenlijstje van De Crem.“ ^
gevraagd werd aan Navo om de terugtrekking van de Amerikaanse kernwapens op de agenda te zetten. Die resolutie is nog altijd niet uitgevoerd. De Crem heeft hier een kans laten liggen om een gedegen discussie te voeren over de aanwezigheid van kernwapens in Europa. Blijkbaar staat een kernwapenvrij België en Europa niet hoog op zijn prioriteitenlijstje. En dat op het moment dat de Amerikaanse president Barack Obama het debat over een kernwapenvrije wereld opent en in de wetenschap dat het Verenigd Koninkrijk en Griekenland al kernwapenvrij zijn.
Clustermunitie Minister De Crem wil meer jongeren naar het leger lokken, hij zet geen stappen om de discussie te starten over de terugtrekking van de Amerikaanse kernwapens uit Kleine Brogel en hij wil inzetten op zuiver militaire acties. Het feit dat België het verdrag op het verbod op clustermunitie (al wel getekend, maar)
Vrijwillige legerdienst als lokaas Vanaf het najaar moet de vrijwillige legerdienst meer jongeren naar het leger lokken. Hij mikt daarmee op jongeren die niet slagen voor de bestaande rekruteringstesten. Ze tekenen meteen voor 12 maanden, waarvan ze de eerste 4 opleidingsmaanden hun statuut van werkzoekende behouden en een
nog niet geratificeerd heeft, is een extra blaam op zijn kerfstok. Het is duidelijk dat met Crembo aan het roer, het Belgische leger niet snel zal veranderen in een klein leger binnen een Europese defensiemacht, gespecialiseerd in humanitaire missies. Ondertussen moeten de families van de Belgische militairen op missie maar hout vasthouden dat zij niet gewond raken – of erger.
soldij van 5 euro per dag krijgen. Nadien worden ze als soldaat betaald, maar natuurlijk ook ingezet.
Interessante lectuur
Opvallend is dat het voorstel niet vertrekt vanuit de noden van
• De oriëntatienota van Minister De Crem vind je op
de jongeren. Dat heeft uiteraard enkele gevolgen:
zijn website: www.pieterdecrem.be
• Jongeren zonder ervaring en met een zeer beperkte oplei-
• Wouter De Vriendt is het Groen!-parlementslid dat
ding riskeren ingezet te worden in buitenlandse missies.
De Crem op de voet volgt: www.wouterdevriendt.be
• Jongeren die geen carrière ambiëren in Defensie vergroten
• De International Crisis Group, opgericht in 1995
hun kansen op de arbeidsmarkt en hun toekomstperspectie-
als een internationale NGO, is vandaag algemeen
ven hiermee niet.
erkend als de leidende onafhankelijke bron van ana-
• Jongeren die vandaag niet slagen voor de rekruteringstest
lyse en advies over de preventie en oplossing voor
toch laten toetreden, is risicovol omzeilen van de toelatings-
conflicten voor overheden en intergouvernementele
voorwaarden. Het is oneerlijke concurrentie voor de jonge-
organisaties: www.crisisgroup.org.
ren die wel de normale procedures volgen.
• Navo-nieuws van het ISAF (International Security Assistance Force): www.nato.int/ISAF
Sara Geets 9
gevat
geen groene big bang De groenen mogen dan wel groeien in Eu-
Europeaan kiest vooral niet of behoudsgezind
ropa, de opvallendste ontwikkeling van de voorbije Europese verkiezingen is toch dat er in deze crisistijd opnieuw een verrechtsing is gekomen. Het heeft er alle schijn van dat de middenklasse pragmatisch gekozen heeft voor de relatieve zekerheid van centrumrechts.
Het nieuwe parlement in cijfers
^
Voor het eerst in de geschiedenis van de EU lijkt de anti-Europese vleugel groter dan de pro-Europese.
Met 264 zetels in het Europese parlement blijft de Europese Volkspartij (EVP) ontegensprekelijk de grootste fractie. De sociaal-democraten verliezen fors en komen met 161 zetels niet eens in de buurt. De liberalen halen in het verkleinde Eu-
^
ropese parlement 80 zitjes. De Britse ‘eurorealistische’ (lees: eurosceptische) conservatieven verlieten de EVP en stampten een nieuwe centrumrechtse fractie uit de grond. Die zogeheten
De partijen die deze verkiezingen wonnen, zijn allen euroscep-
Europese Conservatieven en Hervormers klokken voorlopig
tisch en binnen die eurosceptische groep groeit het aandeel
af op 55 zetels. De groenen smeden samen met de Europese
van partijen die expliciet tegen het lidmaatschap van hun
regionalisten de vijfde fractie met in totaal 53 zetels. Tot slot
land aan de Europese Unie gekant zijn. Voor het eerst in de
bezetten de nationalisten van UEN 35 zetels in Straatsburg en
geschiedenis van de EU lijkt de anti-Europese vleugel groter
de uiterst linkse fractie GUE 32.
dan de pro-Europese.
10
gevat
Groen groeit
tigde Europeanen bracht zijn stem uit. De opkomst ligt daarmee 2,5% lager dan het dieptepunt uit 2004. Europa wekt ken-
Op eigen kracht halen ‘The Greens’ wel 46 zetels in het Euro-
nelijk nog altijd te veel aversie op en slaagt er niet in om haar
pese parlement: drie meer dan vijf jaar geleden en dat terwijl
burgers te begeesteren. Een tekenend voorbeeld: ondanks de
het totale aantal zetels in het Europese halfrond daalt van 785
stemplicht in Griekenland was het opkomstpercentage bij de
naar 736, maar de verhoopte groene ‘big bang’ is het helaas
Europese verkiezingen er slechts 52,6 procent. En één op de
niet geworden. Frankrijk en Duitsland leveren de meeste
zes Belgen ging ofwel niet stemmen of stemde ongeldig. Zal
Europese groenen: les Verts zijn goed voor 16% en 13 zetels in
het probleem van desinteresse deels opgelost kunnen gera-
het Europese parlement, die Grünen halen 12% en 14 zetels.
ken als er volwaardige Europese partijen bestaan?
