___________________________________ Presentatie 1. 2. 3. 4. 5.
___________________________________
Enkele zaken van BBZ Wat zijn beroepsziekten? Beroepsziekten en aansprakelijkheid Werkwijze Bureau Beroepsziekten FNV Rol BBZ bij re-integratie
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 1
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
Beroepsziekten
___________________________________ ___________________________________
Bijeenkomst reïntegratieconsulenten FNV Bondgenoten Jan Warning Utrecht 27 november 2007
___________________________________ 2
___________________________________ ___________________________________
Wie heeft te maken met beroepsziekten?
___________________________________ ___________________________________
Kijk eens in je eigen praktijk als re-integratieconsulent. Hoeveel personen zijn er ziek als gevolg van het werk, hoeveel zijn er ziekte door oorzaken buiten het werk, en bij hoeveel is het een combinatie van werk en niet-werk?
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
3
___________________________________ ___________________________________
De zaak Haanstra
___________________________________
Baas moet betalen na trauma Door OLOF VAN JOOLEN UTRECHT - Mensen met een gevaarlijk beroep die door het posttraumatisch stress-syndroom (ptss) arbeidsongeschikt... FOTO ANP ...thuis komen te zitten, kunnen een schadevergoeding van hun baas krijgen. Dat blijkt uit een uitspraak van de Utrechtse rechtbank in de zaak van een voormalig machinist van de NS. Het vonnis is ook relevant voor bijvoorbeeld pompbedienden, beveiligers en ambulanceverpleegkundigen die meerdere traumatische gebeurtenissen meemaken en door hun werkgever onvoldoende worden opgevangen. Machinist Haanstra raakte getraumatiseerd door een serie zelfdodingen en gevallen van agressie. De rechtbank bepaalde vorige week dat de Spoorwegen te weinig hebben gedaan om die te voorkomen. Bovendien is de NS tekortgeschoten bij de opvang van de Zwolse treinbestuurder.
___________________________________ ___________________________________
,,Dat is een duidelijke stap ten opzichte van eerdere vonnissen,’’ zegt hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp van de Universiteit van Amsterdam. ,,De uitspraak is veel ruimer en daardoor ook van toepassing op mensen die langere tijd traumatische gebeurtenissen meemaken. De rechtbank bepaalt dat een werkgever principieel verantwoordelijk is voor zulke mensen. Dat is een juist oordeel.’’ Het Bureau Beroepsziekten van de FNV is bijzonder tevreden met het vonnis. Directeur Jan Warning ziet ook perspectief voor beroepsgroepen die formeel onder het ambtenarenrecht vallen. Dan gaat het om militairen onder wie ptss bovengemiddeld veel voorkomt, maar ook brandweermensen en agenten. ,,Ook in dat soort zaken draait het om de zorgplicht van de werkgever. Wanneer ze er bij de Centrale Raad van Beroep niet uitkomen, bestaat ook voor hen de mogelijkheid van een civiele procedure. Dan is dit vonnis zinvolle jurisprudentie,’’ zeg directeur Warning. Uit cijfers die de bedrijfsartsen bij het Bureau Beroepsziekten aanleveren, blijkt dat er elk jaar zo’n zeventig nieuwe gevallen van ptss bijkomen. Volgens de FNV moet dit getal worden verdrievoudigd omdat veel zaken niet worden gemeld. De NS wil niet reageren op de uitspraak en overweegt in hoger beroep te gaan.
___________________________________
4
___________________________________ ___________________________________
___________________________________ De zaak Haanstra (2)
___________________________________
Sinds 1981 in dienst van NS als hoofdconducteur
___________________________________
Van 1981 – 1999 de volgende incidenten: • 10 zelfdodingen (1 voorkomen) • meerdere keren per jaar voetbalsupporters discotreinen
___________________________________
• meerdere incidenten met risico-treinen (steek incident, hooligan incident) 1999: spuugincident, einde werk als hoofdconducteur
___________________________________
Depressiviteit, extreme vermoeidheid, paniekaanvallen, schrikreacties. Dagelijks zware medicatie. Geen belangstelling in omgeving.
___________________________________
geen nazorg, behandeling wordt gestopt twee functies aangeboden, geen belangstelling door NS 5
___________________________________ ___________________________________
De zaak Haanstra (3)
___________________________________
Bureau Beroepsziekten stelt NS aansprakelijk voor de schade omdat: • NS niets heeft gedaan om oorzaken van risico’s aan te pakken • NS heeft onvoldoende nazorg geboden
___________________________________ ___________________________________
• NS heeft behandeling stopgezet • NS heeft onvoldoende werk gemaakt van reïntegratie.
