De Nederlandsche Bank. Statistisch Bulletin juni 2008

08

De Nederlandsche Bank Statistisch Bulletin juni 2008

Centrale bank en prudentieel toezichthouder financiële instellingen © 2008 De Nederlandsche Bank nv Oplage: 2400 Iedere openbaarmaking en verveelvoudiging voor educatieve en nietcommerciële doeleinden is toegestaan, mits met bronvermelding. Westeinde 1, 1017 zn Amsterdam - Postbus 98, 1000 ab Amsterdam Telefoon (020) 524 91 11 - Telefax (020) 524 25 00 Website: www.dnb.nl issn: 1566-1288

De cijfers zijn verzameld door de Nederlandsche Bank, tenzij anders vermeld. De totalen voor het eurogebied zijn opgesteld door de Europese Centrale Bank. Zij publiceert deze cijfers in haar maandbericht en op de website (www.ecb.int). De tabellen in dit Statistisch Bulletin zijn in het algemeen afgesloten op 17 juni 2008. De op de website gepubliceerde cijfers worden voortdurend geactualiseerd.

Inhoud Inleiding 7 Enkele recente ontwikkelingen 9 • • • • • •

Minder nieuwe woninghypotheken, maar kredietverlening aan bedrijven hervat Voor het eerst sinds 1989 meer aflossingen dan emissies van lang schuldpapier Aanhoudende daling balanstotaal beleggingsfondsen Omvangrijke verkopen van buitenlandse effecten door Nederlandse beleggers Hoogste directe investeringen in het buitenland sinds 2005 Aandelenportefeuilles pensioenfondsen en verzekeraars gekrompen door koersverliezen

Artikelen ‘Verpakken’ van hypotheken door banken scherp teruggevallen 15 Pinnen rukt op ten koste van contant betalen 25 Verzekeringsrisico’s voor ruim eur 5 miljard herverzekerd 31

Monetair-financiële statistieken Nederland Monetair beleid 1.1.1 Rentetarieven van de Nederlandsche Bank en van de Europese Centrale Bank 2* Monetaire ontwikkelingen 2.1 Balans van de Nederlandsche Bank (monetaire opstelling) 4* 2.2 Balans van de in Nederland gevestigde mfi’s (exclusief dnb) 6* 2.2.1 Leningen van mfi’s aan de private sector, naar sectoren, oorspronkelijk looptijd en instrument 8* 2.2.2 Bij mfi’s aangehouden deposito’s van de private sector, uitgesplitst naar sector en instrument 10* 2.2.3 Uitsplitsing naar valuta van bepaalde activa en passiva van in Nederland gevestigde mfi’s (exclusief dnb) 12* 2.3 Gecombineerde balans dnb en in Nederland gevestigde mfi’s 14* 2.4 Bijdrage van Nederland aan monetaire aggregaten i/h eurogebied 16* DNB

/ Statistisch Bulletin juni 2008

2.5 Ontwikkeling acceptatiecriteria en vraag bancaire kredietverlening bij in Nederland gevestigde mfi’s 18* 2.6 Spaargeld 19*

Financiële markten 3.1 Balans van verzekeringsinstellingen 20* 3.1.1 Verkorte balansen van verzekeringsinstellingen naar type 22* 3.1.2 Activa en passiva van verzekeringsinstellingen naar sector 24* 3.1.3 Kasstroomoverzicht van verzekeringsinstellingen 28* 3.2 Balans van pensioenfondsen 30* 3.2.1 Verkorte balansen van pensioenfondsen naar type 32* 3.2.2 Activa en passiva van pensioenfondsen naar sector 34* 3.2.3 Kasstroomoverzicht van pensioenfondsen 38* 3.3 Balansen van beleggingsinstellingen 40* 3.3.1 Balanstotalen van beleggingsinstellingen naar fondstype 42* 3.3.2 Netto inleg bij beleggingsinstellingen naar fondstype 43* 3.4 Balansgegevens van Special Purpose Vehicles 44* 3.5 Vermogenscomponenten van Nederlandse huishoudens 45* 3.6 Emissies van effecten met uitzondering van aandelen door Nederlandse ingezetenen 46* 3.6.1 Bruto-emissies van effecten met uitzondering van aandelen door Nederlandse ingezetenen 48* 3.6.2 Netto-emissies van effecten met uitzondering van aandelen door Nederlandse ingezetenen 50* 3.6.3 Uitstaande bedragen van effecten met uitzondering van aandelen uitgegeven door Nederlandse ingezetenen 52* 3.7 Emissiemarkt 54* 3.7.1 Emissies en koerswaarden van op de Euronext Amsterdam Stock Market genoteerde aandelen 56* 3.8.1 Marktrentevoeten en aandelenbeursindices 58* 3.8.2 Rentes van in Nederland gevestigde mfi’s op deposito’s en leningen, met bijbehorende volumes 60* 3.9.1 Nederlands belegd vermogen in beleggingsfondsen 64* 3

3.9.2 Nederlandse netto inleg in beleggingsfondsen 65*

4.1 4.2 4.3 4.4

Overheidsfinanciën Financiën van het Rijk op kasbasis 66* Staatsschuld 68* Ontvangsten, uitgaven en vorderingensaldo van de overheid 70* Overheidsschuld conform emu-definities 72*

Betalingsbalans 5.1 Betalingsbalans 74* 5.2 Goederenrekening 75* 5.3 Dienstenrekening 76* 5.4 Inkomensrekening 78* 5.5 Inkomensoverdrachten 79* 5.6 Directe investeringen 80* 5.7.1 Effectenverkeer 82* 5.7.2 Buitenlandse effecten, niet-emu, naar sector van de houder 83* 5.8 Financiële derivaten en overig financieel verkeer 84* 5.9 Geografische uitsplitsing van de Nederlandse betalingsbalans 86* 5.10 Extern vermogen van Nederland 88* 5.11 Reconciliatie van betalingsbalans en extern vermogen 90* 5.12 Internationale reserves 92* 5.13 Bruto externe schuld van Nederland 94* 5.14 Betalingsbalans inclusief bfi’s 96* 5.15 Extern vermogen van Nederland inclusief bfi’s 98* Economische kerngegevens voor Nederland en het eurogebied 6.1 Economische kerngegevens voor Nederland en het eurogebied 100* 6.2 Financiële stabiliteitsindicatoren 104*

7.1 7.2 7.3 7.4

7.5 7.6

4

Toezicht banken en geldtransactiekantoren Balansen van geregistreerde kredietinstellingen (bedrijfseconomische opstelling) 106* Baten en lasten van geregistreerde kredietinstellingen 108* Buitenlandse schuldverhoudingen van mfi’s 110* Geconsolideerde activa van binnenlandse kredietinstellingen: vorderingen op directe en uiteindelijke debiteur 112* Onderhandse derivatencontracten bij Nederlandse banken 114* Transacties en omzetten in het topgiraal betalingsverkeer naar type betaling 116*

7.9 Retailbetalingsverkeer 118* Toezicht pensioenfondsen 8.1 Voorziening pensioenverplichting en dekkingsgraad van onder toezicht staande pensioenfondsen 120* 8.2 Pensioenpremies en -uitkeringen van onder toezicht staande pensioenfondsen 121* 8.3 Balans en actuele waarde beleggingen van onder toezicht staande pensioenfondsen 122* 8.4 Baten- en lastenrekening van onder toezicht staande pensioenfondsen 123* 8.5 Aantal deelnemers en aanspraken van onder toezicht staande pensioenfondsen 124* Financiële gegevens 8.6 Geraamde dekkingsgraad van pensioenfondsen 125* 8.7 Belegd pensioenvermogen voor risico pensioenfondsen 126* 8.8 Hoogte toeslagen voor actieve en inactieve deelnemers 128* Pensioenmonitor 8.9 Typen pensioenovereenkomsten 130* 8.10 Soorten pensioen 132* 8.11 Opbouwpercentage bij de toezegging van het ouderdomspensioen voor uitkeringsovereenkomsten 134* 8.12 Soort franchise 136* 8.13 Basis voor toeslagverlening voor actieve deelnemers (middelloon) 138* 8.14 Basis voor toeslagverlening van ingegaan ouderdomspensioen 142* Toezicht verzekeraars 9.1 Solvabiliteit van onder toezicht staande verzekeraars 146* 9.2 Uitkeringen en premies van onder toezicht staande verzekeraars 148* 9.3 Balans en actuele waarden beleggingen van onder toezicht staande verzekeraars 150* 9.4 Baten- en lastenrekening van onder toezicht staande verzekeraars 154* 9.5 Balans van de ziektekostenverzekeraars 158* 9.6 Winst- en verliesrekening van de ziektekostenverzekeraars 159* 9.7 Aantal verzekerden van de ziektekostenverzekeraars 160* 9.8 Solvabiliteit van de ziektekostenverzekeraars 161*

DNB


Wisselkoersen 10.1 Wisselkoersen en goudprijs 162* Bijlage: toelichting op de statistieken 165* Stand der inschrijvingen in de registers Wft, Wgt en Wtt 188* Onder toezicht staande pensioenfondsen en verzekeraars 189* Overzicht verschenen artikelen 2001-2008 190* Overzicht verschenen Themanummers 192*

De inhoud van deze publicatie is verzorgd door de Divisie Statistiek en informatie (telefoon 020-524 19 90, telefax 020-524 25 12) Verklaring der tekens 0 (0,0) = het getal is minder dan de helft van de gekozen afronding of nihil niets (blank) = een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen c.q. het gegeven wordt niet (aan de Bank) gerapporteerd • = gegevens ontbreken nog

Afronding Soms kloppen tellingen niet geheel (door geautomatiseerde afronding per reeks); anderzijds is de aansluiting van de ene tabel op de andere niet steeds geheel verwezenlijkt (door afronding per tabel). DNB


Voor deze tabellen worden lange en uitgebreide tijdreeksen op

internet gepubliceerd in euro’s (‘Statistiek’ in www.dnb.nl). Jaar-, kwartaal- en maandreeksen beginnen in de regel in 1982. Dagcijfers beginnen in 1990. In het kader van de Special Data Dissemination Standard (sdds) van het imf worden de publicatiedata van de balans van de Nederlandsche Bank (tabel 2.1), de gecombineerde balans dnb en in Nederland gevestigde mfi’s (tabel 2.3), de betalingsbalans (tabel 5.1) en het extern vermogen van Nederland (tabel 5.11) aangekondigd op het internet (www.dnb.nl onder ‘Statistiek’). De publicatiedata van alle onder de sdds vallende Nederlandse kernstatistieken – reële statistieken, overheidsfinanciën en monetair-financiële statistieken – worden gepresenteerd op de sddsinternetpagina (www.dsbb.imf.org). Een overzicht van de meest recente gegevens van deze kernstatistieken is te vinden op het internet (www.dsbb.statistics.nl).

5

Inleiding Dit Statistisch Bulletin bevat drie artikelen: over het ‘herverpakken’ van hypotheken, pinbetalingen en herverzekeren. Verder bevat het een overzicht van recente ontwikkelingen. Na het recordjaar 2007 hebben banken en andere financiële instellingen in het eerste kwartaal van 2008 nauwelijks meer woninghypotheken en andere kredieten ‘herverpakt’ en doorverkocht aan speciaal daarvoor opgerichte ondernemingen, zogeheten ‘special purpose vehicles’ (spv’s). In de tweede helft van 2007 was met dit creëren van financiële speelruimte nog een bedrag van eur 80 miljard gemoeid geweest, maar in het eerste kwartaal ging het nog slechts om eur 3 miljard. Banken vonden nu wellicht dat ze voorlopig voldoende beleenbare activa hebben. Een rol kan ook hebben gespeeld dat de hogere rente die beleggers inmiddels vragen - ook voor beleggingen in spv’s - het herverpakken van hypotheken (securitiseren) voor banken minder aantrekkelijk heeft gemaakt. Het girale retail-betalingsverkeer in Nederland is ook in 2007 weer gegroeid: 3 procent in waarde, 6 procent in aantal transacties. Met 9 procent deed de grootste groei zich voor bij het aantal pintransacties. Die vormen nu reeds een derde van alle binnenlandse betalingen. Een betaalmedium in opkomst is ook ideal, een combinatie van web-winkelen en internetbankieren. Het illustreert dat consumenten en bedrijven steeds meer keuzemogelijkheden krijgen. De opkomst van het pinnen is vooral ten koste gegaan van betalingen met cheques en overschrijvingen. In Nederland hebben verzekeraars de risico’s die ze verzekeren (brand, diefstal, stormschade en dergelijke) voor ruim eur 5 miljard herverzekerd, veelal bij buitenlandse maatschappijen. Net als hun eigen cliënten wegen verzekeraars de voordelen daarvan af tegen de prijs. Toen bijvoorbeeld de premies voor het herverzekeren van bepaalde risico’s na 2002 omhoog gingen, werd dat duidelijk zichtbaar in lagere herverzekerde bedragen. Schadeverzekeraars brachten hun herverzekeringspremies als percentage van de bruto premies met anderhalf punt terug tot 10 procent (2006). Herverzekeren vergt veel kennis en een groot financieel draagvlak. De belangrijkste spelers zijn in het buitenland gevestigd. Maar met een premieomzet van eur 1 miljard spelen ook enkele Nederlandse herverzekeraars een bescheiden rol. In het eerste kwartaal van 2008 daalde de verstrekking van nieuwe hypotheken aan huishoudens van eur 20 naar eur 17 miljard. Dat weerspiegelt waarschijnlijk de stijging van hypotheektarieven en de afnemende DNB


betaalbaarheid van steeds duurdere huizen voor starters. De verschuiving van lange naar middellange rentevaste periodes hield aan. Voor het eerst sinds 1989 is in Nederland in één kwartaal meer langlopend schuldpapier afgelost dan geëmitteerd, vooral door lagere emissies van banken en spv’s. Banken prefereerden korte boven langere looptijden, mogelijk door de toegenomen onzekerheid op de financiële markten. Een ander voorbeeld van dat laatste vormden wellicht de hogere eisen van beleggers aan de verhandelbaarheid van staatsobligaties. De Nederlandse Staat moest nu bij de uitgifte van nieuw papier 15 basispunten meer rendement bieden dan de Duitse overheid. De perikelen op de financiële markten werden eveneens zichtbaar in het balanstotaal van de Nederlandse beleggingsfondsen, dat in het eerste kwartaal daalde van eur 103 miljard naar eur 96 miljard, het laagste punt sinds 2004. Ditmaal kwam dat vooral door forse koersverliezen. De onttrekking van gelden uit Nederlandse fondsen bedroeg eur 1 miljard. Een groot bedrag, eur 18 miljard, trokken Nederlandse beleggers ook aan kapitaal terug uit het buitenland, door verkoop van aandelen en obligaties, mogelijk om verdere koersdalingen voor te zijn. Alleen pensioenfondsen kochten (in koers gedaalde) aandelen bij om het gewicht daarvan in hun beleggingsportefeuille te handhaven. Buitenlandse beleggers deden op hun beurt Nederlandse stukken van de hand. Een (zoals wel vaker) door incidentele factoren gedomineerd beloop vertoonden de directe investeringen. Nederlandse bedrijven verstrekten voor eur 13 miljard aan werkkapitaal aan buitenlandse dochters in vooral de Verenigde Staten. Er werd ook per saldo voor 11 miljard aan nieuwe belangen in het buitenland gekocht door onder andere Akzo Nobel (ici) en Philips (Respironics). Omgekeerd werd het Nederlandse Grolsch overgenomen door de buitenlandse branchegenoot sabMiller.

7

Enkele recente ontwikkelingen

Minder nieuwe woninghypotheken, maar kredietverlening aan bedrijven hervat In het eerste kwartaal van 2008 hebben banken minder nieuwe woninghypotheken aan huishoudens verstrekt: eur 17 miljard tegen eur 20 miljard in het vierde kwartaal. De kredietverlening aan bedrijven is daarentegen gegroeid met eur 26 miljard nadat in het vorige kwartaal nog per saldo voor eur 10 miljard was afgelost. De daling van de verstrekte woninghypotheken wordt onder andere veroorzaakt door rentestijgingen. Doordat het gemiddelde hypotheektarief in drie jaar tijd van 3,8 procent naar 5,2 procent gestegen is (grafiek 1), is het voor huishoudens ook minder aantrekkelijk geworden om bestaande hypotheekleningen over te sluiten. Naast de rentestijging spelen ook de gestegen huizenprijzen een rol bij de afname van de verstrekking van woninghypotheken, doordat het kopen van een woning voor groepen huishoudens zoals starters en alleenverdieners gaandeweg moeilijker is geworden. De stijging van de woonlasten zou wellicht mede kunnen verklaren dat – blijkens het bank lending survey - minder persoonlijke leningen voor (luxe) consumptieve uitgaven worden opgenomen. De vraag daarnaar is in het eerste kwartaal gedaald met ruim 10 procent. Begin 2005 waren de hypothecaire leningen met een

korte, variabele rente nog populair, maar deze hypotheekvorm heeft aanzienlijk terrein verloren (grafiek 2). Het aandeel bedroeg toen 44 procent, maar is nu nog maar 19 procent. Anderzijds zijn ook minder hypothecaire leningen met een rentevaste periode van tien jaar afgesloten. Deze zijn ten opzichte van 2007 gehalveerd naar eur 4 miljard. De consument lijkt nu vooral een grotere voorkeur te hebben voor zekerheid op middellange termijn en voor rentevaste periodes tussen de vijf en tien jaar (aandeel 45 procent). Voor kredietverlening aan bedrijven heeft een aantal banken de leenvoorwaarden in het eerste kwartaal van 2008 aangescherpt, vooral voor grote ondernemingen. Banken zijn voorzichtiger geworden zijn bij het verstrekken van leningen voor grote investeringen. Desondanks kwamen de bedrijfsleningen in het eerste kwartaal uit op een vijf procent hoger bedrag van ruim eur 470 miljard.

Voor het eerst sinds 1989 meer aflossingen dan emissies van lang schuldpapier Voor het eerst sinds 1989 hebben Nederlandse emittenten in een kwartaal meer langlopend schuldpapier

Grafiek 2 Verhouding rentevasteperiode woninghypotheken Grafiek 1 Ontwikkeling woninghypotheken en rente

In procenten 100

In miljarden euro’s

In % 80

35

6

30

5

60

25

4

20

40

3

15 2

10 5

1

0

0

I 05

II

Woninghypotheken

DNB

III

IV

I 06

II

III

Gemiddelde rentepercentages


IV

I 07

II

III

IV

I 08

20

0 I 05

II

III

IV

I 06

II

III

IV

I 07

Aandeel meer Aandeel meer Aandeel meer dan 10 jaar dan 5 jaar t/m dan 1 jaar t/m rentevast 10 jaar rente- 5 jaar rentevast vast

II

III

IV

I 08

Aandeel variabele rente en t/m 1 jaar rentevast

9


(oorspronkelijke looptijd langer dan één jaar) afgelost dan uitgegeven; in het eerste kwartaal bedroeg de netto aflossing eur 8,0 miljard. Verantwoordelijk daarvoor waren in hoofdzaak banken, die per saldo voor eur 9,4 miljard aan schuldpapier aflosten. Ze emitteerden beduidend minder nieuwe obligaties dan normaal in een eerste kwartaal (ditmaal eur 11,6 miljard) en gaven in plaats daarvan korte schuld uit. Dit weerspiegelt mogelijk de toegenomen onzekerheid die sinds medio 2007 op de financiële markten heerst. De totale netto-emissie aan korte en lange schuld van banken kwam toch nog op een plus van eur 3,6 miljard uit. De netto emissies van spv’s droogden volledig op (‘Special Purpose Vehicles’ zijn door financiële instellingen opgezette entiteiten voor het ‘herverpakken’ van bepaalde financiele activa zoals hypotheken en bedrijfsleningen). Alleen niet-financiële vennootschappen emitteerden per saldo voor eur 1,7 miljard. Philips en Unilever gaven beide meerdere obligaties uit, in Amerikaanse dollars respectievelijk Zwitserse franken. De Nederlandse Staat loste per saldo eur 440 miljoen af op de lange staatschuld over het eerste kwartaal van 2008. In januari werd een driejaars lening van ruim eur 10 miljard afgelost die vrijwel geheel werd gecompenseerd door de uitgifte van een tweetal nieuwe: een driejaars lening van eur 2,8 miljard met een rendement van 3,9 procent en een tienjarige van eur 6,6 miljard tegen een rendement van 4,2 procent. Het rendement

op deze laatste lening lag 15 basispunten (15 honderdsten van een procent) boven het rendement van een vergelijkbare Duitse staatobligatie. Dit verschil bleef in het verleden meestal beperkt tot enkele basispunten, maar is sinds het begin van de turbulentie op de financiële markten gestegen. Dit gold overigens niet alleen voor Nederlandse staatsobligaties. Ook de rendementen op Belgische, Franse en Oostenrijkse overheidsobligaties zijn sinds midden 2007 verder boven de Duitse uitgestegen (zie grafiek 3). Het toenemende verschil ten opzichte van de Duitse rente hangt samen met de geringere omvang van de obligatiemarkten van deze landen ten opzichte van de Duitse. Aangezien er het afgelopen jaar een sterkere nadruk is komen te liggen op de verhandelbaarheid van obligaties, vertaalt de beperktere verhandelbaarheid van deze obligaties zich in een liquiditeitspremie en een hogere rente die de overheden in deze landen dienen te betalen.

Aanhoudende daling balanstotaal beleggingsfondsen Het balanstotaal van de Nederlandse beleggingsfondsen is in het eerste kwartaal van 2008 fors gedaald van eur 103 miljard naar eur 96 miljard en kwam hiermee uit op het laagste punt sinds vier en een half jaar (grafiek). Het is voor het vierde achtereenvolgende kwartaal dat het balanstotaal van de Nederlandse fondsen is afge-

Grafiek 3 Renteverschillen ten opzichte van Duitsland

50

40

30

20

10

0

-10

dec. 05

Nederland

10

mrt. 06

België

jun.

Frankrijk

sep.

dec.

mrt. 07

jun.

sep.

dec.

mrt. 08

Oostenrijk

DNB



nomen. Ditmaal kwam dat vooral door forse afwaarderingen op de beleggingen ten gevolge van verliezen op de financiële markten, maar ook door een onttrekking van gelden. Wereldwijd lieten in januari de aandelenbeurzen een sterke terugval zien (mede) door koersdalingen van banken en verzekeraars. Banken maakten nieuwe afschrijvingen over het vierde kwartaal bekend door oplopende verliezen als gevolg van de zogeheten subprime crisis rond hypotheken in de Verenigde Staten. Begin februari werd in g7-verband een mondiale schatting van usd 400 miljard aan verliezen gemeld. De marktnervositeit werd nog eens versterkt doordat ook twijfels ontstonden over de kredietwaardigheid van verzekeraars (monoliners) die de aflossing van obligaties en complexe kredietprodukten garanderen. Al met al daalden in het eerste kwartaal door de financiële onrust de msci World-index met 12 procent en de aex-index met 14 procent. Door de ontwikkelingen op de financiële markten werden de fondsen geconfronteerd met een forse waardedaling van hun beleggingen van een kleine eur 8 miljard. Op beleggingen in aandelen werd ruim eur 7 miljard afgeboekt, zijnde 13 procent van de totale aandelenportefeuille. Alle fondstypes leden verliezen, maar deze waren verreweg het grootst bij de aandelenfondsen (bijna 16 procent), gevolgd door de gemengde fondsen (ruim 6 procent). Bovenop de afwaarderingen kwam het effect van terugtrekkingen van eur 1 miljard uit Nederlandse fondsen. De uitstroom sinds het tweede halfjaar van 2007, toen de subprime crisis in de Verenigde Staten naar andere financiële markten oversloeg, bleef daarmee substantieel. De onttrekking sinds medio 2007 Grafiek 4 Balanstotaal Nederlandse beleggingsfondsen Ultimocijfers in miljarden euro’s

120 115 110 105 100 95 90 85 80 K1 K2 K3 K4 K1 K2 K3 K4 K1 K2 K3 K4 K1 K2 K3 K4 K1 K2 K3 K4 K1

03

DNB

04

05


06

07

08

bedroeg een kleine eur 5 miljard. In het eerste kwartaal waren daarvoor voornamelijk de obligatiefondsen verantwoordelijk met bijna een half miljard euro. Ter vergelijking: Nederlandse huishoudens legden in het eerste kwartaal per saldo ruim een half miljard euro in op spaardeposito´s van Nederlandse banken. Mogelijk ondervinden de obligatiefondsen concurrentie van spaardeposito´s met vaste looptijd, doordat de rente daarop onder invloed van de recente onrust op de financiële markten is opgelopen. Vastgoedfondsen noteerden na drie opeenvolgende kwartalen van onttrekkingen weer een positieve inleg van een kleine eur 50 miljoen.

Omvangrijke verkopen van buitenlandse effecten door Nederlandse beleggers De begin dit jaar groeiende zorgen over ontwikkelingen in de Verenigde Staten leidden tot sterk dalende aandelenkoersen. Mogelijk met het oog op verdere koersdalingen verkochten Nederlandse beleggers in het eerste kwartaal voor eur 5 miljard buitenlandse aandelen. Nederlandse banken gingen voor omvangrijke bedragen short in buitenlandse aandelen (geleend en verkocht in de hoop ze later goedkoper te kunnen aanschaffen en terug te leveren). Voor pensioenfondsen waren de koersdalingen juist aanleiding aandelen te kopen, ter beperking van afwijkingen van de optimale samenstelling die ze jaarlijks voor hun effectenportefeuille vaststellen. Zij kochten voor eur 11 miljard buitenlandse aandelen. Tegelijkertijd verkochten ze voor eur 4 miljard kapitaalmarktpapier, dat meer waard werd door de onrust op de financiële markten. Overigens verkochten ook banken voor eur 8 miljard aan vooral Duits, Spaans en Italiaans kapitaalmarktpapier. Al met al wogen de verkopen van buitenlandse effecten het zwaarst en trokken Nederlandse beleggers eur per saldo voor eur 18 miljard aan kapitaal terug uit het buitenland. Op de Amsterdamse effectenbeurs deden buitenlandse beleggers op hun beurt Nederlandse aandelen voor eur 6 miljard van de hand. Nederlands schuldpapier daarentegen kon wél op hun belangstelling rekenen. Zo kochten ze in totaal voor eur 4 miljard aan bestaand en nieuw uitgegeven schuldpapier van Nederlandse banken en voor een even groot bedrag aan Nederlands schatkistpapier. Kortlopende staatsleningen waren voor beleggers aantrekkelijk vanwege niet alleen de eraan inherente zekerheid, maar ook het door de kortere looptijd lagere renterisico. Opvallend was wél dat buitenlandse beleggers ditmaal slechts onge11


veer 50 procent, in plaats van de meer gebruikelijke 90 procent, voor hun rekening namen van de emissies van nieuw, kortlopend papier. De belangstelling voor kort papier, bij binnen- en buitenlandse partijen, weerspiegelt mogelijk dat zij het lastig vonden om bij het gelijktijdig vertragen van de economische groei in Europa en het oplopen van de inflatie een rentevisie op langere termijn te bepalen. De totale buitenlandse aankopen van Nederlandse effecten bleven al met al in het eerste kwartaal beperkt tot eur 2 miljard.

Hoogste directe investeringen in het buitenland sinds 2005 In het eerste kwartaal van 2008 investeerden Nederlandse ondernemingen voor eur 30 miljard in het buitenland (zie grafiek). Dit hoge kwartaalbedrag weerspiegelde (zoals wel vaker) een grote invloed van incidentele factoren. Er werd voor eur 13 miljard aan werkkapitaal aan buitenlandse, vooral Amerikaanse, dochters verstrekt, onder andere voor het doen van overnames in het vestigingsland. Hiernaast werden per saldo kapitaalbelangen aangekocht voor eur 11 miljard. De meest opvallende acquisitie betrof die van het Britse Imperial Chemical Industries (ici) door chemieconcern Akzo Nobel. Deze overname werd deels gefinancierd door de opbrengst van de verkoop van dochter Organon

aan het Amerikaanse farmacieconcern Shering-Plough in het vierde kwartaal 2007 (zie het Statistisch Bulletin van maart 2008). Voorts kocht Philips de Amerikaanse producent van medische apparatuur Respironics en verkocht de onderneming een deel van haar belang in lg Philips lcd (Korea). Ook andere ondernemingen, waaronder Nederlandse banken, stootten buitenlandse concernonderdelen af. De aankopen van nieuwe bedrijven wogen echter het zwaarst. Buitenlandse ondernemingen investeerden op hun beurt voor eur 11 miljard in Nederland, zowel in de vorm van deelnemingen in aandelenkapitaal als in de vorm van concernfinanciering. Een grote overname betrof bijvoorbeeld die van bierbrouwer Grolsch door zijn Brits-Zuid-Afrikaanse branchegenoot sabMiller. De overname van de aandelen door deze buitenlandse partij impliceerde ook de beëindiging van de beursnotering van Grolsch (in maart). Nederlandse dochters ontvingen voor eur 7 miljard aan financiering van hun buitenlandse moeders, vooral in de vorm van langlopende leningen.

Aandelenportefeuilles pensioenfondsen en verzekeraars gekrompen door koersverliezen Nederlandse pensioenfondsen en verzekeraars hadden in het eerste kwartaal van 2008 opnieuw last van de peri-

Grafiek 5 Miljarden euro’s

100

80

60

40

20

0

-20 03

In het buitenland

12

04

05

06

07

08

In Nederland

DNB



kelen op de financiële markten. Dat kwam vooral tot uiting in hun aandelenportefeuilles. Bij de pensioenfondsen nam de waarde daarvan af van eur 390 miljard tot eur 367 miljard en bij de verzekeraars van eur 112 miljard tot eur 101 miljard. Dat kwam overwegend door koersverliezen, die voor pensioenfondsen eur 32 miljard bedroegen en voor verzekeraars eur 6 miljard. Deze verliezen deden zich dit kwartaal in alle aandelencategorieën voor, beurs- en niet-beursgenoteerde aandelen en participatiebewijzen (zie grafiek 6). Beleggingsportefeuilles met beursgenoteerde aandelen volgden zoals gebruikelijk de belangrijke aandelenindices, zoals de msci-World Index. Veel minder gold dat voor niet-beursgenoteerde aandelen, een categorie die private equity en andere minder goed verhandelbare effecten bevat, en voor participatiebewijzen in beleggingsinstellingen, die elk hun eigen beleid voeren met een kleiner of groter accent op beursgenoteerde aandelen. Naast de koersdalingen op de aandelenmarkten had ook de depreciatie van vooral de Amerikaanse dollar (met 7 procent) een neerwaarts effect op de aandelenportefeuilles van institutionele beleggers (- eur 13 miljard), die voor een substantieel deel uit Amerikaanse aandelen bestaat. Doordat het valuta-risico echter vrijwel volledig was afgedekt met valutaderivaten, bleef het effect van de dollardepreciatie op de totale financiële positie beperkt. In het eerste kwartaal reageerden pensioenfondsen

op koersverliezen op aandelen door er extra van bij te kopen (eur 21 miljard). Ze financierden die aankopen door de verkoop van verhandelbaar schuldpapier (eur 13 miljard) en de opname van kortlopende leningen (de middelen bestonden deels ook uit contant onderpand voor uitgeleende effecten). Achtergrond van de aankopen van aandelen vormde het streven van pensioenfondsen een bepaalde mix te handhaven die ze periodiek vaststellen voor diverse beleggingscategorieën (aandelen, schuldpapier, onroerend goed en dergelijke). Daarmee beogen ze een optimale afstemming van beleggingen enerzijds en verplichtingen anderzijds. De verplichtingen zijn bijvoorbeeld afhankelijk van de leeftijdsopbouw en de samenstelling van het deelnemersbestand. Naarmate de gemiddelde leeftijd van de deelnemers laag is en/of het aantal inactieve deelnemers gering, zal een pensioenfonds in het algemeen meer in betrekkelijk risicovolle beleggingscategorieën zoals aandelen investeren. Anders dan de pensioenfondsen richten verzekeringsinstellingen zich niet op een van tevoren vastgestelde beleggingsmix. Zij vertonen in de regel ook een ander beleggingsgedrag. In tegenstelling tot de pensioenfondsen kochten zij in het eerste kwartaal van 2008 per saldo vrijwel geen aandelen. In plaats daarvan kochten zij juist schuldpapier (eur 2,9 miljard). Ze financierden dat met reguliere premieontvangsten.

Grafiek 6 Koerswinsten en -verliezen op aandelenportefeuilles van pensioenfondsen en verzekeraars (2007-i t/m 2008-i) In procenten 10

10

5

5

0

0

-5

-5

-10

-10

-15

-15 I 07

II

III

IV

I 08

Pensioenfondsen Beursgenoteerd

DNB

Nietbeurst

Participatiebewijzen

I 07

II

III

IV

I 08

Verzekeraars msci World Index

d


13

‘Verpakken’ van hypotheken door banken scherp teruggevallen Na het recordjaar 2007 hebben banken en andere financiele instellingen begin dit jaar relatief weinig woninghypotheken en andere kredieten gebundeld en doorverkocht aan speciaal daarvoor opgerichte ondernemingen, zogeheten ‘special purpose vehicles’ (spv’s). Deze spv’s financieren zich door uitgifte van obligaties. Inmidvdels is maar liefst een derde van de Nederlandse woninghypotheekschuld (eur 210 miljard) op deze wijze gesecuritiseerd. In de tweede helft van 2007 hadden Nederlandse financiële instellingen nog voor een ongewoon groot bedrag (ruim eur 80 miljard) gesecuritiseerd. Veel van de door spv’s geëmitteerde obligaties hadden ze toen overigens zelf gekocht, niet alleen vanwege afnemende belangstelling ervoor bij andere partijen, maar ook om ze eventueel als onderpand te gebruiken voor leningen bij de centrale bank bij toenemende onrust op financiële markten. In het eerste kwartaal van 2008 hebben banken echter nog slechts voor eur 3 miljard gesecuritiseerd, wellicht omdat ze vinden dat ze voorlopig voldoende liquiditeiten hebben, of doordat de hogere rente die beleggers inmiddels vragen, securitiseren minder aantrekkelijk heeft gemaakt.

Inleiding Securitisaties van leningen hebben de afgelopen jaren een hoge vlucht genomen en vormen een van de belangrijkste financiële innovaties van de afgelopen decennia. Bij een securitisatie draagt de kredietverstrekker (originator) leningen of de kredietrisico’s daarvan over aan een speciaal daarvoor opgerichte instelling, een zogeheten special purpose vehicle (spv). Ter financiering daarvan geeft de spv op haar beurt schuldpapier (asset-backed securities, hierna abs) uit (zie box 1). Aldus worden illiquide vorderingen, zoals hypothecaire leningen en bedrijfskredieten, gebundeld en via omzetting in verhandelbare effecten doorverkocht aan beleggers in dit schuldpapier. Vaak worden deze effecten uitgegeven in tranches met verschillend risicoprofiel. Door spv’s uitgegeven obligaties met hypotheken als onderpand worden Mortgage-Backed Securities (mbs) genoemd. Collateralised Debt Obligations (cdo’s) zijn eveneens een vorm van abs. De onderliggende pool van activa hoeft niet homogeen te zijn. In dit artikel wordt voor al deze verschillende vormen van door spv’s uitgegeven schuldpapier de meer algemene benaming abs gehanteerd, tenzij specifiek sprake is van mbs. In dit artikel wordt eerst een beeld van de markt dnb / Statistisch Bulletin juni 2008

voor gesecuritiseerde producten geschetst. Vervolgens wordt ingegaan op de meer recente ontwikkelingen bij Nederlandse spv’s in 2007 en het eerste kwartaal van 2008.1 2

Veel securitisaties in Nederland Sinds 1996 zijn securitisaties in Nederland sterk toegenomen. In ruim tien jaar tijd is het balanstotaal van spv’s gestegen tot eur 270 miljard (ruim 12 procent van het balanstotaal van banken; grafiek 1). Dat bedrag bestond ultimo maart 2008 voor eur 145 miljard uit woninghypotheken. Daarnaast is echter nog voor bijna eur 35 miljard aan woninghypotheken synthetisch gesecuritiseerd, wat inhoudt dat alleen de kredietrisico’s zijn overgedragen.3 Daarom staan deze woninghypotheken4 niet op de balans van spv’s, maar zijn deze weerspiegeld in het merendeel van de post deposito’s (zie box 1). Nog eens eur 30 miljard aan uitstaande overige leningen heeft eveneens te maken met woninghypotheken. Al met al is derhalve eur 210 miljard aan woninghypotheken gesecuritiseerd, wat overeenkomt met het uitstaande bedrag aan mbs (grafiek 2). Dat betekent dat naar schatting ongeveer een derde van de Nederlandse woninghypotheekschuld is gesecuritiseerd. Nederlandse spv’s nemen naar schatting ongeveer 20 procent van Europese securitisaties voor hun rekening. Dit forse aandeel houdt verband met een sterk ontwikkelde financiële sector en met de lage rente en sterke huizenprijsstijging in Nederland in de afgelopen jaren. Daardoor werden veel hypotheken afgesloten, wat leidde tot een druk op de balans van hypotheekverstrekkers en behoefte aan additionele financieringsbronnen. Bovendien traden nieuwe spelers (veelal buitenlandse financiële instellingen) toe tot de hypotheekmarkt die om hypotheken te kunnen verstrekken zich financierden door die hypotheken te bundelen en meteen door te plaatsen bij beleggers in de vorm van mbs.5 Dit resulteerde in een groot aanbod van gesecuritiseerde leningen. Tegelijkertijd waren aan de vraagkant institutionele beleggers op zoek naar hogere rendementen. Dit leidde tot 2007 tot een grote vraag van beleggers naar gesecuritiseerde hypotheekleningen.

15

‘Verpakken’ van hypotheken door banken scherp teruggevallen

Box 1 Vormen en redenen van securitisaties Bij securitisaties kunnen twee hoofdvormen worden onderscheiden. Als bij een securitisatie kredieten van de balans van de originator worden gehaald en naar die van de spv worden verplaatst, is sprake van een zogeheten traditionele (ook wel true sale) securitisatie. Bij een synthetische securitisatie blijven de leningen op de balans van de originator staan en worden alleen de kredietrisico’s door middel van kredietderivaten overgedragen. De spv belegt de emissieopbrengst dan in vorderingen van hoge kwaliteit, bijvoorbeeld deposito’s. De hierop ontvangen rente dient samen met de vergoeding die de spv van de originator ontvangt voor het overgenomen risico, voor rentebetaling op de uitgegeven effecten. Voor een securitisatie kunnen verschillende redenen bestaan, met name: - verbetering van de solvabiliteit, doordat activa of kredietrisico’s worden overgedragen;

- het vrijmaken van kapitaal voor financiering van nieuwe activiteiten of rendementsverhoging; - goedkopere financiering, doordat de activa van de spv zijn afgescheiden van het kredietrisico van de originator en meestal nog extra zekerheden worden gesteld (bijvoorbeeld overcollateralisation, wat inhoudt dat de waarde van de onderliggende activa hoger is dan de uitgegeven abs); - vermindering van de mismatch tussen langlopende vorderingen en kortlopende verplichtingen of van uitstaande risico’s op een bepaalde sector of debiteurencategorie; - aanboring van nieuwe groepen beleggers; - het via arbitrage profiteren van het verschil in rendement tussen de abs en onderliggende activa; - creatie (voor liquiditeitsdoeleinden) van beleenbare activa die als onderpand kunnen dienen voor opname van kortlopende leningen bij de centrale bank.

Turbulente ontwikkelingen in 2007

Grafiek 1 Activa van Nederlandse spv’s Miljarden euro’s

300

15,0

250

12,5

200

10,0

150

7,5

100

5,0

50

2,5 0

0

02

Woninghypotheken

Activa spv’s in procenten van activa banken, schaal rechts

16

03

Overige leningen

04

05

Deposito’s

06

Overig

07

08

Ook internationaal was sprake van een sterke belangstelling voor gesecuritiseerde producten. In de zomer van 2007 ontstond echter onrust op de financiële markten als gevolg van problemen in de vs met de terugbetaling van hypotheekleningen aan minder kredietwaardige huishoudens, zogenoemde subprime hypotheken. Deze risicovolle hypotheken waren via securitisaties doorverkocht aan beleggers, waardoor de desbetreffende risico’s wereldwijd werden verspreid. Vaak werd dit schuldpapier door zogeheten structured vehicles weer herverpakt en doorverkocht via complexe cdo’s. Dit leidde tot onzekerheid over de uiteindelijke dragers van de kredietrisico’s en de waardering van gestructureerde kredietproducten, ook van minder complex en veiliger geacht schuldpapier. Gevolgen waren een vertrouwenscrisis, een verminderde risicotolerantie, herprijzing van risico’s, opdroging van de liquiditeit op de diverse kredietmarkten en afwaarderingen op gesecuritiseerde producten. Recordbedrag securitisaties in 2007 In 2007 werd door Nederlandse spv’s voor een recordbedrag van eur 131 miljard aan abs geëmitteerd, ruim tweeëneenhalf maal zo veel als in 2006 (grafiek 3). Dit dnb / Statistisch Bulletin juni 2008


Grafiek 2 Uitstaaand schuldpapier van Nederlandse spv’s

Grafiek 3 Emissies van spv’s naar sector van originator

Miljarden euro’s

Miljarden euro’s

300

70

250

60

200

50

150

40

100

30

50

20

0

10 02

03

04

05

06

07

08

0 IV 05

mbs

I 06

II

III

IV

I 07

II

III

IV

I 08

abs

was maar liefst bijna 80 procent van het eind 2006 uitstaande bedrag aan abs. Het merendeel van de emissies, eur 115 miljard, betrof mbs. Het overgrote deel van de in 2007 gesecuritiseerde activa was afkomstig van banken (eur 120 miljard, ruim 90 procent). De rest kwam van andere originators, zoals verzekeraars en gespecialiseerde hypotheekbedrijven van financiële instellingen. In de bijlage bij dit artikel is een overzicht gegeven van alle individuele securitisatietransacties sinds 2005 (securitisaties van vóór 2005 zijn in eerdere Statistische Bulletins gepubliceerd).6 In de eerste helft van 2007 was al sprake van een sterke securitisatie-activiteit, maar de uitgifte van schuldpapier door spv’s bereikte met bijna eur 70 miljard in het vierde kwartaal van 2007 een hoogtepunt. Dit hield voor een belangrijk deel verband met de turbulentie op de kapitaalmarkten die was ontstaan door via securitisaties uitgewaaierde risico’s op Amerikaanse subprimehypotheken. Deze onrust sloeg over op de geldmarkt. Banken waren minder bereid om geld uit te lenen aan andere banken vanwege het onzekere kredietrisico. Daar bovenop kwam nog eens de traditioneel hoge liquiditeitsbehoefte aan het einde van het jaar. In de tweede helft van 2007 droogde het aanbod van liquiditeit op de eurogeldmarkt goeddeels op en liepen de korte rentes fors op. In reactie daarop heeft het Eurosysteem banken in de gelegenheid gesteld om op momenten van krapte extra geld te lenen. Daarvoor moesten de banken onderpand verstrekken. Dat verklaart de extra securitisaties door banken, zodat zij beleenbare activa (onderpand) hebben om in tijden van liquiditeitskrapte voldoende te kunnen lenen van de ecb (zie box 2). Deze dnb / Statistisch Bulletin juni 2008

Emissies van spv’s met banken als originator

Door banken gekochte effecten van overige financiële instellingen1

Emissies van spv’s met originators anders dan banken

1 Betreft andere financiële instellingen dan banken, verzekeraars en pensioenfondsen (waaronder spv’s).

securitisaties waren, voor zover banken de door hen gecreëerde effecten zelf hebben gekocht, niet zozeer op verbetering van de solvabiliteit gericht maar op het creëren van buffers om liquiditeitsproblemen te voorkomen. Daarnaast hebben banken ook abs gekocht vanwege gebrek aan vraag door (externe) beleggers, met de bedoeling dit weer te verkopen als de marktomstandigheden verbeteren. Cijfers over aankopen door banken van dit specifieke schuldpapier zijn niet beschikbaar, maar afgaande op het bancaire bezit van alle effecten die zijn uitgegeven door andere financiële instellingen dan banken, verzekeraars en pensioenfondsen, kan worden aangenomen dat banken in belangrijke mate abs hebben gekocht (grafiek 3). Naar schatting hadden Nederlandse banken eind 2007 voor eur 145 miljard aan schuldpapier van Nederlandse spv’s in bezit. Dat is meer dan de helft van de door deze spv’s uitgegeven effecten. Oplopende risico-opslagen De onrust op de internationale financiële markten leidde in 2007 tot de eerdergenoemde afgenomen risicotolerantie (dan wel vergroot risicobesef) en herprijzing van de risico’s. Beleggers verlangden steeds hogere risico-opslagen voor abs. Dat verschilde voor diverse tranches/categorieën papier, afhankelijk van het risico17


Box 2 abs als beleenbare activa bij de uitvoering van monetair beleid door de ecb De ecb richt zich op het handhaven van prijsstabiliteit en kan daartoe de rente verhogen of verlagen. Hierbij gaat het om de rente op kortlopende leningen die commerciële banken opnemen bij de centrale banken. Om deze officiële ecb-rentetarieven door te laten werken in de marktrente, beïnvloedt de ecb de liquiditeitspositie van de banken. Dat doet de ecb door banken in het eurogebied eerst te verplichten gemiddeld een bepaalde hoeveelheid geld, de zogenoemde minimumreserves, aan te houden bij hun nationale centrale bank. Hiermee creëert de ecb een tekort aan geld bij die banken, die daardoor afhankelijk worden van de ecb voor het verkrijgen van liquiditeiten. Vervolgens verstrekt de ecb leningen aan de banken om in hun behoefte aan geld te voorzien. Om deze kredieten van de ecb te krijgen, moeten de banken voldoende onderpand verstrekken. De zogenoemde beleenbare activa moeten bovendien aan bepaalde kredietwaardigheidscriteria voldoen. Zo moeten de activa bijvoorbeeld minimaal een a-rating hebben, ruwweg corresponderend met een risico van 0,1

profiel. Voor tranches met de hoogste kwaliteit (aaa- of aa-rating) zijn de risicospreads minder sterk gestegen dan voor de lagere tranches, die de eerste verliezen moeten opvangen. Voor bijvoorbeeld door Nederlandse spv’s uitgegeven vijf- tot tienjaars Mortgage Backed Securities (mbs) met een bbb-rating zijn de risico-opslagen in het derde kwartaal van 2007 met bijna 100 basispunten (ofwel bijna een vol procentpunt) toegenomen (grafiek 4). Bij mbs met de hoogste rating (aaa) daarentegen bleef de gemiddelde toename van de risicospread beperkt tot 10 basispunten.7 Securitisaties in Europa In Nederland waren de emissies van abs in de tweede helft van 2007 ruim 70 procent hoger dan in de eerste helft door de turbulentie op de financiële markten en de creatie van beleenbare activa. Daarentegen zijn de emissies in Europa in de tweede helft van 2007 met ruim 40 procent gedaald (grafiek 5).8 Een groot deel van de abs-uitgiftes was, net zoals in Nederland, om liquiditeitsredenen verricht. Emissies voor andere doeleinden kwamen minder voor, omdat emittenten wachtten 18

procent dat ze niet binnen een jaar kunnen worden terugbetaald. In Nederland bezitten verreweg de meeste abs een aaa-rating, het hoogste kredietwaardigheidsniveau (maar ook lagere ratings komen voor zoals te zien is in grafiek 4). Voor abs die door een spv zijn uitgegeven, gelden nog specifieke voorwaarden. Ten eerste komen alleen abs in aanmerking die zijn geëmitteerd bij traditionele securitisaties (in tegenstelling tot synthetische securitisaties). Bij een traditionele securitisatie is het onderpand daadwerkelijk aan de spv overgedragen en kan dit bij faillissement van de originator niet worden aangetast. Daarnaast geldt bij abs dat binnen een gestructureerde emissie een tranche niet achtergesteld mag zijn bij andere tranches van dezelfde emissie. Alleen de minst risicovolle abs zijn dus beleenbaar. Aan abs wordt bovendien een geringere liquiditeitswaarde toegekend. Bij de waardebepaling van de beleenbare activa wordt op abs een hoger percentage op de marktwaarde in mindering gebracht dan op activa met een hogere liquiditeitswaarde (zoals schuldpapier van de overheid).

op een daling van de opslagen voor het kredietrisico en tussentijds andere financieringsbronnen aanwendden. Alleen in Spanje bleven de emissies op hetzelfde niveau.

Scherpe terugval in eerste kwartaal 2008 In het eerste kwartaal van 2008 namen de abs-emissies sterk af tot eur 3 miljard, het laagste bedrag sinds het eerste kwartaal van 2005 (grafiek 6). Nadat de totale activa in 2007 nog met maar liefst driekwart waren toegenomen ten opzichte van 2006, stagneerde de groei in het eerste kwartaal van 2008. Banken hebben wellicht geoordeeld dat ze nu voldoende beleenbare activa hadden gecreëerd, waardoor er in het eerste kwartaal geen aanleiding meer was voor omvangrijke securitisaties. Daarnaast hadden (andere) beleggers nog steeds weinig belangstelling voor dit schuldpapier, terwijl securitisaties voor sommige originators niet meer rendabel waren door de toegenomen financieringskosten. Vanwege deze marktomstandigheden zijn enkele hypotheekverstrekkers die deze leningen via uitgifte van schuldpapier dnb / Statistisch Bulletin juni 2008


Grafiek 4 Gemiddelde risico-opslagen bij langlopende mbs

Grafiek 5 Securitisatie-emisies in Europa Miljarden euro’s

Basispunten 200 300

180

250

160

200

140

150

120

100

100

50

80

0

60 III 06

IV

I 07

II

III

IV

40 20 0

Rating aaa

Rating aa

Rating a

Rating bbb+

Rating bbb−

I 06

II

III

IV

I 07

II

III

IV

Bron: esf (European Securitisation Forum).

doorverkochten en niet over andere financieringsmiddelen beschikten (zoals bijvoorbeeld spaargeld), gestopt met het verstrekken van woninghypotheken. De scherpe terugval hangt waarschijnlijk ook samen met de invoering per 1 januari 2008 van nieuwe, risicogebaseerde solvabiliteitsregels voor banken (Bazel ii). Deze kapitaaleisen houden expliciet rekening met securitisaties en sluiten voor kredieten die wel op de balans worden gehouden, beter aan op het werkelijk door banken gelopen risico. Onder de oude solvabiliteitsregels gold over het algemeen een kapitaaleis van acht procent. Bazel ii houdt bij het vaststellen van kapitaaleisen voor het kredietrisico meer rekening met de kredietwaardigheid van debiteuren. Tegenover een lening aan een financieel solide bedrijf hoeft minder kapitaal te

worden aangehouden dan tegenover een lening aan een financieel kwetsbaar bedrijf. Securitisatie van kredieten met een laag risico levert daardoor minder solvabiliteitsvoordeel op dan in het verleden. Daardoor is er minder aanleiding om louter vanwege lagere kapitaaleisen kredieten te securitiseren. Aan de afneming van de securitisaties heeft mogelijk ook bijgedragen het anticiperen door banken op nieuwe regelgeving in Nederland die in de loop van 2008 van kracht wordt met betrekking tot covered bonds. Covered bonds zijn obligaties uitgegeven door banken waarbij door middel van onderpand aan de obligatiehouders een grote mate van zekerheid wordt geboden dat aan deze verplichtingen zal worden voldaan (zie box 3). Dat

Grafiek 6 Door Nederlandse spv’s uitgegeven abs Miljarden euro’s 80 70 60 50 40 30 20 10 0 00 I II

III

IV

01 I

II

III

IV

dnb / Statistisch Bulletin juni 2008

02 I II

III

IV

03 I II

III

IV

04 I II

III

05 IV I

II

III

06 IV I II

III

IV

07 I II

III

IV

08 I

19


Box 3 Covered bonds Covered bonds zijn obligaties uitgegeven door banken, waarbij door middel van onderpand aan de obligatiehouders een grote mate van zekerheid wordt geboden dat aan deze verplichtingen zal worden voldaan. Het onderpand bestaat veelal uit hypothecaire leningen of overheidsleningen. In de meeste Europese landen bestaat hiervoor specifieke wetgeving en vormen covered bonds een gebruikelijk financieringsinstrument. Het bekendste voorbeeld is de Duitse Pfandbriefe. Tot dusver hebben drie Nederlandse banken covered bonds uitgegeven, wat bij gebrek aan wetgeving op contractuele basis is gebeurd. In Nederland zal per 1 juli 2008 met het Besluit Gedekte Schuldinstrumenten een wettelijk kader van kracht worden. Het voordeel van wetgeving is dat

beleggingsinstellingen en leven- en schadeverzekeraars op basis van Europese richtlijnen een hoger percentage van hun vermogen mogen beleggen in dit soort obligaties van een bank, vanwege het relatief veilige karakter van dit schuldpapier. Daarnaast hoeven banken die in deze obligaties beleggen, minder kapitaal aan te houden voor het kredietrisico van de uitgevende bank. Een wettelijk kader leidt bovendien tot een grotere internationale erkenning en een volwaardige status van de Nederlandse covered bonds. Door al deze voordelen kunnen banken met dit soort obligaties meer beleggers bereiken en profiteren van lagere financieringskosten. Daarmee wordt bijgedragen aan een gelijke concurrentiepositie ten opzichte van landen met een dergelijke wetgeving.

wordt gedaan door het onderpand min of meer af te scheiden van het vermogen van banken. Deze covered bonds kunnen een alternatief voor de huidige securitisaties gaan vormen. Het voornaamste verschil met abs is dat covered bonds worden uitgegeven door banken, terwijl abs wordt geëmitteerd door spv’s. Dit heeft voor houders en uitgevers van covered bonds een belangrijk voordeel. Als de opbrengsten van het onderpand niet voldoende zijn om de vorderingen van de obligatiehouders te voldoen, ontstaat voor het restantbedrag een (concurrente) vordering op de uitgevende bank. Door deze extra zekerheid kunnen de financieringskosten van covered bonds lager zijn. Bovendien zal vanwege de wettelijke erkenning aan covered bonds mogelijk een lager risico worden toegekend, wat eveneens tot geringere financieringskosten kan leiden. In het eerste kwartaal van 2008 heeft – vooruitlopend op de nieuwe wetgeving – één emissie van covered bonds (van eur 1 miljard) plaatsgevonden. Vermoedelijk zullen meerdere emissies volgen.

Waarschijnlijk zullen de in 2008 ingevoerde nieuwe solvabiliteitsregels voor banken minder aanleiding geven tot securitisaties om de kapitaaleisen te verlagen. Bovendien vormen covered bonds, door de banken zelf geëmitteerd en van onderpand voorzien, vanaf 1 juli 2008 een alternatief voor securitisaties van woninghypotheken vanwege het wettelijke kader dat dan in werking treedt.

Afsluitende opmerkingen De onzekerheden op de financiële markten hebben in Nederland geleid tot een recordomzetting van kredieten in effecten in 2007. Securitisaties door spv’s zijn voor een substantieel deel toegepast om activa te creëren die beleend kunnen worden bij de centrale bank. Zij zijn met het oog op de onrust op financiële markten dan ook vooral gedaan in het kader van liquiditeitsbeheer. 20

1 Dit artikel is geschreven in samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek. 2 Het betreft hier in Nederland gevestigde spv’s met een Nederlandse originator en hoofdzakelijk Nederlands onderpand. 3 Bij een synthetische securitisatie blijven de leningen op de balans van de originator staan en worden alleen de kredietrisico’s door middel van kredietderivaten (credit default swaps) overgedragen. De spv belegt de emissieopbrengst dan in vorderingen van hoge kwaliteit, bijvoorbeeld deposito’s. 4 Dit houdt verband met registratie van securitisaties onder de ias/ifrs-jaarverslaggevingregels. Deze bepalen dat activa ook bij traditionele securitisaties toch op de balans van de originator moeten worden verantwoord, indien de originator op enigerlei wijze nog beschikkingsmacht heeft over deze activa. Om dubbeltellingen in de statistiek over spv’s te voorkomen worden deze activa in dat geval niet als zodanig (in dit geval als hypotheken) op de balans van spv’s geregistreerd, maar als leningen aan de originator (als tegenpost van de uitgegeven abs). 5 Daarbij wordt de initiële kredietverstrekking losgemaakt van de uiteindelijke financiering (unbundling van de kredietketen), ook wel het originate-and-distribute model genoemd waarbij kredieten worden verstrekt, verpakt en verhandeld. 6 Zie Statistisch Bulletins van december 2002 p. 22, december 2003 p. 37 en juni 2005 p. 32. 7 De risico-opslagen van mbs met aaa-rating met een onderliggende hypotheekportefeuille zonder Nationale Hypotheek Garantie waren sterker gestegen (met 20 basispunten). 8 Gegevens uit de grafiek 3 en 5 zijn niet volledig vergelijkbaar vanwege o.a. verschillend geografisch bereik. Gegevens van het European Securitisation Forum bevatten alleen emissies met Europees onderpand, terwijl gegevens in grafiek 3 ook emissies bevatten met onderpand van buiten Europa maar wel afkomstig van Nederlandse originators.



Bijlage: overzicht securitisatietransacties in Nederland vanaf 2005 Omvang in miljoenen euro’s Periode

Naam special purpose vehicle

Originator

Omvang

Gesecuritiseerde

emissie

activa

1.529

woninghypotheken

Aard

Feb.05

Holland Mortgage Backed Series (Hermes) ix

sns Bank

true sale

Feb.05

Athlon Securitisation 2005 bv

Unilease bv en Special Lease Systems bv

257

autoleasevorderingen

true sale

Mrt.05

Arena 2005-I bv

Delta Lloyd Levensverzekering n.v., Delta

1.005

woninghypotheken

true sale

synthetisch

Lloyd Bank, Amstelhuys n.v. en Triahome Hypotheken b.v. Mrt.05

Stichting Memphis 2005-1

Postbank nv

192

woninghypotheken

Apr.05

e-mac 2005-i bv

gmac rfc Nederland

503

woninghypotheken

true sale

Apr.05

Dutch mbs xii bv

nib Capital Bank

1.500

woninghypotheken

true sale

Apr.05

saecure 5 bv

aegon Levensverzekering

1.213

woninghypotheken

true sale

Apr.05

e-mac nl 2005-nhg ii bv

gmac rfc Nederland

600

woninghypotheken

true sale

Mei 05

Storm 2005-i

Obvion

1.790

woninghypotheken

true sale

Mei 05

Candide Financing 2005 bv

Bank of Scotland Netherlands bv

1.505

woninghypotheken

true sale

Mei 05

Opera Finance (Uni-Invest) b.v.

Eurohypo ag

1.005

leasecontracten

true sale

vastgoed Mei 05

Collier 2005-i bv

Fortis Hypotheekbank nv

1.668

woninghypotheken

true sale

Mei 05

Astir bv

Fortis Bank

150

asset-backed

synthetisch

Mei 05

Prospero clo i bv

n.v.t.

218

leningen

true sale

Jun.05

Amstel Corporate Loan 2005-1 bv

abn amro Bank

4.230

bedrijfskredieten

synthetisch

Jun.05


abn amro Bank

145

bedrijfskredieten

synthetisch

Jul.05

Vesteda Residential Funding ii

n.v.t.

1.300

leningen aan

true sale

Aug.05

Strong 2005 bv

Obvion

1.006

woninghypotheken

true sale

Sep.05

Holland Mortgage Backed Series (Hermes) x

sns Bank

1.528

woninghypotheken

true sale

Sep.05

Dutch Mortgage Portfolio Loans v bv

Achmea Hypotheekbank

1.256

woninghypotheken

true sale

Sep.05


abn amro Bank

5.606

bedrijfskredieten

synthetisch

securities

woningfonds

Okt.05

Sound i bv

nib Capital Bank

2.250

woninghypotheken

true sale

Okt.05

Stichting Holland Homes

Dbv Levensverzekeringsmaatschappij bv

756

woninghypotheken

true sale

Okt.05

Solid 2005-1

Fortis

602

woninghypotheken

true sale

Okt.05

Darts Finance bv

Delta Lloyd nv

1.000

woninghypotheken

true sale

Okt.05

Sovrisc

abn amro Bank

1.000

exportkredieten

synthetisch

Nov.05

Best 2005

Rabobank

2.249

woninghypotheken

true sale

Dec.05

Dutch mbs xiv

nib Capital Bank

1.500

woninghypotheken

true sale

Dec.05

e-mac nl 2005-iii bv

gmac rfc Nederland

895

woninghypotheken

true sale

Dec.05

Shield i bv

abn Amro

4.016

woninghypotheken

synthetisch

Dec.05

Smile 2005 Synthetic bv

abn Amro

6.750

bedrijfskredieten

synthetisch

Feb.06

Stichting Memphis 2006 i

Postbank nv

469

woninghypotheken

synthetisch

Feb.06

Storm 2006-i bv

Obvion

2.285

woninghypotheken

true sale

Feb.06

Holland Mortgage Backed Series (Hermes) xi

sns Bank

1.528

woninghypotheken

true sale

Feb.06

European Mortgage Securities vii

abn amro Bank

3.965

woninghypotheken

true sale

Mrt.06

Arena 2006-i bv

Delta Lloyd

1.005

woninghypotheken

true sale

Apr.06

Holland Homes Oranje mbs bv

Dbv Levensverzekeringsmaatschappij bv

1.600

woninghypotheken

true sale


21



Apr.06


Essence i bv

Originator

Hypinvest, Royal Residentie Hypotheken,

Omvang

Gesecuritiseerde

emissie

activa

Aard

1.000

woninghypotheken

true sale

Vredezicht's-Gravenhage 54, Seyst Hypotheken (dochters nib Capital Bank) Apr.06

Smile 2005 Synthetic bv

abn Amro

135

bedrijfskredieten

synthetisch

Mei 06

Sovrisc series 2006

abn amro Bank

1.053

exportkredieten

synthetisch

Mei 06

e-macl nl 2006-ii bv

gmac rfc Nederland

550

woninghypotheken

true sale

Jun.06

Delphinus 2006-i bv

Fortis Hypotheekbank nv

3.000

woninghypotheken

true sale

Mei 06

Storm 2006-ii bv

Obvion

1.515

woninghypotheken

true sale

Aug.06


abn amro Bank

3.350

woninghypotheken

true sale

Aug.06

North Westerly clo iii bv

nib Capital Bank

361

diverse leningen

true sale

Sep.06

Pearl Mortgage Backed Securities 1 bv

sns Bank

1.014

woninghypotheken

true sale

Sep.06

Saecure 6 nhg bv

aegon Levensverzekering

2.068

woninghypotheken

true sale

Sep.06

Leo-mesdag

nibc en ing Real Estate

1.005

winkelpanden

true sale

Sep.06

Stichting Mars 2006

ing- Bank

595

bedrijfskredieten

synthetisch

Okt.06

Holland Mortgage Backed Series (Hermes) xii

sns Bank

2.037

woninghypotheken

true sale

Okt.06

Monastery 2006-i

dsb Groep nv

875

woninghypotheken

true sale

Okt.06

Best 2006

Rabobank

2.525

woninghypotheken

true sale

Nov.06

Beluga Master Issuer bv

Fortis asr Praktijkvoorziening bv

4.036

woninghypotheken

true sale

Nov.06

Securitized Guaranteed Mortgage Loans bv

Achmea Hypotheekbank nv

856

woninghypotheken

synthetisch

Nov.06

Candide Financing 2006 bv


2.016

woninghypotheken

true sale

Nov.06

e-mac Program bv Compartment nl 2006-iii

gmac rfc Nederland

803

woninghypotheken

true sale

Nov.06

Amstel Securitisation of Contingent

abn amro Bank

3.380

portfolio of corporate

synthetisch

Nov.06

Amstel Corporate Loan Offering 2006 bv

abn amro Bank

1.130

exposures

Obligations 2006 bv


synthetisch

loans Nov.06

Amstel Securitisation of Highgrade Exposures

abn amro Bank

155

bedrijfskredieten

synthetisch

true sale

2006 bv Dec.06

Lancelot 2006 bv

Van Lanschot

600

woninghypotheken

Dec.06

Strong 2006 bv

Obvion

1.000

woninghypotheken

true sale

Dec.06

prar 2006 -i

abn amro Bank

342

corporate loans

true sale

Dec.06

prar 2006 -ii

abn amro Bank

101

corporate loans

true sale

Dec.06

Bumper i bv

Leaseplan Nederland nv

1.020

autoleasevorderingen

true sale

Feb.07

Storm 2007-i

Obvion

2.323

woninghypotheken

true sale

Feb.07

Smile Securitisation Company bv

abn Amro

5.166

bedrijfskredieten

true sale

Mrt.07

e-mac Program b.v.

gmac rfc Nederland

603

woninghypotheken

true sale

Mrt.07

Holland Mortgage Backed series (hermes) xiii

sns Bank

2.800

woninghypotheken

true sale

Feb.07

Stichting Memphis Cash 2007

Postbank nv

7.609

woninghypotheken

synthetisch

Apr.07

Amstel Corporate Loan Offering 2007-i bv

abn amro Bank

6.200


synthetisch

b.v.

loans Apr.07

Chapel 2007

dsb Financieringen bv

711

2nd lien residential

true sale

mortgages en consumer loans

22





Originator

Omvang

Gesecuritiseerde

emissie

activa

woninghypotheken

true sale

leningen aan woning-

true sale

Jun.07

Stichting Eleven Cities 3

Friesland Bank

925

Apr.07

Vesteda Woningen

n.v.t.

350

Aard

fonds Mei 07

Amstel Securitisation of Highgrade Exposures

abn amro Bank

1.000

bedrijfskredieten

synthetisch

leningen ivm onroe-

true sale

2007-1 b.v. Apr.07

Mesdag (Charlie) bv

nibc

493

Jun.07

Citadel 2007-i bv

Fortis Bank

1.466

woninghypotheken

true sale

Jun.07

Goldfish 2007

Fortis Bank

2.500

woninghypotheken

true sale

Jun.07

Skyline 2007 bv

Rabobank/fgh

3.000

niet-woninghypo-

true sale

rend goed

theken Mei 07

Stichting Blue Lion

Postbank

11.800

woninghypotheken

synthetisch

Jun.07


sns Bank

808

woninghypotheken

true sale

Jun.07

e-macProgram bv Comp nl 2007-nhg ii

gmac rfc Nederland

607

woninghypotheken

true sale

Jun.07

e-macProgram bv Comp nl 2007-iii

gmac rfc Nederland

550

woninghypotheken

true sale

Jul.07

Eurosail bv

elq Portefeuille i bv

350

woninghypotheken

true sale

Jul.07

Stichting Holland Homes Oranje ii

dbv Levensverzekeringsmaat-schappij

580

woninghypotheken

true sale

Jul.07

Mesdag Delta


546

winkelpanden

true sale

Aug.07

Beluga Master Issuer bv

Fortis asr Praktijkvoorziening bv

807

woninghypotheken

true sale

Aug.07


abn amro Bank

3.500

woninghypotheken

true sale

Sep.07

Holland Mortgage Backed Series (Hermes) xiv

sns Bank

2.000

woninghypotheken

true sale

Sep.07

Sound ii bv

nib Capital Bank

744

woninghypotheken

true sale

Sep.07

Dolphin Master Issuer bv

Fortis Bank

4.036

woninghypotheken

true sale

Sep.07

Green Apple 2007-i

Argenta Spaarbank

1.500

woninghypotheken

true sale

Okt.07

Stichting Orange Lion Rmbs

ing

9.916

woninghypotheken

synthetisch

Okt .07


Fortis Bank

3.027

woninghypotheken

true sale

Okt .07

European Mortgage Securities vii b

abn amro Bank

3.829

woninghypotheken

true sale

Okt.07

e-mac Program ii b.v.

gmac rfc Nederland

702

woninghypotheken

true sale

Okt .07


Fortis Bank

4.137

woninghypotheken

true sale

Nov.07

Eurosail ii bv

elq Portefeuille i bv

354

woninghypotheken

true sale

Nov.07

Essence ii bv

nib Capital Bank

1.400

woninghypotheken

true sale

Dec.07

Arena 2007-i

Delta Lloyd

656

woninghypotheken

true sale

Dec.07

Best 2007 bv

Rabo

30.300

woninghypotheken

true sale

Dec.07

Best sme

Rabo

7.500

bedrijfskredieten

synthetisch

Dec.07

Candide Financing nhg 2007


361

woninghypotheken

true sale

Dec.07

Convent i

dsb

511

woninghypotheken

true sale

Dec.07

Strong 2007 bv

Obvion

1.000

woninghypotheken

true sale

Dec.07

Storm 2007 ii bv

Obvion

3.535

woninghypotheken

true sale

Dec.07

Mesdag Echo (bv)


1.082

winkelpanden

true sale

Jan.08

Goldfish Master Issuer bv

Fortis Bank

1.800

woninghypotheken

true sale

Feb.08


sns Bank

808

woninghypotheken

true sale

Mrt.08

e-mac Program iii Compartment nl 2008-i

gmac rfc Nederland

250

woninghypotheken

true sale

Mrt.08

Arena 2007-i

Delta Lloyd

170

woninghypotheken

true sale


23

Pinnen rukt op ten koste van contant betalen

Het girale retail-betalingsverkeer in Nederland is ook in 2007 weer gegroeid, zowel in waarde (3 procent) als in aantallen transacties (6 procent). Een van de sterkst groeiende betaalwijzen is het pinnen. In 2007 nam het aantal pintransacties met 9 procent toe tot 1,6 miljard. Daarmee vormen ze al meer dan een derde van het aantal binnenlandse betalingen. Een betaalmedium in opkomst is ideal, een combinatie van web-winkelen en internetbankieren. Het illustreert dat consumenten en bedrijven steeds meer keuzemogelijkheden krijgen door de introductie van nieuwe betaalinstrumenten. Daaraan draagt ook bij de toenemende acceptatie door winkeliers van al eerder geïntroduceerde betaalmiddelen. In dit artikel worden de ontwikkelingen in het betalingsverkeer in 2007 toegelicht. Ook wordt ingegaan op de verschuivingen die zich over een langere periode tussen betaalinstrumenten hebben voorgedaan: een sterke groei van het belang van pinnen en, in mindere mate van incasso’s, ten koste van het gewicht van cheques en overschrijvingen.

Het binnenlandse betalingsverkeer in 2007 Het aantal binnenlandse betalingen is vorig jaar met 6 procent gegroeid. In totaal hebben Nederlanders bijna 4½ miljard betalingen verricht. Dat betekent dat elke Nederlander vorig jaar gemiddeld zo’n 270 betalingen uitvoerde. Elke werkdag wordt er dus wel een keer giraal betaald. Contante betalingen worden niet waargenomen. dnb baseert de betalingsverkeerstatistiek alleen op gegevens afkomstig over klanten van banken, zie Kader. De meeste betalingen verrichten Nederlanders op afstand (2½ miljard keer). Het gaat hier om vooral overschrijvingen en incasso’s. Overschrijvingen omvatten alle overboekingen van consumenten en bedrijven via internet, telefoon, andere datacommunicatielijnen of via overschrijvingsformulieren. In 2007 werd 1,1 miljard keer geld overgeschreven; dat is een groei van 5 procent ten opzichte van 2006. De totale waarde van de overschrijvingen bedroeg bijna eur 2.400 miljard. Dit grote bedrag wordt gedomineerd door het zakelijke betalingsverkeer (denk aan salarisbetalingen, investeringen zoals aanschaf computers en verkoop bedrijfsonderdelen). Steeds meer consumenten maken gebruik van betalen op afstand via internetbankieren; in 2007 waren er al 8 miljoen gebruikers. Mede hierdoor daalde vorig jaar het aantal schriftelijke betaalopdrachdnb / Statistisch Bulletin juni 2008

ten met 7 procent tot 225 miljoen. Dat komt neer op nog slechts één papieren overschrijving per inwoner per maand. Ongeveer 75 procent hiervan betreft acceptgiro’s. Het gebruik daarvan neemt af: per jaar ondertekent de Nederlander nog maar tien acceptgiro’s. Tien jaar geleden waren dat er meer dan twintig. Gezinnen en bedrijven maken voorts steeds meer gebruik van incasso’s. In 2007 werd door middel van incasso’s 1,2 miljard keer betaald. Het gaat hier om machtigingen op het gebied van onder meer huur- en hypotheekrenteoverboekingen, betalingen voor energie- en telefoondiensten, verzekeringspremies, diverse belastingen en allerlei abonnementen en lidmaatschappen. Meer en meer zijn machtigingen een alternatief geworden voor steeds terugkerende acceptgiro’s. Omdat de incassoverwerking geheel is geautomatiseerd, is het een efficiënt betaalmiddel. Gemiddeld incasseerden leveranciers van goederen en diensten per betaling eur 240 in 2007. Pinbetalingen rukken steeds meer op. In 2007 gebruikten Nederlanders 9 procent meer hun pinpas dan het jaar daarvoor. Gezamenlijk pinde men bijna 1,6 miljard maal voor een totaal bedrag van bijna eur 70 miljard (plus 8 procent). De opmars van het pinnen blijkt ook uit de stijging van het gepinde bedrag per betaalautomaat. Momenteel ligt dat per (werk)dag al gemiddeld boven 1000 euro, bij een gemiddeld transactiebedrag van 43 euro. De belangrijkste reden voor het succes van pinnen is dat consumenten deze betaalwijze als veilig, snel en gemakkelijk ervaren. Pinnen is de afgelopen jaren vergemakkelijkt doordat het aantal betaalautomaten in winkels, benzinepompen, overheidinstellingen en op treinstations blijft toenemen. Steeds meer consumenten zien dat zij op markten en terrassen, maar ook bij aflevering van goederen aan huis, via mobiele pinautomaten kunnen betalen. Tot slot draagt ook de verlaging van pintarieven voor kleine aankopen in winkels bij aan de toenemende populariteit van de pinpas, want uit onderzoek van dnb blijkt dat klanten gevoelig zijn voor tarieven. Worden die verlaagd, dan kiest men meer voor pinnen en minder voor contant betalen1 (zie ook onder). Ook het aantal Chipknip-transacties steeg vorig jaar, met 6 procent. Nederlanders chipten in totaal 174 miljoen keer voor een bedrag van eur 475 miljoen. Hoewel dit geen gering bedrag is, is het vergeleken met het totale 25


Kader Statistiek retail-betalingsverkeer De gegevens over het betalingsverkeer ontvangt dnb van de banken in Nederland. dnb publiceert hiervan een samenvattende statistiek in tabel 7.9 (op de website en achter in dit Bulletin). Het is gebruikelijk dit betalingsverkeer te onderscheiden in ‘betalingen op afstand’ en ‘toonbankbetalingen’. Onder de eerste vallen de girale betalingen van bijvoorbeeld woonlasten, salarissen, telefoonkosten en dergelijke, die consumenten en bedrijven meestal op afstand, dat wil zeggen thuis of vanuit kantoor, doen. Hierbij zijn de meest voorkomende betaalwijzen elektronisch overboeken (internetbankieren) en automatisch betalen via (incasso) machtigingen. Het toonbankverkeer omvat de betalingen in winkels, horeca, bij benzinepompen, in het openbaar vervoer en dergelijke, waar contant betalen en pinnen (pinnen is onderdeel van girale betalingen) het meest gebruikelijk zijn. Hoe vaak in Nederland wordt gepind is precies bekend, maar hoe vaak men contant betaalt niet, want de statistiek is gebaseerd op afschrijvingen

van betaalrekeningen van consumenten en bedrijven bij banken in Nederland. De statistiek beperkt zich tot het retail-betalingsverkeer; het gaat hier om een zeer groot aantal betalingen van bedragen die erg klein kunnen zijn. De dataverzameling strekt zich uit tot gegevens over het binnenlandse en buitenlandse betalingsverkeer. De statistiek bevat geen data over het betalingsverkeer van consumenten en bedrijven dat via niet-kredietinstellingen verloopt, zoals klantenkaarten van warenhuizen en tankstations. In de nabije toekomst zal in de statistiek de invloed van de Single Euro Payments Area (sepa) zichtbaar worden. In sepa gebruiken Europese banken gemeenschappelijke standaarden voor Europese overschrijvingen, incasso’s en betaalpassen. Die zullen geleidelijk de huidige nationale en internationale betaalmiddelen gaan vervangen. Daardoor wordt het even gemakkelijk om met die middelen euro’s over te maken naar bankrekeningen in Nederland als naar andere eu-landen.

gepinde bedrag maar een fractie daarvan (0,5 procent). De geringere betekenis van de Chipknip blijkt ook uit het gemiddeld gechipte bedrag van nog geen drie euro. Inmiddels bestaat de Chipknip ruim tien jaar. De verwachtingen bij de invoering ervan zijn niet uitgekomen.2 Veel consumenten ervaren de Chipknip in het algemeen als minst gebruiksvriendelijk alternatief (vergeleken met pinnen en contant betalen) en vinden dat er te weinig betaalpunten zijn, zij zouden willen dat het saldo direct zichtbaar is en het opladen wordt niet praktisch genoemd.3

Een betaalwijze die vorig jaar sterk is komen opzetten is het on line-winkelen èn betalen via internet: ideal.4 Hiermee kunnen aankopen op het web direct en veilig worden afgerekend. Elektronisch betalen ervaren gebruikers als gemakkelijk. Vooral bij on-line winkelen prefereren zij het bankieren via internet boven betaling op andere manieren zoals overschrijven, een acceptgiro of een credit card. Zo wordt de consument voor de betaling automatisch naar zijn bekende internetbankierprogramma geleid. Het betaalproduct ideal is door de grote banken in oktober 2005 op de markt gebracht. Vorig jaar verdrievoudigde het aantal transacties tot bijna 15 miljoen. Inmiddels accepteren 7500 webwinkels ideal als betaalmiddel. Ook de waarde van de met dit nieuwe betaalmedium aangeschafte goederen en diensten steeg flink, tot bijna eur 1,2 miljard. Daarmee heeft ideal al een omzet die 2½ maal zo hoog is als die van het chippen. Het gaat hier wel om hogere bedragen per transactie: in 2007 gemiddeld 70 euro.

Ondanks de vergrote gebruiksmogelijkheden, zoals het vanaf het jaar 2000 geschikt maken van de toen nog twee concurrerende systemen – Chipknip en Chipper – voor alle betaalautomaten, en de vergroting van het aantal acceptatiepunten, is het gebruik van de ‘elektronische portemonnee’ de laatste jaren beperkt gebleven tot onbemande verkooppunten zonder kassa of telefoonlijn (parkeermeters, verkoopautomaten voor frisdrank en snoep en bedrijfsrestaurants). Daarmee is de Chipknip een ‘niche’-product gebleven dat de efficiency in het retail-betalingsverkeer overigens wel heeft bevorderd.

26



Innovaties in het retail-betalingsverkeer Betaalcheque; girobetaalkaart

Pinpas; geldautomaat

| 1967

| 1987

Chipknip

Internetbankieren

| 1996

Invoering euro; afschaffing cheques

Mobiele pinautomaat

| 2002

Verschuivingen in betaalwijzen over een langere periode

ideal

| 2005

sepa (Europees betalen)

| 2008

behulp van overschrijvingsboekjes en via acceptgiro’s. Incasso’s hadden in 1990 al een zekere plaats verworven en namen een vijfde deel van het betalingsverkeer voor hun rekening. Daarnaast waren door banken gegarandeerde betaalcheques nog een vertrouwd verschijnsel bij aankopen in winkels. Slechts een zeer klein deel van de aantallen betaaltransacties in 1990 (2 procent)5 verliep via de toen net geïntroduceerde pinpas.

Hierboven werd geconstateerd dat het gebruik van de belangrijkste betaalinstrumenten in 2007 bleef groeien, dat van sommige wat sneller (pinnen, ideal), van andere wat langzamer (overschrijvingen). Ogenschijnlijk vinden er weinig grote verschuivingen plaats in de wijze waarop Nederlanders betalen. Velen zijn met pinnen, (elektronische) overschrijvingen en incasso’s geheel vertrouwd. Toch zijn de huidige betaalinstrumenten, en vooral het intensieve gebruik daarvan, betrekkelijk recent. Zo waren de betalingsgewoonten rond 1990 nog heel anders (grafiek 1).

Van 1990 tot 1997 daalde het aandeel van overschrijvingen in het girale betalingsverkeer van bijna twee derde tot minder dan de helft. Bovendien werd er in 1997, vooral door bedrijven, al vier keer zoveel elektronisch overgeboekt als schriftelijk. Vooral de incasso won terrein ten koste van schriftelijke overmakingen. De positie van cheques als betaalmiddel in het toonbankverkeer verzwakte; het gewicht ervan daalde tot 3 procent. Het betalen met een elektronisch leesbare pas

Het meest werd destijds betaald door middel van overschrijvingen. En anders dan nu schreven vooral particulieren letterlijk over, dus in papieren vorm met

Grafiek 1 Betaalinstrumenten in Nederland Procentuele verdeling van het aantal transacties 1990

1997

2007 0

2

Nieuwe media 0,5

23

15

32 41 3 21

62

46 28 27

Overschrijvingen Incasso Cheques Passen Nieuwe media


27


– het pinnen – schoot daarentegen in aandeel omhoog tot bijna een kwart. Daarmee werd het betalingsverkeer in korte tijd een stuk efficiënter, want het betekende minder chequebetalingen met een langer en duurder verwerkingstraject.

Grafiek 2 Indexcijfers aantallen in omloop zijnde eurobiljetten 400 350 300

Ofschoon er geen systematische registratie is van contante betalingen, blijkt uit steekproeven dat, ondanks de flinke toename in het pinnen, contant geld nog het meest wordt gebruikt, gemeten in aantallen transacties. Het zijn vooral de kleinere bedragen, in de categorie tot 15 euro, die contant worden afgerekend. Vooral in cafe’s is het contant betalen nog gemeengoed.6 Naarmate de bedragen groter worden, wordt meer de pinpas getrokken. Niettemin kan de voortgaande groei van het pinnen er ook op wijzen dat contante betalingen terrein verliezen7 (zie ook hieronder). In 2007 maakt het elektronisch betalen via passen al ruim 40 procent uit van alle giraal-elektronische betaaltransacties (grafiek 1). De voorheen vertrouwde betaalcheques zijn geheel verdwenen. Met het oog op de invoering van de chartale euro hadden de banken besloten de cheque af te schaffen per 2002. Daarmee kwam een einde aan de levenscyclus van het eerste massaal gebruikte, niet-contante toonbankbetaalmiddel (zie tijdbalk). De betaalcheque heeft sterk bijgedragen aan de giralisering van het retail-betalingsverkeer. De rol van overschrijvingen is in 2007 verder teruggedrongen tot een derde van het totale verkeer. Tegelijkertijd is ook het gebruik van papieren overschrijvingsformulieren sterk afgenomen.

250 200 150 100 50 0

02

Transactiecoupures 5, 10, 20, 50 euro

03

04

05

06

07

Spaarcoupures 100, 200, 500 euro

Van contant betalen naar pinnen?

guldentijdvak kon dat nog wel, omdat de gulden alleen door dnb werd uitgegeven en vrijwel uitsluitend in Nederland werd gebruikt. De uitgifte van bankbiljetten in het eurotijdvak is nu een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de nationale centrale banken en de ecb geworden.8 Toch kan wel, zij het op indirecte wijze, worden afgeleid dat de opmars van het pinnen ten koste is gegaan van het aantal contante betalingen. Ten eerste groeide de bankbiljettencirculatie in het guldentijdvak al vanaf de jaren 1990 niet sterk meer. Weliswaar nam de waarde elk jaar nog licht toe, maar in verhouding tot het bbp waren er steeds minder bankbiljetten nodig.9 Zowel het gebruik van de betaalcheque vanaf de jaren 1970 als de stijgende populariteit van het pinnen in de jaren 1990 droegen er toe bij dat er ook minder behoefte kwam aan meer bankbiljetten.

In het Nederlandse betaallandschap hebben over een periode van 17 jaar belangrijke verschuivingen plaatsgevonden: van papier naar elektronisch en ook, in enige mate, van cheques en bankbiljetten naar pinnen. Deze laatste verschuiving, van contante betalingen met munten en bankbiljetten naar pinbetalingen, kan niet uit de statistiek worden afgelezen. Er kan niet worden bijgehouden hoeveel transacties in Nederland contant worden afgerekend. Een aanwijzing daarvoor hád kunnen zijn in welke mate bankbiljetten in Nederland circuleren, maar sinds de introductie van de euro is dit niet meer na te gaan. Vooral door de in- en uitvoer van eurobiljetten – bijvoorbeeld door toeristen – die niet worden geregistreerd, kan de bankbiljettenomloop in Nederland niet goed meer worden benaderd. In het

Ofschoon er dus geen data zijn over de circulatie van eurobiljetten in Nederland worden de contante geldopnamen bij geldautomaten van banken en bij de balies van banken wel geteld. Daaruit blijkt dat sinds 2005 het aantal contante geldopnamen stagneert. Ook vinden er minder afstortingen plaats. Een derde aanwijzing voor een langzamer groeiende vraag naar bankbiljetten in Nederland vormt de ontwikkeling van transactiecoupures in het eurogebied (biljetten van 5, 10, 20 en 50 euro, grafiek 2). Met transactiecoupures worden dagelijkse betalingen verricht, terwijl spaarcoupures (biljetten van 100, 200 en 500 euro) fungeren als oppotmiddel.10 De vraag naar zowel de transactiecoupures als naar de spaarcoupures stijgt gestaag (met een piekje in de

28



Grafiek 3 Indexcijfers aantallen transacties met betaalinstrumenten t.o.v. particuliere consumptie

Grafiek 4 Gemiddeld gepind bedrag, euro’s 50

400

45

350

40

300

35

250

30

200

25

150

20

96

100

97

98

99

00

01

02

03

04

05

06

07

50

Nominaal

0

97

98

99

00

Pinnen/ chippen/ creditcard

Incassi

Acceptgiro

Cheques

01

02

03

Overschrijvingen

04

05

06

07

Consumptie

decembermaand). Maar de vraag naar spaarcoupures is tussen 2002 en 2007 veel sterker (met 250 procent) gestegen dan de behoefte aan transactiecoupures (40 procent). Het is goed mogelijk dat de behoefte aan deze kleine coupures in Nederland nog weer trager is gegroeid dan die in het eurogebied. Nederland neemt binnen de eu immers een vooraanstaande positie in wat betreft de elektronisering van het betalingsverkeer. Na Portugal en enkele Scandinavische landen en Baltische staten, staat Nederland op de zevende plaats binnen de eu-25 met een aandeel van 35 procent van pinbetalingen in alle binnenlandse girale betaaltransacties (eu gemiddeld: 20 procent). Naar aanleiding van de verdwijning van de nationale valuta’s is er een (inhaal)vraag naar contante spaargeldkassen op gang gekomen. Grote bankbiljettencoupures vervullen de functie van oppotmiddel, mede in het licht van de lage rente in Europa.11 Voorts is de rol van de euro als internationale valuta groeiende. Dat brengt met zich mee dat ook buiten de eurozone, met name in Oost-Europa, waar landen te zijner tijd hopen toe te treden tot het eurogebied, er een vraag naar grote coupures is. Een vierde indicatie van de ontwikkeling waarin meer pinbetalingen ten koste zijn gegaan van contante betalingen laat grafiek 3 zien. De procentuele groei van het aantal pintransacties overtreft de volumestijging van de particuliere consumptie in hoge mate. Van de totale dnb / Statistisch Bulletin juni 2008

Reëel

consumptie van gezinnen wordt kennelijk een steeds groter deel gepind.12 Verder daalt het gebruik van de acceptgiro in absolute zin. Deze daling verloopt wel zeer geleidelijk, omdat er kennelijk een vaste groep gebruikers is die de acceptgiro blijft verkiezen. Er zijn recent indicaties dat de toename van het pinnen ook betrekking heeft op kleinere bedragen. Tot nu toe waren die het exclusieve domein van contante betalingen. Uit onderzoek van dnb blijkt dat de kosten van het pinnen dalen door vooral de goedkoper geworden telecommunicatie. Pinnen is tegenwoordig voor de winkelier nauwelijks nog duurder dan contant betalen.13 Het afgelopen jaar is daarom een aantal initiatieven genomen, zoals de campagne ‘Klein bedrag pinnen mag’ en het aanbieden van aantrekkelijk geprijsde pin-pakketten en mobiele pin-terminals, die het pinnen verder moeten bevorderen. Naarmate meer winkeliers hun tarieven afschaffen, stimuleert dat het pinnen. Veel klanten zijn gevoelig gebleken voor pintarieven; zij stemmen daar hun betaalgedrag op af. Bij het volledig verdwijnen van de heffing op kleine bedragen in winkels met een pintarief zou het aandeel van pinbetalingen op winkelniveau met 8 procentpunt stijgen.14 Mogelijk hangt de groeiversnelling in het pinnen sinds 2006 dus ook samen met genoemde initiatieven. Uit het beloop van het gemiddeld gepinde bedrag blijkt voorts dat deze elektronische betaalwijze zich uitstrekt tot steeds kleinere bedragen. In ruim tien jaar tijd is het gepinde bedrag per transactie gedaald van gemiddeld 47 naar 43 euro; de laatste vijf jaar daalt het gestaag. Gecorrigeerd voor inflatie zou het huidige bedrag van 43 euro overeenkomen met een bedrag van 35 euro (in prijzen van 1996, grafiek 4).

29


Slotopmerkingen Het betaallandschap in Nederland is de laatste decennia sterk veranderd. De overgang van papieren naar elektronische overschrijvingen is ver gevorderd. Bijna elf van de twaalf overschrijvingen worden thans elektronisch verricht. Voorts zijn er aanwijzingen dat de groei van het aantal pintransacties steeds meer ten koste gaat van het aantal contante betalingen. Ook dat komt de efficiency van het betalingsverkeer ten goede.

1 Zie het artikel ‘Prikkels aan de kassa’, dnb Kwartaalbericht december 2007. 2 Zie hiervoor de Jaarverslagen van de Nederlandsche Bank uit 1998 en 1999. 3 dnb Jaarverslag 2004. 4 ‘Er zit een aantal woordspelingen in de naam van deze manier van Internetbankieren’ I-deal (een deal over het internet), I deal (ik handel), en ideal (ideaal). 5 Inclusief het aandeel van credit cards. 6 Slechts in 4 procent van de gevallen wordt in cafe’s elektronisch betaald. Zie Nicole Jonker & Thijs Kettenis, 2007. ‘Explaining cash usage in the Netherlands: the effect of electronic payment instruments,’ dnb Working Papers 136, Netherlands Central Bank, Research Department. Naar waarde gemeten heeft de omzet die met het pinnen wordt behaald al de waarde van de contante betalingen overtroffen, zo blijkt uit berekeningen van dnb. Zie ook dnb Kwartaalbericht september 2006, p. 33. 7 Vergelijk een soortgelijke uitspraak in dnb Jaarverslag 1997, p.152 en in dnb Jaarverslag 2000, p.172. 8 De ecb inventariseert eerst hoeveel en welke biljetten er nodig zijn. Daarna krijgt iedere centrale bank de opdracht bepaalde coupures te laten drukken. 9 dnb Jaarverslag 1997, p. 153. 10 dnb Kwartaalbericht september 2005, p. 43. 11 dnb Kwartaalbericht september 2006. 12 Een vergelijkbaar beeld ontstaat bij een vergelijking tussen pinomzet en de waarde van de particuliere consumptie. 13 Volgens een onderzoek van dnb, Currence en het Platform Detailhandel kost een pinbetaling thans 20 eurocent, een contante betaling kost 18 eurocent (‘Het toonbankbetalingsverkeer in Nederland, Kosten en opbrengsten van toonbankinstellingen in kaart gebracht’, 21 december 2007). 14 dnb Kwartaalbericht december 2007, p. 41.

30


Verzekeringsrisico’s voor ruim eur 5 miljard herverzekerd Goed risicobeheer is voor verzekeraars van groot belang. Risico’s moeten adequaat worden ingeschat en gewaardeerd. De prijs die verzekeraars ervoor moeten betalen komt bijvoorbeeld expliciet tot uitdrukking als verzekeraars risico’s bij herverzekeraars onderbrengen. Prijsverhogingen in de vorm van hogere herverzekeringspremies hebben na 2003 op onderdelen duidelijk tot een geringere omvang van herverzekeren geleid. Schadeverzekeraars hebben hun herverzekeringspremies als percentage van de bruto premies met anderhalf punt teruggebracht tot 10 procent in 2006. Bij herverzekeraars geldt des te meer dat premies en een concentratie van risico’s goed moeten worden afgewogen. Deze zeer complexe activiteit vergt veel kennis en een groot financieel draagvlak. De belangrijkste spelers zijn in het buitenland gevestigd, maar voor de kleinere Nederlandse herverzekeraars is met een premieomzet van ruim eur 1 miljard ook een rol weggelegd.

verbindt de verzekeraar zich om bij eventuele verliezen de verzekerde schadeloos te stellen. Naast premies voor schadeverzekeringen kunnen particulieren zelf of via hun werkgever ook eenmalig of periodiek premies betalen aan een verzekeraar om in ruil daarvoor op of na een bepaalde datum, bijvoorbeeld met pensionering, uitkeringen te ontvangen. Het gaat hier om levensverzekeringen.

Inleiding

Voor de verzekeringsmaatschappij kunnen de aangeboden risico’s echter ook groter zijn dan de onderneming zelf in staat is te dragen. De schades bij een eventuele overstroming kunnen financieel te zwaar zijn, omdat dan een groot aantal verzekerden tegelijkertijd een beroep op de verzekeraar zullen doen. Of door een groepscontract blijken risico’s inbegrepen te zijn, die de verzekeraar afzonderlijk anders zou hebben geprijsd. In dergelijke gevallen kan een verzekeraar besluiten een deel van deze risico’s over te dragen aan een andere verzekeringsinstelling. Dit zal in veel gevallen een gespecialiseerde herverzekeraar zijn, maar dit kan ook een gewone verzekeraar zijn. Met herverzekeren worden risico’s (inter)nationaal gespreid. Dit kan zijn van kleine naar grote bedrijven, van gespecialiseerde (en daarmee mogelijk aan grote incidenten blootgestelde) verzekeraars naar breed georiënteerde instellingen. Ook verzekeraars die nieuwe, deels nog onbekende markten betreden kunnen ervoor kiezen een deel van die nieuwe risico’s aan andere partijen over te dragen, waarmee in feite expertise in het prijzen van risico’s wordt ingekocht. Overigens komt het veel voor dat herverzekeraars weer deelrisico’s onderbrengen bij andere verzekeraars (retrocessie). Herverzekeraars op hun beurt zullen met behulp van onder meer risicomodellen met kansberekeningen een goede inschatting moeten maken van de verschillende, al dan niet samenhangende risico’s om tot een goede premiestelling te komen.

Verzekeraars hebben net als andere financiële ondernemingen te maken met verschillende soorten risico’s, zoals kredieten renterisico. Specifiek voor deze bedrijfstak zijn de verzekeringsrisico’s: wegen de vooraf ontvangen premies op tegen de uitkeringen, waarvan tijdstip en omvang onzeker zijn? Het risicomanagement van verzekeraars zal hierop ingericht moeten zijn. Het komt erop aan risico’s te identificeren, ze afzonderlijk en in hun onderlinge samenhang te bezien en erop te letten dat ze de draagkracht van de onderneming niet te boven gaan. Eén manier om met risico’s om te gaan is ze over te dragen aan herverzekeraars. De mate waarin Nederlandse schade- en levensverzekeraars zich in de afgelopen jaren hebben herverzekerd en de achterliggende factoren ervan zullen in de volgende paragrafen aan de orde komen. Daarbij zal ook kort op de Nederlandse herverzekeraars worden ingegaan.

