De Nationale
DenkTank december 2010
kennismaken zonder kaders
Dalend vertrouwen Er is weinig vertrouwen in de politiek en ook publieke organisaties, bedrijfsleven en wetenschappelijke autoriteiten boeten in aan geloofwaardigheid. Is er nog hoop? Afgelopen maanden onderzocht de Nationale DenkTank het vertrouwen van burgers in een veranderende samenleving. Uit het onderzoek blijkt dat er veel mis is. Vertrouwen is de laatste jaren een veel besproken thema. Er is veel wantrouwen naar politie, wetenschappelijk gefundeerd beleid, rechtspraak en pensioenfondsen.
‘Misschien is het beter om te spreken van machteloosheid’ Veel functionarissen geven aan dat er een slechte vertrouwensrelatie met burgers is. Politieagenten ervaren een fors gezagsprobleem. Ze hebben in toenemende mate te maken met bedreigingen en agressief gedrag. Wetenschappelijke instellingen verliezen draagvlak. Bemoeienissen van actiegroepen, media, politiek en bedrijfsleven maken het voor burgers lastig een oordeel te vellen over wat
pagina 2
waar is of niet waar. Wat de rechtspraak betreft; burgers weten weinig van de Nederlandse rechtspraak en het lukt rechters niet om in eenvoudige taal hun bevindingen duidelijk te maken. Burgers hebben bovendien het gevoel dat er veel te weinig controle is op de rechtelijke macht. Ook pensioenfondsen kampen met een vertrouwensprobleem. Het systeem van pensioenvoorzieningen is ondoorzichtig. Veel burgers, en vooral jongeren hebben geen idee hoe het met de hoogte van hun pensioen zit.
‘Er is een slechte vertrouwensrelatie met burgers’ Het onderzoek ‘Zelf Vertrouwen’ van de Nationale DenkTank laat zien dat achter het begrip vertrouwen verschillende problemen schuilgaan. De betekenis verandert, afhankelijk van de betrokkenen en de context. Zo kan vertrouwen betrekking hebben op
pagina 3
afname van gezag (politie), verminderd draagvlak (wetenschap), ondermijnende kritiek (rechtspraak), weinig transparantie (pensioenen) of onvoldoende betrokken worden (burgers).
‘Achter het begrip vertrouwen blijken verschillende problemen schuil te gaan’ Een belangrijke oorzaak voor dit verminderde vertrouwen zijn de torenhoge verwachtingen die burgers hebben ten aanzien van publieke organisaties. Aan de ene kant willen burgers dat de overheid zich zo min mogelijk met hen bemoeit. Maar als het fout gaat, moet diezelfde overheid wel het probleem oplossen. Volgens Mark Bovens, hoogleraar bestuurskunde, valt het wantrouwen nog wel mee. Het verminderde vertrouwen wordt, volgens hem, vooral gevoed door de media die alleen maar oog hebben
voor slecht nieuws. Abram de Swaan, universiteitshoogleraar sociale wetenschap, vroeg zich eerder dit jaar af of vertrouwen wel de juiste term is. Volgens hem is het beter om te spreken van machteloosheid. Dit negatieve gevoel zorgt voor wantrouwen en rancunegevoelens. En dat leidt weer tot ondermijning van gezag. Media kunnen, volgens Bovens, een grote rol spelen in het herstellen van respect en vertrouwen. Daarnaast zouden publieke organisaties meer transparant en open naar burgers moeten zijn. Betere informatievoorziening, niet alleen vanuit politiek, maar ook vanuit uitvoerende instanties, wetenschap en bedrijfsleven. Het rapport ‘Zelf Vertrouwen’ is op te vragen via www.nationale-denktank.nl
‘Wie geen vertrouwen stelt in anderen, zal nimmer het vertrouwen van de anderen winnen’ - Lao-Tse
pagina 4
pagina 6
Vertrouwens model
Column voorzitter
Creatieve oplossingen
Sociale media
De Nationale DenkTank ontwierp een vertrouwensmodel waarin duidelijk wordt dat vertrouwen een wisselwerking is tussen verwachtingen, perceptie en prestatie.
Hoe een idee tot stand kwam. Harald Tepper, voorzitter en mede-oprichter van de Nationale DenkTank vertelt over het ontstaan en de successen van de Nationale DenkTank.
33 oplossingen voor 5 sectoren om het vertrouwen te (her)winnen. De oplossingen richten zich op verwachtingen, perceptie en prestatie.
Welke invloed hebben de sociale media op het hedendaagse vertrouwen van burgers. Hoe beïnvloeden de sociale media de huidige communicatie? Een gesprek met Arjan Keijzer.
Krant Denktank 297 x 420.indd 1
30-11-10 11:21
2 | De Nationale DenkTank | Vertrouwen
Bu r
ge r
5 jaar DenkTank De Nationale DenkTank is een broedplaats voor vernieuwende ideeën en maatschappelijke initiatieven. Ervaringen van twee deelnemers.
Verwachtingen
Perceptie
Prestatie
P or ubl g a ie nis ke at ie
Vertrouwen
Vertrouwensmodel Pieter Stolk, deelnemer aan de eerste Nationale DenkTank (2006) en van 2007 tot 2010 bestuurslid van de Stichting: ‘Mijn promotor gaf mij destijds een foldertje. Het ambitieniveau sprak me heel erg aan en het thema “zorg voor chronisch zieken” sloot aan bij mijn studie. Onze werkwijze is uniek. Je werkt drie maanden intensief samen met mensen uit allerlei studierichtingen. Ik had een geweldige tijd en heb veel bijzondere mensen leren kennen! De Nationale DenkTank verruimt je blik op maatschappelijke vraagstukken. Ik hoop dat we ons volgende jubileum kunnen vieren als een dynamische en volgroeide organisatie die betrokken wordt bij allerlei maatschappelijke initiatieven. De grote meerwaarde is volgens mij dat we jong toptalent stimuleren. We geven ze een kans om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Ik denk dat oud-deelnemers betrokken zullen blijven bij hun omgeving, ze zullen verder kijken dan kantoor en leaseauto.’