Bij ons wist Bart Staes zijn Europese zitje te behouden en is Ecolo-covoorzitster Isabelle Durant intussen zelfs tot vicevoorzitter (één van de 14) van het Europese parlement verkozen.
Barroso II ?
Tot de Europese Vrije Alliantie waarmee de groenen in Straats-
De Portugese Commissievoorzitter José Manuel Barroso
burg een fractie vormen, behoort sinds kort ook weer de N-VA.
kreeg na de verkiezingen al de steun van de Europese staats-
En het Europarlementslid van de Zweedse Piratenpartij, die
hoofden en regeringsleiders, maar er is achteraf toch sterke
opkomt voor de rechten van de internetgebruikers, zetelt als
twijfel gerezen of hij het bij een stemming in het Europese
onafhankelijke in de groene fractie.
parlement zou halen. Een deel van de sociaal-democratische fractie weigert Barroso immers een tweede kans te geven en zou dus tegen stemmen. De groenen zijn van meet af aan
^
unaniem tegen een herverkiezing geweest. Barroso heeft te
Isabelle Durant (Ecolo) is verkozen tot vice-voorzitter van het Europees Parlement.
weinig gedaan om het klimaatprobleem aan te pakken en zich niet daadkrachtig genoeg getoond in de bestrijding van de economische crisis.
^
Minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht zal van het nationale politieke toneel verdwijnen om Louis Michel af te lossen als Europees commissaris. Vanaf 1 juli 2010 is België dan
Lage opkomst
opnieuw aan de beurt in het roterende voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie.
Hoewel Europa steeds meer impact heeft op het dagelijkse
Koen Bauwens
leven van alle Europeanen, blijft de apathie ten overstaan van de (Europese) politiek groot: slechts 43% van de stemgerech-
11
dossier II
Brussel, onbekende schoonheid Een korte geschiedenis Wie anders dan een middeleeuwse heilige krijgt het idee om in het moerasgebied van de Zenne een kapel op te richten? Sint-Gorik vond een eilandje in de Zenne en bouwde er rond 580 zijn kapel. De vele cafeetjes die het Sint-Goriksplein thans herbergt, stonden ongetwijfeld niet in het masterplan van de heilige, maar de huidige Brusselaar komt er maar al te graag flaneren, uitrusten en een glas drinken. Brussel werd een kruispunt van handelswegen, ontwikkelde een markt en begon aan zijn gestage groei. Onder de Bourgondiërs ontwikkelde Brussel zich steeds meer als “hoofdstad”. Grote geldsommen werden aangewend om het hertogelijk paleis op de Koudenberg om te bouwen tot een vorstelijke residentie met een prachtig wildpark, nu een favoriete plek voor joggende ambtenaren en gekend onder de naam “Warandepark”. Kunst, muziek, architectuur… het waren hoogdagen Vlamingen (en Walen) hebben een moeilijke relatie met Brussel. Wat moeten we aanvangen met deze grootstad die op een zeer
voor ambitieuze en talenvolle kunstenaars. Om nog maar te zwijgen over de wandtapijtenmakers die Brussel internationale faam gaven.
kleine oppervlakte zoveel verschillende we-
^
relden bevat? Waarom lijkt de stad zo cha-
De plannen van Groen! om in de kanaalzone plaats te bieden aan creatieve industrie, sluiten aan op de geschiedenis van de stad.“
otisch en lawaaierig? Het is er vuil, men spreekt er geen Nederlands en het is er gevaarlijk. Neen Brussel, je blijft er beter weg. Dat beeld klopt echter niet. Brussel is een jonge, bruisende stad met prachtige huizen,
^
lanen en parken. Er heerst een broeiend uitgaansleven. Cultuur is er alomtegenwoordig en je kan er op elke straathoek duizend jaar geschiedenis voelen. Natuurlijk wordt Brussel geconfronteerd met de typische grootstadproblemen: auto’s bezetten het hele stadscentrum, kleine criminaliteit is er sterk vertegenwoordigd en de kloof tus-
Wie het kanaal Brussel – Antwerpen nu bekijkt, kan zich moeilijk voorstellen dat het allereerste kanaal reeds in 1550 gegraven werd onder het goedkeurende oog van Keizer Karel V. Ook toen al liepen grote infrastructuurwerken voortdurend vertragingen op. Het duurde tot 1561 eer de Brusselaars naar de
sen arm en rijk is er meer dan waar ook in
Schelde konden varen zonder langs hun vervelende, tol-eisen-
die onbekende schoonheid die Brussel is:
ontwikkelen tot de vele kaaien gedempt werden en de industrie
België duidelijk zichtbaar. Een portret van
de Mechelse buren te moeten. De Kanaalzone zou zich verder
12
dossier II uiteindelijk ook uit Anderlecht en Molenbeek zou verdwijnen.
brengen.
De plannen van Groen! om die zone opnieuw economisch te
De stad viel ten prooi aan projectontwikkelaars met groot-
ontwikkelen via de zogenaamde “creatieve industrie” sluiten
heidswaanzin. Hun plannen stuitten op protest en geldgebrek.
prachtig aan op de geschiedenis van de stad.
Maar voor vele waardevolle architectuur was het te laat. Door
De Franse Zonnekoning Lodewijk XIV bombardeerde in 1695
de vele inactieve bouwputten, leegstaande huizen en de taal-
de stad in puin. De Grote Markt werd nadien volledig opnieuw
ruzies onder de bevolking leek Brussel nog slechts een schim
opgebouwd en vormde zo het begin van zijn huidige pracht.
van de prachtige stad die ze tot voor Wereldoorlog I was.
Veertig jaar later brandde ook nog eens het prachtige paleis
Pas met de creatie in 1989 van het Brussels Hoofdstedelijk Ge-
op de Koudenberg af.
west werd Brussel eindelijk terug aan de Brusselaars gegeven.
