De Belgische Voedselconsumptiepeiling

Afdeling Epidemiologie

De Belgische Voedselconsumptiepeiling 1 -2004

De Belgische Voedselconsumptiepeiling 1 -2004: IPH/EPI REPORTS N° 2006 – 016

Stephanie Devriese, Inge Huybrechts, Michel Moreau, Herman Van Oyen De Belgische Voedselconsumptiepeiling 1 - 2004 Epidemiologie, maart 2006; Brussel (België) Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, WIV/EPI REPORTS N 2006 – 016 Depotnummer: D/2006/2505/17

De Belgische Voedselconsumptiepeiling 1 -2004

Wetenschappelijke stuurgroep

VCP groep Onderzoeksteam (in alfabetische volgorde) Emmanuel Abatih (WIV, Epidemiologie) Stephanie Devriese (WIV, Epidemiologie) Inge Huybrechts (UGent, VMG) Michel Moreau (ULB, ESP) Herman Van Oyen (WIV, Epidemiologie)

Christine Bazelmans (ULB, ESP) Guy De Backer (UGent, VMG) Stefaan De Henauw (UGent, VMG) Marcel Kornitzer (ULB, ESP) Alain Leveque (ULB, ESP) Chistophe Matthys (UGent, VMG)

Diëtisten Mia Bellemans (UGent, VMG) Mieke De Maeyer (UGent, VMG) Khadija El Moumni (Institut Arthur Haulot) Davy Van Steenkiste (WIV, Epidemiologie) Logistieke steun Noëmi Debacker (WIV, Epidemiologie) Anne-Lise Laffineur (WIV, Epidemiologie) Monique Schoonenburg (WIV, Epidemiologie) Bijzondere dank aan De diëtisten-enquêteurs De deelnemers en aan Leen Baert (UGent, FBW) Maaike Bilau (UGent, VMG) Yves Coppieters (ULB, ESP) Frank Devlieghere (UGent, FBW) Tineke De Vriendt (UGent, VMG) Marga Ocké (RIVM) Ilse Pynaert (UGent, VMG) Christelle Senterre (ULB, ESP) Isabelle Sioen (UGent, VMG) Nadia Slimani (IARC) Marie-Paule Vanderelst (ULB, ESP)

Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid J. Wytsmanstraat 14 1050 Brussel België Tel: 02 642 57 52 Fax: 02 642 54 10 e-mail: [email protected] http://www.iph.fgov.be/epidemio/

IPH/EPI REPORTS Nr. 2006 - 016

De Belgische Voedselconsumptiepeiling 1 - 2004

Betrokken instituten Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen FOD Economie Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Universiteit Gent, Vakgroep Maatschappelijke Gezondheidkunde Université Libre Bruxelles, Ecole de Santé publique Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Afdeling Epidemiologie

Opdrachtgevers FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu

Algemene Inhoud

Volume I Executieve samenvatting ............................................................................................. 7

I. Inleiding en methoden................................................................................................ 19 II. Studiepopulatie........................................................................................................... 57 III. Voedings- en gezondheidsstatus .............................................................................. 73 IV. Voedingsprofiel ........................................................................................................ 123

Volume II V. Voedingsmiddelen 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Voedingsdriehoek ............................................................................................ 159 Dranken ............................................................................................................. 169 Graanproducten en aardappelen..................................................................... 227 Groenten ........................................................................................................... 271 Fruit ................................................................................................................... 291 Melk- en calciumverrijkte sojaproducten........................................................ 311 Vlees, vis, eieren en vervangproducten.......................................................... 353 Smeer- en bereidingsvet .................................................................................. 409 Restgroep.......................................................................................................... 435

Volume III VI. Energie en macronutriënten 1 Aanbevelingen .................................................................................................. 479 2 Energie .............................................................................................................. 487 3 Vetten ................................................................................................................ 509 4 Koolhydraten .................................................................................................... 543 5 Eiwitten.............................................................................................................. 571 VII. Micronutriënten 1 2 3 4

Aanbevelingen .................................................................................................. 591 Calcium ............................................................................................................. 597 IJzer ................................................................................................................... 617 Vitamine C ......................................................................................................... 637

