De wijnen uit
Frankrijk
Wijnen met stijl Stijl. Het is een lastig te definiëren concept, maar als u het ziet, herkent u het meteen. De Fransen staan hier natuurlijk om bekend. Stijl is net zo tijdloos als Coco Chanel. Stijl gaat net zo lang mee als een eeuwenoud Frans château. Stijl heeft dezelfde universele aantrekkingskracht als een schilderij van Monet. En die stijl proeft u gewoonweg in de Franse wijnen. Het is die ‘je ne sais quoi’ die elke wijn heeft. Dat wat een wijn in essentie zo typisch, onovertroffen Frans maakt. Dat is de paradox van Franse wijnen. Elke wijn heeft zijn eigen smaak en zijn eigen specifieke kwaliteiten, maar er is ook een gemeenschappelijke factor die alleen gedefinieerd kan worden als ‘stijl’. En vanwege de enorme diversiteit aan wijnen van een van de grootste en oudste wijnproducerende landen ter wereld, is er altijd wel een Franse wijn die aansluit op uw wensen, wat u ook te besteden hebt, waar u hem ook bij drinkt en wat uw favoriete druif ook is.
Omdat Franse wijnen meestal per regio worden ingedeeld in plaats van per druivenras, komen in dit dossier ook de belangrijkste druivenrassen die in elke regio worden gebruikt aan bod. En dat zijn er veel. De kans is dus klein dat uw favoriet er niet bij zit. Franse druiven worden geteeld in verschillende klimaten: van de koelste en meest noordelijke regio’s tot de warmte van het zuiden. Door de verschillende klimaten kunnen in Frankrijk meer verschillende rassen en stijlen geteeld en geproduceerd worden dan waar ook ter wereld. Dus of u nu van rode, witte of roséwijn houdt, in Frankrijk vindt u zeker wat u zoekt. En dat niet alleen: in elk glas wijn proeft u de unieke kwaliteit en stijl van een Franse wijn. Welkom in de wereld van Wijnen met Stijl.
Dit dossier biedt meer inzicht in het karakter en de feiten achter elke wijnbouwregio in Frankrijk. Elk gebied biedt een kans om iets nieuws te ontdekken. Elk gebied vertegenwoordigt het werk van duizenden mensen die voor hun levensonderhoud volledig afhankelijk zijn van de kwaliteit van hun expertise.
2
Franse Wijn Classificatiesysteem In 2009 is in de Europese Unie een wet aangenomen die ertoe leidde dat wijnen in Europa op een andere manier werden geclassificeerd. Daardoor is ook de segmentatie van Franse wijnen veranderd. Frankrijk hanteert nog altijd strikte wettelijke definities voor zijn wijnen. Daaruit blijkt hoe serieus kwaliteit wordt genomen. De nieuwe classificaties zijn ontwikkeld om alles eenvoudiger en duidelijker te maken. In eerste instantie lijkt het misschien toch nog wat ingewikkeld, maar dat ligt vooral aan alle afkortingen. Hieronder de drie nieuwe categorieën :
De categorie AOP wordt in het algemeen beschouwd als de ‘hoogste’ categorie voor Franse wijnen. Het is in ieder geval de strengste categorie en de categorie waar de meeste eisen aan worden gesteld. Bij AOP-wijnen is elk aspect belangrijk: de combinatie van natuurlijk terroir, de bodem en het klimaat; de lokale regels, zoals de geautoriseerde druivenrassen en opbrengsten en de productiemethode; de vaardigheid van de wijnmakers die bij het productieproces betrokken zijn. Dit alles resulteert in een wijn die zowel uniek in zijn soort als typerend voor de regio is.
1. AOP/BOB -wijnen
2. IGP-wijnen
BOB staat voor Beschermde Oorsprongsbenaming. Deze term wordt zowel voor wijnen als voor voedingsmiddelen gebruikt. De Franse term die gebruikt wordt is AOP. Deze afkorting staat voor ‘Appellation d’Origine Protégée’. Dan kan er ook nog AOC op de fles staan. Dat staat voor ‘Appellation d’Origine Contrôlée’ en is de oude term voor BOB (of AOP!). Voor de duidelijkheid zullen we verder in dit dossier de Franse term AOP gebruiken in plaats van BOB. De Europese Unie gebruikt een speciaal symbool op AOP-producten.
IIGP staat voor Indication Géografique Protégée. In het Nederlands wordt soms ook gesproken over BGA: Beschermde Geografische Aanduiding. Ook deze categorie wijnen zullen wij in dit dossier benoemen met de Franse term IGP. Ook voor deze producten gebruikt de Europese Unie een apart symbool.
U kunt er zeker van zijn dat wijnen (en andere producten) die deze classificatie dragen in hun geheel in de desbetreffende regio zijn geproduceerd. Deze aanduiding biedt dus de garantie dat de druiven in dezelfde regio zijn geteeld als waar de wijn is gemaakt en gebotteld.
Dit is de middelste categorie voor Franse wijnen. Zoals de naam al doet vermoeden, hebben deze wijnen nog altijd een geografische oorsprong. In het geval van IGP-wijnen is deze echter meestal breder dan voor AOP-wijnen en is de regelgeving flexibeler. Er kan bijvoorbeeld voor andere druivenrassen worden gekozen of er kunnen druiven van een ander wijnhuis worden gebruikt. Wel wordt het traditionele productieproces gehanteerd en worden de wijnen in die specifieke regio gemaakt.
3. Vin de France zonder geografische aanduiding Eindelijk een categorie zonder afkorting. U herinnert zich vast de term ‘Vin de Table’ nog wel. Vin de Table bestaat nu niet meer en alle wijnen van deze categorie zijn nu Vin de France zonder geografische aanduiding geworden. Maar Vin de France zonder geografische aanduiding is meer dan alleen een nieuwe naam voor Vin de Table. De regelgeving voor Vin de France zonder geografische aanduiding is het minst strikt van de drie categorieën. Zo is het bijvoorbeeld toegestaan om druiven uit verschillende regio’s te gebruiken en om specifieke informatie over de wijnen op het etiket toe te voegen. Wijnen uit de categorie Vin de France zonder geografische aanduiding dragen niet de naam van een regio, maar als de producent dat wil, kan het druivenras of de druivenrassen worden vermeld, en als de wijn van een specifiek jaar is ook het wijnjaar. In een tijd waarin wijnen van over de hele wereld eerder als een merk dan als een product worden verkocht, is de categorie Vin de France zonder geografische aanduiding geïntroduceerd om Franse producenten meer vrijheid te geven op het gebied van productie, blenden en marketing om een plek te veroveren in de wereldwijde wijnmarkt.
3
Het proces van wijn maken is verbonden met de bodem waarop de druiven worden geteeld. In het Frans wordt dit terroir genoemd. Terroir is de som van de bodem en het klimaat in de regio en is van invloed op de stijl en kwaliteit van de wijn. Het terroir kan sterk verschillen van regio tot regio en zelfs van wijngaard tot wijngaard. Er bestaat daarom geen eenduidige definitie van Franse wijn. Elke wijn is afhankelijk van de specifieke grond en het algemene klimaat waarin de druiven zijn geteeld. Franse vignerons (wijnmakers) hebben zich eeuwenlang bezig gehouden met het afstemmen van de teelt op de lokale omstandigheden en dat is waarschijnlijk de belangrijkste reden waarom de wijnen uit Frankrijk anders zijn dan waar dan ook ter wereld.
Franse wijnproductie 20111
EXPORT VAN FRANSE WIJN2
Franse oogst = 45.373.465 hl
In 2011 heeft een historische stijging van de export van wijn en sterke drank plaatsgevonden.
• Grootste wijnproducent ter wereld • Italië: 42,2 miljoen hl – Spanje: 35,4 miljoen hl Grotere volumes dan vorige jaren • 11% meer volume dan in 2010. • 7% meer volume dan het gemiddelde van de afgelopen 5 jaar. Potentiële toename van de productie • AOP-wijnen: 7% ten opzichte van het volume van 2010. • IGP-wijnen: 16% ten opzichte van het volume van 2010. • Vin de France zonder geografische aanduiding: 19% ten opzichte van het volume van 2010.