Gelukkig kreeg Brussel korte tijd later een echte bon-vivant als
De recente verkiezingsoverwinning van Ecolo en Groen! toont
landvoogd: Karel van Lotharingen. De man hield zo van fees-
aan dat de Brusselaar weer trots wil worden op zijn stad. Een
ten dat hij nog tijdens zijn leven al twee standbeelden kreeg.
stad die fier de 21ste eeuw instapt, haar rol als Europese
En echte Brusselaar dus, ook al kwam hij uit Oostenrijk. Niet
hoofdstad zonder gêne wil opnemen en die – vooral – een
alleen bouwde hij nieuwe paleizen op het Koningsplein, het
duurzame, leefbare en warme stad wil zijn. Of zoals Groen! het
Museumplein en het Martelarenplein, maar bovenal bouwde
noemt: Brussels Eco Capital!
hij de Nieuwstraat uit. Al valt het te betwijfelen dat City2 en Innovation er toen al bij waren.
Brussel en haar instellingen
Vanaf de onafhankelijkheid ontwikkelt Brussel zich in een sneltreintempo. Arme Vlamingen en Walen zakken af naar de stad, die helemaal niet in staat was om zoveel mensen te
We hebben het allemaal al eens geprobeerd: een buiten-
huisvesten. Brussel begon zich sterk uit te breiden naar de
lander uitleggen hoe onze Staat functioneert. De argeloze
omliggende dorpen. Een evolutie die – zoals rond elke stad
geïnteresseerde beklaagt zich dat al snel. Het hoogtepunt
waar ook ter wereld – nog steeds bezig is, maar hier stoot op
van het Belgisch labyrint is zonder enige twijfel het Brussels
politiek-taalkundige problemen.
Hoofdstedelijk Gewest (BHG). Institutionele spitstechnologie volgens sommigen, een absoluut legistiek gedrocht volgens
^
vele anderen.
De Brusselaar wil dat de stad fier de 21ste eeuw instapt en een duurzaam, leefbaar en warm Brussel wordt.“
België kent zowel drie Gemeenschappen als drie Gewesten. Het grondgebied van die deelentiteiten komt echter niet overeen. De Duitse Gemeenschap bestaat uit de dorpen rond Eupen en Malmedy, die bij België gevoegd werden als herstelbetaling voor WO I. De Franse Gemeenschap behelst Wallonië met Brussel, maar zonder Eupen – Malmedy, terwijl
^
de Vlaamse Gemeenschap bevoegd is op het grondgebied van Vlaanderen en Brussel.
Onder Leopold II veranderde Brussel sterk van uiterlijk. De
Brussel behoort echter niet tot het Vlaams Gewest. Het
Zenne werd overwelfd en later verlegd. In haar vroegere bed-
behoort ook niet tot het Waals Gewest, terwijl Eupen – Malm-
ding rijden nu tram 3 en 4 tussen Noord en Zuid. Het majestu-
edy daar dan weer wel deel van uitmaakt. Brussel en haar 18
euze Brussel met zijn lanen, chique hotels en triomfboog in het
omliggende gemeenten vormen – pas sinds 1989 – een eigen
Jubelpark kreeg vorm. De Belle Epoque vierde haar hoog-
Gewest: het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
dagen en de Art Nouveau dook overal op. Om helaas vanaf de
Grosso modo kan je stellen dat de Gemeenschappen bevoegd
jaren 1950 veelvuldig onder de sloophamer te verdwijnen.
zijn voor “persoonsgebonden” materies, zoals onderwijs,
Want met het einde van de Wereldoorlogen verdween de liefde
cultuur en welzijn. Het Gewest daarentegen is bevoegd voor
van de politici voor de hoofdstad. Brussel werd het administra-
de zogenaamde “grondgebonden” materies, zoals ruimtelijke
tieve en financiële hart van België, maar Vlamingen en Walen
ordening, landbouw, milieu…
voelden dat hart niet kloppen. De verwoesting begon in 1935
Elke Gemeenschap beschikt over zijn eigen taal. En daar Brus-
met de aanleg van de Noord-Zuidverbinding waarvoor hele
sel de doorsnede vormt van de Vlaamse en de Franse Ge-
wijken moesten verdwijnen. In de jaren vijftig werden prachtige
meenschap, betekent dat dus dat het BHG tweetalig is. Daar
lanen afgebroken om er autosnelwegen van te maken die de
knelt nu net het schoentje. Nederlandstalige en Franstalige
pendelaar snel naar het werk – en naar Expo ‘58! – moesten
Brusselaars moeten immers ook onderwijs kunnen volgen,
13
dossier II
Brussel en Vlaanderen
naar theater kunnen gaan of gezondheidszorg krijgen. Maar hoe bepaal je nu of iemand Nederlandstalig of Franstalig is? Hoe belet je, met andere woorden, dat je in Brussel een soort
Een van de grote misverstanden over Brussel is dat de stad
“apartheid” installeert?
reeds ten tijde van de Franse Revolutie verfranst werd. Precieze
De oplossing daartoe was de creatie van de Gemeenschaps-
cijfers zijn zeer moeilijk te vinden, maar vele onderzoekers
commissies en de gegarandeerde vertegenwoordiging van de
menen dat Brussel tot aan WO II nog hoofdzakelijk Nederlands-
Nederlandstaligen in het Brussels Gewestparlement. Als een
talig was.
Brusselaar gaat stemmen voor het Gewestparlement moet
In elk geval heeft Vlaanderen een zeer moeilijke relatie met
hij eerst kiezen of hij op een Nederlandstalige dan wel een
haar hoofdstad. De oorzaken daarvan zijn moeilijk te duiden.
