De Molenaar STICHTING
Z O R G C O M B I N AT I E
O k to b e r 2014
Herfst 2014
Als ik achter de computer zit om een stukje te schrijven voor De Molenaar, dan lijkt het buiten wel herfst. Donkere wolken en hevige regenbuien teisteren Nederland. De meeste mensen hebben de vakantie er op zitten of zijn met de laatste paar dagen bezig. Zelf heb ik nog geen vakantie gehad en twijfel of ik met de caravan op stap ga of dat ik nog gauw een vliegreisje moet gaan boeken. Je wilt tenslotte wel een beetje zon in je vakantie.
Colofon De redactie van De Molenaar houdt zich het recht voor om een artikel niet te plaatsen als het artikel kwetsend voor anderen is, onwaarheden bevat of discriminerend is. De redactie meldt dit aan de schrijver van het gewraakte stuk.
Redactie Peter Hulshof coördinator vrijwilligers Ria Ars secretaresse sector zorg/wonen-zorg Groenlo Lida Wissink afdelingshoofd Bernadette Tilley verzorgende
Het Kindervakantiefestijn zit er op en veel kinderen hebben met plezier De Molenberg bezocht. Soms moesten ze huilen als ze met mama of papa mee naar huis moesten. Want wat is er nog leuker dan koekjes en taartjes bakken, vogelhuisjes maken of het gezicht van de leidsters beschilderen. Het buiten spelen was dit jaar iets minder, want de weergoden hadden niet voor voldoende zon gezorgd. Al met al was het opnieuw een geweldig festijn waar de kinderen veel plezier beleefden en waar medewerkers hun kinderen met een gerust hart naar toe konden brengen. Bij het zoeken naar inspiratie voor De Molenaar kwam ik de derde Molenaar van 1995 tegen. Daarin stond nog de eerste bladzijde uit het kasboek van 1895 van het toen opgerichte Sint Vincentius Gasthuis. De pastoor zorgde voor het eerste kasgeld ter grootte van fl. 57,34. Er werd wollen goed gekocht voor de zieken. Dat kostte toen fl 7,65 en kruisbeelden voor fl. 6,32. Ondertussen kunnen we wel zeggen dat de zorg een stuk duurder en anders is geworden. Nu praten we over de participatiesamenleving. Dat betekent dat iedereen die dat kan verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar eigen omgeving en we dus meer voor elkaar gaan zorgen. Misschien is de ‘participatiesamenleving’ wel een heel mooi woord wat er vroeger al lang was. Peter Hulshof
SZMK | Oktober 2014
Studenten Graafschap College ondersteunen beweegactiviteiten door bewoners van De Molenberg in Groenlo Op 12 juni was er in De Molenberg een zeer succesvolle ochtend vol activiteiten georganiseerd voor bewoners van het woonzorgcentrum. Deze ochtend werd ingevuld door acht tweedejaars studenten medewerker maatschappelijke zorg (MMZ) van het Graafschapcollege te Groenlo. Deze studenten hebben een draaiboek opgesteld met de doelstelling om de ouderen een leuke ochtend te bezorgen door middel van sport- en spelactiviteiten. Hierbij moet gedacht worden aan activiteiten die uitgevoerd kunnen worden zittend in een stoel in een grote kring. Onder andere het overschoppen van een bal, omgooien van kegels met een bal en verschillende raadspelletjes waren onderdeel hiervan. De groep bestond uit 13 ouderen die wekelijks
meedoen aan een Meer Bewegen voor Ouderen groep (MBvO). Deze groep wordt iedere donderdagochtend begeleid door fysiotherapeuten werkzaam in De Molenberg. De activiteiten van 12 juni zijn samen met stagiaires fysiotherapie ingevuld, die onder andere het draaiboek beoordeelden op de haalbaarheid van de activiteiten. Zowel de deelnemers aan de activiteiten als de studenten MMZ en de begeleiding vanuit De Molenberg waren erg enthousiast over de invulling van de ochtend. Daarom is besloten er een terugkerend project van te maken. De volgende activiteitenochtend verzorgd door MMZstudenten van het Graafschap College staat gepland op de eerste donderdag van november.
