De Tiuri ExperienceDe Tiuri Experience…. We maken het toch eigenlijk veel te weinig mee. Je gaat naar een toneelstuk (in dit geval de Jammerlijke Jonkvrouw) en wordt meegenomen in een verhaal door spelers waar het spelplezier van af spat en waar nog echt sprake is van passie voor het toneel, van tomeloze inzet en van enorme betrokkenheid. Hier kan menig goed gesubsidieerd gezelschap nog wat van leren! Theaterwerkplaats Tiuri in Breda laat zien dat het echt nog kan: een stuk op de planken brengen dat echt ontroert en nog lang nazoemt in je hoofd. Dat is des te opmerkelijker, omdat de spelers van Tiuri mensen zijn met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking. Voor hen kunnen motoriek en dictie echte obstakels zijn die moeten worden overwonnen. Ook moeten ze voortdurend “bij de les blijven”, wat niet a priori voor de hand lig. Of is het juist helemaal niet zo opmerkelijk dat deze spelers in staat zijn boven zich zelf uit te komen? We weten allemaal dat wanneer mensen én gemotiveerd zijn én weten dat ze, om iets moois te bereiken, daarvoor ook heel hard moeten knokken, dat ze tot grote hoogtes kunnen komen. Tiuri laat zien dat je met een gemotiveerde spelersgroep en een goede en “op maat gesneden” begeleiding terug kunt gaan naar de oorsprong van waar het theater ook eigenlijk voor is bedoeld: je publiek vermaken en een boodschap meegeven door gepassioneerd gebruik te maken van het middel spel. Maarten Regouin (Een toeschouwer)
Locaties Bezoekadres Breda Speelhuislaan 153 4815 CD Breda Telefoon 076-572 92 22 Mobiel 06-52 59 31 17
Mei
Augustus
Wo 15 mei Besloten voorstelling STORM Koning Willem 1 college Den Bosch
2 t/m 9 aug Vervolg Zomerweken in Breda en in Roosendaal
Do 23 mei Besloten preview Manieren van Leven voor NHTV studenten.
September
Bezoekadres Roosendaal Kadeplein 4 4703 GB Roosendaal Telefoon 0165-326 041
Do 6 t/m zo 9 juni Theaterproductie STORM in de Kring Roosendaal
26 t/m 29 sept Theaterproductie Manieren van Leven
Postadres Postbus 9708 4801 LV Breda ING-bankrekening 5206849 KVK 20117369
Juli
Oktober
[email protected] www.theatertiuri.nl
Juni
1 juli t/m 2 aug Start 6 Zomerweken in Breda en in Roosendaal
21, 22 sept K.A.M. opening van het Amateur Cultuur seizoen in Breda
24 t/m 27 okt Theaterfestival Breda Nieuwsbrief Tiuri
Nieuwsbrief mei 2013 Zoals velen misschien al weten, staat 2013/2014 voor Tiuri in het teken van het 10-jarig jubileum. Het plan is om van oktober2013 tot oktober 2014 diverse activiteiten in dit kader te ondernemen. De productie “Storm” van de werkplaats uit Roosendaal zal van 7 t/m 9 juni te zien zijn en de productie van de werkplaats uit Breda met de werktitel “Manieren van leven” wordt getoond van 26 t/m 29 september. Momenteel is Kim Geelen bezig met het project “Ontmaskering”, dat een samenwerking is met toneelgezelschap Driemaal Plankenkoorts. Verder is Tiuri dit jaar al te zien geweest op verschillende festivals en manifestaties in Breda en Roosendaal en zal ook op 14 juni aanwezig zijn op het festival ‘’Lof der zichtbaarheid” in Utrecht. En natuurlijk komen de zomerweken er weer aan! Met onder andere thema “Tent’’, waarbij we een project doen samen met Dansnest, zoals vorig jaar met STOEP. Wij hopen u natuurlijk weer te mogen ontvangen bij (een van) onze voorstellingen! In deze nieuwsbrief komen verschillende leuke en interessante samenwerkingsprojecten langs in Breda en in Roosendaal. Wij wensen u veel leesplezier!