Franstalige lijst wil stemmen. Van de 460.688 geldige stemmen
Sowieso houdt de Vlaming – en vergeef me de veralgeme-
bij de laatste verkiezingen waren er ongeveer 51.000 stemmen
ning – niet echt van steden. Hiervoor wordt nogal eens met de
voor Nederlandstalige partijen. Dat zijn er zo’n 10.000 min-
beschuldigende vinger naar de katholieke kerk en dito politici
der dan in 2004! Dankzij het systeem van de gegarandeerde
gewezen die in de stad vooral een socialistisch gevaar zagen.
vertegenwoordiging blijven ondanks dat verlies van stemmen
De uitbouw van een fijnmazig tram- en treinnetwerk moest de
steeds 17 van de 89 zetels in het Brussels Gewestparlement
arbeider in staat stellen overdag in de fabrieken te werken,
gereserveerd voor de Nederlandstaligen.
maar ’s avonds onder de “beschermende” invloed van mijnheer
De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) bestaat uit de
Pastoor te blijven. Zo zou de stad als gegeven een negatief
Nederlandstalige verkozenen in het BHG, net als de Franse
beeld gekregen hebben in de Vlaamse onderbuik.
Gemeenschapscommissie (COCOF) uit de Franstalige verko-
Daar komt natuurlijk bij dat Brussel de hoofdstad was van het
zenen bestaat. Deze Gemeenschapscommissies “vertalen”
unitaire België dat door de Vlaamse Beweging als de Frans-
beslissingen van hun respectievelijke Gemeenschapsregerin-
talige onderdrukker werd gezien. Een steeds meer op zichzelf
gen naar de Brusselse context. Onderwijs en cultuur kunnen
staand Vlaanderen keert zich daarom nogal gemakkelijk af van de hoofdstad.
^
Tegelijkertijd wil een ander deel van de Vlaamse Beweging
Vlamingen en Walen komen niet alleen in Brussel werken, maar ontdekken steeds meer de schoonheid van deze broeierige stad.“
vooral benadrukken dat Brussel eigenlijk een Vlaamse stad is die door de Franstaligen werd “ingepikt”. “Vlaanderen laat Brussel niet los,” klinkt het dan. Dat is dan ook de reden waarom de Vlaamse Gemeenschap van Brussel haar hoofdstad gemaakt heeft. Het gekke gevolg is dat het parlement en de ministeries van het Vlaams Gewest – dat “gefusioneerd” is met de Vlaamse Gemeenschap – op het grondgebied van een
^
ander Gewest liggen. Sommige Vlaamse politici stellen zich intussen openlijk vragen bij het belang van Brussel voor Vlaanderen. De Vlaamse Ge-
zo geregeld worden.
meenschap hanteert immers de zogenaamde “Brusseltoets”.
Maar er zijn natuurlijk ook instellingen met een “persoonsge-
Grofweg betekent dat dit ze doet alsof er 300 000 Neder-
bonden” karakter waar iedereen gebruik van kan maken, zoals
landstaligen in Brussel wonen. Onnodig te zeggen dat dit ook
de OCMW’s. We hebben dus een Gemeenschapscommis-
financiële gevolgen heeft. De Leuvense burgemeester Louis
sie nodig die dit soort zaken regelt: de Gemeenschappelijke
Tobback voert al jaren een strijd tegen wat hij de “Dansaert-
Gemeenschapscommissie (GGC). En hoe gek het ook klinkt,
Vlamingen” noemt en die volgens hem met Vlaams geld gaan
die bestaat uit de samenvoeging van de 17 Nederlandstalige
lopen en daar dan nog eens ondankbaar voor zijn ook.
en de 72 Franstalige parlementairen. Net hetzelfde als het
Inderdaad groeit er intussen bij steeds meer Nederlandstalige
BHG dus, maar wel met andere bevoegdheden! Het gaat dus
Brusselaars wrevel tegenover de Vlamingen die zich – volgens
steeds om dezelfde parlementairen (en ministers en staatsse-
hen – steeds meer terugplooien op hun kerktoren, in plaats van
cretarissen), maar wel steeds met andere bevoegdheden.
zich open te stellen voor de wereld en voor het kosmopolitische
Onnodig ingewikkeld, zegt u? Misschien, maar dat belet ons in
Brussel. Meer dan de strijd tussen Vlamingen en Franstaligen
elk geval niet om samen vrolijk op café te gaan.
zou dit “conflict” – dat voorlopig vooral in vrije tribunes uitgevochten wordt – wel eens het hete politieke hangijzer van de komende jaren worden.
14
dossier II Europeanen enkel uitgaan op het Luxemburgplein voor het Europees Parlement, maar niets is minder waar. Daarenboven brengen de Europese instellingen ook vele andere internationale bedrijven met zich mee. Die werknemers – al dan niet met de Belgische nationaliteit – betalen dan weer wel belastingen en vormen een essentieel onderdeel van het Brusselse leven.
Brussel en de Brusselaars Brussel is volop bezig volwassen te worden en zoekt een nieuw evenwicht met Vlaanderen, Wallonië en Europa. Meer dan ooit richt het zich op de Brusselaars zelf. Het omarmt iedereen die in deze stad komt wonen. En die Brusselaars voelen zich steeds meer thuis in deze bruisende stad. Ook al zijn nog niet alle problemen tussen Nederlands- en Franstaligen opgelost, toch ontstaat er langzaam iets als een “Brusselse Gemeenschap” die zich niet langer definieert op ba-
Brussel en Europa
sis van de taal. We zijn allemaal “Zinnekes”, bastaardhondjes. Groen! en Ecolo vertalen dit ook politiek. Beide partijen
Met de oprichting van de Europese Gemeenschap (thans
kozen ervoor om met een gemeenschappelijk programma
Europese Unie) won Brussel als zetel van heel wat Europese
de Brusselaar te verleiden. Met succes. De groenen haalden
administraties steeds meer aan belang. Intussen zijn nergens
een prachtige overwinning en vormen de centrale as van de
ter wereld – op New York na – zoveel ambassades en interna-
nieuwe Brusselse Regering.
tionale lobbygroepen gevestigd als in onze hoofdstad. Met de
Intussen werken kunstenaars uit beide taalgroepen samen
komst van het Europees Parlement is deze evolutie enkel ver-
om deze stad elke dag opnieuw leven in te blazen. Festivals,
sterkt. Ook al zijn al die instellingen en de duizenden mensen
feestjes, evenementen allerhande gaan complexloos om met
die er werken een zegen voor de stad, toch heeft “Europa” een
de nieuwe realiteit die het Brussel van de 21ste eeuw is. Meer
moeilijke relatie met Brussel.
dan ooit overstijgt vriendschap en liefde de oude conflicten.