Zomerpauze Meer Bewegen voor Ouderen De Molenberg Op 1 juli was de laatste ‘Meer Bewegen voor Ouderen’ groep (MBvO) voor de zomervakantie. Bewoners van woonzorgcentrum De Molenberg kunnen het hele jaar iedere donderdagochtend deelnemen aan een uurtje stoelgym. Deze beweeggroep wordt begeleid door de fysiotherapie. In de maanden juli en augustus hebben de deelnemers
van de groep vakantie. Maar eerst was er nog een gezellige afsluiting van het jaar in De Moriaan. Nadat de deelnemers eerst een uur fanatiek geoefend hadden, werd in De Moriaan onder begeleiding van accordeonmuziek met z’n allen een sorbet gegeten en werd met volle teugen meegezongen met de muziek.
SZMK | Oktober 2014
Optreden Evergreenkoor uit Aalten Dinsdag 1 juli ‘s avonds kwam het Evergreenkoor uit Aalten optreden in De Molenberg. Er waren 28 koorleden aanwezig en het koor werd begeleid door accordeonmuziek. De dirigent was Henk Nijhoff uit Groenlo, die ook nog een aantal van onze cliënten kende en er een prachtige avond van maakte. Hij praatte alle liederen vrolijk en met leuke verhalen aan elkaar. Ook betrok hij de aanwezigen in zijn verhaal en onder zijn leiding werden de mooiste liederen gezongen, o.a. Het Aaltens volkslied, Als het lente wordt in Amsterdam, Het kleine café aan de haven, Schön ist die jugendzeit, Droomland enz. Omdat het wereldkampioenschap voetbal werd gespeeld, werd natuurlijk ook Hup Holland Hup gezongen, wat door bijna iedereen uit volle borst werd mee gezongen. Door het enthousiasme van de koorleden begonnen veel mensen in de zaal spontaan mee te zingen. Zo werd het een hele gezellige avond.
Optreden smartlappenkoor
’n Lach en ’n Traan in Mariënhof
Maandag 7 juli jl. was het een prachtige zomerse dag. ’s Avonds trad op het terras van brasserie De Heerlyckheid smartlappenkoor ’n Lach en ’n Traan op. De aanwezigen hebben genoten en volop meegezongen met verschillende bekende liedjes.
SZMK | Oktober 2014
Vakantieverhalen augustus-september 2014 De zomer loopt ten einde. De vakantieperiode is bijna voorbij. Terwijl u dit leest, ben ik even nog op reis. Naar Griekenland deze keer. Samen met zo’n 30 dominees en pastores gaan we op verkenning om een toekomstige reis voor te bereiden. Het thema van de reis is: ‘In de voetsporen van Paulus’. U kent hem wel: De apostel Paulus, de reizende apostel. Hij bracht het geloof, de verhalen van Jezus verder naar Joodse gemeenschappen in Turkije en Griekenland. Maar de blijde boodschap was niet alleen aan Joden gericht. Het evangelie werd bij ieder gebracht die er van wilde horen. Al gauw werd het verhaal van Jezus overal rondverteld. Maar het aantal niet-Joden groeide heel sterk. Dat werd een probleem voor de Joodse gemeenschappen. Daarnaast kwamen er grote verschillen in inzicht. Zo ontstond op den duur het Christendom als zelfstandige religie. Het Christendom heeft dus Joodse wortels. Dat is ook geen wonder: Alle Bijbelse geschriften zijn door Joden
