Van Huis Uit STICHTING
Z O R G C O M B I N AT I E
O k to b e r 2014
Herfst 2014
SZMK | Oktober 2014
Langer werken In ons land is 65 jaar niet meer de leeftijd waarop mensen met pensioen gaan. Geleidelijk aan wordt toegegroeid naar de leeftijd van 67 jaar. Dat heeft tot heel wat discussie geleid. Van de zomer kwam ik een echtpaar tegen dat volgens mij kampioen langer doorwerken mag worden genoemd namelijk Thelma en George Nopoulos. Beiden wonen in de Verenigde Staten en zijn de kinderen van Griekse voorouders die in 1907 voet zetten op Amerikaanse bodem. Ze verlieten een arm Griekenland dat hen weinig tot geen kansen bood. Samen met duizenden anderen kwamen ze per schip aan in een land dat in het midden en het westen nog leeg was en buitenlanders een kans op een nieuw leven bood. Dat nieuwe begin wordt mooi geïllustreerd door het feit dat de vader van George bij aankomst zijn naam veranderde van Chimpanis in Nopoulos. “Hij wilde echt opnieuw beginnen en daar hoorde een nieuwe naam bij” weet George mij te vertellen. Zowel George als Thelma werden beiden in de Verenigde Staten geboren, in Lowa om precies te zijn, een staat in het midden van het land. In 1910 kocht de vader van George een ijssalon. De vader van Thelma werkte bij de spoorwegen. Het was niet altijd even makkelijk. In de jaren dertig van de vorige eeuw was er sprake van een diepe economische depressie. Heimwee hadden ze niet want “in Griekenland was het nog slechter” vertelt George. George kwam op zesjarige leeftijd in de winkel te werken. Zijn eerste taak bestond uit het telkens opdraaien van de grammofoon om de zaak te voorzien van muziek. Daarnaast deed hij allerlei andere werkjes. Omdat hij niet groot van stuk was, had hij een krukje nodig om over de toonbank heen te kijken.
Thelma kwam als tienjarige in de zaak werken. Ze deed de afwas. Het was hard werken herinnert ze zich. De winkel was en is nog steeds zeven dagen per week open en trok eigenlijk vanaf het begin al veel mensen. Ze maakte lange dagen. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, werd George opgeroepen voor militaire dienst. Hij zat bij de geneeskundige troepen en zag de oorlog van zijn meest afschuwelijke kant. In 1946 keerde hij terug, nam de ijssalon van zijn vader over en trouwde met Thelma. Samen kregen ze vier kinderen. Met trots vertellen ze dat ze alle vier hebben kunnen studeren en nu goede banen hebben. De Amerikaanse droom kwam voor hun familie uit. De ijssalon is hun leven. George staat nog steeds iedere dag om 5 uur ’s morgens op. Hij doet voorbereidingen zodat de winkel stipt om 7 uur geopend kan worden. Zijn werk is zijn leven en hij houdt van mensen. “Hij serveert geluk” is de mening van Thelma die het wat rustiger aandoet. Ze begint pas om 8 uur. Een vaste sluitingstijd is er niet. Voor ze naar bed gaan, ruimt George de zaak op en doet Thelma de administratie. De ijssalon is er niet voor de snelle hap. Je moet je tijd nemen, want George heeft zijn eigen tempo en hij weigert dat aan te passen. “Je moet tijd hebben voor elkaar” is zijn devies. In zijn manier van werken is niets van het jachtige Amerika terug te vinden. Hij is inmiddels 94 en Thelma is 83. Aan stoppen moeten ze niet denken. “We zijn nog gezond en werken is goed voor een mens” zegt Thelma. Het werk houdt hen beiden vitaal. D. Plessius
Van de redactie Colofon: De redactie van “Van Huis Uit”wordt gevormd door: Mevrouw E. Bosvelt De heer J. Nekkers De heer W. Ruessink Druk: Drukkerij Maarse BV
De zomer zit er weer op, op een wat tegenvallende augustusmaand na, een bijzonder mooie periode die achter ons ligt. We zitten nu in de herfst en de eerste nachtvorst dient zich weer aan. In dit nummer blikken we o.a. vooruit na de herfstperiode, waarbij de donkere dagen zich weer aandienen. Hierbij past mooi het verhaal over het belang van licht, speciaal voor Van Huis Uit geschreven door Evelyn Evers, psycholoog in Pronsweide. In dit nummer veel informatieve verhalen, een stuk over de Visiteclowns die Meddo bezochten, aandacht voor de prachtige nieuwe buitenvolière, terugblik op het Volksfeest en stukjes waarbij u hopelijk een glimlach niet kunt onderdrukken, en nog veel meer. De redactie
Foto’s Auteurs artikelen e.a. Redactieadres:
[email protected] Klachtencommissie SZMK p.a. Meester Meinenweg 28 7101 AN WINTERSWIJK
SZMK | Oktober 2014
25 Km in schootmobiel voor bezoek fysiotherapie Pronsweide Drie keer in de week gaat Jan Prinsen (69), door weer en wind, vanuit Aalten op zijn scootmobiel, richting Winterswijk voor een bezoek aan de fysiotherapie in Pronsweide Wie gaat er nu vanuit Aalten met de scootmobiel helemaal naar Winterswijk (totaal 25 km) om therapie te krijgen? De heer Prinsen dus. Hij legt uit waarom: “In november 2011 verliet ik Pronsweide na een opname, de fysiotherapeuten daar hadden mij goed geholpen, ze kenden mij en ik voelde mij er thuis, dus was de keus makkelijk . Ik ben altijd wel een buitenmens geweest en voel mij er goed bij om door weer en wind er op uit te gaan, ik heb het ritje van zo’n 45 minuten er graag voor over“, aldus een sterk overtuigende Prinsen die geen moment de indruk wekt dat de ritjes hem zwaar vallen. Het eerste halfjaar ging hij zelfs vijf keer in de week, dat was in een winter die gepaard ging met veel sneeuw en kou, maar voor Prinsen geen probleem. Slechts twee keer moest hij verstek laten gaan, éénmaal liet de scootmobiel hem in de steek toen de sneeuwhopen hem dwarsboomden en een andere keer dwong zwaar noodweer hem bij Bredevoort om te keren. In een tweedehands scootmobiel, zonder speciale regenkleding en zonder mobiel gaat hij op pad. “Het gevaarlijkste is de rotonde bij binnenkomst in Winterswijk, je moet daar erg goed opletten, ze zijn zo bij je. Ook de hobbels op de Morgenzonweg zijn geen makkie om ze te nemen.”
