De Cameraad is het verenigingsblad van Fotoclub Bilthoven e.o

De

De Cameraad is het verenigingsblad van Fotoclub Bilthoven e.o.

De

Cameraad – oktober 2015 34e jaargang nr. 8

Inhoudsopgave Van het bestuur – Wim Kastelijn Van de redactie – Tiemen van der Worp Vooruitblik Jaarthema

3 4 5 5

Aanvulling Fotograaf van de maand oktober – Piet van Trigt Fotograaf van de maand – schema De aftrap – Tiemen van der Worp

5 6/10 11 11/18

Series – Tiemen van der Worp Leden Exit fotolijsten en passe-partouts? Macro? Micro? In ieder geval dichtbij – Tiemen van der Worp

18/24 25 25 25/27

De Achterkant – Niek van Soolingen

28

Informatie over Fotoclub Bilthoven e.o. Voor meer informatie over de FCB: http://www.fotoclubbilthoven.nl. De leden beschikken over een lijst met foto’s, namen, adressen, telefoonnummers etc., van bestuur en andere leden.

Colofon De Cameraad Redactie en lay-out: Tiemen van der Worp



Beheer op de website: Sijt de Bie

© De teksten en de foto’s in ‘De Cameraad’ zijn auteursrechtelijk beschermd. Overname zonder toestemming van de redactie is op geen enkele wijze toegestaan.

- 2 van 28 -

De

Cameraad – oktober 2015

Van het bestuur – Wim Kastelijn

Mededelingen van huishoudelijke aard Het tweede deel van het seizoen is goed van start gegaan. Het is nu begin oktober en we hebben twee heel inspirerende fotoavonden achter ons. Eén met eigen werk en vakantiefoto’s en de tweede met series. Iedere keer ben ik verrast door de veelzijdigheid van het meegebrachte werk. Dat vind ik een verademing, vooral als ik het afzet tegen de discussies over beamerpresentaties en huishoudelijke reglement van de afgelopen periode. Toch zijn die discussies ook waardevol want daaruit blijkt de betrokkenheid van velen bij onze club. Doorgaand over deze laatste twee onderwerpen: De ‘werkgroep beamer’ heeft reeds geruime tijd geleden het bestuur geadviseerd op welke wijze we de beamer tijdens clubavonden het best kunnen inzetten. Het bestuur was zeer ingenomen met dit advies en heeft dit nagenoeg volledig overgenomen. Binnenkort ontvangen jullie de bevindingen van de werkgroep en het standpunt van het bestuur. Het huishoudelijke reglement is inmiddels ook vastgesteld. Helaas hebben jullie onlangs een verkeerde versie ontvangen, waarvoor onze excuses. De juiste versie wordt binnenkort naar jullie gemaild. Vooruitkijkend: we hebben dit jaar nog een clubsafari tegoed. Zoals eerder aangekondigd zullen we Rotterdam met een bezoek vereren. Het lijkt ons verstandig om dit in het voorjaar van 2016 te plannen, omdat we hopen dat dan meer leden hieraan kunnen deelnemen. Dat waren de bestuursmededelingen van dit moment. Natuurlijk is er meer, maar daar is deze pagina te kort voor. Dat lezen jullie in een volgende uitgave van De Cameraad. Wim Kastelijn

- 3 van 28 -

De


Van de redactie

Deze Cameraad Het samenstellen, redigeren en opmaken van De Cameraad is doorgaans een leuke bezigheid. Maar soms is het ook werken. Nog wel leuk, maar wel werk… De redactie heeft zich immers tot doel gesteld De Cameraad 10 x per jaar te laten verschijnen, steeds ongeveer een week vóór de eerste clubbijeenkomst in een maand. Dat betekent in de praktijk, dat er meestal na de laatste bijeenkomst in een maand ca. 1 week beschikbaar is om de volgende Cameraad af te ronden, deze te mailen naar Sijt voor plaatsing op de website en een mededeling daarvan te sturen aan de leden. In die week moet in elk geval een verzoek uitgaan tot het beschikbaar stellen van foto’s die die laatste bijeenkomst zijn getoond. De meeste verzoeken worden vlot gehonoreerd. Dank daarvoor! We sturen geen ‘herinneringen’. Wie niet heeft gereageerd zal daar hoogstwaarschijnlijk geen tijd voor hebben gehad of gewoon geen zin in hebben. Even goede vrienden, want in onze club is een belangrijk leidmotief: Vrijheid blijheid! Het is en blijft een hobbyclub, hoe serieus we de diverse aspecten daarvan ook benaderen. Deze maand zijn er huishoudelijke mededelingen vanuit het bestuur. Voorts enkele aankondigingen, de vaste rubriek ‘Fotograaf van de maand’ met Piet van Trigt en de gebruikelijk verslagen van de laatste twee clubavonden. Op een actuele kwestie, aangekaart door Ton Bergmans, gaan we kort in: moeten we maar af van passe-partouts (en de geregelde terugkeer van de discussie over nut en noodzaak) en zijn de gebruikte fotolijsten niet een te grote beperking voor de formaten waarin foto’s voor een expo kunnen worden ingeleverd? Op verzoek van één van de leden is er verder een beknopt artikel over macrofotografie. Daarover is uiteraard veel meer te schrijven dan in het bestek van ons clubblad mogelijk is, maar wellicht zet het leden aan tot het delen van hun kennis op dit gebied met de andere leden. De Cameraad is, zoals bekend, een platform voor alle leden. We sluiten zoals gebruikelijk af met De Achterkant: een fotografische vrijplaats voor de leden. Opvallende beelden, extra mooi of juist lelijk? Laat maar komen. Veel leesplezier met De Cameraad van oktober 2015. Tiemen van der Worp - 4 van 28 -