geschreven. Jezus en alle apostelen waren ook Joden. Paulus schreef brieven en die zijn in het Nieuwe Testament keurig bewaard gebleven. In deze Griekenlandreis willen we daar meer over te weten komen. Want Paulus ging o.a. ook naar Athene. Het zal een informatieve, maar ook een gezellige reis worden. De Griekse cultuur met haar mythen en grote wijsgeren vormen een grote bron van inspiratie. Maar Griekenland is ook een EG-land. Haar economie moet er bovenop krabbelen en dat benieuwt me ook. Het klimaat is er lekker warm en zonnig en ook weten ze wat lekker eten is. Het is een interessant volk. Dus alle reden om antwoord te krijgen op de vraag: Hoe gaat het met de Grieken? Dit jaar voel ik me zelf net als de H. Paulus ook zo’n reizende apostel. Na de Filippijnenreis volgt dan deze kortere reis. Heel anders. Maar ook nu vraag ik me af: Hoe komen de Grieken er bovenop? Helpt hun geloof hen ook daarbij? Kortom, genoeg om er later dit jaar u veel over te kunnen vertellen. In De Molenberg en Mariënhof kunt u me zo toch een beetje volgen, meereizen als het ware. Simon Nagelmaeker geestelijk verzorger
Expositie in De Molenberg Bij deze doe ik een oproep aan enthousiaste medewerkers om samen met mij structureel verschillende exposities in De Molenberg te organiseren. Dit staat momenteel op een laag pitje en het zou leuk zijn om dit, met een groepje, nieuw leven in te blazen.
Tevens wil ik een oproep doen aan creatieve medewerkers die materiaal kunnen aanleveren om te exposeren. Achter veel collega’s schuilt een kunstenaar. Heb je interesse, meld je dan aan bij Lida Wissink, afdelingshoofd somatiek, De Molenberg. E-mail:
[email protected]. Tel: 0544-474100.
SZMK | Oktober 2014
Veranderingen in de zorg Zoals jullie allemaal weten zijn er grote veranderingen gaande in de zorg. En dan vooral de ouderenzorg. Ouderen willen graag zo lang mogelijk thuis blijven wonen. De ondersteuning die mensen thuis nodig hebben wordt vanaf 1 januari 2015 geregeld door de gemeente. Mensen die zware zorg nodig hebben, bijvoorbeeld mensen met een ernstige vorm van dementie, forse beperkingen of een psychische stoornis kunnen terecht in een zorginstelling. Dit heeft nu al tot gevolg dat het aanbod van cliënten in verpleeghuizen is verminderd. In De Molenberg is deze ontwikkeling aangegrepen om op verpleegafdelingen eenpersoonskamers te realiseren. Iedere cliënt heeft nu een eigen kamer. Een paar jaar geleden was dit alleen nog maar weggelegd voor een paar cliënten. Vaak waren zij ernstig ziek. Ook is het werk van de verzorgenden hier gemakkelijker door geworden. Er is nu genoeg ruimte om de cliënt te verzorgen, zonder ergens tegen aan te lopen of te botsen. Vooral voor de cliënten die met tilliften geholpen worden is de extra ruimte erg prettig. De privacy is nu gewaarborgd. Iedereen kan zich terugtrekken op zijn eigen kamer als dit gewenst is. Aan het eind van 2013 begon de grote verhuizing. Mensen die lang samen met een medecliënt op een kamer hadden gelegen, kregen nu een eigen plek. En het enthousiasme van meerdere cliënten was erg groot.
