NATUURLIJKE WIJNEN ROSÉ S EN CLAIRETS UIT BORDEAUX MASI SÉRILHAN BAROLO & BARBARESCO DROGE WITTE WIJNEN UIT OOSTENRIJK BRIVIO

Frankrijk/België/Nederland/Luxemburg 7,70 € / Duitsland/Spanje/Italië 11,55 € / Switzerland 13,3 CHF / Canada 13,3 $ / USA 10 $ / AFS 38,5 / Australië 11 $

TWEEMAANDELIJKS - 7,70 € P708338

Aug./ Sept. 2009 - nr 138

IVV138NLCover 11/08/09 15:41 Page 3

NATUURLIJKE WIJNEN

ROSÉ’S EN CLAIRETS UIT BORDEAUX

MASI • SÉRILHAN • BAROLO & BARBARESCO

DROGE WITTE WIJNEN UIT OOSTENRIJK • BRIVIO

IVV138NLCover

11/08/09

15:41

Page 4

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 1

Inhoud

Editoriaal

In Vino Veritas Augustus/September 2009 / nr138 NATUURLIJKE WIJNEN: DE PRO’S EN DE CONTRA’S ROSÉ’S EN CLAIRETS UIT BORDEAUX 2008 HAD MASI ME DIT EERDER VERTELD HET NIEUWE GEZICHT VAN SÉRILHAN BAROLO & BARBARESCO... DROGE WITTE WIJNEN UIT OOSTENRIJK EXTREME WIJNGAARDEN : GUIDO BRIVIO ALENTEJO, DE VLAKTE ACHTER DE TAAG NIEUWIGHEDEN - ONTDEKKINGEN - HARTENDIEFJES AGENDA

2-6 7-10 11-13 14-15 16-19 20-22 23 24-25 26 27

Cover 1/Oude vestingmuur en wijngaard aan de voet van het kasteel Castelgrande 2/ Masi Valpolicella - IT 3/ Wijngaarden Besazio in de Mendrisiotto

THE

TASTING

PARTNERS

OF IN

VINO VERITAS

REDAKTIE - ADMINISTRATIE - ABONNEMENT: A.P.I.C. - Dieweg 294 - 1180 Brussel - België Tel : +32(0)2.375.44.44 - Fax : +32(0)2.375.52.51 Bank : 210.0461297-17 - [email protected] www.invinoveritas.apic.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Philippe STUYCK REDACTIESECRETARIS: Hervé LALAU PUBLICITEIT: A.P.I.C. – Dieweg 294 – 1180 Brussel – België Tel : +32(0)2.375.44.44 – Fax : +32(0)2.375.52.51 Bank : 210.0461297-17 – [email protected] HOOFDREDAKTEUR: Philippe Stuyck, Dieweg 294, B-1180 Brussel JOURNALISTEN I.V.V: Bernard ARNOULD, Fabian BARNES, Johan DE GROEF, Harry DE SCHEPPER, Gérard DEVOS, Jean-Yves HINDLET, Guido JANSEGERS, Hervé LALAU, Fiona MORRISON, Youri SOKOLOW, Philippe STUYCK, Marc VANHELLEMONT, René VAN HEUSDEN, Ann VAN STEENBERGEN,Philip VERHEYDEN. “IVV” verschijnt 6 maal per jaar. De artikels en mededelingen verbinden slechts de auteurs en de adverteerders. ISSN 0779-2557

Libellule of de ‘light’ marketing De mode van ‘zware’ wijnen is voorbij, vandaag slaat de balans terug over naar lichtere wijnen met een vlottere ‘drinkbaarheid’. Hoe dan ook, overdrijven is nooit goed en overdaad schaadt. Het was belachelijk vlakke wijnen van de Côtes du Rhône te zien die zich aanstelden als grote kleppers uit Châteauneuf. Wanneer er geen basis is, is alcohol niet op zijn plaats. Maar in een échte grote wijn, wie maalt er dan om? Maar goed, de marketeers hebben gesproken, de consument, dit polymorf wezen dat enkel voor trendsdeskundigen terug in zijn schelp kruipt, wil minder alcohol. Dus krijgen ze minder alcohol. Zoals Val d’Orbieu die het gamma Libellule lanceert, drie wijnen waarvan het alcoholgehalte niet boven de 10,5° gaat. Dit laag alcoholvolume is niet het gevolg van de een of andere techniek die de alcohol eruit haalt, en gelukkig maar. Ook niet naar het schijnt door het gebruik van de fameuze gistcellen die voor minder alcohol zorgen. Neen, het komt hem doodgewoon door druiven die ‘aan het begin van hun rijpheid’ geoogst worden. Het heeft niets met onrijpheid te maken, wees gerust! Ik heb genoten bij de omschrijving van de persverantwoordelijke : ‘Libellule, een naam die herinneringen oproept, geraffineerd ook, vol van connotaties die doen denken aan de zomer en de zon van de Middellandse Zee. Deze naam is een knipoog naar de wijnbouwers van Val d’Orbieu die hun druiven laten groeien, terwijl ze door de wind en de warmte van de zon gestreeld worden.’ Ik stel me onmiddellijk Bernard Devic en Yves Barsalou als libellen voor. Eindelijk een beetje poëzie in de harde wereld van het grote geld en de massaproductie ! Wat de wijnen zelf betreft kan ik me niet uitspreken, want ik heb ze niet geproefd. Ze moeten in elk geval anders zijn dan de mysterieuze Cuvée Mythique, niet ? Val d’Orbieu is natuurlijk ook zo stom niet om alles om te gooien en zich voortaan uitsluitend op de laatste modetrend te storten. Wie zo veel wijn verkoopt, moet wijn hebben voor alle smaken : mainstream (voor de cash flow), uiterst modebewust en terroirgericht (voor de gidsen). Zelfs wat dan ook maar , zolang men er maar over schrijft in de weekbladen voor het grote publiek. En met de lichtheid waarmee gewerkt wordt op veel redacties, ben ik er vast van overtuigd dat Libellule kan rekenen op ‘de belangrijke pers’.

Hervé Lalau PS : wanneer Val d’Orbieu druiven zoekt die nooit een beginnende rijpheid overstijgen (lees: echt onrijp), kan ik hen mijn persoonlijke kleine pinot noir-productie uit Brabant aanraden. In verband hiermee is het grappig om te zien dat een gamma van lichte wijnen nu net van een groep uit het zuiden moet komen. Hoe gaat de Coop des Côtes de Toul hierop antwoorden die voor dit type wijnen ongetwijfeld meer verwend worden door de natuur !?

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 2

Dossier van de maand

Natuurlijke wijnen:

de pro’s en de contra’s

Biowijn wint meer en meer terrein in de wijnwereld. Biodynamie is de keuze van nogal wat grote wijnbouwers. Sedert twee à drie jaar breidt het onderzoek binnen de zogeheten ‘natuurwijnen’ steeds verder uit. Onderzoek naar wat precies? Wat verstaat men onder natuurlijke wijnen? In dit IVV dossier willen we meer duidelijkheid scheppen. Dumarcher

De zogenoemde conventionele wijnbouw, diegene die zoals u weet sedert de jaren ’60 en ’70 gebruikt maakt van chemische producten, is nog lang niet aan het einde van zijn Latijn. Het leven van de wijnbouwer, die eerder kiest voor zekerheid en stabiliteit

dan voor originaliteit en terroir, wordt er nu eenmaal een pak makkelijker door. Om en bij de 95% van de producenten moeten ze wereldwijd vertegenwoordigen. Nochtans zijn er sedert een aantal jaren binnen de kleine groep wijnliefhebbers die zich aansluiten bij

de minderheid van wijnbouwers die biologisch of biodynamisch werken. Van het recent offensief van de zogeheten natuurlijke wijnen of natuurwijnen willen ook wij het fijne weten.

Waarover gaat het? Voor alle duidelijkheid, natuurlijke wijn is een vrij vaag en ongecontroleerd concept. Volgens de ene gaat het over wijnen zonder toevoeging van SO2, volgens de andere gaat het om wijnen met minder dan 30 mg/l toegevoegde zwavel in totaal. Volgens nog anderen zit dat rond 50 en 60 mg/l en de ‘extremen’ geven pas toe aan een paar milligram op het moment van de botteling. Vooraleer te praten over SO2, leggen de meest plausibelen de nadruk op de noodzaak van een wijnbouw zonder chemie. Allen bevinden zich ongetwijfeld onder het ‘anti-oenologisch’ vaandel. Zij die het meest eerlijk zijn, zoals

Augustus / September 2009

2

Marcel Lapierre, praten eerder over het ideale dan over de leer zelf: ‘Het ideale is te vinifiëren zonder toevoegingen, het terroir en het jaartal repecterend, maar op het moment van botteling wordt een deeltje gesulfiteerd en het kan gebeuren dat we chaptaliseren zoals in 2001 of 2002...’(een citaat uit het boek van François Morel, Le Vin au Naturel, uitgegeven door Sang de la Terre). Het niet-toevoegen van chemische producten is dus essentieel in de definitie van natuurlijke wijn. Naargelang de wijnbouwers gaat dit over het al dan niet toevoegen van SO2, tot en met de nulwaarde. Hiermee zijn we beland bij het waarom van deze keuze.

Natuurlijke wijnen, waarom? Mode? Rebellie? Ecologie? Experimenteringsdrang? Commerce? Overtuiging? Passie? Gemakzucht? Nostalgie?

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 3


cher

Anarchie? Terrorisme? Gezelligheid? Sektarisme? Illusie? Toekomst van de wijn? Dood van de wijn? Aan uitspraken en motiveringen geen gebrek. Dit alles is ongetwijfeld allemaal een beetje waar, al naargelang het individu en het moment. Eventueel kunnen we aanhaken bij een pseudo-libertaire uitspraak, in het genre van: ‘Iedereen is vrij het type wijn te maken dat hij of zij wil, en dus iedereen is goed en alles is prima.’ Maar dit gaat niet helemaal op, want er staat meer op het spel. Ik verklaar me nader. Een van de belangrijkste dingen die er op het spel staan de komende jaren is het overleven of het verdwijnen van (natuurlijke) wijnen die de originaliteit van hun origine weerspiegelen. Deze uitdrukking had de reden van bestaan kunnen geweest zijn van de Appellations d’Origine Contrôlées. Maar de alom gekende commerciële dwalingen hebben de geloofwaardigheid van dit systeem aangetast, exit de AOC’s dus. De oprichting van de AOP’s is een wettelijke en administratieve beslissing, maar helaas is dit op zich geen garantie voor de overleving van de verschillende origines, het terroir met andere woorden. Het is dus aan de wijnbouwers, individueel of collectief, om hun verantwoordelijkheid op te nemen en te strijden voor dat terroir: het gaat erom doeltreffende beslissingen te nemen om het terroir te verdedigen, zowel in de wijngaard als in de kelder, de rijping en de commercialisering.

de karaktertrek in wijnen zonder zwavel hun diffuse kant, warrig qua smaak, vaak versterkt door oxidatieve tonen, de ene keer licht, de andere keer zwaar. Ook dat doet de origine van de wijn geen goed. Hun verdedigers antwoorden hierop dat wanneer wijnen tijdens hun jeugd minder goed smaken, vermoeid of zelfs versleten, dat ze na enkele jaren opnieuw glans en frisheid krijgen.

Terroirwijnen verdedigen, hoe? Hiermee kom ik terug op de natuurwijnen. De wijnbouwers en de consumenten die er voorstanders van zijn, zijn zij er zeker van niet op de foute weg te zijn beland en zodoende een reeds op voorhand verloren strijd te leveren? Bij verschillende degustaties in het verleden, alsook tijdens de degustatie waar we in dit dossier later op terugkomen, constateer ik één en ander.

4 – Maar de gelegenheden om dit laatste te verifiëren zijn zeldzaam: de culturele context waarin veel natuurlijke wijnen een zeker succes kennen, maakt hen tot joviale wijnen die jong gedronken worden in een gezonde en veilige maar toch ergens gedurfd geestige atmosfeer. Het instant drinkplezier wordt zo het essentiële, al de rest – terroir, appellatie, grote wijnen, wijncultuur – telt niet mee. Ook hoorde ik: ‘Geef mij maar wijnen zonder zwavel, want daar kan ik zo veel van drinken als ik wil en de dag daarna heb ik tenminste geen hoofdpijn.’ Bij deze mensen blijkt dus de kwantiteit van groter belang dan de kwaliteit en de expressie van het terroir.

1 - Sommige wijnen zitten opgezadeld met afwijkende aroma’s, te wijten aan een ongecontroleerde vergisting die niet helemaal tot op het eind werd gevolgd met kwalitatief slechte eigen gistcellen door een gebrek aan een te kleine hoeveelheid kwaliteitsvolle gisten. Dit is het gevolg van een wijngaard die nog de sporen draagt van overdreven chemische behandelingen, bewerkstelligd door de vorige generatie: stinkende Bretts bijvoorbeeld met fenole aroma’s van leer, paardenstal en zweet die de origine van de wijn helemaal uitwissen. 2 – Bij afwezigheid van SO2 bestaat het risico dat de melkzuurbacteriën de productie van vluchtige zuren en ethylacetaat overdreven in de hand werken, waardoor uiteraard de zuiverheid van de wijn in het gedrang komt.

Alles bij elkaar genomen, ondanks de inspanningen die gedaan worden in de wijngaard, is het grootste gevaar van deze wijnen het uitwissen van de expressie van hun terroir. Kortom, het lijkt me dan ook realistischer en eerlijker van de kant van de wijnbouwer, die kiest om geen zwavel toe te voegen, om niet meer af

3 – Om terug te komen op de zuiverheid van de aroma’s en het precieze smaakpalet is een terugkeren-

Dumarcher

te komen met het argument dat ze dit doen om trouw te blijven aan hun terroir. En zodoende zelfs uit de AOC of AOP te stappen, omdat die in essentie teruggaat naar de origine, naar het terroir. Ik kan niet afsluiten zonder een andere paradox aan te halen, die de klare kijk formuleert van onze collega Antoine Gerbelle in nummer 528 van La Revue du Vin de France: ‘Reductie, of het weglaten van zwavel, vraagt om een uitzonderlijke hygiëne in de kelder... men moet een heel pure, heel zuivere jus hebben en een ‘industriële’ hygiëne hanteren opdat er geen enkele ongewenste parasiet zich gaat nestelen. En dat hebben veel beginnende biowijnbouwers nog niet begrepen: hun laat-maar-waaienmentaliteit en hun wil om de natuur haar gang te laten, schiet op die manier aan hun doel voorbij.’ Met name, de smaak van de druiven beschermen. Tot slot is er nog een ander argument om te kiezen voor wijnen waar geen zwavel aan toegevoegd werd: de opheffing van de negatieve effecten van SO2 op de menselijke fysiologie. In dit stadium van de wetenschap zijn de erkende effecten, zoals allergie voor sulfieten, minder talrijk dan de veronderstelde effecten. Het zou dus weinig realistisch zijn om in essentie met het argument van gezondheid te zwaaien en enkel daarom voor natuurlijke wijnen te kiezen. (Vervolg blz 4)

Dumarcher

3

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 4


DE DEGUSTATIE Ons panel proefde 27 wijnen die in België verdeeld worden, waarvan 1/3 wit en 2/3 rood. Uiteindelijk selecteerden we 9 wijnen, of 33%, wat een mooi resultaat is. Dit mag best onderlijnd worden in vergelijking met andere degustaties in ons magazine. Als we de bijgevoegde technische fiches mogen geloven, is er een heel kleine hoeveelheid geselecteerde wijnen zonder enige toevoeging van zwavel. De dosissen variëren van enkele milligram SO2 bij de botteling tot een toevoeging van 30 mg/l in totaal. Dit is nog altijd heel weinig, maar niettemin maakte het de totale score op 27 wijnen wellicht beter dan dat alle wijnen zonder enige toevoeging van zwavel zouden geweest zijn. Nog een ander belangrijk element bij onze selectie was dat alle wijnen blind geproefd werden, de afwezigheid van terroir speelde dus niet mee in onze beoordelingen. Criteria van evenwicht, persoonlijkheid en drinkplezier waren doorslaggevend bij de beoordeling van deze wijnen die voorgesteld werden om jong te drinken, gestoeld op fruit en jovialiteit. Interessant om weten is dat wit het beter deed dan rood, met 5 wijnen op 9, waarvan 4 afkomstig waren uit het noordelijk deel van Frankrijk en 1 uit het zuiden. Voor rood is de verhouding omgekeerd, met 3 wijnen op 4 uit het zuiden. Het degustatiepanel: Jérôme Van der Putt (wijnkenner en auteur), Bernard Arnould, Hervé Lalau, Philippe Stuyck, Marc Vanhellemont (allemaal journalisten van IVV) en Fabian Henrion (restauranthouder).