De


Vooruitblik De vaste clubavonden vallen - met enkele uitzonderingen - op de 2e en de 4e maandag in de maanden september t/m juni. Ze duren doorgaans van 20.00 tot ca. 22.15 uur.

Data en onderwerpen t/m december 2015 



  



12 oktober: Workshop door Armand Jongejans - Fotojournalistiek -1e avond van een serie van 2. De eerste avond verzorgt hij een lezing, waaruit een opdracht voortvloeit. De uitwerking daarvan bespreken we tijdens de clubavond in 2016. 26 oktober: Presentatie door de Werkgroep Projecten. De werkgroep verzorgt foto’s op verzoek van derden die werk verrichten zonder winstoogmerk. Coördinator: Yvon Müller. Het gaat om kerkexterieurs. 9 november: Eigen werk: ZZwart – WWit t 23 november: fotopresentatie Duisburg De ‘Duitslandgangers’ en anderen presenteren foto's van het Landschaftspark Duisburg-Nord 14 december: Han Baartmans Drieluik. Het drieluik is vernoemd naar onze erevoorzitter. 21 december: Jaarthema. Leden presenteren hun uitwerking van het in februari bepaalde jaarthema ACTIE !!!!

Overige data t/m juni 2016 De overige data van de clubavonden in het seizoen 2015-2016: 11/1, 25/1, 8/2, 22/2, 14/3, 21/3, 11/4, 25/4, 9/5, 23/5 en 6/6

Jaarthema 2015 Het jaarthema voor 2015 is:

ACTIE !!!! Ieder kan het thema naar eigen idee vormgeven. Presentatie: 21 december 2015.

Aanvulling In De Cameraad van september noemden we Han Baartmans en Wout van de Weg als oprichters van de FCB. Han laat weten dat daarbij de administratieve hulp van Asta Diepen-Stöpler onontbeerlijk was. Waarvan akte. - 5 van 28 -

De


Fotograaf van de maand – Piet van Trigt

Het schiereilandje Dingle in Ierland Uit onze vakantie in Ierland in 2014 is ons het schiereilandje Dingle het beste bijgebleven. Dingle is het meest noordelijk gelegen schiereiland in het zuidwesten van Ierland. Het schiereiland wordt gekenmerkt door scherpe bergen van de Slieve Mish Mountains. Op het eilandje wordt nog Gaelic gesproken. Dit is een Keltische taal die lijkt op Welsh en Bretons. Het is de oorspronkelijke taal van Ierland, waaraan het zijn oude naam dankt: Eire. De grootste plaats op het schiereiland is Dingle, waarnaar het schiereiland is vernoemd. Dingle is een klein vissersdorp met een zeer bekende dolfijn Fungie als bezienswaardigheid. Het vissersdorp wordt door velen en ook door ons gezien als één van de fraaiste plaatsen van Ierland. Het ligt aan een baai die wordt omringd door glooiende bergen. Een bonte mix van mode- en sieradenwinkeltjes op Green Street liggen naast intieme, knusse en fel gekleurde pubs. Er is ook een doe-het-zelfzaak met biertap. Het is daarmee de enige kroeg in Ierland waar je tegelijkertijd in je behoeften aan alcohol en ijzerwaren kunt voorzien. Café Litreacha op Dykegate Street combineert de karakteristieke rust van een boekhandel met de lekkerste tosti's van de regio. En de dolfijn Fungie is nog steeds op zoek naar gezelschap. Die krijgt hij ook, bootladingen vol. Deze beroemdste inwoner van Dingle heeft zelfs zijn eigen Twitter feed voor trouwe fans, @fungiedingle. Dingle staat overigens niet alleen bekend om zijn mooie natuur. Het is ook beroemd om zijn voormalige inwoners. Neem Tom Crean, Antarctisch ontdekkingsreiziger. Op de ijzige vlaktes van de Zuidpool vestigde één van de zonen van Dingle zijn naam. Tot slot: wij hebben tijdens onze vakantie en ons bezoek aan het vissersdorpje Fungie niet kunnen ontdekken…… Een reden des te meer om nog een keer naar Dingle terug te keren..... maar dan wel zonder de regen die nog al eens viel tijdens ons bezoek. Tussen de buien door kon ik nog wel foto’s maken van de vissersboten en de kleurige straatjes. Piet van Trigt - 6 van 28 -

De


Technische specificaties Foto van de maand: Camera Objectief Brandpunt Diafragma Sluitertijd ISO-waarde Datum opname

Nikon D700 Nikkor 24-120 mm f/4G ED VR 27 mm f /13 1/180 sec 200 11 augustus 2014- 15:06 uur

De afdruk op papier wordt verzorgd door

Hessenweg 153, De Bilt.

