de krant voor alle omwonenden van de rotterdamse haven nr. 16 jaar 4 december 2012

de krant voor alle omwonenden van de rotterdamse haven

– nr. 16 jaar 4 –december 2012

met korting Dineren op SS Rotterdam P.11

Op avontuur in de haven De stoere kerstvakantie havenuitjes-test

Pag. 6-7

foto: martin dijkstra

Bekijk de extra’s met Layar Hoe? Lees op pag. 12

Vier keer per jaar verschijnt deze uitgave van het ­Havenbedrijf Rotterdam. De krant laat zien hoe bewoners, bedrijven, ­g emeenten en het Havenbedrijf samen aan een mooie en veilige haven werken. Zo brengen we de haven dichterbij.

Hoe vloeibaar gas de scheepvaart verandert »» De Rotterdamse haven krijgt » meerdere terminals waar schepen vloeibaar aardgas (LNG) kunnen tanken (‘bunkeren’) »» De aanleg ervan stimuleert een schonere scheepvaart, zeggen » specialisten

G

erard Deen is ervan overtuigd: over enkele jaren varen vele ­binnenvaartschepen op vloeibaar gas. ‘De voordelen zijn te groot om te negeren. Het is schoner en goedkoper.’

Deen weet waarover hij spreekt. Zijn rederij Deen Shipping ontwikkelde de Argonon, het eerste binnen­ vaartschip in Europa dat op een mengsel van diesel en vloeibaar ­aardgas (‘dual fuel’) vaart. ‘We zitten nog in de testfase, maar tot nu toe zijn we tevreden. De motor loopt rustig, het is heerlijk varen.’ Maar omdat een ‘bunkerstation’ (een pompstation voor schepen) voor LNGschepen ontbreekt in Rotterdam – ‘We laten nu nog een tankwagen

met LNG op de kade voorrijden’ – besloot Deen Shipping met de Linde Group om zelf een LNG-bunker­ station te bouwen. Hierover zijn afspraken met het Havenbedrijf ­Rotterdam gemaakt. ‘Eind 2013, begin 2014 kunnen binnenvaartschepen in de Europoort LNG tanken’, zegt Deen. En er zijn nog meer LNG-initiatieven in voorbereiding.

Lees meer op Pagina 3

Ziek op zee 10.000 kilometer van huis p. 4

Rotterdam ­bunkerhaven Zo tankt een zeeschip 

Toevluchtsoord Wanneer mag een schip de haven in? p. 5

3 hoogvliegers Havenbanen voor hoogopgeleiden p. 8

p. 5

De haven 24/7

2

‘Mijn vader fietsend, ik in een stoeltje voorop. Zo gingen we naar de haven, die toen nog in de stad lag. Met mijn vader op avontuur. Goede herinneringen. Af en toe stapten we af en liepen we langs de kade bij de ­Euromast, kijkend over de Maas. Die prachtige HollandAmerika Lijn. Bij de Maastunnel namen we een frietje. Daar hoorde je het geluid uit de tunnel. Als we door die tunnel fietsten kwamen we ‘op Zuid’. Daar stonden slechts pakhuizen. Het rook er naar kaneel en peper. Op Katendrecht zaten nog de hoeren. Jammer dat die sfeer weg is. Ik ben nostalgisch ingesteld. Dat hoor je

aan onze muziek – beetje Beatles-achtig. ­Rotterdam keert terug in nummers als ‘Van wie hij was en wie hij is’. Dat nummer gaat over de bekende oud-wielrenner en cult­ zwerver ­Willem Koopman. Maar het nieuwe Rotterdam vind ik ook mooi, ook al zijn de havens uit de stad verdwenen. Het verschil tussen oud en nieuw is mooi. En er wordt op cultureel gebied veel gedaan. Moeten we eigenlijk meer doen: liedjes over Rotterdam schrijven.’

‘Bij de Maastunnel namen we dan een frietje’

Bekijk The Kik: tinyurl.com/davevonraven

hoe staat het met Maasvlakte 2?

Milieueffecten Maasvlakte 2 Afgelopen oktober verscheen de tweede publieksuitgave over de effecten van de aanleg van Maasvlakte 2. Het Havenbedrijf monitort de effecten op natuur, maar ook op bijvoorbeeld veranderingen in stromingen. Een tipje van de sluier? De effecten zijn kleiner dan de voorspellingen in het milieueffectrapport. Bij het opstellen daarvan vijf jaar geleden, werd uitgegaan van de minst gunstige scenario’s. Nu blijken de werkelijke effecten dus mee te vallen. De rapportage is te bestellen of online na te lezen.

Eind oktober is de Maas­vlakteweg in gebruik ­genomen. Deze route voert langs de ­buitenste rand van Maas­vlakte 2 en biedt twee tussenstops bij het nieuwe activiteiten­strand. Het fietspad langs deze route heeft een prachtig uitzicht.

Fietsen met uitzicht

www.maasvlakte2.com/monitor

Over bijna heel de buitenste rand van Maasvlakte 2 kun je fietsen met zicht op zee én over de haven van de toekomst. Het nieuwe fietspad ligt namelijk over een lengte van 7,5 kilometer bovenop het duin. Onderweg kom je strandopgangen tegen en een hagelnieuwe vogel­telpost. 2

Uiteindelijk beland je op het Spotter­strand. Hier heb je een fraai uitzicht op de zeeschepen die de Rotterdamse haven aandoen. Maak daarna rechtsomkeert, want de route langs de Yangtzehaven is niet langer in gebruik. Je kunt dus geen rondje meer rijden.

Activiteitenstrand geopend

Sinds de opening van de Maasvlakteweg op 20 oktober is ook het nieuwe activiteiten‑ strand toegankelijk. ­Kitesurfers, maar ook sportvissers en andere actieve­lingen hebben over een lengte van zo’n vijf kilometer alle ruimte om zich uit te leven. Twee

3

1

parkeerterreinen met elk 40 extra ruime parkeerplaatsen en een ­verharde opgang naar het strand zorgen voor het ­nodige gemak. In mei, een jaar eerder dan gepland, werd het badstrand van Maasvlakte 2 al in gebruik genomen.

FutureLand

2

Nieuwe wegen, nieuwe namen

Na de opening van de Maasvlakteweg en de ingebruikname van het spoor is het tijd voor de volgende stap. Door de Yangtzehaven te verlengen richting de nieuwe havens wordt Maasvlakte 2 bereikbaar voor schepen. Om bedrijven rondom de Yangtzehaven toegankelijk

te houden, zijn nieuwe wegen aangelegd, viaducten gebouwd en aanrijroutes gewijzigd. Kijk voor de nieuwe routes en namen op:

Zondag 25 ­november werd hier de dam doorgestoken. De komende weken wordt de Yangtzehaven verder verbreed en verdiept.

3 Maasvlakteweg illustratie: marieke van gils

1

Foto marc blommaert

De havenspot Van zanger Dave von Raven (The Kik)

www.maasvlakte2.com/ route

drie vragen aan Hans Smits over een aantrekkelijke haven Het Havenbedrijf besteedt veel ­aandacht aan hoe de haven er uitziet. Is dat nodig? ‘Zo’n 90.000 mensen werken in of voor de haven. Velen komen daar dagelijks. Voor hen is het belangrijk dat niet alleen het werk aantrekkelijk is, maar ook dat de omgeving waarin ze werken prettig is. Daar hoort bij hoe ­bedrijfsgebouwen en -terreinen eruit zien, hoe het openbaar groen erbij ligt etc. Het gaat niet alleen om de mensen die er werken. We doen het ook voor de om­­ wonenden. Want bijna de helft van de Rijnmonders is het ­af­gelopen ­halfjaar nog in de haven geweest.’

Doet u het niet ook voor uzelf ? ‘Niet voor mij persoonlijk, wel voor de haven. Internationale bedrijven die moeten kiezen tussen een haven die er rommelig uitziet en een waar het er keurig bij ligt, zullen eerder voor die laatste kiezen. We willen de kwaliteit uitstralen die we hebben in Rotterdam. In een internationaal onderzoek kwam de haveninfrastructuur van Nederland uit de bus als beste van de wereld. Dan moet je ook zorgen dat de ­haven er ook als beste van de wereld uitziet.’

‘

de haven is mooier, spannender en interessanter dan veel mensen denken!

’

Maar gaat het niet een beetje aan mensen voorbij? ‘Dat is niet onze ervaring. We ­­hebben het jaar afgelopen naast onze bestaande havenfietsroutes ook fietsexcursies georganiseerd. Verder trekt het informatiecentrum over Maasvlakte 2, FutureLand, jaarlijks meer dan 100.000 bezoekers, is het strand van Maasvlakte 2 weer open, in de haven staan tientallen informatieborden over wat je er kunt zien en ga zo maar door. We willen de bewoners uit de ­omgeving, onze buren, de haven laten zien. Want die is mooier, ­spannender en interessanter dan veel mensen denken!’ foto: john vane

In elke Havenkrant vertelt Hans Smits, algemeen directeur Havenbedrijf, wat er speelt. Dit keer over: eruitzien als de beste haven ter wereld.