Europa neemt immers veel plaats in, zowel letterlijk als figuur-
Het Nederlandstalig onderwijs biedt onderdak aan honderden
lijk. Voor de komst van al die administraties werden – alweer
jongeren die thuis geen of nauwelijks Nederlands spreken,
– hele woonblokken en prachtige wijken met de grond gelijk
maar via de school wel in contact komen met onze gezamen-
gemaakt om plaats te ruimen voor grote, weinig aantrekkelijke
lijke geschiedenis en het rijke cultuurleven dat Vlaanderen
kantoorgebouwen. Verleid door het vele geld dat dergelijke
bezit.
kantoren met zich meebrengen, hebben nogal wat Brusselse
Politici van beide taalgroepen beseffen dat ze de vele uitda-
burgemeesters met plezier meegewerkt aan de vernieling van
gingen waar Brussel mee geconfronteerd wordt enkel samen
levendige stadsdelen.
kunnen oplossen. Jeugdwerkloosheid, mobiliteit, ruimtelijke
Maar de Eurocraten – zoals de Europese bureaucratie minach-
ordening… los je niet op als ieder op zijn taaleiland blijft zitten.
tend genoemd wordt – nemen ook figuurlijk zeer veel plaats
De hoop is groot dat het voorbeeld van Ecolo en Groen! over-
in. Door hun financieel zeer interessante situatie worden ze
waait naar de andere politieke partijen. Vlamingen en Walen
verantwoordelijk geacht voor de stijgende huur-, woon- en
komen niet alleen in Brussel werken, maar ontdekken steeds
grondprijzen. Omdat ze geen persoonsbelasting in het Gewest
meer de schoonheid van deze broeierige stad. Oude tradities
betalen, profiteert het BHG niet rechtstreeks van hun aanwe-
als de Meiboomplanting blijven leven en richten zich steeds
zigheid. Intussen zit dat Gewest wel met hoge kosten voor
meer op al die andere culturen die hier leven.
infrastructuur en met een zeer grote (jeugd)werkloosheid bij
Hoe afkeurend sommige Vlaams-nationalisten of hardnekkige
laaggeschoolde Brusselaars voor wie er geen werk is in die
Franstaligen ook staan tegenover deze evolutie, de Brusselse
vele administraties.
droom krijgt elke dag steeds meer vorm. Want Brussel, it’s a
Maar de Europeanen versterken tegelijkertijd wel het kosmo-
state of mind. En we drinken allemaal samen dezelfde Geuze!
Wim Borremans
politische karakter van onze hoofdstad. Het cliché wil dat de
15
zomerkaravaan
16
zomerkaravaan
17
Jong
Hermes en Elisabeth blikken vooruit Met zijn allen verteerden we de verkie-
Elisabeth: ‘Het was een zeer boeiend moment waarop ik
zingsresultaten. Groen! stapt nu met een
besefte dat ik Vlaams parlementslid was. De zin om te zetelen
volledig nieuwe fractie in de oppositie.
en te strijden voor enkele dossiers borrelde op.’
En oppositie zullen we voeren! Twee jonge leeuwen werpen zich alvast in het Vlaamse politieke strijdtoneel. Samen met Hermes
Hermes je bent een van de jongste parlementsleden. Hoe voelt dit aan?
Sanctorum en Elisabeth Meuleman werpen we een blik in de toekomst.
Hermes: ‘Een groot voordeel was dat ik secretaris mocht
Hoe hebben jullie de spannende verkiezingsdag beleefd?
zijn van de ad-interimvoorzitter. Zo leerde het grotere publiek mij al kennen. Maar verder heb ik er geen speciaal gevoel bij. Voor mij geldt hetzelfde als voor alle andere parlementsleden.
Hermes: ‘De spanning begon al onderweg naar de stem-
Tijdens het parlementaire jaar zal ik mij moeten bewijzen.’
bus, toen ik een gewonde groene parkiet vond. Ik wou deze
^
naar de vogelbescherming brengen, maar ik was te laat voor enkele afspraken. Bij het stembureau kwam ik dus aan met
Ik wil vooral een degelijke en geloofwaardige politiek voeren. En soms moet provocatie ook kunnen natuurlijk.“
een groene parkiet. Hiermee haalde ik al snel het regionale nieuws. Natuurlijk was ook de telling bloedstollend. Ik heb de resultaten tot 2u ’s nachts gevolgd. Er was hoop op een tweede zetel voor Vlaams-Brabant, maar uiteindelijk liep Open VLD met deze zetel weg.’
Elisabeth: ‘In Oost-Vlaanderen was het eveneens spannend. Ik heb tot 1u ’s nachts op het resultaat gewacht. Ik had
kans op een zetel, maar niets was toen zeker. Om 2u ’s nachts ben ik maar gaan slapen. Om de twee uur werd ik wakker en keek ik snel naar de resultaten. Ik wist pas om 10u ‘s morgens zeker dat ik de zetel had.’
Hoe verliep jullie eerste eedaflegging ooit?
Hermes: ‘Natuurlijk was het een dag vol formaliteiten en
vroeg de eedlegging van 124 parlementsleden veel tijd. Wat vooral opviel was dat Groen! de enige fractie is waarvan alle verkozenen zetelen. Volgens mij is er een morele code voor alle partijen nodig!’