Algemene Inhoud

Volume IV VIII. Rauwe voedingsmiddelen ........................................................................................661 IX. Voedingshygiëne en voedselveiligheid binnen het huishouden ...........................707 Bijlage 1 - Geselecteerde gemeenten ......................................................................817 Bijlage 2.1- Communicatieformulier Voedselconsumptiepeiling 2004 ..................819 Bijlage 2.2 - Ontvangstformulier Voedselconsumptiepeiling 2004........................821 Bijlage 3.1 - Voedingsmiddelengroepen..................................................................823 Bijlage 3.2 - Voedingsmiddelenlijst..........................................................................827 Bijlage 4 - Verstrekkingeenheden en conversiefactoren bij de Vlaamse voedingsdriehoek....................................................................................863 Bijlage 5 - Conversiefactoren...................................................................................867

Hoofdstuk VII.2

Calcium

Inleiding en methoden

Studiepopulatie

Voedings- en gezondheidsstatus

Voedingsprofiel

Voedingsmiddelen

Energie en macronutriënten

Aanbevelingen

Micronutriënten

Calcium

Rauwe voedingsmiddelen

IJzer

Vitamine C Voedingshygiëne

De Belgische Voedselconsumptiepeiling 1 – 2004


Inhoudstafel

SAMENVATTING............................................................................................................................ 601 1

INLEIDING............................................................................................................................... 602

2

METHODE EN INDICATOREN............................................................................................. 605

3

RESULTATEN.......................................................................................................................... 606

4

TABELLEN............................................................................................................................... 608

REFERENTIELIJST........................................................................................................................ 616

- 599 -


- 600 -


Samenvatting

•

De gemiddelde calciuminname is 838 mg/dag bij mannen en 716 mg/dag bij vrouwen.

•

De gemiddelde calciuminname ligt voor zowel mannen als vrouwen voor alle leeftijdsgroepen onder de leeftijdspecifieke dagelijkse aanbeveling (900 mg voor 19-59 jarigen en 1200 mg voor 60-plussers en voor 15-18 jarigen).

•

Mannen hebben een beduidend hogere calciuminname dan vrouwen.

•

De calciuminname bij volwassen mannen en vrouwen daalt met de leeftijd. Binnen de groep van 19-59 jarigen ligt het grootste percentage die de leeftijd en geslachtspecifieke aanbeveling haalt.

•

Personen met een hogere opleiding hebben een hogere gebruikelijke calciuminname dan personen met een lage opleiding.

•

Zij die een lichamelijke activiteit hebben positief voor de gezondheid hebben een grotere calciuminname dan inactieve personen.

•

Personen met een onder- of gezond gewicht hebben een hogere gebruikelijke calciuminname dan obesen.

•

De gemiddelde gebruikelijke inname van calcium in huishoudens van 3 of meer personen is beduidend hoger in vergelijking met 2 of 1 persoonshuishoudens.

•

Uit de resultaten blijkt kaas de voornaamste calciumbron te zijn, gevolgd door melk, water, yoghurt en brood.

- 601 -


1 Inleiding

Calcium is een multifunctionele voedingsstof. Het lichaam van een volwassen man bevat ongeveer 1,2 kg calcium (1). Slechts een kleine fractie van de hoeveelheid calcium die in het lichaam aanwezig is, speelt een vitale rol in de regulatie van een aantal essentiële metabole functies zoals de bloedstolling, neuromusculaire prikkelbaarheid, overdracht van zenuwprikkels, spiercontracties, membraandoorlaatbaarheid en vrijstelling van hormonen. Meer dan 99 % van het calcium dat aanwezig is in het lichaam is nochtans gelokaliseerd in het skelet waar het bijdraagt tot de structuur en de sterkte ervan (1). De calciumabsorptie Calcium uit de voeding bereikt de dunne darm onder oplosbare en onoplosbare vorm. Hoewel het oplosbaar calcium goed geabsorbeerd wordt, kan slechts een beperkte hoeveelheid onoplosbaar calcium geabsorbeerd worden (Figuur VII.2. 1). Figuur VII.2. 1: Calciumbalans (absorptie & excretie) (2)