Eva Alisic, deelnemer aan de Nationale DenkTank 2010: ‘Ik was net terug uit Amerika toen ik de advertentie zag. Het was liefde op het eerste gezicht. Het concept sprak me aan en werken in een multidisciplinaire groep leek me een uitdaging. Ik had nog een dag om mijn sollicitatiebrief op de bus te doen. Mijn verwachtingen zijn uitgekomen. Het is inspirerend om een tijdje in een nietwetenschappelijke en niet-academische omgeving te werken. Het is een periode waar in razend tempo en op hoge snelheid enorm veel gebeurt.
Vertrouwen heeft verschillende betekenissen voor verschillende mensen in verschillende contexten. De NDT ontwikkelde een vertrouwensmodel om de complexiteit van deze term helder in kaart te brengen. Vertrouwen is een wisselwerking tussen verwachtingen en beleving van prestaties. Zodra in de beleving van burgers een organisatie niet (duurzaam) aan de verwachtingen voldoet, neemt het vertrouwen af. Andersom geldt hetzelfde. Als burgers ervaren dat prestaties de verwachtingen overtreffen, neemt vertrouwen toe. Verwachtingen Burgers hebben vaak hoge verwachtingen ten aanzien van publieke organisaties. We leven in een cultuur die prestatiegericht is en de secularisering wakkert (ogenschijnlijke) problemen rondom culturele diversiteit aan. Meer gedegen onderzoek over verwachtingspatronen van burgers is wenselijk.
Die intensiteit, vaak zestien uur per dag, daagt je uit en leert je prioriteiten te stellen. Maar die snelheid is tegelijkertijd ook de keerzijde.
Perceptie Door communicatie vanuit de organisatie, persoonlijk contact en media ontstaat bij burgers een bepaald beeld van publieke organisaties. De communicatie tussen publieke organisaties en burgers is nog vaak eenzijdig en interactie ontbreekt. Interactie stelt organisaties in staat de verwachtingen van burgers beter te leren kennen, en hier beter op in te spelen. Vooral sociale media bieden oneindig veel mogelijkheden om tot interactie met burgers te komen. Publieke organisaties zouden hier veel meer gebruik van moeten maken.
Ik had in het begin regelmatig behoefte aan iets meer rust om stukken te lezen. Het is een uitdagende periode geweest waarin ik veel waardering heb gekregen voor de manier waarop de Stichting overheden, wetenschap en bedrijfsleven bij elkaar weet te krijgen.‘
Prestatie In het algemeen geldt dat publieke organisaties onvoldoende inspelen op de veranderende samenleving. Organisaties voelen veranderingen, waaronder wensen van burgers, onvoldoende aan en reageren hier vaak traag op. Publieke organisaties moeten dit intern beter organiseren. Bijvoorbeeld door een proactief beleid te voeren, door innovatief te zijn en door minder vanuit het gevestigde gezag te werken.
De rechtspraak heeft moeite om de aansluiting met de veranderende samenleving te organiseren. ‘In de rechtspraak draait alles om vertrouwen. Rechters oordelen onafhankelijk en onpartijdig.’ Aan het woord is Theo de Roos, hoogleraar strafrecht en strafprocesrecht en raadsheer-plaatsvervanger bij het gerechtshof in Den Bosch. ‘Diverse peilingen en empirisch onderzoek laten zien dat er over het algemeen wel vertrouwen is in de Nederlandse rechtspraak. Maar er is de laatste tijd veel kritiek. Neem het proces tegen Lucia de Berk of de zaak Wilders. Burgers verwachten geen fouten en zien rechterlijke ‘missers’ als een symptoom van een falend systeem. Dat komt omdat ze weinig kennis van de rechtspraak hebben. Verder speelt
18 06 2010
16 08 2010
mee dat rechters zichzelf moeilijk kunnen verdedigen, omdat zij inhoudelijk geen commentaar mogen geven over de gedane uitspraak. Deze zaken bemoeilijken het communicatieproces. Die gevoelens van onvrede moeten we wegnemen. We zullen beter moeten uitleggen hoe we tot een uitspraak komen, in voor burgers begrijpelijke taal. Daarnaast kunnen we meer naar buiten treden. Bijvoorbeeld door open dagen te organiseren en door burgers in gesprek te laten gaan met rechters. Politici en opinieleiders hebben een voorbeeldfunctie en kunnen ervoor zorgen dat nuance de boventoon blijft voeren. We moeten kritiek serieus nemen, maar mogen nooit vergeten dat rechters onafhankelijk en onpartijdig moeten blijven.’
27 08 2010
31 08 2010
AANGENOMEN
ZOMERSCHOOL
LAATSTE DAG
START ONDERZOEK
Roel: ‘Uitslapen na een lange avond werken aan mijn scriptie en dan wakker worden en te horen krijgen dat je geselecteerd bent. Ik val uit mijn bed van vreugde.’
Dag 1, een eerste kennismaking. 22 hemelbestormers bij elkaar, het enthousiasme is groot. ‘Ik heb er alle vertrouwen in dat we met deze groep veel gaan bereiken’, aldus Jacqueline.
De Zomerschool is afgelopen. ‘Mijn brein kraakt van de nieuwe kennis, tijd om in Amsterdam aan de slag te gaan!’
Terug op de campus, fantastisch gebouw en goede faciliteiten bij Sciencepark.