lijke minerale toets. Een heel licht zweempje van vernis verdwijnt na het walsen. Qua smaak vinden we de beginaroma’s terug, gevat in een fonkelende materie, heel fris maar slechts middelmatig ontwikkeld. Deze wijn weerspiegelt meer de druif dan zijn origine, een chenin uit de AOC Vouvray. (30 mg/l SO2 tijdens botteling)

LES BONNES BLANCHES 2007 ANJOU - AGNÈS ET RENÉ MOSSE ST LAMBERT DU LATTAY Een andere expressie van chenin op een terroir van schist in Anjou: neus van heel rijpe druiven, gekaramelliseerde appel en peer, versierd met een niet overdreven oxidatieve toets. Qua smaak roept het strakke minerale en het licht bittertje de origine van deze wijn op, eerder diffuus maar vol, waarbij de zuren goed omwikkeld zijn. (30 mg/l SO2 tijdens botteling)

PRÉAMBULLES 2007 VIN MOUSSEUX BRUT PATRICE LESCARRET - DOMAINE DE CAUSSE MARINES - VIEUX Een vergisting op fles volgens de méthode ancestrale voor deze schuimwijn op basis van mauzac uit Gaillac. Een druif die zich goed aanpast aan deze wijnstijl met aangename aroma’s van appel en peer, rabarber en biscuit met kaneel. Bij het troebele uitzicht staan we niet stil, daarentegen profiteren we volop van de vrolijk tintelende smaak, elegant en licht. (geen sulfiet)

MÂCON-CHAINTRÉ 2005 CYRIL ALONSO, DOMAINE DE L’ANCESTRA - ANSE Een stijl van Mâcon-Chaintré die door zijn persoonlijkheid helemaal anders is. Na goed verluchten verdwijnen de reductieve toetsen en ruiken we fijne aroma’s van mirabellen, peer en warm brood. In de smaak komt daar nog wat citroenzeste bij, krachtig en met dominerende minerale zuren. Rechtlijnigheid en een mooi elan voor deze ietwat rustieke maar zeer voorkomende wijn. Bourgogne zei u? (15 mg/l SO2 tijdens botteling)

LES CHALASSES MARNES BLEUES 2006 - CÔTES DU JURA DOMAINE GANEVAT - ROTALIER Alvast een wijn op basis van savagnin die zich niet neemt voor een vin jaune, ondanks zijn kleine oxidatieve toets temidden van geuren van appelschil en gekonfijte rabarber. Krachtig van smaak, een sterkte die aanhoudt door strakke zuren met toetsen van gekonfijte citrus. Deze wijn situeren in de Jura? Moeilijk. (20 mg/l tijdens botteling)

LA DILETTANTE 2007 - VOUVRAY CATHERINE ET PIERRE BRETON, LES GALICHETS - RESTIGNÉ Mooie neus van citrus met kandijsuiker, aangevuld met een duide-


4

IN VIVO 2006 - ST NICOLAS DE BOURGUEIL - SÉBASTIEN DAVID Met veel overtuiging weerspiegelt deze wijn de druif, cabernet franc op de meest lichte ondergronden van Saint-Nicolas de Bourgueil. Vers rood fruit, pioenroos, griottekers, gentiaanwortel, meteen de geuren die we ook in de smaak tegenkomen met kleine en sappige tannines. Soepel en dorstlessend, dankzij frisse zuren van een goed allooi. (30 mg/l SO2 tijdens botteling)

CÔTES DE PY 2007 – MORGON JEAN FOILLARD - VILLIÉ-MORGON De meerderheid van ons proefpanel dachten hierin pinot noir te ontdekken. Toch niet, het gaat hem over een gamay met toetsen van rode bessen, kersen en bosaardbeien met een florale hint van rozen. Rond en soepel van

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 5

Dossier van de maand BOMPARET 2006 - CÔTES DU RHÔNE MATTHIEU DUMARCHER LA BAUME DE TRANSIT

REVOLUTIE VAN HET SMAAKPALET? De filosofie achter “natuurlijke” wijn heeft ten minste twee aspecten: 1° Respect voor de natuur – “Natuurlijke” wijnbouwers zijn in het algemeen aanhangers van de biologische en vaak zelfs de biodynamische landbouw. Alhoewel de grenzen soms vrij onduidelijk zijn, kan men in het algemeen wel zeggen dat deze wijnbouwers meer “naar hun druiven luisteren” en wijn als “levend” product willen profileren. Ze zien in zwavel een industrieel product dat ze willen vermijden. Zij chaptaliseren ook niet en oogsten niet machinaal. We mogen hier strikt gezien niet spreken van wijnen zonder sulfiet, maar wel van wijnen zonder toegevoegd sulfiet. Want wijn ontwikkelt zelf sulfiet tijdens de alcoholische gisting, weliswaar een bijzonder kleine hoeveelheid. 2° Respect voor de consument – Sulfiet heeft alleen maar voordelen… We weten dat het niet alleen hoofdpijn veroorzaakt – denk maar aan de grote hoeveelheid overgesulfiteerde zoete witte wijnen –, maar bij sommigen ook echte allergieën. Niet voor sulfiet zelf, maar veeleer voor de proteïnen die door zijn aanwezigheid in wijn ontwikkeld worden. Het resultaat zijn soms chronische rinitis en sinusitis, netelroos, eczema enzovoort. “Natuurlijke” wijnen worden geacht zeer goed drinkbaar te zijn en dus een grotere gezelligheid te geven aan de drinkers. Hun bewaarbaarheid is beperkter dan die van conventionele wijnen en men moet ze vrij snel drinken nadat de fles is opengemaakt. En dat bevordert natuurlijk de gezelligheid. Dit lijkt me allemaal zeer sympathiek. Jérôme van der Putt wil in zijn boek “Du Vin Bio au Vin Naturel” niet belerend noch fanatiek zijn, maar hij zoekt naar een nieuwe manier om wijn te waarderen. Hij vertelt vaak zeer verleidelijke dingen, naar hem luisteren is een groot plezier. Maar de waarheid is dat ik de geproefde wijnen helemaal niet kon appreciëren. Alhoewel dat niets wil zeggen – wie ben ik om mijn persoonlijke smaak op te dringen? Dat is niet mijn taak als journalist! Maar er was een constante in de geproefde wijnen: zowel de witte als de rode wijnen leken sterk op elkaar. Het was zelfs moeilijk om een druivensoort of terroir te herkennen door de dominantie van appelsap- en biergistaroma’s in de geur van de meeste wijnen. En dan spreken we nog niet van een aantal typische aardse geuren die om eerlijk te zijn de wijnen uit hun evenwicht brachten. Men durfde niet van fouten spreken, omdat deze aroma’s blijkbaar deel uitmaken van het “concept”. Maar men dacht er toch wel vaak aan…Vermits het in de meeste gevallen om AOC-wijnen gaat, geproduceerd door mensen die pretenderen hun product en dus hun terroir te respecteren, was het toch wel wat ontgoochelend te moeten zien dat die terroir niet echt in de wijnen tot uiting kwam. Jérôme daarentegen stelt zich al lang niet meer die vraag en breekt zijn hoofd niet meer over het AOC-systeem, druivensoorten en terroir. Hij focust zich op het drinkplezier van deze wijnen. Het is maar hoe je het bekijkt. Het zou te gemakkelijk zijn om in een paar regels het lot van natuurlijke wijnen te bezegelen, en zeker als dat op basis is van slechts één degustatie. Het concept is interessant. Zonder twijfel beantwoordt het aan een gevoel dat in elke wijnproever leeft, of dat nu gelinkt is aan zijn smaakpalet of aan zijn intellect. Wat er ook van zij, men kan onder het mom van “natuurlijkheid” de consument niet verplichten om slecht gemaakte wijn te drinken. Laat dat maar aan de fanatiekelingen over. Moeten we ons smaakpalet heropvoeden? Of moeten we deze stijloefening gewoon toejuichen? Moeten we de “natuurlijke” wijnbouwers de tijd gunnen hun weg te vinden? Ik heb het antwoord niet. Het gaat hier alleszins om een alternatieve trend in de wijnwereld. Zelfs al bekoort die trend mij vandaag niet, dan heeft hij toch nog aanhangers, gelukkig. Leve de veelzijdigheid! Leve de drinkbaarheid! Maar laten we wel waakzaam blijven voor een omgekeerd effect: “zonder toegevoegd sulfiet” mag geen technologische standaardfactor worden!

Een zuiderse Côtes du Rhône met expressief fruit, heel kruidig maar met een nadrukkelijk reductief toetsje, ook na verluchten. Handig om weten. Ondertussen genieten we van zijn sappige smaak, zijn aroma’s van rodebessengelei, kersenconfituur, toetsen van kaneel en bergamot. Qua smaak, vlezigheid, frisheid, eenvoud, delicaat fruit met een klein bittertje in de finale. (20 mg/l SO2 tijdens botteling)

Bernard Arnould smaak, een delicaatheid die zich verbazend linkt aan een vleugje zoetigheid en discrete tannines. Middelmatige persistentie. (15 mg/l SO2 tijdens botteling)

7/RIZ 2007 - VIN DE TABLE PATRICE LESCARRET - DOMAINE CAUSSE MARINES - VIEUX In 2007 resulteerde de syrah van 80 jaar oud in een donker gekleurde wijn met intense geuren. De smaak is geconcentreerd maar tegelijk heel fris. Aan de plezierige kant: aroma’s van zwarte bessen, griottekersen, viooltjes en een tikje citrus. Aan de gestructureerde kant: sappige tannines, fruitig en consistent, met een vleugje witte peper en wat hout. Kortom, een tegelijk krachtige en vlezige persoonlijkheid. (2 mg/l SO2 tijdens botteling)

Hervé Lalau

5

Lijst van de producenten • Cyril Alonso, Domaine de l’Ancestra Wijnfolie [email protected] • Catherine et Pierre Breton Boîte des Pinards*/Les Trésors [email protected] • Domaine de Causse Marines Melotte/Delcoeur [email protected] • Sébastien David Basin et Marot*/De Clercq/ Grenier à vins/Odyssée des Arômes [email protected] • Matthieu Dumarcher Basin et Marot*/Vive le Vin/ Pasqualinno* [email protected] • Jean Foillard - Basin et Marot* • Domaine Ganevat - Melotte • Agnès et René Mosse Boîte des Pinards*/Odyssée des Arômes [email protected]

* Zie blz. IVV Wine Partner

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 6

Dossier van de maand bio-wijnen, die conventioneel gemaakt werden).

ADVIES VAN EEN ONVERBETERLIJKE «NATURIST» Het was letterlijk snoepen tijdens de eerste IVV-proeverij van zogenaamde “natuur”-wijnen, een echte belevenis. Zelf omschrijf ik dit wijntype als de “zo mogelijk meest natuurlijke”wijnen. Met de volgende 4 criteria kunnen we ze definiëren: bio-druiven, met de hand geplukt, gisting met endogene gisten en maximaal 50 mg/l sulfiet. Geen andere additieven, geen correcties en andere manipulaties. Aanzoeten, aanzuren, geselecteerde gisten, enzymen, eikchips, omgekeerde osmose… het komt hier niet aan te pas. Indien de omstandigheden het toelaten (perfect gerijpte druiven, volledige gisting met een voldoende alcoholgehalte en deftige zuurheid), kan de producent het aanwenden van zwavel tot een minimum beperken of zelfs weglaten. Slaagt hij er bovendien in een aantrekkelijke wijn te brengen, dan kan de consument er alleen maar wel bij varen. Terugkomend op de proeverij, noteer ik dat ik van de 7 aanwezige proevers, de enige amateur was. Niettegenstaande mijn klassieke “opleiding” zal ik zelf nooit

Men kan bijvoorbeeld een troebele witte wijn erg als verfijnd ervaren, terwijl helderheid een must is in de klassieke degustatie. Hoe kan helderheid of troebelheid van een wijn mij negatief beïnvloeden terwijl delicate aroma’s van diezelfde wijn mij biologeren? Een ander criterium dat bij klassieke proeverijen over het hoofd gezien wordt, is de verteerbaarheid. Zonder enige twijfel is dit criterium voor de liefhebbers van de “zo mogelijk meest natuurlijke”-wijnen”, de belangrijkste factor. Zij drinken die omdat het hun plezier geeft, de herkomst van de wijn is daarbij bijkomstig. Ik stel nu vast dat vele mensen (vooral dames) wijn beginnen te genieten zonder de minste wijnkennis. Wat voor hen belangrijk is, is het plezier dat de wijn hen geeft, vooral bij het aperitief en bij de maaltijd. Gelukkig is er een groeiend complexloos publiek dat de wijn apprecieert zonder meer. Het is dit publiek dat vrij gemakkelijk toegang vindt tot de “zo mogelijk meest natuurlijke”-wijnen. Want het zijn wijnen boordevol fruit en frisheid, kortom pure wegdrinkers.

nog andere wijnen drinken. Dertig jaar lang proefde en genoot ik van de grootste Bordeaux, Bourgognes en andere prestigieuze wijnen, ook Italiaanse. Nu, het dient gezegd te worden, mijn smaakwaarneming is absoluut niet afgezwakt, integendeel. Ik stelde steeds finesse, elegantie en fruit voorop. “Blockbusters”, door hout gedomineerde druivensappen en andere onnodige oppeppers, nee hoor, die kelk liet ik toen ook al aan mij voorbijgaan. Vandaag kunnen deze zogenaamde prestigieuze wijnen, supersonische technologische hoogstandjes gericht op een specifieke markt, mij absoluut niet meer bekoren. Meer nog, ik verdraag geen rode wijn meer waarvan het sulfietgehalte hoger is dan 30 mg/l en voor witte wijn lijkt mij 50 mg/l meer dan genoeg als de wijn van gezonde druiven werd gemaakt en geen restsuiker heeft. Tussendoor toch even opmerken dat de Coulée de Serrant 2005 van Nicolas Joly, dé apostel van de biodynamie en meer recent van de “natuur”-wijnen, zonder complexen met 130 mg sulfiet vermeld staat op de site van zijn Italiaanse verdeler Velier. (www.velier.it/Catalogo/index_cat egorie?id_prod=464 ) !

Deze wijnen worden vooral in Frankrijk gemaakt, maar ook in Italië, Spanje, Slovenië en zelfs in Latijns-Amerika. Om een idee te geven: op de meer dan 100.000 wijnproducenten in Frankrijk hebben er iets minder dan 2.000 het “bio”-certificaat, terwijl er slechts enkele honderden de “zo mogelijk meest natuurlijke”-wijnen maken. Dus, ze vormen noch voor de éne noch voor de andere een bedreiging! Ze worden gemaakt door wijnbouwers die veel risico’s nemen om uitstekende wijnen te kunnen bieden. Met een hoogstaand aromapotentieel en lekker vlot te drinken, zijn ze dus perfect verteerbaar en zonder veel franjes. Per definitie zijn deze wijnen marginaal en het aantal aficionados zal waarschijnlijk altijd vrij beperkt blijven (alhoewel het aantal stijgt). Ten eerste, omdat de wijnen niet

In dezelfde context en in tegenstelling tot mijn proeverij-maten, was ik helemaal niet verwonderd te zien dat hun gewoontes en referenties botsten met wat ze in de “natuur”-wijnen waarnamen. De criteria gebruikt bij klassieke proeverijen kunnen wellicht niet helemaal bij dit type wijn aangewend worden. Alhoewel het toch ook wijn is, waarom dan andere criteria? Wel heel eenvoudig hiervoor: het zijn bio-wijnen, gemaakt met een volledig natuurlijke gisting, zonder toevoegingen en lage sulfietgehaltes. Duidelijk verschillend dus van de conventionele wijnen (in tegenstelling met Jérôme van der Putt


6

gemakkelijk te vinden zijn. Ten tweede, men moet ze kunnen transporteren en ook nog bewaren, ideaal bij maximaal 14°C. Tenslotte, het kan voorkomen dat de wijn gevoelig verandert van de ene naar de andere periode. Maar ja, dat is de prijs die men er voor moet betalen om deze aparte wijnen te kunnen ontdekken. Wat mij betreft: ik ben en blijf onverbeterlijk. Ik heb de netjes uitgelijnde weg van de klassieke wijnen verlaten en erg veel genoegen gevonden bij het proeven van deze “levendige” wijnen. Maar buiten mijn eigen persoontje gerekend (alhoewel vele vragen werden gesteld) werden er maar zelden zoveel wijnen in een IVVproeverij weerhouden. Dat betekent dat zelfs de meest scherpzinnigste wijnliefhebbers, met hun arsenaal van klassieke proefcriteria en gespecialiseerd Bargoens, ook deze “zo mogelijk meest natuurlijke”-wijnen” kunnen appreciëren. Zeker als ze zich (willen) laten leiden door hun harstocht…

Jérôme van der Putt Ga ook op de site (www.lesvinsnaturels.org). De wijnbeurs “La Dive Bouteille”, dit jaar te Deauville, brengt het grootste aantal wijnbouwers van “natuur”wijnen samen. Bibliografie : « Vin bio, mode d’emploi, du vin bio au vin naturel » door de auteur van bovenstaand artikel, bij de uitgeverij: éditions Jean-Paul Rocher en ook “Les nouvelles couleurs du vin” van Michel Tuz bij dezelfde uitgeverij. Ook nog “Le Petit Lapaque des vins de copains» van Sébastien Lapaque bij de uitgeverij Actes Sud. Enkele adresjes waar men deze wijnen kan ontdekken: het onvermijdelijke restaurant van Jean-Yves Pletsier ,«Le Coin des Artistes», 5 Gangstraat te Elsene. «A Bout de Soufre», Tasson Snelstraat 11 te Sint-Gillis. «Le Bistro de la Poste», 550A Steenweg op Waterloo te Elsene. «BHV pour le Midi», 33a, Maurice Van Meenenplein te SintGilles.

