De Blauwe Tulp Volume 3, issue 4
Winter
July 2012 - September 2012
From the CEO Hello to all our readers hope this newsletter finds everyone happy and well.
Dutch Aged Care-NAASA PO Box 350 Park Holme SA 5043 Rembrandt Court 1 Madras Street Oaklands Park SA 5046 Phone: 8377 2322
Linda Trevaskis
We are reaching another very exciting period of growth for Dutch Aged Care with the second extension of Rembrandt Court coming into reality. Since late last year the Board and the leadership team have been working closely with our Architects to design our new 30 place extension. This will help greatly with the growing waiting list for Rembrandt Court residential places.
We are all very conscious to ensure that we maintain the space and homely feel of Rembrandt Court with all private rooms having bay windows and ensuite facilities as they do now. Garden spaces and lounge areas are also very important so these will also be incorporated into the new building.
Community Services Southern office 1 Madras Street Oaklands Park SA 5046 Phone: 8296 5922
The building will be a two storey structure with a lift; I will keep everyone informed regarding the progress of our new extension as we go. At this stage, I am expecting that building work will commence on site in April 2013 and complete around 12 months later in 2014.
Northern office 21 Greenfields Drive Green Fields SA 5107 Phone: 8250 4588 www.naasa.org.au
Our Community Services area is still very busy with a recent expansion of Dutch Aged Care services to the South Coast including Goolwa and Victor Harbor. I had a great day yesterday visiting the new Uit en Thuis group in Victor Harbor and we are all very keen to see this group grow. Jeffrey Korswagen is the Community Worker for Dutch Aged Care in the South Coast and is very enthusiastic about services for the Dutch in this region.
Inside this issue:
The big priority for NAASA’s Community Services is to keep expanding as we have a growing waiting list of Dutch clients who wish to remain living their own home for as long as possible, and we are very keen to make this happen in the best way possible.
Wist u dat...?
3
Quality update
4
Highlights from last
5
Kind Regards to all
In the spotlight...
9
Linda Trevaskis
Blik op Nederland
10
Er op uit!
14
Trivial Pursuit 1. Welk voormalig eiland in Nederland is exact tien keer gemeten? 2. Wat is de Nederlandse term voor “off side”? 3. Welke beroemde trein had bij zijn 1e rit, in de 19e eeuw, een compleet zigeunerorkest aan boord? 4. Welke dieren worden bestreden met hun eigen ballen? 5. Welke kring werd bekend door P.C.Hooft? 6. Van welke vogel werd het eerstgevonden ei elk jaar aan de koningin aangeboden? See page 9 for answers
De Blauwe Tulp
Page 2
From the Manager Community Services Goede dag iedereen, by the time you get this issue of the Blauwe Tulp, Community Services should be fully under the funding and reporting requirements of the Commonwealth Government. This is in line with the Commonwealth taking full responsibility for Aged Care and the State Government taking responsibility for Marius Van Helden younger (under 65) and Disabled care. We have had negotiations with the Commonwealth which will result in a new funding agreement for the next three years until 2015. Moving forward the emphasis will be on assisting people to selfmanage with assistance offered to help people to find ways where they can better manage to stay living in their own homes and achieve the quality of life they require. New assessment processes are already developed to help us better understand each individual and to assist us to work with clients to enhance their day to day lives. We have also decided that in future our Careworkes will be known as Support Workers to further clarify their role as workers who will support clients to maintain their independence at home. Zomerterras
This years Community Care Conference was held in Adelaide, I attended and gained insights and knowledge on future directions in community care, as well as hearing how things are done in the other states. Met vriendelijke groeten en tot ziens
Rembrandt Court Auxiliary Sunday 22 July Klaverjassen afternoon at 2.00 pm Sunday 26 August Klaverjassen afternoon at 2.00 pm
Zomer in Friesland
Volume 3, issue 4
Do you
Wist u dat...?
have a Seniors Card?