Verzekeren en herverzekeren Brand, auto total-loss, overstroming. Particulieren en bedrijven kunnen hierdoor worden getroffen. De kans erop is klein, maar de schadelast kan zo groot zijn dat, als deze zich voordoet, men deze niet wil of kan dragen. Om zich hiertegen in te dekken, sluit men verzekeringen af. Tegen betaling van een periodieke premie dnb / Statistisch Bulletin juni 2008

Rond de driehonderd schade- en levensverzekeraars in Nederland maken er hun bedrijf van om risico’s van verzekerden over te nemen. De verzekeraar is in staat deze risico’s te dragen door gebruik te maken van de wet van de grote aantallen. Bij een voldoende groot aantal afgesloten verzekeringen kan het totaal van de uit te keren bedragen met een redelijke mate van betrouwbaarheid worden voorspeld. De premies moeten dan wel op de aard en omvang van de risico’s worden afgestemd.

31

Verzekeringsrisico’s voor ruim eur 5 miljard herverzekerd

Tabel 1 Balansen en bruto premies schade- en levensverzekeraars Miljarden euro

Balanstotaal

Herverzekeringspremies

Bruto premies

Ultimo Ultimo 1997 2006

1997

2006

1997

2006

Schadeverzekeraars

28

65

14

48

2

5

Levensverzekeraars

185

309

17

26

1

1

Schadeverzekeraars De schadeverzekeraars – 237 per ultimo 2007 hebben in de afgelopen tien jaar een sterke expansie in activiteiten gerealiseerd. Ten opzichte van 1997 zijn hun bruto premies met gemiddeld 15% per jaar toegenomen tot eur 48 miljard in 2006 (tabel 1); hiervan wordt circa tweederde door gezinnen opgebracht. Een deel van de daarmee overgenomen risico’s wordt niet door de verzekeraar zelf gedragen, maar is overgedragen aan andere partijen. Dit uit zich in een toename van de herverzekeringspremies van eur 1,6 miljard tot eur 4,8 miljard in 2006. Deze stijging is echter kleiner dan de groei in bruto premies. Dit betekent dat relatief minder is herverzekerd, hetgeen tot uiting komt in een daling van de herverzekeringsgraad (herverzekeringspremies als percentage van bruto premies) van 11,5 in 1997 tot 10,0 procent in 2006 (grafiek 1). Per schadebranche (brand, motorrijtuigen, ongevallen en ziekte, transport en overig) lopen de ontwikkelingen echter sterk uiteen. Er is in de periode 1997-2006 een duidelijke daling van de herverzekeringsgraad bij ‘brand’ (van 26 naar 22) en ‘transport’ (van 30 naar 19). Bij ‘brand’ hangt dit samen met de hogere herverzekeringspremies; herverzekeraars hebben na de eeuwwisseling vanwege een aantal grote rampen de premies verhoogd.1 Ook bij ‘transport’ ligt de oorzaak van de daling van de herverzekeringsgraad – vooral in 2002 – in hogere premies voor onder meer de luchtvaart (vrees voor nieuwe aanslagen). Bij ‘ongevallen en ziekte’ is de herverzekeringsgraad relatief laag (rond 6 procent). Gezien het grote aantal zorgverzekerden, waardoor risico’s goed gespreid kunnen worden, bestaat er in deze branche minder aanleiding voor herverzekeren. De herverzekeringsgraad van de ‘overige branches’ (waaronder algemene aansprakelijkheid en 32

kredietverzekering) is – met tussentijdse schommelingen – sterk toegenomen: van 21 in 1997 naar 32 in 2000, gevolgd door een daling tot 28 in 2003, waarna weer een sterke stijging optrad tot 37 in 2006. De oorzaak hiervan was vooral gelegen bij de kredietverzekering en de relatief grote mate waarin het kredietrisico wordt herverzekerd. Afgemeten aan de bruto premie is de kredietverzekering – met een hapering in 2003 – absoluut en relatief sterk gegroeid. De voortgaande internationalisering heeft de behoefte aan dekking van buitenlandse kredietrisico’s doen toenemen. De verzekeraar die deze risico’s van bedrijven overneemt zal zelf ook weer aan geografische risicospreiding willen doen en deze bij herverzekeraars onderbrengen. Meer in het algemeen geldt dat schadeverzekeraars zich vooral bij grote buitenlandse maatschappijen in Duitsland, Zwitserland, Ierland of de Verenigde Staten herverzekeren. Overigens worden herverzekeringscontracten ook met andere Nederlandse verzekeraars afgesloten, deels bij groepsmaatschappijen, maar ook – in beperkte mate – bij concurrerende primaire schadeverzekeraars, waarbij mogelijk risico’s onderling worden uitgeruild. Wat niet is herverzekerd komt voor eigen rekening van de verzekeraar. Het verloop van de herverzekeringsgraad vindt globaal een tegengestelde ontwikkeling in de mate waarin de verzekeraar de schade zelf draagt. Dit wordt uitgedrukt met de ratio schade eigen rekening als deel van de totale schade (ook wel retentieratio genoemd). Deze ratio stijgt in dezelfde periode inderdaad bij een dalende herverzekeringsgraad: van 0,90 in 1997 naar 0,93 in 2006. Voor het herverzekeren moet worden betaald, maar het levert ook wat op. Het resultaat van het herverzekeren kan met de verzekeringsmarge worden uitgedrukt. dnb / Statistisch Bulletin juni 2008


Grafiek 1a Herverzekeringsgraad (per branche)

40 35 30 25 20 15 10 5 0 97

98

Brand en Motorandere schade rijtuigen aan zaken

99

00

Ongevallen en ziekte

01

Overige branches

02

03

04

05

06

Zee, transport Totaal en luchtvaart

Grafiek 1b Herverzekeringsmarge in % bruto premie (per branche)

20 15 10 5 0 -5 -10 -15 97

98

Brand en Motorandere schade rijtuigen aan zaken

99

00

Ongevallen en ziekte

01

Overige branches

02

Zee, transport en luchtvaart

Deze marge,2 die ruwweg het verschil aangeeft tussen de betaalde herverzekeringspremies enerzijds en de op de herverzekeraars verhaalde schade anderzijds, verloopt grillig, zeker per branche. De premies zijn over het algemeen relatief stabiel, maar de schadekant vertoont door onverwachte incidenten als brand en overstroming sterke uitslagen. Opvallend zijn de negatieve percentages in 2000/2001, die vooral aan ‘brand’ zijn toe te schrijven. De brandverzekeraars hebben per saldo ontvangen, oftewel de herverzekeraars hebben verliezen geleden; zoals boven aangeduid hebben de herverzekeraars hierop gereageerd door forse premiestijgingen door te voeren. Dit komt ook naar voren in latere jaren waar


03

04

05

06

07

Totaal

‘brand’ voor de helft van de positieve marge van herverzekeren zorgt en de verzekeraars per saldo moeten betalen. Dit heeft tot gevolg gehad dat de mate waarin ‘brand’ is herverzekerd is afgenomen.

Levensverzekeraars De groei van de bruto premies (koopsommen en periodieke premies) is bij de 72 Nederlandse levensverzekeraars in de periode 1997-2006 beduidend minder geweest dan bij de schadeverzekeraars: een toename van bijna eur 9 miljard (ofwel 5% per jaar) tot een bedrag van eur

33


Grafiek 2 Levensverzekeraars: herverzekeringsgraad en ratio eigen schade

7

1,00

6 0,95

5

gedragen in plaats van dit bij andere partijen te verzekeren. Verder is de wijze van herverzekeren gewijzigd: van proportionele contracten, waarbij een vast percentage van de schade wordt betaald, naar niet-proportionele contracten, waarbij de herverzekeraar slechts boven een bepaald bedrag de schade uitkeert. Dit vertaalt zich in lagere herverzekeringspremies.

4 0,90

3 2

0,85

1 0

0,80

96

97

Herverzekeringsgraad

98

99

00

01

02

03

04

05

06

Ratio eigen schade, schaal rechts

26 miljard in 2006.3 In die periode is de jaarlijkse inleg in beleggingsverzekeringen – vooral periodieke premies – van individuele polishouders met ruim eur 3 miljard toegenomen tot ruim eur 6 miljard. Om bij afloop van de verzekeringen tot uitkering over te kunnen gaan, hebben levensverzekeraars per ultimo 2006 voorzieningen getroffen van eur 243 miljard. Voor bijna tweederde van de beleggingen die hiertegenover staan lopen de verzekeraars beleggingsrisico, dat ze onder meer door spreiding zullen moeten afdekken; voor de rest ligt dit, zoals in het geval van beleggingsverzekeringen, bij de polishouders. Behalve met het beleggingsrisico hebben levensverzekeraars specifiek te maken met het risico dat de verzekeringnemer langer leeft dan in de tariefstelling is verondersteld. Vooral dit langlevenrisico zullen verzekeraars elders willen onderbrengen. Verhoudingsgewijs neemt het herverzekeren echter geringere vormen aan dan bij schadeverzekeraars. Dit komt door de langere duur van de verzekeringsrisico’s en de betere voorspelbaarheid ervan. Verder is van groot belang dat de levensverzekeraar over een deel van de verzekeringsproducten, zoals beleggingsverzekeringen, zelf geen risico’s loopt. Beide factoren verklaren de relatief lage herverzekeringsgraad bij levensverzekeraars: 5,5 in 1997. Deze ratio is in 1999 met 2,4 punt gedaald waarna een verdere daling optrad tot 2,5 in 2006 (grafiek 2). Deze daling heeft zich bij verschillende contractvormen voorgedaan. Twee meer algemene oorzaken kunnen van toepassing zijn geweest. Het aantal verzekeringsnemers is zo groot geworden, dat het veelal aan deze verzekeringsvorm verbonden overlijdensrisico meer door de verzekeraar zelf kon worden 34

Ruwweg in lijn met het teruglopen van de herverzekeringsgraad kunnen verzekeraars bij uitkeringen minder een beroep doen op herverzekeraars en is de ratio schade eigen rekening licht gestegen. Per saldo hebben de levensverzekeraars gemiddeld genomen meer moeten betalen aan premies dan aan uitkeringen werd verhaald. De herverzekeringsmarge bedroeg – met incidentele uitschieters – gemiddeld 0,4 procent van de bruto premies.

Nederlandse herverzekeraars Herverzekeren is een internationaal bedrijf. Een (gering) deel ervan komt bij Nederlandse herverzekeraars terecht. Per eind 2007 zijn in Nederland 17 gespecialiseerde herverzekeraars gevestigd, waarvan enige deel uitmaken van een financieel conglomeraat.4 Deze instellingen, die voor zover ze een zelfstandige onderneming zijn naar verwachting binnenkort onder toezicht van dnb zullen komen te staan (zie box), hadden naar schatting per ultimo 2007 een gezamenlijk balanstotaal van ruim 4 miljard. Ze zijn daarmee relatief klein ten opzichte van de in Duitsland, Zwitserland en de vs gevestigde herverzekeraars. In de periode 1997-2006 is de bruto premie met acht procent toegenomen tot ruim eur 1 miljard. Van dit bedrag komt ruim 80 procent voor rekening van de grootste drie instellingen. Bijna de helft van de ontvangen premies komt van Nederlandse schade- en levensverzekeraars, deels van binnenlandse groepsmaatschappijen (verzekeringsdochters van de holding waartoe de herverzekeraar behoort). De rest komt grotendeels van buitenlandse groepsmaatschappijen. Dit betekent dat die herverzekeraars een rol vervullen in het intra-groeprisicomanagement, zowel voor wat betreft de spreiding van risico’s over dochters als over landen. Voor wat betreft levensverzekeringen worden de risico’s globaal voor tweederde door de Nederlandse herverzekeraars zelf gedragen, terwijl de rest voor het grootste deel in Zwitserland wordt ondergebracht. Bij schadecontracten ligt de verhouding ruwweg andersom en wordt vooral in Duitsland en Zwitserland weer herverzekerd. dnb / Statistisch Bulletin juni 2008


Box: Herverzekeraars onder toezicht Eind 2005 is de eu herverzekeringsrichtlijn (2005/68/eg) aangenomen. Deze vormt een onderdeel van het geheel van communautaire wetgeving op verzekeringsgebied, waarmee wordt beoogd een interne markt op dit terrein tot stand te brengen. Naar verwachting zal deze richtlijn in 2008 in de Wet op het financieel toezicht (Wft) worden geïmplementeerd. Als gevolg hiervan zullen herverzekeraars onder toezicht van dnb komen. Herverzekeraars staan in Nederland evenals in sommige andere landen thans niet onder toezicht. Een belangrijke overweging daarbij was dat herverzekeren een activiteit is tussen professionele partijen en er geen rechtstreeks contact bestaat met de consument. Harmonisatie

van regelgeving en de grote risico’s die herverzekeraars lopen maken het echter wenselijk dat ook herverzekeraars onder toezicht komen. Overigens volgt dnb wel al via haar toezicht op verzekeraars de ontwikkelingen bij herverzekeraars, terwijl herverzekeraars ook al, voor zover zij deel uitmaken van een financieel conglomeraat, onder aanvullend groepstoezicht vallen. Als uitvloeisel van de onder toezichtstelling zullen herverzekeraars, evenals andere verzekeraars, jaarlijks aan dnb moeten rapporteren, waarbij het rapportagekader in grote lijnen dat van de verzekeraars volgt.

Afsluitende opmerkingen Vooral schadeverzekeraars doen aan herverzekeren. Veel meer dan levensverzekeraars kunnen zij getroffen worden door een incident als een storm, die in een kort tijdsbestek tot forse uitkeringen kan leiden. Het terugbrengen van dit financiële risico heeft echter zijn prijs. Verzekeraars zullen daarom elke keer als ze een risico van een particulier of bedrijf overnemen een afweging moeten maken. Met name bij ‘brand’ werd minder herverzekerd; de kans op brandschade werd lager ingeschat dan in de wereldwijde prijs tot uitdrukking kwam. Anderzijds wordt bij de toegenomen kredietverzekeringen weer meer herverzekerd. Nederlandse herverzekeraars blijken voor een belangrijk deel voor hun eigen groep op te treden. Toch vindt zo ook verdeling van risico’s plaats voor zover aan geografische spreiding wordt gedaan. Daarnaast wordt een deel van de risico’s weer bij andere partijen buiten de groep ondergebracht. 1 Zie ook Financieel jaarverslag verzekeringsbranche 2006, Verbond van Verzekeraars en Financiële stabiliteit: de herverzekeringsmarkt, Kwartaalbericht juni 2006, dnb, pag. 37-44. 2 Daarbij is ook rekening gehouden met de provisie en winstdeling die verzekeraars van herverzekeraars ontvangen. Verder zijn de wijzigingen in de voorzieningen in de berekening betrokken. Strikt genomen zou ook nog rekening moeten worden gehouden met de rente die wordt gemist, omdat premies vooruit worden betaald. 3 M.G.H. Eggenkamp, Levensverzekeringsmarkt verzadigd?, Het Verzekerings-Archief 4-2007 4 Dit is inclusief enige captives, die hier verder buiten beschouwing blijven. Een captive is als (her)verzekeraar onderdeel van een onderneming of een groep die zelf geen verzekeraar is. Een onderneming/groep, veelal een multinational, kan een captive oprichten om uit oogpunt van risicomanagement de eigen bedrijfsrisico’s te verzekeren.


35

Monetair-financiële statistieken Nederland

Tabel 1.1 Rentetarieven van de Nederlandsche Bank en van de Europese Centrale Bank Procenten

De Nederlandsche Bank Vaste Rente Marginale voorschot- speciale voorschotrente beleningen rente

Datum van ingang 8 januari 1993 20 januari 5 februari 11 maart 19 maart 8 april 23 april 29 april 10 mei 13 mei 21 mei 28 mei 22 juni 2 juli 19 juli 30 juli 4 augustus 10 september 22 oktober 17 november 3 december 22 december 31 december

8,00

7 januari 1994 18 februari 15 april 29 april 13 mei 7 juni 15 juni 15 juli

5,25 5,00 4,75

31 maart 1995 13 april 10 mei 31 mei 9 juni 18 augustus 25 augustus 22 september 20 oktober 17 november 15 december

4,00

19 januari 1996 25 januari 2 februari 29 maart 15 april 19 april 7 mei 15 juli 23 augustus 28 februari 1997 11 maart 23 mei 11 juli 10 oktober

7,75 7,50

7,25 7,00 6,75 6,50 6,25 6,00 5,75 5,50

4,50

3,75 3,50

3,25 2,75

2,50 2,00

6,5 6,4 6,1 6,0 5,8 5,7 5,6 5,5 5,4 5,3 5,1 5,0 4,9 4,8 4,5 4,4 4,3 4,2 4,1 4,0 3,9 3,8 3,7 3,6 3,4 3,3 3,2 3,0 2,9 2,8 2,7 2,6 2,7 2,5

2,50

2,7 2,9

2,75

3,0 3,3

4,50

4 december 1998 Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage.

2*

8,5 8,4 8,3 8,1 8,0 7,9 7,7 7,5 7,4 7,3 7,2 7,0 6,9 6,7 6,6

3,0

Europese Centrale Bank Deposito rente

Basis-herfinancieringtransacties Vasterentetenders

Marginale beleningsrente

Variabele-rentetenders Minimale inschrijvingsrente

Marginale rentevoet

Gewogen gemiddelde rentevoet

Datum van ingang 1 januari 1999 4 januari 1 22 januari 9 april 14 april 5 november 10 november

2,00 2,75 2,00 1,50

4 februari 2000 9 februari 17 maart 22 maart 28 april 4 mei 9 juni 15 juni 28 juni 1 september 6 september 6 oktober 11 oktober

2,25

11 mei 2001 15 mei 31 augustus 5 september 18 september 19 september 9 november 14 november

3,50

6 december 2002 11 december

1,75

7 maart 2003 12 maart 6 juni 9 juni

1,50

3,00

4,50 3,25 4,50 3,50

2,50 2,00

4,00 3,00 4,25 3,25

2,50

4,50 3,50

2,75

4,75 3,75

3,25

5,25 4,25 4,25

4,29

4,32

4,50

4,55

4,57

4,75

4,76

4,78

4,50

4,54

4,56

4,25

4,27

4,28

3,75

3,76

3,77

3,25

3,37

3,40

2,75

2,82

2,83

2,50

2,57

2,63

2,00

2,09

2,11

3,50

5,50

3,75

5,75

5,50

3,25

5,25

2,75

4,75

2,25

4,25

3,75

3,50

1,00

3,00

6 december 2005

1,25

2,25

2,29

2,31

3,25

8 maart 2006 15 juni 9 augustus 11 oktober 13 december

1,50 1,75 2,00 2,25 2,50

2,50 2,75 3,00 3,25 3,50

2,56 2,82 3,05 3,29 3,55

2,57 2,83 3,06 3,30 3,56

3,50 3,75 4,00 4,25 4.50

14 maart 2007 13 juni

2,75 3,00

3,75 4,00

3,81 4,06

3,81 4,07

4,75 5,00

1 Op 22 december heeft de ecb aangekondigd dat, bij wijze van uitzondering, tussen 4 en 21 januari 1999 een smalle bandbreedte van 50 basispunten zal gelden tussen de marginale beleningsrente en de depositorente.

3*

Tabel 2.1 Balans van de Nederlandsche Bank (monetaire opstelling) Ultimocijfers in miljoenen euro’s Activa Leningen aan ingezetenen van het eurogebied Mfi’s

2002 2003 2004 2005 2006 i ii iii iv 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

Overheid Overige ingezetenen van het eurogebied

Effecten met uitzondering van aandelen, uitgegeven door ingezetenen van het eurogebied

Totaal Mfi’s (1 t/m 3)


Aandelen en deelnemingen uitgegeven door ingezetenen van het eurogebied


Overige ingezetenen van het eurogebied

Totaal (9+10)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12.993 18.366 23.311 27.949 28.481 24.799 25.912 28.109 32.239 34.879 27.208 55.657 45.095 30.825 25.163 32.388

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

12.993 18.366 23.311 27.949 28.481 24.799 25.912 28.109 32.239 34.879 27.208 55.657 45.095 30.825 25.163 32.388

1.295 1.481 2.142 1.454 1.292 1.333 1.216 1.276 1.461 2.204 2.267 2.506 2.568 2.707 2.706 2.865

7.413 7.969 6.612 7.493 7.457 8.137 7.307 7.611 8.066 8.641 9.004 10.858 11.610 12.144 11.725 11.978

403 347 371 341 220 216 219 309 324 315 304 205 198 213 211 209

9.111 9.797 9.125 9.288 8.969 9.686 8.742 9.196 9.851 11.160 11.575 13.569 14.376 15.064 14.642 15.052

224 224 244 239 239 239 239 239 244 244 244 249 244 249 249 249

121 114 107 4 4 4 4 4 4 4 4 1 3 1 1 1

345 338 351 243 243 243 243 243 248 248 248 250 247 250 250 250

18.809

661

951.358

41.260

235.145

2.461

278.866

4.546

12.058

16.604

Schuld- Kapibewijzen taal en reserves

Externe passiva

Overige passiva

Totaal passiva

Eurosysteem 2008 apr.

931.889

Passiva Chartale Deposito’s van ingezetenen van het eurogebied geldwaarvan Centrale Overige Totaal omloop Mfi’s Mfi’s overover(17+19 gevestigd heid heid/ +20) in overige Nederingeland zetenen van het eurogebied

2002 2003 2004 2005 2006 i ii iii iv 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

19.357 21.901 26.448 29.700 29.258 30.454 30.916 32.925 32.212 33.231 33.434 35.464 34.000 34.163 34.518 34.986

12.429 13.688 15.212 17.287 18.282 13.375 14.261 13.682 17.883 21.804 13.679 43.501 34.411 21.626 16.281 23.085

8.470 12.669 11.573 16.295 18.266 13.222 14.246 13.671 17.678 15.953 12.902 21.537 17.523 20.043 16.215 23.024

4 42 35 19 26 22 10 11 23 26 37 4 35 15 17 3

5 2 2 2 2 -2 4 2 24 3 3 3 3 5 5 5

12.438 13.732 15.249 17.308 18.310 13.395 14.275 13.695 17.930 21.833 13.719 43.508 34.449 21.646 16.303 23.093

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

12.530 11.853 12.384 15.537 14.727 15.401 15.947 16.272 16.389 15.892 17.238 18.747 18.526 18.945 18.817 17.964

1.390 1.592 702 1.094 2.324 3.649 3.881 4.810 6.152 5.472 6.036 5.301 4.997 4.731 5.654 5.568

120 778 686 609 2.368 686 578 591 853 626 623 500 2.210 2.106 496 388

45.835 49.856 55.469 64.248 66.987 63.585 65.597 68.293 73.536 77.054 71.050 103.520 94.182 81.591 75.788 81.999

66.887

23.148

682.918

102

237.918

81.362

319.673

2.012.442

Eurosysteem 2008 apr.

690.469

592.884

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage.

4*

Externe activa

Vaste activa

Overige activa

Totaal activa

12

13

14

15

19.599 18.822 17.135 19.139 21.006 20.185 21.721 20.299 20.260 19.336 19.944 20.073 20.854 21.312 21.736 20.804

169 159 200 193 169 157 153 166 161 162 164 170 169 172 170 176

3.621 2.377 5.348 7.435 8.118 8.514 8.825 10.281 10.777 11.268 11.910 13.801 13.441 13.969 13.827 13.329

45.838 49.859 55.470 64.247 66.986 63.584 65.596 68.294 73.536 77.053 71.049 103.520 94.182 81.592 75.788 81.999

i ii iii iv i 2007 ii iii iv jan. 2008 feb. mrt. apr.

375.283

15.984

374.347

2.012.442

apr. 2008

2002 2003 2004 2005 2006

5*

Tabel 2.2 Balans van de in Nederland gevestigde mfi’s (exclusief dnb) Ultimocijfers in miljoenen euro’s

Activa Leningen aan ingezetenen van het eurogebied Mfi’s

2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2005 2006 i ii iii iv iv 5 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.





Aandelen en deelnemingen uitgegeven door ingezetenen van het eurogebied

Totaal (5 t/m 7)

Mfi’s

Overige ingezetenen van het eurogebied

Totaal (9 + 10)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

225.111

36.210

629.285

890.606

130.095

13.119

24.130

37.249

36.755

144.090

15.426

20.709

36.134

37.921 41.619 42.100 40.268 39.705 40.519 40.851 41.648 40.122 39.688 40.960 42.096 42.321 42.445 42.059

982.168 991.853 1.089.905 994.850 1.041.201 1.037.065 1.044.659 1.085.231 1.093.036 1.130.212 1.155.619 1.172.923 1.184.360 1.197.653 1.213.732 1.216.500 1.261.606

32.405

295.676 108.303 141.534 131.035 127.972 155.094 155.110 156.253 169.305 181.700 203.175 211.281 211.301 204.940 231.446

677.058 686.743 756.308 844.928 857.568 865.761 876.982 889.618 897.075 932.312 946.192 951.535 940.227 944.276 960.110 969.115 988.100

76.254 83.335 90.706

26.422

268.356

27.420 20.339 20.978 23.579 27.465 34.688 34.818 36.321 33.852

97.253 102.437 98.596 95.833 93.182 89.295

34.579 36.675 39.686 41.137 47.053 54.747

155.412 166.576 172.969 171.788 176.557 177.896

36.301 35.908 38.876 34.186 32.142 28.588 28.029 31.238

82.962 80.332 76.693 74.144 73.551 71.728 69.216 69.994

58.092 85.884 102.937 159.824 162.479 164.734 161.661 170.127

177.355 202.124 218.506 268.154 268.173 265.049 258.906 271.359

16.758 13.600 15.714 16.656 16.935 17.090 12.929 12.613 12.110 13.339 15.353 16.126 17.592 15.768 15.940

25.110 31.482 37.282 36.846 37.265 37.844 19.979 16.561 14.318 18.969 52.560 56.416 52.174 49.947 45.433

41.868 45.080 52.996 53.502 54.199 54.934 32.908 29.174 26.428 32.307 67.913 72.542 69.766 65.717 61.373

1.839.466

1.223.050

1.032.064

4.094.580

456.630

909.170

1.365.800

Eurogebied: mfi’s (exclusief Eurosysteem) 2008 apr.

5.930.881

971.153 10.524.295 17.426.328

Passiva Chartale Deposito’s van ingezetenen van het eurogebied geldomloop Mfi’s Centrale Overige overheid/overige ingezetenen van het overheid eurogebied Giraal

17 2002 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2005 4 2006 i ii iii iv iv 5 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

Met vaste looptijd

Met opzegtermijn

Repo’s

Totaal (18 t/m 23)

Totaal (20 t/m 23)

Aande- Schuldlen/par- bewijzen ticipatiebewijzen in geldmarktfondsen

18

19

20

21

22

23

24

25

248.380 306.566

1.175 2.061

460.169 494.945 500.589 525.246

709.724 803.572 809.216 876.416

162.820

1.808 1.578 2.689 6.190 3.389 3.883 3.146 8.069 6.820 4.426 2.213 5.005 2.254 2.298

349 404 1.011 1.631 1.214 587 1.171 1.329

573.046 588.216 600.178 609.519 619.562 650.576 656.612 681.391 705.407 710.194 743.656 752.619 744.089 755.976 777.873

737.674 752.844 795.794 784.512 798.515 831.668 838.286 899.094 950.479 946.894 1.012.515 1.022.176 1.008.623 1.000.024 1.054.955

337.600

194.038 172.304 172.763 177.703 177.791 214.557 237.003 229.880 264.433 267.344 259.529 241.794 274.784

160.567 188.774 195.019 213.807 213.657 230.607 229.404 235.115 237.983 237.464 234.128 233.769 227.908 225.029 213.572 198.751 195.633 193.265 193.873 190.129

208.212 239.800

1.364

147.025 146.892 149.110 148.193 148.343 168.656 175.754 177.306 179.271 189.046 218.201 217.590 231.286 263.744 283.070 342.079 352.435 351.920 358.341 386.502

56 387

349.806

152.521 158.892 156.073 162.248

4.058.044

1.628.623

328.755

173.642 182.917 187.592 191.964 192.722 197.513 204.519 221.848 216.230 212.541 201.195 203.337 198.317 202.591 199.913

998 141 165 301 330 734

26

27

280.092

340.512 337.957 351.703 356.074 383.830 375.740 378.206 374.518 380.263 378.747 369.525 372.782


6*

0

6.243.335

130.905

3.099.410

9.114.833 15.489.073

850.657

4.705.764

AanExterne delen in activa geld marktfondsen

Vaste activa

Overige activa

Totaal activa

12

13

14

15

16

0

244.281

6.266

47.895

1.356.393

0

244.037

6.089

0 0 0 0 0 0

5.715 5.247 5.607 5.604 5.336 5.238

0 0 0 0 0 0 0 0

276.678 346.693 405.095 387.612 424.480 422.008 430.004 501.236 517.012 532.033 503.332 525.080 525.160 505.407 527.533

57.977 53.937 108.005 136.879 99.507 110.825 113.828 109.632

5.273 5.236 5.220 5.495 5.505 5.525 5.495 5.528

132.135 142.534 143.007 145.523 145.976 164.325 165.584 154.641

1.470.495 1.476.140 1.677.583 1.695.325 1.777.375 1.766.396 1.819.059 1.854.941 1.848.714 1.975.385 2.048.953 2.103.996 2.174.777 2.214.929 2.243.557 2.217.609 2.282.040

i ii iii iv iv 5 i 2007 ii iii iv jan. 2008 feb. mrt. apr.

99.915

5.078.403

197.822

2.262.037 30.524.879

apr. 2008

Kapitaal en reserves

Externe passiva

Overige passiva

Totaal passiva

28

29

30

31

63.726 63.277

309.008 270.329

65.725 93.519

64.753

301.076

155.246

1.356.393 1.470.495 1.476.140 1.677.583

76.367 70.627 78.386 74.883 75.552 73.476

367.898

175.786 166.356 145.121 164.021 161.818 157.521 136.224 141.194 163.477 176.287 174.659 161.639 172.145 193.147 180.168

82.004 79.953 81.066 107.663 112.566 110.322 104.376 108.947

417.564 405.023 431.474 436.203 444.654 469.263 479.304 521.541 505.423 538.283 573.719 550.537 565.188

1.726.526

4.927.569

1.695.325

2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2005 2006

2002 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2005 4 2006

1.777.375 1.766.396 1.819.059 1.854.940 1.848.714 1.975.385 2.048.953 2.103.996 2.174.777 2.214.929 2.243.557 2.217.609 2.282.040


2.825.289 30.524.879

apr. 2008

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Begin nieuwe reeks per december 2002 als gevolg van een herrubricering. 2 Begin nieuwe reeks per december 2003 als gevolg van herrubriceringen. 3 Begin nieuwe reeks per december 2004 als gevolg van herrubriceringen. 4 Begin nieuwe reeks per december 2005 als gevolg van een herrubricering. 5 Begin nieuwe reeks per december 2006 als gevolg van herrubriceringen, een wijziging in de salderingsystematiek en verwerking van shortposities in aandelen.

7*

Tabel 2.2.1 Leningen van mfi’s aan de private sector, naar sectoren, oorspronkelijke looptijd en instrument Ultimocijfers in miljoenen euro’s Verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen

Overige financiële instellingen

t/m 1 jaar

t/m 1 jaar

meer dan 1 jaar t/m 5 jaar

meer dan 5 jaar


meer dan 5 jaar

Niet-financiële particuliere vennootschappen

Niet-financiële publieke vennootschappen

t/m 1 jaar

t/m 1 jaar


meer dan 5 jaar


meer dan 5 jaar

Eurogebied 2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2006 i ii iii iv iv 4 2007 i ii iii iv iv 5 2008 jan. feb. mrt. apr.

4.922

415

3.786

16.029

25.322

1.878

47.639 48.897 57.535 65.089 78.427

4.582

764

1.416

21.659 21.705 30.246

30.920 31.497 33.305

10.256

470

14.253 14.794 13.057 15.726 16.167 16.173 23.625 24.989 22.785 14.152

269 258 67 67 37 43 34 46 23

2.018 1.564 1.637 1.711 1.828 1.850 1.930 1.847 1.870 1.856

92.628 93.977 94.917 93.547 94.176 95.115 108.410 109.483 109.350 100.381

31.903 28.804 27.415 29.115 30.612 31.118 32.081 32.084 34.668 33.358

45.744 44.721 43.823 48.794 51.639 56.868 57.220 58.737 57.863 53.687

12.782 10.135 10.375 10.567

22 21 21 33

1.866 1.871 1.875 1.870

102.186 114.100 111.855 120.981

32.130 32.388 32.296 32.639

54.489 54.211 57.739 58.091

4.887

415

3.691

13.663

24.332

4.546

763

1.308

7.828

470

1.875

42.285 43.543 51.339 58.893 73.527

15.098 15.144 21.763

28.012 28.589 28.893

11.977 12.467 10.766 13.440 13.886 13.892 15.842 16.855 15.038 12.469

269 258 67 67 37 43 34 46 23

2.014 1.561 1.634 1.708 1.823 1.845 1.925 1.844 1.869 1.853

87.699 88.041 87.096 86.562 87.739 88.678 97.163 102.687 100.196 90.224

23.307 20.540 19.766 21.131 23.075 23.581 24.803 25.069 27.827 26.449

39.590 38.402 37.182 41.783 44.310 49.539 48.136 49.327 48.973 44.453

11.831 9.558 9.711 10.019

22 21 21 33

1.862 1.865 1.872 1.867

90.874 102.124 103.668 108.741

25.300 25.658 25.519 25.723

44.935 44.002 47.211 47.423

57.232 55.974 55.009 54.614 53.532 53.875 58.625 63.250 64.177 62.993 60.180 67.893 72.324 75.911 77.560 80.177 80.477 81.805 85.309 86.249 87.801

19.039

84.186 75.996 84.326 84.469 89.200 87.967 97.688 99.815 102.165 105.077 115.166 134.794 134.824 138.602 142.249 150.114 150.944 153.207 153.798 156.499 159.149

5.186

4.364

45.407

5.197

3.599

46.535

4.623

2.801

49.704

4.917 4.685 4.858 4.362 3.934 3.577 4.529 4.453 4.081 3.946

1.754 1.575 1.583 1.505 1.418 539 523 735 689 880

53.357 53.602 54.660 55.344 54.973 27.102 27.974 28.423 29.047 29.834

4.276 4.272 4.496 4.336

924 905 874 965

30.113 29.919 29.851 30.061

54.594 53.336 52.418 49.823 48.491 48.834 55.314 59.088 60.152 58.844 55.417 57.077 60.678 62.297 64.736 65.863 66.163 67.874 70.051 71.312 72.568

17.731

5.185

4.364

45.252

5.197

3.599

46.315

4.623

2.801

49.385

4.917 4.685 4.858 4.362 3.934 3.577 4.529 4.453 4.081 3.946

1.754 1.575 1.583 1.505 1.418 539 522 735 628 863

52.914 53.160 54.148 54.833 54.412 26.541 27.412 27.719 28.410 29.199

26.323 26.591 27.806 29.295

82.124 73.934 81.691 81.834 86.741 85.508 94.207 96.663 99.008 102.087 110.485 130.113 130.810 134.398 137.637 142.601 143.431 145.265 146.938 149.420 151.994

4.276 4.272 4.495 4.336

909 890 859 950

29.473 29.278 29.203 29.417

2.638 2.591 4.791 5.041 3.311 4.162 4.025 4.149 4.763 10.816 11.646 13.614 12.824 14.314 13.931 15.258 14.937 15.233

1.308 1.114

2.062 2.635

1 0

0 0

155 220

1.723 1.637 1.723 2.090 2.113 2.453

2.459 3.481 3.152 3.157 2.990 4.681

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

319 443 442 512 511 561

2.782 2.800 3.577 4.720 4.921 5.172 5.677 6.016

4.014 4.204 4.612 7.513 7.942 6.860 7.079 7.155

0 0 0 0 0 0 1 0

1 0 61 17 15 15 15 15

562 704 637 635 640 641 648 644

20.037 21.797 24.139 25.029 25.628 27.277 28.551 28.703 25.352 26.399 27.900 28.359 29.201 30.730 31.244 31.763 33.483 35.311

Nederland 2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2006 i ii iii iv iv 4 2007 i ii iii iv iv 5 2008 jan. feb. mrt. apr.

18.923 20.683 22.416 23.306 23.991 25.554 26.461 26.590 22.899 23.946 25.118 25.559 25.624 26.010

Overig eurogebied 2002 2003 2003 2 2004 2005 2006 i ii iii iv iv 4 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

35 36

0 1

95 108

5.354 6.196

2.366 6.561

990 2.908

2.428 2.276 2.327 2.291 2.286 2.281

0 0 0 0 0 0

3 4 3 3 3 5

4.900 4.929 5.936 7.821 6.985 6.437

8.483 8.596 8.264 7.649 7.984 7.537

4.412 6.154 6.319 6.641 7.011 7.329

7.783 8.134 7.747 1.683 951 577 664 548

0 0 0 0 0 0 0 0

5 3 1 3 4 6 3 3

11.247 6.796 9.154 10.157 11.312 11.976 8.187 12.240

7.278 7.015 6.841 6.909 6.830 6.730 6.777 6.916

9.084 9.410 8.890 9.234 9.554 10.209 10.528 10.668

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Begin nieuwe reeks per december 2002 als gevolg van een herrubricering.

8*

2 Begin nieuwe reeks per december 2003 als gevolg van herrubriceringen.


Huishoudens

Totaal private sector

Consumptief krediet

Woninghypotheken

t/m 1 jaar

t/m 1 jaar


meer dan 5 jaar

7.974 11.912 13.961

4.106 3.297 2.987

2.889 3.438 3.494

16.147 17.949 19.670 19.390 19.265 19.840 21.102 21.125 20.835 20.379 19.757 19.894 19.667 19.091 19.068 19.218 19.387

2.019 1.081 992 1.001 978 975 980 1.006 1.026 1.033 997 971 1.198 1.207 1.215 1.221 1.221

4.533 4.450 3.963 3.838 3.707 3.633 3.286

7.887 11.825 13.739


Overige leningen meer dan 5 jaar

5.257 4.453 5.032 1.223 1.203

266.048 275.305 294.192 299.661 329.409

3.204 3.096 2.975 2.908

6.362 3.179 3.168 1.508 1.911 1.130 899 1.015 955 938 908 503 388 372 677 742

1.341 1.403 1.405 1.399 1.423 1.257 1.355 1.347 1.265 1.244

366.372 375.609 381.164 381.512 384.060 381.578 387.043 389.544 390.060 390.598

2.887 2.877 2.865 2.872

752 735 757 742

1.266 1.269 1.252 1.261

390.760 392.583 394.425 397.117

4.100 3.291 2.977

2.844 3.393 3.441

15.936 17.738 19.443 19.174 19.039 19.608 20.848 20.871 20.591 20.132 19.497 19.657 19.430 18.852 18.838 18.992 19.151

2.009 1.071 983 992 969 966 970 996 1.016 1.023 987 961 1.188 1.197 1.205 1.212 1.213

4.478 4.395 3.891 3.766 3.640 3.555 3.198

5.256 4.452 5.030 1.221 1.202

264.768 274.025 292.714 298.183 327.689

3.116 3.009 2.889 2.822

6.350 3.167 3.157 1.497 1.905 1.124 895 1.011 951 934 904 499 385 370 674 739

1.338 1.400 1.403 1.396 1.419 1.253 1.351 1.343 1.260 1.241

364.445 373.637 379.104 379.349 381.882 379.400 384.797 387.191 387.602 388.058

2.801 2.789 2.776 2.786

750 733 755 740

1.263 1.266 1.247 1.256

87 222

6 10

45 53

12 11

211 227 216 226 232 254

10 9 9 9 9 10

55 72 72 67 78 88

244 247 260 237 239 230 226 236

10 10 10 10 10 10 9 8

88 87 86 86 86 88 89 86

t/m 1 jaar


meer dan 5 jaar

7.609 4.421 3.589

5.815 6.624 6.313

9.698 11.319 12.739

4.368 3.974 4.384 4.410 4.461 4.504 4.463 2.859 3.182 3.198 3.222 2.778 2.478 2.281 2.376 2.369 2.447

5.029 4.723 3.317 1.273 1.247 1.190 1.198 2.803 2.753 2.828 2.786 2.733 2.708 2.783 2.825 2.829

13.105 13.808 15.207 15.307 15.672 16.046 16.718 21.195 21.141 20.736 20.385 19.217 18.387 18.278 18.514 18.570 18.418

7.408 4.220 3.538

5.794 6.603 6.289

9.551 11.172 12.521

4.998 4.692 3.291 1.248 1.219 1.164 1.161 2.766 2.719 2.796 2.750 2.692

388.205 390.019 391.854 394.524

4.309 3.915 4.336 4.360 4.412 4.450 4.417 2.813 3.135 3.155 3.174 2.734 2.434 2.245 2.337 2.328 2.407

2.667 2.741 2.786 2.789

12.897 13.600 14.959 15.031 15.387 15.730 16.329 20.806 20.773 20.379 20.043 18.854 18.024 17.931 18.163 18.222 18.074

1 2

1.280 1.478

201 51

21 24

147 218

6 4 4 4 4 4

1 3 3 2 3 4

1.720 1.927 1.972 2.060 2.163 2.178

59 48 50 49 54 46

31 26 25 28 26 37

208 248 276 285 316 389

3 2 3 3 2 2 2 2

4 4 5 3 3 3 5 5

2.246 2.353 2.458 2.540 2.555 2.564 2.571 2.593

47 43 48 44 36 39 41 40

34 32 36 41 41 42 39 40

368 357 342 363 347 351 348 344

4 Begin nieuwe reeks per december 2006 als gevolg van herrubriceringen en een wijziging in de salderingsystematiek.

t/m 1 jaar


meer dan 5 jaar

Totaal

136.924 134.491 143.041 148.540 169.264 170.234 195.376 201.521 201.690 201.910 200.930 207.245 233.293 238.785 237.432 222.070 221.843 223.173 235.995 235.319 246.261

55.025 54.221 60.391 58.388 65.907 65.553 65.204 61.591 61.246 62.954 61.020 63.159 65.681 66.420 69.652 69.939 70.166 69.501 70.344 71.972 74.259

437.336 440.573 473.622 479.811 521.134 520.521 584.349 594.456 602.828 612.117 627.670 626.673 633.336 640.985 644.449 648.214

629.285 677.054 686.739 756.305 756.308 844.929 857.568 865.764 876.981 889.620 897.077 932.310 946.190 951.533 940.223

651.600 653.773 661.824 667.578

944.274 960.112 969.115 988.098

128.595 126.162 133.937 137.236 157.017 157.987 184.582 188.828 187.271 188.204 187.149 187.410 202.324 209.946 207.388 195.634 195.407 196.703 207.913 211.263 217.964

51.324 50.520 52.673 50.670 55.660 55.303 54.936 51.564 51.468 52.816 50.977 53.117 55.573 56.559 59.120 58.240 58.467 57.680 58.366 59.444 61.254

432.563 435.800 466.006 472.195 511.564 510.951 572.017 582.219 590.103 599.042 612.436 611.439 616.966 623.870 627.433 627.840

612.480

811.534 822.612 828.842 840.063 850.562 851.966 874.864 890.375 893.941 881.714

630.475 633.058 640.561 646.088

884.858 899.337 911.267 925.306

8.329 9.104 11.304 12.640 10.798 12.696 14.416 13.708 13.780 19.833 30.971 28.834 30.038 26.442 26.470 28.081 24.059 28.302

3.703 7.714

4.772 7.625

10.250 10.274 10.027 9.781 10.138 10.045

9.177 12.322 12.233 12.722 13.073 15.231

10.111 9.861 10.533 11.705 11.826 11.976 12.529 13.007

16.366 17.122 17.023 20.367 21.122 20.716 21.260 21.485

16.805 24.442 26.642 32.067 33.394 34.956 36.919 36.919 39.056 45.109 57.448 55.817 57.594 58.513 59.418 60.773 57.848 62.794

652.616 660.101 724.241

2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2006

i ii iii iv iv 4 i 2007 ii iii iv iv 5 jan. 2008 feb. mrt. apr.

2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2006

i ii iii iv iv 4 i 2007 ii iii iv iv 5 jan. 2008 feb. mrt. apr.

2002 2003 2003 2 2004 2005 2006



9*

Tabel 2.2.2 Bij mfi’s aangehouden deposito’s van de private sector, uitgesplitst naar sector en instrument Ultimocijfers in miljoenen euro’s Verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen


Girale deposito’s

Girale deposito’s

Deposito’s met vaste looptijd

Deposi- Repo’s to’s met opzegtermijn


Niet-financiële particuliere vennootschappen Deposi- Repo’s to’s met opzegtermijn

Girale deposito’s



Eurogebied 2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2005 4 2006 i ii iii iv iv 5 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

9.401

28.273

250

16

13.684

8.224 8.261 10.461

25.042

446

158

24.450

518

104

19.148 21.946 21.116

29.609 40.409 50.618 54.494 57.950

687

40

77.482

1.156

229

1.545

894

79.894 74.240 78.890

87.142 93.037 94.883 96.480 101.388 120.595 121.635 125.005 142.675 142.831 178.868 186.676 183.146 184.034 200.178

1.910

77

86.176

51.145 40.345 41.481 40.852 39.480 37.477 34.387

9.104

21.422

616

64

9.737 7.827 7.808 8.635 8.711 10.940 7.543 11.955 10.028 12.633 9.760 11.332 8.983

20.697 20.649 19.894 21.746 21.793 19.397 20.607 21.912 23.401 25.050 24.300 27.340 31.064

553 491 483 479

164 154 57 52

523 259 216 176 170 157 162 148

74 101 455 395 880 416 1.083 1.234

22.609 31.884 34.561 34.134 34.998 36.293 42.243 57.150 45.879 45.490 32.146 32.411 32.753 34.972 34.142

9.350

27.574

246

16

12.820

8.214 8.251 10.432

23.945

404

158

23.065

485

104

9.075

19.724

614

64

9.676 7.687 7.507 8.502 8.578 10.037 7.103 11.467 8.825 10.302 9.190 10.785 8.423

19.015 18.955 18.065 19.961 20.008 17.474 18.925 20.263 21.743 23.408 22.573 25.668 29.381

551 489 481 477

164 154 57 52

512 251 210 172 163 151 157 144

5.565

0

10.579 15.795 18.943

0

22.247

0

1.963 1.978 1.886 2.037

1 147 273 460

1.344 1.451 1.334 1.190 1.069 1.020 1.054 1.057

60 96 296 248 242 111 82 85

86.920 89.540 92.507 95.687 95.903 93.596 97.426 94.660 100.808 98.480 96.655 96.917 97.298

35.548 34.983 39.425 45.996 44.745 48.575 53.514 59.091 66.972 62.514 63.629 65.542 68.884

21.936 21.337 21.048 19.725

0 0 0 222

17.156 15.202 13.216 11.434 10.309 10.040 10.311 9.348

215 207 260 988 92 60 6 10

686

34

75.699

17.762 20.560 20.613

28.259 39.059 49.025 50.701 52.814

5.531

0

10.489 15.705 18.768

0

83.825

46.021 35.221 36.109 35.480 30.869 28.866 28.410

1.148

2

1.533

26

78.039 72.385 76.598

82.884 88.779 84.139 83.089 88.605 106.012 107.052 110.336 124.036 123.103 160.604 168.821 165.601 166.391 181.518

1.883

26

1.952 1.882 1.786 1.803

0 0 1 1

74 101 455 395 392 416 1.083 1.234

21.858 31.133 33.246 33.378 33.058 33.919 39.869 48.307 44.248 42.630 30.528 30.110 31.551 31.573 31.292

21.983

0

29.998 29.048 32.585 38.674 37.423 41.381 45.794 51.997 58.496 55.479 57.435 57.473 59.641

21.646 21.099 20.817 19.541

0 0 0 222

0 24 1 28 21 79 41 59

84.373 86.713 89.433 91.815 84.845 81.681 85.276 83.309 87.932 85.700 84.074 85.170 84.540

1.147 1.047 893 746 647 603 620 612

17.000 15.075 13.103 11.342 10.224 9.955 10.223 9.280

215 207 260 988 92 60 6 10

1 8

6 227

1.783 1.855

5.124 5.372

34 90

0 0

12 27 11 96 100 234

868 51 1 147 272 459

8.611 5.977 5.550 5.935 6.840 7.322

175 264 290 238 231 184

0 0 0 0 0 0

197 404 441 444 422 417 434 445

60 72 295 220 221 32 41 26

2.292 2.351 2.547 2.827 3.074 3.872 11.058 11.915 12.150 11.351 12.876 12.780 12.581 11.747 12.758

7.194 7.720 7.094 8.476 7.035 6.194 8.069 9.243

156 127 113 92 85 85 88 68

0 0 0 0 0 0 0 0

0

Nederland 2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2005 4 2006 i ii iii iv iv 5 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

0

Overig eurogebied 2002 2003 2003 2 2004 2005 2006 i ii iii iv iv 5 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

51 10

699 1.097

4 42

0 0

864 1.386

29 29 61 140 301 133

1.385 1.698 1.682 1.694 1.829 1.785

33 2 2 2 2 2

0 0 0 0 0 0

503 751 1.315 756 1.940 2.374

1.350 1.593 3.793 5.136 4.258 10.744 13.391 12.783 14.583

903 440 488 1.203 2.331 570 547 560

1.923 1.682 1.649 1.658 1.642 1.727 1.672 1.683

11 8 6 4 7 6 5 4

0 0 0 0 488 0 0 0

8.843 1.631 2.860 1.618 2.301 1.202 3.399 2.850

14.669 18.639 19.728 18.264 17.855 17.545 17.643 18.660


10*



Niet-financiële publieke vennootschappen

Huishoudens

Girale deposito’s

Girale deposito’s



Totaal private sector



Girale deposito’s



Totaal

3.058

5.058

613

0

45.390

27.233

153.275

0

149.015

141.318

160.390

56

450.779

3.836

2.648

841

0

44.749

1.076

0

44.482

155.851 153.032 158.608

1.636

1.313

0

47.398

3.892 3.475 4.102 4.381 3.837 4.845 3.607 3.560 3.582 4.023 4.221 4.237 3.937

1.301 1.424 1.610 1.721 1.441 1.499 1.476 1.867 1.658 1.881 1.901 2.399 3.275

1.322 1.228 1.156 1.090

0 0 0 0

1.002 923 892 802 731 748 788 634

0 0 0 0 0 0 0 0

48.374 51.970 48.931 48.556 49.109 50.789 55.800 52.138 50.649 51.943 51.093 51.385 51.677

0 0 0 0 0 0 0 0

168.994 178.269 183.484 186.946 188.346 193.552 199.803 217.320 210.255 207.803 197.213 199.490 194.482 198.843 196.037

188.457 194.702 213.254 213.104 229.755 228.552 234.325 237.291 236.936 233.767 233.408 227.693 224.873 213.413 198.658 195.567 193.198 193.809 190.071

486.509 492.153 516.419

3.707

141.814 144.032 143.559 143.709 164.870 171.968 173.482 175.696 185.370 214.770 213.818 226.936 258.872 277.000 336.557 347.361 346.575 353.225 380.989

387

1.728

175.435 176.464 191.172 191.022 203.669 202.466 208.551 212.257 212.363 210.436 210.077 207.668 207.038 197.755 185.056 183.288 181.233 181.494 178.884

0

3.659

22.025 20.996 19.951 22.104 20.283 21.486 21.053 22.160 23.053 24.712 24.204 32.460 40.600 51.299 65.658 71.240 73.599 73.910 77.588

349 404 1.011 1.631 1.214 587 1.171 1.329

563.760 578.930 591.456 600.234 610.982 642.823 647.763 672.298 694.404 699.227 734.059 743.632 734.842 747.048 768.426

3.057

4.861

612

0

44.462

25.931

147.162

0

145.388

132.646

154.237

50

432.321

3.835

2.546

840

0

43.887

1.075

0

43.537

151.737 148.918 154.838

1.400

1.312

0

46.407

3.892 3.474 4.102 4.380 3.836 4.845 3.575 3.558 3.582 4.022 4.220 4.236 3.936

1.256 1.369 1.555 1.667 1.387 1.437 1.415 1.732 1.600 1.822 1.839 2.081 2.690

1.321 1.227 1.155 1.089

0 0 0 0

1.001 922 892 801 730 747 787 633

0 0 0 0 0 0 0 0

47.396 51.003 47.947 47.541 48.094 49.775 54.779 51.100 49.619 50.940 50.091 50.401 50.704

0 0 0 0 0 0 0 0

164.872 174.147 178.583 182.255 182.047 186.157 185.222 194.645 194.981 192.064 180.486 181.074 179.126 182.165 178.895

182.798 189.043 208.648 208.498 225.759 224.556 230.370 233.325 232.928 230.041 229.682 224.375 221.545 210.277 195.655 192.690 190.373 190.973 187.292

467.376 470.820 491.272

3.707

132.681 132.699 127.656 127.806 152.408 159.506 155.084 154.232 163.448 190.651 189.699 202.415 229.921 247.298 306.773 319.293 319.550 324.014 349.261

160

1.612

169.917 170.946 186.787 186.637 199.967 198.764 204.900 208.628 208.689 207.131 206.772 204.715 204.250 195.179 182.594 180.926 178.917 179.186 176.623

0

3.658

21.056 20.027 19.296 21.449 19.990 21.193 20.676 21.771 22.638 24.337 23.829 31.787 39.751 50.203 64.330 69.763 72.102 72.401 76.031

289 332 716 1.411 505 555 1.130 1.303

1 1

197 102

1 1

0 0

928 862

1.302 969

6.113 5.518

0 0

3.627 4.114

6.153 5.659

6 227

1 0 0 1 0 1

116 236 45 55 55 54

1 1 1 1 1 1

0 0 0 0 0 0

945 991 978 967 984 1.015

655 293 377 389 415 375

4.385 3.702 3.651 3.629 3.674 3.305

0 0 0 0 0 0

4.606 3.996 3.955 3.966 4.008 3.726

868 51 1 147 272 459

0 32 2 0 1 1 1 1

62 61 135 58 59 62 318 585

1 1 0 1 1 1 1 1

0 0 0 0 0 0 0 0

1.014 1.021 1.038 1.030 1.003 1.002 984 973

673 849 1.096 1.328 1.477 1.497 1.509 1.557

2.953 2.788 2.576 2.462 2.362 2.316 2.308 2.261

0 0 0 0 0 0 0 0

3.770 4.122 4.901 4.691 6.299 7.395 14.581 22.675 15.274 15.739 16.727 18.416 15.356 16.678 17.142

8.672 9.133 11.333 15.903 12.462 18.398 21.464 21.922 24.119 24.521 28.951 29.702 29.784 28.068 27.025 29.211 31.728

3.318 3.328 3.136 3.003 2.877 2.825 2.836 2.779

60 72 295 220 709 32 41 26

4 Begin nieuwe reeks per december 2005 als gevolg van een herrubricering.

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

998 141 165 301 330 734

130 90 164 154 58 275

543.129 558.299 564.201 569.966 578.481 607.124 604.878 621.724 646.779 650.355 684.325 693.562 689.604 698.282 716.751

18.458 19.133 21.333 25.147 20.631 27.255 30.268 32.501 35.699 42.885 50.574 47.625 48.872 49.734 50.070 45.238 48.766 51.675

2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2005 4 2006


2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2005 4 2006


2002 2003 2003 2 2004 2005 2006


5 Begin nieuwe reeks per december 2006 als gevolg van herrubriceringen en een wijziging in de salderingsystematiek.

11*

Tabel 2.2.3 Uitsplitsing naar valuta van bepaalde activa en passiva van in Nederland gevestigde mfi’s (exclusief dnb) Ultimocijfers in miljoenen euro’s

Activa Euro

Britse pond

1

Amerikaanse dollar 2

Japanse yen

3

Zwitserse Overige frank valuta

4

5

6

Totaal Euro (1 t/m 6)

7

Britse pond

8

Amerikaanse dollar

Japanse yen


Totaal (8 t/m 13)

9

10

11

12

13

14

7.099 5.671 5.863 6.458 8.584 8.996 9.120 9.153 10.173 10.851 10.761

27.572 27.694 29.968 32.239 36.633 35.000 31.838 32.043 36.788 33.812 34.680

309 343 661 571 602 229 501 221 386 340 299

693 858 902 1.250 1.226 1.571 1.626 1.652 1.754 1.722 1.660

3.231 4.733 5.039 4.534 5.330 5.853 6.808 5.953 6.801 6.769 7.010

916.687 930.136 937.925 973.960 986.315 991.223 981.187 986.371 1.002.431 1.011.561 1.030.160

565 552 572 582 741 753 647 647 670 797

703 660 915 1.151 1.211 1.114 1.264 1.335 1.155 1.460

199 156 146 157 159 213 221 193 193 186

17 16 18 22 22 22 29 23 22 22

7 148 4 15 65 53 120 117 108 104

140.236 144.044 141.054 166.217 179.630 233.968 236.031 236.462 230.877 240.120

1.925 2.117 3.840 4.914 5.223 5.963 5.758 5.627 5.566 5.423 5.499

55.316 55.879 59.803 71.389 68.712 80.372 66.965 66.392 71.496 67.181 71.520

594 537 885 786 864 938 1.037 919 929 1.066 979

489 3.111 3.175 2.802 1.794 1.709 574 681 3.173 2.990 3.053

2.764 3.017 4.295 4.489 5.194 5.318 5.503 5.526 5.817 5.560 5.282

87.414 87.760 97.051 115.673 113.103 122.658 103.502 104.828 121.578 117.914 118.972

1.160 971 1.370 1.776 1.666 1.916 1.734 1.945 1.649 1.440

4.327 4.042 3.940 6.143 6.228 8.743 6.522 6.434 6.486 6.908

495 528 431 400 434 416 426 425 423 280

325 160 146 126 125 127 131 320 188 188

1.359 1.701 1.329 1.997 2.141 2.638 2.402 2.725 3.094 4.890

15.932 13.919 14.117 16.943 17.653 20.688 18.364 19.063 18.637 20.791

Leningen aan ingezetenen van het eurogebied Mfi’s

2006 iii iv iv 1 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

92.978 109.655 109.635 113.886 125.139 144.076 170.182 171.299 175.481 177.676 197.529

Niet-mfi’s 2.718 2.824 2.830 3.525 6.090 2.852 3.186 3.322 3.719 3.594 4.450

28.137 38.521 38.531 32.826 31.919 29.400 24.252 28.832 23.728 15.960 21.070

695 482

1.657 1.139

678 688 432 622 1.638 793 1.030 1.061

2.601 2.211 1.479 1.439 2.364 4.014 4.242 4.116

1.787 2.473 2.493 2.737 3.258 3.461 3.494 3.826 3.566 2.438 3.220

127.972 155.094 155.110 156.253 169.305 181.700 203.175 211.281 211.301 204.940 231.446

877.783 890.837 895.492 928.908 933.940 939.574 931.294 937.349 946.529 958.067 975.750

Effecten m.u.v. aandelen, uitgegeven door ingezetenen van het eurogebied Mfi’s

2006 iii iv 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

35.115 32.993 35.193 32.876 35.271 32.420 30.393 27.749 27.063 30.435

Niet-mfi’s 247 134 298 2.465 1.788 1.095 940 317 397 280

743 461 290 403 1.668 576 705 420 471 432

143 135 200 136 126 67 75 75 77 71

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

73 129 320 28 23 28 29 27 21 20

36.321 33.852 36.301 35.908 38.876 34.186 32.142 28.588 28.029 31.238

138.745 142.512 139.399 164.290 177.432 231.813 233.750 234.147 228.729 237.551

Leningen aan niet-ingezetenen van het eurogebied Banken

2006 iii iv iv 1 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

Niet-banken

109.616 112.972

22.026 24.313

123.743 119.837

8.423 8.842

3.565 4.537

20.624 14.983

287.997 285.484

144.180 151.328 142.260 151.459 153.099 147.026 150.324 152.681

31.701 40.302 41.567 36.004 39.519 39.440 28.336 31.314

139.833 131.156 132.588 120.223 129.185 123.206 123.182 128.265

7.384 8.828 11.525 11.644 12.214 12.324 13.441 17.218

6.780 5.127 5.287 4.992 4.946 5.102 5.790 4.796

18.686 16.408 16.565 17.523 22.863 23.365 21.639 25.358

348.564 353.149 349.792 341.845 361.826 350.463 342.712 359.632

26.326 23.099 25.053 31.293 31.316 28.358 23.665 25.683 34.597 35.694 32.639

Effecten m.u.v. aandelen, uitgegeven door niet-ingezetenen van het eurogebied Banken

2006 iii iv 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

12*

2.893 3.013 4.438 4.277 5.205 4.190 4.693 4.726 4.707 4.510

Niet-banken 528 477 538 1.429 1.956 602 588 852 661 280

695 1.208 990 958 2.958 2.249 2.290 2.144 2.238 2.092

16 16 26 41 24 24 26 26 26 -9

15 15 80 76 66 66 68 66 0 0

446 2.992 2.703 2.764 393 574 1.512 1.770 1.996 2.525

4.593 7.721 8.775 9.545 10.602 7.705 9.177 9.584 9.628 9.398

8.266 6.517 6.901 6.501 7.059 6.848 7.149 7.214 6.797 7.085

Passiva Euro

Britse pond

15

Amerikaanse dollar 16

17

Japanse yen


18

19

20

Totaal Euro (15 t/m 20)

21

Britse pond

22

Amerikaanse dollar

Japanse yen


Totaal (22 t/m 27)

23

24

25

26

27

28

4.685 6.158 6.529 6.264 6.589 6.191 3.654 4.071 4.218 4.292 3.919

29.772 32.263 34.521 35.902 33.825 40.254 27.788 29.474 28.273 27.495 27.530

565 528 845 909 553 289 758 476 615 683 731

315 381 496 2.087 444 433 467 517 321 517 544

3.356 4.567 4.553 4.177 4.211 4.397 4.814 5.149 5.041 4.130 4.428

625.749 653.964 660.496 684.538 713.476 717.015 748.081 754.833 749.095 758.230 780.172

iii 2006 iv 1 iv i 2007 ii iii iv jan. 2008 feb. mrt. apr.

14.363 13.484 14.669 14.449 14.493 17.253 16.130 14.312 15.387 14.806 13.293

59.334 60.752 65.520 64.602 63.051 77.665 65.004 66.243 69.616 65.934 67.435

1.231 1.658 1.833 1.912 1.365 1.282 1.031 1.259 1.390 1.268 1.424

1.899 1.415 1.634 1.814 2.089 2.009 1.414 960 1.020 1.001 1.012

7.326 8.432 9.974 9.582 10.923 9.995 10.551 10.914 10.627 10.489 10.593

120.905 121.934 130.385 132.530 128.416 140.663 127.491 125.384 135.328 136.400 136.033

iii 2006 iv 1 iv i 2007 ii iii iv jan. 2008 feb. mrt. apr.

Deposito’s van ingezetenen van het eurogebied Mfi’s 135.995 143.790 143.877 169.774 191.031 195.881 232.084 223.627 214.077 206.976 239.400

Niet-mfi’s 2.215 3.813 6.155 5.343 4.468 3.902 4.151 5.569 4.642 4.863

29.395 24.888 24.889 33.815 34.865 23.396 22.187 30.045 30.367 22.435 22.454

863 915

1.796 2.473

2.499 1.824

574 727 715 1.069 3.177 1.221 1.538 1.207

1.299 908 1.403 1.683 2.132 3.724 2.096 2.758

2.940 4.129 4.017 3.508 4.212 4.571 4.107 4.102

172.763 177.703 177.791 214.557 237.003 229.880 264.433 267.344 259.529 241.794 274.784

587.056 610.067 613.552 635.199 667.854 665.451 710.600 715.146 710.627 721.113 743.020

Deposito’s van ingezetenen niet van het eurogebied Banken

Niet-banken

122.733 114.926

28.863 35.723

116.317 116.777

4.139 8.130

6.684 6.837

13.852 14.609

292.588 297.002

124.633 120.420 127.087 143.519 164.187 178.776 165.411 161.790

34.454 50.674 47.409 49.200 51.637 51.548 40.026 45.197

126.897 128.354 148.897 133.817 143.878 151.402 146.470 148.960

9.209 7.815 9.700 7.184 7.385 10.346 12.697 15.972

8.148 6.159 6.889 6.205 7.656 8.191 8.814 8.601

14.871 16.833 15.194 14.423 15.898 13.723 14.379 17.714

318.212 330.255 355.176 354.348 390.641 413.986 387.797 398.234

36.752 36.193 36.755 40.171 36.495 32.459 33.361 31.696 37.288 42.902 42.276

Door Nederlandse mfi’s uitgegeven schuldbewijzen

220.202 225.969 250.646 240.311 248.875 245.943 250.392 253.486 249.425 254.171

21.834 20.525 21.191 22.230 22.044 22.711 23.509 22.282 21.232 21.627

73.591 73.237 74.353 77.863 77.499 74.771 73.870 72.769 71.826 74.280

11.771 10.970 11.883 10.734 10.966 10.975 11.388 11.572 11.503 11.075

14.508 14.337 14.149 13.877 14.146 14.350 14.808 15.252 15.378 14.966

27.776 28.308 30.129 31.351 30.378 29.346 28.552 27.806 26.502 27.581

369.682 373.346 402.351 396.366 403.908 398.096 402.519 403.167 395.866 403.700

iii 2006 iv i 2007 ii iii iv jan. 2008 feb. mrt. apr.

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Begin nieuwe reeks per december 2006 als gevolg van herrubriceringen en een wijziging in de salderingsystematiek.

13*

Tabel 2.3 Gecombineerde balans dnb en in Nederland gevestigde mfi’s Ultimocijfers in miljoenen euro’s

Activa

2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2005 4 2006 i ii iii iv iv 5 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

Leningen aan ingezetenen van het eurogebied


Overheid Overige Totaal ingezete- (1+2) nen van het eurogebied

Overheid Overige Totaal ingezete- (4+5) nen van het eurogebied

Aandelen Externe en deel- activa nemingen, uitgegeven door overige ingezetenen van het eurogebied

Vaste activa

Overige activa

Totaal activa

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

36.210

629.285

665.495

26.825

263.880

6.435

49.124

713.813 723.498 794.229

32.752

20.823

262.859

6.248

37.921

677.058 686.743 756.308

110.492 117.573 131.427

24.251

36.755

83.667 90.748 98.675 103.865

34.950

138.815

25.217

293.813

5.915

57.974 53.934 111.405

1.119.677 1.126.758 1.193.144 1.198.789 1.369.394

41.619

844.928

886.547

109.930

37.016

146.946

31.486

365.832

5.440

142.158

1.578.409

42.100 40.268 39.705 40.519 40.851 41.648 40.122 39.688 40.960 42.096 42.321 42.445 42.059

857.568 865.761 876.982 889.618 897.075 932.312 946.192 951.535 940.227 944.276 960.110 969.115 988.100

899.668 906.029 916.687 930.137 937.926 973.960 986.314 991.223 981.187 986.372 1.002.431 1.011.560 1.030.159

106.053 103.970 100.489 96.906

39.906 41.353 47.272 55.056

145.959 145.323 147.761 151.962

105.675 117.370 120.667 117.580

58.416 86.199 103.241 160.029 162.677 164.947 161.872 170.336

149.444 175.172 188.938 245.031 247.838 248.819 242.813 252.308

426.101 407.797 446.201 442.307 450.303 521.496 536.348 551.977 523.405 545.934 546.472 527.143 548.337

5.776 5.761 5.489 5.404

91.028 88.973 85.697 85.002 85.161 83.872 80.941 81.972

37.286 36.850 37.269 37.848 19.983 16.565 14.322 18.973 52.561 56.419 52.175 49.948 45.434

5.434 5.398 5.384 5.665 5.674 5.697 5.665 5.704

141.054 150.220 153.053 157.139 157.354 176.397 177.638 165.818

1.620.465 1.619.130 1.674.074 1.685.238 1.683.158 1.807.953 1.867.774 1.909.548 1.964.988 1.999.591 2.031.991 2.014.767 2.047.760

1.034.525

2.492.720

921.228

5.453.686

213.806


989.962 10.524.955 11.514.917

1.458.195


14*

2 Begin nieuwe reeks per december 2003 als gevolg van herrubriceringen. 3 Begin nieuwe reeks per december 2004 als gevolg van herrubriceringen.

2.587.255 23.183.605

Passiva

Chartale Deposigeldto’s omloop centrale overheid

Deposito’s overige overheid/ overige ingezetenen van het eurogebied Giraal

Met vaste looptijd

Met opzegtermijn

Repo’s

Aande- Schuld- Kapitaal Externe len/parti- bewijzen en passiva cipaties reserves in geldTotaal markt(14 t/m 17) fondsen

Overige passiva

Overschot intermfi passiva

Totaal passiva

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

16.965

1.179

152.526

147.025

160.567

56

460.174

0

62.913

310.398

65.845

22.705

19.521

2.103

494.947 500.591 525.248

59.480

271.921

94.297

33.532

0

254.371

60.135

301.778

155.932

46.031

1.119.676 1.126.757 1.193.142 1.198.786 1.369.394

27.544

1.827

308.681

1.578.407

304.532 301.806 314.166 320.946

30.354 29.649 31.570 33.279 31.937 32.266 32.745 32.834

349 404 1.011 1.631 1.214 587 1.171 1.329

0 0 0 0 0 0 0 0

346.068 337.628 337.063 337.826 345.553 347.452 338.790 338.679

419.888 408.672 435.355 441.013 449.464 475.415 484.776 527.577 510.724 543.280 578.450 556.191 570.756

176.395 166.965 147.489 164.707 162.396 158.112 136.815 142.047 164.103 176.910 175.159 163.849 174.251 193.643 180.556

43.855

0 0 0 0

78.065 72.325 77.160 73.389 74.325 72.419 76.580 85.536 83.491 84.721 110.808 114.722 111.426 107.176 110.722

368.992

1.604 2.711 6.200 3.400 3.894 3.169 8.095 6.857 4.430 2.248 5.020 2.271 2.301

573.048 588.218 600.180 609.517 619.566 650.578 656.614 681.415 705.410 710.197 743.659 752.622 744.094 755.981 777.878

0

27.308 28.485 28.930 30.592

173.644 182.919 187.594 191.962 192.726 197.515 204.521 221.872 216.233 212.544 201.198 203.340 198.322 202.596 199.918

188.774 195.019 213.807 213.657 230.607 229.404 235.115 237.983 237.464 234.128 233.769 227.908 225.029 213.572 198.751 195.633 193.265 193.873 190.129

0

1.399

146.892 149.110 148.193 148.343 168.656 175.754 177.306 179.271 189.046 218.201 217.590 231.286 263.744 283.070 342.079 352.435 351.920 358.341 386.502

387

24.500

158.894 156.075 162.250

179.497 186.578 217.341

42.305 29.845 33.140 8.182 8.254 43.948 54.623 34.651 49.102 45.379 39.029 27.972 34.035

1.620.466 1.619.132 1.674.078 1.685.242 1.683.159 1.807.952 1.867.775 1.909.546 1.964.987 1.999.590 2.031.988 2.014.769 2.047.761


641.340

197.792

3.122.449

4.058.150

1.628.625

328.755

9.137.980

750.741

2.825.140

1.503.269

5.008.931

3.144.962

-26.551 23.183.605

apr. 2008

998 141 165 301 330 734

2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2005 4 2006

4 Begin nieuwe reeks per december 2005 als gevolg van een herrubricering. 5 Begin nieuwe reeks per december 2006 als gevolg van herrubriceringen, een wijziging in de salderingsystematiek en verwerking van shortposities in aandelen.

15*

Tabel 2.4 Bijdrage van Nederland aan monetaire aggregaten in het eurogebied Miljoenen euro’s

Deposito’s Repo’s Girale deposito’s Met Met vaste opzeglooptijd termijn tot en tot en met met 2 jaar 3 maanden

1

2

Aandelen/participaties in geldmarktfondsen

Schuldbewijzen met looptijd tot en met 2 jaar

m3 (exclusief chartaal geld in omloop)

3

4

5

6

7

Standen per ultimo 2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2005 4 2006 i ii iii iv iv 5 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

152.526

84.042

160.430

56

0

18.821

415.875

158.894 156.075 162.250

85.314 85.534 79.036 77.453 100.011

188.770 195.015 213.804 213.654 230.606 229.403 235.036 237.740 237.037 233.511 233.152 227.079 224.059 212.484 197.501 194.293 191.883 192.447 188.652

387

0

21.859

998

0

22.655

141

0

14.853

165 301 330 734

0 0 0 0

15.683 10.588 12.255 11.499

349 404 1.011 1.631 1.214 587 1.171 1.329

0 0 0 0 0 0 0 0

16.421 7.303 12.757 16.615 24.470 28.502 28.978 25.404

455.224 458.870 478.743 477.010 519.255 527.327 536.817 540.763 553.554 582.409 588.543 619.374 608.910 619.579 607.500 623.318 621.103 633.440 651.483

173.644 182.919 187.594 191.962 192.726 197.515 204.521 221.872 216.233 212.544 201.198 203.340 198.322 202.596 199.918

98.339 100.172 111.206 139.150 138.637 153.653 160.911 180.783 190.555 200.001 201.809 208.248 236.180

Eurogebied: mfi’s (inclusief Eurosysteem) en de centrale overheid 2008 apr.

3.197.236

2.239.689

1.546.425

328.755

750.741

268.469

8.331.318

-4.552 2.393 -5.898 21.475 -1.425 2.188 10.961 28.472 15.257 7.511 20.883 10.561 8.971 2.422 6.986 27.738

18.045 28.347 18.793 16.944 5.635 2.710 -704 -3.525 -6.075 -3.020 -11.574 -14.983 -3.234 -2.397 565 -3.795

-135 334 610 -857 24 136 29 404 -385 55 607 620 -417 -626 590 153

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

6.901 3.249 899 -7.984 859 -5.054 1.674 -708 4.949 -9.092 5.370 3.850 7.844 3.839 709 -3.579

22.595 41.711 20.898 40.221 9.905 4.617 12.673 29.681 31.218 -10.042 12.097 -10.917 15.037 -1.401 13.531 17.683

Stromen 2002 2003 2004 2005 2006 i ii iii iv 2007 i ii iii iv 2008 jan. feb. mrt. apr.

2.336 7.388 6.494 10.643 4.812 4.637 713 5.038 17.472 -5.496 -3.189 -10.965 1.873 -4.639 4.681 -2.834

Eurogebied: mfi’s (inclusief Eurosysteem) en de centrale overheid 2008 apr.

-23.600


16*

102.427

-2.016

15.680

8.800

-14.155

2 Begin nieuwe reeks per december 2003 als gevolg van herrubriceringen. 3 Begin nieuwe reeks per december 2004 als gevolg

87.136

Aanvullende gegevens Tegenposten van m3 (inclusief chartaal geld) m3 (inclusief Kredietverlening chartaal Niet-monetaire passiva geld in Schuld- Kapitaal Totaal Overheid Overige omloop) Deposito’s bewijzen en nietingeMet Met met reserves monetaire zetenen vaste opzeglooptijd passiva van het looptijd termijn van meer (9 t/m 12) eurovan van meer dan 2 jaar gebied meer dan dan 3 2 jaar maanden

Neto externe waarvan activa leningen

Overige posten

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

432.840

62.985

136

62.913

-46.518

-34.168

3

59.480

119.877 126.958 135.430

629.285

61.577 63.575 69.157 70.890 68.645 75.743 78.966 79.099 77.840 79.051 78.953 77.633 102.832 102.287 151.524 152.435 150.111 150.094 150.324

231.717

60.135

141.786

730.633 740.318 816.475

677.058 686.743 756.308

-9.062

3

-65.711 -69.751 -86.041

1

293.829

151.549

913.430

844.928

-3.160

79 243 427 618

288.851 291.218 301.911 309.445

828 970 1.088 1.250 1.340 1.382 1.426 1.476

329.646 330.324 324.309 321.210 321.081 318.949 309.812 313.277

78.065 72.325 77.160 73.389 74.325 72.419 76.580 85.536 83.491 84.721 110.808 114.722 111.426 107.176 110.722

286.712 293.793 316.541 318.539 361.012 362.745 440.540 441.898 445.056 443.949 454.503 461.533 465.596 493.643 517.617 512.405 584.792 589.578 581.868 568.508 575.799

680.361

474.745 478.391 503.243 501.510 546.799 554.871 564.125 569.248 582.484 613.001 619.135 649.728 638.559 651.149 640.779 655.255 653.369 666.185 684.317

160.678 167.759 195.481

148.153 144.238 140.194 137.425 137.757 132.676 129.095 125.385 125.962 127.257 126.193 123.386 124.031

934.760 943.964 961.523 982.522 972.114 1.007.293 1.046.713 1.073.749 1.152.817 1.163.372 1.177.232 1.180.935 1.203.870

857.568 865.761 876.982 889.618 897.075 932.312 946.192 951.535 940.227 944.276 960.110 969.115 988.100

8.972.658

1.819.424

118.944

2.556.071

1.503.269

5.997.708

2.448.157 11.561.488 10.524.955

30.991 45.392 25.877 43.265 9.669 5.794 13.118 31.343 30.980 -10.747 14.018 -9.208 13.695 -1.072 14.010 17.772

1.143 -279 6.080 -1.110 3.479 540 -1.316 4.324 -1.207 25.315 -98 49.623 999 -2.139 336 110

-18 -133 0 -2 78 164 184 191 210 142 118 162 90 42 44 50

10.734 38.788 40.743 48.323 -2.711 5.384 10.549 10.560 21.425 2.121 -2.170 510 189 -309 -6.182 2.842

-2.235 -6.549 -360 12.394 441 -2.035 -646 -2.711 6.016 -3.487 2.363 27.588 4.470 -4.506 -3.572 5.215

9.624 31.827 46.463 59.605 1.287 4.053 8.771 12.364 26.444 24.091 213 77.883 5.748 -6.912 -9.374 8.217

6.444 5.652 5.591 6.531 -3.623 -3.565 -4.472 -2.646 -5.389 -3.150 -3.899 329 931 -1.107 -2.583 862

57.243 54.753 77.902 95.073 17.798 11.215 16.742 25.529 40.479 44.943 25.098 72.580 8.399 14.879 5.070 23.076

95.623

4.361

-1.536

14.808

4.817

22.450

21.439

152.934

van herrubriceringen. 4 Begin nieuwe reeks per december 2005 als gevolg

-7.965

2002 2002 1 2003 2003 2 2004 2004 3 2005 2005 4 2006

6.213 -875 10.846 1.294 839 46.081 51.572 24.400 12.681 2.654 -31.978 -29.048 -22.419

-74.478 -65.048 -79.945 -74.132 -75.580 -46.712 -25.981 -42.677 -71.204 -59.978 -65.888 -48.450 -36.207 -40.583 -45.368


444.755

515.966

apr. 2008

43.327 51.753 71.925 88.462 9.547 9.539 11.117 16.717 35.735 15.860 7.419 -12.645 5.131 17.594 10.885 18.397

-16.035 32.394 -108 5.345 12.182 -6.407 11.470 -9.476 57.834 -3.431 -30.503 -16.175 -11.941 -35.801 1.990 7.471

-7.403 -15.793 -11.044 -4.667 -15.344 8.666 -1.887 30.317 -35.469 -25.117 23.546 11.980 22.172 14.073 17 -5.490

2002 2003 2004 2005 2006

i ii iii iv i 2007 ii iii iv jan. 2008 feb. mrt. apr.

77.563

-71.297

14.997

apr. 2008

van een herrubricering. 5 Begin nieuwe reeks per december 2006 als gevolg van herrubriceringen en een wijziging in de salderingsystematiek.

17*

Tabel 2.5 Ontwikkeling acceptatiecriteria en vraag bancaire kredietverlening bij in Nederland gevestigde mfi’s Netto percentage 1

Ondernemingen

Huishoudens

Totaal ondernemingen

Leningen aan kleine en middelgrote ondernemingen

Leningen aan grote ondernemingen

Kortlopende leningen

Langlopende leningen

Woning hypotheken

Consumptief krediet en overige leningen

Afgelopen Volgend Afgelopen Volgend Afgelopen Volgend Afgelopen Volgend Afgelopen Volgend Afgelopen Volgend Afgelopen Volgend Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal Kwartaal

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Veranderingen in acceptatiecriteria voor leningen aan ondernemingen en huishoudens 2003

2004

2005

2006

2007

2008

jan. apr. jul. okt. jan. apr. jul. okt. jan. apr. jul. okt. jan. apr. jul. okt. jan. apr. jul. okt. jan. apr.

67 67 50 17 40 50 -50 -25 -40 -40 -40 0 0 0 -20 20 20 0 0 60 60 60

60 83 33 33 17 33 0 -25 -20 -20 -20 0 0 0 20 20 0 0 0 40 40 40

67 50 50 17 50 50 -20 0 -20 -40 -60 20 40 0 0 0 40 20 0 20 0 20

50 83 33 33 17 33 0 0 -20 -20 -40 0 0 0 20 20 0 20 -20 40 40 60

60 80 60 0 40 40 -60 -25 -40 -40 -60 0 -20 0 -20 20 20 -20 0 60 80 60

80 100 20 40 40 40 0 0 0 -20 -20 0 0 0 20 0 0 20 40 40 60 60

50 50 33 0 33 33 -40 -25 -40 -40 -60 -20 0 -20 -20 0 20 0 0 40 40 40

17 67 33 33 17 17 0 0 0 -20 -20 0 0 0 20 0 0 0 0 20 20 40

83 67 67 33 67 50 -20 -25 -20 -60 -20 0 -20 -20 -20 0 20 -20 0 40 60 60

67 83 33 33 33 50 0 -25 0 -20 0 0 0 0 20 20 0 20 20 40 40 33

33 17 33 50 33 50 0 0 0 0 -17 17 0 17 17 17 0 0 -33 0 0 0

33 83 67 50 50 33 17 0 33 0 0 -17 0 33 0 0 0 -17 -33 17 0 17

17 0 0 50 50 67 17 20 17 0 17 0 17 0 0 17 33 -17 0 0 0 67

33 67 33 33 50 33 17 20 0 17 -17 0 0 0 33 0 0 17 0 0 0 0

53

27

35

44

54

28

35

39

59

21

32

10

15

Eurogebied: 2008

apr.

41

Veranderingen in de vraag naar leningen of kredietfaciliteiten 2003

2004

2005

2006

2007

2008

jan. apr. jul. okt. jan. apr. jul. okt. jan. apr. jul. okt. jan. apr. jul. okt. jan. apr jul okt. jan. apr.

-20 20 -33 -17 -50 -83 20 -25 20 0 20 40 40 0 20 20 20 20 20 -40 20 0

25 20 -17 17 -17 -17 0 0 40 0 0 40 40 20 20 20 0 20 20 -20 0 -67

-17 -33 -33 0 -17 -50 20 -25 20 20 0 20 20 0 20 20 20 20 20 0 20 0

17 17 -17 17 0 0 20 25 20 0 0 20 20 20 20 20 0 0 0 -20 20 0

-60 0 -20 -40 -40 -60 0 -25 20 0 20 20 20 0 20 20 20 20 20 -40 -20 -67

0 -20 -20 -40 -20 -20 -20 -25 60 0 20 20 20 20 20 20 20 20 20 -40 -40 0

-33 50 -17 17 -17 -33 0 -25 20 0 20 20 20 0 0 20 20 20 20 0 20 -67

33 17 -17 33 -17 -17 20 25 20 0 0 0 0 20 20 20 0 20 20 -20 20 -33

-17 17 -17 0 0 -50 0 -25 40 20 20 40 60 0 20 20 20 20 20 -25 20 -67

33 0 -17 17 17 -17 0 0 60 20 20 40 40 20 20 20 20 20 20 -20 -20 -67

0 0 0 -33 -33 -83 0 20 17 0 17 17 33 17 -33 -17 0 -33 -50 -50 -50 -60

-50 -33 -50 -33 -67 17 -33 20 0 0 33 17 0 17 17 -17 0 -17 -50 -17 -33 -33

0 -50 -17 -33 -17 -33 -50 -20 -33 -17 -17 0 -17 -17 -17 17 -17 -17 0 0 0 -40

0 -17 -33 -17 -50 -17 0 20 -17 -17 0 0 17 17 0 17 17 0 0 0 -17 -17

-23

0

-19

-7

-28

3

-15

2

-24

-36

-51

-11

-13

Eurogebied: 2008

apr.

2

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Het netto percentage geeft bij veranderingen in acceptatiecriteria de verhouding aan tussen banken die kredietvoorwaarden aanscherpen en die versoepelen, waarbij de waarden kunnen variëren

18*

van -100% (alle banken versoepelen in enige of sterkere mate) tot +100% (alle banken verscherpen in enige of sterkere mate). Bij veranderingen in de vraag geeft het netto percentage de verhouding aan

tussen banken die een toename en banken die een afname signaleren, waarbij de waarden kunnen variëren van -100% (alle banken constateren een lichte of sterke afname) tot +100% (alle banken constateren een lichte of sterke toename).

Tabel 2.6 Spaargeld Ultimocijfers in miljoenen euro’s

Deposito’s met vaste looptijd Beginstand 1

Deposito’s met opzegtermijn

Ingelegd OpgeBijgeEindBeginspaargeld nomen schreven stand stand 1 spaargeld rente (1+2+3+4)

Totaal spaargeld (5+10)

Ingelegd OpgeBijgeEindspaargeld nomen schreven stand spaargeld rente (6+7+8+9)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

2003 mei jun. jul. aug. sep. okt. nov. dec.

22.835 22.573 22.138 22.136 21.984 21.770 21.417 21.439

1.543 1.400 1.670 1.420 1.465 1.468 1.352 1.741

1.811 1.841 1.676 1.582 1.677 1.813 1.447 3.462

5 6 6 4 4 8 11 9

22.573 22.138 22.138 21.977 21.776 21.433 21.333 19.727

159.849 162.390 164.279 166.417 167.560 168.439 169.661 169.777

7.939 8.261 9.499 7.385 8.312 11.798 8.736 10.897

5.812 6.391 7.606 6.306 7.411 10.910 8.803 9.911

409 20 289 16 26 461 183 183

162.384 164.279 166.461 167.512 168.488 169.788 169.777 170.946

184.957 186.417 188.599 189.490 190.264 191.221 191.110 190.674

2004 jan. feb. mrt. apr. mei jun. jul. aug. sep. okt. nov. dec.

19.726 19.283 19.602 19.299 19.460 19.279 19.593 19.915 19.921 19.744 19.502 21.862

2.061 1.459 1.419 1.488 1.422 1.547 1.411 1.258 1.148 1.312 1.509 1.766

2.530 1.147 1.726 1.336 1.608 1.239 1.170 1.258 1.330 1.539 1.393 2.471

29 5 4 5 4 7 6 5 4 7 7 7

19.287 19.601 19.299 19.457 19.279 19.593 19.841 19.920 19.744 19.524 19.626 21.164

170.944 176.120 176.792 177.873 179.336 181.667 184.251 185.092 185.567 186.357 186.589 186.665

9.997 6.676 7.588 7.546 7.769 9.185 7.924 5.695 5.758 6.145 6.001 9.449

7.054 6.014 6.518 6.235 5.789 6.613 7.510 5.234 4.986 5.945 6.061 9.729

2.264 10 11 119 350 11 108 14 18 235 137 251

176.151 176.792 177.873 179.303 181.666 184.251 184.773 185.567 186.357 186.791 186.665 186.637

195.438 196.393 197.172 198.760 200.945 203.845 204.613 205.487 206.100 206.315 206.291 207.801


21.139 20.676 20.384 20.455 20.626 20.462 20.359 20.325 20.641 18.893 18.612 19.477

2.262 1.424 1.627 1.627 1.546 1.547 1.613 1.767 1.551 1.339 1.602 2.561

2.712 1.720 1.564 1.504 1.750 1.693 1.697 1.500 3.345 1.628 1.906 1.511

31 4 8 15 6 9 7 7 8 10 8 8

20.720 20.384 20.455 20.593 20.427 20.326 20.283 20.600 18.855 18.614 18.316 20.536

186.533 190.535 190.942 191.435 191.777 194.586 197.451 199.008 199.623 201.540 200.422 199.073

10.675 8.514 8.985 8.595 9.064 10.153 9.714 8.592 10.089 9.475 8.699 8.920

8.768 8.114 8.506 8.685 6.843 7.619 8.658 8.394 8.598 10.757 9.204 9.502

2.493 6 17 118 272 9 94 10 16 190 316 269

190.933 190.941 191.438 191.463 194.269 197.130 198.601 199.216 201.129 200.448 200.234 198.759

211.653 211.325 211.893 212.056 214.696 217.455 218.884 219.816 219.984 219.062 218.550 219.295


20.501 20.239 20.172 19.968 20.124 20.860 21.049 21.404 21.699 21.979 22.459 23.169

1.773 1.439 1.680 1.535 1.967 1.551 1.613 1.568 1.541 1.935 2.161 2.356

2.098 1.514 1.899 1.347 1.239 1.371 1.294 1.281 1.269 1.451 1.462 2.358

53 7 13 12 7 9 9 7 10 8 12 9

20.230 20.172 19.967 20.167 20.860 21.049 21.378 21.698 21.981 22.471 23.169 23.178

198.617 203.523 203.480 204.900 204.115 206.313 208.629 208.510 208.717 208.687 208.267 208.247

11.463 8.873 9.970 9.464 12.572 10.634 9.334 8.276 8.159 12.057 8.914 8.703

9.206 8.924 8.566 9.936 10.593 8.329 9.805 8.079 8.201 12.538 9.040 10.446

2.543 7 18 116 220 10 96 13 12 171 107 268

203.417 203.479 204.901 204.545 206.314 208.628 208.254 208.719 208.687 208.376 208.248 206.772

223.647 223.651 224.868 224.712 227.174 229.678 229.632 230.417 230.668 230.848 231.417 229.949


23.178 25.663 28.887 31.168 34.689 36.785 39.129 44.758 47.201 49.589 58.292 61.545

5.215 7.275 7.504 9.505 10.786 11.793 16.541 15.227 16.968 24.352 19.827 21.450

2.777 4.065 5.240 5.927 8.706 9.463 10.945 12.797 14.597 15.836 16.586 19.254

36 15 17 26 15 14 14 14 15 16 13 12

25.651 28.888 31.168 34.772 36.784 39.129 44.739 47.202 49.587 58.121 61.545 63.752

206.772 208.325 205.340 204.716 201.561 203.433 204.249 199.251 196.864 195.178 188.252 185.095

13.438 10.767 11.400 11.854 15.388 13.152 16.171 10.679 9.786 13.472 12.328 12.090

15.104 13.762 12.041 14.635 13.691 12.348 21.358 13.076 11.486 21.125 15.529 14.838

3.125 10 16 105 176 13 101 11 14 171 43 245

208.230 205.340 204.715 202.040 203.433 204.249 199.164 196.866 195.178 187.696 185.094 182.593

233.881 234.228 235.882 236.811 240.217 243.378 243.903 244.068 244.765 245.817 246.639 246.345

2008 jan. feb. mrt. apr.

63.752 69.191 71.529 71.829

17.678 17.731 18.052 25.368

12.535 15.631 17.889 21.934

296 239 137 194

69.191 71.530 71.829 75.457

182.594 180.939 178.916 179.186

19.362 12.036 11.714 12.299

23.888 14.223 11.606 15.129

2.858 166 160 263

180.926 178.917 179.185 176.619

250.117 250.447 251.014 252.076

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Een beginstand hoeft niet aan te sluiten bij de eindstand van de vorige maand als gevolg van statistische verschillen.

19*

Tabel 3.1 Balans van verzekeringsinstellingen Ultimocijfers in miljoenen euro's

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Activa 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2

Onroerende goederen Onroerende goederen in eigen gebruik Onroerende goederen niet in eigen gebruik Woningen Overig

1.937 12.739 6.503 6.236

1.556 11.465 5.580 5.885

1.486 10.730 4.993 5.738

1.818 9.179 3.876 5.303

906 13.425 3.072 10.353

925 13.796 3.209 10.587

855 13.273 3.248 10.025

831 12.726 3.263 9.463

817 12.401 3.321 9.080

809 12.595 3.329 9.266

1

Totaal onroerende goederen

14.676

13.021

12.216

10.997

14.331

14.721

14.128

13.557

13.218

13.404

2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.4 2.4.1 2.4.2 2.4.3

Aandelen en deelnemingen Beursgenoteerde aandelen Nederland Overig Eurogebied Overig Niet-beursgenoteerde aandelen Nederland Overig Eurogebied Overig Participaties in beleggingsinstellingen Nederland Overig Eurogebied Overig Deelnemingen Nederland Overig Eurogebied Overig

32.050 19.695 5.312 7.044 2.931 2.437 123 372 77.434 65.685 8.688 3.062 7.650 5.538 1.052 1.061

32.746 20.508 5.588 6.650 3.274 2.633 155 485 79.332 68.212 9.180 1.938 7.700 5.622 981 1.097

31.247 19.266 5.509 6.472 3.038 2.414 130 493 78.797 68.049 9.144 1.605 7.560 5.392 1.228 939

26.919 14.458 6.238 6.222 2.768 2.224 119 425 74.566 63.923 9.006 1.638 7.309 5.111 1.239 958

23.729 12.473 5.143 6.114 2.353 2.046 113 194 68.584 58.688 8.431 1.466 7.186 5.216 1.030 939

2

Totaal aandelen en deelnemingen

79.949

84.859

94.943

113.264

113.490

120.066

123.051

120.642

111.563

101.853

3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3

Effecten m.u.v. aandelen t/m 1 jaar Nederland Overig Eurogebied Overig meer dan 1 jaar Nederland Overig Eurogebied Overig

380 380 0 0 70.700 28.420 31.531 10.749

310 310 0 0 87.717 29.725 44.730 13.261

249 249 0 0 114.095 35.401 63.949 14.744

166 166 0 0 127.546 39.922 71.220 16.404

1.249 730 449 70 126.634 35.093 69.717 21.822

1.032 543 412 77 135.505 43.616 70.245 21.644

1.343 779 466 98 136.763 47.087 68.113 21.562

596 333 210 53 137.722 47.758 67.527 22.437

466 417 42 7 135.717 43.993 69.162 22.562

338 336 1 1 138.044 45.826 70.194 22.023

3

Totaal effecten m.u.v. aandelen

71.079

88.026

114.344

127.712

127.883

136.536

138.106

138.318

136.183

138.382

4.1 4.2 4.3

Financiële derivaten Nederland Overig Eurogebied Overig

134 23 66

228 38 2

629 75 37

2.152 106 35

1.935 52 77

1.173 28 77

646 21 53

1.125 41 55

896 48 70

1.275 52 148

4

Totaal financiële derivaten

223

269

741

2.293

2.063

1.279

719

1.223

1.013

1.473

5.1 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.3 5.3.1 5.3.2 5.3.3

Leningen t/m 1 jaar Nederland Overig Eurogebied Overig meer dan 1 jaar: woninghypotheken Nederland Overig Eurogebied Overig meer dan 1 jaar: overig Nederland Overig Eurogebied Overig

20.821 20.545 174 101 44.228 44.228 0 0 39.326 37.066 480 1.780

20.962 20.792 29 142 33.760 33.760 0 0 33.158 31.898 961 297

21.456 21.342 14 100 29.105 29.105 0 0 25.273 24.159 974 139

20.172 20.059 13 100 27.050 27.050 0 0 24.590 23.321 926 342

22.025 21.254 537 237 21.911 21.911 0 0 33.167 30.467 472 2.227

23.273 22.536 496 241 25.559 25.559 0 0 34.503 31.925 466 2.112

25.533 24.738 557 239 23.069 23.069 0 0 33.599 31.281 178 2.142

25.291 24.607 383 301 24.095 24.095 0 0 31.548 29.210 173 2.165

24.959 24.367 470 121 22.677 22.677 0 0 30.488 28.074 166 2.246

26.195 25.475 556 165 23.607 23.607 0 0 29.427 27.055 164 2.210

5

Totaal leningen

104.375

87.880

75.833

71.812

77.103

83.335

82.201

80.934

78.124

79.229

6 7 8

Deposito´s en overige liquide middelen Herverzekerde technische voorzieningen Overige niet-financiële activa

6.934 6.890 156

13.297 5.987 245

12.707 5.065 127

14.369 4.736 115

7.237 9.833 4.711

8.069 9.559 5.024

6.192 9.793 5.057

8.908 9.985 5.362

9.708 9.512 5.040

11.829 8.578 4.886

9

Totaal activa

284.283

293.584

315.977

345.297

356.652

378.589

379.247

378.931

364.361

359.635

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. De cijfers over 2006 en 2007 zijn herzien.