Krant Denktank 297 x 420.indd 2
30-11-10 11:21
De Nationale Denktank | Vertrouwen | 3
Nieuwe en verrassende inzichten Zes jaar geleden deed ik met een aantal collega’s mee aan een essaywedstrijd. Ik was wetenschappelijk onderzoeker bij het Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF) in Amsterdam. Wij voelden ons aangetrokken door de vraag hoe we de kenniseconomie een stap verder konden brengen. Door jonge, ambitieuze academici uit allerlei disciplines in een snelkookpan bij elkaar te zetten, dachten we drie vliegen in een klap te slaan: direct vernieuwende oplossingen bieden voor maatschappelijke problemen, deelnemers een unieke ervaring meegeven en – als deze jongeren voor jaren bij elkaar konden blijven – de kenniseconomie vooruit helpen door barrières tussen verschillende disciplines weg te nemen. We bereikten de finale van de essaywedstrijd en ons idee leek werkelijkheid te worden. Al snel kregen we andere partijen mee, zoals het Innovatieplatform, de Universiteit van Amsterdam, YER en McKinsey & Company. Zo ontstond de eerste Nationale DenkTank. We stelden een multidisciplinaire groep samen van jonge knappe koppen. Zij mochten drie maanden broeden op het verbeteren van zorg voor chronisch zieken. Ze dachten buiten de kaders, geheel onafhankelijk en zonder vooropgezette agenda. Succesvolle ingrediënten die een hoop frisse ideeën opleverden. Inmiddels zijn we vijf Nationale DenkTanks verder, de ingrediënten zijn hier en daar wat bijgeschaafd, maar het concept staat nog steeds.
Als thema voor dit jaar kozen we ‘vertrouwen in een veranderende samenleving’, ons meest abstracte thema tot nu toe. Een actueel en serieus probleem. Banken en pensioenfondsen liggen onder vuur sinds de financiële crisis. Politie en rechterlijke macht staan steeds meer in de schijnwerpers en de overheid wordt geacht het beleid te baseren op wetenschappelijke feiten, terwijl die laatste door de gemakkelijke toegang tot allerhande informatie steeds vaker in twijfel worden getrokken. Na drie maanden intensieve analyse en zoeken naar oplossingen door de Nationale DenkTank blijkt dat aan het vertrouwensprobleem vaak een ander probleem ten grondslag ligt. Dit verschilt per sector en heeft vaak te maken met gezag of autoriteit, (te) hooggespannen verwachtingen of geloof in absolute waarheden. De Nationale Denktank vatte haar bevindingen samen in een vertrouwensmodel met drie pijlers: verwachtingen, perceptie en prestatie. Bij ieder van die pijlers zijn per sector concrete – en vaak verrassend eenvoudige – oplossingen bedacht. Inmiddels heeft een aantal organisaties al gemeld actief aan de slag te gaan om de oplossingen te implementeren. Denken zonder kaders met de juiste ingrediënten blijkt zeer succesvol te zijn. Het opent deuren waarachter nieuwe en verrassende inzichten schuil gaan. Het is bijzonder om te zien met hoeveel enthousiasme er elk jaar weer een nieuwe lichting klaarstaat om oplossingen te bedenken voor de problemen van nu en van morgen. Harald Tepper is voorzitter en mede-oprichter van Stichting de Nationale DenkTank. Daarnaast is hij organisatieadviseur bij McKinsey & Company.
“Ze dachten buiten de kaders, geheel onafhankelijk en zonder vooropgezette agenda. Succesvolle ingrediënten die een hoop frisse ideeën opleverden.”
02 09 2010
Overheidsbeleid en beleidsvorming waarin wetenschappelijke kennis een belangrijke rol speelt, leiden regelmatig tot weerstand en wantrouwen bij burgers. Publieke organisaties en wetenschappers slagen er niet in duidelijkheid te bieden in het maatschappelijk debat. Daardoor komen zij niet altijd geloofwaardig over bij burgers. ‘Wij houden ons bezig met beleid in de fysieke omgeving, denk bijvoorbeeld aan beheer ruimtelijke ordening, windmolens, biodiversiteit en nanotechnologie. Allemaal zaken die de burgers direct raken,‘ stelt Ben Geurts vast. Hij is directeur van de centrale strategie en kenniseenheid van het Ministerie van (voorheen) VROM/ WWI. ‘Het moeilijke aan deze vraagstukken is dat de kosten en baten vaak met grote onzekerheden omgeven zijn. Dat zorgt bij burgers vaak voor onrust en weerstand. Met name bij de fase van probleemverkenning loopt de wetenschap tegen enig wantrouwen aan. Vooral als het handelingsperspectief voor de overheid ook nog niet duidelijk is. Neem bijvoorbeeld alle commotie rondom de geruchten over schadelijke straling van UMTSmasten in woongebieden. Discussies escaleren en dat leidt tot weerstand tegen het beleid, maar ook tot wantrouwen van de daarbij gebruikte wetenschappelijke kennis. We zullen het vertrouwen moeten winnen door meer transparantie in onze processen aan te brengen. Dit betekent bijvoorbeeld dat het openbaar bestuur meer open met wetenschappelijke onzekerheden moet omgaan en de wetenschappelijke discussie van het politieke debat moet scheiden. Wetenschappers moeten een actieve rol in het maatschappelijk debat willen en kunnen vervullen en er moet een duidelijke scheiding van wetenschappelijke en politieke verantwoordelijkheid komen. ‘
03 09 2010
08 09 2010
VERTROUWEN
RESPONDENTEN
OVERLEG
IN DE MEDIA
‘Kan iemand ons even uitleggen wat vertrouwen eigenlijk is? En stel dat we die vraag beantwoord zouden hebben, willen we dan nog steeds wel meer vertrouwen?’
Zoeken naar respondenten voor de verschillende onderzoeken. Tomas doet een oproep via zijn Facebookpagina. Hij zoekt vrouwen die zich niet hebben laten inenten tegen baarmoederhalskanker.
Tijdens de wekelijkse deelnemersenquête zegt Olivier: ‘Neem allemaal even twee minuten de tijd voor deze essentiële analyse. Anders hebben we straks geen goede data!’
Het artikel “Moet de overheid haar tanden laten zien” van Céline en Zef verschijnt vandaag in Intermediair.