De kamers kregen nu een persoonlijke uitstraling. Van een cliënt kwamen haar zonen om samen de kamer in te richten. Ze was hier bijzonder trots op en iedereen die ze kende, alle verzorgenden en vrijwilligers, natuurlijk ook haar eigen familie moesten haar kamer zien. Ze straalde van blijdschap. Een andere cliënt heeft een klein zitje gecreëerd waar ze 's middags rust en als haar man op bezoek komt zitten ze hier beiden, soms allebei te dutten. Ook bij haar straalde het enthousiasme eraf, en ook zij vroeg ons om te komen kijken naar haar nieuwe kamer. Het heeft op elke afdeling van de somatiek een ander gevolg. Op afdeling Oosteresch zitten veel cliënten 's avonds op hun kamer tv te kijken, wat erg prettig is. Iedereen kan zijn eigen programma volgen. Maar toen het wereldkampioenschap voetbal erop was, zat ook iedereen op zijn eigen kamer naar de wedstrijden te kijken, wat op de huiskamers wel een leeg gevoel gaf. Want voor mij is voetbal samen kijken. De veranderingen zijn nog niet klaar. Afdeling Koerboom krijgt nog een grote opknapbeurt en daarna worden op de drie somatische afdelingen de puntjes op de i gezet. Er zal voor het eind van het jaar nog veel gebeuren. Laten we er dan ook van uitgaan dat er in de toekomst ook nog zorg is voor iedereen die dit nodig heeft. Bernadette Tilley
HETE BLIKSEM Hoofdgerecht, 4 personen
Ingrediënten: 3 kilo aardappelen ½ kilo zoete appels 1 kilo zure appels (James Grieve, goudrenetten) ½ kilo mager spek zout en peper kaneel en nootmuskaat Basismateriaal: stamper
Bereiding: 1. Schil de aardappelen en snijd ze in vieren 2. Schil de appels en verwijder de klokhuizen 3. Snijd de appels in vieren 4. Snijd het spek in dobbelsteentjes 5. Leg de aardappelen in de pan met water en zout 6. Voeg de appels en het spek toe en zorg dat ze half onder water staan 7. Kook alles gaar in 45 minuten 8. Giet het water af 9. Stamp of roer alles goed door elkaar 10. Breng op smaak met de specerijen (bron: Aan de kook – 101 keer koken met ouderen)
SZMK | Oktober 2014
Langer werken In ons land is 65 jaar niet meer de leeftijd waarop mensen met pensioen gaan. Geleidelijk aan wordt toegegroeid naar de leeftijd van 67 jaar. Dat heeft tot heel wat discussie geleid. Van de zomer kwam ik een echtpaar tegen dat volgens mij kampioen langer doorwerken mag worden genoemd namelijk Thelma en George Nopoulos. Beiden wonen in de Verenigde Staten en zijn de kinderen van Griekse voorouders die in 1907 voet zetten op Amerikaanse bodem. Ze verlieten een arm Griekenland dat hen weinig tot geen kansen bood. Samen met duizenden anderen kwamen ze per schip aan in een land dat in het midden en het westen nog leeg was en buitenlanders een kans op een nieuw leven bood. Dat nieuwe begin wordt mooi geïllustreerd door het feit dat de vader van George bij aankomst zijn naam veranderde van Chimpanis in Nopoulos. “Hij wilde echt opnieuw beginnen en daar hoorde een nieuwe naam bij” weet George mij te vertellen. Zowel George als Thelma werden beiden in de Verenigde Staten geboren, in Lowa om precies te zijn, een staat in het midden van het land. In 1910 kocht de vader van George een ijssalon. De vader van Thelma werkte bij de spoorwegen. Het was niet altijd even makkelijk. In de jaren dertig van de vorige eeuw was er sprake van een diepe economische depressie. Heimwee hadden ze niet want “in Griekenland was het nog slechter” vertelt George. George kwam op zesjarige leeftijd in de winkel te werken. Zijn eerste taak bestond uit het telkens opdraaien van de grammofoon om de zaak te voorzien van muziek. Daarnaast deed hij allerlei andere werkjes. Omdat hij niet groot van stuk was, had hij een krukje nodig om over de toonbank heen te kijken.