Met een omzet van 10,1 miljard euro in 2011 is de export van Franse wijn en sterke drank met één miljard euro toegenomen ten opzichte van 2010 (10,5%). Na een significant herstel in 2010, deels vanwege het aanvullen van de voorraden, bevestigde 2011 dat de export nog altijd floreerde, wat wees op de aanhoudende consumptie van Franse wijn en sterke drank in iets minder dan 200 markten. Met een groei van 9% levert de wijn- en sterkedrankexport na de luchtvaart (17,7 miljard euro, -2%) de op een na grootste positieve bijdrage aan de handelsbalans van Frankrijk (8,6 miljard euro). Wereldwijd heeft de verkoop van wijn opnieuw terrein gewonnen in de meeste internationale exportbestemmingen, hoewel de cijfers nog niet helemaal terug op het niveau van 2007 zijn. 1 D.G.D.D.I – INAO 2010 2 Bron: FEVS februari 2012
4
Export van Franse wijn in 2011
Exportmarkten in volume
FRANSE WIJNGAARDEN3
• Volume: 13,3 miljoen hl (+2,3% – +300.000 hl – ten opzichte van 2010)
#1 Duitsland: 2.481.482,88 hl
Totale oppervlakte: 700.403 ha
#2 Verenigd Koninkrijk: 1.996.869,69 hl
AOP: 461.467 ha
#3 België: 1.438.402,86 hl #4 Nederland: 1.062.700,74 hl
IGP of zonder geografische aanduiding: 238.936 ha
#10 Denemarken: 234.985,32 hl
Totale productie: 45.373.465 hl
#18 Rusland: 103.650,21 hl
Rode en roséwijnen: 25.291.136 hl
• Waarde: € 6.967.018.000, bijna € 7 miljard (+ € 0,8 miljard ten opzichte van 2010). • IGP-wijnen zijn verantwoordelijk voor 30% van deze export in volume en 10% in waarde.
AOP rode en roséwijnen: 14.103.252 hl
• Wijnen zonder geografische aanduiding (Vin de France) zijn verantwoordelijk voor 20% van deze export in volume en 4% in waarde.
Exportmarkten in waarde
IGP rode en roséwijnen: 9.365.661 hl
#1 Verenigd Koninkrijk: € 1.190.133.000 (17,1% van het totaal)
Witte wijnen: 20.082.329 hl
2011 werd gekenmerkt door:
#3 Duitsland: € 686.738.000 (9,9% van het totaal)
Witte IGP-wijnen: 3.134.515 hl
#4 België: € 508.630.000 (7,3% van het totaal)
• 87.400 wijnmakerijen.
• Een grotere toename in waarde (10,5%) dan in volume (2,4%); • Uitdagingen om de traditionele Franse wijnmarkt binnen de Europese Unie te heroveren; • Verdere ontwikkeling in opkomende markten: de BRICS-landen (Brazilië, Rusland, Indië, China en Zuid-Afrika) zijn bijvoorbeeld verantwoordelijk voor een omzet van meer dan één miljard euro, d.w.z. meer dan 10% van de export.
Witte AOP-wijnen: 7.565.612 hl
• 307 AOP.
#10 Nederland: € 275.568.000 (4,0% van het totaal)
• Gemiddelde oppervlakte = 9,1 ha per wijnmakerij
#13 Denemarken: € 99.320.000 (1,4% van het totaal)
• 2/3 van de wijnmakerijen is gespecialiseerd in het produceren van AOP-wijnen en is verantwoordelijk voor 62% van het totale oppervlak voor
Rusland: € 33.885.000
wijnproductie4. 3 Bron: D.G.D.D.I. – INAO 2010 4 Bron: AGRESTE Primeur nº271 – November 2011
5
Elzas
Oppervlakte: 15.884 ha AOP: 15.603 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 281 ha Totale productie: 910.505 hl Witte wijnen: 847.073 hl Witte AOP-wijnen: 834.686 hl Witte IGP-wijnen: 0 hl Rode en roséwijnen: 63.432 hl AOP rode en roséwijnen: 61.163 hl IGP rode en roséwijnen: 0 hl
©ZVARDON Conseil Vins Alsace
Het eeuwenlang betwiste gebied de Elzas is van Duitsland gescheiden door de rivier de Rijn en van Frankrijk door de Vogezen. Beide landen hebben hun invloed gehad op de taal, de tradities en natuurlijk de wijnen van deze regio. Het is de enige Franse regio die zijn wijnen op druivenras sorteert. Het noorden van de Elzas kent vaak warme en soms zeer droge zomers en ondanks de zeer zware onweersbuien waar de Elzas in de zomer soms door wordt getroffen, is de Elzas de droogste regio van Frankrijk. Wijnbouw is een van de belangrijkste industrieën van dit gebied. De witte wijnen die hier worden geproduceerd, zijn bijzonder fijn, aromatisch en smaakvol. Belangrijkste druivenrassen: Wit: Gewurztraminer, Muscat, Pinot Blanc, Pinot Gris, Riesling, Sylvaner Rood: Pinot Noir
PARIJS
STRAATSBURG
Aanbevolen wijnen: Alsace, Alsace Grand Cru, Crémant d’Alsace, IGP Côtes de Meuse www.vinsalsace.com Alle cijfers zijn afkomstig van D.G.D.D.I. – INAO 2010.
6
Beaujolais is met zijn lieflijke heuvels en beboste toppen het perfecte visitekaartje van het Franse platteland. Beaujolais kent twee zeer verschillende soorten terroirs. In het zuiden van de regio worden op klei-/kalksteenbodems twee appellations geproduceerd: Beaujolais en BeaujolaisVillages, heerlijk fruitige rode wijnen die jong moeten worden gedronken. Deze wijnen staan in het teken van de vreugde en het plezier van het moment. Dit zuidelijke gebied – het grootste van deze streek – bestaat uit weelderige ronde heuvels, bedekt met wijngaarden die zodanig zijn aangelegd dat de zonneschijn optimaal wordt benut. In het noorden van de Beaujolaisstreek liggen tien dorpjes met zeer verschillende bodems, voornamelijk op basis van leisteen en graniet. Deze bodem geeft de belangrijkste druif van de regio, Gamay, een breder aromatisch palet en een krachtigere tanninestructuur. De tien cru’s uit deze dorpjes kunnen langer ouderen en zijn een perfect voorbeeld van wat het terroir van Beaujolais te bieden heeft.
© Daniel Gillet Inter Beaujolais
Beaujolais PARIJS
LYON
Oppervlakte: 18.113 ha AOP: 17.843 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 270 ha Totale productie: 849.959 hl Rode en roséwijnen: 808.409 hl AOP rode en roséwijnen: 785.645 hl IGP rode en roséwijnen: 2.030 hl Witte wijnen: 41.550 hl Witte AOP-wijnen: 37.485 hl Witte IGP-wijnen: 566 hl Belangrijkste druivenrassen: Wit: Chardonnay Rood: Gamay Aanbevolen wijnen: Beaujolais, BeaujolaisVillages, Brouilly, Fleurie, Juliénas, Morgon. www.beaujolais.com Alle cijfers zijn afkomstig van D.G.D.D.I. – INAO 2010.
7
De stad Bordeaux en de omringende regio bestrijken het prachtige landschap op de grens tussen Noord- en ZuidFrankrijk. Bordeaux’ mozaïek van verschillende soorten landschappen is hoofdzakelijk het gevolg van twee elementen. Aan de linkeroever van de Garonne en over een lengte van meer dan 150 km aan het estuarium is de grond voornamelijk alluviaal. Deze grond is vooral bijzonder vanwege de ‘graves’: rolkeien die meer dan 600 km stroomafwaarts zijn meegevoerd vanuit de Pyreneeën. De teelt vindt plaats op zonnige, goed gedraineerde terrassen die uitermate geschikt zijn voor wijnbouw en waar met name Cabernet Sauvignon bijzonder goed gedijt. Aan de rechterkant van de rivier is het landschap ronder en weelderiger, met zowel rivieroevers en heuvels van klei-kalksteen als diepere bodems die volmaakt geschikt zijn voor een druivenras als de Merlot. Deze bodemvarianten hebben sedimentaire en alluviale oorsprongen en bevatten een aanzienlijke hoeveelheid kalksteen.
