De drie decentralisaties en de positionering van gemeenten Het perspectief van MEE organisaties 22 mei 2012
Kijken naar de decentralisaties • Doelgroepen en wetgeving • Zoeken naar criteria voor selectie van keten regisseurs • Doelstellingen: – – – –
Verantwoordelijkheid bij burgers terugleggen Indammen kostenexplosie zorg en welzijn Déprofessionaliseren, démedicaliseren Nieuwe en effectieve uitvoeringsstructuren ion het lokale publieke domein realiseren
Stapeling van decentralisaties
Wetgeving Wet werken naar vermogen Wajong
De gemeente UWV
Passend Onderwijs
Gemeente: huisvesting, vervoer en leerplicht
Min. OC&W
Jeugd zorg
De gemeente
WMO / Begel.
De gemeente Gemeenten
AWBZ
Zorgverzekeraar 0 5 10 ouder
20
30
40
50
60
65 leeftijd
Clusters van doelgroepen • Jeugdzorg en individuele begeleiding • Doelgroep 18 tot 27 jaar; werken en participeren naar vermogen; • Doelgroep 27 tot 65 jaar; loonwaarde > 20% en doelgroep < 20% • Volwassenen met individuele begeleiding • Volwassenen met groepsgerichte begeleiding
De kanteling van de WMO; ook voor de functie begeleiding? Directe leefomgeving Eigen kracht
Sociaal netwerk & steunsysteem
AWBZ domein En Wsw domein
Wijk, kern of stad
Algemene voorzieningen
Boven lokaal en regionaal Maatwerk, specialistisch aanbod
Beleidsregie
Opdrachtgever
Uitvoeringsregi e -Opdrachtnemer - Ketenmanager
Uitvoering
- Onderaannemer - Specialistische partij
Terugkoppeling
Bepaalt:- Doelen - Resultaten - Middelen - Voorwaarden
- Bepaalt aanpak - Schakelt ketenpartner in - Is eindverantwoordelijk/ resultaatverantwoordel ijk - Stuurt op samenhang - Is gecommitteerd aan het geheel - Levert specialistische bijdrage Resultaatverantwoordelijk voor eigen bijdrage.
Posities die gemeenten innemen • De gemeente als beleidsregisseur • De gemeente als beleids- en uitvoeringsregisseur • Consequenties van beide posities
De gemeente als beleidsregisseur • Keuze voor een kleine gemeentelijke organisatie • Keuze voor uitvoeringsregisseurs; – Per doelgroep of werkveld – Per wijk
• Maatschappelijke organisaties concurreren om positie van ketenregie – Dagbesteding – Welzijn en begeleiding ouderen – Arbeidsmatige dagbesteding en beschutte SW
Uitvoeringsregie door gemeenten • Gemeente bepaalt visie, beleid, doelstellingen en inzet van de middelen • Gemeente bepaalt ook de inrichting van de uitvoeringsketen • Kiest ervoor om sleutelposities te domineren en met ambtelijk personeel in te vullen • Aanbieders worden onderaannemer
Uitvoering- en procesregie • Wat zijn de sleutelposities in de keten? • Intake, beoordeling en indicatie stelling • Casemanagers; doelgroep, werkveld of werkgebied • Contracteren van uitvoerders
De samenleving; mensen die een beroep doen op de gemeente
Indicatie: Mate en wijze van compensatie
De gemeente en private aanbieders
contractbureau
c
Burgers met ‘n hulpvraag
Op eigen kracht
De case manager
Compensatie noodzakelijk
c
c
Aanbieders van betaalde diensten
= gemeentelijk domein
Regionale samenwerking
Nota van uitgangspunten Individueel 2e lijn Complex Specialistisch Professioneel Langdurig
Groep
INDIVIDUELE (SPECIALISTISCHE) VOOR– ZIENINGEN(INDICATIE OF ZELF BETALEN) Individuele begeleiding Gespecialiseerd
Ontmoeting & Dagbesteding Gespecialiseerd
Stedelijk Regionaal
Indicatiestelling gemeente 1e lijn Niet complex Algemeen Professioneel Tijdelijk
ALGEMENE(VOORLIGGENDE) VOORZIENINGEN Individuele begeleiding Basis
Ontmoeting & Dagbesteding Basis
Wijk
BURGERS MET TALENTEN EN BEPERKINGEN Preventie en vroegsignalering 0e lijn Het gewone leven
Gemeenschapszorg
Inclusieve samenleving