Thelma kwam als tienjarige in de zaak werken. Ze deed de afwas. Het was hard werken herinnert ze zich. De winkel was en is nog steeds zeven dagen per week open en trok eigenlijk vanaf het begin al veel mensen. Ze maakte lange dagen. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, werd George opgeroepen voor militaire dienst. Hij zat bij de geneeskundige troepen en zag de oorlog van zijn meest afschuwelijke kant. In 1946 keerde hij terug, nam de ijssalon van zijn vader over en trouwde met Thelma. Samen kregen ze vier kinderen. Met trots vertellen ze dat ze alle vier hebben kunnen studeren en nu goede banen hebben. De Amerikaanse droom kwam voor hun familie uit. De ijssalon is hun leven. George staat nog steeds iedere dag om 5 uur ’s morgens op. Hij doet voorbereidingen zodat de winkel stipt om 7 uur geopend kan worden. Zijn werk is zijn leven en hij houdt van mensen. “Hij serveert geluk” is de mening van Thelma die het wat rustiger aandoet. Ze begint pas om 8 uur. Een vaste sluitingstijd is er niet. Voor ze naar bed gaan, ruimt George de zaak op en doet Thelma de administratie. De ijssalon is er niet voor de snelle hap. Je moet je tijd nemen, want George heeft zijn eigen tempo en hij weigert dat aan te passen. “Je moet tijd hebben voor elkaar” is zijn devies. In zijn manier van werken is niets van het jachtige Amerika terug te vinden. Hij is inmiddels 94 en Thelma is 83. Aan stoppen moeten ze niet denken. “We zijn nog gezond en werken is goed voor een mens” zegt Thelma. Het werk houdt hen beiden vitaal. D. Plessius
Winterswijkse initiatiefneemster achter bijzonder kinderboek over dementie
‘Oma’s hoofd is versleten’ De moeder van Pascal van Diest-van Hoorn is jong dementerend en al op 60-jarige leeftijd opgenomen in een verpleeghuis. De in Winterswijk woonachtige Pascal zocht een boek voor haar kinderen waarin dementie in kindertaal wordt uitgelegd maar dit was er helaas nog niet. Ze zocht contact met de Fiep Westendorp foundation en Alzheimer Nederland. Beide omarmden Pascal’s idee. Samen met illustratrice en auteur Marieke van Ditshuizen is het boek gemaakt. Pascal legt haar drive achter de totstandkoming van het boek uit. ‘Als je vader of moeder aan dementie lijdt, komt er heel wat op je af. Het is in het begin moeilijk te bevatten en hoe leg je het aan je kinderen uit? Het is heel belangrijk om je kinderen erbij te betrekken, zodat er geen angsten ontstaan voor het gedrag van oma of opa, of angst voor het verpleeghuis waar zich ook vreemde en verdrietige situaties kunnen voordoen’.
Het prentenboek is gebaseerd op situaties uit de realiteit en herkenbaar voor iedereen die een naaste heeft met dementie. Het boek is door de vrolijke kleuren, heldere verhaallijn en eigentijdse tekeningen begrijpelijk voor kinderen van 3 tot 7 jaar. Het boek is o.a. te verkrijgen via de website www.alzheimer-nederland.nl. De opbrengst (het boek kost € 12,95) komt geheel ten goede aan Alzheimer Nederland. Begin april kregen de koninginnen Sylvia van Zweden en onze koningin Maxima tijdens een werkbezoek aan De Hogeweyk in Weesp het boek overhandigd. Voor de Zweedse koningin zat er een vertaling bij. Het boek is inmiddels een groot succes. Het is o.a. opgenomen in de collectie van alle bibliotheken in ons land.
Op 4 april 2014 hebben koningin Maxima (op de foto) en koningin Silvia (van Zweden) het voorlichtingsboek over dementie ‘Oma’s hoofd is versleten’, geschreven door Gea Broekema, directeur Alzeimer Nederland in ontvangst genomen. Beide reageerden zeer enthousiast. Het boek is te koop via de webwinkel van Alzheimer Nederland (fotograaf Paul Tolenaar).