20*

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Passiva 10 11

Aandelenkapitaal en reserves Bedrijfseconomische voorzieningen

12.1 12.2 12.3

24.063 2.453

34.000 2.084

40.501 2.004

46.362 2.397

41.821 3.787

44.527 4.170

46.187 3.864

48.683 3.270

39.994 3.122

41.506 3.040

Technische voorzieningen Voorziening levensverzekering Voorziening pensioenverzekering Overige technische voorzieningen

223.388 0

230.286 0

246.579 0

265.419 0

233.082 0 50.922

245.854 0 52.360

243.948 0 50.730

239.069 0 50.230

233.997 0 50.156

225.259 0 54.178

12

Totaal technische voorzieningen

223.388

230.286

246.579

265.419

284.004

298.214

294.678

289.299

284.153

279.437

13.1 13.2

Effecten m.u.v. aandelen t/m 1 jaar meer dan 1 jaar

0 2

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

13


2

0

0

0

0

0

0

0

0

0

14

Financiële derivaten

14

219

251

75

39

65

850

177

221

68

15.1 15.1.1 15.1.2 15.1.3 15.2 15.2.1 15.2.2 15.2.3

Leningen t/m 1 jaar Nederland Overig Eurogebied Overig meer dan 1 jaar Nederland Overig Eurogebied Overig

18.426 18.426 0 0 15.937 15.937 0 0

17.421 17.360 7 55 9.575 9.553 22 0

17.791 17.729 3 59 8.851 8.831 20 0

22.662 22.602 9 51 8.381 8.381 0 0

18.105 17.450 69 582 8.896 8.205 641 50

21.393 20.233 76 1.082 10.220 9.538 675 5

23.646 22.502 65 1.077 10.022 9.386 625 10

26.474 25.338 53 1.082 11.028 9.934 1.044 49

27.948 26.638 53 1.258 8.923 7.942 911 69

25.626 24.222 318 1.087 9.958 9.950 0 7

15

Totaal leningen

34.363

26.995

26.642

31.044

27.001

31.613

33.668

37.502

36.871

35.584

16

Totaal passiva

284.283

293.584

315.977

345.297

356.652

378.589

379.247

378.931

364.361

359.635

21*

Tabel 3.1.1 Verkorte balansen van verzekeringsinstellingen naar type Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

14.222 26.666 2.535 72.853 5.194 107.248 741 111.145 111.886 1.258 10.385 25.436 30.906 66.727 1.348 3.001 3.586

13.552 27.487 2.853 74.006 5.127 109.473 1.152 113.384 114.536 703 12.167 22.946 30.079 65.192 1.826 2.706 3.836

12.915 25.985 2.602 73.508 5.028 107.123 424 114.814 115.238 1.190 11.927 23.972 28.070 63.969 3.581 2.403 3.921

12.467 22.666 2.294 69.424 4.760 99.144 206 112.466 112.672 986 11.814 22.556 26.821 61.191 3.460 1.954 3.884

12.636 19.661 1.910 63.817 4.581 89.969 95 113.559 113.654 1.437 12.780 23.486 25.803 62.069 4.050 1.909 3.587

Levensverzekeraars Activa 1 2.1 2.2 2.3 2.4 2 3.1 3.2 3 4 5.1 5.2 5.3 5 6 7 8

Onroerende goederen Beursgenoteerde aandelen Niet-beursgenoteerde aandelen Participaties in beleggingsinstellingen Deelnemingen Aandelen en deelnemingen Effecten m.u.v. aandelen t/m 1 jaar Effecten m.u.v aandelen meer dan 1 jaar Effecten m.u.v. aandelen Financiële derivaten Leningen t/m 1 jaar Leningen meer dan 1 jaar: woninghypotheken Leningen meer dan 1 jaar: overig Leningen Deposito´s en overige liquide middelen Herverzekerde technische voorzieningen Overige niet-financiële activa

9

Totaal activa

14.156

12.551

11.712

10.400

74.552 345 55.181 55.527 191 17.273 41.915 35.221 94.410 6.202 5.253 139

79.603 282 71.399 71.681 221 16.525 32.584 29.969 79.077 11.838 4.285 154

87.949 217 94.434 94.650 705 15.905 28.250 22.342 66.496 10.567 3.535 76

105.150 60 105.754 105.813 2.272 14.518 26.250 21.801 62.569 11.701 3.330 86

13.864 23.493 2.471 70.756 4.607 101.327 897 103.135 104.032 2.045 10.708 21.787 29.616 62.111 1.045 3.307 3.533

250.429

259.410

275.690

301.320

291.264

309.276

311.824

310.340

295.758

289.311

Passiva 10 11 12 13 14 15

Aandelenkapitaal en reserves Bedrijfseconomische voorzieningen Technische voorzieningen Effecten m.u.v. aandelen Financiële derivaten Leningen

19.561 2.031 198.691 2 12 30.134

26.960 1.750 206.582 0 194 23.926

31.159 1.621 219.964 0 174 22.773

34.781 1.868 238.501 0 59 26.111

26.297 3.044 243.637 0 37 18.249

28.105 3.026 255.925 0 52 22.168

29.244 2.985 254.588 0 842 24.165

30.868 2.610 249.979 0 172 26.711

23.915 2.692 243.707 0 217 25.227

25.112 2.599 235.891 0 67 25.642

16

Totaal passiva

250.431

259.412

275.691

301.320

291.264

309.276

311.824

310.340

295.758

289.311

499 5.273 393 4.576 2.132 12.375 291 23.204 23.494 21 12.806 123 1.703 14.632 6.643 6.056 1.437

576 5.149 418 5.322 2.253 13.141 191 22.199 22.390 16 13.269 123 1.552 14.944 4.318 6.567 1.220

642 5.161 433 5.285 2.208 13.087 172 21.730 21.902 33 13.301 123 1.486 14.910 5.176 7.073 1.440

751 4.157 468 5.138 2.225 11.989 260 22.126 22.386 27 12.882 121 1.569 14.572 6.139 7.109 1.154

768 3.983 437 4.763 2.278 11.462 243 23.321 23.564 35 13.066 121 1.539 14.726 7.451 6.206 1.298

Schadeverzekeraars Activa 1 2.1 2.2 2.3 2.4 2 3.1 3.2 3 4 5.1 5.2 5.3 5 6 7 8


520

470

504

597

5.397 35 15.518 15.553 32 3.548 2.313 4.105 9.966 733 1.637 16

5.256 28 16.318 16.346 48 4.437 1.176 3.189 8.803 1.459 1.702 91

6.995 33 19.662 19.694 35 5.551 855 2.931 9.337 2.140 1.531 51

8.114 106 21.792 21.899 20 5.655 799 2.789 9.243 2.668 1.406 29

467 4.796 367 4.475 2.097 11.735 352 22.371 22.723 18 11.265 124 1.529 12.918 6.079 6.093 1.176

9

Totaal activa

33.854

34.174

40.287

43.976

61.210

65.157

63.172

64.265

64.127

65.511

Passiva 10 11 12 13 14 15


4.502 422 24.699 0 2 4.229

7.040 335 23.704 0 26 3.070

9.342 383 26.616 0 77 3.869

11.581 529 26.919 0 16 4.932

14.701 737 37.810 0 2 7.960

15.711 1.138 39.665 0 13 8.630

16.164 873 37.439 0 8 8.688

17.074 654 36.528 0 5 10.004

15.513 423 37.348 0 4 10.839

15.832 434 39.983 0 1 9.262

16

Totaal passiva

33.854

34.175

40.287

43.977

61.210

65.157

63.172

64.265

64.127

65.512


22*

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Herverzekeraars Activa 1 2.1 2.2 2.3 2.4 2 3.1 3.2 3 4 5.1 5.2 5.3 5 6 7 8


0 100 3 5 320 428 0 1.128 1.128 0 52 0 2.022 2.074 113 433 2

0 111 3 5 324 443 0 1.156 1.156 0 82 0 1.894 1.976 78 502 1

0 110 3 4 320 437 0 1.180 1.180 0 97 0 1.968 2.065 48 520 1

0 101 3 4 324 432 0 1.178 1.178 0 63 0 1.992 2.055 151 509 1

0 96 6 4 324 430 0 1.125 1.125 0 263 0 2.098 2.361 109 449 2

0 85 6 4 327 422 0 1.164 1.164 1 349 0 2.085 2.434 328 463 1

9

Totaal activa

4.178

4.156

4.251

4.326

4.476

4.813

Passiva 10 11 12 13 14 15


823 6 2.557 0 0 792

711 6 2.624 0 0 815

779 6 2.651 0 0 815

741 6 2.792 0 0 787

566 7 3.098 0 0 805

562 7 3.564 0 0 680

16

Totaal passiva

4.178

4.156

4.251

4.326

4.476

4.813

23*

Tabel 3.1.2 Activa en passiva van verzekeringsinstellingen naar sector Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Binnenland Overheid Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5

Beursgenoteerde aandelen Niet-beursgenoteerde aandelen Participaties in beleggingsinstellingen Deelnemingen Aandelen en deelnemingen Effecten m.u.v aandelen t/m 1 jaar Effecten m.u.v. aandelen meer dan 1 jaar Effecten m.u.v. aandelen Leningen t/m 1 jaar Leningen meer dan 1 jaar Leningen Deposito´s en overige liquide middelen Herverzekerde technische voorzieningen

0 15.153 15.153 0 2.721 2.721 0

0 16.041 16.041 101 1.804 1.905 0

0 18.706 18.706 80 1.775 1.855 0

0 20.021 20.021 123 1.573 1.696 0

320 13.817 14.137 247 4.114 4.361 0

113 13.765 13.878 197 4.204 4.401 0

493 13.656 14.149 216 3.998 4.214 0

120 14.315 14.435 213 2.892 3.105 0

164 13.367 13.531 249 2.721 2.970 0

102 13.924 14.026 295 2.611 2.906 0

464 0 464

254 0 254

739 0 739

649 0 649

917 248 1.165

965 252 1.217

858 283 1.141

924 233 1.157

962 334 1.296

942 280 1.222

3.643 3 1 0 3.647 186 3.460 3.646 2.086 12.236 14.322 6.390

2.955 3 1 0 2.959 89 3.164 3.253 2.010 12.165 14.175 4.623

2.598 3 1 0 2.602 60 3.180 3.240 2.343 12.147 14.490 7.037

820 30 1 0 851 108 2.800 2.907 2.457 12.249 14.706 8.162

751 63 1 0 815 11 2.686 2.696 2.587 11.656 14.243 9.119

2.543 790 3.333

2.024 813 2.837

2.999 781 3.780

3.377 694 4.071

3.521 687 4.208

Passiva 6.1 6.2 6

Leningen t/m 1 jaar Leningen meer dan 1 jaar Leningen

Monetair-financiële instellingen Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


10.851 1 5.067 5.068 0 11.761 11.761 6.922

10.605 0 3.503 3.503 7 9.111 9.118 12.871

10.484 0 4.045 4.045 409 7.340 7.748 11.981

12.694 0 3.410 3.410 613 6.993 7.606 14.137

2.932 3 1 0 2.936 145 3.458 3.602 1.974 11.870 13.844 6.278

224 10.211 10.434

318 2.795 3.113

127 3.672 3.799

407 2.887 3.294

2.327 782 3.109

Passiva 6.1 6.2 6


Overige financiële instellingen (inclusief verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen) Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


27.985 379 5.985 6.364 20.545 12.870 33.415 0 5.644

34.294 310 7.329 7.639 20.424 13.339 33.762 0 4.081

41.619 249 9.377 9.627 20.612 11.338 31.951 0 3.883

51.068 166 12.911 13.077 18.933 11.939 30.872 0 3.827

3.895 1.848 62.557 5.020 73.320 266 16.279 16.544 5.229 11.871 17.100 437 7.056

17.065 5.726 22.791

14.082 6.757 20.840

14.527 5.159 19.685

20.185 5.491 25.676

6.752 5.973 12.725

3.716 1.779 65.684 5.387 76.566 234 24.869 25.103 6.671 13.256 19.927 841 6.864

4.081 1.938 68.211 5.473 79.703 183 28.874 29.058 8.596 12.923 21.519 767 7.166

3.422 1.347 68.048 5.245 78.062 153 29.017 29.170 8.136 11.878 20.014 769 7.446

2.660 1.179 63.922 4.965 72.727 146 26.611 26.757 6.936 10.756 17.692 623 7.323

2.515 1.145 58.687 5.067 67.414 222 28.078 28.301 8.734 10.168 18.902 834 6.269

9.237 7.341 16.578

10.663 7.114 17.777

12.839 7.775 20.614

11.783 5.590 17.373

10.053 7.608 17.661

Passiva 6.1 6.2 6



24*

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

11.623 474 0 144 12.241 0 1.541 1.541 10.545 1.301 11.846 105

12.336 655 0 144 13.135 9 1.524 1.533 11.260 1.173 12.433 152

13.474 691 0 143 14.308 12 1.393 1.406 11.654 1.143 12.797 98

13.245 1.063 0 140 14.448 0 1.247 1.247 11.686 1.215 12.901 104

10.977 1.015 0 141 12.133 0 1.217 1.217 12.554 1.289 13.843 67

9.207 838 0 142 10.187 1 1.140 1.141 11.222 1.107 12.329 123

Vervolg binnenland Niet-financiële vennootschappen Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


15.523 0 1.761 1.761 0 11.704 11.704

15.249 0 2.746 2.746 162 9.721 9.883

14.067 0 3.164 3.164 173 7.203 7.376

18.573 0 3.683 3.683 74 6.087 6.161

68 0 68

1.424 0 1.424

487 0 487

634 0 634

4.776 937 5.713

5.112 925 6.037

5.852 925 6.777

6.193 933 7.126

7.177 1.081 8.258

6.540 1.113 7.653

Passiva 6.1 6.2 6


Huishoudens en IZW Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


1 0 454 454 0 42.238 42.238

35 0 106 106 98 31.684 31.782

46 0 109 109 68 25.607 25.676

29 0 23 23 143 23.896 24.039

6 6 0 0 0 3.255 22.943 26.198 4

7 7 0 0 0 2.323 26.614 28.937 0

7 7 0 0 0 2.261 24.120 26.381 151

6 6 0 0 0 2.226 25.174 27.400 263

6 6 0 0 0 2.173 23.738 25.911 0

6 6 0 0 0 2.631 25.120 27.751 466

605 0 605

1.282 0 1.282

1.850 0 1.850

596 0 596

2.678 261 2.939

2.378 230 2.608

3.103 251 3.354

2.383 211 2.594

3.339 245 3.584

3.172 262 3.434

20.508 2.633 68.212 5.622 96.975 779 47.087 47.866 24.738 54.350 79.088 5.650 7.166

19.266 2.414 68.049 5.392 95.121 333 47.758 48.090 24.607 53.305 77.912 8.175 7.446

14.458 2.224 63.923 5.111 85.717 417 43.993 44.411 24.367 50.751 75.118 8.854 7.323

12.473 2.046 58.688 5.216 78.423 336 45.826 46.162 25.475 50.662 76.137 10.552 6.269

22.502 9.386 31.888

25.338 9.934 35.272

26.638 7.942 34.580

24.222 9.950 34.172

Passiva 6.1 6.2 6


Totaal binnenland Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


54.360 380 28.420 28.800 20.545 81.294 101.839 6.922 5.644

60.184 310 29.725 30.034 20.792 65.659 86.450 12.871 4.081

66.215 249 35.401 35.650 21.342 53.264 74.606 11.981 3.883

81.453 166 39.922 40.088 20.059 50.370 70.429 14.137 3.888

88.504 730 35.093 35.824 21.254 52.378 73.632 6.827 7.056

19.695 2.437 65.685 5.538 93.356 543 43.616 44.158 22.536 57.484 80.020 7.383 6.864

18.426 15.937 34.362

17.360 9.553 26.912

17.729 8.831 26.560

22.602 8.381 30.984

17.450 8.205 25.655

20.233 9.538 29.771

Passiva 6.1 6.2 6


25*

Tabel 3.1.2 Activa en passiva van verzekeringsinstellingen naar sector (vervolg) Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

5.588 155 9.180 981 15.905 466 68.113 68.579 557 178 735 96 2.008

5.509 130 9.144 1.228 16.011 210 67.527 67.737 383 173 556 237 1.943

6.238 119 9.006 1.239 16.602 42 69.162 69.204 470 166 636 244 1.717

5.143 113 8.431 1.030 14.717 1 70.194 70.195 556 164 720 341 1.804

Buitenland Eurogebied Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


2.284 0 31.531 31.531 174 480 654 12 872

3.187 0 44.730 44.730 29 961 990 217 1.311

5.803 0 63.949 63.949 14 974 989 194 700

7.251 0 71.220 71.220 13 926 939 147 496

15.748 449 69.717 70.166 537 472 1.009 46 2.193

5.312 123 8.688 1.052 15.174 412 70.245 70.657 496 466 962 55 2.072

0 0 0

7 22 29

3 20 23

9 0 9

69 641 710

76 675 751

65 625 690

53 1.044 1.097

53 911 964

318 0 318

6.650 485 1.938 1.097 10.170 98 21.562 21.660 239 2.142 2.381 447 618

6.472 493 1.605 939 9.509 53 22.437 22.490 301 2.165 2.466 496 597

6.222 425 1.638 958 9.243 7 22.562 22.568 121 2.246 2.367 610 466

6.114 194 1.466 939 8.712 1 22.023 22.024 165 2.210 2.375 936 504

Passiva 6.1 6.2 6


Overig Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


23.304 0 10.749 10.749 101 1.780 1.881 0 373

21.487 0 13.261 13.261 142 297 439 209 594

22.925 0 14.744 14.744 100 139 239 533 482

24.559 0 16.404 16.404 100 342 442 85 352

9.233 70 21.822 21.892 237 2.227 2.464 364 579

7.044 372 3.062 1.061 11.540 77 21.644 21.721 241 2.112 2.353 632 626

0 0 0

55 0 55

59 0 59

51 0 51

582 50 632

1.082 5 1.087

1.077 10 1.087

1.082 49 1.131

1.258 69 1.327

1.087 7 1.094

12.355 494 11.750 2.113 26.712 489 91.888 92.377 738 2.579 3.317 686 2.697

12.237 641 11.120 2.080 26.078 564 89.674 90.238 796 2.320 3.116 543 2.626

11.981 624 10.749 2.168 25.522 263 89.965 90.228 683 2.338 3.021 734 2.540

12.462 544 10.645 2.197 25.847 49 91.725 91.773 590 2.414 3.004 856 2.185

11.256 307 9.897 1.969 23.429 2 92.217 92.220 720 2.373 3.093 1.277 2.309

1.158 682 1.840

1.145 636 1.781

1.135 1.094 2.229

1.311 981 2.292

1.404 8 1.412

Passiva 6.1 6.2 6


Totaal buitenland Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


25.588 0 42.280 42.280 275 2.260 2.535 12 1.245

24.674 0 57.991 57.991 170 1.259 1.429 426 1.905

28.728 0 78.694 78.694 114 1.113 1.227 726 1.182

31.810 0 87.624 87.624 113 1.269 1.382 232 848

9.938 516 12.678 1.854 24.986 519 91.539 92.058 774 2.699 3.473 412 2.776

0 0 0

61 22 83

62 20 82

60 0 60

651 692 1.343

Passiva 6.1 6.2 6



26*

Tabel 3.1.3 Kasstroomoverzicht van verzekeringsinstellingen Miljoenen euro’s

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Kasstromen uit normale bedrijfsvoering Levens- en pensioenverzekeringen 1.1.1 Bruto directe premies (+) 1.1.2 Bruto indirecte premies (+) 1.1.3 Herverzekeringspremies (-)

24.751 284 315

24.911 331 303

7.418 72 79

5.600 65 54

5.207 95 54

6.686 99 116

7.612 85 65

1.1

24.720

24.939

7.411

5.611

5.248

6.669

7.632

Overige verzekeringen 1.2.1 Bruto directe premies (+) 1.2.2 Bruto indirecte premies (+) 1.2.3 Herverzekeringspremies (-)

47.595 645 3.211

48.120 651 3.942

12.692 190 933

12.030 165 1.030

11.740 132 912

11.658 164 1.067

13.888 156 890

1.2

Totaal overige verzekering

45.029

44.829

11.949

11.165

10.960

10.755

13.154

1

Totaal verdiende premies eigen rekening

69.749

69.768

19.360

16.776

16.208

17.424

20.786

Levens- en pensioenverzekering 2.1.1 Bruto directe uitkeringen (+) 2.1.2 Bruto indirecte uitkeringen (+) 2.1.3 Aandeel herverzekeraars (-)

21.800 114 189

23.468 173 220

5.258 41 36

5.449 42 32

5.271 42 47

7.490 48 105

5.295 48 57

2.1

21.725

23.421

5.263

5.459

5.266

7.433

5.286

Overige verzekeringen 2.2.1 Bruto directe uitkeringen (+) 2.2.2 Bruto indirecte uitkeringen (+) 2.2.3 Aandeel herverzekeraars (-)

36.971 232 2.684

39.537 367 2.959

9.524 42 1.077

9.818 89 36

9.956 101 -111

10.239 135 1.957

9.363 95 418

2.2

Totaal overige verzekeringen

34.519

36.945

8.489

9.871

10.168

8.417

9.040

2

Totaal uitkeringen en geleden schade eigen rekening

56.244

60.366

13.752

15.330

15.434

15.850

14.326

0 108

2 160

0 71

0 17

1 35

1 37

0 20

-108

-158

-71

-17

-34

-36

-20

Totaal levensen pensioenverzekeringen


3.1 3.2

Waardeoverdrachten Overgenomen verzekeringsverplichtingen Overgedragen verzekeringsverplichtingen

3

Saldo waardeoverdrachten

4.1 4.2 4.3 4.4

Directe beleggingsopbrengsten Aandelen en deelnemingen Effecten m.u.v. aandelen Onroerend goed Overige beleggingen

1.422 4.645 423 1.986

1.678 5.196 448 2.055

147 1.642 110 470

839 1.115 127 466

303 1.545 126 477

389 894 85 642

197 1.931 110 574

4

Totaal directe beleggingsopbrengsten

8.476

9.378

2.369

2.547

2.451

2.011

2.812

5.1 5.2

Beleggingslasten Rentelasten Beheerskosten

368 1.011

665 699

186 193

139 180

139 89

201 237

239 148

5

Totaal beleggingslasten

1.379

1.364

379

319

228

438

387

6

Andere baten

958

634

210

90

88

246

218

7.1 7.2

Bedrijfskosten Loonkosten Andere bedrijfskosten m.u.v. beleggingslasten

2.793

2.280

558

586

566

570

547

10.723

9.310

1.742

2.170

2.757

2.641

2.111

7

Totaal bedrijfskosten

13.517

11.590

2.300

2.756

3.323

3.211

2.659

8

Belastingen

1.322

987

228

357

208

194

157

9

Dividenden

554

11.672

1

814

2

10.855

0

10

Totaal kasstromen uit normale bedrijfsvoering (1-2+3+4-5+6-7-8-9)

6.059

-6.357

5.208

-180

-482

-10.903

6.267


28*

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Transacties in activa 11.1 11.2 11.2.1 11.2.2


-1 -348 -251 -97

5 -501 30 -531

-6 -28 106 -134

34 -99 -26 -73

-13 -76 -4 -72

-10 -298 -46 -252

-12 -172 7 -179

11


-349

-496

-34

-65

-89

-308

-184

12.1 12.2 12.3 12.4

Aandelen en deelnemingen Beursgenoteerde aandelen Niet-beursgenoteerde aandelen Participaties in beleggingsinstellingen Deelnemingen

-114 119 -4.818 -638

4.797 553 1.657 733

-496 138 -152 -31

1.824 -215 508 62

715 192 -106 299

2.754 438 1.407 403

298 -80 -659 -7

12


-5.448

7.740

-541

2.179

1.100

5.002

-448

13.1 13.2


814 -4.089

920 -7.262

342 -3.850

-141 -2.496

873 -205

-154 -711

125 -3.050

13


-3.275

-6.341

-3.508

-2.637

669

-865

-2.925

14


824

625

200

266

138

21

108

15.1 15.2 15.3

Leningen t/m 1 jaar meer dan 1 jaar: woninghypotheken meer dan 1 jaar: overig

-11.079 128 1.580

-4.923 1.890 8.098

-2.743 -963 3.805

-1.357 2.490 1.154

275 -1.032 2.252

-1.098 1.395 887

-1.517 -956 957

15

Totaal leningen

-9.370

5.066

99

2.287

1.496

1.184

-1.516

16

Overige niet-financiële activa

-227

126

-246

97

-175

450

153

17

Totaal transacties in activa exclusief deposito’s en overige liquide middelen (11 t/m 16)

-17.847

6.719

-4.030

2.127

3.138

5.484

-4.812

454

-61

-69

-32

139

-99

-166

Transacties in passiva 18

Aandelenkapitaal en reserves

19.1 19.2


0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

19


0

0

0

0

0

0

0

20


-901

-1.719

-195

-371

-941

-212

-124

21.1 21.2

Leningen t/m 1 jaar meer dan 1 jaar

2.728 5.483

8.353 423

2.216 -259

1.980 755

2.882 961

1.275 -1.034

-1.979 1.442

21

Totaal leningen

8.210

8.778

1.958

2.736

3.843

241

-537

22

Totaal transacties in passiva (18 t/m 21)

7.763

6.998

1.694

2.333

3.041

-70

-827

23

Deposito’s en overige liquide middelen, inclusief herwaardering -(10+17+22)

4.025

-7.360

-2.872

-4.280

-5.697

5.489

-628

29*

Tabel 3.2 Balans van pensioenfondsen Ultimocijfers in miljoenen euro's

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Activa 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2


185 21.068 12.932 8.137

205 21.441 13.185 8.256

191 21.713 13.304 8.409

149 22.753 13.645 9.108

132 17.895 10.853 7.042

190 18.537 11.130 7.407

193 18.356 10.696 7.660

196 19.153 11.030 8.123

204 17.641 10.738 6.903

206 17.335 10.685 6.650

1


21.253

21.646

21.904

22.903

18.027

18.727

18.549

19.349

17.845

17.541

2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.4 2.4.1 2.4.2 2.4.3

Aandelen en deelnemingen Beursgenoteerde aandelen Nederland Overig Eurogebied Overig Niet-beursgenoteerde aandelen Nederland Overig Eurogebied Overig Participaties in beleggingsinstellingen Nederland Overig Eurogebied Overig Deelnemingen Nederland Overig Eurogebied Overig

208.080 10.294 45.173 152.614 32.555 7.934 1.837 22.784 131.822 56.215 18.221 57.386 2.370 855 14 1.501

201.314 8.986 43.681 148.647 34.102 8.394 1.882 23.826 145.005 70.676 18.420 55.909 2.342 868 13 1.461

207.815 8.055 45.710 154.050 39.928 9.629 2.204 28.095 148.228 68.894 19.702 59.632 2.326 873 9 1.445

201.202 6.893 43.713 150.593 40.027 8.838 1.851 29.338 150.952 71.117 21.193 58.640 2.313 885 4 1.424

197.515 6.864 44.076 146.574 38.964 8.806 1.587 28.572 151.700 70.100 23.665 57.936 2.702 1.171 13 1.518

172.470 6.639 40.719 125.112 35.509 7.967 1.612 25.930 155.355 80.814 24.307 50.232 3.759 2.175 13 1.571

2


183.878

226.368

252.474

313.024

374.827

382.763

398.297

394.494

390.881

367.093

3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3

Effecten m.u.v. aandelen t/m 1 jaar Nederland Overig Eurogebied Overig meer dan 1 jaar Nederland Overig Eurogebied Overig

102 0 3 99 177.088 39.939 90.119 47.030

208 208 0 0 182.075 35.633 93.680 52.760

296 250 0 46 205.454 33.287 113.491 58.675

626 560 4 61 245.615 33.510 140.386 71.719

1.922 345 373 1.204 232.957 22.311 120.737 89.911

1.955 62 433 1.459 273.607 23.017 115.549 135.039

1.416 144 357 915 269.838 22.217 113.502 134.118

1.388 24 443 920 271.641 23.614 114.496 133.533

1.918 195 652 1.071 266.579 24.043 113.713 128.821

2.625 77 1.084 1.463 254.043 23.663 114.645 115.736

3


177.190

182.283

205.749

246.241

234.879

275.562

271.254

273.029

268.497

256.668

4.1 4.2 4.3

Financiële derivaten Nederland Overig Eurogebied Overig

3.737 120 3.001

5.433 1.693 2.555

5.955 1.940 3.280

5.770 999 1.502

1.501 1.087 7.113

1.402 1.025 6.533

1.077 1.059 7.026

2.223 1.347 12.914

4.574 808 9.380

5.678 1.344 18.411

4


6.858

9.681

11.175

8.270

9.702

8.960

9.164

16.487

14.761

25.430

5.1 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.3 5.3.1 5.3.2 5.3.3

Leningen t/m 1 jaar Nederland Overig Eurogebied Overig meer dan 1 jaar: woninghypotheken Nederland Overig Eurogebied Overig meer dan 1 jaar: overig Nederland Overig Eurogebied Overig

4.351 3.620 543 187 10.597 10.592 6 0 19.867 18.640 603 624

4.672 3.620 913 139 10.097 10.085 13 0 14.358 13.354 504 503

7.547 5.016 2.426 105 9.366 9.366 0 0 11.313 10.412 473 427

8.068 5.290 2.680 98 7.524 7.524 0 0 10.053 9.355 360 338

12.853 2.336 525 9.991 10.034 9.867 167 0 8.949 7.531 209 1.209

16.786 3.315 1.596 11.875 10.514 10.349 164 0 9.983 7.660 244 2.078

22.023 2.629 2.876 16.517 10.265 10.103 162 0 9.527 7.234 253 2.039

18.063 2.470 2.139 13.451 10.303 10.143 161 0 9.564 7.130 259 2.175

12.990 2.066 379 10.544 10.155 9.995 159 0 9.771 7.129 378 2.264

29.211 4.286 5.439 19.485 10.212 10.054 158 0 10.409 7.122 987 2.300

5

Totaal leningen

34.815

29.127

28.227

25.645

31.836

37.283

41.815

37.930

32.916

49.832

6 7 8

Deposito´s en overige liquide middelen Herverzekerde technische voorzieningen Overige niet-financiële activa

8.379 2.495 63

18.416 1.831 57

16.935 2.168 62

17.686 1.750 129

20.834 5.325 477

30.659 5.290 587

28.001 5.282 468

35.293 5.293 625

32.963 5.313 633

39.571 5.330 623

9

Totaal activa

434.931

489.409

538.693

635.647

695.907

759.831

772.830

782.500

763.809

762.088


30*

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

158.701 748

176.427 644

191.012 715

202.656 780

196.525 857

168.554 850

0 504.175 2.788

0 498.235 2.834

0 491.401 2.328

0 490.941 2.696

0 490.032 2.484

0 493.801 2.741

Passiva 10 11

Stichtingskapitaal en reserves Bedrijfseconomische voorzieningen

12.1 12.2 12.3

Technische voorzieningen Voorziening levensverzekering Voorziening pensioenverzekering Overige technische voorzieningen

12

Totaal technische voorzieningen

13

11.685 136

22.985 40

96.463 300

138.635 531

412.087

455.190

433.246

479.993

506.963

501.069

493.729

493.637

492.516

496.542


2.604

833

639

5.918

3.579

5.222

11.536

11.865

14.787

13.687

14.1 14.1.1 14.1.2 14.1.3 14.2 14.2.1 14.2.2 14.2.3

Leningen t/m 1 jaar Nederland Overig Eurogebied Overig meer dan 1 jaar Nederland Overig Eurogebied Overig

7.659 6.198 452 1.009 760 760 0 0

9.257 2.378 378 6.501 1.104 1.104 0 0

7.017 3.495 862 2.660 1.027 1.027 0 0

9.386 5.205 1.246 2.935 1.184 1.184 0 0

24.408 3.183 332 20.891 1.508 1.229 0 279

75.575 18.490 7.011 50.075 894 882 0 13

74.761 18.342 7.438 48.981 1.077 893 0 184

72.630 16.858 6.472 49.301 932 897 0 35

58.200 11.884 3.916 42.402 924 903 0 21

81.714 14.698 8.799 58.216 741 691 0 50

14

Totaal leningen

8.419

10.361

8.044

10.570

25.916

76.469

75.838

73.562

59.124

82.455

15

Totaal passiva

434.931

489.409

538.693

635.647

695.907

759.831

772.830

782.500

763.809

762.088

31*

Tabel 3.2.1 Verkorte balansen van pensioenfondsen naar type Ultimocijfers in miljoenen euro's

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

15.670 145.512 22.170 81.631 2.193 251.506 1.643 201.171 202.814 6.979 15.049 9.863 8.036 32.948 25.528 738 387

15.437 150.557 26.644 83.398 2.174 262.773 1.090 197.803 198.893 6.989 21.032 9.631 7.716 38.379 21.902 727 393

16.180 146.611 27.012 85.616 2.158 261.397 1.193 200.014 201.207 12.756 16.713 9.667 7.768 34.148 28.746 716 554

15.554 145.558 25.228 88.337 2.549 261.672 1.546 194.019 195.565 11.610 12.121 9.498 8.034 29.653 26.911 705 501

15.552 128.118 21.996 87.516 3.610 241.240 1.971 189.378 191.349 17.886 27.185 9.522 8.774 45.481 31.094 705 556

Bedrijfstakpensioenfondsen Activa 1 2.1 2.2 2.3 2.4 2 3.1 3.2 3 4 5.1 5.2 5.3 5 6 7 8


15.591

16.150

16.613

17.114

124.581 99 113.807 113.906 5.897 2.527 9.705 13.396 25.628 5.325 1.161 61

153.543 0 117.609 117.609 7.580 3.040 9.259 8.227 20.526 14.414 0 54

176.185 43 129.778 129.821 9.335 5.839 8.635 7.070 21.544 12.032 259 59

217.118 619 159.389 160.009 4.008 6.111 6.810 5.845 18.766 10.387 286 127

15.307 147.058 20.222 76.758 2.232 246.270 1.360 154.754 156.114 7.412 11.598 9.383 7.158 28.139 17.253 706 323

9

Totaal activa

292.150

329.875

365.847

427.815

471.524

536.570

545.493

555.704

542.171

543.863

Passiva 10 11 12 13 14

Stichtingskapitaal en reserves Bedrijfseconomische voorzieningen Technische voorzieningen Financiële derivaten Leningen

-4.713 46 290.620 2.175 4.022

-2.101 40 326.384 0 5.552

61.556 19 302.558 0 1.715

87.896 12 335.112 2.452 2.344

101.940 123 345.412 2.453 21.596

114.135 121 345.774 3.777 72.763

122.900 124 343.275 7.830 71.364

134.274 125 344.239 8.168 68.898

130.333 126 344.644 11.076 55.992

110.507 119 347.235 8.729 77.273

15

Totaal passiva

292.150

329.875

365.847

427.815

471.524

536.570

545.493

555.704

542.171

543.863

2.961 48.911 11.609 58.776 145 119.441 286 64.542 64.828 1.901 1.613 651 1.655 3.919 3.541 4.546 79

3.013 50.106 12.829 60.076 147 123.158 311 64.384 64.695 2.074 866 634 1.524 3.024 4.834 4.549 -43

3.062 47.809 12.563 60.527 150 121.049 191 63.961 64.152 3.444 1.143 636 1.502 3.281 5.045 4.571 -44

2.188 45.239 13.223 58.752 147 117.361 364 65.190 65.554 2.926 786 657 1.457 2.900 4.160 4.602 20

1.886 38.656 13.182 63.497 144 115.479 646 57.139 57.785 7.173 1.734 690 1.393 3.817 6.167 4.619 -45

Ondernemingspensioenfondsen Activa 1 2.1 2.2 2.3 2.4 2 3.1 3.2 3 4 5.1 5.2 5.3 5 6 7 8


9

Totaal activa

5.646

5.479

5.274

5.773

53.511 3 54.105 54.108 961 1.733 892 5.582 8.208 2.950 1.334 2

65.501 208 55.324 55.532 2.101 1.563 838 5.351 7.752 3.885 1.831 4

68.200 250 65.682 65.932 1.797 1.646 732 3.554 5.932 4.831 1.909 4

86.630 4 75.569 75.572 4.171 1.910 714 3.683 6.308 6.989 1.464 3

2.615 54.128 12.009 49.998 134 116.269 483 70.392 70.875 2.057 1.161 651 1.478 3.290 3.164 4.613 30

126.719

142.085

153.878

186.910

202.913

201.216

205.304

204.560

199.711

196.881

Passiva 10 11 12 13 14


14.268 90 107.592 429 4.339

21.902 1 114.576 833 4.774

30.549 281 116.170 639 6.239

45.253 519 129.532 3.462 8.143

50.811 597 146.216 1.090 4.199

54.965 502 140.802 1.390 3.557

59.862 577 136.893 3.589 4.383

59.266 648 136.638 3.610 4.398

56.297 731 136.019 3.622 3.042

49.059 731 137.441 4.901 4.749

15

Totaal passiva

126719

142.085

153.878

186.910

202.913

201.216

205.304

204.560

199.711

196.881


32*

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

96 6.891 323 4.598 4 11.816 26 7.894 7.920 80 124 0 292 416 1.590 6 121

99 7.152 455 4.754 5 12.366 15 7.651 7.666 101 125 0 287 412 1.265 6 118

107 6.782 452 4.809 5 12.048 4 7.666 7.670 287 207 0 294 501 1.502 6 115

103 6.718 513 4.611 6 11.848 8 7.370 7.378 225 83 0 280 363 1.892 6 112

103 5.696 331 4.342 5 10.374 8 7.526 7.534 371 292 0 242 534 2.310 6 112

Overige pensioenfondsen Activa 1 2.1 2.2 2.3 2.4 2 3.1 3.2 3 4 5.1 5.2 5.3 5 6 7 8


9

Totaal activa

16

17

17

15

5.786 0 9.176 9.176 0 92 0 888 980 105 0 0

7.324 0 9.142 9.142 0 69 0 780 849 117 0 0

8.089 3 9.993 9.996 43 62 0 688 750 72 0 0

9.276 2 10.657 10.660 91 47 0 525 571 309 0 0

105 6.894 324 5.066 4 12.288 79 7.811 7.890 233 94 0 313 407 417 6 124

16.062

17.449

18.967

20.922

21.470

22.045

22.033

22.236

21.927

21.344

Passiva 10 11 12 13 14


2.130 0 13.874 0 58

3.184 0 14.230 0 35

4.358 0 14.518 0 91

5.486 0 15.349 4 83

5.950 28 15.335 36 121

7.327 21 14.493 55 149

8.250 14 13.561 117 91

9.116 7 12.760 87 266

9.895 0 11.853 89 90

8.988 0 11.866 57 433

15

Totaal passiva

16.062

17.449

18.967

20.922

21.470

22.045

22.033

22.236

21.927

21.344

33*

Tabel 3.2.2 Activa en passiva van pensioenfondsen naar sector Ultimocijfers in miljoenen euro's

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

0 0 0 0 0 127 12.504 12.631 860 1.085 1.945 0

0 0 0 0 0 7 12.368 12.375 499 1.035 1.534 0

0 0 0 0 0 95 11.776 11.871 549 1.013 1.562 0

0 0 0 0 0 27 12.435 12.462 537 1.000 1.537 0

0 0 0 0 0 68 12.082 12.150 552 968 1.520 0

0 0 0 0 0 22 11.294 11.316 618 952 1.570 0

Binnenland Overheid Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


0 0 24.408 24.408 156 4.946 5.102

0 0 23.082 23.082 8 2.710 2.718

0 0 20.953 20.953 18 2.091 2.109

0 0 20.026 20.026 59 1.805 1.864

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

221 0 221

1.053 9 1.062

853 9 862

760 9 769

615 9 624

775 9 784

1.110 719 4 0 1.833 37 3.141 3.178 1.420 982 2.402 4.982

1.192 782 4 0 1.978 30 3.173 3.203 374 952 1.326 6.392

618 803 185 0 1.606 -6 3.465 3.459 184 950 1.134 10.470

99 753 8 0 860 20 3.399 3.419 191 904 1.095 8.877

101 768 16 0 885 41 3.467 3.508 172 784 956 9.949

Passiva 6.1 6.2 6


Monetair-financiële instellingen Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


3.738 0 7.165 7.165 1.225 7.180 8.405 7.170

4.557 208 6.188 6.396 1.348 4.437 5.785 10.043

3.907 250 6.043 6.293 2.123 3.237 5.360 12.477

4.075 0 5.675 5.675 1.541 2.810 4.350 10.729

1.011 553 4 0 1.568 14 2.842 2.856 286 599 885 5.604

1.167 55 1.222

535 164 699

1.780 153 1.933

2.567 110 2.677

611 0 611

15.537 0 15.537

15.054 0 15.054

14.090 0 14.090

9.980 0 9.980

10.061 0 10.061

2.429 4.524 70.672 868 78.493 19 5.844 5.863 1.150 3.398 4.548 835 5.278

1.994 5.413 68.890 873 77.170 19 5.642 5.661 1.391 3.350 4.741 406 5.270

1.981 4.936 70.930 884 78.731 2 6.078 6.080 1.539 3.329 4.868 359 5.281

1.831 4.906 70.091 1.168 77.996 94 7.265 7.359 1.114 3.412 4.526 511 5.300

1.791 4.388 80.798 2.173 89.150 2 7.484 7.486 3.158 3.499 6.657 410 5.315

1.620 631 2.251

2.169 641 2.810

1.758 646 2.404

1.150 651 1.801

3.597 440 4.037

Passiva 6.1 6.2 6


Overige financiële instellingen (inclusief verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen) Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


19.410 0 5.103 5.103 2.071 2.476 4.547 0 2.495

21.739 0 3.855 3.855 2.077 3.222 5.299 0 1.831

23.911 0 3.978 3.978 2.801 2.929 5.730 0 2.168

27.611 560 5.981 6.541 3.614 2.809 6.424 0 1.750

2.674 4.675 54.619 854 62.822 204 4.983 5.187 900 3.682 4.582 731 5.313

4.967 705 5.673

1.818 740 2.558

1.715 612 2.327

2.638 821 3.459

2.098 833 2.931

Passiva 6.1 6.2 6



34*

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

6.609 2.703 1.593 1 10.906 0 1.981 1.981 100 1.702 1.802 4

5.448 3.150 0 1 8.599 0 1.663 1.663 98 1.868 1.966 0

4.864 3.434 0 0 8.298 0 1.626 1.626 179 1.603 1.782 16

4.295 3.098 0 1 7.394 0 1.639 1.639 166 1.557 1.723 11

4.932 3.148 0 3 8.083 13 1.298 1.311 134 1.556 1.690 6

4.746 2.809 0 2 7.557 13 1.418 1.431 274 1.597 1.871 1

Vervolg binnenland Niet-financiële vennootschappen Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


8.160 0 3.259 3.259 167 3.316 3.484

9.767 0 2.504 2.504 186 2.453 2.639

9.085 0 2.313 2.313 74 1.769 1.844

9.707 0 1.828 1.828 76 1.578 1.654

63 0 63

25 0 25

0 0 0

0 0 0

44 396 440

71 242 313

146 243 389

126 242 368

46 243 289

117 242 359

Passiva 6.1 6.2 6


Huishoudens en izw Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


0 4 4 0 11.313 11.313

0 4 4 0 10.617 10.617

0 0 0 0 9.752 9.752

0 0 0 0 7.877 7.877

0 0 0 0 191 10.330 10.521 0

0 0 0 0 148 10.725 10.873 0

0 0 0 0 137 10.419 10.556 0

0 0 0 0 46 10.439 10.485 0

0 0 0 0 75 10.283 10.358 0

0 0 0 0 67 10.342 10.409 0

0 0 0

0 200 200

0 262 262

0 253 253

211 0 211

208 0 208

120 0 120

124 0 124

91 0 91

148 0 148

8.986 8.394 70.676 868 88.924 62 23.017 23.079 3.315 18.009 21.324 5.818 5.278

8.055 9.629 68.894 873 87.451 144 22.217 22.361 2.629 17.337 19.966 6.813 5.270

6.893 8.838 71.117 885 87.733 24 23.614 23.638 2.470 17.273 19.743 10.842 5.281

6.864 8.806 70.100 1.171 86.941 195 24.043 24.238 2.066 17.124 19.190 9.391 5.300

6.639 7.967 80.814 2.175 97.595 77 23.663 23.740 4.286 17.176 21.462 10.360 5.315

18.490 882 19.372

18.342 893 19.235

16.858 897 17.755

11.884 903 12.787

14.698 691 15.389

Passiva 6.1 6.2 6


Totaal binnenland Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


31.309 0 39.939 39.939 3.620 29.231 32.851 7.170 2.495

36.062 208 35.633 35.841 3.620 23.438 27.058 10.043 1.831

36.904 250 33.287 33.537 5.016 19.778 24.794 12.477 2.168

41.393 560 33.510 34.070 5.290 16.879 22.169 10.729 1.750

10.294 7.934 56.215 855 75.298 345 22.311 22.656 2.336 17.398 19.734 6.340 5.313

6.198 760 6.958

2.378 1.104 3.482

3.495 1.027 4.522

5.205 1.184 6.389

3.183 1.229 4.412

Passiva 6.1 6.2 6


35*

Tabel 3.2.2 Activa en passiva van pensioenfondsen naar sector (vervolg) Ultimocijfers in miljoenen euro's

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

43.681 1.882 18.420 13 63.996 433 115.549 115.982 1.596 408 2.004 5.081 0

45.710 2.204 19.702 9 67.625 357 113.502 113.859 2.876 415 3.291 1.478 0

43.713 1.851 21.193 4 66.761 443 114.496 114.939 2.139 420 2.559 2.040 0

44.076 1.587 23.665 13 69.341 652 113.713 114.365 379 537 916 5.117 0

40.719 1.612 24.307 13 66.651 1.084 114.645 115.729 5.439 1.145 6.584 5.534 0

Buitenland Eurogebied Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


38.163 3 90.119 90.122 543 609 1.152 559 0

49.224 0 93.680 93.680 913 516 1.429 1.006 0

49.639 0 113.491 113.491 2.426 473 2.899 1.346 0

58.980 4 140.386 140.390 2.680 360 3.040 3.167 0

45.173 1.837 18.221 14 65.245 373 120.737 121.110 525 376 901 4.076 0

452 0 452

378 0 378

862 0 862

1.246 0 1.246

332 0 332

7.011 0 7.011

7.438 0 7.438

6.472 0 6.472

3.916 0 3.916

8.799 0 8.799

148.647 23.826 55.909 1.461 229.843 1.459 135.039 136.498 11.875 2.078 13.953 19.759 13

154.050 28.095 59.632 1.445 243.222 915 134.118 135.033 16.517 2.039 18.556 19.711 13

150.593 29.338 58.640 1.424 239.995 920 133.533 134.453 13.451 2.175 15.626 22.414 13

146.574 28.572 57.936 1.518 234.600 1.071 128.821 129.892 10.544 2.264 12.808 18.455 13

125.112 25.930 50.232 1.571 202.845 1.463 115.736 117.199 19.485 2.300 21.785 23.676 14

Passiva 6.1 6.2 6


Overig Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


114.408 99 47.030 47.128 187 625 812 650 0

141.084 0 52.760 52.760 139 503 642 7.367 0

165.932 46 58.675 58.721 105 428 533 3.112 0

212.650 61 71.719 71.780 98 338 436 3.791 0

152.614 22.784 57.386 1.501 234.285 1.204 89.911 91.115 9.991 1.209 11.200 10.419 12

1.009 0 1.009

6.501 0 6.501

2.660 0 2.660

2.935 0 2.935

20.891 279 21.170

50.075 13 50.088

48.981 184 49.165

49.301 35 49.336

42.402 21 42.423

58.216 50 58.266

192.328 25.708 74.329 1.474 293.839 1.893 250.591 252.484 13.472 2.485 15.957 24.840 13

199.761 30.300 79.335 1.453 310.849 1.272 247.621 248.893 19.393 2.453 21.846 21.188 13

194.307 31.189 79.835 1.428 306.759 1.364 248.030 249.394 15.591 2.596 18.187 24.452 13

190.650 30.159 81.601 1.531 303.941 1.723 242.536 244.259 10.924 2.802 13.726 23.570 13

165.833 27.542 74.540 1.584 269.499 2.548 230.379 232.927 24.922 3.445 28.367 29.208 14

57.085 13 57.098

56.419 184 56.603

55.771 35 55.806

46.318 21 46.339

67.015 50 67.065

Passiva 6.1 6.2 6


Totaal buitenland Activa 1.1 1.2 1.3 1.4 1 2.1 2.2 2 3.1 3.2 3 4 5


152.571 102 137.149 137.251 731 1.233 1.964 1.209 0

190.307 0 146.440 146.440 1.052 1.019 2.071 8.373 0

215.571 46 172.167 172.212 2.531 901 3.432 4.458 0

271.630 65 212.105 212.170 2.779 698 3.476 6.957 0

197.787 24.621 75.606 1.515 299.529 1.578 210.647 212.225 10.515 1.585 12.100 14.493 12

1.461 0 1.461

6.879 0 6.879

3.522 0 3.522

4.182 0 4.182

21.224 279 21.503

Passiva 6.1 6.2 6



36*

Tabel 3.2.3 Kasstroomoverzicht van pensioenfondsen Miljoenen euro's

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Kasstromen uit normale bedrijfsvoering Levens- en pensioenverzekeringen 1.1.1 Bruto premies (+) 1.1.2 Herverzekeringspremies (-)

24.563 458

24.410 324

6.091 252

6.222 27

5.969 24

6.128 21

6.411 90

1.1

24.105

24.086

5.839

6.195

5.945

6.107

6.321

Overige verzekeringen 1.2.1 Bruto premies (+) 1.2.2 Herverzekeringspremies (-)

100 0

4 0

0 0

2 0

0 0

2 0

0 0

1.2

Totaal overige verzekering

100

4

0

2

0

2

0

1

Totaal verdiende premies eigen rekening

24.205

24.090

5.839

6.197

5.945

6.109

6.321

Levens- en pensioenverzekering 2.1.1 Bruto uitkeringen (+) 2.1.2 Aandeel herverzekeraars (-)

20.109 103

21.429 103

5.003 22

5.481 22

5.230 23

5.715 36

5.456 22

2.1

20.006

21.326

4.981

5.459

5.207

5.679

5.434

Overige verzekeringen 2.2.1 Bruto uitkeringen (+) 2.2.2 Aandeel herverzekeraars (-)

66 0

17 0

3 0

5 0

5 0

4 0

3 0

2.2

Totaal overige verzekeringen

66

17

3

5

5

4

3

2

Totaal uitkeringen en geleden schade eigen rekening

20.072

21.343

4.984

5.464

5.212

5.683

5.437

3.1 3.2

Waardeoverdrachten Overgenomen pensioenverplichtingen Overgedragen pensioenverplichtingen

1.633 1.328

3.200 2.269

365 225

532 267

542 1.146

1.761 631

414 268

3

Saldo waardeoverdrachten

305

931

140

265

-604

1.130

146

4.1 4.2 4.3 4.4

Directe beleggingsopbrengsten Aandelen en deelnemingen Effecten m.u.v. aandelen Onroerend goed Overige beleggingen

7.165 8.854 1.078 1.210

7.801 9.663 806 3.027

1.356 2.652 238 370

3.713 2.058 72 531

1.521 2.646 225 931

1.211 2.307 271 1.195

1.227 2.857 145 424

4

Totaal directe beleggingsopbrengsten

18.307

21.297

4.616

6.374

5.323

4.984

4.653

5.1 5.2

Beleggingslasten Rentelasten Beheerskosten

547 1.339

1.346 956

270 169

304 243

373 219

399 325

356 206

5

Totaal beleggingslasten

1.886

2.302

439

547

592

724

562

6

Andere baten

1.409

1.148

563

129

112

344

316

7.1 7.2

Bedrijfskosten Loonkosten Andere bedrijfskosten m.u.v. beleggingslasten

366 619

529 1.297

309 797

72 137

73 135

75 228

45 429

7

Totaal bedrijfskosten

985

1.826

1.106

209

208

303

474

8

Belastingen

0

0

0

0

0

0

0

9

Totaal kasstromen uit normale bedrijfsvoering (1-2+3+4-5+6-7-8)

21.283

21.995

4.629

6.745

4.764

5.857

4.963




38*

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Transacties in activa 10.1 10.2 10.2.1 10.2.2


-2 649 599 50

-33 996 924 72

-9 -133 -71 -62

-6 610 634 -24

-6 -365 -132 -233

-12 884 493 391

-2 306 52 254

10


647

963

-142

604

-371

872

304

11.1 11.2 11.3 11.4

Aandelen en deelnemingen Beursgenoteerde aandelen Niet-beursgenoteerde aandelen Participaties in beleggingsinstellingen Deelnemingen

-3.107 -7.074 -6.990 -491

-3.414 -3.957 -12.338 -317

3.622 -850 -1.717 -4

-1.772 -1.959 -2.637 1

-9 -497 -3.268 25

-5.255 -651 -4.716 -339

-2.588 -2.752 -14.704 -1.048

11


-17.662

-20.026

1.051

-6.367

-3.749

-10.961

-21.092

12.1 12.2


274 -13.422

1.005 -9.334

-25 -6.537

719 -3.497

173 -601

138 1.301

6 12.515

12


-13.148

-8.329

-6.562

-2.778

-428

1.439

12.521

13


19.724

28.694

8.538

5.557

6.647

7.952

8.807

Leningen 14.1 t/m 1 jaar 14.2 meer dan 1 jaar: woninghypotheken 14.3 meer dan 1 jaar: overig

-2.787 975 363

-8.053 -385 -947

-6.526 -567 -913

-5.323 47 148

3.537 29 21

259 106 -203

-16.712 44 -661

14

Totaal leningen

-1.449

-9.385

-8.006

-5.128

3.587

162

-17.329

15

Overige niet-financiële activa

-53

-147

-107

121

-155

-6

10

16

Totaal transacties in activa exclusief deposito's en overige liquide middelen (10 t/m 15)

-11.941

-8.230

-5.228

-7.991

5.531

-542

-16.779

0

0

0

0

0

0

0

-21.663

-25.947

-8.233

-5.351

-6.243

-6.120

-8.663

Transacties in passiva 17

Stichtingskapitaal en reserves

18


19.1 19.2

Leningen t/m 1 jaar meer dan 1 jaar

6.279 417

-10.466 -234

5.696 -294

-645 176

-1.193 -143

-14.324 27

24.358 -150

19

Totaal leningen

6.696

-10.700

5.402

-469

-1.336

-14.297

24.208

20

Totaal transacties in passiva (17 t/m 19)

-14.967

-36.647

-2.831

-5.820

-7.579

-20.417

15.545

21

Deposito's en overige liquide middelen, inclusief herwaardering -(9+16+20)

5.625

22.882

3.430

7.066

-2.716

15.102

-3.729

39*

Tabel 3.3 Balans van beleggingsinstellingen Ultimocijfers in miljoenen euro’s

Activa Vorderingen op mfi’s

KortKapitaalmarktbeleggingen lopende KortLangvordeEffecten binnenland lopende lopende ringen Obligaties e.d. Aantermijn- termijndepodepodelen sito´s sito´s Centrale Overige en e.d. overheid oblideelnegaties mingen binnenland

Giraal geld (incl. kas)

1

2

3

4

5

Effecten buitenland

Onderhandse leningen

Obligaties

Binnen- Buitenland land

Aandelen en deelnemingen

6

7

8

9

10

11

Beleggingsinstellingen Beleggingsinstellingen exclusief geldmarktfondsen 2002 20021 2003 2004 2005 2006 ii iii iv 2007 i ii iii iv 2008 i

647 664 786 619 889

626 702 485 777 1.093

0 0 0 0 0

2.659 2.732 2.998 2.667 2.067

3.134 3.153 2.291 3.733 2.863

1.453 1.462 3.286 2.653 1.373

9.763 9.771 10.818 12.185 12.248

8.407 8.457 9.864 10.623 10.441

30.544 30.569 33.499 32.587 38.766

4.955 5.239 5.165 5.362 7.483

0 0 6 6 0

1.552 1.626 1.363 1.442 2.233 2.058 1.518 1.577

560 878 825 555 829 730 871 731

0 0 0 0 0 0 3 0

2.639 2.118 2.938 2.498 2.543 1.967 1.653 2.348

1.815 1.930 1.927 1.458 1.150 1.753 881 728

1.552 1.362 1.040 2.315 963 1.082 702 569

12.431 13.456 14.053 15.220 16.891 16.364 12.805 12.615

10.143 10.664 10.823 9.701 10.280 7.716 8.065 7.914

40.176 40.299 41.546 41.141 43.211 42.698 41.550 34.186

7.447 7.499 7.298 7.251 7.224 7.221 7.485 7.537

0 0 0 0 0 0 2 0

Geldmarktfondsen 2002 20021 2003 2004 2005

0 0 2 5 12

133 138 336 426 695

0 0 0 0 0

586 593 328 235 70

0 0 0 0 0

65 69 92 69 196

9 3 4 3 4

109 115 334 386 970

0 0 0 0 0

12 13 17 25 0

124 132 192 129 0

2006 ii iii iv 2007 i ii iii iv 2008 i

16 16 17 18 13 11 3 21

1.176 1.320 1.278 1.086 937 870 862 846

0 0 0 0 0 0 0 0

71 76 157 94 123 61 37 56

10 20 10 0 0 0 0 0

220 285 251 302 355 396 386 370

0 0 0 0 51 94 84 109

1.156 1.279 1.181 1.249 1.333 1.182 1.213 1.103

0 1 2 2 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

Totaal beleggingsinstellingen 2002 20021 2003 2004 2005 2006 ii iii iv 2007 i ii iii iv 2008 i

647 664 788 624 901

759 840 821 1.203 1.788

0 0 0 0 0

3.245 3.325 3.326 2.902 2.137

3.134 3.153 2.291 3.733 2.863

1.518 1.531 3.378 2.722 1.569

9.773 9.774 10.822 12.188 12.252

8.516 8.572 10.197 11.008 11.412

30.544 30.569 33.499 32.587 38.766

4.967 5.252 5.181 5.387 7.483

124 132 198 135 0

1.568 1.642 1.380 1.461 2.246 2.069 1.521 1.598

1.735 2.198 2.103 1.641 1.766 1.601 1.733 1.577

0 0 0 0 0 0 3 0

2.709 2.194 3.095 2.593 2.666 2.028 1.690 2.404

1.826 1.950 1.938 1.458 1.150 1.753 881 728

1.771 1.647 1.292 2.616 1.318 1.477 1.088 939

12.431 13.456 14.053 15.220 16.941 16.458 12.888 12.724

11.299 11.943 12.004 10.950 11.612 8.897 9.278 9.017

40.176 40.300 41.547 41.142 43.211 42.698 41.550 34.186

7.447 7.499 7.298 7.251 7.224 7.221 7.485 7.537

0 0 0 0 0 0 2 0

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Begin nieuwe reeks als gevolg van een nieuwe berekeningsmethodiek (zie toelichting).

40*

Balanstotaal

Hypothe- Onroecaire rende leningen goederen niet in eigen gebruik

Totaal kapitaalmarktbeleggingen (5 t/m 13)

Opties Overige en activa warrants

Passiva Kortlopende verplichtingen aan mfi’s

Overige kortlopende verplichtingen

ObliVoorzie- Eigen gaties ningen vermoen ondergen/ handse fondsleningen vermogen e.d.

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

337 368 303 107 223

22.968 23.041 23.200 22.774 23.007

81.562 82.059 88.430 90.029 96.405

2.476 1.890 1.867 1.889 1.527

2.138 2.063 2.612 2.257 3.257

90.109 90.109 97.178 98.236 105.241

703 695 433 422 645

2.786 2.803 2.014 2.142 3.223

8.267 8.285 8.309 7.848 7.276

231 231 433 377 353

78.123 78.094 85.988 87.447 93.744

213 216 262 245 221 233 209 217

24.822 25.405 27.250 27.863 17.541 18.006 19.076 19.899

98.598 100.829 104.199 105.193 97.479 95.072 90.774 83.665

519 472 470 406 418 539 571 381

3.478 3.805 4.048 4.508 4.702 5.652 4.725 4.374

107.346 109.728 113.842 114.602 108.201 106.021 100.116 93.074

1.560 1.348 1.283 898 1.290 1.056 885 862

3.435 2.863 3.535 3.422 2.565 2.759 2.342 3.282

7.938 8.267 8.468 8.748 6.286 6.422 6.822 7.391

406 417 485 518 266 265 289 256

94.007 96.834 100.070 101.017 97.796 95.519 89.778 81.282

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

319 332 638 611 1.170

1 1 1 2 4

64 40 51 57 65

1.103 1.103 1.355 1.337 2.017

6 6 16 0 0

3 2 1 1 4

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

1.094 1.094 1.339 1.336 2.013

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

1.386 1.586 1.444 1.552 1.738 1.672 1.682 1.582

3 7 8 9 6 10 5 7

68 68 69 68 69 69 70 73

2.719 3.072 2.973 2.828 2.885 2.693 2.658 2.584

0 0 0 0 0 0 0 0

832 1.060 1.150 1.210 1.497 1.483 1.478 1.506

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

1.887 2.012 1.824 1.618 1.388 1.210 1.180 1.078

337 368 303 107 223

22.968 23.041 23.200 22.774 23.007

81.881 82.391 89.068 90.640 97.575

2.477 1.891 1.868 1.891 1.531

2.202 2.102 2.662 2.314 3.322

91.212 91.212 98.533 99.574 107.257

709 702 449 422 645

2.789 2.805 2.015 2.144 3.227

8.267 8.285 8.309 7.848 7.276

231 231 433 377 353

79.217 79.188 87.327 88.783 95.757

213 216 262 245 221 233 209 217

24.822 25.405 27.250 27.863 17.541 18.006 19.076 19.899

99.984 102.415 105.643 106.745 99.217 96.744 92.456 85.247

522 479 478 415 424 549 576 387

3.546 3.873 4.116 4.576 4.771 5.720 4.795 4.447

110.064 112.801 116.815 117.430 111.086 108.715 102.774 95.658

1.560 1.348 1.283 898 1.290 1.056 885 862

4.267 3.923 4.684 4.632 4.062 4.242 3.820 4.789

7.938 8.267 8.468 8.748 6.286 6.422 6.822 7.391

406 417 485 518 266 265 289 256

95.894 98.846 101.894 102.635 99.184 96.729 90.958 82.360

2002 20021 2003 2004 2005 ii iii iv i ii iii iv i

2006 2007

2008


2006 2007

2008


2006 2007

2008

41*

Tabel 3.3.1 Balanstotalen van beleggingsinstellingen naar fondstype Ultimocijfers in miljoenen euro’s

Aandelenfondsen

Nederland

Europa

Obligatie- VastGemeng- Overige Subtotaal GeldTotaal fondsen goedde fondsen (6 t/m 10) markt(11 + 12) fondsen fondsen fondsen Noord- Verre Amerika Oosten

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

2002 2003 2004 2005

5.564 5.870 6.056 6.958

5.398 5.533 4.550 5.619

1.315 1.409 588 370

1.043 1.193 818 621

18.476 20.875 21.816 26.050

31.796 34.880 33.828 39.619

15.206 18.656 20.117 16.201

24.439 24.276 23.916 26.414

9.049 9.157 10.027 10.911

9.619 10.209 10.349 12.095

90.109 97.178 98.236 105.241

1.103 1.355 1.337 2.017

91.212 98.533 99.574 107.257


7.495 7.766 8.060 8.322 9.293 8.810 8.280 7.013

6.203 6.249 6.768 6.735 7.055 6.732 6.160 5.261

368 365 381 208 233 188 185 244

654 676 870 988 852 821 809 638

26.253 26.973 28.018 28.533 30.550 29.926 26.063 21.950

40.972 42.027 44.096 44.786 47.983 46.477 41.497 35.106

15.277 15.524 15.336 15.205 14.514 13.985 13.039 12.599

29.029 29.726 32.144 32.686 22.260 22.068 22.660 23.287

10.832 11.197 11.153 11.328 12.431 12.312 11.796 10.979

11.236 11.254 11.114 10.597 11.013 11.179 11.125 11.104

107.346 109.728 113.842 114.602 108.201 106.021 100.116 93.074

2.719 3.072 2.973 2.828 2.885 2.693 2.658 2.584

110.064 112.801 116.815 117.430 111.086 108.715 102.774 95.658


42*

Wereld- Totaal wijd (1 t/m 5)

Tabel 3.3.2 Netto inleg bij beleggingsinstellingen naar fondstype Miljoenen euro’s

Aandelenfondsen

Nederland

Europa

Obligatie- VastGemeng- Overige Subtotaal GeldTotaal fondsen goedde fondsen (6 t/m 10) markt(11 + 12) fondsen fondsen fondsen Noord- Verre Amerika Oosten

Wereld- Totaal wijd (1 t/m 5)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

2002 2003 2004 2005 2006 2007

216 -11 -164 -490 -305 -118

89 -372 -1.692 -190 290 -540

249 84 -966 -547 -13 -76

-72 60 -505 -128 51 -466

920 705 -631 -1.732 514 -1.098

1.403 465 -3.954 -3.087 537 -2.298

1.593 2.458 790 -3.619 -61 -1.815

-2.641 -68 -343 99 231 -356

942 -13 503 -300 17 636

1.159 502 579 809 -802 -41

2.456 3.344 -2.427 -6.098 -77 -3.874

-230 216 4 438 451 -601

2.226 3.560 -2.421 -5.660 373 -4.475


-15 7 -95 -13 251 -220 -136 -57

62 3 59 -123 -4 -138 -275 -178

-38 -13 26 -32 -15 -21 -8 -4

2 -11 -15 -17 -174 -148 -127 -32

242 -70 -91 74 -226 -670 -276 95

252 -84 -116 -112 -169 -1.196 -821 -175

-7 169 158 -331 -314 -524 -646 -455

85 -14 112 90 -178 -186 -82 47

-44 92 -163 114 760 -73 -165 -240

-928 315 -256 -147 70 83 -47 29

-643 479 -264 -386 169 -1.895 -1.762 -795

220 113 -200 -220 -245 -112 -24 -241

-422 591 -465 -606 -76 -2.008 -1.785 -1.035


43*

Tabel 3.4 Balansgegevens van Special Purpose Vehicles Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Activa 1 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 3 4 5 6

Hypotheken Leningen Aandelenleasevorderingen Leningen aan woningbouwcorporaties Consumentenkredieten Bedrijfskredieten Overige leningen Aandelen Deposito’s Liquide middelen Overige activa

36.361 7.064 1 2.548 603 3.912 0 0 21.696 1.485 7.539

56.239 6.964 0 2.835 839 3.290 0 0 22.644 2.503 7.358

65.212 8.652 0 3.068 229 2.523 2.832 0 14.049 2.147 7.573

81.954 9.667 0 1.729 229 1.855 5.853 0 36.620 3.542 3.864

111.381 14.727 0 1.729 301 5.784 6.913 0 38.126 3.329 3.569

115.255 19.814 0 1.729 283 10.888 6.913 0 45.608 3.200 3.915

119.232 25.003 0 2.079 979 14.539 7.406 0 44.977 3.004 3.855

129.962 25.164 0 2.079 976 14.702 7.406 0 44.667 2.913 3.767

144.548 56.248 0 2.079 950 15.513 37.706 0 61.776 2.647 3.897

145.497 55.958 0 2.079 932 15.241 37.706 0 61.490 2.659 4.149

7

Totaal activa

74.145

95.708

97.633

135.646

171.131

187.792

196.072

206.474

269.116

269.752

Passiva 8 9 10 11

Eigen vermogen Obligaties Leningen Overige passiva

1 71.998 175 1.972

1 92.502 306 2.898

2 94.412 433 2.747

2 131.539 539 3.566

3 166.954 503 3.672

3 183.111 502 4.176

3 191.581 482 4.006

3 201.967 477 4.026

3 264.663 478 3.972

3 265.437 433 3.878

12

Totaal passiva

74.145

95.708

97.593

135.646

171.131

187.792

196.072

206.474

269.116

269.752


44*

Tabel 3.5 Vermogenscomponenten van Nederlandse huishoudens Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2001 1

2002 2

2003

2004 3

2005

2006

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Bezittingen 1.1 1.2 1.3

Deposito’s Girale deposito’s Deposito’s met vaste looptijd Deposito’s met opzegtermijn

44.980 25.342 131.350

44.462 25.604 147.166

43.887 19.727 170.946

43.537 21.164 186.637

46.407 20.536 198.759

48.094 23.178 206.772

49.775 31.168 204.715

54.779 39.129 204.249

51.100 49.587 195.178

49.619 63.752 182.593

50.401 71.829 179.185

1

Totaal deposito’s

201.672

217.232

234.560

251.338

265.702

278.044

285.658

298.157

295.865

295.964

301.415

2.1 2.1.1 2.1.2 2.2 2.2.1 2.2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.4 2.4.1 2.4.2

Effecten Aandelen Nederland Buitenland Beleggingsfondsen Nederland Buitenland Kapitaalmarktpapier Nederland Buitenland Geldmarktpapier Nederland Buitenland

23.903

36.737 27.449 9.288 54.191 31.491 22.700 26.568 19.228 7.341 73 63 10

36.551 27.403 9.148 55.362 31.586 23.776 27.528 19.568 7.960 115 102 13

36.672 27.508 9.164 56.839 31.102 25.737 27.776 19.920 7.856 137 122 15

34.432 25.994 8.437 54.326 29.908 24.419 27.859 19.723 8.136 159 146 13

30.717 22.378 8.339 52.320 28.335 23.985 27.351 19.881 7.470 147 133 14

26.321 19.170 7.152 46.548 25.786 20.761 26.849 19.424 7.425 101 89 12

2

Totaal effecten

117.569

119.556

121.424

116.777

110.535

99.819

3.1 3.2

Vermogen uit hoofde van Pensioenen Levensverzekeringen

498.235 189.616

491.401 190.562

490.941 190.878

490.032 188.816

493.801 189.074

3

Totaal pensioenvermogen

687.851

681.963

681.819

678.848

682.875

23.903

6.578 6.578 14 14

Schulden 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

Woninghypotheken Monetair-financiële instellingen Special purpose vehicles Pensioenfondsen Verzekeringsinstellingen Beleggingsinstellingen

258.719 20.577 9.606 37.775 368

281.644 36.361 10.597 44.228 368

300.901 56.239 10.097 33.760 303

330.015 65.212 9.366 29.105 107

366.678 81.954 7.524 27.050 223

381.152 111.381 10.034 21.911 262

386.533 115.255 10.514 25.559 245

388.904 119.232 10.265 23.069 221

389.536 129.962 10.303 24.095 233

390.038 144.548 10.155 22.677 209

393.856 145.497 10.212 23.607 217

4

Totaal woninghypotheken

327.045

373.198

401.300

433.805

483.429

524.740

538.106

541.691

554.129

567.627

573.389

5

Consumptief krediet van monetair-financiële instellingen

13.805

18.509

20.157

23.204

24.317

25.065

24.723

24.164

23.373

23.440

22.980

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Begin nieuwe reeks per ultimo 2001 als gevolg van een herziening van de rapportage. Oude waarneming: post 4.3 eur 9.182 miljoen, post 4.4 eur 31.378 miljoen.

2 Begin nieuwe reeks per december 2002 als gevolg van een herrubricering. Oude waarneming: post 4.1 eur 276.374 miljoen, post 5 eur 14.831 miljoen. Begin nieuwe reeks als gevolg van een nieuwe berekeningsmethodiek. Oude waarneming: post 4.5 eur 337 miljoen.

3 Begin nieuwe reeks per december 2004 als gevolg van herrubriceringen. Oude waarneming: post 4.1 eur 330.796 miljoen en post 5 eur 22.423 miljoen.

45*

Tabel 3.6 Emissies van effecten met uitzondering van aandelen door Nederlandse ingezetenen Miljoenen euro’s

Totaal

In euro’s

Emissies Aflossingen 1

In overige valuta’s

NettoUitEmissies Aflosemissies staande singen bedragen 2

NettoUitEmissies Aflosemissies staande singen bedragen

NettoUitemissies staande bedragen

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Kortlopende effecten 2002 2003 2004 2005 2006 2007

184.205 242.248 227.730 196.980 184.490 214.508

166.072 239.202 228.149 203.994 188.351 202.941

18.133 3.046 -419 -7.014 -3.861 11.567

47.652 49.439 48.699 42.306 37.746 48.328

130.616 191.905 189.840 160.038 129.525 150.492

113.144 185.580 191.365 166.644 137.203 140.391

17.472 6.325 -1.525 -6.606 -7.678 10.101

35.941 42.266 40.741 34.135 26.457 36.558

53.589 50.343 37.890 36.942 54.965 64.016

52.928 53.622 36.784 37.350 51.148 62.550

661 -3.279 1.106 -408 3.817 1.466

11.711 7.173 7.958 8.171 11.289 11.770


45.933 49.030 41.491 59.857 48.320 58.247 48.084 77.188

49.280 43.026 55.148 40.261 52.388 49.793 60.499 56.765

-3.347 6.004 -13.657 19.596 -4.068 8.454 -12.415 20.423

45.670 51.690 37.746 57.228 53.008 61.075 48.328 68.249

31.091 34.012 27.093 44.927 32.437 40.927 32.201 56.798

37.471 26.738 40.476 27.183 36.878 33.521 42.809 40.787

-6.380 7.274 -13.383 17.744 -4.441 7.406 -10.608 16.011

32.566 39.840 26.457 44.201 39.760 47.166 36.558 52.569

14.842 15.018 14.398 14.930 15.883 17.320 15.883 20.390

11.809 16.288 14.672 13.078 15.510 16.272 17.690 15.978

3.033 -1.270 -274 1.852 373 1.048 -1.807 4.412

13.104 11.850 11.289 13.027 13.248 13.909 11.770 15.680


26.794 25.481 24.913 26.795

11.534 20.199 25.032 23.460

15.260 5.282 -119 3.335

63.569 68.693 68.249 71.644

20.552 18.920 17.326 19.901

6.513 15.138 19.136 16.052

14.039 3.782 -1.810 3.849

50.597 54.379 52.569 56.418

6.242 6.561 7.587 6.894

5.021 5.061 5.896 7.408

1.221 1.500 1.691 -514

12.972 14.314 15.680 15.226

840.095

22.600

1.398.869

822.356

800.816

21.540

1.212.478

40.339

39.279

1.060

186.391

Eurogebied 2008 maart

862.695

Langlopende effecten met uitzondering van aandelen 2002 2003 2004 2005 2006 2007

101.520 143.253 135.242 172.375 167.571 236.780

60.153 71.933 77.746 76.091 97.833 107.338

41.367 71.321 57.496 96.284 69.737 129.442

523.882 580.909 632.968 738.291 797.752 914.438

75.052 107.311 106.766 134.191 125.990 204.206

49.566 56.292 62.508 63.769 74.920 92.242

25.486 51.019 44.258 70.422 51.071 111.965

424.684 475.702 519.960 588.714 639.790 751.861

26.468 35.942 28.476 38.184 41.581 32.574

10.587 15.641 15.238 12.322 22.914 15.096

15.881 20.302 13.238 25.862 18.667 17.478

99.198 105.207 113.008 149.577 157.961 162.578


38.883 33.379 46.351 63.886 48.733 40.474 83.688 30.284

23.465 22.606 15.149 25.585 34.857 28.167 18.729 38.315

15.418 10.774 31.202 38.301 13.876 12.308 64.958 -8.031

759.183 770.325 797.752 834.705 846.710 854.069 914.438 899.707

29.019 26.124 35.292 53.500 39.517 33.306 77.884 22.990

17.221 20.554 8.470 19.764 31.832 24.737 15.908 31.073

11.798 5.570 26.822 33.736 7.684 8.568 61.976 -8.083

607.393 612.964 639.790 673.621 681.309 689.881 751.861 743.782

9.864 7.255 11.059 10.386 9.216 7.169 5.804 7.294

6.244 2.051 6.680 5.821 3.025 3.429 2.821 7.241

3.620 5.204 4.380 4.565 6.192 3.740 2.982 52

151.790 157.361 157.961 161.085 165.401 164.188 162.578 155.925


11.532 12.869 5.883 22.029

19.827 8.801 9.686 3.184

-8.295 4.067 -3.803 18.846

905.736 907.728 899.707 919.365

9.609 11.074 2.308 19.393

18.438 5.061 7.574 2.482

-8.830 6.013 -5.266 16.911

743.032 749.046 743.782 760.694

1.924 1.795 3.575 2.637

1.389 3.740 2.112 702

535 -1.945 1.463 1.935

162.703 158.682 155.925 158.671

20.240 10.799.351

141.392

117.427

23.965

9.729.004

14.583

18.308

-3.725

1.070.347

Eurogebied 2008 maart

155.975

135.735


46*

Tabel 3.6.1 Bruto-emissies van effecten met uitzondering van aandelen door Nederlandse ingezetenen Miljoenen euro’s Totaal

In euro’s

Mfi’s (excl. dnb)

dnb

1


2

Verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen

Nietfinanciële vennootschappen

Centrale Lagere Totaal dnb overheid overheid (1 t/m 7)

Mfi’s (excl. dnb)



3

4

5

6

7

8

9

10

11

12


0 0 0 0 0 0

128.006 159.198 155.870 138.236 125.895 139.577

3.259 3.458 300 50 534 0

0 0 0 0 0 0

1.703 3.452 550 604 141 429

51.140 76.140 71.010 58.090 57.920 74.502

97 0 0 0 0 0

184.205 242.248 227.730 196.980 184.490 214.508

0 0 0 0 0 0

74.417 108.855 117.980 101.294 70.930 76.623

3.259 3.458 300 50 534 0

0 0 0 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0

32.339 30.680 34.036 34.013 30.395 36.917 38.252 50.333

254 30 55 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

70 20 0 334 95 0 0 0

13.270 18.300 7.400 25.510 17.830 21.330 9.832 26.855

0 0 0 0 0 0 0 0

45.933 49.030 41.491 59.857 48.320 58.247 48.084 77.188

0 0 0 0 0 0 0 0

17.497 15.662 19.638 19.083 14.512 19.597 23.431 35.483

254 30 55 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

2008 jan. febr. mrt. apr.

0 0 0 0

15.471 17.248 17.614 19.425

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

11.323 8.233 7.299 7.370

0 0 0 0

26.794 25.481 24.913 26.795

0 0 0 0

10.984 12.280 12.219 13.870

0 0 0 0

0 0 0 0


44.900 68.015 72.347 79.052 78.611 69.965

28.675 32.948 26.494 55.933 54.108 132.815

0 0 0 0 0 0

4.841 8.016 2.805 5.264 8.266 11.629

22.993 34.205 33.540 32.111 26.526 22.347

111 70 57 15 60 25

101.520 143.253 135.242 172.375 167.571 236.780

21.074 35.390 44.988 43.928 44.556 41.516

26.943 30.332 25.969 53.537 49.773 132.229

0 0 0 0 0 0


19.164 14.684 18.132 32.575 15.991 13.686 7.713 11.563

11.704 10.233 21.463 24.790 23.714 15.467 68.843 3.371

0 0 0 0 0 0 0 0

2.321 487 2.347 1.780 4.330 1.660 3.859 2.402

5.689 7.960 4.399 4.715 4.698 9.662 3.272 12.948

5 15 10 25 0 0 0 0

38.883 33.379 46.351 63.886 48.733 40.474 83.688 30.284

11.119 7.716 10.526 23.598 7.390 8.052 2.475 6.712

10.681 10.233 19.057 24.762 23.578 15.292 68.597 3.330

0 0 0 0 0 0 0 0

5.142 3.171 3.250 3.919

1.800 1.401 170 13.343

0 0 0 0

0 0 2.402 1.600

4.591 8.296 60 3.168

0 0 0 0

11.532 12.869 5.883 22.029

3.218 1.417 2.078 1.324

1.800 1.360 170 13.301

0 0 0 0



48*

In overige valuta’s Nietfinanciële vennootschappen


13

14

15

16

1.703 3.452 550 604 141 429

51.140 76.140 71.010 58.090 57.920 73.440

97 0 0 0 0 0

70 20 0 334 95 0 0 0

13.270 18.300 7.400 25.510 17.830 21.330 8.770 21.315

0 0 0 0

Mfi’s (excl. dnb)

17




Centrale Lagere Totaal overheid overheid (17 t/m 23)

18

19

20

21

22

23

24

130.616 191.905 189.840 160.038 129.525 150.492

53.589 50.343 37.890 36.942 54.965 62.954

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 1.062

0 0 0 0 0 0

53.589 50.343 37.890 36.942 54.965 64.016

2002 2003 2004 2005 2006 2007

0 0 0 0 0 0 0 0

31.091 34.012 27.093 44.927 32.437 40.927 32.201 56.798

14.842 15.018 14.398 14.930 15.883 17.320 14.821 14.850

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 1.062 5.540

0 0 0 0 0 0 0 0

14.842 15.018 14.398 14.930 15.883 17.320 15.883 20.390


9.568 6.640 5.107 6.031

0 0 0 0

20.552 18.920 17.326 19.901

4.487 4.968 5.395 5.555

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

1.755 1.593 2.192 1.339

0 0 0 0

6.242 6.561 7.587 6.894

3.931 7.315 2.212 4.600 5.075 8.090

22.993 34.205 33.540 32.111 26.526 22.347

111 70 57 15 60 25

75.052 107.311 106.766 134.191 125.990 204.206

23.826 32.625 27.359 35.124 34.055 28.450

1.731 2.616 524 2.396 4.335 586

0 0 0 0 0 0

910 701 593 664 3.191 3.539

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

26.468 35.942 28.476 38.184 41.581 32.574

2002 2003 2004 2005 2006 2007

1.525 200 1.300 400 3.850 300 3.540 0

5.689 7.960 4.399 4.715 4.698 9.662 3.272 12.948

5 15 10 25 0 0 0 0

29.019 26.124 35.292 53.500 39.517 33.306 77.884 22.990

8.045 6.968 7.606 8.977 8.601 5.634 5.238 4.850

1.023 0 2.406 28 136 176 246 41

0 0 0 0 0 0 0 0

796 287 1.047 1.380 480 1.360 319 2.402

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

9.864 7.255 11.059 10.386 9.216 7.169 5.804 7.294


0 0 0 1.600

4.591 8.296 60 3.168

0 0 0 0

9.609 11.074 2.308 19.393

1.924 1.754 1.173 2.595

0 41 0 42

0 0 0 0

0 0 2.402 0

0 0 0 0

0 0 0 0

1.924 1.795 3.575 2.637



49*

Tabel 3.6.2 Netto-emissies van effecten met uitzondering van aandelen door Nederlandse ingezetenen Miljoenen euro’s Totaal

In euro’s

Mfi’s (excl. dnb)

dnb

1


2




Mfi’s (excl. dnb)



3

4

5

6

7

8

9

10

11

12


0 0 0 0 0 0

6.755 -614 3.163 -7.349 364 8.707

297 62 -897 0 0 0

0 0 0 0 0 0

728 -607 -115 75 -125 0

10.328 4.230 -2.570 260 -4.100 2.860

25 -25 0 0 0 0

18.133 3.046 -419 -7.014 -3.861 11.567

0 0 0 0 0 0

6.094 2.665 2.057 -6.941 -3.453 7.241

297 62 -897 0 0 0

0 0 0 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0

-1.750 1.603 -2.177 5.649 -6.516 8.324 1.250 13.019

-1 -164 -30 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

-16 -15 -20 177 -82 -95 0 0

-1.580 4.580 -11.430 13.770 2.530 225 -13.665 7.404

0 0 0 0 0 0 0 0

-3.347 6.004 -13.657 19.596 -4.068 8.454 -12.415 20.423

0 0 0 0 0 0 0 0

-4.783 2.873 -1.903 3.797 -6.889 7.276 3.057 10.799

-1 -164 -30 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0


0 0 0 0

7.177 4.604 1.238 4.466

0 0 0 0

0 0 0 1

0 0 0 1

8.083 678 -1.357 -1.133

0 0 0 0

15.260 5.282 -119 3.335

0 0 0 0

7.711 3.242 -154 4.127

0 0 0 0

0 0 0 1


22.290 37.384 44.399 57.782 31.250 27.577

25.130 24.881 4.437 35.633 40.588 100.630

0 0 0 0 0 0

-3.872 -1.119 -5.725 -2.066 2.603 6.943

-2.107 10.288 14.678 5.153 -4.453 -5.412

-74 -113 -293 -217 -252 -296

41.367 71.321 57.496 96.284 69.737 129.442

6.245 17.576 29.775 31.904 17.770 12.733

23.398 23.109 5.858 34.829 37.499 100.832

0 0 0 0 0 0


5.221 10.912 9.374 24.662 2.331 3.590 -3.006 -9.427

6.971 5.987 18.922 22.192 3.883 11.450 63.105 154

0 0 0 0 0 0 0 0

-655 -419 597 980 3.041 454 2.468 1.738

3.920 -5.609 2.379 -9.494 4.688 -3.170 2.565 -441

-39 -98 -70 -39 -68 -16 -173 -55

15.418 10.774 31.202 38.301 13.876 12.308 64.958 -8.031

3.069 4.785 7.670 20.880 -3.446 1.288 -5.989 -7.317

6.298 6.881 16.516 22.789 3.862 11.320 62.861 394

0 0 0 0 0 0 0 0


-2.487 -2.119 -4.821 2.730

1.214 310 -1.371 11.862

0 0 0 0

0 -664 2.402 1.155

-7.005 6.565 0 3.168

-17 -25 -14 -68

-8.295 4.067 -3.803 18.846

-3.262 -148 -3.907 619

1.455 284 -1.345 11.820

0 0 0 0


50*

In overige valuta’s Nietfinanciële vennootschappen


13

14

15

16

728 -607 -115 75 -125 0

10.328 4.230 -2.570 260 -4.100 2.860

25 -25 0 0 0 0

-16 -15 -20 177 -82 -95 0 0

-1.580 4.580 -11.430 13.770 2.530 225 -13.665 5.212

0 0 0 1

Mfi’s (excl. dnb)

17





18

19

20

21

22

23

24

17.472 6.325 -1.525 -6.606 -7.678 10.101

661 -3.279 1.106 -408 3.817 1.466

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

661 -3.279 1.106 -408 3.817 1.466

2002 2003 2004 2005 2006 2007

0 0 0 0 0 0 0 0

-6.380 7.274 -13.383 17.744 -4.441 7.406 -10.608 16.011

3.033 -1.270 -274 1.852 373 1.048 -1.807 2.220

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 2.192

0 0 0 0 0 0 0 0

3.033 -1.270 -274 1.852 373 1.048 -1.807 4.412


6.328 540 -1.656 -280

0 0 0 0

14.039 3.782 -1.810 3.849

-534 1.362 1.392 339

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

1.755 138 299 -853

0 0 0 0

1.221 1.500 1.691 -514

-1.976 159 -5.760 -1.246 506 4.107

-2.107 10.288 14.678 5.153 -4.453 -5.412

-74 -113 -293 -217 -252 -296

25.486 51.019 44.258 70.422 51.071 111.965

16.045 19.808 14.624 25.878 13.480 14.844

1.731 1.772 -1.421 804 3.089 -202

0 0 0 0 0 0

-1.896 -1.278 35 -820 2.098 2.836

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

15.881 20.302 13.238 25.862 18.667 17.478

-1.451 -390 327 -401 2.648 -853 2.713 -664

3.920 -5.609 2.379 -9.494 4.688 -3.170 2.565 -441

-39 -98 -70 -39 -68 -16 -173 -55

11.798 5.570 26.822 33.736 7.684 8.568 61.976 -8.083

2.152 6.127 1.704 3.782 5.777 2.302 2.983 -2.110

672 -894 2.406 -598 21 131 244 -240

0 0 0 0 0 0 0 0

796 -29 270 1.380 394 1.307 -245 2.402

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

3.620 5.204 4.380 4.565 6.192 3.740 2.982 52

0 -664 0 1.373

-7.005 6.565 0 3.168

-17 -25 -14 -68

-8.830 6.013 -5.266 16.911

775 -1.971 -914 2.111

-240 26 -26 42

0 0 0 0

0 0 2.402 -218

0 0 0 0

0 0 0 0

535 -1.945 1.463 1.935


2002 2003 2004 2005 2006 2007 2006 ii iii iv 2007 i ii iii iv 2008 i 2008 jan. febr. mrt. apr.

51*

Tabel 3.6.3 Uitstaande bedragen van effecten met uitzondering van aandelen uitgegeven door Nederlandse ingezetenen Miljoenen euro’s Totaal

In euro’s

Mfi’s (excl. dnb)

dnb

1

Overige financiële instellingen 2

3

Verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen 4



Mfi’s (excl. dnb)


5

6

7

8

9

10

11


Kortlopende effecten 2002 2003 2004 2005

0 0 0 0

29.890 28.017 30.859 24.131

835 897 0 0

0 0 0 0

772 165 50 125

16.130 20.360 17.790 18.050

25 0 0 0

47.652 49.439 48.699 42.306

0 0 0 0

18.179 20.844 22.901 15.960

835 897 0 0

0 0 0 0


0 0 0 0 0 0 0 0

24.641 26.260 23.796 29.331 22.663 30.600 31.518 44.035

194 30 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

35 20 0 177 95 0 0 0

20.800 25.380 13.950 27.720 30.250 30.475 16.810 24.214

0 0 0 0 0 0 0 0

45.670 51.690 37.746 57.228 53.008 61.075 48.328 68.249

0 0 0 0 0 0 0 0

11.537 14.410 12.507 16.304 9.415 16.691 19.748 30.547

194 30 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0


0 0 0 0

38.676 43.122 44.035 48.561

0 0 0 0

0 0 0 1

0 0 0 1

24.893 25.571 24.214 23.081

0 0 0 0

63.569 68.693 68.249 71.644

0 0 0 0

27.459 30.701 30.547 34.674

0 0 0 0

0 0 0 1

Langlopende effecten met uitzondering van aandelen 2002 2003 2004 2005

195.778 222.237 262.158 327.014

99.724 123.441 127.553 163.870

650 650 650 650

54.743 51.421 45.062 44.276

170.769 181.055 195.733 200.886

2.219 2.106 1.813 1.595

523.882 580.909 632.968 738.291

118.107 135.683 165.458 195.692

92.201 115.311 121.170 156.000

650 650 650 650


332.232 343.424 349.546 373.018 373.710 373.308 366.583 351.831

179.121 185.132 203.860 225.936 229.713 240.785 303.547 303.187

650 650 650 650 650 650 650 650

46.006 45.651 45.919 46.766 49.681 49.557 51.499 52.375

199.663 194.054 196.433 187.030 191.718 188.548 191.113 190.672

1.512 1.414 1.344 1.305 1.237 1.221 1.048 993

759.183 770.325 797.752 834.705 846.710 854.069 914.438 899.707

201.007 205.792 213.462 234.342 230.896 232.184 226.195 218.878

170.102 176.983 193.500 216.289 220.152 231.472 294.333 294.727

650 650 650 650 650 650 650 650


363.845 360.031 351.831 355.142

304.708 304.874 303.187 315.136

650 650 650 650

51.394 50.495 52.375 53.673

184.108 190.672 190.672 193.840

1.031 1.006 993 924

905.736 907.728 899.707 919.365

222.933 222.785 218.878 219.497

295.788 296.072 294.727 306.547

650 650 650 650


52*

In overige valuta’s Nietfinanciële vennootschappen 13


14

15

16

772 165 50 125

16.130 20.360 17.790 18.050

25 0 0 0

35 20 0 177 95 0 0 0

20.800 25.380 13.950 27.720 30.250 30.475 16.810 22.022

0 0 0 1

Mfi’s (excl. dnb)

17



18

19

35.941 42.266 40.741 34.135

11.711 7.173 7.958 8.171

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

32.566 39.840 26.457 44.201 39.760 47.166 36.558 52.569

13.104 11.850 11.289 13.027 13.248 13.909 11.770 13.488

0 0 0 0 0 0 0 0

23.138 23.678 22.022 21.742

0 0 0 0

50.597 54.379 52.569 56.418

11.217 12.421 13.488 13.887

40.738 40.898 35.137 33.891

170.769 181.055 195.733 200.886

2.219 2.106 1.813 1.595

424.684 475.702 519.960 588.714

34.460 34.071 34.401 34.004 36.656 35.806 38.523 37.862

199.663 194.054 196.433 187.030 191.718 188.548 191.113 190.672

1.512 1.414 1.344 1.305 1.237 1.221 1.048 993

38.524 37.861 37.862 39.236

184.108 190.672 190.672 193.840

1.031 1.006 993 924

Nietfinanciële vennootschappen 21


22

23

24

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

11.711 7.173 7.958 8.171

2002 2003 2004 2005

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 2.192

0 0 0 0 0 0 0 0

13.104 11.850 11.289 13.027 13.248 13.909 11.770 15.680


0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

1.755 1.893 2.192 1.339

0 0 0 0

12.972 14.314 15.680 15.226


77.671 86.554 96.700 131.322

7.523 8.130 6.383 7.870

0 0 0 0

14.004 10.523 9.925 10.385

0 0 0 0

0 0 0 0

99.198 105.207 113.008 149.577

2002 2003 2004 2005

607.393 612.964 639.790 673.621 681.309 689.881 751.861 743.782

131.225 137.632 136.084 138.676 142.814 141.124 140.388 132.953

9.019 8.149 10.360 9.647 9.562 9.313 9.214 8.460

0 0 0 0 0 0 0 0

11.546 11.581 11.517 12.762 13.026 13.751 12.976 14.513

0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0

151.790 157.361 157.961 161.085 165.401 164.188 162.578 155.925


743.032 749.046 743.782 760.694

140.912 137.246 132.953 135.645

8.921 8.802 8.460 8.589

0 0 0 0

12.870 12.634 14.513 14.437

0 0 0 0

0 0 0 0

162.703 158.682 155.925 158.671


53*

Tabel 3.7 Emissiemarkt Emissies van obligaties in euro’s Datum van storting

Emittent

Bijzon- Looptijd Nomiderbij naal heden uitgifte bedrag emissie 1 Jaren

Miljoenen euro’s

Coupon- Emissie- Emisrente koers 2 sierendement Procenten

Procenten

Obligaties Nederlandse Staat 22 jan. 2008 25 feb. 11 apr.