De haven 24/7 3

foto: keppel verolme

gespot Saipem 7000

deltaport doneert

Het op één na grootste kraanschip ter wereld, de Saipem 7000, ligt sinds ­begin november afgemeerd aan de kade bij Keppel Verolme in de Botlek. Begin 2013 wordt het kraanschip verplaatst naar het grootste droogdok van de scheepswerf voor een onderhoudsbeurt. Nu ligt daar nog de Balder, een diepwaterconstructieschip dat pijpen op 3000 meter diepte kan leggen, ook al zo’n joekel. Ga voor het beste uitzicht op de twee giganten naar de Welplaatkade in de Botlek.

Ben je betrokken bij een niet-commerciële organisatie op het gebied van welzijn, cultuur en sport? Het DeltaPORT Donatiefonds steunt initiatieven in de omgeving van de Rotterdamse haven financieel. Jaarlijks gaat het om een bedrag van meer dan 300.000 euro, bijeengebracht door het havenbedrijfsleven en het Havenbedrijf Rotterdam die zo hun betrokkenheid bij de regio tonen. Zo ging er dit jaar geld naar de Vlaardingse dierenambulance en het Kaapschip op Katendrecht, een tot speeltuin omgebouwd binnenvaartschip. Voor een overzicht van organisaties die geld ontvingen, en voor uitleg bij een steunaanvraag, kijk op:

www.keppelverolme.nl

www.deltaportdonatiefonds.nl

300.000

Zoveel kilo aan ankerkettingen en rotzooi heeft Rijkswaterstaat in 3 maanden tijd uit de 10 anker­­ gebieden van de Noordzeebodem opgevist. Dit zijn plekken waar schepen voor anker gaan. Onder de 70 opgeruimde objecten 3 kilo‑ meter aan ankerkettingen, ankers, staalkabels en kluwen visnetten en een oud scheepskanon. Met de schoonmaak wil Rijkswaterstaat voorkomen dat schepen met hun anker achter de obstakels blijven hangen.

De LNG-revolutie in de scheepvaart

Varen op ijskoud, vloeibaar gas Vervolg van voorpagina »» De Rotterdamse haven krijgt meerdere terminals waar schepen vloeibaar aardgas (LNG) kunnen tanken »» Vloeibaar gas is schoner in gebruik dan de stookolie waarop schepen » nu varen »» Daarom verwachten experts dat » vloeibaar gas olie in de toekomst gaat vervangen als scheepsbrandstof

bunkerolie Rotterdam is na Singapore de grootste bunkerhaven ter wereld. Alle schepen die hier hun tank volpompen, zorgen

foto’S: david rozing

H

et bunkerstation voor binnen­ vaartschepen dat Deen Shipping gaat bouwen in de Europoort is niet het enige initiatief op dit gebied. Vopak en Gasunie maakten deze zomer bekend dat ze op de Maasvlakte een ‘break bulk terminal’ gaan bouwen voor de distributie van vloeibaar gas. Van hieruit kan LNG worden vervoerd naar schepen en tankstations voor vrachtwagens. Shell heeft zich als eerste klant gemeld. Volgens havenprofessor Harry Geerlings van de Erasmus Universiteit is het geen kwestie van ‘of ’, maar ‘wanneer’ gas aantrekkelijker in gebruik wordt als scheepsbrandstof dan dure olieproducten. ‘De olievoorraad krimpt snel, maar met de hoeveelheid gas kunnen we nog honderd tot tweehonderd jaar vooruit. Ook kun je duurzaam biogas uit afvalresten produceren. Dit vermindert tegelijkertijd de CO2-uitstoot.’ Door scheepseigenaren strengere eisen op te leggen wil de overheid de uitstoot van broeikasgassen (die de atmosfeer opwarmen) en de voor de gezondheid schadelijke stoffen, zoals fijnstof, terugdringen. Dit maakt gas de beste keuze, vindt Geerlings. ‘Dit is de schoonste brandstof die er nu is.’

Een dikke ijslaag op de leiding verraadt de lage temperatuur (-162°C) van het vloeibare gas, bestemd voor de Argonon. Dit is het eerste binnenvaartschip in Europa dat op een mengsel van diesel en vloeibaar gas (‘dual fuel’) kan varen. Omdat er in de Rotterdamse haven nog geen LNG-bunkerstation is, wordt het schip van brandstof voorzien met een tankwagen. voor bedrijvigheid en daarmee geld in het laatje. Daarom, zegt de havenhoog­ leraar, moet Rotterdam inspelen op de overgang van bunkerolie naar vloeibaar gas als nieuwe scheepsbrandstof. ‘Het Havenbedrijf is met initiatieven bezig om uit te groeien tot de meest duurzame haven ter wereld, met schone schepen en LNG als brandstof.’

Havenbedrijf stimuleert LNG als scheepsbrandstof Als onderdeel van de strategie om de Rotterdamse haven te verduurzamen, stimuleert het Havenbedrijf het gebruik van LNG als toekomstige scheepsbrandstof. ‘Vanwege de goede milieuprestaties is dit het beste alternatief voor stookolie’, zegt business developer Ankie Janssen. Het Havenbedrijf heeft daarom in oktober met de Zweedse haven Gothen-

borg een overeenkomst gesloten om de invoering van LNG als maritieme brandstof in de kustvaart te versnellen. ‘Het is belangrijk om met andere havens op te trekken, want het gebruik van LNG als scheepsbrandstof wordt aantrekkelijk als het in meerdere havens kan worden gebunkerd’, legt Janssen uit. Daarnaast neemt het

Haven­bedrijf deel aan het Nationaal Platform LNG. Het platform heeft als doelstelling: minstens 50 binnenvaartschepen, 50 zeeschepen en 500 trucks op LNG laten varen en rijden in 2015. Ook stimuleert het Havenbedrijf een schonere scheepvaart door schepen die minder schadelijke stoffen uitstoten korting te geven op het havengeld.

Cees de Keijzer, oud-bunkerexpert van het Havenbedrijf Rotterdam en nu ­voorzitter van Rotterdamse branche van de World Ship Society (een vereniging voor scheepsspotters), voorziet dat de ontwikkelingen sneller gaan dan verwacht. ‘Als gevolg van wetgeving mag in 2015 in veel kustgebieden nauwelijks zwavel worden uitgestoten. Vanaf 2020 scherpt de overheid de eisen aan.’

Scrubbersludge Reders hebben drie mogelijkheden ­volgens De Keijzer: ‘Ze varen op gasolie – maar dat is peperduur – of ze installeren een scrubber, een apparaat dat uitlaatgassen zuivert. Dit levert wel scrubbersludge op die moet worden afgevoerd en verwerkt. De derde optie is investeren in een voor LNG geschikte motor, die schoon is en goedkoop in ­gebruik. Die derde optie wordt steeds aantrekkelijker’, zegt de bunkerspecialist, die denkt dat we aan de vooravond staan van een nieuw tijdperk in de scheepvaart. ‘Zoals kolen ooit plaats­maakten voor olie, zo kan LNG de plek innemen van stookolie.’

Vloeibaar gas (LNG) We kennen allemaal het ­aardgas waarop we koken. Als we datzelfde gas afkoelen tot min 162 graden Celsius verandert het in een heldere vloeistof die zeshonderd keer minder ruimte inneemt. Vaak wordt gas in deze toestand aangeduid als LNG, oftewel Liquified Natural Gas. Deze toestand is ideaal om grote hoeveelheden gas

makkelijk en goedkoop te transporteren. Dit gebeurt met speciale LNG-tankers. Op de Maasvlakte is in 2011 de GATE Terminal in gebruik genomen, speciaal voor opslag van grote hoeveelheden LNG. Vervolgens kan het gas in het gasnet worden gepompt of verder gedistribueerd als brandstof voor schepen en wagens.

4

Verhalen van overzee

Rotterdam

In Rotterdam kwam hij al zijn halve leven. Maar het Havenziekenhuis, daar had de Filipijnse ­zeeman Florencio Lazarte nog niet van gehoord. Tot hij ziek werd, midden op zee.

Ziek op zee en 10.000 kilometer van huis

Z

iek was de 56-jarige Florencio Lazarte uit Manilla nooit eerder in zijn zeemansbestaan. En hij vaart sinds 1979. Maar als Florencio op 30 september dit jaar wakker wordt in de ochtend, voelt hij zich niet lekker. Florencio is koortsachtig en het gaat niet over tijdens zijn werk in de machinekamer. Florencio maakt deel uit van de bemanning van de Vinga, de 274 meter lange olie­ tanker van de Noorse rederij Mowinckel. Die brengt een lading ruwe olie van Ghana naar Rotterdam. Ze zijn net voorbij de Canarische Eilanden, met nog een week varen voor de boeg. Florencio heeft koorts en hij voelt een stekende pijn in zijn endeldarm. Hij vraagt om medische hulp. Gealarmeerd door zijn koorts zoekt een collega contact met de arts van de rederij in Noorwegen. Die schrijft paracetamol voor en beveelt doktersbezoek aan zodra hij aan wal is. Intussen maakt zijn vrouw Evangeline

zich hevige zorgen in Manilla. Dagelijks hebben Florencio en Evangeline contact met elkaar, via Skype. Zij is het gewend alleen te zijn, voedde hun inmiddels twee volwassen kinderen vrijwel in haar eentje op.