Calcium uit de voeding bereikt de dunne darm onder oplosbare en onoplosbare vorm. Hoewel het oplosbaar calcium goed geabsorbeerd wordt, kan slechts een beperkte hoeveelheid onoplosbaar calcium geabsorbeerd worden. Calcium dat niet wordt opgenomen, zal met de stoelgang uitgescheiden worden. De netto absorptie wordt gereduceerd door endogene verliezen (zoals calcium gesecreteerd in lever of pancreassappen). Naarmate de calciuminname via de voeding toeneemt, zal de calciumopname afnemen. Hoewel calcium eveneens uitgescheiden wordt via de huid, het zweet en het haar, wordt het voornamelijk uitgescheiden via de urine. - 602 -


De opname doorheen de darmwand in de bloedstroom gebeurt zowel passief via diffusie als actief onder invloed van het hormoon calcitriol (1,25-dihydroxycholecalciferol of actief vitamine D). De absorptie is efficiënter naarmate de calciuminname lager is en de fysiologische behoefte hoger (bv. tijdens de adolescentie en de zwangerschap). Naarmate men ouder wordt, vermindert de absorptie. Naast de fysiologische toestand waarin iemand zich bevindt, kan de opname eveneens verschillen naargelang de aard en de samenstelling van de voedingsmiddelen. Ongeveer 30 tot 35 % van de hoeveelheid calcium in een westerse voeding wordt opgenomen, de rest gaat verloren via de stoelgang (2).

De calciumexcretie Eenmaal opgenomen in de bloedstroom vinden de belangrijkste verliezen van calcium uit het lichaam plaats via de urine. Slechts kleine hoeveelheden gaan verloren via het haar, de huid en het zweet. De nieren reabsorberen 98 tot 99 % van de hoeveelheid calcium die ze filteren. Hoeveel calcium men uiteindelijk via de urine verliest, kan sterk variëren. De calciumexcretie vermindert bijvoorbeeld op hoge leeftijd, is groter bij mannen dan bij vrouwen en groter bij vrouwen in de menopauze. Een te hoge inname van eiwitten, natrium, alcohol, cafeïne, theïne en sulfaten verhoogt de urinaire calciumexcretie. De calciumconcentratie in het bloed moet binnen zeer strikte grenzen blijven. Zodra de aanbreng via de voeding onvoldoende is en de calciumconcentratie in het bloed te laag dreigt te worden, staan de botten calcium af vanuit hun opslag onder invloed van het parathyroidhormoon en calcitriol. Wanneer de botten te vaak calcium moeten afstaan, wordt de structuur van het skelet aangetast en neemt de sterkte ervan af. Bovendien is het skelet een levend weefsel dat voortdurend wordt afgebroken en opnieuw moet worden opgebouwd. Omwille van het feit dat het lichaam voortdurend calcium verliest moet er voldoende calcium met de voeding worden opgenomen om dit verlies te compenseren. Ongeveer één derde van de volwassen botmassa wordt aangemaakt in de kinder- en puberteitsjaren. Een adequate calciuminname en voldoende beweging tijdens de groeiperiode zijn dan ook essentieel om een optimale botaanmaak te verzekeren en een hoge piekbotmassa te bereiken. Er wordt aangenomen dat de piekbotmassa tussen het 25ste en 30ste levensjaar wordt bereikt. Wie tegen de leeftijd van 30 jaar onvoldoende botkapitaal of botmassa heeft verzameld door een tekort aan bouwmaterialen kan dit later niet meer goedmaken en loopt meer kans op osteoporose. Nochtans is een adequate calciuminname via de voeding niet alleen van belang tijdens de kinder- en jeugdjaren, maar blijft deze calciuminname via de voeding ook na de groei essentieel om een permanente botsynthese mogelijk te maken. Wanneer de calciuminname inadequaat is, zal het bot moeten putten uit haar reserves om de bloedwaarden op peil te houden, wat de botdichtheid vermindert en de beenderen poreus en broos maakt. Het uiteindelijke gevolg is osteoporose met een toenemend risico op mogelijk invaliderende fracturen (1,2).