SZMK | Oktober 2014
Mag ik u even voorstellen? Aan de medewerkers van de afdeling service en bemiddeling van Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé (SZMK). Sinds 1 juli is het voormalige cliëntenbureau getransformeerd naar de afdeling service en bemiddeling. Binnen service en bemiddeling werken 3 medewerkers vanuit het serviceloket. Zij zorgen voor een continue telefonische bereikbaarheid op werkdagen van 8.00-18.00 uur. Bij het serviceloket kunt u terecht voor al uw vragen m.b.t. de diensten die u ontvangt of wenst te ontvangen van SZMK. Het serviceloket is zowel voor vragen van interne als externe klanten bereikbaar op 0544-474114. Daarnaast werken er op de afdeling service en bemiddeling 5 adviseurs wonen, zorg en services. Zij zijn per 1 september in iedere gemeente binnen het werkgebied van SZMK op vaste tijden aanwezig. Door fysieke aanwezigheid op locatie hopen we makkelijker met u in contact te komen en uw vragen snel te kunnen beantwoorden. U kunt met vragen gerust bij de adviseur van uw (dichtstbijzijnde) locatie binnenlopen, zij helpen u graag verder. Zoals de naam het al zegt is de adviseur gespecialiseerd in wonen, zorg en services.
U kunt o.a. op het gebied van de volgende vragen bij uw adviseur terecht: - Hoe kom ik aan een aanleunwoning? - Kunt u voor mij een indicatie aanvragen? - Waar sta ik op de wachtlijst? - Ik wil graag personenalarmering, kunt u dit voor mij aanvragen? - Ik zou graag gebruik maken van de maaltijdvoorziening van SZMK, kunt u mij helpen? - De situatie thuis verslechterd, kan mijn familielid een hogere urgentie krijgen? - Ik heb de indruk dat ik meer zorg nodig heb dan ik op dit moment krijg. Is er een indicatieophoging mogelijk? - Ik zou graag willen verhuizen naar een andere locatie van SZMK, kunt u mij hierin begeleiden? - Wat moet ik betalen voor de wasverzorging? - Hoe werkt de eigen bijrage van het CAK? Indien u in contact wenst te komen met de adviseur van uw locatie kunt u het makkelijkst op de momenten dat zij op locatie aanwezig is binnen lopen. Indien u een vraag heeft op een ander moment dan kunt u via het serviceloket naar de betreffende adviseur vragen. M. Klein Gunnewiek
Trudy Verstegen adviseur wonen, zorg en services • Pronsweide iedere maandag en donderdag van 10.30-12.00 uur • De Hoge Weide iedere dinsdag en woensdag van 10.30-12.00 uur
Anuschka Damen adviseur wonen, zorg en services • De Berkhof iedere maandag van 10.00-12.00 uur • Vredense Hof iedere vrijdagmorgen van 10.00-12.00 uur. • Hoge Veld iedere dinsdagmorgen van 10.00-12.00 uur • Stegemanhof iedere donderdag van 10.00-12.00 uur
Carla Rabe adviseur wonen, zorg en services • De Molenberg PG iedere maandag van 11.00-12.00 uur. • Beth San iedere dinsdag van 11.00-12.00 uur. • De Hassinkhof iedere woensdagmorgen • Ambthuis iedere vrijdagmorgen
Christine Simmelink adviseur wonen, zorg en services • De Pelkwijk iedere maandag • Meddo iedere woensdag • De Rikker iedere woensdag • Mariënhof iedere donderdag van 10.30-12.00 uur
Karin Nijhof adviseur wonen, zorg en services • De Molenberg somatiek, woonzorgcentrum en dagcentrum iedere dinsdag en vrijdag • De Hoge Weide PG iedere vrijdag
SZMK | Oktober 2014
Vertel nog eens!