___________________________________
2 mei 2007 stelt kantonrechter BBZ in het gelijk: NS is aansprakelijk voor de schade.
___________________________________ 6
___________________________________ ___________________________________
Definitie beroepsziekte
___________________________________
‘een ziekte of aandoening als gevolg van een belasting die in overwegende mate in arbeid of arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden’ (arboregeling 1.11)
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 7
___________________________________ ___________________________________
Voorbeelden van beroepsziekten
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
Kijk eens in je eigen praktijk Wie kan er de meeste beroepsziekten noemen?
___________________________________ ___________________________________ 8
___________________________________
___________________________________ Beroepsziekten
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 9
___________________________________ ___________________________________
Beroepsziekten • • • • • • • • •
___________________________________
Bewegingsapparaat Psyche Huid Luchtwegen Gehoor Zenuwstelsel Voortplanting Infecties Kanker
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 10
___________________________________ ___________________________________
• • •
Beroepsziekten
___________________________________
Oude en nieuwe beroepsziekten Afhankelijk van arbeidsorganisatie Ontwikkeling
___________________________________
1. 2. 3. 4. 5.
___________________________________
Vage signalen, vermoedens Wetenschappelijk onderzoek Ontwikkeling preventie Wetgeving Hulp slachtoffers, claims
___________________________________ ___________________________________ 11
___________________________________ ___________________________________
Beroepsziekten
___________________________________
• Epidemiologische betekenis (meer
rugklachten in de metaal) • Medische betekenis (deze patiënt heeft een beroepsziekte) • Juridische betekenis (de werkgever heeft deze aandoening veroorzaakt)
12
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
___________________________________
Beroepsziekten
___________________________________
meldingen in 2005
beweging
___________________________________
psychisch gehoor huid
ncvb
luchtw.
___________________________________ ___________________________________
OPS
___________________________________
infecties
0
1000
2000
3000 13
___________________________________ ___________________________________
Aantallen per sector
___________________________________
2004 Sector Bouwnijverheid
Aantal
%
1917
33,1
Industrie
949
16,4
Gezondheids- en welzijnszorg
512
8,8
Openbaar bestuur, overheidsdiensten en verplichte sociale verzekeringen
552
9,5
Vervoer, opslag en communicatie
398
6,9
Verhuur en handel in onroerend goed en zakelijke dienstverlening
247
4,3
Financiële instellingen
173
3,0
Onderwijs
239
4,1
Reparatie van consumentenartikelen en handel
215
3,7
Milieudienstverlening, cultuur, recreatie en overige dienstverlening
229
4,0
Landbouw, jacht en bosbouw
175
3,0
Productie en distributie van electriciteit, aardgas en water
50
0,9
Horeca
28
0,5
Winning van delfstoffen
33
Visserij Extra-territoriale lichamen en organisaties Onbekend Totaal
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
0,6
2
0,0
5
0,1
64
1,1
5788
100
14
___________________________________ ___________________________________
Meldingen bij BBZ
___________________________________
OPS
___________________________________
RSI burn out
___________________________________
rug lawaai
___________________________________
overig
0
10
20
30
40
%
50 15
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
Beroepsziekten en aansprakelijkheid
___________________________________
• Geen onderscheid risque professionel en risque social • Werkgever kan aansprakelijk worden gesteld
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 16
___________________________________
___________________________________ Artikel 7: 658 BW
___________________________________
•LID 1
___________________________________
De werkgever is verplicht de lokalen, werktuigen en gereedschappen waarin of waarmee hij de arbeid doet verrichten op zodanige wijze in te richten en te onderhouden alsmede voor het verrichten van de arbeid zodanige maatregelen te treffen en aanwijzingen te verstrekken als redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt.
___________________________________
•LID 2 De werkgever is jegens de werknemer aansprakelijk voor de schade die de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt, tenzij hij aantoont dat hij in de lid 1 genoemde verplichtingen is nagekomen of dat de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.
___________________________________ ___________________________________ 17
___________________________________ ___________________________________
De twee voorwaarden voor aansprakelijkheid
___________________________________
1. De werknemer heeft schade opgelopen in de uitoefening van zijn werkzaamheden (medische causaliteit) 2. De werkgever heeft niet voldaan aan haar zorgverplichting
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 18
___________________________________ ___________________________________
Hoever strekt de zorgplicht? • •
___________________________________
Geen absolute waarborg voor de bescherming van de werknemer tegen het gevaar van ongevallen Zodanige maatregelen treffen en aanwijzingen te verstrekken als redelijkerwijs nodig is.
