De nieuwe regelgeving omtrent de communicatie m.b.t. financiële producten Verzekeringsproducten (Twin Peaks II)
Veerle De Schryver, Adjunct-directeur FSMA Forum Compliance.be 11.02.2014
Producttoezicht op verzekeringen Algemeen kader
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
2
Doelstelling producttoezicht (2) Bevorderen van het aanbod van begrijpelijke, veilige, nuttige en kostentransparante producten Begrijpelijk: de informatie is duidelijk én de doelgroep kan de werking van het product begrijpen en beoordelen, minstens op het gebied van rendement, kosten, risico en restricties. Veilig: de uitkomsten en de mogelijke risico's zijn in alle scenario’s uitlegbaar en aanvaardbaar voor de doelgroep. Nuttig: product heeft een toegevoegde waarde voor de beoogde doelgroep. Kostentransparant: voldoende transparantie over de kosten.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
3
Doelstelling producttoezicht • Streven naar een open markt met een degelijk niveau van bescherming ‐ Transversale benadering ‐ Vergelijkingen tussen producten mogelijk maken
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
4
Enkele levensverzekeringsaspecten • Levensverzekering: verzekering tot uitkering van een afgesproken bedrag aan de verzekerde of zijn/haar nabestaanden op een enig moment wanneer de verzekerde nog in leven is op een bepaalde datum of wanneer hij/zij voor die bepaalde datum komt te overlijden. • Takken 21, 23, 26 Tak 21: gewaarborgd rendement, eventueel aangevuld met een winstdeelname; alternatief voor spaar- en/of termijnrekeningen; groepsverzekeringen zijn meestal tak 21; Tak 23: gekoppeld aan een beleggingsfonds. Het belangrijkste verschil tussen tak 21 en tak 23 is het ontbreken van de waarborg op het gebied van rendement; Tak 26: kapitalisatiecontract met variabele looptijd (meestal maximaal acht jaar) en gewaarborgd rendement, dat eventueel aangevuld kan worden met een winstdeelname.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
5
Producttoezicht op verzekeringen Aspecten van huidige regulering
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
6
Stand van zaken • FSMA ziet voornamelijk toe op de regels van de Wet op de landverzekeringsovereenkomst (o.m. regels inzake contractsvorming en inherent aan bepaalde contractstypes) en KB Leven. • Publiciteit ‐
Weinig specifieke regels (alleen enkele bepalingen in artikel 8 van het “KB Leven” die vermelding van bepaalde gegevens opleggen en een tot nog toe niet uitgevoerde machtiging aan de Koning);
‐
de algemene publiciteitsregels van de Wet Marktpraktijken zijn wel toepasselijk op verzekeringsproducten, maar vallen onder het toezicht van de FOD Economie.
• Europees verbod tot voorafgaande goedkeuring of systematische mededeling van documenten die de verzekeringsondernemingen gebruiken in hun relatie met verzekeringsnemers. • Gestructureerde producten vallen onder het moratorium en worden gescreend indien de betrokken distributeur tot het moratorium is toegetreden.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
7
Europeesrechtelijke aspecten A. Verzekeringsrichtlijn • Principe dat een verzekeringsonderneming (vergunning) haar verzekeringsproducten ook in andere lidstaten rechtsgeldig mag aanbieden. • Geen mogelijkheid tot instellen van een systematische controle op informatie en publiciteit door de home country noch door de host country (artikelen 21 en 154 Solvency II) ‐
“De lidstaten eisen geen voorafgaande goedkeuring of systematische mededeling van de algemene en bijzondere voorwaarden van verzekeringsovereenkomsten, de tarieven, de met name voor de berekening van de tarieven en de technische voorzieningen gehanteerde technische grondslagen en de formulieren en andere documenten waarvan de onderneming gebruik wil maken in haar betrekkingen met verzekeringnemers (...).