- 603 -


Preventie van osteoporose De prevalentie van osteoporose stijgt sterk met de leeftijd en is bij vrouwen hoger dan bij mannen. Een lage botmassa kan het gevolg zijn van een versneld botverlies tijdens het ouder worden gecombineerd met het feit dat men op jong volwassen leeftijd een relatief lage piekbotmassa heeft bereikt. Osteoporose wordt een steeds belangrijker gezondheids(economisch)probleem in de westerse wereld, omdat zowel het aantal ouderen als de levensverwachting toeneemt en de kosten van behandeling enorm hoog zijn (2). In België lijdt 15 % van de vrouwen en 3 % van de mannen van 65 jaar of ouder aan osteoporose (3). Daarnaast zijn er waarschijnlijk nog heel wat personen op leeftijd die eveneens osteoporose hebben, maar waarvan de botmassa niet is gecontroleerd of die niet worden behandeld. Gezien de incidentie van deze aandoening sterker toeneemt dan op basis van de veroudering van de bevolking mag worden verwacht, moet de verklaring waarschijnlijk worden gezocht in de afnemende lichamelijke activiteit en verkeerde voedingsgewoonten. Zowel voor mannen als voor vrouwen wordt een dagelijkse behoefte van 900 mg/dag aanbevolen. Er dient opgemerkt dat adolescenten en bejaarden een hogere behoefte hebben van zowat 1200 mg/dag (4). De voornaamste calciumbronnen in de voeding zijn melk- en zuivelproducten en groene bladgroenten (4).

- 604 -


2 Methode en indicatoren

Voor de berekening van de inname van micronutriënten uit de gegevens verzameld met de herhaalde 24-uursvoedingsnavragen werden de gerapporteerde voedingsmiddelen gekoppeld aan het best passende voedingsmiddel uit een voedingsmiddelendatabank (zie hoofdstuk I.4 punt 2.4). De gebruikelijke inname van de nutriënten in de populatie werd geschat d.m.v. het programma C-Side op basis van de informatie bekomen tijdens de 2-maal herhaalde 24uursvoedingsnavraag (5,6). Dit is niet gelijk aan het gemiddelde over de 2-maal herhaalde 24uursvoedingsnavragen. Voor een correcte evaluatie van de verdeling van de inname binnen de bevolking in vergelijking met de voedingsnormen, is niet het gemiddelde over de twee dagen belangrijk, maar de inname over een langere periode (d.w.z. de gebruikelijke inname), waarbij enkel de variatie tussen personen belangrijk is en niet de intra-individuele variatie. De methode is in detail besproken in het eerste hoofdstuk (zie hoofdstuk I.4 punt 3.1). Hieronder wordt kort uitgelegd hoe de tabellen ‘gebruikelijke consumptie’ gelezen moeten worden. Er worden twee tabellen gegeven. De eerste tabel beschrijft de verdeling voor de totale bevolking en volgens het geslacht, met ook een indeling in leeftijdsgroepen. Al de resultaten in de tabel zijn, naast de weging voor het steekproefontwerp (zie hoofdstuk II.2), ook gewogen voor de dag en het seizoen tijdens dewelke het interview werd afgenomen. De eerste twee kolommen tonen het gemiddelde en de standaard deviatie (SD) als maat voor de spreiding van de verdeling. In de volgende vier kolommen worden de geschatte waarden van percentielen 25, 50 (de mediaan), 75 en 97.5 gegeven. De volgende kolom toont het percentage van de bevolking dat voldoet aan een voedingsaanbeveling. Dit is het percentage met een inname onder of boven een grenswaarde of een inname tussen 2 grenswaarden. De twee laatste kolommen geven aantallen: de eerste kolom geeft het aantal 24-uursvoedingsnavragen (kolom met hoofding ‘n’) en de tweede kolom geeft het aantal respondenten (kolom met hoofding ‘N’). De tweede tabel toont de gemiddelde inname in functie van verschillende variabelen (geslacht, opleiding, woonplaats, gewicht, seizoen, lichamelijke activiteit, huishoudgrootte). Het eerste gemiddelde (kolom Gem_1) is gelijkaardig aan dit van de eerste tabel, nl. gewogen voor het steekproefontwerp, dag en seizoen van het interview. In al de andere kolommen is in het mathematisch model ook rekening gehouden met mogelijke verschillen in de geslachts- en leeftijdsverdeling. De inhoud van deze kolommen is zoals besproken hierboven.

