De unieke positie van Godo

De unieke positie van Godo 2010 is het jaar waarin Godo officieel een algemene bank is geworden. Het jaar valt in twee delen uiteen. Tot 1 juni stond alles in het teken van de bankwording. Na 1 juni volgde de vliegende start als eerste en enige coöperatieve bank van Suriname met veel nieuwe diensten, producten en faciliteiten en de aansluiting bij Banking Network Suriname N.V. (BNETS). In het laatste deel heeft Godo zich razendsnel weten te ontwikkelen tot volwassen bankinstituut. Met de bankwording is Godo in financieel beheer en verslaglegging en qua aanbieding van producten en diensten vergelijkbaar met de acht overige primaire banken in Suriname. Toch onderscheidt Godo zich nadrukkelijk. Godo heeft een reputatie als betrokken financiële instelling waar de mens centraal staat. Als primaire bank zal dat niet veranderen. Het gaat om de juiste balans tussen commerciële - en op de mens gerichte activiteiten. Die zijn bovendien niet altijd los van elkaar te zien. De commerciële activiteiten zijn noodzakelijk om de maatschappelijke initiatieven te kunnen blijven ontplooien. Daarbij kunnen sociale projecten ook winstgevend zijn, voor zowel het project en de mensen die daarbij betrokken zijn, als voor de bank. Godo is de eerste en enige coöperatieve bank van Suriname en dat betekent dat de ruim 65.500 leden het voor het zeggen hebben. En die leden willen dat hun bank zich blijft inzetten voor de Surinaamse samenleving. Voor de kleine ondernemers die dankzij het microkredietenprogramma een toekomst kunnen opbouwen, voor de ouderen die met een laagdrempelige lening hun voorzieningenniveau kunnen verbeteren, voor de leden die een laptop willen aanschaffen en huurders die de overstap naar een eigen woning willen maken en voor al die ondernemende en inspirerende Surinamers die financiële zekerheid willen en zich verder willen ontwikkelen. 2010 is een mijlpaal in de historie van Godo. Op de bijeenkomst van 1 juni toen Godo officieel bank werd, was de oprichter Carlho Wijdh ook aanwezig. De oprichter van Godo, initiatiefnemer van de oprichting van de bank en thans adviseur van het bestuur, stond en staat volledig achter de bankwording, omdat duidelijk is dat in de vernieuwde organisatie, de oude wortels en het coöperatieve gedachtegoed stevig verankerd zijn. De Godo-familie heeft in alle gezamenlijkheid een nieuwe, belangrijke stap gezet op weg naar een solide en veelbelovende toekomst. Peter Heesakkers Algemeen Directeur De ontwikkeling tot volwassen coöperatieve bank Het thema van het jaarverslag 2010

Inhoud De unieke positie van Godo

1

Vijf jaren Godo kerncijfers

5

Voorwoord 7 Verslag van het bestuur

8

Verslag van de Raad van Toezicht

30

Jaarrekening 2010

31

Balans per 31 december 2010 vóór bestemming resultaat

32

Winst- en verliesrekening over 2010

34

Kasstroomoverzicht over 2010

35

Grondslagen van waardering en van bepaling van het resultaat

36

Toelichting op de balans per 31 december 2010

38

Toelichting op de winst-en verliesrekening over 2010

43

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

44

Directie P. Heesakkers Algemeen Directeur

4

Drs. K. Simons-Wijdenbosch Directeur Bankmanagement

Vijf jaren Godo kerncijfers Balansen (x SRD 1000)

Ja a r

2010

2009

2008

2007

2006

Liquide middelen

61.827,4

46.976,3

18.638,9

23.565,3

12.467,9

Vorderingen

81.584,7

84.277,9

98.763,3

80.408,4

59.497,5

Beleggingen

14.866,7

9.386,2

5.251,4

1.120,2

101,5

Vaste activa

7.761,3

6.596,9

5.785,2

5.340,9

4.867,9

166.040,1

147.237,3

128.437,8

110.434,8

76.934,8

143.108,8

125.754,3

110.063,2

96.490,8

66.673,7

2.248,2

4.038,0

2.146,0

2.616,7

3.019,9

240,0

-

-

-

-

1.361,9

1.380,9

2.113,6

1.917,6

1.215,4

783,8

849,2

1.610,1

0,0

0,0

18.258,6

15.214,9

12.504,8

9.409,7

6.025,8

166.040,1

147.237,3

128.437,8

110.434,8

76.934,8

2010

2009

2008

2007

2006

Rentemarge

7.165,3

8.547,0

10.147,9

7.494,4

5.932,2

Overige baten

2.203,1

1.455,1

2.082,2

1.834,1

1.454,2

Totaal baten

9.368,4

10.002,1

12.230,1

9.328,5

7.386,4

Totaal lasten

8.371,3

6.104,4

7.830,0

5.404,9

4.590,8

Resultaat voor belastingen

997,1

3.898,0

4.400,2

3.923,6

2.795,6

Inkomsten belasting

143,8

1.352,6

1.522,6

1.374,7

1.004,8

Resul taat na belas ti n g

853,3

2.545,4

2.877,5

2.548,9

1.790,8

2010

2009

2008

2007

2006

BIS ratio (minimaal 7%)

26

21

19

16,80

11,00

Capital ratio

11

11

11

8,52

7,83

Return on average assets ratio

0,54

2

2

2,72

2,64

Liquiditeitsratio

228

227

189

193,10

179,20

Efficiency ratio

86

55

46

45,07

50,13

Activa

Tot aal activa

Passiva Schulden aan kredietinstellingen Toevertrouwde middelen Voorzieningen Schulden aan niet Gouvernementele

38,8

instellingen Overige passiva Fonds voor algemene bankrisico’s Eigen vermogen Tot aal passiva

Resultaten (x SRD 1000)

Ja a r

Kengetallen

Ja a r

Jaarverslag 2010 GODO | 5

6

Voorwoord Godo is de eerste en enige coöperatieve bank van Suriname en dat is een verdienste om trots op te zijn. De manier waarop Godo in korte tijd de opstap gemaakt heeft van kredietcoöperatie tot primaire bank is bewonderenswaardig. Er zijn grote gezamenlijke inspanningen verricht door alle betrokkenen in en om Godo, zonder tijdens het bankwordingsproces de dienstverlening aan de leden wezenlijk aan te tasten. Er zijn grote financiële investeringen gedaan, uit eigen middelen. Het was een enerverend en veelbewogen jaar, waaruit Godo glansrijk als volwassen bank is voortgekomen. Voor het financieel beheer betekent de bankwording dat Godo onderworpen is aan de reguliere richtlijnen voor banken en intensievere rapportage naar de Centrale Bank van Suriname. De interne organisatie is daar in het afgelopen jaar op aangepast. Voor de operationele activiteiten heeft het proces van de bankwording - en met name de daaraan verbonden voorwaarde om een substantieel deel van de toevertrouwde middelen als kasreserve bij de Centrale Bank onder te brengen plus de forse investeringen - ertoe geleid dat Godo in 2010 enigszins op de rem heeft gestaan bij het verstrekken van langlopende leningen. Aan de andere kant konden er nieuwe producten worden geïntroduceerd en heeft Godo nu als primaire bank ook de mogelijkheid om leden deel te laten nemen aan de 7 procent lening voor de bouw van een woning. Daar wordt inmiddels goed gebruik van gemaakt. De relatie en samenwerking met de collega-banken is uitstekend. Godo is immers geen nieuwe speler op de markt. Men kent Godo en haar betrokkenheid bij de Surinaamse samenleving en haar focus op laagdrempelige financiële diensten en producten. Met de bankwording zijn de relaties met de collega’s wel geïntensiveerd, alleen al vanwege de samenwerking in BNETS verband. Bij die contacten was het prettig om te merken dat men aangenaam verrast was over de professionaliteit en organisatiegraad van Godo. Een mooie illustratie van het feit dat Godo zeer serieus wordt genomen als bank is dat collega-banken momenteel ook voorzichtig hun blik richten op het deel van de markt waarin Godo tot voor kort vrijwel exclusief actief was. Godo is een coöperatieve bank om trots op te zijn. Dit vanwege de grote sociale betrokkenheid, de diensten, producten en activiteiten die precies passen bij de wensen en behoeften van onze leden en vanwege de medewerkers. Deze laatsten hebben in relatief korte tijd de snelle en ingrijpende veranderingen op zich af zien komen, maar zijn daar op een heel actieve, professionele, enthousiaste en energieke manier mee omgegaan. Mede dankzij hen staat Godo waar ze nu staat: aan de start van een mooie toekomst als coöperatieve bank, met een uitdagend, inspirerend en financieel gezond jaar achter de rug. Met genoegen presenteren we u de door Tjong A Hung Accountants goedgekeurde jaarrekening van 2010.