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 7

Zei u … «Proeven… !» ?

Rosé’s en Clairets uit Bordeaux 2008 Bordeaux is qua volume de tweede grootste producent van rosé in Frankrijk! Maar wie weet dat? Het wordt hoog tijd dat daar meer aandacht aan besteed wordt en dat dit vergeten kind uit Bordeaux eindelijk erkend wordt.

© CIVB/Ph.Roy

Rosé of rood, de kip of het ei? De maceratie van blauwe druiven en het inkuipen was bij het maken van de eerste wijnen totaal van ondergeschikt belang. Niettemin is het vrij onwaarschijnlijk dat de eerste roséwijnen echt licht waren van kleur: korte maceratie, oxidatie die men niet de baas kon, rottingsverschijnselen, overrijpheid die men niet onder controle kon houden, allemaal dingen die ongetwijfeld de natuurlijke kleur moeten beïnvloed hebben. Wellicht waren de roséwijnen dus eerder donker van kleur. Rood op hun beurt, licht van kleur, werden vaak ook gemaakt met een deel witte druiven, wat uiteraard de kleurintensiteit niet ten goede kwam. Rood was dus eerder licht van kleur. Dus de eerste wijn gemaakt van blauwe druiven was dus een donkere rosé? Of toch een rode wijn maar dan een lichte, een rosé dus?

Door rood bestaat er rosé Er was een moment in de geschiedenis dat de twee wijnen op zichzelf stonden. Wanneer de

Engelsen in Aquitanië wijn gingen halen, noemden zij deze rode bordeauxwijnen ‘Clarets’ in vergelijking met de madera’s en de portwijnen die ze commercialiseerden en uiteraard veel donkerder waren. Niettemin wonnen de donkere wijnen terrein, waarbij de négoce de wijnen versneed met wijnen uit het zuiden, uit Spanje of uit NoordAfrika, terwijl wijnbouwers zich concentreerden op druivensoorten die veel kleur gaven zoals alicante bouchet. Op een gegeven moment begonnen donkerrode en lichtrode wijnen naast elkaar te staan. Maar praatte men in die tijd over rosé? Niet echt, zelfs al duikt de term op het eind van de 17de eeuw op in Parijse kringen - ‘Claret’ daarentegen duidde wél op de kleur!

wijn met azijnsteek, ook al eindigden velen zo! Het is een wijn die men verkreeg door het hergebruiken van de marc, die reeds had gediend voor wijn. Men voegde water en suiker toe aan de marc, waarbij door het wonder van de natuur er opnieuw een alcoholische vergisting opstartte. Deze piquette was bestemd voor het persoonlijk verbruik van de wijnbouwer, meer voor die van het werkvolk in de wijngaard die om hun dorst te lessen wekelijks recht hadden op 14 liter! Het was dus een bijproduct van rode wijn, een afvalproduct.

Rosé/Clairet: bijproduct van rood En hier zijn we dan! Wat is nu een rosé of clairet, en in het bijzonder uit Bordeaux? In 99% van de gevallen is het een bijproduct van rode wijn. De kleur, de concentratie en de volheid van rood, die reeds in de tijd van de Engelsen geliefd was, verkreeg men door rode wijnen op een natuurlijke manier te verrijken, meer bepaald door wijn af te tappen: de zogeheten saignée-methode. Het principe van saignée is de verhouding tussen schillen en sap te verhogen, waarbij de keldermeester het kraantje van het wijnvat openzet

Afvalproduct Het gaat hem over een wijn die lange tijd werd geproduceerd, zeker tot in de helft van de 20ste eeuw. Een wijn met een heel lichte kleur, lichter dan Claret: de ‘piquette’. Piquette, voor zij die het niet weten, is geen ‘vin piqué’ of een Château Pénin

7

(Vervolg blz 8)

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 8

Zei u … «Proeven… !» ? om sap te laten wegvloeien uit de kuip. Zijn bedoeling is de kwaliteit van rood te verbeteren. En aangezien de wijnbouwer geen verspiller is, houdt hij dat afgetapt sap bij in een andere kuip. Zo heeft hij sap met een donkerroze kleur dat evenveel suiker bevat als de basisdruif. Wanneer vervolgens dit druivensap in contact komt met de gistcellen, vergist het op hetzelfde ritme als rood. En wanneer men het vergeet, start net zoals bij zijn grote broers in rood de malolactische vergisting op. Het gaat hem dus echt over een soort afvalproduct, dit bijproduct van rode wijn. Dit gaat uiteraard niet op voor wijnbouwers zoals Stéphane Defraine van Château de Fontenille die hectaren cabernet franc selecteert, enkel en alleen voor zijn Clairet!

Kwalitatieve basis voor de productie van rosé of clairet Het lijdt geen twijfel dat men voor grote rode wijnen, gezonde en rijpe druiven nodig heeft; net zoals men voor fijne zoete wijnen edelrot moet hebben en voor grote droge witte wijnen een bescheiden rijping. Het is ook duidelijk dat men de troebelheid van het druivensap in toom moeten houden om mooie witte wijnen te maken, terwijl men een zekere extractie zoekt om knappe rode wijnen te produceren... Wie twijfelt er bijgevolg aan dat voor goede rosé’s of clairets ook zij niet zouden afhangen van ori-

ginele terroircondities, van bepaalde druivensoorten, van rijpheid en van de manier van vinificatie? Vandaag worden de meeste rosé’s of clairets nog steeds in de kelder gemaakt, waarbij men voor rosé de voorgeschreven methodes gebruikt van wit en voor clairet overschakelt op de kwalitatieve vereisten van rood. Wanneer is rosé of clairet echt origineel, de maceratie en kleur even daarbuiten gelaten? Kleur, zei u? Twintig jaar geleden onderscheidde rosé zich van clairet door zijn kleurintensiteit. Vandaag is dit vastgelegd in een ICM (vrij vertaald: intensiteitkleur-most) die voor een rosé tussen 0,4 en 1,2 ligt en voor een clairet tussen 0,9 en 2,5. Maar wat met de overlapping die zich bevindt tussen 0,9 en 1,2, wat moeten we daarmee? In die omstandigheden verwondert het niet dat de Commissie in Brussel gevraagd werd of ze het versnijden van rood en wit moeten toelaten om rosé te maken!

Geld, waar het allemaal om draait Voor rood hebben we Emile Peynaud en zijn erfgenamen, voor wit is er Denis Dubourdieu en zijn aanhangers. Rood en wit hebben een massa flying winemakers en consultants achter zich, maar wie houdt zich bezig met de rosé’s en de clairets? Wat zijn de budgetten voor onderzoek naar deze wijnen? Zijn die er überhaupt?

© CIVB/Deepix

Ja natuurlijk, er zijn de industriële privé-laboratoria die speciale roségisten selecteren. Er zijn eveneens de oenologiestudenten die stage lopen en aan wie proeven rond troebelheid, temperatuur en maceratie worden toevertrouwd... omdat men dit onderwerp niet rechtstreeks aan een universitair dúrft te geven! Er zijn ook de proeven met de wijnpersen (ook voor stagiairs), waardoor men die het volgend jaar beter kan afstellen! Maar wanneer zien we een echt globale studie, geleid door gedreven universitairen die alles omgooien en beginnen bij het begin, stap voor stap, startend van nul? Het is te gek om los te lopen dat

deze wijn, de oudste van de wereld en die bovendien geen onbelangrijk economisch gewicht in de schaal legt, dat daar zo op neergekeken wordt: het gaat hem maar liefst over 10% van de productie wereldwijd, waarvan Frankrijk van die 10% een kwart voor zijn rekening neemt. En dan zeggen dat Frankrijk moet importeren omdat ze niet genoeg produceren voor eigen consumptie. Dit slaat toch alles!

Gebrek aan middelen maar ook aan ambitie Maar, nuance. Zo is er een kerel aan de kamer van Landbouw in Bordeaux, Jean-Christophe

Château de Fontenille

Château de Sours

Château Machorre

www.chateau-fontenille.com VA.S.Co - Ternat

Contact : Martin Krajewski [email protected] T + 33 (0)5 57 24 10 81 F + 33 (0)5 57 24 10 83 Recherche distributeur

T 05 56 62 81 17 - F05 67 69 90 21 [email protected] Commanderie des Bon Crus

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 9

Zei u … «Proeven… !» ? Crachereau, die een studie gepubliceerd heeft over clairets en rosé’s met als titel: ‘les secrets de la réussite’ (vrij vertaald: ‘de geheimen tot succes’), consulteerbaar via internet. Hij haalt daarbij vrijwel alle aspecten aan van de productie voor rosé en clairet. Spijtig genoeg, alles wat men reeds weet, a-priori. Het is een document waarin hij zich richt tot de doorsnee wijnbouwer en hem dingen aanreikt om rosé te maken of om zijn clairet te verbeteren, maar niets wat er écht toe doet. Het interesseert toch geen hond wanneer men dit of dat doet, dat de wijn dan meer naar aardbei of naar banaan gaat ruiken. De vraag is of wijn goed is, fijn en eventueel elegant, toch? Hoe en waarom bekomt Stéphane Defraine een clairet die zo krokant, genereus en smaakvol is? Hoe en waarom zijn de roséwijnen van Jean-Louis Despagne (Château Rauzan Despagne en Château La Tour Mirambeau) zo charmant, fijn en elegant? Hoe en waarom is de wijn van Daniel Bantegnies van Château Haut Bertinerie zo karaktervol en complex? Wanneer de Peynaud’s, Ribereau

Gayon’s, Glories’ of Dubourdieu’s (universitairen aan het Oenologisch Instituut van Bordeaux) zich interesseerden in wijnen en deze bestudeerden, focusten ze zich in de eerste plaats op grote wijnen zoals Haut Brion, Lafitte, Latour, en was het pas na enkele hoopvolle trouvailles dat ze een protocol voor de basis op poten zetten. Zo maar vertrekken van de basis lijkt een vrij tevergeefse poging, niet?

ondanks zijn culturele achtergrond en geschiedenis, dat gezien wordt als een dorstlesser, een wijn voor aan het zwembad of voor bij de barbecue, een product dat heel marketinggevoelig is en dat men rosé of clairet noemt. Tijdens de degustatie merken we vrij duidelijk dat de rosé’s en clairets van Bordeaux nog steeds bijproducten zijn van rood. Het valt ook op dat er meer werk gemaakt wordt van de verpakking en de marketing, dan van de kwaliteit van de wijn. Er is ook een terugkerende problematiek: de wijnbouwer staat stil. Een voorbeeld: op de meer dan tweehonderd wijnstalen gebruikten er slechts twee domeinen schroefdoppen!

In de huidige conjunctuur blijven geloven dat de crisis kan opgelost worden door het volume van het aantal merken te verhogen, door vertrouwen te hebben in de négoce of door bijvoorbeeld de Côtes de Bordeaux te hergroeperen, of de productiekosten te verlagen en zo te geloven in de Vins de Pays de l’Atlantique, is tegelijk surrealistisch, utopisch en hallucinant. De Bordelais kijkt blijkbaar niet in de spiegel, behalve dan ‘s ochtends bij het scheren. En dan nog is het vaak iemand anders die hij ziet! Een wijnbouw die in de problemen zit kan er enkel uitkomen door kwaliteit te produceren. Dat is zo voor droge witte wijnen, voor zoete wijnen, voor rood en nog meer voor een product dat

Lievelingswijnen 2008 Clairets CHÂTEAU

DE

FONTENILLE ****

Het fruit is enorm, vers en fris, knapperig klein fruit, wilde aardbeien en rode bes; zowel voor, tijdens als na het walsen blijft het even genereus en permanent. Absoluut perfect evenwichtig met zacht en krokant fruit. Elegant expressief, en de eerste slok is slechts een voorsmaakje van de tweede!

CHÂTEAU TURCAUD *** Qua geur doet het aan een dessert denken uit onze kindertijd dat vers fruit mixt met melkachtige toetsen van een petit suisseroomkaasje. Mooi rond van smaak, goed qua volume en knap van lengte.

CHÂTEAU PÉNIN *** Uitstekend fruit met accenten van Engelse snoepjes vermengd met zwarte bes en banaan. Breed en rond van smaak, zacht over de hele lengte.

CHÂTEAU LA FREYNELLE *** Hetgeen men verwacht van een clairet, een wijn met het karakter

van een heel lichte rode wijn boordevol fruit met lactische en gerookte accenten. Knap van smaak, goed vlezig, breed en prima qua volume met aan het eind een verfrissend en krokant puntje CO2 op de tong.

CHÂTEAU HAUT BERTINERIE **** Onvervalste neus van een lichtrode wijn die rood fruit mixt met toetsen van broodkruim, getoast brood en amandelspijs. De smaak is verbazingwekkend door zijn ongebruikelijke houttoets. Het fruit en de gerookte impressies houden aan van begin tot eind. Mooi qua volume, goed vlezig. Een opmerkelijk georkestreerde stijl die ongetwijfeld navolging krijgt, want wijnen zoals deze, daar is vraag naar. Nog goed zijn Château Thieuley **, Château Tour de Biot **(*), Château de Haux *(*), French Kiss *(*)

Rosé’s CHÂTEAU MARAC **(*) Fruit maar ook gerookte toetsen, impressies van teer en zelfs een tikje anijs en menthol. Rond, mooi qua volume en evenwichtig. Peperachtige finale, warm. (Vervolg blz 10)

© CIVB/A.Benoit

9

11/08/09

19:29

Page 10

Zei u … «Proeven… !» ?

ABONNEMENT CHÂTEAU LA TOUR MIRAMBEAU ***** Dit is het broertje ervan. De kleur komt uit hetzelfde register, heel helder dus. Schitterende neus: fijn, fruitig en floraal met meer uitgesproken mentholtoetsen. De smaak is eveneens prachtig: enorm, vol en elegant. Een voortreffelijke rosé uit Bordeaux die eruit springt.

Uw geliefkoosde tijdschrift kan u elke twee maanden bij u in de bus vinden + Gratis vijf dropstops

1 JAAR (6 nr ) België, G.H. Lux. ❑ 40 € Frankrijk, Nederland

❑

❑ 72 CHF

Zwitserland

2 JAAR (12 nr )

Nog goed zijn Château de Sours **, Château Pénin **, Château Turcaud *(*)

76 € ❑ 17,50 €

Fabian Barnes

❑ 137 CHF ❑ 27 CHF

Anderen E.U.-landen ❑ 60 €

❑

115 €

❑ 72 €

❑

137 €

Niet E.U.-landen

IVV Band

Betaling met VISA-/Eurocard kaart, door overschrijving* of per chèque op naam van APIC In Vino Veritas.

CHÂTEAU LESTRILLE ***

Fijne neus, floraal en fruitig met een vleugje anijs. Bijzonder fijn en geraffineerd van smaak waar de dominerende florale accenten worden aangevuld met gerookte toetsen. Mooi evenwichtig, van begin tot eind, met helemaal op het eind een tikje citroen.

* België : Fortis 210-0461297-17 Zwitzerland : Banque Coop CCP 40-8888-1 naar 693796.290090-2.

Naam:

CHÂTEAU RAUZAN DESPAGNE *****

...............................................................................................................

Voornaam:

....................................................................................................

Firma:

...............................................................................................................

Adres:

...............................................................................................................

Postnum.:

Zeer ongewone kleur voor Bordeaux: heel lichtroze, bijzonder helder. Schitterend fijne en frisse neus met zacht fruit gelinkt aan florale accenten. Heerlijk van smaak, knap van lengte en mooi evenwichtig, van begin tot eind. De finale is prachtig, zuiver en zonder hapering. Accenten van aardbeien nestelen zich onder de tong, en dit na elke slok. Wow! En uit Bordeaux!

..................... Gemeente: .................................................

Land: ................................................................................................................. E-mail: Tel:

.............................................................................................................

...................................................

Kaart Nr:

Abonnement start vanaf: ........... /........... /...........