Nota van uitgangspunten 2e lijn Complex Specialistisch Professioneel Langdurig Stedelijk Regionaal
1e lijn Niet complex Algemeen Professioneel Tijdelijk Wijk
Jeugdzorg
Zorg
(Wjz)
(AWBZ, Zvw, Wpg)
Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo)
Werk en Inkomen
(Wwnv)
INDIVIDUELE (SPECIALISTISCHE) VOOR– Beschut werk Z I Gespecialiseerde ENINGEN Zorg AWBZ en Zvw Voorzieningen Wmo jeugdzorg Bijstand Bijz. bijstand Indicatiestelling CIZ Indicatiestelling gemeente ALGEMENE(VOORLIGGENDE) VOORZIENINGEN “Centra voor Centra voor Jeugd Casemanagement Gezondheidscentra Maatschappelijke en Gezin (CJG) (AmSZ/Uwv) Ontwikkeling” ALGEMENE(VOORLIGGENDE) VOORZIENINGEN Scholen Preventieve Informele ondersteuning Reguliere Kindcentra gezondheidszorg arbeidsmarkt
0e lijn Het gewone leven
BURGERS MET TALENTEN EN BEPERKINGEN Ouders en kinderen Patiënten en Mensen met en zonder Werkzoekenden en met en zonder problemen gezonde mensen beperkingen Werkenden
Waar positioneert MEE zichzelf? -Complex De 2e lijn -Specialistisch -Professioneel -Langdurig -Stedelijk / regionaal - Niet complex De 1e lijn -Algemeen -Professioneel -Tijdelijk - Wijk
De 0e lijn - Het gewone leven
De vragen van MEE • Hoe geven de gemeenten invulling aan hun regierol? • Hoe gaan zij om met het complexe veld? • Wat verwachten zij van partijen in het lokale veld? • Wat moet je als organisatie vooral (niet) doen? • Waar liggen de kansen voor MEE in dienstverlening en samenwerking?
Vraag 2 • Veel partijen betrekken bij beeldvorming en overleg • Hoe gaan gemeenten om met het complexe veld: – – – – –
Inhoudelijk / politieke agenda Financieel / budgettair Macht - controle Opportunisme Vertrouwen - wantrouwen
Wat verwachten gemeenten van partijen? -1 • Wie zijn de partijen? – De burger – Vrijwillige coöperatieven en trustaanpakken – De aanbieders van WMO/AWBZ diensten?
• Verwachtingen – Loyaal meewerken – Binnen de beleidskaders van de gemeente – Soms; overgaan in nieuwe structuren • Wethouder: ik wil die en die en die medewerker van jou
Wat verwachten de gemeenten -2 • Rotterdam: Op eigen kracht samen tot consortium vorming komen voor een wijk of doelgroep • Arnhem: Verwerven van opdracht als wijkregisseur • Arnhem: Onderhandelen met de wijkregisseur
Wat moet je vooral wel doen? - Bepalen in welke lijn (0, 1 of 2)je core business zit – In kaart brengen voor welke positie de gemeenten in je werkgebied opteren – Uitspreken of je overgenomen wilt worden door de gemeenten – In kaart brengen of, voor welke doelgroep en hoe je ketenregisseur kunt worden en welke stappen je nu al kunt zetten op dat pad (ook met anderen) – In kaart brengen voor welke doelgroepen je als case manager kunt gaan werken
Wat moet je vooral niet doen? • Concurreren met de gemeente om de beleidsregie positie • Concurreren met de gemeente als die de uitvoeringsregie claimt • Het AWBZ regime met het WMO regime verwarren • Je profileren op de kenmerken van de lijn die niet je core business is
Waar liggen de kansen voor MEE? -1 • De gemeente: jullie diensten zijn nodig voor de nieuwe aanpak; jullie organisatie staat in de weg! • Het volume van de professionele dienstverlening en werkgelegenheid in de maatschappelijke dienstverlening zal de komende jaren aanzienlijk krimpen
De kansen voor MEE -2 • • • • • • • • • •
Schadelast beperking Overlast schade beperking Preventie Case management invullen Goedkoper maken van de huidige dienstverlening Opgaan in de gemeentelijke organisatie Fuseren met sterke ketenregisseurs Ondersteunen van burger coöperatieven Professionaliseren op logistiek en bedrijfsvoering Exploitatiemodel ontwikkelen op de WMO uitgangspunten