Edwin Watson Voorzitter Juni 2011


Verslag van het bestuur Wij leggen rekening en verantwoording af - conform artikel 51 lid 1 van de statuten - van het door ons gevoerd beleid en beheer over het boekjaar 2010. Het boekjaar 2010 wordt in belangrijke mate gekenmerkt door grote investeringen die gedaan zijn. De herinrichting van de organisatie en de investeringen in technische en materiële faciliteiten: het zijn maar een paar voorbeelden van de extra kosten waar Godo in 2010 mee te maken had. Het waren noodzakelijke investeringen in het kader van de (aanloop naar de) bankwording. Godo heeft ook fors geïnvesteerd in een breed opleidingsprogramma voor de medewerkers. Alle medewerkers met klantcontact hebben hoog aangeschreven opleidingen gevolgd en het hele personeelsbestand heeft een persoonlijke cursus Talentmanagement mogen volgen. Ook de salariskosten stegen als gevolg van de introductie van het nieuwe loonhuis en het aantrekken van extra (tijdelijk) personeel. Verder waren voor de aansluiting bij BNETS en de aanschaf van ATM-machines op het hoofdkantoor in Paramaribo en het filiaal in Albina forse investeringen noodzakelijk. Deze en andere kosten heeft Godo zelf goed kunnen opvangen dankzij de uitstekende kapitaalreserve. In 2010 was, net als in 2009, de commerciële slagkracht enigszins geringer dan daarvoor vanwege de verplichte opbouw van een kasreserve bij de Centrale Bank van Suriname. Anderzijds is Godo in de tweede helft van het jaar langzamerhand begonnen met de uitrol van de nieuwe bancaire producten. Met name de op bijzondere groepen toegespitste leenproducten, zoals de laptoplening en de seniorenlening, sloegen erg goed aan. In korte tijd zijn vele contracten afgesloten. Ook het feit dat Godo nu als bank deel mag nemen aan de 7 procentlening voor de bouw van een woning heeft geleid tot een toename in het aantal afgesloten hypotheken. In 2011 zal Godo doorgaan met de ontwikkeling van producten die aansluiten bij de behoeften van leden en aspirant-leden. Bijzondere aandacht verdient het succes van het filiaal in Albina. Via dit filiaal zijn in een jaar tijd – Albina ging in oktober 2009 van start – een groot aantal spaarrekeningen geopend en vele leningen verstrekt voor reparatie van woningen, aankoop van voertuigen, schoolbenodigdheden, huisraad en studie. Dat is ver boven verwachting. Vermeldenswaard is de overname van ruim 500 spaarklanten van Spaar en Kredietcoöperatie Jep Makandra. Die hadden al geruime tijd geen rente meer ontvangen als gevolg van de situatie in het binnenland en zij verkeerden in grote onzekerheid over hun spaargeld. Godo heeft die rekeningen overgenomen en het spaarbedrag veiliggesteld. In Albina is Godo overeenkomsten aangegaan met de energieleverancier EBS en het waterleidingbedrijf SWM, zodat de energie- en waterrekeningen rechtstreeks betaald kunnen worden bij ons kantoor. Ook werkt Godo samen met de overheid bij de uitbetaling van de AOV via het filiaal in Albina. Met de invulling van deze nutsfuncties geeft Godo op een heel concrete manier invulling aan haar coöperatieve doelstelling.

8

M. Romeo (ondervoorzitter)

E. Watson (Voorzitter), Mr. R. Praag (Lid)

Het boekjaar 2010 is in financieel opzicht al met al een redelijk goed jaar geweest, waar we, zeker met het oog op de grote investeringen en bewogen ontwikkelingen, zeer tevreden over kunnen zijn. Het aansprakelijk vermogen is in 2010 toegenomen met meer dan SRD 3 miljoen. De toevertrouwde middelen zijn in 2010 met circa 14% toegenomen tot SRD 143 miljoen. De verstrekte kredieten in 2010 zijn met circa SRD 6 miljoen (24%) ten opzichte van 2009 toegenomen. Het totaal aantal leden dat zich in de loop der jaren aangesloten heeft bij Godo groeide van 58.939 leden eind 2009 naar 65.754 eind 2010, dat is een aanwas van 6.815 leden. In het afgelopen jaar hebben bovendien 45 scholen meegedaan aan het Happy Money Bee Spaarprogramma. Het aantal medewerkers bedroeg per eind 2010 in totaal 55, waarvan 32 vrouwen en 23 mannen (eind 2009 werkten bij Godo 54 mensen). In 2010 heeft Godo de uitbreiding van de werkzaamheden en het dienstenaanbod kunnen invullen met gemiddeld 14 tijdelijke uitzendkrachten. Die groei wordt uiteindelijk ingevuld door het aannemen van meer medewerkers in vast dienstverband, waarvoor op termijn de uitbreiding met een nieuw pand noodzakelijk zal zijn. Na het succes van de filialen te Lelydorp en Albina wordt momenteel concreet onderzoek gedaan naar mogelijkheden te Atjoni, een belangrijk knooppunt als verbinding met het binnenland. In samenwerking met de Godo Foundation heeft Godo in 2010 op verschillende manieren bijgedragen aan particuliere en lokale initiatieven die niet direct ´bankable´ worden geacht. Zo blijft Godo, ook als bank, bijzonder actief in het ondersteunen van ondernemende en initiatiefrijke Surinamers, die via andere wegen nauwelijks toegang hebben tot financiële ondersteuning. Juist als coöperatieve bank ziet Godo het als haar taak die mensen te ondersteunen. Niet als afstandelijke instelling, maar als menselijke bank, die samen met de inwoners van Suriname het beste in de mensen naar boven probeert te halen.


Algemeen Directeur

Organigram Directie Secretariaat

Interne Controle

Directeur Bankmanagement

Directeur Commercie

Financien & Administratie

Ondersteunende Diensten Bankmanagement

Relatie Beheer

Ondersteunende Diensten Relatie Beheer

Planning & Control

Human Resources

Zakelijk

Kas

Financiële Administratie

Juridisch Advies

Particulieren

Commerciële Ondersteuning

Treasury

Automatisering

Creditgelden

Verzekeringen

Faciliteiten

Krediet Risico Management

Logistiek

Back Office

Archief

Filialen

Security

10

Personeel

C.Cameron , L. George, R.Pinas , E.Jubithana, K. Sontohartono, R. Misdjan , E.Vrieze , K.Nijman-Tawjoeram, M.Burke, R.Huisden, J. Tjon Kiem Sang, R. Jhinkoe-Rai , V. Paidin, C. Muntslag, A. Nihof-Rasdam, J, Ansoe, V.Ronotirto, S. Tjong-Ahin-Aikman, R. Amatsahlan, W. Bosk. S. Carbiere-Ristie, C. Hooplot, F. Soekirman, E. Martodikromo, S. Schmeltz, C. Takwid, Y.Sadhoe, D. Pierau-Nijman, D. Norden, M. Barron, S.Graanoogst-Sweet, M. Kiban, M. Derby, J. Banetti, M. Faerber, C. Hardjowikromo, L. Jessurun, F. Eijk , R. Moespar, M. Tevreden-Wolf, S.Chin Kon Loi, P. Lingers, H. Monpellier, M. Atmo.

Personeel Albina:

Personeel Lelydorp:

S. Jubitana, G. Thijn

M. Barron, R. Moespar, T. Jon-Djamin


Financieel economische ontwikkelingen Internationale ontwikkelingen Nadat de wereld in 2008/2009 door de mondiale financiële crisis in de zwaarste recessie sinds de jaren dertig was beland, volgde in 2010 het herstel. De wereldeconomie groeide in 2010 met 5%, waarbij opkomende markten en ontwikkelingslanden het voortouw namen. Vooral in Azië, en dan in het bijzonder in China, was sprake van snelle groei op basis van overheidsingrijpen. Hierdoor stegen, net als in de periode kort voor de crisis, de prijzen van grondstoffen weer sterk. Veel Zuid-Amerikaanse landen profiteerden van deze ontwikkeling. Tegelijkertijd bleef het herstel in de westerse wereld zwak, doordat veel consumenten en bedrijven te kampen hadden met hoge schulden. Ook raakte de markt het vertrouwen kwijt in het begrotingsbeleid van een aantal Europese landen (o.a. Griekenland en Ierland), waardoor grootschalige reddingsplannen noodzakelijk waren. In de loop van 2010 waren veel opkomende landen economisch zo sterk gegroeid dat hun economieën weer (bijna) op volledige capaciteit opereerden. Aan het einde van 2010 stegen de voedsel- en brandstofprijzen opnieuw sterk waardoor veel landen, net als voor de crisis, te maken kregen met een sterke inflatiedruk.

Grafiek1: Economische groei

Grafiek 2: Prijzen van goud en aluinaarde in USD

7

1600

6

1400

3000 2250

1200

5

2000

1000

4

800

3

1500

600 400

1

200

0

0 2006

2007

2008

BBP groei (%)

2009

2010

1000 500 0

1/1/2 009 2/1/2 009 3/1/2 009 4/1/2 009 5/1/2 009 6/1/2 009 7/1/2 009 8/1/2 009 9/1/2 009 10/1/2 009 11/1/2 009 12/1/2 009 1/1/2 010 2/1/2 010 3/1/2 010 4/1/2 010 5/1/2 010 6/1/2 010 7/1/2 010 8/1/2 010 9/1/2 010 10/1/2 010 11/1/2 010 12/1/2 010

2

Goud

Bron: IMF

Aluinaarde

Bron: Reuters Ecowin

Nationale ontwikkelingen Eco n omi s ch e gro e i

Ook de economie van Suriname herstelde zich in 2010 na de sterke terugval van de economische groei in 2009. De Surinaamse economie groeide met naar schatting 4,5% in 2010, tegen 3% in 2009. Het economisch herstel werd vooral gedreven door drie factoren. Allereerst stegen de prijzen van de drie belangrijkste exportproducten goud, olie en aluinaarde (zie ook grafiek 2). Daarnaast nam ook de productie van aluinaarde toe en groeiden de overheidsuitgaven. Toch was de groei lager dan in de jaren vóór de mondiale financiële crisis. De Surinaamse economie wordt gedomineerd door de delfstoffenwinning en landbouw. De bauxietsector herstelde

12

zich al in de loop van 2009, nadat de sector eind 2008 zwaar was getroffen door de mondiale economische crisis. In 2010 verliet mijnbouwgigant BHP Billiton Suriname. De bauxietmijnen werden overgenomen door het mijnbouwbedrijf Suralco. Omdat veel Surinaamse bauxietmijnen zijn uitgeput, moeten nieuwe mijnen in West-Suriname in productie worden genomen om de productie op peil te houden. Om al in 2010 tegemoet te kunnen komen aan de snel groeiende vraag naar aluinaarde importeerde Suralco bauxiet uit Brazilie. Door de stijging van de goudprijs nam het belang van de goudsector nog verder toe voor Suriname. Mede dankzij de hoge goudprijzen wist Suriname nieuwe investeringen in de goudsector binnen te halen in 2010. Zo wil de Newmont Mining Company samen met Alcoa een groot mijnbouwproject ontwikkelen in de Nassau regio in het noordoosten van het land. Met dit project zijn investeringen ter grootte van ongeveer USD 500 miljoen gemoeid. Het zal echter nog een aantal jaren duren voordat de productie zal starten. De productie en export van olie, een derde belangrijke pijler van de Surinaamse economie, bleef in 2010 op peil, waarbij Suriname profiteerde van een hogere olieprijs.