- 7 van 28 -

Cameraad – oktober 2015 Foto van de maand De

- 8 van 28 -

De


- 9 van 28 -

De


- 10 van 28 -

De


Fotograaf van de maand - schema  Rooster voor de komende maanden: november

Nathalie van der Poel

december

Sijt de Bie

Voor opname in de eregalerij van Fotografen van de maand: Graag je foto sturen naar [email protected]. Naast de foto van de maand ontvangen we graag nog een paar foto’s in de sfeer van of rond het onderwerp/thema van de foto van de maand. De foto van de maand moeten worden ingeleverd in .jpg, in de oorspronkelijke kwaliteit - dus niet ‘verkleind’ - voor het behouden van zoveel mogelijk kwaliteit in de afdruk. Graag ontvangen we de begeleidende tekst (bijvoorbeeld het verhaal van de totstandkoming van de foto, de omstandigheden etc.) en de technische gegevens, in Word. Inleveren s.v.p. uiterlijk halverwege de maand vóór die van plaatsing. De maker ontvangt een afdruk van ca. 30 x 45 cm, verzorgd door Foto Brouwer. De foto’s komen ook op de FCB-website te staan. Nog niet bekend is hoe de situatie per 1 januari 2016 zal zijn t.a.v. De Cameraad en dus de rubriek ‘Fotograaf van de maand’.

De aftrap Op 14 september mogen we weer: de eerste clubavond van het seizoen 2015-2016. Traditiegetrouw beginnen we met eigen werk. 16 leden tonen ons een kleine dertig foto’s. Jan-Theo Varkevisser leidt ons op prettige en deskundige wijze langs en door de beelden.  Piet heeft op één vel vier foto’s geplaatst. Het gaat om de wandeling op

Beerschoten die we maakten ter gelegenheid van het 35-jarig bestaan van de FCB. Zo zien we o.m. Ruud, Edsard, Mea en de in het groen gehulde gids, beeldend gevangen in de beroemde berceau: het door bomen overhuifde pad. Een mooie herinnering aan een sfeervolle, gezellige viering.  Joop laat ons een niet-alledaagse foto met een zeldzaam onderwerp zien: een jong meisje aan de rand van een geopend graf. Het is een kleindochter van haar. Die kon maar moeilijk afscheid nemen van haar overleden opa. Joop: ‘De foto moet iets zeggen, de boodschap moet duidelijk zijn.’ Wie even doordenkt over wat Joop zegt, begrijpt de bijzondere implicatie van de foto.  Hans vangt een steltkluut in volle vlucht, in duikvlucht wel te verstaan. Hans was in de kustmoerassen bij Cayeux-sur-Mer (Somme), in Frankrijk. De duikvlucht leek hem bedoeld te zijn om hem uit het territorium van de vogel te - 11 van 28 -

De


verdrijven. De meegetrokken 300 mm op zijn Nikon kwam goed van pas. De autofocus deed zijn werk uitstekend. Het is helder weer, de kluut is bewust excentrisch in beeld gezet.  Mieke heeft een op het eerste oog wat mysterieuze foto, duidelijk binnen gemaakt. Met een portie vertekening en gedempte kleuren. De al aanwezige rondingen heeft ze met een fisheyeeffect in de camera een extra zetje gegeven. Er is een teken van menselijk leven in beeld: een man in een lange jas. Mieke zag dit alles in één van gangen van de Rotterdamse metro.  Hans (2) heeft een beestje van dichtbij gefotografeerd, met een 90 mm macro-lens. Het is een muskusboktor op de bloeiwijze van een engelwortel, een schermbloemige (ja, jullie redacteur hoort nog eens wat). De wisselende kleuren zijn het gevolg van interferentie van het licht in de schilden, zoals ook bij een CD-schijf gebeurt. Hans maakte de foto uit de hand, in de begroeiing langs de Kromme Rade, een dijk aan de noordkant van de Vuntus (Loosdrecht).  Joop (2) maakte jaren geleden een foto van een man in een rondvaartboot. Hij zit rechts in beeld en heeft een camera in de aanslag, een middenformaatcamera. De leden die al wat langer lid zijn herkennen in de fotograaf Ben Pater, overleden op 29 januari 2009. Ben was een lid met een grote kennis van en vaardigheid in de analoge fotografie. Joop draagt er met haar foto aan bij dat we hem niet vergeten. - 12 van 28 -