Jan Prinsen onderhoud zijn conditie in de oefenzaal van de fysiotherapie.
Jan Prinsen weer op weg naar Aalten. "Ik wil zo zelfstandig mogelijk blijven en niet afhankelijk zijn van taxivervoer.”
Fysiotherapie Pronsweide Naast de heer Prinsen zijn er meer bezoekers die van buiten Pronsweide de fysiotherapie gebruiken. Wilt u meer weten over fysiotherapie van Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé? Bel dan met de afdeling service en bemiddeling op telefoonnummer 0544-474114, mailen kan ook naar
[email protected].
Binnentuin Pronsweide verrijkt met prachtige volière Volop genieten van gefladder en gezang
Sinds juni staat er een volière in de binnentuin van Pronsweide aan de kant van de somatische afdelingen. Het is alweer de tweede volière bij Pronsweide; er staat er al één in de belevingsgerichte tuin. Naast een nachtverblijf met water en elektravoorzieningen, is de volière verdeeld over twee compartimenten. Hierdoor zijn verschillende vogelsoorten te houden. De vrijwilligers van Pronsweide dragen zorg voor de vogels. Stichting Vrienden Van Pronsweide heeft de totale financiering voor haar rekening genomen.
Nieuwe reeks herinneringskoffers Het afgelopen jaar hebben bewoners van Pronsweide voor het eerst kennisgemaakt met de herinneringskoffers en de bijbehorende vitrines. Thema’s zoals bruiloft, school, koffie en ondergoed kwamen voorbij. De nieuwe reeks bestaat uit, radio/tv jaren ’40. ’50 en ‘60, 100 jaar WVC-voetbal, landleven. En we beginnen in oktober met keukens uit de jaren ‘50. Pronsweide is de medewerkers van het museum het Hart van Winterswijk erg dankbaar voor dit mooie initiatief.
SZMK | Oktober 2014
Van de geestelijke verzorging:
Het leven is een gave Leven is gave Leven is opgave Leven is overgave. Die woorden zag ik al wandelend over een begraafplaats op een grafmonument staan. In eerste instantie deden de woorden mij denken aan de levensfasen: Bij je geboorte krijg je je leven als gave. Later in het leven krijg je vaak moeilijke gebeurtenissen op je pad en het leven is dan een opgave. En als je ouder wordt en je gezondheid gaat haperen, dan heb je vaak geen andere keus dan overgave, overgave aan anderen die voor je zorgen, overgave aan je ziekte, en uiteindelijk bij het sterven zal er ook van overgave sprake zijn. Zo is het leven achtereenvolgens een gave, opgave en overgave. Maar in feite beleven we ons hele leven gave, opgave en overgave. Als kind heb je immers nog niet veel te vertellen en ben je afhankelijk van anderen, waardoor er dan ook sprake is van overgave. Op hoge leeftijd stelt het leven je nog steeds voor opgaven. En op elke leeftijd zijn er momenten waarop je van het leven kan genieten en het leven als gave aanvoelt. Soms hebben mensen de neiging om slechts één van de invalshoeken te benoemen. Diegene zegt dan bijvoorbeeld: “Geniet van het leven, het leven is maar kort!” Of een ander zegt: “Als je goed je best doet, dan kom je er wel!” en weer een ander zegt: “Het leven overkomt je, zelf heb je niet veel in te brengen.” Het mooie van de tekst die ik op de begraafplaats las vind ik dat alle invalshoeken tegelijk genoemd worden, net zoals het leven veelzijdig is.
De kunst is om de momenten van overgave, opgave en gave van elkaar te onderscheiden, zodat je bijvoorbeeld jezelf niet verwijt dat je het leven niet als een gave ervaart, terwijl het leven op dat moment in feite een opgave voor je is. En dat je niet blijft vechten met zaken die je als opgave beschouwt, terwijl je je in feite enkel nog kan overgeven aan de situatie. Of dat je je juist neerlegt bij een situatie die je misschien best nog zou kunnen veranderen. Er is een tijd om te genieten van gaven, er is een tijd om te werken aan een opgave, en er is een tijd om je over te geven. En al die tijden zijn waardevol en vormen samen het leven. In moeilijke tijden hebben mensen soms steun aan het volgende gebed, dat aangeeft dat het belangrijk is om onderscheid te maken tussen verschillende situaties in je leven:
Geef mij de kracht om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, De moed om te veranderen wat ik kan veranderen, En de wijsheid om het een van het ander te onderscheiden. Veel kracht, moed en wijsheid toegewenst, ook namens mijn collega’s. Lotte Kleijn, humanistisch geestelijk verzorger van Pronsweide en De Berkhof
Medewerker van het kwartaal In het tweede kwartaal van 2014 heeft de sector opnieuw een medewerker van het kwartaal genomineerd. De keuze is deze keer gevallen op:
Joselien Maas Joselien Maas werkt al vele jaren in Pronsweide. Ze is EVV in woning 4. Ze is door haar collega’s genomineerd omdat ze een fijne collega is die voor iedereen klaar staat en voor velen een luisterend oor heeft en open staat voor de mening van een ander. Mede dankzij Joselien loopt het goed in woning 4. Joselien neemt haar taken serieus en ze betrekt haar collega’s bij heel veel zaken. Zo heeft ze in het laatste teamoverleg maatjes geregeld die meekijken zodat de medewerkers de verantwoordelijkheid hierin moeten oppakken wat de kwaliteit nog meer ten goede komt. Ook vindt ze het leuk om (soms zelfs in haar vrije uren) de kinderactiviteit te doen en bewoners te laten genieten in de Welnessruimte. De sector is van mening dat Joselien zaken goed regelt voor de bewoners en daarmee een voorbeeld is voor haar collega’s. De EVV-opleiding die ze recent heeft afgesloten, maakt dat ze nog meer laat zien dat ze een goede EVV is. Joselien kan echt werken vanuit de behoefte van de bewoner. Zij kan haar collegae met voorbeelden goed motiveren om dit ook te doen. Joselien neemt gemakkelijk initiatieven en houdt hierbij rekening met alles. Ze betrekt waar mogelijk de familie bij de zorg. Woensdag 16 juli 2014 heb ik Joselien gefeliciteerd en haar een blijk van waardering in de vorm van bloemen en een geschenkbon overhandigd.