© ATOUT FRANCE Franck Charel
Bordeaux Dankzij de warme zomers en het prachtige naseizoen kunnen de druiven perfect rijpen. Dankzij de nabijheid van de Atlantische Oceaan, waarvan het zilte stuifwater omhoogspat tegen het grootste dennenwoud van Europa, wordt dit hete klimaat enigszins getemperd en worden de wijngaarden voorzien van de broodnodige regen. Ook het enorme estuarium van de Gironde, dat tot meer dan 100 km in het binnenland doordringt, levert een bijdrage aan het meer gematigde klimaat. Dezelfde eigenschap is terug te vinden in de wijnen uit deze regio: zij zijn volop gerijpt in de zon, maar niet zwaar of uitbundig. Kortom, alles is hier perfect in balans.
Oppervlakte: 117.182 ha AOP: 115.376 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 1.806 ha
www.bordeaux.com www.sweetbordeaux.com Alle cijfers zijn afkomstig van D.G.D.D.I. – INAO 2010
Totale productie: 5.987.696 hl Rode en roséwijnen: 5.325.122 hl AOP rode en roséwijnen: 5.061.919 hl IGP rode en roséwijnen: 8.460 hl Witte wijnen: 662.574 hl Witte AOP-wijnen: 625.513 hl Witte IGP-wijnen: 518 hl Belangrijkste druivenrassen: Wit: Sauvignon Blanc, Sémillon Rood: Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Merlot
PARIJS
BORDEAUX
Aanbevolen wijnen: Bordeaux, Bordeaux Supérieur, Entre-Deux-Mers, Graves, Haut-Médoc, Médoc, Pomerol, Saint-Émilion, Sauternes, IGP Atlantique.
8
De Bourgogne is een enorme landbouwregio met betoverende uitzichten die strekken van de Morvan, een van de koudste, natste gebieden van Frankrijk, tot de Côte Chalonnaise, een vredig wijnlandschap met een zonnig, warm klimaat. Naar aanleiding van de methodes die in de Côte Chalonnaise worden gebruikt, bevinden alle wijngaarden in de Bourgogne zich tegenwoordig op gunstig gelegen hellingen, waar optimaal van de zon kan worden geprofiteerd. In dit wijngebied, waar een landklimaat heerst, weet men beroemde wijnen te produceren op basis van de druivenrassen Pinot Noir en Chardonnay. Het uitgestrekt Bourgondische wijngebied kent vele uiteenlopende terroirs. We onderscheiden drie hoofdcategorieën. De eerste, in het noorden van de Bourgogne, is het terroir van de Chablis, met zijn kalksteenhoudende heuvel. Het is sedimentair gebied waarin zich soms fossielen bevinden en maakt onderdeel uit van het Bekken van Parijs.
© BIVB / ARMELLEPHOTOGRAPHE.COM
Bourgogne De tweede categorie is te vinden in de Côte de Nuits en de Côte de Beaune. Dit gebied beslaat een smalle, 50 km lange strook waar steile kalksteenhoudende hellingen zich uitstrekken boven de rivier de Saône, een zijrivier van de Rhône. Het hydrologische systeem is hier anders en warmer dan in de Chablis. Het derde gebied, de Côte Chalonnaise en de Mâconnais, bestaat uit dieper gelegen kalkhoudende klei en is onderhevig aan invloeden van het Middellandse Zeegebied.
PARIJS
DIJON BEAUNE
Oppervlakte: 29.286 ha AOP: 115.376 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 1.806 ha Totale productie: 1.455.891 hl Rode en roséwijnen: 476.581 hl AOP rode en roséwijnen: 467.308 hl IGP rode en roséwijnen: 926 hl Witte wijnen: 979.310 hl Witte AOP-wijnen: 962.887 hl Witte IGP-wijnen: 1.347 hl
Belangrijkste druivenrassen: Wit: Chardonnay, Aligoté Rood: Pinot Noir, Gamay Aanbevolen wijnen: Bourgogne, Chablis, Côtes de Nuits Villages, Côtes de Beaune, Gevrey-Chambertin, Mâcon, PulignyMontrachet. Crémant de Bourgogne. www.burgundy-wines.fr www.chablis.fr Alle cijfers zijn afkomstig van D.G.D.D.I. – INAO 2010.
9
Ondanks de enorme bekendheid bestaan er veel misvattingen over de naam ‘champagne’. Wereldwijd mogen alleen mousserende wijnen die binnen de grenzen van de regio Champagne zijn gemaakt, verkocht worden als ‘champagne’. Er worden honderden andere mousserende wijnen geproduceerd in Frankrijk en de rest van de wereld, maar geen van deze wijnen mag die felbegeerde naam claimen. Mousserende wijn is vermoedelijk ‘uitgevonden’ door een benedictijner monnik genaamd Dom Pérignon. Vermoed wordt dat hij de methode heeft ontdekt om een secundaire fermentatie in de fles te veroorzaken, die champagne
REIMS PARIJS
zijn kenmerkende plop en bubbels geeft en hem zo laat schuimen. zijn kenmerkende plop en bubbels geeft en hem zo laat schuimen. Champagne, gelegen rond de steden Reims en Epernay, is de noordelijkste wijnregio van Frankrijk. Door het koele klimaat hebben de wijnen van nature een hoog zuurgehalte. In de ondergrond van de Champagne zit veel kalk en ook de bovenlaag bestaat voor 75% uit kalk (krijt, mergel en echte kalksteen). Dit bodemtype zorgt voor een goede afvoer van overtollig water en bevat mineralen die sommige champagnes hun specifieke smaak geven. Er zijn ongeveer 15.000 telers die kleine familiewijngaarden cultiveren, met 150 coöperaties en 300 champagnehuizen. Elk jaar worden er zo’n 385 miljoen flessen champagne geproduceerd.
Oppervlakte: 33.568 ha Totale productie: 385 miljoen flessen Belangrijkste druivenrassen: Pinot Noir, Pinot Meunier, Chardonnay Let op de verschillende stijlen champagne:
© ATOUT FRANCE/Fabian Charaffi
champagne
Brut nature, pas dosé of dosage zéro: minder dan 3 gram suiker per liter, zonder dosage (d.w.z. geen suiker toegevoegd) Extra brut: 0-6 gram/liter Brut: minder dan 12 gram/liter Extra droog: 12-17 gram/liter Sec: 17-32 gram/liter Demi-sec: 32-50 gram/liter Zoet: meer dan 50 gram/liter www.champagne.com
10
Vanaf de 12e eeuw tot het begin van de 17e eeuw was de regio Charente (tussen La Rochelle en Bordeaux) beroemd in Europa, niet vanwege zijn prestigieuze cognac, maar vanwege zijn wijn. Dankzij een gunstig klimaat waarin de wijngaarden goed gedijen, is de regio Poitou-Charentes de trotse eigenaar van hoogwaardige wijngaarden. Gepassioneerde wijntelers zijn vastbesloten om de wijnen uit Charente in hun oude glorie te herstellen. De wijnen uit deze regio worden meestal geproduceerd op grindbodems die bedekt zijn met een klei- en krijtbodem. De meeste druiven die in deze regio worden geteeld, worden niet gebruikt voor de productie van lokale wijn, maar voor de productie van cognac en de versterkte wijn Pineau des Charentes, de lokale wijnspecialiteiten.
© BNIC / Stéphane Charbeau
charente PARIJS
LA ROCHELLE
Belangrijkste druivenrassen: Wit: Chenin Blanc, Pineau de Loire Rood: Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Pineau d’Aunis, Gamay Aanbevolen wijnen: IGP Charentais.