^
Was parlementslid worden een droom van jongsaf?
Hermes: ‘Als kleine jongen droomde ik hier niet van. Ik was
wel al vroeg bezig met politiek en het ecologische gedachte-
goed. Ik was bezorgd om het milieu, dierenwelzijn en de Derde Wereld. Een bezorgdheid die ik meenam in mijn politiek leven.’
Elisabeth: ‘Een echte droom was het niet. Mijn familie
was er niet actief mee bezig, maar politiek was wel een belang-
rijk thema. Enkele jaren terug begon ik op lokaal niveau en toen is het allemaal snel gegaan. Al vlug voelde ik dat politiek mijn ding is en was ik door de microbe gebeten.’
18
Jong
Hermes sanctorum
Elisabeth meuleman
Wetenschappelijk onderzoeker VUB voorheen Oud-schepen Overijse
Beleidsmedewerkster welzijn, cultuur en onderwijs Groen! voorheen Gemeenteraadslid in Oudenaarde
Elisabeth, je bent gemeenteraadslid van Oudenaarde. Welke verwachtingen heb je van het parlementaire werk?
Hoe zou je deze dossiers aanpakken? Licht eens een tipje van de sluier.
Elisabeth
groeien in het parlementaire werk. Het is hoog tijd dat Vlaan-
: ‘In de gemeenteraad sta ik er helemaal alleen
Hermes: ‘Natuurlijk moet ik nog dossierkennis opdoen en
voor. Alle vragen en dossiers zijn dus voor mij. Op Vlaams
deren koploper wordt in de groene technologie. Wetenschap-
niveau zal ik in team werken en daar kijk ik wel naar uit. Je kan
pelijk onderzoek moet hier een belangrijke rol in spelen.
samen een standpunt innemen. Bovendien hoef je niet meer
Daarnaast zou ik pleiten voor een meer energieonafhankelijk
alleen te strijden voor een bepaald dossier.’
Vlaanderen. Hierbij speelt hernieuwbare energie een grote rol.
Welke thema’s nemen jullie op?
Vlaanderen heeft geen uranium maar wel wind, zon en andere energie. Laten we ons daarop focussen en ons er onafhankelijk in opstellen.’
Hermes
: ‘Binnen de fractie hebben we de thema’s al verdeeld.
Ik zal mij focussen op leefmilieu, energie, landbouw en wetenschapsbeleid.’
Elisabeth: ‘Op lokaal gebied wil ik de economische ont-
wikkeling van Zuid-Oost-Vlaanderen ter sprake brengen. Hier denk ik aan het dossier over oppervlaktedelfstoffen waarin
Elisabeth: ‘Ik zal mij werpen op het dossier onderwijs. Daar-
economische groei centraal staat. De leem- en kleiontginning
naast zal ik mij ook focussen op regionale dossiers. Als gemeen-
zorgt echter voor een vernietiging van waardevol gebied. Ik
teraadslid heb ik al enkele dossiers klaar die opvolging vergen. Ik
pleit daarom voor een andere lokale economie waarin eco-
popel om deze in het Vlaamse parlement te bespreken.’
toerisme centraal staat. Daarnaast hoop ik het ecologische
19
Jong verhaal naar een breder publiek te brengen om aan te tonen
Jullie trekken met een volledig nieuwe fractie naar het parlement. Zijn jullie niet bang om niet aan de verwachtingen te voldoen?
dat het Groen!e verhaal geen vijand is van de plaatselijke landbouwer.’
^
Hermes: ‘De vorige fractie heeft bewezen hoe goed het kan.
De grootste uidaging is onze dossiers en inhoud bekend maken bij het grote publiek.
De nieuwe fractie zal nu vooral dossierkennis moeten opdoen.
Maar de grootste uitdaging is onze dossiers en inhoud bekend maken bij het grote publiek.’
^
Elisabeth: ‘Ik denk dat we vooral de dossierkennis van de vorige fractie moeten evenaren. Als we dit in vijf jaar tijd kun-
Met welk parlementslid of minister zou je graag eens debatteren?
nen doen, dan hebben we het goed gedaan.’
Hermes: ‘Hilde Crevits en Kris Peeters brachten tijdens de
Welk soort politiek wil je in het parlement voeren?
vorige regeringsperiode het ‘verstandig groen’ verhaal. Vlaanderen investeert zogenaamd ook in het ecologie. Dit leverde
Hermes: ‘Een politiek waarin vooruitgang zit, zowel op
echter een pover resultaat op.’
regionaal als federaal niveau. We moeten de geloofwaardig-
Elisabeth: ‘Met Frank Vandenbroucke wil ik zeker en vast
heid van de Groen!e thema’s vergroten. Daarnaast wil ik de
het debat aangegaan. Ik heb al met hem gediscussieerd en
academische wereld meer betrekken in de Groen!e thema’s.
het smaakt naar meer.’
Hiervoor is mijn ervaring als onderzoeker bij de VUB zeker en vast een meerwaarde.
Elisabeth: ‘Ik wil vooral een degelijke en geloofwaardige politiek voeren. Daarnaast wil ik net als in de gemeenteraad een bevlogen beleid voeren. En soms moet provocatie ook kunnen natuurlijk. (lacht)’
Ga je onmiddellijk nog aan de slag of neem toch nog even vakantie?
Hermes: ‘Ik ga toch een weekje uitblazen in Portugal.
Daarna trek ik ten strijde!’
Elisabeth: ‘Ik duik momenteel al in enkele dossiers, maar ik neem ook wat vakantie. Zo kan ik mij volledig opladen.’