SZMK | Oktober 2014
Cliëntenraad Pronsweide Het is al weer een hele tijd geleden dat ik voor het eerst kennis maakte met de dagopvang De Leliehoek. Mijn man Wim heeft Alzheimer en het was goed dat hij een paar dagen naar de opvang ging. Na een tijdje werd mij gevraagd of de Cliëntenraad iets voor mij was en zo ben ik in de Cliëntenraad gekomen. Ik zou iedereen aanraden als uw afdeling of woning nog niet vertegenwoordigd is in de Cliëntenraad ...... doe het, het is erg belangrijk. Het was wel wennen, want wat ik nooit had begrepen is, dat de Leliehoek een onderdeel van Pronsweide was. De Leliehoek was een prachtige locatie met 4 groepen – een warme deken – zoals ze dat noemen want de bezoekers werden prima en liefdevol verzorgd en er werden leuke dingen gedaan. Op 01-02-2013 moest er verhuisd worden. De Leliehoek werd hospice en de bezoekers kregen een ruimte in Pronsweide. Enkele bezoekers werden ondergebracht in de plaatselijke instellingen. Dat alles werd besproken in de Cliëntenraad. Al gauw waren de bezoekers gewend en voelden zich thuis in hun nieuwe home. Nu zijn er twee groepen: de PG en de somatische groep. Jammer is het dat er geen buiten is want er zit wel een deur in de ruimte, maar er is geen mogelijkheid, vanwege de struiken, om er te vertoeven. Wellicht komt dat nog.
De dagopvang loopt wat terug. Volgens de heer Plessius zitten we momenteel in een overgangsjaar. Het is de bedoeling van de overheid om dit met ingang van 2015 naar de gemeente over te hevelen. De overheid wil verschillende groepen bij elkaar zetten dus niet alleen ouderen, maar heeft hier nog geen definitief standpunt ingenomen. Mij lijkt dit niet zo’n goede oplossing. Immers deze groepen hebben volgens mij speciale verzorging en aandacht nodig. Wel zijn er nog wensen. De zorgboerderij Mentinkberg is gesloten. Dat wil zeggen er zijn geen logeeradressen meer. Deze zijn wel hard nodig zodat partners en familieleden het langer thuis vol kunnen houden, want je wilt zo lang mogelijk samen blijven. We moeten het allemaal afwachten maar duidelijk is dat ook in 2015 de zorg moet blijven want dat is hard nodig. Nog een klein gedichtje uit het blad ALZ.... van de Alzheimerstichting: Ooit nam jij mij aan de hand door bossen en langs meren ik nam jou bij de hand toen plots het tij ging keren. We wandelden door het dorp en we wandelden in het bos onze handen bleven samen maar – het leven – liet ons los. Groet Ans van Rijswijk Lid van de Cliëntenraad Pronsweide/Meddo
Ideeënbus een serieuze zaak Pronsweide heeft een ideeënbus. Naast de receptie vindt u deze. Met enige regelmaat wordt gekeken of er briefjes met ideeën, suggesties of verbeterpunten in zitten. Elke brief wordt serieus behandeld. Zo zijn de afgelopen periode diverse ideeën ook daadwerkelijk uitgevoerd: een echte
ijskaart in De Brink zodat kinderen ook een ijsje kunnen aanwijzen; drempelhulpen zodat men makkelijker met de rolstoel naar buiten/binnen kan, een spiegel op het toilet in De Brink. Allemaal ideeën die gerealiseerd zijn. Ideeën kunnen anoniem worden “gepost”, maar als er een
Alzheimer Café, Lichtenvoorde Wanneer? Iedere vierde woensdag van de maand. Een bijeenkomst die op een feestdag valt, wordt verschoven. In de regionale kranten kunt u lezen wat er op het programma staat. Hoe laat? De zaal is open vanaf 19.30 uur. Het programma start om 20.00 uur en eindigt om 21.30 uur. Aanmelding vooraf is niet nodig. De toegang is gratis, ook de koffie en thee. Waar? In de recreatiezaal van woonzorgcentrum Careaz Antoniushove, Rapenburgsestraat 33 te Lichtenvoorde. Inlichtingen? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Alzheimer Nederland, afdeling Achterhoek. Tel: 06-13514411. Organisatie Het Alzheimer Café is een initiatief van Alzheimer Nederland, afdeling Achterhoek, in samenwerking met Careaz, Sensire en Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé.
naam bij staat, krijgt diegene ook netjes antwoord over wat er met zijn/haar voorstel is gedaan. Hopelijk kunnen we u in één van de volgende nummers van Van Huis Uit melden dat de ideeënbus voller zit dan ooit te voren!