De


 Wim W. komt ook met een dichtbij-opname. Een insect op een bloem. En hij

weet ook nog wat voor insect: een boorvlieg (‘boorder’). Die dankt zijn naam aan het feit dat de vrouwtjes de eitjes in een plant leggen met behulp van hun puntige legboor. Zeer scherp is ook het beeld, en ook nog op de goede plaats. Ofwel: een aangename bokeh. Zelfs de facetogen zijn goed te zien.  Piet (2) is wat balorig en schept verwarring. Staat de foto verkeerd op het bord? De getekende tijgers krijgen zo wel de volle aandacht. De tekenaar hangt er visueel maar een beetje bij. Of toch even gedraaid? Inderdaad, zo zag Piet het, op het plein voor de Dom van Keulen: de tekenaar zit centraal. Het is instructief om te ervaren hoe het eerste aanzicht de beleving en de boodschap van het beeld mede bepaalt.  Wim K. heeft lekker felle kleuren in zijn plaat: en face een turnmeisje dat een lintoefening doet. Ze heeft geposeerd in een sportzaal, maar dat kan ook bijna niet anders. Midden in een vrije ruimte zouden er teveel storende factoren zijn. De dynamiek zit er prima in en het gebruik van de flitser draagt door de schaduwen bij aan de dieptewerking.  Kees A. legt een imposant landschap vast. Een kale bergtop, een herkenbare grens van de begroeiing. Een wolkenpartij beweegt zich tegen de helling op. - 13 van 28 -

De


De lichtval is bijzonder fraai. Het polarisatiefilter draagt bij aan de intensiteit van de kleuren. Kees bevindt zich in de Dolomieten, ten oosten van Bolzano (I.).  Wim K. (2) begeeft zich op het macro-pad. Zijn eerste foto op die weg krijgen we te zien. Een vlieg op een groen blad. Haarscherp in beeld gezet met de 105 mm macrolens (Nikon). We kunnen de rode vliegenogen duidelijk onderscheiden, net als het groene lijf en de vlies-structuur van de vleugeltjes. Dit alles maakt ons erg nieuwsgierig naar de volgende macro-productie.

  Rob M. is na de pauze aan de beurt.

Een kleurig landschap met een rivier, een indrukwekkende wolkenlucht, een regenbui in aantocht, twee lage regenbogen (in deze afbeelding niet goed te zien) en…. Arie Havelaar, rechts in beeld, met rode rugzak. Rob maakte 5 verticale foto’s en verwerkte die tot ca. 3,5 foto’s in een magnifieke panoramafoto.  Jan-Theo heeft ook een panorama in gedachten: Ca. 9 foto’s maakt hij van een dorpje op de helling langs de rivier de Tarn (F.), tijdens een kanotocht.

- 14 van 28 -

De


Natuurlijk had hij ook een groothoekobjectief kunnen gebruiken of meer afstand kunnen nemen, maar op deze manier blijft er een grotere rijkdom aan details over. De foto’s werden zowel horizontaal als verticaal samengevoegd tot een panorama. En die eenzame bader is, beeldend gezien, mooi meegenomen.  Coby kiest voor zwart-wit. Een woud van masten van plezierboten in een jachthaven. In Enkhuizen om precies te zijn. De lage horizon accentueert de masten. Een machtige wolkenpartij in een brekende lucht combineert daar goed mee. Ze heeft een bijna grafisch effect bereikt. De afdruk heeft ze gemaakt op warm glossy papier van Innova.  Helen brengt kleur op het bord. In Spanje (Costa Brava) ziet ze een lichtjes kronkelend wandelpad met brede treden. Links een muur, met daarop rode bloempotten die voor een kleurig accent zorgen. Rechts een dal. De talloze vlekken licht/schaduw zorgen voor een levendig beeld.  Guus weet ons steeds weer te verrassen met zijn panorama’s. Deze keer vanaf een boerencamping in zijn Limburgse geboorteplaats. Zonnebloemen op een rij. Eén buigt het kopje deemoedig voor die onbekende fotograaf. O ja,

er sneuvelden in de nabewerking wel wat auto’s in de achtergrond. Van één exemplaar mocht er een stukje blijven. Per ongeluk, dat wel. Een zonnig geheel! e  Rosalie was er uiteraard ook bij tijdens de viering van het 7 lustrum. Zij zocht tijdens de excursie een gunstige plek oom ook wat plukjes leden in beeld te brengen. Het werd hier de gerestaureerde vijver met die banden van cortenstaal. En die eenzame diehard in het rood, afgedaald naar het water? Coby! (2x) - 15 van 28 -

De


 Wim W. (2) is dol op mooie tuinen.