B. PRIPS • FSMA bepleit een transversale benadering voor het producttoezicht. In deze optiek streeft de FSMA ernaar dat het ontwerp van de PRIPS-verordening geen afbreuk zou doen aan bestaande en desgevallend nog in te voeren nationale regels op het gebied van publiciteitscontrole en productinterventie.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
8
Nouvelles initiatives législatives Avant-projet de la "loi assurance"
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
9
Contexte L'avant-projet de loi s'inscrit dans le cadre de la réorganisation de la supervision du secteur des assurances entamée par la réforme Twin Peaks. Cf. Réforme Twin Peaks : répartition des compétences entre la BNB et la FSMA ‐ règles prudentielles (BNB) ‐ règles visant la protection des consommateurs (FSMA)
Trop de produits d'assurance sont insuffisamment transparents et ne sont pas assez adaptés au profil du consommateur.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
10
Contexte (2) Considérant 16, Solvency II: Le principal objectif de la réglementation et du contrôle en matière d'assurance et de réassurance est de garantir la protection adéquate des preneurs et des bénéficiaires.
Importance d'une législation claire et précise
11/02/2014
Dispersion du cadre légal actuel + parfois répartition imprécise des compétences entre la FSMA et la BNB
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
11
Les quatre éléments de l'avant-projet • Transposition en droit belge des dispositions consommateurs de la directive Solvency II ;
relatives
aux
• Simplification de la législation actuelle concernant la protection du consommateur d’assurances en procédant à une codification des dispositions pertinentes au sein d’une seule loi ; • Précision de la répartition actuelle des compétences entre la Banque Nationale et la FSMA ; • Accroissement de la protection du consommateur d’assurances dans quelques domaines spécifiques.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
12
Quelques points d'attention • Renforcement des règles en matière de publicité et d'information précontractuelle par leur incorporation dans la loi même ; • Limites légales à la segmentation pour les contrats d'assurance les plus courants (notamment une interdiction de discrimination et une obligation de transparence) ; • Plus de transparence et réglementation de la publicité en cas de participation bénéficiaire ; • Elargissement des mesures pouvant être prises par la FSMA vis-àvis des assureurs.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
13
Information précontractuelle "assurance vie" – SII
Assureur
• Dénomination, forme juridique, adresse et pays du siège principal (et, le cas échéant, de la succursale) • Renvoi au rapport sur la solvabilité et la position financière
• Primes et couverture – durée • Droit applicable Engagements • Aspects participation bénéficiaire et branche 23 réciproques
• Valeur de rachat • Résiliation/renonciation • Fiscalité • Plaintes
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
14
Information précontractuelle "assurance vie" – SII (2)
Informations sur l'assureur: •
la dénomination ou la raison sociale et la forme juridique de l’assureur ;
•
le nom du pays où sont situés le siège principal et, le cas échéant, la succursale avec laquelle le contrat sera conclu ;
•
l’adresse du pays et du siège principal et, le cas échéant, de la succursale avec laquelle le contrat sera conclu ;
•
une référence concrète au rapport sur la solvabilité et la situation financière qui permet au preneur d’assurance d’accéder facilement à ces informations.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
15
Information précontractuelle "assurance vie" – SII (3) Informations sur les engagements : •
la définition de chaque garantie et de chaque option ; ‐ des indications sur la nature des actifs représentatifs des assurances liées à des fonds d’investissement ;
•
la durée du contrat ;
•
les modalités de paiement des primes et la durée ; ‐ des informations sur les primes relatives à chaque garantie, même complémentaire, lorsque de telles informations se révèlent appropriées ;
•
le droit applicable ;
•
les modalités de calcul/attribution des participations aux bénéfices ;
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
16
Information précontractuelle "assurance vie" – SII (4) •
les valeurs de référence utilisées (unités de compte) dans les assurances liées à des fonds d’investissement ;
•
des indications sur les valeurs de rachat et de réduction et sur la nature des garanties y afférentes ;
•
les modalités de résiliation du contrat et d’exercice du droit de renonciation ;
•
des indications générales relatives au régime fiscal, y compris le traitement fiscal des prestations à l'échéance finale du contrat et en cas de rachat anticipé ;
•
les dispositions relatives au traitement des plaintes, y compris l’existence du service ombudsman des assurances, sans préjudice de la possibilité d’intenter une action en justice.
•
“En outre, des informations spécifiques sont fournies afin de permettre de bien percevoir les risques sous-jacents au contrat qui sont assumés par le preneur d’assurance.”