- 605 -


3 Resultaten

Bij het weergeven van de cijfers betreffende de gemiddelde dagelijkse calciuminname werd geen rekening gehouden met een mogelijke calciuminname via voedingssupplementen. De gemiddelde dagelijkse calciuminname in de algemene populatie, 15 jaar en ouder, bedraagt 775.7 mg (SD 308.9). De interquartielrange gaat van 556.0 mg tot 941.0 mg (Tabel VII.2. 1). De gemiddelde gebruikelijke calciuminname bij vrouwen is lager dan deze bij mannen, respectievelijk 715.9 mg (SD 251.6) en 837.6 mg (SD 352.6). De gemiddelde calciuminname ligt voor zowel mannen als vrouwen voor alle leeftijdsgroepen onder de leeftijdspecifieke dagelijkse aanbeveling (900 mg voor 19-59 jarigen en 1200 mg voor 60-plussers en voor 15-18 jarigen). Bij volwassen mannen daalt de gemiddelde calciuminname met de leeftijd van 873.1 mg (SD 318.9) bij 19-59 jarigen naar 679.6 mg (SD 263.9) boven de 75 jaar. Bij volwassen vrouwen daalt de gemiddelde calciuminname eveneens met de leeftijd van 753.2 mg (SD 249.7) bij 1959 jarigen naar 588.9 mg (SD 208.5) boven de 75 jaar (Tabel VII.2. 1). Bij vrouwen tussen de leeftijd van 19-59 jaar haalt 25% de leeftijdspecifieke calciumaanbeveling van 900 mg/dag. Voor meisjes onder de 18 jaar en voor vrouwelijke 60-plussers is er respectievelijk slechts 2.1% en 3.4% die de aanbeveling van 1200 mg haalt. Bij de vrouwelijke 75-plussers haalt zelfs minder dan 1% de aanbeveling van 1200 mg. Bij mannen haalt 40% tussen de leeftijd van 19-59 jaar de leeftijdspecifieke calciumaanbeveling van 900 mg/dag. Bij jongens onder de 18 jaar haalt 17% de aanbeveling en bij mannelijke 60 & 75-plussers haalt respectievelijk slechts 7% en 4% de aanbeveling van 1200 mg (Figuur VII.2. 2).

- 606 -


Figuur VII.2. 2

Voedselconsumptiepeiling, België, 2004 Gebruikelijke consumptie van calcium (mg/dag) Percentage die voldoet aan de aanbeveling voor calcium per dag (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH))

Gewogen prevalentie gecorrigeerd voor interviewdag en seizoen

Uit de resultaten blijkt eveneens dat personen met een hogere opleiding een hogere gemiddelde calciuminname hebben (857.8 mg/dag) dan zij die hoogstens het lager secundair hebben afgewerkt (673.7 mg/dag) (Tabel VII.2. 2). De gemiddelde gebruikelijke inname van calcium in huishoudens van 3 of meer personen is beduidend hoger (795.8 mg/dag) in vergelijking met 2 persoons- (750.8 mg/dag) of 1 persoonshuishoudens (717.6 mg/dag). Ook blijkt dat personen die meer lichamelijk actief zijn een hogere gebruikelijke calcium inname hebben (836.6 mg/dag) dan zij die inactief zijn (727.6 mg/dag). Zij die een ondergewicht of een gezond gewicht hebben blijken eveneens een hogere gebruikelijke calciuminname te hebben (780.0 mg/dag) dan zij die obees zijn (708.2 mg/dag) (Tabel VII.2. 2). Er zijn geen significante verschillen in de gebruikelijke calciuminname volgens woonplaats en seizoen (Tabel VII.2. 2). Kaas is de voornaamste calciumbron (27%), gevolgd door melk (14%). Nadien volgen drinkwater (8%), yoghurt (6%) en brood (4%) (Tabel VII.2. 3).

- 607 -


4 Tabellen

Tabel VII.2. 1 Voedselconsumptiepeiling, België, 2004 Gebruikelijke consumptie van calcium (mg/dag)

