De Rotterdamse haven en de aandacht voor luchtkwaliteit Havenbedrijf Rotterdam
Rob Houben, projectmanager EM Gent, 29 april 2014
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
1
Ontwikkeling haven 2008 - 2030
1960 - 1970
1400 - 1800 1906 - 1922 1929 - 1949
1800 - 1900 1970 - 2008
1948 - 1957
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
1934 - 1946
2
Haven- en industriegebied
+ © Copyright - Port of Rotterdam - 2012
3
Havengebieden
Maasvlakte
Waal-/Eemhaven
Europoort
Botlek
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
4
De haven in cijfers • Rotterdamse haven is de motor van de economie
• Totale havengebied 12.600 ha (netto 6.000 ha) • Totale werkgelegenheid circa 140.000 mensen (90.000 direct en 50.000 indirect)
• Totale toegevoegde waarde > € 10,3 miljard • Overslag 450 mln. Ton (2013); 12 mln. TEU • Diepgang tot 75 ft (= 24 m) • Circa 33000 zeeschepen Werkgelegenheid © Copyright - Port of Rotterdam - 2012
5
Overslag naar goederensoort Agribulk
Aanvoer
IJzererts en schroot
Afvoer
Kolen Overig massagoed, droog Ruwe olie Minerale olieproducten LNG Overig massagoed, nat Containers Roll on/Roll off Stukgoed 0
20
40
60
80
100
120
140 Bron: HbR
x 1 miljoen ton © Copyright - Port of Rotterdam - 2012
2013 6
Havengebieden Rotterdam, planMER 2013
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
7
Luchtkwaliteit: huidige situatie en toekomst • Uitgebreide PlanMER studies 2012-2013: • Tot 2025 geen overschrijding van de grenswaarden (PM10, PM2,5 and NO2), ook niet in het ‘Global Economy’-scenario
• Berekende stikstofdeposities kunnen effecten hebben op de nabij gelegen Natura 2000 gebieden
• Belangrijk aandachtspunt zijn de hoge achtergrond concentraties • PlanMER geeft inzicht in de opbouw van luchtkwaliteit op alle relevante referentie- en toetspunten
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
8
Results due to measures over the years
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
9
Results due to measures over the years
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
10
Selected reference points in the EIA • luchtkwaliteit
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
11
Some results EIA NO2-concentrations Toetspunt
Omschrijving 2023
Planbijdrage NO2 In µg/m3 AO ET AO GE
Totaal concentratie NO2
VKA
AO ET
In µg/m3 AO GE
VKA
Zwart: concentratie ≤ grenswaarde (40,5 µg/m3) Rood: concentratie > grenswaarde (40,5 µg/m3)
Toe/afname Toe/afname t.o.v. AO t.o.v. AO ET GE
'L-001'
Rotterdam, Landtong (Einde Noordzeeweg)
11,8
12,7
12,7
26,0
26,8
26,9
-
0
'L-002'
Rotterdam/Hoek Van Holland, Prins Hendrikstraat
10,7
11,4
11,4
25,0
25,7
25,7
-
0
'L-003'
Rotterdam, Landtong Servicehaven
10,7
11,7
11,7
23,9
25,0
24,9
-
0
13,2
13,8
15,1
26,4
26,8
28,3
--
--
11,8
12,5
14,1
25,3
25,8
27,6
--
--
'L-004' 'L-006'
N15, Rotterdam/Westvoorne, Oostvoornse Meer N15, Rotterdam/Westvoorne, Oostvoornse Meer
'L-007'
Westvoorne, Oostvoorne (Woonbebouwing)
5,6
6,1
6,4
18,9
19,3
19,6
-
0
'L-008'
Westvoorne, Suurhoffbrug
8,5
9,2
10,0
21,5
22,0
22,9
--
-
'L-078'
A4, Midden-Delfland, Wippolderlaan
3,8
4,2
4,1
23,3
23,7
23,6
0
0
'L-079'
A4, Midden-Delfland, Wippolderlaan
3,8
4,2
4,2
23,7
24,1
24,1
-
0
'L-080' 'L-081' 'L-082' 'L-083' 'L-084' 'L-085' 'L-086'
A4, Rijswijk, Schie A4, Rijswijk, Schie A4, Rijswijk, Schie A4, Rijswijk, Schie A4, Rijswijk, Lange Kleiweg A4, Rijswijk, Lange Kleiweg A4, Rijswijk, Lange Kleiweg
3,5 3,9 3,8 3,2 3,6 3,5 3,3 3,7 3,6 3,2 3,6 3,5 3,8 4,2 4,1 3,7 4,1 4,0 3,7 - Port of Rotterdam 4,1 4,0 © Copyright - 2012
25,1 23,2 24,6 23,7 25,4 24,6 25,4
25,5 23,6 25,0 24,0 25,7 25,0 25,8
25,5 23,5 24,9 24,0 25,7 25,0 25,8
0 0 0 0 -
0 0 0 0 0 0 0
12
Some results EIA N-deposition
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
13
Havenvisie 10 succesfactoren 5. Milieu, Veiligheid & Leefomgeving Tot 2030 is haven- en industriecomplex meest duurzame ter wereld. Verbetering kwaliteit leefomgeving
