De
De Cameraad is het verenigingsblad van Fotoclub Bilthoven e.o.
De
Cameraad – april 2015 34e jaargang nr. 4
Inhoudsopgave Van het bestuur – Wim Kastelijn Foto Goejanverwellesluis – Tiemen van der Worp Van de redactie – Tiemen van der Worp Vooruitblik Leden Jaarthema 7e lustrum Fotograaf van de maand april – Evert ter Burg Fotograaf van de maand – schema Dank De foto van de maand die…. – Han Baartmans Van toen en nu … - via Sijt de Bie Excursie naar CeWe – verslag: Chris Karman / Jeannette Kok Werkgroep Audio-visueel – verslag: Tiemen van der Worp The making of ….. – Sijt de Bie Eigen werk 30 maart - verslag: Tiemen van der Worp Behartenswaardig De Achterkant – Terschelling - Foto Ab Weerman
3 3 4 5 5 5 5 6/9 10 10 11 11 12/15 16/20 20 21/27 27 28
Informatie over Fotoclub Bilthoven e.o. Voor meer informatie over de FCB: http://www.fotoclubbilthoven.nl. De leden beschikken over een lijst met foto’s, namen, adressen, telefoonnummers etc., van bestuur en andere leden.
Colofon De Cameraad Redactie en lay-out: Tiemen van der Worp
Beheer op de website: Sijt de Bie
© De teksten en de foto’s in ‘De Cameraad’ zijn auteursrechtelijk beschermd. Overname zonder toestemming van de redactie is op geen enkele wijze toegestaan.
- 2 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Van het bestuur – Wim Kastelijn
Oproep Het is al weer enige tijd geleden dat we onze jaarlijkse algemene ledenvergadering gehad hebben. Daar sprak het bestuur zijn dank uit voor al het werk dat door de leden wordt verricht om onze fotoclub draaiende te houden. Aan bereidheid om zich in te zetten voor de club heeft het nooit ontbroken, en dat is nu nog steeds het geval. Het is onvermijdelijk dat voor sommigen er van tijd tot tijd een moment komt om een wisseling van de wacht te laten plaatsvinden. Als je je jaar na jaar hebt ingezet inzet voor een bepaald onderdeel van de club, dan gaat op een zeker moment de uitdaging weg en soms ook het plezier verloren. Dan is het tijd om het stokje over te dragen. Met deze situatie worden we nu geconfronteerd. Een aantal posities is vacant en het bestuur is op zoek naar leden die het leuk vinden om een taak voor de club op zich te nemen. Te denken is hierbij aan PR, coördinatie van het clubblad of misschien meehelpen aan het inrichten van een expositie. Ook krijgen wij regelmatig verzoeken om foto’s aan te leveren met een bepaald thema. Ook dit moet gecoördineerd worden. Dus… als je toe bent aan een nieuwe uitdaging, meld je bij mij of bij een van de andere bestuursleden. We zullen dan in goed overleg zien op welke wijze we je bij de activiteiten van onze club kunnen betrekken. Wim Kastelijn
Goejanverwellesluis – Foto: Tiemen van der Worp P
- 3 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Van de redactie
Cyclische na-ijleffecten etc. In onze club zouden we ons bij de presentatie van ons werk wellicht meer druk moeten gaan maken over parallelle participatieve groepsprocessen: meer betrokkenheid van de leden bij wat we te zien krijgen. Daarbij mogen we natuurlijk eventuele subversieve, discongruente communicatiepatronen niet veronachtzamen. Ofwel: geef ook ruimte aan mensen met andere ideeën en let niet te sterk op de manier waarop ze die brengen. Wie nu denkt dat hier een voorstel voor een nieuwe clubfilosofie zit aan te komen: wellicht jammer, maar nee. Ik heb weer eens gebruik gemaakt van de enkele jaren geleden in omloop geweest zijnde kretologiemixer. Die bestaat uit drie kolommen met indrukwekkende woorden, waarbij een woord uit kolom 1 in willekeurig welke discussie moeiteloos met een woord uit kolom 2 en 3 gecombineerd kan worden, om een onuitwisbare indruk te maken op de andere deelnemers aan de discussie. Die kunnen kort door de bocht 3 soorten reacties vertonen. 1: De spijker op de kop, dat vind ik nou ook. 2: Klopt; dat ik dat zelf niet heb bedacht, maar ik laat niks merken van mijn gebrek aan deskundigheid. 3: Onzin blijft onzin, wat je er ook over zegt. (‘De kleren van de keizer’.) Zo af en toe, bijvoorbeeld als ik weer eens een fototentoonstelling bezoek, doorloop ik de drie hiervóór geschetste stadia als ik de inhoudelijke, artistieke toelichting bij de expo en bij sommige foto’s lees. Ook al is de fotograaf al lang dood, de schrijver van het commentaar weet te vertellen wat de fotograaf dacht en bewoog om juist deze foto op deze manier te maken en welke bedoeling hij daarbij had. Geen ruimte voor toeval of willekeur: de artistieke strekking wordt expliciet gemaakt, het was een ‘decisive moment’ of iets dergelijks. Han riep eens: ‘Ik maak de foto en zie thuis wel waar ik was’. Een variant voor sommige fotografen: ‘Ik maak de foto en bedenk er later wel een verhaal bij.’ Zou er ook een kretologiemixer voor de fotografie bestaan? Als die er is, wordt-ie natuurlijk geheim gehouden voor amateurs als wij zijn. Bij de uitoefening van mijn hobby is het eenvoudiger: Ik vind mijn foto wat, of ik vind hem niks, hoe een ander er ook over denkt. Al blijf ik natuurlijk wel benieuwd naar de reacties…. Tiemen van der Worp
- 4 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Vooruitblik De vaste clubavonden vallen - met enkele uitzonderingen - op de 2e en de 4e maandag in de maanden september t/m juni. Ze duren doorgaans van 20.00 tot ca. 22.15 uur.