Waarom verhalen zo belangrijk zijn Elkaar verhalen vertellen; we doen het dagelijks. Tijdens de koffie, als we aan de (klein)kinderen vertellen hoe iets vroeger ging, tijdens de verzorging… en ga zo maar door. Het lijkt zo gewoon, maar als je er goed over nadenkt, besef je dat verhalen belangrijk zijn. Ze geven het leven kleur en maken ons tot een persoon. Een Ierse filosoof zegt het als volgt: ‘Verhalen vertellen is voor mensen even belangrijk als eten. Eigenlijk nog fundamenteler, want voedsel houdt ons in leven, maar verhalen geven ons leven waarde. Zij maken ons mensen tot wat we zijn.’ Je merkt eigenlijk pas hoe belangrijk het is om je verhaal te kunnen vertellen als je het omdraait: als je niet meer kunt vertellen wat je hebt meegemaakt, als mensen je niet geloven of als niemand geïnteresseerd is jouw verhaal. Hoe pijnlijk kan dit zijn. Grote verhalen Verhalen zijn zo oud als de mensheid. Mensen hebben elkaar altijd verhalen verteld. Onder andere om greep te krijgen op het leven, op de wereld. Want vroeg of laat vragen mensen zich af: Waar komen we vandaan? Waar ga ik naar toe? Waarom zijn we hier op deze aarde? Hoe moeten we leven? Antwoorden op deze verhalen zijn onder andere te vinden in scheppingsverhalen en in verhalen over het eind der tijden. Elke cultuur heeft een eigen arsenaal aan verhalen.
De meeste ouderen zijn opgegroeid in een ‘groot verhaal’. Voorbeelden hiervan zijn: een christelijk verhaal – protestants of katholiek –, een socialistisch of humanistisch verhaal. Opgroeien in zo’n groot verhaal, zo’n traditie, maakt je deel van een groter geheel. Je hoort ergens bij en de verhalen uit jouw traditie geven je aanwijzingen – of zelfs geboden – over hoe te leven. De tijd van de grote verhalen in onze westerse cultuur is voorbij. De meeste mensen voelen zich geen deel meer van een groter geheel en er is geen leidend verhaal meer. Dat betekent niet dat voor iemand persoonlijk bijvoorbeeld bijbelverhalen minder waarde hebben gekregen. Het betekent wel dat voor de meeste mensen in onze samenleving deze verhalen niet meer richtinggevend zijn.
Kleine verhalen Door het ontbreken van overkoepelende verhalen, zijn persoonlijke of ‘kleine’ verhalen steeds belangrijker geworden. Je ziet dat terug in kranten, op de tv en op internet. Overal zie je persoonlijke verhalen verschijnen. Mensen houden namelijk de behoefte om grip te krijgen op het (samen)leven. Vooral in een tijd als de onze, waarin zoveel verandert, doet zich dat extra gelden. Er is verwarring. Wat is er allemaal gaande? Welke kant moet het op? Verhalen zijn dan een soort baken in onzekere tijden. De ‘kleine verhalen’ nemen een deel van de functies van ‘grote verhalen’ over. In bedrijven en instellingen wordt ook steeds meer met verhalen gewerkt. Een gemeenschappelijk verhaal geeft inhoud, een stuk identiteit. Bij Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé is dat het verhaal van Marga Klompé (19121986). De waarden die in haar leven en haar werk als minister naar voren kwamen zijn leidend voor de organisatie. Het inspireert de werknemers om betrokken zorg te verlenen en zorgvuldig met elkaar om te gaan.
Tijdens de koffie vertellen we elkaar verhalen
Functies van verhalen We noemden het al: mensen vertellen verhalen om greep te krijgen op het leven. Dat ‘greep krijgen op’ kun je onderverdelen in verschillende functies van verhalen. In de eerste plaats zorgen verhalen voor verbinding tussen mensen. Je kunt je herkennen in het verhaal van anderen of meer begrijpen van andermans levensloop. Verhalen kunnen ook richting geven. We zagen dat al bij de ‘grote verhalen’. Ze fungeren als gids of ijkpunt. Die kant moet je op, dit is een ‘voorbeeldige’ manier van leven. Verhalen kunnen ook helen. Als verhalen van lijden en pijn, van oorlog en misbruik, gehoord worden, is dat voor de slachtoffers een vorm van erkenning. Hun verhaal zal niet uit de geschiedenis verdwijnen. Tenslotte kun je je ook spiegelen aan verhalen. Dat kan je helpen om oplossingen te vinden voor eigen vragen. Je komt op ideeën of je denkt: dat zou ik anders doen. Samenvattend kun je zeggen dat verhalen je oriëntatie en identiteit bieden. Dat verklaart ook de drang om te vertellen: je hebt behoefte aan een zekere eenheid in je leven.