Help! Florencio werkt door en de hevige pijn blijft. Bovendien kan hij niet meer naar de wc. Evangeline is er niet gerust op als ­Florencio op zondag 7 oktober op bevel van de Noorse dokter het Havenziekenhuis in Rotterdam bezoekt. Hij krijgt een check-up en een antibioticakuur. Als zijn schip, de Vinga, haar reis vervolgt, blijft Florencio achter in een Rotterdams hotel. In de nacht wordt de pijn zo heftig dat hij de telefoon grijpt. Hij belt de receptie. ‘Ik kon alleen maar ‘Help’ roepen. Toen viel ik half uit mijn bed’, vertelt Florencio. Dan komt de ambulance.

Wat Florencio overkwam, overkomt ook veel andere zeelieden: ziek worden op zee en voor behandeling alleen achterblijven op een plek duizenden kilometers van huis. Zo’n 600 zieke zeelui komen elk jaar terecht in het Rotterdamse Havenziekenhuis, dat in 1927 werd opgericht speciaal voor deze doelgroep. Dat aantal is nog maar een klein deel van de 50.000 ­patiënten die het ziekenhuis jaarlijks ­ontvangt voor een behandeling.

antibiotica Tien dagen na zijn noodoproep in het hotel ligt Florencio nog steeds in het Haven­ziekenhuis. De chirurg opereert hem die maandag meteen. Ze ver­wijdert een flink abces uit zijn endeldarm en plaatst draineerbuisjes. Florencio ­verblijft twee dagen op de intensive care. ‘Hij was er echt slecht aan toe, had hoge koorts’, zegt de broeder die in zijn kamer het

i­ nfuus met antibiotica ververst. Herenigd met zijn vrouw Evangeline kan Florencio weer lachen. Hij heeft goede arbeidsvoorwaarden. De rederij betaalt naast de ziektekosten ook de reis- en verblijfkosten van Evangeline. Zij beleefde bange dagen in Manilla, toen Florencio op de intensive care lag en zij op nieuws wachtte. ‘Die ellende is nu voorbij’, zegt ze. Florencio telt zijn zegeningen. Hij heeft een kamer voor zichzelf: vanuit zijn bed kijkt hij op de Maas. ‘Eerst dacht ik dat dit ziekenhuis een privé­kliniek was. De ­mensen zijn aardig en het eten is lekker.’ Zijn collega’s van de Vinga, die terugkeerden naar Rotterdam, brachten meteen een bezoek. Het fruit en de chocola op tafel verraden hun komst. Florencio vond het very touching: ‘Tien zeemannen, alleen voor mij! Ze mochten twee aan twee naar binnen.’ Het duurt nog even voordat hij zijn maten weer ziet.

Foto: Erik Buijs

‘Ik dacht dat het een privékliniek was’

85 jaar Havenziekenhuis Op 18 oktober 1927 opent het ‘Ziekenhuis voor Scheeps- en Tropische Ziekten’ haar deuren aan het Haringvliet. Aanvankelijk alleen voor zieke zeemannen. Tien

jaar later verrijst op dezelfde plek een heel nieuw ziekenhuis dat de naam ‘Havenziekenhuis’ krijgt. Het Havenziekenhuis overleeft het bombardement van Rotterdam en staat 85 jaar later nog steeds aan het Haringvliet, met uitzicht op de Maas. Inmiddels heeft het

ziekenhuis een algemeen karakter gekregen met specialisaties in Ouderen- en Tropengeneeskunde. Naast de jaarlijkse 50.000 bezoekers komen er nog steeds ­zeemannen als Florencio terecht in het ­ziekenhuis, gemiddeld zo’n 600 per jaar.

Bekijk hier meer oude foto’s van het leven in het Havenziekenhuis in Rotterdam. tinyurl.com/ havenziekenhuis

De haven 24/7 5

Rotterdam als toevluchtshaven

T

oen de Havenkrant in 2009 aan toenmalig havenmeester Jaap Lems vroeg waarom de Rotterdamse haven beschadigde schepen toeliet, antwoordde deze ervaren zeerob op karakteristieke wijze: ‘Als een schip niet zinkt op de volle zee vanwege averij, met al die wind, vervaarlijke stroming en hoge golven, dan doet hij dat ook niet in de Rotterdamse haven.’ Jaap Lems kon het weten. Bijna een kwart eeuw was de gewezen stuurman havenmeester van de grootste haven van Europa en al die jaren kweet Rotterdam zich naar behoren van zijn taak als toevluchtshaven. In die hele periode hoefde Jaap Lems niet één schip de toegang tot de Rotterdamse haven te ontzeggen, omdat telkens garanties werden afgegeven met betrekking tot de veiligheid. En de veiligheid van ­haven en omgeving staan altijd voorop.

MSC Flaminia Inmiddels is Jaap Lems met pensioen en heeft René de Vries twee jaar geleden het stokje overgenomen. Aan de status van Rotterdam als toevluchts-

haven heeft dat niets veranderd. Het Haven­bedrijf heeft een reputatie hoog te houden als het gaat om het ontvangen van schepen die averij hebben opge‑ ­lopen. Eind augustus arriveerde nog de Flintercarrier, een containerschip dat schade had opgelopen vanwege omgevallen containers. En omstreeks dezelfde periode zag het er ook naar uit dat het in brand staande schip MSC Flaminia deze kant op zou komen. Bezorgde burgers verenigden zich in een actiecomité, maar ze hoefden niet bij elkaar te komen: het schip kwam niet naar Rotterdam, maar werd naar een haven in Duitsland versleept.

Explosieve vaten ‘Wij zijn niet benaderd door de berger of de rederij van het beschadigde schip’, vertelt René de Vries. ‘In het algemeen geldt dat wij pas besluiten of het beschadigde schip wordt toegelaten als er een ligplaats voor is gevonden’, legt de havenmeester uit. ‘Dat doen we in overleg met andere instanties. Ook het Rijk kan daarbij betrokken zijn. Vervolgens bepalen we ­onder welke voorwaarden dit gebeurt. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn de stabiliteit van het schip en de veiligheid van de overige scheepvaart, het ­milieu en de woonomgeving. Wij gaan niet over één nacht ijs. Wij laten alleen een schip toe als het verantwoord is.’ In het verleden is het wel eens ­gebeurd dat de haven van Rotterdam een ­beschadigd schip weigerde. Dat was

Foto: Offshore News

»» Een schip in de problemen kan » altijd een beroep doen op Rotterdam als ‘toevluchtshaven’ »» Maar de havenmeester laat zo’n schip pas toe als hij zeker weet dat veiligheid van haven en omgeving niet in het geding zijn

Afgelopen zomer leek het er even op dat de beschadigde en brandende MSC Flaminia naar Rotterdam zou komen, maar uiteindelijk werd het schip richting een Duitse haven gesleept voor reparatiewerkzaamheden. de Poolse Stanislav Dubois in april 1981. Het schip was op weg naar Indonesië met een grote hoeveelheid gevaarlijke stoffen, waaronder 9.000 vaten carbid. Bergingsmaatschappij Smit wilde het schip op een strandje aan de Maasvlakte afmeren. Maar duizenden zwaar explosieve

vaten was iets te veel van het goede. Uiteindelijk is de Stanislav Dubois ­afgezonken in de Duivelstrog, ten noorden van de ­Doggersbank. Gelukkig kiest men tegenwoordig voor duur‑ zamere oplossingen dan het ‘afborrelen’ van ­zeeschepen.

Hoe wordt een zeeschip getankt? Rotterdam is na Singapore de grootste bunkerhaven van de wereld. Jaarlijks leggen hier zo’n 22.000 schepen aan om een kleine 12 miljoen ton stookolie te ‘bunkeren’ (is het tanken van een schip). Hoe gaat dat in zijn werk?

1 De kapitein van het

2 Het bunkerschip gaat naar het bunkerstation om brandstof op te halen.

bunkerschip ontvangt de opdracht om een schip van stookolie te voorzien.

RUSLAND Rotterdam

Jaarlijks gebunkerde brandstoffen in m3

De brandstoffen zijn onder meer restproducten van raffinaderijen in de haven. Het merendeel komt uit Rusland.

2011 2010 2009 2008 2007

12.223.886 (= 5.000 Olympische zwembaden) 11.895.701 12.167.592

Lekbakken gaan morsingen tegen.