6. Werk In 2030 voldoende gekwalificeerd personeel op alle niveaus. Werken in de haven is populair.
7. Stad & Regio In 2030 hebben Rotterdam en regio een aantrekkelijk woonmilieu, concurrerend (stedelijk) vestigingsklimaat, toonaangevend kenniscentrum. Succesfactoren © Copyright - Port of Rotterdam - 2012
14
Duurzaamheid: het kader • Investeringen in duurzaamheid zijn noodzakelijk voor draagvlak én groei
People
Planet
• Duurzaamheid is de balans van: Prioriteiten: •
Optimaal ruimtegebruik
•
Duurzame bereikbaarheid
•
Luchtkwaliteit en klimaat
Profit
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
15
Duurzaamheid: Scope en invloed
Havenbedrijf Rotterdam
Haven- en industriegebied
Keten
Invloed: ++ Effect: --
Invloed: + Effect: -
Invloed: +/Effect: ++
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
16
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
17
Duurzaamheid: Havenbedrijf • HbR-schepen op zwavelarme brandstof en maken waar mogelijk gebruik van walstroom
• Toepassing roetfilters en SCR-katalysatoren op HbR-schepen
• ‘Groen’ vliegen en groen wagenpark • Klimaatneutraal sinds 2011 (CO2-footprint beschikbaar)
• afwegingskader luchtmaatregelen als basis voor duurzaamheid in uitgiftebeleid
Vloot zwavelarm © Copyright - Port of Rotterdam - 2012
18
Maatregelen bij bedrijven • ‘Best beschikbare technieken’ opnemen in vergunningen (milieudienst DCMR) • Kijken naar aanvullende reductie mogelijkheden (via uitgiftecontracten HbR) Voorbeelden (reductie)maatregelen:
• • • • •
Olieraffinaderijen: van olie naar gasstook ‘Korstbeschermers’ bij bulkopslagbedrijven, emissie-arme los/laadtechnieken Terminalequipment: hybride, alternatieve brandstoffen (LNG) of elektrisch Tender procedure voor containerterminals MV2: ‘luchtemissies als criterium’ Monitoring van stofemissies bij bulkterminals
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
19
Duurzaamheid: Haven- en industriegebied • Container Transferium Alblasserdam • Co-siting gericht op energiebesparing • Opvang, transport en opslag/hergebruik van CO2
• Gezamenlijk gebruik van stoom • Nautische dienstverleners gebruiken EN590 zwavelarme brandstof
• Walstroomfaciliteiten bij alle openbare ligplaatsen voor binnenvaartschepen Gezamenlijk gebruik van stoom © Copyright - Port of Rotterdam - 2012
20
Duurzaamheid: de Keten • Modal split eisen container terminals Maasvlakte 2
• Milieuzone wegverkeer Maasvlakte 2 • Korting voor ‘schone’ zeeschepen via het instrument ‘Environmental Ship Index (ESI)’
• Stimuleren schone(re) binnenvaartschepen via verlenen van korting op de havengelden
• Internationale samenwerking met andere havens: World Ports Climate Initiative
Schone motoren binnenvaart © Copyright - Port of Rotterdam - 2012
21
Haven- en industriegebied
+ © Copyright - Port of Rotterdam - 2012
22
Ontwikkeling modal split containers Maasvlakte 60,0
•
Binnenvaart- en wegvolumes op Maasvlakte zijn vergelijkbaar: ca. 2,1 mln. TEU in 2012
•
Aandeel wegverkeer in 2012
% 50,0
48,8
46,9
45,7
47,2
46,4
40,0
44,3
44
42,9 36,9
40,3
39,9
39,7
14,0
12,9
14,0
37,5
30,0
gedaald na aantal jaren van stabilisatie, norm 2015 haalbaar.