Hij gaat er geregeld voor op reis, vooral naar Engeland. We zien een heerlijke sfeerplaat uit dat land: tafel met steenrode bloempotten, bankjes, flagstones met ‘onkruid’ er tussen, een cottage in de achtergrond. De voorgrond heeft Wim bewust wat vrij gehouden om ruimte te creëren.  Rosalie (2) ziet tijdens de excursie op Beerschoten een ander aardig tafereel. Ook een tuin, de beeldentuin van Jits Bakker, bij leven onze, tot ver over de landsgrenzen bekende, plaatsgenoot en beeldend kunstenaar. De fluitist heeft een mooi plekje aan he water gevonden, met uitzicht op andere beelden. Onze discussie over ‘stukje-aan-de-bovenkanter-af-of-toch-maar-niet’ is aan hem niet besteed: het is zoals het is. Hij zelf staat in ieder geval mooi excentrisch in beeld.  Niek portretteert ‘verval’. Het Electric Blue Café heeft dan wel een intrigerende naam, in ieder geval het uiterlijk heeft betere tijden gekend: dichtgetimmerde ramen, scheef en afbladderend houtwerk. Roestplekken. Het staat dan ook vlak aan zee, in Noorwegen. - 16 van 28 -

De


De vele vissenkoppen – door Niek in de buurt gesignaleerd - dragen ook niet bij aan enige notie van grandeur. Het is dan ook een oud pakhuis…  Gerard kijkt mee over de schouder van een kunstschilder, in Amsterdam, vlakbij een stalen schip – we zien een lasnaad boven in beeld. De schilder heeft oog en kwast voor flanerende toeristen en een tallship verderop. Mooie pasteltinten.

 Rosalie (3) komt met een landschap: gras in de voorgrond, met roestige accenten, een bomenrij achterin. Min of meer apart een boom waar, wellicht ter bescherming, boomstammen tegenaan zijn gezet. Ze zag dit op landgoed Beerschoten, tijdens onze excursie op 1 juni. - 17 van 28 -

De


 Evert drukte zijn foto in zwart-wit af op mat papier uit een proefpakket:

Velvet Fine Art. De stuw bij Hagestein, met dreigende luchten. Een mooie plaat van een indrukwekkende constructie, iconisch voor de waterbeheersing in ons land.  Gerard (2) sluit de avond af met een ‘brommer’, in roze uitvoering. Een sprinkhaan die zijn naam dankt aan het typische geluid dat hij maakt. En die roze uitvoering? Waarschijnlijk een – zeldzame - speling van de natuur. Sprinkhanen zijn geen actievoerders en zijn er niet alleen op één zaterdag per jaar. Met een hartelijk applaus bedanken we de leveranciers van de foto’s en Jan-Theo voor zijn begeleiding tijdens deze eerste clubavond van het seizoen. Tiemen van der Worp

Series Op 28 september zien we series: een samenstel van foto’s die door hun onderwerp, kleur, compositie e.d. als een min of meer samenhangend geheel zijn te beschouwen. De serie is meer dan de som van de individuele foto’s. En is altijd wel goed voor stevige discussies. Rob Holstvoogd weet daar wel raad mee. Met kennis van zaken, een relativerende opmerking hier en daar en een kwinkslag op zijn tijd, draagt hij er in belangrijke mate toe bij dat we aan het einde kunnen terugzien op een alleszins geslaagde clubavond. 13 leden hebben moed en foto’s verzameld om ons deelgenoot te maken van hun fotowerk en hun overwegingen om juist deze foto’s in precies deze volgorde of samenhang aan ons te laten zien. Maar eerst mogen de aanwezigen op de dan nog min of meer anonieme fotoseries losgaan: wel of niet een ‘echte’ serie en waarom dan wel, of niet, andere volgorde, nog een andere volgorde, foto er uit. Of toch maar niet. Maar dan wel graag anders. Het levert soms curieuze en humoristische discussies op. In ieder geval vindt er geregeld uitwisseling van opvattingen/inzichten plaats. En daar gaat het – ook – om. Natuurlijk doet daarna de maker zijn zegje. En gaat de discussie soms gewoon verder. Heerlijk! Om praktische redenen is het niet altijd gelukt in dit verslag de foto’s in de opstelling te krijgen zoals die de maker voor ogen stond. Laat staan dat alle aangedragen alternatieven in beeld komen. Ook is het vrijwel onmogelijk om recht te doen aan alle bediscussieerde veranderingen/ verbeteringen. Excuses daarvoor. Dank aan de makers!

- 18 van 28 -

De


 Gerard is bij de manifestatie Terug naar toen van de Veluwsche Stoomtram

Maatschappij (VSM, Eerbeek). 3 foto’s zijn ons deel, in de volgende opstelling:

De gemeenschappelijke noemer, zo denkt de argeloze toeschouwer: stoomlocomotieven. Maar nee, het kan ook gaan om aggregatiestoestanden van water. Discussie over stoom, waterdamp, waterdruppels (groot en klein) en het hier ontbreken van ijs… De grote foto bevalt ons het meest: deel van de loc, onscherp, maar scherpe druppels. Gerard maakte de foto door het raam van een wagon.  Guus gaat voor de actie. Hij moet wel snel zijn, want voor je het weet is het