12.967.317

3 Het bunkerschip legt langszij aan bij het zeeschip en pompt de stookolie naar de brandstoftanks.

Een patrouilleboot van het Havenbedrijf houdt toezicht en zorgt ervoor dat het bunkeren netjes en volgens de regels gebeurt.

De omzet in deze bedrijfstak bedraagt ruim 4,6 miljard euro en biedt in de Rotterdamse haven werk aan zo’n 1.500 mensen.

infographic: loek weijts

13.580.519

6

Dingen doen in de haven

o e t r s e e d

s e j it u n e v a h ie t n a k a v kerst

test De kerstvakantie staat voor de deur. Tijd om avonturen te beleven. ­De Havenkrant vroeg zes jonge reporters drie uitjes in de haven te testen. ­Papa’s en mama’s gingen mee. Dit zijn onze avonturiers

Eva (10)

Younes (12)

Bilal (9)

Yasmine (3)

Vicka (5)

Mats (3)

Zo geven ze hun mening: ‘Mam, ik wil naar huis’

Professor Plons Bij het Maritiem Museum was ze wel eens eerder geweest, maar wat vindt ze van die nieuwe tentoonstelling? En hoe eng zijn piraten eigenlijk? Vicka (5) en Mats (3) testen de totaal vernieuwde tentoonstelling Professor Plons en de tentoonstelling Echte Piraten. ‘In het Maritiem Museum is meer te beleven dan ooit.’ Hoe leuk is het? Vicka: ‘Twee dingen bij Professor Plons zijn het leukst. De boot waarin je kunt koken zoals echte zeemannen dat doen: scheef. Het is heel moeilijk om te koken in een scheve keuken! Ook kun je je eigen vis vangen. Het andere leuke ondereel is buiten, waar je zelf dozen en zakken kunt ­vervoeren met een echte kraan en een brand kunt blussen.’

Is er genoeg te doen/zien?

Heb je nog iets geleerd? ‘Als je het te druk vindt met al die jongetjes die ­­ dozen aan het sjouwen zijn, kun je ook nog even naar Echte Piraten. Een hele leuke quiz waar je veel van leert. Je krijgt een vraag en daarna kies je voor de deur met YES of de deur met NO. Alleen als je steeds goed kiest kom je door het doolhof.’

Tel. 010-4132680 www.maritiemmuseum.nl

‘Kan leuker en spannender hoor’ ‘Leuk, genoeg te zien’ ‘Erg leuk. Moet je ook een keer naartoe!’ ‘Wow!’

‘Ja. Bij Professor Plons kun je de hele middag bezig zijn. Vooral het scannen van de pakken is ontzettend leuk. Ik had teenslippers en barbies, Mats had ­spaghetti. Barbies en teenslippers vind ik stom, doe mij maar spaghetti.’

Dingen doen in de haven 7

FutureLand Nieuw land en nieuwe ­havens ontdekken op Maasvlakte 2. Met rondvaart. Eva Kralt (10) test ­informatiecentrum FutureLand en komt erachter dat 30.000 jaar geleden mammoeten rond­liepen op de plek waar nu de Noordzee is. Hoe leuk is het? ‘Leuk. In de vakantie kon je proefjes doen bij FutureLand, het informatiecentrum over de tweede Maasvlakte. Dat vond ik het allerleukst. Op een touchscreen, een soort grote iPad met bolletjes, kon je lezen en zien hoe ze nieuw land op zee maken. Je komt ook veel te weten over de economie en over planten en dieren. Daarna gingen we zogenaamd vliegen, op een hooverboard door het hele gebied. Je kon zo zien hoe Maasvlakte 2 straks wordt. Op de FutureLand Ferry, de rondvaartboot, vertelde gids Gerrit Jan van alles over de nieuwe haven. Over hoe en waarom die aangelegd wordt. We maakten een rondje over het meer en langs de kades. Ik zag de grote betonblokken van de zeewering, die ik in de film al had gezien, nu in het echt. Ook zag ik heel veel zand overal.’

Is er genoeg te doen of te zien? ‘Een aardige meneer vertelde over de twaalf proefjes die we gingen doen. Proefjes over hoe ze nieuw land maken, maar ook hoe bijvoorbeeld een trein op de rails blijft rijden.

Je kon in het informatiecentrum ook onder een wereldbol gaan liggen. Daarin kon je een filmpje bekijken. In de stoel zaten speakers. Ik heb Nederlands en Engels geluisterd. In de filmzaal zag ik een filmpje over de man die de Block­buster bestuurt. Met een enorme kraan worden de grote betonnen blokken opgepakt en op hun plek gelegd.’

Heb je nog iets ­geleerd? ‘Ja. Over het zand waarmee Maasvlakte 2 wordt gemaakt. De zandkorrels moeten hoekig zijn in plaats van rond. En over de betonnen blokken die in het water werden gelegd als een dam. We deden ook een soort speurtocht waarbij we op zoek moesten naar de antwoorden. Toen we alle vragen af hadden, kregen we een 3D-kijker, waarop je Maasvlakte 2 kan zien. Naast het restaurant staan en hangen grote botten van mammoeten. Die visten ze op uit de zee waar ze het zand weghaalden om land van te maken. Vroeger bestond de Noordzee niet, daar was toen nog land waar deze grote dieren leefden.’

gratis

Tel: 010-252 252 0 www.futureland.nl

5 tips

Voor weinig de haven rond Er zijn ook mogelijkheden om voor weinig geld een leuke dag te beleven in de Rotterdamse haven. Neem bijvoorbeeld de havenwijk Katendrecht, in het stadshavengebied op de zuidoever van de Maas. 1. Leer knopen leggen in touw of morse-code lezen

tijdens de kindertour op het stoomschip Rotterdam aan het 3de K­ atendrechtse Hoofd. Elke eerste en derde woensdag van de maand zijn er knutsel­ gratis middagen. www.ssrotterdam.nl 2. Aan de Maashaven, niet heel ver bij het schip SS Rotterdam vandaan, kunnen kinderen hun lol op in een oud binnenvaartschip dat op de wal is gehesen en nu dienst doet als speelplaats. Speelplaats Kaapschip grati s is gratis toegankelijk. www.kaapschip.nl 3. Van en naar havenpier Katendrecht kun je heel eenvoudig met de Watertaxi of als de fiets mee gaat met de Aqua­liner.

www.watertaxirotterdam.nl www.aqualiner.nl atis 4. Rondje Katendrecht kan ook makkelijk gr

op de fiets. Op de fietskaart Pierenwaaien 3 vind je allerlei wetenswaardigheden over Katendrecht en omgeving. Zo geniet je op de kop van de pier, het zogeheten Koninginnehoofd van het uitzicht op de haven en de passerende schepen. tinyurl.com/fietsenhaven

5. Op de Wilhelminapier ligt Hotel New York. Die

bereik je eenvoudig via de voet­gangersbrug vanaf Katendrecht. Hier vertrokken vroeger de schepen van de Holland-Amerika Lijn en kun je nu heerlijk eten of kerst vieren (zie pagina 10 in deze krant). www.hotelnewyork.nl

Splashtours Een autobus die zo maar het water in rijdt. Dat kan in Rotterdam. Younes (12), Bilal (9) en Yasmine (3) testen de Splash­tour. Ze beleefden de haven vanaf het water… en ze hielden de voeten droog. Hoe leuk is het? Younes Moussaten (12 jaar): ‘Supergaaf. Het leukst vond ik de splash in de Maas. Het leek net alsof je een grote golf over je heen kreeg. Ik zou deze tour zeker nog een keer willen doen. Een echte aanrader!’ Bilal Moussaten (9 jaar): ‘Ik vond het erg leuk, de kapitein was grappig. We kregen ook een snoepje van hem. De splash vond ik het leukst. Van mij mocht de tour in het water nog wel iets langer duren, zo leuk vond ik het.’ Mama Rachida over Yasmine Moussaten (3 jaar): ‘Yasmine vond het eerst eng om de bus in te gaan, ze had namelijk samen met Younes een filmpje op ­YouTube over de tour bekeken. Maar eenmaal in de bus vond Yasmine het niet meer eng. Toen we de Maas in­reden schreeuwde ze van plezier. En weet je wat ze de rest van de dag riep? ‘Nog een keer in het water, nog een keer in het water’.’

Is er genoeg te doen of te zien? Younes: ‘Ik kon alle leuke dingen zien van Rotterdam. Daar was ik nog nooit geweest. De tocht ging na de splash langs allerlei ­boten, dat was erg leuk. Er kwamen ook heel snelle speedboten langs.’

Heb je nog iets geleerd? Younes: ‘Wat we zagen van Rotterdam, daar werd ook bij verteld wat dat alle­­maal was. In de bus was een erg grappige kapitein. Mijn broertje, zusje en ik mochten helemaal voorin zitten, superleuk.’

Tel: 010-436 94 91 www.splashtours.nl

Combitickets Diverse Rotterdamse attracties bieden combinatietickets aan. Check voorafgaand aan je uitje altijd de betreffende website voor een combinatieticket of een kortingsactie.