The Seniors Card entitles older Australians to a range of benefits provided by government and businesses. The Card is free and is issued by every State and Territory government to eligible senior residents. It is issued in recognition of the contribution that seniors have made - and continue to make - to the Australian community. You're eligible for a Seniors Card if you meet the following three criteria: 1. you're aged 60 years or older 2. you're a permanent South Australian resident 3. you're not working more than 20 hours per week in paid employment (part-time and casual employees may average their hours over a 12 month period). South Australian Seniors Card holders enjoy: • free Adelaide Metro public transport between 9.01am - 3.00pm Monday to Friday • free Adelaide Metro public transport on weekends and public holidays • approximately 50% concession on State public transport services at other times • concessional public transport in all Australian states/territories • rebates on the Emergency Services Levy and council rates (conditions apply) discounts and benefits at hundreds of businesses around Australia (including retail, hospitality, leisure and commercial services).
There is no income or pension limit and the card is issued free of charge. Application forms are available from Australia Post outlets or by phoning (free call) 1800 819 961.
Other benefits Cardholders can get discounts on products and services at hundreds of places around the country, including hospitality, retail, sport, accommodation, travel, commercial services, insurance, entertainment, further education, health and fitness.
Page 3
Quality Update...
Page 4
De Blauwe Tulp
The last few months has seen the Quality Team hard at work preparing for the Rembrandt Court Accreditation Visit. The Accreditation visit went well with all Quality focused outcomes met and some positive comments on the direction of Continuous Improvement with the organisation.
Emma Good Quality Manager
The Leadership Team including the Quality Manager has completed an Organisation Risk Management Plan which has identified contingencies for minimising risk in all key areas of operations. (This can be viewed on the Quality Information Board located at Rembrandt Court). This new register will minimise future risks and will be progressed by each Management Risk Committee as appropriate. As the newly formed Quality and Risk Committees gain momentum any actions generated are being tracked on the “Continuous Improvement Management Plan” which is again viewable on the Quality Improvement Board. Another improvement happening currently is the systematic introduction of a new Computer Server system that will enable staff to operate the newest versions of Microsoft Office applications from the office and when working from home. This will improve the quality of administrative functions.
Special projects in progress New Complaints process A new process and policy for handling Complaints and Praise within the organisation has been developed in accordance with new legislation and guidelines. A leaflet available in Dutch and English is now available (throughout Rembrandt Court) and has been given to all clients. The flow chart below illustrates the new process of how to lodge a complaint: Satisfied
Stap 1 Klacht ingediend bij Personeels lid: zoals Careworker, Office medewerkster, Lifestyle medewerker, Vrijwilliger etc. Respons binnen 48 uur
Satisfied
Stap 2 Klacht ingediend bij Senior Manager – zoals Team Leider, Nurse Manager, Community Manager etc. Respons binnen 10 werkdagen
Not Satisfied
Stage 3 Complaint made/passed to CEO/Board Response within 25 working days
Satisfied
Tevreden
Niet tevreden
Stap 3 Klacht ingediend bij CEO/Bestuur Respons binnen 25 werkdagen
Tevreden
Niet tevreden
Not Satisfied
Stage 4 Appeal or Complaint made/passed to External Agency – Ombudsman/ARAS etc.
Klacht
Niet tevreden
Complaint Resolved
Complaint
Not Satisfied
Stage 2 Complaint made/passed to Senior Manager i.e. Team Leader, Nurse Manager, Community Manager, Response within 10 working days
Tevreden
Satisfied
Stap 4 Beroep of klacht ingediend bij Derden instanties – Ombudsman/ARAS etc.
Tevreden
Klacht opgelost
Stage 1 Complaint made to Staff Member: i.e. Careworker, Office staff, Lifestyle staff, Volunteer etc. Response within 48 hours
Cheese and Wine Night A Cheese and Wine night was held at Rembrandt Court open for to all staff , relatives and residents to attend. The evening was well attended and information was provided on the new complaints process, the Accreditation process and a guest speaker from Aged Rights Advocacy Service (ARAS).
Volume 3, issue 4
Highlights Last season
Rembrandt Court Lifestyle Hello to all readers – the residents have had a busy time with an imaginary trip about the re-enactment of the “Peking to Paris” car rally that was originally run in 1907, the re-enacted in 2007. Some of you may be familiar with the four part series on the ABC. The residents joined in various activities, entertainment and dining cuisine as we traveled through the different countries, plus a display of 3 vintage cars in the car park for our viewing. Thank you to everyone who helped and joined in to make the trip a success. Koningingdaag was celebrated with “Dutch Treat” and morning coffee. The residents are also enjoying short trips in the 8 seater bus around the Community. Rembrandt Court has started a “computer class” for any residents who would like to learn the basics of computers, games, email and google, etc.