Krant Denktank 297 x 420.indd 3
14 09 2010
30-11-10 11:21
4 | De Nationale DenkTank | Vertrouwen
Creatieve oplossingen
De Nationale DenkTank
33 creatieve en vernieuwende oplossingen van de Nationale DenkTank over verwachtingen, perceptie, en prestatie, met als doel meer vertrouwen. 29
29
29
slot Tot slot 2.6 Tot 2.6 slotTot2.6
Het vertrouwensmodel Het loopt vertrouwensmodel loopt alsdraad loopt een rode als een draad door draad de analyse door devan analyse de DenkTank. Nationale van de Nationale DenkTank. DenkTank. Het vertrouwensmodel als een rode door derode analyse van de Nationale model Het concretiseert model concretiseert vertrouwen en biedt en handvatten biedt om de vertrouwensproblematiek om de vertrouwensproblematiek van van Het model Het concretiseert vertrouwen en biedtvertrouwen handvatten om de handvatten vertrouwensproblematiek van verschillende verschillende publieke publieke organisaties organisaties te analyseren. te analyseren. Op basis Op hiervan basis worden hiervanvervolgens worden oplossin- oplossinverschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossin-vervolgens gen aangereikt. gen aangereikt. gen aangereikt.
Om de de aspecten rol Om van dede rol aspecten van aspecten uit het vertrouwensmodel uit het verwachtingen, vertrouwensmodel verwachtingen, verwachtingen, perceptie perceptie enin prestaties en prestaties in in Om de rol van uit hetde vertrouwensmodel perceptie en prestaties de vijftecasussen de vijf casussen te verduidelijken, te verduidelijken, hanteert dit rapport ditdrie rapport driedie iconen aangeven die aangeven wanneerwanneer een een de vijf casussen verduidelijken, hanteert dit rapporthanteert drie iconen dieiconen aangeven wanneer een bepaald bepaald vertrouwensaspect vertrouwensaspect in de in deof analyse oplossing of oplossing terugkomt. Hetde gaat Het om gaat de volgende om de volgende bepaald vertrouwensaspect in de analyse of analyse oplossing terugkomt. Het gaatterugkomt. om volgende iconen: iconen: iconen:
29
29
Figuur 5: Icoon Figuur Verwachtingen 5: Icoon Verwachtingen Figuur 6: Icoon Figuur Perceptie 6: Icoon Perceptie Figuur 7: Icoon Figuur Prestatie 7: Icoon Prestatie Figuur 5: Icoon Verwachtingen Figuur 6: Icoon Perceptie Figuur 7: Icoon Prestatie
verwachtingen
perceptie
prestatie
2.6 Tot slot
2.6 Tot slot
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
burgers 29
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
HANDBOEK INCIDENTEN Geeft, bij incidenten, richtlijnen over politiek en bestuurlijk optreden. Doel: betere houding van bestuurders en voorkomen van overhaaste wet- en regelgeving.
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 7: Icoon Prestatie
2.6 Tot slot
Figuur 6: Icoon Perceptie
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 7: Icoon Prestatie
Figuur 6: Icoon Perceptie
29
2.6 Tot slot Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Figuur 7: Icoon Prestatie
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 7: Icoon Prestatie
wetenschap
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
02 10 2010
PRIKKELS VOOR WETENSCHAPPERS Mediaoptreden als expliciet criterium opnemen in beoordelingsgesprekken. Doel: motiveren van wetenschappers om zich meer te mengen in het maatschappelijk debat. Figuur 7: Icoon Prestatie
29
29
2.6 Tot slot
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 7: Icoon Prestatie
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
PLAY IT FORWARD Bedrijven, burgers, overheden en fondsen werken samen aan een duurzaam zelfgroeiend netwerk. Doel: kennisuitwisseling en waarborgen uitvoering van maatschappelijke taken.
DE-ESCALATIEWIJZER Tips hoe om te gaan met gevoelige discussies, bedoeld voor publieke organisaties. Doel: beter communiceren in het maatschappelijk debat. 29
Figuur 7: Icoon Prestatie
AANBEVELINGEN: De communicatie tussen publieke organisaties en burgers is te eenzijdig en interactie ontbreekt. Deze relatie is er een van tweevoudig eenrichtingsverkeer, in plaats van tweerichtingsverkeer met interactie. Om te bouwen aan een versterkte vertrouwensrelatie moeten
29 09 2010
Figuur 6: Icoon Perceptie
2.6 Tot slot
CONTACTMOMENTEN Georganiseerde contactmomenten tussen burgers en ambtenaren. Doel: meer kennis van de verwachtingen en prioriteiten van burgers bij publieke organisaties.
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
TOEZICHTWIDGETS Slimme digitale inpassingen zorgen ervoor dat burgers kunnen meehelpen aan het toezicht op voedselveiligheid. Doel: betrekken van burgers bij toezicht.
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
2.6 Tot slot
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
29
Figuur 7: Icoon Prestatie
29
2.6 Tot slot
Figuur 7: Icoon Prestatie
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
WARM HART EN HOOFD KOEL AWARD Beloning voor bestuurders die wél correct handelen na een incident. Doel: positieve aandacht voor bestuurders met het juiste voorbeeldgedrag.
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
PRIKKELS VOOR AMBTENAREN Gemeenten ontwikkelen prikkels om burgerparticipatie aan te moedigen en vanzelfsprekend te maken. Doel: vergroten interactie met de burgers.
BUREAU WETENSCHAP Netwerk van ongebonden en onafhankelijke wetenschappers. Doel: voorkomen van verwarring door afgewogen berichtgeving van de consensus en verschillende standpunten binnen de wetenschap rondom grote maatschappelijke thema’s.
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 6: Icoon Perceptie
2.6 Tot slot
29
29
2.6 Tot slot
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 7: Icoon Prestatie
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
2.6 Tot slot
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
2.6 Tot slot
29
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
DIGITALE VOELSPRIET Volgt via internet meningen en discussies die door de gevoeligheidschecker in kaart zijn gebracht. Doel: publieke organisaties gerichte aanknopingspunten bieden om op discussies te anticiperen.