8

Werk in de haven

Drie jonge hoogvliegers in de haven ...en wat hen motiveert

Cazimir haalt energiewinst bij Shell Cazimir ten Brink (29) is sinds maart Benchmarking en Utility Technologist bij Shell Pernis. ‘Ik houd me bezig met de verduur­ zaming van de raffinaderij. Het destil­ leren van ruwe olie in de torens van de raffinaderij kost enorm veel warmteenergie, in een jaar ongeveer evenveel als de stad Amsterdam verbruikt aan energie. In dat verwarmingsproces valt veel energiewinst te halen. Bijvoor­ beeld door het zuurstofgehalte in de ovens te reguleren. Is dat te hoog, dan verlies je warmte bij het proces. Je wilt dat alle ovens in de fabriek optimaal en energie-efficiënt werken. Ik beoordeel de productieprocessen en maak technische berekeningen. Als ik in een van de ovens een energiepiek

constateer, ga ik erheen. Ik onderzoek het, spreek de operators op de werk­ vloer en bedenk een oplossing. Alles wat ik doe heeft direct effect. Dit aspect van het werk spreekt mij aan. Ook de afwisseling van mijn werk bij Shell Pernis bevalt me. Ik werk vanach­ ter mijn bureau, op een ander moment sta ik in de raffinaderij of zit ik bij het management aan tafel. Over de grootsheid van de haven ­verbaas ik me dagelijks. De enorme schepen, de logistieke processen. Hier gebeurt het, dit is echt.’

Opleidingen Cazimir • Moleculaire Wetenschappen, Wageningen Universiteit • Scheikunde, Universiteit Utrecht

Milou gebruikt haar talen in het ‘natte recht’

Marco van Beest is accountspecialist bij de Automotive-divisie van de Broekman Group in Rotterdam Botlek. ‘Kort na mijn studie ben ik bij de Broek­ man Group aangenomen als account­ specialist voor het merk Hyundai. De importeur van Hyundai is mijn klant. Ik moet ervoor zorgen dat de auto’s binnen de afgesproken termijn van de importeur bij de dealers komen. Ik ben het directe aanspreekpunt voor de importeurs en ik verzorg het proces van binnenkomst van de auto’s tot aan het transport naar de Europese dealers. Jaarlijks handel ik zo’n 26.000 auto’s af. Ze komen per trein, vrachtwagen of boot en worden na afroep gereed gemeld voor transport. Alle auto’s krijgen dan een ‘nul­ kilometerbeurt’ en een schadecontrole.

Wij herstellen schades, bouwen onderde­ len in of brengen de striping (stickers met motieven, logo’s of kleurstrepen, red.) aan die de klant wenst. Tijdens mijn stages raakte ik geïnteres­ seerd in de Rotterdamse haven en vooral in de Broekman Group. De haven is een dynamische werkomgeving met ruime doorgroeimogelijkheden. De Broekman Group is een groot bedrijf, maar er werkt een hechte club mensen. Dit vind ik de charme. In de toekomst zie ik mezelf doorgroeien naar een managementfunctie. Voorlopig ben ik nog niet uitgeleerd en sta ik open voor nieuwe uitdagingen.’

Opleiding Marco • Commerciële Economie, Hogeschool Rotterdam

Opleidingen Milou • Rechten, Universiteit Utrecht • Master specialisatie Commercial Law, Erasmus Universiteit

Foto’s: lars van den brink

Bij Marco gaan 26.000 auto’s ‘door zijn handen’

Milou Wachtmeester is juriste bij Terminal Investment Limited in Bergen op Zoom. ‘Afgelopen juni studeerde ik af en sinds oktober werk ik bij Terminal ­Investment Limited, eigenaar van ­containerterminals in vijftien landen op vijf continenten. Mijn collega’s ­komen van over heel de wereld. Dankzij mijn specialisatie in het ­ maritieme recht had ik snel een baan. Aanvankelijk wilde ik rechter worden, maar daarvoor moet je lang door­ studeren. Daarom koos ik ervoor om ­anderhalf jaar in Amerika te werken bij een advocaat. Hierna wist ik dat ik een internationale carrière wilde. Aan de Erasmus Universiteit volgde ik een Engelstalige master Commercial Law, waar mijn enthousiasme voor het ‘natte’ recht groeide. Maritiem recht gaat over alles wat te maken heeft met het water: van zee tot havens, van territoriale wateren tot geschillen over schade aan schepen. Ik werk nu twee weken in deze wereld en ik zie niemand met zijn armen over elkaar zitten. Daar is geen tijd voor. Je moet hard werken. Voor hiërarchie is geen tijd, de lijnen zijn kort. Admi­ nistratieve of juridische regelgeving uitzoeken, mensen over de hele wereld spreken, je talen gebruiken. Heel ­internationaal, flink aanpakken.’

Werk in de haven 9

De Rotterdamse illustrator Melanie Broekhoven schilderde speciaal voor de tweede editie van de Grote Rotterdamse Kunstkalender deze impressie van een jonge matroos op een onstuimige Maas. Ze is daarmee een van de 365 kunstenaars die een plekje heeft gekregen in deze

kalender. De Havenkrant verloot 3 exemplaren ter waarde van ¤ 29,95. Beantwoord daarvoor de vraag: naar welke bekende Rotterdamse smartlap verwijst Melanie Broek­ hoven met deze illustratie? Stuur het antwoord vóór 21 december o.v.v. kiekje naar:

[email protected]

of via facebook.com/havenrotterdam www.groterotterdamsekunstkalender.nl

Carrière maken in de haven? Er zijn ruim 1.200 bedrijven in de haven. Zij zijn op allerlei gebieden actief: petro­ chemie, containers, scheepvaart, maar ook dienstverlening. Zij plaatsen vaak vacatures op hun eigen site. Voor een overzicht van bedrijven kijk op: www.rotterdam­port‑ info.com

Veel bedrijven in de haven werven personeel via uitzendbureaus of vacaturesites. Hier vind je havenbanen en opleidingseisen: • www.talent-gezocht.nl • www.watertalent.nl • www.maritieme­ vacaturebank.nl • www.portofrotterdam. com/vacatures • www.motorvanje­ carriere.nl

Oplossing vorige Havenkrant Hoogwaardigheids­­ bekleders schuifelen de feesttent in om een toast uit te brengen op de start van de aanleg van de Europoort. Wij wilden weten wanneer dit was. Het goede antwoord is 13 september 1958. De winnaars staan op:

foto: archief havenbedrijf

Kiekje Storm op de Maas

www.portofrotterdam.com/havenkrant

‘Groene diesel’ van de Maasvlakte »» Op de Maasvlakte wordt biodiesel » uit plantaardige oliën, reststoffen » en (slacht)afval gemaakt »» Elke auto met een dieselmotor kan probleemloos op deze duurzame brandstof rijden »» Veel Rotterdamse raffinaderijen ­­gebruiken deze brandstof voor een meer milieuvriendelijke productie

O

p de Maasvlakte maakt de nieuwe raffinaderij van het Finse bedrijf Neste Oil een nieuw soort brandstof. Deze biodiesel (‘NExBTL’ genaamd: Next Generation Biomass To Liquid) is milieuvriendelijker en minder schadelijk voor de gezondheid dan gewone benzine en diesel. Bij ver­ branding laat NExBTL namelijk minder CO2, stikstof en fijnstof achter. ‘NExBTL is helder als water en bovendien geurloos’, zegt directeur Bart Leenders van Neste Oil Nederland. En helemaal bijzonder:

elke auto met een dieselmotor kan hierop rijden zonder speciale aanpassingen. Voor de productie van deze biodiesel ge­ bruikt Neste Oil onder andere dierafval van slachterijen en olie uit palmboom­ vruchten. De grondstoffen komen per schip uit alle delen van de wereld naar de Maasvlakte. In hun raffinaderij ondergaan deze grondstoffen onder hoge druk en temperatuur een waterstofbehandeling. De palmolie komt uit Zuidoost-Azië, voorzien van een erkende duurzaam­ heidscertificaten voor milieuvriendelijke producten en volledig tot de oorsprong traceerbaar. Leenders: ‘De productie van deze palmolie gaat dus niet ten koste van regenwouden of akkers voor de verbouw van voedsel voor de lokale bevolking.’

Patrouilleboot Ondanks de milieu- en gezondheidsvoor­ delen is de nieuwe brandstof nog niet verkrijgbaar bij het tankstation voor per­ sonenauto’s. Leenders: ‘Onze biodiesel is

nog behoorlijk duurder dan benzine. Wei­ nig mensen zouden het aan de pomp kie­ zen. We verwachten dat NExBTL goedko­ per wordt dankzij onze onderzoeken naar productiemethoden met nog meer afval. Ondertussen stijgt de benzineprijs én wordt biodiesel door het toenemende broeikaseffect meer gewild.’ Wel vaart een patrouilleboot van het Havenbedrijf Rot­ terdam bij wijze van proef op NExBTL . Wie gebruiken NExBTL dan wel al op grote schaal? Dat zijn de olieraffinaderijen en producenten van olieproducten als plas­ tic waarvan er talloze in de Rotterdamse haven zitten. Door NExBTL bij de fossiele diesel te mengen, voldoen de bedrijven aan de Europese norm die bepaalt dat in 2020 minimaal 10% van hun brandstof­ productie milieuvriendelijk moet zijn. De volgende stap is dat de biodiesel niet alleen vanwege de milieuvoordelen gebruikt wordt, maar ook omdat de prijs beter is. Wanneer? Leenders: ‘Dat is nog moeilijk aan te geven.’