VROUWEN

MANNEN

TOTAAL

Gemiddelde

SD

P25

P50

P75

% = ADH

n

N

<18

699.5

216.0

545.0

680.0

19-59

753.2

249.7

574.0

727.0

833.0

2.1

780

401

904.0

25.5

896

460

60-74

662.7

255.8

475.0

629.0

814.0

3.4

796

406

>75

588.9

208.5

439.0

565.0

713.0

0.9

687

355

Totaal

715.9

251.6

535.0

687.0

866.0

3159

1622

<18 19-59

868.7

358.4

609.0

818.0

1074.0

16.7

786

405

873.1

318.9

644.0

825.0

1049.0

40.5

807

413

60-74

731.8

288.0

526.0

684.0

885.0

6.8

815

416

>75

679.5

263.9

491.0

635.0

819.0

4.4

761

389

Totaal

837.6

352.6

586.0

776.0

1021.0

3169

1623

<18

787.9

306.6

566.0

749.0

966.0

9.7

1566

806

19-59

813.3

289.4

605.0

774.0

978.0

33.3

1703

873

60-74

695.4

272.7

499.0

656.0

847.0

4.9

1611

822

>75

623.7

241.3

452.0

588.0

755.0

2.4

1448

744

Totaal

775.7

308.9

556.0

727.0

941.0

6328

3245

Gemiddelde: gewogen gemiddelde gecorrigeerd voor interviewdag en seizoen % = ADH: % dat voldoet aan de leeftijdsspecifieke calciumaanbeveling per dag (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid)

- 608 -

n: aantal 24-uursvoedingsnavragen N: aantal respondenten


Tabel VII.2. 2 Voedselconsumptiepeiling, België, 2004 Gebruikelijke consumptie van calcium (mg/dag) P75

n

N

687.0

862.0

3159

1622

777.0

1013.0

3169

1623

487.0

633.0

812.0

1984

1017

549.0

712.0

916.0

1509

773

230.9

585.0

718.0

882.0

1087

556

855.7

277.8

656.0

825.0

1022.0

1490

759

774.7

769.5

290.0

560.0

730.0

935.0

3911

1988

776.0

771.6

280.5

571.0

732.0

928.0

2417

1257

Onder & gezond gewicht

780.0

775.7

281.4

573.0

740.0

940.0

3782

1939

Overgewicht

787.6

779.3

266.5

589.0

744.0

930.0

1893

971

Obesiteit

708.2

700.1

315.5

477.0

646.0

856.0

652

334

Lente

805.5

800.7

326.1

565.0

751.0

981.0

1638

833

Zomer

755.0

748.0

262.2

558.0

716.0

904.0

1548

795

Herfst

765.1

759.9

248.4

584.0

730.0

899.0

1644

852

Winter

776.9

773.5

315.2

546.0

724.0

946.0

1498

769

LICHAMELIJKE

Inactief

727.6

725.4

259.2

539.0

693.0

875.0

2588

1326

ACTIVITEIT

Minimaal

776.1

772.1

255.9

590.0

735.0

918.0

2040

1046

Pos. voor gezondheid

836.6

827.5

342.1

582.0

771.0

1011.0

1562

795

HUISHOUD-

1 persoon

717.6

713.4

264.1

523.0

680.0

867.0

967

496

GROOTTE

2 personen

750.8

742.7

310.4

524.0

692.0

903.0

2217

1130

3+ personen

795.8

793.6

271.9

598.0

760.0

953.0

3085

1582

775.7

771.2

292.1

562.0

729.0

934.0

6328

3245

GESLACHT

OPLEIDING

GEWEST

GEWICHT (BMI)

SEIZOEN

TOTAAL

Gem_1

Gem_2

SD

P25

P50

Vrouw

715.9

714.3

246.0

537.0

Man

837.6

833.1

338.8

591.0

Lager sec. of minder

673.7

668.5

252.3

BSO/TSO

767.1

760.9

301.9

ASO

751.5

750.8

Hoger onderwijs

857.8

Vlaams Brussels & Waals

Gem_1: gewogen gemiddelde gecorrigeerd voor interviewdag en seizoen Gem_2: gewogen gemiddelde gecorrigeerd voor interviewdag, seizoen, geslacht en leeftijd

- 609 -

n: aantal 24-uursvoedingsnavragen N: aantal respondenten


Tabel VII.2. 3 Voedselconsumptiepeiling, België, 2004 - Bronnen van de calciumbijdrage (in %) Groep

05

13

Groepsnaam

Melkproducten

Niet-alcoholische dranken

Procentuele calcium Groep Subgroep1 Subgroep2 bijdrage groep

53.64

10.97

Naam subgroep

Procentuele calcium bijdrage subgroep

05

05

KAAS

26.90

05

01

MELK

14.40

05

03

YOGHURT

6.18

05

06

PUDDINGEN OP MELK/ROOM/MOUSSE BASIS

2.57

05

02

MELKDRANKEN

1.64

05

04

KWARK E.D.