The class is run by Stefan and Tom who are both very knowledgeable on computers (wizards) and show a lot of patience. Volunteer Week was celebrated in mid May. The volunteers of Dutch Aged Care had an afternoon tea with certificates and acknowledgements distributed. Volunteers are an integral part of Dutch Aged Care and their contribution is highly valued. For now enjoy the brisk winter weather – good for walking. Till the next edition. Regards from the Lifestyle Team at Rembrandt Court.
Page 5
Highlights last season
De Blauwe Tulp
Uit en Thuis
Good Time entertainers in het Zuid
Koninginnedag in het noorden
Vintage Cars Zuid .
Valentine’s Day Oost
Tai Chi in the Adelaide Hills
Page 6
Volume 3, issue 4
Onze Vrywilliger’s Volunteer Week Celebration 2012
Southern Volunteer Group Photo
Northern Volunteer Group Photo
Page 7
Onze Collega’s
De Blauwe Tulp
Community and Quality teams
We thought you would like to put some faces to people you may from time to time speak with on the telephone. Front row from Left: Priscilla de Pree; Wil Nieman; Emma Good; Lara Homburg. Back row from left: Sylvia Laaber; Angelika Stauber; Meral Nieman; Ingrid Raggio; Marius Van Helden; Linda Trevaskis and Nick Gostling. Linda Trevaskis is our CEO with Emma and Nick are on our Quality Team, The rest are our Community Team.
Colofon De Blauwe Tulp is printed by Dutch Aged Care—NAASA. Editor: Marius Van Helden Contributors to this issue: Linda Trevaskis, Marius Van Helden, Sylvia Laaber, Ingrid Raggio, Auxiliary Committee, Jeffrey Korswagen, Wil Nieman.
Printed copies:500 Subscriptions for digital edition:
[email protected] Next edition: Spring edition in September 2012
Page 8
Volume 3, issue 4
In the Spotlight...
Page 9
In the Spotlight… Jeffrey Korswagen He worked for Philips, Grootint, Compaq, HP, IHC and Allison Transmission in areas such as purchasing, planning, transport, inventory control and order management. After more than 30 years in the logistic business it was time for a sea change and emigrated to Australia and settled down just outside of beautiful Victor Harbor, where he is running a small hosted Bed & Breakfast together with his partner Petra on their 6 acre property. His biggest hobby is collecting music and he can be found regularly on garage sales looking for some old vinyl records or CD’s, which he then plays on community radio 5EFM, where he is a volunteer radio producer and presenter with 2 weekly and 1 monthly programs.
Jeffrey Korswagen is the community worker for the South Coast and since August 2011 he has been running the Uit en Thuis social group meetings in the Centre for Positive Aging in Goolwa. In the coming months Jeffrey will be busy setting up a new Uit en Thuis at Victor Harbor as well as some in-home services for Dutch clients. Jeffrey emigrated to Australia in March 2010 from Papendrecht in the South of Holland. Born in Williamstown, Melbourne in 1961, he was only 3 months when his parents went back to Holland after 10 years living in Australia. So he spent his school years and his professional career in the Netherlands.
Answers Trivial Pursuit 1. Tiengemeten 2. Buitenspel 3. De Oriënt Express 4. Motten 5. De Muiderkring (groep van kunstenaars en geleerden) 6. De Kievit
Blik op Nederland
De Blauwe Tulp
Page 10
Hunebedden In Nederland
Nederland is een vlak land. Er zijn hier geen bergen of rotsen. En toch vind je in Drenthe binnen een straal van 30 km de restanten van 53 prehistorische grafkelders, bestaande uit soms meer dan 20 ton wegende rotsblokken. Hunebedden noemen we ze. Maar wat zijn nou eigenlijk hunebedden, hoe kwamen die enorme keien hier en hoe oud zijn ze, waarvoor dienden ze, door wie werden ze gebouwd en hoe?. Wat voor mysterie schuilt er achter deze megalieten uit de oudheid..? Hier vindt u het antwoord op deze vragen...!