1. Laudy/Fair Play (broodmes) 2. Dusarduyn/Du Puy (dakdekker)
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
19
___________________________________ ___________________________________
Juridisch traject
___________________________________
• Slachtoffer moet (binnen redelijke eisen, lage eisen) onderbouwing leveren van causaliteit • Pas dan komt schending zorgplicht aan de orde • Het is aan wg om te bewijzen(binnen redelijke grenzen) dat hij zich aan zorgplicht heeft gehouden • Detachering is geen uitvlucht • Privé interferenties minder relevant bij schending zorgplicht en bij blootstelling 20
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
___________________________________
Vormen van schade door beroepsziekten
___________________________________ ___________________________________
Wat voor schade hebben werknemers met een beroepsziekte?
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 21
___________________________________
Vormen van schade door beroepsziekten • • • • •
___________________________________
___________________________________
Inkomensschade Verlies aan levensvreugde (smartengeld) Afhankelijkheid van derden Medische kosten Verlies aan zelfwerkzaamheid
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 22
___________________________________ ___________________________________
Bureau Beroepsziekten FNV
___________________________________
• start 2000 • 3 doelstellingen: a. betere belangenbehartiging b. betere preventie en reïntegratie c. collectieve compensatie
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 23
___________________________________ ___________________________________
Bureau Beroepsziekten FNV
___________________________________
• interdisciplinair: deskundigen arbeid en gezondheid, medisch adviseur, letselschade, advocatuur, netwerk deskundigen • zorgvuldige dossieropbouw: 10 tot 20 uur vooronderzoek
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 24
___________________________________
___________________________________
Werkwijze BBZ
___________________________________
een selectieproces naar kansrijke zaken
el nm
ta
___________________________________
ar
bo
in
aa
ke
di
ng
en
___________________________________
ch
is
___________________________________
ge
ld
ha sc
ju
r id
de
re
ge
lin
g
___________________________________ 148 minnelijke regeling 46 juridisch
ge
re
0
1000
2000
3000
4000 25
___________________________________ ___________________________________
Resultaten BBZ /aantal zaken doofheid
5
RSI
___________________________________
60
OPS
___________________________________
33
knie
___________________________________
2
nekrugsch
24
dermatitis
2
burn out
___________________________________
10
allergie
2
astma
___________________________________
5
0
20
40
60
80 26
x1000 euro
___________________________________ ___________________________________
Beroepsziekten en de WIA WIA • IVA 80% en duurzaam a.o. • WGA 35- 80% a.o. • <35% geen uitkering
___________________________________ ___________________________________
beweging psychisch geh oor
ncvb
huid luch tw. OPS infecties
0
1000
2000
Maar zelden kan werknemer helemaal niets meer A.o. percentage hangt af van het oude inkomen en wat iemand theoretisch nog zou kunnen verdienen.
___________________________________ 27
Nee want
• ik heb een slechte gezondheid én leid inkomensverlies • gevoel van erkenning • preventief effect voor de collega’s
• het duurt eindeloos • onzekerheid • mijn medisch dossier wordt ingezien • belemmert reintegratie?
___________________________________ ___________________________________
Een beroepsziektezaak beginnen? Ja omdat
___________________________________ ___________________________________
3000
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 28
___________________________________
___________________________________
Wanneer beroepsziekte, wanneer bedrijfsongeval? Bedrijfsongeval
Beroepsziekte
Eenmalige gebeurtenis Makkelijk aan te wijzen
Langdurige blootstelling Moeilijk aan te wijzen
-> letselschade
-> bbz
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 29
___________________________________
Wanneer beroepsziekte, wanneer bedrijfsongeval? (2)
___________________________________
Vragen protocol 1 Is uw ziekte of gebrek in hoofdzaak ontstaan tijdens uw werk of door omstandigheden in uw werk? nee –>vraag 2 ja -> vraag 3 2 Is uw ziekte/gebrek ontstaan door toedoen van een ander? (werkgever, collega, verkeersdeelnemer, buurman, arts, winkelier, crimineel enz.) Anders gezegd; is iemand iets te verwijten ten aanzien van het ontstaan van de ziekte/gebrek? nee -> geen aansprakelijkheid ja -> mogelijke aansprakelijkheid, doorverwijzen naar letselschade
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 30
___________________________________ ___________________________________
Wanneer beroepsziekte, wanneer bedrijfsongeval? (3)
___________________________________
3 Is het letsel veroorzaakt door een ongeval of een incident? nee -> waarschijnlijk een beroepsziekte, doorverwijzen naar BBZ ja, één ongeval of incident -> ga door met vraag 4a ja, meerdere ongevallen/incidenten -> ga door met vraag 4b
___________________________________ ___________________________________
4a Was binnen 24 uur na het ongeval of het incident duidelijk dat u hier ernstig (lichamelijk of psychisch) letsel aan zou overhouden? ja -> waarschijnlijk een arbeidsongeval, doorverwijzen naar letselschade nee -> waarschijnlijk een beroepsziekte, doorverwijzen naar bbz
4b Is er sprake van een patroon in de ongevallen of incidenten, waarbij het laatste ongeval/incident de druppel was die de emmer deed overlopen? • •
___________________________________
ja -> waarschijnlijk een beroepsziekte, doorverwijzen naar BBZ nee -> waarschijnlijk een arbeidsongeval, doorverwijzen naar letselschade
___________________________________ ___________________________________
31
___________________________________ ___________________________________
Hoe ernstig moet het zijn?