1.36

05

08

KOFFIEMELK EN CREAMERS

0.32

05

07

ROOM

0.23

05

00

NIET INGEDEELD

0.03

05

07

TOPPINGS

0.00

13

04

(MINERAAL)WATER

7.55

13

03

KOFFIE

1.64

13

01

VRUCHTE- EN GROENTESAPPEN

1.07

13

03

THEE

0.26

13

02

LIMONADES, ISOTONE DRANKEN, SIROPEN

0.21

13

03

03

KRUIDENTHEE

0.18

13

03

04

CICHOREI, SURROGATEN

0.04

13

00

NIET INGEDEELD

0.01

13

03

NIET INGEDEELD

0.00

01

02

01

02

00

- 610 -


Vervolg Tabel VII.2. 3 Groep

06

02

Groepsnaam

Granen en graanproducten

Groenten

Procentuele calcium Groep Subgroep1 Subgroep2 bijdrage groep

6.76

5.17

06

03

06

01

Naam subgroep


BROOD

4.16

04

ONTBIJTGRANEN

1.50

06

02

DEEGWAREN, RIJST, ANDERE GRANEN

0.73

06

05

ZOUTE VERSNAPERINGEN, TOOST

0.17

06

06

DEEG

0.10

06

03

KNACKEBROOD, BESCHUIT

0.07

06

01

MEEL, VLOKKEN, BINDMIDDELEN

0.03

06

03

BROOD, KNACKEBROOD, BESCHUIT

0.00

06

00

NIET INGEDEELD

0.00

02

02

VRUCHTGROENTEN

1.17

02

01

BLADGROENTEN (M.U.V. KOOLSOORTEN)

1.16

02

04

KOOLSOORTEN

0.83

02

09

GEMENGDE SALADES/GROENTEN

0.67

02

03

KNOLGROENTEN

0.57

02

08

STENGEL- EN SPRUITGROENTEN

0.32

02

07

UIEN, KNOFLOOK

0.25

02

06

ERWTEN, MAIS, TUINBONEN

0.10

02

05

CHAMPIGNONGS OF PADDESTOELEN

0.10

02

00

NIET INGEDEELD

0.00

02

- 611 -



11

12

07

Groepsnaam

Suiker en zoetwaren

Cake, koek, gebak, puddingen

Vlees en vleesproducten

Procentuele Groep Subcalcium groep1 bijdrage groep

3.69

2.86

2.68

Subgroep2

Naam subgroep


CHOCOLA, CANDY BARS, CHOCOLADEHAGEL/VLOKKEN

2.60

IJS

0.78

11

02

11

05

11

03

ZOETWAREN (GEEN CHOCOLA)

0.17

11

01

SUIKER, HONING, JAM

0.11

11

04

SIROPEN

0.02

11

05

02

SORBETIJS

0.01

11

05

03

WATERIJS

0.00

11

00

NIET INGEDEELD

0.00

12

01

CAKE, GEBAK, PUDDINGEN NIET-MELKBASIS

1.97

12

02

BISCUIT

0.89

12

00

NIET INGEDEELD

0.00

07

04

VLEESPRODUCTEN

0.81

07

01

00

NIET INGEDEELD

0.54

07

02

01

KIP

0.39

07

01

03

VARKENS

0.23

07

01

02

KALFS

0.19

07

01

01

RUNDER

0.18

07

01

04

SCHAPE/LAMS

0.11

07

02

02

KALKOEN

0.08

07

02

05

KONIJN (TAM)

0.06

01

- 612 -


Vervolg Tabel VII.2. 3 Groep Groepsnaam Procentuele calcium Groep Subgroep1 Subgroep2 bijdrage groep

04

16

Fruit

Soepen

2.64

2.39

07

03

07

02

07

Naam subgroep


WILD

0.04

00

NIET INGEDEELD EN ANDER GEVOGELTE

0.02

01

05

PAARDE

0.02

07

02

03

EEND

0.01

07

05

ORGAANVLEES

0.00

07

00

NIET INGEDEELD

0.00

07

01

GEITE

0.00

07

02

GEVOGELTE

0.00

07

02

04

GANS

0.00

04

01

01

citrusvruchten

1.16

04

01

05

andere fruitsoorten

0.48

04

01

02

pitvruchten

0.36

04

02

NOTEN, ZADEN, NOTENSPREAD (NOTENSMEERSELS)