Wat zijn hunebedden en waarvoor dienden ze? Hunebedden zijn de restanten van stenen grafkelders waarin het boerenvolk dat het noorden van ons land circa 5400 jaar geleden bewoonde, zijn doden bijzette. Vrij algemeen wordt aangenomen dat het massagraven waren, waarin veel generaties een laatste rustplaats kregen. Daarnaast nemen veel archeologen aan dat hunebedden een ceremoniele, rituele, godsdienstige en/of territoriale functie hebben gehad. De bouwers waren geen Hunen of Hunnen, maar worden het Trechterbekervolk genoemd naar de vorm van het meest voorkomende type aardewerk dat in de hunebedden werd aangetroffen.
Hunebedden behoren tot de oudste overblijfselen van menselijke bewoning in ons land.
Hoe zien hunebedden er uit en waar komen die keien vandaan? Hunebedden zijn gemaakt van zware keien. Zwerfkeien worden ze genoemd en de zwaarste wegen meer dan 40 ton. Ze zitten in de bodem in heel Noord-Nederland, maar de meeste in Drenthe . Omdat er in Nederland nooit bergen met rotsen zijn geweest, was het lange tijd een raadsel hoe die enorme keien hier terecht zijn gekomen. Tegenwoordig weten we dat. Zo'n 150.000 jaar geleden beleefde de aarde een bijzonder strenge ijstijd. Enorme gletchers kwamen uit het noordoosten op ons land af en strekten zich geleidelijk tot aan midden-Nederland uit. Ze sleepten een dikke laag van leem en keien met zich mee. Toen het warmer werd en het ijs smolt bleef deze laag op de nederlandse bodem achter. Geologen konden de herkomst van de hunebedstenen vrij nauwkeurig nagaan. Ze komen uit Zuid-Zweden en Finland. De grootste zwerfkei in Nederland ligt in het plaatsje Rottum, even ten ZW van Heerenveen en weegt ruim 44 ton. Met deze keien gingen de vroegste boeren in Drenthe aan de slag om de indrukwekkende grafkelders te bouwen. Ze selecteerden keien met een platte zijde om een enigszins rechthoekige
Volume 3, issue 4
Blik op Nederland
ruimte te kunnen creëren, maar waarschijnlijk ook om ze gemakkelijker met behulp van ronde boomstammen, touwen en ossen, maar bovenal mankracht naar de bestemming te kunnen slepen. De grote keien vormen het geraamte van het graf: een dubbele rij van rechtopstaande draagstenen met de platte zijde naar binnen, waarop dekstenen met de platte zijde naar onderen als dak werden geplaatst. Met de plaatsing van twee sluitstenen aan de uiteinden ontstond zo een rechthoekige ruimte, in lengte varierend van ca. 3,50 tot 20 m. en in de breedte van ca. 1,50 tot 2,50 m. De kelderhoogte bedroeg ca. 1,75 m. zodat men er vrijwel rechtop in kon staan. Hunebedden zijn gemiddeld oost-west georiënteerd, maar allesbehalve exact. Er komen grote afwijkingen voor. Waarschijnlijk was bij het ontwerp de plaats waar de zon opkwam bepalend voor de richting. Aan de zonzijde maakten de bouwers zo veel mogelijk in het midden een toegangspoort bestaande uit twee of vier poortdraagstenen, afgedekt door een poortdeksteen. Bij twee draagstenen spreekt men van een portaalgraf, bij vier van een ganggraf.
Page 11
Hoe oud zijn ze en hoe werden ze gebouwd?