Vervaldatum: Handtekening: IN VINO VERITAS 294 Dieweg - 1180 Brussel - Belgïe Tel: 32/(0)2.375.44.44 - Fax: 32/(0)2.375.52.51 @mail: [email protected]

www.invinoveritas.apic.be Augustus / September 2009

Lijst van de producenten

Fakturatieonkosten : 5 € voor 1 jaar abonnement, gratis voor 2 jaar

IVV 138

IVV138NL

10

• Fontenille - Vasco - 05.56.23.03.26 • French Kiss - 05.57.74.93.98 • Freynelle - 05.57.84.55.90 • Haut Bertinerie - 05.57.68.70.74 • Haux - 05.57.34.51.12 • Lestrille - Mouchart*/ Leroy Prévot/Axybel/De Vin en Vin 05.57.24.51.02 • Marac - 05.57.40.53.21 • Penin - 05.57.24.46.98 • Rauzan Despagne - 05.57.84.55.08 • Sours - 05.57.24.10.81 • Thieuley - 05.56.23.00.01 • Tour De Biot - 05 57 41 26 49 • Tour De Mirambeau 05.57.84.55.08 • Turcaud - 05.56.23.04.41


IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 11

Een grote familie uit de wijnwereld

Had Masi me dit eerder verteld In de automobielsector is er Ferrari en de rest. In Valpolicella is er Masi en de rest. En dit heeft niets met geld te maken. Ze maken gewoon hun reputatie waar.

Campolongo di Torbe

Natuurlijk heeft Masi geen exclusiviteit op alle grote Valpolicella’s en Amarone’s – kijk maar naar de proefnotities in IVV 132, opgetekend door Bernard Arnould. Heeft men bij Masi het moderne systeem van appassimento en de beroemde ripassomethode zo al niet uitgevonden dan zeker verfijnd. Maar het huis heeft nog meer in petto; met name een grote zorg die uitgaat naar de crus binnen Valpolicella. Masi is trouwens niet de naam van de familie,

maar van een gehucht. De familienaam luidt Boscaini. Masi Agricola (is de volledige naam van het bedrijf en dat is niet min) maakt ook werk van het ontwikkelingspotentieel van lokale druiven, in de eerste plaats van de corvina. Het bewijs: Masi plantte ze aan tot in Argentinië, waar ze gelinkt aan malbec verbluffende resultaten geeft. Nog verbluffender: Masi door de ogen van baas Sandro Boscaini (tegelijk voorzitter van de vereni-

ging van Amaronisti) die strijdt tegen de ‘geforceerde amaronisatie’ van Valpolicella. Of positiever, hij ijvert ervoor dat Amarone een zeldzaamheid blijft. Het risico bestaat inderdaad dat men door het succes van Amarone en hun mededingers, de ‘Baby Amaroni’, de kip met de gouden eieren slacht. Met al deze facetten maakten we kennis juni jongstleden in gezelschap van importeur Fourcroy, de voor de gelegenheid naar België afgezakte huisoenoloog van Masi, Andrea dal Cin, en de exportdirectrice Cindy Bizet. Dit gaf aanleiding tot geanimeerde gesprekken. En als Italianen eenmaal op dreef zijn... maar zijn ze dat niet altijd?

Masi is ook knap in wit Wit om de tongen los te maken: vettig, fris, gekonfijt, de Masianco 2008 Venezie IGT verrast aangenaam. De 75% pinot grigio werd aangevuld met verduzzo. Dit autochtoon druivenras werd gedurende enkele dagen ingedroogd in kleine kistjes, de techniek van de appassimento,

en vervolgens vergist in vaten (demi-muids) van 600 liter, kreeg bâtonnages en verbleef 4 maanden op vat. De alcoholvergisting van de pinot gris vond plaats in cuves, zonder malo, en werd aan de verduzzo toegevoegd één maand voor de botteling. Vandaar de dubbele origine die refereert naar de densiteit en de frisheid van deze wijn, zonder de complexe aroma’s van wit fruit met verfrissende citrus te vergeten. Andrea dal Cin: ‘Vergist in november produceert de techniek van appassimento veel glycerol, wat de wijn smeuïg maakt.’

Over naar rood Karmozijnrood is de Campofiorin 2006 Rosso del Veronese IGT die een dubbele fermentatie onderging. ‘Ongeveer 30% van de oogst wordt gedurende 60 dagen ingedroogd en vervolgens geperst. Het sap wordt bij de wijn van september gevoegd. De vergisting gebeurt op vat en wordt vervolgens naar foeders overgebracht van 90 hl waar alles 18 maanden verder rijpt.’ Fijne tannines, kersen op alcohol, bramen en zwarte bessen, breed (Vervolg blz 12)

Sandro Boscaini (links) schat de druivenbessen tijdens de appassimento

11

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 12

Een grote familie uit de wijnwereld momenteel nog ietwat streng overkomt. Dal Cin: ‘Het klimaat was heel veranderlijk. Afwisselend heel warme dagen en regen in juni, gevolgd door een warm juli met veel wind. Augustus werd onderbroken met zware regenbuien, waardoor er in september 20% minder werd geoogst. De wijn kreeg gedurende 4 maanden een rijping in kersenhouten foeders om vervolgens 18 maanden door te brengen in Sloveense barriques.’ Sloveense eik heeft de karakteristieke eigenschap een fijnere korrel te hebben dan Franse; de zwakkere luchtdoorlating vertraagt zo de evolutie van de wijn. Assemblage: 70% corvina, 20% rondinella en 10% molinara op originele onderstokken!

Vreemde vogel De oude lokale druivensoort oseleta (klein vogeltje) werd omwille van zijn zwakke productie aan zijn lot overgelaten, slechts 40 quintals per hectare, peanuts! Masi plantte in 1985 opnieuw aan. Eerst als assemblage gebruikt in de cuvée Toar, kreeg oseleta 15 jaar na datum een eigen fles en etiket. Osar is de naam. Eindelijk herrezen loopt de Osar 2001 Rosso del Veronese vrolijk in het glas dat diep karmozijnrood kleurt. Het is een ietwat nors beestje, getooid met munt en basilicum, snuffelend aan cacao

Oogst

en niettemin fris voor een jaar dat heel nat startte en bijzonder droog eindigde.

De wijn van Dante U weet het misschien niet, maar de familie van Dante, uit Toscane verdreven tijdens de oorlogen tijdens de renaissance, vond onderdak in de Veneto. Tot op vandaag


onderhouden ze wijnlinken met Masi. De Serego Alighieri Anniversario Valpollicella 2005 skomt tevoorschijn in een donker granaatkleurig pak, draagt een geur van rode bes, morelkers en framboos en smaakt naar sinaaszeste, komijn en een vleugje kaneel, breed en zwierig. De nog wat puntige tannines kleuren de achtergrond die

12

met vanille en gegrilde tonen. Mondvullend en imposant, met ondanks zijn leeftijd een mix van vers fruit zoals bramen en zwarte bessen, gedroogd fruit zoals vijgen en dadels, gedragen door goed verankerde minerale tonen. Het geheel zit vastgepind met tannines op een kleed van wilde zijde. Het rustieke wordt in de verf gezet door het rusteloze dat zich op het einde uit in kersen met donkere chocolade. Andrea dal Cin: ‘De bessen zijn heel klein, hun schil is dik en ze zijn zowel resistent aan echte meeldauw (oïdium) als aan valse meeldauw (mildiou). Daarom gebeurt de appassimento aan de wijnstok. Er wordt geoogst begin november. De wijn krijgt een rijping van 24 maanden op nieuwe barriques van Alliereikenhout.

Amarone 2004 Oog in oog met de Serego Alighieri Vaio Armaron 2004 Amarone Classico. donker robijnrood, neus van kruidenthee met kersenconfituur, een tikje kaneel en nootmuskaat. De zachte smaak geeft een zoete indruk met impressies van abrikoos en pruim, verfrist met menthol en dennennaalden. Andrea legt de werkwijze uit: : ‘De druivelaars groeien op 300 meter hoog gelegen terrassen met een

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 13

Een grote familie uit de wijnwereld

Druiven tijdens de appassimento

zandbodem. De trossen corvina, rondinella en molinara verliezen zeker een derde van hun vocht door natuurlijke indroging op bamboematten. Deels ontsteeld worden ze zachtjes geperst, waarbij de most 48 dagen vergist en de wijn vervolgens 3 jaar op foeders gaat van 6 tot 20 hectoliter.’

Kantwerk, monseigneur! Amabile degli Angeli 2006 Recioto Classico ‘Amabile wil zeggen zoet. De trossen liggen 150 dagen op roosters, ze verliezen meer dan de helft van hun natuurlijk vochtgehalte. De suikerconcentratie is groot, wat de vergisting bemoeilijkt. Er rest 90 g/l restsuiker voor 14° alcoholvolume.’ Granaatrood. Het vluchtige van bij de aanvang maakt deel uit van de frisheid, waarbij de zoete smaak in evenwicht wordt gebracht door rechtlijnige zuren. Het geconcentreerd sap van morelkers en burlatkers loopt vlot, aangevuld met specerijen zoals kaneel en kardemom en onderlijnd met een streepje zoethout, waarna het fruit terug komt opzetten, deze keer zwarte bes. Breed, vol en lang, lijkt hij meer op snoepgoed die een stukje gorgonzola cremoso verandert in een heus dessert. Assemblage: 70% corvina, 20% rondinella, 10% molinara.

Corvina en Argentijnse malbec De Corbec 2007 is bijna zwart robijnrood, geurend naar mango, quetsch en Luikse siroop. De enorm zachte smaak doet ietwat zoet aan. De tannines zijn fijn maar stevig, het minerale vormt het gestel en wordt luchtiger door de zuren. De finale grijpt opnieuw naar de beginaroma’s, aangevuld met bosbes, zwarte bes en aardbei met het krokante van cacaoboon. Andrea dal Cin : ‘Aangeplant in 1997 op 1050 meter hoogte, geniet de corvina en de malbec van de frisheid van de Andes. We hebben te maken met originele onderstokken op een zandbodem. Het klimaat is dor, woestijnachtig en de wijngaard wordt geïrrigeerd. De temperatuur gaat van 38°C overdag naar 10°C ‘s nachts, de rijping verloopt dus eerder lang. We hebben andere Italiaanse druivensoorten geprobeerd, maar corvina geeft de beste resultaten. Ook hier maken we gebruik van een dubbele fermentatie, het is onze handtekening.’

Hervé Lalau en Marc Vanhellemont

• Masi Fourcroy

13

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 14

Een domein in de kijker

Het nieuwe gezicht van Sérilhan Didier Marcelis heeft wereldwijd overal wel ergens een paar loopschoenen staan, toch daar waar er aan gesofisticeerde computertechnologie wordt gedaan. Half Frans - half Belgisch had hij tegelijk banden met de Gironde. Zijn ouders leidden er het familiebedrijf Château de Sérilhan waarover ze beschikten door de familie Merlet aan moederskant. Maar wanneer er moest gekozen worden tussen twee passies, koos Didier voor Sérilhan Handwijnoogsten

Didier’s vader, Jean, bewerkte destijds 9 hectaren van het domein; in het begin bracht hij zijn oogst naar de coöperatieve van Saint-Estèphe. In 1982 besloot hij te investeren in een eigen vinificatie- en rijpingskelder, maar hij vertrouwde zijn wijnen toe aan de Bordelese négoce, in bulk. In 2003 besloot Jean met pensioen te gaan en bood hij zijn twee kinderen, Didier en Thierry, de kans om het familiebedrijf over te nemen. Didier kraamt vervolgens zijn boeltje op aan de Kleine Zavel in Brussel en installeert zich in

Sérilhan. Hij stort zich zowel op het domein als op de productie: wijn maken is één ding, maar het moet ook kwaliteit zijn!

Samen zetten ze de reeds bestaande wijnbouw opnieuw op de rails en zoeken ze nieuwe percelen van een zeer hoge kwaliteit om het domein verder uit te breiden. Door het uiteenspatten van de Cave Coopérative de Saint-Estèphe, die onder meer ook voor de creatie van domeinen zorgde zoals die van Lilian Ladouys, Clauzet en anderen, kan Didier Marcelis op zijn beurt de hand leggen op meerdere percelen, in totaal 16 hectaren. Zo brengt hij het domein naar 25 hectaren. Hij moet ook zijn wijnkelder herbekijken, niet alleen om meer oogst binnen te kunnen halen, maar ook om een moderne ontvangstruimte voor de druiven te bouwen, een temperatuurgestuurde unit voor de cuverie, een cuverie die meer aangepast is aan de diverse percelen met tanks in inox van een heel klein volume en houten kuipen die de bestaande kuipen in cement aanvullen, een afzonderlijke wijnkelder met houten vaten die verwarmd is om de malolactische vergisting op te starten wanneer de wijnen op vat zitten, een tweede wijnkelder om de wijnen verder te laten rijpen, een verpakkingsafdeling enzovoort, enzovoort...

Herstructurering van het domein Didier zet al snel vier prioriteiten op een rij: op fles verkopen, in primeur verkopen, een grote wijn produceren, meer wijn produceren. In de eerste plaats maakt hij werk van een regisseur te vinden die zijn strepen reeds verdiende in Bordeaux: hij haalt Philippe Lespy binnen van Mouton Rothschild.

SAINT-ESTÈPHE, EEN STUKJE BELGIË IN DE GIRONDE Château Clauzet, eigenaar: een Belg. Château le Crock, eigenaar: een Belg. Château Petit Bocq, eigenaar: een Belg. Château Sérilhan, eigenaar: een Belg. Wat is er zo speciaal aan Saint-Estèphe wat de Belgen aantrekt? Een eerste en uitstekende reden: België is de grootste consument en de belangrijkste invoerder van wijnen uit de appellatie. Er is nog een tweede reden die kan aangehaald worden, zij het dat die ongetwijfeld een beetje chauvinistisch is: Belgen hebben een grote wijn(drink)cultuur en ze storten zich niet in een avontuur vooraleer ze de kwaliteit van de wijngaard kennen. Een compliment voor de appellatie SaintEstèphe, want de interesse van Belgische investeerders is totaal gelinkt aan het terroir.


14

2007, het scharnierpunt In 2007 moest hij op zoek naar een nieuwe regisseur. Het moest iemand zijn die zich zowel op zijn gemak voelt met de snoeischaar dan tussen de barriques, die het project begrijpt en die ervaring heeft met het beste van het beste in Bordeaux: hij werft Bernard Franc aan (ex Pontet Canet en Lafon Rochet). Het nieuwe duo slaagt met brio in een van de moeilijkste wijnjaren van het decennium: 2007! Opdracht volbracht, Didier Marcelis heeft er blijkbaar een neus voor: op de nieuwe gronden van Sérilhan tekent het duo voor een ware ommekeer qua stijl en kwaliteit: ondanks de moeilijkheden van het jaartal wordt Château Sérilhan verrijkt met een flinke dosis complexiteit, diepte en smeuïge smakelijkheid. Onmiskenbaar, Sérilhan is een Cru Bourgeois geworden.

Hubert de Boüard, Monsieur Plus In minder dan vier jaar zorgde Didier Marcelis voor een metamorfose in het familiebedrijf. Hij zou zich kunnen tevreden stellen en voortgaan op een zekere routine met de nieuwe knowhow van het

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 15

Een domein in de kijker SÉRILHAN IN CIJFERS Oppervlakte: 25 ha Bodemstructuur: kiezel uit het gunz-tijdperk en klei-kalkachtige lagen Gemiddelde leeftijd van de wijngaard: 35 jaar Aanplantingdichtheid: 8500 stokken/ha Druivenverdeling: 55% cabernet sauvignon, 10% cabernet franc, 35% merlot Oogst: 100% manueel Rendement 2007: 48 hl/ha voor de selectie, 31 hl/ha na de selectie Inkuiping 2007: 25-30 dagen; 4 dagen maceratie op lage temperatuur vóór de vergisting Malolactische vergisting en rijping op barriques Hout: 1/3 nieuw hout, 1/3 op hout van een wijn, 1/3 op hout van twee wijnen Samenstelling 2007: 60% cabernet sauvignon, 35% merlot, 5% cabernet franc Productie: 96.000 flessen Andere wijnen: Château Moutinot (tweede wijn van Sérilhan) Château Réal – Haut Médoc de Sérilhan

domein. Maar neen, Didier Marcelis wil meer. Ambitieus en stoutmoedig als hij is, gaat hij op zoek naar een consultant met faam om de wijnen te vervolmaken. Hij denkt aan Michel Rolland, aan Stéphane Derenoncourt... maar op dat moment heeft net een bekend gezicht uit de Bordelese wijnwereld een wijnconsultancybedrijf opgestart: Hubert de Boüard. De eigenaar van l’Angélus (Premier Grand Cru Classé de Saint-Emilion) werkte sinds kort als raadgevend oenoloog voor enkele domeinen, in die tijd voor Fieuzal in Pessac Léognan en La Pointe in Pomerol. Maar hij was ook bereid om wat verder te rijden tot Saint-Estèphe en Didier Marcelis tips te geven omtrent wijngaardbeleid, vinificatieverbeteringen en verstandige assemblagekeuzes.