Staat der Nederlanden Staat der Nederlanden Staat der Nederlanden

3 10,4 2,8

2.800 6.567 3.168

4 4 4

100 100 100,60

4,00 4,00 3,77

5 6 7 2 8 9 9,9 3 10 10 11,9 10,9 4,9 12,9 13,9 12 14,4 14,9 8 5 1,1 5 10 2 25 5 2 3 8 8 4 2 1,4 1,5 1,5

75 25 25 25 25 25 25 300 1.250 1.000 25 25 25 25 25 200 150 25 50 1.250 25 39 40 700 125 1.000 40 75 50 50 36 150 100 500 500

3,70

100

3,70

3 42 41,8 3,6 91,9 37,1 3 40 40 41,6 7,8 5 10 40,1 5 3 40,2 40,2 40,7 47,1 47,1

100 70 210 75 1.794 800 50 73 160 170 850 50 750 98 100 2.000 1.315 115 231 1.151 8.204

5 5,55

Obligaties mfi’s 21 dec. 2007 02 jan. 2008 03 jan. 16 jan. 18 jan. 18 jan. 21 jan. 21 jan. 22 jan. 23 jan. 25 jan. 25 jan. 28 jan. 28 jan. 28 jan. 28 jan. 30 jan. 31 jan. 13 feb. 21 feb. 22 feb. 27 feb. 29 feb. 03 mrt. 03 mrt. 19 mrt. 25 mrt. 25 mrt. 25 mrt. 28 mrt. 04 apr. 15 apr. 17 apr. 29 apr. 29 apr.

abn amro Bank nv ing Bank nv ing Bank nv ing Bank nv ing Bank nv ing Bank nv ing Bank nv nv Bank Nederlandse Gemeenten bng Rabobank Nederland nv Nederlandse Waterschapsbank nv nwb ing Bank nv ing Bank nv ing Bank nv ing Bank nv ing Bank nv nv Bank Nederlandse Gemeenten bng Rabobank Nederland nv ing Bank nv Rabobank Nederland nv nv Bank Nederlandse Gemeenten bng ing Bank nv abn amro Bank nv Rabobank Nederland nv Rabobank Nederland nv Rabobank Nederland nv ing Bank nv ing Bank nv Rabobank Nederland nv abn amro Bank nv abn amro Bank nv sns Bank nv Rabobank Nederland nv Rabobank Nederland nv nv Bank Nederlandse Gemeenten bng nv Bank Nederlandse Gemeenten bng

z z z z z z

z z z z z z fl z fl z fl fl fl fl

91,70 67,20 4,25 4,38

99,84 99,89 99,92

4,31 4,39

80,70

4,38 4,75

4,47 4,76

3,88

99,09 99,86 100 100 100

4

100

4,00

4,93 4,25

6

4 3,75 3,25 3,25

100 100 99,77 100 100 100 100 100 100 100 100 98,24

3,88

4,93 4,30

6,00

4,00 3,75 3,25 4,49

Obligaties overige sectoren 21 dec. 2007 27 dec. 28 dec. 28 dec. 09 jan. 2008 06 feb. 08 feb. 21 feb. 22 feb. 27 mrt. 02 apr. 09 apr. 10 apr. 14 apr. 15 apr. 15 apr. 17 apr. 17 apr. 17 apr. 18 apr. 18 apr.

54*

Fortis Finance nv Storm 2007 ii bv Arena 2007-i bv Best SME 2007 bv Goldfish Master Issuer bv Pearl Mortgage Backed Securities 3 bv Fortis Finance nv e-mac Program iii bv e-mac Program iii bv Arena 2007-i bv Koninklijke kpn nv Fortis Finance nv Wolters Kluwer nv e-mac Program iii bv Fortis Finance nv Fortis Finance nv Candide Financing 2008 bv Candide Financing 2008 bv e-mac Program ii bv Stichting White Lion rmbs Stichting White Lion rmbs

mbs vmbs abs vmbs vmbs vmbs vmbs vmbs

vmbs vmbs vmbs vmbs vmbs vmbs

6,25

5

6,50 4,55 6,38 4,45 5,50

102 100 100 100 100 100 102 100 100 100 100 102 100 100 102 99,96 100 100 100 100 100

4,28 5,55 6,25

4,28

6,50 4,10 6,38 4,00 5,51

Emissies van obligaties in vreemde valuta’s Datum van storting

Emittent

Bijzonderheden emissie 1

Looptijd Valuta bij uitgifte

Nominaal bedrag (miljoenen) Tegenwaarde in euro’s

Jaren 20 feb. 2008 22 feb. 25 feb. 27 feb. 29 feb. 03 mrt. 05 mrt. 07 mrt. 07 mrt. 07 mrt. 11 mrt. 11 mrt. 11 mrt. 11 mrt. 17 mrt. 17 mrt. 19 mrt. 20 mrt. 26 mrt. 26 mrt. 31 mrt. 31 mrt. 07 apr. 08 apr. 08 apr. 09 apr. 11 apr. 16 apr. 17 apr. 18 apr. 18 apr. 22 apr. 24 apr. 29 apr.

nv Bank Nederlandse Gemeenten bng Rabobank Nederland nv Nederlandse Waterschapsbank nv nwb Rabobank Nederland nv nv Bank Nederlandse Gemeenten bng Rabobank Nederland nv abn amro Bank nv nv Bank Nederlandse Gemeenten bng Rabobank Nederland Nederlandse Waterschapsbank nv nwb Royal Philips Electronics nv Royal Philips Electronics nv Royal Philips Electronics nv Royal Philips Electronics nv Unilever nv Unilever nv nv Bank Nederlandse Gemeenten bng Rabobank Nederland nv Nederlandse Waterschapsbank nv nwb Nederlandse Waterschapsbank nv nwb abn amro Bank nv Nederlandse Waterschapsbank nv nwb nv Bank Nederlandse Gemeenten bng abn amro Bank nv Fortis Finance nv Rabobank Nederland nv Rabobank Nederland nv Nederlandse Waterschapsbank nv nwb Rabobank Nederland nv nv Bank Nederlandse Gemeenten bng nv Bank Nederlandse Gemeenten bng nv Bank Nederlandse Gemeenten bng nv Bank Nederlandse Gemeenten bng nv Bank Nederlandse Gemeenten bng

fl fl fl fl fl fl fl

fl fl fl fl

fl

Coupon- Emissie- Emissierente koers rendement

Procenten

2,4 2 30 1,5 4,8 10 10 7 9,8 9,8 3 3 10 30 7 3,8 5,2 2,9 10 10 10 2 30 8 3 2,3 3 3,2 5 5 3 5 2 3

Aus.dollar us-dollar us-dollar Yen (mrd) Pond sterl. us-dollar Aus.dollar nz.dollar Pond sterl. Pond sterl. us-dollar us-dollar us-dollar us-dollar Zw.frank Zw.frank us-dollar Aus.dollar us-dollar us-dollar Aus.dollar Pond sterl. us-dollar nz.dollar Aus.dollar Aus.dollar Pond sterl. us-dollar Yen (mrd) us-dollar Zwds.kroon Pond sterl. Pond sterl. us-dollar

150 600 63 34 100 50 55 130 50 35 350 500 1.250 1.000 350 250 1.000 50 120 120 55 25 240 170 40 50 200 1.000 5 200 500 200 50 1.000

93,6 404,1 42,2 212,6 130,7 32,9 33,5 67,4 65,4 45,8 227,6 325,1 812,8 650,2 225,5 161,1 637,3 29,3 76,4 76,4 31,7 31,4 152,9 85,9 23,6 29,5 249,5 627,8 30,7 126,7 53,2 250,1 62,7 642,2

Procenten 5

4,38

10,50

4,6 5,75 6,88 3,50 3,13 3,38 5,63

5,1 6,2 8,6 6,2 5 2,8 3,5 4 4,7 4,8 3,13

100 100 100 100 97,41 100 100 114,46 100 100 100 100 98,81 98,33 100,26 100,57 99,74 98,03 100 100 100 100 100 100 102 99 99,88 100 100 100 100 100 100 99,72

5,00

5,00

7,75

4,63 5,91 7,01 3,46 2,96 3,43 6,39

5,15 6,25 7,83 6,73 5,04

3,59 4,00 4,75 4,88 3,22

Emissies van aandelen Datum van storting

Emittent

Bijzonderheden emissie 3

Emissiebedrag

Miljoenen euro’s 30 mrt. 2007 01 mei 10 mei 25 jun. 26 jun. 26 jun. 27 jun. 27 jun. 27 jun. 05 jul. 16 jul. 18 jul. 24 jul. 08 aug. 15 okt. 02 nov. 20 nov. 27 nov. 07 dec. 17 dec. 11 feb. 2008 21 feb. 29 apr

Galapagos Ordina Intereffekt India Warrants Amsterdam Molecular Therapeutics Fortis nv sns reaal Stern Groep Samas-Groep Qurius sns Opkomende Landenfonds amg Advanced Metallurgical Group Punch Technix Pan-European Hotel Acquisition Company Homburg Invest Fortis nv Delta Lloyd Europees Deelnemingen Fonds Pan-European Hotel Acquisition Company mei Rusland Midcap Fonds TomTom Punch Grafhix Smit Internationale abn amro Premium Global Dividend F. Bever Holding

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Voor Staatsobligaties: cv=Conversie, te=Tender, to=Toonbanklening. Romeinse nummering geeft de tranche aan van de desbetreffende lening. Voor overige obligaties:

o bi o o cl bi cl bi, o

bi

bi o

51,2 21,0 34,1 50,1 42,3 350,0 20,1 35,0 30,0 625,0 47,0 79,8 115,0 30,6 13.442,7 243,0 24,0 56,3 456,8 60,0 108,0 434,4 82,6

a=Achtergesteld, c=Converteerbaar, oc=Omgekeerd converteerbaar, abs=Assetbacked securities, mbs=Mortgage backed securities, mtn=Medium Term Notes, fl=Floating rate, mi=Mixed rate (fixed/floating), z=Zero coupon.

2 In geval van toonbanklening betreft het een gewogen gemiddelde van uitgiftekoersen. 3 cl=Claimemissie, o=Onderhandse plaatsing, bi=Emissie van beleggingsinstelling

55*

Tabel 3.7.1 Emissies en koerswaarden van op de Euronext Amsterdam Stock Market genoteerde aandelen Miljoenen euro’s

Emissies Mfi’s

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2006 ii iii iv 2007 i ii iii iv 2008 i 2008 jan. febr. mrt. apr.

Overige Verzekefinanciële ringsinstelinstellingen 1 lingen en pensioenfondsen



Overige Verzekefinanciële ringsinstel instellingen lingen en pensioenfondsen


Totaal (6 t/m 9)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

0 0 148 2.720 0 350

0 0 2 0 431 7.767

0 0 0 0 0 0

2.736 3.328 1.318 75.262 742 1.300

2.736 3.329 1.468 77.982 1.173 9.416

26.263 31.974 34.103 43.356 47.990 72.526

61.815 66.859 77.846 104.948 133.394 101.130

0 0 0 0 0 0

268.260 275.024 279.144 418.464 446.174 456.161

356.338 373.857 391.093 566.768 627.558 629.817

0 0 0 0 350 0 0 0

416 0 0 0 392 386 6.988 61

0 0 0 0 0 0 0 0

51 5 299 492 162 108 538 118

467 5 299 492 905 494 7.526 179

42.236 45.271 47.990 62.960 66.648 72.298 72.526 74.534

111.463 134.196 133.394 131.441 132.456 107.569 101.130 86.078

0 0 0 0 0 0 0 0

428.697 434.468 446.174 450.089 507.315 481.683 456.161 367.348

582.396 613.935 627.558 644.489 706.419 661.550 629.817 527.961

0 0 0 0

61 0 0 83

0 0 0 0

10 108 0 6

71 108 0 88

73.449 74.451 74.534 1.743

82.371 83.387 86.078 90.983

0 0 0 0

390.527 390.153 367.348 397.766

546.347 547.991 527.961 490.491

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Exclusief beleggingsinstellingen.

56*

Koerswaarden

Tabel 3.8.1 Marktrentevoeten en aandelenbeursindices 2002

Rentevoeten

2003

2004

2005

2006

2007

In procenten per jaar, gemiddelden

1

Geldmarktrentetarieven Daggeld eurogebied

3,29

2,32

2,05

2,09

2,83

3,87

2 2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.2 2.3 2.4

Termijngelden (zonder onderpand) Euribor Eenmaands Driemaands Zesmaands Twaalfmaands Driemaands kasgeld aan de lagere overheid Driemaands euro-dollar deposito Driemaands euro-yen deposito

3,31 3,32 3,35 3,49 3,28 1,72 0,00

2,35 2,33 2,30 2,33 2,29 1,13 -0,05

2,08 2,11 2,15 2,27 2,07 1,55 -0,08

2,14 2,18 2,23 2,33 2,14 3,50 -0,02

2,94 3,08 3,23 3,44 3,04 5,13 0,24

4,08 4,28 4,35 4,45 4,24 5,24 0,73

3 3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.2 3.3

Kapitaalmarktrentevoeten Obligaties Nederland Staatsleningen Kort (3 - 5 jaar) Middellang (5 - 8 jaar) Jongste tienjarige Vijf langstlopende Bankleningen Pandbriefleningen

4,65 4,23 4,60 4,89 4,99 4,88 4,91

3,77 3,15 3,64 4,12 4,27 3,92 3,91

4,09

3,37

3,78

4,29

4 4.1 4.2 4.3

Staatsobligaties buitenland/internationaal Eurogebied 10 jaar Verenigde Staten 10 jaar Japan 10 jaar

4,92 4,59 1,24

4,16 3,99 0,99

4,14 4,26 1,49

3,44 4,29 1,37

3,86 4,79 1,74

4,33 4,62 1,67

Aandelenbeursindices 5 5.1 5.2 5.3 5.4

Nederland, euronext Amsterdam1 aex-index Midkap-index All-share index Financiële instellingen

6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5

Internationale indices Dow Jones-index Nasdaq-index Nikkei-index Eurotop-100 index msci-world index

Indices, ultimocijfers 322,7 312,2 459,3 365,8

337,7 357,5 484,8 395,8

348,1 410,8 513,3 449,7

436,8 520,7 643,1 569,1

495,3 678,3 748,8 657,7

515,8 657,0 784,8 581,4

8.341,6 1.335,5 8.579,0 1.909,4 634,3

10.453,9 2.003,4 10.676,6 2.126,0 778,6

10.783,0 2.175,4 11.488,8 2.263,5 852,5

10.717,5 2.205,3 16.111,4 2.751,4 969,6

12.463,2 2.415,3 17.225,8 3.092,8 1.100,6

13.264,8 2.652,3 15.307,8 3.167,4 1.131,7

Indices, gemiddelden 7 7.1 7.2 7.3 7.4

Nederland, euronext Amsterdam1 aex-index Midkap-index All-share index Financiële instellingen

8 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5

Internationale indices Dow Jones-index Nasdaq-index Nikkei-index Eurotop-100 index msci-world index

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage 1 1983=45,38 (i.v.m. conversie naar euro’s)

58*

418,6 419,3 589,0 489,2

304,6 302,1 439,4 350,6

339,1 383,3 494,1 411,2

384,8 462,5 572,6 488,8

462,4 596,8 691,6 612,2

522,6 712,2 800,8 673,7

9.219,4 1.539,2 10.123,1 2.365,8 735,5

9.005,0 1.647,2 9.311,4 1.907,4 681,7

10.316,5 1.986,5 11.179,3 2.181,6 799,1

10.545,7 2.099,7 12.422,6 2.490,7 888,0

11.409,8 2.262,5 16.110,4 2.897,8 1.017,8

13.172,9 2.578,5 16.982,5 3.206,1 1.146,0

2006

2007

2008

2008

ii

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

feb.

mrt.

apr.

mei

2,63

2,94

3,36

3,61

3,86

4,05

3,95

4,05

4,03

4,09

3,99

4,01

2,74 2,90 3,06 3,32 2,86 5,16 0,17

3,06 3,22 3,41 3,62 3,18 5,36 0,35

3,46 3,59 3,72 3,86 3,55 5,29 0,43

3,71 3,82 3,94 4,09 3,78 5,28 0,55

3,96 4,07 4,20 4,38 4,03 5,28 0,63

4,28 4,49 4,56 4,65 4,45 5,40 0,82

4,37 4,72 4,70 4,68 4,68 5,00 0,90

4,23 4,48 4,48 4,48 4,44 3,22 0,81

4,18 4,36 4,36 4,35 4,32 3,02 0,79

4,30 4,60 4,59 4,59 4,56 2,75 0,86

4,37 4,78 4,80 4,82 4,74 2,92 0,93

4,39 4,86 4,90 4,99 4,82 2,80 0,95

3,95

3,89

3,79

4,03

4,38

4,43

4,31

4,05

4,05

3,97

4,21

4,35

4,05 5,07 1,89

3,97 4,89 1,79

3,86 4,62 1,69

4,07 4,68 1,67

4,43 4,84 1,74

4,48 4,73 1,71

4,34 4,25 1,56

4,14 3,64 1,39

4,14 3,73 1,44

4,07 3,48 1,30

4,28 3,65 1,41

4,42 3,87 1,67

440,3 586,9 662,1 577,8

483,6 587,3 713,0 647,5

495,3 678,3 748,8 657,7

510,5 723,8 785,3 704,3

548,2 730,6 842,7 705,6

541,0 709,1 828,9 672,6

515,8 657,0 784,8 581,4

442,4 626,0 681,9 520,3

446,5 620,2 688,3 504,1

442,4 626,0 681,9 520,3

475,6 657,7 733,1 551,1

485,5 669,8 751,5 533,6

11.150,2 2.172,1 15.505,2 2.800,0 986,8

11.679,1 2.258,4 16.127,6 2.949,5 1.031,9

12.463,2 2.415,3 17.225,8 3.092,8 1.100,6

12.354,4 2.421,6 17.287,7 3.126,6 1.119,1

13.408,6 2.603,2 18.138,4 3.328,8 1.178,0

13.895,6 2.701,5 16.785,7 3.248,6 1.171,0

13.264,8 2.652,3 15.307,8 3.167,4 1.131,7

12.262,9 2.279,1 12.525,5 2.636,5 991,9

12.266,4 2.271,5 13.603,0 2.757,2 1.016,4

12.262,9 2.279,1 12.525,5 2.636,5 991,9

12.820,1 2.412,8 13.850,0 2.806,8 1.050,1

12.638,3 2.522,7 14.338,5 2.783,4 1.062,5

448,3 595,3 673,9 594,8

457,9 578,5 682,7 604,6

488,6 634,8 733,0 647,5

500,1 702,6 764,1 676,5

535,8 736,9 823,8 725,7

531,6 720,9 817,5 672,4

523,3 689,0 798,2 621,8

449,3 601,8 688,1 506,6

446,2 606,1 685,1 494,6

434,7 604,9 669,8 496,9

463,5 644,5 713,3 545,7

484,0 676,7 748,6 546,2

11.186,7 2.233,4 16.143,4 2.829,2 1.000,5

11.273,7 2.140,8 15.630,6 2.860,5 998,6

12.168,7 2.388,3 16.476,2 3.052,5 1.071,7

12.461,5 2.442,9 17.376,6 3.127,3 1.115,3

13.214,0 2.555,1 17.692,3 3.272,5 1.168,5

13.481,7 2.606,7 16.908,2 3.207,9 1.149,2

13.516,9 2.704,4 16.003,3 3.217,5 1.150,4

12.386,4 2.333,1 13.365,1 2.788,3 1.021,9

12.419,6 2.325,8 13.547,8 2.785,2 1.027,1

12.193,9 2.255,0 12.602,9 2.640,7 986,0

12.656,6 2.368,1 13.357,7 2.749,6 1.033,0

12.812,5 2.483,2 13.995,3 2.816,4 1.064,5

59*

Tabel 3.8.2 Rentes van in Nederland gevestigde mfi’s op deposito’s en leningen, met bijbehorende volumes Nieuwe contracten 2007

2007

2008 ii

iii

iv

2008 i

jan.

2008 feb.

mrt.

apr.

apr.

Gemiddelde rentepercentages Eurogebied Deposito’s 1

Girale deposito’s

2.1 2.2 2.3

Deposito’s met vaste looptijd t/m 1 jaar meer dan 1 jaar t/m 2 jaar meer dan 2 jaar

3.1 3.2

Deposito’s met opzegtermijn t/m 3 maanden meer dan 3 maanden

Huishoudens 0,72

0,67

0,74

0,78

0,78

0,78

0,78

0,77

0,82

1,23

3,89

3,77

4,01

4,17

4,06

4,16

3,95

4,07

4,23

3,13

2,82

3,64

3,21

3,56

3,62

3,47

3,59

3,09

4,28 4,16 3,15

2,65 4,22

2,60 4,21

2,69 4,22

2,77 4,25

2,76 4,22

2,77 4,25

2,75 4,23

2,77 4,18

2,78 4,18

2,72 3,81

Niet-financiële vennootschappen 4

Girale deposito’s

5.1 5.2 5.3


6

Repo’s 1 Leningen

2,51

2,43

2,58

2,69

2,70

2,69

2,69

2,71

2,76

2,04

3,96

3,86

4,15

4,24

4,15

4,20

4,02

4,22

4,32

4,27 4,55 4,61 4,00

Huishoudens

7

Rekening-courantkrediet

7,16

7,11

7,23

7,39

7,34

7,33

7,32

7,38

7,36

10,55

8.1 8.2 8.3 8.4

Woninghypotheken variabele rente en t/m 1 jaar rentevast meer dan 1 jaar t/m 5 jaar rentevast meer dan 5 jaar t/m 10 jaar rentevast meer dan 10 jaar rentevast

5,03 5,02 4,91 4,96

4,90 4,98 4,81 4,83

5,18 5,18 5,06 5,06

5,34 5,19 5,13 5,23

5,37 5,06 5,11 5,25

5,46 5,09 5,14 5,26

5,35 5,10 5,12 5,25

5,30 4,99 5,08 5,23

5,40 4,95 5,03 5,23

5,23 4,91 4,95 5,11

Alle woninghypotheken Idem inclusief kostenopslag

4,96 5,03

4,85 4,92

5,09 5,17

5,20 5,28

5,18 5,25

5,22 5,28

5,19 5,28

5,13 5,18

5,11 5,13

5,10 5,31

8,71

8,53

8,88

8,71

8,93

8,89

9,89

8,00

9,66

8,31 6,99 8,45

8,61 8,66

8,45 8,49

8,79 8,85

8,56 8,63

8,67 8,74

8,77 8,86

9,31 9,39

7,92 7,97

9,26 9,37

7,84 8,54

4,57 5,18 5,02

4,46 5,10 5,05

4,77 5,42 5,17

4,83 5,37 5,17

4,67 5,19 5,06

4,70 5,29 4,92

4,59 5,21 5,16

4,74 5,06 5,09

4,90 5,05 4,94

5,85 5,80 5,40

8

9.1 9.2 9.3 9

Consumptief krediet variabele rente en t/m 1 jaar rentevast meer dan 1 jaar t/m 5 jaar rentevast meer dan 5 jaar rentevast Alle consumptieve kredieten Idem inclusief kostenopslag

Overige leningen 10.1 variabele rente en t/m 1 jaar rentevast 10.2 meer dan 1 jaar t/m 5 jaar rentevast 10.3 meer dan 5 jaar rentevast



5,55

5,45

5,71

5,83

5,79

5,84

5,76

5,77

5,83

6,54

12.1 12.2 12.3

Overige leningen t/m 1 miljoen euro variabele rente en t/m 1 jaar rentevast meer dan 1 jaar t/m 5 jaar rentevast meer dan 5 jaar rentevast

5,13 5,67 5,47

4,97 5,54 5,34

5,27 5,92 5,62

5,48 5,83 5,74

5,36 5,64 5,60

5,38 5,82 5,60

5,38 5,60 5,59

5,32 5,51 5,59

5,60 5,51 5,56

6,03 5,77 5,22

13.1 13.2 13.3

Overige leningen meer dan 1 miljoen euro variabele rente en t/m 1 jaar rentevast meer dan 1 jaar t/m 5 jaar rentevast meer dan 5 jaar rentevast

4,77 5,36 4,93

4,72 5,24 4,87

4,94 5,44 5,16

5,06 5,50 5,04

4,90 5,21 5,04

4,95 5,34 5,39

4,82 5,02 4,97

4,92 5,28 4,76

5,11 5,23 4,96

5,29 5,45 5,39

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Totaal private sector. 2 Het volume aan nieuwe contracten van de posten 1,3,4,7 en 11 betreft het totale uitstaande bedrag aan het

60*

einde van de maand. De jaar- en kwartaalvolumes van deze posten betreffen gemiddelden van deze uitstaande bedragen. 3 In miljarden euro’s.

vervolg op volgende pagina’s

2007

2007

2008 ii

iii

iv

2008 i

2008

jan.

feb.

mrt.

apr.

apr.

Volume in miljoenen euro’s 2 Eurogebied 3 Deposito’s 1

Girale deposito’s

2.1 2.2 2.3


3.1 3.2

Deposito’s met opzegtermijn t/m 3 maanden meer dan 3 maanden

Huishoudens 51.983

54.379

52.322

51.197

51.103

51.600

50.714

50.994

51.283

1.759,1

105.864

20.799

31.179

39.410

44.606

19.920

12.466

12.220

19.307

3.950

1.298

702

1.072

748

269

370

109

244

236,8 7,6 5,3

215.019 980

221.533 926

212.854 1.052

198.813 1.180

191.502 1.382

192.890 1.339

190.546 1.381

191.071 1.425

187.297 1.475

1.490,1 109,1


Girale deposito’s

5.1 5.2 5.3


6

Repo’s 1 Leningen

91.171

91.518

90.185

93.327

93.222

94.194

92.363

93.109

93.033

795,4

331.336

81.086

91.226

88.262

84.791

28.767

27.449

28.575

34.159

265,7 1,3 1,0 94,0

Huishoudens

7


11.237

10.968

11.305

11.421

11.509

11.318

11.315

11.895

11.592

189,8

8.1 8.2 8.3 8.4

Woninghypotheken variabele rente en t/m 1 jaar rentevast meer dan 1 jaar t/m 5 jaar rentevast meer dan 5 jaar t/m 10 jaar rentevast meer dan 10 jaar rentevast

14.880 7.272 32.298 30.282

3.772 1.708 7.400 8.962

3.775 1.834 8.109 7.426

3.399 2.205 9.066 5.546

3.238 2.785 7.802 3.599

1.083 746 2.754 1.291

1.159 928 2.842 1.325

996 1.111 2.206 983

1.167 1.535 3.429 1.284

25,4 8,6 11,7 17,8

8

Totaal woninghypotheken

84.732

21.842

21.144

20.216

17.424

5.874

6.254

5.296

7.415

63,4

9.1 9.2 9.3

Consumptief krediet variabele rente en t/m 1 jaar rentevast meer dan 1 jaar t/m 5 jaar rentevast meer dan 5 jaar rentevast

2.834

714

811

590

367

153

137

77

146

6,5 8,8 7,3

9

Totaal consumptieve kredieten

Overige leningen 10.1 variabele rente en t/m 1 jaar rentevast 10.2 meer dan 1 jaar t/m 5 jaar rentevast 10.3 meer dan 5 jaar rentevast

22,6 14.917 759 1.415 5,02

3.555 196 273 5,05

3.547 175 334 5,17

3.581 189 401 5,17

3.751 182 268 5,06

1.206 73 126 4,92

1.318 53 62 5,16

1.227 56 80 5,09

1.414 70 110 4,94

21,9 2,6 4,8 5,40



54.007

52.613

53.989

56.993

61.037

59.772

60.501

62.837

63.606

605,1

12.1 12.2 12.3

Overige leningen t/m 1 miljoen euro variabele rente en t/m 1 jaar rentevast meer dan 1 jaar t/m 5 jaar rentevast meer dan 5 jaar rentevast

12.195 5.283 4.656

3.112 1.278 1.233

3.094 1.154 1.082

2.891 1.493 1.104

2.781 1.706 861

1.035 572 370

861 530 278

885 604 213

950 804 280

76,7 6,4 7,5

13.1 13.2 13.3

Overige leningen meer dan 1 miljoen euro variabele rente en t/m 1 jaar rentevast meer dan 1 jaar t/m 5 jaar rentevast meer dan 5 jaar rentevast

107.664 6.497 13.997

28.082 1.653 3.293

26.906 1.319 3.285

28.820 1.849 3.992

30.028 1.717 2.667

9.671 567 1.141

8.626 546 711

11.731 604 815

11.535 745 791

235,6 11,8 13,3

61*

Tabel 3.8.2 Rentes van in Nederland gevestigde mfi’s op deposito’s en leningen, met bijbehorende volumes (vervolg) Uitstaande bedragen 2007

2007

2008 ii

iii

iv

2008 i

jan.

2008 feb.

mrt.

apr.

apr.

Gemiddelde rentepercentages Eurogebied Deposito’s 14.1 14.1

Deposito’s met vaste looptijd t/m 2 jaar meer dan 2 jaar

Huishoudens 3,86 3,56

3,77 3,55

3,94 3,51

4,15 3,54

4,19 3,55

4,19 3,54

4,18 3,54

4,19 3,55

4,21 3,56

4,07 3,06

4,27 4,81

4,29 4,79

4,33 4,82

4,28 4,74

4,26 4,80

4,29 4,79

4,37 4,29

Niet-financiële vennootschappen 15.1 15.2


16

Repo’s 1 Leningen

3,91 4,83

3,80 4,79

3,98 4,84

3,89

Huishoudens

17.1 17.2 17.3

Woninghypotheken t/m 1 jaar meer dan 1 jaar t/m 5 jaar meer dan 5 jaar

5,22 5,00 4,81

5,11 4,91 4,79

5,32 5,07 4,82

5,53 5,25 4,86

5,64 5,33 4,86

5,64 5,34 4,86

5,64 5,32 4,86

5,64 5,33 4,86

5,69 5,37 4,86

5,59 4,85 5,03

18.1 18.2 18.3

Consumptief krediet en overige leningen t/m 1 jaar meer dan 1 jaar t/m 5 jaar meer dan 5 jaar

7,36 5,69 5,42

7,32 5,67 5,36

7,50 5,76 5,44

7,47 5,81 5,57

7,42 5,83 5,56

7,39 5,88 5,59

7,44 5,80 5,55

7,44 5,81 5,56

7,43 5,87 5,57

9,08 7,22 6,28

5,80 5,40 5,19

5,75 5,32 5,15

5,80 5,35 5,17

5,72 5,30 5,13

5,72 5,32 5,14

5,79 5,37 5,17

6,03 5,55 5,29

Niet-financiële vennootschappen 19.1 19.2 19.3

Leningen t/m 1 jaar meer dan 1 jaar t/m 5 jaar meer dan 5 jaar


1 Totaal private sector. 2 De jaar- en kwartaalvolumes van deze posten

62*

5,48 5,08 5,02

5,35 4,91 4,94

5,64 5,20 5,06

betreffen gemiddelden van de uitstaande bedragen per maandultimo. 3 In miljarden euro’s.

2007

2007

2008 ii

iii

iv

2008 i

jan.

2008 feb.

mrt.

apr.

apr.

Volume in miljoenen euro’s 2 Eurogebied 3 Deposito’s 14.1 14.1


Huishoudens 29.366 15.180

23.028 14.866

32.778 15.579

46.630 15.952

56.078 16.388

54.603 16.171

56.649 16.488

56.982 16.505

60.542 16.586

1.090,0 543,4

52.874 2.599

53.250 2.812

50.755 2.804

52.799 2.820

56.197 2.813

59.805 2.829

463,6 56,0

Niet-financiële vennootschappen 15.1 15.2


16

Repo’s 1 Leningen

17.1 17.2 17.3

Woninghypotheken t/m 1 jaar meer dan 1 jaar t/m 5 jaar meer dan 5 jaar

18.1 18.2 18.3

Consumptief krediet en overige leningen t/m 1 jaar meer dan 1 jaar t/m 5 jaar meer dan 5 jaar

43.410 2.449

40.828 2.451

46.702 2.462

119,2

Huishoudens 494 1.316 389.190

378 1.347 390.173

474 1.317 392.650

728 1.262 388.789

708 1.262 392.402

666 1.264 390.604

729 1.271 392.392

728 1.250 394.210

739 1.258 396.927

15,8 72,7 3.343,7

22.740 3.773 23.397

23.363 3.800 23.866

23.333 3.752 23.453

20.692 3.796 22.000

19.353 3.948 21.203

19.149 3.898 21.042

19.218 3.955 21.256

19.691 3.990 21.310

19.514 4.009 21.163

273,3 304,1 778,9

72.591 28.025 172.520

79.296 29.579 179.109

77.225 28.709 177.741

79.188 29.130 178.255

81.475 30.898 181.331

81.269 32.904 183.796

1.267,9 858,9 2.266,3

Niet-financiële vennootschappen 19.1 19.2 19.3

Leningen t/m 1 jaar meer dan 1 jaar t/m 5 jaar meer dan 5 jaar

69.308 26.452 165.990

68.879 26.297 163.162

70.171 26.329 167.780

63*

Tabel 3.9.1 Nederlands belegd vermogen in beleggingsfondsen Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2006

2007

2006

2007

2008

i

ii

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

Nederlands belegd vermogen in buitenlandse beleggingsfondsen Verdeling naar land van vestiging beleggingsfonds Europese Unie (excl. Nederland) Duitsland Frankrijk Ierland Luxemburg Verenigd Koninkrijk Overige EU-landen

1.296 5.814 11.758 40.117 11.358 1.491

868 3.474 16.283 47.930 12.428 1.853

1.062 3.735 8.230 32.697 8.829 1.044

1.110 4.190 8.632 32.501 8.325 1.414

1.153 5.005 9.434 35.198 8.844 1.090

1.296 5.814 11.758 40.117 11.358 1.491

1.232 6.196 12.683 41.986 11.678 1.466

1.358 5.938 12.978 45.351 11.865 1.728

1.146 4.337 15.601 44.906 11.485 1.780

868 3.474 16.283 47.930 12.428 1.853

1.267 2.842 16.920 43.889 10.900 1.838

1

Totaal Europese Unie (excl. Nederland) Eurogebied (excl. Nederland)

71.835 59.749

82.836 69.496

55.598 46.387

56.172 47.113

60.723 51.438

71.835 59.749

75.241 62.825

79.217 66.494

79.255 66.909

82.836 69.496

77.656 65.895

2 3 4 5 6

Verenigde Staten Japan Australië Caymaneilanden Overige landen

49.611 1.071 1.216 1.189 3.679

51.982 884 1.360 2.259 4.166

46.458 984 912 378 3.622

46.064 905 907 334 3.660

47.917 940 1.073 752 4.043

49.611 1.071 1.216 1.189 3.679

50.393 1.153 1.186 1.143 4.054

53.248 1.160 1.273 1.584 4.020

52.222 1.096 1.652 1.853 4.182

51.982 884 1.360 2.259 4.166

48.657 607 1.440 2.324 4.675

7

Totaal alle landen

128.601

143.488

107.952

108.042

115.447

128.601

133.170

140.503

140.260

143.488

135.359

Pensioenfondsen waarvan in beleggingsfondsen uit: Frankrijk Ierland Luxemburg Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Australië Caymaneilanden

72.578

81.601

61.637

61.422

66.070

72.578

71.700

76.836

77.985

81.601

74.540

1.173 8.440 7.040 10.800 37.667 1.066 1.085

1.582 10.784 10.279 10.297 40.253 1.122 2.067

887 6.120 5.271 8.441 35.574 756 294

908 6.342 5.244 7.903 35.489 762 305

998 6.809 6.514 8.414 36.648 934 711

1.173 8.440 7.040 10.800 37.667 1.066 1.085

1.205 8.856 7.746 10.366 36.445 998 952

1.307 8.729 8.555 10.531 39.892 1.078 1.428

1.420 9.813 8.982 10.118 39.073 1.399 1.668

1.582 10.784 10.279 10.297 40.253 1.122 2.067

1.474 12.070 9.620 6.891 36.014 1.008 2.141

Verzekeringsinstellingen waarvan in beleggingsfondsen uit: Luxemburg Verenigde Staten

12.678

10.645

10.948

10.674

11.827

12.678

11.751

11.120

10.749

10.645

9.897

8.546 2.455

8.201 1.121

7.817 2.364

7.463 2.254

8.132 2.326

8.546 2.455

7.660 2.580

8.169 1.499

8.206 1.206

8.201 1.121

7.649 986

Huishoudens waarvan in beleggingsfondsen uit: Ierland Luxemburg

22.700

23.985

18.553

18.261

19.139

22.700

23.776

25.737

24.419

23.985

20.761

951 20.275

1.524 20.684

713 15.947

704 15.926

783 16.699

951 20.275

1.325 20.952

1.634 22.369

1.737 20.988

1.524 20.684

1.392 17.645

7.4

Overige sectoren

20.645

27.258

16.815

17.685

18.411

20.645

25.943

26.810

27.108

27.258

30.161

7

Totaal alle sectoren

128.601

143.488

107.952

108.042

115.447

128.601

133.170

140.503

140.260

143.488

135.359

56.216 62.558 31.491

70.098 63.923 28.335

42.844 52.013 32.514

42.081 51.417 31.648

47.648 54.018 32.427

56.216 62.558 31.491

70.677 65.684 31.586

68.894 68.215 31.102

71.116 68.047 29.908

70.098 63.923 28.335

80.814 58.687 25.786

150.265

162.357

127.371

125.147

134.092

150.265

167.947

168.211

169.071

162.357

165.287

14.958

10.348

13.175

11.510

12.857

14.958

15.700

13.915

11.227

10.348

9.292

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

Verdeling naar sector van de houder 7.1

7.2

7.3

Nederlands belegd vermogen in Nederlandse beleggingsfondsen Verdeling naar sector van de houder 8.1 8.2 8.3

Pensioenfondsen Verzekeringsinstellingen Huishoudens

8

Totaal Nederlandse pensioenfondsen, verzekeringsinstellingen en huishoudens

PM

Buitenlands belegd vermogen in Nederlandse beleggingsfondsen

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. De reeksen in de tabel zijn zo actueel mogelijk gemaakt. Dit betekent onder andere dat reeksbreuken zoveel mogelijk zijn teruggewerkt. Hierdoor sluit de tabel niet volledig aan bij de corresponderende reeksen in de tabellen 3.1, 3.2 en 3.5.

64*

De tabel geeft het bezit weer van álle beleggingsfondsen, dus ook van de fondsen die zich richten op de professionele en/of de vermogende belegger. Deze presentatie verschilt daarmee van die in de tabellen 3.3, 3.3.1 en 3.3.2.

Tabel 3.9.2 Nederlandse netto inleg in beleggingsfondsen Miljoenen euro’s

2006

2007

2006

2007

2008

i

ii

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

Nederlandse netto inleg in buitenlandse beleggingsfondsen Verdeling naar land van vestiging beleggingsfonds 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

Europese Unie (excl. Nederland) Duitsland Frankrijk Ierland Luxemburg Verenigd Koninkrijk Overige EU-landen

-15 2.468 900 7.202 948 136

-316 -2.952 4.242 2.785 231 293

-196 599 -563 1.419 311 103

66 529 934 743 -245 82

-1 697 886 1.800 41 -349

116 642 -358 3.240 841 299

134 123 1.023 1.694 -149 -8

118 -342 55 531 56 144

-249 -1.700 2.261 -778 -388 77

-320 -1.033 903 1.337 712 80

364 -68 1.518 -720 -1.015 2

1

Totaal Europese Unie (excl. Nederland) Eurogebied (excl. Nederland)

11.639 10.576

4.283 3.954

1.673 1.243

2.109 2.269

3.076 3.335

4.781 3.729

2.817 2.955

563 483

-776 -415

1.679 930

80 1.104

2 3 4 5 6

Verenigde Staten Japan Australië Caymaneilanden Overige landen

-1.595 124 120 522 633

2.887 333 151 992 477

-1.536 5 10 -65 114

1.568 41 -3 5 220

-446 31 103 205 221

-1.182 47 10 378 77

575 238 -52 155 313

1.387 93 7 313 -131

450 -1 286 293 111

475 2 -89 231 184

2.581 -68 307 185 563

7

Totaal alle landen

11.444

9.123

202

3.940

3.190

4.112

4.047

2.232

363

2.481

3.647

848

9.500

-2.549

2.051

1.331

15

1.196

3.067

907

4.329

-1.109

211 -176 636 938 -2.287 184 501

288 2.643 1.977 -1.364 4.010 67 848

30 -512 -622 314 -1.626 25 -76

44 454 134 -281 1.398 8 44

33 33 1.091 56 -600 117 224

103 -151 34 849 -1.460 34 309

-36 666 389 -578 172 -70 -2

35 -72 84 -99 2.329 8 359

114 826 124 -726 204 239 262

176 1.222 1.379 39 1.305 -110 229

13 1.435 66 -3.004 -12 45 183

Verzekeringsinstellingen waarvan in beleggingsfondsen uit: Luxemburg Verenigde Staten

1.515

-1.273

630

-40

622

303

172

-824

-390

-231

106

1.193 59

362 -1.399

643 87

37 16

342 -56

172 12

193 39

344 -1.192

10 -242

-184 -4

25 42

Huishoudens waarvan in beleggingsfondsen uit: Ierland Luxemburg

5.063

-839

1.258

633

452

2.721

497

-90

-1.270

25

-639

277 4.700

566 -1.886

38 1.248

42 590

91 353

107 2.510

370 -43

218 -448

108 -1.432

-130 36

66 -743

7.4

Overige sectoren

4.017

1.736

863

1.296

785

1.073

2.183

79

1.115

-1.642

5.289

7

Totaal alle sectoren

11.444

9.123

202

3.940

3.190

4.112

4.047

2.232

363

2.481

3.647

6.143 3.304 -1.355

2.834 -381 -2.927

-83 1.427 393

1.136 1.259 -90

2.251 52 194

2.839 567 -1.852

521 -18 -349

-433 316 -866

2.359 496 -910

387 -1.176 -801

15.813 553 -405

Verdeling naar sector van de houder 7.1

7.2

7.3

Pensioenfondsen waarvan in beleggingsfondsen uit: Frankrijk Ierland Luxemburg Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Australië Caymaneilanden

Nederlandse netto inleg in Nederlandse beleggingsfondsen Verdeling naar sector van de houder 8.1 8.2 8.3

Pensioenfondsen Verzekeringsinstellingen Huishoudens

8

Totaal Nederlandse pensioenfondsen, verzekeringsinstellingen en huishoudens

8.091

-474

1.737

2.304

2.497

1.553

154

-983

1.945

-1.590

15.961

Buitenlands belegd vermogen in Nederlandse beleggingsfondsen

1.138

-1.534

982

-24

258

-78

603

-799

-538

-800

-383

PM

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. De reeksen in de tabel zijn zo actueel mogelijk gemaakt. Dit betekent onder andere dat reeksbreuken zoveel mogelijk zijn teruggewerkt. Hierdoor sluit de tabel niet volledig aan bij de corresponderende reeksen in de tabellen 3.1, 3.2 en 3.5.

De tabel geeft het bezit weer van álle beleggingsfondsen, dus ook van de fondsen die zich richten op de professionele en/of de vermogende belegger. Deze presentatie verschilt daarmee van die in de tabellen 3.3, 3.3.1 en 3.3.2.

65*

Tabel 4.1 Financiën van het Rijk op kasbasis Miljoenen euro’s

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2006 ii

iii

iv

Bruto belastingontvangsten 1.1 1.2 1.3 1.4

Belastingen naar winst en inkomen Inkomstenbelasting Loonbelasting Dividendbelasting Vennootschapsbelasting

-75 28.381 3.490 15.394

378 27.771 3.128 13.392

109 26.384 3.388 14.994

3.651 27.207 4.262 19.358

3.517 31.536 4.242 17.907

2.294 37.322 3.750 18.551

-420 9.184 1.517 3.414

-89 7.686 1.310 4.262

3.974 6.770 763 6.136

1

Totaal belastingen naar inkomen en winst

47.190

44.668

44.876

54.478

57.202

61.917

13.694

13.170

17.644

2.1 2.2 2.3

Overige directe belastingen Vermogensbelasting Kansspelbelasting Successierechten

48 162 1.695

39 156 1.460

44 171 1.511

60 180 1.709

-6 225 1.823

30 218 1.877

5 60 427

6 49 318

9 60 710

2

Totaal overige directe belastingen

1.905

1.655

1.726

1.949

2.042

2.124

491

373

779

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8

Kostprijsverhogende belastingen Invoerrechten Accijnzen op minerale oliën Overige accijnzen Omzetbelasting Bijzondere verbruiksbelasting Belastingen van rechtsverkeer Motorrijtuigenbelasting Verbruiksbelasting op milieu-grondslag

1.401 5.761 2.871 33.520 2.849 4.470 1.970 2.932

1.416 5.853 2.914 34.521 2.982 4.519 2.108 2.981

1.469 6.466 3.029 35.348 3.122 4.740 2.222 3.269

1.620 6.580 2.951 38.098 3.346 5.158 2.399 4.116

1.917 6.654 3.216 39.977 3.511 5.340 2.635 4.439

2.215 6.943 3.241 42.213 3.718 5.793 2.767 3.857

452 1.659 865 10.523 907 1.277 646 1.194

493 1.708 660 8.781 558 1.381 648 847

503 1.688 716 9.995 1.134 1.187 642 1.296

3

Totaal kostprijsverhogende belastingen

55.775

57.293

59.666

64.269

67.689

70.747

17.522

15.078

17.161

4

Niet aan afzonderlijke belastingsoorten toe te rekenen ontvangsten

80

28

-19

47

-29

149

16

5

-39

104.950

103.645

106.249

120.743

126.905

134.937

31.723

28.625

35.544

15.378

18.948

29.261

37.460

39.830

33.526

6.882

10.179

17.274

-129.225

-135.348

-143.941

-157.861

-161.686

-167.824

-42.835

-36.834

-47.681

-607

-460

0

0

0

0

1.365

515

1.312

2.605

2.498

-1.005

-418

-940

-1.251

2.430

-2.226

-617

-6.902

-10.718

-9.436

-76

4.109

-612

-435

259

5.833

5

Totaal bruto belastingontvangsten (1 t/m 4)

6

Overige ontvangsten

7

Totaal begrotingsuitgaven (-)

8

Uitgaven (-) van begrotingsfondsen gesaldeerd met niet-belastingontvangsten

9

Derdenrekeningen

10

Financieringssaldo (feitelijk) (5 t/m 9)

11.1 11.2 11.3

Netto beroep op de kapitaalmarkt Obligatie-emissie Plaatsing onderhandse leningen Aflossingen (-) op gevestigde schuld

22.993 0 -25.399

34.205 0 -23.793

33.540 0 -18.865

32.111 0 -26.862

26.527 0 -27.922

22.346 0 -26.966

5.690 0 -448

7.960 0 -13.114

4.399 0 -2.011

11

Netto beroep op de kapitaalmarkt

-2.406

10.412

14.675

5.249

-1.395

-4.620

5.242

-5.154

2.388

12

Netto kort opgenomen middelen (-) (10 + 11)

-9.308

-306

5.239

5.173

2.714

-5.232

4.807

-4.895

8.221

Aanvullende gegevens 13 14 15 16 17 18

Door Rijk geïnde belastingen (5) Door lagere overheid geïnde belastingen Totaal geïnde belastingen (13 + 14) Totaal uitgaven (-) (7 + 8) Financieringssaldo (feitelijk) (10) emu-saldo totale overheid


66*

Voortschrijdende vierkwartaalsommen in procenten van het binnenlandse product 22,6

21,7

21,6

23,7

23,8

24,1

24,3

23,4

23,8

22,6 -27,6 -1,5 -2,1

21,7 -28,3 -2,2 -3,1

21,6 -29,3 -1,9 -1,7

23,7 -31,0 0,0 -0,3

23,8 -30,3 0,8 0,5

24,1 -30,0 -0,1 0,4

24,3 -30,2 -0,1

23,4 -28,9 0,2

23,8 -30,3 0,8 0,5

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

-135 8.763 482 4.057

-19 10.562 1.381 4.296

342 8.408 1.148 3.667

2.106 9.589 737 6.531

-265 9.690 1.206 3.931

13.168

16.219

13.566

18.964

14.562

6 60 373

7 50 457

5 47 385

11 61 662

4 65 221

439

514

438

734

289

531 1.639 811 10.854 593 1.738 692 1.143

518 1.836 836 10.216 1.056 1.344 716 1.170

564 1.708 838 9.784 1.014 1.466 710 791

603 1.761 756 11.359 1.055 1.245 649 753

565 1.812 788 11.002 979 1.517 741 1.203

18.000

17.693

16.875

18.180

18.607

-22

7

94

70

48

31.584

34.433

30.972

37.948

33.507

6.872

5.092

5.702

15.860

6.332

-38.167

-45.311

-36.314

-48.032

-39.313

-2.400

851

784

765

-2.000

678

3.365

-3.338

-1.956

-941

-1.433

-1.570

-2.194

4.585

-2.415

4.715 0 -14.140

4.698 0 -19

9.661 0 -12.775

3.272 0 -32

12.947 0 -10.244

-9.425

4.679

-3.114

3.240

2.703

-10.858

3.109

-5.308

7.825

288

23,6

23,9

24,0

24,1

24,2

23,6 -30,8 0,8

23,9 -30,9 0,6

24,0 -30,4 0,1

24,1 -30,0 -0,1 0,4

24,2 -29,9 -0,3

67*

Tabel 4.2 Staatsschuld Ultimocijfers in miljoenen euro’s

Bruto staatsschuld Langlopende schuld resterende looptijd

ObligatiesLangTotaal lopende (1 + 2) leningen (4 t/m 14)

korter dan 1 jaar

2-3 jaar

3-4 jaar

4-5 jaar

5-10 jaar

10-15 jaar

15-20 jaar

20-25 jaar

25-35 jaar

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

2002 2003 2004 2005

169.824 180.451 195.243 200.546

2.177 1.965 1.848 1.794

172.001 182.416 197.091 202.340

23.010 18.685 24.809 25.728

18.644 24.894 25.733 26.977

25.010 25.734 27.016 21.374

12.857 14.838 11.150 21.994

14.971 11.128 22.492 22.912

59.283 69.068 67.916 59.446

944 785 593 573

78 8.328 8.427 8.371

8.250 8.889 8.889 8.889

8.919 32 31 6.042

35 35 35 33


199.322 193.714 196.093 186.690 191.378 188.208 190.772 190.332

1.770 1.556 1.545 1.523 1.516 1.500 1.466 1.447

201.092 195.270 197.639 188.212 192.893 189.708 192.239 191.779

27.110 26.930 26.961 23.060 23.042 21.400 21.374 21.523

23.057 21.399 21.374 21.522 32.299 32.245 32.245 33.996

27.409 27.880 28.980 33.997 23.750 22.912 22.912 14.002

24.276 22.912 22.912 10.788 10.258 12.567 12.617 12.674

10.259 13.257 12.617 12.674 12.710 12.620 12.754 12.824

59.449 53.468 55.378 55.347 57.268 54.418 57.009 56.902

543 470 486 450 460 450 262 18.879

12.199 12.180 12.157 12.151 12.126 12.120 12.089 8.889

8.889 8.889 8.889 8.905 8.903 8.903 8.903 16

7.867 7.851 7.851 9.285 12.043 12.043 12.043 12.043

33 33 32 32 32 30 30 30


68*

1-2 jaar

zonder vastgestelde looptijd

Kortlopende vorderingen Kortlopende schulden Schatkist- Schulden papier/ aan de dtc’s lagere overheid

Totaal (3 + 18)

Overige Totaal kort(15 t/m lopende 17) binnenlandse schulden

Liquide Vordemiddelen ringen op de lagere overheid

Vorde- Totaal ringen (20 t/m op 22) anderen

Netto staatsschuld (19 - 23)

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

16.130 20.360 17.790 18.050

0 14.976 0 0

38.625 38.636 16.146 16.263

54.755 73.972 33.936 34.313

226.756 256.388 231.027 236.653

111 198 130 155

0 14.976 517 533

4.664 5.478 5.478 5.700

4.775 20.652 6.125 6.388

221.981 235.736 224.902 230.265

20.800 25.380 13.950 27.720 30.250 28.640 16.810 21.135

0 0 0 0 0 0 0 0

4.433 8.010 21.297 7.825 5.887 12.016 24.929 12.731

25.233 33.390 35.247 35.545 36.137 40.656 41.739 33.866

226.325 228.660 232.886 223.757 229.030 230.364 233.978 225.645

398 277 331 865 394 358 1.055 418

0 0 0 0 0 0 0 0

5.887 5.963 6.346 6.222 6.307 6.240 6.498 6.590

6.285 6.240 6.677 7.087 6.701 6.598 7.553 7.008

220.040 222.420 226.209 216.670 222.329 223.766 226.425 218.637

2002 2003 2004 2005 ii iii iv i ii iii iv i

2006 2007

2008

69*

Tabel 4.3 Ontvangsten, uitgaven en vorderingensaldo van de overheid Miljoenen euro’s

Ontvangsten Lopende ontvangsten Directe belastingen Totaal

2002 2003 2004 2005 2006 2007

Indirecte belastingen

waarvan waarvan Totaal huisbedrijven houdens

Sociale premies

waarvan Totaal ontvangen door euinstellingen

Verkopen

waarvan premies wettelijke sociale verzekering t.l.v. werkgevers

waarvan premies wettelijke sociale verzekering t.l.v. overigen

1

2

3

4

5

6

7

8

9

53.238 50.803 51.173 58.446 62.447 67.994

36.735 36.328 34.932 39.736 42.764 46.563

15.611 13.611 15.195 17.290 18.144 19.755

58.890 60.464 63.301 66.301 70.815 74.121

2.543 2.551 2.326 2.418 2.680 .

66.349 70.347 73.205 71.439 80.860 81.923

20.224 20.629 21.231 20.693 24.691 25.016

41.494 45.193 47.101 45.784 51.252 51.926

15.685 16.959 17.701 18.506 18.406 18.587

Uitgaven Lopende uitgaven Beloning InterRente van mediair werkverbruik nemers

2002 2003 2004 2005 2006 2007

Inkomensoverdrachten Sociale betalingen

Subsidies Totaal

Overige Totaal inko(20 + 21 waarvan mens+ 23) betaald overdoor eu- drachten instellingen

Totaal (17 + 18 + 19 + 24)

17

18

19

20

21

22

23

24

25

45.599 48.040 48.909 49.560 50.404 52.180

33.070 34.945 35.292 36.375 38.235 38.657

13.049 12.386 12.199 12.113 11.871 13.006

90.494 96.266 98.654 100.081 113.794 117.481

8.159 8.119 8.259 7.648 7.694 8.772

1.258 1.370 1.378 1.291 1.420 .

7.386 7.216 7.896 8.747 9.147 9.453

106.039 111.601 114.809 116.476 130.635 135.706

197.757 206.972 211.209 214.524 231.145 239.549

Vorderingensaldo, overheidsconsumptie en saldo transacties met eu-instellingen Vorderingensaldo ( - = tekort)

Primair saldo

Centrale Lagere WettelijkeTotaal overheid overheid sociale (33 t/m verzeke- 35) ringsinstellingen

2002 2003 2004 2005 2006 2007

Collectieve consumptie

IndiviTotaal duele (39 + 40) consumptie

33

34

35

36

37

38

39

40

41

-5.471 -13.599 -8.442 478 3.789 2.922

-2.255 -1.548 -966 -925 75 -513

-2.079 106 729 -1.032 -1.260 -307

-9.805 -15.041 -8.679 -1.479 2.604 2.102

-2,1 -3,2 -1,8 -0,3 0,5 0,4

3.244 -2.655 3.520 10.634 14.475 15.108

49.238 51.974 52.550 53.113 55.466 56.837

61.008 64.819 66.392 68.607 80.228 84.468

110.246 116.793 118.942 121.720 135.694 141.305


70*

Idem, in procenten bbp

Overheidsconsumptie

Kapitaalontvangsten Overige lopende ontvangsten Totaal

Totaal Totaal (1 + 4 + 6 + 9 + 10)

Totaal (12 + 13)

waarvan vermogensheffingen

pm Belastingdruk (1 +4 + 6 + 14)

waarvan ontvangen rente

10

11

12

13

14

15

16

11.292 11.486 12.589 14.040 16.745 16.841

2.948 2.797 2.845 2.711 2.960 3.023

205.454 210.059 217.969 228.732 249.273 259.466

1.905 1.684 1.771 1.877 2.041 2.162

1.696 1.461 1.513 1.710 1.811 .

207.359 211.743 219.740 230.609 251.314 261.628

180.173 183.075 189.192 197.896 215.933 225.919

Kapitaaluitgaven InvesKapitaalteringen overdrachten Totaal

Overige Totaal netto aan- (26 + 27 kopen + 29) waarvan van nietbetaald financiële door eu- activa instellingen

Totaal pm (25 + 30) Primaire uitgaven (31 – 19)

26

27

28

29

30

31

32

16.425 16.932 15.816 16.836 17.402 18.236

3.235 3.246 3.085 2.845 2.485 3.073

0 0 0 0 0 0

-253 -366 -1.691 -2.117 -2.322 -1.332

19.407 19.812 17.210 17.564 17.565 19.977

217.164 226.784 228.419 232.088 248.710 259.526

204.115 214.398 216.220 219.975 236.839 246.520

Saldo transacties met euinstellingen 42 -3.472 -3.511 -4.096 -4.803 -4.726 -

71*

Tabel 4.4 Overheidsschuld conform emu-definities Ultimocijfers in miljoenen euro’s

Overheidsschuld (emu-schuld) naar financieel instrument en houderschap Financieel instrument

Houderschap

Chartaal Effecten geld en depot/m meer sito’s 1 jaar dan 1 jaar

2002 2003 2004 2005 2006 2007

Leningen t/m 1 jaar

Totaal Binnenland (1 t/m 5) (11 + 12) Centrale Overige bank mfi’s

meer dan 1 jaar

Buitenland Andere financiële instellingen

Overige Totaal sectoren (7 t/m 10)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

671 701 690 626 616 573

16.070 20.264 17.694 17.954 13.886 16.749

172.056 182.281 196.747 201.690 196.994 191.644

9.344 7.727 5.301 6.831 5.142 6.054

36.949 37.036 37.172 39.120 39.193 38.798

235.090 248.009 257.604 266.221 255.831 253.818

711 446 819 481 518 1.058

57.119 61.066 58.730 58.186 56.720 53.926

55.656 48.899 47.465 49.012 43.934 30.871

11.987 12.858 12.780 9.281 9.074 9.000

125.473 123.269 119.794 116.960 110.246 94.855

109.617 124.740 137.810 149.261 145.585 158.963

50,5 52,0 52,4 52,3 47,9 45,4

Niet-geconsolideerde schuld en geconsolideerde schuld naar emittent, looptijden en valuta

2002 2003 2004 2005 2006 2007

Niet-geconsolideerde schuld

Geconsolideerde (emu-)schuld

Centrale Lagere Wette- Totaal overheid overheid lijke (14 t/m sociale 16) verzekeringsinstellingen

Centrale Lagere Wetteoverheid overheid lijke sociale verzekeringsinstellingen

Totaal (18 t/m 20) (22+23) (24+25)

Oorspronkelijke looptijd

Valuta

t/m 1 jaar

Euro’s

meer dan 1 jaar

Overige

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

208.690 222.303 231.628 238.052 226.319 226.544

38.759 38.974 39.436 40.826 40.728 40.053

2.822 4.961 3.905 3.769 2.295 4.036

250.271 266.238 274.969 282.647 269.342 270.633

195.966 208.652 217.957 225.058 215.090 213.727

38.756 38.972 39.434 40.825 40.727 40.052

368 385 213 338 14 38

235.090 248.009 257.604 266.221 255.831 253.817

26.085 28.692 23.685 25.411 19.644 23.376

209.005 219.317 233.919 240.810 236.187 230.442

233.169 246.288 256.000 264.469 254.171 252.414

1.921 1.721 1.604 1.752 1.660 1.404

Mutatie in overheidsschuld (-26 + 35) (33 + 34 + 37)

pm Transacties in overheidsschuld

Relatie vorderingensaldo en mutatie overheidsschuld Vorderingen saldo (- = tekort)

Aansluiting vorderingensaldo-overheidsschuld Transacties in voornaamste door overheid aangehouden financiële activa Chartaal Effecten Leningen Aandelen Totaal geld en m.u.v. en (27 t/m depoaandelen deelne- 30) sito’s mingen

2002 2003 2004 2005 2006 2007

TransWaarde- Overig acties in ringsandere effecten activa en passiva

Totaal (31 t/m 34)

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

-9.805 -15.041 -8.679 -1.479 2.604 2.102

-723 -92 559 6.234 -4.174 1.765

-209 -119 -208 -91 487 344

-383 -2.549 -126 2.471 848 3.034

-203 -2.540 -764 -684 -5.564 -2.854

-1.518 -5.300 -539 7.930 -8.403 2.289

500 3.350 1.665 -728 827 -1.925

-142 -65 -14 122 8 -100

-687 -107 -196 -186 -218 -175

-1.847 -2.122 916 7.138 -7.786 89

7.958 12.919 9.595 8.617 -10.390 -2.013

8.787 13.091 9.805 8.681 -10.180 -1.738

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage

72*

pm Totale schuld in procenten bbp

Tabel 5.1 Betalingsbalans Miljoenen euro’s

2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Lopende rekening 1.1.1 1.1.2

Goederenrekening Uitvoer van goederen Invoer van goederen

234.367 202.034

252.003 219.140

276.403 240.284

308.069 272.026

334.019 295.685

81.848 71.528

80.927 72.853

82.073 73.685

89.171 77.619

91.075 80.597

1.1

Saldo goederenverkeer

32.334

32.862

36.121

36.044

38.331

10.320

8.072

8.389

11.550

10.478

1.2.1 1.2.2

Dienstenrekening Uitvoer van diensten Invoer van diensten

55.912 56.531

59.346 55.919

64.466 58.998

65.474 63.262

65.427 63.773

15.851 14.589

14.342 15.025

17.482 17.762

17.752 16.397

16.818 15.827

1.2

Saldo dienstenverkeer

-618

3.430

5.470

2.210

1.655

1.263

-683

-280

1.355

992

1.3.1 1.3.2

Inkomensrekening Ontvangen inkomens Uitgaande inkomens

51.904 51.092

64.978 55.998

79.372 75.212

104.282 88.096

109.959 103.868

25.639 23.507

28.385 28.234

27.466 27.250

28.469 24.877

27.325 25.291

1.3

Saldo inkomens

815

8.978

4.157

16.184

6.089

2.130

151

217

3.591

2.034

1.4.1 1.4.2

Inkomensoverdrachtenrekening Ontvangen inkomensoverdrachten Uitgaande inkomensoverdrachten

7.456 13.833

7.889 16.244

8.957 18.139

9.868 19.810

10.844 20.099

2.334 4.577

3.139 4.852

2.887 4.774

2.484 5.896

2.752 6.076

1.4

Saldo inkomensoverdrachten

-6.379

-8.354

-9.182

-9.943

-9.255

-2.244

-1.713

-1.888

-3.410

-3.322

1

Saldo lopende rekening

26.151

36.917

36.566

44.496

36.821

11.469

5.826

6.439

13.087

10.183

2.1 2.2

Vermogensoverdrachtenrekening Ontvangsten Uitgaven

1.479 4.264

1.396 2.691

1.565 2.976

2.340 4.595

2.411 5.057

401 1.630

364 1.099

510 1.184

1.136 1.144

430 1.205

2

Saldo vermogensoverdrachtenrekening

-2.785

-1.295

-1.410

-2.258

-2.644

-1.230

-734

-672

-8

-774

Financiële rekening 3.1.1 3.1.2

Directe investeringen Nederlandse directe investeringen Buitenlandse directe investeringen

-39.016 18.645

-23.488 3.705

-109.203 38.352

-37.541 6.363

-22.768 72.653

-17.225 6.552

-7.211 7.387

-11.269 -7.038

12.937 65.752

-29.742 10.590

3.1

Saldo directe investeringen

-20.373

-19.782

-70.855

-31.178

49.883

-10.673

175

-18.308

78.689

-19.153

3.2.1 3.2.2

Effectenverkeer Buitenlandse effecten Nederlandse effecten

-55.963 75.433

-84.618 59.685

-65.442 128.651

-34.216 47.746

-44.195 -45.036

3.955 40.533

-14.091 6.722

-6.684 -8.210

-27.375 -84.081

17.924 1.969

3.2

Saldo effectenverkeer

19.471

-24.932

63.210

13.529

-89.230

44.488

-7.369

-14.894

-111.455

19.893

3.3.1 3.3.2

Financiële derivaten Activa Passiva

111.272 -111.613

133.022 -134.147

121.118 -124.584

106.655 -112.213

135.618 -132.304

33.866 -33.822

32.706 -31.521

33.847 -32.502

35.199 -34.459

27.197 -21.625

3.3

Saldo financiële derivaten

-339

-1.126

-3.464

-5.561

3.314

44

1.185

1.345

740

5.573

3.4.1 3.4.2

Overige financieel verkeer Activa Passiva

-60.041 40.250

-53.413 62.181

-38.977 21.172

-151.228 131.994

-181.310 207.702

-137.478 87.606

-16.210 32.255

-33.887 72.890

6.265 14.951

-58.159 42.424

3.4

Saldo overige financieel verkeer

-19.794

8.768

-17.803

-19.230

26.395

-49.872

16.046

39.004

21.217

-15.736

3

Saldo financiële rekening zonder officiële reserves

-21.034

-37.076

-28.912

-42.442

-9.640

-16.015

10.037

7.148

-10.810

-9.422

795 -18 44 -516

0 27 402 299

940 0 1.053 -523

815 -22 444 -1.807

-45 -110 132 668

0 -26 17 368

-379 -18 40 4

0 -2 45 210

334 -64 30 86

1 107 11 -70

307

728

1.470

-572

643

358

-353

252

386

48

-20.728

-36.347

-27.442

-43.016

-8.996

-15.657

9.684

7.401

-10.424

-9.374

-2.639

726

-7.713

777

-25.183

5.417

-14.777

-13.168

-2.655

-35

4.1 4.2 4.3 4.4

Toeneming (-) officiële reserves Monetair goud Bijzondere trekkingsrechten Reservepositie in het IMF Deviezenvoorraad

4

Totaal toeneming (-) officiële reserves

5

Saldo financiële rekening (3 + 4)

6

Statistische verschillen


74*

De gegevens over het voorlaatste kwartaal in deze tabel zijn herzien ten opzichte van de vorige publicatie.

In het decembernummer (eerste publicatie van het derde kwartaal) zijn de cijfers over (de kwartalen in) het lopende jaar en de voorafgaande drie jaren gereviseerd.

Tabel 5.2 Goederenrekening Miljoenen euro’s

2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

1.1.1 1.1.2 1.1.3

Uitvoer van goederen Aardgas Overige energieproducten Overige goederenhandel

5.763 12.483 207.068

6.612 14.497 222.333

8.444 20.927 236.738

11.312 28.417 257.968

10.965 26.971 286.177

3.003 5.931 70.730

1.882 7.073 69.804

1.957 6.708 70.796

4.123 7.259 74.847

6.526 9.867 71.615

1.1

Goederenhandel, uitvoer (f.o.b.)

225.316

243.440

266.110

297.697

324.113

79.666

78.758

79.460

86.229

88.008

1.2.1 1.2.2

Uitvoer uit hoofde van veredeling Veredeling van goederen in het buitenland Goederen veredeld in Nederland

1.936 5.754

1.736 5.246

1.880 6.465

1.655 6.298

1.814 5.317

419 1.245

439 1.147

391 1.463

565 1.462

800 1.396

1.2 1.3 1.4 1.5

Totaal uitvoer uit hoofde van veredeling Reparatie aan goederen Bunkeren Niet-monetair goud

7.690 . 1.285 75

6.982 . 1.549 31

8.340 . 1.847 101

7.952 . 2.142 279

7.131 . 2.406 373

1.664 . 441 79

1.586 . 546 37

1.854 . 650 111

2.027 . 769 146

2.198 . 727 143

1

Totaal uitvoer van goederen

234.367

252.003

276.403

308.069

334.019

81.848

80.927

82.073

89.171

91.075

2.1.1 2.1.2

Invoer van goederen Energieproducten Overige goederenhandel

18.059 177.376

22.365 189.803

30.794 201.515

40.227 223.238

39.836 246.071

8.605 60.820

9.930 60.583

10.374 60.741

10.927 63.927

14.622 62.580

2.1

Goederenhandel, invoer (f.o.b.)

195.433

212.172

232.308

263.465

285.904

69.424

70.513

71.114

74.853

77.202

2.2.1 2.2.2

Invoer uit hoofde van veredeling Goederen veredeld in het buitenland Goederen veredeld in Nederland

2.014 3.534

1.601 4.128

1.514 4.765

1.352 5.266

1.686 5.986

359 1.248

400 1.479

386 1.590

541 1.669

512 2.311

2.2 2.3 2.4 2.5

Totaal invoer uit hoofde van veredeling Reparatie aan goederen Bunkeren Niet-monetair goud

5.547 . 962 90

5.730 . 1.155 85

6.279 . 1.548 147

6.619 . 1.632 308

7.674 . 1.722 389

1.609 . 414 82

1.879 . 426 37

1.977 . 468 126

2.209 . 414 144

2.823 . 414 159

2

Totaal invoer van goederen

202.034

219.140

240.284

272.026

295.685

71.528

72.853

73.685

77.619

80.597

3.1.1 3.1.2

Saldo goederenverkeer Energiebalans (1.1.1 + 1.1.2 - 2.1.1) Saldo overige goederenhandel (1.1.3 - 2.1.2)

184 29.695

-1.258 32.530

-1.423 35.224

-498 34.727

-1.899 40.105

329 9.910

-974 9.219

-1.710 10.055

456 10.921

1.771 9.035

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Handelsbalans Saldo veredeling (1.2 - 2.2) Saldo reparatie aan goederen (1.3 - 2.3) Saldo bunkeren (1.4 - 2.4) Saldo niet-monetair goud (1.5 - 2.5)

29.879 2.144 . 325 -15

31.272 1.252 . 395 -53

33.801 2.064 . 297 -43

34.230 1.334 . 512 -31

38.208 -544 . 685 -16

10.241 55 . 29 -4

8.245 -292 . 120 0

8.346 -123 . 182 -16

11.376 -184 . 354 4

10.806 -624 . 313 -15

3

Saldo goederenverkeer (1 - 2)

32.334

32.862

36.121

36.044

38.331

10.320

8.072

8.389

11.550

10.478

233.963

255.664

281.303

318.956

347.436

84.605

84.714

84.828

93.289

93.770

Aanvullende gegevens 4

Uitvoer van goederen volgens handelsstatistiek

5.1 5.2 5.3

Aanpassingen voor verschillen in: Dekking Classificatie Tijdstip van registratie

437 -9.088 0

-3.662 -8.562 0

-4.904 -10.291 0

-10.889 -10.373 0

-13.416 -9.905 0

-2.755 -2.183 0

-3.787 -2.167 0

-2.754 -2.613 0

-4.120 -2.942 0

-2.695 -3.068 0

5

Totaal aanpassingen

-8.650

-12.221

-15.193

-21.260

-23.321

-4.939

-5.954

-5.368

-7.060

-5.762

6

Goederenhandel, uitvoer (f.o.b.) (4 + 5)

225.316

243.440

266.110

297.697

324.113

79.666

78.758

79.460

86.229

88.008

7

Invoer van goederen volgens handelsstatistiek

207.645

229.402

251.396

287.003

308.152

74.453

76.293

76.040

81.366

83.851

8.1 8.2 8.3

Aanpassingen voor verschillen in: Dekking Classificatie Tijdstip van registratie

308 -12.519 0

-3.397 -13.837 0

-3.335 -15.751 0

-5.502 -18.034 0

-2.833 -19.413 0

-614 -4.414 0

-1.070 -4.709 0

22 -4.948 0

-1.171 -5.342 0

-1.543 -5.105 0

8

Totaal aanpassingen

-12.210

-17.233

-19.085

-23.537

-22.245

-5.027

-5.778

-4.926

-6.514

-6.649

9

Goederenhandel, invoer (f.o.b.) (7 + 8)

195.433

212.172

232.308

263.465

285.904

69.424

70.513

71.114

74.853

77.202




75*

Tabel 5.3 Dienstenrekening Miljoenen euro’s

2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Uitvoer van diensten Vervoersdiensten 1.1.1.1 1.1.1.2 1.1.1.3

Zeescheepvaart Passagiersvervoer Vrachtvervoer Vervoersondersteunende diensten

42 4.921 1.035

78 5.274 1.347

60 6.282 1.323

48 4.638 1.401

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

1.1.1

Totaal zeescheepvaart

5.999

6.702

7.665

6.087

.

.

.

.

.

.

Luchtvaart 1.1.2.1 Passagiersvervoer 1.1.2.2 Vrachtvervoer 1.1.2.3 Vervoersondersteunende diensten

4.716 1.735 218

4.824 1.833 465

4.740 2.064 333

5.010 2.184 348

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

1.1.2

Totaal luchtvaart

6.662

7.119

7.140

7.542

.

.

.

.

.

.

1.1.3.1 1.1.3.2 1.1.3.3

Overige vervoersdiensten Passagiersvervoer Vrachtvervoer Vervoersondersteunende diensten

62 1.326 385

81 1.296 408

90 1.920 438

81 1.986 693

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

1.1.3

Totaal overige vervoersdiensten

1.773

1.785

2.451

2.754

.

.

.

.

.

.

1.1

Totaal vervoersdiensten

14.432

15.609

17.259

16.386

16.398

4.059

3.651

4.383

4.305

4.093

1.2.1 1.2.2

Reisverkeer Zakelijk reisverkeer Niet-zakelijk reisverkeer

2.352 5.745

2.703 5.603

2.784 5.640

2.889 6.150

3.189 6.607

960 1.143

681 1.803

420 2.190

1.128 1.471

. .

1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8

Totaal reisverkeer Communicatie Uitvoering van werken Verzekeringen Financiële diensten Computer- en informatiediensten Royalty's en licenties

8.097 2.273 1.908 339 656 2.539 2.577

8.307 2.664 1.713 333 672 2.973 3.372

8.420 3.024 2.214 363 732 2.997 3.126

9.038 3.183 1.830 408 822 3.105 3.279

9.798 3.216 2.049 435 948 2.961 3.189

2.103 774 522 111 216 654 771

2.486 729 441 96 210 648 534

2.610 846 543 111 264 834 888

2.599 867 543 117 258 825 996

2.230 837 564 120 234 708 836

1.9.1 1.9.2 1.9.3

Overige zakelijke dienstverlening Aan de handel gerelateerde diensten Operational leasing Diverse zakelijke, professionele en technische diensten

2.782 420

2.916 411

2.967 774

3.066 558

. .

. .

. .

. .

. .

. .

17.642

18.159

20.343

21.411

.

.

.

.

.

.

1.9

Totaal overige zakelijke dienstverlening

20.846

21.489

24.081

25.038

24.012

6.012

5.073

6.363

6.564

6.515

1.10.1 1.10.2

Particuliere diensten Audiovisuele diensten Overige particuliere diensten

422 127

612 12

480 249

471 243

. .

. .

. .

. .

. .

. .

1.10 1.11

Totaal particuliere diensten Overheidsdiensten

549 1.698

618 1.602

726 1.530

717 1.665

730 1.689

192 438

168 306

172 465

198 480

210 474

1

Totaal uitvoer van diensten

55.912

59.346

64.466

65.474

65.427

15.851

14.342

17.482

17.752

16.818


76*


In het decembernummer (eerste publicatie van het derde kwartaal) zijn de cijfers over (de kwartalen) in het lopende jaar en de voorafgaande drie jaren gereviseerd. Daarnaast worden in dit nummer de gedetaileerde cijfers van de vervooersdiensten, de overige zakelijke diensten en de particuliere diensten over het voorgaande jaar gepubliceerd.

2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Invoer van diensten Vervoersdiensten Zeescheepvaart 2.1.1.1 Passagiersvervoer 2.1.1.2 Vrachtvervoer 2.1.1.3 Vervoersondersteunende diensten

36 3.454 1.261

0 3.852 1.386

0 3.684 1.470

0 4.656 1.302

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

2.1.1

4.753

5.244

5.157

5.958

.

.

.

.

.

.

Luchtvaart 2.1.2.1 Passagiersvervoer 2.1.2.2 Vrachtvervoer 2.1.2.3 Vervoersondersteunende diensten

323 293 3.662

291 441 3.171

267 597 3.159

318 855 3.465

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

2.1.2

4.276

3.912

4.023

4.635

.

.

.

.

.

.

Overige vervoersdiensten 2.1.3.1 Passagiersvervoer 2.1.3.2 Vrachtvervoer 2.1.3.3 Vervoersondersteunende diensten

192 1.410 186

183 1.548 156

120 2.403 324

129 2.631 453

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

. . .

2.1.3

Totaal overige vervoersdiensten

1.785

1.884

2.847

3.213

.

.

.

.

.

.

2.1

Totaal vervoersdiensten

10.820

11.034

12.027

13.809

14.079

3.612

3.093

3.639

3.735

3.534

2.2.1 2.2.2

Reisverkeer Zakelijk reisverkeer Niet-zakelijk reisverkeer

2.964 10.530

3.252 9.961

3.150 9.848

3.306 10.256

3.390 10.518

768 1.560

852 2.630

567 4.446

1.203 1.882

. .

2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

Totaal reisverkeer Communicatie Uitvoering van werken Verzekeringen FinanciÎle diensten Computer- en informatiediensten Royalty's en licenties

13.490 2.197 883 911 789 2.068 2.967

13.210 2.307 861 612 714 2.499 2.691

12.996 2.568 1.143 645 813 2.982 2.976

13.558 2.775 960 708 897 2.982 3.081

13.910 2.631 1.110 717 1.110 3.000 3.057

2.328 624 267 180 276 681 708

3.482 615 213 153 258 705 840

5.014 708 297 189 285 783 753

3.086 684 333 195 291 831 756

2.800 686 293 198 303 748 777

2.9.1 2.9.2 2.9.3

Overige zakelijke dienstverlening Aan de handel gerelateerde diensten Operational leasing Diverse zakelijke, professionele en technische diensten

3.310 539

3.645 579

3.735 813

4.164 813

. .

. .

. .

. .

. .

. .

17.054

16.362

16.833

18.087

.

.

.

.

.

.

2.9

Totaal overige zakelijke dienstverlening

20.907

20.583

21.378

23.064

22.872

5.544

5.391

5.775

6.162

6.085

2.10.1 2.10.2

Particuliere diensten Audiovisuele diensten Overige particuliere diensten

515 144

624 84

615 147

627 159

. .

. .

. .

. .

. .

. .

2.10 2.11

Totaal particuliere diensten Overheidsdiensten

659 840

705 708

759 717

789 645

768 513

216 150

180 96

180 138

192 129

237 165

2

Totaal invoer van diensten

56.531

55.919

58.998

63.262

63.773

14.589

15.025

17.762

16.397

15.827

3.1 3.2 3.3

Saldo dienstenverkeer Saldo vervoersdiensten (1.1 - 2.1) Saldo reisverkeer (1.2 - 2.2) Saldo overige diensten (1.3 t/m 1.11 - 2.3 t/m 2.11)

3.615 -5.392 1.164

4.575 -4.905 3.756

5.232 -4.575 4.812

2.574 -4.523 4.158

2.316 -4.113 3.450

450 -226 1.038

558 -997 -243

741 -2.404 1.383

567 -486 1.272

559 -570 1.003

3

Saldo dienstenverkeer (1 - 2)

-618

3.430

5.470

2.210

1.655

1.263

-683

-280

1.355

992

Totaal zeescheepvaart

Totaal luchtvaart

77*

Tabel 5.4 Inkomensrekening Miljoenen euro’s

2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Ontvangen inkomens 1

Inkomen uit arbeid

981

1.008

990

894

951

225

255

234

237

219

Inkomen uit kapitaal 2.1.1 2.1.2 2.1.3

Inkomen uit directe investeringen Uitgekeerde winsten Ingehouden winsten Rente op leningen

10.425 6.908 5.397

12.104 14.216 6.543

37.488 -3.938 6.830

44.246 1.778 8.619

30.843 11.419 7.394

2.993 7.455 1.787

8.681 1.419 1.892

8.634 2.063 1.931

10.535 482 1.784

5.758 5.598 1.937

2.1

Totaal inkomen uit directe investeringen

22.731

32.864

40.376

54.642

49.655

12.235

11.993

12.628

12.799

13.294

2.2.1 2.2.2

Inkomen uit effecten Dividenden Rente op effecten

4.230 14.182

5.248 16.298

6.893 17.890

7.785 20.782

8.705 21.084

1.572 5.106

3.684 5.184

1.742 5.157

1.707 5.637

1.291 4.972

2.2

Totaal inkomen uit effecten

18.413

21.545

24.787

28.567

29.789

6.679

8.868

6.899

7.343

6.262

2.3.1 2.3.2 2.3.3

Inkomen uit overige financiële activa Overheid Bankwezen (inclusief monetaire autoriteiten) Overige sectoren

66 7.859 1.860

77 7.215 2.270

121 10.617 2.479

197 17.261 2.720

197 25.620 3.747

55 5.606 840

57 6.365 847

36 6.749 920

49 6.900 1.140

51 6.450 1.049

2.3

Totaal inkomen uit overige financiële activa

9.784

9.563

13.217

20.179

29.562

6.500

7.268

7.706

8.088

7.549

2

Totale inkomen uit kapitaal

50.926

63.972

78.381

103.388

109.008

25.414

28.130

27.232

28.232

27.107

3

Totaal ontvangen inkomens (1+2)

51.904

64.978

79.372

104.282

109.959

25.639

28.385

27.466

28.469

27.325

1.592

1.845

1.950

2.367

2.247

570

636

516

525

551

7.682 3.956 4.286

6.703 7.123 4.793

20.810 -916 5.485

8.240 10.884 6.507

18.974 2.041 6.282

4.160 2.646 1.455

3.748 1.069 1.590

6.262 -1.531 1.673

4.804 -143 1.564

1.866 3.557 1.801

15.924

18.622

25.380

25.628

27.297

8.261

6.407

6.404

6.225

7.223

5.910

6.540

10.310

12.760

14.681

1.373

6.409

4.503

2.396

2.604

Rente op effecten 5.2.2.1 Rente op overheidsobligaties e.d. 5.2.2.2 Rente op overige effecten

4.748 10.616

5.997 9.894

6.334 13.218

6.253 16.018

6.783 17.561

1.570 4.070

1.713 4.367

1.772 4.573

1.728 4.551

1.667 4.295

5.2.2

Totaal rente op effecten

15.363

15.893

19.553

22.272

24.346

5.641

6.081

6.346

6.278

5.962

5.2

Totaal inkomen uit effecten

21.271

22.432

29.862

35.035

39.024

7.014

12.488

10.848

8.674

8.565

5.3.1 5.3.2 5.3.3

Inkomen uit overige financiële passiva Overheid Bankwezen (inclusief monetaire autoriteiten) Overige sectoren

80 9.456 2.766

45 9.743 3.308

34 14.569 3.417

54 21.182 3.832

59 30.418 4.819

21 6.576 1.065

13 7.617 1.071

13 8.142 1.326

12 8.083 1.357

29 7.649 1.272

5.3

Totaal inkomen uit overige financiële passiva

12.303

13.098

18.021

25.068

35.300

7.663

8.702

9.481

9.454

8.950

5

Totale inkomen uit kapitaal

49.503

54.154

73.264

85.730

101.623

22.939

27.598

26.734

24.352

24.739

6

Totaal uitgaande inkomens (4+5)

51.092

55.998

75.212

88.096

103.868

23.507

28.234

27.250

24.877

25.291

-610 6.804 -2.859

-840 14.242 -889

-954 14.998 -5.078

-1.476 29.014 -6.465

-1.296 22.355 -9.236

-345 3.973 -336

-381 5.585 -3.620

-282 6.223 -3.949

-288 6.574 -1.331

-335 6.071 -2.302

-2.521

-3.536

-4.806

-4.887

-5.737

-1.163

-1.434

-1.774

-1.366

-1.401

815

8.978

4.157

16.184

6.089

2.130

151

217

3.591

2.034

Uitgaande inkomens 4

Inkomen uit arbeid Inkomen uit kapitaal

5.1.1 5.1.2 5.1.3

Inkomen uit directe investeringen Uitgekeerde winsten Ingehouden winsten Rente op leningen

5.1

Totaal inkomen uit directe investeringen

5.2.1

Inkomen uit effecten Dividenden

Saldo inkomens 7.1 7.2 7.3 7.4 7

Saldo inkomen uit arbeid (1 - 4) Saldo inkomen uit directe investeringen (2.1-5.1) Saldo inkomen uit effecten (2.2-5.2) Saldo inkomen uit overig financieel verkeer (2.3-5.3) Saldo inkomens (3 -6)


78*



Tabel 5.5 Inkomensoverdrachten Miljoenen euro’s

2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Ontvangen inkomensoverdrachten 1.1 1.2

Overheid Overdrachten van de EU-instellingen Overige overdrachten

1.714 1.043

1.646 1.817

1.820 2.452

1.824 2.933

2.051 3.305

558 489

537 1.226

585 950

371 640

662 658

1

Totaal overheid

2.754

3.460

4.272

4.753

5.355

1.047

1.763

1.534

1.011

1.320

2

Overige sectoren

4.699

4.428

4.683

5.112

5.490

1.287

1.374

1.353

1.476

1.433

3

Totaal ontvangen inkomensoverdrachten (1+2)

7.456

7.889

8.957

9.868

10.844

2.334

3.139

2.887

2.484

2.752

Uitgaande inkomensoverdrachten 4.1 4.2

Overheid Overdrachten aan de EU-instellingen Overige overdrachten

5.365 3.047

5.297 4.659

6.381 4.365

6.551 5.133

6.794 4.126

1.718 947

1.533 1.026

1.586 937

1.957 1.216

2.759 942

4

Totaal overheid

8.413

9.957

10.744

11.683

10.918

2.665

2.559

2.521

3.173

3.701

5.2

Overige sectoren Overdrachten door buitenlandse werknemers in Nederland Overige overdrachten

581 4.838

516 5.770

684 6.705

777 7.351

945 8.238

186 1.725

195 2.099

240 2.015

324 2.399

275 2.099

5

Totale overige sectoren

5.423

6.288

7.393

8.127

9.182

1.912

2.294

2.253

2.723

2.375

6

Totaal uitgaande inkomensoverdrachten (4+5)

13.833

16.244

18.139

19.810

20.099

4.577

4.852

4.774

5.896

6.076

5.1

Saldo inkomensoverdrachten 7.1 7.2

Overheid (1 - 4) Overige sectoren (2 - 5)

-5.657 -722

-6.494 -1.860

-6.476 -2.709

-6.930 -3.014

-5.566 -3.690

-1.619 -625

-796 -919

-988 -899

-2.163 -1.247

-2.381 -942

7

Saldo inkomensoverdrachten (3-6)

-6.379

-8.354

-9.182

-9.943

-9.255

-2.244

-1.713

-1.888

-3.410

-3.322

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. De gegevens over het voorlaatste kwartaal in deze tabel zijn herzien ten opzichte van de vorige publicatie.


79*

Tabel 5.6 Directe investeringen Miljoenen euro’s

2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Nederlandse directe investeringen in het buitenland (-) Kapitaaldeelnemingen door Nederlandse investeerders in buitenlandse ondernemingen 1.1.2 door buitenlandse ondernemingen in hun Nederlandse investeerders

-28.770

-25.256

-93.103

-27.739

-10.136

-2.883

3.119

-4.807

-5.565

-10.856

-9

0

-1

133

-51

0

0

0

-51

0

1.1

Totaal kapitaaldeelnemingen

-28.779

-25.256

-93.103

-27.609

-10.186

-2.883

3.119

-4.807

-5.615

-10.856

Herinvestering van winsten 1.2.1 door Nederlandse investeerders in buitenlandse ondernemingen 1.2.2 door buitenlandse ondernemingen in hun Nederlandse investeerders

-6.911

-14.212

3.934

-1.726

-11.445

-7.455

-1.465

-2.044

-481

-5.598

0

-9

3

-53

27

0

45

-18

0

0

1.2

-6.908

-14.216

3.938

-1.778

-11.419

-7.455

-1.419

-2.063

-482

-5.598

-11.815

8.103

-18.076

-15.561

-5.584

-7.139

-9.483

-3.007

14.045

-13.965

8.487

7.880

-1.965

7.406

4.420

252

572

-1.392

4.988

677

-3.328

15.981

-20.040

-8.155

-1.163

-6.886

-8.911

-4.399

19.033

-13.289

-39.016

-23.488

-109.203

-37.541

-22.768

-17.225

-7.211

-11.269

12.937

-29.742

Europese Unie Eurogebied België Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Luxemburg Oostenrijk Portugal Slovenië Spanje Malta Cyprus Bulgarije Denemarken Polen Roemenië Verenigd Koninkrijk Zweden Overige EU-landen

-13.297 -716 -3.358 -214 -1.720 -498 161 -3.681 642 -1.949 -65 -386 -1.499 0 -12 -135 -225 197 -128 -5.057 -662 -604

-10.730 -1.170 -3.439 -83 616 -121 -1.070 -1.374 -2.227 -1.210 -110 23 -543 0 -20 -49 603 -458 -153 -4.731 176 87

-3.573 533 3.623 -257 -2.023 118 309 -3.090 6.329 -2.310 152 -69 -6.706 1 -178 80 2.216 -648 -1.388 -86.832 -858 -1.161

-19.618 -5.062 1.653 34 -4.769 -278 928 -9.606 -1.966 1.834 -225 44 -2.010 0 -199 -8 -1.503 61 -732 7.750 -889 -30

-28.428 -11.316 -537 -677 -233 -19 -939 -776 -9.965 -1.776 159 -25 -2.170 0 -162 51 -92 46 -163 -1.316 1.004 -206

-512 -300 304 -97 -707 7 255 -146 803 -48 124 -18 -655 0 -39 21 -339 -281 -93 -897 190 -324

-4.045 671 -2.448 -84 272 30 -884 -430 91 -1.079 108 -10 -340 0 56 35 528 159 108 -4.390 -12 69

-4.451 -389 622 -3 142 -48 664 -191 -2.362 -411 -17 -2 -2.394 0 -60 0 -235 292 -172 -2.770 -161 274

-19.420 -11.298 985 -493 60 -8 -974 -9 -8.497 -238 -56 5 1.219 0 -119 -5 -46 -124 -6 6.741 987 -225

-4.976 -1.746 -785 -99 -477 -63 -879 -290 273 -173 -93 0 -693 0 48 -11 -241 -334 35 -12.212 -128 -383

4 5 6 7 8 9 10 11 12

Totaal Europese Unie Overig Europa Noorwegen Rusland Zwitserland Verenigde Staten Canada Nederlandse Antillen en Aruba Brazilië China Hongkong India Japan Overige landen

-19.909 -3.202 267 -1.366 -1.831 -7.869 -381 -1.157 -947 134 -625 -229 242 -5.073

-15.253 -2.455 -203 -2.202 761 1.837 -445 -398 588 -221 -278 -237 -219 -6.407

-92.159 -4.605 1.108 -2.489 -3.475 -1.316 -1.888 -142 -869 -519 -231 -44 -231 -7.199

-14.973 -12.263 -748 -5.943 -4.361 -1.537 -3.068 -698 -781 -343 1.036 -288 -272 -4.354

-29.112 -6.252 223 -488 -4.767 23.711 -10.338 -240 417 1.720 -691 -465 -795 -723

-2.240 -3.087 -76 -1.123 -2.097 -4.973 -3.298 86 -402 139 -145 -74 -61 -3.170

-7.550 1.352 56 2.009 -2.098 -661 -1.616 -157 339 -315 -469 -224 -4 2.094

-7.221 -368 314 -468 -252 2.094 -2.578 -37 14 -111 -310 -80 -292 -2.380

-12.101 -4.149 -71 -906 -320 27.251 -2.846 -132 466 2.007 233 -87 -438 2.733

-18.251 530 -9 -763 569 -8.410 -2.938 56 551 64 -187 -81 -70 -1.006

13

Totaal directe investeringen in het buitenland (2 t/m 12)

-39.016

-23.488

-109.203

-37.541

-22.768

-17.225

-7.211

-11.269

12.937

-29.742

1.1.1

Totaal herinvestering van winsten

Overige investeringen door Nederlandse investeerders in buitenlandse ondernemingen 1.3.2 door buitenlandse ondernemingen in hun Nederlandse investeerders 1.3.1

1.3

Totaal overige investeringen

1

Totaal directe investeringen in het buitenland Verdeling naar land

2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.5 2.1.6 2.1.7 2.1.8 2.1.9 2.1.10 2.1.11 2.1.12 2.1.13 2.1.14 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2 3

Voor de . toelichting wordt verwezen naar de bijlage.