mei 2013
Theaterwerkplaats Tiuri
10-jarig bestaan Tiuri In oktober 2003 zijn in Breda de eerste theaterlessen aan mensen met een (verstandelijke) beperking gestart onder de naam ‘Theaterwerkplaats Tiuri’. Eerst in de vorm van workshops in de vrije tijd, maar een jaar daarna als dagbesteding. Dit liep zo goed dat er in 2009 een tweede vestiging werd geopend in Roosendaal. In deze 10 jaar is Tiuri uitgegroeid tot een bijzondere en succesvolle organisatie die een brede waaier aan theateractiviteiten organiseert. Om dit 10-jarig bestaan te vieren, is er een petit comité opgericht dat in dit kader een jaar lang verschillende activiteiten zal gaan organiseren. In oktober 2013 zal het begin van dit feestjaar worden ingeluid. Daarna zal er iedere maand, tot en met oktober 2014, een activiteit plaatsvinden. De focus zal hierbij niet alleen op de acteurs van Tiuri liggen, maar ook op familie, vrienden, bekenden en onbekenden van Tiuri. Als klap op de vuurpijl willen we samen met de Vereniging Ongekend Talent in het voorjaar van 2014 het Festival Ongekend Talent organiseren, waarbij verschillende disciplines binnen het theater laten zien wat voor kwaliteitsvoorstellingen mensen met een beperking kunnen brengen. Op dit moment zitten we in de fase waarin we spijkers met koppen moeten gaan slaan; welke activiteiten (die o.a. vanuit de acteurs zijn aangedragen) gaan we organiseren, hoe openen we het feestjaar, waar gaat het festival plaatsvinden, enzovoorts, enzovoorts. Bent u benieuwd? Houdt onze nieuwsbrief in de gaten en feest vanaf oktober 2013 met ons mee! Bent u geïnteresseerd? Wilt u een steentje bijdragen neem dan contact met ons op!
2
Nieuwsbrief Tiuri
Theaterwerkplaats Tiuri
Vrijetijdsgroep Tiuri speelt de Jammerlijke Jonkvrouw Tijdens de generale repetitie van de “Jammerlijke Jonkvrouw” in Podium Bloos waande ik me in het sprookjesbos van de zwarte ridder, die koning Arthur uitdaagde. Ik leek verdwaald en ook veel spelers, in het halfduister achter de coulissen, leken nauwelijks nog te weten welke tekst ze moesten uitspreken en in welke scene ze het podium op werden gestuurd. Dat alleen was al een wijze les. Ze zeggen wel dat een slechte generale repetitie een mooie première belooft, maar mij werd duidelijk dat je als begeleider achter het doek precies moet weten waar en wanneer iets moet plaatsvinden. Dat overzicht als steuntje in de rug moet je in kalmte kunnen uitstralen naar de spelers. Als vrijwilligster bij de vrijetijdsgroep van Ine heb ik samen met Nienke, de regieassistente, de totstandkoming van de voorstelling stukje bij beetje kunnen volgen. Tijdens de gemoedelijke zaterdagen raakte ik wederom onder de indruk van de bijzondere harmonische sfeer die ik al eerder bij de dagbesteding van Tiuri had ervaren. Ik zou die sfeer willen omschrijven als een warm nest, waarin veel zorg en aandacht is voor elkaar. Het is er gezellig en ontspannen. Lief en leed wordt met elkaar gedeeld, waarbij deze doelgroep een opvallend groot vermogen heeft om elkaar aan te voelen en aandacht te geven. Daar zouden de cursisten van het middelbaar beroepsonderwijs, waar ik geruime tijd als dramadocent heb gewerkt, veel van kunnen leren. Ook van het vasthouden van de concentratie waar deze doelgroep zo goed in is. Zelf leer ik, door deel te nemen aan deze vrijetijdsgroep, onthaasten. Het begon al goed met de keuze van het sprookje. Ridders met paarden in de middeleeuwen aan het hof van koning Arthur. Zij spreken meteen tot de verbeelding. Ook die afzichtelijke jonkvrouw die eigenlijk beeldschoon was. Het hele verhaal met het dramatisch conflict was goed opgebouwd. De diepere laag die de jonkvrouw meebracht, over de wens van een vrouw om over zichzelf te mogen beslissen, bleek een thema dat veel van de spelers echt raakte. Voor sommigen van hen een oprechte hartenwens om in je eigen leven zelf te kunnen kiezen. Ook al is de praktijk van alle dag weerbarstig en is zelf beslissen alleen al om bepaalde regels vaak niet mogelijk. Wat de eigen keuze ook nog al eens in de weg staat, is rekening willen houden met anderen. Een regisseuse die zelf met veel plezier voorspeelt en weet wat ze wil is ook een belangrijk ingrediënt voor een succesvolle voorstelling. Jammer (voor de records) dat ik Ine’s vertolking van de jammerlijke jonkvrouw niet op video heb vastgelegd. Hoe verdeel je de rollen