Data en onderwerpen t/m juni 2015 13 april: Presentatie door de Werkgroep Digibeter. 20 april: Presentatie door de Werkgroep Stad & Land. 11 mei: Tonen, bespreken en inleveren van de foto’s voor de Zomerexpo. De foto’s dienen op een vlakke ondergrond te zijn opgeplakt - tegen bobbels en blazen - en een passe-partout te hebben met een buitenmaat van 40 x 50 cm, tenzij anders wordt afgesproken. Coördinator: Niek van Soolingen. 18 mei: Fotoclub Zone V verzorgt een presentatie in het kader van een uitwisseling. De FCB heeft op 18 februari een presentatie bij Zone V verzorgd. Zone V is een vrij jonge fotoclub uit Amersfoort Vathorst. Zie ook www.zonev.nl/ 1 juni: Eigen werk, o.a. resultaten van de safari; per lid 1 foto, meer als er tijd voor is. Sluiting van het seizoen.
Leden Als nieuw lid heeft zich aangemeld: Hans van Spanje, Gerard Doulaan 50, 3723GX Bilthoven. Tel. 030-2252676. E-mail:
[email protected]. Welkom bij de FCB en veel plezier gewenst! De club telt nu 56 leden.
Jaarthema Het jaarthema voor 2015 is:
ACTIE! Presentatie van de resultaten: december 2015.
7e lustrum Dit jaar, op 5 juni, is het 35 jaar geleden, dat besloten werd tot de oprichting van onze fotoclub, op initiatief van Han Baartmans en Wout van de Weg. Dat besluit werd bij de notaris formeel bekrachtigd door de ondertekening van een notariële akte van oprichting van Fotoclub Bilthoven op 23 april 1981. Over de wijze waarop we het 7e lustrum van de FCB gaan vieren verwachten we binnenkort de nodige informatie van bestuur en safaricommissie. - 5 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Fotograaf van de maand – Evert ter Burg
China Light Op een koude zaterdagavond in december, bij temperaturen rond het vriespunt, heb ik China Light bezocht, in de Botanische Tuin in Utrecht. Het was druk, dus om foto’s te maken op statief, was het wel een beetje dringen. Ik was erg onder de indruk van het feit dat ze met zulke minimale middelen prachtige voorstellingen gemaakt hadden. De Chinese draak zullen de meeste lezers wel herkennen. Immers, ik heb hem al eens losgelaten in Zwolle, op een ophaalbrug. Toch wil ik hem graag als foto van de maand insturen. De Chinese draak wordt gezien als teken van geluk. Zelf vind ik het een prachtig dier om te zien en volgens de Chinezen zijn ze vrolijk, wijs en vriendelijk. Tevens heb ik er nog een paar foto’s van diverse voorstellingen bijgedaan. Evert ter Burg Technische specificaties: Camera Objectief Brandpunt Diafragma Sluitertijd ISO-waarde Datum opname Bewerking
Canon EOS 550 Canon 10-22 mm 11 mm F/9 1,3 sec 100 6 december 2014; 21:51 uur Photoshop
De afdruk op papier wordt verzorgd door
Hessenweg 153, De Bilt.
- 6 van 28 -
Cameraad – april 2015 Foto van de maand De
- 7 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
- 8 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
- 9 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Fotograaf van de maand - schema Rooster voor de komende maanden: mei juni september
Edsard Hoogenraad Kees van Gogh
oktober november december
Voor opname in de eregalerij van Fotografen van de maand: Graag je foto sturen naar
[email protected]. Naast de foto van de maand ontvangen we graag nog een paar foto’s in de sfeer van of rond het onderwerp/thema van de foto van de maand. De foto van de maand moeten worden ingeleverd in .jpg, in de oorspronkelijke kwaliteit, dus niet ‘verkleind’, voor het behouden van zoveel mogelijk kwaliteit in de afdruk. Graag ontvangen we de begeleidende tekst (bijvoorbeeld het verhaal van de totstandkoming van de foto, de omstandigheden etc.) en de technische gegevens, in Word. Inleveren s.v.p. uiterlijk halverwege de maand vóór die van plaatsing. De maker ontvangt een afdruk van ca. 30 x 45 cm, verzorgd door Foto Brouwer. De foto’s komen ook op de FCB-website te staan.