80*



2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Buitenlandse directe investeringen in Nederland Kapitaaldeelnemingen 14.1.1 door buitenlandse investeerders in Nederlandse ondernemingen 14.1.2 door Nederlandse ondernemingen in hun buitenlandse investeerders

14.756

4.826

4.092

5.312

88.635

-854

17.685

-1.387

73.191

313

3

429

-21

-44

45

4

32

6

3

4

14.1


14.759

5.255

4.070

5.270

88.682

-850

17.718

-1.380

73.194

317

Herinvestering van winsten 14.2.1 door buitenlandse investeerders in Nederlandse ondernemingen 14.2.2 door Nederlandse ondernemingen in hun buitenlandse investeerders

3.956

7.122

-877

10.866

2.050

2.649

1.070

-1.529

-140

3.560

0

2

-40

17

-8

-2

0

-3

-3

-3

14.2 Totaal herinvestering van winsten

3.956

7.123

-916

10.884

2.041

2.646

1.069

-1.531

-143

3.557

Overige investeringen 14.3.1 door buitenlandse investeerders in Nederlandse ondernemingen 14.3.2 door Nederlandse ondernemingen in hun buitenlandse investeerders

-2.950

-7.241

34.945

-6.908

-16.543

5.269

-11.668

-2.752

-7.392

6.259

2.878

-1.436

255

-2.882

-1.525

-511

267

-1.375

94

455

-73

-8.674

35.200

-9.790

-18.069

4.756

-11.400

-4.127

-7.298

6.715

18.645

3.705

38.352

6.363

72.653

6.552

7.387

-7.038

65.752

10.590

17.604 1.767 11.112 69 667 -2 685 71 990 34 -514 5 2.702 3 10 40 254 -9 -1 704 96 4

4.534 -331 553 -50 1.031 47 403 -2 2.585 137 -71 0 232 0 0 0 124 1 -4 2.385 -254 120

20.445 4.228 -851 48 7.160 12 2.723 916 5.415 584 13 0 197 -1 0 1 2.337 33 1 10.248 -6 446

2.730 6.424 453 395 -5.856 -164 1.832 823 -1.854 125 45 0 507 0 2 0 -277 -39 2 620 -38 -740

45.248 15.065 -1.141 28 20.103 -6 738 -557 1.821 57 54 0 8.644 1 437 0 -8 27 10 22.646 -449 -31

1.843 565 -151 15 620 -3 258 6 439 -4 22 0 73 1 0 0 19 5 0 5.598 15 15

7.452 -122 316 4 6.632 -2 460 -133 -251 131 -5 0 71 0 349 0 121 29 -5 -293 147 6

-5.328 -821 67 3 1.267 1 365 95 3.085 82 19 0 -9.575 0 85 0 -22 -23 5 1.486 14 -69

41.281 15.443 -1.373 6 11.584 -2 -345 -525 -1.452 -152 18 0 18.075 0 3 0 -126 16 10 15.855 -625 17

4.048 1.717 1.317 -26 310 -11 707 -111 115 57 -37 0 -1 0 10 0 12 8 5 2.474 -34 -31

Totaal Europese Unie Overig Europa Noorwegen Rusland Zwitserland Verenigde Staten Canada Nederlandse Antillen en Aruba Brazilië China Hongkong India Japan Overige landen

18.687 1.713 295 -8 414 -5.947 -22 73 6 5 50 618 1.942 1.520

6.906 2.087 71 6 2.605 -5.383 466 229 6 11 -16 49 663 -1.313

33.504 4.873 -29 23 -1.400 907 179 -25 510 14 -30 -49 226 -1.757

2.260 -546 -504 21 2.899 736 -213 499 143 6 -32 3 1.905 1.602

67.439 -5.790 -18 17 1.002 13.061 -294 285 -100 28 18 1 950 -2.945

7.493 4.033 12 2 482 -4.370 -55 51 -123 1 5 0 25 -508

7.455 -2.680 -657 13 -193 1.799 32 112 24 1 5 0 283 356

-3.936 -1.031 25 10 106 -1.669 -208 165 -2 8 -4 0 92 -453

56.427 -6.112 602 -8 607 17.301 -63 -43 1 18 12 1 550 -2.340

6.481 463 14 3 858 2.371 18 210 -31 -1 10 0 -3 1.072

Totaal directe investeringen in Nederland (15 t/m 25)

18.645

3.705

38.352

6.363

72.653

6.552

7.387

-7.038

65.752

10.590

14.3


14

Totaal directe investeringen in Nederland Verdeling naar land

Europese Unie 15.1 Eurogebied 15.1.1 België 15.1.2 Duitsland 15.1.3 Finland 15.1.4 Frankrijk 15.1.5 Griekenland 15.1.6 Ierland 15.1.7 Italië 15.1.8 Luxemburg 15.1.9 Oostenrijk 15.1.10 Portugal 15.1.11 Slovenië 15.1.12 Spanje 15.1.13 Malta 15.1.14 Cyprus 15.2 Bulgarije 15.3 Denemarken 15.4 Polen 15.5 Roemenië 15.6 Verenigd Koninkrijk 15.7 Zweden 15.8 Overige EU-landen 15 16

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

81*

Tabel 5.7.1 Effectenverkeer Miljoenen euro’s

2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Buitenlandse effecten, naar sector van de houder 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4

Aandelen Monetaire autoriteiten Overige mfi’s Overheid Overige sectoren

-313 -107 0 -13.131

18 -3.587 0 -24.073

31 -5.112 0 -4.135

0 14.164 0 -15.671

-3 -5.506 0 -18.459

0 12.661 0 -1.579

0 -2.074 0 -5.814

0 -7.240 0 -1.897

-3 -8.853 0 -9.169

-145 15.704 0 -10.286

1

Totaal aandelen

-13.552

-27.640

-9.214

-1.505

-23.970

11.081

-7.889

-9.137

-18.025

5.272

Schuldpapier 1.2.1.1 1.2.1.2 1.2.1.3 1.2.1.4

Obligaties Monetaire autoriteiten Overige mfi’s Overheid Overige sectoren

-647 -5.442 0 -38.281

116 -5.155 0 -44.065

-918 -12.634 0 -43.565

-271 -22.126 0 -28.990

-3.582 2.586 0 -25.559

-182 3.496 0 -10.961

-682 1.080 0 -9.818

-78 113 0 -103

-2.640 -2.103 0 -4.677

-764 8.046 0 4.197

1.2.1

Totaal obligaties

-44.370

-49.106

-57.113

-51.385

-26.558

-7.649

-9.421

-67

-9.421

11.481

1.2.2.1 1.2.2.2 1.2.2.3 1.2.2.4

Geldmarktpapier Monetaire autoriteiten Overige mfi’s Overheid Overige sectoren

0 137 0 1.820

0 -6.468 0 -1.403

0 -859 0 1.748

6 17.972 0 698

-650 6.489 0 491

-424 934 0 12

-724 3.173 0 769

-102 1.488 0 1.135

600 894 0 -1.425

530 -961 0 1.602

1.2.2

Totaal geldmarktpapier

1.957

-7.871

890

18.674

6.329

523

3.217

2.520

69

1.171

1.2

Totaal schuldpapier

-42.414

-56.975

-56.223

-32.713

-20.226

-7.127

-6.201

2.453

-9.351

12.652

1

Totaal buitenlandse effecten

-55.963

-84.618

-65.442

-34.216

-44.195

3.955

-14.091

-6.684

-27.375

17.924

Nederlandse effecten, naar sector van de emittent 2.1.1 2.1.2

Aandelen Overige mfi’s Overige sectoren

486 296

-756 3.356

4.278 63.170

1.934 12.640

-50.196 -14.785

4.132 3.033

507 -1.759

1.212 -4.964

-56.047 -11.095

-111 -5.720

2.1

Totaal aandelen

780

2.601

67.450

14.571

-64.981

7.166

-1.253

-3.751

-67.143

-5.831

0 39.084

0 39.135

1 42.238

0 33.068

0 18.059

0 17.699

0 7.123

0 -745

0 -6.018

0 3.566

11.312 20.671

18.208 3.404

10.832 13.528

-454 15.860

-6.323 2.546

-6.109 4.137

2.995 267

-5.478 -5.814

2.269 3.956

-1.179 32

Schuldpapier 2.2.1.1 2.2.1.2 2.2.1.3 2.2.1.4


2.2.1

Totaal obligaties

71.068

60.749

66.599

48.478

14.285

15.729

10.386

-12.038

208

2.419

2.2.2.1 2.2.2.2 2.2.2.3 2.2.2.4


0 -3.375 2.913 4.048

0 250 -1.728 -2.187

0 -6.541 327 817

0 -7.081 -4.105 -4.118

0 4.110 2.922 -1.372

0 4.277 13.012 349

0 -4.120 1.582 128

0 8.499 354 -1.273

0 -4.546 -12.026 -576

0 786 4.145 449

2.2.2


3.587

-3.665

-5.399

-15.303

5.664

17.640

-2.410

7.580

-17.146

5.380

2.2

Totaal schuldpapier

74.654

57.084

61.201

33.173

19.946

33.367

7.975

-4.458

-16.938

7.800

2

Totaal Nederlandse effecten

75.433

59.685

128.651

47.746

-45.036

40.533

6.722

-8.210

-84.081

1.969

-12.772

-25.039

58.234

13.068

-88.952

18.246

-9.142

-12.888

-85.168

-559

Saldi 3.1

Aandelen

3.2.1 3.2.2

Schuldpapier Obligaties Geldmarktpapier

26.698 5.544

11.642 -11.533

9.485 -4.508

-2.908 3.370

-12.273 11.993

8.079 18.161

966 808

-12.106 10.100

-9.212 -17.076

13.901 6.551

3.2

Totaal schuldpapier

32.243

109

4.978

460

-279

26.240

1.774

-2.005

-26.288

20.452

3


19.471

-24.932

63.210

13.529

-89.230

44.488

-7.369

-14.894

-111.455

19.893


82*



Tabel 5.7.2 Buitenlandse effecten, niet-emu, naar sector van de houder Miljoenen euro’s

2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4

Aandelen Monetaire autoriteiten Overige mfi’s Overheid Overige sectoren

-295 364 0 -11.824

16 -2.964 0 -18.387

-57 -1.421 0 916

0 450 0 -5.719

-3 -1.703 0 -11.761

0 11.685 0 165

0 -7.861 0 -4.951

0 -2.292 0 -1.129

-3 -3.235 0 -5.846

-145 8.362 0 -5.996

1

Totaal aandelen

-11.754

-21.336

-562

-5.269

-13.468

11.851

-12.812

-3.421

-9.086

2.221

Schuldpapier 1.2.1.1 1.2.1.2 1.2.1.3 1.2.1.4


-7 2.388 0 -16.923

-273 2.155 0 -6.830

330 -89 0 -8.445

47 -13.366 0 -10.129

81 -7.708 0 -24.166

-3 -2.616 0 -6.545

67 -1.986 0 -7.017

-42 -147 0 -2.642

59 -2.959 0 -7.962

7 -3.009 0 3.152

1.2.1

Totaal obligaties

-14.548

-4.948

-8.251

-23.456

-31.719

-9.165

-8.938

-2.753

-10.863

150

1.2.2.1 1.2.2.2 1.2.2.3 1.2.2.4


0 -1.363 0 -26

0 -1.377 0 -681

0 565 0 1.347

0 7.704 0 219

0 3.605 0 -379

0 943 0 -121

0 1.735 0 486

0 483 0 641

0 444 0 -1.385

0 -940 0 1.621

1.2.2


-1.389

-2.110

1.947

7.945

3.248

826

2.221

1.142

-941

679

1.2

Totaal schuldpapier

-15.938

-7.057

-6.306

-15.510

-28.473

-8.339

-6.717

-1.612

-11.805

828

1

Totaal

-27.691

-28.395

-6.867

-20.781

-41.942

3.510

-19.529

-5.033

-20.890

3.049




83*

Tabel 5.8 Financiële derivaten en overig financieel verkeer Miljoenen euro’s

2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Financiële derivaten Activa 1.1 1.2 1.3 1.4

Monetaire autoriteiten Overheid Banken Overige sectoren

1


7 0 84.743 26.523

0 0 94.704 38.317

0 0 96.179 24.941

0 -2 88.484 18.170

0 1 83.754 51.861

0 0 23.535 10.330

0 0 20.601 12.105

0 0 20.005 13.841

0 1 19.613 15.585

0 0 21.741 5.457

111.272

133.022

121.118

106.655

135.618

33.866

32.706

33.847

35.199

27.197

Overig financieel verkeer Activa Handelskrediet 2.1 2.2

Lang handelskrediet Kort handelskrediet

248 -1.664

-8 -2.609

-62 -2.358

148 -2.337

-206 -2.416

-24 -2.109

-96 388

-61 -96

-25 -599

-85 -2.692

2

Totaal handelskrediet

-1.415

-2.618

-2.419

-2.186

-2.623

-2.134

293

-157

-625

-2.778

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

120 -1.514

455 0

58 0

123 250

213 0

66 0

25 0

90 -2.502

32 2.502

-17 -500

-1.395 -11.821

455 -4.896

57 -10.528

373 -11.354

213 -52.778

66 -35.217

25 -1.430

-2.412 -3.338

2.534 -12.793

-517 -16.270

-657 -2.152

-128 926

-48 -842

166 -1.912

-220 -4.499

95 -854

136 -2.057

-374 1.853

-77 -3.441

302 -8.217

-2.808

796

-890

-1.743

-4.717

-759

-1.921

1.481

-3.518

-7.916

-16.024

-3.647

-11.362

-12.727

-57.280

-35.910

-3.325

-4.269

-13.776

-24.702

Leningen 3.1

Monetaire autoriteiten Overheid 3.2.1 Lange leningen 3.2.2 Korte leningen 3.2 3.3

Totaal overheid Banken (lang) Overige sectoren 3.4.1 Lange leningen 3.4.2 Korte leningen 3.4

Totaal overige sectoren

3

Totaal leningen Valuta en buitenlandse rekeningen

4.1 4.2 4.3 4.4

Monetaire autoriteiten Overheid Banken (met inbegrip van korte leningen) Overige sectoren

252 -176 -38.811 -5.094

-257 -242 -40.760 -4.751

189 -3.980 -22.198 2.875

-663 4.790 -132.773 -2.523

677 -2.731 -105.040 -2.021

-93 -2.290 -77.619 -3.451

-19 -5.989 -8.128 3.275

-243 7.045 -33.288 -4.056

1.032 -1.497 13.995 2.211

-1.519 -177 -23.261 -2.600

4

Totaal valuta en buitenlandse rekeningen

-43.830

-46.012

-23.113

-131.168

-109.115

-83.453

-10.861

-30.542

15.741

-27.557

Overige activa 5.1 5.2 5.3

Monetaire autoriteiten Overheid Banken Overige sectoren 5.4.1 Lang 5.4.2 Kort

0 -156 -450

-17 63 -1.115

-19 312 -1.584

0 642 -941

-5 -418 -5.828

-5 52 -9.181

0 9 2.999

0 23 -272

0 -502 626

0 289 -777

34 1.798

1 -72

3 -791

7 -4.849

-1 -6.035

-5 -6.842

3 -5.325

0 1.331

1 4.801

4.525 -7.160

5.4


1.831

-71

-789

-4.845

-6.037

-6.847

-5.322

1.331

4.801

-2.635

5

Totaal overige activa

1.225

-1.138

-2.080

-5.143

-12.287

-15.981

-2.315

1.082

4.927

-3.123

6

Totaal overig financieel verkeer (2 t/m 5)

-60.041

-53.413

-38.977

-151.228

-181.310

-137.478

-16.210

-33.887

6.265

-58.159


84*



2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Passiva 7.1 7.2 7.3 7.4

Monetaire autoriteiten Overheid Banken Overige sectoren

7


8

Saldo financiële derivaten (1 + 7)

-3 -11 -85.209 -26.391

-3 0 -95.652 -38.492

0 0 -97.295 -27.289

0 0 -90.694 -21.520

0 0 -82.942 -49.364

0 0 -23.861 -9.961

0 0 -20.233 -11.289

0 0 -18.790 -13.713

0 0 -20.058 -14.401

0 0 -17.083 -4.541

-111.613

-134.147

-124.584

-112.213

-132.304

-33.822

-31.521

-32.502

-34.459

-21.625

-339

-1.126

-3.464

-5.561

3.314

44

1.185

1.345

740

5.573

Passiva Handelskrediet 9.1 9.2

Lang handelskrediet Kort handelskrediet

-17 875

0 1.625

0 1.482

0 1.553

0 1.217

0 1.653

0 175

0 108

0 -719

0 2.088

9

Totaal handelskrediet

858

1.625

1.482

1.553

1.217

1.653

175

108

-719

2.088

125

-958

225

1.023

-627

230

-368

18

-507

179

-5 -157

-7 -751

2 -1

20 0

-67 525

-4 379

-65 -230

6 -150

-4 526

-5 -87

-162 17.256

-758 2.254

1 17.453

20 7.221

459 23.275

375 6.205

-295 2.630

-144 802

523 13.638

-92 12.981

-739 495

1.710 829

-5.251 -1.442

1.651 1.741

9.879 5.041

-589 3.066

1.145 -2.519

5.445 5.064

3.878 -570

-928 1.731

-243

2.539

-6.692

3.392

14.920

2.476

-1.373

10.509

3.308

802

16.976

3.078

10.985

11.655

38.024

9.284

593

11.185

16.962

13.872

Leningen 10.1

Monetaire autoriteiten Overheid 10.2.1 Lange leningen 10.2.2 Korte leningen 10.2 Totaal overheid 10.3 Banken (lang) Overige sectoren 10.4.1 Lange leningen 10.4.2 Korte leningen 10.4 Totaal overige sectoren 10

Totaal leningen Valuta en buitenlandse rekeningen

11.1 11.2 11.3 11.4

Monetaire autoriteiten Overheid Banken (met inbegrip van korte leningen) Overige sectoren

-2.988 56 18.261 7.124

2.654 -688 57.184 -5.371

-2.611 333 13.186 473

-8.033 150 115.182 1.867

33.586 54 134.655 4.467

8.016 -661 69.694 -7.407

8.575 127 29.508 -11.141

-4.459 320 49.111 20.076

21.454 268 -13.658 2.939

-29.010 298 65.971 -28.165

11

Totaal valuta en buitenlandse rekeningen

22.453

53.777

11.380

109.166

172.764

69.642

27.068

65.050

11.004

9.095

0 -29 938

0 3 2.764

0 -109 -6.667

0 153 1.951

0 25 425

0 -31 531

0 136 1.544

0 -19 -1.041

0 -61 -609

0 1.066 -370

591 -1.535

-9 941

-7 4.105

-12 7.528

14 -4.766

-24 6.551

38 2.702

0 -2.394

0 -11.625

-4.679 21.354

-946

934

4.098

7.518

-4.753

6.527

2.739

-2.394

-11.625

16.674

-37

3.700

-2.677

9.622

-4.299

7.027

4.419

-3.452

-12.293

17.370

40.250

62.181

21.172

131.994

207.702

87.606

32.255

72.890

14.951

42.424

Overige passiva 12.1 12.2 12.3

Monetaire autoriteiten Overheid Banken Overige sectoren 12.4.1 Lang 12.4.2 Kort 12.4 Totaal overige sectoren 12

Totaal overige passiva

13

Totaal overig financieel verkeer (9 t/m 12)

Saldi 14.1 14.2 14.3 14.4

Saldo handelskrediet (2 + 9) Saldo leningen (3 + 10) Saldo valuta en buitenlandse rekeningen (4 + 11) Saldo overige activa en passiva (5 + 12)

-559 952 -21.373 1.189

-997 -568 7.768 2.564

-937 -376 -11.734 -4.757

-636 -1.070 -22.002 4.475

-1.407 -19.257 63.648 -16.587

-481 -26.626 -13.811 -8.954

467 -2.732 16.207 2.105

-49 6.915 34.508 -2.371

-1.344 3.186 26.744 -7.367

-689 -10.831 -18.462 14.247

14

Saldo overig financieel verkeer (6 + 13)

-19.794

8.768

-17.803

-19.230

26.395

-49.872

16.046

39.004

21.217

-15.736

85*

Tabel 5.9 Geografische uitsplitsing van de Nederlandse betalingsbalans Miljoenen euro’s

Europese Unie

Verenigde Staten

Japan

Overige landen

Totaal

2006

2007

2006

2007

2006

2007

2006

2007

2006

2007

Lopende rekening 1.1.1 1.1.2

Goederenrekening Uitvoer van goederen Invoer van goederen

234.818 152.863

250.775 168.886

15.743 23.195

16.917 23.786

2.120 6.075

2.477 6.826

55.388 89.893

63.850 96.187

308.069 272.026

334.019 295.685

1.1


81.952

81.887

-7.451

-6.868

-3.954

-4.350

-34.503

-32.338

36.044

38.331

1.2.1 1.2.2

Dienstenrekening Uitvoer van diensten Invoer van diensten

34.917 37.495

36.558 38.656

7.559 7.952

7.495 8.209

1.189 962

1.110 809

21.809 16.853

20.264 16.099

65.474 63.262

65.427 63.773

1.2

Saldo dienstenverkeer

-2.579

-2.101

-393

-714

227

300

4.955

4.170

2.210

1.655

1.3.1 1.3.2

Inkomensrekening Ontvangen inkomens Uitgaande inkomens

61.365 50.890

66.907 62.194

18.696 8.698

19.268 10.787

743 836

758 911

23.478 27.672

23.026 29.976

104.282 88.096

109.959 103.868

1.3

Saldo inkomens

10.475

4.714

9.994

8.478

-93

-150

-4.192

-6.953

16.184

6.089

1.4.1 1.4.2

Inkomensoverdrachtenrekening Ontvangen inkomensoverdrachten Uitgaande inkomensoverdrachten

6.115 10.482

6.644 11.184

674 784

722 849

29 81

27 88

3.050 8.463

3.451 7.978

9.868 19.810

10.844 20.099

1.4


-4.367

-4.538

-111

-126

-59

-63

-5.406

-4.528

-9.943

-9.255

1


85.483

79.964

2.041

771

-3.875

-4.261

-39.153

-39.653

44.496

36.821

2.1 2.2

Vermogensoverdrachtenrekening Ontvangsten Uitgaven

1.333 1.808

1.593 2.291

578 811

349 458

7 42

4 46

422 1.934

465 2.262

2.340 4.595

2.411 5.057

2


-477

-698

-230

-109

-35

-40

-1.516

-1.797

-2.258

-2.644

Financiële rekening 3.1.1 3.1.2

Directe investeringen Nederlandse directe investeringen Buitenlandse directe investeringen

-14.973 2.260

-29.112 67.439

-1.537 736

23.711 13.061

-272 1.905

-795 950

-20.759 1.462

-16.572 -8.797

-37.541 6.363

-22.768 72.653

3.1


-12.712

38.326

-800

36.772

1.634

156

-19.300

-25.371

-31.178

49.883

3.2.1 3.2.2

Effectenverkeer Buitenlandse effecten Nederlandse effecten

-16.377 .

-9.249 .

4.690 .

-19.197 .

-4.864 .

-868 .

-17.665 .

-14.881 .

-34.216 47.746

-44.195 -45.036

3.2


.

.

.

.

.

.

.

.

13.529

-89.230

3.3.1 3.3.2


70.973 -74.803

102.210 -101.905

21.594 -23.384

23.200 -20.593

1.603 -1.902

1.361 -1.265

12.485 -12.124

8.847 -8.541

106.655 -112.213

135.618 -132.304

3.3


-3.830

304

-1.793

2.604

-300

96

362

310

-5.561

3.314

3.4.1 3.4.2

Overig financieel verkeer Activa Passiva

-124.435 68.861

-129.518 160.444

-23.333 19.207

-13.696 27.120

6.431 7.408

-4.801 822

-9.891 36.518

-33.295 19.316

-151.228 131.994

-181.310 207.702

3.4

Saldo overig financieel verkeer

-55.574

30.930

-4.125

13.422

13.840

-3.980

26.629

-13.977

-19.230

26.395

3


.

.

.

.

.

.

.

.

-42.442

-9.640


86*

De gegevens in deze tabel worden jaarlijks in het decembernummer herzien.

Tabel 5.10 Extern vermogen van Nederland Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007 iv

i

ii

iii

iv

Activa Nederlandse directe investeringen in het buitenland Kapitaaldeelnemingen door Nederlandse investeerders in buitenlandse ondernemingen 1.1.2 door buitenlandse ondernemingen in hun Nederlandse investeerders

213.890

215.626

252.597

285.708

342.637

361.696

366.764

382.020

384.715

392.932

0

0

-48

-288

-272

-235

-235

-279

-254

-202

1.1


213.890

215.626

251.363

285.420

342.365

361.461

366.530

381.740

384.460

392.730

Overige investeringen 1.2.1 door Nederlandse investeerders in buitenlandse ondernemingen 1.2.2 door buitenlandse ondernemingen in hun Nederlandse investeerders

200.832

201.799

191.064

183.176

212.866

226.911

230.935

243.902

247.297

231.746

-37.829

-39.310

-30.863

-37.459

-35.197

-42.564

-36.648

-43.143

-41.754

-46.204

1.2


163.003

162.490

162.894

145.717

177.669

184.346

194.286

200.759

205.543

185.542

1

Totaal directe investeringen in het buitenland

376.892

378.116

414.257

431.137

520.034

545.807

560.816

582.499

590.003

578.272

Aandelen Schuldpapieren 2.2.1 Obligaties 2.2.2 Geldmarktpapier

266.678

207.292

276.973

325.228

402.944

422.608

417.029

439.123

439.368

439.865

277.740 6.695

327.378 8.863

377.013 5.094

438.852 13.351

513.415 13.244

527.196 7.847

533.132 8.536

526.785 6.748

561.536 6.058

568.344 6.870

2.2

Totaal schuldpapieren

284.435

336.241

382.106

452.203

526.659

535.043

541.668

533.533

567.594

575.214

2


551.113

543.533

659.079

777.431

929.603

957.651

958.697

972.656

1.006.961

1.015.078

3


50.614

68.477

68.655

63.055

59.645

61.850

63.125

78.258

84.460

82.234

1.1.1

Buitenlandse effecten 2.1

Overig financieel verkeer 4.1 4.2 4.3 4.4

Handelskrediet Leningen Valuta en buitenlandse rekeningen Overige activa

22.081 77.599 272.788 35.571

22.077 72.892 280.419 36.979

22.180 93.112 279.400 31.418

24.696 94.561 318.461 32.517

27.115 108.321 362.553 34.553

29.303 115.428 476.309 40.131

31.390 151.037 557.639 56.014

31.093 154.669 565.339 56.757

31.241 161.873 594.307 55.470

31.867 167.826 573.369 50.436

4

Totaal overig financieel verkeer

408.039

412.367

426.110

470.234

532.543

661.171

796.079

807.858

842.891

823.497

8.958 852 2.667

8.949 665 2.781

8.258 616 2.423

8.037 571 1.963

9.716 607 1.015

9.947 596 527

10.268 606 506

9.895 629 461

10.722 617 407

11.353 600 368

1.116 5.523 90

3.769 2.012 -43

3.455 2.493 -138

3.483 1.572 238

1.941 4.171 -103

883 6.108 91

1.408 5.174 99

1.228 5.086 -18

1.519 4.514 217

561 5.186 195

6.729

5.738

5.809

5.293

6.009

7.082

6.681

6.296

6.249

5.943

19.206

18.133

17.106

15.864

17.348

18.151

18.060

17.280

17.994

18.266

1.405.864

1.420.626

1.585.206

1.757.722

2.059.173

2.244.630

2.396.777

2.458.551

2.542.309

2.517.347

Officiële reserves Monetair goud Bijzondere trekkingsrechten Reservepositie in het IMF Deviezenvoorraad 5.4.1 Valuta en buitenlandse rekeningen 5.4.2 Effecten 5.4.3 Financiële derivaten 5.1 5.2 5.3

5.4

Totaal deviezenvoorraad

5

Totaal officiële reserves

6

Totaal activa (1 t/m 5)


88*



2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007 iv

i

ii

iii

iv

Passiva Buitenlandse directe investeringen in Nederland Kapitaaldeelnemingen 7.1.1 door buitenlandse investeerders in Nederlandse ondernemingen 7.1.2 door Nederlandse ondernemingen in hun buitenlandse investeerders

159.303

160.379

197.380

216.657

206.035

213.948

213.072

232.318

231.129

299.389

0

0

-29

-16

-204

47

117

283

320

321

7.1


159.303

160.379

196.216

216.641

205.831

213.995

213.190

232.601

231.449

299.710

Overige investeringen 7.2.1 door buitenlandse investeerders in Nederlandse ondernemingen 7.2.2 door Nederlandse ondernemingen in hun buitenlandse investeerders

177.887

190.145

150.275

143.111

185.625

178.452

184.769

174.745

176.763

170.777

-16.207

-16.807

-8.714

-9.397

-9.089

-11.106

-11.998

-12.119

-13.330

-13.025

7.2


161.680

173.338

141.561

133.714

176.536

167.346

172.772

162.626

163.433

157.751

7

Totaal directe investeringen in Nederland

320.983

333.717

337.776

350.355

382.367

381.341

385.961

395.226

394.883

457.462


322.226

250.072

249.054

270.490

437.468

478.752

489.782

539.534

534.309

449.790

284.479 14.641

344.233 22.995

399.146 37.567

461.001 36.042

541.599 37.503

579.662 25.866

589.399 45.241

601.233 44.197

584.036 52.099

577.224 34.192

8.2


299.120

367.228

436.713

497.042

579.102

605.528

634.640

645.430

636.135

611.416

8


621.346

617.300

685.768

767.532

1.016.571

1.084.280

1.124.422

1.184.964

1.170.445

1.061.206

9


56.132

82.552

75.099

72.432

73.704

65.746

65.368

78.766

83.085

84.339

Nederlandse effecten 8.1


Handelskrediet Leningen Valuta en buitenlandse rekeningen Overige passiva

13.390 101.198 335.911 16.952

13.735 113.566 354.888 17.849

14.610 119.065 342.899 18.150

16.223 119.169 392.577 21.238

17.707 142.500 422.858 19.984

19.610 154.413 509.318 25.674

21.253 159.337 582.286 32.462

21.427 161.848 616.423 41.476

21.537 170.952 648.481 73.639

20.818 186.897 643.336 61.160

10


467.451

500.039

494.723

549.207

603.049

709.015

795.337

841.175

914.609

912.211

11

Totaal passiva (7 t/m 10)

1.465.912

1.533.608

1.593.366

1.739.526

2.075.691

2.240.382

2.371.088

2.500.131

2.563.022

2.515.218

Saldi 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5

Saldo directe investeringen (1 - 7) Saldo effecten (2 - 8) Saldo financiële derivaten (3 - 9) Saldo overig financieel verkeer (4 - 10) Saldo officiële reserves (5)

55.910 -70.233 -5.518 -59.413 19.206

44.399 -73.767 -14.075 -87.672 18.133

76.480 -26.688 -6.444 -68.614 17.106

80.783 9.899 -9.377 -78.973 15.864

137.668 -86.968 -14.060 -70.507 17.348

164.466 -126.629 -3.896 -47.844 18.151

174.855 -165.725 -2.243 742 18.060

187.273 -212.308 -509 -33.317 17.280

195.120 -163.483 1.375 -71.719 17.994

120.810 -46.128 -2.105 -88.714 18.266

12

Saldo extern vermogen van Nederland (12.1 t/m 12.5)

-60.048

-112.982

-8.160

18.196

-16.519

4.246

25.689

-41.581

-20.713

2.129

89*

Tabel 5.11 Reconciliatie van betalingsbalans en extern vermogen Miljoenen euro’s

2004

2005

2006

Stand Finan- Wisselper ciële koers 31-12-04 stromen verande(betaringen lingsbalans)

Prijs- Overige veran- mutaties ande (afboeringen king goodwill etc.)

Stand Finanper ciële 31-12-05 stromen (betalingsbalans)

Wisselkoers veranderingen

Prijs- Overig ver- mutaties ande- (afboeringen king goodwill etc.)

Stand per 31-12-06

Activa Directe investeringen in het buitenland 1.1 1.2

Kapitaaldeelnemingen Overige investeringen

285.420 145.717

89.166 20.040

8.907 5.091

-1.141 -10

-39.987 6.831

342.365 177.669

29.387 8.154

-6.182 -3.891

1.906 31

-6.015 2.383

361.461 184.346

1

Totaal directe investeringen

431.137

109.206

13.998

-1.151

-33.156

520.034

37.541

-10.072

1.937

-3.633

545.807


325.228

9.216

24.130

48.765

-4.395

402.944

1.505

-22.230

46.340

-5.951

422.608

2.2.1 2.2.2

Aandelen Schuldpapieren Obligaties Geldmarktpapier

438.852 13.351

57.114 -890

8.330 165

9.299 320

-180 298

513.415 13.244

51.386 -18.674

-6.679 -159

-9.211 -30

-21.715 13.466

527.196 7.847

2.2


452.203

56.224

8.495

9.619

118

526.659

32.713

-6.837

-9.241

-8.251

535.043

2


777.431

65.440

32.625

58.384

-4.277

929.603

34.218

-29.068

37.099

-14.201

957.651

3


63.055

-121.118

-15.640

136.363

-3.015

59.645

-106.653

3.529

112.874

-7.545

61.850



24.696 94.561 318.461 32.517

2.419 11.362 23.112 2.081

0 5.911 17.660 479

0 65 -64 46

0 -3.578 3.384 -570

27.115 108.321 362.553 34.553

2.187 12.727 131.168 5.145

0 -5.627 -19.431 -601

0 69 0 0

1 -62 2.019 1.034

29.303 115.428 476.309 40.131

4


470.234

38.975

24.050

47

-763

532.543

151.227

-25.660

68

2.993

661.171

8.037 571 1.963

-941 0 -1.054

2.619 36 105

0 0 0

1 0 1

9.716 607 1.015

-815 24 -444

1.046 -35 -45

0 0 0

0 0 1

9.947 596 527

3.483 1.572 238

-1.761 2.281 5

220 306 -220

0 52 17

-1 -40 -143

1.941 4.171 -103

-962 2.764 6

-96 -366 -41

0 -188 7

0 -274 222

883 6.107 91

5.293

524

306

68

-182

6.009

1.808

-503

-182

-52

7.080

5.4.1 5.4.2 5.4.3

Officiële reserves Monetair goud Bijzondere trekkingsrechten Reservepositie in het imf Deviezenvoorraad Valuta en buitenlandse rekeningen Effecten Financiële derivaten

5.4

Totaal deviezenvoorraad

5


15.864

-1.471

3.066

68

-179

17.348

572

463

-182

-52

18.149

6


1.757.722

91.033

58.099

193.712

-41.393

2.059.173

116.905

-60.807

151.797

-22.440

2.244.628

5.1 5.2 5.3


90*

De gegevens in deze tabel worden jaarlijks in het decembernummer herzien.

2004

2005

2006

Stand Finan- Wisselper ciële koers 31-12-04 stromen verande(betaringen lingsbalans)

Prijs- Overige veran- mutaties ande (afboeringen king goodwill etc.)

Stand Finanper ciële 31-12-05 stromen (betalingsbalans)

Wisselkoers veranderingen

Prijs- Overig ver- mutaties ande- (afboeringen king goodwill etc.)

Stand per 31-12-06

Passiva Directe investeringen in Nederland 7.1 7.2


216.641 133.714

3.153 35.199

1.295 1.714

-1.027 -138

-14.231 6.047

205.831 176.536

16.153 -9.791

-726 -1.106

-158 265

-7.105 1.442

213.995 167.346

7


350.355

38.352

3.009

-1.164

-8.185

382.367

6.362

-1.832

107

-5.663

381.341


270.490

67.449

3.904

40.864

54.761

437.468

14.573

842

39.612

-13.743

478.752

8.2.1 8.2.2

Aandelen Schuldpapieren Obligaties Geldmarktpapier

461.001 36.042

66.599 -5.398

8.318 154

4.616 353

1.065 6.352

541.599 37.503

48.477 -15.304

-7.437 3

-12.137 576

9.160 3.088

579.662 25.866

8.2


497.042

61.202

8.472

4.969

7.417

579.102

33.173

-7.434

-11.561

12.248

605.528

8


767.532

128.651

12.376

45.833

62.179

1.016.571

47.746

-6.592

28.051

-1.496

1.084.280

9


72.432

-124.584

-7.301

136.299

-3.142

73.704

-112.213

-1.541

112.873

-7.077

65.746



16.223 119.169 392.577 21.238

1.484 10.986 11.380 -2.678

0 5.370 19.918 1.007

0 57 17 1

0 6.918 -1.034 416

17.707 142.500 422.858 19.984

1.552 11.656 109.166 9.621

0 -4.429 -20.208 -911

0 -72 0 0

351 4.758 -2.498 -3.020

19.610 154.413 509.318 25.674

10


549.207

21.172

26.295

75

6.300

603.049

131.995

-25.548

-72

-409

709.015

11


1.739.526

63.591

34.379

181.042

57.153

2.075.691

73.890

-35.513

140.959

-14.645

2.240.382

91*

Tabel 5.12 Internationale reserves Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2003

i

2004

2005

2006

2007

2008

2008

ii

iii

iv

i

apr.

mei

Officiële reserves en overige middelen in vreemde valuta (marktwaarde) Officiële reserves Deviezenvoorraad (in converteerbare valuta)

1.1.1

Effecten wv Emittent gevestigd in het buitenland, met hoofdkantoor in het eurogebied

2.492

1.572

4.171

6.108

5.086

4.514

5.186

5.252

4.959

5.227

99

98

0

0

0

0

0

0

0

0

Rekeningen en vreemde valuta bij: 1.1.2.1 Andere nationale centrale banken, bib en imf 1.1.2.2 Banken met hoofdkantoor in het eurogebied wv Gevestigd buiten het eurogebied 1.1.2.3 Banken met hoofdkantoor buiten het eurogebied wv Gevestigd in het eurogebied

2.262 467 467 725

2.279 471 471 733

938 425 425 577

267 392 392 224

263 429 429 536

267 618 618 633

299 252 252 10

245 231 231 376

376 512 512 133

364 390 390 146

1.1.2 Totaal rekeningen en vreemde valuta

3.454

3.483

1.940

883

1.228

1.518

561

852

1.021

900

5.946 2.423 616 8.258 24.996

5.055 1.964 571 8.038 24.996

6.111 1.015 607 9.716 22.343

6.991 526 596 9.947 20.607

6.314 460 629 9.895 20.607

6.032 406 617 10.722 20.607

5.747 369 600 11.354 19.980

6.104 346 540 11.843 19.980

5.980 345 542 11.843 19.980

6.127 416 542 11.843 19.980

Overige officiële reserves 1.5.1 Financiële derivaten 1.5.2 Leningen aan niet-ingezetene niet-banken 1.5.3 Overige

-138 0 0

238 0 0

-103 0 0

91 0 0

-18 0 0

217 0 0

196 0 0

372 0 0

192 0 0

126 0 0

1.5

Totaal overige officiële reserves

-138

238

-103

91

-18

217

196

372

192

126

1


17.105

15.866

17.346

18.151

17.280

17.994

18.266

19.205

18.902

19.054

2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6

Overige middelen in vreemde valuta Effecten Buitenlandse rekeningen Leningen Financiële derivaten Goud Overige

732

1.377

1.149

877

1.551

1.707

2.425

1.730

2.818

3.416

428

73

-43

34

27

40

48

85

44

31

2

Totaal overige middelen in vreemde valuta

1.160

1.450

1.106

911

1.578

1.747

2.473

1.815

2.862

3.447

ii

Vaststaande korte termijn aanspraken op middelen in vreemde valuta (nominale waarde)

3

Leningen, effecten en buitenlandse rekeningen

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

4.1 4.2

Posities in termijncontracten en futures in vreemde valuta vis-à-vis de euro Short posities Long posities

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

-789 0

-463 0

-1.265 0

-1.978 0

Totaal posities in termijncontracten en futures in vreemde valuta vis-à-vis de euro

0

0

0

0

0

0

-789

-463

-1.265

-1.978

-925 0

-93 0

-333 0

-1.296 0

-1.136 0

-1.097 0

-566 0

-698 0

-689 0

-578 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

-925

-93

-333

-1.296

-1.136

-1.097

-566

-698

-689

-578

1.1 1.2 1.3 1.4

4

Totaal deviezenvoorraad Reservepositie bij het imf Bijzondere trekkingsrechten Goud (inclusief goudleningen en goudswaps) Idem in miljoenen fine troy ounce

5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6

Overige Betalingen in verband met repo’s Ontvangsten in verband met reverse repo’s Ontvangen handelskrediet Verstrekt handelskrediet Overige te betalen posten Overige te ontvangen posten

5

Totaal overige

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. In principe zijn de gepubliceerde cijfers finaal. Revisies op deze cijfers vinden uitsluitend incidenteel plaats.

92*

2003

iii

2004

2005

2006

2007

2008

2008

ii

iii

iv

i

apr.

mei

Mogelijke korte termijn aanspraken op middelen in vreemde valuta (nominale waarde)

6.2

Mogelijke verplichtingen in vreemde valuta Borgstelling op schuld, resterende looptijd 1 jaar of korter Overige mogelijke verplichtingen

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

6

Totaal mogelijke verplichtingen in vreemde valuta

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

7

Effecten in vreemde valuta met ingebouwde opties

Andere instellingen 9.1.1 Andere nationale monetaire autoriteiten 9.1.2 bib 9.1.3 imf

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

9.1 9.2 9.3

Totaal andere instellingen Financiële instellingen, hoofdkantoor in Nederland Financiële instellingen, hoofdkantoor in buitenland

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

9

Totaal verstrekt onbenut, onvoorwaardelijk krediet

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

10

Optieposities in vreemde valuta vis-à-vis de euro

iv

Memorandum posten

11

Wisselkoers geïndexeerde korte schuld in euro

12

Financiële instrumenten in vreemde valuta, afgerekend met andere middelen (bv. in euro)

13

Verpande middelen

14.1 14.2 14.3 14.4

Geleende en uitgeleende effecten Uitgeleende effecten opgenomen in sectie I Uitgeleende effecten niet opgenomen in sectie I Geleende effecten opgenomen in sectie I Geleende effecten niet opgenomen in sectie I

-925 0 0 93

-93 0 0 0

-333 0 0 0

-1.296 0 0 0

-1.136 0 0 0

-1.097 0 0 0

-566 0 0 0

-698 0 0 0

-689 0 0 0

-578 0 0 0

14

Totaal geleende en uitgeleende effecten

-832

-93

-333

-1.296

-1.136

-1.097

-566

-698

-689

-578

15.1 15.2 15.3 15.4 15.5

Financiële derivaten (netto, tegen marktwaarde) Termijncontracten Futures Swaps Opties Overige

0 0 291 0 0

0 0 311 0 0

0 0 -147 0 0

0 0 125 0 0

0 0 10 0 0

0 0 257 0 0

0 0 244 0 0

0 0 457 0 0

0 0 236 0 0

0 0 157 0 0

15

Totaal financiële derivaten (netto, tegen marktwaarde)

291

311

-147

125

10

257

244

457

236

157

16

Financiële derivaten met margeverplichtingen, resterende looptijd langer dan 1 jaar

6.1

Onbenut, onvoorwaardelijk krediet verstrekt door: Andere instellingen 8.1.1 Andere nationale monetaire autoriteiten 8.1.2 bib 8.1.3 imf 8.1 8.2 8.3

Totaal andere instellingen Financiële instellingen, hoofdkantoor in Nederland Financiële instellingen, hoofdkantoor in buitenland

8

Totaal beschikbaar onbenut, onvoorwaardelijk krediet Onbenut, onvoorwaardelijk krediet verstrekt aan:

17.1 17.2

Uitsplitsing officiële reserves Valuta deel uitmakend van de SDR Valuta niet deel uitmakend van de SDR

17.105 0

15.865 1

17.345 1

18.150 1

17.279 1

17.993 1

18.265 1

19.204 1

18.901 1

19.053 1

17


17.105

15.866

17.346

18.151

17.280

17.994

18.266

19.205

18.902

19.054

93*

Tabel 5.13 Bruto externe schuld van Nederland Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2003

2004

2005

2006

2007 iv

i

ii

iii

iv

Overheid Korte termijn 1.1.1 Geldmarktpapier 1.1.2 Leningen, valuta en buitenlandse rekeningen 1.1.3 Overige verplichtingen

18.369 1.818 459

16.643 328 459

16.970 660 354

12.970 811 504

25.986 529 472

27.377 426 608

27.909 597 590

14.822 1.391 529

1.1

20.646

17.430

17.984

14.284

26.987

28.410

29.095

16.742

Lange termijn 1.2.1 Obligaties 1.2.2 Leningen, valuta en buitenlandse rekeningen 1.2.3 Overige verplichtingen

126.199 2.174 0

145.506 1.963 0

159.009 2.111 0

158.949 2.132 0

152.473 2.128 0

152.037 2.063 0

148.985 2.068 0

149.573 2.063 0

1.2

Totaal lange termijn

128.373

147.469

161.121

161.081

154.601

154.100

151.052

151.636

1

Totaal overheid

149.019

164.899

179.105

175.365

181.588

182.510

180.148

168.378

Korte termijn 2.1.1 Leningen, valuta en buitenlandse rekeningen 2.1.2 Overige verplichtingen

2.055 0

3.739 0

1.368 0

-5.700 0

2.544 0

10.729 0

6.233 0

27.156 0

2.1 2.2

Totaal korte termijn Totaal lange termijn

2.055 0

3.739 0

1.368 0

-5.700 0

2.544 0

10.729 0

6.233 0

27.156 0

2

Totaal monetaire autoriteiten

2.055

3.739

1.368

-5.700

2.544

10.729

6.233

27.156

Korte termijn 3.1.1 Geldmarktpapier 3.1.2 Leningen, valuta en buitenlandse rekeningen 3.1.3 Overige verplichtingen

14.759 339.329 9.909

15.960 386.597 12.677

14.860 419.322 6.671

10.369 512.933 3.863

15.752 578.516 4.324

12.314 604.461 10.639

20.196 639.760 10.530

15.892 614.040 9.881

3.1

363.997

415.234

440.853

527.165

598.592

627.414

670.486

639.813

Lange termijn 3.2.1 Obligaties 3.2.2 Leningen, valuta en buitenlandse rekeningen 3.2.3 Overige verplichtingen

182.746 53.556 0

219.614 54.653 0

273.883 80.285 0

300.268 84.813 0

313.466 90.573 0

317.115 92.866 0

313.872 92.332 0

306.046 104.861 0

3.2


236.302

274.267

354.168

385.081

404.039

409.981

406.204

410.907

3

Totaal banken

600.299

689.502

795.021

912.246

1.002.632

1.037.395

1.076.691

1.050.720

Totaal korte termijn

Monetaire autoriteiten

Banken


Overige sectoren 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4

Korte termijn Geldmarktpapier Leningen, valuta en buitenlandse rekeningen Handelskrediet Overige verplichtingen

4.439 15.576 14.190 3.136

3.438 16.510 15.813 3.485

5.673 15.487 17.297 8.049

2.528 19.639 18.850 16.456

3.503 23.286 20.493 22.847

4.506 21.621 20.667 25.380

3.994 27.156 20.777 57.680

3.477 25.436 20.058 45.917

4.1


37.341

39.246

46.507

57.473

70.129

72.174

109.607

94.888

4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4

Lange termijn Obligaties Leningen, valuta en buitenlandse rekeningen Handelskrediet Overige verplichtingen

90.202 47.456 420 4.646

95.880 47.956 410 4.617

108.707 46.124 410 4.909

120.445 49.103 760 4.851

123.459 44.047 760 4.818

132.081 46.105 760 4.850

121.179 51.288 760 4.840

121.606 55.286 760 4.833

4.2


142.723

148.863

160.151

175.158

173.084

183.796

178.067

182.485

4


180.064

188.109

206.659

232.631

243.213

255.970

287.674

277.373

Directe investeringen; intra-concernleningen 5.1 5.2

Verplichtingen aan dochtermaatschappijen Verplichtingen aan moedermaatschappijen

29.517 150.275

37.459 143.111

35.197 185.625

42.564 178.452

36.648 184.769

43.143 174.745

41.754 176.763

46.204 170.777

5


179.791

180.570

220.822

221.016

221.417

217.887

218.517

216.980

6

Bruto externe schuld

1.111.228

1.226.819

1.402.974

1.535.559

1.651.394

1.704.492

1.769.262

1.740.608


94*



Tabel 5.14 Betalingsbalans inclusief bfi’s Miljoenen euro’s

2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

Lopende rekening 1.1


33.235

35.797

38.863

39.731

41.180

11.078

8.817

8.876

12.409

11.684

63.435 63.452

68.403 64.098

73.996 67.933

75.011 72.439

76.281 73.323

18.301 16.556

17.310 17.396

20.162 19.978

20.508 19.393

19.492 18.373

-21

4.307

6.063

2.569

2.957

1.745

-85

183

1.114

1.119

Ontvangen inkomens 1.3.1.1 Inkomen uit directe investeringen 1.3.1.2 Inkomen uit effecten 1.3.1.3 Inkomen uit arbeid en overig kapitaal

58.127 19.265 14.187

79.893 22.561 14.464

95.882 25.339 18.024

112.124 29.825 25.736

93.435 30.969 37.858

22.985 6.934 8.414

23.002 9.108 8.827

22.836 7.248 9.832

24.612 7.679 10.785

25.338 6.582 10.668

1.3.1

91.577

116.917

139.247

167.683

162.269

38.335

40.939

39.918

43.077

42.588

Uitgaande inkomens 1.3.2.1 Inkomen uit directe investeringen 1.3.2.2 Inkomen uit effecten 1.3.2.3 Inkomen uit arbeid en overig kapitaal

39.811 33.899 16.625

54.273 36.256 16.786

71.570 40.982 21.629

71.592 48.270 30.498

60.020 54.740 41.218

16.436 11.015 8.860

13.846 17.128 10.036

14.610 14.352 10.826

15.128 12.245 11.496

16.699 12.430 11.177

1.3.2

Totaal uitgaande inkomens

90.334

107.317

134.181

150.360

155.977

36.311

41.010

39.788

38.868

40.306

1.3

Saldo inkomens

1.242

9.601

5.065

17.326

6.287

2.023

-72

129

4.207

2.281

1.4


-6.379

-8.354

-9.182

-9.943

-9.255

-2.244

-1.713

-1.888

-3.410

-3.322

1


28.083

41.349

40.812

49.684

41.168

12.601

6.946

7.302

14.319

11.764

2


-2.785

-1.301

-1.414

-3.208

-2.593

-1.230

-734

-673

44

-934

-86.457 -18.414

-63.802 25.241

-123.967 -19.247

-124.169 -41.946

-36.455 -44.314

-21.623 -11.429

-28.115 -16.790

30.465 -5.587

-17.182 -10.508

-3.822 -35.978

-104.876

-38.560

-143.211

-166.117

-80.764

-33.050

-44.904

24.880

-27.690

-39.797

Buitenlandse directe investeringen 3.1.2.1 Kapitaaldeelnemingen incl. herinvestering van winsten 3.1.2.2 Overige financiële transacties

46.612 31.268

13.204 6.300

6.286 76.424

120.654 -36.598

126.963 56.839

12.061 4.142

38.054 -3.766

10.349 10.346

66.499 46.117

-2.309 29.250

3.1.2

Totaal buitenlandse directe investeringen

77.881

19.503

82.710

84.054

183.802

16.203

34.287

20.697

112.615

26.942

3.1


-26.994

-19.060

-60.500

-82.063

103.035

-16.849

-10.617

45.576

84.925

-12.856

Buitenlandse effecten 3.2.1.1 Aandelen 3.2.1.2 Schuldpapier

-13.310 -42.468

-26.701 -59.140

-10.854 -58.447

-4.910 -26.942

-22.647 -27.451

11.350 -6.530

-7.895 -8.991

-10.273 696

-15.829 -12.626

5.285 11.215

3.2.1

-55.778

-85.840

-69.301

-31.851

-50.097

4.821

-16.885

-9.577

-28.456

16.499

Nederlandse effecten 3.2.2.1 Aandelen 3.2.2.2 Schuldpapier

780 102.933

3.238 51.520

67.782 50.132

30.991 56.453

-101.673 74.001

6.199 51.083

-73 30.307

-40.711 -11.824

-67.088 4.435

-5.717 10.514

3.2.2


103.711

54.755

117.912

87.444

-27.672

57.281

30.235

-52.535

-62.653

4.796

3.2


47.934

-31.082

48.612

55.593

-77.769

62.103

13.349

-62.112

-91.109

21.295

3.3.1 3.3.2


114.323 -114.495

133.652 -134.726

125.867 -129.892

99.697 -105.822

112.187 -130.873

33.804 -34.808

18.348 -26.424

42.552 -33.630

17.483 -36.011

27.198 -20.803

3.3


-171

-1.070

-4.021

-6.126

-18.686

-1.004

-8.075

8.921

-18.528

6.396

Dienstenrekening 1.2.1 1.2.2

Uitvoer van diensten Invoer van diensten

1.2

Saldo dienstenverkeer Inkomensrekening

Totaal ontvangen inkomens

Financiële rekening Directe investeringen Nederlandse directe investeringen 3.1.1.1 Kapitaaldeelnemingen incl. herinvestering van winsten 3.1.1.2 Overige financiële transacties 3.1.1

Totaal Nederlandse directe investeringen

Effectenverkeer



96*



2003

2004

2005

2006

2007

2007

2008 i

ii

iii

iv

i

3.4.1 3.4.2

Overig financieel verkeer Activa Passiva

-75.809 41.160

-53.934 60.423

-46.723 25.618

-170.461 160.278

-357.319 336.447

-145.349 84.489

-23.588 39.087

-182.233 193.948

-6.149 18.923

-68.035 44.350

3.4

Saldo overig financieel verkeer

-34.647

6.489

-21.106

-10.182

-20.871

-60.859

15.498

11.715

12.775

-23.685

3


-13.878

-44.725

-37.019

-42.777

-14.291

-16.609

10.155

4.100

-11.937

-8.851

307

728

1.470

-572

643

358

-353

252

386

48

4

Toeneming (-) officiële reserves

5

Saldo financiële rekening (3 + 4)

-13.568

-43.997

-35.549

-43.349

-13.645

-16.251

9.803

4.352

-11.549

-8.802

6

Statistische verschillen

-11.728

3.949

-3.849

-3.127

-24.929

4.878

-16.014

-10.980

-2.813

-2.025

97*

Tabel 5.15 Extern vermogen van Nederland inclusief bfi’s Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007 iv

i

ii

iii

iv

Activa Nederlandse directe investeringen in het buitenland 1.1 1.2


1

Totaal directe investeringen in het buitenland

704.271 381.502

750.985 384.890

947.722 385.401

1.020.545 342.173

1.168.708 405.029

1.282.361 428.840

1.285.821 441.363

1.392.361 461.859

1.361.317 463.088

1.377.036 472.163

1.085.774

1.135.874

1.333.124

1.362.718

1.573.737

1.711.201

1.727.184

1.854.220

1.824.405

1.849.199


.

.

281.059

327.919

407.019

430.223

425.244

447.028

448.435

446.736

. .

. .

392.266 15.935

457.360 25.550

552.468 24.642

561.098 13.854

566.812 13.569

563.873 11.987

599.347 12.138

606.345 16.017

2.2


.

.

408.201

482.910

577.110

574.953

580.382

575.860

611.485

622.361

2


578.652

561.853

689.261

810.830

984.129

1.005.176

1.005.626

1.022.888

1.059.919

1.069.097

3


50.614

68.477

69.522

66.151

74.792

91.958

94.682

125.405

124.641

142.996




22.081 196.624 294.505 58.832

22.077 187.505 300.504 59.499

22.180 198.003 297.727 36.919

24.696 199.032 340.828 36.692

27.115 209.663 392.412 44.415

29.303 237.639 505.126 50.727

31.390 280.075 587.613 65.817

31.093 300.708 597.184 66.749

31.241 433.334 651.137 65.457

31.867 455.039 625.633 60.731

4


572.042

569.584

554.829

601.248

673.605

822.795

964.895

995.734

1.181.170

1.173.270

5

Officiële reserves

19.206

18.133

17.106

15.864

17.348

18.151

18.060

17.280

17.994

18.266

6


2.306.287

2.353.921

2.663.841

2.856.812

3.323.611

3.649.278

3.810.448

4.015.527

4.208.130

4.252.828


98*



2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007 iv

i

ii

iii

iv

Passiva Buitenlandse directe investeringen in Nederland 7.1 7.2


628.922 232.336

643.909 247.559

779.800 225.694

834.406 214.475

887.710 338.597

1.001.570 291.621

986.397 298.430

1.082.310 308.077

1.091.163 322.806

1.148.627 370.188

7

Totaal directe investeringen in Nederland

861.258

891.468

1.005.494

1.048.881

1.226.307

1.293.191

1.284.827

1.390.387

1.413.969

1.518.814


.

.

257.683

279.292

446.995

508.445

525.638

580.881

546.361

461.904

. .

. .

719.245 53.384

775.723 49.093

856.280 49.796

908.644 37.815

932.822 59.786

973.447 58.477

950.388 65.125

966.215 45.679

8.2


.

.

772.629

824.817

906.076

946.459

992.607

1.031.924

1.015.513

1.011.894

8


921.960

928.622

1.030.312

1.104.109

1.353.071

1.454.904

1.518.246

1.612.805

1.561.874

1.473.798

9


56.132

82.552

75.306

74.318

86.651

89.821

89.690

109.513

114.490

117.781




13.390 146.419 338.227 28.879

13.735 162.181 357.033 31.260

14.610 172.772 346.735 26.772

16.223 170.288 395.229 29.567

17.707 198.246 424.412 33.736

19.610 234.566 510.931 42.010

21.253 237.958 584.304 48.481

21.427 246.984 619.851 56.140

21.537 375.657 651.867 89.448

20.818 394.999 647.519 76.971

10


526.916

564.209

560.888

611.308

674.101

807.117

891.995

944.402

1.138.510

1.140.306

11


2.366.266

2.466.852

2.672.000

2.838.616

3.340.129

3.645.032

3.784.758

4.057.108

4.228.843

4.250.699

224.515 -343.308 -5.518 45.125 19.206

244.407 -366.769 -14.075 5.374 18.133

327.630 -341.051 -5.785 -6.059 17.106

313.837 -293.279 -8.167 -10.059 15.864

347.430 -368.942 -11.859 -496 17.348

418.010 -449.728 2.137 15.678 18.151

442.357 -512.620 4.993 72.899 18.060

463.833 -589.917 15.892 51.332 17.280

410.436 -501.955 10.151 42.660 17.994

330.385 -404.701 25.215 32.964 18.266

-59.979

-112.931

-8.160

18.196

-16.519

4.246

25.689

-41.581

-20.713

2.129

Saldi 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5

Saldo directe investeringen (1 - 7) Saldo effecten (2 - 8) Saldo financiële derivaten (3 - 9) Saldo overig financieel verkeer (4 - 10) Saldo officiële reserves (5)

12

Saldo extern vermogen van Nederland (12.1 t/m 12.5)

99*

Tabel 6.1 Economische kerngegevens voor Nederland en het eurogebied 2002

2003

2004

2005

2006

2007

2006 ii

Prijzen

1.1.1.1 1.1.1.2 1.1.1.3 1.1.1.4 1.1.1.5

Nederland Geharmoniseerde index van consumentenprijzen (hicp) Onbewerkte voedingsmiddelen Bewerkte voedingsmiddelen Industriële goederen exclusief energie Energie Diensten

1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4

iii

iv

Procentuele mutaties ten opzichte van vorige overeenkomstige periode

3,6 3,8 2,7 3,3 4,9

0,7 2,3 0,0 4,6 3,8

-3,1 -0,1 -0,9 5,5 3,4

-0,2 -0,3 -1,0 11,8 2,0

3,4 0,6 0,4 7,4 1,2

1,5 1,6 0,7 3,8 1,7

2,3 0,5 0,3 10,2 1,1

5,7 0,4 0,8 5,9 1,2

4,2 0,8 0,8 3,8 1,3

Totaal hicp Consumentenprijzen, nationale definitie Producentenprijzen, binnenlandse afzet Invoerprijzen

3,9 3,3 -0,6 -0,9

2,2 2,1 1,4 -4,9

1,4 1,2 4,5 1,3

1,5 1,7 4,5 1,2

1,7 1,2 4,2 3,3

1,6 1,6 4,2 4,8

1,8 1,4 5,4 6,0

1,7 1,2 4,1 0,7

1,5 0,9 2,4 1,3

1.2.1.1 1.2.1.2 1.2.1.3 1.2.1.4 1.2.1.5

Eurogebied Geharmoniseerde index van consumentenprijzen (hicp) Onbewerkte voedingsmiddelen Bewerkte voedingsmiddelen Industriële goederen exclusief energie Energie Diensten

3,1 3,1 1,5 -0,6 3,1

2,2 3,3 0,8 3,0 2,5

0,6 3,4 0,8 4,5 2,6

0,8 2,0 0,3 10,1 2,3

2,7 2,1 0,6 7,7 2,0

3,0 2,8 1,0 2,6 2,5

1,6 2,2 0,7 11,6 2,0

3,9 2,1 0,7 6,3 2,0

4,0 2,2 0,8 1,4 2,1

1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4

Totaal hicp Consumentenprijzen, nationale definitie Producentenprijzen, binnenlandse afzet Invoerprijzen

2,3 2,1 0,3 2,3

2,1 2,0 0,9 2,1

2,1 2,0 2,6 2,2

2,2 2,1 3,2 2,2

2,2 2,0 3,4 2,2

2,1 2,1 3,1 2,1

2,5 2,3 3,9 2,5

2,2 2,0 3,7 2,1

1,8 1,7 2,8 1,8

Lonen en loonkosten verwerkende industrie 2.1.1 2.1.2

Nederland Reële uurlonen Loonkosten per eenheid product

0,4 2,4

0,6 3,0

0,3 -2,6

-0,8 -1,3

0,6 -0,2

0,1 -0,1

0,4 0,7

0,4 0,3

0,9 -1,2

2.2.1 2.2.2

Eurogebied Reële uurlonen Loonkosten per eenheid product

1,2 0,9

1,0 0,6

0,7 -1,2

0,3 -0,6

1,1 -0,4

0,6 -0,4

1,5 1,7

1,5 0,4

0,8 -0,9

Effectieve wisselkoers/concurrentie-indicator 3.1.1 3.1.2

Nederland Nominale concurrentie-indicator Reële concurrentie-indicator (cpi/hicp)

2,4 4,2

6,6 6,8

2,3 1,5

-0,5 -1,3

0,2 -0,6

2,1 1,3

0,0 -0,9

1,3 0,7

1,9 1,5

3.2.1 3.2.2

Eurogebied Nominale effectieve wisselkoers Reële effectieve wisselkoers

5,0 4,5

12,6 12,0

4,2 3,7

-1,3 -1,8

0,2 -0,3

3,8 3,1

-0,1 -0,6

2,5 1,8

3,7 3,0

Productievolume 4.1.1 4.1.1.1 4.1.1.2 4.1.1.3 4.1.1.4 4.1.1.5 4.1.2 4.1.3

Nederland Nijverheid wv Halffabrikaten Investeringsgoederen Duurzame consumptiegoederen Niet-duurzame consumptiegoederen Energie Industrie Bouwnijverheid

0,9 1,4 -3,2 -15,2 1,6 5,5 0,1 -3,3

-1,4 -0,3 -1,3 -6,0 -1,6 -1,9 -1,1 -5,5

4,1 6,2 5,0 -1,9 0,0 6,9 3,4 -2,7

-1,1 0,4 -1,8 0,4 0,2 -4,6 0,0 3,0

1,2 3,2 3,4 -0,9 1,5 -2,1 2,3 4,1

3,1 2,5 3,9 5,3 2,7 4,0 3,0 5,7

0,9 4,3 2,0 -4,8 1,9 -4,2 1,9 2,0

0,2 2,0 3,5 1,4 0,6 -5,9 2,0 4,5

0,3 3,1 11,0 3,4 1,8 -8,6 4,2 3,8

4.2.1 4.2.1.1 4.2.1.2 4.2.1.3 4.2.1.4 4.2.1.5 4.2.2 4.2.3

Eurogebied Nijverheid wv Halffabrikaten Investeringsgoederen Duurzame consumptiegoederen Niet-duurzame consumptiegoederen Energie Industrie Bouwnijverheid

-0,4 -0,1 -1,4 -5,9 0,7 1,6 -0,6 0,5

0,3 0,3 -0,1 -4,4 0,3 2,9 0,1 -0,3

2,1 2,3 3,4 0,1 0,6 2,2 2,2 -0,8

1,3 0,8 2,9 -0,9 0,7 1,4 1,3 0,8

4,0 4,9 5,9 4,2 2,2 0,8 4,4 3,9

3,5 3,8 5,9 1,1 2,5 -0,3 4,0 3,1

4,3 5,7 5,6 3,7 2,4 1,0 4,3 3,4

4,1 5,7 5,8 5,1 1,1 1,3 4,5 3,5

4,0 5,4 6,7 5,6 3,1 -3,6 4,9 6,4


100*

2007

2008

2008

i

ii

iii

iv

i

feb.

mrt.

apr.

mei

2,9 0,9 0,7 3,3 1,6

2,5 0,8 1,4 4,2 2,0

0,0 1,3 0,6 1,5 1,8

0,8 3,6 0,0 6,1 1,4

1,6 5,4 0,0 4,0 1,9

1,0 5,3 0,3 4,2 2,0

2,8 5,9 -0,1 3,2 1,8

3,0 6,1 -0,8 2,9 1,8

4,4 6,6 -0,5 4,2 2,0

1,5 1,6 2,5 3,1

1,9 1,8 3,2 3,7

1,3 1,3 3,6 3,6

1,7 1,8 7,6 9,0

1,9 2,1 8,8 .

2,0 2,2 8,6 .

1,9 2,2 9,0 .

1,7 2,0 8,2 .

2,1 2,3 . .

3,1 2,1 1,0 1,2 2,4

3,3 2,0 1,1 0,5 2,6

2,4 2,5 1,0 0,7 2,6

3,1 4,5 1,0 8,2 2,5

3,5 6,4 0,9 10,8 2,5

3,3 6,5 0,9 10,5 2,4

3,8 6,8 0,9 11,3 2,8

3,1 6,9 0,8 10,9 2,3

. . . . .

1,9 1,8 2,5 1,8

1,9 1,8 2,6 1,9

1,9 1,9 2,7 1,9

2,9 2,8 4,5 2,9

3,4 3,2 5,4 3,4

3,3 3,1 5,4 3,3

3,6 3,4 5,6 3,6

3,3 3,1 5,4 3,3

. . . .

-0,3 -2,7

-0,5 -0,5

0,7 0,0

0,3 2,9

0,8 .

0,7

1,0

1,7

1,6

0,7 -0,3

1,1 0,4

0,6 -1,2

0,1 -0,6

. .

2,3 1,7

1,8 1,6

1,6 0,7

2,9 1,4

3,7 1,9

3,2 1,5

4,4 2,4

4,6 2,5

4,3 2,2

4,4 3,7

3,0 2,3

2,6 1,9

5,1 4,4

6,5 5,6

5,6 4,5

7,8 7,1

8,3 7,1

7,7 6,6

-3,6 4,3 13,2 7,0 2,7 -17,3 5,0 7,4

0,4 1,8 4,2 4,1 3,2 -5,7 3,0 5,4

5,7 3,2 -0,1 9,0 3,0 17,6 2,9 5,5

10,1 0,7 -1,0 1,6 2,0 29,4 1,4 4,6

6,2 1,8 0,2 3,7 0,9 17,8 0,9 6,1

3,9 3,3 0,9 7,1 3,1 15,0 0,9 12,2

8,9 0,4 -1,0 1,3 -0,6 26,3 -0,3 -4,0

10,6 0,3 0,0 -2,5 -1,9 40,2 0,4 14,4

. . . . . . . .

4,0 6,7 7,2 4,5 3,6 -7,6 5,9 10,6

2,9 3,2 4,9 1,3 2,1 -0,2 3,3 2,3

4,0 3,6 6,6 2,0 3,2 1,3 4,2 1,7

3,1 1,9 5,2 -2,7 1,3 5,9 2,6 -0,7

2,8 1,6 5,7 -1,5 0,8 4,4 2,1 1,5

3,3 2,0 6,9 -0,8 1,2 4,3 3,1 4,9

1,7 0,6 3,3 -3,4 -0,9 6,0 0,0 -2,6

. 2,3 7,5 1,0 0,6 5,8 4,2 .

. . . . . . . .

101*

Tabel 6.1 Economische kerngegevens voor Nederland en het eurogebied (vervolg) 2002

Arbeidsmarkt Werkloosheid 5.1.1 Nederland 5.1.2 Eurogebied

2003

2004

2005

2006

2007

2006 ii

iii

iv

5,5 8,4

5,4 8,1

5,2 7,9

1,7 1,6

2,2 1,6

Gemiddelden in % van de civiele beroepsbevolking 4,1 8,2

5,4 8,7

6,5 8,8

6,5 8,8

5,5 8,2

4,5 7,4

Procentuele mutaties ten opzichte van vorige overeenkomstige periode Werkgelegenheid 5.2.1 Nederland 5.2.2 Eurogebied Conjunctuurenquêtes

0,6 0,7

-0,6 0,5

-1,2 0,7

-0,1 0,9

1,6 1,6

2,7 1,8

1,3 1,7

Saldo van gunstige (+) en ongunstige (-) antwoorden in procenten van het totaal

Nederland 6.1.1 Producentenvertrouwen 6.1.2 Consumentenvertrouwen

-4 -8

-5 -10

-3 -8

-1 3

5 16

5 8

4 16

5 17

5 16

Eurogebied 6.2.1 Producentenvertrouwen 6.2.2 Consumentenvertrouwen

-10 -17

-8 -16

-4 -13

-5 -11

6 -6

2 -9

3 -10

4 -8

6 -6

82,4 83,0

83,6 84,1

82,1 82,4

82,9 83,9

83,2 84,1

In procenten van de productiecapaciteit Bezettingsgraad verwerkende industrie 6.3.1 Nederland 6.3.2 Eurogebied Overheidsfinanciën

83,0 81,1

81,7 80,8

82,7 81,4

82,0 81,1

In procenten van het bruto binnenlandse product

Nederland 7.1.1 Emu-saldo 7.1.2 Emu-schuld

-2,1 50,5

-3,1 52,0

-1,7 52,4

-0,3 52,3

0,5 47,9

0,4 45,4

Eurogebied 7.2.1 Emu-saldo 7.2.2 Emu-schuld

-2,6 68,0

-3,1 69,2

-2,9 69,6

-2,6 70,2

-1,3 68,5

-0,6 66,4

Macro-economische totalen (volume)

Procentuele mutaties ten opzichte van vorige overeenkomstige periode

8.1.1 8.1.2 8.1.3 8.1.4 8.1.5 8.1.6

Nederland Particulier verbruik Overheidsconsumptie Bruto investeringen Invoer van goederen en diensten Uitvoer van goederen en diensten Bruto binnenlands product, marktprijzen

0,9 3,3 -4,5 0,3 0,9 0,1

-0,2 2,9 -1,5 1,8 1,5 0,3

1,0 -0,1 -1,6 5,7 7,9 2,2

0,7 0,0 3,0 5,5 5,9 1,5

-0,8 9,4 7,2 8,1 7,0 3,0

2,1 2,7 5,1 5,5 6,4 3,5

-0,2 8,9 6,0 7,8 6,6 3,3

-1,0 9,3 6,4 6,6 5,8 2,9

-1,5 9,6 11,4 8,3 6,5 2,9

8.2.1 8.2.2 8.2.3 8.2.4 8.2.5 8.2.6

Eurogebied Particulier verbruik Overheidsconsumptie Bruto investeringen Invoer van goederen en diensten Uitvoer van goederen en diensten Bruto binnenlands product, marktprijzen

0,9 2,4 -1,4 0,4 1,8 0,9

1,2 1,7 1,3 3,3 1,2 0,8

1,5 1,4 2,0 6,5 6,7 1,8

1,6 1,4 3,1 5,7 4,9 1,7

1,8 2,0 5,3 7,8 8,1 2,9

1,6 2,3 4,4 5,4 6,0 2,6

1,8 1,7 5,8 7,5 7,9 2,9

1,7 1,9 4,9 7,4 6,6 2,8

2,1 2,3 5,5 7,0 9,0 3,2

509 8.060

534 8.444

560 8.889

Aanvullende gegevens 9.1 9.2

Bruto binnenlands product, marktprijzen Nederland Eurogebied


102*

Bedragen in miljarden euro’s 465 7.261

477 7.476

491 7.779

2007

2008

2008

i

ii

iii

iv

i

feb.

mrt.

apr.

mei

4,9 7,6

4,6 7,5

4,4 7,4

4,2 7,2

4,1 7,1

4,1 7,1

4,0 7,1

. 7,1

. .

2,8 1,8

2,9 1,7

2,6 1,9

2,3 1,7

2,1 .

4 18

6 21

5 10

5 8

3 4

6 4

3 4

1 2

1 1

6 -5

6 -2

3 -6

2 -9

0 -12

0 -12

0 -12

-2 -12

-2 .

83,4 83,9

83,4 84,1

83,5 84,3

83,9 84,2

83,4 83,6

1,9 2,7 9,0 5,9 6,1 3,3

1,3 2,6 2,8 5,3 5,4 2,4

2,0 4,1 6,2 7,0 7,2 3,8

3,2 1,4 2,6 3,9 6,8 4,3

2,2 1,1 6,0 6,5 5,8 3,4

1,5 2,4 6,8 6,1 6,6 3,2

1,8 2,4 3,8 5,2 5,9 2,6

1,8 2,6 3,9 6,1 7,2 2,7

1,2 2,0 3,2 4,0 4,4 2,1

1,2 1,4 3,6 4,3 5,4 2,2

103*

Tabel 6.2 Financiële stabiliteitsindicatoren Ultimocijfers in procenten (tenzij anders aangegeven)

2000

imf Code Banken 1 2

i1 i2 i5

3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.1.5 3.1.6 3.2 3 4 5 6 7 8 9

i6 i7 i8 i9 i10 i11

i13 i14 i15

12.1 12.2 12.3 12.3.1 12.3.1.1 12.3.2 12.3.2 12.3.3 12.3.4 12.3.5 12 13

i16

14

i17

15 16 17 18 19 20

i18 i19 i20 i22 i23 i24

21

i25

2002

2003

2004

2005 3

Kernindicatoren

Ratio van toetsingsvermogen en naar risicograad gewogen activa Ratio van ‘tier 1’-vermogen en naar risicograad gewogen activa Sectorale verdeling van leningen Ingezetenen Banken Centrale bank Overige financiële instellingen (ofi’s) Overheid Niet-financiële ondernemingen Overige binnenlandse sectoren Niet-ingezetenen Totaal leningen Rendement op activa Rendement op eigen vermogen Ratio van netto renteopbrengsten en bruto inkomen Ratio van lasten en bruto inkomen Ratio van liquide activa en totaal activa 2 Ratio van liquide activa en korte verplichtingen 2 Banken

10 11

2001

11,55 8,88

11,65 8,64

12,03 9,09

12,29 9,58

12,27 9,95

12,62 10,33

76,71 16,04 0,98 6,88 3,24 21,10 28,46 23,29 100

72,06 13,17 0,93 6,74 3,08 19,88 28,25 27,94 100

73,76 14,15 0,76 8,12 3,16 19,03 28,55 26,24 100

73,99 14,61 1,05 9,16 2,97 17,40 28,80 26,01 100

73,73 15,09 0,85 10,20 2,81 16,28 28,50 26,27 100

68,70 1,32 1,20 12,78 3,07 18,08 32,26 31,30 100

0,51 15,58 51,99 72,06 11,14 151,99

0,50 15,70 56,25 77,67 9,55 179,73

0,50 11,78 60,08 80,22 10,84 187,42

0,46 14,75 60,48 75,50 26,60 293,02

0,43 16,84 58,94 70,47 27,12 302,39

0,37 15,43 54,11 70,09 26,73 279,42

4,98 84

4,79 62

3,06 72

40,98 54,72

35,16 59,81

4,31 1,92 1,74 24,57 7,30 21,07 3,90 41,23 100,00

5,03 1,88 1,73 24,10 7,25 18,51 4,89 43,36 100,00

Aanbevolen indicatoren

Ratio van eigen vermogen en totaal activa Grote uitzettingen (aantal) Geografische verdeling van leningen Ingezetenen Ontwikkelde landen, exclusief China Overige ontwikkelende landen en ontwikkelingslanden, inclusief China Afrika waarvan sub-Sahara Midden- en Oost-Europa Voormalig ussr en Mongolië Azië, inclusief China Midden-Oosten Westelijk Halfrond Totaal leningen Ratio van bruto activa positie in financiële derivaten en eigen vermogen 4 Ratio van bruto passiva positie in financiële derivaten en eigen vermogen 4 Ratio van handelsinkomen en totaal inkomen Ratio van personeelskosten en bestedingen buiten rente Spreiding tussen credit en debet rente (in basispunten) Ratio van deposito’s en totaal leningen Ratio van uitstaande leningen in vreemde valuta en totaal leningen Ratio van uitstaande verplichtingen in vreemde valuta en totaal verplichtingen Ratio van netto open positie in aandelen en eigen vermogen

5,22 128

5,16 95

5,13 95

219,90

30,32 32,39

6,94 51,11 269 26,01 35,77

7,88 53,60 266 24,44 34,99

228,65 11,36 49,84 256 17,22 26,57

27,64 89,39

24,14 76,95

21,45 59,87

20,07 79,58

25,19 80,58

27,3 482,4

28,1 481,7

27,4 451,3

27,4 475,3

26,7 485,4

26,7 540,9

83,8 12,9 344

100,3 12,8 476

125,4 15,1 498

121,6 17,5 433

117,9 19,5 369

96,9 18,5 323

81,8

84,7

91,3

99,0

104,6

111,2

16,4

11,2

8,5

4,9 25,23

4,2 25,05

4,8 28,62

9,59 53,71

8,50 53,74

5,92 51,38

31,83 37,04

34,22 34,3

23,3 100,35

Overige financiële instellingen (ofi’s) 22 23

i26 i27

Ratio van ofi-activa en totaal activa van het financiële stelsel Ratio van ofi-activa en bbp Niet-financiële ondernemingen

24 25 26

i28 i29 i32

Ratio van schuld en eigen vermogen Rendement op eigen vermogen Aanvragen voor surseance van betaling(aantal) Huishoudens

27

i33

Ratio van schuld van huishoudens en bbp Onroerendgoedmarkt

28 29

i37(i) Woningprijzen (jaarlijks stijgingspercentage) i38 Ratio van woningleningen en totaal leningen

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Reeksbreuk als gevolg van volledige consolidatie door alle rapporteurs.

104*

2 Reeksbreuk in 2003k3 als gevolg van wijziging in het liquiditeitsregime. 3 Met ingang van 2005 zijn de cijfers op basis van

ias/ifrs standaards samengesteld. 4 Op basis van marktwaarde.

2006

2007

2008

ii

iii

iv

i

ii

iii

iv

l

11,73 9,39

11,71 9,37

11,85 9,43

12,08 9,35

11,79 9,31

11,54 9,00

13,16 10,20

13,46 11,33

65,56 1,40 0,88 11,39 2,80 17,92 31,18 34,44 100

64,55 1,56 0,86 11,52 2,71 17,55 30,36 35,45 100

63,23 1,63 0,85 12,10 2,69 16,48 29,48 36,77 100

60,02 4,08 1,74 19,79 4,15 26,11 44,13 39,98 100

60,51 3,24 1,52 18,12 3,96 26,11 47,04 39,49 100

59,61 4,50 1,21 18,10 3,92 26,71 45,56 40,39 100

59,91 4,87 2,03 16,43 4,05 27,80 44,82 40,09 100

59,86 4,82 1,48 17,66 4,13 28,35 43,88 40,14 100

0,39 3,94 50,29 70,06 27,25 245,34

0,37 3,98 50,46 72,08 26,94 230,02

0,39 3,85 54,23 79,94 27,25 226,67

0,41 3,82 49,56 74,04 25,88 274,44

0,41 3,67 48,34 75,23 26,53 232,17

0,29 3,19 50,22 76,02 27,90 269,52

1,21 9,03 52,02 87,03 26,05 226,81

0,02 0,77 70,83 94,61 22,96 216,09

2,89 111

2,93 109

2,96 123

2,87 126

2,75 119

2,83 114

3,34 107

3,45 104

33,13 61,61 5,26 1,92 1,75 21,72 7,57 19,65 3,73 45,41 100,00

33,49 61,28 5,23 2,52 2,35 22,59 8,12 18,65 4,41 43,70 100,00

33,69 60,45 5,86 2,19 2,11 20,92 9,12 17,57 4,82 45,38 100,00

32,63 61,34 6,03 1,90 1,76 22,67 7,81 17,85 5,03 44,74 100,00

31,20 62,32 6,48 1,96 1,90 20,26 8,75 19,24 5,08 44,71 100,00

28,98 63,89 7,13 1,88 1,83 20,06 8,78 21,69 5,00 42,59 100,00

30,18 61,60 8,22 1,88 1,80 22,88 8,36 19,62 5,01 42,25 100,00

34,54 57,03 8,43 1,66 1,54 24,79 8,80 19,82 5,45 41,97 100,00

217,05 229,81 12,04 47,04 282 16,45 21,02 25,94 90,34

199,06 209,12 11,22 46,90 293 16,54 22,07 26,71 89,15

197,88 204,79 7,61 44,86 304 18,22 22,53 27,25 91,08

202,23 222,38 12,07 46,42 296 17,60 23,59 28,16 107,78

233,78 233,22 10,73 46,13 311 19,09 23,42 27,91 109,23

215,89 225,89 10,27 46,63 324 20,13 23,88 29,24 111,61

200,94 195,19 13,69 46,88 330 20,56 21,68 24,82 83,18

276,87 293,73 11,7745,42 321 27,26 21,19 25,45 60,15

71

60

60

62

51

56

64

83

4,7 27,93

4,2 27,11

5,9 25,97

4,0 24,44

3,8 24,37

5,0 24,00

0,2 24,10

1,4 23,62

105*

Tabel 7.1 Balansen van geregistreerde kredietinstellingen (Bedrijfseconomische opstelling) Ultimocijfers in miljoenen euro’s

Binnenlands bedrijf

Geconsolideerd bedrijf

2007

2006

2007

2008

i

ii

iii

iv

iv

i

ii

iii

iv

i

21.205 461.048 1.100.152

22.612 495.790 1.137.994

19.134 516.689 1.172.701

28.050 504.219 1.162.802

52.045 313.383 1.593.007

35.932 402.767 1.684.665

32.244 427.248 1.695.514

29.256 427.445 1.733.034

39.196 416.926 1.693.128

32.303 469.704 1.688.848

157.197

177.365

166.620

164.454

484.750

560.422

579.426

546.156

522.358

513.039

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Kasmiddelen Bankiers Kredieten Financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden Financiële activa tegen reële waarde via winsten verliesrekening Financiële activa voor verkoop beschikbaar Financiële activa aangehouden tot einde looptijd Overige financiële activa Deelnemingen Immateriële activa Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Belastingvorderingen Overige activa Van aandeelhouders opgevraagde stortingen Overlopende activa

54.398 139.005 4.982 10.923 57.216 9.869 15.464 3.542 12.610 0 20.125

55.289 138.412 4.731 15.382 60.212 8.214 14.656 3.764 13.331 0 22.441

55.222 142.345 4.891 13.242 64.638 8.164 14.611 3.487 12.747 0 24.938

53.564 140.863 5.354 12.991 86.620 4.872 14.088 3.071 23.955 0 24.557

72.428 363.508 26.234 13.235 7.527 12.413 24.981 5.761 51.988 0 34.121

78.673 351.322 24.571 11.578 8.554 13.152 24.520 10.088 35.833 0 33.473

79.563 340.149 20.435 18.920 8.315 11.560 23.269 11.075 115.647 0 37.171

82.927 344.062 19.247 15.881 9.799 12.032 23.474 11.073 109.179 0 41.444

75.831 327.169 19.644 15.362 34.227 8.109 22.699 10.654 90.717 0 42.150

72.195 315.223 33.318 11.771 33.973 8.541 30.818 12.208 74.803

16

Totaal activa

2.067.736

2.170.193

2.219.429

2.229.460

3.055.381

3.275.550

3.400.536

3.405.008

3.318.170

3.356.670

512.233

559.999

585.917

529.240

554.842

626.028

654.777

655.432

625.689

640.463

239.763 469.339 419.404

248.874 497.568 402.507

251.159 535.756 403.089

255.066 555.827 403.590

509.301 744.197 579.548

514.391 786.159 618.438

507.546 798.933 597.817

504.528 832.598 584.149

508.888 798.583 562.128

516.725 745.821 547.734

145.987

155.923

146.151

136.803

311.971

382.706

406.963

391.392

386.798

434.815

68.887 29.052 1.682 12.623 21.744 6.848 41.598 5.780

70.448 32.789 1.886 29.486 23.231 6.236 43.014 5.862

71.545 31.261 1.870 16.387 28.147 6.023 42.017 5.930

68.527 35.205 1.423 35.303 26.982 5.386 50.107 7.244

70.501 37.591 2.047 43.493 37.792 16.129 46.932 5.368

75.459 30.019 4.165 38.513 33.601 16.047 46.498 5.779

75.981 36.708 3.567 119.761 35.769 15.819 43.262 5.862

77.894 34.507 3.933 111.739 41.861 15.785 45.896 5.930

76.100 38.128 2.698 78.938 41.474 14.561 52.658 7.244

128.502 35.946 6.515 75.146 38.160 11.039 52.990 7.492

17.489 3.452 1.472 54.627 320 -2.003 7.741 9.698

17.750 1.653 1.521 57.188 207 -2.221 5.901 10.371

17.882 3.375 1.422 55.872 205 -2.545 8.579 9.393

35.125 3.048 1.429 54.732 220 -2.647 17.925 8.925

17.393 3.385 868 41.356 18759 -1.838 80 15.667

17.482 3.455 1.472 54.627 329 -2.003 6.766 15.619

17.743 1.655 1.521 57.188 216 -2.221 5.908 15.761

17.874 3.373 1.422 55.876 205 -2.545 8.592 14.567

35.118 3.054 1.429 54.802 229 -2.647 17.953 14.345

35.708 -4.011 1.472 69.004 219 -2.651 730 14.851

2.067.736

2.170.193

2.219.429

2.229.460

3.055.382

3.275.550

3.400.536

3.405.008

3.318.170

3.356.670

47.180 118.788

49.901 130.263

47.759 125.255

47.596 123.407

104.146 331.996

109.402 360.314

115.549 375.019

115.851 350.642

117.466 312.030

152.667 505.248

98.117 27.846 4.600 121.363 1.111.552

98.743 28.118 4.167 122.736 1.119.599

100.855 28.949 4.405 125.399 1.175.049

103.165 31.546 6.419 128.292 1.252.168

127.898 38.202 32.860 133.240 1.507.446

126.783 34.548 32.821 128.510 1.129.071

Activa 1 2 3 4 5

59.926

Passiva 17 18.1 18.2 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Bankiers Toevertrouwde middelen Spaargelden Overige toevertrouwde middelen Schuldbewijzen Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden Financiële verplichtingen tegen reële waarde via winsten verliesrekening Overige financiële verplichtingen Belastingverplichtingen Overige schulden Overlopende passiva Voorzieningen Achtergestelde schulden Kapitaal Reserves

29.1 29.2 29.3 29.4 29.5 29.6 30 31

Agioreserve Herwaarderingsreserve Wettelijke en statutaire reserves Overige reserves Ingehouden winsten (verliezen) voorgaande jaren Ingekochte eigen aandelen (tegen verkrijgingsprijs) Onverdeelde winst Belang van derden

32

Totaal passiva Verplichtingen buiten de balans

33 34

Voorwaardelijke schulden Onherroepelijke faciliteiten Aanvullende gegevens

35 36 37 38 39

Tier 1-vermogen Tier 2-vermogen Totaal aftrekposten Totaal toetsingsvermogen (35 + 36 - 37) Risico gewogen activa

Met ingang van 2008 worden geen binnenlandse cijfers meer gepresenteerd. Met ingang van 2008 is een nieuw rapportagekader

106*

op basis van Finrep in gebruik genomen, uit continuïteitsoverwegingen zijn de posten terruggerekend naar de posten in tabel 7.1.

107*

Tabel 7.2 Baten en lasten van geregistreerde kredietinstellingen Gecumuleerde kwartaalcijfers binnen een kalenderjaar in miljoenen euro's

2005

2006

2007

2008

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

Rente Rentebaten Rentelasten Opbrengsten uit effecten en deelnemingen Provisie Provisiebaten Provisielasten Overig inkomen 1.4.1 Resultaat uit financiële transacties 1.4.2 Overige baten

22.652 87.418 64.765 1.692

29.736 125.373 95.638 1.789 11.550

7.996 36.308 28.312 273

15.572 73.871 58.299 761

23.302 112.593 89.292 1.083

31.220 151.714 120.494 2.398 13.476

8.002 44.360 36.358 728

15.248 88.062 72.813 1.365

23.032 131.102 108.069 1.838

30.013 179.350 149.337 2.331

8.051 49.777 41.726 329

4.198 827

8.208 1.650

12.091 2.296

4.229 772

8.644 1.679

12.863 2.538

15.819 3.382

3.575 896

4.433 4.334

5.199 6.667

1.949 2.046

4.192 4.296

5.581 6.699

5.972 8.602

2.045 2.197

3.649 4.591

5.035 5.790

4.629 7.994

-1.385 2.212

1

41.488

54.941

15.634

31.379

46.460

61.668

16.430

31.818

46.020

57.404

11.886

14.295 9.934 1.436 1.769

18.948 15.685 2.141 178

5.054 3.650 566 875

10.229 7.426 1.150 1.904

15.347 11.094 1.782 2.575

20.669 18.872 2.394 107

5.496 4.111 613 987

10.725 8.142 1.142 1.986

15.840 11.970 1.680 2.408

20.626 15.468 2.109 2.818

4.878 3.358 704 719

1.005

1.446

466

1.049

1.846

2.626

587

1.129

1.906

2.348

584

51

53

-22

-44

-29

10

187

208

230

685

453

0

-1

0

0

0

0

1

0

0

0

1

1.1 1.1.1 1.1.2 1.2 1.3 1.3.1 1.3.2

2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.2 2.3 2.4

Totaal baten Bedrijfslasten Personeelskosten Andere beheerskosten Afschrijvingen Overige bedrijfslasten Waardeveranderingen van kredieten en vorderingen Waardeveranderingen van andere financi?e activaen deelnemingen Toevoeging/onttrekking fonds algemene bankrisico’s

10.197 1.820

2

Totaal lasten

28.490

38.450

10.588

21.714

32.614

44.678

11.982

23.332

34.034

44.054

10.695

3

Winst/verlies van activa/passiva in verband met beëindiging van bedrijfsactiviteiten Bedrijfsresultaat voor belastingen (1 - 2 - 3) Belastingen bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat na belastingen (4 - 5) Buitengewone baten en lasten Belastingen buitengewoon resultaat Buitengewoon resultaat na belastingen (7 - 8) Groepswinst/verlies (6 + 9) Belang van derden Nettowinst/verlies (10 - 11)

0 12.998 3.257 9.741 2 -1 3 9.744 143 9.601

466 16.958 3.438 13.520 0 0 -2 13.520 298 13.222

0 5.045 1.233 3.812 0 0 0 3.812 99 3.714

15 9.680 2.097 7.583 0 0 0 7.583 161 7.422

15 13.860 2.890 10.970 0 0 0 10.970 242 10.728

624 17.614 3.489 14.125 -2 0 0 14.123 348 13.775

133 4.581 919 3.662 0 0 0 3.662 132 3.530

562 9.049 1.603 7.446 0 0 0 7.446 281 7.165

931 12.917 2.147 10.771 0 1 -1 10.770 462 10.308

8.213 21.562 1.851 19.711 -26 1 -27 19.685 568 19.117

-9 1.182 231 951

4 5 6 7 8 9 10 11 12

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Met ingang van het 1e kwartaal 2005 zijn de cijfers

op basis van ias/ifrs-standaards samengesteld.

108*

951 91 860

109*

Tabel 7.3 Buitenlandse schuldverhoudingen van mfi’s Ultimocijfers in miljoenen euro’s

Vorderingen

Verplichtingen

2007

2008

Netto Vorderingen

2007

2008

2007

2008

ii

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

Europa België Cyprus Denemarken Duitsland Finland Frankrijk 1 Griekenland Guernsey Hongarije Ierland Italië Jersey Liechtenstein Luxemburg Malta Noorwegen Oostenrijk Polen Portugal Roemenië Rusland Slowakije Spanje Tsjechië Turkije Verenigd Koninkrijk IJsland Zweden Zwitserland Overig Europa 2

76.512 547 11.756 52.296 1.362 20.018 7.252 130 870 36.346 32.917 1.248 365 9.697 411 14.243 3.262 4.161 3.183 1.160 6.454 1.215 30.613 865 3.836 310.176 503 6.899 13.791 1.952

88.239 415 13.392 50.955 1.665 18.362 7.573 166 1.841 38.459 41.205 1.898 366 10.822 268 5.694 3.168 4.730 4.587 1.518 7.280 1.595 31.695 1.115 3.785 303.478 420 4.411 13.284 2.153

89.742 527 5.608 51.221 1.394 26.934 8.015 203 1.594 37.434 41.350 1.857 349 20.213 206 3.126 3.270 5.027 4.516 1.671 7.760 1.964 30.279 1.046 6.055 296.871 526 4.718 14.902 2.273

86.369 634 16.143 51.381 1.122 28.015 6.549 177 1.979 37.676 40.176 1.531 276 18.220 342 3.459 3.467 6.318 4.527 2.002 8.378 2.465 26.068 1.946 6.047 288.108 581 4.675 9.283 2.466

91.459 1.255 1.866 42.524 747 35.031 2.439 3.396 346 17.028 8.275 10.780 3.594 12.273 236 319 5.295 1.406 3.533 810 5.317 160 20.182 1.471 2.328 194.464 651 4.328 61.475 3.148

95.809 1.013 1.409 38.644 450 28.869 1.718 3.006 334 18.711 8.872 9.822 3.738 17.872 312 322 3.416 3.443 3.305 1.001 6.977 165 18.736 1.301 2.306 207.951 122 3.472 67.666 2.670

107.691 1.340 1.829 35.195 259 30.792 1.655 3.295 413 16.858 6.831 9.240 3.310 17.446 154 414 2.994 2.421 3.869 1.649 7.549 239 13.904 888 1.741 224.647 237 2.958 59.170 3.397

112.357 715 1.659 36.477 485 34.405 1.120 3.037 1.696 18.648 7.895 9.334 3.922 19.592 266 867 2.370 3.611 3.159 983 5.237 232 13.592 2.025 1.617 251.050 191 2.919 66.671 3.588

-14.947 -708 9.890 9.772 615 -15.013 4.813 -3.266 524 19.318 24.642 -9.532 -3.229 -2.576 175 13.924 -2.033 2.755 -350 350 1.137 1.055 10.431 -606 1.508 115.712 -148 2.571 -47.684 -1.196

-7.570 -598 11.983 12.311 1.215 -10.507 5.855 -2.840 1.507 19.748 32.333 -7.924 -3.372 -7.050 -44 5.372 -248 1.287 1.282 517 303 1.430 12.959 -186 1.479 95.527 298 939 -54.382 -517

-17.949 -813 3.779 16.026 1.135 -3.858 6.360 -3.092 1.181 20.576 34.519 -7.383 -2.961 2.767 52 2.712 276 2.606 647 22 211 1.725 16.375 158 4.314 72.224 289 1.760 -44.268 -1.124

-25.988 -81 14.484 14.904 637 -6.390 5.429 -2.860 283 19.028 32.281 -7.803 -3.646 -1.372 76 2.592 1.097 2.707 1.368 1.019 3.141 2.233 12.476 -79 4.430 37.058 390 1.756 -57.388 -1.122

Totaal Europa Europese Unie

654.040 610.764

664.539 628.495

670.651 632.413

660.380 626.939

536.136 444.566

553.432 456.061

562.385 472.698

609.720 514.708

117.904 166.198

111.107 172.434

108.266 159.715

50.660 112.231

Verdeling naar land 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.1.6 1.1.7 1.1.8 1.1.9 1.1.10 1.1.11 1.1.12 1.1.13 1.1.14 1.1.15 1.1.16 1.1.17 1.1.18 1.1.19 1.1.20 1.1.21 1.1.22 1.1.23 1.1.24 1.1.25 1.1.26 1.1.27 1.1.28 1.1.29 1.1.30 1

2.1 2.2 2.3 2.4

Afrika Liberia Mauritius Zuid-Afrika Overig Afrika

186 76 761 516

143 100 1.279 391

116 95 697 589

122 36 1.070 624

186 22 2.627 2.676

152 19 2.556 2.408

140 22 1.965 2.698

136 22 1.760 2.309

0 54 -1.866 -2.160

-9 81 -1.277 -2.017

-24 73 -1.268 -2.109

-14 14 -690 -1.685

2

Totaal Afrika

1.539

1.913

1.497

1.852

5.511

5.135

4.825

4.227

-3.972

-3.222

-3.328

-2.375

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

Midden-Oosten Bahrein Iran Libanon Saoedi-Arabië Verenigde Arabische Emiraten Overig Midden-Oosten

232 501 23 798 1.375 1.241

290 483 17 1.063 1.707 1.272

881 396 44 929 2.417 1.502

609 325 121 999 3.940 1.632

324 75 660 842 2.676 7.817

255 88 638 545 2.172 6.656

266 190 647 1.745 3.706 7.196

353 151 587 4.131 2.172 7.126

-92 426 -637 -44 -1.301 -6.576

35 395 -621 518 -465 -5.384

615 206 -603 -816 -1.289 -5.694

256 174 -466 -3.132 1.768 -5.494

3

Totaal Midden-Oosten

4.170

4.832

6.169

7.626

12.394

10.354

13.750

14.520

-8.224

-5.522

-7.581

-6.894

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Inclusief Monaco. 2 Estland, Letland, Litouwen, Slovenië, Andorra, Farøer, Gibraltar, Groenland, Man, San Marino,

110*

Vaticaanstad, Albanië, Bosnië-Herzegowina, Bulgarije, Kroatië, Macedonië, Moldavië, Montenegro, Oekraïne en Wit-Rusland.