11
De Corsicaanse wijngaarden, die in totaal niet meer dan 10.000 hectare beslaan, liggen zeer verspreid over het eiland, op plekken waar de mens het plaatselijk aanwezige struikgewas wist te temmen om er de wijnstok te planten. Deze werd reeds in de 16e eeuw door de Genuezen geïmporteerd, maar de wijnbouw nam pas na 1957 een hoge vlucht, toen werd vastgesteld waar zich de beste bodems bevonden en wijnen van hoge kwaliteit konden worden geproduceerd. Zo bestaan er behalve een regionale appellation ook twee gemeentelijke appellations, waaruit blijkt dat de wijnen steeds beter van kwaliteit worden. Het meest voorkomende bodemtype bevat graniet of leisteen en is donker en schraal. In het noorden bij Patrimonio en in het uiterste zuiden van het eiland is de bodem kalkhoudend.
Oppervlakte: 5.822 ha AOP: 2.740 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 3.082 ha
© ATOUT FRANCE/Palomba Robert
Corsica Totale productie: 376.275 hl Rode en roséwijnen: 313.559 hl AOP rode en roséwijnen: 97.704 hl IGP rode en roséwijnen: 205.597 hl Witte wijnen: 62.716 hl Witte AOP-wijnen: 14.487 hl Witte IGP-wijnen: 34.069 hl Belangrijkste druivenrassen: Wit: Ugni Blanc, Clairette, Grenache Blanc, Vermentinu, Muscat Rood/rosé: Mourvèdre, Cinsault, Grenache, Carignan, Niellucciu, Sciaccarellu Aanbevolen wijnen: Coteaux d’Ajaccio, Patrimonio, Cap Corse, Calvi, Porto-Vecchio en IGP Ile de Beauté. www.vinsdecorse.com PARIJS
Alle cijfers zijn afkomstig van D.G.D.D.I. – INAO 2010
CORSICA
12
Pasteur, die door zijn microbiologische onderzoek veel heeft betekend voor de moderne oenologie, groeide op in Arbois, de hoofdstad van het wijngebied van de Jura. Ondanks zijn ligging naast het eeuwenoude Juragebergte, dat niet bepaald bekendstaat om zijn exotische klimaat, worden in de Jura en de bergachtige Savoie uitstekende rode en witte wijnen geproduceerd. Deze wijnen worden vooral in Frankrijk geconsumeerd en worden in kleine hoeveelheden geproduceerd op stukken land waar de druiven optimaal worden blootgesteld aan de zon. In sommige jaren is het najaar in dit gebied met zijn landklimaat lang en droog, wat gunstig is voor de productie van vins moelleux en likeurwijnen. Door de natuurlijke concentratie van de druiven zijn deze wijnen van een zeldzame kwaliteit.
© Hendrick Monnier-CIVJ
Jura-Savoie
In de Savoie zijn de wijngaarden daarentegen in de dalen of de eerste uitlopers van de Alpen gelegen. Ook hier bevinden ze zich vooral op bodems van kalkhoudende klei en zijn ze bij voorkeur op het zuidoosten of zuidwesten gelegen, waardoor de zonneschijn optimaal kan worden benut.
SAVOIE
Oppervlakte: 2.414 ha AOP: 2.123 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 291 ha
Oppervlakte: 3.811 ha AOP: 2.689 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 1.122 ha
Totale productie: 89.683 hl Rode en roséwijnen: 28.312 hl AOP rode en roséwijnen: 25.310 hl IGP rode en roséwijnen: 140 hl Witte wijnen: 61.371 hl Witte AOP-wijnen: 57.650 hl Witte IGP-wijnen: 243 hl
Totale productie: 213.868 hl Rode en roséwijnen: 77.780 hl AOP rode en roséwijnen: 49.401 hl IGP rode en roséwijnen: 3.158 hl Witte wijnen: 136.088 hl Witte AOP-wijnen: 113.354 hl Witte IGP-wijnen: 5.960 hl
Belangrijkste druivenrassen: Wit: Savagnin, Chardonnay, Poulsard Rood: Poulsard, Trousseau, Pinot Noir
Belangrijkste druivenrassen: Wit: Jacquère, Chasselas, Altesse ou Roussette, Bergeron Rood: Pinot Noir, Gamay
Aanbevolen wijnen: Arbois, Château Chalon, L’Etoile, Côtes du Jura, Crémant du Jura. www.jura-vins.com
PARIS
De wijngaarden in de Jura en de Savoie vormen een uitgebreid netwerk van microterroirs, die niet altijd bij elkaar in de buurt liggen, maar steeds op de voor de wijnbouw meest gunstige plek zijn aangelegd. In de Jura worden de witte wijnen geproduceerd op kalksteenhoudende bodems en de rode wijnen op klei-/kalksteenbodems. Het wijngebied strekt zich uit over een reeks heuvels met een lengte van 80 km.
JURA
Aanbevolen wijnen: Vin de Savoie, Roussette de Savoie, Pétillant de Savoie. www.vindesavoie.net
ANNECY
Alle cijfers zijn afkomstig van D.G.D.D.I. – INAO 2010.
13
Languedoc-Roussillon Languedoc-Roussillon is de grootste wijnbouwregio ter wereld. De geografische en geologische diversiteit voorzien de regio van een groot aantal unieke terroirs, waaronder de leistenen terrassen van Banyuls en de zandige bodems van de wijngaarden van de Golfe du Lion, die zichtbaar zijn vanaf het strand. Na een ernstige crisis in de wijnbouw in de jaren ‘70 werd het wijngebied geheel opnieuw beplant: de minder goede druivenrassen werden verwijderd en er werden nieuwe, edele rassen aangeplant. Veertig jaar later is deze streek opnieuw in de mondiale markt aanwezig en is de Languedoc-Roussillon een van de succesverhalen van Frankrijk op het gebied van wijnbouw. Tussen Nîmes, Perpignan en Carcassonne bevindt zich een scala aan zeer verschillende terroirs. In de Roussillon bevinden zich zowel klei-/ kalksteenterrassen als leisteenhoudende bergmassieven op terrassen die langs de kust zijn aangelegd, daar waar de Pyreneeën in de Middellandse Zee uitkomen.
Hier komen ook rolkeien en kalksteen voor. Door de verscheidenheid aan bodemvarianten kunnen hier zeer uiteenlopende wijnen geproduceerd worden, met talloze aromatische varianten, soms zelfs binnen één appellation. In het algemeen geldt dat zand en kalksteen, die van sedimentaire oorsprong zijn, in de kuststreken voorkomen, terwijl leisteen in de bergen wordt aangetroffen.
PARIJS
Oppervlakte: 173.027 ha AOP: 118.448 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 54.579 ha – 59% van de wijnmakerijen is gespecialiseerd in het produceren van IGPwijnen. MONTPELLIER PERPIGNAN
Totale productie: 10.603.670 hl Rode en roséwijnen: 8.892.810 hl AOP rode en roséwijnen: 1.336.340 hl IGP rode en roséwijnen: 5.391.169 hl Witte wijnen: 1.710.860 hl Witte AOP-wijnen: 379.423 hl Witte IGP-wijnen: 1.281.244 hl Belangrijkste druivenrassen: Wit: Bourboulenc, Chardonnay, Macabeu, Marsanne, Roussanne, Ugni Blanc, Viognier
Rood: Cabernet Sauvignon, Carignan, Cinsault, Grenache, Syrah, Merlot Aanbevolen wijnen: Blanquette de Limoux, Corbières, Coteaux du Languedoc, Côtes du Roussillon, Fitou, Maury, Minervois, Picpoul de Pinet en IGP Pays d’Oc. www.languedoc-wines.com www.vinsduroussillon.com www.paysdoc-wines.com
Alle cijfers zijn afkomstig van D.G.D.D.I. – INAO 2010. Bron: AGRESTE Primeur nº271 – November 2011
14
Loire De landschappen en de klimaatzones in het uitgestrekte Loiregebied vertonen tussen Nantes en Roanne een grote verscheidenheid. Aan de kust is de invloed van de zee duidelijk merkbaar, terwijl het binnenland duidelijke trekken van een landklimaat vertoont. De contrasten tussen de bodems zijn dan ook zeer groot en hetzelfde geldt voor het ongelooflijk brede scala aan wijnen uit dit gebied. Kwalitatief gezien is deze streek, met haar droge wijnen, likeurwijnen en mousserende wijnen in zowel wit, rood als rosé het derde wijngebied van Frankrijk. In het uiterste westen van het wijngebied, bij Nantes, is de wijnstok geplant op bodems die graniet, leisteen en gneis bevatten, afkomstig van het oeroude Armoricaans Massief. In Anjou heeft de helft van de bodems dezelfde samenstelling. Verder naar het oosten, aan de rand van het Bekken van Parijs, is de bodem echter kalksteenhoudend.