Cijfers 670 miljoen euro kostte de bouw van de Neste Oilraffinaderij 100 mensen werken er ongeveer bij de raffinaderij 800.000 ton biodiesel produceert de Neste Oil-raffinaderij op de Maasvlakte per jaar

zo doen we dat nu Scheepvaartbegeleiding Anno jaren 50 Seinen met vlaggen

Foto: archief havenbedrijf

Vlak na de Tweede Wereldoorlog verrees deze seinpost bovenop een Duitse bunker in Hoek van Holland. Vlag­ gen in de ‘seinramen’ brachten boodschappen over aan de passerende schepen. Het nadeel: de schipper kon ze pas vanaf 1½ kilometer uit de kust onderscheiden. In de jaren zestig verving gekleurd licht daarom de vlaggen. De radar was de volgende stap: daarmee kon je wel 25 kilometer ver weg ‘kijken’. ‘Om de radar te kunnen zien, zat je alleen in een pikdonkere ruimte waar je twee uur aaneengeslo­ ten naar je eigen ‘sector’ staarde’, vertelt Ben Röhner, die zelf elf jaar achter de radar zat. ‘Per telexbriefje gaf je door wanneer een schip de sec­ tor van een collega bin­ nenvoer. Zo hielden we vanuit vijf hokjes het hele havengebied in de gaten.’

Anno 2012 Radar voorspelt koers

Ben: ‘Het radarsysteem kan het risico op een aanvaring snel inschatten’ VTS-operator Harry van Torenburg (links) houdt het scheepsvaartverkeer in de gaten.

Foto: arie kievit

De donkere hokjes van de oude verkeerscentrale Hoek van Holland zijn verleden tijd. In de gerenoveerde ­centrale zitten de operators bij elkaar, in het daglicht. Een flinke vooruitgang, vindt oud-operator Ben Röhner: ‘Vroeger was dit werk zwaar. Naast de beperkingen van de apparatuur moesten de radarwaarnemers zichzelf bewijzen. De loodsen zagen ons aanvankelijk als con­ currenten.’ Dat is nu wel anders: de radarwaarnemers (‘VTS-operators’) werken nauw samen met loods en ka­ pitein. Ook de ­apparatuur is beter: het nieuwe radarsys­ teem ‘ziet’ automatisch de koers van de schepen en kan zo het risico op een aanvaring snel inschatten. Ben: ‘Het is veel veiliger geworden. Tegenwoordig gebeurt jaarlijks maar een handvol incidenten, veelal bij het afmeren. Botsingen tussen schepen komen nagenoeg niet voor.’

10

Kinder

Piratenooglapje

maken

Mysterie op de Buffel

kerstverhaal

Een echte piraat heeft natuurlijk een ooglapje. Maak zelf zo’n lapje met: dik, zwart papier, een schaar, een perforator en een dun touwtje. Teken de vorm van het lapje op het papier en knip langs de lijn. Maak er twee gaatjes in met de perforator. Knoop aan iedere kant een touwtje dat je achter je hoofd vast strikt en: klaar! Tijd om op schattenjacht te gaan.

Vanuit Hotel New York vertrokken vroeger landver‑ huizers per schip naar Amerika. Nu kun je er slapen, eten én naar een kerstpoppenspel op 16, 23 en 24 decem­ ber om 10.30 uur. Voor kinderen van 2 tot 7 jaar. Door­ spekt met bekende en minder bekende kerstliedjes. Je mag mee­zingen en na afloop het verhaal naspelen. Kostuums liggen klaar. Kosten: kinderen €7,50 en volwassenen €10. www.sprookjestheater.nl

De Buffel verhuist van het Maritiem Museum Rotterdam naar Hellevoetsluis. In de kerstvakantie organiseert het museum een spannend afscheidsevenement. Uitgangspunt is de geheime reis naar Antwerpen die het schip in 1871 maakte. Alleen de bemanning aan boord wist wat er ging gebeuren. Op 27 december en 3 januari van 12 tot 16 uur kun je deze reis opnieuw beleven en het mysterie ontrafelen.

www.maritiemmuseum.nl

De avonturen van John op zijn    patrouilleboot

foto: theo van pelt

Mag ik houden wat ik op het strand vind?

John Lieverst vaart op een patrouilleboot (RPA) door de Rotterdamse haven. Hij maakt veel mee: dieren helpen, branden blussen, soms zelfs auto’s uit het water hijsen. Dieren redden ‘Wat je meemaakt met dieren blijft bijzonder. Een maand geleden dartelde een walvis bij de ingang van de haven, verdwaald. Het was een bultrug. Die zijn groot, deze was zeker tien meter. Die moet niet bij schepen in de buurt komen, dan krijg je ongeluk­ ken. Dus hebben we hem met de reddingsdiensten richting Noordzee gelokt. Dieren belanden vaker in de haven. Laatst zag ik helemaal bij de Botlek een zeehond. Dat is 25 kilometer zwemmen

vanaf Hoek van Holland! En vorig jaar hebben we een verdwaald zeehondje gered. Die is naar Pieterburen gebracht. We redden vaak ­vogels en brengen ze dan naar de vogelopvang. Pas nog hebben we duif ‘Henk’ aan boord laten ‘drogen’.’

Brandjes blussen ‘Een paar maanden geleden kregen we een melding van een brandende loods in Krimpen aan den IJssel.

Daar gaan we natuurlijk meteen helpen. Wij pompen water vanuit de rivier naar de brandweer­wagens. Er stonden gasflessen in de loods. Dat is gevaarlijk, want die kunnen ontploffen. Met onze waterkanonnen maakten we een soort waterscherm. Zo voorkom je dat ze door de hitte ontploffen. We hebben ook een ontploffing in een machinekamer mee­ gemaakt. De dekplaten op het schip v­ logen de lucht in. De schippers raakten zwaar gewond en moesten naar het

brandwondencentrum. Het gaat al beter met ze.’

auto’s opvissen ‘Er vallen ook wel eens ­mensen in het water, of auto’s. Een keertje zagen we vlak voor ons een gloednieuwe auto zo ach­ teruit het water in rijden. We konden hem nog net aan zijn trekhaak uit het water hijsen. Er zat gelukkig ­niemand in.’

Wil je later net als John op een ­patrouille‑ ­­boot varen? Dan moet je eerst je vaar­bewijs halen, op de binnen­vaart‑ school of het Transportcollege.

Tijdens een storm kan scheepslading over boord slaan en in zee vallen. Dit kunnen schoenen zijn, stuwhout, maar ook containers met duizenden televisies. Als de lading blijft drijven, komt die uit­ eindelijk op een strand terecht. Aangespoelde lading mag je niet houden. Je moet ze naar de ‘strandvonder’ bren­ gen. Dat is meestal de burgemeester van de ­gemeente waar het strand bij hoort. Voor de stranden van Hoek van Holland en ­Rotterdam is dat de Havenmeester, ikzelf dus. Ik ben door de koningin als ­Havenmeester benoemd. De strandvonder moet de aangespoelde spullen voor de eigenaar opslaan. Maar als hij ze niet komt ophalen, worden ze verkocht of geveild. De opbrengst gaat naar een goed doel. De raarste dingen zien we. Zoals zo’n Dixitoilethokje, dat je wel eens op bouwplaat­ sen ziet. En een kapotte speedboot – de eigenaar hoefde hem blijkbaar niet meer. Vind je trouwens spullen op het strand van bijvoorbeeld badgasten – horloges of telefoons – breng die dan altijd naar de ge­ meente. Die bewaart deze spullen één jaar. Worden ze niet opgehaald, dan mag je soms na dat jaar de gevonden spullen zelf houden.

Heb jij een vraag voor de Havenmeester? Mail [email protected] o.v.v. Havenmeester

Vind jij de weg in de donkere haven? Kies het juiste antwoord.

3. Als de schipper op koers ligt richting haven, ziet hij deze witte lichten: boven elkaar/naast elkaar. 4. Een lichtboei werkt op: gas/zonne-energie.