Vorderingen

Verplichtingen

2007

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 4.16 4.17 4

Amerika Argentinië Aruba Bahama’s Bermuda Brazilië Canada Caymaneilanden Chili Colombia Cuba Mexico Nederlandse Antillen Panama Uruguay Venezuela Verenigde Staten Overig Amerika Totaal Amerika Latijns-Amerika en Caraïbisch gebied

2008

Netto Vorderingen

2007

2008

2007

2008

ii

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

583 232 371 1.360 9.516 1.448 3.935 1.116 619 90 3.196 2.464 423 163 254 74.578 2.577

525 165 427 1.295 9.554 1.134 7.377 1.274 597 88 3.143 2.357 361 168 235 86.016 2.157

432 159 308 987 9.698 1.440 7.515 1.188 355 50 3.446 2.295 375 161 244 69.727 2.236

528 166 235 964 11.252 1.486 3.811 1.458 333 50 2.901 3.273 343 371 248 68.670 2.345

171 145 677 816 646 1.716 21.842 631 207 0 877 3.152 698 882 202 50.949 13.213

150 154 466 666 685 1.695 19.718 566 231 1 1.010 3.717 776 791 606 64.300 12.515

144 159 1.048 997 281 1.964 12.080 252 93 1 1.207 4.668 722 764 308 55.735 12.080

131 157 905 891 441 1.284 12.050 933 249 1 750 3.869 695 801 250 60.227 11.373

412 87 -306 544 8.870 -268 -17.907 485 412 90 2.319 -688 -275 -719 52 23.629 -10.636

375 11 -39 629 8.869 -561 -12.341 708 366 87 2.133 -1.360 -415 -623 -371 21.716 -10.358

288 0 -740 -10 9.417 -524 -4.565 936 262 49 2.239 -2.373 -347 -603 -64 13.992 -9.844

397 9 -670 73 10.811 202 -8.239 525 84 49 2.151 -596 -352 -430 -2 8.443 -9.028

102.925

116.873

100.616

98.434

96.824

108.047

92.503

95.007

6.101

8.826

8.113

3.427

26.899

29.723

29.449

28.278

44.159

42.052

34.804

33.496

-17.260

-12.329

-5.355

-5.218

5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 5.15

Azië China Filipijnen Hongkong India Indonesië Japan Kazachstan Maleisië Oezbekistan Pakistan Singapore Taiwan Thailand Zuid-Korea Overig Azië

2.289 463 3.992 1.929 950 2.910 718 911 4 255 5.638 449 150 1.996 156

4.424 382 9.352 2.141 1.167 7.766 633 988 4 291 6.051 512 130 2.035 174

4.251 363 5.339 2.546 1.070 8.656 809 306 5 258 5.778 1.330 126 2.082 204

3.146 490 5.042 3.030 1.029 5.648 760 1.991 4 263 10.614 2.394 134 1.631 363

1.035 569 15.465 1.988 316 11.427 83 1.868 57 241 5.200 1.087 517 56 555

2.532 630 22.975 719 326 12.101 153 1.425 62 256 7.238 317 536 46 354

792 616 18.992 157 234 8.571 385 1.245 57 209 6.793 632 690 261 291

2.730 582 18.992 50 270 10.306 977 1.184 91 132 9.289 540 479 440 293

1.254 -106 -11.473 -59 634 -8.517 635 -957 -53 14 438 -638 -367 1.940 -399

1.892 -248 -13.623 1.422 841 -4.335 480 -437 -58 35 -1.187 195 -406 1.989 -180

3.459 -253 -13.653 2.389 836 85 424 -939 -52 49 -1.015 698 -564 1.821 -87

416 -92 -13.950 2.980 759 -4.658 -217 807 -87 131 1.325 1.854 -345 1.191 70

5

Totaal Azië

22.810

36.050

33.123

36.539

40.464

49.670

39.925

46.355

-17.654

-13.620

-6.802

-9.816

6.1 6.2 6.3

Oceanië Australië Nieuw-Zeeland Overig Oceanië

4.407 215 371

4.402 70 304

5.388 51 407

5.016 44 386

3.258 131 183

2.754 135 134

2.631 136 162

2.716 141 120

1.149 84 188

1.648 -65 170

2.757 -85 245

2.300 -97 266

6

Totaal Oceanië

4.993

4.776

5.846

5.446

3.572

3.023

2.929

2.977

1.421

1.753

2.917

2.469

7 8

Niet aan landen toe te delen Internationale organen

2 371

-1 259

-4 206

5 194

-16 2.654

-12 2.660

-13 3.057

-9 2.710

18 -2.283

11 -2.401

9 -2.851

14 -2.516

Verdeling naar geldsoort 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5

Buitenlandse geldsoorten Amerikaanse dollars Britse ponden Japanse yens Zwitserse franken Overige buitenlandse geldsoorten

259.577 60.137 10.469 8.780 40.589

275.477 60.274 13.833 8.440 41.522

242.275 53.890 14.725 8.214 46.415

230.414 44.127 16.660 8.460 50.287

228.957 71.890 10.187 9.246 32.928

254.347 70.453 11.639 10.374 29.992

223.528 69.968 9.527 9.356 30.188

238.913 59.860 15.437 11.983 29.833

30.620 -11.753 282 -466 7.661

21.130 -10.179 2194 -1934 11530

18.747 -16.078 5.198 -1.142 16.227

-8.499 -15.733 1.223 -3.523 20.454

9 10

Totaal buitenlandse geldsoorten Euro’s

379.552 411.298

399.546 429.695

365.519 452.585

349.948 460.528

353.208 344.331

376.805 355.504

342.567 376.794

356.026 419.481

26.344 66.967

22741 74.191

22.952 75.791

-6.078 41.047

Verdeling naar tegenpartij 11 12

Banken Niet-banken

544.277 246.573

565.799 263.442

561.278 256.826

562.460 248.016

515.527 182.012

537.601 194.708

540.007 179.354

589.616 185.891

28.750 64.561

28.198 68.734

21.271 77.472

-27.156 62.125

13

Totaal (1 t/m 8 = 9 + 10 = 11 + 12)

790.850

829.241

818.104

810.476

697.539

732.309

719.361

775.507

93.311

96.932

98.743

34.969

111*

Tabel 7.4 Geconsolideerde activa van binnenlandse kredietinstellingen: vorderingen op directe en uiteindelijke debiteur Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2007 ii Vorderingen op directe debiteur 1

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17 1.18 1.19 1.20 1.21 1.22 1.23 1.24 1.25 1.26 1.27 1.28 1.29 1.30 1.31 1

Europa België Cyprus Denemarken Duitsland Finland Frankrijk Griekenland Guernsey Hongarije Ierland Italië Jersey Liechtenstein Luxemburg Malta Monaco Noorwegen Oostenrijk Polen Portugal Roemenië Rusland Slowakije Spanje Tsjechië Turkije Verenigd Koninkrijk IJsland Zweden Zwitserland Overig Europa Totaal Europa Europese Unie

Uitgaand risico

InVordekomend ringen risico op uiteindelijke debiteur (1-2+3)

iii Vorderingen op directe debiteur 1

Uitgaand risico


iv Vorderingen op directe debiteur 1

Uitgaand risico


1

2

3

4

1

2

3

4

1

2

3

4

88.287 1.096 9.216 125.351 3.705 135.409 12.580 1.060 2.680 33.374 102.276 2.257 852 12.712 378 207 6.589 8.006 15.576 9.663 4.192 12.113 2.798 84.287 3.145 5.548 292.800 1.054 13.117 14.460 3.169

2.377 244 470 1.481 22 1.145 381 77 229 2.245 1.378 514 104 1.660 0 21 400 97 229 95 711 821 171 447 410 330 25.193 0 1.573 2.269 557

1.637 119 1.257 10.747 809 3.619 886 129 4 331 923 150 5 1.545 7 0 201 347 30 1.650 7 299 0 1.348 87 353 2.758 78 1.126 2.603 348

87.546 972 10.002 134.618 4.492 137.884 13.084 1.111 2.455 31.460 101.821 1.893 752 12.598 386 187 6.390 8.256 15.377 11.218 3.488 11.591 2.626 85.188 2.823 5.571 270.366 1.132 12.671 14.794 2.960

115.107 923 10.588 134.712 3.521 136.133 13.069 1.004 3.265 34.023 99.432 2.652 855 13.172 316 201 5.374 7.994 15.453 10.366 4.572 12.907 2.710 86.457 3.866 5.617 280.908 1.346 15.110 14.397 3.627

1.514 244 315 1.461 54 907 418 123 215 2.910 1.978 840 102 1.617 0 22 452 107 240 298 660 1.609 218 705 471 545 27.561 0 666 2.357 596

2.723 142 1.310 8.280 357 4.079 931 104 5 342 1.131 302 0 1.542 8 0 240 294 36 2.157 9 743 8 1.157 131 305 3.178 78 957 5.565 206

116.316 820 11.583 141.532 3.824 139.305 13.582 985 3.055 31.455 98.585 2.114 753 13.097 324 178 5.162 8.181 15.249 12.224 3.921 12.043 2.499 86.911 3.526 5.376 256.525 1.424 15.402 17.606 3.238

114.210 755 9.131 131.213 3.244 114.891 13.849 1.001 3.988 32.875 102.082 2.522 904 18.522 266 200 3.416 7.357 16.264 10.122 5.061 14.121 3.134 90.271 4.025 12.728 271.294 1.619 9.893 14.693 3.615

2.022 335 450 1.301 23 957 427 90 209 2.994 2.607 549 98 3.091 16 21 369 104 296 303 914 2.108 211 671 361 539 25.498 0 633 2.418 720

2.054 121 1.501 8.532 337 5.223 730 148 32 413 1.664 353 4 1.577 23 0 219 234 53 2.050 23 776 1 1.303 113 485 3.075 82 1.212 5.483 166

114.240 541 10.181 138.444 3.558 119.158 14.152 1.058 3.812 30.295 101.139 2.325 810 17.008 273 180 3.266 7.487 16.021 11.869 4.170 12.789 2.924 90.902 3.778 12.674 248.870 1.701 10.473 17.758 3.061

1.007.953 961.453

45.649 40.662

33.405 29.251

995.707 950.043

1.039.675 992.604

49.200 42.657

36.321 28.781

1.026.795 978.729

1.017.264 963.401

50.335 43.510

37.984 30.272

1.004.918 950.166

2.1 2.2 2.3 2.4

Afrika Liberia Mauritius Zuid-Afrika Overig Afrika

73 245 1.916 670

50 76 18 70

0 439 18 99

23 608 1.916 698

69 337 2.076 584

58 119 19 114

0 428 14 84

11 646 2.071 554

60 610 2.034 715

56 89 19 79

0 399 14 79

3 920 2.028 714

2

Totaal Afrika

2.903

214

556

3.245

3.066

310

526

3.282

3.419

243

491

3.666

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

Midden-Oosten Bahrein Iran Libanon Saoedi-Arabië Verenigde Arabische Emiraten Overig Midden-Oosten

595 554 10 1.474 4.284 2.139

22 39 0 33 249 243

27 0 0 52 133 51

601 515 10 1.493 4.167 1.947

592 516 8 1.083 4.486 2.788

17 33 0 36 256 571

23 1 0 196 184 121

599 483 8 1.243 4.413 2.338

1.166 449 6 1.232 4.820 3.052

239 41 0 83 238 667

34 1 0 270 185 115

960 408 6 1.420 4.765 2.500

3

Totaal Midden-Oosten

9.056

584

262

8.735

9.472

913

525

9.083

10.725

1.268

606

10.059

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Grensoverschrijdende en lokale vorderingen in alle valuta.

112*

2007 ii Vorderingen op directe debiteur 1

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 4.16 4.17 4.18 4

Amerika Argentinië Aruba Bahama's Bermuda Brazilië Canada Caymaneilanden Chili Colombia Cuba Mexico Nederlandse Antillen Panama Uruguay Venezuela Verenigde Staten West-Indië Overig Amerika Totaal Amerika Latijns-Amerika en Caraïbisch gebied

Uitgaand risico


iii Vorderingen op directe debiteur 1

Uitgaand risico


iv Vorderingen op directe debiteur 1

Uitgaand risico


1

2

3

4

1

2

3

4

1

2

3

4

1.333 241 805 4.259 42.776 27.761 18.953 2.661 921 133 8.279 1.294 714 721 567 453.200 3.403 1.018

82 16 159 2.364 1.225 396 8.968 38 7 1 1.121 321 317 1 62 1.882 421 239

0 3 0 161 333 484 48 16 0 2 107 125 14 7 0 28.529 241 30

1.251 227 646 2.057 41.885 27.848 10.033 2.639 915 134 7.266 1.098 411 727 505 479.847 3.225 809

1.272 177 846 3.866 42.586 28.728 21.784 2.955 801 126 8.525 1.375 743 559 536 377.880 3.095 1.008

67 16 131 2.344 1.185 327 10.970 22 9 1 1.081 449 281 1 64 1.553 438 216

0 3 5 226 289 1.970 89 16 0 1 103 49 11 6 0 30.930 253 16

1.204 164 720 1.750 41.691 30.370 10.904 2.949 793 126 7.546 975 473 564 471 407.257 2.911 808

1.155 173 727 2.517 46.387 27.020 25.039 2.869 562 91 8.423 1.281 667 738 579 321.277 3.336 1.034

81 16 86 742 901 272 10.226 22 5 1 996 127 241 1 67 1.649 469 190

0 3 0 272 130 1.385 122 15 0 1 156 54 1 8 0 28.909 179 2

1.073 160 641 2.047 45.617 28.132 14.934 2.862 556 91 7.584 1.208 429 746 512 348.535 3.046 847

569.039

17.619

30.101

581.520

496.864

19.152

33.965

511.675

443.874

16.090

31.236

459.020

88.078

15.341

1.089

73.826

90.256

17.272

1.066

74.048

95.577

14.168

942

82.353

5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 5.15

Azië China Filipijnen Hongkong India Indonesië Japan Kazachstan Maleisië Oezbekistan Pakistan Singapore Taiwan Thailand Zuid-Korea Overig Azië

7.875 1.721 9.658 13.714 4.202 31.608 1.438 3.188 74 1.383 10.252 6.415 1.136 12.229 291

303 197 970 761 1.142 472 341 6 47 61 2.164 122 148 1.229 60

133 19 481 823 39 4.562 287 48 0 0 864 169 43 392 2

7.705 1.543 9.170 13.775 3.100 35.698 1.384 3.230 27 1.323 8.952 6.462 1.031 11.391 233

11.623 1.194 8.001 15.239 4.826 37.324 1.286 3.781 78 1.631 11.107 7.364 1.137 14.633 319

528 114 1.100 514 1.259 421 138 11 50 53 3.335 80 147 827 60

143 18 516 624 54 3.710 310 24 0 0 846 183 17 346 1

11.236 1.097 7.417 15.349 3.622 40.613 1.459 3.793 28 1.577 8.617 7.467 1.006 14.153 261

10.846 1.200 8.190 16.926 4.433 35.346 1.555 3.322 57 1.581 9.902 7.680 1.466 14.871 310

579 115 1.086 518 1.261 455 160 8 31 63 2.410 113 129 1.340 57

217 16 601 565 56 3.162 297 127 0 1 961 237 35 342 1

10.484 1.102 7.705 16.972 3.229 38.054 1.692 3.442 27 1.519 8.453 7.803 1.372 13.873 256

5

Totaal Azië

105.184

8.024

7.862

105.024

119.543

8.637

6.791

117.695

117.685

8.324

6.619

115.982

6.1 6.2 6.3 6.4

Oceanië Australië Britse overzeese gebieden Nieuw-Zeeland Overig Oceanië

59.333 1 4.809 310

457 0 759 67

1.277 55 64 31

60.153 56 4.114 275

66.985 0 4.395 228

336 0 609 70

1.463 11 45 28

68.113 11 3.830 186

60.210 0 4.380 243

312 0 537 82

1.164 5 92 38

61.062 5 3.935 198

6

Totaal Oceanië

64.453

1.283

1.427

64.597

71.609

1.016

1.547

72.140

64.833

931

1.300

65.201

7 8

Niet aan landen toe te delen Internationale organen

0 710

0 4

0 0

0 706

0 571

0 0

0 1

0 571

0 441

0 0

0 0

0 441

9

Totaal (1 t/m 8)

1.759.298

73.377

73.614

1.759.534

1.740.798

79.231

79.678

1.741.246

1.658.242

77.187

78.235

1.659.290

113*

Tabel 7.5 Onderhandse derivatencontracten bij Nederlandse banken Ultimocijfers in miljoenen Amerikaanse dollars

december 2006 Totaal

Amerikaanse dollar

Euro

Japanse yen

Britse pond

Overig

Instrument Valutacontracten 1 1.1 1.2 1.3 1.4

Outright forwards & Forex swaps Currency swaps otc options sold otc options bought

1.240.960 1.191.317 58.193 58.413

1.180.916 910.410 50.612 55.136

385.375 689.007 14.918 15.950

114.324 124.970 11.738 11.928

150.052 230.533 10.852 11.360

651.253 427.715 28.264 22.450

1

Totaal uitstaande bedragen

2.548.882

2.197.075

1.105.250

262.960

402.798

1.129.681

Bruto positieve marktwaarde Bruto negatieve marktwaarde

37.269 40.531

33.890 36.603

17.731 19.089

4.502 5.571

4.663 4.656

13.751 15.143

Rentecontracten 2.1 2.2 2.3 2.4

Forward rate agreements Renteswaps otc options sold otc options bought

656.268 11.666.892 633.365 667.328

200.575 2.677.681 224.755 196.165

139.876 5.531.292 271.838 339.213

3.319 1.203.696 76.075 78.092

94.821 772.031 31.986 37.661

217.677 1.482.192 28.710 16.198

2


13.623.853

3.299.176

6.282.219

1.361.181

936.499

1.744.777


123.744 126.070

28.983 30.298

74.513 74.405

3.914 4.650

4.195 5.038

12.138 11.680

Totaal

Europa 2 Latijns Overig Amerika Azië

Japan

vs

Overig

Aandelencontracten 3.1 3.2 3.3

Forwards and swaps otc options sold otc options bought

3

63.514 61.662 66.511

10.093 3.024 2.990

2.622 205 220

45.683 54.983 60.074

0 4 4

1.621 3.383 3.112

3.494 62 112


191.687

16.107

3.048

160.740

8

8.117

3.668


11.569 12.895

722 1.154

38 37

9.693 10.373

0 0

1.029 1.259

87 72

Totaal contracten 4

Uitstaande bedragen (1 + 2 + 3) Bruto positieve marktwaarde Bruto negatieve marktwaarde

16.364.422 172.582 179.496

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 De totalen zijn gecorrigeerd voor dubbeltellingen; telling van beide zijden van elke valutatransactie betekent dat de

114*

valutaire uitsplitsing optelt tot twee maal de bedragen in de totaalkolom. 2 Betreft Europa exclusief voormalig Oostblok.

juni 2007

december 2007

Totaal

Amerikaanse dollar

1.515.066 1.409.241 108.058 97.872

1.386.363 1.127.709 96.748 82.335

422.499 772.144 25.428 27.758

140.945 143.322 17.190 17.396

260.385 316.559 12.697 12.300

3.130.237

2.693.155

1.247.830

318.853

42.846 39.558

35.213 31.839

18.195 15.386

706.258 14.039.914 695.994 688.071

129.642 2.921.379 276.520 222.500

16.130.236 177.462 176.269

Totaal

Euro

Japanse yen

Totaal

Amerikaanse dollar

819.939 458.747 64.053 55.955

1.096.870 1.296.726 67.914 58.281

1.007.100 1.041.356 57.586 50.408

302.689 770.206 13.574 13.852

116.506 129.063 8.709 7.288

160.440 237.369 9.021 8.562

607.005 415.457 46.938 36.452

601.942

1.398.693

2.519.791

2.156.450

1.100.321

261.566

415.392

1.105.852

6.353 7.464

6.655 4.139

19.276 20.287

48.101 51.421

38.896 42.542

26.271 25.086

4.799 7.749

7.327 8.790

18.909 18.675

161.975 6.845.164 307.574 349.669

909 1.288.170 59.492 79.884

192.435 1.107.766 25.116 20.695

221.295 1.877.435 27.291 15.323

684.503 11.323.832 587.467 526.575

225.707 2.588.148 208.948 165.390

147.125 5.380.408 253.983 220.431

53 1.096.367 74.730 111.076

172.670 685.070 19.482 13.663

138.948 1.573.840 30.325 16.013

3.550.040

7.664.382

1.428.455

1.346.013

2.141.348

13.122.377

3.188.193

6.001.947

1.282.226

890.885

1.759.126

33.720 36.696

114.885 109.018

4.261 4.585

9.467 11.539

15.129 14.431

146.718 147.980

41.208 41.092

82.869 82.177

4.468 4.958

4.727 5.385

13.447 14.368

Overig


Japan

vs

Britse pond

Overig

Totaal

Euro

Japanse yen

Overig


Japan

vs

Britse pond

Overig

86.140 76.137 67.491

11.119 2.430 2.605

0 1.113 1.184

60.413 68.697 60.210

0 0 0

5.542 3.383 3.313

9.066 515 178

28.911 39.960 40.698

1.939 1.298 1.326

0 28 134

20.687 35.357 36.352

0 0 0

1.749 2.757 2.528

4.536 520 358

229.767

16.153

2.297

189.320

0

12.238

9.759

109.568

4.564

162

92.396

0

7.034

5.413

17.837 18.076

866 1.141

46 55

16.041 14.990

55 0

768 1.441

61 448

11.285 12.694

1.029 941

19 18

9.171 9.676

44 0

677 1.444

344 615

19.490.240

15.751.734

238.145 233.903

206.104 212.095

115*

Tabel 7.6 Transacties en omzetten in het topgiraal betalingsverkeer naar type betaling 1 Aantal transacties in duizenden Targetverkeer 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2006

2007

2007 2008

TfTverkeer

Overig verkeer

Totaal

Targetverkeer

TfTverkeer

Overig verkeer

Totaal

1.381 1.193 1.220 1.252 1.027 944 1.536

508 561 628 788 794 855 944

1.534 1.517 1.560 1.368 1.259 1.298 1.590

600 1.277 1.309 1.358 1.409 1.455 2.964

4.023 4.548 4.717 4.766 4.489 4.552 7.034

1.251 1.209 1.255 1.167 1.182 934 1.528

11.868 11.480 11.871 12.879 14.790 16.089 19.059

909 682 649 771 952 1.048 1.758

6.661 7.432 7.590 8.780 7.647 7.325 8.238

20.689 20.803 21.365 23.597 24.571 25.396 30.583

i ii iii iv i ii iii iv

247 238 222 237 358 357 409 412

213 215 208 219 225 231 235 254

332 325 303 336 375 382 412 420

357 369 364 366 376 519 998 1.072

1.149 1.147 1.097 1.158 1.334 1.489 2.054 2.158

274 226 213 221 275 515 455 284

3.696 4.211 3.999 4.182 4.368 4.948 4.900 4.842

235 298 246 269 317 439 545 456

1.824 1.782 1.811 1.909 1.937 1.927 2.101 2.274

6.029 6.517 6.269 6.581 6.897 7.829 8.001 7.856

nov. dec. jan. feb.

134 123 109 42

84 79 88 45

141 122 140 70

358 347 381 170

717 671 718 327

79 79 96 36

1.589 1.488 1.802 887

166 103 146 83

729 808 889 404

2.563 2.478 2.933 1.410

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Tabel zal voor onbepaalde tijd niet worden aangevuld in verband met de overgang van TOP naar TARGET2 op 18 februari 2008.

116*

Omzetten in miljarden euro’s

Naar verwachting zullen in september de cijfers weer volledig worden opgeleverd met terugwerkende kracht tot 18 februari 2008.

Tabel 7.9 Retailbetalingsverkeer 2006

2007

2006

2007 ii

2008

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

Aantal transacties in duizenden Binnenlands betalingsverkeer 1 Betalingen op afstand (remote) 1.1 Overschrijvingen 1.1.1 waarvan schriftelijk 1.2 Periodieke overboekingen 1.3 Spoedbetalingen 1.3.1 waarvan schriftelijk 1.4 Acceptgiro’s 1.5 Incassi 1.6 Digitale Nota’s 1.7 Betalingen via nieuwe media 2 2.1 2.2 2.3

2.490.850 1.062.308 63.009 103.894 6.619 1.749 174.454 1.139.061

2.576.533 1.106.499 53.493 104.536 6.325 1.345 167.418 1.176.944

629.053 269.813 16.005 26.059 1.697 468 45.530 285.137

601.402 251.706 13.990 25.841 1.597 417 39.326 281.646

637.560 275.426 15.115 26.044 1.576 388 40.632 291.962

640.764 277.387 15.236 26.222 1.530 332 45.629 287.391

646.751 281.411 13.447 25.900 1.547 333 42.200 292.327

626.022 262.855 11.856 25.834 1.591 333 38.048 293.718

662.998 284.847 12.955 26.579 1.658 347 41.541 303.509

658.880 286.438 13.311 26.168 1.590 325 42.172 296.932

4.514

14.811

817

1.286

1.920

2.605

3.366

3.976

4.864

5.580

Toonbankbetalingen Pinnen Chippen Creditcard

1.644.962 1.451.279 164.646 29.036

1.791.616 1.588.495 174.834 28.287

420.584 372.602 40.617 7.364

407.027 362.401 37.580 7.047

440.670 387.494 45.445 7.731

413.484 362.703 44.118 6.663

455.947 406.159 43.033 6.755

437.014 390.326 40.232 6.456

485.170 429.307 47.451 8.413

Totaal binnenlands betalingsverkeer (1+2) waarvan schriftelijk (=1.1.1+1.3.1+1.4)

4.135.811 239.212

4.368.149 222.256

1.049.637 62.003

1.008.429 53.733

1.078.230 56.135

1.054.249 61.197

1.102.698 55.980

1.063.035 50.237

1.148.168 54.843

523.355 475.605 14.283 33.467

515.545 470.509 13.309 31.727

137.015 124.888 3.727 8.400

132.032 120.350 3.455 8.227

132.996 121.046 3.622 8.328

124.376 113.140 3.233 8.003

134.735 123.313 3.468 7.954

125.905 114.923 3.192 7.790

130.529 119.132 3.417 7.980

450.462 398.958 45.075 6.430 1 1.109.342 55.808

3 3.1 3.2 3.3

Contante geldtransacties Geldautomaattransacties Balie-opnames Afstortingen

4 4.1 4.1.1 4.2 4.3

Grensoverschrijdend betalingsverkeer Betalingen op afstand (remote) Overschrijvingen waarvan schriftelijk Cheques Overige

14.347 14.231 750 74 42

16.570 16.466 597 55 49

3.601 3.571 196 19 11

3.514 3.485 172 18 11

3.749 3.723 172 17 9

3.935 3.906 167 17 12

4.124 4.097 150 15 12

4.146 4.120 139 13 13

4.363 4.342 143 10 11

4.484 4.456 134 12 16

5 5.1 5.2

Toonbankbetalingen Pinnen Creditcard

55.814 14.439 41.375

64.235 18.039 46.196

13.232 3.169 10.063

20.568 5.800 14.768

11.303 2.950 8.353

11.613 3.144 8.469

15.123 3.912 11.211

24.055 6.813 17.242

13.443 4.170 9.273

13.797 4.397 9.400 1

Totaal grensoverschrijdend betalingsverkeer (4+5) waarvan schriftelijk (4.1.1+4.2+4.3)

70.161 866

80.805 701

16.833 226

24.082 201

15.052 198

15.548 196

19.247 177

28.201 165

17.806 164

18.281 162

Contante geldtransacties Geldautomaattransacties

31.643 31.643

35.384 35.384

6.982 6.982

13.211 13.211

5.828 5.828

6.030 6.030

7.316 7.316

13.669 13.669

8.369 8.369

7.848 7.848

3.495 8.414 828 2.045 4.195 309.603

6 6.1

122.625 112.193 1 2.900 7.532

Aantallen per ultimo 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6

Infrastructuur binnenlands betalingsverkeer Bankkantoren Geldautomaten Overige geldpunten Afstortingsautomaten Oplaadpunten Chipknip Betaalautomaten

7.7 7.8 7.9 7.10 7.11

Betaalrekeningen Bankpassen Europassen Chipknippen Creditcards

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Raming dnb.

118*

3.356 8.114

3.504 8.546

3.345 8.009

3.351 8.062

3.356 8.114

3.333 8.176

3.307 8.234

3.309 8.352

3.504 8.546

1.960 4.154 265.779

2.037 4.192 306.264

1.871 4.138 259.875

1.925 4.148 265.168

1.960 4.154 265.779

1.976 4.188 296.974

2.036 4.169 300.443

2.049 4.201 302.476

2.037 4.192 306.264

23.473.267 23.746.058 23.492.293 23.454.359 23.473.267 23.470.646 23.427.739 23.589.799 23.746.058 23.726.489 5.128.774 3.053.624 5.328.512 5.248.855 5.128.774 4.845.186 4.555.273 3.674.272 3.053.624 2.975.891 20.350.925 22.275.095 20.116.349 20.290.330 20.350.925 21.069.223 21.770.055 22.323.567 22.275.095 22.505.953 18.203.479 18.132.110 17.672.365 17.917.209 18.203.479 18.221.943 18.227.117 18.201.590 18.132.110 18.208.567 6.240.776 6.027.084 6.128.634 6.127.632 6.240.776 5.970.353 5.997.837 5.994.183 6.027.084 5.848.690 1

2006

2007

2006

2007 ii

iii

2008

iv

i

ii

iii

iv

i

Bijbehorende omzetten in miljoenen euro’s 1 1.1 1.1.1 1.2 1.3 1.3.1 1.4 1.5 1.6 1.7

Binnenlands betalingsverkeer Betalingen op afstand (remote) Overschrijvingen waarvan schriftelijk Periodieke overboekingen Spoedbetalingen waarvan schriftelijk Acceptgiro’s Incassi Digitale Nota’s Betalingen via nieuwe media

2 2.1 2.2 2.3

Toonbankbetalingen Pinnen Chippen Creditcard Totaal binnenlands betalingsverkeer (1+2) waarvan schriftelijk (=1.1.1+1.3.1+1.4)

5.761.826 2.229.853 116.364 33.268 3.190.509 574.884 46.363 261.474

5.920.838 2.457.510 118.648 34.418 3.099.797 542.988 49.378 278.546

1.446.879 567.344 27.886 8.120 794.139 152.712 11.584 65.621

1.371.169 536.266 28.544 8.192 750.965 151.929 10.836 64.808

1.574.365 595.752 30.630 8.783 891.070 173.125 11.552 67.066

1.528.283 586.435 32.926 8.320 852.755 153.903 12.937 67.628

1.500.054 638.588 30.509 8.585 770.637 147.006 12.117 69.851

1.371.125 589.486 26.721 8.533 690.396 109.630 11.609 70.769

1.522.878 643.000 28.493 8.981 786.009 132.450 12.715 71.800

1.416.248 621.321 30.124 8.619 698.966 114.969 13.703 73.184

359

1.189

71

102

142

208

276

332

373

455

68.031 64.216 440 3.376

73.317 69.539 475 3.302

17.839 16.860 109 870

16.974 16.061 104 809

18.006 17.004 120 882

16.535 15.632 117 786

19.072 18.154 118 800

18.048 17.164 114 769

19.662 18.588 126 948

5.829.857 737.611

5.994.155 711.014

1.464.718 192.182

1.388.144 191.309

1.592.371 215.307

1.544.818 199.766

1.519.127 189.632

1.389.172 147.960

1.542.540 173.658

1.434.098 158.796

17.850 16.929 120 800 1

3 3.1 3.2 3.3

Contante geldtransacties Geldautomaattransacties Balie-opnames Afstortingen

135.401 55.175 15.111 65.115

139.883 55.357 16.041 68.485

35.744 14.596 3.859 17.289

34.584 14.094 3.680 16.810

35.526 14.162 4.156 17.208

33.199 12.809 3.698 16.692

36.198 14.617 4.072 17.509

34.609 13.792 3.821 16.996

35.876 14.140 4.449 17.287

32.706 12.937 3.613 16.156

4 4.1 4.1.1 4.2 4.3

Grensoverschrijdend betalingsverkeer Betalingen op afstand (remote) Overschrijvingen waarvan schriftelijk Cheques Overige

242.766 224.607 21.138 733 17.426

271.070 248.115 21.488 482 22.473

60.278 56.015 5.269 211 4.052

60.578 56.089 5.129 179 4.310

62.674 57.453 5.334 154 5.067

63.719 59.359 5.236 136 4.224

68.555 62.927 5.822 130 5.498

68.811 62.764 5.335 121 5.926

69.983 63.064 5.096 94 6.825

68.965 61.964 2.747 124 6.877

5 5.1 5.2

Toonbankbetalingen Pinnen Creditcard

5.454 1.232 4.222

6.000 1.219 4.781

1.301 266 1.035

1.786 488 1.298

1.168 247 921

1.220 221 999

1.483 259 1.224

2.085 447 1.638

1.212 291 921

248.220 39.297

277.070 44.443

61.579 9.532

62.364 9.618

63.842 10.555

64.939 9.596

70.038 11.450

70.896 11.382

71.195 12.015

70.362 9.748

4.662 4.662

6.008 6.008

997 997

1.950 1.950

873 873

993 993

1.169 1.169

2.326 2.326

1.521 1.521

1.395 1.395

Totaal grensoverschrijdend betalingsverkeer (4+5) waarvan schriftelijk (4.1.1+4.2+4.3) 6 6.1

Contante geldtransacties Geldautomaattransacties

1.397 326 1.071 1

119*

Tabel 8.1 Voorziening pensioenverplichting en dekkingsgraad van onder toezicht staande pensioenfondsen Miljoenen euro’s

2001

2002

2003

20041

20052

2006

1 2 3 4 5 6 7

Stand begin boekjaar Toevoeging uit premies (+) Toevoeging uit interest (+) Uitkeringen (–) Kosten (–) Onttrekking resultaat (–) Overige wijzigingen (+)

365.058 13.617 15.995 12.902 209 -5.645 -2.872

385.048 17.726 16.142 14.095 209 -2.540 14.798

422.866 19.751 18.291 15.272 235 1.018 17.304

464.769 21.680 16.399 16.451 251 3.523 -34.081

443.692 . . . . . .

. . . . . .

8

Stand einde boekjaar (1 t/m 7)

384.332

421.950

461.687

448.542

.

.

9 10 11 12

Stand einde boekjaar, mutaties niet verantwoord (+) Totaalstand einde boekjaar (8+9) Herverzekerd Technische voorziening pensioenen (10+11)

2.476 386.808 2.060 388.867

2.305 424.255 2.239 426.494

1.314 463.001 2.510 465.511

309 448.852 1.956 450.808

. 497.737 1.866 499.603

. 494.206 1.887 496.093

13 14 15 16

Balanstotaal Waardering balansposten op actuele waarde Schulden (–) Spaarfondsen (–)

468.847 92 10.469 693

437.752 15 9.642 716

491.347 522 11.328 818

551.703 24 14.406 946

637.702 241 16.383 1.105

745.111 -1.094 73.613 1.131

17

Dekking van de technische voorziening (13 t/m 16)

457.777

427.410

479.723

536.375

620.455

669.272

18 19

Gemiddelde dekkingsgraad (17 ÷ 10) Geüniformeerde dekkingsgraad

118 127

101 109

104 114

119 121

125 125

135 136

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 De daling van de technische voorziening pensioenverplichtingen in boekjaar 2004 wordt

120*

veroorzaakt doordat enkele pensioenfondsen, in het licht van het ftk, is overgegaan naar het contant maken tegen de nominale marktrente.

2 In verband met de overgang van een aantal pensioenfondsen op het overgangsregime (in aanloop naar het ftk) zijn niet alle gegevens beschikbaar.

Tabel 8.2 Pensioenpremies en -uitkeringen van onder toezicht staande pensioenfondsen Miljoenen euro’s

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Bruto premies 1 2 3

Periodieke premies Premies ineens Spaarbijdragen

11.636 1.071 122

16.327 2.033 138

18.543 2.151 200

21.062 1.650 165

22.889 2.272 168

22.061 1.633 89

4 5 6

Totaal bruto premies (1 t/m 3) Herverzekeringspremie (–) Netto premie (4 – 5)

12.829 596 12.232

18.498 503 17.996

20.893 494 20.400

22.877 474 22.403

25.329 382 24.947

23.783 291 23.492

8.446 568 2.991 36 26 0 7 10 550 686

9.217 643 3.201 37 24 3 0 8 692 722

10.203 689 3.383 39 32 0 0 2 741 650

10.738 728 3.522 42 32 1 2 1 802 722

11.676 676 3.672 43 37 0 5 1 883 894

12.091 645 3.870 56 26 1 2 1 964 1.364

13.320

14.546

15.738

16.590

17.887

19.020

Bruto uitkeringen 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Ouderdomspensioen Invaliditeitspensioen Nabestaandenpensioen (excl. wezenpensioen) Wezenpensioen Afkopen wegens gering bedrag Afkopen wegens emigratie Premierestituties Gelegenheidsuitkeringen Prepensioenuitkeringen Overig, niet gespecificeerd

17

Totaal bruto uitkeringen (7 t/m 16)


121*

Tabel 8.3 Balans en actuele waarde beleggingen van onder toezicht staande pensioenfondsen Miljoenen euro’s

2001

2002

2003

2004 1

2005

2006

Activa 1 2 3 4 5 6 7

Beleggingen in zakelijke waarden Beleggingen in vastrentende waarden Overige beleggingen Herverzekerde technische voorziening Vorderingen Overlopende activa Overige activa

192.924 202.276 61.174 6.184 7.180 336 4.564

149.231 207.856 59.922 6.239 8.643 393 10.449

190.764 216.594 65.189 6.431 7.999 366 9.407

214.695 243.915 71.605 3.019 7.311 459 12.065

260.183 275.776 80.840 3.772 7.754 421 11.600

280.747 287.882 92.481 3.856 53.972 509 26.909

8

Totaal activa

474.637

442.734

496.750

553.069

640.346

746.356

Passiva 9 10 11 12 13 14 15 16

Stichtingskapitaal Reserves Aandeel derden in geconsolideerde deelnemingen Technische voorziening pensioenverplichtingen Spaarfondsen Overige voorzieningen Schulden Overlopende passiva

170 65.442 64 392.992 788 4.302 10.442 438

142 -1.053 0 430.494 821 2.355 9.454 520

10 13.362 0 469.433 946 1.575 10.716 709

10 83.847 0 451.870 1.015 1.818 13.515 993

24 118.321 0 501.508 1.213 2.656 15.841 782

9 170.615 0 498.062 1.249 2.756 73.019 646

17

Totaal passiva

474.637

442.734

496.750

553.069

640.346

746.356

Actuele waarde beleggingen 18 19 20 21 22 23 24 25 26

Terreinen en gebouwen Deelnemingen, niet geconsolideerd Aandelen e.a. niet-vastrentende waardepapieren Obligaties e.a. vastrentende waardepapieren Hypothecaire leningen Leningen op schuldbekentenis Deposito’s Overige beleggingen Liquide middelen

49.609 2.922 192.924 165.219 14.331 22.189 537 8.643 4.403

46.564 2.916 149.231 176.356 15.464 14.772 1.264 10.442 10.287

48.355 4.721 190.764 189.525 14.560 10.834 1.675 12.113 9.263

52.452 6.222 214.695 218.090 14.136 9.598 2.091 12.931 11.897

60.810 467 260.183 251.854 12.623 8.146 3.153 19.563 11.417

71.389 826 280.747 266.443 12.327 7.196 1.916 20.266 26.728

27

Totaal actuele waarde (18 t/m 26)

460.777

427.297

481.811

542.112

628.216

687.838

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. veroorzaakt doordat een groot pensioenfonds, 1 De daling van de technische voorziening in het licht van het ftk, is overgegaan naar het pensioenverplichtingen in boekjaar 2004 wordt contant maken tegen de nominale marktrente.

122*

Tabel 8.4 Baten- en lastenrekening van onder toezicht staande pensioenfondsen Miljoenen euro’s

2001

2002

2003

2004 1

2005 2

2006

Baten en lasten 1 2 3 4 5 6 7 8

Premie eigen rekening (+) Saldo waardeoverdrachten (+) Beleggingsopbrengsten (+) Overige baten (+) Uitkeringen eigen rekening (–) Mutatie technische voorzieningen (–) Kosten (–) Overige lasten (–)

12.224 128 -11.549 1.510 12.961 19.268 715 316

17.993 606 -35.336 1.830 14.164 35.300 779 627

20.398 591 46.013 897 15.292 39.252 824 1.331

22.399 889 48.789 3.685 16.438 -12.591 794 1.567

24.982 769 75.768 801 17.743 50.930 904 1.987

23.521 1.464 50.443 905 18.895 1.294 924 1.120

9

Resultaat pensioenbedrijf (1 t/m 8)

-30.947

-65.777

11.200

69.553

30.756

54.100

10 11

Buitengewone baten en lasten (+) Aandeel van derden in resultaat (–)

295 6

673 1

-34 0

151 0

-115 0

35 3

12

Resultaat (9 + 10 – 11)

-30.658

-65.105

11.165

69.704

30.641

54.132

Uitsplitsing resultaat 13 14 15 16

Resultaat op interest (+) Resultaat op kosten (+) Resultaat op premie, sterfte etc. (+) Toevoeging vpv op grond van bijzondere oorzaken (–)

-27.598 -72 -5.649 -192

-51.525 -97 -2.529 20.388

27.717 -70 1.015 12.811

32.389 -9 3.523 804

. . . .

. . . .

17

Totaalresultaat op grondslagen (13 t/m 16)

-33.127

-74.539

15.851

35.099

.

.

18 19 20 21

Toevoeging vpv op grond van wijzigingen regeling (–) Premiekorting/suppletie (+) Aandeel derden in resultaat geconsolideerde deelnemingen (+) Overig resultaat (+)

8.588 -1.876 -6 13.075

9.999 -1.363 -1 20.795

3.566 -944 0 -176

-36.427 -674 0 -1.148

. . . .

. . . .

22

Totaal resultaat (17 t/m 21)

-30.522

-65.108

11.165

69.704

.

.

16.745 -7.548

15.945 -3.047

15.366 11.025

15.353 12.184

16.565 528

16.679 6.344

9.197

12.898

26.391

27.537

17.093

23.023

Beleggingsopbrengsten 23 24

Directe beleggingsopbrengsten (huren, rente, dividenden etc.) Gerealiseerde waardemutaties

25

Totaal gerealiseerde beleggingsopbrengst (23 + 24)

26

Niet gerealiseerde waardemutaties

-20.745

-48.234

19.622

21.253

58.675

27.420

27

Totale beleggingsopbrengst (25 + 26)

-11.549

-35.336

46.013

48.789

75.768

50.443

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. veroorzaakt doordat enkele pensioenfondsen, 1 De negatieve mutatie van de technische voorziening in het licht van het ftk, is overgegaan naar het pensioenverplichtingen in boekjaar 2004 wordt contant maken tegen de nominale marktrente.

2 In verband met de overgang van een aantal pensioenfondsen op het overgangsregime (in aanloop naar het ftk) zijn niet alle gegevens beschikbaar.

123*

Tabel 8.5 Aantal deelnemers en aanspraken van onder toezicht staande pensioenfondsen Duizenden 2001

2002

2003

2004

2005

2006

Actieve deelnemers 1 2 3 4 5 6 7 8

Stand einde vorig boekjaar Nieuwe toetredingen (+) Herintredingen (+) Ontslag met premievrije aanspraak (–) Waardeoverdracht (–) Ingang pensioen (–) Overlijden (–) Andere oorzaken (+)

5.441 978 196 600 7 62 12 -29

5.903 942 202 665 5 70 12 -77

6.115 706 190 782 6 76 12 -84

6.047 664 178 591 10 81 11 50

6.257 607 203 636 6 86 11 -93

5.987 649 185 720 15 79 9 -90

9


5.905

6.220

6.052

6.246

6.237

5.938

10

Aanspraak op jaarbasis einde boekjaar (EUR miljoen)

21.459

21.975

23.046

24.630

26.116

26.975

Gewezen deelnemers 11 12 13 14 15 16 17

Stand einde vorig boekjaar Ontslag met premievrije aanspraak (+) Herintredingen (–) Waardeoverdracht (–) Ingang pensioen (–) Overlijden (–) Andere oorzaken (+)

6.600 600 196 101 91 19 281

7.068 665 202 109 92 20 133

7.416 782 190 119 100 20 73

7.834 591 178 91 101 20 0

8.038 636 203 76 109 19 31

8.113 720 185 82 109 19 58

18


7.074

7.442

7.841

8.037

8.298

8.496

19


4.853

5.193

5.305

5.424

6.493

7.727

Pensioentrekkende deelnemers 20 21 22 23 24

Stand einde vorig boekjaar Ingang pensioen (+) Overlijden (–) Afloop (–) Andere oorzaken (+)

2.017 234 89 25 -8

2.131 244 93 20 -54

2.215 251 96 25 -53

2.286 253 93 22 -57

2.371 270 95 43 -62

2.405 250 96 30 -53

25


2.130

2.207

2.292

2.366

2.441

2.477

26


11.878

13.811

14.003

14.997

15.950

16.630


124*

Tabel 8.6 Geraamde dekkingsgraad van pensioenfondsen 2007

2008 i

1

Ondernemingspensioenfondsen

1.1 1.2 1.3

Beschikbare middelen voor risico fonds Geraamde technische voorzieningen voor risico fonds Geraamde dekkingsgraad ( % )

ii

iii

iv

i

Miljoenen euro’s 179.883 125.776

183.945 120.072

184.106 122.643

181.572 124.054

173.263 128.660

143

153

150

146

135

2 123 212

7 196 116

371 99.353 572.199

431 119.880 549.000

4.432 287.270 372.216

Dekkingsgraad naar pensioenfondsen 1.4.1 dekkingsgraad < 105 % 1.4.2 dekkingsgraad 105 - 130% 1.4.3 dekkingsgraad > 130%

Aantallen pensioenfondsen

Dekkingsgraad naar deelnemers 1.5.1 dekkingsgraad < 105 % 1.5.2 dekkingsgraad 105 - 130% 1.5.3 dekkingsgraad > 130%

Aantallen actieve deelnemers

2

Bedrijfstakpensioenfondsen

2.1 2.2 2.3


167 183

168.636 503.298

94 256

77.278 591.041

1 110 237


475.735 317.682

485.465 326.485

482.905 339.074

459.830 354.267

139

150

149

142

130

20 60

1 38 38

244.507 4.796.834

249.386 4.594.488

1.168 2.146.745 2.707.935





3

Beroepspensioenfondsen

3.1 3.2 3.3


23 62

516.455 4.525.069

13 72

206.746 4.834.778

19 65


19.806 9.781

19.881 10.962

19.657 11.969

18.913 12.664

187

202

181

164

149

5 6

5 6

4.233 42.259

10.037 36.455

10.037 36.455





4

Totaal

4.1 4.2 4.3


5 6

10.037 36.455

3 8

4.233 42.259

3 8


679.486 447.535

689.452 460.091

684.134 475.097

652.005 495.591

141

152

150

144

132

2 148 278

8 239 160

431 379.303 5.179.943

5.600 2.444.052 3.116.606





195 251

695.128 5.064.822

110 337

288.257 5.468.078

1 132 313

371 348.093 5.411.292


125*

Tabel 8.7 Belegd pensioenvermogen voor risico pensioenfondsen Ultimocijfers in miljoenen euro’s

2007 i Excl. Derivaten

Incl. Derivaten

Excl. Derivaten

Derivaten

Incl. Derivaten

iii Excl. Derivaten

Vastgoedbeleggingen Naar type 1.1.1 Directe beleggingen in vastgoed 1.1.2 Indirecte beleggingen in vastgoed

22.053 53.017

Naar valuta 1.2.1 Euro 1.2.2 Niet euro

45.204

44.825

45.607

29.867

28.263

28.094

1

75.071

2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4

Totaal vastgoedbeleggingen Rendement (%) Aandelen Naar type Mature markets Emerging markets Private equity Beleggingsfondsen

197.563 28.594 15.273 29.803

86.512 184.721

2

271.233

Totaal aandelen Rendement (%) Vastrentende waarden Naar type Staatsobligaties, niet index-linked Index-linked bonds Hypothecaire leningen Credits Beleggingsfondsen Kortlopende vorderingen op banken

Naar valuta 3.2.1 Euro 3.2.2 Niet euro 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5 3.3.6 3

4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.1.5

Naar rating aaa aa a bbb Lager dan bbb Geen rating Totaal vastrentende waarden Rendement (%) Overige beleggingen Naar type Hedge funds Commodities Beleggingsfondsen Liquide middelen beschikbaar voor beleggingen Overig

116.560 26.093 32.497 80.012 31.379 10.918

73.088

3 -40

-37

-1.165 180 5 95

196.398 28.774 15.278 29.898

22.276 50.775

73.050

270.348

1.533 100 -129 331 6 -7.708

118.093 26.192 32.368 80.343 31.384 3.210

73.700

208.871 30.687 16.245 31.617

-2.474 -475 4 65

206.397 30.212 16.249 31.682

287.419

203.078 32.553 15.946 30.694

-2.880

284.539

282.271

-1.669 26 -265 2 -157 -4.520

112.266 24.327 32.638 83.693 28.870 2.597

111.991 29.253 32.142 86.889 30.296 13.974

171.906 42.693 32.648 15.124 17.230 24.944

290.974

-6.584

-0,06

13.843 3.411 2.218 7.573 -6.388

20.656

382 10.554 49 -3.112 2.560

14.225 13.965 2.266 4.461 -3.827

31.089

365.208 299.210

5

664.418

16.876 3.766 1.720 14.036 -5.625

496 10.941 0 -3.381 -671

17.373 14.707 1.720 10.655 -6.295

668.109

1,55

-513 -297 117 891

202.566 32.255 16.063 31.585

198

282.469

304.545

-2.726 1.561 -134 1.420 227 -4.588

109.265 30.814 32.008 88.309 30.523 9.386

-4.240

300.305

30.773

1,30

18.542 3.819 1.774 8.077 -8.679

522 12.024 -2 -4.987 2.533

19.064 15.843 1.771 3.090 -6.146

10.089

33.622

7.342 16.191 7.386

38.159

23.533

0,88

370.615 311.639 3.690

73.904

-1,97

1,25

Totaal beleggingen voor risico fonds Naar valuta 5.1.1 Euro 5.1.2 Niet euro

284.390

11.231 19.542 10.433

205

-1,08

162.512 39.354 31.680 15.053 15.414 26.961 291.590

22.712 51.192

84.200 198.071

167.837 38.464 30.843 14.723 16.061 29.530 -5.868

12 193

6,85

113.934 24.301 32.904 83.692 29.027 7.117

682.254

Incl. Derivaten

0,73

231.861 72.684

297.458

Derivaten

-1,57

88.880 198.539 -885

22.700 50.999

225.679 65.295

4


75.082

22.272 50.815

224.605 72.853

8.887 11.769

Totaal beleggingen voor risico fonds Rendement (%)

11

22.054 53.028

2,31

Naar valuta 4.2.1 Euro 4.2.2 Niet euro Totaal overige beleggingen Rendement (%)

0 11

3,96

Naar valuta 2.2.1 Euro 2.2.2 Niet euro

3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.1.5 3.1.6

126*

Derivaten

ii

12,39

369.010 315.040 -2.116

680.139

1,64

684.050

6.252

690.300

1,34

2007

2008 iv

Excl. Derivaten

22.285 49.178

Derivaten

Incl. Derivaten

1 26

22.285 49.204

i Excl. Derivaten

21.929 48.730

44.793

45.044

26.669

25.615

71.462

27

71.489

70.659

Derivaten

4 461

21.933 49.191

465

71.124

-3,02

195.991 32.926 17.375 28.230

3.903 -215 -7 117

199.894 32.711 17.369 28.348

80.418 194.104 274.522

-1,12

165.974 28.077 17.346 24.280

11.171 -247 178 312

177.145 27.830 17.525 24.593

11.415

247.092

73.533 162.144 3.798

278.321

235.677

-3,47

110.727 32.141 33.610 88.444 28.912 6.212

-9.468 2.136 37 4.749 -112 -4.597

101.260 34.277 33.646 93.193 28.800 1.615

-14,42

103.061 34.768 31.394 87.394 29.196 18.601

231.274 68.773

239.359 65.055

164.304 42.342 34.984 15.334 17.491 25.592

165.507 44.929 35.310 15.799 15.517 27.352

300.047

-7.255

292.791

304.414

-21.049 3.823 14.654 1.300 32 -4.652

82.012 38.590 46.048 88.694 29.229 13.949

-5.892

298.522

0,47

19.364 2.878 2.591 13.476 -1.253

502 11.820 -5 -7.220 -142

19.866 14.697 2.586 6.256 -1.395

19.705 17.351 37.056

0,05

19.753 4.610 1.920 13.882 -7.927

480 12.489 -5 -12.222 6.100

20.232 17.099 1.915 1.660 -1.827

6.842

39.080

14.952 17.287 4.955

42.011

32.239

7,73

376.190 306.897 683.087

Incl. Derivaten

16,71

372.888 270.101 1.524

684.612

-0,70

642.989

12.829

655.817

-4,09

127*

Tabel 8.8 Hoogte toeslagen voor actieve en inactieve deelnemers Primocijfers, percentages

2007

2008

Actieve deelnemers

Inactieve deelnemers

Actieve deelnemers

Inactieve deelnemers

Ondernemingspensioenfondsen 1.1 1.2 1.3 1.4

Geen toezegging Voorwaardelijke toezegging Onvoorwaardelijke toezegging Combinatie van voorwaardelijke /onvoorwaardelijke toezegging

1,71 1,68 1,50 1,70

1,52 1,29 2,03 1,29

2,26 2,32 2,72 3,30

1,57 1,57 1,65 1,60

1

Gemiddeld

1,64

1,32

2,47

1,57

Bedrijfstakpensioenfondsen 2.1 2.2 2.3 2.4


1,15 2,35 1,65

1,71 2,07

4,77 2,57 3,54

6,67 2,60

2

Gemiddeld

2,32

2,06

2,69

2,62

4,73

2,14 3,30

3,20 3,29

5,93

5,00

Beroepspensioenfondsen 3.1 3.2 3.3 3.4


1,87

3

Gemiddeld

1,87

4,73

4,46

4,04

Totaal 4.1 4.2 4.3 4.4


1,29 2,28 1,50 1,70

1,65 1,99 2,03 1,29

4,58 2,55 2,83 4,87

3,43 2,46 1,65 2,89

4

Gemiddeld

2,24

1,97

2,67

2,47


128*

Tabel 8.9 Typen pensioenovereenkomsten Primocijfers

Uitkeringsovereenkomst Eindloon

Premieovereenkomst

Middelloon 1

2

Combinatie van eind-/middelloon 3

Vaste bedragen

Kapitaalovereenkomst

Anders 4

5

6

7

Aantallen pensioenfondsen / procenten 2002 2003 2004 2005 2006 20061 2007

499 444 397 342 299 226 84

53,1 48,2 46,2 41,2 37,8 34,0 14,9

182 209 214 244 267 239 304

19,4 22,7 24,9 29,4 33,7 35,9 54,0

116 134 136 133 121 105 21

12,4 14,5 15,8 16,0 15,3 15,8 3,7

28 23 18 17 17 16 4

3,0 2,5 2,1 2,0 2,1 2,4 0,7

66 58 59 55 56 56 2

1,1 0,9 1,0 0,9 0,9 0,9 0,0

7

1,2

47 46 44 46 50 41 38

5,0 5,0 5,1 5,5 6,3 6,2 6,7

8

1,4

0,8

143 145 142 191 228 226 293

2,4 2,3 2,3 3,1 3,7 3,8 4,9

6

0,1

0,4 0,5

2,9

1.627 2.210 2.475 2.983 4.234 4.190 11.829

0,7 0,8 0,8 2,4

827

0,2

1,7

133 167 190 233 257 254 251

1,0 0,9 0,9 1,0 1,0 1,0 1,1

34

0,1

2,0

48 67 77 98 180 174 546

0,4 0,5 0,5 0,6 1,0 1,0 2,9

22

0,1

Aantallen actieve deelnemers in duizenden / procenten 2002 2003 2004 2005 2006 20061 2007

3.209 3.066 729 661 637 445 183

54,3 49,3 12,0 10,6 10,2 7,4 3,1

1.866 2.201 4.396 4.631 4.776 4.733 5.027

31,6 35,4 72,6 74,1 76,6 79,0 84,7

402 535 521 509 473 467 68

6,8 8,6 8,6 8,1 7,6 7,8 1,1

45

Voorziening pensioenverplichting in miljoenen euro’s / procenten 2002 2003 2004 2005 2006 20061 2007

260.445 266.749 65.749 62.422 62.834 58.957 23.532

66,3 62,0 14,0 13,8 12,5 12,0 4,7

76.044 95.600 331.146 313.617 361.553 359.120 401.235

19,4 22,2 70,5 69,4 72,1 72,8 80,6

40.406 50.158 53.264 57.039 56.422 55.138 14.709

10,3 11,7 11,3 12,6 11,3 11,2 3,0

12.481 12.858 13.212 12.742 13.930 13.930 54

3,2 3,0 2,8 2,8 2,8 2,8 0,0

1.452 3.990 3.116 3.225 3.058 3.003 742

11,3 21,6 14,9 14,1 12,1 12,2 3,1

241 238 284 300 315 315 2

1,9 1,3 1,4 1,3 1,2 1,3 0,0

10,3 11,8 12,1 12,6 12,1 12,1 3,1

319 332 349 368 386 386 2

2,4 2,3 2,2 2,2 2,2 2,2 0,0

14.666

0,5

Premies in miljoenen euro’s / procenten 2002 2003 2004 2005 2006 20061 2007

7.091 8.222 2.759 2.700 2.603 2.050 759

55,3 44,4 13,2 11,8 10,3 8,3 3,2

3.127 5.292 13.948 15.859 18.933 18.808 20.089

24,4 28,6 66,8 69,3 74,7 76,5 84,5

404

Uitkeringen in miljoenen euro’s / procenten 2002 2003 2004 2005 2006 20061 2007

9.106 8.971 2.657 2.574 2.688 2.363 1.068

68,4 61,7 16,9 15,5 15,0 13,6 5,6

2.350 3.248 10.310 11.152 12.358 12.258 15.211

17,6 22,3 65,5 67,2 69,1 70,6 80,0

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. De procentkolommen geven aan welk percentage de aantallen of bedragen in de naastgelegen linkerkolom van het totaal uitmaken.

130*

1.367 1.711 1.906 2.091 2.156 2.100 591

1 Begin nieuwe reeks; vanaf 2006 worden alleen de rapportageplichtige pensioenfondsen in de statistieken opgenomen.

388

Spaarsysteem

Combinatie van overeenkomsten

8

38 34 31 27 21 16

9

787 1.022 1.090 303 504 504

3,1 3,4 2,3 2,6 2,1 3,3 3,6

939 921 860 831 792 665 563

2,3

174 168 159 153 29 272 178

2,9 2,7 2,6 2,5 0,5 4,4 3,0

5.905 6.220 6.052 6.242 6.237 6.237 5.938

4,0

1.202 1.897 2.497 2.764 2.031 9.669 11.168

0,3 0,4 0,5 0,6 0,4 1,9 2,2

392.992 430.494 469.433 451.870 501.508 501.508 498.062

4,4

696 490 499 454 83 819 453

5,4 2,6 2,4 2,0 0,3 3,2 1,9

12.829 18.498 20.895 22.858 25.329 25.329 23.783

4,0

23 69 263 257 85 572 427

0,2 0,5 1,7 1,6 0,5 3,2 2,2

13.321 14.546 15.738 16.571 17.887 17.887 19.020

0,7 0,5 0,5 0,4 0,3 0,3 1.049

108 148 176 31 34 34

13,7

29 31 20 22 17 22 20

0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 20.042

89 99 99 87 80 80

11

0,8 0,8 0,8 0,7 0,6 0,6 136

0,8 1,0 1,1 0,2 0,2 0,2 765

Totaal

10

4,0 3,7 3,6 3,2 2,7 2,4 77

45 47 46 42 38 38

Overig

131*

Tabel 8.10 Soorten pensioen Primocijfers

Ouderdomspensioen

Partnerpensioen 1

Wezenpensioen 2

Arbeidsongeschiktheidspensioen 3

Ongehuwdenpensioen 4

Tijdelijk ouderdomspensioen 5

Tijdelijk nabestaandenpensioen 6

7


877 853 802 774 740 619 547

93,4 92,6 93,3 93,1 93,4 93,1 97,2

888 863 810 781 746 624 533

94,6 93,7 94,2 94,0 94,2 93,8 94,7

873 852 801 770 735 616 534

93,0 92,5 93,1 92,7 92,8 92,6 94,8

446 440 424 416 394 352 293

47,5 47,8 49,3 50,1 49,7 52,9 52,0

117 86 73 63 59 48

12,5 9,3 8,5 7,6 7,4 7,2

392 443 433 436 426 372 103

41,7 48,1 50,3 52,5 53,8 55,9 18,3

397 393 372 361 345 300 286

42,3 42,7 43,3 43,4 43,6 45,1 50,8

4.353 4.568 4.686 4.834 4.802 4.764 4.149

73,7 73,4 77,4 77,4 77,0 79,5 69,9

202 139 99 93 89 89

3,4 2,2 1,6 1,5 1,4 1,5

3.912 5.213 5.139 5.438 5.251 5.014 1.696

66,2 83,8 84,9 87,1 84,2 83,7 28,6

4.775 4.949 4.893 5.026 4.969 4.924 4.282

80,9 79,6 80,8 80,5 79,7 82,2 72,1


5.472 5.657 5.598 5.764 5.746 5.692 5.761

92,7 90,9 92,5 92,3 92,1 95,0 97,0

5.512 5.699 5.638 5.804 5.783 5.729 5.492

93,3 91,6 93,2 92,9 92,7 95,7 92,5


132*

5.473 5.658 5.598 5.764 5.746 5.692 5.500

92,7 91,0 92,5 92,3 92,1 95,0 92,6


Overbruggingspensioen

Kapitaal 8

48

123

Anders 9

Totaal 10

11

69 71 68 69 69 58

7,3 7,7 7,9 8,3 8,7 8,7

91 88 83 78 80 70

9,7 9,6 9,7 9,4 10,1 10,5

939 921 860 831 792 665 563

148 147 146 310 312 312

2,5 2,4 2,4 5,0 5,0 5,2

2.357 2.433 2.494 2.456 2.632 2.631

39,9 39,1 41,2 39,3 42,2 43,9

5.905 6.220 6.052 6.246 6.237 5.989 5.938

8,5

2,1

133*

Tabel 8.11 Opbouwpercentage bij de toezegging van het ouderdomspensioen voor uitkeringsovereenkomsten Primocijfers

Kleiner dan 1,5%

Gelijk aan 1,5% 1

Van 1,5% tot 1,75% Gelijk aan 1,75% 2

3

Van 1,75% tot 2% 4

Gelijk aan 2%

5

Van 2% tot 2,25% 6

7


32 29 28 28 28 25 16

3,9 3,6 3,7 3,8 4,0 4,3 3,3

10 9 9 7 7 7

1,2 1,1 1,2 1,0 1,0 1,2

23 25 26 26 25 23 18

2,8 3,1 3,4 3,5 3,6 3,9 3,7

456 413 380 342 307 251 123

55,3 51,0 49,7 46,5 43,6 42,8 25,6

61 74 77 75 75 66 44

7,4 9,1 10,1 10,2 10,7 11,3 9,1

99 113 108 114 119 104 93

12,0 14,0 14,1 15,5 16,9 17,7 19,3

73

15,2

3.537 3.431 2.162 2.285 2.122 2.134 181

63,8 58,5 37,9 39,0 35,7 37,4 3,4

561 744 1.858 1.851 1.822 1.849 406

10,1 12,7 32,6 31,6 30,7 32,4 7,5

293 329 385 384 359 398 254

5,3 5,6 6,7 6,6 6,0 7,0 4,7

3.557

66,0

68,3 64,3 27,1 29,4 27,8 28,5 5,5

21.136 27.636 205.919 175.425 194.229 196.995 20.685

5,4 6,5 44,4 39,3 39,3 40,4 4,5

32.725 33.207 36.115 37.894 38.185 44.012 49.006

8,4 7,8 7,8 8,5 7,7 9,0 10,8

291.245

63,9


655 312 258 255 241 241 81

11,8 5,3 4,5 4,4 4,1 4,2 1,5

5 5 5 4 3 4

0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1

89 92 92 89 93 97 183

1,6 1,6 1,6 1,5 1,6 1,7 3,4


6.319 4.593 4.635 4.871 5.221 5.252 3.554

1,6 1,1 1,0 1,1 1,1 1,1 0,8

509 517 530 254 150 268

0,1 0,1 0,1 0,1 0,0 0,1


134*

10.146 10.500 11.101 11.546 12.934 13.377 6.230

2,6 2,5 2,4 2,6 2,6 2,7 1,4

266.072 273.682 125.561 131.174 137.489 138.974 25.087


Groter dan of gelijk aan 2,25%

Van 2% tot 2,33% 8

114

727

59.651

Groter dan of gelijk aan 2,33%

9

Opbouwpercentage verdeeld in schalen 10

Anders 11

Totaal 12

13

19 32 35 43 46 44

2,3 4,0 4,6 5,8 6,5 7,5

9 8 7 9 10 9

1,1 1,0 0,9 1,2 1,4 1,5

66 63 58 55 50 44

8,0 7,8 7,6 7,5 7,1 7,5

50 44 37 37 37 13

6,1 5,4 4,8 5,0 5,3 2,2

825 810 765 736 704 586 481

119 392 420 452 558 559

2,1 6,7 7,4 7,7 9,4 9,8

4 4 4 5 7 13

0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,2

194 187 180 175 158 158

3,5 3,2 3,2 3,0 2,7 2,8

87 364 342 357 580 248

1,6 6,2 6,0 6,1 9,8 4,4

5.544 5.860 5.706 5.857 5.943 5.701 5.389

6.812 23.591 26.247 28.885 33.123 33.225

1,7 5,5 5,7 6,5 6,7 6,8

298 467 505 600 853 2.315

0,1 0,1 0,1 0,1 0,2 0,5

31.974 34.727 35.615 37.377 38.361 38.367

8,2 8,2 7,7 8,4 7,8 7,9

13.385 16.445 17.143 17.795 34.193 14.360

3,4 3,9 3,7 4,0 6,9 2,9

389.376 425.365 463.371 445.821 494.738 487.145 455.458

23,7

13,5

13,1

135*

Tabel 8.12 Soort franchise Primocijfers

Koppeling aan aow-samenwonende

Koppeling aan enkelvoudige aow-samenwonende 1

Koppeling aan aow-samenwonenden 2

Koppeling aan aow-alleenstaande 3

Koppeling aan minimumloon 4

Vast (geïndexeerd) Op basis van bedrag elders verzekerde aanspraken 5

6

7


312 252 225 186 166 125

33,2 27,4 26,2 22,4 21,0 18,8 73

13,0

54

9,6

78 71 64 57 55 41 29

8,3 7,7 7,4 6,9 6,9 6,2 5,2

30 26 26 25 23 20 11

3,2 2,8 3,0 3,0 2,9 3,0 2,0

292 366 370 398 397 354 210

31,1 39,7 43,0 47,9 50,1 53,2 37,3

21 15 13 11 10 6 2

2,2 1,6 1,5 1,3 1,3 0,9 0,4

1.118 1.086 85 80 77 47 47

18,9 17,5 1,4 1,3 1,2 0,8 0,8

70 57 56 56 58 58 25

1,2 0,9 0,9 0,9 0,9 1,0 0,4

2.791 3.624 3.674 3.679 3.538 3.519 1.385

47,3 58,3 60,7 58,9 56,7 58,8 23,3

2 2 2 2 2 2 0

0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

14,5 12,3 1,8 1,9 1,9 1,5 1,6

6.364 6.070 6.475 6.403 7.060 7.050 967

1,6 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 0,2

254.496 314.254 345.807 325.711 357.920 355.994 124.421

64,8 73,0 73,7 72,1 71,4 72,2 25,0

210 219 173 178 187 144 7

0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0


499 299 1.253 1.395 1.382 1.381

8,5 4,8 20,7 22,3 22,2 23,1 1.568

26,4

45

0,8


32.617 14.236 63.803 66.250 73.084 72.826

8,3 3,3 13,6 14,7 14,6 14,8 190.318

38,2


136*

5.420

1,1

57.002 52.874 8.363 8.649 9.466 7.316 7.896


Conform bedrijfstak pensioenfonds

Geen franchise

8

Anders

9

Totaal

10

11

19 18 14 13 11 6 13

2,0 2,0 1,6 1,6 1,4 0,9 2,3

146 123 103 98 93 75 54

15,5 13,4 12,0 11,8 11,7 11,3 9,6

41 50 45 43 37 38 117

4,4 5,4 5,2 5,2 4,7 5,7 20,8

939 921 860 831 792 665 563

32 31 28 27 23 19 54

0,5 0,5 0,5 0,4 0,4 0,3 0,9

1.170 907 748 943 976 787 524

19,8 14,6 12,4 15,1 15,6 13,1 8,8

223 214 206 64 181 176 2.290

3,8 3,4 3,4 1,0 2,9 2,9 38,6

5.905 6.220 6.052 6.246 6.237 5.989 5.938

3.319 3.191 3.218 3.303 3.239 2.611 3.544

0,8 0,7 0,7 0,7 0,6 0,5 0,7

30.858 30.219 30.666 32.168 36.099 33.477 39.767

7,9 7,0 6,5 7,1 7,2 6,8 8,0

8.126 9.431 10.928 9.208 14.453 13.919 125.722

2,1 2,2 2,3 2,0 2,9 2,8 25,2

392.992 430.494 469.433 451.870 501.508 493.337 498.062

137*

Tabel 8.13 Basis voor toeslagverlening voor actieve deelnemers (middelloon) Primocijfers

Geen toezegging (a)

Geen beleid (b)

1

Voorwaardelijke toezegging niet gekoppeld aan maatstaf (c) 2

Financiering voorwaardelijk toezegging Voorwaardelijk niet gekoppeld toezegging wel gekoppeld aan Opslag op Uit bestemmings- maatstaf (d) premie (c1) reserve (c2) 3

Financiering Uit overrendement (d1) 4

Aantallen pensioenfondsen / procenten 2007

18

5,9

6

2,0

11

3,6

2

0,7

1

0,3

222

73,0

142

46,7

159

3,2

0

0,0

4.643

92,4

1.981

39,4

0,5

10

0,0

369.449

92,1

105.010

26,2

Aantallen actieve deelnemers in duizenden / procenten 2007

50

1,0

4

0,1

206

4,1

Voorziening pensioenverplichting in miljoenen euro’s / procenten 2007

3.531

0,9

1.590

0,4

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. De procentkolommen geven aan welk percentage de aantallen of bedragen in de naastgelegen linkerkolom van het totaal aantal o.b.v middelloon uitmaken.

138*

4.004

1,0

2.148

voorwaardelijk toezegging welgekoppeld Opslag op premie (d2)

Opslag op premie met premiegarantie werkg. (d3)

Uit bestemmingsreserve (d4)

Vrijwillig gevormde techn. Voorziening (d5)

Combinatie (d6)

Combinatie van voorwaardelijke en onvoorwaardelijk (e)

Onvoorwaardelijke Totaal toezegging (f)

5

6

7

19

6,3

5

1,6

7

2,3

4

1,3

45

14,8

13

4,3

34

11,2

304

15

0,3

2

0,0

20

0,4

2

0,0

2.623

52,2

13

0,3

110

2,2

5.027

1.788

0,4

185

0,0

4.216

1,1

391

0,1

257.859

64,3

5.466

1,4

17.194

4,3

401.235

139*

Tabel 8.13 Basis voor toeslagverlening voor actieve deelnemers (middelloon), ex ante bepaalde maatstaf (vervolg) Primocijfers

Algemene prijsontwikkeling

Algemene loonontwikkeling

8

Maximum van prijs- en loonontwikkeling

9

Minimum van prijs- en loonontwikkeling 10

11

Loonontwikkeling Loonontwikkeling Gemiddelde van werkgever bedrijfstak prijs- en loonontwikkeling 12 13 14

Onbekend 15


88

28,9

41

13,5

7

2,3

1

0,3

69

22,7

51

16,8

3

1,0

9

3,0

0

0,0

222

4,4

3.523

70,1

21

0,4

11

0,2

0,0

36.765

9,2

284.238

70,8

385

0,1

676

0,2


455

9,1

104

2,1

430

8,6


29.193

7,3

14.400

3,6


140*

26.452

6,6

0

Tabel 8.14 Basis voor toeslagverlening van ingegaan ouderdomspensioen Primocijfers

Geen toezegging (a)

Geen beleid (b)

1

Voorwaardelijke toezegging niet gekoppeld aan maatstaf (c) 2

Financiering voorwaardelijk toezegging Voorwaardelijk niet gekoppeld toezegging wel gekoppeld aan Opslag op Uit bestemmings- maatstaf (d) premie (c1) reserve (c2) 3

Financiering Uit overrendement (d1) 4


93

16,5

17

3,0

40

7,1

4

0,7

7

1,2

389

69,1

292

51,9

1,7

26

0,4

1

0,0

5.153

86,8

2.349

39,6

1,4

4

0,2

3

0,1

2.201

93,1

1.090

46,1

0,3

1.338

0,3

457.385

91,8

160.914

32,3


335

5,6

162

2,7

98

Aantallen pensioentrekkers in duizenden / procenten 2007

62

2,6

60

2,5

32


12.764

2,6

4.087

0,8


142*

7.697

1,5

1.299

voorwaardelijk toezegging welgekoppeld Opslag op premie (d2)

Opslag op premie met premiegarantie werkg. (d3)

Uit bestemmingsreserve (d4)

Vrijwillig gevormde techn. Voorziening (d5)

Combinatie (d6)

Combinatie van voorwaardelijke en onvoorwaardelijk (e)

Onvoorwaardelijke Totaal toezegging (f)

5

6

7

0,0

1

0,2

11

2,0

4

0,7

36

6,4

6

1,1

2

0,4

563

0,0

0

0,0

23

0,4

50

0,8

1.370

23,1

14

0,2

0

0,0

5.938

0,0

0

0,0

17

0,7

10

0,4

367

15,5

8

0,3

0

0,0

2.363

0,0

5

0,0

11.399

2,3

6.780

1,4

101.610

20,4

5.300

1,1

37

0,0

498.062

143*

Tabel 8.14 Basis voor toeslagverlening van ingegaan ouderdomspensioen, ex ante bepaalde maatstaf (vervolg) Primocijfers

Algemene prijsontwikkeling

Algemene loonontwikkeling

8

Maximum van prijs- en loonontwikkeling

Minimum van prijs- en loonontwikkeling

9

10

11

Loonontwikkeling Loonontwikkeling Gemiddelde van werkgever bedrijfstak prijs- en loonontwikkeling 12 13 14

Totaal 15


334

84,1

9

2,3

1,0

4

13

3,3

12

3,0

19

4,8

6

1,5

397

0,5

17

0,3

82

1,6

2.928

56,7

22

0,4

5.167

0,5

37

1,7

32

1,4

1.204

54,5

9

0,4

2.209

0,2

8.020

1,7

248.041

53,6

2.278

0,5

462.772


2.026

39,2

62

1,2

28

Aantallen pensioentrekkers in duizenden / procenten 2007

864

39,1

50

2,3

11


185.196

40,0

14.123

3,1


144*

3.982

0,9

1.082

Tabel 9.1 Solvabiliteit van onder toezicht staande verzekeraars Miljoenen euro’s

Gestort en opgevraagd kapitaal

50% Obligo

1

2

Agioreserve

Herwaarderingsreserve

Overige reserves

Onverdeelde winst

Waarderingsmarges

Achtergestelde schulden en ledenrekeningen

Suppletiebijdragen

Vermogensoverschot Nederlandse vestiging

Andere bestanddelen

3

4

5

6

7

8

9

10

11

1.592 1.938 2.144 2.251 2.266 2.328

12.516 7.199 7.244 5.827 11.260 11.863

6.445 6.345 7.873 10.643 10.575 11.670

868 465 1.676 1.546 2.639 3.360

-28 21 23 11 -1.241 -984

239 488 621 506 658 364

644 484 356 313 415 591

621 474 593 622 590 1.284

12 13 13 12 12 12

42 23 21 38 74 99

55 47 56 54 40 81

5 1 4 11 39 14

-1 29 0 0 0 0

1 1 1 1 1 0

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0

1.400 1.488 1.783 2.415 2.543 3.607

1.931 794 820 758 1.613 1.596

4.180 4.225 4.561 5.092 6.781 8.835

207 141 908 1.214 1.708 1.710

60 48 77 52 -116 -20

222 279 290 194 195 327

29 33 34 4 4 4

177 177 218 8 5 5

39 26 -39 -8 -47 -26

Levensverzekeraars 2001 2002 2003 2004 2005 2006

651 666 677 638 618 662

204 244 226 211 211 177

Natura-uitvaartverzekeraars 2001 2002 2003 2004 2005 2006

5 6 6 6 6 3

0 1 1 1 1 0

Schadeverzekeraars 2001 2002 2003 2004 2005 2006

972 939 946 978 901 881

223 234 234 228 154 152


146*

Immateriële activa (–)

Aanwezige solvabiliteitsmarge (1 t/m 12)

Bestanddeel voorziening levensverzekering risico verzekeraar

Bestanddeel voorziening levensverzekering risico polishouder

Bestanddeel tegoed spaarkassen

Bestanddeel verzekerd kapitaal op risicobasis

Bestanddeel premies aanvullende verzekeringen

Subtotaal

Toevoeging tot minimumbedrag garantiefonds

Vereiste solvabiliteitsmarge

Gemiddelde solvabiliteitsratio (%)

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

25 30 19 14 139 192

23.726 18.295 21.414 22.555 27.851 31.121

5.789 5.966 6.202 6.426 6.987 7.157

436 386 407 433 515 547

82 71 79 83 99 107

1.396 1.422 1.495 1.526 1.576 1.658

85 80 90 82 74 61

7.787 7.925 8.274 8.550 9.252 9.530

6 6 5 6 5 5

7.793 7.932 8.279 8.556 9.256 9.536

304 231 259 264 301 326

2001 2002 2003 2004 2005 2006

5 5 5 4 4 2

114 117 98 119 168 207

37 39 42 42 44 45

306 298 234 280 380 461

2001 2002 2003 2004 2005 2006

26 35 45 109 207 193

9.415 8.349 9.786 10.827 13.535 16.877

2.843 3.122 3.293 3.561 3.602 5.158

331 267 297 304 376 327

2001 2002 2003 2004 2005 2006

2.816 3.097 3.266 3.536 3.574 5.111

27 25 27 25 28 47

147*

Tabel 9.2 Uitkeringen en premies van onder toezicht staande verzekeraars Miljoenen euro’s

Bruto premie

Mutatie voorziening niet verdiende premie 1

Verdiende premie

2

Herverzekeringspremie

Verdiende premie eigen rekening

Uitkeringen

w.v. herverzekerd

Uitkeringen eigen rekening

3

4

5

6

7

8

25.879 24.051 24.845 25.133 24.824 25.730

852 913 793 667 663 632

25.027 23.138 24.051 24.466 24.161 25.099

13.805 20.179 17.237 17.955 17.661 20.943

668 576 530 369 921 467

13.137 19.603 16.707 17.586 16.740 20.476

1 1 3 5 11 9

87 71 79 82 84 87

Uitvaarten door derden (+)

Uitvaarten eigen bedrijf (+)

Uitkeringen in geld (+)

Totaal uitkeringen (=)

w.v. herverzekerd (–)

Uitkeringen eigen rekening (=)

9

10

11

12

13

14

28 37 36 39 40 43

2 2 2 1 1 1

10 5 6 5 6 5

39 44 44 46 47 48

1 1 1 1 1 1

39 43 44 45 46 47


25.879 24.052 24.838 25.136 24.824 25.730

-1 0 -7 3 0 0


88 72 81 87 95 97

0 0 0 0 0 0

88 72 81 87 95 97

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 In de premies en de uitkeringen is eur 0,6 miljard inbegrepen als gevolg van incidentele transacties. 2 Vanaf boekjaar 2006 zijn de voormalige ziekenfondsen in de cijfers opgenomen.

148*

Tabel 9.2 Uitkeringen en premies van onder toezicht staande verzekeraars (vervolg) Miljoenen euro’s

Bruto premie

Mutatie voorziening niet verdiende premie 1

Verdiende premie

2

Herverzekeringspremie

3

Verdiende premie eigen rekening

4

Bruto betaalde schade

5

Mutatie schadevoorziening

Geleden schade

Herverzekerde schade (–)

Geleden schade eigen risico

6

7

8

9

10

6.401 7.173 7.633 8.250 8.172 30.444

700 806 761 659 478 2.796

7.101 7.979 8.394 8.909 8.650 33.240

346 390 319 271 203 1.888

6.755 7.589 8.075 8.639 8.448 31.353

2.791 3.014 3.045 3.045 2.955 2.914

284 237 220 195 136 80

3.074 3.251 3.265 3.240 3.091 2.994

119 133 125 121 122 197

2.955 3.118 3.140 3.118 2.969 2.797

20 49 1 63 44 77

393 451 397 405 409 455

108 117 41 77 69 66

286 334 356 328 340 388

Schadeverzekeraars, branche ongevallen en ziekte 2001 2002 2003 2004 2005 20062

8.437 9.661 10.373 11.644 11.477 35.246

70 29 159 119 -125 376

8.367 9.632 10.215 11.524 11.603 34.871

447 542 488 517 427 2.118

7.920 9.090 9.726 11.007 11.176 32.752

Schadeverzekeraars, branche motorrijtuigen 2001 2002 2003 2004 2005 2006

3.988 4.233 4.469 4.581 4.565 4.662

62 74 35 15 15 14

3.927 4.159 4.434 4.566 4.550 4.648

151 173 192 190 188 277

3.775 3.986 4.242 4.377 4.362 4.371

Schadeverzekeraars, branche zee, transport en luchtvaart 2001 2002 2003 2004 2005 2006

543 579 616 657 681 721

-1 4 -1 19 6 13

544 575 617 638 674 708

155 128 135 140 134 133

389 447 482 498 541 575

373 402 396 341 365 378

Schadeverzekeraars, branche brand en andere schade aan zaken 2001 2002 2003 2004 2005 2006

2.811 3.129 3.431 3.529 3.520 3.531

18 42 46 17 17 12

2.793 3.087 3.385 3.512 3.503 3.519

680 837 905 893 779 763

2.113 2.251 2.480 2.619 2.724 2.755

1.822 1.775 1.863 1.812 1.535 1.618

-24 56 43 -242 299 72

1.797 1.832 1.906 1.569 1.834 1.690

539 370 505 287 505 307

1.258 1.461 1.400 1.283 1.329 1.383

650 745 747 1.038 1.197 1.371

1.479 1.686 1.895 2.032 2.189 2.318

1.165 1.367 1.315 1.463 1.674 1.851

224 19 220 390 226 158

1.389 1.386 1.535 1.853 1.900 2.010

453 331 307 497 663 707

937 1.056 1.227 1.356 1.238 1.303

2.083 2.425 2.467 2.778 2.725 4.662

15.676 17.460 18.825 20.533 20.992 42.771

12.552 13.731 14.252 14.911 14.701 37.205

1.204 1.167 1.245 1.065 1.183 3.183

13.754 14.899 15.497 15.976 15.884 40.389

1.565 1.341 1.297 1.253 1.562 3.165

12.191 13.558 14.198 14.724 14.324 37.224

Schadeverzekeraars, overige branches 2001 2002 2003 2004 2005 2006

2.202 2.495 2.716 3.163 3.452 3.712

73 64 73 93 66 23

2.129 2.432 2.643 3.070 3.386 3.689

Schadeverzekeraars Totaal 2001 2002 2003 2004 2005 20062

17.981 20.097 21.605 23.574 23.695 47.872

222 213 312 263 -21 438

17.760 19.885 21.294 23.310 23.716 47.435

149*

Tabel 9.3 Balans en actuele waarde beleggingen van onder toezicht staande verzekeraars Miljoenen euro’s

Immateriële Activa

Beleggingen voor risico polishouders

1

Beleggingen in zakelijke waarden

Beleggingen in vastrentende waarden

Overige beleggingen

3

4

5

6

32.870 23.299 22.441 21.665 29.448 34.633

102.502 106.928 112.997 125.352 132.150 128.141

24.389 25.005 25.970 25.181 30.089 31.939

312 237 290 314 295 297

476 473 477 498 612 593

6.041 4.367 4.247 4.854 6.511 7.609

39.223 27.903 26.978 26.833 36.254 42.539

2

Vorderingen

Overlopende activa

Overige activa

Vermogenstekort Nederlandse vestiging

Totaal activa

7

8

9

10

7.377 7.808 8.467 5.027 7.294 5.449

4.301 4.731 4.842 4.885 4.224 4.687

2.790 4.235 4.046 2.317 4.078 4.016

0 0 0 0 0 0

251.214 240.571 255.597 267.195 303.395 308.749

57 109 137 144 168 202

9 22 19 13 12 8

58 59 63 63 65 64

22 28 25 25 38 42

0 0 0 0 0 0

943 937 1.020 1.067 1.200 1.216

18.133 19.399 21.492 24.272 26.393 25.171

3.116 3.354 3.782 3.929 4.365 7.348

4.457 4.757 4.780 4.898 5.382 15.293

1.437 1.420 1.587 1.585 1.206 1.353

983 1.181 1.405 1.500 2.212 2.802

121.111 126.800 134.966 150.122 159.155 153.905

27.562 28.468 29.889 29.254 34.622 39.489

11.843 12.587 13.266 9.938 12.688 20.750

5.796 6.210 6.492 6.533 5.495 6.104

3.795 5.444 5.476 3.842 6.328 6.860


25 30 19 14 139 192

76.960 68.535 76.814 82.755 95.972 99.693


5 5 5 4 4 2

2 4 5 5 6 7


26 35 45 109 207 193

34.193 34.513 37.338 41.147 46.277 59.769

Totaal 2001 2002 2003 2004 2005 2006

56 70 69 127 350 387

76.962 68.539 76.819 82.760 95.978 99.700

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Vanaf boekjaar 2006 zijn de voormalige ziekenfondsen in de cijfers opgenomen.

150*

0 0 0 0 0 0

286.350 276.021 293.955 309.409 350.872 369.734

Eigen vermogen

Achtergestelde schulden

11

12

26.609 21.877 24.078 29.426 31.531 33.601

Technische voorzieningen voor risico maatschappij

Technische voorzieningen voor risico polishouder

Technische voorziening voor schaden

Overige voorzieningen

Depots herverzekeraars

13

14

15

16

17

239 488 621 568 1.183 827

123.618 126.851 131.430 134.443 144.775 146.942

72.112 66.766 74.641 80.226 90.134 95.989

2.220 1.362 865 834 5.162 4.452

123 100 110 143 199 219

1 1 1 1 1 0

750 771 829 849 893 906

3 4 5 5 7 8

9.357 8.427 9.751 11.561 13.954 17.242

222 279 290 232 226 370

36.089 30.404 33.939 41.130 45.684 51.062

462 768 912 801 1.410 1.197

124.368 127.622 132.259 135.292 145.668 147.848

72.115 66.770 74.646 80.231 90.141 95.997

Schulden

Overlopende Passiva

Vermogensoverschot Nederlandse vestiging

Totaal passiva

18

19

20

21

3.650 3.301 3.249 3.529 3.549 1.559

17.932 15.101 16.060 14.668 25.472 22.381

4.190 4.341 4.297 3.187 1.174 2.408

644 484 356 313 415 591

251.214 240.571 255.597 267.195 303.395 308.749

2001 2002 2003 2004 2005 2006

46 34 36 40 47 58

0 0 0 0 0 0

19 24 37 27 54 23

2 1 2 1 1 2

0 0 0 0 0 0

943 937 1.020 1.067 1.200 1.216

2001 2002 2003 2004 2005 2006

19.687 20.988 22.380 24.117 25.054 32.483

569 378 380 416 903 951

128 124 119 216 208 208

3.441 3.416 3.510 3.621 5.177 7.493

612 724 689 833 649 918

177 177 218 151 107 105

34.193 34.513 37.338 41.147 46.277 59.769

2001 2002 2003 2004 2005 20061

19.687 20.988 22.380 24.117 25.054 32.483

2.835 1.774 1.281 1.290 6.112 5.461

3.778 3.425 3.368 3.745 3.757 1.767

21.392 18.541 19.607 18.316 30.703 29.897

4.804 5.066 4.988 4.021 1.824 3.328

821 661 574 464 522 696

286.350 276.021 293.955 309.409 350.872 369.734

2001 2002 2003 2004 2005 2006

151*

Tabel 9.3 Balans en actuele waarde beleggingen van onder toezicht staande verzekeraars (vervolg) Miljoenen euro’s

Terreinen en gebouwen

22

Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen

Aandelen e.a. nietvastrentende waardepapieren

Obligaties e.a. vastrentende waardepapieren

23

24

25

73.544 60.917 68.128 73.078 94.228 102.932

69.064 70.337 80.929 99.681 106.902 105.660

Belangen in beleggingspools

Hypothecaire leningen

Andere leningen

26

27

28

928 970 1.370 1.544 1.186 872

28.964 28.216 28.059 24.923 24.891 23.190

Deposito’s

Overige beleggingen

Depots bij verzekeraars

Liquide middelen voor rekening polishouders

Totaal actuele waarde beleggingen

29

30

31

32

33

26.964 25.806 21.663 17.858 14.303 12.891

4.310 4.670 4.208 3.890 4.275 4.367

10.032 9.418 9.321 10.659 18.504 19.751

2.201 2.305 2.369 2.219 2.161 1.690

657 644 586 754 604 760

236.720 223.767 238.222 254.953 287.660 294.406


14.535 14.676 13.419 13.907 12.770 13.682

5.522 5.809 8.170 6.440 7.836 8.608


45 85 82 98 111 142

10 24 47 28 28 16

312 237 290 314 295 297

246 264 287 342 470 546

4 3 3 4 4 3

202 171 152 126 108 23

25 34 35 27 30 20

2 1 8 18 30 44

0 0 0 0 0 0

846 819 904 957 1.075 1.092

1.872 1.807 2.201 2.135 2.342 2.997

6.041 4.367 4.247 4.854 6.511 7.609

15.594 16.658 18.518 21.309 23.574 23.029

454 501 540 550 453 219

1.597 1.580 1.363 1.202 982 1.016

489 661 1.071 1.212 1.384 908

727 1.006 1.018 1.229 1.425 3.769

109 122 152 145 166 102

27.291 27.120 29.521 33.055 37.270 40.129

7.404 7.640 10.418 8.603 10.206 11.621

79.897 65.521 72.665 78.246 101.034 110.838

84.904 87.259 99.734 121.332 130.946 129.235

29.422 28.720 28.602 25.477 25.348 23.412

28.763 27.557 23.178 19.186 15.393 13.930

4.824 5.365 5.314 5.129 5.689 5.295

10.761 10.425 10.347 11.906 19.959 23.564

2.310 2.427 2.521 2.364 2.327 1.792


408 420 410 420 432 480

Totaal 2001 2002 2003 2004 2005 2006

152*

14.988 15.181 13.911 14.425 13.313 14.304

928 970 1.370 1.544 1.186 872

657 644 586 754 604 760

264.857 251.706 268.647 288.965 326.005 335.627

153*

Tabel 9.4 Baten- en lastenrekening van onder toezicht staande verzekeraars Miljoenen euro’s

Verdiende premie eigen rekening (+)

1

In rekening gebrachte uitvaarten (+)

Beleggingsopbrengst technische rekening (+)

Overige baten technische rekening (+)

Uitkeringen eigen rekening (–)

Geleden schade (–)

Mutatie technische voorzieningen (–)

Winstdeling en kortingen (–)

2

3

4

5

7

8

9

10

7.734 2.080 14.087 10.408 20.971 14.582

1.281 655 732 1.545 3.814 1.508

13.137 19.603 16.707 17.586 16.740 20.476

11.101 -1.611 11.481 8.701 19.390 9.661

1.478 -400 2.713 2.155 3.600 2.021

3.303 3.158 3.230 3.297 3.352 3.486

958 923 819 813 895 1.043

47 31 46 43 90 47

5 0 0 0 0 1

39 43 44 45 46 47

60 28 61 42 50 50

1.011 753 1.224 1154 1.315 1.250

74 103 256 105 172 2115

8.792 2.864 15.357 11.605 22.376 15.879

1.360 758 988 1.650 3.986 3.624

6

Bedrijfskosten (–)

Beheerskosten en rentelasten (–)


25.027 23.138 24.051 24.466 24.161 25.099


87 71 79 82 87 87

6 9 7 9 11 12

24 27 27 32 35 35


15.675 17.460 18.825 20.533 20.981 42.772

12.190 13.558 14.198 14.724 14.333 37.224

-4 -12 -11 114 -71 63

119 128 103 13 391 141

4.018 4.322 4.527 4.838 5.116 6.141

19 19 4 5 6 7

12.190 13.558 14.198 14.724 14.333 37.224

11.157 -1.595 11.531 8.857 19.369 9.774

1.597 -272 2.816 2.168 3.991 2.162

7.345 7.507 7.784 8.167 8.503 9.662

977 942 823 818 901 1.050

Totaal 2001 2002 2003 20041 2005 2006

40.789 40.669 42.955 45.081 45.229 67.958

6 9 7 9 11 12

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Voor het boekjaar 2004 geldt dat enkele levensverzekeraars de grondslagen hebben gewijzigd, vooruitlopend op de ifrs standaard (International Financial Reporting Standards). In 2005 zijn meerdere verze-

154*

13.176 19.646 16.751 17.631 16.786 20.523

keraars overgegaan op ias/ifrs en sluiten de cijfers minder aan bij voorgaande jaren. 2 In de premies en de uitkeringen is eur 0,6 miljard inbegrepen als gevolg van incidentele transacties.