Touraine kent een grotere verscheidenheid aan bodemvarianten, met alluviale afzettingen, klei, kleikalksteen en zand.
© ATOUT FRANCE/Daniel Gallon - Dangal
De ca. 1.000 kilometer lange Loire is de langste rivier van Frankrijk en in de nabijheid van haar oevers zijn overal wel wijngaarden aanwezig. De bron van de Loire bevindt zich zeer dicht bij de Rhônevallei. Het klimaat in de omgeving van beide rivieren is echter volkomen verschillend.
Bij Sancerre bevat de bodem vooral kalksteen, met zand- of grindhoudende terrassen. Vanwege het grote aantal bodemvarianten vertoont de familie van de Loirewijnen een zeer divers karakter.
PARIJS
NANTES
TOURS
Oppervlakte: 64.441 ha AOP: 51.621 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 12.820 ha
Belangrijkste druivenrassen: Wit: Sauvignon Blanc, Chenin Blanc, Melon de Bourgogne (Muscadet) Rood: Cabernet Franc, Gamay, Pinot Noir
Totale productie: 3.573.898 hl Rode en roséwijnen: 1.658.842 hl AOP rode en roséwijnen: 1.251.073 hl IGP rode en roséwijnen: 165.970 hl Witte wijnen: 1.915.056 hl Witte AOP-wijnen: 1.502.032 hl Witte IGP-wijnen: 197.565 hl
Aanbevolen wijnen: Anjou, Bourgueil, Chinon, Coteaux du Layon, Muscadet, Pouilly Fumé, Sancerre, Vouvray en IGP Val de Loire www.vinsdeloire.eu www.vins-centre-loire.com Alle cijfers zijn afkomstig van D.G.D.D.I. – INAO 2010.
15
Van Arles tot Nice bestaat de Provence uit een schitterende reeks toeristische plekjes en badplaatsen, met in het omringende landschap idyllische, zonovergoten wijngaarden. De wijngaarden van de Provence strekken zich uit van de Zuidelijke Alpen tot de Middellandse Zee en van Marseille tot Italië. Zij bestrijken een uitgebreid scala aan terroirs, van terrassen die uitzien over de Middellandse Zee tot de geïsoleerde Haut Var. Verweerde rotsen zijn alomtegenwoordig en overal zijn de wijnen verfijnd en karaktervol. In het westen, bij Aix, Cassis en Bandol, bevatten de bodems vooral kalksteen. In het dichter bij de Alpen gelegen westen overheersen leisteen en zandsteen. De druivenrassen passen zich aan elk afzonderlijk microklimaat aan en worden geblend tot een grote verscheidenheid aan witte en rode wijnen, hoewel de regio waarschijnlijk het best bekendstaat om zijn fijne droge roséwijnen.
© CIVP F-Millo
Provence Oppervlakte: 40.219 ha AOP: 29.193 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 11.026 ha Totale productie: 1.998.578 hl Rode en roséwijnen: 1.891.286 hl AOP rode en roséwijnen: 1.297.027 hl IGP rode en roséwijnen: 539.259 hl Witte wijnen: 107.292 hl Witte AOP-wijnen: 52.029 hl Witte IGP-wijnen: 47.973 hl Belangrijkste druivenrassen: Wit: Clairette, Ugni Blanc Rood/rosé: Carignan, Cinsault, Grenache Noir, Mourvèdre Aanbevolen wijnen: Bandol, Coteaux d’Aix en Provence, Coteaux des Baux, Côtes de Provence, Coteaux Varois en IGP Méditerranée www.vinsdeprovence.com
PARIJS
NICE MARSEILLE
Alle cijfers zijn afkomstig van D.G.D.D.I. – INAO 2010.
16
rhÔne In de Rhônevallei komen alle soorten terroir samen. Het bekendste terroir, in Châteauneuf du Pape, bestaat uit grote, gladde rolkeien die de hitte van de zon overdag absorberen en ‘s nachts uitstralen. De noordelijke wijngaarden daarentegen, liggen op steile terrassen van leisteen en graniet afkomstig van het Centraal Massief, en op weer andere plekken zijn vooral klei-/kalksteenbodems te vinden.
De Rhônevallei is in essentie de link tussen drie van de belangrijkste geologische elementen in Frankrijk: de Alpen, het Centraal Massief en de sedimentaire vlakten. Bovendien is het rivierslib in het noordelijke deel van de vallei het fijnst en in het zuiden het grofst. Daardoor zijn de bodems vaak complex en kunnen de wijnen totaal verschillende expressies hebben, zelfs binnen dezelfde appellation.
Oppervlakte: 130.876 ha AOP: 75.376 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 55.500 ha
PARIJS
AVIGNON
Totale productie: 6.207.928 hl Rode en roséwijnen: 5.442.389 hl AOP rode en roséwijnen: 2.613.647 hl IGP rode en roséwijnen: 2.554.202 hl Witte wijnen: 765.539 hl Witte AOP-wijnen: 239.787 hl Witte IGP-wijnen: 456.813 hl
Belangrijkste druivenrassen: Wit: Viognier, Marsanne, Roussanne, Muscat, Grenache, Clairette, Bourboulenc Rood: Syrah, Grenache, Carignan, Mourvèdre, Cinsault Aanbevolen wijnen: Châteauneuf du Pape, Côtes du Rhône, Côte Rôtie, Gigondas, Hermitage, Crozes Hermitage, Tavel en IGP Comtés Rhodaniens. www.vins-rhone.com www.chateauneuf.com www.coteaux-du-lyonnais.com Alle cijfers zijn afkomstig van D.G.D.D.I. – INAO 2010.
17
Zuidwesten © Patrick Poupart
Wijnen uit het Zuidwesten zijn afkomstig van zeer verschillende soorten bodems – van het milde, regenachtige klimaat in het Baskenland tot de droge, kalksteenterroirs van Cahors – en vertegenwoordigen een diverse collectie wijnen, waaronder fijne likeurwijnen, fruitige wijnen en stevige rode wijnen. Het wijngebied vormt een waar mozaïek van wijngaarden in de vorm van een driehoek met zijden van 300 km lang. Ze zijn echter van elkaar gescheiden door andere terreinen waar polycultuur en veeteelt wordt bedreven en hebben daardoor een heel verschillend karakter. Zo vertonen bijvoorbeeld de buitengewoon sterk kalkhoudende bodems bij Cahors weinig overeenkomsten met die bij Madiran, die vooral kalkhoudende klei en silicium bevatten. De wijngaarden van Jurançon, aan de voet van de Pyreneeën, ondergaan invloeden van de nabijheid van de bergen en de oceaan, terwijl in Marcillac, in de Aveyron, 400 kilometer van de Atlantische Oceaan, het landklimaat veel sterker is.