Economisch beleid O v e rh e id s fi n a n ci ë n

Door een sterke terugval van de inkomsten was er in 2010 sprake van een flinke verslechtering van het begrotingssaldo. Suriname had vorig jaar een begrotingstekort van 4% van het BBP. De nieuwe regering onder leiding van President D.D. Bouterse die op 13 augustus 2010 aantrad, voerde in de eerste maanden geen duidelijk begrotingsbeleid. De daling van de inkomsten van de overheid in 2010 kwam onder andere doordat de overheid minder dividend van Staatsolie, de oliemaatschappij die in handen is van de staat ontving door de lagere olieprijs in 2009. Verder daalden ook de overdrachten uit het buitenland, mede door de afbouw van de ontwikkelingshulp van Nederland. De belastinginkomsten daalden licht, waarbij een daling van de inkomsten van Suralco werd opgevangen door meer inkomsten vanuit commerciële bedrijven uit de goudsector. De schuld van de overheid is nog steeds betrekkelijk klein, maar groeide wel van 20% van het BBP in 2009 tot 23% van het BBP in 2010. In de afgelopen jaren elimineerde de overheid bijna al haar betalingsachterstanden bij buitenlandse crediteuren. Wel zijn er nog betalingsachterstanden op schulden aan de Verenigde Staten. De binnenlandse betalingsachterstanden namen in de eerste helft van 2010 sterk toe. Net als in 2009 was er in 2010 een sterke opwaartse druk op de overheidsuitgaven. Dit kwam voor een belangrijk deel door de verhoging van de ambtenarensalarissen per juli 2010, die deel uitmaakten van de FISO-hervorming. De kapitaaluitgaven van de overheid daalden, terwijl de uitgaven aan goederen en diensten toenamen in de eerste helft van 2010. M o n e t a ir b e l e id

Net als in de jaren voor de economische crisis had Suriname in 2010 te maken met een oplopende inflatie. Gemiddeld stegen de prijzen voor consumenten met 6,9% in 2010. In december 2010 lagen de prijzen zelfs meer dan 10% boven die van dezelfde maand een jaar eerder. De stijging van de inflatie had een aantal oorzaken. Allereerst speelden de hoge overheidsuitgaven een belangrijke rol. Daarnaast leidde de mondiale trend van stijgende voedselprijzen tot importinflatie. Met name aan het eind van het jaar namen deze sterk toe. In het geval van Suriname kwam daar nog bij dat de overheid eind oktober de broodprijzen vrijgaf. De prijzen van voedsel en non-alcoholische dranken zijn in november 2010 daardoor in één jaar met 18,3% gestegen. Ook stegen de prijzen door de sterke toename van kredieten in de private sector. In het laatste kwartaal nam de kredietgroei echter af doordat de Centrale Bank van Suriname het monetaire beleid verkrapte. Op 6 augustus 2010 kwam vrij onverwachts de Governor van de Centrale Bank van Suriname de heer Andre Telting te


overlijden. Hij heeft gedurende zijn periode als Governor een kundige rol vervult en zorggedragen voor de monetaire rust en zekerheid van de Surinaamse economie. Ook aan Godo heeft Governor Telting altijd, en in het bijzonder gedurende het proces van het verkrijgen van de bankvergunning, een enorme bijdrage geleverd. Sinds september 2010 is de heer Gillmore Hoefdraad M.sc. benoemd tot de nieuwe Governor van de Centrale Bank van Suriname.

Grafiek 3: Begrotingssaldo en schuld van overheid (als % van BBP)

Grafiek 4: Inflatie

4

4

16

3

3

14

2

2

1

1

0

0

-1

-1

4

-2

-2

2

-3

-3

0

-4

-2

-4

2006

2007

Overheidsschuld (% van het BBP) (r)

2008

2009

Overheidsbalans (% van het BBP) (l)

2010

12 10 8 6

2006

2007

2008

2009

2010

Inflatie (%)

Bron: IMF

Externe positie Hogere prijzen voor de voornaamste exportproducten goud, olie en aluinaarde zorgden voor een verbetering van het saldo op de lopende rekening in 2010. De importen stonden daarbij tegelijkertijd onder druk doordat op de vrije markt de Surinaamse dollar een deel van haar waarde verloor, waardoor importproducten voor Surinaamse burgers en bedrijven duurder werden. Sinds 2006 is er sprake van een netto uitstroom van directe buitenlandse investeringen als gevolg van de repatriëring van kapitaal door buitenlandse bedrijven die actief zijn in de bauxietsector. Verder vond er volgens de statistieken in de categorie overig kapitaal in 2010 ook een opvallende uitstroom plaats. Hoewel definitieve cijfers vooralsnog niet beschikbaar zijn, lijken de internationale reserves van de Centrale Bank van Suriname niettemin op peil te zijn gebleven. De buitenlandse schuld van de Surinaamse overheid bleef daarbij relatief beperkt. De nieuwe regering die op 13 augustus 2010 aantrad wil door middel van het verbeteren van het zakelijke klimaat meer (buitenlandse) investeringen aantrekken. Zo zijn er plannen om het indienen van handelsdocumenten te vergemakkelijken en de wetgeving op het gebied van investeringen te verbeteren.

14

Tabel 1: Statistieken

Suri name

2006

2007

2008

2009

2010

Bruto binnenlands product (BBP) (nominaal, in miljoenen USD)

2126

2418

3029

2955

3297

4.8

5.5

6.0

3.0

4.5

Inflatie (Jaarlijkse mutatie in %)

11.3

6.4

14.7

-0.1

6.9

Overheidsbalans (% van het BBP) (I)

-1.1

2.2

2

-3

-3.5

Overheidsschuld (% van het BBP) (r)

29.6

21.1

18.1

20.4

22.9

Balans op de lopende rekening (in miljoenen USD)

160

181

121

-71

49

Balans op de lopende rekening (% van het BBP)

7.5

7.5

4

-2.4

1.5

Verandering van de buitenlandse reserves (in miljoenen USD)

107

186

73

185

-4

Internationale reserves, exclusief goud (in miljoenen USD)

215

401

474

659

655

Totale buitenlandse schuld (in miljoenen USD)

498

438

643

646

644

Reële BBP groei (Jaarlijkse mutatie in %)

Bronverslag financieel economische ontwikkelingen: Herwin Loman Country Risk Research Rabobank Nederland Tabellen: Rabobank, E14, IMF, CBvS


De eerste coöperatieve bank van Suriname wordt volwassen Op 1 juni 2010 werd Godo de negende officiële bank van Suriname. Dat was de beloning op een lange voorbereiding die feitelijk al startte in 1993 toen de algemene ledenvergadering instemde met de bankwording van Godo. Het is een mijlpaal in de bijna veertigjarige geschiedenis van Godo. 2009 is het jaar geweest waarin de omvorming tot coöperatieve bank werd ingezet, 2010 was het jaar waarin Godo zich op allerlei terreinen als primaire bank kon ontplooien. Met de diensten, producten en faciliteiten van een hedendaagse bankinstelling, met een interne organisatie die voldoet aan de normen en eisen van de financiële toezichthouders, met goed opgeleide en enthousiaste medewerkers en met toegang tot de internationale monetaire markt. Godo heeft zich in korte tijd ontwikkeld van een betrekkelijk kleine financiële speler op de Surinaamse markt - met een grote naam en veel bereik maar een beperkt pakket aan reguliere financiële diensten - tot een moderne en stabiele bank van formaat. In omzet en omvang is Godo nu de vijfde bank van Suriname. Als financieel dienstverlener kan Godo zich meten met alle andere commerciële- en primaire banken van Suriname.

Enorme inzet De ontwikkeling tot volwaardige bank heeft een grote investering gevergd en een enorme inzet gevraagd van de medewerkers, directie en bestuurs- en raadsleden. Het is het resultaat van een intensieve samenwerking op alle fronten: met alle personeelsleden, met de leden van het Bestuur en de Raad van Toezicht, met de overheid en de financiële toezichthouder. Intern en extern zijn veel zaken veranderd. Dat was noodzakelijk om te voldoen aan de voorwaarden om bank te worden. In die wervelwind van ontwikkelingen en aanpassingen, is de kern niet veranderd. Godo is weliswaar de negende bank die toetreedt, maar is de eerste en enige coöperatieve bank van Suriname. Het gedachtegoed van Carlho Wijdh, die samen met anderen op 10 december 1971 de Spaar- en Kredietcoöperatie Godo oprichtte, ligt stevig verankerd, ook in de nieuwe organisatie. Godo is en blijft een vereniging met een groot aantal leden, waarbij de leden middels inspraak op de Algemene Leden Vergadering de koers bepalen van de organisatie. Ook als bank richt Godo zich op de ondersteuning van de ondernemende mensen in de samenleving, die zich willen ontwikkelen. Zij die hun financiële positie willen verbeteren, door het aankopen van een woning, toegang willen hebben tot moderne middelen en financiële diensten, willen bouwen aan hun toekomst, vinden bij GODO een open deur.

16

Mensen helpen mensen Mensen helpen mensen: dat blijft de basis van de coöperatieve bank Godo. Dankzij de praktische visie op financiële dienstverlening, de belangrijke rol die de ruim 65.700 leden hebben en de stevige wortels in alle geledingen van de Surinaamse samenleving, blijft het mogelijk om de (financiële) behoeftes en wensen te signaleren en waar nodig een passende oplossing te bieden. Godo maakt zich op voor een veelbelovende en solide toekomst als coöperatieve bank. In 2010 is daarvoor een stevige basis gelegd. In één jaar tijd heeft Godo de organisatie definitief ingericht op de overstap van kredietcoöperatie naar coöperatieve bank, is de overstap daadwerkelijk gerealiseerd en is een vliegende start gemaakt als primaire bank, terwijl intussen de diensten serviceverlening aan klanten en leden gewoon doorgang vond. Voorbereiding, start, groei en ontplooiing van de eerste en enige coöperatieve bank van Suriname: 2010 was een veelbewogen jaar voor Godo.