Het eerste wijnjaartal waar ze samenwerkten was 2008. En inderdaad, de stijl van Sérilhan wordt onmiddellijk gekenmerkt door de nieuwe stempel: de knowhow van Boüard. Sérilhan 2008 is veel volumineuzer, met een deel heel rijpe merlot en een laagje gerookt en getoast hout dat dominanter aanwezig is dan bij de vorige wijnen. Het wordt ongetwijfeld een succes, deze nieuwe en meer breedgeschouderde stijl van Sérilhan die een tikje te weelderig is, terwijl hij niettemin heel smakelijk blijft. Persoonlijk had ik liever gehad dat Bernard Franc persoonlijk voor deze jaargang had getekend met de knowhow die hij liet zien in 2007, omdat elegantie voor mij nog steeds de steunpilaar is van wijnen die we echt graag drinken. Maar laat ons afwachten wat de 2008 zegt wanneer die gebotteld is om ons definitief over de raadgevingen van Hubert de Boüard uit te spreken. Vermeldenswaard is dat Robert Parker reeds 86-87 punten gaf aan de 2008, waardoor Marcelis op één ochtend 100.000 flessen van de 2005 verkocht. Ter informatie, er is geen druppel 2006 of 2007 meer te verkrijgen...

Fabian Barnes • Château Sérilhan 05 56 59 38 83 www.chateau-serilhan.fr Aldi

15

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 16

Italiaanse rubriek

Barolo & Barbaresco: de jongste jaargangen die te koop zijn Door de geschiedenis heen klommen deze twee appellaties uit Piemonte naar de top binnen de transAlpijnse wijnhiërarchie. Beiden hebben dit te danken aan hun schitterende wijngaarden, aangeplant op de golvende heuvels, en aan de nebbiolo die reeds eeuwenlang een voorkeur heeft voor deze streek. Tijdens een megadegustatie die ter plaatse werd georganiseerd, kregen we de kans de meest recente jaargangen van deze twee DOCG’s te beoordelen. Giacosa Fratelli

Ze zijn prachtig, deze Piemontese heuvels die al golvend langsheen beide oevers van de Tanaro van geen ophouden weten. Deze rivier scheidt de zone van Roero, ten noorden van Alba, en die van de Langhe aan de rechteroever. Deze laatste regio geniet een betere faam dankzij de kleikalkachtige heuvels met tal van microklimaten, gelinkt aan een diversiteit qua ligging en hoogtes. De streek van de DOCG Barolo omvat een aaneenschakeling van steile heuvels ten zuidwesten van

tegenovergestelde, waarbij selec-

Alba. In principe worden de best georiënteerde hellingen aangeplant met nebbiolo. Het is hier dat deze druif zich het meest karaktervol uit qua zuren en tannines. De oostelijke en westelijke liggingen worden bij voorkeur aangeplant met dolcetto en barbera, ja zelfs met chardonnay. De regio van de DOCG Barbaresco bevindt zich ten noorden van Alba, in de nabijheid van de rivier, wat de streek van een warmer mesoklimaat voorziet. De druiven zijn steeds enkele dagen eerder rijp.

DOCG Barolo

gen van tal van wijnen die aan de

Domein Sandrone

Août / Septembre 2009

ties per perceel aan de basis lig-

16

We tellen in Italië ongeveer 5000

top staan. Het wijnsyndicaat heeft

ha nebbiolo, waarvan 1200 ha in

een officiële afbakening vastge-

de DOCG Barolo. Deze streek

legd van al deze sites. Bovendien

omvat wijngaarden van 11

vormden de jaren ’90 het toneel

gemeenten. Meest gekend zijn La

van stevige confrontaties tussen

Morra, Barolo, Serra Lunga d’Alba,

de traditionelen en de moder-

Montforte d’Alba en Castiglione

nisten. De eersten verdedigden de

Falletto. De bodem van de twee

traditie van lange maceratietijden

eerste, op basis van blauwe mer-

van 40 dagen of meer om een

gel rijk aan mangaan en magne-

massa tannines over te houden,

sium, geven in principe meer ele-

wijnen die vervolgens vier jaar of

gante wijnen die toegankelijker

meer op Slavoonse eikenhouten

zijn in hun jeugd. De bruine mer-

foeders gingen (8 jaar bij Giacomo

gel rijk aan kalk en ijzer van de

Conterno). Onnodig te zeggen

drie andere gemeenten brengt

dat deze Barolo’s met uitdrogende

strengere wijnen, gestructureerder

tannines en hoge vluchtige zuren,

en geschikter om langer te bewa-

geschikt om lang te bewaren, niet

ren. De hoogte speelt eveneens

meer voldoen aan de smaak van

een rol: de wijngaarden liggen

de huidige markt.De modernisten,

tussen 250 en 500 meter, de

meer bepaald onder leiding van

microklimaten zijn dus talrijk. Dit

Elio Altare en Domenico Clerico,

gezegd zijnde blijft de wijnmaker

besloten destijds de inweektijd in

doorslaggevend. Tot in de jaren

te korten om zo meer fruit en

‘70 was Barolo een assemblage-

zachtere tannines te behouden,

wijn van verschillende wijn-

gevolgd door een kortere rijping

gaarden. Vandaag is dat het

op barriques (helemaal nieuw of

IVV138NL

11/08/09

19:29

Page 17

Italiaanse rubriek

NEBBIOLO Deze toonaangevende druif van Piemonte is een karakter op zich: ze heeft de langste rijpingscyclus. De knoppen ontluiken vroegtijdig, waardoor het risico op voorjaarsvorst reëel is. Deze druif is ook pas echt rijp wanneer andere druiven reeds geoogst zijn, de plant staat dus langer bloot aan de onzekerheden van de herfst. Om correct te rijpen heeft ze een ondergrond nodig met genoeg kalk en een zuid-zuidoostelijke ligging, zodat de druiven maximaal van de zon kunnen genieten. Het is een forse druivensoort, de rendementen moeten dus beperkt worden om fenolische rijpheid van de tannines te bekomen. Tannines die snel hard en bitter zijn, versterkt door de hoge zuren. Deze karakteristieken verklaren misschien zijn eeuwenoude overleving in de streek: de eerste geschriften dateren van 1303, onder de naam nubiola. Zonder twijfel is de dikke schil van de druif verantwoordelijk voor zijn resistentie aan mist (nube in het Latijn), hier in de herfst vaak aanwezig op de heuvels aan de voet van de Alpen; een aanpassingsfactor van groot belang dus. De aanplantdichtheid voor Barolo varieert tussen 3700 en 6000 stokken per hectare naargelang de wijngaarden, rekening houdend met het lastenboek dat een maximaal rendement voorziet van 8000 kg/ha, goed voor een productie die schommelt tussen 1,3 en 2,1 kilogram druiven per wijnplant. Dat is ongetwijfeld de reden waarom zoveel Barolo’s droge en/of bittere tannines hebben: te hoge rendementen per wijnplant! De betere wijnbouwers hebben dit al langer door en opteren voor een opbrengst van minder dan één kilogram per wijnplant. Jammer genoeg zijn die niet bijzonder talrijk, hoe belangrijk ook in een delicaat wijnjaar zoals 2005

deels). Natuurlijk resulteerde dat

van 3 jaar, waarvan minimum 12

in het begin in opgeblazen toe-

maanden op hout, terwijl de

standen. Barolo’s met overdreven

Barolo Riserva 4 jaar moet rijpen

chocoladetoetsen, vanille of

met 9 maanden op vat.Een laatste

gebrande tonen die niets meer te

element is dat volgens sommigen

maken hadden met de subtiliteit

er andere druivensoorten aan de

van de nebbiolo gelinkt aan zijn

nebbiolo worden toegevoegd, wat

terroir. Niettemin werd van toen

uiterst illegaal is. Met name caber-

af aan de groep traditionalisten

net sauvignon, merlot, syrah, bar-

steeds kleiner, terwijl de moder-

bera... dit om enerzijds meer kleur

nisten voorzichtiger te werk gin-

te geven aan een druif met weinig

gen met zachtere extracties, min-

anthocyanen en om anderzijds

der nieuw hout en een latere bot-

meer fruit toe te voegen. Over dit

teldatum. Wettelijk moet de

onderwerp blijft iedereen uiteraard

DOCG Barolo een rijping krijgen

heel discreet.

Cru Barolo Bussia

(Vervolg blz 18)

17

IVV138NL

11/08/09

19:30

Page 18

Italiaanse rubriek

DOCG Barbaresco Barbaresco wordt wel eens ‘de broer van koning Barolo’ genoemd en wordt geproduceerd in een zone die werd aangeplant met 682 ha, ten noordoosten van Alba. De heuvels lijken op grote amfitheaters die naar beneden tot aan de Tanaro reiken en diens laagvlakte. We onderscheiden twee zones. De eerste streek die de dorpen van Treiso, San Rocco l’Elvio en de

Pelissero Pelissero is een domein van een twintigtal hectaren gelegen in Treiso, hartje Barbaresco. Het wijnhuis werd opgericht door Luigi Pelissero in de jaren ‘60, maar het is zoon Giorgio die na zijn studies oenologie de fakkel overneemt. De familiale geest van het huis is nog steeds present, waarbij het accent zowel gelegd wordt op de verschil-

heuvels ten zuiden van Neive omvat met een ondergrond van lagen grijze mergel en zand, wat elegantere en sneller drinkbare wijnen in de hand werkt. De tweede regio omvat de heuvels van het dorp Barbaresco en het deel van Nieve dat daar tegenover ligt. De lagen blauwe mergel en kalk resulteren in een meer compacte bodem die meer gestructureerde wijnen voortbrengt.

bramen met peper. Het hout is goed geïntegreerd met een discrete vanilletoets en een tikje gerookt. Qua smaak ondervinden we de karakteristieke strakheid van de nebbiolotannines, nog versterkt door zuren die het geheel voor-

zien van een flinke dosis rechtlijnigheid en vitaliteit. Het fruit van de zwarte kersen is aangenaam en door de afgemeten alcohol is het middenrif relatief zacht, terwijl de finale vrij veeleisend blijft met duidelijke tannines.

Jaartallen en producenten

lende cuvées als op de persoonlijkheid van de nebbiolo. De opvoeding gebeurt met veel overgave. De productie draait rond de 100.000 flessen, vertrekkend van Dolcetto d’Alba (Munfrina en Augenta), Langhe, Piemonte Grignolino en verschillende Barbaresco’s –meer bepaald de Vanotu, het verkleinwoord voor Giovanni, de grootvader van Giorgio. Een knap terroir op 350 meter hoogte, schrijlings op de gemeente Barbaresco en die van Treiso en Neive. Hier twee van hun wijnen, geproefd door ons proefpanel juli jongstleden, waaronder de beroemde Vanotu...

Tulin 2006 Eerder bescheiden qua geur, vraagt deze wijn om enkele uren op voorhand geopend te worden. Pas dan krijgen we knappe aroma’s van zwarte kersen op alcohol en


Binnen de actuele jaargangen die op de markt te verkrijgen zijn, steekt de 2004 er bovenuit. Na de hevige warmte en het gebrek aan

regen in 2003, met droge tannines tot gevolg, is 2004 opnieuw een ‘normaal’ wijnjaar met aangename zomertemperaturen, af en toe een zachte regenbui en met een probleemloze oogst in de maand oktober. Bij goede wijnbouwers resulteerde dat in wijnen met een mooie complexiteit, evenwichtig qua smaak, met een ideale verhouding tussen alcohol en zuren en rijpe tannines. De Barolo’s 2004 die in de smaak vielen waren vooral die van Gianni Voerzio, Cascina Ballarin, Cantina Bartolo Mascarello, Elvio Cogno, Michele Chiarlo, Ettore Germano, Gianfranco Alessandria, Parusso en Fontanafredda. De degustatie van een 140-tal Barolo’s van 2005 daarentegen toont de zwakheid van het wijnjaar aan door een gebrek aan fenolische rijpheid. Te veel wijnen bezaten vegetale en harde tannines die versterkt werden door strakke zuren. De reden is dat door de regen in de herfst veel druiven veel te vroeg geplukt werden, met onrijpe tannines en pitten tot gevolg. Enkel de beste

Hier ook 100% nebbiolo, waarbij de Barbaresco’s minder stevig en fijner overkomen dan de Barolo’s. Het maximum rendement werd vastgelegd op 8000 kg/ha en de minimum aanplantdichtheid bedraagt 3500 stokken per hectare. Ook hier zitten de betere producenten onder de maximaal toegelaten opbrengsten. De minimum rijping van de DOCG Barbaresco bedraagt 26 maanden en 50 maanden voor de Riserva. Sedert 2007 bestaat er een lijst met daarop de geografisch afgebakende wijngaarden die corresponderen met de crus van Barolo. Met een aantal van 66 werd er geen enkel hiërarchisch verschil gemaakt, wat nogal wat verwarring teweegbrengt tussen de interessante en minder interessante wijngaarden vanuit pedologisch en klimatologisch standpunt.

18

IVV138NL

11/08/09

19:30

Page 19

Italiaanse rubriek wijnbouwers brachten het er correct vanaf: Damilano, Gianni Voerzio, Prunotto, Giuseppe Rinaldi, E.Pira e figli zijn erin geslaagd interessante Barolo’s af te leveren. Opmerkelijk was dat de meest gemediatiseerde huizen van deze wijnregio hun wijnen niet voorstelden tijdens deze degustatie in Albeisa, wat hun standpunt in verhouding met het geheel niettemin in vraag stelt. Aan de kant van Barbaresco toonde de proeverij van 2006 aan dat dit jaartal gezegend was met excellente klimatologische omstandigheden in september en oktober, volgend op een frisse augustusmaand. De wijnbouwers konden dus in alle rust een perfecte fenolische rijpheid afwachten. Veel rijk fruit met een vrij hoog alcoholgehalte. Buiten de afwezigen zijn dit de domeinen die me het meest wisten te overtuigen: Rizzi, Punset, Prunotto, Michele Chiarlo, Giacosa Fratelli, Pelissero en Pietro Rinaldi.

Bernard Arnould

Vanotu 2006 Meer zachtheid en finesse qua geur met fijne aroma’s van frambozen, gemacereerde kersen, zachte specerijen, zoethout, alsook een discrete toets van gedroogde rozen. De smaak is veel breder dan de vorige, met zijdezachte tannines die gebruik maakten van hun vrij luxueuze opvoeding op 80% nieuwe barriques. Ook hier appreciëren we de karakteristieke zuren en de structuur van de Piemontese nebbiolo die de zachtheid van de wijn door de rijpe druiven een mooie dynamiek weet te geven. Het fruit is heerlijk, van bij het begin tot aan de mooi persistente finale.

Bernard Arnould en Hervé Lalau

Lijst van de producenten Barolo • Alessandria Gianfranco 0173/78576 www.gianfrancoalessandria.com [email protected] • Cascina Ballarin - 0173/50365 cascinaballarin.it [email protected] • Chiarlo Michele - 0141/769030 www.chiarlo.it - [email protected] • Cogno Elvio - 0173/744006 [email protected] • Damilano - 0173/56105 www.cantinedamilano.it [email protected] • Fontanafredda - 0173/626111 www.fontanafredda.it [email protected] • Germano Ettore - 0173/613528 www.germanoettore.com [email protected] • Cantina Bartolo Mascarello 0173/56125 • Parusso - 0173/78257 www.parusso.com [email protected] • E.Pira e figli - 0173/56247 www.pira-chiaraboschis.com • Prunotto – Agent: Mafribel 0173/280017 www.prunotto.it [email protected] • Rinaldi Giuseppe - 0173/56156 [email protected] • Sandrone Luciano - 0173/560023 www.sandroneluciano.com [email protected] Vinivins/Vinifera/Leyrovins/Club Vinitaly • Voerzio Gianni - 0173/509194 Best Caviar* [email protected]

Barbaresco • Chiarlo Michele - 0141/769030 www.chiarlo.it - [email protected] • Giacosa Fratelli - 0173/67013 www.giacosa.it - [email protected] Filippo & Figli • Pelissero - 0173/638430 Fourcroy* www.pelissero.com [email protected] • Rinaldi Pietro - 0141/360090 www.pietrorinaldi.com [email protected] • Prunotto - Agent: Mafribel 0173/280017 - www.prunotto.it [email protected] • Punset - 0172/67072 www.punset.com [email protected] • Rizzi - 0173/638161 wwww.cantinarizzi.it [email protected]


19

IVV138NL

11/08/09

19:30

Page 20

Oostenrijkse rubriek

Witte wijnen naar ieders smaak Tijdens een zonnige aprilse week gaan zeven internationale wijnproevers aan het werk om niet minder dan 350 wijnen, afkomstig uit alle Oostenrijkse wijnregio’s, te proeven. Grotendeels 2007 en 2008. Als dat geen proefbank is.