PARIJS
TOULOUSE
Oppervlakte: 26.789 ha AOP: 17.517 ha IGP of zonder geografische aanduiding: 9.272 ha Totale productie: 9.686.245 hl Rode en roséwijnen: 945.119 hl AOP rode en roséwijnen: 595.123 hl IGP rode en roséwijnen: 102.876 hl Witte wijnen: 8.741.126 hl Witte AOP-wijnen: 290.983 hl Witte IGP-wijnen: 81.098 hl
Belangrijkste druivenrassen: Rood: Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc, Tannat Wit: Sauvignon Blanc, Sémillon, Colombard, Ugni Blanc, Gros Manseng, Petit Manseng, Mauzac Aanbevolen wijnen: Bergerac, Cahors, Gaillac, Monbazillac, Saint Mont, Armagnac, IGP Côtes de Gascogne en IGP Comté-Tolosan. www.france-sudouest.com www.vins-bergerac.fr www.vindecahors.fr
18
Belangrijkste druivenrassen In Frankrijk worden honderden verschillende druivenrassen geteeld. Hieronder volgt een beschrijving van een aantal van de meest voorkomende rassen.
Cabernet Franc Dit rode druivenras wordt in Bordeaux vaak geblend met Cabernet Sauvignon en Merlot en is het meest gebruikte rode ras in de Loirevallei. Dit ras produceert verfijnde wijnen met een goed rijpingspotentieel en karakteristieke frambozenaroma’s.
Cabernet Sauvignon Het dominante rode ras in de Médoc en Graves in Bordeaux. Dit ras wordt ook in andere regio’s gebruikt, zoals het Zuidwesten en de Languedoc. De robuuste tanninestructuur zorgt voor een goed rijpingspotentieel en de primaire aroma’s zijn onder andere zoethout, groene peper en rood en zwart fruit.
Chardonnay Dit edele witte druivenras komt uit de Bourgogne en wordt vanwege zijn uitzonderlijke aanpassingsvermogen ook in andere regio’s geteeld, zoals Champagne, Franche-Comté en zelfs de Languedoc. Chardonnay-wijnen zijn delicaat en elegant met een hoog zuurgehalte dat wordt gecompenseerd door zijn zachte smaak. Deze wijnen kennen een breed aromatisch palet, waaronder appel, honing, citroen, kaneel, brioche, hazelnoot en gele bloemen, en door hun kracht kunnen ze uitstekend ouderen.
Chenin Blanc Een andere naam voor Pineau de Loire. Dit witte druivenras wordt veelvuldig gebruikt in Anjou, Saumur en Touraine. De druif wordt gebruikt voor droge wijnen, vins moelleux en mousserende wijnen en ontwikkelt aroma’s van kweepeer, peer, acacia en gekonfijt fruit. Het ras is onder andere beroemd geworden door de fijne zoete witte wijnen van de Côteaux du Layon.
Gamay Een vroegrijpend rood ras met een lichtzure toets dankzij zijn fruitige aroma’s (aardbei, kruisbes en framboos) en goed gebalanceerde smaken. Dit smaakvolle druivenras komt vooral voor in de Beaujolais, waar het op granietbodems groeit. Daarnaast is deze druif te vinden in de Auvergne en de Loirevallei.
Grenache Een zeer krachtig rood druivenras. Dit ras wordt geteeld in het zuidelijke deel van Frankrijk, zoals Banyuls en de Côtes du Rhône, en produceert een geurige, warme wijn met aroma’s van pruim en gekonfijt fruit.
Merlot Dit vroegrijpende rode ras wordt in Bordeaux geproduceerd en biedt fluweelzachte tannines en krachtige, goed gebalanceerde aroma’s van rood fruit en kruiden die het ras tot een waardevolle blenddruif maken. In combinatie met Cabernet Sauvignon
produceert dit ras wijnen met een goed rijpingspotentieel, vooral in St. Émilion en Pomerol.
Pinot Gris Deze grijsblauwe druif produceert krachtige, goudkleurige wijnen met complexe aroma’s en soms rokerige noten. Het ras komt vooral voor in de Elzas.
Pinot Noir Dit rode ras, dat hoofdzakelijk in de Bourgogne wordt geteeld, produceert lichte wijnen die desondanks zeer goed kunnen ouderen. De primaire aroma’s zijn onder andere die van rood en zwart fruit, kersen en kersenbrandewijn, en na verloop van tijd ook aroma’s van wild en leer. Deze druif wordt ook in Champagne geteeld, waar het ras deel kan uitmaken van de blend, en is het belangrijkste ras voor rode wijnen in de Elzas.
Riesling Dit witte druivenras wordt in de Elzas geteeld en produceert zeer onderscheidende wijnen. Het is een zuur ras dat goed oudert. De aroma’s van citroen, wilde bloemen, perzik en limoenbloesem ontwikkelen in de loop der tijd minerale noten. Dit ras kan soms worden gebruikt voor late-oogstwijnen als de natuurlijke suikers geconcentreerd zijn.
Sauvignon Blanc Dit witte ras wordt in veel regio’s geteeld, maar vooral in de Loire, Bordeaux en het
zuiden van Frankrijk. De wijnen zijn over het algemeen delicaat, levendig maar toch zacht, met typische aroma’s van grapefruit, bukshout en gekneusd bramenblad. De meest robuuste versie, vooral die uit het zuiden, bevat aroma’s en smaken van exotisch fruit.
Sémillon Dit laatrijpende witte ras wordt geteeld in Bordeaux en produceert onder andere fijne zoete wijnen. Het ras is zeer gevoelig voor edelrot en biedt een heerlijke zachtheid en aroma’s van steenfruit, peer en honing. De smaak is minder zuur dan Sauvignon Blanc en deze twee rassen worden dan ook vaak geblend.
Syrah / Shiraz Dit rode ras heeft een snelle groei doorgemaakt in de Côtes du Rhône en in het zuiden van Frankrijk. Het produceert een dieprode, astringente wijn met aroma’s van viooltjes, peper, braam en bosbes. De wijn heeft krachtige tannines, die echter wel soepel en fluweelzacht zijn, waardoor Syrah elegant kan ouderen.
Viognier Dit witte ras wordt geteeld in de Rhônevallei en produceert een onderscheidende, delicate wijn. Deze druif biedt aroma’s van abrikoos, perzik en witte bloemen en is vol en ietwat zuur in de mond.
19
de wijnregio’s
• Rode rassen • Witte rassen • Andere producten
Loire Pays Nantais • Folle Blanche • Muscadelle (Melon) Anjou-Saumur-Touraine • Cabernet Franc • Chenin Blanc • Gamay • Grolleau • Pineau d’Aunis • Sauvignon Blanc Centre-Loire • Sauvignon Blanc • Pinot Noir • Pinot Gris
Jura • Chardonnay • Poulsard • Savagnin • Trousseau
NANTES
Charente • Cabernet Franc • Cabernet Sauvignon • Chardonnay • Cognac • Colombard • Gamay • Merlot • Pineau des Charentes • Sauvignon blanc • Ugni blanc
BEAUNE
LA ROCHELLE
LYON BORDEAUX
AVIGNON TOULOUSE
MONTPELLIER MARSEILLE
PERPIGNAN
Bordeaux • Cabernet Franc • Cabernet Sauvignon • Merlot • Muscadelle • Sauvignon Blanc • Sémillon
Beaujolais • Gamay
h
Zuidwesten • Armagnac • Cabernet Franc • Cabernet Sauvignon • Colombard • Len de L’El • Malbec (Cot) • Petit Manseng • Gros Manseng • Mauzac • Merlot • Muscadelle • Sauvignon Blanc • Sémillon • Tannat • Ugni Blanc
STRASBOURG
PARIS
Elzas • Gewurztraminer • Pinot Gris • Riesling • Sylvaner
Languedoc-Roussillon • Bourboulenc • Carignan • Cinsault • Clairette • Grenache Blanc
• Grenache Noir • Macabeu • Mourvèdre • Muscat à Petits Grains • Syrah
Provence • Carignan • Cinsault • Clairette • Grenache Noir • Mourvèdre • Ugni Blanc Corsica • Niellucciu • Sciaccarellu • Vermentinu
Champagne • Chardonnay • Pinot Meunier • Pinot Noir
Bourgogne • Aligoté • Chardonnay • Pinot Noir
Savoie • Jacquère • Mondeuse • Roussette Rhône Regio Noord • Marsanne • Rousanne • Syrah • Viognier Regio Zuid • Carignan • Cinsault • Clairette • Grenache Noir • Mourvèdre • Ugni Blanc
Wijnen in de categorie Vin de France zonder geografische aanduiding kunnen in elke regio en van elk druivenras of elke blend worden gemaakt.