Elke Dierckens
20
Ingezoomd
Op bezoek bij druivenkwekerij Soniën De Zomerkaravaan van Jong Groen! hield
halt bij druivenkwekerij Soniën. Een welverdiende pauze tussen het fietsen door, maar
vooral
een
interessante
kennis-
making met de enige biologische tafeldruif van België. Met een oppervlakte van 3000 m2 is het serrebedrijf ondertussen een belangrijke toeristische trekpleister geworden. Ook Jong Groen! kreeg een rondleiding en ontdekte dat er achter de rust die een druivenplantage uitstraalt, heel wat meer beweegt dan je op het eerste gezicht kan vermoeden ... Raymond Luppens neemt in 1978 samen met zijn zonen Filip
werden er nog veel pesticiden gebruikt en daar begon het
en Pips het coöperatief vennootschap ISCA over. Dat vormt
schoentje te wringen voor Filip Luppens: “Druiven verkopen
het begin van Druivenkwekerij Soniën. Beetje bij beetje kan de
als ‘biologisch’, terwijl ze dat helemaal niet zijn, dat kan niet.”.
kwekerij uitbouwen. Vanaf 2000 wordt de stap gezet naar bio-
Het is geen sinecure om de omschakeling naar biologische
teelt zodat de druiven volgens de strengste eisen in tuinbouw
teelt te maken. Eerst en vooral is er voor de telers weinig
verzorgd moeten worden. Na drie jaar van druivenverkoop ‘in
informatie ter beschikking. Een nieuw product gebruiken of
omschakeling’ worden vanaf de oogst in 2003 de ‘Soniëndrui-
een nieuwe ‘natuurlijke vijand’ inzetten gebeurt steeds proef-
ven’ voor honderd procent met biogarantielabel op de markt
ondervindelijk. Bovendien moet, als je wil beantwoorden aan
gebracht. Naast de teelt van tafeldruiven waar Filip mee bezig
de eisen voor het biogarantielabel, elk product dat je gebruikt
is, houdt broer Pips zich bezig met wijnproductie en ook daar-
eerst goedgekeurd zijn door de Blik-afdeling van Integra bvba
bij wordt veel aandacht geschonken aan het behoud van het
(controle- en certifiëringsorganisatie van land- en tuinbouw).
ambachtelijk karakter.
De broers Luppens voelen niet zelden een gemis aan een
Biologische druiventeelt, dat wil zeggen zonder elk gebruik
degelijke Europese wetgeving. Zo zijn er in Frankrijk vaak meer
van pesticiden, is zeker niet vanzelfsprekend als je weet dat er
producten toegestaan dan bij ons, dat leidt tot onduidelijk-
een superhoge kwaliteitseis is. Wat wel kan, is het inzetten van
heid. Filip Luppens is zeker niet tegen een strenge biologische
de natuurlijke vijand tegen een aantal kleine insectjes (voor-
wetgeving, maar wel voor duidelijke richtlijnen. De huidige
namelijk spintmijt en trips) die de druivenplanten veel schade
ongelijke regels in Europa scheppen verwarring.
kunnen berokkenen. Bij het bestrijden van witziekte, wordt dan
Er kan dus op Europees vlak nog heel wat gebeuren om de
weer zwavel gebruikt.
biologische fruit- en groententeelt te verbeteren, ondertussen
De keuze voor de broers Luppens om de overstap te maken
blijft druivenkwekerij Soniën volop op zoek naar verbetering
naar biologische druiventeelt, was na een tijd onvermijdelijk.
en vernieuwing. En wij? Wij proefden van de heerlijke druiven
Vroeger werden druiven altijd bestempeld als ‘biologisch’
en zetten onze weg verder met de bevestigde overtuiging dat
omdat de wetgeving heel wat minder streng was en omdat
bioteelt van groot belang is en de moeite waard om voor te
druiven sowieso minder nood hebben aan pesticiden. Toch
strijden.
21
Sien Verstraeten
cultuur muziek
van onze noorderburen
Maarten Van Roozendaal Het Wilde Westen Thumbs up: 5/5
(Dodo)
Weinigen zullen zijn naam kennen, maar hier geldt zeker
in ‘Afscheid’ een onwaarschijnlijk mooie instrumentale
de zegswijze ‘onbekend is onbemind’. Als een Neder-
finale. Als afsluiter vormt ‘PVHS’ een fijn, grappig num-
landse Tom Waits weet Maarten Van Roozendaal de
mer, waarin Van Roozendaal zingt: “Ik ben niet van de
piano te beroeren. Met korrelige stem brengt hij hoop
politiek, maar mocht ooit zo’n partij bestaan, voor rust en
naast wanhoop, humor naast dood en melancholie naast
kalmte en voor vrede, zou ik bij de Partij Van Het Slapen
vrolijkheid, en het plaatje klopt. Iedere zin is een geknut-
gaan.”
seld kunstwerk. Muzikaal zorgen de contrabas van Egon Kracht en de gitaar van Marcel De Groot voor verdieping.
Ook live weet Maarten Van Roozendaal te beroeren. Voor zijn theatertournee van Het Wilde Westen sleepte
Met de titel van de cd wil Van Roozendaal aantonen dat
hij in 2008 de Poelfinario in de wacht, een belangrijke ca-
de westerse beschaving niet echt beschaafd is. Ook
baretpijs. In het najaar van 2009 speelt Van Roozendaal
hier en nu is het Westen wild. Dat is vooral te merken
het programma ‘Maarten van Roozendaal en noem het
in liedjes als ‘Waar’, ‘Toekomst’ en ‘Marang’. ‘Alsof’ en
maar vrienden’. Een aanrader dus, al speelt hij voorlopig
‘Afscheid’ tonen dan weer een intieme fijnzinnigheid, met
enkel in Nederland.