Dank
- 10 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Han Baartmans: De foto van de maand… Stel je voor: mooi oud park, midden in de oude stad van Funchal (Madeira) en daarin weer een eettentje; zonnetje schijnt, iedereen blij! Bij het eettentje een grote bol met gekleurde ballen en daar weer in: een verrassing... Klein Pedrootje van 3 mag van Opa een verrassing trekken, pa en ma vinden 't ook goed. Maar het ding doet niks en Opa z'n kwartje kwijt! Maar Oma pikt dat niet en gaat op hoge poten naar de eettentman. Aan z'n gebaren zie je al: komt wel meer voor…. Dan wat gedoe met een tang. Opa krijgt een nieuw kwartje en Pedrootje mag trekken en ja hoor, een mooie blauwe bal. Waarop P'tje het op een blèren zet: moest een rooie bal zijn... Ja, nou stil zijn, blauw is ook mooi en nu naast Mama blijven zitten! Mopper, mopper en ja hoor, nu Oma met een kwartje. Pedrootje mag zelf trekken (met een brede ik-krijg-toch- m'n-zin-grijns op z'n sm.. pardon, gezicht) en ja hoor, een prachtige witte bal! Blèr-blèr, en één seconde later ligt de witte bal ergens in het struikgewas. Dan besluit la familia om maar op te stappen. Pa zegt nog even dat het geld op is en doet P'tje nog geduldig voor, dat het ding niks doet zonder kwartjes. Vijf minuten later hoor ik Pedrootje nog steeds blèren vanuit één van de belendende zijstraten.... Eén van de zeer, zeer weinige momenten dat ik te gefascineerd was om te fotograferen of te filmen. Han Baartmans
Van toen en nu… Sijt de Bie las in het Algemeen Dagblad van 4 februari een leuk idee, een variant op vergelijkende foto’s van bijvoorbeeld straten in dorpen en steden, vroeger en nu. Inmiddels volwassen geworden Amerikaanse broers zochten kiekjes uit hun kindertijd op en bootsten zo goed mogelijk de situaties op die foto’s na, op dezelfde plekken, met dezelfde gelaatsuitdrukkingen etc. Ze verwerkten de resultaten in een kalender om hun moeder te bedanken. Op internet ontstond er een ware hype rond deze ‘teletijdmachine’. - 11 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Excursie naar CeWe etc. Tijdens zijn twee presentaties over het maken van fotoboeken refereerde Marius van Pijpen van CeWe aan de mogelijkheid een bezoek aan één van de bedrijven van CeWe te brengen. Rosalie Kummel en Niek van Soolingen namen de handschoen op en organiseerden voor belangstellende leden van de FCB (en evt. partners) een excursie op 24 maart. Sommigen bezochten daaraan voorafgaand op 23 maart Landschaftspark DuisburgNord, een industrieel monument. Chris Karman en Jeannette Kok doen verslag. Chris ook met twee foto’s. Rosalie heeft de overige foto’s verzorgd.
Verslag van het bezoek aan het ‘Landschaftspark DuisburgDoor Chris Karman Nord’ in Duitsland, maandag 23 maart. Met z’n vijven (Wim Westland met z’n partner Rijnie, Nel en John Dijksma en ik) zijn we in de auto van John en Nel, met John als particulier chauffeur, naar Duitsland vertrokken om een bezoek te brengen aan het laboratorium van CeWe in Duitsland. Dit bezoek laat ik buiten beschouwing omdat Jeannette hierna het verslag doet van deze excursie. Wij zijn met z’n vijven maandagmorgen (23 maart) reeds vertrokken en zijn eerst naar het Landschaftspark gegaan. Daar in de patattent eerst een broodje worst besteld. De broodjes waren op dus werden het, na enig aandringen, twee halve sneetjes brood met daartussen een worstje. Natuurlijk koffie, en dan aan de wandel. Wat is dat dat Landschaftspark? Ik citeer voor het gemak Wikipedia. ‘Het Landschaftspark Duisburg-Nord is een openbaar park in de Duitse stad Duisburg. Het middelpunt van het park wordt gevormd door de ruïne van een in 1985 stilgelegd hoogovencomplex. Het hoogovencomplex werd in 1902 door de ‘Rheinische Stahlwerke zu Meiderich bei Ruhrort’ gebouwd, en werd later overgenomen door de Thyssen-groep. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte het zwaar beschadigd, maar het werd in de jaren 50 weer opgebouwd. In 1985 waren de hoogovens van het complex te klein geworden om nog rendabel te zijn en werd het complex gesloten. Tussen 1991 en 2002 werd het terrein als openbaar park ingericht. De meeste gebouwen in het park worden tegenwoordig voor recreatiedoeleinden gebruikt. Zo heeft men vanaf de voormalige hoogoven 5 een goed uitzicht over Duisburg en omstreken, kan men duiken in de gastank en zijn in een deel van de ertsbunkers enkele klimmuren aangelegd en klimroutes uitgestippeld. Bovendien worden in het park regelmatig evenementen georganiseerd. - 12 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Het terrein is opgenomen in de Route der Industriekultur, die langs industriële bezienswaardigheden in het Ruhrgebied gaat.’