20
Franse wijngaardoppervlakte en wijnproductie (in hectoliters) per regio in 2010 Regio
AOP Oppervlakte IGP Totale oppervlakte en wijnen zonder oppervlakte geografische aanduiding
AOP productie (hl)
IGP productie (hl)
Totale productie
Wit
Rood/Rosé
Wit
Rood/Rosé
Wit
Rood/Rosé
834,666
61,163
0
0
847,073
63,432
Beaujolais
17,843 270 18,113 37,485
785,645
565
2,030
41,550
808,409
Bourgogne
28,933 353 29,286 962,887
467,308
1,347
926
979,310
476,581
Bordeaux
115,376 1,806 117,182 625,513
5,061,919
518
8,460
662,574
5,325,122
Champagne
33,350 154 33,504 2 318 077
-
1,089
941
2 481 583
2 848
Corsica
2,740 3,082 2,822 14,487
97,704
34,069
205,597
62,716
313,559
Jura
2,123 291 2,414 57,650
25,310
243
140
61,371
28,312
Savoie
2,689 1,122 3,811 113,354
49,401
5,950
3,158
136,088
77,780
379,423
1,336,340
1,261,244
5,391,169
52,029
1,297,027
47,973
539,259
595,123
81,098
102,876
8,741,126 945,119
461,516
1,022,070
382,280
1,564,762
1,059,235
Elzas en het oosten 15,603
Languedoc-Roussillon 54,579
281
118,448
15,884
173,027
Provence
29,193 11,026 40,219
Zuidwesten
17,517 9,272 26,789 290,983
Toulouse – Pyreneeën 14,522
23,627
38,149
137,205
1,710,860 7,181,950 107,292
1,891,286
Loire
51,621 12,820 64,441 1,502,032
1,251,073
197,565
166,970
1,915,056
1,658,842
Rhône
75,376 55,500 130,879 239,787
6,613,647
456,813
2,554,202
765,539
5,442,389
Totaal regio
461,465 238,052 699,517 7,565,598
14,103,176
3,130,555
9,357,008
20,076,900
25,274,864
14,103,252
3,134,515
9,365,661
20,082,329
25,291,136
Totaal Frankrijk* 461,467
238,936
700,403
7,565,612
Bron: INAO 2010 *Totaal Frankrijk bevat gegevens van andere regio’s (en de Champagne regio). Productie en oppervlakte voor druivensap die bestemd zijn voor de productie van Cognac en Armagnac: 7,779,971 hl – 72,900 ha (Charente, Charente-Maritime, Dordogne, Gers, Landes, Lot-et-Garonne)
21
NUTTIGE LINKS Interprofessionele organisaties per regio
CHAMPAGNE
RhÔne
Zuidwesten
Elzas
CIVC (Comité Interprofessionnel du Vin de Champagne)
IVSO (Interprofession des Vins du Sud-Ouest)
www.champagne.com
Inter-Rhône: Comité Interprofessionnel des Vins AOC des Côtes du Rhône et de la vallée du Rhône
CIVA (Comité Interprofessionnel des Vins d’Alsace) www.vinsalsace.com
Beaujolais Union Interprofessionnelle des Vins du Beaujolais www.beaujolais.com
Bordeaux CIVB (Conseil Interprofessionnel des Vins de Bordeaux) www.bordeaux.com www.sweetbordeaux.com
Corsica CIV (Comité Intersyndical des Vins de Corse) www.vinsdecorse.com
Jura CIVJ (Comité Interprofessionnel des Vins du Jura) www.jura-vins.com
Provence Conseil Interprofessionnel des Vins de Provence www.vinsdeprovence.com
Bourgogne
Savoie
BIVB (Bureau Interprofessionnel des Vins de Bourgogne)
CIVS (Comité Interprofessionnel des Vins de Savoie)
www.burgundy-wines.fr
www.france-sudouest.com
www.vins-rhone.com
www.vindesavoie.net
Chablis
Loire
www.chablis.fr
InterLoire: Interprofession des Vins du Val de Loire
Châteauneuf-du-Pape: Fédération des syndicats des producteurs de Châteauneuf-du-Pape www.chateauneuf.com
Languedoc-Roussillon Air Sud: Association Interprofessionnelle des Vins de Pays du Languedoc-Roussillon. www.airsudlr.com Languedoc: CIVL (Conseil Interprofessionnel des Vins du Languedoc) www.languedoc-wines.com
Bergerac: CIVRB (Conseil Interprofessionnel des Vins de la Région de Bergerac) www.vins-bergerac.fr Cahors: Union Interprofessionnelle des Vins de Cahors www.vindecahors.fr
Zuidoosten Association des Vins de Pays du Sud-Est de la France Tel: +33 (0)4 90 42 90 04 E-mail:
[email protected]
Roussillon: CIVR (Comité Interprofessionnel des Vins du Roussillon) www.vins-du-roussillon.com SudVinBio www.sudvinbio.com Inter Oc: Interprofession des Vins Pays d’Oc IGP www.paysdoc-wines.com
www.vinsdeloire.eu Centre Loire: Bureau Interprofessionnel des Vins du Centre www.vins-centre-loire.com
22
nationale organisaties Atout France
FEVS
L’agence de développement touristique de la France
Fédération des Exportateurs de Vin et Spiritueux de France
Institut Français de la Vigne et du Vin
De officiële website van Frankrijk als vakantiebestemming
Franse federatie van wijn- en sterkedrankexporteurs
Frans instituut voor wijnbouw en wijnbereiding
nl.franceguide.com
www.fevs.com
www.vignevin.com
Ministère de l’Agriculture et de l’Agroalimentaire
FranceAgriMer
Frans Ministerie van Landbouw
Het Franse ministerie van Landbouw en Voeding.