Aantoonbaar in control Om toegelaten te worden als primaire bank, heeft Godo in 2010 een verdere stap gezet in de aanpassing van de interne organisatie. Godo moet als bank aantoonbaar ‘in control’ zijn en daarop wordt nauwlettend toegezien door de Centrale Bank van Suriname, zoals dat bij alle banken gebeurt: er moet een afgewogen risicomanagementbeleid zijn, cijfers moeten niet alleen kloppen maar ook transparant zijn en er moet inzicht zijn in de keuzes die de financiële organisatie heeft gemaakt. Er wordt op regelmatige basis gerapporteerd aan de toezichthouder. Belangrijke aandachtsgebieden in 2010 waren de activiteiten in Treasury- en Balansmanagement.


Die activiteiten worden in 2011 verder concreet ingebed in de organisatie. In 2010 zijn de structuren en processen alvast verankerd voor de toekomst.

Opleiding van medewerkers De medewerkers volgden een Nederlands opleidingsprogramma voor de noodzakelijke modules inzake de Wet op financieel toezicht (Wft) en de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) om hun kennis over het bredere productaanbod te vergroten. Alle 32 medewerkers met een adviserende of serviceverlenende functie hebben de opleiding met goed gevolg voltooid en ontvingen hun certificaat uit handen van de Governor van de Centrale Bank van Suriname. Daarbij hebben alle medewerkers ook een opleiding kunnen volgen om hun persoonlijke groei bij Godo vorm te geven. Zij leerden in drie dagdelen ontdekken waar hun functionele ontwikkelingsmogelijkheden zijn, hoe ze zich op de door hen gewenste manier kunnen ontplooien en hoe die groei ingepast kan worden in de organisatie. Aansluitend kregen ze de gelegenheid en ondersteuning om hun persoonlijke ontwikkeling vorm te geven. Een aantal medewerkers is momenteel bezig met een meerjarige studie op HBO- en universitair niveau.

Aanpassing loonhuis Godo heeft zich in 2010 ingespannen om de medewerkers een passende beloning te bieden. Uit een benchmark onderzoek naar salaris en arbeidsvoorwaarden is gebleken dat de oorspronkelijke beloning al op het niveau lag van een bank met de omvang en omzet van Godo. Toch zijn de arbeidsvoorwaarden in 2010 verder verbeterd: het loonhuis werd aangepast en biedt een hoger basissalaris met meer groeimogelijkheden en perspectief.

Extra investeringen Het jaar 2010 heeft ook in het teken gestaan van diepte investeringen. Het proces van bankwording heeft tot hoge directe en indirecte extra kosten geleid. Allereerst vanwege de aansluiting op BNETS waardoor leden van Godo met hun betaalpas ook gebruik kunnen maken van de faciliteiten van andere banken, zoals de ATM-machines en POS-betaalapparatuur en waardoor klanten van andere banken ook geld kunnen opnemen uit de Godo-ATM’s. Vervolgens installeerde Godo eigen ATM’s zowel bij de hoofdvestiging op 10 december 2010 als in Albina op 14 december 2010. Deelname aan BNETS vereist een investering evenals het laten ontwikkelen van software om de transacties in de eigen backoffice te verwerken en uit te wisselen met de collegabanken. Ook de ontwikkeling van nieuwe bankproducten, de uitrol daarvan en de aanschaf van middelen en faciliteiten leidden tot extra kosten. De groei van de activiteiten maakte bovendien het inhuren van meer (tijdelijk) personeel noodzakelijk. Veel activiteiten concentreerden zich op de uitbreiding en aanpassingen van de ICT-applicaties en –infrastructuur. De ICT-medewerkers hebben een bijzondere prestatie geleverd in deze turbulente periode.

18

Positief voor de leden De bankwording heeft dan ook uitsluitend positieve kanten voor de leden. Een belangrijk concreet voordeel is, dat Godo als primaire bank kan deelnemen aan de 7 procent-leningen: hypothecair krediet tegen een lage rente van 7 procent. Daarnaast is natuurlijk de uitbreiding met reguliere bankdiensten een welkome aanvulling op de dienstverlening. Godo-leden kunnen nu een salarisrekening openen en rechtstreeks het salaris of andere inkomsten laten bijboeken, direct betalingen verrichten via overschrijving , betaalpas of internetbankieren en hun salarisrekening koppelen aan hun spaarrekening of lening van Godo. Bijzonder is dat Godo, ondanks de forse investeringen en de beperkte slagkracht vanwege de kapitaalreserve bij de Centrale Bank, het dienstenpakket heeft kunnen uitbreiden én zonder wezenlijke aanpassing van tarieven. De klanten hebben geen negatieve gevolgen gemerkt van de grote dynamiek. Ook dat toont de kracht van het coöperatieve karakter: omdat Godo de winst niet hoeft uit te keren aan aandeelhouders, kan de solvabiliteit versterkt worden en kunnen investeringen zelf gedragen worden.

Monument voor samenwerking De datum waarop Godo van de Centrale Bank van Suriname de verklaring van geen bezwaar verkreeg en daarmee officieel bank werd, 1 juni 2010, is en blijft een belangrijk ijkpunt in de geschiedenis van Godo, maar de feestelijke bijeenkomsten die daarop volgden zijn net zulke gedenkwaardige evenementen. Op 7 juni 2010 hield Godo een receptie om met iedereen samen de bankwording te vieren. Het was een bijzondere bijeenkomst, dankzij de grote opkomst, het enthousiasme van de aanwezigen en de prachtige show die


ALA KONDRE DRON ENSEMBLE opvoerde, waarin alle culturen van Suriname samenkwamen. De bijeenkomst was ook gedenkwaardig vanwege het kunstwerk dat tijdens het evenement tot stand kwam. Speciaal voor Godo maakte de beroemde kunstenaar Soeki Irodikromo een schilderij waaraan de bezoekers hun eigen beeldende boodschap konden toevoegen. Een van die bezoekers was de evenzeer beroemde kunstenaar Erwin de Vries en hij bleek bereid om mee te werken aan dit schilderij. Dat gaf de bijeenkomst en het schilderij een bijzondere glans. De twee artistieke Surinaamse iconen die eendrachtig samenwerkten aan het Godokunstwerk: een unicum in de Surinaamse kunstgeschiedenis en een monument voor de coöperatie. Het schilderij heeft nu een prominente plaats binnen Godo en is een unieke uiting van de samenwerking die Godo maakt tot wat het is.

Uitgebreide dienstverlening De laatste zondag van juni werd de feestelijke algemene ledenvergadering gehouden. Het was een feestelijke vergadering, waar de bankwording werd gevierd. De leden, in groten getale opgekomen, werden daar ook als eerste geïnformeerd over de nieuwe producten. De feitelijke bankwording was namelijk ook het startschot voor de uitrol van de uitgebreide dienstverlening. Een van de nieuwe producten die Coöperatieve Bank Godo lanceerde tijdens de ALV was de laptoplening: een laagdrempelige lening om mensen ondersteuning te bieden bij de toegang tot moderne communicatiemiddelen om zich makkelijk te kunnen informeren en ontwikkelen. De lening die is gecombineerd met een aanbieding voor een laptop en een internetabonnement is inmiddels een groot succes geworden. Evenals de nieuwe kredietproducten gericht op studenten en senioren. Die blijken in een enorme behoefte te voorzien van de mensen waar Godo zich voornamelijk op richt. Tijdens de vergadering werd ook de compleet vernieuwde website gelanceerd: het centrale Godo-informatiepunt op internet.

20

Decentrale dienstverlening Aan het begin van 2010 kon het tweejarig bestaan gevierd worden van het filiaal in Lelydorp in het district Wanica, de eerste decentrale vestiging van Godo. Aan het eind van het jaar, in oktober, bestond de vestiging in Albina in het district Marowijne één jaar. Godo was in 2009 de eerste financiële organisatie met een breed pakket aan financiële diensten die zich in Albina vestigde. In 2010 nam het belang van die vestiging voor de mensen uit de regio verder toe door de oplossing die Godo bood aan de spaarders van de intussen ontbonden Spaar- en kredietcoöperatie Jep Makandra. Dat leidde tot het herstel van het vertrouwen in het bankwezen bij die mensen en daardoor onder meer tot het afsluiten van leningen en de deelname van tientallen lokale ondernemers aan het microkredietenprogramma. In Albina werd het Happy Money Bee-Spaarprogramma geïntroduceerd, dat spaargedrag bij schoolkinderen stimuleert. Rondom het eenjarig bestaan van de vestiging op Albina was er een flinke drukte op het filiaal onder meer vanwege de grote hoeveelheden schoolstortingen. De lokale vestiging heeft een belangrijke rol in het leven van de bewoners van die omgeving. Dankzij de Godo-vestiging kunnen leden in hun buurt geld storten en opnemen en hoeven zij geen grote afstanden af te leggen met geld op zak. Dat levert een belangrijke kostenbesparing op voor de leden omdat zij niet meer voor financiële diensten hoeven te reizen; dit levert ook een bijdrage aan de veiligheid. Bovendien is Godo Albina het centrale punt waar inwoners hun energie- en waterrekening kunnen betalen en waar gepensioneerden hun AOV kunnen opnemen. De medewerkers van Godo hebben een speciale opleiding gevolgd om bewoners daarmee van dienst te zijn.