naar ieders tevredenheid en laat je iedereen in de gelegenheid om optimaal voor het voetlicht te treden? Ine had duidelijk vaker met dat bijltje gehakt. Trouble shooting is ook geen onbelangrijke competentie van de regisseuse. Wat als de verantwoordelijkheid voor je rol ineens te zwaar op je schouders drukt, of je de tekst niet kunt onthouden ? Naarmate de tijd en het theaterstuk vorderde, zag je bij de spelers de betrokkenheid en hun voorstellingsvermogen groeien. Er werd actief meegedacht over kleding en decor. Spullen van thuis werden meegebracht. Eén van de spelers vertelde me dat hij in zijn droom het stuk voor zich zag en daarin dan zijn tekst oefende. Wat mij als liefhebber van klassieke muziek verraste, was dat oude muziek vrijwel meteen door de spelersgroep werd omarmd . Na die “jammerlijke” generale repetitie ging de première zaterdag 9 maart wel redelijk. Er werd wat te veel tegen het achterdoek gespeeld en ik miste (vanachter het gordijn) het vuur waar ik tijdens de repetities vrolijk van werd. De voorstelling op zondag 10 maart vond ik een feestje. Ik had het idee dat er met meer plezier, overtuiging en zelfvertrouwen werd gespeeld. En we hadden zelf ook weer het overzicht. Na de voorstelling glommen de spelers van trots. Ontroerend was het afscheid van de oudste speler Leo Verstallen, (die ook een periode in de werkplaats heeft gespeeld en in de voorstelling De Verboden Kamer), na het slotapplaus: het was een perfecte demonstratie van hoe liefdevol deze groep de afgelopen maanden/jaren met elkaar is omgegaan. Ruth van Koesveld mei 2013
3
Theaterwerkplaats Tiuri
Samenwerkingsvormen PLAK = Platform AmateurKunst PLAK is een nieuw platform die de verschillende theatermakers en amateur theatergezelschappen in Roosendaal wil verbinden, zonder de eigen identiteit aan te tasten. “Omdat we ieder uniek zijn, maar samen sterker. Zeker richting de toekomst waarin ons allerlei veranderingen te wachten staan.” Tijdens de jaarlijkse slotavond die in Roosendaal door Kunstbalie werd gehouden, kwam de behoefte naar voren aan samenwerking, om de heftige bezuinigingen gezamenlijk het hoofd te kunnen bieden en om elkaar te inspireren. Hieruit is PLAK ontstaan. PLAK wil met de amateurgroepen in Roosendaal verbinden, samenwerken en ontwikkelen. Verbinden • Ervaringen uitwisselen • Elkaar inspireren Samenwerken • Gesprekspartner zijn voor derden, b.v. gemeente of scholen • Activiteiten organiseren met de amateurkunstenaars uit Roosendaal • Uitwisselen van acteurs, regisseurs en faciliteiten Ontwikkelen • Workshops geven en volgen • Nieuwe ideeën lanceren en vormgeven. Ook Tiuri heeft zich aangesloten bij dit initiatief en wordt hierin door Yvonne Mathijssen en Ymke Spekman vertegenwoordigd.
[email protected] Een concrete samenwerkingvorm was: Kunstproject “Ontmaskering”
4
Nieuwsbrief Tiuri
Theaterwerkplaats Tiuri
Kunstproject “Ontmaskering” Wat kan een schilder leren van een acteur en omgekeerd? Hoe gaat een beeldhouwer om met inspiratie en hoe doet een theatermaker dat? In een uniek project bracht DMP (Driemaal Plankenkoorts) beeldend kunstenaars en theatermakers samen. In het gebouw van Theater Tiuri op het Kadeplein in Roosendaal gaan allen aan de slag met het thema ‘ONTMASKERING’. Naast het eigen proces (het maken van een scène, schilderij of kunstwerk) gaan de makers, vanuit een nieuwsgierigheid naar elkaars motieven en werkwijze, het gesprek aan. Kim Geelen (stagiaire bij Theaterwerkplaats Tiuri) werkt mee aan dit project. Kim doet de Artiesten Opleiding op het ROC Tilburg en heeft bij Theaterwerkplaats Tiuri in Breda stage gedaan. De doelgroep is haar zo goed bevallen dat ze is teruggekeerd! Kim is elke vrijdag bezig geweest met het project “Ontmaskering” met de spelers uit Roosendaal. De spelers en Kim zijn aan het onderzoeken wat de spelers willen en kunnen door middel van een hoorspel. Voor Kim was het project een mooie uitdaging, ook omdat dit andere spelers zijn dan die uit Breda. Zo kwam Kim erachter, doordat ze met instrumenten aan de slag gingen, dat een aantal spelers ook daadwerkelijk een instrument bespelen. Hiermee konden de spelers hun input en hier kwamen dan vaak bruikbare dingen uit. De spelers leren onder andere een verhaal te vertellen door middel van geluiden. Zij zijn hierdoor erg enthousiast geraakt en kwamen met veel verschillende ideeën.