___________________________________
• Ernstig = Hoe groot is de schade? – – – –
___________________________________
Definitief ziek of herstel mogelijk? Leeftijd Oud inkomen min toekomstig inkomen Duidelijke diagnose, getuigen
___________________________________ ___________________________________
• Publicitair, grove schending zorgplicht? • Collectieve zaak?
___________________________________ 32
___________________________________
___________________________________ Gevaar van verjaring
___________________________________
• Verjaringstermijn is vijf jaar • Als slachtoffer bekend is met de schade en met de veroorzaker van de schade, begint de verjaring te tellen • In de praktijk: als er een diagnose is gesteld door een bevoegd arts U heeft een
beroepsziekte
• Er hoeft dan nog geen sprake te zijn van schade!
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
33
___________________________________ ___________________________________
Verjaring
___________________________________
• Stuitingsbrief op www.bbzfnv.nl
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 34
___________________________________
Bewijsmateriaal schending zorgplicht • • • • • •
___________________________________
___________________________________
De risico-inventarisatie van het bedrijf Bezoek van de arbeidsinspectie Werkbriefjes bewaren Verslag functioneringsgesprek Foto’s maken Benaderen van collega’s als getuigen
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 35
___________________________________ ___________________________________
Bewijsmateriaal beroepsziekte
___________________________________
• Vraag bedrijfsarts of het een beroepsziekte is • Vraag bedrijfsarts of hij/zij beroepsziekte heeft gemeld bij het NCvB • Vraag eventueel om second opinion bij UWV
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 36
___________________________________
___________________________________ Beroepsziekte en ontslag
___________________________________
• Bij ontslag kan een KOO-procedure worden gevolgd (kennelijk onredelijk
___________________________________
ontslag)
• Deze procedure wordt gedaan door DID • Let op: KOO verjaart na zes maanden
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________
37
___________________________________ ___________________________________
Beroepsziekte en reorganisatie
___________________________________
• Een beroepsziekte kan soms een rol spelen bij reorganisaties (‘kneusjes’ verdwijnen als eerst) • Bij een reorganisatie kun je een beroepsziekte ‘collectief maken’ (vakbondsbestuurder en BBZ)
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 38
___________________________________ ___________________________________
Vragen?
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 39
___________________________________
Vragen protocol De volgende vragen kunnen gesteld worden aan de telefoon of via dienstverlening door kaderleden of bestuurders als leden zich melden met een ziekte of een gebrek. 1
2
Is uw ziekte of gebrek in hoofdzaak ontstaan tijdens uw werk of door omstandigheden in uw werk? nee
-> ga door met vraag 2
ja
-> ga door met vraag 3
Is uw ziekte/gebrek ontstaan door toedoen van een ander? (werkgever, collega, verkeersdeelnemer, buurman, arts, winkelier, crimineel enz.) Anders gezegd; is iemand iets te verwijten ten aanzien van het ontstaan van de ziekte/gebrek? nee -> geen aansprakelijkheid, doorverwijzen re-integratieconsulent of wao-begeleider ja
3
-> mogelijke aansprakelijkheid, doorverwijzen naar letselschade
Is het letsel veroorzaakt door een ongeval of een incident? nee
->
waarschijnlijk een beroepsziekte, doorverwijzen naar BBZ
ja, één ongeval of incident
-
ja, meerdere ongevallen/incidenten 4a
4b
>
ga door met vraag 3a
->
ga door met vraag 3b
Was binnen 24 uur na het ongeval of het incident duidelijk dat u hier ernstig (lichamelijk of psychisch) letsel aan zou overhouden? ja
-> waarschijnlijk een arbeidsongeval, doorverwijzen naar letselschade
nee
-> waarschijnlijk een beroepsziekte, doorverwijzen naar bbz
Is er sprake van een patroon in de ongevallen of incidenten, waarbij het laatste ongeval/incident de druppel was die de emmer deed overlopen? ja
-> waarschijnlijk een beroepsziekte, doorverwijzen naar BBZ
nee
-> waarschijnlijk een arbeidsongeval, doorverwijzen naar letselschade