Voor ons was het genoemde hoogovencomplex het doel van onze reis. Het is een prachtig complex om in rond te dolen. Over de begane grond, maar ook via allerlei trappen naar boven (en weer naar beneden !) tussen de ovens en de ontelbare hoeveelheid buizen en kranen. En dat in alle denkbare diktes en formaten. Het is fascinerend om er doorheen te struinen en je af te vragen hoe dit allemaal heeft kunnen werken; alles werd kennelijk met de hand bestuurd. Maar ook: hoe hebben ze dat in die tijd allemaal kunnen bouwen?? Maar ja, dat vragen we ook nog steeds af als het gaat om piramides, …althans ik. Jullie begrijpen dat je als fotograaf hier loopt te watertanden. Dat heb ik even gedaan en daarna mijn ogen de kost gegeven om te zoeken naar interessante objecten, doorkijkjes, vlakken, schaduwen, uitzichten, afijn, jullie begrijpen het. Een fantastische plek om je fotografisch uit te leven. Om half vijf hadden we bij de patatboer afgesproken om wat te nuttigen/drinken, en om te overleggen of we tot de avond zouden wachten. Want ’s avonds werd dit complex, naar bleek, soms verlicht. Nou, dat geluk hadden we niet; dit is alleen in het weekend. Dus zijn we op weg gegaan naar ons hotel. Daar zaten inmiddels nog vijf leden te wachten die, net als wij, niet zo vroeg op wilden. Na eerst wat drank te hebben genuttigd gingen we naar een restaurant in de buurt. Daar werden we niet met enthousiasme ontvangen; plotseling een groep van tien in een restaurant dat toch al redelijk vol zat… Maar boven werd voor ons een tafel aangekleed en hebben we toch nog heerlijk en gezellig gegeten. Daarna naar bed, niks nachtleven van Duisburg, en ieder naar zijn eigen kamer (vermoed ik ;-)). De volgende morgen een uitgebreid ontbijt en daarna naar CeWe waar de anderen reeds wachtten. De rest beschrijft Jeannette dus. Het was voor ons een prettig, gezellig en leerzaam uitstapje. Met dank aan onze uitstekende chauffeur. Chris Karman - 13 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Verslag van het bezoek aan CeWe in Duitsland, dinsdag 24 Door Jeannette Kok maart. Het was wel heel vroeg opstaan, maar Peter wilde om half zeven vertrekken en geen minuut later! Dat bleek een goede zet, want na een vlotte reis arriveerden we ruim op tijd in Mönchengladbach. We werden opgewacht door Marius van Pijpen. Om negen uur waren we allemaal present in de ontvangstruimte van CeWe en terwijl wij genoten van een heerlijk kopje koffie, kregen we een presentatie van onder andere de geschiedenis van het bedrijf, de successen en de vele producten die er worden gemaakt. Duizelingwekkende aantallen passeerden de revue, ook van het afnemend aantal fotoalbums en het drukwerk dat juist een groeimarkt is. ‘Er worden meer foto’s gemaakt dan ooit, maar ze worden nauwelijks nog afgedrukt’, vertelde Marius. ‘De meeste mensen bewaren de foto’s in hun telefoon, tablet of PC.’ Hij vreest dan ook dat er, historisch gezien, over deze periode veel verloren zal gaan. Toen was het tijd om de fabriek in te gaan, maar niet voordat we veiligheidsneuzen hadden aangetrokken over onze schoenen. Dat was nodig want we zouden overal mogen kijken en dus ook tussen de machines door lopen. Uiteraard startten we bij het begin: de opgestuurde opdrachtenzakjes met fotorolletjes, bakken vol! Wel vijfhonderd rolletjes worden aan elkaar geplakt op één rol. Deze rollen worden ontwikkeld en de daardoor ontstane negatieven op zeer hoge snelheid gedigitaliseerd. Waarna, ook weer op zeer hoge snelheid, rollen fotopapier worden belicht. Twee rollen fotopapier tegelijk worden in de doka via een ‘ontwikkelstraat’ ontwikkeld, gefixeerd, gespoeld en gedroogd. Ja, ja, met een nat procedé! Zo gaat het ook met de zgn. instant cameraatjes waar de fotorolletjes uit worden gehaald en waarvan de behuizingen worden gerecycled in Indonesië. De digitale informatie van deze analoge filmpjes wordt op CD gezet en gaat zo naar de klant. Ook de digitaal ingeleverde foto's gaan, uiteraard zonder het ontwikkelproces, door dit natte procedé. Het blijft verbazingwekkend om te zien dat na zoveel handelingen uiteindelijk de foto’s, de negatieven en de cd in de oorspronkelijke enveloppe zijn beland, om vervolgens voorzien van een sticker met het te betalen bedrag, terecht te komen in de juiste postzak voor het juiste land (Be, Ne of Du) en het juiste Kruidvatfiliaal! De machines waarmee de digitaal aangeleverde foto’s en gepersonaliseerde kaarten, uitnodigingen en geboortekaartjes e.d. worden afgedrukt, nemen veel minder ruimte in, maar het verzendklaar maken van deze producten is nog ouderwets en een beetje eentonig handwerk. - 14 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Tenslotte hebben we de verschillende handelingen (en evenzovele machines) gezien die nodig zijn voor het maken van een album. Tientallen verschillende fotokaften (in verschillende diktes) die klaar staan om gevuld te worden met de juiste inhoud: dikke en dunnere keurige stapels bladzijden met vakantiefoto’s of familiekiekjes die klaarliggen op verrijdbare rekken, elke afzonderlijke bundel gelijmd tussen twee dekbladen, wel of geen hoogglans, wel of geen fotopapier en dan ook nog van het juiste formaat…. Alleen een uitgekiende logistiek kan dit tot een goed einde brengen! Alle