Wintermenu weer op de kaart U zult het vast al wel gemerkt hebben: de koks in Pronsweide zijn weer overgeschakeld op het wintermenu. Eind september is het zomermenu weer ingeruild voor de winterkost. De zachte zomergroentes maken plaats voor koolsoorten en stamppotten. Ook de stevige maaltijdsoepen (bruine bonensoep, erwtensoep) komen weer op tafel te staan. Op de woensdagavond komen bij het wekelijkse extraatje de balkenbrij, bloedworst en dergelijke weer tevoorschijn.
Pronsweide heeft WIFI Wilt u als bewoner/bezoeker gebruik maken van Wifi in Pronsweide, dan kan dat in De Brink, bij het dagcentrum en bij de groepswoningen. Het gaat als volgt; u selecteert SZMK-Internet, geen wachtwoord nodig, accepteer de voorwaarden en dan heeft u Wifi. De Wifi is dan 24 uur beschikbaar.
SZMK | Oktober 2014
Bewoners kleinschalig wonen Meddo aangenaam verrast door Visiteclowns Mannen met grote rode neuzen doen bewoners zichtbaar goed. Het was even stil, maar al gauw was het ijs gebroken toen de Visiteclowns op 25 juni een bezoekje brachten aan de bewoners van kleinschalig wonen in Meddo . Visiteclowns Faas en Spijs, in het dagelijks leven heten ze Henk Bieze en Servaes Custers zijn twee van de vijf clowns van Visiteclowns.
Deze stichting speelt in zorginstellingen waar mensen met dementie of een verstandelijke beperking wonen. Veel oude bekende Hollandse liedjes passeerden de revue. Het draait bij de Visiteclown niet alleen om grappen, lachen en dansen. Iedereen wordt ook even persoonlijk aangesproken en dat werd zeer gewaardeerd. Het werd in Meddo een dag om niet gauw te vergeten.
L
Licht Voldoende (dag)licht is belangrijk. Onder andere ons slaap- en waakritme is afgestemd op de zon en de seizoenen. Licht - donker geeft aan of we kunnen gaan rusten of in actie moeten komen. Voldoende blootstelling aan licht is de basis voor leven, bevordert onze gezondheid en ons presteren. Licht heeft effect op de fysieke gezondheid, maar ook op onze stemming. Verminderde blootstelling aan daglicht, zoals bijvoorbeeld tijdens de (donkere) herfst- en wintermaanden kan ertoe leiden dat mensen zich minder fit en vitaal voelen. Bij sommige mensen is dit zelfs zo erg dat sprake is van een ‘winterdepressie’. Blootstelling aan een sterke lichtprikkel kan deze klachten verminderen. Licht beïnvloedt de mens via de biologische klok in de hersenen. Deze klok regelt veel lichamelijke processen, zoals het slaap-waakritme, de stofwisseling, cholesterolspiegels, bloeddruk en stemming. Bij het ouder worden, en in nog sterkere mate bij de ziekte van Alzheimer, gaat de klok minder goed werken, waardoor het risico op bijvoorbeeld verstoringen in het dagnachtritme toeneemt. Dit wordt niet alleen bepaald door een verminderde werking van de biologische klok, maar ook door andere factoren. Hierbij
kan gedacht worden aan het achteruitgaan van de ogen, een kromme zithouding waardoor licht minder gemakkelijk de ogen bereikt of het verminderd actief zijn op hogere leeftijd. Zeker voor ouderen is blootstelling aan voldoende licht dus heel belangrijk. Het maakt alerter, waardoor er overdag minder en ’s nachts beter geslapen wordt. Ook blijven ouderen door voldoende licht actiever, waardoor ze minder snel achteruit gaan. Tot slot is een belangrijk effect dat ouderen zich beter gestemd voelen door voldoende licht. Voor bewoners van verzorgingsen verpleeghuizen geldt dit in nog sterkere mate. Licht verdient dan ook gerichte aandacht in de zorg en activiteiten. Zelf kan men hier een actieve rol in spelen door regelmatig naar buiten te gaan of bijvoorbeeld vaker een zitplek bij het raam te zoeken. Voor het schrijven van dit stuk is gebruik gemaakt van onderstaande artikelen: ´Ouderen, zon- en kunstlicht’ door Ronald Geelen ´Licht voor ouderen en mensen met dementie’ door Tjtse Mandemaker, Vilans ‘Helder verlichte ruimtes zijn een steuntje in de rug voor ouderen’ door Sigrid Starremans Evelyne Evers psycholoog Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé
SZMK | Oktober 2014
Pronsweide doet volop mee met volksfeest Winterswijk Het zijn zeker niet allemaal Winterswijkers die in Pronsweide verblijven, maar in een Winterswijks feestje, daar hadden velen wel zin op vrijdag 29 augustus. Het Winterswijkse Volksfeest wordt traditiegetrouw het laatste weekend in augustus gevierd. Vele familieleden hadden van de uitnodiging gebruik gemaakt om met hun in Pronsweide verblijvend familielid er een leuke dag van te maken. ‘s Morgens was er koffie met wat lekkers, nadien optocht kijken en bij terugkomst genieten van een lekkere maaltijd met gezellige livemuziek erbij. Bij de hoofdingang
stond een prachtig bloemenpaneel dat gemaakt was door bewoners van Pronsweide gesteund door medewerkers en vrijwilligers. Ook het weer werkte perfect mee: 23º C en een lekker zonnetje maakten dat ook velen van de terrasjes buiten gebruik maakten. De thuisblijvende bewoners konden het bloemencorso zien op Slingeland TV. De omroep had ook opnames gemaakt van het bloemenplakken in Pronsweide. Getuige de vele positieve reacties mogen we gerust van een zeer geslaagde dag spreken!