De leeftijd is lange tijd een raadsel geweest. Maar met moderne dateringstechnieken konden wetenschappers de ouderdom van de voorwerpen die in de grafkelders werden opgegraven, vaststellen. Dat bleek ouder dan lange tijd werd gedacht: ruim 5000 jaar en dat plaatst de oorsprong van deze monumenten in wat archeologen het Neolithicum of Nieuwe Steentijd noemen. Het markeert de tijd waarin jagende en vissende nomaden zich min of meer permanent als boer in een bepaalde streek gingen vestigen. Het Neolithicum begon in onze streken omstreeks 4400 vóór Christus. De eerste hunebedden verschenen De ruimten tussen de grote draag- en ongeveer 1000 jaar later. Ze werden in een dekstenen werden met stopstenen opgevuld relatief korte periode gebouwd: tussen 3400 en de basis aan de buitenzijde met een en 3200 jaar v.C. maar bleven nog lange tijd steenpakking versterkt. Men bedekte het in gebruik. Na 2850 v.C. was de periode van graf met zand en zoden zodat slechts een hunebedden definitief voorbij en daarmee langwerpige heuvel met de toppen van de de TRB (Trechterbeker Cultuur). dekstenen in het landschap zichtbaar bleef. Opvolgende generaties begroeven de Soms plaatste men aan de voet van de doden in grafheuvels, waarvan in Drenthe, heuvel een ovale ring van kransstenen. De maar ook daar buiten, nog honderden te betekenis hiervan is niet helemaal duidelijk. vinden zijn. Trechterbekers maakten plaats, Missschien om erosie tegen te gaan, maar eerst voor de z.g. standvoetbekers en daarna het kan ook een rituele functie hebben de klokbekers. gehad. Vermoedelijk werden de ruimten Het Neolithicum ging vanaf omstreeks 2100 tussen deze kransstenen ook met keitjes v.C. geleidelijk in de bronstijd over en dat dichtgemetseld. betekende het definitieve einde van de Steentijd. Slechts één hunebed in Eext (Drenthe) zit Over de bouwwijze bestaan alleen maar nog in z'n heuvel "verpakt": De overige theorieën. Vroeger dacht men dat de hunebedden zijn in de loop van de tijd hunebedbouwers enorm sterke reuzen "ontbloot". (huynen, vandaar de naam) waren, zoals Obelix die in Bretagne met veel gemak met menhirs zeulde.
Blik op Nedeland
De Blauwe Tulp
Page 12
Hunebedden In Nederland
De meest gangbare theorie is dat de keien met de platte zijde door middel van hefbomen op houten rollers of sleden werden gezet en met behulp van touwen, ossen en veel mankracht naar de plaats van bestemming gesleept. Daar werden de draag- en sluitstenen rechtop in vooraf gegraven sleuven geplaatst en vastgezet. Vervolgens bouwde men er een heuvel overheen om langs de glooiingen de dekstenen omhoog te slepen. Proefnemingen hebben de mogelijkheid hiervan aangetoond, maar het blijft een raadsel waarom de hunebedbouwers zich zulke enorme collectieve inspanningen getroostten om hun doden een tijdsbestendige rustplaats te geven
hogere zandgronden benoorden de Rijn. Het markeert voor archeologen de overgang van de Midden Steentijd (Mesolithicum) naar de Nieuwe Steentijd (Neolithicum). Vóór het Neolithicum werden deze streken bevolkt door mensen die een nomadisch bestaan leidden. Ze sloegen her en der tentenkampen op en en kwamen aan de kost door de jacht, de visvangst en het verzamelen van natuurproducten. Ze worden in het algemeen aangeduid met de naam jagers/verzamelaars.Toen dit volk echter de kunst van landbewerking, het telen van gewassen en het domesticeren van dieren had geleerd, gingen ze huizen bouwen en vestigden ze zich hier min of meer permanent als boer.
Een ware culturele revolutie ! Metalen gereedschap kenden ze nog niet. Maar wel Wat waren hunebedbouwers voor van hout, been en vooral van steen. Ze mensen? kapten bos met stenen bijlen, cultiveerden het vrijgekomen land, verbouwden graan Het waren de eerste boeren in noord- en (tarwe, gerst en vlas) en lieten hun vee in de oost-Nederland en die leefden hier eerder drassige beekdalen grazen. Ze bezaten dan men ooit had gedacht: 3400 jaar voor ossen, koeien, geiten, schapen en varkens. Christus! Kippen hadden ze niet maar wel honden. En Ze worden door archeologen het Trechterbekervolk genoemd naar de vorm als ze niet de vreemde gewoonte hadden gehad om met loodzware keien door de van de meest voorkomende aardewerken beker die o.m in en bij de hunebedden werd Drentse bossen te zeulen, zouden we nooit over hen gehoord hebben. Maar het moet aangetroffen. De z.g. Trechterbekercultuur deed omstreeks 4400 voor Chr. zijn intrede een vrij welvarend volk geweest; als je voor je bestaan moet sappelen, heb je voor in Zuid-Zweden, Denemarken, Noordwest dergelijke bezigheden geen tijd. Duitsland en in ons land wat later op de
Volume 3, issue 4
Blik op Nederland
Page 13
Rond 1870 zijn alle hunebedden (op één Hoeveel hunebedden zijn er en waar na) door het Rijk en de Provincie opgekocht. Er zijn er 31 stuks in eigendom bij het Rijk zijn ze te vinden? en 21 bij de Provincie. Die hunebed bij Er bestaan nog 54 hunebedden in ons land, Westenesch ten oosten van Emmen) staat waarvan 52 in Drenthe en 2 in Groningen op het erf van een boer en is in particulier (één in Noordlaren en één die uit de noord- bezit. Groningse klei werd opgegraven en nu in Zijn er elders in de wereld ook een museum te Delfzijl is te bezichtigen).