werkzaamheden vinden plaats in een opvallend schone, lichte hal. De temperatuur is er constant 22 graden, bij elke machine houden afzuigkappen de lucht zuiver en de luchtvochtigheid wordt op niveau gehouden om eventueel ronddwarrelend stof te binden. Hoewel de mensen er hard werken (24/7!) en de machines bijna continue draaien, hangt er een prettige en ontspannen sfeer. In de ruim drie uur durende rondleiding hebben we een goede indruk gekregen van het bedrijf. Voor wie nog heel veel negatieven heeft, hebben we een opbeurend bericht. Doe honderd strookjes in een enveloppe, lever die in bij het Kruidvat en voor 5 euro worden ze bij CeWe gedigitaliseerd en op cd gebrand! Ons bezoek aan CeWe eindigde in de kantine, waar men voor ons een heerlijke warme maaltijd had bereid. Een deel van ons gezelschap vertrok daarna weer naar Nederland, de rest is naar Duisburg gereden voor een fotosafari in het Landschaftspark. Tot 1985 brandden er de hoogovens nog. Nu is dit voormalige fabrieksterrein een Luilekkerland voor hobbyfotografen! Arnold zijn we daar nog even kwijt geweest, maar rond half zes konden we gezamenlijk vertrekken en voldaan weer richting huis gaan. Dank jullie wel, organisatoren Rosalie en Niek, het was een heel gezellige en inspirerende uitstap. Ook heel veel dank aan de degenen met wie de diverse medeleden mochten meerijden. Jeannette Kok
Foto’s: Rosalie Kummel
- 15 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Werkgroep Audio-Visueel Binnen de FCB zijn werkgroepen actief, die periodiek een presentatie van hun werk verzorgen tijdens een clubavond. Op 9 maart zitten we klaar voor de ‘series’ van de Werkgroep Audio-Visueel. Die bestaat uit Peter van Raaij, Rob Moget, Sijt de Bie, Jeanette Kok, Han Baartmans (niet aanwezig) en Chris Karman (coördinator). Na wat problemen met het geluid bij de opbouw – een defect kabeltje - leidt Peter ons door de avond: 13 av-presentaties strelen oog en oor van de aanwezige leden. In dit verslag kunnen we natuurlijk nauwelijks rechtdoen aan waar het om gaat: de combinatie van beelden en geluiden rond een thema of een onderwerp, waarbij de twee componenten elkaar ondersteunen c.q. versterken. Daarom een korte impressie met enkele beelden als ‘kapstok’ voor de herinnering.
Peter start met zijn serie ‘Insel Hombroich’ rond het museum aldaar (Neuss-Holzheim, Duitsland). Het gaat om een variatie aan kunstwerken (in steen, metaal etc.) in een moerassig auenlandschaft en in het museumgebouw: sculpturen, schilderijen, stoelen - o.a. een stoel van Rietveld -, vazen etc. Ook de architectuur van het gebouw is de moeite van het bekijken waard: veel glas, lichte constructies, lichtinval en mooie doorkijkjes. Als bezoeker geniet je veel vrijheid, er is weinig toezicht. We horen muziek van Vivaldi. En genieten. Rob vindt het dichter bij huis, in De Leyen, naast het dierenpension, in zijn serie ‘Maïs’. We zien een maïsveld in ontwikkeling: na de oogst het inzaaien, de winter, een groenig waas, het groeiproces etc. Het is een time-lapse, gemaakt vanaf een vast punt, uiteraard (Rob blijft zijn principes trouw…) zonder statief. Er volgen nog twee maanden in het proces. Sijt heeft een deel van de ‘Atlantikwall’ als onderwerp: de ultieme verdedigingslinie van Nazi-Duitsland in de Tweede Wereldoorlog tegen aanvallen vanuit Groot-Brittannië. In zwart-wit beelden schetst Sijt ons een beeld van de aard van de constructies van staal en beton
- 16 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
(fortificaties, stellingen, loopgraven), de wapens, het dagelijks leven, de slaapruimtes, het lazarett etc. Met beklemmende waarschuwingen als ‘Feind hört mit’. Maar ook zien we het verval van na de oorlog en de pogingen tot conservering en reconstructie. Bij Oostende (B), 2 km de duinen in. Sijt vindt passende muziek in de 3e symfonie van Beethoven. Rob heeft zijn serie ‘Forten’ genoemd: dus ook verdedigingswerken, maar nu op eigen bodem en dichter bij thuis. Rond Utrecht bevinden zich forten als onderdeel van de vroegere Hollandse Waterlinie, zoals Fort Blauwkapel, Fort Ruygenhoek, Fort De Gagel, Fort De Bilt en Fort bij Rijnauwen. In en op bijvoorbeeld dat laatste bouwwerk is er veel ruimte voor natuurontwikkeling (flora en fauna). Wat zit er nog achter die natuur? Termen als Flankbatterij 3 en 4 en de Bomvrije kazerne verraden de militaire achtergrond. We kijken ook binnen: mooie gietijzeren trappen, gewelven, kachels, verblijfruimtes etc. Buiten: grachten en schoorstenen net boven het groene dak. In Fort De Bilt zijn er resten van schietbanen en is er een herdenkingscentrum. Muziek: Ode an die Freude (Richard Wagner). Een indrukwekkend geheel. Peter is voor ‘Marktplaats Rotterdam’ naar de vrij nieuwe overdekte markthal gaan kijken. Dat imposante gebouw nabij Station Blaak, met die gedurfde architectuur en uitbundige decoratie van de binnenzijde, met een verscheidenheid aan ondernemers die iets willen verkopen: vis, groente, snoep, lederwaren etc. We zien aan het slot ook ‘oude’ architectuur: de Laurenskerk, gereflecteerd in een raam. Een vrolijke serie. Sijt is aan het knutselen geweest, met appels. Hoe ze dat heeft gedaan, doet ze elders in deze Cameraad uit de doeken (‘The making of….’ zie pag. 21/22.) Een vrolijk en ontzettend geinig geheel: bewegende partjes van appels, met een verrassend slot: een hap uit de appel. Muziek: ‘Intocht van de gladiatoren’. Jeannette doet iets geheel anders met appels. Geïnspireerd door het televisieprogramma ‘Heel Holland bakt’ laat ze ons de gelijkna- 17 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