- 19 van 28 -

De


moment voorbij: het uitvliegen van jonge koolmeesjes. En: weg is weg. Dat gebeurt meestal in de ochtend. De serie is – hoewel niet zeker is dat het om 3x hetzelfde vogeltje gaat – een sequentie: opvolgende scènes. De schaduw van de stokjes zorgt voor een 3D-effect. Guus fotografeerde uit de hand.  Rinus noemt zijn serie Unseen. Het laat zich raden waarom. Al vermoedt ook iemand: wellicht is de fotograaf unseen. De ton is het verbindende element. Discussie over de volgorde. Maar zo ziet en wil Rinus het:

 Sijt ziet ook een vorm van sequentie: Set klaar? Camera klaar? Actie! Ze

heeft tevens een voorschot op het jaarthema genomen. De foto’s maakte ze bij de opnames voor een kerstcommercial bij de Plus Supermarkt in Bilthoven. De man op foto 1 zorgt voor kerstsfeer (sneeuw).

 Marijke heeft ook een serie van 3: een man die relaxed op het strand in de zon

ligt, in tegenlicht twee dames die aan een tafeltje zitten - op de rug gezien, en twee mensen (één op een stoel en één op de grond, in de schaduw). Het gaat Marijke om het verloop van een dag: zon, tegenlicht, schaduw. De middelste foto is ook los al een pláátje. Prachtig licht, goede sfeertekening. De foto’s maakte ze op verschillende locaties: Portugal, Frankrijk en Oezbekistan. Wanneer is een serie een serie? Daarover verschillen de meningen nogal. De één vindt dat er bij een foto en zeker bij een serie geen toelichting nodig is: je ziet het direct. Maar ja, dan kan je bijvoorbeeld veel persfoto’s wel wekkiepen: die illustreren / verduidelijken vaak een verhaal. De ander is vooral benieuwd naar wat de maker voor ogen stond, welke betekenis de foto/serie heeft. - 20 van 28 -

De


 Kees van G. heeft drie foto’s, waarvan vrijwel niemand betwijfelt dat het om

een serie gaat. Dus hier geen tekst. Nou ja, een beetje dan: stilstand – beweging – stilstand. Kees volgde de dame in kwestie, bij The Unseen. Han vindt, in tegenstelling tot Kees, dat een toelichting meerwaarde aan de serie kan geven.

 Rosalie heeft na de pauze een serie van vier. Close-ups van een tulp. De

scherptediepte is zeer gering en de scherpte ligt blijkbaar goed op de door Rosalie

- 21 van 28 -

De


bepaalde plek. Maar ook hier discussie: de staande foto weg en je hebt een zich ontwikkelend standpunt, van hoog naar laag. Rosalie vindt dat de vier toch een serie vormen. Voor alle duidelijkheid: de hier getoonde opstelling is een keuze van jullie redacteur omwille van de lay-out. Rosalie koos voor :  Yvon heeft weliswaar ook gedoe over de volgorde, maar geschuif met foto’s is er niet bij. Ze heeft haar serie in één afdruk verwerkt. Het gaat over de tocht van Texel naar Vlieland, met het bootje op de grote foto, en de aankomst bij een bijzonder voertuig. We voelen direct de sfeer die er in zit: water, strand, zilt, zand, duinen, palen. Mooi!  Piet weet weliswaar niets van het plan van Yvon, maar hij bedacht wel dezelfde opzet – die hij overigens al vaker met succes heeft toegepast. Een collage van foto’s van de Casa Battló gelegen aan de Passeig de Gràcia in Barcelona, ontworpen door de fameuze architect Antoni Gaudi en gebouwd tussen 1904 en 1906. De opdrachtgever was de rijke textielmagnaat Josep Battló i Casanovas. We krijgen een indruk van de details en de rijkdom aan vormen en kleuren van het gebouw. Maar geen rechte lijn te bekennen.  Ton B. heeft ook duidelijk een serie: 5 foto’s, 2 katten. Het is de verbeelding van ruzie. Gevecht. Beetje oorlog. Actie dus. Een beeldverhaal, 5 stills uit een video van 24 seconden. De zwart/witte loopt uiteindelijk maar weg, de rode komt - 22 van 28 -

De


als overwinnaar uit de bus. Veel gemiauw natuurlijk. Ton verzoekt jullie dat geluid er zelf maar bij te maken. Een beetje medewerking zal toch niet teveel gevraagd zijn?