5. Een snelle veerboot heeft: knipperlicht/zwaailicht. Goede antwoorden: 1. groen / 2. wit / 3. boven elkaar / 4. zonne-energie / 5. knipperlicht / 6. restaurant

2. Het achterlicht van een schip is: rood/wit.

6. Dit oude lichtschip is nu: een museum/restaurant. illustratie: marieke van gils

1. Bij de ingang vanaf zee staan twee havenlichten. De rechter is: groen/rood.

Uit & Thuis in de haven 11

Dineren in de haven John Gebuis, chefkok op De Rotterdam, heeft de mooiste keuken van Nederland, vindt hij zelf. ‘Met uitzicht op de Maas en de skyline van Rotterdam.’ De Havenkrant maakte een tip 5 van bijzondere haven­ restaurants.

T

oen John Gebuis hoorde dat De Rotterdam terugkeerde naar zijn thuishaven, wist hij wat hem te doen stond: een baan bemachtigen op dit pronkjuweel onder de passagiers­ schepen. Vandaag de dag geniet de chefkok van de Club Room elke dag weer van het geweldige uitzicht dat hij vanuit zijn keuken heeft, op de Maas met daarachter de skyline van de havenstad. Wel brengt koken op een schip zijn eigen uitdagingen met zich mee. ‘Ook al liggen we aangemeerd, als het hard waait, deint De Rotterdam toch op en neer. Het is dan altijd weer afwachten in welke richting het vet op de bakplaat loopt’, zegt hij schertsen­ derwijs. Zijn specialiteit is de Frans-klassieke keuken, in lijn met de gerechten die tijdens de hoogtijdagen van het cruisetijdperk werden uitgeserveerd. ‘Maar wel bereid volgens de laatste inzich­ ten’, voegt de chef eraan toe die slechts één nadeel van zijn werk kan verzinnen: ‘Ik woon op Katendrecht tegenover De Rotterdam. Wat dat betreft kan ik mijn werk nooit achter me laten, haha.’

1 ss Rotterdam

Frank Sinatra zong er, kroonprinses Beatrix was aan boord tijdens de ­maidentrip en jij kunt er nu een vorkje prikken met uitzicht op de Rotterdam­ se skyline. In de Club Room met zijn intieme huiskamersfeer of het Lido met zijn vrolijke uitstraling. Oesters met champagne, maar ook een broodje kroket. Zie kortingsbon. www.ssrotterdam.nl

2 Het Zalmhuis

Kreeg van vakblad Misset Horeca in 2008 de onderscheiding ‘beste terras van Nederland’. Dit prachtige art nou­ veau-paviljoen pal aan de Maas staat op dezelfde plek waar halverwege de negentiende eeuw de grootste zalm­ afslag van Europa was. Maar je kunt hier voor meer dan alleen een broodje zalm terecht. Tel. 010-2665050. www.zalmhuis.nl

3 China Garden

Sinds 1980 een begrip in ­­Vlaardingen en omstreken. Vergeet niet op te

foto: erik stenhuis

5 Tips

­­kijken van je rijsttafel voor een spectaculair uitzicht op de Nieuwe Waterweg. Plan je etentje rond de zonsondergang voor authentieke havenromantiek. Tel. 010-4353604. www.chinagardenbv.nl

4 Torpedoloods

Dineren met uitzicht op passerende schepen, groot en klein, en daarachter de Maasvlakte met zijn industrie en grote kranen. Dat kan bij de Torpedoloods in Hoek van Holland, gevestigd in een pand uit 1886. Robuuste menukaart. Van fish and chips tot stevige stamppotten. Tel. 0174-382461. www.torpedoloods.nl

5

Oog in oog met Billy Drie geluksvogels gingen half november naar Diergaarde Blijdorp voor een ontmoeting met de zeeleeuwen, waaronder ‘baas’ Billy. Fleur (11, op de foto), Stefan (11) en Martijn (7) gaven het goede antwoord op de prijsvraag uit de vorige Havenkrant, namelijk: hoeveel kilo weegt zeeleeuw Billy? 400 kilo! Het drietal kreeg laarzen en handschoenen aan en voerde vis aan de zeeleeuwenkudde.

Restaurant Tinto

Vroeger waarschuwden lichtschepen voor gevaarlijke ondiepten. Maar dankzij moderne navigatieappara­ tuur zijn zij al lang overbodig. Het 42 meter lange ‘Trinity House Light Vessel No. 11’ kreeg een tweede leven als tapasrestaurant in de Wijnhaven. Meestal geopend op vrijdag, zaterdag en zondag. Check de website. Tel. 010-8404730. www.restauranttinto.nl

Bezoekadres Havenbedrijf Rotterdam World Port Center (WPC) Wilhelminakade 909 3072 AP Rotterdam Havennummer 1247 Postadres Afdeling Corporate Communicatie Postbus 6622 3002 AP Rotterdam 010-2521010 [email protected]

Colofon De Havenkrant is een uitgave van het Havenbedrijf Rotterdam. De krant wordt vier keer per jaar verspreid onder inwoners van de regio Rijnmond in een oplage van 480.000 exemplaren. Overname van artikelen en beeld uit de Havenkrant is alleen toegestaan na goedkeuring van het Havenbedrijf Rotterdam. De inhoud is met zorg gemaakt. Ondanks de zorgvuldigheid kunnen er onjuistheden in staan. Aan de inhoud van de krant kunnen geen rechten worden ontleend. Meningen in deze krant zijn niet noodzakelijkerwijs de mening van de directie van het Havenbedrijf Rotterdam. Suggesties Mail: [email protected] Post: Havenbedrijf Rotterdam, redactie Havenkrant, Postbus 6622, 3002 AP Rotterdam.

Havenkrant-kortingsbon:

Verrassingsdiner

ss Rotterdam voor €42,50 (normaal €50) p.p. op

De Rotterdam, het boegbeeld van de HollandAmerika Lijn. Een schip dat je gezien moet hebben. Met deze bon dineer je met korting in de Club Room waar vele wereldreizigers in de watten zijn gelegd.

foto: John Vane

* Looptijd tot 31 maart 2013 * Niet geldig in combinatie met andere acties * Eén bon is geldig voor maximaal 2 personen * De Rotterdam, Derde Katendrechtse Hoofd, Rotterdam. Reserveren? Tel. 010-2973097 of e-mail: [email protected] o.v.v. Havenkrant-actie

Kernredactie Noesja Hoffschlag (hoofd­redacteur), Erik Stenhuis, Tie Schellekens, Gijs Warmenhoven (Haven­­bedrijf Rotterdam), Maters & Hermsen Journalistiek Eindredactie Noesja Hoffschlag, Erik Stenhuis (Haven­bedrijf Rotterdam), Heino van Benthum en Rody van der Pols (Maters & Hermsen) Teksten Havenbedrijf Rotterdam, Maters & Hermsen, Fotografie Archief Havenbedrijf Rotterdam, Lars van den Brink, Erik Buis, Marc Blommaert, Hollandse Hoogte, iStock, Offshore News, Theo van Pelt, David Rozing, John Vane COVER Martin Dijkstra Illustraties Jan Peter Hemminga, Marieke van Gils, Loek Weijts Concept Heino van Benthum en Jeroen Maters (Maters & Hermsen) Basisontwerp Jelle Hoogendam (Maters & Hermsen) en Luis Mendo (GOOD Inc.) Art direction en vormgeving Jan Peter ­­Hemminga, Marjolijn Schoonderbeek (Maters & Hermsen) Lithografie Mark Boon Druk Janssen/Pers Gennep Verspreiding Post NL

12

Uit & Thuis in de haven

AGEnda Containerreus loopt Rotterdam binnen Op zondag 16 december arriveert de CMA CMG Marco Polo in de haven van Rotterdam. Dit is momenteel het grootste containerschip ter wereld. Voor de kenners: deze containerreus kan 16.020 teu (twenty-foot equivalent unit, een eenheidsmaat voor containers) vervoeren; 470 teu meer dan de Emma Maersk, de vorige recordhouder. Maar Maersk slaat terug: in juni is het nieuwste schip van de Deens reder klaar, een gigant van 18.270 teu! www.cma-cmg.com

T/m 1 maart 2013

Vr 14 dec t/m zo 23 dec

www.rotterdams­ welvaren.nl

gratis

Kerstsurvival op de Kaap ‘Kerst ­zonder Grenzen’ is een voor­stelling waarvoor je stevig in je winterschoenen moet staan. ­­Gewapend met een ­professionele uitrusting ga je de strijd aan met de ­elementen, maar vooral met jezelf, belooft de ­programmafolder. Waar Theater Walhalla, Sumatraweg 9-11, Rotterdam Tel. 010-2152134 Kosten € 30 met diner

Eerste kerstdag (25 dec)

X-mas Dinnerparty op raderstoomboot Luxe kerstdiner in de ­historische setting van raderstoomboot De ­Majesteit. Met muziek en een optreden van een goochelaar. De stoomboot is in de vaart sinds 1926 en verwierf eind jaren vijftig internationale ­bekendheid vanwege een rol in een Elvis Presley-film. In de jaren negentig verkreeg het een nieuw leven als partyboot op de Maas. Waar Maasboulevard 100, ­Rotterdam Tel. 010-4146744 Kosten € 105, € 50 voor kinderen t/m 11 jaar Tweede kerstdag (26 dec)

Kerstsfeer in gratis FutureLand Lekker op pad tijdens tweede kerstdag?