SZMK | Oktober 2014
Opnieuw succesvolle editie Kindervakantiefestijn Pronsweide Afgelopen zomer heeft ons verpleeghuis opnieuw 6 weken lang de deuren open gezet voor het Kindervakantiefestijn van SZMK. Jaarlijks biedt SZMK haar werknemers de mogelijkheid van kinderopvang in de schoolvakantieperiode, zodat men met een gerust hart aan het werk kan in de zorg. Pronsweide was zo’n plek waar dat kon. Zes weken lang konden kinderen overdag terecht in de multifunctionele ruimte. Dit leidde tot mooie gezamenlijke activiteiten
met onze bewoners zoals samen gymnastieken of oud Hollandse spelletjes doen. Activiteiten waarbij ook kinderen betrokken zijn, komen in Pronsweide gedurende het hele jaar voor, maar het Kindervakantiefestijn is net even weer wat anders, en zeker in een lange, vaak stille, zomerperiode een welkome afwisseling. De kinderen en hun begeleiding maakten ook vaak gebruik van de belevingsgerichte tuin, buiten schilderen, tikkertje doen of een tent opzetten. Het gaf de bewoners van de woningen nog meer het gevoel in een gewone wijk te wonen.
Pronsweide zwaait drie zusters van het eerste uur uit Jo Westerveld, Diny Vervelde en Janny Toebes, alle drie namen afgelopen zomer na 34 jaar afscheid van Pronsweide vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Alle drie verpleegkundigen hebben hun sporen meer dan verdiend.
Op de afscheidrecepties mochten zij vele handen schudden van bewoners en collega's. De raad van bestuur had voor alle drie nog een passende speech waarbij ze alle drie bedankt werden voor hun inzet en vele werk dat ze verzet hebben.
SZMK | Oktober 2014
Avondactiviteiten najaar 2014 Naast de activiteiten die overdag plaatsvinden en die wekelijks worden bekendgemaakt is er ook met enige regelmaat een avondprogramma in Pronsweide. Houdt u de publicaties hierover in de gaten voor nadere info.
Dinsdag 23 september
Leemhorstbloazers Dinsdag 7 oktober
Gewoon Hollands Smartlappenkoor Dinsdag 21 oktober
Harmonicaclub Corle Dinsdag 11 november
Berkelzangers Borculo Maandag 24 november
Wi’j hold ’t bi’j ’t Olde Klompendansers Donderdag 11 december
Kerstmuziek met dhr Westera
Waor was Linda? Jao, waor zol Linda toch können wezzen? Dat vraogt vader Moder en Anneken zich ök af. Anneken hef Linda ekreggene op euren verjeurdag van oma. Oma had veur de poppe een jurkjen en ne ovvergooier ehaakt. Moder hef een jesken en ne mutsken ebreid. Anneken past Linda ök de truitjes dee Anneken zelf as babytjen edraegene hef. As Anneken ’s avonds naor bedde geet mag Linda altied met. En noe, opins is Linda weg, zee zit neet in den spölhook op het kleine steulken. Het wandelwagentjen is ök läög en in de poppenwege lig allene Toetie de beer. Ho kan dat noe? Moder begrip der ök niks van. Vanmorgen ton moder en Anneken samen naor het darp bunt ewest hef Anneken Linda met enomene, dat wet ze heel zeker. ’s Middags hef Anneken een uurken bi’j Sientjen espöld. Sientjen wont vlakbi’j, in dezelfde straote. “Hei-j Linda ök bi’j Sientjen laoten liggen?”, vrög moder.Anneken trök de scholders op! “Ik geleuve van neet, wie hebt in het zand espöld, koekjes ebakkene. “Bi’j Sientjen is gin poppe. Vader kik op het plaetsken Achter het hoes en in het kleine höfken, gin Linda. Op het politiebureau, waor moder den anderen dag naor to geet wet ze ök van niks. Linda blif weg. Toetie de beer mag noe ’s avonds met naor bedde. Het is al wal ne waeke later. Vader is naor zien wark en moder hef het wark in hoes an de zied. “Zo, noe gaow een paar bösschoppen doon, Anneken”, zeg moder. Het meiken geet geerne met. Veur op de fietse zitten vundt ze prachtig. In de supermarkt bunt ze gauw klaor, jammer. Anneken had nog wal langer op het winkelwagentjen willen zitten. In de manufacturenzaak hebt ze ne heel mooi hobbelpaerd en ne auto, waor de kinderen op meugt gaon zitten en met meugt spöllen, as de groten an het kieken en kopen bunt. “Hu paerd”, zeg Anneken. Het spit eur
dat moder dizze kere neet lange wark hef. Bi’j den slager is het drok, ze mot er ne hele tied wachten. As moder hef betaald, vrög de meneer: “Wil zusje een stukje worst?” Dat lust Anneken wal”, ze geet op de tenen staon um het an te pakken. “Dank u wel”, zegt ze netjes. Noe nog naor het postkantoor, daor vundt Anneken het helemaol neet fijn. Het is daor altied zo drök, allene dat de deuren vanzelf lös en dichte gaot is wal aardig. Anneken mot op ene van de steulkens zitten dee teggen de kante staot, zee mot blieven zitten töt moder klaor is. Het is ök wal is ewest, dat er zovölle volk ston, dat Anneken moder neet meer kon zeen en dat ze haoste wol gaon hulen. Noe is het neet drök, Anneke’s moder is direct an de beurte. Anneken kan zeen ho de juffrouw het peksken dat naor oma mot op de waegschaole leg. Dan opens wordt Anneken vuurrood en wupket van den stool, want daor op ne stapel beuke zit ne poppe, er hangt ne papierken bi’j: WIE HEEFT MIJ VERGETEN. Anneken kan nog neet laezen maor…… “Het is Linda. Van mi’j, van mi’j”, röp ze bli’j en stek beide armen al oet. Moder beurt Anneken op de balie, de dames en heren op het kantoor mot derumme lachen. “Is die mooie pop van jouw?”, zegt de juffrouw vriendelijk terwijl ze Anneken , Linda anreekt. “Die heeft hier een weekje gelogeerd. “Oh, wat is Anneken bli’j, ze drukt Linda stevvig teggen zich an. Ton moder met Anneken waer bi’j hoes kwam, ging Anneken direct met Linda naor heur spölhook en praoten hoenderdoet met Linda en Toetie. ’s Nachts slop Linda waer bi’j Anneken in een lekker zacht bedde. Vader en moder hebt der gin kind meer an. Nel Hulshof Dialect van Wenters
SZMK | Oktober 2014
Dit is een verhaal over vier mensen genaamd: Allemaal, Iemand, Iedereen en Niemand. Er moesten belangrijke zaken verricht worden en Allemaal Was er zeker van dat Iemand het wel zou doen. Iedereen had het kunnen doen, maar Niemand deed het! Daarover werd Iemand heel kwaad, Want het was toch de taak van Allemaal. Allemaal dacht dat Iedereen het wel zou doen, Het einde van het liedje was dat Iedereen Iemand de schuld gaf, omdat Niemand deed wat Iedereen had kunnen doen.