SZMK | Oktober 2014
Verhalen vertellen • Welke verhalen werden er vroeger bij u thuis verteld of voorgelezen? • Welke verhalen vertelt u zelf graag. Wat is uw meest dierbare verhaal? • Welk verhaal / welke verhalen wilt u aan jonge mensen meegeven?
Verhalen oproepen Veel verhalen ontstaan spontaan. Je kunt het vertellen ook stimuleren. Binnen onze stichting gebeurt dat ook. In Groenlo loopt het project ‘Verhalen van vroeger’. In samenwerking met Boogie Woogie, instituut voor kunst en cultuur, worden er verhalen van vroeger voorgedragen, uitgespeeld en muzikaal omlijst. De mooiste verhalen komen er te voorschijn. In de woonzorgcentra van Winterswijk gaan herinneringskoffers rond. Het museum stelde deze koffers met voorwerpen van vroeger samen. Met onderwerpen als ‘koffie zetten’, ‘kleding’ en ‘huwelijk’ komen de verhalen los. Ouderen dragen een leven vol verhalen met zich mee. Het zijn verhalen van vroeger. Al vertellend gaat het echter niet alleen over het verleden. Het gaat ook over wat er tijdens het vertellen weer ontstaat. Verhalen worden steeds weer bewerkt en aangepast. De mensen die luisteren vertellen het weer verder en spiegelen zich eraan. Blijf daarom vertellen! Aan uw familie, kinderen, kleinkinderen, medebewoners, kennissen en verzorgenden. En blijf luisteren, zodat de ander op verhaal kan komen. J. Aartsen
Cliënt en verzorgende wisselen vaak verhalen uit
WOORDZOEKER G L W E A P D O V S E L E S E G H C
S E L I M I T L E J P H Y L N X I G
I E S Q L E C R A T E B E A R R F A
O P P L B D K S S R R L C K P H O L
E A E B T P A F F B E O H A X E J D
O A L L L E S S W N N E D E E F R P
O S L A C H T M A A N D I K T K A O
E E E D E S A P A R E W H K Z I H M
T I T E D E N N E N B O O M E T W P
A C J R D G J G S A O R R I I L R O
S E E E D S E T N R E S C P N A S E
W L S N L N O D N X C T P D S S A N
P B F L B E E T Y O J D K O D P K S
S R Z O L N S R N Q L Y K E Q P T U
E G O B N A Z O M E R E Z K Z T T C
Z G P A R A P L U N L L A L H R M T
Zoek de volgende woorden: peren banden slachtmaand bladeren nazomer herfst spelletjes paraplu dennenboom kastanje eekhoorn slak pompoen jas bloedworst wild paddenstoel eikels regenboog
RAADSEL 1. Ik ben een klein beestje en ik draag mijn huisje op mijn rug. 2. Ik val van de bomen en ik ben bruin en rond. Ik groei in een bolletje met stekels. 3. Ik weef een web van tak naar tak zodat ik wat te eten heb. 4. Mijn kleur is roodbruin en mijn staart lijkt een pluim. Ik hou van nootjes tussen mijn pootjes. 5. Ik kan prikken als je aan mij komt. Je kunt het binnenste opeten, rara wat ben ik? 6. Als je aan mij komt dan prik ik. Als ik bang ben rol ik in een bolletje.
Oplossing1. slak; 2. kastanje; 3. spin; 4. eekhoorn; 5. bolster of tamme kastanje; 6. egel
SZMK | Oktober 2014