mige wordingsgeschiedenis van een appeltaart zien. Van een (bijna antiek, dus sterk beproefd) receptenboek, via ingrediënten - ‘een eitje halen bij de dames’-, het deeg in de vorm, de vulling, tot het bakproces in de oven. En dan komt de extra dimensie: voor iedereen is er een punt erg smakelijke appeltaart. Een origineel en lekker slot van het deel vóór de pauze. Han (niet lijfelijk, maar wel met zijn creatie aanwezig) heeft in zijn serie veel video verwerkt: een impressie van een bezoek van de Werkgroep Stad en Land aan ‘Dierentuin Amersfoort’. We zien uiteraard heel wat dieren, al dan niet in actie, en de humane variant in de vorm van werkgroepleden. De foto die Niek van Soolingen van een filmende Han maakt komt als inzet in de video terug. Van de muziek alleen al zou je vrolijk worden: Han speelt swingende muziek van Jackie Davis op zijn Hammondorgel. Ton B. heeft zelf de toelichting geschreven bij zijn 3 series, die we kort achter elkaar te zien krijgen: ‘Druk’, ‘Zand’ en ‘Nevel’. We geven de teksten van Ton onverkort weer. ‘Druk’ – ‘Jullie zullen nu wel gemerkt hebben hoe belangrijk geluid bij een video kan zijn. Vorig jaar was er door een ongelukkige samenloop van omstandigheden geen geluid (van de video het geluid op één kanaal en uitgerekend dát kanaal deed het niet). Voor een ‘goed’ geluid heb ik moeten zoeken, want als het stoplicht voor de voetgangers op rood springt dan is het voor de auto's groen en dan brult de meute los. Dat geluid past niet bij een stel mieren in het bos. Ik heb gezocht naar een verkeerssituatie waarbij er veel afstand was tussen autostoplicht en voetgangerslicht en dat uiteindelijk gevonden op het Paardenveld. Met de oversteekplaats bij De Bijenkorf is de gedachte aan ‘druk’ begonnen. De mieren en muggen waren ‘op voorraad’. De kauwtjes bij het AZU een cadeautje. Tja en dan die kraai; maanden op zitten wachten, want steeds als ik de camera gepakt had, was de vogel gevlogen en dan het geluk dat de kraai ook kraaide en dan ook nog in het goede tempo van een stoplicht.’ - 18 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
‘Zand’ – ‘Ik heb altijd graag met zand gespeeld, jullie niet? Ook hier was het geluid niet gemakkelijk. Achter het huis komt de hele Hertenlaan voorbij en dat is zeker geen bijdrage aan het ‘stille’ stromen van zand. Uiteindelijk gefilmd in een wei in het Leyense bos en ook dan heb je geen idee hoeveel lawaai er is. Bijvoorbeeld: Ben je net halverwege, komt er een vliegtuig overdreunen of komt iemand vragen: ‘Wat ben je aan het doen?’ De video is zonder titel, wat zou die (kunnen) zijn?’ ‘Nevel’ – ‘De tekening is opgebouwd uit acht lagen in Photoshop. Door eerst alle lagen uit te schakelen op één na, daar een jpeg van te maken en die op te slaan, dan de volgende laag bij te ‘schakelen’, opslaan enz., kan je de tekening zich ‘laten’ opbouwen. Elke laag op zich kan je weer op verschillende manieren ‘opvoeren’ door bijvoorbeeld eerst heel sterk te vervagen (opslaan) dan wat minder vaag enz. Zo is de ‘weg’ steeds een stukje verder getekend in vijftien stappen! Uiteindelijk zijn het 72 ‘foto's’ geworden. Al die foto's worden dan in een programma samengevoegd. Nevel is stil, daar hoort geen geluid bij.’ Jeannette laat ons ‘Wenen’ zien. Een prachtige impressie van de stad: gebouwen, fonteinen, beeldhouwwerken, de Weense tram, koetsjes, het Mozarthuis, het Prater, Paleis Schönbrunn, het extravagante Hundertwasserhaus, Sachertorte etc. Kortom: alle denkbare couleur locale. Ze gebruikt heel effectief de pan-mogelijk - 19 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
heden van het presentatieprogramma. En dat alles omlijst door elegante muziek (o.a. de An der Schönen Blauen Donau van Richard Strauss en muziek van diverse andere componisten). Kortom: genieten van romantiek! Chris mag de uitlui verzorgen: ‘Tempels in Myanmar’. Myanmar stond vroeger bekend als Birma. Prachtige, soms imponerende beelden van tempels, pagoden en andere gebouwen (en ruïnes daarvan), mensen en allerlei details. In de vorige Cameraad zagen we al een fotografische impressie van Chris’ reis naar dit land. Hij verwerkt ook video-opnamen in zijn serie. Zoals die van de opkomende zon boven de stad Bagan. En ook hier helpt de muziek bij het versterken van de couleur locale. Een prachtig slot van de avond. We bedanken de leden van de Werkgroep AV met een hartelijk applaus. Desgevraagd licht Peter nog toe, dat de één wel en de ander niet met een vastomlijnd plan aan de slag gaat en dat het algemene probleem is: welke keuzes maak je uit een overvloed aan materiaal? Vanavond zijn dat blijkbaar steeds de goede geweest! Tiemen van der Worp
The making of …… - door Sijt de Bie Op 9 maart zagen we AV-presentaties, gemaakt door leden van de Werkgroep AV. Sijt de Bie geeft een inkijkje in de keuken van het maken van een ‘serie’. Ofwel: Hoe maak je een AV-serie over een lekker appeltje, in 10 stappen.
