De creatie van nieuwe stad-land relaties

De creatie van nieuwe stad-land relaties

Jan Willem van der Schans [email protected]

Plattelandsacademie, Leuven 1 dec. 2010

Overzicht

Introductie Context

Landbouwgrond onder druk Stedelijke initiatieven Maatschappelijke bewegingen Bedrijfsleven

Waarom stads nabije landbouw?

Voedselkilometers Leefbaarheid Sociale cohesie

Introductie

Inwoner Delfshaven Onderzoeker WUR Lid Eetbaar Rotterdam Lid Denktank stadslandbouw Rotterdam ‘’Het enige groen wat ik me kan bedenken voor een stad als Rotterdam is een pot groene verf om het beton te kleuren.’’

Uitgangspositie

De landbouw wordt duur betaald ‘’..de EU (is) niet de meest geschikte locatie voor grote delen van de landbouwproductie,… verplaatsing van de productie naar ontwikkelingslanden (is) een reëel alternatief.’’ (Kol en Kuijpers, ESB 1999)

Inleiding

Conflicterende ruimte claims

Conflicterende ruimte claims

70.000 ha landbouwgrond -> wonen, recreatie, water, natuur (LTO 2008)

Voorlopige conclusies

Landbouwgrond is een reserve voor andere functies

Landbouw (voedselproductie) heeft geen speciale bescherming in de planologie (behoudens rationalisatie verkaveling en clustering ten behoeve van export)

Relatie met andere functies is gespannen

Cities with a food strategy



Smart Growth

‘’Aggressive reservation of all viable farmland’’ , Larry Beasley 2009

Steden met een voedselstrategie

Steden met een voedselstrategie

Opkomst locavorisme

Sociale bewegingen: grow-your-own

TT Rotterdam

Tuin Nico Adriaans Stichting Couwenburg

Differentiatie naar oorsprong is trend

Duo branding (Petersfarm/AH)

Producenten merk (Gijs/Plus)

Producent georiënteerde retailer (Whole foods market, MarQT)

Slow food served fast

Mainstreaming alternative food networks

Waarom stads nabije landbouw?

Duurzaamheid (voedselkilometers) Economie (woon en vestigingsklimaat) Sociale cohesie (integratie, toegang tot voedsel)

Voedselkilometers

Volgens FAO kunnen Hubbert peakdeoil theory (1956) kleinschalige stadstuinen 700 miljoen mensen voeden

Voedselkilometers

Volgens FAO kunnen Hubbert peakdeoil theory (1956) kleinschalige stadstuinen 700 miljoen mensen voeden

Planten, groenten en fruit cases

Uit: Blonk et. al 2009: Berekening van broeikasgasemissie door de productie van tuinbouwproducten Verkenning en oplossingen van methodiekvragen ten behoeve van de ontwikkeling van het Nederlandse carbon foorpint protocol voor tuinbouwproducten, Blonk Milieu Advies, Gouda 2009

Alternatieven voor exoten



Sluiten van kringlopen


Stadslandbouw als industriele ecologie Happy Shrimp, Maasvlakte

Volgens de FAO kunnen kleinschalige stadstuinen 700 miljoen mensen voeden


The Urban Choice

Eli’s Vinegar Factory,

model Von Thünen (1826) Hoe bederfelijker, Hoe moeilijker vervoerbaar, Hoe hoger de opbrengst, Hoe dichter bij de stad

Von Thunen revisited


Woon- en vestigingsklimaat Central Park Hyde Park Fontainebleau

‘’Maar er lopen koeien in deze gebieden in Nederland’’

Metropolitane parken (Kabinetsvisie 2040)


Woon- en vestigingsklimaat

Growing Power, Grant Park, Chicago

Central Park Hyde Park Fontainebleau


Metropolitane parken (Kabinetsvisie 2040)


Beleving


Leefbaarheid Behoeften Feitelijk gebruik en waardering



Implementatie problemen metropolitane parken

Oppositie van boeren en burger initiatieven Budget problemen landverwerving, park ontwikkeling en beheer Toegang tot en gebruik van parken lijkt sociaal exclusief

Stadsnabije landbouw Bedrijfsmodel Buytenhof 1/3 voedsel, 1/3 zorg, 1/3 opstal Landgoed status Fruit, huisverkoop, moestuin, vlees 18 ha -> 18 plus

Buytenland als moestuin van Rotterdam Gediversificeerde landbouw direct verbonden met de stad











Verbinding stad en platteland


Tijdelijke stadslandbouw Muller Pier, ‘’Educatieve’’ Tuin

Park Zestienhoven, Mobiele tuin Regina Kranendonk

‘Nomadische’ stadslandbouw: Marconistrip, Rotterdam




Dante tuin, tuindorp Vreewijk Partners for Healthy Cities

Voedsel gemeenschappen

Growing Communities, Springfield Park, Hackney, Greater London

Voedsel gemeenschappen

Growing Communities, Springfield Park, Hackney, Greater London

Toegankelijkheid gezond voedsel in NL Voeding met een hogere energiedichtheid (rijk aan vetten en suikers) is in Nederland goedkoper dan voeding met een lagere energiedichtheid. Daarnaast is het zo dat consumenten in Nederland aangeven ‘’prijs’’ een belangrijke factor te vinden in de voedselkeuze, met name mensen met een lage sociaal economische status (Vrije Universiteit Amsterdam 2009).

Waterlander, de Mul. Steenhuis, 2009






Conclusies

De behoeften van de stad staan centraal, niet die van het platteland. Het gaat niet alleen om voedselproductie, maar ook om sluiten kringlopen, leefbaarheid, sociale cohesie, en economische weerbaarheid. -> voedselsoevereiniteit Het gaat om het creëren van toegang tot voedsel in plaats van toegevoegde waarde (BOP in plaats van TOP). Hoge productiviteit en kleine schaal kunnen (en moeten) samen gaan. Denk beyond organic Stapeling van functies is verrrijking ipv verrommeling. Voedsel productie en wonen / werken / recreëren / natuur kan samen gaan. Ontmengen kent ook inefficiënties en risicos.

Dank voor uw aandacht!

© Wageningen UR

De creatie van nieuwe stad-land relaties

Recommend Documents