GEVOELIGHEIDSCHECKER Biedt publieke organisaties in een vroeg stadium van beleidsvorming en -uitvoering een indicatie van de gevoeligheid van onderwerpen en maatregelen. Doel: beter anticiperen. Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 7: Icoon Prestatie
Figuur 6: Icoon Perceptie
GEDRAGSETHIEK Journalisten nemen kritisch hun eigen gedragsethiek in beschouwing en passen hun werkwijze en presentatie aan. Doel: voorkomen van verwarring onder burgers door een genuanceerd beeld van de problematiek te schetsen. Figuur 7: Icoon Prestatie
publieke organisaties zich richten op interactieve activiteiten met burgers. Daarnaast moet de organisatiestructuur en –cultuur zo zijn ingericht dat medewerkers kunnen functioneren op basis van vertrouwen (zowel bij collega’s als bij burgers).
02 10 2010
04 10 2010
GENERALE
EXPERTFORUM
MEDIA
WOW!
‘Generale voor expertforum ging top. Het was wel veel schaven en oppeppen, maar we kunnen nu met veel vertrouwen naar Haarlem.’
‘Ik zou u willen vragen uw ogen een moment te sluiten. Waar in uw lichaam voelt u het vertrouwen?’
De Volkskrant publiceert vandaag het artikel “Denktank van bolle-bozen met Harry Potter-gevoel”.
We mogen met oplossingen komen en hebben eindeloos veel ideeën.
Krant Denktank 297 x 420.indd 4
30-11-10 11:21
De Nationale DenkTank | Vertrouwen | 5
29
2.6 Tot slot Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt. Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
politie
29
2.6 Tot slot Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt. Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
29
2.6 Tot slot Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Figuur 6: Icoon Perceptie
KENNIS IN BEELD Database met films over initiatieven die het gezag verbeteren, beschikbaar voor alle korpsen. De films komen tot stand door een samenwerking tussen politie- en journalistiekstudenten. Doel: meer kennisdeling binnen het korps en samenwerking tussen politie en media bij het verfilmen.
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
COMMUNICEER BELEID Communiceer de reden van beleidsmaatregelen en de manier van uitvoering. Doel extern: burgers bewust maken van hun eigen verantwoordelijkheid en de manier waarop de politie optreedt. Doel intern: eenduidige communicatie over gepaste houding en te voeren beleid. Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 7: Icoon Prestatie
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 7: Icoon Prestatie
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Figuur 7: Icoon Prestatie
MYSTERY CHEF EN FEEDBACK FRIDAY Introduceer de ‘Mystery chef’ en ‘Feedback Friday’. Doel: bespreekbaar maken van de interne problematiek van de politieorganisatie en faciliteren van het geven en ontvangen van feedback. 29
2.6 Tot slot
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
UNIFORM PENSIOEN OVERZICHT NIEUWE STIJL Het herziene UPO biedt een begrijpelijk en volledig overzicht met alleen relevante informatie. Doel: burger beter inzicht geven over individuele pensioensituatie en eventuele risico’s zodat ze tijdig actie kunnen ondernemen.
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 7: Icoon Prestatie
ICTop Meer investeren in technische mogelijkheden. Doel: agenten in staat stellen hun administratieve werk sneller af te kunnen handelen zodat ze meer tijd hebben om in het veld te zijn.
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
GEFELICITEERD! EEN JAARTJE DICHTERBIJ UW PENSIOEN Met een verjaardagskaart wijst een pensioenfonds deelnemers op de invloed van belangrijke gebeurtenissen over de opbouw van het pensioen. Doel: bijdragen aan bewustwording van de effecten van belangrijke momenten in iemands leven op de ontwikkeling van het individuele pensioen.
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 7: Icoon Prestatie
29
29
2.6 Tot slot
2.6 Tot slot
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
rechtspraak
29
2.6 Tot slot Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt. Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
LAWLESS Bewustwordingscampagne over belang van de rechtsstaat. Doel: temperen van te hoge verwachtingen van burgers. Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
RECHTSPRAAK IN BEELDSPRAAK Uitleggen van juridische begrippen in eenvoudige beeldtaal. Doel: op aansprekende manier burgers leren hoe de rechtspraak functioneert.
MEET THE JUDGE ONLINE Door middel van korte filmpjes geven rechters uitleg op scholen over rechtszaken en rechtspraak in het algemeen. Doel: verhogen kennisniveau van en vergroten interactie met burgers. Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 7: Icoon Prestatie
29
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 7: Icoon Prestatie
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
29
Figuur 7: Icoon Prestatie
MEELOPEN Dagje meelopen met politie bij Korps Gooi- en Vechtstreek. ‘Bijzondere dag, veel gehoord van ervaringen op straat, erg gemotiveerde en betrokken mensen.
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
AAN HET (BE)STUUR Wervingscampagne die moet zorgen voor een betere representatie van jong volwassenen in deelnemersraden en pensioenfondsbesturen. Doel: blijvend draagvlak creëren voor toekomstbestendig pensioensysteem.
Figuur 7: Icoon Prestatie
Figuur 7: Icoon Prestatie
29
2.6 Tot slot
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
RECHTERS BIJ DE TIJD Rechters besteden expliciet tien procent van hun werktijd aan niet-primaire taken. Doel: Meer open cultuur en toename interactie tussen rechtspraak en burgers. Figuur 5: Icoon Verwachtingen
07 10 2010
Krant Denktank 297 x 420.indd 5
Figuur 7: Icoon Prestatie
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
2.6 Tot slot
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 6: Icoon Perceptie
BLOGSPRAAK Sprekende verhalen over de rechtspraak via een blog op een website. Doel: bevorderen interactie met burgers en versterken wederzijdse vertrouwen. 29
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
DIGITALE TERUGKOPPELING VONNIS Betrokken rechters ontvangen een elektronische melding wanneer een vonnis in hoger beroep in hun zaak wordt gewezen. Doel: betere zelfcontrole en evaluatie rechterlijke macht.