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
17
Information contractuelle "assurance vie" - SII
Informations sur les modifications: •
les conditions générales, spéciales et particulières de la police d'assurance ;
•
la dénomination ou la raison sociale de l’assureur, sa forme juridique ou l’adresse de son siège principal et, le cas échéant, de sa succursale avec laquelle le contrat a été conclu ;
•
certaines informations, que la modification résulte d’un avenant au contrat ou soit la conséquence d’une modification de la législation applicable au contrat ;
•
chaque année, des informations concernant la situation de la participation aux bénéfices.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
18
Nieuwe wetgevende initiatieven Uitvoering Twin Peaks II
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
19
Nieuwe wetgevende initiatieven In uitvoering van Twin Peaks I en II: • Ontwerp koninklijk besluit publiciteit: ‐ Transversale benadering; ‐ [Verplichte] opstelling informatiefiche; ‐ Regels inzake publiciteit.
• Uitrol Mifid-gedragsregels naar de verzekeringssector • Eventuele regeling “label” en “product banning” ‐ Mogelijke productban indien wordt belegd in bepaalde onderliggende waarden (zie FSMA-consultatie die werd gelanceerd op 03.02.2014) .
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
20
Ontwerp KB PUB Algemeen
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
21
Ontwerp KB PUB - algemeen • Voorontwerp van koninklijk besluit • “Raadpleging over een voorontwerp van koninklijk besluit betreffende bepaalde informatieverplichtingen bij de commercialisering van financiële producten bij niet-professionele cliënten” ‐ zie FSMA-website ‐ tot 17.02.2014 • Voorbehoud: niet definitieve tekst!
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
22
Ontwerp KB PUB – algemeen (2) • Operationeel toepassingsgebied: commercialisering van financiële producten bij niet-professionele cliënten ‐ commercialisering: (i) het voorstellen van een financieel product, ongeacht de wijze waarop dit gebeurt, (ii) om de niet-professionele cliënt of potentiële niet-professionele cliënt aan te zetten tot “intekening” ‐ niet professionele cliënt: cf. MiFID ‐
in praktijk veelal natuurlijke personen en kleine vennootschappen
‐
geen “carve out” voor grote risico’s
‐ financieel product: spaar-, beleggings-, of verzekeringsproduct
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
23
Ontwerp KB PUB Informatiefiche
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
24
Informatiefiche – verplichte opstelling • Verplichting tot opstelling ‐ Indien “label” verplicht wordt: ook te vermelden op informatiefiche
• Wordt a.h.w. “beschermde benaming” • Op wie rust verplichting: ‐ ieder die beroepshalve commercialiseert voor anderman’s rekening (cfr. “know your product”)
eigen
of
‐ “cascade”-regeling: de aangeduide persoon stelt informatiefiche op voor het netwerk waarop hij beroep doet
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
25
Informatiefiche – verplichte opstelling (2) • “cascade”-regeling a.
Fabrikant = verzekeraar die beroep doet
b.
Gereglementeerde distributeur die zelf beroep doet gereglementeerde distributeurs/tussenpersonen, zonder dat verzekeraar beroep op hem doet
c.
Gereglementeerde tussenpersoon die beroep doet op sub-agenten
op de
• Wanneer doet een hogere cascadepartij “beroep” op een lagere cascadepartij? a.
Handelt in zijn naam verantwoordelijkheid
b.
Contract met het oog op commercialisering
c.
Vergoeding of voordeel vanwege de cascadepartij bij commercialisatie
11/02/2014
en
voor
zijn
rekening
of
onder
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
zijn
26
Informatiefiche – verplichte opstelling (3) • Verplichtingen van de hoogste cascadepartij: ‐ Opstellen informatiefiche ‐ Bijwerken informatiefiche ‐ Overmaken informatiefiche aan de cascadepartijen op wie hij beroep doet ‐ Publicatie van de geactualiseerde versie op de website zolang product wordt gecommercialiseerd
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
27
Informatiefiches - inhoud • Inhoud ‐ draagt bij tot passende informatie van de niet- professionele cliënten... ‐ door op beknopte en vergelijkbare wijze... ‐ de voornaamste kenmerken van het voorgesteld financieel product te beschrijven... ‐ zodat deze cliënten redelijkerwijs in staat zijn de aard van het financieel product en de risico's die hieraan verbonden zijn en, wat de verzekeringsproducten betreft, de aangeboden dekking, te begrijpen.
•
Kort (3 à 4 blz) en begrijpelijk!