Namen
Achterhook…
Wie ik liefheb wil ik noemen. Fluister namen in de wind. Schrijven op beslagen ramen. Elke naam zozeer bemind.
zwarve dur den Achterhook Wenters, Neede, Grolle a’k der aover zit te schrieve wi’k der zo wel hen gaon holle
Lees de namen in de wolken, in de vroege morgendauw. Zing ze samen met de bomen. Geef mijn naam aan die van jou.
woar de Slinge en de Berkel kronk’le dur ’t land boerdri-jkes, gaeveltekens volkscultuur an alle kant
Wie ik liefheb wil ik blijven. Kras een naam in berkenbast. Namen niet meer goed te lezen, Heb ik aan mijn hart gelast.
dinsper, Aalten, Ratum, Miste Huppel door’s hen de historie van ’t laeve a’j die nog nie ken
Stijni Stoeckart
holle waege, breje paje bome an de kant laeven in de olde tied minse, wat ’n land!
Prachtig initiatief; je vriendendag op pronsweide houden! Dagje paintballen, kartracen, bungiejumpen of cupcakes maken, het zijn de geijkte ingrediënten voor een dagje vriendengroep. Hoe anders deden vrienden van de Aaltense Marieke, werkzaam in woning 4 van Pronsweide, het. Ze lieten begin september zien dat een dagje chillen ook een geheel andere invulling kan krijgen.
Ze kwamen een dagje in woning 4 om de bewoners een leuke dag te bezorgen: lekker wandelen in de natuur, snuffelen op de markt en genieten van een terrasje en veel persoonlijke aandacht. Het werd een prachtige, unieke dag, die hopelijk meer vriendengroepen op een idee brengt.
SZMK | Oktober 2014
Mag ik u even voorstellen? Aan de medewerkers van de afdeling service en bemiddeling van Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé (SZMK). Sinds 1 juli is het voormalige cliëntenbureau getransformeerd naar de afdeling service en bemiddeling. Binnen service en bemiddeling werken 3 medewerkers vanuit het serviceloket. Zij zorgen voor een continue telefonische bereikbaarheid op werkdagen van 8.00-18.00 uur. Bij het serviceloket kunt u terecht voor al uw vragen m.b.t. de diensten die u ontvangt of wenst te ontvangen van SZMK. Het serviceloket is zowel voor vragen van interne als externe klanten bereikbaar op 0544-474114. Daarnaast werken er op de afdeling service en bemiddeling 5 adviseurs wonen, zorg en services. Zij zijn per 1 september in iedere gemeente binnen het werkgebied van SZMK op vaste tijden aanwezig. Door fysieke aanwezigheid op locatie hopen we makkelijker met u in contact te komen en uw vragen snel te kunnen beantwoorden. U kunt met vragen gerust bij de adviseur van uw (dichtstbijzijnde) locatie binnenlopen, zij helpen u graag verder. Zoals de naam het al zegt is de adviseur gespecialiseerd in wonen, zorg en services.
U kunt o.a. op het gebied van de volgende vragen bij uw adviseur terecht: - Hoe kom ik aan een aanleunwoning? - Kunt u voor mij een indicatie aanvragen? - Waar sta ik op de wachtlijst? - Ik wil graag personenalarmering, kunt u dit voor mij aanvragen? - Ik zou graag gebruik maken van de maaltijdvoorziening van SZMK, kunt u mij helpen? - De situatie thuis verslechterd, kan mijn familielid een hogere urgentie krijgen? - Ik heb de indruk dat ik meer zorg nodig heb dan ik op dit moment krijg. Is er een indicatieophoging mogelijk? - Ik zou graag willen verhuizen naar een andere locatie van SZMK, kunt u mij hierin begeleiden? - Wat moet ik betalen voor de wasverzorging? - Hoe werkt de eigen bijrage van het CAK? Indien u in contact wenst te komen met de adviseur van uw locatie kunt u het makkelijkst op de momenten dat zij op locatie aanwezig is binnen lopen. Indien u een vraag heeft op een ander moment dan kunt u via het serviceloket naar de betreffende adviseur vragen. M. Klein Gunnewiek
Trudy Verstegen adviseur wonen, zorg en services • Pronsweide iedere maandag en donderdag van 10.30-12.00 uur • De Hoge Weide iedere dinsdag en woensdag van 10.30-12.00 uur
Anuschka Damen adviseur wonen, zorg en services • De Berkhof iedere maandag van 10.00-12.00 uur • Vredense Hof iedere vrijdagmorgen van 10.00-12.00 uur. • Hoge Veld iedere dinsdagmorgen van 10.00-12.00 uur • Stegemanhof iedere donderdag van 10.00-12.00 uur
Carla Rabe adviseur wonen, zorg en services • De Molenberg PG iedere maandag van 11.00-12.00 uur. • Beth San iedere dinsdag van 11.00-12.00 uur. • De Hassinkhof iedere woensdagmorgen • Ambthuis iedere vrijdagmorgen
Christine Simmelink adviseur wonen, zorg en services • De Pelkwijk iedere maandag • Meddo iedere woensdag • De Rikker iedere woensdag • Mariënhof iedere donderdag van 10.30-12.00 uur
Karin Nijhof adviseur wonen, zorg en services • De Molenberg somatiek, woonzorgcentrum en dagcentrum iedere dinsdag en vrijdag • De Hoge Weide PG iedere vrijdag
SZMK | Oktober 2014
Vertel nog eens!