Ondernemende Surinamers Godo investeert graag in ondernemende Surinamers: de kleine ondernemers, maar ook de particulieren die bijvoorbeeld met financiële steun kunnen (her)intreden op de arbeidsmarkt, of die met een kleine investering een stap verder kunnen zetten of de lokale gemeenschap verder kunnen helpen. Godo staat bekend om het microkredietenprogramma, dat niet alleen gericht is op de start van bedrijven, maar ook op particulieren met een goed idee of kansrijk initiatief om zich verder te ontwikkelen. De visie van Godo op het gebied van microkredieten is heel breed en bij de leden en potentiële leden valt nog veel vooruitgang te boeken bij de verbetering van de financiële situatie of de verkrijging van een woning. Wie aangetoond heeft structureel te kunnen sparen, kan doorgaans ook bij Godo aankloppen voor een krediet. Godo heeft dus een belangrijke positie in brede lagen van de Surinaamse samenleving als betrokken financiële dienstverlener. Daarbij ondersteunt Godo als bank geregeld goede doelen. Eén daarvan in 2010 is de deelname van Godo aan de Quota Men Cook Out, waarbij in oktober bijna 200 mannen uit het bedrijfsleven hun kookkunsten hebben getoond. De opbrengst van het feestelijke evenement, dat voor de twaalfde keer gehouden werd, kwam ten goede van sociale projecten in Suriname. Bovendien is er nog de Godo Foundation die zich zeer inspant voor de ondersteuning en ontwikkeling van de Surinaamse samenleving in het bijzonder in de rurale gebieden.

Grote stappen in volwassenwording Godo is heel zichtbaar in de markt en dat zal in de komende tijd alleen maar sterker worden. De deelname, in samenwerking met Telesur en HSDS aan de Jaarbeurs, het grootste jaarlijkse evenement van consumenten en producenten van Suriname, van 26 november 2010 tot en met 3 december 2010 heeft verder bijgedragen aan de bekendheid van Godo als bank en van de nieuwe financiële producten zoals de laptoplening. Ook vanuit Nederland is er veel belangstelling. Godo mocht op 23 en 24 november 2010 bijna 100 gepensioneerden van de Rabobank verwelkomen, die zich zeer enthousiast toonden over de ontwikkeling van de bank. Collega-banken, die veel medewerking en ondersteuning hebben geboden bij de bankwording, zien Godo ook als volwaardige marktpartij. Ook uit het feit dat de aanpak en producten van Godo navolging krijgen, mag blijken dat de eerste en enige coöperatieve bank van Suriname zeer serieus genomen wordt. Godo heeft in 2010 grote stappen gezet in de volwassenwording als primaire bank.

22

Godo, Uw coöperatieve bank in 2011 In 2011 zal Godo zich verder ontplooien als volwaardige bank. De activiteiten die sinds 1 juni 2010 officieel ingezet konden worden en in de tweede helft van dat jaar geleidelijk uitgerold werden, komen in 2011 tot wasdom. Een belangrijk aandachtspunt is het internationale betalingsverkeer. Voor Godo is het van belang dat er een overeenkomst komt met correspondentrelaties om ervoor te zorgen dat Surinamers en hun familieleden, in de Verenigde Staten en met name Nederland, gemakkelijk geld kunnen overmaken naar elkaar. Die overeenkomst moet ingebed worden in de internationaal aanvaarde compliance-eisen en dat maakt het tot een enigszins complex traject. De verwachting is dat het internationale betalingsverkeer in 2011 gerealiseerd kan worden. In de loop van 2011 introduceert Godo ook aan de leden de mogelijkheid om meerdere diensten in vreemde valuta uit te voeren: nog een belangrijk voordeel voor de leden van Godo als bank. Sinds de aansluiting op BNETS op 10 december 2010, groeit het communicatienetwerk met de andere banken in Suriname. De technische aansluiting moet steeds per bank ingericht worden. Met dat traject kon eind 2010 gestart worden, in de loop van 2011 zal de connectie met meerdere banken in Suriname gerealiseerd zijn. Een veelomvattend traject is ook het moderniseren van Ovation, het integrale Banksysteem van Godo voor transacties, relatiemanagement, leningen en de aansluiting van externe systemen. Hiermee wordt medio 2011 van start gegaan.

F. Terlaan QT (manager Financien en Administratie)

drs. M. Loor-Achthoven (Human Resource Manager)

drs. J. Fabies (manager Ondersteunende Diensten Relatiebeheer)

Ing. J. Robles de Medina (manager Ondersteunende Diensten

drs. K. Dort (manager Interne Controle)

Bankmanagement)

M. Fung A Loi MBA (manager Relatiebeheer)


De producten die vanaf halverwege 2010 geleidelijk in de markt gezet zijn, worden in 2011 breder uitgezet. De verwachting is dat veel bestaande en nieuwe leden interesse hebben in producten als de laptoplening, renovatielening, seniorenlening en autoleningen. Ook de afdeling verzekeringen zal verzekeringsproducten gekoppeld aan auto, woning of aan een lening breder aanbieden. Voor het Happy Money Bee-Spaarprogramma worden meer scholen benaderd. Nog niet alle diensten en producten die zijn ontwikkeld met het oog op de bankwording, zijn daadwerkelijk al in de markt gezet. Godo laat zich bij de uitrol daarvan voornamelijk leiden door de behoefte van de leden. Met de bankwording is wel de marktbenadering enigszins gewijzigd: waar voorheen de leden veelal naar Godo toekwamen voor het afsluiten van een lening of voor deelname aan een spaarprogramma, treedt Godo als bank nu de markt actiever tegemoet. Een sprekend voorbeeld daarvan is het Microkredietenprogramma: Godo rijdt in samenwerking met partners in 2011 met een speciale Microkredietbus naar het binnenland om ook de mensen die ver van de kantoren wonen en werken te adviseren op financieel gebied. In 2011 zal Godo ook de huisvesting in Paramaribo uitbreiden met een extra pand. De afdeling HRM is intensief betrokken bij de groei van Godo. Als bedrijf groeit Godo snel en het is belangrijk dat die groei, zeker in personele zin, in goede banen wordt geleid. Inmiddels is na benchmarkonderzoek het loonhuis van Godo aangepast en dat betekent dat Godo zeker wat betreft arbeidsvoorwaarden een aantrekkelijkere werkgever is. Mede daardoor verkeert Godo in een goede positie om gemotiveerde en gekwalificeerde medewerkers aan te trekken en te behouden. In februari 2011 is Ashwin Gopi in dienst getreden als Directeur Commercie. Daarvoor is hij werkzaam geweest bij de ING Groep in Nederland en bij Assuria N.V. Peter Heesakkers, die sinds 2009 Godo heeft geleid als Algemeen Directeur om de bankwording te realiseren, is inmiddels teruggetreden maar blijft op afstand actief als banking consultant. In mei 2011 is de nieuwe Algemeen Directeur aangetreden, de heer Herman Vijzelman, die voorheen werkzaam was bij de Hakrinbank N.V. 2011 is, tenslotte, ook het jaar waarin Godo haar 40-jarig bestaan viert. Op 10 december 1971 richtte Carlho Wijdh de Spaar- en kredietcoöperatie Godo op. Het jubileum zal gevierd kunnen worden in de wetenschap dat Godo in die veertig jaar tijd zich enorm ontwikkeld heeft, maar in die tijd steeds heel dicht bij haar oorsprong is gebleven.

Lidmaatschap In 2010 zijn in totaal 7.131 leden toegetreden. Dat is een toename van 3% in vergelijking met het jaar 2009. Deze groei is voor een belangrijk deel te danken aan het feit dat Godo per 1 juni 2010 formeel de status van geldscheppende financiële instelling heeft verworven. Godo is zichtbaarder in de markt enerzijds vanwege de publiciteit rondom de officiële bankstatus, anderzijds vanwege de lancering van nieuwe diensten en producten. Dat heeft deze groei mede veroorzaakt. Vandaar dat te zien is dat het ledenaantal met name na 1 juni toenam: in het tweede halfjaar van 2010 zijn er 15% meer leden toegetreden dan in het eerste halfjaar 2010. Godo heeft duidelijk haar positie in de markt verstevigd. Het vertrouwen dat consumenten reeds hadden in de coöperatie, krijgt verder vorm in de toename van het aantal toegetreden leden.

24

In de onderstaande tabel wordt het verloop van het lidmaatschap weergegeven: Tabel I1 Verloop van het lidmaatschap

Ja a r

Ledental per 1 januari Toegetreden

Uitgetreden Ledental per 31 december

2010

2009

2008

2007

2006

58.939

52.926

44.767

37.149

34.114

7.131

6.922

8.438

7.934

5.552

66.070

59.848

53.205

45.083

39.666

316

909

279

316

2.517

65.754

58.939

52.926

44.767

37.149

Kredietverlening De kredieten verstrekt in 2010 zijn met circa SRD 6 miljoen oftewel 24% ten opzichte van 2009 toegenomen. De grootste toename van de kredietverlening in 2010 vond plaats bij de categorie “woningbouw/perceel.” De post herfinancieringen is afgenomen tot het bedrag van SRD 3.3 miljoen als gevolg van het afronden van de herstructurering van de kredietportefeuille in vreemde valuta. De omvang van de categorie “overige “ is toegenomen met 15.2%.