hunebedden? Wat is er na zoveel jaren nog van de hunebedden over?
Megalitische grafkelders van de trechterbekercultuur zijn behalve in NoordNederland ook aangetroffen in ZuidGeen enkel hunebed is meer compleet. Van Zweden, Denemarken, Polen en Noord vele ontbreken één of meer dek- en Duitsland. draagstenen, van de meeste de poort- en kransstenen en van alle de stop- en Maar het slepen met enorme rotsblokken pakstenen. De afbraak begon al in de bleef niet tot deze cultuur beperkt. In het Middeleeuwen toen deze "heidense neolithicum en de daarop volgende bronstempels" het op godsdienstige gronden en ijzertijd was deze krachtpatserij in tal van moesten ontgelden en de stenen voor de Westeuropese beschavingen een geliefde fundering van kerken werden gebruikt. bezigheid. Ook op de Britse Eilanden, België, Frankrijk, Spanje, Corsica, Sardinië Omstreeks 1730 werden Drentse keien, en Italië komen megalitische monumenten waaronder hunebedstenen, handelswaar voor. Sommige hadden net als hunebedden toen de zeedijken moesten worden een graf-functie, andere hadden een rituele vernieuwd omdat de paalworm in de houten of astronomische betekenis (b.v. dijkbeschoeiing van de zeeweringen Stonehenge in Engeland). De in gelid toesloeg. Ondanks het in 1734 opgestelde stenen bij Carnac in Bretagne uitgevaardigde verbod van de Drost en worden menhirs genoemd. Gedeputeerden van Drenthe ("by poene van hondert goltguldens") werden vele duizenden zwerfkeien, waaronder hunebedstenen, op transport naar andere oorden gesteld. Maar daarnaast zijn in de loop der tijden godsdienstijver en ordinaire verniel- en hebzucht oorzaken van het verval van hunebedden geweest. Als gevolg daarvan bevonden de meeste hunebedden zich aan het begin van de 20e eeuw in deplorabele toestand. Stonehenge England
Er op uit!
Koffie Huis & Dutch Shop in Rembrandt Court Netherlands Consulate Adelaide Address: Level 1, 147 Frome Street, Adelaide SA 5000
Come along and enjoy a cup of coffee & cake! Or come and look at our range of Dutch groceries available for purchase which includes biscuits, licorice, chocolate, jars of vegetables, herring, soup, cakes etc. Our range continues to grow as demand rises. Opening times Mon & Wed: 1.30 - 2.30pm, Fri: 1.30 - 3.30pm
Phone: (08) 8232 3855 www.netherlands.org.au
Holland House in the South Social Gathering Every Tuesday morning from 9am in Christies Downs. For more information contact Jan van der Belt on 8298 8626.
Uit en Thuis social groups Uit en Thuis North Fri 10am - 2pm Green Fields Uit en Thuis East Wed 10am - 2pm Hope Valley Uit en Thuis South Fri 10am - 2pm Rembrandt Court Uit en Thuis Hills Tue 10am - 2pm Aldgate
Uit en Thuis Goolwa 1st & 3rd Thu 1 - 3pm Uit en Thuis Victor Harbor 2nd & 4th Wed 1 - 4pm Interested? Call us on 8296 5922 (South, Hills, Goolwa, Victor Harbor) 8250 4588 (North, East)
Community Centres Community Centres offer a wide range of programs, events and social activities with something to suit everyone, especially for seniors. For more information: visit your local community centre or contact your local council.
Page 14