Waarom verhalen zo belangrijk zijn Elkaar verhalen vertellen; we doen het dagelijks. Tijdens de koffie, als we aan de (klein)kinderen vertellen hoe iets vroeger ging, tijdens de verzorging… en ga zo maar door. Het lijkt zo gewoon, maar als je er goed over nadenkt, besef je dat verhalen belangrijk zijn. Ze geven het leven kleur en maken ons tot een persoon. Een Ierse filosoof zegt het als volgt: ‘Verhalen vertellen is voor mensen even belangrijk als eten. Eigenlijk nog fundamenteler, want voedsel houdt ons in leven, maar verhalen geven ons leven waarde. Zij maken ons mensen tot wat we zijn.’ Je merkt eigenlijk pas hoe belangrijk het is om je verhaal te kunnen vertellen als je het omdraait: als je niet meer kunt vertellen wat je hebt meegemaakt, als mensen je niet geloven of als niemand geïnteresseerd is jouw verhaal. Hoe pijnlijk kan dit zijn. Grote verhalen Verhalen zijn zo oud als de mensheid. Mensen hebben elkaar altijd verhalen verteld. Onder andere om greep te krijgen op het leven, op de wereld. Want vroeg of laat vragen mensen zich af: Waar komen we vandaan? Waar ga ik naar toe? Waarom zijn we hier op deze aarde? Hoe moeten we leven? Antwoorden op deze verhalen zijn onder andere te vinden in scheppingsverhalen en in verhalen over het eind der tijden. Elke cultuur heeft een eigen arsenaal aan verhalen.
De meeste ouderen zijn opgegroeid in een ‘groot verhaal’. Voorbeelden hiervan zijn: een christelijk verhaal – protestants of katholiek –, een socialistisch of humanistisch verhaal. Opgroeien in zo’n groot verhaal, zo’n traditie, maakt je deel van een groter geheel. Je hoort ergens bij en de verhalen uit jouw traditie geven je aanwijzingen – of zelfs geboden – over hoe te leven. De tijd van de grote verhalen in onze westerse cultuur is voorbij. De meeste mensen voelen zich geen deel meer van een groter geheel en er is geen leidend verhaal meer. Dat betekent niet dat voor iemand persoonlijk bijvoorbeeld bijbelverhalen minder waarde hebben gekregen. Het betekent wel dat voor de meeste mensen in onze samenleving deze verhalen niet meer richtinggevend zijn.
Kleine verhalen Door het ontbreken van overkoepelende verhalen, zijn persoonlijke of ‘kleine’ verhalen steeds belangrijker geworden. Je ziet dat terug in kranten, op de tv en op internet. Overal zie je persoonlijke verhalen verschijnen. Mensen houden namelijk de behoefte om grip te krijgen op het (samen)leven. Vooral in een tijd als de onze, waarin zoveel verandert, doet zich dat extra gelden. Er is verwarring. Wat is er allemaal gaande? Welke kant moet het op? Verhalen zijn dan een soort baken in onzekere tijden. De ‘kleine verhalen’ nemen een deel van de functies van ‘grote verhalen’ over. In bedrijven en instellingen wordt ook steeds meer met verhalen gewerkt. Een gemeenschappelijk verhaal geeft inhoud, een stuk identiteit. Bij Stichting Zorgcombinatie Marga Klompé is dat het verhaal van Marga Klompé (19121986). De waarden die in haar leven en haar werk als minister naar voren kwamen zijn leidend voor de organisatie. Het inspireert de werknemers om betrokken zorg te verlenen en zorgvuldig met elkaar om te gaan.
Tijdens de koffie vertellen we elkaar verhalen
Functies van verhalen We noemden het al: mensen vertellen verhalen om greep te krijgen op het leven. Dat ‘greep krijgen op’ kun je onderverdelen in verschillende functies van verhalen. In de eerste plaats zorgen verhalen voor verbinding tussen mensen. Je kunt je herkennen in het verhaal van anderen of meer begrijpen van andermans levensloop. Verhalen kunnen ook richting geven. We zagen dat al bij de ‘grote verhalen’. Ze fungeren als gids of ijkpunt. Die kant moet je op, dit is een ‘voorbeeldige’ manier van leven. Verhalen kunnen ook helen. Als verhalen van lijden en pijn, van oorlog en misbruik, gehoord worden, is dat voor de slachtoffers een vorm van erkenning. Hun verhaal zal niet uit de geschiedenis verdwijnen. Tenslotte kun je je ook spiegelen aan verhalen. Dat kan je helpen om oplossingen te vinden voor eigen vragen. Je komt op ideeën of je denkt: dat zou ik anders doen. Samenvattend kun je zeggen dat verhalen je oriëntatie en identiteit bieden. Dat verklaart ook de drang om te vertellen: je hebt behoefte aan een zekere eenheid in je leven.