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
2.6 Tot slot
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende conen:
Figuur 7: Icoon Prestatie
NATIONALE PENSIOENQUIZ Gebruik van spraakmakende televisieprogramma’s. Doel: meer jongeren bereiken en hun pensioenbewustzijn vergroten.
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
29
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
2.6 Tot slot
29
2.6 Tot slot
Figuur 7: Icoon Prestatie
2.6 Tot slot
Figuur 6: Icoon Perceptie
29
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
CRIMECOLLEGE Inspirerende hoogleraren, rechters en andere strafrechtbeoefenaren geven op gezette tijden les aan jongeren. Doel: kennisniveau van jongeren over de rechtspraak vergroten en informeel met elkaar in contact komen.
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Figuur 7: Icoon Prestatie
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
2.6 Tot slot
29
2.6 Tot slot
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 7: Icoon Prestatie
29
2.6 Tot slot
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
PLANKZAKEN OPGELOST! Rechtenstudenten helpen mee politiezaken af te handelen. Doel: agenten administratief werk uit handen nemen zodat ze vaker zichtbaar op straat kunnen zijn.
Figuur 7: Icoon Prestatie
29
2.6 Tot slot
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende conen:
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
BLAUW IN DE SPOTLIGHTS Geef mediatrainingen aan alle politiemensen. Doel: adequaat kunnen reageren op negatieve mediaberichtgeving en voorkomen van een verkeerd beeld. 29
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
29
Het vertrouwensmodel loopt als een rode draad door de analyse van de Nationale DenkTank. Het model concretiseert vertrouwen en biedt handvatten om de vertrouwensproblematiek van verschillende publieke organisaties te analyseren. Op basis hiervan worden vervolgens oplossingen aangereikt.
Figuur 6: Icoon Perceptie
2.6 Tot slot
Figuur 7: Icoon Prestatie
2.6 Tot slot
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Om de rol van de aspecten uit het vertrouwensmodel verwachtingen, perceptie en prestaties in de vijf casussen te verduidelijken, hanteert dit rapport drie iconen die aangeven wanneer een bepaald vertrouwensaspect in de analyse of oplossing terugkomt. Het gaat om de volgende iconen:
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
pensioenen
Figuur 7: Icoon Prestatie
Figuur 7: Icoon Prestatie
29
2.6 Tot slot
Figuur 6: Icoon Perceptie
29
2.6 Tot slot
RESPECT VOOR ONZE HELDEN! Bewustwordingscampagne en kennismakingsdagen. Doel: meer respect en begrip, voor het politiewerk creëren. Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 5: Icoon Verwachtingen
LEKKER BEZIG Programma met nadruk op het belonen van burgers voor goed gedrag tijdens publieksacties. Doel: beter contact met burgers vergroten gezagsrol politie.
Figuur 6: Icoon Perceptie
DE ROULERENDE RECHTER Juridische medewerkers en rechters draaien tijdelijk mee op een andere locatie. Doel: bevorderen kennisdeling over goede initiatieven en werkprocessen en toename eenheid van de gehele organisatie. Figuur 5: Icoon Verwachtingen
Figuur 7: Icoon Prestatie
Figuur 6: Icoon Perceptie
Figuur 7: Icoon Prestatie
AANPASSEN PENSIOENSYSTEEM Pensioensysteem aanpassen door doorsnee-opbouw af te schaffen, keuzevrijheid bieden en versneld doorvoeren verhoging AOW-leeftijd. Doel: toekomstbestendig maken van het pensioensysteem.
13 10 2010
23 10 2010 ins en outs
FD
Gemeente Lisse wil aan de slag met onze oplossing, het verankeren van burgerparticipatie in de gemeente.
Met zijn allen naar Den Haag om de ins en outs van de ambtelijke molen te leren. Essentiële kennis om onze oplossingen kans van slagen te geven, wordt opgedaan!
Meeting met webredacteur van het Financieel Dagblad. We mogen voor het pensioenplatform een opinieartikel schrijven over onze analyse en oplossingen.
YES!
26 10 2010
30-11-10 11:21
6 | De Nationale DenkTank | Vertrouwen Top 5 boeken 1. Controle is goed, vertrouwen nog beter – K. Cools (2009) Corporate governance gaat over macht. Noodzakelijk en productief, maar sturen op vertrouwen motiveert meer en verhoogt productiviteit. 2. Vertrouwen in de democratie – H. van Gunsteren (2006) Overtuigend pleidooi voor meer vertrouwen in met name het zelforganiserende karakter van de democratie. 3. Bouwen aan vertrouwen – P.M.J. de Goede (2007) Hoeveel vertrouwen hebben burgers in het openbaar bestuur?
Top 5 barometers 4. Een kwestie van vertrouwen – R.C. Solomon, F. Flores (2002) Een filosofische benadering van het begrip. 5. Trust – F. Fukuyama (1996) Vertrouwen is de grondslag voor samenwerking en sociaal kapitaal.
Top 5 muziek 1. Vertrouwen – Guus Meeuwis 2. Running on faith – Eric Clapton 3. Trust in me – Etta James 4. Blind trust – Beyonce 5. Keep the Faith – Michael Jackson
1. Eurobarometer Een reeks van onderzoeken die uitgevoerd worden namens de EU. Richt zich op onderwerpen die burgers aangaan. 2. Vertrouwensbarometer CBS peilt per kwartaal het vertrouwen van de consument. 3. Edelman Trust Barometer Jaarlijks onderzoek naar vertrouwen in overheden, bedrijfsleven, media, NGO’s en religieuze instellingen. 4. Nivel Barometer Jaarlijks onderzoek naar vertrouwen binnen de gezondheidszorg. 5. ICT Barometer Onderzoek uit 2010 naar het vertrouwen in webshops en online winkelen.