1 - Het begint met een idee. 2 - Dan bij de groenteboer op zoek naar twee gelijke appels. 3 - Eén appel in acht partjes snijden en daar één om één een hap uit nemen 4 - De acht partjes netjes in een cirkel leggen. 5 - En dan één voor één de partjes rechtop zetten; dat klinkt eenvoudiger dan het was. Eerst heb ik het geprobeerd met plakband, maar dat bleef niet zitten op de appelpartjes. Een blokje er onder leggen werkte ook niet, daar viel het partje steeds - 20 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
af. Wat wel werkte waren ….. satéprikkers. 6 - Dat stap zes nogal wat werk met Photoshop inhoudt zal, denk ik, niemand verbazen, maar dan krijg je wel dit resultaat. 7 - Deze bewerking toepassen op alle 20 gebruikte foto's. 8 - Op zoek naar muziek; leve het internet! Maar de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik met de keuze van muziek hulp heb gehad van mijn schoonzoon. 9 - Nu de foto's met PicturesToExe op muziek zetten. Sommige foto's staan maar een halve seconde in beeld. In totaal heb ik 73 afbeeldingen gebruikt, waarbij sommige foto's meerdere keren voorkomen. 10 - Nu je creativiteit nog een keer aanspreken om de titel te maken en daar is de door jullie aanschouwde serie: ‘Lekker appeltje’. Wat ik hier nu in tien stappen opschrijf is een proces dat verschillende weken duurt. Het is echt proberen, weggooien en nog eens proberen. Ik hoop dat jullie net zoveel plezier gehad hebben in het bekijken als ik in het maken. Sijt de Bie
Eigen werk – 30 maart Bespreking en beschouwing van eigen werk is een kernactiviteit van de FCB. Op 30 maart is er daarvoor weer gelegenheid. 15 leden laten ons voorbeelden van hun werk zien. Vóór de pauze bekijken en bespreken we steeds een paar foto’s in spontaan gevormde groepjes, waardoor ieder het merendeel van de foto’s van nabij heeft kunnen bekijken. Na de pauze zet Wim Kastelijn de foto’s op het bord voor een plenaire bespreking, mede op basis van de opmerkingen uit de groepjes. Daarna maakt de maker zich bekend en kan hij/zij ingaan op de vragen en de bevindingen. Deze opzet draagt zeker bij aan een levendige clubavond. Guus heeft die dag nog druk gewerkt aan alweer een heerlijke panoramafoto, met zijn beproefde methode. De foto wordt in delen op A4 geprint en die delen plakt hij op een ondergrond tegen elkaar. Volendam, de haven. In de achtergrond het schip waarvan af hij een eerder getoonde panoramafoto van het havenfront liet zien. Er vindt nog enige discussie plaats, mede naar aanleiding van de bespreking in groepjes. Wel of niet hier en daar wat onderdelen ‘oplichten’? Die dreigende lucht moet wel behouden blijven. Lantaarnpaal rechts weg? Liever niet, is een
- 21 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
afsluiting van de foto. En ach, die paal kan altijd nog achter de passe-partout verdwijnen….
Nathalie heeft zelfs twee panorama’s. Gemaakt met haar iPhone in de
panoramastand. Ze heeft ze geïmporteerd in haar computer met Fotolader van Apple en via Photoshop afgedrukt op A3+ papier. De locatie: Serfaus in Oostenrijk, op en langs de skipiste. Het resultaat oogst bewondering!
Kees van G. laat ons genieten van een klaproos/papaver. Een foto met een verhaal, dat betrekking heeft op twee naamgenoten: Vincent en Theo van Gogh. Kees refereert aan het schilderij Veld met klaprozen in een museum in Bremen. De symboliek in de foto: Vincent, uitgebloeid, in de achtergrond, Theo in het centrum van de aandacht.
- 22 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
In het Gemeentemuseum in Den Haag bevindt zich het doek Papaverveld dat Vincent (1853-1890) in juni 1890 schilderde, in Auvers-sur-Oise. Vincent is geboren in Zundert en overleden in Auvers. Op zijn graf, naast dat van zijn broer Theo in Auvers leggen bezoekers vaak klaprozen. Vandaar deze foto: een ode aan Vincent van Gogh. Evert legt een bloeiende schoonheid vast op Gran Canaria, tijdens een vrolijke, feestelijke optocht. Ondanks het ‘keiharde licht’ is de schaduw, m.n. het gezicht, goed doortekend en mooi zacht. De dame staat goed in beeld. En die toegeknepen ogen? Je kan niet alles hebben. Of was ze verblind door Evert? Rob H. ontmaskeren we uiteraard direct als maker van deze intrigerende fisheyeselfie. Maar … how come? Geheim en oplossing zitten in de nieuwe metalen slakom. Net afgedroogd. En dan … ja, zoals altijd: je moet het maar zien. En dan de foto maken. Uitsnijden, draaien en een raadsel is geboren. En nu is de oplossing er ook. Inventief! Gerard (1) ziet tijdens het Fruitcorso in Tiel deze opmerkelijke figuur: de verbeelding van een kraaghagedis. Gemaakt met een grote verscheidenheid aan bonen (ook blauwe….), zaden e.d. De hoek en de uitsnede zijn goed gekozen en de schaduw is goed doortekend. We vermoeden een grote hoeveelheid werk, verricht door de maker(s) van dit kunststuk. Sijt heeft een vijfluik voor haar rekening genomen: 4 muzikanten en een dirigent, zorgvuldig uitgesneden en geordend. Sijt werd gevraagd foto’s te maken tijdens een uitvoering van het orkest. En dat is, zeker met de beperkte hoeveelheid licht en de beperkte manoeuvreerruimte, bepaald geen sinecure. Er is nog wel wat discussie over scherp/onscherp en hoe de musici er op staan.