Tabel I1I Verstrekte kredieten in SRD naar doel

2010

2009

Doel

(in SRD)

%

(in SRD)

%

Bedrijfsfinanciering

2.040.420

6,7%

1.977.207

8,1%

11.571.307

38,0%

7.575.797

30,9%

Huisraad

2.962.142

9,7%

1.178.175

4,8%

Vervoermiddel

3.913.825

12,8%

1.961.327

8,0%

Centralisatie van schulden

1.980.578

6,5%

2.229.095

9,1%

Herfinancieringen

3.376.711

11,1%

7.100.000

28,9%

Overige*

4.618.248

15,2%

2.520.600

10,3%

Tot aal

30.463.230

100,0%

24.542.200

100,0%

Woning/Perceel

*Overige (waaronder levensonderhoud, studie, schoolbenodigdheden)


Grafiek 5: Verstrekte leningen

Verstrekte leningen naar doel (x SRD 1000) 1.977

7.576

1.178 1.961

2.229

2.521

7.100

2009

2.040

11.571

2.962

3.914

1.981

18.000

21.000

4.618

3.377

2010

0

3.000

6.000

9.000

12.000

15.000

Bedrijfsfinanciering

Huisraad

Centralisatie

Woning/perceel

Vervoermiddel

Overige

24.000

27.000

30.000

33.000

Herfinanciering

Toevertrouwde middelen De toevertrouwde middelen zijn in 2010 met circa 14% toegenomen tot SRD 143.108.742. Het aanbod van toevertrouwde middelen in SRD en USD heeft hier het meest aan bijgedragen. De spaargelden laten een stijging ten opzichte van 2009 zien. Een mogelijke verklaring hiervoor is onder andere gelegen aan de aantrekkelijke rentepercentages voor spaar- en beleggingsproducten. De uitgifte van de obligatielening door Staatsolie heeft in 2010 voor de belegger een extra mogelijkheid gecreëerd om zijn spaargeld om te zetten in een andere beleggingsvorm. Uit de toevertrouwde middelen van Godo zijn relatief weinig gelden weggevloeid naar de obligatielening van Staatsolie. De hoge spaarrente die Godo haar leden biedt zou hier de oorzaak van kunnen zijn.

Tabel IV Toevertrouwde middelen naar soort en valuta

2010

2009

(in SRD)

%

(in SRD)

%

47.946.844

33,5%

39.186.685

31,2%

Deposito’s

7.141.402

5,0%

5.444.415

4,3%

Termijndeposito’s

9.232.692

6,5%

5.465.365

4,3%

43.551.973

30,4%

45.730.620

36,4%

Deposito’s

4.220.862

2,9%

4.628.848

3,7%

Termijndeposito’s

6.042.102

4,2%

3.575.182

2,8%

21.847.343

15,3%

16.797.660

13,4%

Deposito’s

1.495.794

1,0%

1.918.037

1,5%

Termijndeposito’s

1.629.731

1,1%

3.007.496

2,4%

143.108.742

100,0%

125.754.308

100,0%

Doel

SRD-Spaarrekening

Euro-Spaarrekening

USD-Spaarrekening

Tot aal

26

Grafiek 6: Toevertrouwde middelen naar valuta

Toevertrouwde middelen naar valuta (x SRD 1000) 50.096,5

53.934,7

21.723,2

2009

64.320,9

53.814,9

24.972,9

2010

0

20.000

SRD

40.000

60.000

80.000

100,000

120.000

140.000

160.000

USD

EURO

Financiën Het balanstotaal is in 2010 met bijna 13% gestegen naar SRD 166 miljoen. Dit is voornamelijk het gevolg van de groei van de toevertrouwde middelen. Het aandeel van het vreemde valuta bedrijf binnen de totale activiteiten is t.o.v. 2009 afgenomen met 5 procent punten naar 55%. Het aansprakelijk vermogen is in 2010 toegenomen met SRD 3 miljoen. De toename is het gevolg van het resutaat en de vrijval van voorzieningen. Het Eigen Vermogen bedraagt per december 11.47% van het totaal vermogen. Dit percentage is de Capital ratio.

Grafiek 7: Resultaat voor belasting

Resultaat voor belasting (x SRD 1000) 5.000

4.400,1

4.500

3.923,6

3.898,0

4.000 3.500 3.000

2.795,6

2.500 2.000 1.500

997,1

1.000 500 0

2006

2007

2008

2009

2010


Kengetallen Ook in het boekjaar 2010 zal Godo bedrijfsgerichte kengetallen presenteren opdat het publiek een beter inzicht heeft in haar bedrijfsvoering. BIS ratio staat voor Bank for International Settlement, is een ratio voor de beoordeling van de solvabiliteit. Deze ratio relateert het eigen vermogen (risicodragend vermogen) aan de risicograad van de diverse activa (risico gewogen activa). De norm voor de BIS-ratio bij de Centrale Bank van Suriname is gesteld op 7% en internationaal is die norm 8%. Voor het boekjaar 2010 is het BIS gecalculeerd op 26% tegenover 21 % in 2009. Capital ratio is ook een solvabiliteitsratio en geeft de verhouding tussen het eigen vermogen en het totaal vermogen weer. Hoe hoger deze ratio, hoe beter Godo ervoor staat. Deze ratio is ongeveer op hetzelfde niveau gebleven t.o.v. 2009. Over het boekjaar 2010 bedraagt deze ratio 11% tegenover 11% in 2009. Een lagere toevoeging aan het eigen vermogen door een lagere nettowinst enerzijds en sterkere groei van het balanstotaal anderzijds zijn hiervan de oorzaak. De return on assets ratio (ROA) geeft de commerciële levensvatbaarheid van de organisatie weer. Het is de verhouding tussen de nettowinst (na aftrek belastingen) gedeeld door de gemiddelde activa (van 2 perioden). Hoe hoger deze ratio, hoe groter de levensvatbaarheid. Deze ratio is t.o.v. 2009 gedaald met 1,31%. Voor 2010 bedraagt de ROA ratio 0,54% tegenover 1,85% in 2009. De daling van de ROA komt voornamelijk door daling van het netto resultaat van 66% t.o.v. 2009, dit terwijl het balanstotaal met 13% toenam. Het streven van Godo is om in de komende jaren deze ratio weer op het oude niveau terug te brengen. De liquiditeits ratio is een goede graadmeter om na te gaan hoe goed Godo bij kas is om haar korte termijn verplichtingen na te komen. De norm bij deze ratio is 100%. Het boekjaar 2010 geeft een berekening van 228% tegenover 227% in 2009. Een goede maatstaaf voor de meting van de efficiency van de bedrijfsoperaties is de efficiëntie ratio. Het zijn de totale bedrijfslasten minus voorzieningen uitgedrukt in een percentage van de totale bedrijfsopbrengsten. Hoe lager deze ratio des te efficiënter de bedrijfsoperaties plaatsvinden. Deze ratio vertoont een stijgende trend t.o.v. 2009. Over het boekjaar 2010 is deze ratio 86% tegenover 55% in 2009. De stijging van de efficiency ratio komt voornamelijk door de enorme stijging van de bedrijfslasten van 33% t.o.v. 2009. Dit terwijl de opbrengsten ook nog afnamen met 6 % in de dezelfde periode. De bedrijfslasten stegen alsgevolg van het nieuw loonhuis, uitbreiding van het personeelsbestand, extra voorziening voor het personeel en trainingen opleiding van het personeel. Het verkrijgen van de bankvergunning en de daarmee gepaard gaande uitbreiding van het diensten en productenpakket welke moeten leiden tot hogere opbrengsten enerzijds en beheersing van de bedrijfslasten anderzijds moeten dit herstel mogelijk maken.

28

Resultaat Het bedrijfsresultaat over 2010 bedraagt SRD 997.082. Dit is een afname van 74% ten opzichte van 2009. De reden hiertoe is een verlaagde rentemarge als gevolg van verminderde uitzettingen in kredieten enerzijds en toename van de bedrijfslasten als gevolg van het bankwordingsproces. Wij stellen voor het netto resultaat van SRD 853.268 toe te voegen aan de Algemene Reserve. Het Bestuur, E.Watson, voorzitter M.Romeo, ondervoorzitter Mr. R. Praag* * Mr. R. Praag heeft per 30 april 2011 zijn functie als lid tussentijds beëindigd, vanwege uitoefening van een andere functie die onverenigbaar is met de functie als bestuurslid.

Juni 2011


Verslag van de Raad van Toezicht Ter voldoening aan de in artikel 26 lid 1 onderdeel g van de statuten vermelde taak, delen wij u mee, dat wij de jaarrekening over het boekjaar 2010 hebben onderzocht. Mede op grond van de goedgekeurde controleverklaring van Tjong A Hung Accountants, adviseren wij u de jaarrekening vast te stellen en het bestuur te dechargeren. Met het voorstel van het bestuur terzake de bestemming van het batig saldo ad SRD 853.268 kunnen wij ons verenigen. Wij adviseren u dan ook dit voorstel goed te keuren. De Raad van Toezicht, Th. Linscheer, voorzitter Drs. W. Jap A Joe, ondervoorzitter Mr. E. Rudge LL.M. M. Amelo, MBA W. Ligeon 10 juni 2011

hoofdkantoor

Keizerstraat 139-143 P.O.B. 2674 Paramaribo – Suriname Telefoon: (+597) 42 15 46 Fax: (+597) 41 16 09 E-mail: [email protected]

30

lelydorp

Indira Gandhiweg BR. 869 Samie’s Mall unit 1 Lelydorp – Wanica

albina

Hoek Lnt. Weyne weg en Struikenstraat 23 Albina - Marowijne

Jaarrekening 2010


Balans per 31 december 2010 vóór bestemming resultaat Activa

31 december 2010

31 december 2009

(in SRD)

(in SRD)

Kasmiddelen

40.353.462

3.612.357

Vorderingen op kredietinstellingen

21.473.954

43.363.917

1.277.602

375.642

Kredieten

80.307.100

83.902.319

Schatkistpapier

10.330.662

5.416.185

4.352.692

3.812.000

183.315

158.004

Immateriële vaste activa

1.112.035

369.506

Materiële vaste activa

6.649.244

6.227.365

166.040.066

147.237.295

Overlopende activa

Termijn deposito’s

Effecten

Tot aal Activ a

Raad van Toezicht Het Bestuur Directie Th. Linscheer, voorzitter E. Watson, voorzitter P. Heesakkers Drs. W. Jap A Joe, ondervoorzitter M. Romeo, ondervoorzitter Drs. K. Simons-Wijdenbosch Mr. E. Rudge LL.M Mr. R. Praag* M. Amelo, MBA W. Ligeon * Mr. R. Praag heeft per 30 april 2011 zijn functie als lid tussentijds beëindigd, vanwege uitoefening van een andere functie die onverenigbaar is met de functie als bestuurslid.