Soellner

Een indrukwekkende verscheidenheid aan druivenrassen Een opmerkelijk element in de Oostenrijkse wijnbouw is de diversiteit van de druivenrassen die de wijnbouwers hoofdzakelijk als “mono-cépage”-wijn verwerken. Soms wagen zij zich ook wel eens aan assemblages, maar dat is niet de regel. Dat is omdat de Oostenrijkers hun wijn vooral met zijn druivensoort identificeren, méér dan met zijn oorsprong. Daar tegenover staat dat een Oostenrijkse wijnbouwer wijnen van hetzelfde ras maar van verschillende wijngaarden, van verschillende hoogtes of naargelang de ouderdom van de wijnstokken,

Complexiteit beoordeelt en ééntje die het Plezier becijfert)

apart zal vinifiëren en bottelen. De meest courante druivenrassen voor witte wijn zijn Grüner Veltliner, Riesling, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Pinot Gris (Grauburgunder), Pinot Blanc (Weissburgunder), Muskateller, Gelber Muskateller, Muskat Ottonel en Welschriesling. Iets minder in aantal Traminer (Traminer, Gewürztraminer, Roter Traminer), Rotgipler, Neuburger, Roter Veltliner, Zierfandler, Malvasier en Roter Muskateller.

Weingut Pfaffl - Wijn/druivenras: Goldjoch Grüner Veltliner - 2008 Aangename geur, verfijnd en pittig fruitig. Smaak is eveneens fruitig, mooi evenwichtig en vlezig. Je beleeft veel plezier aan deze wijn, goed voor ieder moment! C12+ P16 Weingut Söllner - Wijn/druivenras: Grüner Veltliner - 2008 Aangename geur met florale dominanten, wat teer en even een discreet puntje zwavel. Pittige en volle smaak, degelijk vlezig. Veel fruit en frisheid. Uitstekend evenwichtig en redelijk lang. Het ietsepietsie CO2 probeert ons van het begin tot het einde speels te sarren, maar het blijft redelijk. Romig en citrusachtig tot in de afdronk. Leuke wijn. C13 P15

Hartendieven (Toelichting van de auteur: ten einde de beschrijvingen te verduidelijken, krijgen de hartendieven nu twee quotaties: één die de

Wimmer-Czerny - Wijn/druivenras: Grüner Veltliner Alte Reben 2008 Mineralig in de geur, ietwat streng. Prachtige smaak, goed vlezig, fruitig en fris. Een aanvaardbaar punt CO2, complex, veel frisheid, redelijk lang en oeverloos veel fruit. Mooie wijn. C13 P15 Weingut Allram


20

Schloss Gobelsburg - Wijn/druivenras: Riesling DAC Reserve Heiligenstein 2008 Mooi en krokant fruitig, mollig, zacht en complex. Voortreffelijke volle smaak erg fruitig en fris. Ietwat CO2, maar vrij lang en met veel fruit. Is drinkklaar, maar kan ook verouderen. C13 P15 Loimer - Wijn/druivenras: Grüner Veltliner Käferberg - 2007 Discrete geur met wat gisttonen en sulfiet. De smaak is voortreffelijk en vlezig, goed fruitig. Uitstekende frisheid. In finale wat verdrogend, maar het fruit is omnipresent. Structuur, finesse, frisheid… plezier! C13 P16 Ackerl Kleinhöfleinerhof Wijn/druivenras: Welschriesling – selektion - 2008 Zeer mooie frisse geur, uitnodigend om nu te drinken! Frisse smaak, citrus, goed in evenwicht en erg plezierig. De perfecte omkadering voor schaal- en schelpdieren gelag op een zomerse dag liggend aan het zwembad. C13 P16 Landesweingut Silberberg Wijn/druivenras: Weißburgunder Annaberg - 2008 Bij de aanzet verrassende tonen

IVV138NL

11/08/09

19:30

Page 21

Oostenrijkse rubriek van groene asperges, die na beluchten boterachtig worden. Prachtige volle smaak, rijkelijk fruitig met florale tonen en opnieuw iets van boter. Elegante wijn, spijtig dat hij niet wat langer bijblijft. C13 P16 Weingut Pfaffl - Wijn/druivenras: Riesling Am Bergy - 2007 Doet warm aan, overrijp met een toontje kerrie. Plezierige goede smaak, fruitig rond en zacht mollig. Het beetje CO2 lijkt hem wat minder zacht te maken. Voor dit soort wijn, die ik meestal verafschuw, toch vrij elegant. C13 P16 Walter Skoff - Wijn/druivenras: Obegg Sauvignon Blanc - 2007 Aangename geur, verfijnd en fruitige, met een toetje vanille. Goed fruitig smaak, zeer evenwichtig en krokant. Niet dat monster van complexiteit, maar alles zit precies op zijn plaats. Erg veel plezier! Wijn/druivenras C13+ P 15 Walter Skoff - Wijn/druivenras: Royal Sauvignon Blanc - 2007 Exuberante sauvignontonen met wat vanille. Uitstekend krokant fris. Misschien was iets minder hout beter geweest, maar blijft toch fris! Lang en complex ook. Heerlijke wijn. C13+ P15 Landesweingut Silberberg Wijn/druivenras: Sauvignon Blanc Seinbruch - 2008 Erg goed typerende sauvignonwijn met hintje van asperges. Verfijnd. Mooie smaak. Fruitig, floraal en echt edel, bijna elegant. Plezierige wijn. Aperitiefwijn of serveer hem bij frisse schelpdiertjes. C13+ P16 Weingut Donabaum Wijn/druivenras: Gelber Muskateller - 2008 Precieze typering en indringend door rozenwater benadrukt. Prachtige diepe smaak, mooi evenwicht, zeer goed gemaakt. Ietwat citroenachtig met een ontegensprekelijke genereuze fruitfinale. C14 P15+ Michlits-Stadlmann Wijn/druivenras: Weissburgunder 2008

Frisse geur die erg fruitig is met delicieuze tonen van blauwbes, citrus en opmerkelijk ook iets van asperges. Superbe smaak, ruim, krokant, fruitig en een zeer sierlijk evenwicht, ook lang. Op het allerlaatste een CO2-prikje. Neem hem mee aan tafel. C14 P15+ Weingut Neumeister Wijn/druivenras: Sauvignon Blanc Moarfeitl - 2007 De geur wordt door overrijpe sauvignon benadrukt, spetterende kruiden en aspergetoontjes.prachtige ruime smaak, verfijnd en rijkelijk fruitig, weelderig floraal. Goed evenwicht met discreet wat hout. Steekt goed in elkaar. Opnieuw een wijn voor zachte zuivelkazen. C14 P 16

Weingut Hagen Krems

smeuïg en vol, alhoewel goed fris. Krachtig en compact, doet warm aan. Deze wijn zou men moeten laten verouderen, zodat het beste te voorschijn kan komen. C14+ P 15+ Weingut Anton Hagen Wijn/druivenras: Riesling Pfaffenberg Goed getypeerde geur, wat overrijp. Prachtige volle, volumineuze smaak, goed vlezig, fris, lang en elegant. Super evenwichtig, fruitige en florale aroma’s. Fabuleus. Te drinken of om te bewaren. C14+ P18

Weingut Allram - Wijn/druivenras: Grauburgunder Hasel - 2007 Overrompelende geur, fris en kruidig, puntig met wat kerrie en kardemom. Uitstekende smaak met erg veel fruit, erg kruidig ook, iets te exuberant, uiteraard ook vers hout, kokosnoot en vanille. Laat ons de wijn “Oost-Indische compagnie” noemen. Perfecte wijn bij de wijn-gerecht oefeningen! C14 P16+

Schloss Gobelsburg - Wijn/druivenras: RR Alte Reben - 2007 Weelderige prachtige geur, veel tonen van noot, kruiden en kerrie. Rijkelijk floraal en ook fruitig. Erg vlezig, volle smaak met een mooie zuurheid. Krijtachtige middensmaak, genereus fruitig dat van het begin tot het einde doorzindert. Ietwat warm, maar we hebben het hier wel over een grote rijke en complexe wijn. Exceptioneel! C15 P18

“WEIN & KULTUR” Plezant detail: drie van de proevers zijn Bordelese inwijkelingen… Interessant detail, want bij deze oefeningen beïnvloedt de oorsprong en opvoeding van ieder proever de subjectieve vorming van zijn smaak. Later zullen we opmerken dat de beoordelingen van beide groepen verschillend zijn omwille van twee fundamentele maatstaven.

Josef Lentsch - Dankbarkeit Wijn/druivenras: Pinot Gris - 2007 Groen thee, bier, boter, citrus en redelijk warm aandoend. Prachtige smaak, vol en rijkelijk, iets te warm, aroma van vers hout met dominante kokos. Goede lengte en in finale ietwat arrogant omwille van de alcohol. Toch een mooie wijn. C14 P16+

De eerste maatstaf: het evenwicht in de wijn. Bij de meeste geproefde wijnen was de zuurheid zeer belangrijk. Ook het nog aanwezige koolstofdioxide (CO2-belletjes) en de soms vrij hoge restsuiker. Zonder meer vonden de Bordelesen de wijnen vrij levendig, soms agressief met grimassen tot gevolg. Dikwijls vonden ze de droge wijnen te zoet, te rijk aan CO2, bijna schuimend. De Germaanse groep bleek geen hinder te hebben van deze evenwichten en apprecieerde des te meer de kwaliteit van de wijnen. Aan de andere kant, als het evenwicht in de wijn het type van bordeaux- of bourgognewijnen benaderde, deed zich het omgekeerde voor. De Germaanse groep vond die wijnen dan futloos en zonder beet.

Weingut Schindler - Wijn/druivenras: Cuvée d ´Argent - 2007 Krachtige geur, warm met wat hout (rokerig, vanille) en iets van anijs. Goed volumineuze smaak. Evenwichtig, niet bijzonder lang maar evenwel plezante wegdrinker met iets boterachtig in finale. Rijkelijk maar niet arrogant. Wijn om bij kazen zoals Comté, Appenzeller te serveren. C14 P16+

De tweede maatstaf: het niveau van veeleisendheid. Terwijl de Germaanse groep er naar neigde om de producenten van goed gemaakte, maar niet uitzonderlijke, wijnen een hart onder de riem te steken, kwalificeerden de Bordelezen die wijnen zonder deugden of gebreken. Mijn notities benaderen veeleer deze van mijn Germaanse confraters.

Felberjörgl - Wijn/druivenras ge : Zwickl Reserve - 2006 Kruidige geur, muskaatachtig met iets vaan kool. Goede smaak,

(Vervolg blz 22)

21

IVV138NL

11/08/09

19:30

Page 22

Oostenrijkse rubriek krokant. Warm en ietwat citroenachtig in middensmaak en finale, wat hem een rustiek bijtoontje geeft. C14 P14 Loibner Berg SM Verfijnd, mollig, floraal en kruidig. Strakke prachtige smaak, krijtachtig en krokant met zacht genereus fruit dat rondom deze monoliet paradeert. Prachtig. C14+ P17 Kellerberg SM Rijkelijk fruitig en ietsepietsie vegetaal. Mooie smaak, vol, iets te veel zuurheid en eventjes ruw. Het hout toont zich, het fruit is over de gehele lengte genereus. Goede lengte, goed gemaakt, maar mist wat elegantie. C14+ P15

Skoff

De knowhow van FX Pichler Het summum van de grootse wijnkunst hebben we hier ontmoet, bij FX Pichler. Zijn kleine doordringende en geestige blauwe ogen zeggen alles over zijn drang naar perfectie. Het is zijn zoon, Lucas, die ons ontvangt. Hij leidt nu het bedrijf. Uiteraard niet zonder het waakzame vaderlijke en over de schouder meekijkende oog ! Meer dan een dozijn wijnen in productie. Grüner Veltliner en Riesling verdringen zich op de percelen en hellingen. Maar allemaal worden ze behandeld als waardige en edele kinderen van het weingut Pichler. Elk met zijn eigen karakter, en telkens met de beste zorgen omringd. GRÜNER VELTLINER 2008 Frauenweingarten FS Elegante en verfijnde geur. Zachte tedere mooie smaak, smeuïg, krokant maar niet super lang. Wel perfect. C13 P15+ Klostersatz FS Typerend, charmant, floraal en fris. Mooie smaak vol fruit en erg fris. Ook mineralig, iets verdrogend in finale, maar evenwel veel finesse in zijn geheel. C13 P16

fruitig en floraal. Goede smaaklengte, goede complexiteit, fraaie zuurheid, te bewaren. C14 P15 Kellerberg SM Fruitig, rokerig en hint van asperges. Prachtige frisse smaak, goed vlezig. Zeer lang bijblijvend. Overal fruitig, maar klasserijk, sappige finale. C14 P17. M Terughoudende geur, verfijnd fruitig, iets floraal met een toontje peper. Superkrachtige smaak (15,4% !), massief, warm, bijna brutaal. In zijn stijl goed gemaakte “Super Austrian”, maar wie wil dat in godsnaam drinken. Waarom? C14 P14

• Ackerl - www.kleinhoefleinerhof.at • Allram - www.allram.at - Nico Knott • Anton Hagen [email protected] - VéRa Vinum • Donabaum - www.donabaum.at • Felberjörgl - www.felberjoergl.at • FX Pichler - www.fx-pichler.at Le Vin Autrichien - De Oostenrijkse Wijn • Josef Lentsch - www.dankbarkeit.at Why Not Wein • Kartäuserhof www.stierschneider.at Le Vin Autrichien - De Oostenrijkse Wijn • Loimer - www.loimer.at - Leirovins • Michlits-Stadlmann www.weingut-stadlmann.com • Neumeister - www.neumeister.cc Le Vin Autrichien - De Oostenrijkse Wijn • Pfaffl - www.pfaffl.at - Mampaey • Schindler www.weingut-schindler.at • Schloss Gobelsburg www.gobelsburg.at Le Vin Autrichien - De Oostenrijkse Wijn Delhaize • Silberberg - www.silberberg.at • Skoff - www.skoff.com • Soellner - www.weingut-soellner.at Matthys Wijnimport • Wimmer-Czerny www.wimmer-czerny.at Pasqualinno*


Fabian Barnes

RIESLING Urgestein Terrassen FS Erg verfijnd, typerend en eenvoudig. Goed evenwicht, vlezig en krokant, niet erg lang bijblijvend maar uiterst elegant. C13 P16 Oberhauser SM Juiste rieslingtypering, fruitig, kruidig en complex. Prachtige pittige smaak, juist evenwicht, rijkelijk en tot op het einde fris. C13+ P15+

Urgestein Terrassen SM Zeer zacht en mollig, erg verfijnd, floraal. Elegantie en frisheid, anijsachtig. Verfijnde smaak, smeuïg, ietsjes arrogant met wat tonen van citroen en sulfiet. C13 P14+

Hollerin SM Prettig geurend, genereus fruitig, citrus met exotische accentjes. Uitmuntende prachtige rasvolle en elegante smaak met rijkelijk fruit en frisheid. Zeer lang bijblijvend met een mollige fruitigheid over de gehele lengte tot diep in de finale. C14+ P17

Loibner Berg SM Zeer verfijnd met meer densiteit en nog sterker getypeerd dan de vorige. Goed krachtige smaak, tegelijk

Steinertal Zeer mooie riesling met romige tonen en wat kreupelhout. Prachtige smaak, goed vlezig en


Unendlich Superbe geur, intens en complex. Fruit, bloemen, kruiden… men ruikt het vlezige dat er aan komt. Prachtige smaak, rijkelijk, smeuïg, krokant en intens. Wat een evenwicht. Fabuleus “oneindig”. C15 P18.