•
Target 2035 = 35% wegverkeer
•
Aandeel binnenvaart flink toegenomen (0,3 mln. TEU)
•
20,0
14,3
15,7
12,8
10,0 0,0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 Ontwikkeling spoor blijft achter
Wegverkeer
Binnenvaart
2015 Spoor
Bron: enquête terminals © Copyright - Port of Rotterdam - 2012
23
'Schone(re)' binnenvaart •
CCR II & incentives havengelden
Verbod op schepen vanaf 2025 wanneer niet wordt voldaan aan CCR II plus 10% toeslag wanneer niet wordt voldaan aan CCR II 30% korting wanneer 60% lager dan de CCR II emissiestandaard
•
Green Award Certificaat:15% korting op havengelden
•
Snelheidsbeperking op enkele vaarwegtrajecten (>2014)
•
‘Onshore Power Supply’ bij alle openbare ligplaatsen
•
Faciliteren LNG (via bunkerstations)
•
EU LNG ‘subsidy Rhine-Main-Donau’ €40 mio
•
Innovatieprogramma’s voor de binnenvaart 7-5-2014
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
24
Sustainability: Maritime shipping • Participate in WPCI incentive programme Environmental Ship Index –ESI (le Havre is partner as well)
• 10% discount on GT part of port dues if ESI score > 31 • Formula: • Green Award Certificate (for Oil tankers & Bulk and LNG carriers) • On shore power supply Ferry Stena Line Hollandica, explore cruise/roro/new terminals • Support development LNG sailing & bunkering (studies, lobby, development legislation) – EU Subsidy Rotterdam-Gothenborg
• Support & lobby for international strict legislation (SECA and NECA) © Copyright - Port of Rotterdam - 2012
25
Ontwikkeling walstroom zeeschepen • • • • • • • • •
Aanleiding Vrijwillige walstroom guideline van EC in 2005 Luchtkwaliteitsdiscussies en luchtkwaliteitsplannen in 2006 Diverse haalbaarheidsonderzoeken Nieuwbouw Euromax terminal (onderzoek HbR) Cruiseterminal (onderzoek Royal Haskoning) Ferry/roro terminals: P&O Ferries en Stenaline (onderzoek HME) Realisatie voorbereidende infrastruktuur Civieltechnische voorbereidingen kades van de containerterminals Maasvlakte 2
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
26
Ontwerp containerterminal MV2 verdeel station terminal container stack (ASC)
300 m
7 kabels verdeelstation walstroom
37 putten met schakelkasten XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
operationeel gebied onder kadekranen
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
37 inkassingen met
2
sockets
1900 m
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
27
Versteviging kade en bak APM Terminal oprichtingsvergunning 23-08-2011 De inrichting moet fysiek zijn voorbereid op de aansluiting van walstroom. In de inrichting moet de walstroomaansluiting voor zeeschepen na twee jaar worden gerealiseerd indien aan eind van het jaar aan de volgende voorwaarde wordt voldaan: •
Aansluitingen voor walstroom voor zeeschepen zijn gestandaardiseerd volgens internationale overeenkomsten (IMO);
•
Minimaal 50 % van de jaarlijks behandelende schepen zijn voorzien van de gestandaardiseerde walstroom connectie. Rapportage hiervan moet jaarlijks aan het eind van het jaar ter inzage beschikbaar zijn voor het bevoegd gezag.
Logo
Vragen?
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
29
Schip Centraal
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
30
Walstroom binnenvaart Op bijna alle openbare kades voor binnenvaart Enkele terminals (m.n. dienstverleners en restaurantfuncties) Oosterkade voor riviercruiseschepen Generator verbod op locaties waar faciliteiten beschikbaar zijn (HBV) Investeringen door Gemeente Rotterdam, EU(EFRO) en Havenbedrijf Rotterdam Prijs:
0,27 €/kWh (uitgaande van belastingvrijstelling)
Betaalsysteem
mobiele telefoon en internet
Aansluitingen:
max. 380 V – 63 A – 50 Hz
Gemiddelde afnameduur:
4,1 dagen (2011)
Meer informatie:
walstroom.nl
Logo
Walstroom verbruik per maand (2010-2013)
Logo
OMZET WALSTROOM ROTTERDAM 140000 120000
kWh
100000 80000 60000 40000 20000 0
7-5-2014
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
32
Walstroom Maashaven: verbetering Luchtkwaliteit
Logo
Milieudifferentiatiebeleid situatie Q1-2013 Environmental category
Logo
Fleet calling Rotterdam (% port dues/#)
> CCR phase II
69% - 79%
≤ CCR phase II
5% - 6%
Green Award
24% - 14%
≤ 0,4 * CCR phase II
2% - 1%
BHG 2012: 13,7 M€ 7-5-2014
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
34
Background levels, indication • Plaatje opnemen waaruit duidelijk wordt hoe op een relevante punt de concentraties/deposities zijn opgebouwd (bijv. achtergrond, buiteland, zeevaart, industrie etc.)
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
35
‘Break down’ N-deposition indication
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
36
LNG kansen • LNG Small Scale:
INLAND SHIPPING
LNG TRUCKING
Schone brandstof voor binnen- en zeevaart en vrachtverkeer.
LNG IMPORT TERMINAL
LNG BUNKERING
© Copyright - Port of Rotterdam - 2012
LNG RE-EXPORT
37