Overige lasten technische rekening (–)

Wijziging egalisatievoorziening (–)

11

12

Resultaat technische rekening (=)

Beleggingsopbrengst niettechnische rekening (+)

Andere baten en lasten (+)

Buitengewone baten en lasten (+)

13

14

15

16

2.148 3.439 1.722 1.993 2.258 1.638

1.916 761 2.198 1.872 2.710 2.862

1.538 92 1.214 1.385 1.908 2.001

-6 -266 -37 52 -141 -113

18 1 0 0 0 0

5 10 -1 15 56 13

7 -14 23 5 6 9

Beheerskosten en rentelasten (–)

17

Aandeel van derden in resultaat (–)

Belasting (–)

Resultaat (=)

18

19

20

1 0 -5 -3 0 0

137 176 152 137 192 236

719 171 426 863 964 579

2.593 240 2.793 2.306 3.322 3.935

2001 2002 2003 20041 2005 20062

-1 0 0 0 -1 1

0 0 0 0 0 -1

0 0 0 0 0 0

3 -1 7 5 19 4

8 -3 14 14 42 17

2001 2002 2003 20041 2005 2006

54 85 289 173 205 528

0 1 3 0 20 31

364 214 1.191 1.925 2.467 2.002

579 132 560 518 850 688

31 -19 15 15 -22 -37

-19 3 10 7 0 -1

80 79 98 77 80 84

1 2 2 1 0 30

212 55 402 572 706 742

662 196 1.273 1.815 2.510 1.795

2001 2002 2003 20041 2005 20063

2.220 3.525 2.011 2.166 2.463 2.166

0 1 3 0 20 31

2.285 985 3.388 3.812 5.233 4.877

2.124 210 1.797 1.908 2.764 2.698

24 -285 -22 67 -164 -149

-18 3 5 4 0 -2

80 79 98 77 80 84

138 178 154 138 192 266

934 225 835 1.440 1.689 1.325

3.263 433 4.080 4.135 5.874 5.747

2001 2002 2003 20041 2005 2006

3 Vanaf boekjaar 2006 zijn de voormalige ziekenfondsen in de cijfers opgenomen.

155*

Tabel 9.4 Baten- en lastenrekening van onder toezicht staande verzekeraars (vervolg) Miljoenen euro’s

Resultaat op interest

21

Resultaat op kosten

22

Resultaat op technische grondslagen

Wijziging grondslagen en methoden

Resultaat op grondslagen (+)

Contractuele resultatendeling

Afschrijving rentestandkorting

Resultaatafhankelijke resultatendeling

Correctie resultatendeling i.v.m. herverzekering

Totaal beschikbaar gestelde resultatendeling (–)

Resultaat (=)

Wijziging overige technische voorzieningen (+)

Resultaat technische rekening (=)

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

1.177 1.317 1.204 1.240 1.336 1.477

-319 -42 -73 -114 -184 -110

3.017 264 4.881 4.044 6.300 4.873

-40 -1.800 1.380 1.203 2.580 1.054

805 857 808 635 491 423

594 349 503 366 591 571

19 104 -12 -49 -60 -28

1.377 -491 2.680 2.155 3.602 2.021

1.641 755 2.201 1.889 2.698 2.852

275 9 -2 -16 -48 10

1.916 764 2.198 1.873 2.650 2.862


2.558 -590 4.234 3.519 5.706 4.088

-399 -421 -484 -601 -558 -582

Natura-uitvaartverzekeraars 2001 2002 2003 20041 2005 2006 Schadeverzekeraars 2001 2002 2003 20041 2005 20063 Totaal 2001 2002 2003 20041 2005 2006

156*

Gerealiseerde waardemutaties

Totaal gerealiseerde beleggingsopbrengst

Niet gerealiseerde waardemutaties

Totale beleggingsopbrengst

34

35

36

37

38

12.205 9.928 12.206 11.611 13.139 11.993

307 -378 -44 727 2.750 1.865

12.512 9.549 12.162 12.338 15.889 13.858

-3.240 -7.378 3.139 -545 6.990 2.724

9.272 2.172 15.301 11.793 22.879 16.582

2001 2002 2003 20041 2005 20062

46 44 47 45 42 43

2 1 3 1 52 15

48 44 50 46 94 58

7 0 18 2 3 -1

55 44 69 48 97 57

2001 2002 2003 20041 2005 2006

1.488 1.351 1.395 1.452 1.725 1.693

157 -56 116 157 317 253

1.645 1.295 1.511 1.610 2.042 1.947

-55 -411 272 63 123 -9

1.590 885 1.783 1.673 2.165 1.937

2001 2002 2003 20041 2005 20063

13.739 11.323 13.648 13.108 14.906 13.729

466 -433 75 885 3.119 2.133

14.205 10.888 13.723 13.994 18.025 15.863

-3.288 -7.789 3.429 -480 7.116 2.714

10.917 3.101 17.153 13.514 25.141 18.576

2001 2002 2003 20041 2005 2006

Directe beleggingsopbrengsten (huren, rente, dividenden etc.)

157*

Tabel 9.5 Balans van de ziektekostenverzekeraars Duizenden euro’s

2006

2007 iii

iv

2008 i

ii

iii

iv

i

Activa 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Immateriële activa Terreinen en gebouwen Belegging in groepsmaatschappijen Belegging in deelnemingen Aandelen, deelnemingsbewijzen en andere niet-vastrentende waardepapieren Obligaties en andere vastrentende waardepapieren Belangen in beleggingspools Hypothecaire leningen Andere Leningen Deposito’s Andere financiële beleggingen Aandeel herverzekeraars in de technische voorziening Depots bij verzekeraars Vorderingen (incl.liq.middelen) Overige activa Overlopende activa

35.607 34.651 34.483 33.351 33.829 33.079 32.424 103.272 104.194 103.903 102.019 101.244 104.138 115.409 710.387 667.026 664.207 687.053 632.429 607.846 601.982 251.912 235.832 238.183 241.028 254.315 268.386 314.300 1.144.341 1.119.088 1.192.992 1.241.826 1.240.861 1.195.240 1.233.502 1.488.674 1.340.460 1.277.814 1.359.699 1.354.114 1.560.029 1.536.211 3.250.397 3.124.038 3.034.597 3.113.409 3.077.068 2.708.677 2.717.877 6.099 5.985 5.437 5.291 5.018 4.991 5.117 110.476 105.670 106.750 108.735 133.339 103.064 107.687 607.705 596.136 420.253 271.283 270.648 482.133 790.843 238.158 233.195 208.646 192.152 186.108 186.773 183.244 671.017 1.195.926 1.163.894 1.718.830 2.262.418 2.690.705 1.660.183 0 0 0 0 0 0 0 11.493.358 12.567.068 13.217.075 12.089.788 12.498.389 12.993.248 14.142.602 273.690 63.731 41.971 55.129 73.938 35.666 58.897 341.500 263.488 286.346 250.462 486.180 292.198 351.126

17

Totaal Activa

20.726.593 21.656.488 21.996.551 21.470.055 22.609.898 23.266.173 23.851.404

Passiva 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Eigen vermogen Achtergestelde schulden Technische voorzieningen bruto premies Zorgverzekering Zvw Technische voorzieningen bruto schaden Zorgverzekering Zvw Technische voorzieningen bruto premies Aanvullende verzekering Technische voorzieningen bruto schaden Aanvullende verzekering Technische voorzieningen premies overige verzekeringen Technische voorzieningen schaden overige verzekeringen Overige technische voorzieningen Andere voorzieningen Depots van herverzekeraars Schulden Overlopende passiva

31

Totaal Passiva


158*

6.299.328 169.800 329.733 7.180.662 85.137 563.475 6.700 96.457 1.565.607 595.769 10.103 3.531.062 292.760

5.975.405 187.154 642.396 8.219.706 146.218 660.780 801 3.415 1.145.984 299.638 321.909 3.559.431 493.651

5.918.391 206.153 1.071.540 8.530.407 272.044 701.793 4.317 3.903 418.353 664.903 16.236 3.726.593 461.918

5.897.063 226.154 828.412 8.271.409 231.759 604.185 2.693 8.556 142.068 473.409 19.654 4.461.209 303.484

6.062.576 244.154 541.835 9.150.473 153.480 616.393 1.256 5.611 38.281 326.329 22.326 5.046.190 400.994

5.960.001 5.815.682 272.154 268.154 429.082 916.028 9.568.248 10.547.786 99.422 289.501 673.772 698.571 0 4.213 1.586 9.025 40.297 35.001 236.155 321.937 27.606 31.182 5.259.815 4.495.013 698.035 419.311

20.726.593 21.656.488 21.996.551 21.470.055 22.609.898 23.266.173 23.851.404

Tabel 9.6 Winst- en verliesrekening van de ziektekostenverzekeraars Duizenden euro’s

2006

2007 iii

iv

2008 i

ii

iii

iv

i

Basisverzekering (Zvw + uitloop Zvw) 1 2

Geboekte bruto premies Geleden bruto schaden

20.844.953 27.296.736 20.483.563 26.580.811

7.282.639 14.765.064 21.835.998 28.527.134 6.645.248 14.020.946 20.418.778 27.849.791

8.321.764 7.563.860

3 4 5 6 7 8 9

Verdiende premies eigen rekening (+) Beleggingsopbrengsten toegerekend aan de technische rekening (+) Geleden schaden eigen rekening (-) Wijziging overige technische voorzieningen eigen rekening (-) Winstdeling en kortingen (-) Bedrijfskosten (-) Saldo overige technische baten en lasten (+)

19.552.609 25.291.053 144.654 197.730 19.143.943 24.892.899 215.027 215.674 1.169 -2.492 912.654 1.259.850 320.715 314.025

6.444.444 13.379.319 20.291.889 26.502.219 26.785 64.578 93.609 152.171 6.288.796 13.117.048 19.742.229 25.787.870 36.723 10.323 -60.554 -26.409 198 395 593 746 290.998 566.733 862.595 1.240.796 1.688 11.520 34.420 -52.740

7.446.891 34.847 7.241.028 -131 420 277.640 7.891

10

Resultaat technische rekening basisverzekering (3 t/m 9)

-254.815

-563.123

-143.798

-239.082

-124.945

-401.353

-29.328

Totaal 11 12

Geboekte bruto premies Geleden bruto schaden

23.540.072 30.858.758 22.619.043 29.482.810

8.372.063 16.694.490 24.567.427 32.094.146 7.438.178 15.655.267 22.810.898 31.126.600

9.523.938 8.384.468

13 14 15 16 17 18 19

Verdiende premies eigen rekening (+) Beleggingsopbrengsten toegerekend aan de technische rekening (+) Geleden schaden eigen rekening (-) Wijziging overige technische voorzieningen eigen rekening (-) Winstdeling en kortingen (-) Bedrijfskosten (-) Saldo overige technische baten en lasten (+)

22.448.741 28.999.990 194.801 280.216 21.678.330 27.622.473 -85.439 213.324 1.169 -2.492 1.254.006 1.742.523 312.388 17.174

7.349.503 15.162.644 22.976.127 30.084.463 33.817 75.337 110.741 175.675 7.102.590 14.787.873 22.164.610 28.951.726 3.712 -692 -76.516 -49.548 198 395 593 746 382.683 753.846 1.154.177 1.639.251 21.155 82.285 160.279 178.114

8.449.326 42.455 8.072.694 -188 420 370.958 11.664

20

Resultaat technische rekening totaal (23 t/m 29)

21 22 23 24

Beleggingsopbrengsten toegerekend aan de niet-technische rekening (+) Saldo baten en lasten uitvoering Zorgkantoor / awbz (+) Saldo andere baten en lasten (+) Aandeel van derden in resultaten van geconsolideerde deelnemingen (-)

25

Resultaat voor belastingen (=)

26 27

Belastingen Dividend c.q. winstuitkering

107.864

-278.448

-84.708

-221.156

4.283

-103.923

59.561

44.719 -2.629 64.061 0

33.507 -9.291 67.233 0

24.351 -2.587 4.980 0

162.441 6.592 4.857 0

158.602 7.435 -1.041 0

-36.890 7.512 -7.473 0

-154.731 857 -2.011 0

214.015

-186.999

-57.964

-47.266

169.279

-140.774

-96.324

406 0

12.401 0

4.968 0

10.381 0

10.644 0

7.232 0

-457 0


159*

Tabel 9.7 Aantal verzekerden van de ziektekostenverzekeraars Aantallen

2006

2007

2008

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

4.948.844 3.563.606 3.153.868

4.881.579 3.682.012 3.257.663

2.997.817 6.286.021 5.781.564

3.023.336 6.348.856 5.862.851

3.016.014 6.385.594 5.869.552

3.039.827 6.405.576 5.854.755

3.150.051 6.643.281 6.004.276

1 2 3

Collectieve contracten Basis + Aanvullend (zelfde verzekeraar) Alleen Basis Alleen Aanvullend

4

Totaal collectief

5 6 7

Individuele contracten Basis + Aanvullend (zelfde verzekeraar) Alleen Basis Alleen Aanvullend

8

Totaal individueel

9 10

Totaal Basisverzekering Basis + Aanvullend (zelfde verzekeraar) Alleen Basis

11

Totaal

12

Waarvan jonger dan 18 jaar

3.531.149

3.514.137

13 14

Totaal Aanvullende verzekering Basis + Aanvullend (zelfde verzekeraar) Alleen Aanvullend

7.328.431 7.748.591

7.283.683 4.367.006 4.382.662 4.367.348 4.393.430 4.654.866 7.788.358 10.713.342 10.824.671 10.817.347 10.612.404 10.448.536

15

Totaal

11.666.318 11.821.254 15.065.402 15.235.043 15.271.160 15.300.158 15.797.608

2.379.587 5.320.775 4.594.723

1.369.189 5.590.098 4.931.778

1.359.326 5.530.728 4.961.820

1.351.334 5.514.076 4.947.795

1.353.603 5.475.491 4.757.649

1.504.815 5.011.984 4.444.260

12.295.085 12.179.212 11.891.065 11.851.874 11.813.205 11.586.743 10.961.059

7.328.431 8.884.381

7.283.683 4.367.006 4.382.662 4.367.348 4.393.430 4.654.866 8.928.425 11.876.119 11.879.584 11.899.670 11.881.067 11.655.265

16.212.812 16.212.108 16.243.125 16.262.246 16.267.018 16.274.497 16.310.131 3.534.255

3.543.159

3.536.460

3.525.204

3.520.078

15.077.022 15.072.041 15.080.348 15.207.333 15.184.695 15.005.834 15.103.402


160*

2.402.104 5.246.413 4.530.695

Tabel 9.8 Solvabiliteit van de ziektekostenverzekeraars Duizenden euro’s

2006

2007

2008

iii

iv

i

ii

iii

iv

i

1 2 3 4 5 6 7

Volgestort AK/Waarborgkapitaal Reserve herwaardering aandelen Reserve herwaardering obligaties Helft van het obligo Achtergestelde leningen Ledenrekening, achtergesteld Saldo overige bestanddelen

306.830 85.224 705 0 155.440 0 5.300.553

193.814 93.589 1.868 0 174.389 0 5.143.683

182.565 103.819 872 0 197.701 0 5.085.298

181.633 72.941 -2.671 0 217.611 0 5.069.582

171.094 56.596 270 0 236.522 0 5.227.174

179.816 47.200 -944 0 250.401 0 5.199.626

180.891 28.490 1.707 0 249.210 0 5.043.259

8

Totaal aanwezige solvabiliteitsmarge

5.848.752

5.607.343

5.570.255

5.539.096

5.691.656

5.676.099

5.503.557

9

Vereiste solvabiliteitsmarge

2.633.529

2.613.384

2.634.339

2.688.093

2.733.020

2.708.546

2.760.000

10

Overschot (8) - (9)

3.215.223

2.993.959

2.935.916

2.851.003

2.958.636

2.967.553

2.743.557


161*

Tabel 10.1 Wisselkoersen en goudprijs 2004

2005

2006

2007

2007

2008 ii

Wisselkoersen

2008

iii

iv

i

feb.

mrt.

apr.

mei

Hoeveelheid vreemde valuta’s per euro, gemiddelden

1 2

Amerikaanse dollar Japanse yen

1,2439 134,44

1,2441 136,85

1,2556 146,02

1,3705 161,25

1,3481 162,89

1,3738 161,90

1,4486 163,83

1,4976 157,80

1,4748 157,97

1,5527 156,59

1,5751 161,56

1,5557 162,31

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15

Valuta’s in de Europese Unie Bulgaarse lev Tsjechische koruna Deense kroon Estlandse kroon Cypriotische pond Letlandse lat Litouwse litas Hongaarse forint Maltezer lira Poolse zloty Roemeense leu1 Sloveense tolar Slowaakse koruna Zweedse kroon Britse pond

1,9533 31,891 7,4399 15,647 0,5818 0,6652 3,4529 251,66 0,4280 4,5268 40.510 239,09 40,022 9,1243 0,6787

1,9558 29,782 7,4518 15,647 0,5768 0,6962 3,4528 248,05 0,4299 4,0230 3,6209 239,57 38,599 9,2822 0,6838

1,9558 28,342 7,4591 15,647 0,5758 0,6962 3,4528 264,26 0,4293 3,8959 3,5258 239,60 37,234 9,2544 0,6817

1,9558 27,766 7,4506 15,647 0,5826 0,7001 3,4528 251,35 0,4293 3,7837 3,3353

1,9558 28,272 7,4500 15,647 0,5827 0,6986 3,4528 248,31 0,4293 3,8005 3,2789

1,9558 27,941 7,4446 15,647 0,5842 0,6988 3,4528 251,82 0,4293 3,7900 3,2321

1,9558 26,826 7,4557 15,647 0,5845 0,7005 3,4528 252,86 0,4293 3,6584 3,4489

1,9558 25,564 7,4534 15,647

1,9558 25,377 7,4540 15,647

1,9558 25,208 7,4561 15,647

1,9558 25,064 7,4603 15,647

1,9558 25,100 7,4609 15,647

0,6973 3,4528 259,30

0,6967 3,4528 262,15

0,6970 3,4528 259,94

0,6974 3,4528 253,75

0,6987 3,4528 247,69

3,5759 3,6887

3,5768 3,6557

3,5363 3,7194

3,4421 3,6428

3,4038 3,6583

33,775 9,2501 0,6843

33,751 9,2573 0,6788

33,579 9,2639 0,6800

33,424 9,2899 0,7078

33,069 9,3996 0,7570

33,085 9,3642 0,7509

32,499 9,4020 0,7749

32,374 9,3699 0,7949

31,466 9,3106 0,7921

4.1

Valuta’s van kandidaatleden van de Europese Unie Turkse lira 2

1.777.052

1,6771

1,8090

1,7865

1,8029

1,7685

1,7261

1,8036

1,7632

1,9309

2,0500

1,9408

5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 5.15 5.16 5.17 5.18 5.19 5.20 5.21 5.22 5.23 5.24

Overige valuta’s Noorse kroon IJslandse kroon Zwitserse frank Canadese dollar Australische dollar Nieuw-Zeelandse dollar Singaporese dollar Hongkongse dollar Zuid-Koreaanse won Mexicaanse peso Zuid-Afrikaanse rand Surinaamse gulden/dollar 3 Nederlands-Antilliaanse gulden Arubaanse gulden Bijzondere trekkingsrechten Taiwanese dollar Indonesische rupiah Filippijnse peso Chinese yuan renminbi Maleisische ringgit Thaise bath Russische nieuwe roebel Kroatische kuna Braziliaanse real

8,3697 87,140 1,5438 1,6167 1,6905 1,8731 2,1016 9,6881 1.422,6 14,0386 8,0092 3,400 2,2266 2,2266 0,839418 41,558 11.127,3 69,727 10,2967 4,7273 50,077 35,819 7,497 3,636

8,0092 78,226 1,5483 1,5087 1,6320 1,7660 2,0702 9,6768 1.273,6 13,5643 7,9183 3,396 2,2269 2,2269 0,841913 39,998 12.072,8 68,494 10,1955 4,7119 50,068 35,188 7,401 3,036

8,0472 87,757 1,5729 1,4237 1,6668 1,9373 1,9941 9,7545 1.198,6 13,6936 8,5312 3,445 2,2475 2,2475 0,853046 40,849 11.512,4 64,379 10,0096 4,6044 47,594 34,112 7,325 2,733

8,0165 87,634 1,6427 1,4678 1,6348 1,8627 2,0636 10,6912 1.273,0 14,9743 9,6596 3,762 2,4532 2,4532 0,894913 45,011 12.528,3 63,026 10,4178 4,7076 44,214 35,018 7,338 2,664

8,1060 85,821 1,6478 1,4791 1,6214 1,8188 2,0562 10,5372 1.252,0 14,6645 9,5688 3,701 2,4132 2,4132 0,889116 44,669 12.082,6 63,134 10,3476 4,6204 44,011 34,859 7,349 2,673

7,9175 86,708 1,6473 1,4374 1,6229 1,8508 2,0841 10,7250 1.274,3 15,0578 9,7645 3,771 2,4592 2,4592 0,895720 45,231 12.705,6 63,035 10,3834 4,7608 43,220 35,035 7,308 2,633

7,8778 88,689 1,6596 1,4201 1,6279 1,8965 2,1061 11,2639 1.334,1 15,7217 9,8088 3,976 2,5930 2,5930 0,920856 46,988 13.374,0 62,330 10,7699 4,8613 45,097 35,695 7,328 2,586

7,9583 101,094 1,6014 1,5022 1,6533 1,8960 2,1107 11,6737 1.430,8 16,1862 11,2736 4,111 2,6807 2,6807 0,936150 47,274 13.861,8 61,211 10,7268 4,8325 46,461 36,310 7,285 2,601

7,9480 98,065 1,6080 1,4740 1,6156 1,8513 2,0808 11,4996 1.392,6 15,8786 11,2899 4,049 2,6400 2,6400 0,930124 46,659 13.542,3 59,845 10,5682 4,7548 46,085 36,136 7,271 2,552

7,9717 112,077 1,5720 1,5519 1,6763 1,9344 2,1489 12,0832 1.523,1 16,6678 12,3712 4,262 2,7792 2,7792 0,950887 47,532 14.241,1 64,031 10,9833 4,9455 48,848 36,826 7,266 2,645

7,9629 116,652 1,5964 1,5965 1,6933 1,9960 2,1493 12,2728 1.556,0 16,5608 12,2729 4,324 2,8193 2,8193 0,962426 47,798 14.497,2 65,790 11,0237 4,9819 49,752 37,049 7,265 2,660

7,8648 117,459 1,6247 1,5530 1,6382 2,0011 2,1259 12,1341 1.613,2 16,2402 11,8696 4,270 2,7847 2,7847 0,958070 47,602 14.437,0 66,895 10,8462 5,0081 49,943 36,904 7,254 2,582

10.587

11.546

15.457

16.322

15.921

15.895

17.475

19.893

20.148

20.112

18.607

18.409

Goudprijs te Londen 6

1 kilogram fijn, in euro Onherroepelijke bilaterale conversiekoersen voor de euro 4

7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9 7.10 7.11 7.12 7.13 7.14

Valuta’s in het eurogebied Belgische/Luxemburgse frank Duitse mark Griekse drachme 5 Spaanse peseta Franse frank Ierse pond Italiaanse lire Cypriotische pond 7 Maltezer lira 7 Nederlandse gulden Oostenrijkse schilling Portugese escudo Sloveense tolar 6 Finse mark

162*

Hoeveelheid vreemde valuta’s per euro

40,3399 1,95583 340,750 166,386 6,55957 0,787564 1.936,27 0,585274 0,429300 2,20371 13,7603 200,482 239,640 5,94573

2002

2003

2004

2005

2007 i

Wisselkoersen

2008 ii

iii

feb.

iv

mrt.

apr.

mei

Hoeveelheid vreemde valuta’s per euro, ultimocijfers

8 9

Amerikaanse dollar Japanse yen

1,0487 124,39

1,2630 135,05

1,3621 139,65

1,1797 138,90

1,3318 157,32

1,3505 166,63

1,4179 163,55

1,4721 164,93

1,5167 158,03

1,5812 157,37

1,5540 162,62

1,5508 163,74

10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 10.7 10.8 10.9 10.10 10.11 10.12 10.13 10.14 10.15

Valuta’s in de Europese Unie Bulgaarse lev Tsjechische koruna Deense kroon Estlandse kroon Cypriotische pond Letlandse lat Litouwse litas Hongaarse forint Maltezer lira Poolse zloty Roemeense leu1 Sloveense tolar Slowaakse koruna Zweedse kroon Britse pond

1,9546 31,577 7,4288 15,647 0,5732 0,6140 3,4525 236,29 0,4182 4,0210 35.135 230,16 41,503 9,1528 0,6505

1,9557 32,410 7,4450 15,647 0,5864 0,6725 3,4524 262,50 0,4317 4,7019 41.158 236,70 41,170 9,0800 0,7048

1,9559 30,464 7,4388 15,647 0,5800 0,6979 3,4528 245,97 0,4343 4,0845 39.390 239,76 38,745 9,0206 0,7051

1,9563 29,000 7,4605 15,647 0,5735 0,6962 3,4528 252,87 0,4293 3,8600 3,6802 239,50 37,880 9,3885 0,6853

1,9558 28,010 7,4508 15,647 0,5807 0,7097 3,4528 247,80 0,4293 3,8668 3,3547

1,9558 28,718 7,4422 15,647 0,5837 0,6963 3,4528 246,15 0,4293 3,7677 3,1340

1,9558 27,532 7,4544 15,647 0,5842 0,7038 3,4528 250,69 0,4293 3,7730 3,3441

1,9558 26,628 7,4583 15,647 0,5853 0,6964 3,4528 253,73 0,4293 3,5935 3,6077

1,9558 25,228 7,4515 15,647

1,9558 25,335 7,4568 15,647

1,9558 25,205 7,4620 15,647

1,9558 25,088 7,4588 15,647

0,6970 3,4528 264,15

0,6982 3,4528 259,43

0,6983 3,4528 253,32

0,7013 3,4528 241,33

3,5305 3,7330

3,5220 3,7268

3,4515 3,6790

3,3749 3,6256

33,340 9,3462 0,6798

33,635 9,2525 0,6740

33,877 9,2147 0,6968

33,583 9,4415 0,7334

32,530 9,3948 0,7652

32,582 9,3970 0,7958

32,229 9,3575 0,7902

30,280 9,3280 0,7860

11.1

Valuta’s van kandidaatleden van de Europese Unie Turkse lira2

1.738.000

1.771.638

1.836.200

1,5924

1,8455

1,7740

1,7159

1,7170

1,8183

2,0675

2,0030

1,8834

12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 12.7 12.8 12.9 12.10 12.11 12.12 12.13 12.14 12.15 12.16 12.17 12.18 12.19 12.20 12.21 12.22 12.23 12.24

Overige valuta’s Noorse kroon IJslandse kroon Zwitserse frank Canadese dollar Australische dollar Nieuw-Zeelandse dollar Singaporese dollar Hongkongse dollar Zuid-Koreaanse won Mexicaanse peso Zuid-Afrikaanse rand Surinaamse gulden/dollar 3 Nederlands-Antilliaanse gulden Arubaanse gulden Bijzondere trekkingsrechten Taiwanese dollar Indonesische rupiah Filippijnse peso Chinese yuan renminbi Maleisische ringgit Thaise bath Russische nieuwe roebel Kroatische kuna Braziliaanse real

7,2756 84,740 1,4524 1,6550 1,8556 1,9975 1,8199 8,1781 1.243,8 10,9605 9,0094 2.647,970 1,8772 1,8772 0,771375 36,448 9.387,2 56,318 8,6801 3,9857 45,237 33,511 7,475 3,712

8,4141 89,460 1,5579 1,6234 1,6802 1,9244 2,1450 9,8049 1.506,3 14,1807 8,3276 3.315,380 2,2608 2,2608 0,849950 42,933 10.643,1 70,171 10,4539 4,8019 50,041 36,956 7,645 3,670

8,2365 83,600 1,5429 1,6416 1,7459 1,8871 2,2262 10,5881 1.410,1 15,2235 7,6897 3,698 2,4382 2,4382 0,877071 43,332 12.653,9 76,510 11,2741 5,1802 53,042 37,788 7,665 3,620

7,9850 74,570 1,5551 1,3725 1,6109 1,7270 1,9628 9,1474 1.184,4 12,5945 7,4642 3,232 2,1117 2,1117 0,825386 38,742 11.596,5 62,719 9,5204 4,4584 48,437 33,920 7,372 2,746

8,1190 87,690 1,6247 1,5366 1,6484 1,8644 2,0204 10,4070 1.253,0 14,6566 9,7005 3,656 2,3839 2,3839 0,881876 44,080 12.152,7 64,200 10,2951 4,6047 43,057 34,658 7,405 2,715

7,9725 84,260 1,6553 1,4245 1,5885 1,7502 2,0664 10,5569 1.247,7 14,5956 9,5531 3,707 2,4174 2,4174 0,891084 44,224 12.201,8 62,461 10,2816 4,6626 42,615 34,807 7,304 2,596

7,7185 87,870 1,6601 1,4122 1,6073 1,8737 2,1066 11,0055 1.297,6 15,4901 9,7562 3,892 2,5380 2,5380 0,910866 46,323 12.966,7 63,841 10,6429 4,8315 45,063 35,349 7,277 2,615

7,9580 91,900 1,6547 1,4449 1,6757 1,9024 2,1163 11,4800 1.378,0 16,0732 10,0298 4,041 2,6351 2,6351 0,931561 47,753 13.826,7 60,724 10,7524 4,8682 43,800 35,986 7,331 2,591

7,9140 99,680 1,5885 1,4895 1,6226 1,8854 2,1162 11,8027 1.425,1 16,2363 11,7309 4,163 2,7149 2,7149 0,941728 46,940 13.800,0 61,153 10,7860 4,8451 46,790 36,451 7,272 2,550

8,0510 119,580 1,5738 1,6226 1,7334 2,0079 2,1819 12,3075 1.567,0 16,8983 12,8118 4,340 2,8303 2,8303 0,961508 48,037 14.570,8 65,715 11,0874 5,0575 49,784 37,113 7,269 2,755

7,9740 115,880 1,6147 1,5689 1,6614 1,9992 2,1149 12,1127 1.562,6 16,3597 11,8205 4,266 2,7817 2,7817 0,957026 47,352 14.331,0 65,610 10,8586 4,9091 49,215 36,832 7,268 2,643

7,9080 115,530 1,6276 1,5382 1,6212 1,9812 2,1183 12,1049 1.595,4 16,0105 11,8211 4,257 2,7759 2,7759 0,956876 47,145 14.445,7 67,824 10,7657 5,0246 50,405 36,800 7,250 2,539

10.508

10.621

10.338

13.981

16.017

15.439

16.728

18.269

20.541

19.057

17.953

18.234

Goudprijs te Londen 13

1 kilogram fijn, in euro

Voor de toelichting wordt verwezen naar de bijlage. 1 Met ingang van 1 juni 2005 is de Roemeense leu (rol) vervangen door de Roemeense nieuwe leu (ron) in een omruilverhoudingvan 10.000 rol = 1 ron. 2 Met ingang van 1 januari 2005 is de Turkse lira (trl)

vervangen door de Nieuwe turkse lira (try) in een omruilverhouding van 1.000.000 trl = 1 try. 3 Met ingang van 1 januari 2004 is de Surinaamse gulden (srg) vervangen door de Surinaamse dollar (srd) in een omruilverhouding van 1.000 srg = 1 srd.

4 5 6 7

Geldig vanaf 1 januari 1999. Geldig vanaf 1 januari 2001. Geldig vanaf 1 januari 2007. Geldig vanaf 1 januari 2008.

163*

Bijlage: toelichting op de statistieken Algemeen Onder eurogebied wordt verstaan het gebied bestaande uit de vijftien eu-lidstaten die overeenkomstig het eu-Verdrag zijn overgegaan op de euro als gemeenschappelijke munt. Het Eurosysteem is de benaming voor de Europese Centrale Bank (ecb) en de nationale centrale banken (ncb’s) van de landen die in de derde fase van de emu op de euro zijn overgegaan. Zodra alle zevenentwintig eu-lidstaten aan de muntunie deelnemen, zal de naam Eurosysteem synoniem zijn met het Europees Stelsel van Centrale Banken (escb). Met ingang van 1 januari 2001 is Griekenland tot het eurogebied toegetreden, per 1 januari 2007 gevolgd door Slovenië en per 1 januari 2008 door Cyprus en Malta. De betreffende statistieken zijn per die data aangepast. De tijdreeksen zullen daarom op deze tijdstippen reeksbreuken vertonen. De toetreding van tien nieuwe lidstaten tot de eu per 1 mei 2004 leidt vanaf het tweede kwartaal van 2004 tot reeksbreuken. Bij de publicatie van statistische informatie in druk of op elektronische wijze volgt de Bank de internationale publicatiestandaards inzake kwaliteit en tijdigheid (zie Inhoud p. 4 en het artikel ‘Kwaliteit en tijdigheid van macro-economische statistieken’, in Statistisch Bulletin van september 1999). Waardering van buitenlandse geldsoorten De meeste buitenlandse geldsoorten worden in de tabellen in het algemeen gewaardeerd tegen dagkoersen. In de bankbalansen vindt de waardering van buitenlandse geldsoorten plaats tegen de dagkoers. In de betalingsbalansregistratie worden buitenlandse geldsoorten gewaardeerd tegen maandgemiddelden van dagkoersen. De historische reeksen die in euro’s luiden zijn berekend door de oorspronkelijk in guldens luidende bedragen over de volle reekslengte te delen door de vaste met ingang van 1 januari 1999 geldende officiële omrekeningsfactor 2,20371. Op deze wijze wordt voorkomen dat in de Nederlandse tijdreeksen breuken optreden als gevolg van de vervanging van de gulden door de euro. Om weer tot de oorspronkelijke guldensbedragen te komen moeten de eurobedragen met bovenstaande factor worden vermenigvuldigd. Een waarschuwing past voor het gebruik van deze historische cijfers bij internationale vergelijking of in de berekening van totalen voor een aantal landen of voor het hele eurogebied. Omdat elk van de landen fictieve euroreeksen eveneens berekend heeft door in de nationale munt uitgedrukte reeksen te delen door de eigen vaste omrekeningsfactor, weerspiegelen de euroreeksen niet de veranderingen die tot 1999 in de onderlinge wisselkoersen van de nationale munten zijn opgetreden. In euro’s uitgedrukte historische reeksen van verschillende landen zijn dus niet zonder meer vergelijkbaar of optelbaar. Afhankelijk van het doel van de desbetreffende economische analyse kan het gewenst zijn uit te gaan van de reeksen luidende in oorspronkelijke valuta en deze te bewerken met behulp van de historische wisselkoersverhoudingen. Tabel 1.1 Rentetarieven van de Nederlandsche Bank en van de Europese Centrale Bank Vanaf 1 januari 1999 is het escb) verantwoordelijk voor het monetaire beleid in het eurogebied. Besluiten over het monetaire beleid worden genomen door de Raad van Bestuur van de ecb. Dit betekent onder meer dat de eigen tarieven van de Nederlandsche Bank per die datum niet meer van kracht zijn. Depositorente De depositofaciliteit biedt kredietinstellingen de mogelijkheid om bij de ncb’s kortlopende deposito’s aan te houden. Normaliter is de toegang tot deze faciliteit niet onderhevig aan limieten of andere beperkingen. De rente op de depositofaciliteit stelt in de regel een ondergrens aan de zeer korte marktrente. Basis-herfinancieringstransacties Deze transacties bestaan uit reguliere liquiditeitsverschaffende transacties met wederinkoop, met een wekelijkse frequentie en een looptijd van twee weken. Deze transacties werden door de ncb’s tot en met 15 juni 2000 uitgevoerd op basis van vaste tenders.


Vanaf 28 juni 2000 worden de transacties uitgevoerd op basis van variabele tenders. In deze tabel worden de inschrijvingen alleen op wijzigingsdatum van de basis-herfinancieringsrente weergegeven. Een volledig overzicht van de wekelijkse inschrijvingen is te vinden op onze internetsite www.statistics.dnb.nl. Marginale beleningsrente Kredietinstellingen kunnen gebruik maken van de marginale beleningsfaciliteit ter verkrijging van daggeld van de ncb’s tegen onderpand van beleenbare activa. Normaliter is de toegang tot de faciliteit niet gebonden aan krediet- of andere limieten behoudens de vereiste dat voldoende onderliggende activa beschikbaar moeten zijn. De marginale beleningsrente stelt in de regel een bovengrens aan de zeer korte marktrente. Vaste voorschotrente (tot 1-1-1999) Met ingang van 23 mei 1997 betrof dit tarief de rente waartegen geregistreerde kredietinstellingen een vast voorschot kunnen opnemen. Voorheen betrof dit tarief de voorschotrente waartegen aan geregistreerde kredietinstellingen voorschotten in rekeningcourant werden verstrekt. Marginale voorschotrente (tot 1-1-1999) De marginale voorschotrente, die op 23 mei 1997 is geïntroduceerd, betrof het tarief waartegen geregistreerde kredietinstellingen krediet voor één dag kunnen opnemen. Rente op speciale beleningen (tot 1-1-1999) De rente op speciale beleningen betrof de rente waartegen aan kasreserveplichtige kredietinstellingen additioneel krediet werd verstrekt. Deze rente werd door de Bank (behoudens bij toepassing van het rentetender-systeem) bij aankondiging van de speciale belening vastgesteld. Tabel 2.1 Balans van de Nederlandsche Bank (monetaire opstelling) Sectorindeling Mfi’s Tot de sector Monetair-financiële instellingen (mfi) worden gerekend de centrale banken, kredietinstellingen, geldmarktfondsen en enige overige instellingen, alle voorzover gevestigd in het eurogebied. Een volledig register met alle in de emu gevestigde mfi’s wordt periodiek gepubliceerd door de ecb (www.ecb.int). Overheid De sector Overheid omvat de centrale en lagere overheid alsmede de wettelijke-sociale-verzekeringsinstellingen. Overige overheid De sector Overige overheid omvat de lagere overheid en de wettelijke-sociale-verzekeringsinstellingen. Overige ingezetenen De sector Overige ingezetenen omvat overige financiële instellingen, verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen, nietfinanciële vennootschappen en huishoudens. Kolomindeling 1 Leningen aan mfi’s De leningen aan mfi’s omvatten tevens saldi uit hoofde van targetrekeningen. In geval deze saldi een creditstand vertonen worden ze onder Deposito’s van Mfi’s (kolom 17) vermeld. 12 Externe activa De externe activa betreffen de officiële reserves (goud en deviezen alsmede tot juni 1998 het met het emi geswapte goud), alsmede bancaire vorderingen van dnb op ingezetenen van buiten het eurogebied (waaronder target-rekeningen). 16 Chartale geldomloop De chartale geldomloop betreft de euromunten uitgegeven door De Nederlandse Munt nv alsmede de in omloop gebrachte

165*

eurobankbiljetten (tot en met 31 december 2002 tevens de nog in omloop zijnde guldensmunten en de nog uitstaande guldensbankbiljetten, die vanaf 1 januari 2003 onder Overige passiva zijn verantwoord). Het bedrag van de eurobankbiljetten wordt op basis van de door het Eurosysteem gekozen accountancyregels met betrekking tot de uitgifte van eurobankbiljetten als volgt vastgesteld. Op maandbasis wordt een aandeel van 8% van de totale waarde van de in omloop zijnde eurobankbiljetten aan de ecb toegewezen. De tegenpost van deze aanpassing wordt aangeduid als een ‘intra-Eurosysteem-verplichting uit hoofde van bankbiljettenuitgifte’. De overige 92% van de waarde van de eurobankbiljetten in omloop wordt eveneens op maandbasis aan de ncb’s)toegewezen, waarbij iedere ncb op haar balans een deel van de uitgegeven eurobankbiljetten, overeenkomend met het door haar gestorte aandeel in het kapitaal van de ecb, opvoert. De tegenpost van de munten is begrepen in kolom 14 Overige activa 17 Deposito’s van Mfi’s De deposito’s van mfi’s omvatten tevens saldi uit hoofde van target-rekeningen. 23 Kapitaal en reserves De post Kapitaal en reserves omvat tevens de herwaarderingsrekening. 24 Externe passiva In de externe passiva is de tegenwaarde van toegewezen sdr’s inbegrepen. Tabel 2.2 Balans van de in Nederland gevestigde mfi’s (exclusief dnb) De gegevens in deze tabel zijn gebaseerd op de rapportages van monetair-financiële instellingen (mfi’s) met een gezamenlijk balanstotaal van circa 96% van het balanstotaal van alle Nederlandse monetair- financiële instellingen exclusief dnb. Deze gegevens zijn tot 100% opgehoogd.

Tabel 2.2.1 Leningen van mfi’s aan de private sector, naar sectoren, oorspronkelijke looptijd en instrument Deze tabel geeft een uitsplitsing van de in tabel 2.2 weergegeven activa, met tegenpartijen in het eurogebied. Sectorindeling Verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen De sector Verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen omvat alle particuliere en publieke institutionele eenheden met als hoofdfunctie financiële intermediatie door middel van het spreiden van risico’s. Overige financiële instellingen De sector Overige financiële instellingen omvat alle particuliere en publieke instellingen anders dan Verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen met als hoofdfunctie financiële intermediatie door het aangaan van verplichtingen alsmede eenheden met als hoofdfunctie financiële dienstverlening. Niet-financiële particuliere vennootschappen De sector Niet-financiële particuliere vennootschappen omvat alle particuliere bedrijven met als hoofdfunctie productie van goederen en niet-financiële diensten met winstoogmerk. Niet-financiële publieke vennootschappen De sector Niet-financiële publieke vennootschappen omvat alle bedrijven met als hoofdfunctie productie van goederen en niet-financiële diensten met winstoogmerk waarover overheidsinstellingen zeggenschap hebben. Huishoudens De sector huishoudens omvat natuurlijke personen alsmede verenigingen en stichtingen zonder zakelijk doel. Looptijdindeling De gehanteerde looptijdindeling van tot en met 1 jaar, vanaf 1 jaar tot en met 5 jaar en meer dan 5 jaar heeft betrekking op de oorspronkelijke looptijd.

Sectorindeling Zie tabel 2.1. Kolomindeling

Tabel 2.2.2 Bij mfi’s aangehouden deposito’s van de private sector, uitgesplitst naar sector en instrument

6 Effecten met uitzondering van aandelen uitgegeven door de overheid Deze post omvat obligaties van de centrale en lagere overheid alsmede kortlopend overheidspapier zoals schatkistpapier (in Nederland Dutch Treasury Certificates, dtc’s) respectievelijk commercial paper.

Deze tabel geeft een uitsplitsing van de in tabel 2.2 weergegeven passiva, met tegenpartijen in het eurogebied.

11 Aandelen en deelnemingen uitgegeven door ingezetenen van het eurogebied Shortposities in aandelen worden als negatieve waarden opgenomen in deze post.

Girale deposito’s Girale deposito’s omvat alle tegoeden die onmiddellijk of per het eind van de dag in chartaal geld kunnen worden omgezet of waarover zonder noemenswaardige kosten per pinpas, e.d. beschikt kan worden.

15 Overige activa In deze post zijn de kasvoorraden van mfi’s inbegrepen. 20 Giraal geld Deze post omvat tevens direct opvraagbare vreemde valutategoeden alsmede daggeld. Voorts zijn inbegrepen tegoeden op de door mfi’s uitgegeven elektronische portemonnees. 22 Deposito’s met opzegtermijn In deze post zijn inbegrepen tegoeden, zoals sommige spaarrekeningen, die met onmiddellijke ingang kunnen worden opgezegd.

Sectorindeling Zie tabel 2.2.1

Deposito’s met vaste looptijd Deposito’s met vaste looptijd omvat alle deposito’s die met een vaste termijn zijn uitgezet. Hierbij zijn inbegrepen deposito’s waarvan de rentetarieven en/of andere voorwaarden door nationale bepalingen zijn vastgelegd en die voor specifieke doelen worden aangehouden. Deposito’s met opzegtermijn Deposito’s met opzegtermijn omvat alle deposito’s die zonder vaste termijn zijn uitgezet en die alleen zonder noemenswaardige kosten met vooraankondiging kunnen worden opgenomen. Deze post omvat ook internetrekeningen

26 Aandelen/participaties in geldmarktfondsen Daar in Nederland geen geldmarktfondsen in de rapportage zijn betrokken is de omvang van deze post nihil. 27 Schuldbewijzen In deze post is zowel de uitgifte van het kortlopende als langlopende schuldpapier opgenomen.

166*

De bedragen die zijn vermeld omvatten deposito’s van ingezetenen van het eurogebied, aangehouden bij banken in Nederland. Voor de deposito’s met vaste looptijd en met opzegtermijn wordt in tabel 2.6 het aandeel van alleen in Nederland ingezeten huishoudens weergegeven.

Repo’s Repo’s omvat alle deposito’s die samenhangen met de tijdelijke verkoop van activa. Tabel 2.2.3 Uitsplitsing naar valuta van bepaalde activa en passiva van in Nederland gevestigde mfi’s (exclusief dnb) Deze tabel geeft een uitsplitsing van de in tabel 2.2 weergegeven activa en passiva. Sectorindeling In deze tabel wordt bij de indeling naar sector onderscheid gemaakt tussen ingezetenen binnen en buiten het eurogebied. Conform ecb-terminologie wordt binnen het eurogebied gesproken van mfi’s en niet-mfi’s (zie ook de toelichting bij tabel 2.1). Voor het onderscheid tussen bancaire en niet-bancaire partijen buiten het eurogebied wordt gesproken over banken versus niet-banken. Tabel 2.3 Gecombineerde balans dnb en in Nederland gevestigde mfi’s In deze tabel zijn over het algemeen de posten van tabel 2.1 en 2.2 bij elkaar geteld. Enige (deel)posten zijn gesaldeerd, hetgeen per post wordt toegelicht. Sectorindeling Zie tabel 2.1 Kolomindeling 12 Chartale geldomloop De chartale geldomloop betreft de euromunten uitgegeven door De Nederlandse Munt nv alsmede de in omloop gebrachte eurobankbiljetten (tot en met 31 december 2002 tevens de nog in omloop zijnde guldensmunten en de nog uitstaande guldensbankbiljetten) onder aftrek van de chartale kassen van de mfi’s, voor zover luidende in eurovaluta’s (onderdeel van kolom 15 van tabel 2.2). Zie voor de bepaling van de waarde van de eurobankbiljetten de toelichting bij tabel 2.1, kolom 16. 19 Aandelen/participaties in geldmarktfondsen In deze post worden de door Nederlandse geldmarktfondsen uitgegeven aandelen/participaties gesaldeerd met de door Nederlandse mfi’s aangehouden aandelen/participaties in geldmarktfondsen. Aangezien geldmarktfondsen buiten de rapportagepopulatie vallen kan deze post een negatief cijfer vertonen. 20 Schuldbewijzen In deze post worden de door Nederlandse mfi’s uitgegeven schuldbewijzen gesaldeerd met door Nederlandse mfi’s aangehouden schuldbewijzen van mfi’s (respectievelijk kolom 12 van tabel 2.2 en kolom 5 van tabel 2.1 en tabel 2.2). 21 Kapitaal en reserves In deze post wordt Kapitaal en reserves gesaldeerd met door mfi’s aangehouden aandelen die door mfi’s zijn uitgegeven (tabel 2.1 en tabel 2.2, kolom 9). 24 Overschot inter-mfi passiva In deze post worden de actiefposten op andere in het eurogebied gevestigde mfi’s (kolommen 1 en 9 van tabellen 2.1 en 2.2) gesaldeerd met de verplichtingen aan andere in het eurogebied gevestigde mfi’s (tabel 2.1, kolom 17 en tabel 2.2, kolom 18). Tabel 2.4 Bijdrage van Nederland aan monetaire aggregaten in het eurogebied De Nederlandse bijdrage aan de monetaire aggregaten in het eurogebied betreft de monetaire passiva (exclusief chartaal geld) van in Nederland gevestigde mfi’s (inclusief dnb) in handen van ingezetenen van Nederland en overig eurogebied. De bijdrage

van Nederland aan de monetaire aggregaten in het eurogebied is berekend op dezelfde wijze als de monetaire aggregaten van het eurogebied. Dit betekent dat een aanpak van volledige consolidatie is gevolgd. Aangezien de chartale geldomloop niet meer weerspiegelt wat in Nederland aan chartaal geld circuleert – zowel door het gebruik van de ecb kapitaalsleutel (zie de toelichting bij kolom 16 tabel 2.1) als door de mogelijke migratie van chartaal geld binnen het eurogebied – wordt deze post niet meer gepresenteerd, ook niet als onderdeel van een monetair aggregaat (behalve als aanvullend gegeven). De stromen zijn berekend door de mutaties in opeenvolgende standen te schonen voor reeksbreuken en herwaarderingen. De gegevens zijn berekend door samentelling van de relevante posten uit de tabellen 2.1 en 2.2. 5 Aandelen/participaties in geldmarktfondsen Zie de toelichting bij tabel 2.2, kolom 26. 6 Schuldbewijzen met looptijd tot 2 jaar De post Schuldbewijzen met looptijd tot 2 jaar is een onderdeel van post 22 van tabel 2.1 en 27 van tabel 2.2 onder aftrek van door Nederlandse mfi’s aangehouden schuldbewijzen die door mfi’s in Nederland en in het overige eurogebied zijn uitgegeven. Verder is gecorrigeerd voor kortlopende schuldbewijzen die buiten het eurogebied worden aangehouden. 15 Kredietverlening aan Overige ingezetenen van het eurogebied Deze post betreft de Leningen, Effecten met uitzondering aandelen en Aandelen en deelnemingen zoals opgenomen in tabel 2.1 en 2.2, posten 3, 7 en 10. 17 Netto externe activa In deze post zijn de externe activa (tabel 2.3, post 8) gesaldeerd met de externe passiva (tabel 2.3, post 22). 18 Overige posten In deze posten zijn de leningen aan andere mfi’s in het eurogebied (tabel 2.1, post 1 en tabel 2.2, post 1), de vaste activa (tabel 2.3, post 9), de overige activa (tabel 2.3, post 10) gesaldeerd met de verplichtingen aan andere mfi’s in het eurogebied (tabel 2.1, post 17 en tabel 2.2, post 18) en de overige passiva (tabel 2.3, post 23). Tabel 2.5 Ontwikkeling acceptatiecriteria en vraag bancaire kredietverlening bij in Nederland gevestigde mfi’s Algemeen In deze tabel wordt weergegeven wat de mening van de 6 deelnemende in Nederland gevestigde banken is over hun kredietverlening aan ingezetenen van het eurogebied op de verschillende meetmomenten. Peildatum is de 1e kalenderdag van het kwartaal. Per waarneming wordt in twee kolommen de mening van de banken weergegeven over de op de peildatum afgeronde periode van drie maanden (‘afgelopen kwartaal’, oneven kolommen) en de inschatting van deze banken van het kredietbeleid en de vraagontwikkeling voor het zojuist gestarte kwartaal (‘volgend kwartaal’, even kolommen). Leningen De gebruikte definitie van leningen is die welke is opgenomen in Verordening (eg) nr. 2423/2001 van de ecb van 22 november 2001 met betrekking tot de geconsolideerde balans van de sector monetaire financiële instellingen (ecb/2001/13). Netto percentage De cijfers in de tabel zijn netto percentages van banken. Dit percentage geeft de verhouding aan tussen de door de banken gegeven antwoorden over kredietverruiming of -verkrapping en over vraagtoename of -afname. Ter illustratie: als 20% van de banken een toename van de vraag aangeeft en 30% een afname, dan is het netto percentage -10%. Banken die een neutrale positie innemen, dat wil zeggen geen noemenswaardige verandering aangeven, spelen bij de bepaling van het netto percentage geen verdere rol. Er wordt in deze tabel bij de bepaling van het netto percentage geen onderscheid gemaakt naar de mate waarin een bepaalde ontwikkeling zich voordoet bij elke afzonderlijke bank.

167*

Dit houdt in dat, wat betreft het kredietbeleid, alle instellingen die bijvoorbeeld hun beleid aanscherpen samen worden genomen, ongeacht de mate van aanscherping bij elke individuele bank. Dit geldt ook voor de vraagontwikkeling: alle instellingen die bijvoorbeeld een vraagafname signaleren worden gesommeerd, ongeacht de mate van afname. Acceptatiecriteria Acceptatiecriteria zijn de interne richtlijnen of maatstaven die het kredietverleningsbeleid van een bank weerspiegelen. Zij vormen de op schrift gestelde en ongeschreven criteria, of andere handelingswijzen die verband houden met dit beleid, die vastleggen welk type leningen de bank wenselijk en onwenselijk acht, waar de geografische prioriteiten liggen, welk onderpand aanvaardbaar en welk onaanvaardbaar wordt geacht, etc. Voor de acceptatiecriteria – in het bovenste deel van de tabel – heeft het netto percentage betrekking op het verschil tussen het deel van de banken dat aangeeft een strenger kredietbeleid te voeren en het deel dat aangeeft het beleid te versoepelen. Vraag Bij de vraagontwikkeling – in het onderste deel van de tabel – geeft het netto percentage het verschil aan tussen het percentage banken dat een toenemende vraag signaleert en het deel dat een afnemende vraag waarneemt. Ondernemingen Hiermee worden niet-financiële ondernemingen bedoeld, d.w.z. alle private en publieke institutionele entiteiten, ongeacht hun omvang en juridische vorm, die financiële intermediatie niet als hoofdactiviteit hebben, maar goederen produceren of niet-financiële diensten leveren. De informatie met betrekking tot kredietverlening aan bedrijven kent twee opdelingen: 1. naar bedrijfsomvang: grote ondernemingen versus kleine en middelgrote ondernemingen, waarbij voor grote ondernemingen als richtlijn geldt dat de netto jaaromzet groter dan eur 50 miljoen is; 2. naar looptijd van de lening: langlopende versus kortlopende leningen, waarbij deze laatste categorie een oorspronkelijke looptijd heeft van één jaar of minder. Eurogebied De uitkomsten voor het eurogebied zijn de geaggregeerde nationale uitkomsten, gewogen met het aandeel per land in het totale uitstaande bedrag aan verstrekte leningen aan ingezetenen van het eurogebied. Tabel 2.6 Spaargeld

Tabel 3.1 Balans van verzekeringsinstellingen De data over de periode 2002 t/m 2005 zijn ontleend aan een gezamenlijke enquête van het cbs en dnb onder een beperkt aantal onder toezicht staande verzekeringsinstellingen. De gerapporteerde balansgegevens zijn opgehoogd tot landelijke totalen. De hiermee samenhangende berekeningen zijn over deze periode door het cbs verricht. Met ingang van 2006 worden de data ontleend aan de statistische dra-rapportage die door een beperkt aantal levens-, schade-, her- en naturaverzekeringsinstellingen periodiek bij dnb ingediend wordt. De door deze instellingen gerapporteerde cijfers vormen ongeveer 90% van het landelijke totaal. Voor het ontbrekende deel worden de data door dnb opgehoogd tot landelijke totalen. In deze dra-rapportage zijn ook enkele entiteiten opgenomen die niet onder toezicht staan (zoals herverzekeraars). Zorgverzekeraars worden sinds 2006 integraal waargenomen door middel van een toezichtrapportage. De uitkomsten van die rapportage zijn opgenomen in deze statistiek onder de schadeverzekeraars. Over de periode 2002 t/m 2005 gold dat alleen het basisdeel van de toenmalige particuliere ziektekostenverzekeringen was opgenomen. De collectieve ziektekostenverzekeringen (de zogenoemde ziekenfondsen) vielen destijds buiten de waarneming van deze statistiek. Door de aanpassingen is per ultimo 2005 een reeksbreuk ontstaan. Regelindeling verzekeringsinstellingen Bij de presentatie van de balansgegevens voor verzekeringsinstellingen is de indeling naar instrumenten (regel 1 t/m 16) grotendeels overeenkomstig de classificatie in het Europees Systeem van Rekeningen (esr) 1995, dat op Europees niveau geharmoniseerde richtlijnen bevat voor de samenstelling van de Nationale Rekeningen. 4 en 14 Financiële derivaten Onder financiële derivaten worden hier de vorderingen en verplichtingen verstaan die gebaseerd zijn op of afgeleid zijn van een andere onderliggende waarde. Die onderliggende waarden zijn gewoonlijk aandelen, rentedragende schuldpapieren of goederen, maar kunnen ook rentes of indexcijfers zijn. Tot de categorie financiële derivaten behoren alleen de vorderingen of verplichtingen die een marktwaarde hebben uit hoofde van verhandelbaarheid of compenseerbaarheid op de markt. Voorbeelden van financiële derivaten zijn opties, futures en swaps. Noch de onderliggende waarden waarop financiële derivaten zijn gebaseerd, noch de margestortingen die met financiële derivaten kunnen samenhangen behoren tot deze rubriek. Ook kredietderivaten zijn niet opgenomen in deze rubriek.

Algemeen De spaargeldtabel omvat deposito’s met een spaargeldbehandeling die door huishoudens in Nederland worden aangehouden bij in Nederland ingezeten banken. De bedragen in tabel 2.6 omvatten, in tegenstelling tot de depositobedragen in tabel 2.2.2., geen deposito’s die door huishoudens uit andere landen van het eurogebied bij Nederlandse banken worden aangehouden. Girale deposito’s zijn niet in de tabel opgenomen.

7 Herverzekerde technische voorzieningen Onder deze post valt het deel van de verzekeringstechnische voorzieningen (zie omschrijving bij post 12) waarvoor herverzekeringscontracten zijn afgesloten.

Onder huishoudens vallen natuurlijke personen alsmede verenigingen en stichtingen zonder zakelijk doel.

12 Technische voorzieningen Dit betreft de actuariële voorzieningen voor verzekeringsproducten en pensioenregelingen ten behoeve van de polishouders c.q. deelnemers. Zij bestaan uit de verzekeringstechnische verplichtingen uit hoofde van toekomstige uitkeringen bij levensen pensioenverzekeringen, alsmede uit hoofde van toekomstige betalingen op reeds ingediende claims of nog te verwachten claims.

Chartaal uitbetaalde rente is niet in de tabel opgenomen. Ook rente die niet op deposito’s is bijschreven, is niet in de tabel opgenomen. Deposito’s met vaste looptijd en met opzegtermijn Zie toelichting tabel 2.2.2 Beginstand De beginstand van een maand kan afwijken van de eindstand van de voorafgaande maand in verband met statistische verschillen, die veroorzaakt kunnen worden door populatiewijzingen, overnames, correcties, wijziging van de ophoogfactor of afrondingen.

168*

10 Aandelenkapitaal en reserves Deze post bestaat uit het nominaal gestorte aandelenkapitaal, de agioreserves en de overige reserves.

Waarderingsgrondslagen De waardering van activa en passiva vindt plaats tegen marktwaarde. Voor leningen en rentedragende waardepapieren betekent dit inclusief opgelopen rente.

Tabel 3.1.1 Verkorte balansen van verzekeringsinstellingen naar type Deze tabel geeft een uitsplitsing van de activa en passiva van de in tabel 3.1 weergegeven data voor verzekeringsinstellingen naar type. Dit betreft een uitsplitsing naar leven-, schade- en herverzekeringsinstellingen. De zorgverzekeringsinstellingen zijn ondergebracht bij de schadeverzekerings instellingen en de naturaverzekeringsinstellingen bij de levensverzekeraars. Tabel 3.1.2 Activa en passiva van verzekeringsinstellingen naar sector Deze tabel geeft een uitsplitsing van een aantal activaen passivaposten van de in tabel 3.1 weergegeven data voor verzekeringsinstellingen naar sector van de tegenpartij. Binnen Nederland betreft dit een uitsplitsing naar economische sectoren en voor het buitenland naar geografie (eurogebied en overig). Sectorindeling Overheid De sector overheid omvat de centrale overheid, de lagere overheid en de wettelijke sociale verzekeringsinstellingen. De lagere overheid omvat de provincies, de gemeenten en waterschappen en de lichamen die bepaalde gemeenschappelijke belangen van gemeenten en/of provincies behartigen. Mfi’s Onder mfi’s vallen hier dnb, de kredietinstellingen en de geldmarktfondsen. Overige financiële instellingen Onder overige financiële instellingen zijn hier onder meer begrepen verzekeringsinstellingen, pensioenfondsen, beleggingsinstellingen, overige financiële intermediairs (zoals zelfstandige financierings- en leasemaatschappijen, gemeentelijke kredietbanken en participatiemaatschappijen), financiële hulpbedrijven (zoals de effecten- en optiebeurs, bedrijven op het gebied van kredieten hypotheekbemiddeling, assurantietussenpersonen en pensioenadviesbureaus) en houdstermaatschappijen van mfi’s en verzekeringsinstellingen. Niet-financiële vennootschappen De sector niet-financiële vennootschappen omvat alle bedrijven en instellingen met als hoofdfunctie het produceren van goederen en verhandelbare niet-financiële diensten. Huishoudens en izw’s De huishoudens omvatten alle natuurlijke personen met in begrip van hun eventuele bedrijf (zelfstandigen). Tot de izw’s (instellingen zonder winstoogmerk t.b.v. huishoudens) behoren stichtingen en verenigingen waarvan de middelen voor het merendeel afkomstig zijn uit vrijwillige bijdragen van huishoudens of uit inkomen uit vermogen (zoals religieuze instellingen, liefdadigheidsinstellingen, vakbonden en sportverenigingen). Tabel 3.1.3 Kasstroomoverzicht van verzekeringsinstellingen Het kasstroomoverzicht vormt een consistent geheel met de balansgegevens van de verzekeringsinstellingen en is gebaseerd op dezelfde rapportages. De tabel geeft een sluitend overzicht van alle inkomende en uitgaande geldstromen, ongeacht of zij betrekking hebben op de normale bedrijfsvoering dan wel aan- en verkopen van activa en passiva. Een totaaloverzicht is beschikbaar vanaf 2006. Tabel 3.2 Balans van pensioenfondsen De data over de periode 2002 t/m 2005 zijn ontleend aan een gezamenlijke enquête van het cbs en dnb onder een beperkt aantal onder toezicht staande pensioenfondsen. De gerapporteerde

balansgegevens zijn opgehoogd tot landelijke totalen. De hiermee samenhangende berekeningen zijn over deze periode door het cbs verricht. Met ingang van 2006 worden de data ontleend aan de statistische dra-rapportage, die door een beperkt aantal pensioenfondsen periodiek bij dnb ingediend wordt. De door deze instellingen gerapporteerde cijfers vormen ongeveer 90% van het landelijke totaal. Voor het ontbrekende deel worden de data door dnb opgehoogd tot landelijke totalen. Regelindeling pensioenfondsen Bij de presentatie van de balansgegevens voor pensioenfondsen is de indeling naar instrumenten (regel 1 t/m 15) grotendeels overeenkomstig de classificatie in het Europees Systeem van Rekeningen (esr) 1995, dat op Europees niveau geharmoniseerde richtlijnen bevat voor de samenstelling van de Nationale Rekeningen. De regelindeling is grotendeels gelijk aan de regelindeling in tabel 3.1 (zie hierboven). Er zijn twee aanpassingen: ‘het eigen vermogen’ (regel 10) wordt ‘Stichtingskapitaal en reserves’ genoemd. De passivapost ‘Effecten m.u.v. aandelen’ is hier niet van toepassing. Waarderingsgrondslagen De waardering van activa en passiva vindt plaats tegen marktwaarde. Voor leningen en rentedragende waardepapieren betekent dit inclusief opgelopen rente. Tabel 3.2.1 Verkorte balansen van pensioenfondsen naar type Deze tabel geeft een uitsplitsing van de activa en passiva van de in tabel 3.2 weergegeven data voor pensioenfondsen naar type. Dit betreft een uitsplitsing naar bedrijfstak-, ondernemings- en overige pensioenfondsen. De beroepspensioenfondsen zijn ondergebracht bij de overige pensioenfondsen. Tabel 3.2.2 Activa en passiva van pensioenfondsen naar sector Deze tabel geeft een uitsplitsing van een aantal activa en passiva van de in tabel 3.2 weergegeven data voor pensioenfondsen naar sector van de tegenpartij. Binnen Nederland betreft dit een uitsplitsing naar economische sectoren en voor het buitenland naar geografie (eurogebied en overig). Sectorindeling De sectorindeling is identiek aan de indeling bij tabel 3.1.2. Tabel 3.2.3 Kasstroomoverzicht van pensioenfondsen Het kasstroomoverzicht vormt een consistent geheel met de balansgegevens van de pensioenfondsen en is gebaseerd op dezelfde rapportages. De tabel geeft een sluitend overzicht van alle inkomende en uitgaande geldstromen, ongeacht of zij betrekking hebben op de normale bedrijfsvoering dan wel aan- en verkopen van activa en passiva. Een totaaloverzicht is beschikbaar vanaf 2006. Tabel 3.3 Balans van beleggingsinstellingen Tot en met 2005 zijn tot de beleggingsinstellingen alle instellingen gerekend die bij de Autoriteit Financiële Markten (afm) zijn ingeschreven in de afdelingen i en ii van het register zoals bedoeld in artikel 18 van de Wet toezicht beleggingsinstellingen (Wtb), met uitzondering van de instellingen met een tijdelijke vergunning en van instellingen met een statutaire vestigingsplaats buiten Nederland. Na de herziening van de Wtb in 2005 waardoor een vergunning niet meer aan een individueel fonds maar aan een beheerder verstrekt wordt, is het begrip tijdelijke vergunning verdwenen. Tevens zijn fondsen met een minimuminleg per

169*

participant van eur 50.000 of fondsen die minder dan 100 participatiebewijzen verstrekken vrijgesteld van toezicht. Geldmarktfondsen worden binnen de monetaire en macroeconomische statistiek tot de monetair-financiële instellingen gerekend. Daarom zijn de geldmarktfondsen ook afzonderlijk weergegeven Tot en met 2002 zijn de cijfers gebaseerd op rapportages door alle beleggingsinstellingen (voorzover deel uitmakend van de hierboven vermelde populatie). Vanaf 2003 zijn de gegevens gebaseerd op de rapportages van beleggingsinstellingen met een gezamenlijk balanstotaal van 95% van het balanstotaal van alle beleggingsinstellingen. Deze gegevens zijn tot 100% opgehoogd. Hierdoor bevat 2002 een beperkte reeksbreuk. Kolomindeling Bij de presentatie van de balansgegevens van de beleggingsinstellingen wijkt de indeling sterk af van die bij de verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen. Dit komt omdat de thans beschikbare gegevens slechts in beperkte mate aansluiten bij de instrumentclassificatie conform het Europees Systeem van Rekeningen (esr95). Dit is een internationaal boekhoudkundig raamwerk voor een systematische en uitvoerige-statistischebeschrijving van een volledige economie. Omdat ook de informatie over sector van de tegenpartij slechts beperkt beschikbaar is, wordt de postindeling soms gecombineerd met informatie over de sector van de tegenpartij. 16 Overige activa Dit betreft onder meer vorderingen die geen beleggingen zijn met een looptijd langer dan één jaar, alsmede beleggingen die niet onder kolom 1 t/m 15 vallen. 22 Eigen vermogen/fondsvermogen Deze post bestaat uit het aandelenkapitaal of fondsvermogen, de reserves, onverdeelde winst en winst uit lopend boekjaar. Waarderingsgrondslagen Deze sluiten aan bij die van de jaarrekeningen van de individuele beleggingsinstellingen. De gegevens van beleggingsinstellingen zijn gebaseerd op de kwartaalrapportages van deze instellingen. Vanaf 2003 is dat een beperkte, representatieve groep waarna ophoging plaatsvindt (zie hierboven). Voorts is een deel van de gegevens (korte en lange vorderingen) geraamd op basis van een rapportage van, naar balanstotaal gemeten, circa 75% van alle rapporterende instellingen. Tabel 3.3.1 Balanstotalen van beleggingsinstellingen naar fondstype Bij de indeling van beleggingsinstellingen naar fondstype is een zestal groepen onderscheiden op basis van het beleggingsbeleid: aandelenfondsen, obligatiefondsen, vastgoedfondsen, geldmarktfondsen (ook wel liquiditeitenfondsen genoemd), gemengde fondsen en overige fondsen. In de categorie overige fondsen zijn onder meer begrepen: fondsen die beleggen in derivaten (zoals de meeste garantie- en/of clickfondsen en indexfondsen), onderhandse leningen en ‘groene’ projecten. Ook een aantal hedge funds valt hieronder. De geldmarktfondsen vallen ook onder de definitie van de monetair-financiële instellingen. Zij zijn hier in de tabel opgenomen om de totale populatie (voorzover statutair in Nederland gevestigd) weer te geven. Wel wordt ook een subtotaal vermeld voor de beleggingsinstellingen exclusief deze geldmarktfondsen. De aandelenfondsen zijn verder onderverdeeld naar geografisch beleggingsgebied. Onderscheiden kunnen worden de regio’s Nederland, Europa, Noord-Amerika, Verre Oosten, Wereldwijd en Overig. Om reden van vertrouwelijkheid (het voorkomen dat gegevens van individuele instellingen in de tabel zichtbaar zouden worden) zijn de fondsen die behoren tot de regio Overig in de tabel ondergebracht bij de regio Wereldwijd.

170*

Tabel 3.3.2 Netto inleg bij beleggingsinstellingen naar fondstype Onder netto-inleg wordt verstaan: de bruto ingelegde gelden minus de onttrekkingen. De indeling naar fondstype is identiek aan de indeling in tabel 3.3.1. Tabel 3.4 Balansgegevens van Special Purpose Vehicles Populatie De gegevens in deze tabel zijn verzameld uit openbare bronnen. Het betreft hier prospectussen, beursgegevens, door Special Purpose Vehicles (spv’s) zelf gepubliceerde informatie op internet en/of jaarverslagen van spv’s. De gepubliceerde gegevens zijn in sommige gevallen deels gebaseerd op ramingen. Tot de spv’s worden gerekend a) Nederlandse entiteiten die Nederlandse of buitenlandse activa, of het risico daarop, van andere ingezetene partijen (de zogenoemde originators) overgenomen hebben. b) Nederlandse entiteiten die Nederlandse activa, of het risico daarop, van niet-ingezetene originators overgenomen hebben. In deze tabel zijn bezien vanuit de passiefzijde van de balans uitsluitend gegevens opgenomen van spv’s die kapitaalmarktpapier (schuldpapier met een oorspronkelijke looptijd langer dan een jaar) hebben uitgegeven. spv’s die kortlopend schuldpapier hebben uitgegeven (zogenoemde conduits) zijn niet in deze tabel opgenomen. Tabel 3.5 Vermogenscomponenten van Nederlandse huishoudens Bezittingen en schulden van huishoudens komen in verschillende tabellen van het Statistisch Bulletin aan bod. Voor de overzichtelijkheid is een en ander in tabel 3.5 bijeengebracht. Het betreft hier vermogenscomponenten van Nederlandse huishoudens en niet zoals in sommige andere tabellen van huishoudens in het eurogebied. Deposito’s Zie toelichting bij tabel 2.2.2 en tabel 2.6. Effecten De waarneming over het bezit van buitenlandse effecten is begonnen in april 2003; data over het bezit van Nederlandse effecten is beschikbaar vanaf januari 2006. Het betreft hier alleen het bezit van Nederlandse particulieren. Dit betekent dat niet de gehele sector Nederlandse huishoudens wordt waargenomen. Verenigingen en stichtingen zonder zakelijk doel blijven buiten beschouwing (zie ook de toelichting op de sectorindeling bij tabel 2.2.1). Verder geldt dat beleggingen via beleggingskoopsommen (unit linked producten) buiten beeld blijven. Dit is ook van toepassing op effecten die door particulieren rechtstreeks in het buitenland worden bewaard. Verder valt een groot deel van de niet-beursgenoteerde aandelen in bezit van directeurengrootaandeelhouder buiten de waarneming. Zie verder het artikel De beleggingsportefeuille van de Nederlandse particulier in het Statistisch Bulletin, juni 2006, pagina 21-26. Aandelen De data over buitenlandse aandelen bevatten vóór 2006 tevens buitenlandse beleggingsfondsen. Beleggingsfondsen Voor de Nederlandse beleggingsfondsen wordt verwezen naar de toelichting bij tabel 3.3. Kapitaalmarktpapier De post kapitaalmarktpapier betreft schuldpapier met een looptijd vanaf 1 jaar. Geldmarktpapier Geldmarktpapier betreft schuldpapier met een looptijd tot en met 1 jaar.

Tabel 3.6 Emissies van effecten met uitzondering van aandelen door Nederlandse ingezetenen De tabellen 3.6, 3.6.1, 3.6.2, 3.6.3 en 3.7 zijn zoveel mogelijk opgesteld overeenkomstig het Europees Systeem van Rekeningen van 1995 (esr 95). Dit is een internationaal boekhoudkundig raamwerk voor een systematische en uitvoerige – statistische – beschrijving van een volledige economie. Ingezetenschap Als ingezetenen worden beschouwd eenheden die een economisch belangencentrum hebben in het economisch gebied van Nederland, dat wil zeggen dat zij gedurende een periode van minimaal een jaar economische activiteiten in dit gebied verrichten. Registratie emissie De emissie wordt geregistreerd op het moment dat de emittent de betaling ontvangt (de stortingsdatum bepaalt derhalve het moment waarop de emissie plaatsvindt). Kortlopende effecten Onder kortlopende effecten vallen verhandelbare schuldinstrumenten met in principe een oorspronkelijke looptijd van één jaar of minder. Het betreft onder meer certificates of deposit, commercial paper en Dutch Treasury Certificates. De cijfers omvatten ook commercial paper met een oorspronkelijke looptijd van langer dan één jaar. Niet inbegrepen echter is euro-commercial paper (commercial paper luidende in een andere valuta dan van het land waar de emissie plaatsvindt). Langlopende effecten met uitzondering van aandelen Onder de langlopende effecten met uitzondering van aandelen worden de langlopende schuldtitels, met name obligaties, verstaan. Met langlopend wordt in principe bedoeld een oorspronkelijke looptijd van langer dan één jaar. Uitsplitsing naar valuta De emissies zijn uitgesplitst naar euro’s en overige valuta’s. Euro’s omvatten vóór 1 januari 1999 emissies in de nationale valuta’s van de landen die vanaf die datum tot de emu zijn toegetreden en in de ecu. Vanaf 1 januari 1999 omvatten zij tevens emissies in euro’s. Waarderingsgrondslagen Gepresenteerd worden (bruto-)emissies, aflossingen, netto-emissies en uitstaande bedragen (standen). Waardering geschiedt overwegend tegen nominale waarde. Alleen de waardering van de ‘zero-coupon’ effecten is afwijkend: de bruto-emissies zijn gewaardeerd tegen opbrengstwaarde, de uitstaande bedragen tegen opbrengstwaarde plus opgelopen rente. Emissies en aflossingen van effecten in niet-eurovaluta’s worden omgerekend naar euro’s op basis van de relevante middenkoers op de dag van betaling. Uitstaande bedragen van effecten in niet-eurovaluta’s worden omgerekend tegen de middenkoers op de laatste werkdag van de desbetreffende periode. De mutaties in de standen kunnen afwijken van de netto-emissies vanwege waarderingsverschillen, koersontwikkelingen, herrubriceringen en andere aanpassingen. Bronnen De cijfers zijn ontleend aan balansopgaven van de mfi’s (uitstaande bedragen voor de sector mfi’s), gegevens van het Ministerie van Financiën (voor de sector overheid) en openbare bronnen.

Sectorindeling De sectorclassificatie is in overeenstemming met het esr 95. Dit impliceert bijvoorbeeld dat holdings van verzekeringsinstellingen, die binnen verzekeringsconcerns vaak de emissies plaatsen, vallen onder de sector Overige Financiële Instellingen. Dit verklaart de geringe bedragen die voor de sector Verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen zijn geregistreerd. Aansluiting bij het esr 95 betekent ook dat onder de sector centrale overheid niet alleen het Rijk valt. In deze sector zijn naast de emissies van staatsobligaties met name ook emissies van de Nederlandse Investeringsbank voor Ontwikkelingslanden (nio) begrepen. Tabel 3.6.2 Netto-emissies van effecten met uitzondering van aandelen door Nederlandse ingezetenen Onder netto-emissies worden verstaan de emissies verminderd met de aflossingen. Voor informatie over het ingezetenschap, het moment van registratie van de emissie, de definities van kort- en langlopende effecten, de uitsplitsing naar valuta, de waarderingsgrondslagen en de bronnen wordt verwezen naar de toelichting bij tabel 3.6. Voor informatie over de sectorindeling wordt verwezen naar de toelichting bij tabel 3.6.1. Tabel 3.6.3 Uitstaande bedragen van effecten met uitzondering van aandelen uitgegeven door Nederlandse ingezetenen Voor informatie over het ingezetenschap, het moment van registratie van de emissie, de definities van kort- en langlopende effecten, de uitsplitsing naar valuta, de waarderingsgrondslagen en de bronnen wordt verwezen naar de toelichting bij tabel 3.6. Voor informatie over de sectorindeling wordt verwezen naar de toelichting bij tabel 3.6.1. Tabel 3.7 Emissiemarkt In de tabel zijn uitsluitend obligatie- en aandelenemissies door ingezetenen met een omvang van eur 20 miljoen of meer, exclusief herplaatsingen, opgenomen. Onder obligaties zijn mede begrepen notes en – in hoofdzaak – eurobonds. Deze laatste zijn al dan niet officieel genoteerde schuldtitels met een oorspronkelijke looptijd langer dan één jaar die, in tegenstelling tot gewone obligaties, voornamelijk in grote coupures luiden en waarbij het usance is de provisie vrijwel geheel door te geven aan de geldgever. Bij de berekening van het emissierendement is van volledige doorgifte uitgegaan. Zie ook het artikel ‘Emissiestatistiek: vernieuwd en uitgebreid’, in heet Statistisch Bulletin van december 1999. Looptijd De weergegeven looptijd heeft betrekking op de looptijd bij uitgifte. Aandelenemissies beleggingsinstellingen Aandelenemissies van beleggingsinstellingen betreffen alleen emissies waarbij een formele inschrijvingsperiode geldt en een introductiebericht/prospectus is uitgegeven. Verdere plaatsingen (als gevolg van inschrijvingen/inleg na genoemde periode) zijn hier niet onder begrepen. Tabel 3.7.1 Emissies en koerswaarden van op de Euronext Amsterdam Stock Market genoteerde aandelen

Tabel 3.6.1 Bruto-emissies van effecten met uitzondering van aandelen door Nederlandse ingezetenen Voor informatie over het ingezetenschap, het moment van registratie van de emissie, de definities van kort- en langlopende effecten, de uitsplitsing naar valuta, de waarderingsgrondslagen en de bronnen wordt verwezen naar de toelichting bij tabel 3.6.

Voor informatie over het ingezetenschap, het moment van registratie van de emissie wordt verwezen naar de toelichting bij tabel 3.6. Voor informatie over de sectorindeling wordt verwezen naar de toelichting bij tabel 3.6.1. Beursgenoteerde aandelen Deze tabel bevat alleen gegevens over aan de Euronext Amsterdam Stock Market genoteerde aandelen die zijn uitgegeven door ingezetenen. Conform het esr 95 worden aandelen/participaties

171*

in beleggingsinstellingen niet tot de categorie beursgenoteerde aandelen gerekend (ook niet als de beleggingsinstelling wel aan de beurs is genoteerd). Waarderingsgrondslagen Gepresenteerd wordt (bruto-)emissies en koerswaarden. De emissies zijn geregistreerd tegen opbrengstwaarden. De koerswaarden hebben betrekking op marktwaarden (marktkapitalisaties). De cijfers zijn ontleend aan gegevens van het cbs en aan eigen berekeningen. Tabel 3.8.1 Marktrentevoeten en aandelenbeursindices Geldmarkttarieven 1 Daggeld Het tarief voor daggeld in het eurogebied betreft de zogenaamde Eonia (Euro OverNight Index Average). De Eonia wordt berekend als een gewogen gemiddelde van de effectieve daggeldrentevoeten van alle interbancaire transacties zonder onderpand, waarvan het initiatief ligt bij een bank uit een efb-panel van banken. Dit panel, dat wordt samengesteld op grond van een gedragscode opgesteld door de Europese Federatie van Banken, bestaat uit banken met de grootste transactievolumes in eurogeldmarkt. Dit betreffen banken uit landen van het eurogebied alsook uit banken van buiten het eurogebied, maar met belangrijke transacties in het eurogebied. 2.1 Euribor Het Euribortarief (Euro Interbank Offered Rate) is het gemiddelde van de rentetarieven (met uitzondering van de hoogste en laagste waardes) waartegen eersteklas banken uit het efb-panel (zie toelichting bij 1 Daggeld) bereid zijn interbancair euro’s uit te lenen. Kapitaalmarktrentevoeten 3 Obligaties Nederland De rendementen, met uitzondering van het rendement op de jongste tienjarige staatslening, worden in het algemeen berekend als ongewogen gemiddelde van de medianen van de dagwaarnemingen binnen de desbetreffende looptijdklassen. De afbakening van de looptijdklassen vindt plaats op basis van de gemiddelde resterende looptijden. Het rendement op de vijf langstlopende staatsleningen wordt berekend als gewogen gemiddelde van de individuele effectieve rendementen van de vijf betrokken leningen. De gegevens over de obligatierendementen zijn ontleend aan het cbs, met uitzondering van het rendement op de jongste tienjarige staatslening, welke wordt ontleend aan Datastream. Het cbs is per 1 januari 2004 gestopt met de berekening van de rendementen. 4 Staatsobligaties buitenland/internationaal De gegevens over de obligatierendementen zijn ontleend aan de Bank voor Internationale Betalingen en Datastream. Aandelenbeursindices Weergegeven worden nationale, buitenlandse en internationale (grensoverschrijdende) aandelenindices. De hier weergegeven indices van Euronext Amsterdam kenden in 1983 een beginwaarde van 45,38. Aangezien deze indices strikt genomen geen echte indices zijn, maar feitelijk een mandje van aandelen vertegenwoordigen, zijn deze waarden namelijk geconverteerd naar euro’s. De nationale beursgraadmeters zijn ontleend aan gegevens gepubliceerd door Euronext Amsterdam. De gegevens over de buitenlandse en internationale aandelenbeursindices zijn ontleend aan data van de Bank voor Internationale Betalingen en Datastream.

Tabel 3.8.2 Rentes van in Nederland gevestigde mfi’s op deposito’s en leningen, met bijbehorende volumes Algemeen De vereisten voor de rentestatistiek zijn vastgelegd in ecb-verordening ecb/2001/18, die op 20 december 2001 door de Raad van Bestuur van de ecb is vastgesteld. De rentestatistiek omvat leningen en deposito’s die door in Nederland ingezeten banken zijn vastgelegd in overeenkomsten luidende in euro’s met huishoudens en bedrijven gevestigd binnen het gehele eurogebied. Rentepercentages Het rentetype voor alle leningen en deposito’s is de zgn. ‘annualised agreed rate’. Dit is het op jaarbasis gebrachte rentepercentage dat is overeengekomen tussen de rapporterende instelling en de cliënt (huishouden of bedrijf) voor een deposito of een lening. Dit rentepercentage is gebaseerd op alle rentebetalingen, exclusief overige kosten. De rentepercentages op nieuwe contracten worden berekend door het gemiddelde te nemen (gewogen naar de omvang van nieuwe contracten) van de rentes van rapporterende banken. Het volume aan nieuwe contracten voor de posten 1,3,4,7 en 11 betreft het totale uitstaande bedrag. De (eveneens gewogen) gemiddelde rente is berekend op basis van deze totale uitstaande bedragen. Volumes Volumes zijn berekend door ophoging van het totaal aan gerapporteerde volumes met behulp van een ophogingsfactor die is bepaald op basis van het balanstotaal van de rapporterende instellingen. Volumes voor uitstaande bedragen zijn niet gebaseerd op gegevens die worden vergaard in het kader van de rentestatistiek. Hiervoor worden gegevens gebruikt die worden gerapporteerd als onderdeel van de maandelijkse sociaal-economische rapportage van de banken. Dit geldt ook voor bovengenoemde posten waar de nieuwe contracten gelijk worden gesteld aan het totaal aan uitstaande contracten. 1-13 Nieuwe contracten Volumes aan nieuwe contracten omvatten de maandelijkse omzet aan afgesloten contracten. Het betreft hier nieuw afgesloten overeenkomsten tussen rapporterende instellingen en hun cliënten. Onder nieuw afgesloten overeenkomsten worden alle nieuwe contracten gevat, maar ook alle nieuw met de cliënt overeengekomen contractvoorwaarden – zoals de rente – voor bestaande deposito’s en leningen. Het gaat hierbij om hernieuwde contracten waarvan expliciet of impliciet een rentetarief wordt overeengekomen tussen bank en cliënt. Prolongaties van bestaande contracten die reeds in de betreffende contracten zijn vastgelegd en daarmee automatisch worden gerealiseerd, dienen niet als nieuwe transacties te worden beschouwd. Bij deze prolongaties hoeven niet opnieuw contractvoorwaarden, inclusief het rentepercentage, overeen te worden gekomen. 14-19 Uitstaande bedragen De tarieven die betrekking hebben op uitstaande bedragen betreffen gewogen gemiddelde percentages per maandultimo. Bij de berekening van gewogen gemiddelde rentes op uitstaande bedragen zijn slechte leningen en leningen ten behoeve van schuldherstructurering buiten beschouwing gelaten. De hierop betrekking hebbende bedragen zijn echter wel in de totaalvolumes opgenomen. De looptijduitsplitsing bij uitstaande bedragen is gebaseerd op de oorspronkelijke looptijd van het contract. 1,4 Girale deposito’s De gemiddelde rentepercentages voor girale deposito’s hebben betrekking op alle girale tegoeden, ongeacht of deze rentedragend zijn. 7,11 Rekening courant krediet Rekening-courantkrediet wordt gedefinieerd als debetstand (roodstand) op betaalrekeningen. Het gaat om het totale bedrag aan roodstand, ongeacht een eventuele overschreden kredietlimiet.

172*

Aanvullende kosten in de vorm van boetes enz. worden echter niet meegenomen bij de berekening van het rentepercentage. 8,9 Leningen inclusief kostenopslag De tarieven bij de posten voor alle woninghypotheken en al het consumptief krediet, inclusief kostenopslag, zijn berekend op basis van het principe van het ‘annual percentage rate of charge’, ofwel ‘jaarlijks kosten percentage’, zoals is vastgelegd in eu-verordening 87/102/eec en daaropvolgende wijzigingsbladen van deze verordening. Als kosten kunnen onder andere beschouwd worden: administratiekosten, documentkosten, onderzoekskosten, kosten van garantiestelling en verzekering, voor zover rechtstreeks verbonden aan de zekerheid tot terugbetaling van de hoofdsom en kosten van het geleende bedrag. 18.1 Uitstaand consumptief krediet en overige leningen aan huishoudens met looptijd van 1 jaar of minder Onder deze posten zijn tevens de rekening courantkredieten (roodstand) opgenomen. 19.1 Uitstaande leningen aan niet-financiële vennootschappen met looptijd van 1 jaar of minder Onder deze posten zijn tevens de rekening courantkredieten (roodstand) opgenomen. Een ontbrekend cijfer geeft aan dat dit onbekend of vertrouwelijk is. Tabel 3.9.1 Nederlands belegd vermogen in beleggingsfondsen Deze tabel geeft een gedetailleerd beeld van de omvang van het belegd vermogen van Nederlandse ingezetenen in beleggingsfondsen. In het bovenste deel van de tabel (regels 1 t/m 7) wordt het buitenlandse deel van dit bezit uitgesplitst naar land van oorsprong van de beleggingsfondsen. Het streven is om minimaal 90% van het buitenlandse bezit geografisch te verbijzonderen. Het tweede deel van de tabel (regels 7.1 t/m 7.4) geeft een uitsplitsing van het bezit naar de binnenlandse sector van de belegger. De sectoren die apart onderscheiden worden zijn de pensioenfondsen, de verzekeringsinstellingen en de huishoudens. De overige sectoren bevatten onder andere de beleggingsinstellingen en de mfi’s. Bij de sectorale onderverdeling is, waar mogelijk, eveneens een geografie per sector aangebracht. Om een zo compleet mogelijk beeld te verkrijgen van de beleggingen in beleggingsfondsen én een beeld naar sector zijn ook gegevens over beleggingen door pensioenfondsen, verzekeringsinstellingen en huishoudens in Nederlandse beleggingsfondsen in de tabel bijeengebracht (regels 8.1 t/m 8.3). Van de overige sectoren zijn op dit moment geen gegevens beschikbaar over hun bezit aan Nederlandse beleggingsfondsen. Tenslotte wordt het totale buitenlandse bezit van Nederlandse beleggingsfondsen gepubliceerd. De tabel geeft het bezit weer van álle beleggingsfondsen, dus ook van de institutionele fondsen en andere fondsen die zich richten op de professionele en/of de vermogende belegger. Deze presentatie verschilt daarmee van die in de tabellen 3.3, 3.3.1 en 3.3.2, die alleen beleggingsfondsen onder toezicht betreffen. De informatie voor de nieuwe statistiek komt voor het bezit van huishoudens en het buitenland uit de rapportage van Nederlandse bewaarbedrijven en voor de andere beleggers (pensioenfondsen, verzekeringsinstellingen en overige sectoren) uit hun eigen rapportages. Tabellen 3.3, 3.3.1 en 3.3.2 zijn daarentegen gebaseerd op de rapportages van (de onder toezicht staande) beleggingsfondsen.

Bij de publicatie van deze tabel is aangesloten op de meest actuele cijfers. Dit betekent dat de cijferreeksen niet helemaal aansluiten op de corresponderende reeksen in de tabellen 3.1 (balans van verzekeringsinstellingen), 3.2 (balans van pensioenfondsen) en 3.5 (vermogenscomponenten van Nederlandse huishoudens). Tabel 3.9.2 Nederlandse netto inleg in beleggingsfondsen Deze tabel geeft een gedetailleerd beeld van de netto inleg van Nederlandse ingezetenen in beleggingsfondsen. Onder netto inleg wordt verstaan: de bruto ingelegde gelden minus de onttrekkingen. Een positief teken in de tabel geeft aan dat er netto is ingelegd in beleggingsfondsen, een negatief teken dat er netto geld onttrokken is uit beleggingsfondsen. De structuur van deze tabel is identiek aan die van tabel 3.9.1. Ook de geografische en sectorale verbijzondering van voorgaande tabel is gevolgd. Zie verder de toelichting bij tabel 3.9.1. Tabel 4.1 Financiën van het Rijk op kasbasis 3.1 Invoerrechten De opbrengsten aan invoerrechten komen vrijwel volledig ten goede aan de Europese Unie. 3.5 Bijzondere verbruiksbelasting De bijzondere verbruiksbelasting is een belasting op de aankoop van nieuwe personenauto’s en motorrijwielen. 3.7 Motorrijtuigenbelasting Onder de motorrijtuigenbelasting is mede de toeslag ten behoeve van het Infrastructuurfonds begrepen. 6 Overige ontvangsten Onder de overige ontvangsten zijn hoofdzakelijk begrepen gasbaten, dividend en deelnemingen, verkoop van goederen en diensten, rente op overheidsvorderingen en de aflossingen op onder meer woningwetleningen door lagere overheden. 7 en 8 Uitgaven De uitgaven zijn gesplitst in Begrotingsuitgaven van ministeries (post 3) en Uitgaven (-) van begrotingsfondsen gesaldeerd met nietbelastingontvangsten (post 4). Onder de begrotingsfondsen zijn hoofdzakelijk begrepen het Gemeente- en provinciefonds en het Infrastructuurfonds. 9 Derdenrekeningen Deze rekeningen omvatten mede de saldi op de tussenrekening van de belastingdienst en de derdenrekeningen van ministeries. 12 Netto kort opgenomen middelen Deze post betreft bij mfi’s en niet-mfi’s netto geplaatste vlottende schuld in de vorm van schatkistpapier/Dutch Treasury Certificates met een oorspronkelijke looptijd van korter dan twee jaar, kasgeldleningen en vrije tegoeden bij de Schatkist. Onder deze post zijn mede begrepen de door het Rijk aan voornamelijk de sociale-verzekeringsinstellingen verstrekte (premie)voorschotten. 18 emu-saldo totale overheid Het emu-saldo betreft – overeenkomstig de definities van het Verdrag van Maastricht – het vorderingensaldo op transactiebasis voor de totale overheid (centrale overheid, lagere overheid en sociale-verzekeringsinstellingen) inclusief eventuele vooren nadelen als gevolg van financiële derivaten (renteswaps). Het vorderingensaldo geeft de mutatie in het saldo van de financiële activa en passiva weer. De cijfers zijn ontleend aan gegevens van het Ministerie van Financiën en het cbs.

De nieuwe tabellen zijn mogelijk gemaakt doordat dnb in haar opvraging sinds 2006 participatiebewijzen van beleggingsinstellingen als aparte categorie onderscheidt. Dit is ook de reden dat de tijdreeks niet verder terug gaat dan begin 2006.

173*

Tabel 4.2 Staatsschuld 1 tot en met 14 Langlopende staatsschuld naar resterende looptijd De langlopende staatsschuld (ook wel vaste staatsschuld genoemd) bestaat uit obligaties en langlopende (onderhandse) leningen. Deze schuld wordt uitgesplitst naar resterende looptijd. De hier gepresenteerde gedetailleerde uitsplitsing is slechts beschikbaar vanaf 1998. 15 Schatkistpapier/dtc’s Met ingang van 1993 is onder schatkistpapier begrepen Dutch Treasury Certificates (dtc’s). Deze dtc’s worden onderhands geplaatst op discontobasis en hebben een looptijd van maximaal een jaar. De cijfers zijn in hoofdzaak ontleend aan en berekend uit gegevens van het Ministerie van Financiën. Tabel 4.3 Ontvangsten, uitgaven en vorderingensaldo van de overheid

17 Beloning van werknemers Deze kolom omvat salarissen en sociale premies ten laste van de overheid (als werkgever). 18 Intermediair verbruik Dit betreft de aankoop van goederen (met uitzondering van investeringsgoederen) en diensten door de overheid. 19 Rente Betreft de rente op de overheidsschuld. 20 Sociale uitkeringen Deze post omvat sociale uitkeringen in geld, sociale uitkeringen in natura via marktproducenten en overige overdachten aan huishoudens. 21 Subsidies Omvat subsidies betaald door de overheid en subsidies betaald door de eu-instellingen (met een tegenboeking onder de overige inkomensoverdrachten in kolom 23).

Algemeen In deze tabel worden de gedeeltelijk geconsolideerde ontvangsten en uitgaven getoond van de Nederlandse overheid en de eu-instellingen. De berekeningen zijn door dnb gemaakt volgens richtlijnen van de ecb. Een nadere toelichting op de wijze van samenstelling van tabel 4.3 wordt gegeven in het artikel ‘Nieuwe statistieken over overheidsfinanciën’ in het Statistisch Bulletin December 2001. Een identieke presentatie, maar dan voor het gehele eurogebied, is opgenomen in tabel 7.1 van het ‘Maandbericht’ van de ecb.

23 Overige inkomensoverdrachten Deze post omvat de overige inkomensoverdrachten, waaronder die aan het buitenland in het kader van de ontwikkelingssamenwerking. Door de wijze van tegenboeken in de consolidatie van de transacties van de overheid en de eu-instellingen omvat deze post tevens de netto betalingen (diensten, inkomensoverdrachten en kapitaaloverdrachten) van de overheid aan de eu-instellingen.

1 Directe belastingen Deze kolom omvat de belastingen op inkomen en vermogen die de overheid ontvangt van niet-financiële vennootschappen, financiële instellingen, huishoudens en ingezetenen van het buitenland.

27 Kapitaaloverdrachten Deze post omvat de kapitaaloverdrachten, waaronder investeringsbijdragen en subsidies voor de volkshuisvesting, door de overheid. De kapitaaloverdrachten door de overheid aan eu-instellingen zijn hierop in mindering gebracht met een tegenboeking onder de overige inkomensoverdrachten in kolom 23.

4 Indirecte belastingen Omvat de belastingen op productie en invoer die de Nederlandse overheid en de eu-instellingen ontvangen van Nederlandse ingezetenen. De indirecte belastingen die eu-instellingen ontvangen zijn tegengeboekt aan de uitgavenzijde onder overige inkomensoverdrachten in kolom 23. 6 Sociale premies Omvat de door de overheid ontvangen sociale premies met inbegrip van de aan de overheid toegerekende sociale premies. 8 Sociale premies, waarvan premies wettelijke sociale verzekering t.l.v. overigen Dit betreft de premies voor de wettelijke sociale verzekering ten laste van werknemers, zelfstandigen en niet-werkenden. 9 Verkopen De verkopen omvatten de marktproductie van de overheid en de investeringen in eigen beheer. 10 Overige lopende ontvangsten Deze kolom omvat onder meer renteontvangsten, overig inkomen uit vermogen en overige inkomensoverdrachten. De inkomensoverdrachten die de Nederlandse overheid van eu-instellingen ontvangt, zijn hierop in mindering gebracht (met een tegenboeking – als negatieve post – aan de uitgavenzijde onder overige inkomensoverdrachten in kolom 23).