•
Modelfiches in bijlage
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
28
Informatiefiche - toezicht • Normaliter a posteriori toezicht ‐ Europese richtlijn! ‐ Sanctionering: wellicht commercialisatieverbod voor een bepaald product bij niet-conformiteit
• Mogelijke “opt-in” tot goedkeuring informatiefiche ‐ Gekoppeld aan het voorafgaand reclametoezicht
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
29
Ontwerp KB PUB Reclame
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
30
Reclame - vereisten 1. informatie mag niet onjuist of misleidend zijn; 2. vermelding mogelijke voordelen van het financieel product enkel indien een correcte, duidelijke en evenwichtige indicatie van de desbetreffende risico's, beperkingen of voorwaarden (lettergrootte!); 3. geen verhulling, afzwakking of verdoezeling van belangrijke zaken, vermeldingen of waarschuwingen; 4. geen nadruk op niet/weinig relevante kenmerken; 5. overeenstemming met de informatie van het prospectus, de informatiefiche of de KIID, dan wel met alle andere contractuele of precontractuele informatie;
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
31
Reclame – vereisten (2) 6. informatie moet begrijpelijk zijn voor een niet-professionele cliënt; zo min mogelijk technische woorden; 7. reclame moet als zodanig duidelijk herkenbaar zijn; 8. geen verwarring met reclame voor de fabrikant of de persoon die het financieel product commercialiseert of beheert of met reclame voor een financiële dienst in de zin van artikel 2, eerste lid, 40°, van de wet van 2 augustus 2002; 9. reclame die gelijktijdig verschillende types van financiële producten betreft, maakt vormelijk en inhoudelijk een duidelijk onderscheid tussen de informatie die betrekking heeft op de verschillende types van financiële producten. 11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
32
Reclame – minimale inhoud In principe 11 punten, waaronder: Naam van het financieel product ‐ bijkomende vermeldingen als de naam van het financieel product niet verwijst naar de naam van zijn fabrikant of strijdig is met de belangrijkste risico's inherent aan het product Voor spaar- en beleggingsproducten: Doelstelling en aanbevolen beleggings- of spaarhorizon; Rendement evenals de voorwaarden van een eventuele rendementsformule en, in voorkomend geval, de vermelding dat het rendement kan worden aangepast, alsook de wijze waarop het aangepaste rendement aan de cliënten zal worden meegedeeld; Label en een beknopte aanduiding van de belangrijkste risico's; in principe geen melding van een andere risicoschaal dan het label behalve indien voorgeschreven door de Belgische of Europese regelgeving; vermelding kredietrisico bij blootstelling van meer dan 35% op 1 partij.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
33
Reclame – minimale inhoud (2) Vermelding van alle kosten ten laste van de niet-professionele client, die - indien technisch mogelijk - geaggregeerd worden voorgesteld Voor verzekeringsproducten spaarproducten zijn:
die
geen
beleggings-
of
a) de plaats waar de cliënten een offerte aangeboden kunnen krijgen samen met een berekening van de premie, b) een beknopte aanduiding van de dekking die wordt aangeboden, c) een aanduiding van de voornaamste risico's die niet worden gedekt door die verzekering.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
34
Reclame voor gestructureerde producten •
Indien geen informatiefiche: drie voorbeelden ter illustratie van de formule.
•
Scenario's berusten op een rendementsverdeling op grond van modellen.
•
Weergave: 1)
een negatief scenario, dat overeenstemt met het 10de percentiel van de rendementsverdeling,
2)
een neutraal scenario, dat overeenstemt met het 50ste percentiel van de rendementsverdeling,
3)
een positief scenario, dat overeenstemt met het 90ste percentiel van de rendementsverdeling
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
35
Reclame voor gestructureerde producten (2) •
Vermelding van de omstandigheden waarin elk scenario zich kan voordoen, van het verwachte rendement in dat scenario en van de volgende mededeling: "op basis van simulaties is er 10/50/90% kans dat het rendement op vervaldag lager of gelijk zou kunnen zijn aan het in dat scenario verwachte rendement";
•
Bijkomende scenario’s wanneer de formule de niet-professionele cliënt blootstelt aan mogelijke aanzienlijke verliezen op het kapitaal die niet adequaat worden geïllustreerd door de scenario's;
•
Waarschuwing dat dergelijke cijfervoorbeelden geen betrouwbare indicator vormen voor het toekomstige rendement.
11/02/2014
Com m unic atie m .b.t. ver zek er ings p r oduc te n
36
37