Lijst van de producenten

Weingut Schloss Gobelsburg De Oostenrijkse Wijn Van Hoegaerdeplein 22 1081 Brussel T 02 411 83 08 - F 02 411 83 91

22

IVV138NL

11/08/09

19:30

Page 23

Extreme wijngaarden

De heuvels van Ticino – Guido Brivio In Ticino, in het zuiden van Zwitserland, neigt de taal en de geest meer naar de zuiderbuur dan naar het noorden. Waar in het noorden van het kanton de bergen hoog zijn, hangt in het zuiden het parfum van de Mediterrane grote meren. Het is een landschap vol contrasten, vol met wijngaarden in terrasvorm. En wat voor wijngaarden! Besazio wijngaard

De Merlot van Ticino Na de Valais, de Vaud en Genève is Ticino de vierde wijnregio van Zwitserland. Maar hij is misschien wel de meest excentrieke: bijna negentig procent van de wijngaarden is er aangeplant met Merlot! En toch is de regio nooit verleid door de sirenes van de internationale mode. De aanplantingen gaan er terug tot 1906, vlak na de catastrofe van de Phylloxera. De Ticinezen kozen destijds voor Merlot, een druivensoort die toen nog vrij onbekend was. Er waren wel de goede resultaten in Bordeaux, waardoor hij geleidelijk aan zijn kwaliteitsstatus kreeg. Maar in de negentiende eeuw had hij slechts een bijrol. Wat nog typisch is voor Ticino is dat ongeveer vijf procent van zijn fameuze Merlot in wit gevinifieerd wordt!

kouder en met een ondergrond van graniet brengt dit gebied strakke, bijna strenge wijnen voort, rijk aan tannines. Er is 640 hectaren in productie. De Sottoceneri ligt in het laagste, meest zuidelijke deel van de bergketen. Het klimaat is er bijna subtropisch, want beïnvloed door winden vanuit de Middellandse Zee die warmte en vochtigheid aanvoeren. Ook de bodem is er verschillend en hij bestaat uit kalkstenen keien en een flink aandeel klei. De wijnen zijn er ronder en krachtiger. Er is 560 hectaren in productie. De twee gebieden worden doorsneden door de rivier de Ticino en de wijngaarden liggen allemaal in de vallei. De noordelijke

punt van het Lago Maggiore en drievierde van het meer van Lugano bepalen er mee het klimaat.

De wijnbouwer Guido Brivio volgde oenologie aan de Universiteit van Bordeaux en in de Verenigde Staten. Hij vestigde zich in zijn geboortestreek op het einde van de jaren 1980 en renoveerde er een oude wijnkelder uitgehouwen in de rotsen van de Monte Generoso, vlakbij Mendrisio, in het zuiden van het kanton. Vandaag is Guido Brivio de vaandeldrager van Ticino.

De wijn De Merlot wordt meteen na de oogst geperst, om elke verkleuring te vermijden. De most vergist vervolgens in nieuwe eikenhouten vaten en de wijn blijft gedurende acht maanden sur lies. De kelder van het domein is uitgegraven in een rotsachtige flank en heeft een constante temperatuur van 12°C. De vochtigheid is er hoog, wat ideaal is voor de opvoeding en de bewaring van de wijnen.

Ticino Vanuit geografisch oogpunt is de Ticino-wijngaard verdeeld in twee grote stukken: de Sopraceneri en de Sottoceneri. Het eerste gebied komt overeen met het hoge, noordelijke deel van de Monte Ceneri. Steiler, Guido Brivio

23

Bianco Rovere di Merlot 2007 Ticino Guido Brivio Gebroken witte kleur met gouden tint. De geur vangt aan met aroma’s van nieuw hout, met vervolgens tonen van specerijen, eerst zacht (koriander, kurkuma, kruidnagel) en dan pittiger (peper, piment). De geroosterde toets doet ook aangenaam denken aan amandelspijs. Pas dan komt het krachtig fruit opzetten: perzik, gestoofde peer en abrikoos, geflankeerd door florale aroma’s van vlierbloesem, sinaasappelbloesem en wilde roos. Dezelfde complexiteit vindt men terug in de smaak: een gewelfde en elegante molligheid, die nooit de frisheid van de wijn in de weg staat. Er is ook veel mineraliteit. Op deze stevige fundering rusten alle toetsen uit de geur. De tannines, zowel afkomstig uit de wijn als uit het hout, geven de wijn nog meer dynamiek. De aromatische lengte is buitengewoon.

Marc Vanhellemont • Saveurs Suisse +322 513 53 27 +32 485 46 82 55 [email protected] www.swisswine.be www.brivio.ch

IVV138NL

11/08/09

19:30

Page 24

In Vino Veritas neemt u mee naar vreemde landen

Alentejo, de vlakte achter de Taag Deze uitgestrekte regio in het zuiden van Portugal beslaat niet minder dan 22.000 hectaren, van in het noordoosten tot ten zuidoosten van Lissabon. De wijngaarden liggen verspreid over grote vlakten waar de zon volop schijnt en het klimaat zeer warm is. Wat is de toekomst van deze oude graanschuur van Portugal? Wij zochten ter plaatse naar een antwoord. Sao Miguel

De Alentejo, met zijn uitgestrekte panorama’s, zijn zachte heuvels en zijn kaarsrechte wegen, is goed voor niet minder dan eenderde van de totale oppervlakte van Portugal. De regio is ook goed voor 46% van de Portugese wijnmarkt en dat is niet weinig. De domeinen zijn hier allesbehalve klein – denk bijvoorbeeld aan de 600 hectaren van Esporão. Vaak werden en worden deze grote bedrijven opgericht door succesvolle zakenmensen uit andere sectoren dan de wijnindustrie.

Heropleving

rooien ten voordele van graanvelden en olijfgaarden. De heropleving kwam in het midden van de jaren 1980, dankzij Europese subsidies, met een opmerkelijke groei tussen 1995 en 2005. In tien jaar tijd groeide de wijngaarden uit van 13.500 tot 22.000 hectaren en de groep wijnbouwers van 95 tot 250. Rode wijn domineert zeer duidelijk, met 75% van de totale productie. 70% daarvan komt van slechts zes coöperaties.

zuur en niet alle producenten beheersen deze materie even goed. Investeringen in hedendaagse technologie brachten moderne vinificatietechnieken naar de regio en het gebruik van inox cuves en een gedetailleerde beheersing van de gistingstemperatuur laten een productie toe van frisse witte en ragfijne rode wijnen.

ER BEWEEGT WAT IN BEJA

Sterktes en zwaktes

Binnenkort komt er een nieuwe subzone in de DOS Alentejo, die van ‘Beja’. Een van de troeven zijn de unieke bodems (voornamelijk leisteen, zoals in Vidigueira). Maar belangrijker is misschien wel dat het vooral daar is waar er nieuwe domeinen worden opgestart. En vaak zijn die niet klein: Herdade do Rocim, Herdade da Maladinha, Casa Santa Vitoria, Herdade dos Grous enzovoort. De Alentejo is een regio met zeer verschillende klimatologische omstandigheden en ook zeer verschillende politieke zienswijzen… In dit oud communistenfort rolt nu rijkelijk het geld van de ‘golden boys’ en het toerisme van de Algarve zorgt ook voor welvaart. Er zijn heel wat projecten, vaak samen aangeboden: hotels, restaurants, initiaties in het wijnproeven, sommigen bieden zelfs mechanische sporten en paardrijden aan. Kortom, men doet hier aan geïntegreerd wijntoerisme. Maar hoe zit het met de wijnen? Die zijn vaak verrassend, zeker omdat het gaat om wijnen van zulke jonge stokken. Neem bijvoorbeeld de witte Olho de Mocho 2007 van Rocim, de rode Monte Peceguina 2007 van Maladinha of de Grous Branco 2007. Beja heeft wat de sfeer van Australië. De mensen hebben geld en ze tonen dat in stijl. Sommigen praten zelfs al over ‘terroir’. Wordt dus vervolgd…

Een identiteit uitbouwen kan perfect met de oude lokale druivensoorten die men nog vindt in de Alentejo. Voor rood: Trincadeira, Castelão (Periquita), Aragonez (Tempranillo) en zelfs Alicante Bouschet. Voor wit: Roupeiro, Rabo de Ovelha en Antão Vaz. Spijtig genoeg zijn het vooral de meer bekende internationale druivensoorten die de wijngaarden bevolken, zoals Touriga Nacional, afkomstig uit de Douro, Syrah, Cabernet Sauvignon, Chardonnay en Sauvignon Blanc. Het klimaat vraagt veel van de druivenstokken, de zon kan hier verdomd hard branden in de zomer. Men moet dan ook dikwijls de most aanzuren met wijnsteen-

De Alentejo omvat drie districten, verbonden aan de steden Portalegre en Evora in Alto Alentejo, en aan de stad Beja in Baixo Alentejo. Er zijn acht DOC-zones. Portalegre, de meest noordelijke, is de koelste. De wijngaarden liggen er op de hellingen van de Serra de Mamede, die tot 1.000 meter hoog is. Buiten de DOC’s is er nog de vermelding ‘Vinho Regional Alentejo’. Die laat allochtone druivensoorten toe en hogere rendementen, waardoor er veel producenten gebruik van maken.

Hoe ver men ook teruggaat in de geschiedenis, nooit produceerde deze regio grote hoeveelheden wijn. De Romeinen hadden er wel wat wijngaarden en de Moren lieten een kleine productie toe, maar het waren vooral de Christenen die voor een nieuw elan zorgden. Op het einde van de 19de eeuw waren er 20.000 hectaren aangeplant. Tot de periode van de dictator Salazar. Die liet de wijngaarden

Hervé Lalau


24

Districten en subregio’s

Enkele namen Een veel te kort bezoek aan de regio zorgde ervoor dat we niet alle interessante producenten konden aandoen. Uit de domeinen die

IVV138NL

11/08/09

19:30

Page 25

In Vino Veritas neemt u mee naar vreemde landen maanden. Hij heeft tropisch fruit in de geur, is vitaal en strak, vrij rond en diep. Een grote verfrissende wijn met een finale vol mineraliteit. Er zijn ook drie rode wijnen, waaronder de Reserva 2004, gemaakt van Aragonez en Trincadeira op een granietbodem. Hij werd vergist in inox, kreeg 18 maanden lagering op Franse en Amerikaanse barriques en heeft aroma’s van pruimenconfituur, een ziltige mineraliteit, rijpe tannines en geïntegreerd hout.

we wel bezochten onthouden wij er drie. Hun wijnen stijgen zeker en vast uit boven het gemiddelde.

Joao Portugal Pinto Vinhos Dit domein ligt vlak bij Estremoz. Joao was jarenlang raadgevend oenoloog in de regio, tot hij in 1993 zijn eigen bedrijf opstartte. Gedreven bouwde hij het in 15 jaar tijd uit van een domein van 50 tot 250 hectaren. In totaal vinifieert hij de wijnen van niet minder dan 500 hectaren wijngaarden. Die tweede 250 hectaren heeft hij in pacht. De eerste aanplant dateert van 1989. De holding is aanwezig op vier plaatsen: in Alentejo, Ribatejo, Beiras en Douro. Naast lokale druivensoorten heeft Pinto ook veel internationale druivensoorten in zijn wijngaarden, vooral witte: Petit Manseng, Verdicchio, Marsanne en Viognier.

Herdade de Sao Miguel

Het assortiment beslaat verschillende segmenten van de markt. Naast een reeks monocépagewijnen in de regionale herkomstbenaming, vindt men ook een lijn Marques de Borba DOC in wit en rood. Er is ook een Reserva: de 2004 is gemaakt van Trincadeira, Aragonez, Alicante Bouschet en Cabernet Sauvignon. De geur is genereus en vol, met elegant zwart fruit. Het hout is geïntegreerd. De smaak is vol en gestructureerd, dankzij mineraliteit en zuren die de finale lengte geven. Quinta da Viçoca is een wijn met nog meer ambitie. Hij komt van één wijngaard, de beste, en wordt gemaakt van Touriga Nacional, Merlot en een klein aandeel Petit Verdot. De geur opent met aroma’s van viooltjes en de smaak koppelt kracht aan elegantie. De tannines zijn strak maar niet droog, er zijn mooie zuren en een mineraliteit, het gaat hier ontegensprekelijk over grote kwaliteit.

Een kleine twintig kilometer verder, in de zone Redondo, ligt dit domein van 175 hectaren. Er zijn 35 hectaren wijngaarden in een adembenemend mooi landschap. De stokken zijn jong, de eerste aanplant dateert van 2005. De bodem bestaat uit leisteen en leem en er worden vijf wijnen op geproduceerd. De basiswijnen omvatten het fraaie assortiment ‘Merino’, met intens fruit in 2006, fluwelig en fris, tot de Reserva 2004. Die werd gemaakt van Aragonez, Alicante Bouschet en Cabernet Sauvignon en heeft een geur van kersen, pruimen en nieuw hout. Ondanks het hoge alcoholgehalte van 14,5% is de smaak elegant en zijn de tannines fluwelig. Mooie lengte.

Paulo Laureano Vinus Dit familiaal domein van 60 hectaren ligt meer in het zuiden, in de regio Vidigueira. De eigenaar is een consultant die ook voor andere bedrijven werkt. Zijn gamma van drie witte wijnen is gebaseerd op lokale druivensoorten: een frisse en lichte Classico 2006, een meer ambitieuze maar compromis sluitende Premium 2006, zonder malolactische gisting en dus fris en licht mineralig. Maar opmerkelijk is de Reserva 2005, gemaakt van Antão Vaz-druiven op een leisteenbodem. De wijn werd vergist op barriques en kreeg een vatlagering van 8

25

Wat de andere bezochte domeinen betreft, maken Roquevale, Monte de Seis Reis en Adega Mayor technisch correcte wijnen, maar ze missen persoonlijkheid. Fundação Eugénio de Almeida past ook in dit rijtje, alhoewel men hier een van de mythische wijnen van Portugal maakt en dat omwille van zowel historische als kwalitatieve redenen: de Pêra-Manca, in de DOC AlentejoEvora. Sinds de jaargang 2005 is Michel Rolland hier de consulterende oenoloog. Men kan dus een stijlverandering verwachten in de topwijn. Wij proefden de 2003 en die miste wat ons betreft harmonie.

Bernard Arnould Lijst van de producenten • Adega Mayor - 351 268 699 440 www.adegamayor.pt • Casa Santa Vitoria/Herdade da Malhada - 351/ 284 970 170 [email protected] • Fundaçao Eugénio de Almeida 351 266 748 380 www.cartuxa.pt • Joào Portugal Ramos 351 268 339 910 www.jportugalramos.com • Herdade da Maladinha 351 289 510 460 [email protected] • Herdade de Sào Miguel - The Solar/ Delhaize 351 21 485 85 14 [email protected] • Herdade do Rocim 351 284 415 180 [email protected] • Herdade dos Grous 351 284 96 00 00 [email protected] • Monte de Seis Reis 351 268 322 221 - www.seisreis.com • Paulo Laureano Vinus - 351 284 437 060 - [email protected] • Roquevale – Magnus/Vilanova 351 266 989 290 www.roquevale.pt


IVV138NL

12/08/09

11:37

Page 26

Nieuwigheden - Ontdekkingen - Hartendiefjes PIEDRA NEGRA 2004 - MALBEC - MENDOZA ARGENTINIË - F. LURTON

SERESIN - SAUVIGNON NIEUW-ZEELAND

De wijngaard van Chacayes ligt in de vallei van de Uco, aan de voet van de Andes. De bodem bestaat er uit zwarte stenen, vandaar de naam van deze wijn: “Piedra Negra”. Op meer dan 1.000 meter hoogte heeft de Malbec een nervositeit die de zijdeachtige smaak van de wijn compenseert. De extractie is tactvol, de smaak is evenwichtig en elegant, met toetsen van rijp rood fruit, specerijen en sappige tannines. De opvoeding van achttien maanden op Franse barriques leidde tot mooi geïntegreerde houttoetsen. Finale met lengte.

2008 - MARLBOROUGH

Seresin volgt de regels van de biodynamie in zijn wijngaarden. In de grote groep van tientallen wijnen van dit domein van 70 hectaren verdient deze ‘gewone’ Sauvignon Blanc onze aandacht. Niet voor het typische NieuwZeelandse karakter, kruidig en vol “kattenpis”, maar veeleer voor zijn precisie, zijn uitstraling en zijn fijne mineraliteit. In de geur aroma’s van pompelmoes en kruisbes, in de mond een frisse mineraliteit, strak en een klein molligheid gebracht door de zes procent Sémillon in de blend en de vijftien maanden opvoeding op hout.

TOMERO “PARCELADA SELECCIONADA N° 41” RESERVA MALBEC 2005 - MENDOZA - ARGENTINIË

LES TRAVERS 2008 CAIRANNE DOMAINE BRUSSET Bleekgele kleur met groene tint en een geur met subtiele aroma’s van vanille en geroosterd. Dat verraadt de opvoeding op hout. Maar er zijn ook aroma’s van anijs en witte bloemen, peper en iets van garrigue. De strakke smaak verrast aangenaam! Fris, mineralig en met een heel arsenaal van wit fruit, bloemen en kruiden. En toch is er voldoende molligheid om de wijn ook breder te maken. De finale heeft een ziltige toets, wat wijst op mineraliteit. Het perceel waarop de Grenache, de Roussanne en de Viognier groeien bestaat uit zandgrond van de Plan de Dieu. Erachter komen de lichte kleiachtige hellingen van de Coteaux des Travers, tot aan het dorp.Deze bodems zorgen samen voor elegantie, robuustheid en mineraliteit. Manueel oogsten en het onmiddellijk persen van de druiven zorgen voor zuiverheid. De gisting gebeurt voor tweederde in cuve, het ovrige deel in barriques. Er wordt gebattonneerd. De opvoeding gebeurt in dezelfde vaten. Het domein telt vandaag niet minder dan 87 hectaren, verdeeld over Gigondas, Côtes du Rhône, Ventoux en Cairanne, dat de helft van de productie voor zijn rekening neemt.