SZMK | Oktober 2014
Verhalen vertellen • Welke verhalen werden er vroeger bij u thuis verteld of voorgelezen? • Welke verhalen vertelt u zelf graag. Wat is uw meest dierbare verhaal? • Welk verhaal / welke verhalen wilt u aan jonge mensen meegeven?
Verhalen oproepen Veel verhalen ontstaan spontaan. Je kunt het vertellen ook stimuleren. Binnen onze stichting gebeurt dat ook. In Groenlo loopt het project ‘Verhalen van vroeger’. In samenwerking met Boogie Woogie, instituut voor kunst en cultuur, worden er verhalen van vroeger voorgedragen, uitgespeeld en muzikaal omlijst. De mooiste verhalen komen er te voorschijn. In de woonzorgcentra van Winterswijk gaan herinneringskoffers rond. Het museum stelde deze koffers met voorwerpen van vroeger samen. Met onderwerpen als ‘koffie zetten’, ‘kleding’ en ‘huwelijk’ komen de verhalen los. Ouderen dragen een leven vol verhalen met zich mee. Het zijn verhalen van vroeger. Al vertellend gaat het echter niet alleen over het verleden. Het gaat ook over wat er tijdens het vertellen weer ontstaat. Verhalen worden steeds weer bewerkt en aangepast. De mensen die luisteren vertellen het weer verder en spiegelen zich eraan. Blijf daarom vertellen! Aan uw familie, kinderen, kleinkinderen, medebewoners, kennissen en verzorgenden. En blijf luisteren, zodat de ander op verhaal kan komen. J. Aartsen
Cliënt en verzorgende wisselen vaak verhalen uit
WOORDZOEKER G L W E A P D O V S E L E S E G H C
S E L I M I T L E J P H Y L N X I G
I E S Q L E C R A T E B E A R R F A
O P P L B D K S S R R L C K P H O L
E A E B T P A F F B E O H A X E J D
O A L L L E S S W N N E D E E F R P
O S L A C H T M A A N D I K T K A O
E E E D E S A P A R E W H K Z I H M
T I T E D E N N E N B O O M E T W P
A C J R D G J G S A O R R I I L R O
S E E E D S E T N R E S C P N A S E
W L S N L N O D N X C T P D S S A N
P B F L B E E T Y O J D K O D P K S
S R Z O L N S R N Q L Y K E Q P T U
E G O B N A Z O M E R E Z K Z T T C
Z G P A R A P L U N L L A L H R M T
Zoek de volgende woorden: peren banden slachtmaand bladeren nazomer herfst spelletjes paraplu dennenboom kastanje eekhoorn slak pompoen jas bloedworst wild paddenstoel eikels regenboog
RAADSEL 1. Ik ben een klein beestje en ik draag mijn huisje op mijn rug. 2. Ik val van de bomen en ik ben bruin en rond. Ik groei in een bolletje met stekels. 3. Ik weef een web van tak naar tak zodat ik wat te eten heb. 4. Mijn kleur is roodbruin en mijn staart lijkt een pluim. Ik hou van nootjes tussen mijn pootjes. 5. Ik kan prikken als je aan mij komt. Je kunt het binnenste opeten, rara wat ben ik? 6. Als je aan mij komt dan prik ik. Als ik bang ben rol ik in een bolletje.
Oplossing1. slak; 2. kastanje; 3. spin; 4. eekhoorn; 5. bolster of tamme kastanje; 6. egel
SZMK | Oktober 2014
Winterswijkse initiatiefneemster achter bijzonder kinderboek over dementie
‘Oma’s hoofd is versleten’ De moeder van Pascal van Diest-van Hoorn is jong dementerend en al op 60-jarige leeftijd opgenomen in een verpleeghuis. De in Winterswijk woonachtige Pascal zocht een boek voor haar kinderen waarin dementie in kindertaal wordt uitgelegd maar dit was er helaas nog niet. Ze zocht contact met de Fiep Westendorp foundation en Alzheimer Nederland. Beide omarmden Pascal’s idee. Samen met illustratrice en auteur Marieke van Ditshuizen is het boek gemaakt. Pascal legt haar drive achter de totstandkoming van het boek uit. ‘Als je vader of moeder aan dementie lijdt, komt er heel wat op je af. Het is in het begin moeilijk te bevatten en hoe leg je het aan je kinderen uit? Het is heel belangrijk om je kinderen erbij te betrekken, zodat er geen angsten ontstaan voor het gedrag van oma of opa, of angst voor het verpleeghuis waar zich ook vreemde en verdrietige situaties kunnen voordoen’.
Het prentenboek is gebaseerd op situaties uit de realiteit en herkenbaar voor iedereen die een naaste heeft met dementie. Het boek is door de vrolijke kleuren, heldere verhaallijn en eigentijdse tekeningen begrijpelijk voor kinderen van 3 tot 7 jaar. Het boek is o.a. te verkrijgen via de website www.alzheimer-nederland.nl. De opbrengst (het boek kost € 12,95) komt geheel ten goede aan Alzheimer Nederland. Begin april kregen de koninginnen Sylvia van Zweden en onze koningin Maxima tijdens een werkbezoek aan De Hogeweyk in Weesp het boek overhandigd. Voor de Zweedse koningin zat er een vertaling bij. Het boek is inmiddels een groot succes. Het is o.a. opgenomen in de collectie van alle bibliotheken in ons land.
Op 4 april 2014 hebben koningin Maxima (op de foto) en koningin Silvia (van Zweden) het voorlichtingsboek over dementie ‘Oma’s hoofd is versleten’, geschreven door Gea Broekema, directeur Alzeimer Nederland in ontvangst genomen. Beide reageerden zeer enthousiast. Het boek is te koop via de webwinkel van Alzheimer Nederland (fotograaf Paul Tolenaar).
SZMK | Oktober 2014