Sociale Media weet wat er speelt
Twitter, Facebook, Hyves en YouTube zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Sociale media beïnvloeden de manier waarop we communiceren. Publieke organisaties, wetenschap en bedrijfsleven zullen hier op in moeten spelen. Een gesprek met communicatiedeskundige Arjan Keijzer. Het succes van sociale media is revolutionair. ‘Voor radio duurde het bijna 40 jaar voordat 50 miljoen mensen het medium gebruikten, voor tv was dat 13 jaar en voor internet slechts 4 jaar,’ vertelt Arjan Keijzer, directeur van Keijzer Communicatie. ‘Facebook had in 9 maanden 100 miljoen gebruikers. Sociale media zorgen voor grote verschuivingen binnen de communicatie. Vroeger kon je via een persbericht eenvoudig je boodschap kwijt, maar was je wel afhankelijk van traditionele media. De communicatie verandert nu van oneto-many, naar many-to-many.’ Dat biedt volgens Keijzer enorme kansen. ‘Iedereen kan nieuwsmanager worden. Als je iets te melden hebt, kun je dat altijd wel ergens kwijt. En als anderen het interessant vinden, volgen ze je. Zo creëer je mogelijkheden om mensen mee te nemen in jouw denkwijze en visie. Hierop volgen ongetwijfeld reacties. Als je deze serieus neemt en goed oppikt, dan zal het vertrouwen in je organisatie steeds groter worden.’ Keijzer is er van overtuigd dat dit voor iedere sector geldt. ‘Overheden hebben misschien nog wat last van koudwatervrees. Ze zijn van oudsher veelal een controlerende organisatie en sociale media valt nu eenmaal niet te sturen.’ Sociale media spelen op de actualiteit in. ‘Neem de HEMA. Iemand twitterde dat de worst zo lekker
27 10 2010
was. HEMA bedankte de twitteraar en liet gelijk weten dat de worst volgende week in de aanbieding is. Slim toch? Zo geef je individuen aandacht en kun je tegelijkertijd je boodschap kwijt.’ Keijzer wijst er terecht op dat sociale media ook een keerzijde heeft. ‘Het vertrouwen kan ook snel omslaan in wantrouwen. Toyota had bijvoorbeeld last van negatieve geluiden en ontwikkelde een mooie tool op hun website waarin ze alleen positieve tweetberichten plaatsten. Dat pikte de consument niet. Via sociale media kreeg Toyota er behoorlijk van langs.’ Keijzer verwacht dat de invloed van sociale media alleen maar toe zal nemen. ‘Het is een prachtig instrument om vertrouwen te vergroten. Maar dan moet een organisatie hier wel op ingespeeld zijn. Zij moeten burgers en consumenten meenemen in hun denkprocessen en kritiek serieus nemen. De geluiden en discussies op de sociale media geven richting aan de publieke opinie. Dit kun je gebruiken in je verdere beleid. Juist bij wantrouwen of kritiek bieden sociale media een uitstekende mogelijkheid om snel en efficiënt een negatief bericht in de kiem te smoren. Gewoon omdat je eerlijk en oprecht je eigen visie neerzet. Ga serieus met kritiek om en durf ook toe te geven dat je het de volgende keer anders zult doen.’
28 10 2010
De politie ervaart een gezagsprobleem dat de vertrouwensrelatie met burgers en andere instanties beïnvloedt. Toenemend geweld en afnemend respect van burgers tasten de motivatie van de politie aan en belemmeren haar in het functioneren.
‘Vertrouwen is cruciaal voor de legitimiteit van de politie’, stelt Pieter Tops vast. Hij is lid van het college van bestuur van de Politieacademie en hoogleraar bestuurskunde in Tilburg. ‘Het gaat niet alleen om het vertrouwen van burgers, maar ook om die van ministeries, het OM, gemeenten en jeugdzorg. Uit verschillende onderzoeken en dagelijkse contacten die de politie met burgers heeft, blijkt dat er over het algemeen wel vertrouwen in de politie is. Een zorgelijke tendens is wel het afnemend vertrouwen dat burgers in instituties hebben. De politie heeft daar ook mee te maken. De politie weet goed wat zij moet doen, maar vaak blijft onderbelicht hoe dat te doen. Neem bijvoorbeeld de aanpak van overlastgevende jongeren. Die heeft direct impact op het vertrouwen dat burgers in ons hebben. We zullen vanuit de politieorganisaties en vanuit de agent op straat een herkenbaar antwoord op dergelijke problemen moeten geven. De Politieacademie heeft hier een belangrijke taak in. Via onderwijs en onderzoek draagt zij bij aan de ontwikkeling van het vakmanschap van de politie. En iedere agent kan PolitieKennisNet raadplegen voor praktische kennis. Daarnaast zijn er vraagstukken die niet direct beantwoord kunnen worden. Onze lectoraten voeren onderzoeken uit die het onderwijs en de praktijk versterken. Op die manier blijven we bouwen aan vakmanschap dat bijdraagt aan vertrouwen.’
31 10 2010
01 11 2010
filmen
schaven
weg
prestigieus
Filmen van de oplossing “Kennis in Beeld” bij de Politie Midden- en West Brabant, op korte termijn heel veel enthousiaste mensen verzameld zodat we direct konden filmen.
Laatste wijzigingen doorvoeren voor artikel “Vertrouwen in pensioenen” voor Pensioenachtergrond van APG. Uitgelezen kans om onze analyse hierover breed kenbaar te maken.
Weekendje weg met elkaar. Verboden woordenlijst werkt goed en na een bezoek aan Crazy Piano’s in Scheveningen is de sfeer top.
Michiel, Roel, Roderick en Emilie mogen naar de Avond van Wetenschap en Maatschappij in de Ridderzaal.