Sien Verstraeten van de V.S.
eels
Hombre Lobo, 12 songs of desire
(Vagrant)
Thumbs up: 4/5
Eels, de indie-rockband uit Los Angeles heeft een
be that guy instead of me, I’d never let you down”weet
nieuwe plaat uit. Het album is opgebouwd rond het
deze cd mij alleszins te overtuigen. Muzikaal is er veel
personage ‘el hombre lobo’ (de weerwolf), een wat een-
variatie. De bekende melodische Eels-sound is terug
zaam figuur die telkens op een andere manier een vrouw
te vinden in de rustige nummers, maar ook de hardere
probeert te overtuigen dat hij ‘the one’ is. Zanger Mark
songs hebben hun specifieke sound. Bovendien, dat
Oliver Everett legt uit: “This album is about wanting the
moet gezegd, is de vormgeving van de cd en het boekje
girl, it’s not about getting the girl”.
eenvoudig en erg mooi. Hombre Lobo is een sterk album
Met zinnen als “You seem like someone who could ap-
dat je meesleept van uitbundig naar ingetogen, de
preciate the fact that I’m no ordinary man” of “If I could
moeite van het (meermaals) beluisteren waard.
Sien Verstraeten 22
Recept
Kook lekker ecologisch! (H)eerlijke cocktails Mojito
Uw trouwe reporter geeft al puffend de
toets aan zijn
Peper-artikels. Gelukkig bieden (h)eerlijke cocktails soelaas in deze warme tijden. Lees je dit item wanneer regenwolken je humeur verpesten, dan bieden deze cocktails nog steeds troost!
IJskoude mango-yoghurtmix
alcoholisch
Benodigdheden ✔✔ 2 theelepels rietsuiker ✔✔ sap van een halve limoen ✔✔ 3 takjes verse munt ✔✔ 1 borrelglaasje rum ✔✔ (versnipperde) ijsblokjes ✔✔ bruiswater
niet alcoholisch
Benodigdheden voor 3 à 4 personen ✔✔ 1,25 deciliter sinaas-mangosap ✔✔ 175 gram (mascobado)suiker ✔✔ 1,5 deciliter water ✔✔ geraspte schil en sap van 2 citroenen ✔✔ 5 deciliter yoghurt ✔✔ 2 à 3 ijsblokjes ✔✔ verse takjes munt en partjes mango, ter decoratie
Bereiding ➜➜ meng suiker, limoensap en munt in een cocktailglas ➜➜ kneus de munt ➜➜ voeg de rum toe en roer. Doe de ijsblokjes erbij en vul het glas op met bruiswater
finale
Tip ➜➜ Gebruik zoveel mogelijk eerlijke producten. Ze maken je cocktail lekker (h)eerlijk!
Shake that banana! alcoholisch
Benodigdheden ✔✔ rum (ongeveer 3 jaar oud) ✔✔ 1 banaan ✔✔ 1 eetlepel citroensap ✔✔ 3 eetlepels cacaopoeder ✔✔ 1/2 liter drinkyoghurt
Bereiding ➜➜ pureer de banaan met het citroensap ➜➜ meng dit met het cacaopoeder en de drinkyoghurt en de rum ➜➜ klop het met de mixer of staafmixer schuimig ➜➜ verdeel de shake over hoge glazen ➜➜ strooi er eventueel nog wat cacao op
23
Bereiding ➜➜ verhit voor het yoghurtijs het water met de suiker in een pan ➜➜ blijf roeren tot de suiker is opgelost ➜➜ schenk de siroop in een kan ➜➜ laat hem afkoelen en zet hem dan in de koelkast ➜➜ voeg citroenrasp en –sap toe aan de siroop en roer goed ➜➜ schenk de siroop in een diepvriesdoos en laat hem in de diepvries indikken ➜➜ klop nu de yoghurt erdoor en vries het mengsel opnieuw in, tot het dik genoeg is om te scheppen ➜➜ mix voor de yoghurtdrankjes het sinaas-mangosap met 3 kleine scheppen yoghurtijs kortstondig in de blender tot een gladde massa ➜➜ schenk die in hoge glazen en voeg naar believen ijsklontjes toe ➜➜ schep op elk glas nog een bolletje yoghurtijs, versier het drankje met takjes munt en mangopartjes en serveer meteen
Liesbeth Vanneste
Werkten mee aan dit nummer:
Koen Bauwens, Wim Borremans, Kristof Calvo, Elke Dierckens, Bob D’Haeseleer, Sara Geets, Sabine Van Belle, Liesbeth Vanneste, Sien Verstraeten Eindredactie: Liesbeth Vanneste, Koen Bauwens Hoofdredactie: Sien Verstraeten
AGENDA
vrijdag 28 tot zondag 30 augustus
Doe mee
Je kan ook lid worden van Jong Groen!. Zo ontvang
Zomerweekend Groen!
je niet alleen gratis deze
dinsdag 15 september
Peper, maar blijf je via de
Open Forum
ledennieuwsbrief ook op de
zaterdag 10 oktober
hoogte van alle activiteiten.
Havenbezoek samen met Groen! Plus
Lid worden van Jong Groen!
vrijdag 13 tot zondag 15 november
kost je helemaal niets en
Herfstweekend samen met écolo j
www.jonggroen.be/ ikdoemee.
Fotoredactie:
doe je heel eenvoudig op
Sien Verstraeten Vormgeving: MadeByHanna.com Heb je interesse om onze redactie te vervoegen, mail dan vliegensvlug naar
[email protected]. Gedrukt op 100% post-consumer recyclagepapier met vegetale inkten.
de jongerenreld e i d e i t a we nis gerenorgetaere wereld. Eeent milieu. n o j e k e i h b lit is een epobouwen aan eaenn alle mensen en ! n e o r G g Jon eeft mee t problemen v iek oene polit kans g ndacht voor de r g j i b n re met aa lijk jongferis en gevarieeetrd e g o m l e e v oor een n! wil zo er aan h Jong Grkoeen. Dit doen we bdouwen mee veerrdspreiden het. betrek eitenaanbod. We achtegoed en v activit rogressieve ged r r info ove e e groen-p m n e n ctiviteitneggroen.be. a , n e t n u Standp roen! op www.jo Jong G
Startdag Zaterdag 17 oktober in Brussel
Geef mee het startschot voor een bruisend jaar samen met alle Jong Groen!-afdelingen. Meer info op www.jonggroen.be/startdag