26 Investeringen Dit betreft de investeringen in vaste activa.

29 Overige netto aankopen van niet-financiële activa Omvat het saldo van transacties in niet-financiële activa. Het gaat hier met name om transacties in grond, maar in het jaar 2000 ook om de opbrengsten van de umts-veiling. Deze kolom bevat tevens veranderingen in voorraden. Een minteken betekent dat de overheid per saldo ontvangsten heeft. 32 Primaire uitgaven De primaire uitgaven zijn gelijk aan het totaal lopende uitgaven zonder de rente-uitgaven. 38 Primair saldo Het primaire saldo is gelijk aan het saldo van lopende uitgaven en ontvangsten zonder de rente-uitgaven. 42 Saldo transacties met eu-instellingen Dit betreft de netto betalingen van de overheid aan de eu-instellingen; omvat betalingen uit hoofde van zowel diensten, (in casu de vergoeding die de Nederlandse overheid van eu-instellingen ontvangt voor de inning van belastingen), inkomensoverdrachten als kapitaaloverdrachten. De gegevens zijn ontleend aan de Nationale rekeningen van het cbs. Tabel 4.4 Overheidsschuld conform emu-definities

13 Kapitaalontvangsten Dit betreft de door de overheid ontvangen kapitaaloverdrachten. De kapitaaloverdrachten die de overheid van eu-instellingen ontvangt zijn hierop in mindering gebracht (met een tegenboeking – als negatieve post – aan de uitgavenzijde onder overige inkomensoverdrachten in kolom 23). 14 Vermogensheffingen Dit betreft de successierechten (niet-periodieke heffingen op vermogen), die tot de kapitaaloverdrachten gerekend worden.

174*

De overheidsschuld wordt gepresenteerd conform emu-definities zoals vastgelegd in het Verdrag van Maastricht (ook wel emu-schuld genoemd). Deze schuld betreft de bruto geconsolideerde schuld van de totale overheid (voor een toelichting op de sector overheid, zie de toelichting bij tabel 4.3). Bruto houdt in dat vorderingen van de overheid niet in mindering zijn gebracht op de schuld. Geconsolideerd betekent in dit verband in dat overheidsverplichtingen tegenover andere overheidssectoren, zoals kredietverleningen tussen overheden onderling of het aanhouden

van overheidsobligaties door de sociale-verzekeringsinstellingen, zijn geëlimineerd. De schuld luidt op basis van de nominale waarde (‘face value’) exclusief de opgebouwde rente. Geen onderdeel van de emu-schuld vormen de financiële derivaten, handelskredieten en transitorische passiva. Instrumentindeling De indeling naar instrumenten (kolom 1 t/m 5) volgt de classificatie in het Europees Systeem van Rekeningen (esr 95), dat op Europees niveau geharmoniseerde richtlijnen bevat voor de samenstelling van Nationale rekeningen. De post chartaal geld en deposito’s (kolom 1) betreft hier louter de in omloop zijnde munten. Niet-geconsolideerde/geconsolideerde schuld De niet-geconsolideerde schuld (kolom 14 t/m 17) geeft de totale schuld van de overheid weer, waarbij wel schulden tegenover eenheden binnen dezelfde subsector van de overheid tegen elkaar zijn weggestreept, maar niet die tegenover eenheden uit andere subsectoren van de overheid. Bij de geconsolideerde schuld (emu-schuld; kolom 18 t/m 21) zijn ook de uitstaande verplichtingen tegenover andere subsectoren van de overheid geëlimineerd, zodat alleen de schuld jegens andere sectoren dan de overheid resteert Relatie vorderingensaldo en mutatie overheidsschuld Om de aansluiting tussen het vorderingensaldo en de mutatie in de schuld te bewerkstelligen moet rekening worden gehouden met onderstaande posten. Transacties in voornaamste door overheid aangehouden financiële activa (kolom 27 t/m 31) Deze transacties in financiële activa moeten erbij worden opgeteld, omdat de overheidsschuld louter bestaat uit financiële passiva terwijl in het vorderingensaldo ook de transacties in financiële activa zijn meegenomen. Het vorderingensaldo is immers (ook) gelijk aan de transacties in financiële activa minus de transacties in financiële passiva. Transacties in andere activa en passiva (kolom 32) Dit betreft instrumenten die niet in de definitie van overheidsschuld zijn meegenomen (financiële derivaten, handelskredieten en transitorische posten), maar wel in het vorderingensaldo. Waarderingseffecten (kolom 33) Er zijn waarderingsverschillen, met name omdat het vorderingensaldo is gewaardeerd tegen transactiewaarde en de overheidsschuld tegen nominale waarde. Waarderingseffecten bestaan uit het agio/disagio bij de uitgifte en inkoop van schuld en uit wisselkoerseffecten bij schuld in vreemde valuta. Overig (kolom 34) Tot slot is er nog sprake van een restpost waarin onder meer herrubriceringen en statistische verschillen tot uitdrukking komen. Het vorderingensaldo (kolom 26) met omgekeerd teken en het totaal van bovenstaande aansluitposten (kolom 35) geeft de mutatie in de overheidsschuld (kolom 36). De weergegeven data zijn gebaseerd op gegevens van het cbs, het Ministerie van Financiën en eigen berekeningen.

2003 is dit rapportagestelsel gebaseerd op directe rapportages door ingezetenen. De indirecte rapportages door middel van het oude kasrapportagestelsel over de aard van het betalingsverkeer dat via het Nederlandse bankwezen met het buitenland werd afgewikkeld, is daarmee volledig komen te vervallen. In het rapportagestelsel berust de verantwoordelijkheid voor de meting van het grensoverschrijdend goederen- en dienstenverkeer bij het cbs. Daar zij vanouds ook de verantwoordelijkheid heeft voor de Statistiek van de Buitenlandse Handel is het cbs daarmee grotendeels verantwoordelijk voor de meting van het lopende verkeer met het buitenland. dnb richt zich met haar dataverzameling primair op de grensoverschrijdende financiële transacties en posities van ingezetenen, tezamen met de daarmee verband houdende financiële inkomens, zoals rentes en dividenden. Voor een uitgebreide beschrijving van het rapportagestelsel wordt verwezen naar ‘Balance of payments in the Netherlands: The road to a modern survey system’, Statistical Bulletin May 2003, Special issue. 2 Vermogensoverdrachtenrekening Tot de vermogensoverdrachten behoren onder meer schenkingen van investeringsgoederen, schuldkwijtschelding en financiële activa die migranten bij hun verhuizing meenemen, alsmede overige transacties zoals legaten en de handel in stamrechten. Tabel 5.2 Goederenrekening Het goederenverkeer omvat de ‘klassieke’ goederenhandel – uitvoer (fob) en invoer (fob) – tussen ingezetenen en nietingezetenen die gepaard gaat met eigendomsoverdracht. Tot deze categorie behoren tevens de transacties in niet-monetair goud. Een aanzienlijk deel van de Nederlandse export betreft wederuitvoer. Dit zijn goederen die in Nederland zijn ingevoerd en het land in (vrijwel) onbewerkte staat weer verlaten, waarbij de goederen in eigendom zijn overgedragen aan een Nederlandse ingezetene. Indien er geen sprake is van eigendomsoverdracht aan een Nederlandse ingezetene, is sprake van quasi-doorvoer; deze stromen zijn niet in de goederenrekening opgenomen. Het goederenverkeer omvat voorts de (bruto) waarde van de goederenstroom die betrokken is bij veredelingstransacties, waarbij goederen tijdelijk de grens overgestuurd worden om ze tegen vergoeding (het veredelingsloon) een bewerking te laten ondergaan zonder dat eigendomsoverdracht plaats vindt. De activiteiten van distributiecentra zijn eveneens in de goederenrekening opgenomen. Ten slotte zijn reparatie aan goederen en de levering van goederen in (lucht)havens aan transportondernemingen (bunkering) in het goederenverkeer opgenomen. De bron van de gegevens wordt gevormd door de handelsstatistiek van het cbs. Aanvullende gegevens Teneinde te voldoen aan de internationale richtlijnen voor de registratie van de goederenhandel zijn aanpassingen op de cijfers van de handelsstatistiek noodzakelijk. Deze aanpassingen hebben betrekking op de volledigheid waarmee transacties geregistreerd worden (verschil in dekking), op de classificatie en op het tijdstip van registratie. Het voornaamste bestanddeel van de classificatieverschillen is de correctie van de invoer naar fob-waarde (handelsstatistiek: cif-waarde). Het verschil wordt als invoer van vervoers- en verzekeringsdiensten opgenomen in het dienstenverkeer. Voorts worden de uitkomsten van de handelsstatistiek door het cbs tijdens de inpassing in de Nationale Rekeningen gecorrigeerd. Deze correcties worden door dnb overgenomen bij de samenstelling van de betalingsbalans.

Tabel 5.1 Betalingsbalans De opstelling van de betalingsbalans sluit aan bij de internationale richtlijnen van de vijfde editie van het imf Balance of Payments Manual, 1993. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar het artikel ‘De Nederlandse betalingsbalans: aanpassing van wijze van samenstelling en presentatie’, in het Statistisch Bulletin van juni 2000 en ook naar de toelichting bij de tabellen 5.2 tot en met 5.11.

Tabel 5.3 Dienstenrekening Sinds 1 april 2003 is het cbs verantwoordelijk voor de meting van het grensoverschrijdende dienstenverkeer. Daar de cijfers voor het dienstenverkeer voor het meest recente kwartaal nog niet beschikbaar zijn voor opname in het Statistisch Bulletin, maakt dnb ramingen voor zowel invoer als uitvoer van de hoofdgroepen van de dienstenrekening.

Tenzij anders aangegeven worden de gegevens ontleend aan het rapportagestelsel van dnb voor de betalingsbalans. Sinds 1 april

175*

1.1 en 2.1 Vervoersdiensten Met ingang van het Statistisch Bulletin van maart 2008 is de indeling van de vervoersdiensten aangepast aan de richtlijnen van het imf Balance of Payments manual. Vervoersdiensten omvatten alle diensten die ingezetenen van een economie voor ingezetenen van een andere economie verrichten en die gepaard gaan met het vervoer van personen, het vervoer van goederen (vracht), huur (charter) van voertuigen met bemanning en bijbehorende ondersteunende diensten. Zeevaart en luchtvaart zijn beide uitgesplitst naar: passagiersvervoer, vrachtvervoer en vervoersondersteunende diensten. Het overig vervoer omvat alle andere vervoersdiensten: spoorvervoer, wegvervoer, binnenvaart, ruimtevaart, vervoer via pijpleidingen en transport van elektriciteit, alsmede overige vervoersondersteunende diensten. 1.2 en 2.2 Reisverkeer Door de introductie van de chartale euro begin 2002 is de tot dan toe gebruikelijke waarneming van de chartale reisuitgaven door ingezetenen van het eurogebied niet meer mogelijk. Sinds 1 januari 2002 worden gegevens over het reisverkeer daarom op een andere wijze verzameld. Daartoe stelt het cbs, verantwoordelijk voor de compilatie van de statistiek van het reisverkeer, gegevens samen op basis van enquêtes onder ingezetenen naar de gemaakte reisuitgaven in het buitenland en het gebruik van logiesaccomodaties in Nederland. Deze gewijzigde waarneming betekent dat er begin 2002 sprake is van een breuk in de registratie van het reisverkeer. 1.8 en 2.8 Royalty’s en licenties Deze post bevat de vergoedingen voor het gebruik van stamrechten. 1.9 en 2.9 Overige zakelijke dienstverlening De overige zakelijke diensten omvatten aan de handel gerelateerde diensten, operationele leasingdiensten en diverse zakelijke, professionele en technische diensten. Aan de handel gerelateerde diensten omvatten de transitohandel en de commissies voor goederen- en dienstentransacties. Operationele lease omvat de verhuur van materieel, zoals vervoersmiddelen zonder bemanning, machineparken en dergelijke waarbij zowel het juridische als het economische eigendom in handen blijft van de ’verhuurder’. Diverse zakelijke, professionele en technische diensten omvatten onder meer juridisch advies, accountancy- en managementadvies en public relations, reclamewezen, markten opinieonderzoek. Tabel 5.4 Inkomensrekening Tot de inkomenstransacties behoren inkomen uit arbeid en kapitaal, met een nader onderscheid tussen inkomen uit directe investeringen, effecten en overige financiële activa en passiva. Dit onderscheid sluit aan bij de classificatie van de financiële rekening (zie tabellen 5.6 tot en met 5.8) en het extern vermogen van Nederland (tabel 5.10). 2.1.2 en 5.1.2 Ingehouden winsten Deze post betreft de ingehouden winsten van dochterondernemingen in direct-investeringsverband. Ingehouden winst wordt berekend als het verschil tussen de winst (cq het verlies) en het gedeclareerde dividend. De tegenpost van deze transacties in de inkomensrekening is de herinvestering van winsten in de financiële rekening (regels 1.2 en 14.2 in tabel 5.6). De informatie over de winsten (cq verliezen) is slechts op jaarbasis beschikbaar. Voor (de kwartalen van) het lopende jaar worden deze cijfers geraamd op basis van het verleden; deze hebben derhalve een voorlopig karakter. 2.1.3 en 5.1.3 Rente op leningen Bij de boeking van de rente-inkomens (op accrual basis) op leningen die een dochtermaatschappij aan haar moeder heeft verstrekt, wordt het concept van directional principle toegepast (zie de toelichting bij tabel 5.6). 2.2.2 en 5.2.2 Rente op effecten De rentes op obligaties en geldmarktpapier zijn sinds april 2003 op accrual basis. Volgens dit principe wordt het rente-inkomen

176*

toegerekend aan de periode dat vorderingen worden aangehouden of verplichtingen uitstaan. Het rente-inkomen op vorderingen en verplichtingen dient geheel los te worden beschouwd van feitelijke rentebetalingen. In de periode vóór april 2003 vond alleen de renteboeking op Nederlandse obligaties op accrual basis plaats. Tabel 5.5 Inkomensoverdrachten Tot de inkomensoverdrachten behoren onder meer schenkingen in geld of natura die in de consumptieve sfeer worden aangewend, premies en uitkeringen van sociale-verzekeringsinstellingen en door de overheid geheven belastingen. De waarneming van de inkomensoverdrachten is vanaf april 2003 niet geheel volledig en omvat tevens ramingen. Tabel 5.6 Directe investeringen Tot de directe investeringen worden de transacties gerekend die samenhangen met de verwerving van aandelenkapitaal door ondernemingen in buitenlandse ondernemingen (door oprichting, fusie of overname) met als doel zeggenschap in het bestuur van die onderneming te verkrijgen. Verder behoren daartoe alle overige financiële transacties tussen gelieerde ondernemingen (leningen, ingehouden winsten, mutaties in onderlinge rekeningen-courant), alsmede de aan- en verkopen van onroerend goed. De verdeling naar land betreft het land van vestiging van de rechtstreekse buitenlandse moeder- of dochteronderneming. Conform het imf Balance of Payments Manual wordt het directional principle toegepast bij de meting van de Nederlandse directe investeringen in het buitenland en de buitenlandse directe investeringen in Nederland. Volgens dit principe worden financiële stromen(en daaraan gerelateerde inkomensstromen) van de dochter naar de moeder gesaldeerd met de transacties van de moeder naar de dochter. Ten aanzien van de samenstelling van de landen(groepen) wordt in het algemeen de definitie gevolgd die Eurostat hanteert. De samenstelling van de meest gebruikte landen(groepen) is als volgt: Frankrijk: inclusief Frans-Guyana, Guadeloupe, Martinique, Mayotte, Monaco, Reunion en Saint-Pierre en Miquelon. • Overige eu-landen: Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Slowakije en Tsjechië (inclusief voormalig Tsjechoslowakije). • Overig Europa: Albanië, Andorra, Bosnië-Herzegovina, Faeröer, Gibraltar, Guernsey, Jersey, Kroatië, Liechtenstein, Macedonië, Man, Moldavië, Montenegro, Oekraïne, San Marino, Servië (inclusief voormalig Servië en Montenegro), Turkije, Vaticaanstad, Wit-Rusland en IJsland. • Noorwegen: inclusief Spitsbergen en Jan Mayen. • Verenigde Staten: inclusief Puerto Rico. Tabel 5.7.1 Effectenverkeer Tot het verhandelbaar effectenverkeer behoren transacties in aandelen, obligaties (verhandelbaar schuldpapier met een oorspronkelijke looptijd langer dan een jaar) en geldmarktinstrumenten (verhandelbaar schuldpapier met een oorspronkelijke looptijd van maximaal een jaar) voor zover niet gerubriceerd onder de directe investeringen of de officiële reserves. Het onderscheid tussen Nederlandse en buitenlandse effecten is gebaseerd op het land van ingezetenschap van de emittent van de stukken. De netto transacties van de buitenlandse effecten worden onderverdeeld naar sector van de houder. De netto transacties van de Nederlandse effecten worden onderverdeeld naar sector van de emittent. Tabel 5.7.2 Buitenlandse effecten, niet-emu, naar sector van de houder. Tabel 5.7.2. toont netto transacties door Nederlandse beleggers in buitenlandse effecten, welke zijn uitgegeven door ingezetenen van de landen van het eurogebied. Deze door niet-ingezetenen van het

eurogebied uitgegeven stukken, worden onderverdeeld naar sector van de houder.

4.4 en 10.4 Overige activa/passiva De overige activa en passiva omvatten onder andere vorderingen en verplichtingen uit hoofde van de deelnemingen van de overheid in internationale organisaties.

Tabel 5.8 Financiële derivaten en overig financieel verkeer Financiële derivaten zijn instrumenten waarvan de waarde afgeleid is van de prijs van een ander effect, index of goed. Voorbeelden van financiële derivaten zijn opties, futures en andere termijncontracten, renteswaps en forward rate agreements. Bij opties en futures wordt in de rapportage een onderscheid gemaakt in transacties naar activa en passiva. Voor de overige typen derivaten wordt, conform de richtlijnen van het imf, een ontvangst als de inning van een vordering gezien en een betaling als het voldoen van een verplichting. Ten behoeve van het bankenverkeer binnen het overig financieel verkeer wordt gebruik gemaakt van standencijfers uit de monetaire statistiek. Het gaat hierbij onder meer om de leningen en deposito’s die banken verstrekken aan c.q. ontvangen van buitenlandse tegenpartijen. Om de transacties af te leiden worden de mutaties tussen elkaar opvolgende standen ontdaan van het effect van de opgetreden wisselkoersschommelingen in desbetreffende maand. 2.2 en 9.2 Kort handelskrediet De mutaties in het korte handelskrediet worden modelmatig geraamd op basis van de door het cbs geregistreerde goederenstromen. Tabel 5.9 Geografische uitsplitsing van de Nederlandse betalingsbalans De cijfers uit tabel 5.1 zijn uitgesplitst naar een aantal regio’s. De landengroep Europese Unie is gebaseerd op de situatie per 01-01-2007 (eu-27).

Tabel 5.11 Reconciliatie van betalingsbalans en extern vermogen De reconciliatietabel geeft een sluitend overzicht van betalingsbalanstransacties (financiële stromen) en de ontwikkeling in het externe vermogen. De kolom ’financiële stromen’ bevat de netto-som van de betalingsbalanstransacties (gecorrigeerd voor het saldo op de vermogensoverdrachtenrekening en de statistische verschillen), zoals ook weergegeven in tabel 5.1. In de standenkolommen worden de posities aan het eind van het jaar weergegeven, die tevens uitgebreid worden getoond in tabel 5.10. De waarderingseffecten in deze tabel worden uitgesplitst in drie onderdelen: wisselkoersmutaties, prijsmutaties en overige mutaties. • Wisselkoersmutaties betreffen waardemutaties van buitenlandse activa en passiva welke niet in euro’s zijn gewaardeerd, voor zover deze het gevolg zijn van veranderingen in de wisselkoers van de tegenvaluta ten opzichte van de euro. • Onder prijsmutaties worden waardeveranderingen verstaan die koersfluctuaties van het financiële instrument zelf weerspiegelen. Prijsmutaties spelen vooral een rol bij effecten en derivaten. • Tot de overige mutaties worden alle waardeveranderingen gerekend, die niet zijn te verklaren uit wisselkoersof prijsmutaties. Hieronder vallen bijvoorbeeld afschrijvingen zoals de afboeking van goodwill op directe investeringen. Ook gevolgen van populatiewijzigingen of waarderingsverschillen in verband met de overgang op nieuwe boekhoudrichtlijnen kunnen in deze kolom tot uiting komen. Een analyse van de gegevens in deze tabel vindt plaats in het jaarlijkse artikel over het Nederlandse externe vermogen in het decembernummer van het Statistisch Bulletin. Tabel 5.12 Internationale reserves

Tabel 5.10 Extern vermogen van Nederland De externe vermogenspositie geeft een overzicht van de ultimostanden van vorderingen en verplichtingen van Nederlandse ingezetenen ten opzichte van niet-ingezetenen. De standencijfers zijn nauw gerelateerd aan de overeenkomstige onderdelen van de financiële rekening van de betalingsbalans (tabellen 5.1 en 5.6 t/m 5.8). Zoals vermeld bij de toelichting op tabel 5.1, is sinds 1 april 2003 een gewijzigd rapportagesysteem voor de betalingsbalans van kracht. De verbeterde waarneming binnen dit systeem heeft in het extern vermogen in een aantal gevallen geleid tot reeksbreuken. Deze breuken in de waarneming zijn nader toegelicht in de artikelen ‘Het grensoverschrijdende effectenbezit in 2003’ in het Statistisch Bulletin van september 2004 (effecten) en ‘Het externe vermogen van Nederland in 2003’ in het Statistisch Bulletin van december 2004 (directe investeringen,financiële derivaten en overig kapitaal). Qua samenstelling sluit het externe vermogen aan bij de internationale richtlijnen met betrekking tot de ‘international investment position’ in de vijfde editie van het Balance of Payments Manual, 1993 van het imf. De standen zijn vrijwel geheel afkomstig van informatie uit het directe rapportagesysteem voor de betalingsbalans en geven zo veel mogelijk marktwaarden weer. Het externe vermogen van het laatst gepubliceerde jaar in het Statistisch Bulletin van maart, juni en september is deels gebaseerd op schattingen. Het externe vermogen dat in december wordt gepubliceerd, bevat de gerapporteerde cijfers over het voorliggende jaar. 4.1 en 10.1 Handelskrediet Deze post omvat zowel kort als lang handelskrediet. De standen van het korte handelskrediet wordt modelmatig geraamd op basis van de door het cbs geregistreerde goederenstromen.

Algemeen De gegevens hebben betrekking op de monetaire autoriteiten en – in principe – centrale overheidsinstellingen (exclusief wettelijkesociale zekerheidsinstellingen) voor zover statistisch significant. Voor Nederland zijn de centrale overheidsinstellingen niet statistisch significant. In principe zijn in deze tabel alleen middelen in en aanspraken op vreemde valuta opgenomen. Instrumenten in vreemde valuta of geïndexeerd naar een wisselkoers ten opzichte van de euro, maar afgerekend in euro’s of andere middelen, zijn opgenomen als memorandum posten. Voor de bepaling van middelen en aanspraken wordt in het algemeen de transactiedatum gebruikt en niet de verrekeningsdatum. Sectie i: Officiële reserves en overige middelen in vreemde valuta De post officiële reserves omvat uitsluitend liquide vorderingen in vreemde valuta van dnb op niet-ingezetenen van het eurogebied. Sectie ii en iii: Vaststaande en mogelijke korte-termijn aanspraken op middelen in vreemde valuta De posten in deze secties hebben betrekking op ontvangsten en betalingen binnen één jaar na de referentiedatum die invloed hebben op het totaal aan beschikbare internationale reserves. Sectie iv: Memorandum posten Deze posten omvatten verdere uitsplitsingen van posten uit de secties i-ii en andere waarderingsprincipes voor posten in secties i-iii. 1.1.1 Effecten Deze post betreft in principe zowel aandelen als schuldpapieren. In de praktijk worden de Nederlandse officiële reserves hoofdzakelijk in schuldpapier van hoge kwaliteit belegd. Onder schuldpapieren vallen onder andere (overheids)obligaties, maar ook diverse geldmarktinstrumenten.

177*

1.1.2.1 Andere nationale centrale banken, bib en imf Onder deze post vallen tevens de middelen die uit hoofde van een leenovereenkomst met het imf en onder staatsgarantie op rekening zijn gezet van imf’s Poverty Reduction and Growth Facility Trust. 1.1.2.2 en 1.1.2.3 Banken met hoofdkantoor in/buiten het eurogebied Tot de officiële reserves van het Eurosysteem worden alleen vorderingen op niet-ingezetenen van het eurogebied gerekend. 1.1 Totaal deviezenvoorraad Deze post omvat onder meer de in Amerikaanse dollars en Japanse yen belegde deviezenreserves van dnb. 1.4 Goud (inclusief goud leningen en goudswaps) Uitgeleend en geswapt goud wordt gerekend tot de goudvoorraad. De waardering van deze post geschiedt tegen marktwaarde per kwartaalultimo. 2 Totaal overige middelen in vreemde valuta Dit onderdeel betreft voornamelijk niet-euro vorderingen op ingezetenen van het eurogebied. De post buitenlandse rekeningen omvat zowel rekeningen courant als depositorekeningen. 3 Leningen, effecten en buitenlandse rekeningen Het betreft hier het saldo van ontvangsten en betalingen, inclusief eventuele renteontvangsten en -betalingen, voor zover deze binnen de aangegeven tijdshorizon vallen. Indien er sprake van is, worden vreemde valutarekeningen die door niet-ingezetenen van het eurogebied bij dnb worden aangehouden onder deze post opgenomen. 4 Posities in termijncontracten en futures in vreemde valuta vis-à-vis de euro Deze post betreft de samengevoegde short en long posities, inclusief het deel van valutaswaps dat betrekking heeft op toekomstige betalingen, de zogenoemde ‘forward leg’. In het geval er sprake is van termijncontracten of future posities met margeverplichtingen en een resterende looptijd langer dan 1 jaar, worden deze opgenomen in sectie iv. Eventuele opties in vreemde valuta zijn opgenomen in sectie iii. 5.5 en 5.6 Overige te betalen en te ontvangen posten Deze posten kunnen betrekking hebben op goederen en diensten die op krediet zijn aangeschaft, rentebetalingen na afloop van een bepaalde periode, afbetalingen van leningen en toekomstige loonen salarisbetalingen. 6.1 Borgstelling op schuld, resterende looptijd één jaar of korter Als voor deze post een bedrag wordt aangegeven, betreft dit een mogelijke toekomstige betaling die voortvloeit uit de borgstelling en niet de waarde van het onderpand. Onder deze post vallen eventuele kredietgaranties in vreemde valuta, afgegeven door de autoriteiten of overheidsgelieerde instellingen om commerciële risico’s in euro’s af te dekken. 6.2 Overige mogelijke verplichtingen Onder deze post vallen onder andere eventuele vreemde valuta leenovereenkomsten die zijn afgesloten door nationale autoriteiten met binnenlandse organisaties en instellingen. 8 en 9 Onbenut, onvoorwaardelijk krediet verstrekt door/aan Uitsluitend onbenutte vreemde valuta kredieten vallen onder deze posten. Eventuele reeds aangesproken vreemde valuta kredieten zijn – voor wat betreft de toename/afname van de reserves – opgenomen in sectie i en voor wat betreft de hieruit voortvloeiende vaststaande terugbetalingen in sectie ii. 8.2, 8.3, 9.2, 9.3 Financiële instellingen Onder financiële instellingen wordt verstaan: Banken en overige financiële instellingen 9.1.3 Onbenutte, onvoorwaardelijke kredietlijnen verstrekt aan het imf Onder deze post worden eventuele esaf kredieten (Enhanced Structural Adjustment Facility) of de opvolger hiervan, prgf kredieten (Poverty Reduction and Growth Facility) niet opgenomen. Dit geldt ook voor gab/nab faciliteiten, waarbij

178*

op individuele basis aan het imf krediet in euro’s wordt verstrekt. Deze worden beschouwd als onderdeel van de totale reservemiddelen van de imf-lidstaat. 14 Geleende en uitgeleende effecten Het betreft hier zowel de daadwerkelijk (uit)geleende effecten, als de contracten met een terugkoopovereenkomst: (reverse) repurchase agreements (repo). Alle bestaande repo’s zijn opgenomen, ook repo’s met een vervaldatum meer dan 1 jaar na de referentiedatum. De gegevens betreffen de markt(bied)waarde van het onderpand (de effecten) inclusief eventuele aangegroeide rente. Goudswaps worden behandeld als repo’s. 15 Financiële derivaten Deze post betreft derivatenposities op ingezetenen en nietingezetenen, ongeacht of ze al in secties i-iii zijn vermeld. Tabel 5.13 Bruto externe schuld van Nederland De bruto externe schuld van Nederland is een momentopname van de uitstaande verplichtingen van Nederlandse ingezetenen ten opzichte van het buitenland. Deze standencijfers, die deel uitmaken van de passivazijde van het externe vermogen (zie tabel 5.10 met toelichting), worden sinds het tweede kwartaal 2003 opgesteld volgens de internationale richtlijnen van het imf. Deze richtlijnen zijn tot stand gekomen in het kader van de Special Data Dissemination Standard (sdds). De bruto externe schuld is gebaseerd op informatie uit het directe rapportagestelsel voor de betalingsbalans en uit aanvullende (externe) bronnen en is in beginsel gewaardeerd tegen marktwaarde. Een belangrijk verschil tussen de bruto externe schuld van Nederland en de passivazijde van het externe vermogen is dat aandelenkapitaal, hetzij in de vorm van deelnemingen, hetzij in de vorm van verhandelbare aandelen, niet tot de bruto externe schuld wordt gerekend. Daarnaast bevat de schuldenstatistiek een indeling naar sectoren (overheid, monetaire autoriteiten, banken en overige sectoren) en wordt onderscheid gemaakt tussen verplichtingen op korte- en op lange termijn. Voor een nadere toelichting over de bruto externe schuld en de sdds wordt verwezen naar het artikel ‘Nieuwe statistiek over buitenlandse schuld’ in het Statistisch Bulletin van maart 2004. Tabel 5.14 Betalingsbalans inclusief bfi’s Als dochter van een buitenlandse moeder fungeren in Nederland gevestigde Bijzondere Financiële Instellingen (bfi’s) als financiële draaischijf voor buitenlandse onderdelen van het concern waarvan ze deel uitmaken. Mede om te kunnen voldoen aan Europese statistische verplichtingen, dienen bfi’s financiële transacties en posities alsmede het dienstenverkeer met het buitenland aan dnb te rapporteren. Het saldo lopend verkeer van bfi’s is per definitie gelijk aan hun netto uitgaven in Nederland voor diverse diensten plus de betaling van belasting, naar (voorlopige) schatting in totaal één tot twee miljard euro per jaar. Overschotten boven dit bedrag worden bij het opstellen van de lopende rekening van bfi’s geneutraliseerd met een uitgave, omdat het daarbij gaat om ingehouden winsten die uiteindelijk niet Nederland toekomen, maar de buitenlandse moeders van de bfi’s. Eenzelfde neutralisering vindt plaats bij negatieve afwijkingen. Voor een toelichting bij andere verschillen tussen deze tabel en tabel 5.1 wordt verwezen naar het Statistisch Bulletin van december 2005, pp. 11-12. Vóór de overgang op het rapportagestelsel in 2003 was een aantal onderverdelingen voor bfi’s niet beschikbaar.

Tabel 5.15 Extern vermogen van Nederland inclusief bfi’s Als dochter van een buitenlandse moeder fungeren in Nederland gevestigde bfi’s als financiële draaischijf voor buitenlandse onderdelen van het concern waarvan ze deel uitmaken. De met die rol samenhangende buitenlandse vorderingen en verplichtingen zijn opgenomen in deze tabel. Deze zijn aan elkaar gelijk gesteld, omdat bfi’s weliswaar binnenlandse belangen kunnen hebben, maar – per definitie – hooguit tijdelijk en dan op zeer beperkte schaal. Het externe vermogen van Nederland in deze tabel is daarom per saldo gelijk aan dat in tabel 5.10. Voor een nadere vergelijking van deze tabel en tabel 5.10 wordt verwezen naar het Statistisch Bulletin van december 2005, pp. 11-12. Vóór de overgang op het rapportagestelsel in 2003 was een aantal onderverdelingen voor bfi’s niet beschikbaar. Het externe vermogen van het laatst gepubliceerde jaar in het Statistisch Bulletin van maart, juni en september is deels gebaseerd op schattingen. Het externe vermogen dat in december wordt gepubliceerd, bevat de gerapporteerde cijfers over het voorliggende jaar. Tabel 6.1 Economische kerngegevens voor Nederland en het eurogebied De cijfers aangaande Nederland zijn in hoofdzaak ontleend aan en berekend uit gegevens van het cbs. De cijfers betreffende werkloosheid, conjunctuurenquêtes en macro-economische totalen zijn gecorrigeerd voor seizoeninvloeden. De cijfers aangaande het eurogebied hebben betrekking op de lidstaten die tijdens de door de statistieken bestreken periodes deel uitmaken van het eurogebied. Een uitzondering wordt gemaakt voor de periode voorafgaand aan de oprichting van de emu. In deze periode hebben de reeksen betrekking op de elf landen die de euro per 1 januari 1999 ingevoerd hebben. De cijfers zijn in hoofdzaak ontleend aan en berekend uit gegevens van Eurostat. De effectieve wisselkoersen van de euro zijn berekend door de ecb. 2.1.1 Reële uurlonen Nederland De reële uurlonen betreffen de cao-lonen in de verwerkende industrie gedefleerd met de consumentenprijzen. 3.1.1 Nominale concurrentie-indicator Nederland De nominale concurrentie-indicator van Nederland wordt op dezelfde wijze berekend als voorheen de nominale effectieve wisselkoers van de gulden (zie onder 3.2.1 voor een definiëring van de nominale effectieve wisselkoers). Voor de naamswijziging is gekozen om verwarring te voorkomen. Per 1 januari 1999 heeft de euro de gulden op de financiële markten opgevolgd. De euro is echter ook de officiële munt in de andere landen die deel uitmaken van het eurogebied. In de bepaling van de concurrentengewichten die worden gehanteerd voor de berekening van de concurrentie-indicator zijn de handelsrelaties met de andere landen van het eurogebied ook van betekenis. Zie voor een nadere toelichting de artikelen ‘Vernieuwing effectieve wisselkoersen en concurrentie-indicator’, in Statistisch Bulletin van september 2000 en ‘Nieuwe, geharmoniseerde concurrentie-indicatoren voor de landen van het eurogebied’ in het Statistisch Bulletin van maart 2007. 3.1.2 Reële concurrentie-indicator Nederland De reële concurrentie-indicator van Nederland wordt op dezelfde wijze berekend als voorheen de reële effectieve wisselkoers van de gulden (zie ook onder 3.2.2). 3.2.1 Nominale effectieve wisselkoers van de euro De nominale effectieve wisselkoers van de euro is een gewogen gemiddelde van de wisselkoers van deze valuta ten opzichte van andere valuta’s. De gewichten zijn zogenaamde concurrentengewichten, die worden afgeleid uit een matrix van handelsrelaties (betreffende de in- en uitvoer van industriële goederen) tussen het eurogebied en 42 handelspartners, waaronder

de eu-landen buiten het eurogebied. De concurrentengewichten brengen de betekenis tot uitdrukking die deze landen hebben als concurrent van het eurogebied. 3.2.2 Reële effectieve wisselkoers van de euro De reële effectieve wisselkoers van de euro is een gewogen gemiddelde van de wisselkoers van deze valuta ten opzichte van de valuta’s van andere landen, gedefleerd met de verhouding van de consumentenprijzen in het eurogebied en deze landen (zie opmerking onder 3.2.1 voor de gebruikte gewichten).. 5.1.1 Werkloosheid Nederland De door het cbs samengestelde statistiek met betrekking tot de werkloze beroepsbevolking is in hoofdzaak gebaseerd op de Enquête Beroepsbevolking. Daarnaast wordt bij de samenstelling gebruik gemaakt van de Arbeidsrekeningen. De werkloze beroepsbevolking bestaat uit mensen van 15-64 jaar die zoeken naar een baan van twaalf uur of meer per week, daarvoor beschikbaar zijn en geen werk hebben of een baan van minder dan twaalf uur per week. De uitkomsten hebben betrekking op het gemiddelde aantal werklozen in een driemaandsperiode (geplaatst in de middelste maand). 7.1.1 emu-saldo Het emu-saldo is het vorderingensaldo (het verschil tussen overheidsontvangsten en overheidsuitgaven volgens de definitie uit de Nationale rekeningen) plus het rentevoordeel (of min het rentenadeel) uit de renteswaps en forward rate agreements (fra’s) die de overheid heeft afgesloten. 7.1.2 emu-schuld De emu-schuld betreft de geconsolideerde schuld van de overheid. Tabel 6.2 Financiële stabiliteitsindicatoren De cijfers in deze tabel zijn samengesteld in het kader van de door het imf opgezette Coordinated Compilation Exercise on Financial Soundness Indicators (cce-fsis), waaraan 62 landen deelnemen. Voor een uitgebreide methodologische beschrijving van de reeksen wordt verwezen naar de website van het imf (www.imf.org), waar voor alle deelnemende landen uitgebreide metadata van de fsi’s worden gepubliceerd (volg de link http://www.imf.org/external/np/ sta/fsi/eng/cce/index.htm). Een toelichting op de cce-fsi’s wordt verschaft in het artikel ‘Publicatie van financiële stabiliteitsindicatoren’ in het Statistisch Bulletin van december 2006. De fsi’s voor banken zijn – met enkele uitzonderingen – berekend voor banken met hoofdkantoor in Nederland (geconsolideerd met binnen- en buitenlandse dochterondernemingen). Bron voor deze cijfers is Toezichtinformatie. De brongegevens voor i5 ‘sectorale verdeling van leningen’ en i38 ‘ratio van woningleningen en totaal leningen’ komen uit de monetaire statistiek, die betrekking heeft op het binnenlandse bancaire bedrijf van alle banken die in Nederland ingezeten zijn. De cijfers sporen met tabel 2.2. De bron voor i20 ‘spreiding tussen credit en debet rente’ is de ecb-rentestatistiek van monetair-financiële instellingen. Ook deze statistiek heeft betrekking op het binnenlandse bancaire bedrijf van banken ingezeten in Nederland. De fsi’s sporen met de gegevens in tabel 3.8.2 De fsi’s voor overige financiële instellingen, niet-financiële ondernemingen (met uitzondering van i32 ‘aanvragen voor surseance van betaling’) en huishoudens zijn afgeleid uit de Nationale rekeningen, bron cbs. De bron voor i32 ‘aanvragen voor surseance van betaling’ is Graydon Nederland bv. De bron voor i37 ‘woningprijzen’ is Kadaster. Tabel 7.1 Balansen van geregistreerde kredietinstellingen (bedrijfseconomische opstelling) De cijfers in deze tabel hebben betrekking op kwartaalstaten (tot en met 2004 maandstaten) van instellingen ingeschreven in het register van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Onder het binnenlands bedrijf wordt verstaan zowel de binnenlandse

179*

als de grensoverschrijdende activiteiten van in Nederland gevestigde kredietinstellingen en hun in Nederland gevestigde dochterondernemingen (exclusief verzekerdochters).

vorderingen van Nederlandse banken in 2000’, in het Statistisch Bulletin van juni 2001.

Onder de aanvullende gegevens worden in tegenstelling tot de andere cijfers in deze tabel geen cijfers met betrekking tot de eu branches opgenomen.. Voor de berekening van de solvabiliteitsratio kan niet worden uitgegaan van het toetsingsvermogen zoals vermeld bij de aanvullende gegevens.

Tabel 7.4 Geconsolideerde activa van binnenlandse kredietinstellingen: vorderingen op directe en uiteindelijke debiteur

Met ingang van 2005 zijn de balansen van geregistreerde kredietinstellingen samengesteld op basis van de per 1 januari 2005 aangepaste kwartaalstaten als gevolg van de overgang op nieuwe accounting- en rapportage standaarden (International Accounting Standard, ias en International Financial Reporting Standard, ifrs). Dit geldt ook voor de dubbele waarneming van het geconsolideerd bedrijf ultimo 2004. Voorzover kredietinstellingen niet zijn overgegaan op ias/ifrs worden de gegevens ontleend aan de bestaande en ongewijzigde kwartaalstaat die overeenkomt met het model van de balans als bedoeld in artikel 415 boek 2 bw. (zie voor model tabel 7.1 tot en met 2004). Ten behoeve van een uniforme publicatie zijn de balansen van de laatstgenoemde categorie van kredietinstellingen toegerekend naar het model op basis van ias/ifrs. De aanvullende gegevens (regel 35 tot en met 39) op basis van ias/ifrs van het geconsolideerde bedrijf zijn vanaf 2005 beschikbaar. Als gevolg van een nieuw rapportagekader ten behoeve van toezicht, vastgesteld door de Commission of European Banking Supervisors (cebs) worden posten gedurende het overgangsjaar 2007 op verschillende wijzen uitgevraagd. Gedurende dit jaar worden de afwijkende posten voor de vergelijkbaarheid aan de bestaande indeling van tabel 7.1 toegerekend. Per 2008 zullen alle instellingen rapporteren volgens het cebs model Tabel 7.2 Baten en lasten van geregistreerde kredietinstellingen De cijfers in deze tabel hebben betrekking op kwartaalstaten van instellingen ingeschreven in het register van de Wet op het financieel toezicht (Wft). De kwartaalcijfers betreffen een cumulatie van het lopende en de voorgaande kwartalen in het boekjaar. Met ingang van 2005 zijn de baten en lasten van geregistreerde kredietinstellingen samengesteld op basis van de per 1 januari 2005 aangepaste kwartaalstaten als gevolg van de overgang op ias/ifrs. Voorzover kredietinstellingen niet zijn overgegaan op ias/ifrs worden de gegevens ontleend aan de bestaande en ongewijzigde kwartaalstaat. Per 2005 zijn als gevolg van de overgang op ias/ifrs enkele wijzigingen in het model aangebracht. Dit heeft als gevolg dat enkele posten alleen gelden voor instellingen die ias/ifrs toepassen en andere posten alleen gelden voor de groep instellingen die ias/ifrs niet toepast. Als gevolg van een nieuw rapportagekader ten behoeve van toezicht, vastgesteld door de Commission of European Banking Supervisors (cebs) worden posten gedurende het overgangsjaar 2007 op verschillende wijzen uitgevraagd. Gedurende dit jaar worden de afwijkende posten voor de vergelijkbaarheid aan de bestaande indeling van tabel 7.2 toegerekend. Per 2008 zullen alle instellingen rapporteren volgens het cebs model.

De cijfers in deze tabel hebben betrekking op buitenlandse activa van instellingen ingeschreven in het register van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Het gaat hierbij alleen om banken met een Nederlandse moederonderneming. Buitenlandse activa Onder buitenlandse activa zijn begrepen alle grensoverschrijdende uitzettingen in alle valuta van de Nederlandse banken in derde landen, alsmede de vorderingen van de buitenlandse vestigingen van Nederlandse banken in lokale en niet-lokale valuta op ingezetenen ter plaatse. De uitzettingen omvatten tevens de vorderingen met dekking door de Nederlandsche kredietverzekeraar Atradius. Niet in de cijfers opgenomen is het zogenaamde netto financieel belang in de buitenlandse vestigingen van de Nederlandse banken (het netto financieel belang omvat de kapitaaldotatie aan het kantoor c.q. de intrinsieke waarde van de deelneming alsmede het saldo van vorderingen op en schulden aan de vestiging). De in de tabel gepresenteerde cijfers zijn op geconsolideerde basis opgesteld. Dat betekent dat intercompany claims wegvallen. De cijfers kunnen daarom niet zonder meer worden vergeleken met die in tabel 7.3, onder meer omdat de laatste niet op geconsolideerde basis zijn berekend. Sinds eind december 2004 is de landenrisicostatistiek op een nieuwe leest geschoeid. Veel meer dan voorheen ligt de nadruk op die landen waar de debiteur is gevestigd die garant staat voor de terugbetaling van een krediet. Voorheen registreerde dnb voornamelijk het land van de directe tegenpartij van de Nederlandse banken. In de nieuwe opzet blijft dat zo; echter een tweede set van gegevens is hier aan toegevoegd. De systematiek van de toedeling van landenrisico’s verloopt als volgt. Vorderingen worden in eerste instantie toegewezen aan het land waar de directe tegenpartij is gevestigd (land van directe debiteur). Ten behoeve van het uiteindelijke landenrisico dienen onder meer vorderingen op juridisch onzelfstandige kantoren van buitenlandse banken te worden herleid. Het land van de uiteindelijke debiteur is namelijk dat land waar de garant van een financiële claim zetelt of dat land waar het hoofdkantoor van een juridisch onzelfstandig (bij)kantoor is gevestigd. Zo zal een lening aan een Japans bankkantoor in Singapore uiteindelijk door de moederbank in Japan gegarandeerd worden (ultimate risk is dus Japan). Echter, juridisch zelfstandige dochters met een eigen rechtsvorm worden geacht niet te zijn gegarandeerd (hier vindt dus geen af te leiden ultimate risk plaats, omdat dit al samenvalt met het land van direct risico). Er vindt dus risicoverschuiving tussen landen plaats. Zo is er sprake van uitgaand risico, en dalen de exposures op dat land, als een Nederlandse bank op haar vorderingen bescherming heeft ontvangen van een derde partij die in een ander land is gevestigd. Daarentegen stijgen de landenrisico-exposures op het land van de uiteindelijke debiteur in geval van inkomend risico (omdat deze debiteur bescherming heeft verleend op een eerder verstrekt krediet). Voor een toelichting, zie het artikel ‘Landenrisicostatistiek op basis van uiteindelijk risico’, in het Statistisch Bulletin juni 2005.

Tabel 7.3 Buitenlandse schuldverhoudingen van mfi’s De gegevens in deze tabel zijn gebaseerd op de rapportages van monetair-financiële instellingen met een gezamenlijk balanstotaal van circa 96% van het balanstotaal van alle Nederlandse mfi’s exclusief dnb. Deze gegevens zijn tot 100% opgehoogd. De in deze tabel gepresenteerde cijfers kunnen niet zonder meer worden vergeleken met die in tabel 7.4. Deze laatste zijn namelijk op geconsolideerde basis opgesteld. Daarentegen betreffen de in tabel 7.3 gepresenteerde cijfers slechts de vorderingen en verplichtingen van in Nederland gevestigde mfi’s. Voor een toelichting, zie het artikel ‘Buitenlandse

180*

Tabel 7.5 Onderhandse derivatencontracten bij Nederlandse banken In deze statistiek worden gegevens verzameld omtrent uitstaande bedragen en bruto marktwaarde van derivatencontracten van Nederlandse banken met tegenpartijen in binnen- en buitenland. De bruto marktwaarde meet de vervangingskosten van alle uitstaande contracten als deze vereffend zouden worden op de rapportagedatum. De term bruto geeft aan dat contracten met positieve en (absolute waarde van) negatieve vervangingswaarden met dezelfde tegenpartij niet worden gesaldeerd. Ook binnen

een risicocategorie (zoals valuta-of rentederivaten) vinden geen salderingen plaats. Bruto marktwaarden vormen een alternatieve maatstaf voor de marktomvang van derivaten en zijn in de enquête omschreven als de som van de positieve marktwaarde van alle openstaande otc-contracten en de som van de negatieve marktwaarde van die contracten met tegenpartijen. De cijfers hebben uitsluitend betrekking op onderhands afgesloten contracten. De rapporterende banken beslaan ruim 95% van de onderhandse derivatenactiviteiten van Nederlandse banken. Deze rapportage is op geconsolideerde basis opgesteld: alle mondiale activiteiten van een bank (met een Nederlands hoofdkantoor) die vanuit het binnenland, maar ook die welke vanuit buitenlandse dochters en bijkantoren worden verricht, zijn daarin verwerkt. Om dubbeltellingen te voorkomen worden intraconcerntransacties niet meegeteld. Aandelencontracten In het onderste paneel zijn de aandelencontracten naar regio gespecificeerd. Het betreft hier derivaten op een individueel aandeel dan wel op een aandelenindex in de betrokken regio. Tabel 7.6 Transacties en omzetten in het topgiraal betalingsverkeer naar type betaling In het topgirale betalingsverkeer worden girale transacties afgewikkeld via het rtgs (real time gross settlement)betalingssysteem van dnb. Dit hoogwaardig betalingssysteem, bij dnb top-systeem genoemd, verwerkt in het algemeen betalingen met gemiddeld een hoge waarde per transactie. Het top-systeem is vanaf het najaar van 1997 operationeel en vormt de Nederlandse component van het gemeenschappelijke target-systeem van het Europese Stelsel van Centrale Banken. Het 8007-verkeer is onderdeel van het top-systeem en is in het bijzonder bestemd voor de afwikkeling van interbancaire cliënttransacties, waarbij een niet-ingezetene is betrokken . Target-verkeer betreft transacties met een rekeninghouder in het rtgs-systeem van een andere centrale bank in het escb. Tft-verkeer betreft verkeer dat betrekking heeft op effectentransacties, waarbij de betaling plaatsvindt in het top-systeem van dnb (Tft staat voor Trade for Trade, hetgeen verwijst naar het feit dat dergelijke transacties op individuele basis bruto worden afgewikkeld). Per 1 oktober 2001 is de zogenoemde bulkverevening, waarbij de door Equens geleverde netto bedragen van de retailbetalingen éénmaal per dag in top werden afgewikkeld, vervangen door ‘kavelsettlement’. Zie ook ‘Kavelverevening in top’ in het Kwartaalbericht van de Nederlandsche Bank, december 2001. Tabel 7.7 Wisselactiviteiten van geldtransactiekantoren Sinds de inwerkingtreding van de Wet inzake de geldtransactiekantoren (Wgt) op 19 juli 2002 staan deze kantoren onder toezicht van dnb. Een geldtransactiekantoor is ieder natuurlijk persoon of rechtspersoon die beroeps- of bedrijfsmatig ten behoeve van derden geldtransacties uitvoert. De bedoeling van deze wet is de integriteit van het financiële stelsel in Nederland te beschermen, het witwassen van misdaadgeld tegen te gaan en het voorkomen van het financieren van terrorisme. Alle wisselactiviteiten van in het register van de Bank opgenomen kantoren zijn in deze tabel verwerkt (zie Stand der inschrijvingen in het Wft register). Wisselactiviteiten van kredietinstellingen zijn niet inbegrepen. Per ultimo december 2003 zijn de instellingen gwk en ChangeExpress als juridische onderdelen van gwk Bank opgenomen in het Wtk register en als gevolg daarvan uitgeschreven uit het Wgt register. Uit oogpunt van continuïteit van de statistiek en vertrouwelijkheid van de individuele informatie blijven zij wel onderdeel uitmaken van de statistiek voor wisseltransacties en geldtransfers. In deze tabel worden ontvangsten en uitgaven bezien vanuit het standpunt van geldtransactiekantoren. Wisselactiviteiten bestaan uit het wisselen van munten of bankbiljetten (van één valuta naar

een andere of van grote coupures naar kleine coupures en vice versa), het uitbetalen van munten of bankbiljetten tegen inlevering van cheques, het uitbetalen van munten of bankbiljetten op vertoon van een creditcard. De aangekochte bedragen aan chartaal geld in vreemde valuta zijn zoveel mogelijk via gemiddelde wisselkoersen tegenover de euro omgerekend. Indien geen gemiddelde koersen aanwezig waren zijn ultimokoersen gebruikt. Couponuitbetalingen zijn het uitbetalen van munten of bankbiljetten tegen inlevering van een of meer onderdelen van het couponblad van een waardepapier aan toonder, tegen inlevering waarvan de rente op dit waardepapier kan worden geïnd. Vrijgevallen delen van (veelal buitenlandse) waardepapieren, zogeheten coupons, worden dan verzilverd tegen contant geld. Zowel oorspronkelijke coupons als cheques kunnen luiden in euro’s maar ook in vreemde valuta, de aankopen daarvan zijn omgerekend in euro. De som van de ontvangsten van geldtransactiekantoren hoeft niet gelijk te zijn aan uitgaven door geldtransactiekantoren. Kantoren kunnen bv. interen op hun liquide middelen of juist hun kassen aanvullen. Voorts oefent een aantal kantoren ook nevenactiviteiten uit (niet in de tabel opgenomen) die een verschil tussen ontvangsten en uitgaven kunnen overbruggen. In het Statistisch Bulletin van maart 2005 ‘Omzet geldtransfers gestegen’ is een overzichtsartikel opgenomen. Door de overname van gwk Bank door Travelex is een deel van de gwk-kantoren overgegaan op het Travelex-countersysteem; een belangrijk ander deel is nog niet op dit systeem overgegaan, waardoor vanaf mei 2005 de Wgt-populatie niet compleet rapporteert. Op een later tijdstip zullen de in tabel 7.7 en 7.8 gepresenteerde data worden geactualiseerd. Tabel 7.8 Geldtransferactiviteiten van geldtransactiekantoren Net als in tabel 7.7 (zie boven) worden in deze tabel ontvangsten en uitgaven bezien vanuit het standpunt van geldtransactiekantoren. Alle geldtransferactiviteiten van in het register van de Bank opgenomen kantoren zijn in deze tabel verwerkt (zie Stand der inschrijvingen in het Wft register). Geldtransferactiviteiten van kredietinstellingen zijn niet inbegrepen (zie ook de toelichting bij tabel 7.7). Een geldtransfer is een rechtstreekse overmaking van (veelal) contant geld naar het buitenland. Er wordt gewerkt buiten het traditionele bankverkeer om, via intermediairs. Middelen met de bedoeling die over te maken kunnen chartaal worden aangeboden (regel 1.1) of kunnen zijn ontvangen op een rekening die het kantoor bij een bank aanhoudt (regel 1.2). Ook uit te betalen middelen vinden op chartale wijze (regel 2.1) of op girale wijze (regel 2.2) plaats. Tabel 7.9 Retailbetalingsverkeer Algemeen Deze tabel is een weergave van het binnenlandse- en grensoverschrijdend betalingsverkeer van Nederlanders. De gegevens in deze tabel zijn gebaseerd op de rapportages van acht monetair-financiële instellingen die gezamenlijk circa 98% van de transacties in het retailbetalingsverkeer verwerken. Deze gegevens zijn tot 100% opgehoogd. Binnenlands betalingsverkeer De cijfers met betrekking tot het binnenlands betalingsverkeer beperken zich tot betaaltransacties waar een transactie in de reële sfeer aan ten grondslag ligt, waardoor transacties zoals kosten voor betalingsverkeer, provisie en renteboekingen zijn uitgesloten. In de cijfers zijn uitsluitend de transacties in euro’s opgenomen die tussen rekeninghouders (ongeacht ingezetenschap) van banken in Nederland hebben plaatsgevonden. Transacties in vreemde valuta tussen ingezetenen worden zoveel als mogelijk gerapporteerd als grensoverschrijdend betalingsverkeer. Voor meer informatie zie het artikel Een nieuwe statistiek voor meer inzicht in het retailbetalingsverkeer, Statistisch Bulletin juni 2007.

181*

1. Betalingen op afstand Girale betalingen die consumenten en bedrijven vanuit huis of kantoor (of ingeval van internetbankieren eventueel ook vanuit een andere locatie) initiëren. 1.1 Overschrijvingen Alle overboekingen via overschrijvingsformulieren (schriftelijk), de telefoon, internet of andere datacommunicatielijnen. 1.2 Periodieke overboekingen Overboekingen waarbij de rekeninghouder zijn bank heeft gemachtigd om periodiek bedragen over te boeken naar betaalrekeningen van derden of naar eigen rekeningen. 1.3 Spoedbetalingen Betalingen waarbij de bank van de opdrachtgever de opdracht direct (real time) uitvoert. De opdracht kan schriftelijk, via telefoon of elektronisch bankieren geschieden. 1.4 Acceptgiro’s Acceptgiro’s kenmerken zich door de voorgedrukte boekingsgegevens op het formulier, dat door de crediteur fysiek aan de debiteur wordt toegezonden. De betaling door de debiteur geschiedt door fysieke levering (schriftelijk) van het ondertekende formulier of via elektronisch bankieren. 1.5 Incassi Overboekingen die de crediteur initieert na hiertoe vooraf door de debiteur te zijn gemachtigd. De overboeking kan eenmalig en periodiek zijn. 1.6 Digitale Nota’s (Notaboxbetalingen) Betalingen in het kader van electronic bill presentment and payment (ebpp). Deze betalingen vertonen overeenkomsten met de acceptgiro (1.4), met dien verstande, dat het gehele proces van aanbieding en betaling elektronisch plaatsvindt. 1.7 Betalingen via nieuwe media Betalingen met behulp van een specifieke (inter)bancaire applicatie ter afwikkeling van een transactie via met name internet (zoals iDeal) of mobiele telefoon. 2. Toonbankbetalingen 2.1 Pinnen Betalingen met behulp van een in Nederland uitgegeven debitcard (betaalpas) bij een betaalterminal (betaalautomaat) in Nederland. 2.2 Chippen Betalingen met door een financiële instelling uitgegeven elektronisch geld, vooraf geladen in een elektronische portemonnee (Chipknip) op een pas. 2.3 Creditcard Betalingen op het fysieke of virtuele verkooppunt in Nederland met een in Nederland uitgegeven creditcard, die achteraf gezamenlijk (in batch) worden afgerekend.

Grensoverschrijdend betalingsverkeer Betalingen in vreemde valuta worden geheel tot het buitenlandse betalingsverkeer gerekend. Banken rapporteren transacties in euro’s als buitenlands betalingsverkeer als slechts één van beide partijen rekeninghouder is in Nederland. Alleen transacties van bedragen tot maximaal eur 1 miljoen zijn in de cijfers meegenomen, waardoor een groot deel van de hoogwaardige handelstransacties buiten deze statistiek valt. 4 Betalingen op afstand 4.1 Overschrijvingen Overschrijvingen in euro’s en vreemde valuta ten gunste van een rekening bij een bank buiten Nederland. Deze overschrijvingen kunnen plaatsvinden op papier of via elektronische media. 4.2 Cheques Particuliere cheques, luidende in euro of vreemde valuta, ten laste van een betaalrekening in Nederland. 4.3 Overige Hieronder vallen de overboekingen bij een documentair accreditief, overboekingen via geldtransactiekantoren (money order) en de aankoop van traveller’s cheques. 5 Toonbankbetalingen 5.1 Pinnen Transacties in euro’s of vreemde valuta met een in Nederland uitgegeven betaalpas op een betaalterminal in het buitenland. 5.2 Creditcard Betalingen op een fysiek verkooppunt in het buitenland met een in Nederland uitgegeven creditcard. Ook vallen hieronder de betalingen bij een virtueel verkooppunt ten gunste van een crediteur in het buitenland. 6 Contante geldtransacties 6.1 Geldautomaattransacties Geldopnames in euro’s of vreemde valuta met een in Nederland uitgegeven debitcard of creditcard bij een geldautomaat in het buitenland. Infrastructuur binnenlands betalingsverkeer In tegenstelling tot de transacties en omzetten van het binnenlands betalingsverkeer (post 1 t/m 3) zijn de cijfers met betrekking tot de infrastructuur niet opgehoogd. 7.1 Bankkantoren Het aantal kantoren (panden) van banken waar tenminste geld kan worden opgenomen en/of gestort en betaalopdrachten kunnen worden afgegeven of aangemaakt. 7.2 Geldautomaten Het aantal door individuele banken geëxploiteerde geldautomaten.

3. Contante geldtransacties 3.1 Geldautomaattransacties Geldopnames met een debitcard (betaalpas) of een creditcard bij een geldautomaat in Nederland. 3.2 Balie-opnames Geldopnames in euro’s aan de kasbalie van (of op andere wijze via) de eigen bank. 3.3 Afstortingen De contante storting van euro’s aan de kas van (of anders via) de eigen bank. De levering kan zowel aan de kasbalie, per nachtkluis, sealbagautomaat, multifunctionele geldautomaat (stortingsautomaat) of via een waardetransporteur geschieden.

182*

7.3 Overige geldpunten Punten waar contant geld kan worden verkregen, maar waar geen geldautomaten zijn. 7.4 Afstortingsautomaten Automaten waar contante geldstortingen kunnen worden gedaan (zie post 3.3). 7.5 Oplaadpunten Chipknip Het aantal door individuele banken geëxploiteerde actieve oplaadpunten. 7.6 Betaalautomaten Het aantal betaalterminals van zakelijke klanten dat operationeel is om op het verkooppunt op elektronische wijze betalingen te kunnen ontvangen.

7.7 Betaalrekeningen Het aantal betaalrekeningen en rekeningen courant met of zonder kredietlimiet, met een debet- of creditsaldo. Gerapporteerd wordt het aantal contracten per kwartaalultimo. 7.8 Bankpassen Het aantal in Nederland uitgegeven debitcards (betaalpassen) die uitsluitend in Nederland gebruikt kunnen worden bij geld-, betaal-, en (eventueel) chipknipoplaadautomaten.

voorziening voor pensioenen. Hierbij is uitgegaan van het balanstotaal waarop de schulden en de spaarfondstegoeden in mindering zijn gebracht. Omdat pensioenfondsen verschillende grondslagen en boekhoudmethoden mogen gebruiken, is de weergegeven gemiddelde dekkingsgraad niet geheel correct. Met name door de toepassing van de zgn. vermogensmethode ontstaat een vertekend beeld. In de geüniformeerde dekkingsgraad is voor dit vertekende beeld gecorrigeerd. Volledig herverzekerde fondsen zijn niet in deze cijfers opgenomen omdat zij zijn vrijgesteld van de indiening van een aantal rapportagestaten.

7.9 Europassen Het aantal in Nederland uitgegeven debitcards die zowel in Nederland als in het buitenland gebruikt kunnen worden bij geld-, betaal-, en (eventueel) chipknipoplaadautomaten.

Tabel 8.2 Pensioenpremies en -uitkeringen van onder toezicht staande pensioenfondsen

7.10 Chipknippen Het aantal door banken uitgegeven elektronische portemonnees op betaalpassen.

De uitsplitsing naar soort uitkering wordt niet door alle pensioenfondsen ingevuld. Met name de volledig herverzekerde fondsen ontbreken in dit overzicht.

7.11 Creditcards Het aantal in Nederland uitgegeven creditcards (inclusief ‘delayed debit cards’ ofwel ‘charge cards’).

Tabel 8.3 Balans en actuele waarde beleggingen van onder toezicht staande pensioenfondsen

Toezicht pensioenfondsen Populatie De in de tabellen 8.1 tot en met 8.14 opgenomen pensioenfondsen betreffen alle pensioenfondsen die onder toezicht van De Nederlandsche Bank staan uit hoofde van de Pensioenwet (voorheen de Pensioen- en spaarfondsenwet) en de Wet verplichte beroepspensioenregeling. De gegevens zijn ontleend aan de toezichtrapportages. Pensioenmonitor (tabellen 8.9 – 8.14) De reglementgegevens (primo) zijn gekoppeld met de financiële gegevens van het voorgaande jaar (ultimo). Dit betekent dat bij de jaarsaanduiding 2005 in de tabellen de reglementgegevens per 1-1-2005 staan, gekoppeld aan het financiële gegeven (bijvoorbeeld voorziening pensioenverplichting) per 31-12-2004. De in deze tabellen gebruikte totalen sluiten aan bij tabel 8.2 (wat betreft de bruto premies regel 4 en wat betreft de bruto uitkeringen regel 17). Dit geldt ook voor de technische voorzieningen pensioenverplichtingen uit tabel 8.3 (regel 12). Voorts komt de stand van de actieve deelnemers overeen met die uit tabel 8.5 (regel 9). Tot en met 2006 bevatten de tabellen informatie over alle onder toezichtstaande instellingen. Vanaf 2006 tonen de tabellen niet langer de gegevens van pensioenfondsen die in een vergevorderd stadium van liquidatie zijn en daarom ontheven zijn van hun rapportageverplichtingen jegens dnb. Het effect van deze trendbreuk komt tot uitdrukking in de dubbele waarneming voor 2006. Tabel 8.1 Voorziening pensioenverplichting en dekkingsgraad van onder toezicht staande pensioenfondsen

Bij de beleggingen is de indeling gebaseerd op risico-oriëntatie (look through principle); bijvoorbeeld beleggingen in obligatiefondsen zijn geregistreerd onder vastrentende waarde c.q. obligaties. In deze verzamelbalans zijn de beleggingen tegen de actuele waarde opgenomen. Het verschil tussen actuele waarde en balanswaarde is op de post reserves geboekt. Tabel 8.4 Baten- en lastenrekening van onder toezicht staande pensioenfondsen De totaaltelling van de baten- en lastenrekening komt niet overeen met de totaaltelling van de uitsplitsing resultaat omdat niet alle pensioenfondsen (met name de herverzekerde fondsen) de uitsplitsing van de resultatenrekening opgeven. Tabel 8.5 Aantal deelnemers en aanspraken van onder toezicht staande pensioenfondsen In deze tabel is het aantal pensioenen weergegeven. Per persoon zijn meerdere pensioenen mogelijk, bijvoorbeeld door niet overgedragen aanspraken of het werken voor meerdere werkgevers. Tabel 8.6 Geraamde dekkingsgraad van pensioenfondsen De belangrijkste financiële graadmeter voor pensioenfondsen is de dekkingsgraad; de verhouding tussen verplichtingen en bezittingen. Pensioenfondsen zonder eigen verplichtingen, bijvoorbeeld de volledig herverzekerde fondsen, kennen geen dekkingsgraad en zijn daarom niet opgenomen in de tabel.

Grondslagen Pensioenfondsen kunnen verschillende grondslagen kiezen voor de waardering van de bezittingen en schulden en voor de bepaling van het resultaat. Voor het opstellen van deze statistiek zijn de gehanteerde grondslagen zoveel mogelijk geharmoniseerd. Zo zijn de beleggingsgegevens zoveel mogelijk tegen de actuele waarde opgenomen. Dit neemt niet weg dat grondslagverschillen in de gepubliceerde cijfers tot uitdrukking kunnen komen. Daarnaast kunnen aansluitverschillen optreden in de overzichten die ontwikkelingen binnen een boekjaar laten zien. Dit betekent dat de waarde aan het einde van het vorige boekjaar af kan wijken van de waarde aan het begin van het boekjaar. Deze verschillen houden verband met herrubricering van balansposten, met wijzigingen in waarderingsgrondslagen en met populatieverschillen tussen de van jaar tot jaar in de statistiek opgenomen pensioenfondsen.

Beschikbare middelen voor risico fonds Bij het bepalen van de dekkingsgraad zijn alleen de beschikbare middelen voor risico van het fonds relevant. Dit houdt in dat aan de actiefzijde de balansposten beleggingen voor risico deelnemer en herverzekeringsdeel technische voorzieningen niet worden meegewogen. De posten achtergestelde leningen, andere voorzieningen en overige verplichtingen worden in mindering gebracht op de activa, waarna de totale beschikbare middelen voor risico van het fonds resteren. Onder bepaalde voorwaarden mogen de achtergestelde leningen geheel of gedeeltelijk bij de eerder berekende totale beschikbare middelen worden opgeteld. De mate waarin dergelijke leningen kunnen bijdragen aan de solvabiliteit is echter begrensd in het Besluit financieel toetsingkader pensioenfondsen (artikel 8).

De dekkingsgraad is berekend als het vermogen tegen actuele waarde dat ter beschikking staat als dekking voor de technische

Geraamde technische voorzieningen voor risico fonds Voor wat betreft de technische voorzieningen voor risico van

183*

het fonds wordt volstaan met een raming (fondsen die de voorziening exact berekenen vermelden het exacte bedrag). Bij de raming dient ondermeer rekening gehouden te worden met eventuele reglementaire opbouw, toe- of afname door collectieve waardeoverdrachten, aanpassing van de technische grondslagen, toekenning van toeslagen, verrichte uitkeringen, benodigde interest en wijzigingen van de rente termijnstructuur. Categorieën Bij een dekkingsgraad van 100 procent is de waarde van de beschikbare middelen gelijk aan die van de verplichtingen. Maar omdat pensioenfondsen ook kosten maken bij de uitvoering van een pensioenregeling, geldt een dekkingsgraad van ongeveer 105 procent als het minimum (het minimaal vereist eigen vermogen). Aangezien pensioenfondsen risico’s lopen met de middelen die zij beheren, dienen zij buffers aan te houden. De omvang van de benodigde buffer is afhankelijke van het risicoprofiel van een pensioenfonds. Een pensioenfonds dient met behulp van de solvabiliteitstoets te bepalen wat de exacte omvang van de benodigde buffers is, het zogenaamde vereist eigen vermogen. Voor een gemiddeld fonds dient de omvang van de buffer ongeveer 30 procent van de totale verplichtingen te bedragen. Tabel 8.7 Belegd pensioenvermogen voor risico pensioenfondsen In tabel 8.7 wordt een specificatie van de beleggingen, inclusief en exclusief derivaten, weergegeven. De tabel omvat niet het gehele belegde pensioenvermogen. Een klein deel van het pensioenvermogen is belegd voor risico deelnemers of is herverzekerd. Dit deel van het vermogen blijft buiten beschouwing. Bij het samenstellen van deze tabel is de ‘look through’ regel gehanteerd. Het leidende principe van deze regel luidt: splits beleggingsrisico’s uit voor zover het mogelijk is en voor zover het een betekenisvolle verscherping van het beeld geeft. Dit principe is de basis van de verschillen tussen tabel 3.2 en 8.7. Vastgoedbeleggingen Directe beleggingen in vastgoed omvatten directe belangen in vastgoed evenals belangen via deelnemingen of andere participatievormen, die niet als beleggingsinstelling aangemerkt worden. Indirecte beleggingen in vastgoed omvatten alle belangen in vastgoed die via beleggingsinstellingen worden aangehouden. Aandelen Bij beleggingen in aandelen geldt een onderscheid tussen beursgenoteerde aandelen op ontwikkelde aandelenmarkten (’mature markets’), beursgenoteerde aandelen op opkomende markten (’emerging markets’) en niet-beursgenoteerde aandelen (’private equity’). Beleggingsfondsen zijn, zover mogelijk, uitgesplitst naar de verschillende categorieën. Vastrentende waarden Er is onderscheid gemaakt naar staatsobligaties (niet index-linked), index-linked bonds (obligaties, waarbij de coupon en/of de hoofdsom is geïndexeerd op een inflatie-index), hypothecaire leningen, en credits (obligaties uitgegeven door niet-overheden, incl. structured notes). Kortlopende vorderingen op banken vallen tevens onder vastrentende waarden. Bij de specificatie van vastrentende waarden naar risicoklasse is aansluiting gezocht bij algemeen aanvaarde indelingen. Beleggingen waarvan de rating niet bekend is en waarbij ook geen afdoende inschatting kon worden gemaakt, zijn ondergebracht in de categorie ‘geen rating’. Tabel 8.8 Hoogte toeslagen voor actieve en inactieve deelnemers In tabel 8.8 is onderscheid gemaakt naar de categorieën ‘actieve deelnemers’ en ‘inactieve deelnemers’. Actieve deelnemers zijn deelnemers waarvoor het pensioenfonds premie ontvangt en deelnemers die vanwege arbeidsongeschiktheid

184*

zijn vrijgesteld van premiebetaling. Onder de inactieve deelnemers vallen de slapers en gepensioneerden. Slapers zijn deelnemers die aanspraken hebben opgebouwd maar waarvoor geen premie meer wordt afgedragen omdat hun dienstbetrekking bij de aangesloten werkgever is beëindigd. Ook deelnemers waarvan de premiebetaling geheel is opgeschort wegens verlof worden tot de slapers gerekend. Gepensioneerden zijn deelnemers die een pensioenuitkering van het pensioenfonds ontvangen. Voorwaardelijkheid Toelsagverlening is voorwaardelijk indien het al dan niet verlenen van toeslag afhankelijk is van de financiële positie van het pensioenfonds, of zo de hoogte van de te verlenen indexatie afhankelijk is van een door het fondsbestuur of de werkgever te beïnvloeden factor. Onvoorwaardelijke toeslagverlening houdt in dat deze afhankelijk is van een objectieve externe factor, maar onafhankelijk van besluiten van fondsbestuur of werkgever. Tabel 8.9 Typen pensioenovereenkomsten In de tabel worden de volgende typen pensioenovereenkomsten onderscheiden: - uitkeringsovereenkomst: een pensioenovereenkomst inzake een vastgestelde pensioenuitkering; - premieovereenkomst: een pensioenovereenkomst inzake een vastgestelde premie die uiterlijk op de pensioendatum wordt omgezet in een pensioenuitkering; - kapitaalovereenkomst: een pensioenovereenkomst inzake een vastgesteld kapitaal dat uiterlijk op de pensioendatum wordt omgezet in een pensioenuitkering; - spaarsysteem: is onder de Pensioenwet niet langer een pensioen. Ze zal na een overgangsjaar verdwijnen uit de statistieken. Tabel 8.10 Soorten pensioen In de tabel worden de volgende soorten pensioen onderscheiden: - (tijdelijk) ouderdomspensioen: een geldelijke, vastgestelde uitkering voor de werknemer of de gewezen werknemer bij wijze van inkomensvoorziening bij ouderdom; - partnerpensioen: een geldelijke, vastgestelde uitkering voor de echtgenoot, de geregistreerde partner of de partner, de gewezen echtgenoot, de gewezen geregistreerde partner of gewezen partner wegens het overlijden van de werknemer of gewezen werknemer; - wezenpensioen: een geldelijke, vastgestelde uitkering voor een kind tot wie de overleden werknemer of gewezen werknemer als ouder in familierechtelijke betrekking stond of voor diens stief- of pleegkind, wegens het overlijden van de werknemer of gewezen werknemer; - arbeidsongeschiktheidspensioen: een geldelijke, vastgestelde uitkering wegens arbeidsongeschiktheid van de werknemer of gewezen werknemer, waarop recht bestaat na afloop van de periode bedoeld in artikel 29, eerste lid, van de Ziektewet of, indien de werknemer of gewezen werknemer Ziektewetuitkering ontvangt, na afloop van de periode bedoeld in artikel 29, vijfde en negende lid, van de Ziektewet; - ongehuwdenpensioen: wordt niet lager onderscheiden van partnerpensioen, ze zal na een overgangsjaar verdwijnen uit de statistieken; - tijdelijk ouderdomspensioen: het tijdelijk ouderdomspensioen gaat vooraf aan het levenslang ouderdomspensioen, het eindigt wanneer het ouderdomspensioen ingaat. De uitkering van het tijdelijk ouderdomspensioen eindigt bij 65; - tijdelijk nabestaandenpensioen: Een tijdelijk nabestaandenpensioen is een uitkering bij overlijden van de partner tot een leeftijd van 65 jaar, of anders, indien het pensioenreglement hier iets over zegt; - overbruggingspensioen: Het overbruggingspensioen is een tijdelijke aanvulling op het levenslange ouderdomspensioen voor de periode dat de gepensioneerde nog geen aow-uitkering ontvangt. Het onderscheidt zich van het tijdelijk ouderdomspensioen doordat de periode van uitkering die van het ouderdomspensioen overlapt. De uitkering van het overbruggingspensioen eindigt bij 65. De uitkering van het ouderdomspensioen in combinatie met een

overbruggingspensioen begint voor 65; - kapitaal; wordt niet lager onderscheiden, ze zal na een overgangsjaar verdwijnen uit de statistieken; - anders: niet in voorgaande soorten in te delen of niet bekend. In het tijdelijk nabestaandenpensioen is onder meer het anw-hiaatpensioen opgenomen. Hierin zijn niet begrepen de anw-hiaatverzekeringen die door een aangesloten werkgever eventueel los van het pensioenfonds direct zijn ondergebracht bij een verzekeraar. Tabel 8.11 Opbouwpercentage bij de toezegging van het ouderdomspensioen voor uitkeringsovereenkomsten Omdat het opbouwpercentage alleen relevant is vooruitkeringsovereenkomsten zijn alleen deze regelingen in de tabel opgenomen. Tabel 8.12 Soort franchise Het totale inkomen uit collectieve bron na pensionering bestaat uit de aow-uitkering en het aanvullende ouderdomspensioen. Voor de berekening van het ouderdomspensioen gaan veel regelingen uit van een pensioengrondslag berekend als het salaris verminderd met een franchise. De franchise behelst in beginsel dat deel van het salaris waarvoor in het inkomen wordt voorzien door de aow-uitkering. Vanaf 2007 is de categorie Koppeling aan aow-samenwonende onderverdeeld in Koppeling aan enkelvoudige aow-samenwondende en Koppeling aan gezamelijke aow-samenwondenden. De categorie Anders bevat vanaf 2007 ook de pensioenfondsen waarvoor geen informatie beschikbaar is.

schulden en voor de bepaling van het resultaat. Voor het opstellen van deze statistiek zijn de gehanteerde grondslagen zoveel mogelijk geharmoniseerd. Zo zijn de beleggingsgegevens zoveel mogelijk tegen de actuele waarde opgenomen. Dit neemt niet weg dat grondslagverschillen in de gepubliceerde cijfers tot uitdrukking kunnen komen. Voor de interpretatie van de cijfers betekent dit dat de cijfers in de tabellen een zekere marge kennen. Tenslotte kunnen er aansluitverschillen optreden in de tabellen die ontwikkelingen binnen een boekjaar laten zien. Dit betekent dat de waarde aan het einde van het boekjaar kan afwijken van de waarde aan het begin van het volgende boekjaar. Deze verschillen houden verband met herrubricering van balansposten, met wijzigingen in waarderingsgrondslagen en met populatieverschillen tussen de van jaar tot jaar in de statistiek opgenomen verzekeraars. Ziektekostenverzekeraars (tabellen 9.5 – 9.8) De in de tabellen 9.5 tot en met 9.8 opgenomen verzekeraars betreffen alle ziektekostenverzekeraars die onder het toezicht van dnb staan. Deze ziektekostenverzekeraars zijn na invoering van het nieuwe zorgstelsel (1 januari 2006) verplicht om de kwartaalrapportage zorg in te dienen. Tabel 9.1 Solvabiliteit van onder toezicht staande verzekeraars Bij schadeverzekeraars kan de vereiste marge op twee manieren berekend worden; op basis van premieberekening of op basis van schadeberekening. Voor elke maatschappij wordt de berekeningswijze gekozen die leidt tot de hoogste vereiste marge. Het totaal van de vereiste marge is daardoor groter dan het totaal van de vereiste marge op basis van één van beide berekeningsmethoden.

Tabel 8.13 Basis voor toeslagverlening voor actieve deelnemers (middelloon)

Tabel 9.2 Uitkeringen en premies van onder toezicht staande verzekeraars

Toeslagverlening dient om waardeverlies van het pensioen te compenseren. Bij middelloonregelingen kan waardeverlies al tijdens de opbouwfase van het pensioen optreden. (Bij een eindloonsysteem worden de opgebouwde aanspraken van de actieve deelnemers automatisch ‘geïndexeerd’ door middel van loonstijgingen. ) Bij de onderverdeling van de tabel is de onderverdeling van de indexatiematrix gevolgd. Het hoogste niveau van indeling, weergegeven met een lettercode, geeft het soort toezegging aan. Het tweede niveau van indeling, weergegeven met een cijfercode, geeft aan op welke wijze toeslagen gefinancierd worden. De hoogte van de toeslagverlening kan gekoppeld zijn aan een ex ante maatstaf. De gebruikte maatstaf is in het vervolg van 8.13 weergegeven.

De posten in de tabel zijn niet voor elke categorie verzekeraar gelijk. Levensverzekeraars en natura-uitvaartverzekeraars hebben een ander soort verzekeringsbedrijf dan de schadeverzekeraars en staan daarom op aparte bladzijden.

Tabel 8.14 Basis voor toeslagverlening van ingegaan ouderdomspensioen De reële waarde van een pensioenuitkering kan als gevolg van inflatie afnemen. Toeslagverlening compenseert hiervoor. De tabel volgt dezelfde indeling als tabel 8.13 Toezicht verzekeraars Populatie (tabellen 9.1 – 9.4) In de financiële gegevens zijn alle activiteiten opgenomen van de verzekeringsmaatschappijen die onder het toezicht staan van dnb. Dat betekent dat ook de buitenlandse activiteiten van Nederlandse verzekeraars zijn opgenomen. Daarnaast betreffen de cijfers in de tabellen niet de gehele Nederlandse verzekeringsmarkt. De gegevens van buitenlandse verzekeraars die verzekeringen in Nederland hebben afgesloten, direct of via een bijkantoor, zijn niet opgenomen. Ook de kleinere onderlinge waarborgmaatschappijen, die vrijgesteld zijn van het toezicht, zijn niet opgenomen.

Tabel 9.3 Balans en actuele waarde beleggingen van onder toezicht staande verzekeraars In de balans zijn de beleggingen tegen de actuele waarde opgenomen. Het verschil tussen de actuele waarde en balanswaarde is op het eigen vermogen geboekt. Bij de schadeverzekeraars is de technische voorziening voor niet-verdiende premies opgenomen in de post ‘Overige voorzieningen’. Tabel 9.4 Baten- en lastenrekening van onder toezicht staande verzekeraars In de baten- en lastenrekening is geen rekening gehouden met verschillen tussen actuele waarde en balanswaarde van beleggingen. Voor het boekjaar 2004 geldt dat enkele verzekeraars de grondslagen hebben gewijzigd, vooruitlopend op de ifrs standaard (International Financial Reporting Standards). Voor de gerealiseerde beleggingsopbrengsten is overgegaan van de methode van het indirecte rendement op een methode van directe verwerking in de resultatenrekening. Tabel 9.5 Balans van de ziektekostenverzekeraars In de balans zijn de beleggingen tegen de actuele waarde opgenomen.

Binnen bepaalde grenzen kunnen verzekeraars verschillende grondslagen kiezen voor de waardering van de bezittingen en

185*

Tabel 9.6 Winst- en verliesrekening van de ziektekostenverzekeraars In de winsten verliesrekening worden de ontvangen bedragen uit het Zorgverzekeringsfonds tot de bruto premies gerekend. Het verschil tussen het totaal en de basisverzekering wordt verklaard door de resultaten op de aanvullende verzekering, uitloop van ex-particulieren, uitloop van ex-ziekenfondsverzekerden en de uitloop van aanvullende en overige verzekeringen (oude jaren). Tabel 9.7 Aantal verzekerden van de ziektekostenverzekeraars Een concern is vrij om de basisverzekeringen en de aanvullende verzekeringen in aparte verzekeraars dan wel bij één verzekeraar onder te brengen. Bij elk concern kan een cliënt terecht voor zowel de basisverzekering als een aanvullende verzekering. Tabel 9.8 Solvabiliteit van de ziektekostenverzekeraars De vereiste solvabiliteit is in de tabel op een prospectieve manier berekend. De vereiste solvabiliteit werd voorheen mede bepaald op basis van de gemiddelde bruto schade in de voorgaande drie jaar. Door alle verschuivingen in de portefeuillesamenstellingen is het schadeverleden op 1-1-2006 geen zinvolle grondslag voor de berekening van de vereiste solvabiliteit. Daarom is tijdelijk sprake van een prospectieve solvabiliteitsberekening. Tabel 10.1 Wisselkoersen en goudprijs Wisselkoersen De wisselkoersen zijn de referentiekoersen zoals die dagelijks door de ecb om 14.15 uur worden vastgesteld. De koers van de Taiwanese dollar is de – eveneens door de ecb vastgestelde – informatieve koers. De euro-koersen van de Nederlands-Antilliaanse en de Arubaanse gulden zijn afgeleid uit de vaste verhouding van deze valuta’s tot de Amerikaanse dollar. De eurokoers van de Surinaamse gulden/dollar wordt dagelijks vastgesteld door de Centrale Bank van Suriname, terwijl de eurokoers van de sdr is afgeleid uit de dagelijks door het imf vastgestelde koers luidende in Amerikaanse dollars. Het valutapakket waaraan de bijzondere trekkingsrechten (sdr) gelijkgesteld zijn, werd laatstelijk per 1 januari 2006 als volgt vastgesteld: de Amerikaanse dollar (met een gewicht van 44%), de euro (gewicht 34%), de yen (gewicht 11%) en het pond sterling (gewicht 11%). Goudprijs De goudprijs is gebaseerd op de ochtendfixing in Londen van 10.30 uur (Londense tijd) omgerekend in euro tegen de dollarkoers van de betreffende dag. Onherroepelijke bilaterale conversiekoersen voor de euro De onherroepelijke bilaterale conversiekoersen voor de euro zijn op 31 december 1998 vastgesteld door de ministers van financiën van de 11 landen binnen het eurogebied. Op 1 januari 2001 is Griekenland als twaalfde lidstaat toegetreden tot het eurogebied. Voor de Griekse drachme geldt de onherroepelijke bilaterale conversiekoers dan ook vanaf 1 januari 2001. Op 1 januari 2007 is Slovenië als dertiende lidstaat toegetreden tot het eurogebied. Voor de Sloveense tolar geldt de onherroepelijke bilaterale conversiekoers dan ook vanaf deze datum. Op 1 januari 2008 zijn Cyprus en Malta als veertiende en vijftiende lidstaat toegetreden tot het eurogebied. Voor de Cypriotische pond en Maltezer lira geldt de onherroepelijke bilaterale conversiekoers dan ook vanaf deze datum.

186*

Stand der inschrijvingen in het register Wft, Wgt en Wtt Aantallen instellingen per ultimo 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 ii

iii

iv

i

Wet op het financieel toezicht (Wft) 2:11 Banken

121

112

111

112

109

105

101

100

101

102

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

369

349

339

317

258

203

183

181

181

167

-

-

1

1

1

1

1

1

1

1

2:20 Bijkantoren van kredietinstellingen met een hoofdkantoor buiten de eu Banken 2:23 Elektronisch-geldinstellingen

10 -

10 -

8 -

7 -

6 -

5 -

5 -

5 -

5 -

5 -

2:16 Bijkantoren van kredietinstellingen met een hoofdkantoor binnen de eu Banken 2:19 Elektronisch-geldinstellingen

23 -

22 -

23 -

26 -

26 -

29 -

31 0

30 0

31 0

31 0

289 -

308 -

315 -

353 1

374 1

387 2

404 6

415 5

419 5

430 7

3

3

3

3

5

5

5

5

5

5

816

805

801

821

781

738

737

743

749

749

37

26

32

30

28

25

26

28

30

30

Afdeling i Trustkantoren die ingevolge artikel 2, eerste lid, Wtt een vergunning hebben verkregen

21

78

94

92

94

93

97

Afdeling ii Groepen van trustkantoren die ingevolge artikel 2, eerste lid, Wtt een vergunning hebben verkregen

10

41

44

47

49

52

52

0

0

0

0

0

0

0

31

119

138

139

143

145

149

3:111 Centrale kredietinstellingen 3:11 Kredietinstellingen aangesloten bij een centrale kredietinstelling 2:11, lid 1 Elektronisch-geldinstellingen

2:18, derde lid eu-kredietinstellingen die grensoverschrijdende diensten verlenen in Nederland Banken 2:19 Elektronisch-geldinstellingen 2:25 verrichten van diensten door financiële instellingen met zetel in een andere lidstaat Totaal Wet inzake de geldtransactiekantoren (Wgt) Aantal instellingen Wet toezicht trustkantoren (Wtt)

Afdeling iii Trustkantoren die op grond van een ontheffing als bedoeld in artikel 2, vierde lid, Wtt hun diensten mogen verlenen Totaal Toelichting: De Bank houdt, conform artikel 52 Wtk en artikel 6, eerste lid Wgt registers bij van respectievelijk banken en geldtransactiekantoren. Tevens houdt de Bank conform artikel 7 Wtt, eerste lid, het register bij van trustkantoren.

188*

Onder toezicht staande pensioenfondsen en verzekeraars Aantallen instellingen per ultimo

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008 ii

iii

iv

i

Pensioenfondsen Bedrijfspensioenfondsen verplicht Bedrijfspensioenfondsen niet verplicht Ondernemingspensioenfondsen Ondernemingsspaarfondsen Beroepspensioenfondsen Speciale wetgeving

70 30 843 7 11 2

71 31 804 7 11 2

75 28 753 6 11 2

78 24 714 8 13 2

78 25 676 7 12 2

78 25 643 7 12 2

72 25 610 7 13 1

71 25 609 7 13 1

71 25 597 7 12 1

70 25 572 7 13 1

Totaal pensioenfondsen

963

926

875

839

800

767

728

726

713

688

Verzekeraars Levensverzekeraars Met zetel in Nederland Bijkantoor in Nederland van landen buiten de eu/eer

95 3

89 3

84 3

82 3

76 1

75 1

71 1

71 1

72 1

70 0

Natura-uitvaartverzekeraars

46

46

46

41

41

38

36

36

36

35

247 15

240 11

236 10

229 8

227 7

247 7

241 6

239 6

237 6

234 6

406

389

379

363

352

368

355

353

352

345

Schadeverzekeraars Met zetel in Nederland Bijkantoor in Nederland van landen buiten de eu/eer Totaal verzekeraars

189*

Overzicht verschenen artikelen 2001-2008 Juni 2008 • ‘Verpakken’ van hypotheken door banken scherp teruggevallen • Pinnen rukt op ten koste van contant betalen • Verzekeringsrisico’s voor ruim eur 5 miljard herverzekerd Maart 2008 • Afnemend belang rente- en provisiebaten voor het Nederlandse bankwezen? • 2007 een minder goed jaar voor Nederlandse beleggingsfondsen • Inhaalindexatie van pensioenrechten in 2008 • De Nederlandse betalingsbalans onder de loep van het imf December 2007 • Doorwerking van de ecb-rente op bancaire tarieven varieert • Het externe vermogen van Nederland in 2006 • Internationale concurrentiepositie van Nederlandse beleggingsfondsen verbeterd? • Omzetten op de valutamarkt in Nederland in drie jaar gehalveerd September 2007 • Hoge bijdrage Nederland aan geldhoeveelheid eurogebied • Het toenemende belang van actuele informatie over de financiële positie van pensioenfondsen • Handel in kredietrisico’s tussen banken steeds belangrijker Juni 2007 • Een nieuwe statistiek voor meer inzicht in het retail-betalingsverkeer • Behalen pensioenfondsen de rendementen die ze nastreven? • Grensoverschrijdend effectenbezit voor het eerst boven eur 1.000 miljard • Internationale kredietverlening door Nederlandse banken Maart 2007 • 2006 een positief jaar voor beleggingsinstellingen • Pensioenpremie stabiel, indexering pensioenen hervat • Nieuwe, geharmoniseerde concurrentieindicatoren voor de landen van het eurogebied

190*

December 2006 • Pensioenfondsen en levensverzekeraars op zoek naar de juiste balans • Het externe vermogen van Nederland in 2005 • Levensverzekeraars stille kracht in tweede pijler pensioenstelsel • Publicatie van financiële stabiliteitsindicatoren September 2006 • Grote toeneming grensoverschrijdend effectenbezit in 2005 • Het partnerpensioen is niet langer vanzelfsprekend • Doorwerking officiële tarieven op kredieten spaarrentes niet gelijk Juni 2006 • Internationale kredietverlening Nederlandse banken sterk gegroeid • De beleggingsportefeuille van de Nederlandse particulier • Verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen: vernieuwde statistieken • Positief resultaat ziektekostenverzekeraars eerste kwartaal Maart 2006 • Ontwikkelingen in de internationale reserves • Fondsbeleggen: aantrekkelijk geweest of niet? • Effecten van de Wet vpl op de pensioenregelingen December 2005 • Het externe vermogen van Nederland in 2004 • Onderhandse derivatenactiviteiten van Nederlandse banken • Lancering van escb-statistieken op de website September 2005 • Statistische informatiebehoefte in het kader van financiële stabiliteit • Pensioenfondsen: de blik op de toekomst Juni 2005 • Consultaties van het cmfb bij de berekening van het emu-saldo • Landenrisicostatistiek op basis van uiteindelijk risico • Special Purpose Vehicles: Einde aan de groei? • Grensoverschrijdend effectenbezit in tien jaar tijd verdubbeld

Maart 2005 • Beleggingsinstellingen minder in trek • Omzet geldtransfers gestegen • Huishoudens op zoek naar meer rendement • Pensioenpremie en indexatie in 2005 December 2004 • Het externe vermogen van Nederland in 2003 • Licht herstel pensioenen verzekeringsbranche in 2003 • Valutamarktenquête 2004: omzetten fors gestegen • Nederlandse bancaire rentetarieven in het eurogebied September 2004 • Het grensoverschrijdende effectenbezit in 2003 • Groei derivatenmarkt houdt aan Juni 2004 • Buitenlandse vorderingen van Nederlandse banken in 2003 • De Nederlandse betalingsbalans in 2003 • Resultaten enquête naar kredietverlening Maart 2004 • Nieuwe statistiek over buitenlandse schuld • Beleggingsinstellingen in 2003: topjaar voor obligatiefondsen December 2003 • Nieuwe bancaire rentestatistiek • Stijgende rente-inkomsten in de resultatenrekening van banken • Het Nederlandse externe vermogen: netto schuldpositie toegenomen • Toenemend belang van securitisaties en ‘special purpose vehicles’ September 2003 • Wisseltransacties en rentecouponbetalingen overheersen bij geldtransactiekantoren • Renteswaps drijven derivatenmarkt op • Het grensoverschrijdende effectenbezit in 2002 Juni 2003 • Nieuwe kwartaalenquête kredietverlening • Recente ontwikkelingen bij Bijzondere Financiële Instellingen • Buitenlandse vorderingen van Nederlandse banken in 2002 • Verrijking monetaire statistiek

Maart 2003 • De Nederlandse betalingsbalans in 2002 • Beleggingsinstellingen in 2002: inleg ondanks forse koersverliezen December 2002 • Indicatoren financiële soliditeit bankwezen • Onderschatte kredietgroei door toenemende securitisaties • Het externe vermogen van Nederland in 2001 September 2002 • Het grensoverschrijdende effectenbezit in 2001 • Sterke groei derivatengebruik Nederlandse banken in 2001 Juni 2002 • De betalingsbalans in 2001 ondervindt effecten van de verslechterende wereldconjunctuur • Buitenlandse vorderingen van Nederlandse banken in 2001 Maart 2002 • Beleggingsinstellingen in 2001: waardedaling beleggingsportefeuille • Effectenportefeuille van Nederlandse monetairfinanciële instellingen December 2001 • Het externe vermogen van Nederland in 2000 • Nieuwe statistieken over overheidsfinanciën • Ontwikkelingen in de geconsolideerde resultatenrekening van banken 1995-2000 September 2001 • Valutamarktenquête 2001: sterke omzetdaling valutahandel • Het grensoverschrijdende effectenbezit in 2000 • Derivaten Nederlandse banken in 2000 Juni 2001 • Buitenlandse vorderingen van Nederlandse banken in 2000 Maart 2001 • Nederland wereldwijd sterk investeringsland • Recordinleg bij beleggingsinstellingen in 2000 • Financieringsgedrag monetair-financiële instellingen

191*

Overzicht verschenen Themanummers Statistisch Bulletin Het externe vermogen van Nederland, februari 2002 Balance of payments in the Netherlands, The road to a modern survey system, May 2003 Monetair-financiële statistieken 1982–2002, oktober 2003

192*

De Nederlandsche Bank. Statistisch Bulletin juni 2008

Recommend Documents