Etablissement National des produits de l’Agriculture Nationaal instituut voor landbouw en visserij, onder supervisie van het Franse ministerie van Landbouw
agriculture.gouv.fr
Anivin de France zonder geografische aanduiding
www.franceagrimer.fr
OIV: ORGANISATION INTERNATIONALE DE LA VIGNE ET DU VIN
www.vindefrance-cepages.org
INAO
Organisation internationale de la vigne et du vin
agreste.agriculture.gouv.fr
Institut National des Appellations d’Origine
DGDDI
Frans instituut voor herkomstaanduidingen
Direction générale des douanes et droits indirects
www.inao.gouv.fr
Directoraat-Generaal Douane en Indirecte Belastingen van Frankrijk
INRA: Institut National de la Recherche Agronomique
www.douane.gouv.fr
Frans Nationaal Instituut voor Landbouwonderzoek
Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijnbereiding www.oiv.org
www.international.inra.fr
23
AOP/bob-wijnen Ajaccio
Bonnes-Mares
Chambertin-Clos de Bèze
Clos Saint-Denis
Aloxe-Corton
Bonnezeaux
Chambolle-Musigny
Collioure
Alsace Grand cru
Bordeaux
Champagne
Condrieu
Alsace of Vin d’Alsace
Bordeaux Supérieur
Chapelle-Chambertin
Corbières
Anjou
Bourgogne
Charlemagne
Corbières-Boutenac
Anjou Villages
Bourgogne Aligoté
Charmes-Chambertin
Cornas
Anjou Villages Brissac
Bourgogne
Chassagne-Montrachet
Corton
Anjou-Coteaux de la Loire
Bourgogne Passe-tout-grains
Château-Chalon
Corton-Charlemagne
Arbois
Bourgueil
Château-Grillet
Costières de Nîmes
Auxey-Duresses
Bouzeron
Châteaumeillant
Côte de Beaune
Bandol
Brouilly
Châteauneuf-du-Pape
Côte de Beaune-Villages
Banyuls
Brulhois
Châtillon-en-Diois
Côte de Brouilly
Banyuls Grand cru
Bugey
Chénas
Côte de Nuits-Village
Barsac
Buzet
Chevalier-Montrachet
Côte roannaise
Bâtard-Montrachet
Cabardès
Cheverny
Côte Rôtie
Béarn
Cabernet de Saumur
Chinon
Coteaux Bourguignons of Bourgogne
Beaujolais
Cabernet d’Anjou
Chiroubles
grand ordinaire of Bourgogne ordinaire
Beaujolais Villages
Cadillac
Chorey-lès-Beaune
Coteaux Champenois
Beaumes de Venise
Cahors
Clairette de Bellegarde
Coteaux d’Aix-en-Provence
Beaune
Canon Fronsac
Clairette de Die
Coteaux de Die
Bellet of Vin de Bellet
Cassis
Clairette du Languedoc
Coteaux de l’Aubance
Bergerac
Cérons
Clos de la Roche
Coteaux de Saumur
Bienvenues-Bâtard-Montrachet
Chablis
Clos de Tart
Coteaux du Giennois
Blagny
Chablis Grand cru
Clos de Vougeot of Clos Vougeot
Coteaux du Layon
Blaye
Chambertin
Clos des Lambrays
Coteaux du Loir 24
Coteaux du Lyonnais
Crémant de Limoux
Grignan-les-Adhémar
Mâcon
Coteaux du Quercy
Crémant de Loire
Griotte-Chambertin
Macvin du Jura
Coteaux du Vendômois
Crémant du Jura
Gros Plant du Pays Nantais
Madiran
Coteaux d’Ancenis
Crémant d’Alsace
Haut-Médoc
Malepère
Coteaux varois en Provence
Criots-Bâtard-Montrachet
Haut-Montravel
Maranges
Côtes de Bergerac
Crozes-Hermitage of Crozes-Ermitage
Haut-Poitou
Marcillac
Côtes de Blaye
Echezeaux
Hermitage of Ermitage of l’Hermitage of
Margaux
Côtes de Bordeaux
Entraygues - Le Fel
l’Ermitage
Marsannay
Côtes de Bordeaux-Saint-Macaire
Entre-deux-Mers
Irancy
Maury
Côtes de Bourg
Estaing
Irouléguy
Mazis-Chambertin
Côtes de Duras
Faugères
Jasnières
Mazoyères-Chambertin
Côtes de Millau
Fiefs Vendéens
Juliénas
Médoc
Côtes de Montravel
Fitou
Jurançon
Menetou-Salon
Côtes de Provence
Fixin
La Grande Rue
Mercurey
Côtes de Toul
Fleurie
La Romanée
Meursault
Côtes du Forez
Floc de Gascogne
La Tâche
Minervois
Côtes du Jura
Fronsac
Ladoix
Minervois-La-Livinière
Côtes du Marmandais
Fronton
Lalande-de-Pomerol
Monbazillac
Côtes du Rhône
Gaillac
Languedoc
Montagne-Saint-Émilion
Côtes du Rhône Villages
Gaillac Premières Côtes
Latricières-Chambertin
Montagny
Côtes du Roussillon
Gevrey-Chambertin
Les Baux de Provence
Monthélie
Côtes du Roussillon Villages
Gigondas
Limoux
Montlouis-sur-Loire
Côtes du Vivarais
Givry
Lirac
Montrachet
Côtes d’Auvergne
Grand Roussillon
Listrac-Médoc
Montravel
Cour-Cheverny
Grands-Echezeaux
Loupiac
Morey-Saint-Denis
Crémant de Bordeaux
Graves
Luberon
Morgon
Crémant de Bourgogne
Graves de Vayres
Lussac-Saint-Émilion
Moselle
Crémant de Die
Graves Supérieures
L’Etoile
Moulin-à-Vent
25
Moulis of Moulis-en-Médoc
tais
Saint-Amour
Tavel
Muscadet
Pomerol
Saint-Aubin
Touraine
Muscadet Coteaux de la Loire
Pommard
Saint-Bris
Touraine Noble Joué
Muscadet Côtes de Grandlieu
Pouilly-Fuissé
Saint-Chinian
Tursan
Muscadet Sèvre et Maine
Pouilly-Fumé of Blanc Fumé de Pouilly
Saint-Émilion
Vacqueyras
Muscat de Beaumes-de-Venise
Pouilly-Loché
Saint-Émilion Grand Cru
Valençay
Muscat de Frontignan of Frontignan of Vin
Pouilly-sur-Loire
Saint-Estèphe
Ventoux
de Frontignan
Pouilly-Vinzelles
Saint-Georges-Saint-Émilion
Vin de Corse of Corse
Muscat de Lunel
Premières Côtes de Bordeaux
Saint-Joseph
Vin de Savoie of Savoie
Muscat de Mireval
Puisseguin-Saint-Émilion
Saint-Julien
Vinsobres
Muscat de Rivesaltes
Puligny-Montrachet
Saint-Mont
Viré-Clessé
Muscat de Saint-Jean-de-Minervois
Quarts de Chaume
Saint-Nicolas-de-Bourgueil
Volnay
Muscat du Cap Corse
Quincy
Saint-Péray
Vosne-Romanée
Musigny
Rasteau
Saint-Pourçain
Vougeot
NEAC
Régnié
Saint-Romain
Vouvray
Nuits-Saint-Georges
Reuilly
Saint-Sardos
Orléans
Richebourg
Saint-Véran
Orléans-Cléry
Rivesaltes
Sainte-Croix-du-Mont
Pacherenc du Vic-Bilh
Romanée-Conti
Sainte-Foy-Bordeaux
Palette
Romanée-Saint-Vivant
Sancerre
Patrimonio
Rosé de Loire
Santenay
Pauillac
Rosé des Riceys
Saumur
Pécharmant
Rosé d’Anjou
Saumur-Champigny
Pernand-Vergelesses
Rosette
Saussignac
Pessac-Léognan
Roussette de Savoie
Sauternes
Petit Chablis
Roussette du Bugey
Savennières
Pierrevert
Ruchottes-Chambertin
Savigny-lès-Beaune
Pineau des Charentes of Pineau Charen-
Rully
Seyssel
26
igp/bga-wijnen Agenais
Coteaux de l’Auxois
Haute Vallée de l’Aude
Urfé
Alpes-de-Haute-Provence
Coteaux de Narbonne
Haute Vallée de l’Orb
Val de Loire
Alpes-Maritimes
Coteaux de Peyriac
Haute-Marne
Vallée du Paradis
Alpilles
Coteaux de Tannay
Haute-Vienne
Vallée du Torgan
Ardèche
Coteaux des Baronnies
Hautes-Alpes
Var
Ariège
Coteaux du Cher et de l’Arnon
Ile de Beauté
Vaucluse
Atlantique
Coteaux du Libron
Isère
Vicomté d’Aumelas
Aude
Coteaux du Pont du Gard
Landes
Vin des Allobroges
Aveyron
Côtes Catalanes
Lavilledieu
Vins de la Corrèze
Bouches-du-Rhône
Côtes de Gascogne
Le Pays Cathare
Yonne
Calvados
Côtes de la Charité
Maures
Cévennes
Côtes de Meuse
Méditerranée
Charentais
Côtes de Thau
Mont Caume
Cité de Carcassonne
Côtes de Thongue
Pays d’Hérault
Collines Rhodaniennes
Côtes du Brian
Pays d’Oc
Comté Tolosan
Côtes du Lot
Périgord
Comtés Rhodaniens
Côtes du Tarn
Puy-de-Dôme
Côte Vermeille
Drôme
Sable de Camargue
Coteaux d’Ensérune
Duché d’Uzès
Saint-Guilhem-le-Désert
Coteaux de Coiffy
Franche-Comté
Sainte-Marie-la-Blanche
Coteaux de Glanes
Gard
Saône-et-Loire
Coteaux de l’Ain
Gers
Thézac-Perricard
27