0.25

04

01

04

besvruchten en kleinfruit

0.19

04

01

03

steenvruchten

0.13

04

03

GEMENGD FRUIT

0.04

04

04

OLIJVEN

0.03

04

00

NIET INGEDEELD

0.00

16

01

SOEPEN

2.39

16

02

BOUILLON

0.00

16

00

NIET INGEDEELD

0.00

06

- 613 -



14

01

17

08

Groepsnaam

Alcoholische dranken

Aardappelen en andere knolgewassen

Diversen

Vis en schaaldieren

Procentuele Groep Subgroep1 Subgroep2 calcium bijdrage groep

1.88

1.64

1.35

1.32

Naam subgroep


14

03

BIER, CIDER

1.18

14

01

WIJN

0.63

14

07

COCKTAILS, PUNCHES

0.02

14

04

STERKE DRANK, BRANDEWIJN

0.01

14

02

SHERRY, PORT, VERMOUTH E.D.

0.01

14

05

ANIJSDRANKEN (PASTIS, ..)

0.01

14

06

LIKEUREN

0.01

14

00

NIET INGEDEELD

0.00

01

01

00

aardappelen (algemeen)

1.08

01

01

01

gefrituurde aardappelproducten

0.55

01

01

02

aardappelbereidingen ander dan gefrituurd

0.01

01

02

ANDERE KNOLGEWASSEN

0.00

17

03

SNACKS

0.54

17

01

SOJAPRODUCTEN

0.39

17

02

NIET INGEDEELD

0.25

17

00

NIET INGEDEELD

0.16

17

02

KUNSTMATIGE ZOETSTOFFEN

0.00

08

02

SCHAAL- EN WEEKDIEREN

0.64

08

01

VIS

0.63

08

03

VISPRODUCTEN, VISSTICKS

0.05

- 614 -

00

01



15

Groepsnaam

Procentuele calcium bijdrage groep

Sauzen en kruiden/specerijen

1.19

Groep Subgroep1 Subgroep2

Naam subgroep


15

01

00

NIET INGEDEELD

0.68

15

01

01

TOMATENSAUZEN

0.28

15

01

03

MAYONAISES

0.16

15

01

02

DRESSINGS

0.03

15

03

KRUIDEN, SPECERIJEN EN SMAAKSTOFFEN

0.02

15

04

SMAAKMAKERS

0.01

15

01

DESSERTSAUZEN

0.00

15

01

SAUZEN

0.00

15

02

GIST

0.00

04

09

Eieren en eiproducten

1.03

09

01

EIEREN

1.03

10

Vetten

0.68

10

03

MARGARINES

0.42

10

02

BOTER

0.25

10

00

NIET INGEDEELD

0.01

10

01

PLANTAARDIGE OLIEN

0.00

10

06

ANDERE DIERLIJKE VETTEN

0.00

10

04

FRITUURVETTEN

0.00

03

01

PEULVRUCHTEN

0.11

03

Peulvruchten

0.11

- 615 -


Referentielijst

1. CEC. Nutrient and energy intakes for the European Community. (thirty-first series). 1993. Commission of the European Communities, food - science and Techniques . Reports of the Scientific Committee for Food. 2. Gurr, M. Calcium in nutrition. 1999. Ilsi Europe concise monograph series. 3. Demarest, S., Leurquin, P., Tafforeau, J., Tellier, V., Van der Heyden, J., and Van Oyen, H. De gezondheid van de bevolking in België. Samenvatting. Gezondheidsenquête, België 1997. 1-49. 1998. Brussel, WIV - COOV. 4. Belgische Hoge Gezondheidsraad. Voedingsaanbevelingen voor België, herziene versie 2003. 1-85. 2003. Brussel. 5. Dodd, K. W. A technical guide to C-SIDE. Software for Intake Distribution Estimation. Technical Report 96-TR 32, 1-68. 1996. Department of Statistics and Center for Agricultural and Rural Development; Iowa State University.

6. Iowa State University. A user's guide to C-SIDE. Software for Intake Distribution Estimation. Technical Report 96-TR 31, 1-69. 1996. Department of Statistics and Center for Agricultural and Rural Development; Iowa State University.

- 616 -

De Belgische Voedselconsumptiepeiling

Recommend Documents