1
De Bijbel open 2013 13 (30-03) Vandaag is het een bijzondere dag, stille zaterdag. De laatste dag van een bijzondere week. Gisteren was het Goede Vrijdag. We stonden stil bij het lijden en sterven van onze Heiland aan het kruis. We hoorden zijn woorden op Golgotha: het is volbracht. Dat is het goede van de goede Vrijdag Door Jezus is alles volbracht wat volbracht moest worden om ons met God te verzoenen. Vandaag staan we stil bij het feit dat Jezus is begraven. Dat lijkt niet zo belangrijk, maar daar moeten we ons niet op verkijken. Want we belijden niet voor niets met de kerk der eeuwen van Jezus dat Hij is gekruisigd, gestorven en daarna: begraven. Dat is een wezenlijk onderdeel van ons christelijk geloof. Jezus is na zijn sterven aan het kruis in de schoot van de aarde neergelegd, in de rotsgraf in de tuin van Jozef van Arimathea. En dat is maar geen pauze in de geschiedenis, maar dat heeft een eigen betekenis. Daar staan we bij stil vanuit wat Paulus schrijft aan de gemeente van Korinthe in hoofdstuk 15: Ik heb u overgeleverd wat ik zelf ontvangen heb, dat Christus gestorven is voor onze zonden, overeenkomstig de Schriften en dat Hij is begraven en dat Hij is opgewekt op de derde dag, overeenkomstig de Schriften. Waarom schrijft Paulus hierover? Omdat er in Korinthe mensen waren die beweerden dat de lichamelijke opstanding van de gelovigen een fictie is, maar geen feit. Daartegen in zegt Paulus: weet je wel als je dat zegt, dat je dan ook zegt dat Jezus zelf niet is opgestaan. En daarmee tast je het hart van het christelijk geloof aan. In dat perspectief somt Paulus de heilsfeiten van Jezus op. Hij is gestorven, en begraven en opgewekt. Dat evangelie heb ik zelf ontvangen, zegt hij en ik heb het jullie verkondigd en jullie hebben het geloofd en daarin ligt jullie eeuwig heil vast. Daar behoort dus ook het feit van de begrafenis bij, niet als een onheilsfeit, maar als een heilsfeit. Een onmisbare schakel in Gods heilsplan. Wat Paulus hier zegt brengt ons bij de vier evangeliën, van Mattheus, Marcus, Lukas en Johannes, die alle vier speciaal geschreven hebben over de begrafenis van Jezus. Ze doen het ieder op hun eigen manier, met eigen accenten en bijzonderheden. Maar het graf van Jezus hoort bij alle vier tot de kern van hun boodschap. In gedachten zien we Jozef van Arimathea en Nicodemus het lichaam van Jezus van het kruis afnemen
2
en het met zoveel zorg naar het graf van Jozef zelf brengen, in zijn tuin, waarin het nieuwe graf was, waarin nog nooit iemand had gelegen. Daar wordt het in grafdoeken gewikkelde lichaam van Jezus neergelegd. Het is de laatste eer en de laatste liefde die ze Hem bewijzen. Nu gaat het graf dicht en Jezus slaapt in het graf de slaap van de dood, zoals Ethan had gedicht in psalm 89: wie is er die de slaap van de dood niet zal slapen. Ook Jezus dus, de Zoon van God, die echt mens geworden is. Daarna wordt het graf ook nog verzegeld en staat er een wachtpost soldaten voor het graf om het te bewaken tegen de vermeende plannen van zijn discipelen. Ze zouden eens kunnen komen om het lichaam van Jezus te stelen. Je weet maar nooit. Inderdaad, je weet maar nooit, maar wat er daarna gebeurt is in geen hart van een mens ooit opgeklommen. Vandaag is het stille zaterdag. In stilte overdenken we wat het betekent dat Jezus in het graf ligt, het best bewaakte graf dat er ooit geweest is. We kunnen het graf van Jezus het beste de verbindende schakel noemen tussen de Goede Vrijdag gisteren en Pasen morgen. De verbindende schakel, die ons allereerst verbindt met Goede Vrijdag. Jezus heeft drie dagen in het graf gelegen naar Joodse dagindeling. Het graf is dicht gegaan. Er is iets afgesloten, er is een periode afgesloten, definitief. Het is de periode dat Jezus heeft geleden. Mocht iemand er nog aan twijfelen dat Jezus echt gestorven is, dan is het gesloten graf het bewijs. Dat is het wat de Catechismus ons leert: Waarom is Jezus begraven? Om daarmee te betonen dat Hij waarachtig, dus echt gestorven was. Dat wil dus niets minder zeggen dan dat zijn graf de bezegeling van zijn offer is. Jezus is niet schijndood geweest, maar Hij is echt gestorven. De laatste adem uitgeblazen, de ogen gebroken. Dood, echt helemaal dood. Mocht iemand er nog aan twijfelen dat het offer voor onze zonden echt is gebracht en volbracht, het gesloten graf is daarvan het bewijs. En dat heeft Hij nou voor ons ondergaan. Wij hebben de dood verdiend als een straf op onze zonden. En nu heeft Jezus die straf echt en helemaal en tot in zijn bitterste einde op zich genomen. Tot in het gaf toe. Waar niemand ’s Heeren lof zingt. Daarover mogen we ons vandaag op deze stille zaterdag verwonderen. Ook onze zonden zijn meegegaan in zijn graf. Ze zijn door Hem en met Hem gestorven en ze bestaan niet meer voor God.