2. Meppen

1. Dreigen

4. Rollen

5. Weglopen

3. Afvallen

Tekst

 Jeanette heeft twee grote vellen met elk 3 foto’s, met

als titel: Embedded art. Op de voormalige vliegbasis 1 Soesterberg staan er in oude gebouwen, zoals munitiebunkers en vliegtuigshelters, imposante kunstwerken. Sommige kunnen naar buiten rijden, zoals een reusachtig ‘insect’. Ook zien we pallets met schroot. De foto’s zijn in zwart-wit, met één geinig rood accent: de dame die op één van de foto’s naar het kunstobject toe fietst. Het is een indrukwekkend geheel geworden.  Rob H. brengt met zijn serie ‘Verlatenheid’ in beeld. Foto’s uit Landschafts-

- 23 van 28 -

De


park Duisburg-Nord, eerder dit jaar door verschillende FCBleden bezocht, al dan niet in combinatie met een excursie naar het fotolaboratorium van CEWE. Het is een kolossaal complex. Op de foto’s is geen mens of menselijke activiteit te zien, alleen industrieel erfgoed in een grote verscheidenheid. ’s Avond is het trouwens mooi verlicht. Rob heeft de foto’s niet zwaar bewerkt. De verticalen zijn goeddeels rechtgetrokken en doorzichten naar lichtere beelddelen hebben wat meer doortekening gekregen. Dat was soms een heel geworstel. Om praktische redenen laat Rob twee foto’s tegelijk zien, één liggende en 1 staande foto.  Chris mag de avond sluiten met drie grote afdrukken van New York bij nacht.

Nrs. 1 en 3 vanaf het Empire State Building en nr. 2 op Brooklyn Bridge. De volgorde zou wat anders kunnen zijn, maar nr. 2 blijft – door de iets andere kleurstelling – in het midden. Genieten! We besluiten met een hartelijk applaus voor de makers en voor Rob. Tiemen van der Worp - 24 van 28 -

De


Leden Het nieuwe adres van Helen Stumpf: Couwenhoven 9050, 3703 GE te Zeist. We verwelkomen Viviane van Hooft uit De Bilt als nieuw lid. Haar adres: Hessenweg 162-A, 3731 JN De Bilt. Ze heeft al een aantal clubavonden meegemaakt. We wensen haar veel plezier bij en met de FCB. Hans van Spanje heeft opgezegd. Het aantal leden bedraagt daarmee 57.

Exit fotolijst en passe-partout? Op 28 september, aan het begin van de clubavond, vertelt Ton B. over een andere manier van foto’s presenteren dan we doorgaans tijdens een expo doen. I.v.m. de veiligheid werden de foto’s die tijdens de expo in Het Lichtruim op grote hoogte kwamen te hangen, opgeplakt op foamboard van ca. 10 mm dik: stevig en licht. Ook elders zie je nauwelijks meer de klassieke fotolijsten met passe-partouts. Wellicht ook een suggestie voor onze club. Eén voordeel is in ieder geval, dat er meer vrijheid in formaten ontstaat. Foamboard is gemakkelijk te verwerken en is in verschillende diktes en formaten te koop. In Utrecht bij o.m. Swaak (Oude Gracht 195-197) en Peter van Ginkel (Van Lippe Biesterfeldstraat 14). Daar zijn ook ophanghaakjes en andere accessoires te verkrijgen. Ton gebruikte voor het opplakken Lero-lijm. Hierdoor zou het mogelijk moeten zijn de foto’s zonder schade te verwijderen. Maar er is ook klevend foamboard te koop.

Macro? Micro? In ieder geval dichtbij. Er komen tijdens clubavonden nog al eens foto’s voorbij die duidelijk op korte afstand van het onderwerp zijn gemaakt. Termen als close-up, dichtbij, macro, en soms micro worden daarbij door elkaar gebruikt. Daar is uiteraard geen bezwaar tegen: laat ieder het zo noemen als hem of haar goeddunkt. Toch, op verzoek, wat verduidelijking en toelichting. Voor wie dit geen gesneden koek vindt. Wellicht is er in de FCB een expert die er veel meer van weet.

Nog niet zo erg lang geleden was de minimale voorwerpsafstand – de afstand van een voorwerp tot de frontlens - van een spiegelreflex voor een scherp beeld ca. 50 cm. Dichterbij was alleen mogelijk met hulpmiddelen. Tegenwoordig speelt dat bij veel camera’s geen rol meer: je kunt ‘scherp fotograferen’ met het voorwerp op enkele centimeters afstand. Daarbij valt nogal eens de term macrofotografie. Wie daarbij aan macro = groot denkt, dus aan het fotograferen van reusachtige - 25 van 28 -

De


voorwerpen, zit er naast. Het gaat er juist om het kleine, met het blote oog onzichtbare of niet altijd goed zichtbare, in beeld te krijgen en eventueel groter af te beelden. Een poging tot begripsbepaling (dus vatbaar voor andere definiëring). Essentieel bij een indeling in categorieën is het begrip ‘afbeeldingsmaatstaf’. Anderen spreken wel van ‘vergrotings- of verkleiningsmaatstaf’. In het kort komt het er op neer dat deze maatstaf de verhouding is tussen de werkelijke grootte van het object (plant, insect, voorwerp, detail etc.) en de grootte van de afbeelding daarvan op de drager van de opname (film, sensor). Voor de liefhebbers: L = b/v . L = de afbeeldingsmaatstaf: ook wel vergroting of verkleining genoemd. b = beeldafstand: de afstand tussen objectief en film of sensor. v = voorwerpsafstand: de afstand tussen object en de frontlens.