Speciaal gemaakt voor de tiende verjaardag van Ad Bibendum, de welbekende invoerder uit Limburg, paart deze 100 procent Malbec kracht aan aciditeit en rijpheid van het fruit. Cassisconfituur, blauwe pruimen, zachte specerijen en een toets van discrete vanille en blonde t a b a k . Aangename complexiteit in de geur en de smaak. De opvoeding van vijftien maanden op Franse eik draagt bij tot een geconcentreerde structuur van zachte, sappige tannines, zonder te prominent aanwezig te zijn in de wijn. Het hoge alcoholgehalte (14,5%) wordt gecompenseerd door een geïntegreerde aciditeit. Wijn met een mooie persoonlijkheid.

PEUR BLEUE 2005 CHÂTEAUNEUF-DU-PAPE CHÂTEAU DE LA GARDINE Een grappige naam voor een châteauneuf. Spookt het in het kasteel? Neen, deze wijn wordt gemaakt zonder toevoeging van sulfiet. Dat houdt risico’s in en geeft de makers een “blauwe schrik”. Op het etiket wordt trouwens vermeld dat de wijn onder de 14°C bewaard moet worden. Hij moet alleszins gedecanteerd worden, door de 1.500 mg CO2 in de wijn die de assemblage van Grenache, Syrah en Mourvèdre moet beschermen. Die CO2 maakt hem licht parelend, maar geeft het fruit ook meer dynamiek en zorgt voor een algemene frisheid. We moeten eerlijk bekennen dat de afwezigheid van sulfiet in de wijn ons even bang maakt als de makers… Ook al zijn er enkele mooie uitzonderingen, het merendeel van deze wijnen is ondrinkbaar. Maar heb geen schrik bij La Gardine, alles is perfect in orde. Donkere robijnrode kleur. De geur zit helemaal in de garrigue, waar de tijm groeit temidden van door de zon opgewarmde keien en de verdroogde bloemen en kruiden. Men verwacht natuurlijk veel warmte in de smaak, maar die is fris, strak en mineralig, met toetsen van zwart fruit en wilde bessen, vochtig zoals de morgen. De tannines zijn verfijnd en dragen net zoals alle andere elementen bij tot een complex, harmonieus geheel. Dit is een buitengewone châteauneuf-du-pape. In de finale krijgen we nog toetsen van vijg, zonneroos en viooltjes. Deze wijn wordt gemaakt sinds 2003. Hij bestaat ook in een versie met Roussanne en Clairette.

Agustus/ September 2009

BLANC

Bernard Arnould & Marc Vanhellemont

Lijst van de producenten • Piedra Negra 2004 - Aries Foundation/Barrique – www.francoislurton.com • Tomero - Ad Bibendum* • Seresin - Ad Bibendum* • Gardine - Chai & Bar/Compagnon du Bien Boire/Godaert Van Beneden/Baeten • Domaine Brusset - Autres Vallees/Cave de Justine/Colruyt/Magnus/Tacos/Vion


26

IVV138NL

11/08/09

19:30

Page 27

Agenda

Boekenrubriek

AGENDA DER PROEVERIJEN VAN DE BELGISCHE WIJNPROFESSIONALS

ABOUT WINE

(per chronologische volgorde)

De wijnliteratuur werd in de lente van 2009 verrijkt met een nieuw magazine, uitgegeven en geschreven in het Engels: TONG, een initiatief van onze landgenoot Filip Verheyden. Deze laatste heeft het nogal begrepen op de rechte lijn: ‘in-depth en no-nonsense communication about wine’, artikels die helemaal tot in de diepte gaan, precies en zonder tierlantijnen. De auteurs zijn historici, sociologen, wetenschappers, allemaal internationale wijnspecialisten. Het eerste nummer dat helemaal gewijd was aan sauvignon blanc stelde vijf bijdrages voor waaronder die van professor Denis Dubourdieu met ‘Sauvignon Blanc’s distinctive yet elusive aromas’. Ook Lynne Sherriff, vicepresidente van het Institute of Masters of Wine, was van de partij met ‘How New Zealand led Sauvignon Blanc’s conquest of the New World’, zonder de haast academische uiteenzetting van Filip Verheyden te vergeten die op een heel complete manier de verschillende facetten van deze druif belichtte in ‘The eccentric character of Sauvignon Blanc’. Interessant was ook de Top 5 van de medewerkers die persoonlijk hun vijf beste sauvignons voorstelden binnen de enorme wereldwijde productie. Het is een magazine dat vier maal per jaar verschijnt, bestemd voor de echte aficionado die vlot het Engels begrijpt en het moeiteloos in één ruk uitleest. Verschenen in juni jl. is TONG nr 2 helemaal gewijd aan terroir www.tongmagazine.com

AU CLOS D’AUCELINE Opening van onze nieuwe wijnboetiek in Maillen (5330) sinds mei. Alle weekdagen open van 9 tot 19u, za. tot 14u.

DESPERT 16 -> 19/10 : opendeurdagen. Vr. 19-22u, za. 14-20u, zo. 14-18u, ma. 14-19u.

DE CONINCK – CATULLE 17-18/10 : jaarlijkse degustatie ( ±100 wijnen) in aanwezigheid van een dertigtal producenten (Louis Roederer, Joseph Drouhin, Paul Jaboulet Aîné, Hugel & Fils, Jean-Michel Cazes, Casa Lapostolle…). Za. 11-19u, zo. 11-17u te Waterloo.

ESPACEVIN PIRARD 24-25/10 : grote herfstdegustatie in aanwezigheid van een 20tal wijnboers, 10u-18u.

LA CAVINIERE 13-14-15/11 : grote jaarlijkse degustatie. 4-5/12 : degustatie maaltijden met de deelneming van Mas de Libian en Domaine de Chiroulet.

Bernard Arnould

Iedere zaterdag • BASIN & MAROT: 14-19u, ook op woensdag • CAVE DES OBLATS: 14-19u • CHATEAUX WIJNINVOER: 13-18u • WIJNHUIS JEURIS: 10-16u • DE WIJNWINKEL : 10-19u (vrijdag 14-19u) • WINE NOT

27

IVV138NL

12/08/09

11:39

Page 28

IVV Wine Partners BASIN & MAROT MAMPAEY Co.

A.F.

&

FIJNE

N.V.

WIJNEN

– VINS FINS

T 02/466.58.58 - F 02/466.00.63 GOSSETLAAN 21 - 1702 GROOT BIJGAARDEN www.mampaey-wines.be [email protected] Propriétaire Champagne INFINI

T 02/347.64.66 F 02/347.41.84

T 04/342 68 92 F 04/ 344 33 73

90A, RUE DU PAGE 1050 BRUXELLES [email protected] www.basin-marot.be

0475/70.50.30 T & F 071/81.01.54

RUE BASSE-WEZ 339B - 4020 LIÈGE [email protected] www.cavedesoblats.com

CHAUSSÉE DES ARDENNES 4 - 5330 MAILLEN [email protected] http://auclosdauceline.eu

Depui s 1978

T & F 087/77.40.30

BEST CAVIAR NV

RUE DES CAPUCINS 13 (Coin Ecomines) - 4900 SPA

T 02/569.00.3 - F 02/567.06.69 GROTE SYPESTRAAT 12 - 1700 DILBEEK [email protected] - www.bestcaviar.be

[email protected] www.lacaviniere.be

& T 02/ 353 07 65 - F 02/ 353 07 10 CH. DE BRUXELLES 37 - 1410 WATERLOO

02/ 772.40.65 T 011/26.27.00 - F 011/26.27.66 ALFAJETLAAN 2220 – 3800 SINT-TRUIDEN

T 02/420.94.46 - F 02/420.94.47 RUE PAUL MICHIELSSTRAAT 71 1090 BRUSSEL [email protected] www.adbibendum.be

BIOTIEK B.V.B.A

T 02/374 85 33 F 02/375 70 31

T 03/312.24.38 F 03/312.59.14

Ouvert du lundi au samedi de 10H à 19H

TEN HOFLAAN 22 2980 ZOERSEL [email protected] - www.biotiek.be

1469 CHAUSSÉE DE WATERLOO 1180 UCCLE [email protected] - www.lecellier.be

AVENUE ORBAN 3 - 1150 BRUXELLES

02/640.44.65 AV. DU PESAGE 1 - 1050 BRUXELLES

02/460 44 65 PL. CDT DEBLOCKPLEIN 21 - 1780 WEMMEL [email protected] www.deconinckwine.com

Spaanse en Portugese Wijnen

Alhambra sc/cv Alpacastraat 27 - 9000 Gent

T & F : 09/233.35.36

T 054/30.05.50 F 054/30.05.59

[email protected] www.alhambra.be

OMER DE VIDTSLAAN 62 – 1760 ROOSDAAL [email protected] - www.bleuze.be

Caves Aliança

LA BOITE DES PINARDS

PREMIUM PORTUGESE WIJNEN

T 02/347.23.03 F 02/345.35.45

T. 03/321 67 19 - F. 03/322.33.95 Herentalsebaan 214 - 2100 Deurne [email protected]

T 058/52.17.53 - F 058/51.54.59 ZEELAAN 228 - 8670 KOKSIJDE [email protected] www.ambrosius.be

T 02/772.50.05 F 02/772 41 21 336 Rue de la Cambre - 1200 Bruxelles [email protected] www.banyuls.com

RUE DE LA GLACIERE 18 - 1060 BRUXELLES [email protected] www.laboitedespinards.be

T 03/776.53.55 F 03/766.16.48

RUE DU COLOMBIER 9 - 6041 GOSSELIES [email protected] www.champion.be

INDUSTRIEPARK NOORD 35 9100 SINT NIKLAAS [email protected] - www.devidts.be

From the Mediterranean and the New World

T 014/45 13 03 - F 014/45 49 17

0476/580.235

VERLIPARK UNIT B.1.26 - LICHTSTRAAT 2400 Mol [email protected] www.labuenavida.be

INDUSTRIELAAN 38 - 1740 TERNAT [email protected] www.wijnen-chateaux.be

[email protected]

EXPRESSION DU TERROIR SPRL

0477/218.556

T 02/361.13.40 - F 02/363.32.78

T 04/278 58 89 - F 04/278 09 96

SUIKERKAAI 1 A - 1500 HALLE [email protected] www.les-eleveurs.be

RUE DE LA SEIGNEURIE 61 4452 WIHOGNE (JUPRELLE) [email protected] - www.calivin.com

015/51.75.08

T 02/223.13.82 - F 02/223.18.45

DUIVEBERGEN 13 A - 3140 KEERBERGEN [email protected] www.ange-vin.be

RUE DE WITTE DE HAELEN 28 1000 BRUXELLES [email protected] - www.canette.be

Agustus/ September2009

DESPERT & Co SCHULSTRAAT 18-20 2018 ANTWERPEN [email protected] - www.despert.be

T 071/25.72.11 - F 071/25.72.16

Open enkel op afspraak

ANDY DE BROUWER WIJNEN

T 03/238.05.84 F 03/237.51.13

T 012/23.17.42 - F 012/39.11.73

T 02/242.87.68 F 02/241.68.78

YZERBRON 18 - 3700 TONGEREN [email protected] www.christiaens-wijnhuis.be

RUE ACHILLE DETIENNE 20 1030 BRUXELLES [email protected]

T 02/ 410 47 47 F 02/ 410 14 54 RUE P. VAN HUMBEEK 5 - 1080 BRUXELLES [email protected] - www.cinoco.com

28

T 02/423.71.11 - F 02/423.73.33 CHAUSSEE DE NIVELLES 83 1420 BRAINE-L'ALLEUD [email protected] www.fourcroy.com

IVV138NLCover

11/08/09

15:41

Page 5

IVV Wine Partners T +32 (0)2/454.85.33 F +32 (0)2/454.85.38 DORPSTRAAT 68 - 1785 BRUSSEGEM [email protected] www.greatgrapes.be

T 065/84 26 32 - F 065/35 49 86 CHAUSSÉE DU ROEULX 47A - 7000 MONS [email protected] - www.melchior-vins.be

T 011/59 33 08 - F 011/31 33 67

T +32(0)11/23.06.10 F +32(0)11/21.07.74

HALINGENSTRAAT 72 3806 VELM/SINT-TRUIDEN [email protected] - www.predikaat.be

SLUISSTRAAT 84-86 - 3590 DIEPENBEEK [email protected] www.courtiersvinicoles.be

De Wijnwinkel

MIS EN BOUTEILLE T 04/246.59.56 F 04/246.59.30 AVENUE DE L’ENERGIE 6 - 4432 ALLEUR [email protected] - www.creativenture.com

T 09/356.68.76 F 09/356.69.87

T 02/520.60.68 F 02/520.92.85

DORPSSTRAAT 42 - 9080 LOCHRISTI [email protected] www.misenbouteille.net

RUE DE LA BIENVENUE 19 1070 BRUXELLES [email protected] - www.veluvins.be

T & F 015/20.95.38 Guldenstraat 2 – Het Tolhuisje 2800 MECHELEN

[email protected] www.dewijnwinkel.be

WINE-NOT T 011/28 19 57 - F 011/28 19 50 SCHIPPERSSTRAAT 1 - 3500 HASSELT

T 02/648.51.34 F 02/646.57.73

T 02/513.47.74 F 02/513.53.09

[email protected] www.hasseltmillesime.be

RUE EUGENE CATTOIR 11 1050 BRUXELLES [email protected] - www.mouchart.be

T 056/41.81.68 - F 056/42.20.66

T 03/658.20.20 - F 03/658.61.51

T 071/31.32.27 - F 071/32.54.09

MENENSTRAAT 376 - 8560 WEVELGEM [email protected] www.wijnenherman.be

VORDENSTEINSTRAAT 102 A 2900 SCHOTEN [email protected] - www.mondovino.be

AVENUE J. HENIN 5 - 6000 CHARLEROI [email protected] www.lavigneraie.com

SCHAAPSWEG 2 3550 HEUSDEN-ZOLDER

T 0473/73.15.03 www.lesventsdanges.be

T 03/488.44.44 F 03/488.44.88

T0494/74.66.30 - F 09/355.50.79 BLEKERIJSTRAAT 75 B 29 – 9000 GENT

T 011/42.89.07 F 051/20.92.78

NIJVERHEIDSSTRAAT 13 - 2570 DUFFEL

[email protected] www.wijnhuisjeuris.be

[email protected] www.opdebeeck.be

[email protected] [email protected] www.vindemia.be

T 02/520 13 43 F 02/520 13 46

T 089/62.17.62 - F 089/62.17.63

Finest Wines & Food from Spain

WEG NAAR ZWARTBERG, 83 3660 OPGLABBEEK [email protected] www.pasqualinno.be

RUE VERHEYDEN 86 - 1070 BRUXELLES [email protected] - www.vinespa.be

T 067/77 31 01 - F 067/77 11 99

WIJNAGENTUUR

RUE DE BRUXELLES 74 - 1470 GENAPPE [email protected] www.espacevin.com

www.vinotrade.be

TARANTELLASTRAAT 20 – 1070 BRUSSEL [email protected] www.kaapwijn.be

RUE DU COLLÈGE, 39 - 1050 BRUXELLES [email protected] - www.wine-not.be

T 02/523.79.58 - F 02/524.16.47

maxi vins www.maxivins.be www.maxivins.lu

T 02/657.44.04 - F 02/657.51.19 DREVE DE MONT ST JEAN 10 - 3090 OVERIJSE [email protected]

T & F 02/779.08.94 RUE DE L'EGLISE 181 - 1150 BRUXELLES [email protected]

Bernard Poulet

Contact 03/658 18 35

S.A.

Importations de Vins Fins

T 02/346 94 07 - F 02/345 59 47 RUE VANDERKINDERE 113 A - 1180 BRUXELLES [email protected]

T 00 352 26 31 15 52 ROUTE D'ARLON 148 - L-8010 STRASSEN [email protected]

T 02/414 41 39 - F 02/414 35 14

T 09/223 51 32

RUE DES BÉGUINES 118 - 1080 BRUXELLES [email protected]

ONDERBERGEN 35 – 9000 GENT [email protected] - www.vintagewine.be

Advertentie

5

IVV138NLCover

11/08/09

15:41

Page 2

NATUURLIJKE WIJNEN ROSÉ S EN CLAIRETS UIT BORDEAUX MASI SÉRILHAN BAROLO & BARBARESCO DROGE WITTE WIJNEN UIT OOSTENRIJK BRIVIO

Recommend Documents