3
Maar dan kijken we nu ook naar de overzijde van het graf, de tussenschakel tussen Goede Vrijdag en Pasen. Het gesloten graf blijft niet dicht. Op de morgen van de derde dag gaat het ongelooflijke gebeuren dat het opengaat. Niet door mensen om zijn lichaam te roven, maar door Hem zelf, omdat Hij uit de slaap van de dood is opgewekt door zijn Vader. Een Vader begraaft zijn kind en diezelfde Vader maakt zijn kind nu wakker. Jezus staat op uit de dood en opent het graf en verlaat het graf. De soldaten zijn al in paniek gevlucht. Jezus leeft en zal nooit meer iets met het graf en de dood te maken hebben. In de graftuin van Jeruzalem staat het boven de ingang van het graf: Hij is hier niet, Hij is opgestaan. Wellicht hebt u het wel eens gezien. Hier is het gebeurd en precies daarom is Hij hier niet meer. Hij heeft alle macht tegen Hem overwonnen. De macht van de zonde, de macht van de schuld, de macht van de toorn van God, maar ook de macht van zijn vijanden, ja ook de macht van die laatste vijand, de dood. Kijk maar, het graf dat dicht was, is geopend. Een heerlijk morgenlicht breekt aan, de Zoon van God is opgestaan. Zo wordt onze stille verwondering op deze stille zaterdag nog dieper. Het is veelzeggend wat Paulus er bij schrijft, nl. dat Jezus ook begraven is naar de Schriften, dus zoals het al in het Oude Testament stond geschreven. Het graf van Jezus moet ons niet in de war brengen, maar moet voor ons bevestigen dat het allemaal zo betrouwbaar is wat Jezus voor ons heeft willen doen. Het volk Israel had het allang kunnen weten uit de Geschriften van het Oude Testament dat de Messias, de Knecht des Heeren zou worden begraven. Niet alleen heeft Jezus zelf gezegd, dat zoals Jona drie dagen in de buik van de vis geweest, dat zo ook de Zoon des mensen in de schoot van aarde zou zijn. Maar ook heeft Jesaja van Hem geprofeteerd: Men heeft zijn graf bij de goddelozen gesteld en Hij is bij de rijke in zijn dood geweest. En psalm 16 zingt er van ook met het oog op Hem, de meerdere David, dat zijn Heilige niet in het graf verlaten is geweest en geen verderving heeft gezien. Het graf van Jezus zegt dus ook tegen ons: zie je dat Jezus de Schriften heeft vervuld. Dat er zo over Hem geprofeteerd is en dat Hij juist zo degenen is die komen zou om de Heiland van Israel en de volken te zijn? Het graf wordt een open schakel naar achteren, naar Goede Vrijdag en naar voren, naar Pasen. En zo krijgt het nog meer betekenis. We mogen
4
denken aan wat Paulus zegt in Romeinen 6. Als Hij daar schrijft over onze doop dan zegt dat dit onder andere betekent dat wij met Christus begraven zijn. Wij zijn dan met Hem begraven in de doop, zegt Hij. Paulus bedoelt hiermee, dat ons oude leven, ons leven van ongeloof en van zonden, voorgoed heeft opgehouden te bestaan. Zo zeker als Jezus in het graf ging, zo zeker is ons oude leven met Hem in het graf gegaan. Je worstelt er soms zo mee, hoe je dat oude leven in de zonde ooit kwijtraakt. Paulus zegt: jij raakt het in eigen kracht nooit kwijt, maar weet je wel dat je het allang kwijt bent. Je bent het kwijt geraakt toen Jezus in het graf lag. Nu mag je leven uit het nieuwe leven dat Hij tot stand bracht, toen Hij uit het graf ging en jouw oude leven er in achterliet. Zo bezien doet het graf van Jezus ook een appel op ons om in een nieuw leven te leven en niet langer te leven in de zonde. Hoe kan dat? Door de Geest van Christus, die ons oude leven in het graf achterliet en ons in het nieuwe leven doet delen. Er is nog meer te overdenken op deze stille zaterdag. Ook voor ons komt het moment dat we zullen sterven, tenzij Jezus voor die tijd wederkomt. Maar als Hij er nog niet is, dan zullen we sterven en dan breekt ook voor ons het moment aan dat we begraven worden. Net zo als Jezus begraven werd. Dat is een aangrijpende gedachte. Maar laten we dan bedenken dat het zo is dat Jezus ons al vóór was en ook ons graf heeft geheiligd door zijn graf. Zijn graf is ons graf en ons graf is zijn graf. Iemand heeft eens geschreven: Jezus heeft ons graf gemaakt tot een geruste slaapplaats, waar we zullen slapen tot God ons wakker roept. Het doet me denken aan een begrafenis die ik eens bijwoonde. Er stonden twee bejaarde kinderen van God bij dat graf, het graf van hun broer. De een wees op het graf en zei: daar moeten wij straks ook in broeder. Jawel, zei de ander, maar we zijn niet de eersten die er in gaan. Jezus ging ons voor. Amen, zei de eerste toen. Paulus zegt in dit zelfde hoofdstuk 1 Kor. 15: als we begraven worden, dan worden we gezaaid. En gezaaid word je met de belofte dat er nieuw leven zal ontkiemen uit de graankorrel die gezaaid wordt. Inderdaad, we worden begraven met de belofte dat eenmaal ons gezaaide lichaam zal opstaan. Dan zal Jezus aan onze grafsteen kloppen en we zullen opstaan en eeuwig met Hem leven.
5
Vandaag is het stille zaterdag. De stilte is gevulde stilte. Gevuld met de belofte van morgen. Dan zal het Pasen zijn. Jezus leeft en wij met Hem. Ik wens u allen een gezegend paasfeest.