32

Balans per 31 december 2010 vóór bestemming resultaat P a ssiva

31 december 2010

(in SRD)

(in SRD)

31 december 2009

(in SRD)

38.765

Schulden aan kredietinstellingen

(in SRD) -

Toevertrouwde middelen

Spaargelden Overige

113.346.160

101.714.966

29.762.583

24.039.342 143.108.743

125.754.308

Overlopende passiva

1.361.950

1.380.948

Voorzieningen

2.248.238

4.037.949

Fonds voor algemene bankrisico

783.787

849.153

Schulden aan niet Gouvernementele instellingen

240.000

-

Aansprakelijk vermogen

Herwaarderingsreserve

1.958.064

1.958.064

Algemene reserve

13.419.241

9.077.618

Entreepenningen

1.370.267

1.204.635

Bestemmingsfonds

342.558

85.116

Ledencertificaten

315.185

344.086

Resultaat boekjaar

853.268

2.545.418

Tot aal Passiva

18.258.583

15.214.937

166.040.066

147.237.295


Winst- en verliesrekening over 2010 B a ten

2010

2009

(in SRD)

(in SRD)

Rentebaten

11.284.563

11.954.216

Rentelasten

4.119.307

3.407.181

Rentemarg e

7.165.256

8.547.035

Opbrengsten uit effecten

627.131

140.734

Provisiebaten

898.679

847.119

Resultaat uit financiële transacties

-94.973

128.172

Overige baten

772.327

339.130

9.368.420

10.002.190

3.938.128

2.972.451

206.527

145.459

Andere beheerskosten

2.905.760

2.390.631

Afschrijvingen

1.030.555

552.011

Bedrijfslasten

8.080.970

6.060.552

290.368

43.586

8.371.338

6.104.138

Bedrijfsresultaat

997.082

3.898.052

Inkomstenbelasting

143.814

1.352.634

Netto resultaat

853.268

2.545.418

Tot aal baten

La sten

Personeelslasten Pensioenkosten

Waardevermindering van vorderingen en dotaties aan voorzieningen

Tot aal lasten

Raad van Toezicht Het Bestuur Directie Th. Linscheer, voorzitter E. Watson, voorzitter P. Heesakkers Drs. W. Jap A Joe, ondervoorzitter M. Romeo, ondervoorzitter Drs. K. Simons-Wijdenbosch Mr. E. Rudge LL.M Mr. R. Praag* M. Amelo, MBA W. Ligeon * Mr. R. Praag heeft per 30 april 2011 zijn functie als lid tussentijds beëindigd, vanwege uitoefening van een andere functie die onverenigbaar is met de functie als bestuurslid.

34

Kasstroomoverzicht over 2010 (bedragen x SR D 1 0 0 0 )

2010

(in SRD)

(in SRD)

2009

(in SRD)

(in SRD)

Kasstroom uit operationele activiteiten

853

Resultaat

2.545

Aanpassingen voor: - afschrijvingen

1073

594

- waardeveranderingen van vorderingen

- 523

- 146

6

1.892

- Fonds voor algemene bankrisico

- 65

- 761

- Schulden aan niet Gouvernementele instellingen

240

-

- 921

- 865

- mutatie voorzieningen

- overige mutaties overlopende posten

Kasstroom uit bedrijfsoperati es

- 190

714

663

3.259

Mutaties kredieten aan de private sector

4.119

14.763

Mutaties schulden aan kredietinstellingen

39

-

17.354

15.691

Mutatie toevertrouwde middelen

Kasstroom uit operationele activiteiten

21.512

30.454

22.175

33.713

Kasstroom uit investeringsactiviteit en

Effecten

- 25

- 19

- 4.914

- 4.896

- 541

781


- 1.113

- 462


- 1.112

- 944

- 12

-

Schatkistpapier Termijn deposito

Overige mutatie materiële vaste activa

- 7.718

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

- 5.541

Kasstroom uit fi nancieringsactiviteit en

Entreepenningen

166

222

Bestemmingsfonds

257

- 42

Leden certificaat

- 29

- 15 394

165

14.851

28.337

vorderingen op kredietinstellingen

46.976

18.639

Eindsaldo kasmiddelen+vorderingen op

61.827

46.976

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Saldo kasstroom

Beginsaldo kasmiddelen +

kredietinstellingen


Grondslagen van waardering en van bepaling van het resultaat I mm a t e ri ë l e v a s t e a ctiv a

De immateriële vaste activa zijn opgenomen voor de verkrijgingsprijs onder aftrek van de hierop gepleegde afschrijvingen. De afschrijvingen bedragen 20% per jaar volgens de lineaire methode. K r e di e t e n

De kredieten zijn opgenomen voor de nominale bedragen onder aftrek van een noodzakelijk geachte voorziening voor risico’s die de coöperatie loopt uit hoofde van het kredietbedrijf. De dotatie aan de voorziening is in de winsten verliesrekening opgenomen onder de post “waardevermindering van vorderingen”. De per balansdatum nog te ontvangen rente over de kredieten wordt eveneens verantwoord onder de post “kredieten”. Eff e ct e n

De effecten worden gewaardeerd tegen de beurswaarde. De waardeveranderingen zijn verwerkt in de resultatenrekening. M a t e ri ë l e v a s t e a ctiv a

Het terrein en het gebouwencomplex van de coöperatie worden gewaardeerd tegen actuele waarde onder aftrek van afschrijvingen. De actuele waarde wordt bepaald op grond van taxaties van deskundigen. De laatste taxatie heeft in december 2006 plaatsgevonden. Een deel van de inventaris ten behoeve van de nieuwbouw is gewaardeerd tegen de actuele waarde. De actuele waarde is bepaald op basis van de koersontwikkeling van de Surinaamse dollar ten opzichte van de US dollar. De overige bedrijfsmiddelen en inventaris worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van afschrijvingen. T o e v e rtro u wd e midd e l e n

Hieronder zijn begrepen de schulden in rekening-courant, de spaargelden, termijndeposito’s, ledencertificaten en de girorekeningen. Zij worden gewaardeerd tegen nominale waarde. De ultimo van het boekjaar verschuldigde rente over de toevertrouwde middelen is verantwoord onder “overlopende passiva”. V oorzi e n i n g e n

Voorziening latente belastingverplichtingen De voorziening voor latente belastingverplichtingen betreft verplichtingen die voortvloeien uit de verschillen in waardering van activa, met uitzondering van terreinen, en passiva in de bedrijfseconomische jaarrekening en de fiscale waardering. De voorziening wordt opgenomen voor de nominale waarde waarbij wordt uitgegaan van het geldende belastingtarief. F o n d s voor a l g e m e n e b a n kri s ico ’ s

Er wordt een fonds voor algemene bankrisico’s (FAR) aangehouden om reden van voorzichtigheid, teneinde de algemene risico’s van het bankbedrijf af te dekken. De hoogte van dit fonds en de toevoeging aan dit fonds zijn gebaseerd op de verwachte ontwikkelingen van huidige en toekomstige risico’s. Dotaties worden in de winsten verliesrekening verantwoord onder het hoofd “waardeverminderingen van vorderingen en voorzieningen van onder de balans opgenomen verplichtingen”.

36

O v e rig e a ctiv a e n p a s s iv a

Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven worden activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde. Hierbij wordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening in mindering gebracht. R e s u l t a a tb e p a l i n g

Het resultaat wordt bepaald door het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar te nemen. De rente over de non-performing leningen wordt geboekt als zijnde te vorderen, maar wordt niet als baten verantwoord in de winsten verliesrekening. De opbrengsten worden verantwoord in het jaar waarin de diensten zijn verricht, de lasten reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Afschrijvingen op bedrijfsgebouwen en een deel van de inventaris zijn gebaseerd op actuele waarde. Op de overige bedrijfsmiddelen en overige inventaris wordt afgeschreven op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. I n kom s t e n b e l a s ti n g

Inkomstenbelasting wordt berekend door toepassing van het geldende tarief op het resultaat van het boekjaar, waarbij rekening gehouden wordt met fiscale faciliteiten. V r e e md e v a l u t a

Monetaire activa en passiva luidend in vreemde valuta worden omgerekend tegen de aankoopkoers zoals genoteerd door de Centrale Bank van Suriname per jaareinde. De uit de omrekening voortvloeiende koersverschillen zijn opgenomen in de winsten verliesrekening onder de post “resultaat uit financiële transacties”. Transacties in vreemde valuta gedurende de verslagperiode zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de gemiddelde maandkoers van afwikkeling. De gehanteerde koersen van vreemde valuta per balansdatum luiden als volgt: 31 december 2010

31 december 2009

in SRD

in SRD

USD 1,-

2,710

2,710

EUR 1,-

3,588

3,874

H e rw a a rd e ri n g e n

De herwaarderingen worden onder aftrek van de latent verschuldigde belastingen in de herwaarderingsreserve opgenomen.


Toelichting op de balans per 31 december 2010 Activa

Kasmiddelen

31 december 2010

31 december 2009

(in SRD)

(in SRD)

40.353.462

3.612.357

21.473.954

43.363.917

1.277.602

375.642

80.307.100

83.902.319

10.330.662

5.416.185

4.352.692

3.812.000

183.315

158.004

1.112.035

369.506

6.649.244

6.227.365

Onder deze post zijn de voorraden, contante betalingsmiddelen opgenomen, de directe opeisbare tegoeden bij de CBvS alsmede de kasreserve in SRD en VV opgenomen.

Vorderingen op Kredieti nstellingen

Dit betreft de vorderingen op binnen- en buitenlandse banken.

Overlopende activa

Dit betreft vooruitbetaalde kosten en overige nog niet gefactureerde bedragen.

Kredieten

Hieronder zijn opgenomen de met het kredietbedrijf samenhangende vorderingen. In de regel geldt dat de spaartegoeden van de kredietnemer bij de coöperatie mede dienen als zekerheidsstelling.

Schatkistpapi er

Betreft beleggingen bij de Centrale Bank van Suriname. De interest bedraagt 7,5% per jaar.

Termijn deposito’s

Effecten

Dit zijn lokale beleggingen. De effecten zijn gewaardeerd op basis van de beurswaarde.