mei 2013
5
Theaterwerkplaats Tiuri
Samenwerken op het gebied van zorg: Paraplu Zelfstandige Zorg Ondernemers Gemeenten zijn zich aan het voorbereiden op de transitie van de AWBZ-begeleiding (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) naar de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) en het is voor hen moeilijk om met de vele verschillende (kleine) zorgaanbieders (zoals Tiuri) te gaan praten. De gemeenten zien echter wel dat juist in de toekomst de kleinschalige zorgvormen een grote rol spelen in het welzijn van burgers. De gemeente Roosendaal werkt, in het kader van de WMO, samen met een aantal andere gemeentes. Omdat de kleinere zorgaanbieders zeker interessant zijn, hebben een aantal kleine West- Brabantse zorgondernemers afgesproken zich met een gemeenschappelijk gezicht naar buiten te brengen en zo het gesprek aan te gaan met gemeenten. Ook Tiuri heeft zich hierbij aangesloten. De initiatiefgroep Paraplu Zelfstandige Zorg Ondernemers, kortweg PZZO genoemd, is in januari 2013 opgezet en bestaat op dit moment uit: - Theaterwerkplaats Tiuri - Leuk en stoer + Total Care Moerstraten - OPPB - Stichting de Oude Apotheek - Stichting Kairos + Kairos auti-K
Paraplu Zelfstandige
Zorg Ondernemers
Het doel van de Paraplu is: - - -
Een volwaardige gesprekspartner zijn voor de gemeente gedurende de transitie AWBZ-WMO. In samenwerking met andere instellingen en de gemeente een zo volledig mogelijke invulling geven aan de zorgvraag in de regio. Het mobiliseren en vertegenwoordigen van de grote groep zelfstandige zorgaanbieders in de regio.
Naast de Paraplu bestaat er ook een landelijke branchevereniging van zorgondernemers. De Branchevereniging kleinschalige zorg (BVKZ), die eveneens kleine zorgaanbieders vertegenwoordigt als gesprekspartner naar de overheid. Tiuri heeft zich ook hierbij aangesloten.
6
Nieuwsbrief Tiuri
Theaterwerkplaats Tiuri
Storm is een meisje Het woedt in haar Het waait in haar De wind gaat liggen Ze kan haar denken horen Ze luistert Maar begrijpt nog niet De wind steekt op Golven in haar buik Gaat ze? Een onstuimig verhaal over binnen en buiten
In Roosendaal zijn de spelers er klaar voor! Het decor is af! De kleding hangt al klaar! Het is zo ver.. Kom vooral een van de dagen (7/8/9 juni) kijken naar de voorstelling “Storm’’ in schouwburg de Kring!
Vereniging Jacob van Lennep overhandigd cheque aan Theaterwerkplaats Tiuri In maart heeft de Vereniging Jacob van Lennep een toneelgroep die geassocieerd is met de KMA (Koninklijke Militaire Academie) in Breda hun jaarlijkse voorstelling “Loslopende Vrouwen” gespeeld in de toneelzaal van de KMA. Elk jaar kiest de vereniging een goed doel. Met de opbrengsten van deze voorstelling wilde de vereniging graag de activiteiten ondersteunen van sociale proejcten; dit keer was dat Theaterwerkplaats Tiuri. Enkele spelers van de werkplaats uit Roosendaal en uit Breda kregen een kleine ondersteunende rol rondom deze voorstelling. Op vrijdag 26 april werd de opbrengst in de vorm van een cheque in de Bredase theaterwerkplaats overhandigd door Carla van Vliet, bestuurslid van Jacob van Lennep. Theo Frentrop, directeur van Tiuri nam de cheque van €1000,- dankbaar in ontvangst, dit onder luid applaus van alle aanwezige spelers en medewerkers!
mei 2013
7