Voorbeelden: een insect van (toevallig…) 36 mm groot wordt met een fullframecamera - waarbij de chip 24 x 36 mm groot is - beeldvullend gefotografeerd. De afbeeldingsmaatstaf is dan 1: 1, ofwel 1. Het onderwerp en de afbeelding daarvan op film of sensor zijn even groot. Dat (een deel van) de foto bijvoorbeeld later wellicht op posterformaat wordt afgedrukt maakt hierbij niet uit. Als de afbeeldingsmaatstaf (L) bijvoorbeeld 1:2 is, is de vergroting1/2: de afbeelding is half zo groot als het object. Bij L = 3:1 is de afbeelding 3x zo groot als het object. Het spreekt vanzelf dat het formaat van de sensor een rol speelt. Een object beeldvullend gefotografeerd met een kleine sensor, zal – beeldvullend - bij een grotere sensor ook een grotere afbeeldingsmaatstaf hebben. Een poging tot begripsafbakening  Fotomicrografie: Hier onder verstaan we meestal het maken van foto’s met behulp van een microscoop. De afbeeldingen zal een leek bij gebrek aan kennis moeilijk kunnen duiden. Maar je kunt je natuurlijk wel verbazen over het feit dat er nog zoveel schoons (en lelijks) voor het blote oog verborgen blijft. De afbeeldingsmaatstaven lopen van ca. 20 tot 1500 en meer. De elektronenmicrografie is daarbij een aparte tak van sport met enorme afbeeldingsmaatstaven.  Microfotografie: het fotograferen van objecten (mensen, dieren, planten, voorwerpen) in een afbeeldingsmaatstaf van iets groter van 1 tot ca. 20  Macrofotografie is het fotograferen van objecten met een afbeeldingsmaatstaf in de orde van 0,1 tot 1 - waarbij 0,1 wil zeggen dat de afbeelding op de beeldsensor tien maal kleiner is dan het origineel.  Dichtbijfotografie (close-up) is een rekbaar begrip, gebruikt om aan te duiden dat de camera zich dichtbij het object bevindt, maar ook wel dat met een - 26 van 28 -

De


forse telestand beeldend gezien eenzelfde uitsnede wordt bereikt, al kunnen de beelden qua perspectiefvorming en scherptediepte nogal verschillende zijn. De afbeeldingsmaatstaf is duidelijk kleiner dan 1. De term close-up wordt nogal eens bij portretfotografie gebruikt: alleen het gelaat of een deel ervan is in beeld gezet. Hulpmiddelen; een selectie 1. Moderne digitale camera´s met een vast zoomobjectief hebben vaak een ´macrostand´. Door een instelwieltje te verdraaien is het mogelijk een voorwerpsafstand tot enkele centimeters toe te passen. Hulpmiddelen zijn niet direct nodig. 2. Voor veel camera´s met verwisselbare lenzen zijn macro-objectieven beschikbaar. Deze maken het, door optische aanpassingen, mogelijk om met een relatief grote voorwerpsafstand toch een grote afbeeldingsmaatstaf te krijgen, meestal oplopend tot 1.  3. Voor veel camera´s met verwisselbare lenzen zijn, al dan niet automatische, tussenringen verkrijgbaar, vaak in een set van drie, die ook gecombineerd gebruikt kunnen worden. Met de ringen vergroot je de beeldafstand en daardoor maak je ook de afbeeldingsmaatstaf groter.  4. Een variant op de tussenringen is de balg: de beeldafstand kun je binnen een zeker bereik traploos instellen. Met de instelslede er onder kun je de voorwerpsafstand nauwkeurig instellen bij een gegeven afbeeldingsmaatstaf.  5. Gewone of achromatische voorzetlenzen zijn in verschillende sterktes (dioptrieën, denk aan een bril) te verkrijgen; ze worden in de schroefdraad van het objectief gedraaid en zorgen voor extra vergroting van het beeld. 6. Een vrijwel niet meer relevante optie is het omkeren van de standaardlens, die dan met een adapter aan de camera wordt bevestigd. Een aantal van de genoemde opties is ook nog eens te combineren voor een extra grote afbeeldingsmaatstaf. De optische hoedanigheden van de verschillende mogelijkheden en de praktische beperkingen laten we hier buiten beschouwing. Niet-optische hulpmiddelen: Een statief, een ringflitser (voor betere verlichting van het object), reflectieschermpjes om schaduwen op te lichten, klemmen om het object te fixeren, een aparte instelslede, cuvettes (smalle glazen bakjes) om bijvoorbeeld vissen in ruimte te beperken etc. We nodigen ervaringsdeskundigen in onze club uit om hun kennis en ervaring met ons te delen. En vooral om macrofoto’s te leveren… Tiemen van der Worp - 27 van 28 -

De


De Achterkant – Niek van Soolingen

Niek van Soolingen: ‘Pas op, bejaarde bergwandelaars!’

- 28 van 28 -

De Cameraad is het verenigingsblad van Fotoclub Bilthoven e.o

Recommend Documents