Onder deze post zijn opgenomen de kosten ter voorbereiding van het bankwordingsproces.


38

Materiele Vaste Activa Onderstaand geven wij een samenvattend overzicht van de mutaties van de materiële vaste activa in het boekjaar. Terreinen

Gebouwen

Inventaris

Transport

Onderhanden

middelen

werken

Totaal

(in SRD)

(in SRD)

(in SRD)

(in SRD)

(in SRD)

(in SRD)

643.746

2.723.115

2.199.308

297.329

212.063

6.075.561

Herwaardering

1.383.694

1.037.510

-

-

-

2.421.204

Actuele- resp. aanschafwaarde

2.027.440

3.760.625

2.199.308

297.329

212.063

8.496.765

-

-544.124

-1.513.851

-211.425

-

-2.269.400

2.027.440

3.216.501

685.457

85.904

212.063

6.227.365

-

71.598

1.446.102

-

23.025

1.541.233

- 429.293

-

-

-

-

-429.293

-

- 194.298

-462.318

-45.819

-

-702.435

-2

19.078

-104.922

-

-

-104.924

correctie afschrijvingen

-

-

85.978

15.404

-

120.460

Overboeking

-

101.718

-

-

-101.718

-

-

-

-

-

-3.162

-3.162

- 429.295

- 1.904

965.348

- 30.415

- 81.855

421.879

214.451

2.915.509

3.540.996

297.329

130.208

7.098.493

Herwaardering

1.383.694

1.037.510

-

-

-

2.421.204

Actuele- resp. aanschafwaarde

1.598.145

3.953.019

3.540.996

297.329

130.208

9.519.697

-

-738.422

-1.890.191

-241.840

-

-2.870.454

1.598.145

3.214.597

1.650.805

55.489

130.208

6.649.244

-

2.5%

15-33.33%

25%

1 januari 2010

Aanschafwaarde

Cum. Afschrijvingen Boekwaarde

Mutaties in 2010

Investeringen Desinvestering Afschrijvingen correctie aanschafwaarde

Overboeking naar kostenrekening

31 december 2010

Aanschafwaarde

Cum. afschrijvingen Boekwaarde Afschrijvingspercentage

De waarde van het onroerend goed is voor het laatst in december 2006 getaxeerd door een extrene deskundige. De onroerende zaken en bedrijfsmiddelen zijn uitstekend bestemd voor eigen gebruik.


P a ssiva

31 december 2010

(in SRD) Schulden aan kredietinstellingen

Toevertrouwde middelen

(in SRD)

31 december 2009

(in SRD)

(in SRD)

38.765

-

143.108.743

125.754.308

1.361.950

1.380.948

240.000

-

2.248.238

4.037.949

Spaargelden betreffen de tegoeden van de leden op de spaarrekeningen. Overige toevertrouwde middelen hebben betrekking op direct opeisbare deposito’s en op termijn deposito’s.

Overlopende Passiva

Dit betreft vooruit ontvangen bedragen, te betalen rente alsmede overige te betalen bedragen.

schulden aan niet gouvernementele instellingen

In het kader van een overeenkomst tussen Godo en de beheerder van het Microkredieten programma voor het verstrekken van microkredieten is de 1e tranche beschikbaar gesteld.

Voorzieningen

Voorziening latente belastingverplichtingen

1.458.695

3.254.900

Voorziening groot onderhoud gebouwen

213.455

206.961

Voorziening arbeidsongeschiktheid

176.088

176.088

Voorziening ziektekosten gepensioneerden

100.000

100.000

Voorziening assurantie eigen risico

300.000

300.000

3.254.900

1.406.551

-

-9.338

-1.796.205

-

-

1.857.687

Voorziening latente belastingv erplichtingen

Stand per 1 januari Vrijval Correctie vrijval latentie voorgaande jaren Toevoegingen Stand per 31 december

40

1.458.695

3.254.900

31 december 2010

(in SRD)

(in SRD)

31 december 2009

(in SRD)

(in SRD)

Voorziening groot onderhoud gebouw

Deze post betreft een voorziening voor groot onderhoud, die berekend is door een onafhankelijke deskundige. Door deze deskundige is een onderhoudsplan gemaakt voor 20 jaren voor het hoofdgebouw, achtergebouw en garage. De totale onderhoudskosten zijn begroot op Euro 225.018. De jaarlijkse onderhoudskosten bedragen gemiddeld SRD 43.586 tegen de jaareinde koers. De stand per 31 december 2010 is als volgt:

Stand per 1 januari

206.961

120.520

Vrijval onderhoud 2010

-33.875

-

40.368

86.441

Toevoegingen

213.455

Stand per 31 december

206.961

Voorziening arbeidsongeschiktheid

Stand per 1 januari

176.088

176.088

Vrijval

-

-

Toevoegingen

-

176.088


176.088

Voorziening ziekteko sten gepensioneerden

Stand per 1 januari Toevoegingen

100.000

50.000

-

50.000 100.000


100.000

Voorziening Assuranti e eigen ri sico

Stand per 01 januari Dotatie

300.000

300.000

-

300.000


300.000

Fonds voor algemene bankrisico’s

Stand per 1 januari Latende belasting verplichting Vrijval Stand per 31 december

849.153

1.610.076

-

-577.635

-65.366

-183.288 783.787

849.153


31 december 2010

(in SRD)

(in SRD)

31 december 2009

(in SRD)

18.258.583

Aansprakelijk vermogen

(in SRD) 15.214.937

Herwaarderingsreserve

Stand per 1 januari Vrijval t.g.v. Algemene Reserve

1.958.064

1.974.664

-

-16.600 1.958.064


1.958.064

Algemene reserve

Stand per 1 januari

9.077.618

6.183.476

Resultaat voorgaand boekjaar

2.545.418

2.877.542

11.623.036

9.061.018

-

16.600

1.796.205

-

Bij: Vrijval herwaarderingsreserve vrijval voorziening latente belastingverplichtingen

13.419.241


9.077.618

Bestemmingsfonds

Betreft schenkingen ontvangen van de Rabobank in de vorm van kantoorinventaris en schenkingen van instituten Stand per 1 januari

85.116

127.674

Af: vrijval ten gunste van het resultaat

-42.558

-42.558

Bij: microkredietenfonds technische ondersteuning

300.000

-


Entreepenning

342.558

85.116

1.370.267

1.204.635

315.185

344.086

Dit betreft het geaccumuleerd bedrag dat door de leden éénmalig bij toetreding wordt gestort op rekening van de coöperatie, dit ter versterking van het eigen vermogen. De door een lid betaalde entreepenning wordt niet uitgekeerd bij uittreding.

Ledencertificaten

Een ledencertificaat is de participatie van leden en niet leden aan de vorming van het eigen vermogen van Godo. Het ledencertificaat is een zekere belegging voor onbepaalde tijd met een gegarandeerde rente. Een ledencertificaat is niet opzegbaar maar wel verhandelbaar. Conform de richtlijnen van de Centrale Bank van Suriname is 50% van de ledencertificaten als eigen vermogen aangemerkt. De overige 50% is verwerkt als zijnde spaargelden.

42

Toelichting op de winst en verliesrekening over 2010

Rentemarg e

2010

2009

(in SRD)

(in SRD)

7.165.256

8.547.035

627.131

140.734

1.671.006

1.186.249

-94.973

128.172

4.144.655

3.117.910

Dit betreft het voordelig verschil tussen de rentebaten en de rentelasten.

Opbrengsten uit effecten

Dit betreft het resultaat uit binnenlandse en buitenlandse beleggingen.

Provisiebaten en ov erige baten

In deze posten zijn de opbrengsten uit de dienstverlening verwerkt.

Resultaat uit financiële transacties

Dit omvat o.a. de koersverschillen welke voortvloeien uit de omrekening van monetaire activa en passiva luidend in vreemde valuta.

Personeelslasten

Hierin zijn begrepen salarissen, bonussen, sociale lasten, trainingen en andere personeelslasten. . Andere beheerskosten

2.905.760

2.390.631

1.030.555

552.011

290.368

43.586

Deze post omvat o.a. automatisering- en kantoorkosten, vacatiegelden Raad van Toezicht en Bestuur, accountantskosten, drukwerk, kosten transportmiddelen en overige exploitatiekosten.

Afschrijvingen

Dit betreft afschrijvingen op inventarissen, transportmiddelen, gebouwen en immateriële vaste activa.

Waardevermindering vorderingen en andere voorzieningen

Deze post bestaat uit de toevoeging aan de voorziening waardevermindering van vorderingen en de voorziening voor algemene risico’s voor financiële instellingen.


Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2010 van de Coöperatieve Spaar- en Kredietbank “GODO” G.A. te Paramaribo gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010, de winsten verliesrekening en het kasstroomoverzicht over 2010 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichting.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de coöperatieve bank is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met algemeen aanvaardbare waarderingsgrondslagen. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht overeenkomstig algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude en fouten. Bij het maken van deze risicoinschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

44

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Coöperatieve Spaar- en Kredietbank “GODO” G.A. per 31 december 2010 en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met algemene aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving.

Paramaribo, 10 juni 2011 Tjong A Hung Accountants Drs. R.K. Burgos RA Partner


Notities

46


J a a rv e r s l a g 2 0 1 0

Thema

De ontwikkeling tot volwassen coöperatieve bank Uitg a v e

Coöperatieve Spaar- en Kredietbank Godo G.A. Keizerstraat 139 - 143 Postbus 2674 Paramaribo Suriname e-mail: [email protected] www.godo.sr V ormg e vi n g om s l a g e n bi n n e n w e rk

Studio TMC F otogr a fi e

Studio TMC / archief foto’s Coöperatieve Spaar- en Kredietbank Godo G.A. P ri n t

Studio TMC U kunt het jaarverslag downloaden op www.godo.sr U kunt ook een exemplaar aanvragen op het hoofdkantoor aan de Keizerstraat en op de filialen te Lelydorp en Albina.

De unieke positie van Godo

Recommend Documents