- 23 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
Orkest in actie Ton B. kiest voor een ruime voorgrond, die hier beeldend gezien zeer functioneel is. Zand. En een spoor: een smal (fiets)pad naar zon en rust. Geen horizon om het beeld te beperken, een laag standpunt, onderwerp hoog in het beeld. Man en fiets rusten uit. Ton ziet in de foto het sterke verlangen naar de zomer: man komt aanrijden, ploft neer en rust uit, hoofd op voorwiel. Edsard heeft een – oude – boeiende foto die, op z’n zachtst gezegd, gemengde gevoelens oproept. Niet qua fototechniek, want die is prima in orde: compositie, beelduitsnede, belichting, standpunt etc. Maar het onderwerp is sommigen een gruwel,
terwijl anderen er wat nuchterder naar kijken: ’s lands wijs, ‘s lands eer - China. We zien een al ontweide hond die verder gereed wordt gemaakt voor consumptie: de beharing wordt weggeschroeid. Op een markt waar je de te nuttigen hond kunt aanwijzen. Tsja. Piet heeft een samenstel van twee foto’s en een krantenbericht dat betrekking heeft op het onderwerp van de foto’s. Het gaat om een herinnering aan de slag bij Austerlitz (Tsjechië): Napoleon versloeg in 1805 daar de Oostenrijkse en Russische legers. Bij de Nederlandse plaats Austerlitz is – tegen de verveling - 24 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
destijds door de Fransen een piramide gebouwd. Daar wordt ook nu nog af en toe oorlogje gespeeld. Een mooie actiefoto: soldaten, kanon met rook etc. En een foto van… ja wat? Piet veronderstelt: Inspectie? Of gewoon handen wassen na bezoek aan de latrine door een officier? Gerard (2) sneakt er even tussendoor met een tweede foto, gemaakt tijdens het festival ‘China Light’, waar ook Evert zijn prenten maakte. Het onderwerp, de verbeelding van een bloemenmand, staat mooi in het vlak en heeft een aangename scherpte en diepe zwarten. Een plezier voor de ogen! Jos zet een vogeltje op een stokje in beeld. Een mussig winterkoninkje? Nee, zeggen de kenners, een keep. In Jos’ tuin hangt een voedercontainer die goed bezocht wordt door de gevederde vrienden. Als blijft het toch een hele kunst om juist de keep vast te leggen. Tegen een mooi onscherpe achtergrond, al is op afstand het effect van de bokeh minder. Kees A. is in Wales: Dolwyddelan. Hij ziet daar een indrukwekkende ruïne: de restanten van een kasteelmuur. En legt die vast. Zo’n plaat verdient natuurlijk zwart-wit. Kees zet de kleuren om via een NIK-filter en bereikt zo de gewenste sfeer. De indruk van een desolaat bouwwerk wordt versterkt door het lage standpunt en de ietwat dreigende lucht. Wie nog met zwart-witfilm heeft gewerkt, - 25 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
denkt onwillekeurig aan die prachtige Tri-X-film van Kodak. Ondanks alles: er groeit wat boven op de muur, tegen de verdrukking in. Jan Vi. heeft een heerlijk sfeervol winters beeld voor ons, hoezeer velen ook uitkijken naar het warme voorjaar: prikkeldraad met drie paardenharen en aangegroeide sneeuw/ijskristallen. Tegen een vrijwel strakblauwe lucht. Zo eenvoudig kan het zijn. Zo mooi kan dat zijn. Niets aan toe te voegen. Helen laat zien wat ze zag en hoe ze dat zag. De reflectie van een flatgebouw in het water. In Schiedam. Staat de print zo wel goed? 3 x kantelen, proberen we, maar nee. Dus nog een keer. Zo zag Helen het en zo moet-ie zijn:
- 26 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
zachtjes deinende lijnen en vlakken van ramen en dat witte hoekje rechtsonder mag ook blijven. Jan-Theo mag met zijn foto de avond sluiten. In mooi zwart-wit en high key. Interieur van een non-descripte lichte ruimte, balken, hanglampen (waarvan één afwijkend van de andere), rechte en gebogen lijnen en een opvallende z-vorm. In de achtergrond. Het ‘prikkeldraad’ om de buis van de balustrade is trouwens gewoon kerstverlichting. Hij maakte de foto in het gebouw van het voormalige Radio Kootwijk, een radiotelegrafisch zendstation voor o.m. de verbinding met het toenmalige Nederlands-Indië (‘Hallo Bandoeng, hoort u mij..’). Historie dus! Een mooie afsluiting van alweer een geslaagde eigenwerkavond. Tiemen van der Worp
Behartenswaardig Tijdens de Algemene Vergadering op 23 februari heeft Han Baartmans een foto van Ansel Adams aangeboden aan Wim Kastelijn in diens functie van voorzitter van het bestuur. Han voegt daar het volgende aan toe:
- 27 van 28 -
De
Cameraad – april 2015
De Achterkant – Ab Weerman De Achterkant is een fotografische vrijplaats voor de leden.
Terschelling - Foto: Ab Weerman
- 28 van 28 -