Deze krant is verrijkt met Layar. Dit is aangeduid met bovenstaand icoon. Het betekent dat een artikel extra media bevat die is te bekijken met de Layar-app op je smartphone.

Van scheepswerf tot blokkenspecialist Bonn & Mees bestaat 125 jaar en viert dat met een tentoonstelling in de Oudheid‑ kamer van Stichting Historisch Charlois. Het oer-Rotterdamse bedrijf begon ooit als scheepswerf en is nu de oudste, nog operationele uitbater van drijvende ‘bokken’ ter wereld die extreem zware ladingen kunnen verplaatsen. De grootst is de Matador 3 met een hefvermogen tot 1.500 ton. De tentoonstelling toont de geschiedenis van dit bijzondere bedrijf. Waar Stichting Historisch Charlois, Wolphaertsbocht 105, Rotterdam Tel. 010-4806618 www.bonn-mees.com

Foto: raderstoomboot.nl

Met slechts één kanon wist Shell-­tanker ­Ondina op 11 november 1942 een ­Japanse hulpkruiser tot zinken te brengen in de Indische Oceaan. Zeventig jaar later is een tentoonstelling gewijd aan de ­bemanning van dit ­Nederlandse schip en ­andere helden van de koopvaardij tijdens de Tweede Wereldoorlog. Waar Historische werf ­Rotterdams Welvaren, ­ Schiehaven 15, Rotterdam Tel. 010-2760115 Kosten € 6

Zo werkt het

Feestdagen

www.theaterwalhalla.nl

Helden van de koopvaardij

In navolging van de informatieavonden in 2011 ­organiseert het Haven­ bedrijf in april 2013 ­wederom bijeenkomsten in de (deel)gemeenten rondom de Rotterdamse haven. De ­avonden zijn gratis toe­gankelijk voor iedereen die vragen heeft over de stand van zaken

www.portofrotterdam.com/ havenbedrijfoptournee

T/m 1 maart 2013

­ utureLand is geopend en F in kerstsfeer gehuld. Kom genieten van ­glühwein, appelbeignets, vuurkorven, kerstmuziek, de kerstboom en het uitzicht op Maasvlakte 2. Let op: eerste kerstdag is FutureLand gesloten. Waar FutureLand, Maasvlakte Tel. 010-252 252 0 Kosten Gratis www.futureland.nl

oud en nieuw

achtige schoonheid. Er is ook een boek verschenen met deze bijzondere foto’s. Waar Nederlands Fotomuseum, Wilhelminakade 332, Rotterdam Tel. 010-2030405 Kosten € 9 kinderen t/m 12 jaar gratis www.nederlands­ fotomuseum.nl

gratis

gratis

Foto: futureland

Zo 16 december

Het Havenbedrijf komt naar u toe

De Havenkrant selecteert interessante boeken en film‑ materiaal over de haven.

en de ontwikkeling van de haven van Rotterdam en het Havenbedrijf. Onder de naam Haven­ bedrijf op tournee komen we naar: Brielle, Charlois/ Heijplaat/Pernis, Hoog­ vliet, Hoek van ­Holland, Maassluis, Naaldwijk, Rotterdam, Rozenburg, Spijkenisse, Vlaardingen en Westvoorne. Meer ­weten, kijk op:

haven en scheepvaart

April 2013

Lezen & kijken

Nieuwjaarsvuurwerk op de Boompjeskade 2013 knallend beginnen? Kom naar de nieuwjaarsviering aan de Boompjeskade, onderaan de Erasmusbrug. Vanaf 23.00 uur treden bekende artiesten en dj’s op. Om middernacht barst de grootste vuurwerkshow van Nederland los. Let op: vanaf 20 uur rijdt er geen openbaar vervoer meer in ­Rotterdam. Ook zijn veel ­parkeergarages gesloten. Bedenk vooraf goed wat de handigste manier is om naar het feest te komen. Waar Boompjeskade, onderaan Erasmusbrug Kosten Gratis

kunst en cultuur T/m zo 13 jan 2013

Lunar LandscapesMaasvlakte 2 De Nederlandse fotograaf Marie-José Jongerius richtte een jaar lang haar groot-formaat camera op het nieuwe landschap van Maasvlakte 2 bij nacht. Zo maakte ze fotografische beelden met een raadsel-

app

www.facebook.com/ soundpiece.schouw­ burgplein

grat is

www.benwind.com

‘REPORT ­ROTTERDAM’ biedt een overzicht van 25 jaar haven­ fotografie door Freek van Arkel. Van ‘kleinbeeld’ foto’s van tewaterlatingen in zwart-wit voor de krant tot panoramafoto’s gemaakt met digitale techniek. In een kwart eeuw tijd verkende Van Arkel alle fotografische tech­nieken. Hij ontdekte steeds nieuwe ­aspecten van de havenwereld. In 368 pagina’s ga je mee op zwerftocht, in beeld én woord; schrijver Dirk van Weelden schreef tien verhalen over Van Arkels avon­turen. Prijs € 42,50, exclusief € 4 verzendkosten. Bestellen kan via de website. www.f2publishing.com

Actief

T/m 5 maart 2013

Maasvlakte 2 door het oog van de lens De tweede Maasvlakte is een fotogeniek waterbouwkundig project, ­vastgelegd door zowel professionele als amateur­ fotografen. Sinds de start van de aanleg stuurden amateurfotografen hun mooiste foto’s naar het Havenbedrijf Rotterdam, die elke maand een ­winnaar koos. Al die foto’s zijn nu te zien op de tentoonstelling ‘Door het oog van de lens’ in ­FutureLand. Ze geven een fraai beeld van de markante momenten ­tijdens het landaan­ winningsproject. Waar FutureLand, Maasvlakte Tel. 010-252 252 0 Kosten Gratis www.futureland.nl

Permanent

Elke 1e en 3e wo v/d maand

gratis Knutselen op het ss Rotterdam Elke eerste en derde woensdag van de maand kunnen kinderen tussen de 3 en 12 jaar oud op het stoomschip De Rotterdam terecht om te knutselen. Voor ieder seizoen of feestdag is er een passend ­thema. Voor drinken en lekkers wordt gezorgd. De toegang is gratis en aanmelden is niet nodig. Waar De Rotterdam, 3e Katen­ drechtsehoofd 25, Rotterdam Tel. 010-2886622 Kosten gratis www.ssrotterdam.nl

Fluistermachine onder Schouwburgplein

Mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Havenbedrijf

Wie over het Schouwburgplein loopt, kan verrast

Stap

Stap

Download de gratis Layar-app voor Android of iPhone.

Bij artikelen met het Layar-logo…

1

worden door een muziekstuk, een stads-, haven- of natuur­geluid, een gedicht of een verhaal. De geluiden van dit ‘soundpiece’ onder het plein worden regelmatig aangepast als onderdeel van festivals, concerten, voorstellingen en kunstprojecten. Waar Schouwburgplein Rotterdam Kosten Gratis

‘Creating out of the box’ is het tweede fotoboek van haven­fotograaf Ben Wind. Het boek concentreert zich op de containers, het transport­­ middel dat de scheepvaart veranderde. Ben Wind was ruim dertig jaar actief in de haven en fotografeerde de container in alle soorten en maten, kleuren en patronen. 52 pagina’s, prijs € 29,90. Bestellen via de website of bij Ellen Wind, tel. 010-2331335. Bezoek ook de galerie van Ben Wind op het ­Noordereiland, Prins Hendrikkade 124a, Rotterdam. Het Haven­ bedrijf geeft 5 boeken weg. Kijk op de website www.portofrotterdam.com/ havenkrant hoe je kans maakt op een boek.

2

‘MV2 Boven water’. Deze zomer zond RTV Rijnmond een reeks ­programma’s uit over Maasvlakte 2. In 13 afleveringen gaat presentator Sebastiaan Labrie op zoek ging naar de verhalen achter de havenuit­brei­­ ding. De complete serie van MV2 ­Boven water is nu verkrijgbaar op dvd. Bestellen kan online voor € 14,95. www.maasvlakte2.com/ mv2bovenwater.

‘Mister Cor, we are home’. In de Havenkrant van maart 2012 schreven wij over Joseph en Emilio, zeelui uit Peru en Nicaragua, die vast zaten op een ‘kettingschip’. Hun schip mocht niet vertrekken, vanwege de financiële problemen van de rederij. Ondertussen kregen zij geen loon én konden ze niet naar huis. Vrijwilligers van CASCO ontfermden zich over de zeelui. In dit filmpje vertelt Cor van der Meer het verhaal van Joseph en Emilio die inmiddels weer thuis zijn. tinyurl.com/cascordam

Stap

Stap Tap to view

3

…open Layar, houd de smartphone boven de pagina en druk op ‘tap to view’.

Share Visit site

4

En kijk, luister en lees meer dan in de Havenkrant alleen.