Krant Denktank 297 x 420.indd 6
30-11-10 11:21
De Nationale DenkTank | Vertrouwen | 7
Knappe koppen 22 ambitieuze, jonge talenten analyseerden het verminderde vertrouwen in een veranderende samenleving. Ze bedachten een schat aan creatieve en praktische oplossingen. De Nationale DenkTankers van 2010. team burger
team pensioenen
team politie
team recht
team wetenschap
Michiel de Haas hoopt in 2011 af
Ashmita Krishna studeert
Céline Gaffel studeert Sustainable
Sanne de Vries volgde na haar
Olivier Blauwhoff is de jongste
te studeren in de sociale- en
financiële economie en financieel
Energy Technology. Leerde bij de NDT
bachelor met voornamelijk vakken in
NDT-er. Studeerde Liberal Arts &
economische geschiedenis. De NDT
recht. Leerde bij NDT dat procesvoe-
meer open te staan voor andere denk-
economie en sociale psychologie een
Sciences. Vond de groep af en toe
was voor hem een brug tussen
ring een vak op zich is. Voelt zich
wijzen en probeert deze te vertalen
master in organisatiepsychologie. Zag
naïef, maar ziet dat tegelijkertijd ook
abstracte ideeën en idealen en
betrokken bij het thema vertrouwen
naar haar eigen werkzaamheden.
in de NDT een uitdaging om, samen
als een enorme kracht.
concrete en pragmatische acties.
dat alles en iedereen raakt.
Ruben Spelier is student bestuurs-
met anderen, tot het uiterste te gaan.
Tomas Zwinkels volgt na zijn
Roel Dobbe is werktuigbouwer en
Liesbeth Huisman studeerde
en organisatiewetenschap. Verschei-
Zef Faassen is masterstudent straf-
studie werktuigbouwkunde een
werkt in multidisciplinaire teams aan
natuurkunde en filosofie en hoopt in
denheid aan inzichten en perspectie-
recht. Vindt het vanuit zijn juridische
master Social Research. Daarnaast
technische vraagstukken. De NDT gaf
2011 haar promotieonderzoek af te
ven op overheid en maatschappelijk
achtergrond zeer interessant om te
heeft hij een eigen internetbedrijf en
hem inspiratie en inzicht in de
ronden. NDT verruimde haar blikveld
middenveld bezorgden hem nieuwe
kijken naar de vraag hoe je het beste
is actief in de studentenpolitiek. De
concrete aanpak van maatschappe-
met nieuwe ervaringen, ontmoetin-
inzichten over het functioneren van
een samenleving organiseert. Ziet de
NDT gaf hem extra zelfvertrouwen en
lijke thema’s.
gen en uitdagingen.
publieke organisaties.
NDT als een samenleving in het klein.
bracht hem allerlei praktische
Emilie Röell studeerde Liberal Arts
Rahman Abdelgabar studeert
Erik Roebroek is student
Michiel Jol miste tijdens zijn studie
vaardigheden bij.
& Sciences en volgde verschillende
geneeskunde en economie. Houdt
werktuigbouwkunde. Vond in de NDT
technische natuurkunde de maat-
Pleuni Hooijman deed natuur-
masters. Wilde bij de NDT meer
zowel van variatie als diepgang en zag
een podium om zijn bewogenheid,
schappelijke relevantie en het contact
kundige onderzoeken naar spiermeta-
leren over het publieke domein in
zijn kans schoon om zich bij de NDT
sterke eigen mening en maatschap-
met mensen. Zijn NDT-ervaring heeft
bolisme en DNA. Vond bij de NDT een
Nederland en de problemen die daarin
verder te verbreden en verdiepen.
pelijke drijfveren te ventileren.
dit ruimschoots goedgemaakt.
sfeervol chaotisch team waarin alle
spelen.
Hans de Boer studeert europees
Eva Alisic is psycholoog, perso-
Marloes van Noorloos
gezamenlijke kennis gebundeld werd.
Koen Keepers dacht, na een stage
economisch beleid. De NDT leerde
neelwetenschapper en vrijwilliger bij
studeerde rechten en is promovenda
Roderick Snellenberg is
voor vrouwenrechten in Parijs, in de
hem goed te luisteren naar anderen,
de brandweer. Hoopt in 2011 haar
op het gebied van strafrecht &
afgestudeerd in bedrijfseconomie. De
NDT een rustige manier te hebben
kritische vragen te stellen en ervoor
proefschrift te verdedigen. Het bonte
mensenrechten. Stapte in de NDT
NDT was voor hem een geweldige
gevonden om oplossingen te
te zorgen dat het verhaal altijd
gezelschap aan interessante mensen
omdat ze ook wel eens concrete
ervaring. Vooral het werken in een
verzinnen voor maatschappelijke
sluitend is.
maakte haar tijd bij de NDT bijzonder.
oplossingen wilde bedenken.
groep met sterke persoonlijkheden
problemen. NDT was voor hem een
Jacqueline Starmans gaat
speelkwartier voor gevorderden.
binnenkort aan de slag als advocaat-
bracht een unieke dynamiek. Remco Heesen is filosoof en econo-
stagiaire en wilde zich in NDT nog een
metrist. Vond het een uitdaging om
keer vastbijten in een heel andere
samen met andere jonge talenten
wereld dan de juridische.
samen te werken. De NDT leverde hem 21 bijzondere vrienden op.
Publieke organisaties zien het belang van een goede relatie met burgers in, maar vinden het nog moeilijk om burgers meer vertrouwen en verantwoordelijkheden te geven.
‘De druk om overal regels voor te maken, is groot,‘ stelt Rudy van Zijp vast. Hij is secretaris van het Adviescollege Toetsing Administratieve Lasten, Actal. ‘We adviseren het kabinet, de Eerste- en Tweede Kamer, provincies en gemeenten over het verminderen van regels. Die adviezen gaan over voorgenomen wet- en regelgeving en over onderwerpen waarvan wij denken dat het belangrijk is om
03 11 2010 VOETBAL Met een grote groep reizen we af naar de Amsterdam Arena voor een avondje (ont)spanning bij de Champions Leaguewedstrijd Ajax-Auxerre.
Krant Denktank 297 x 420.indd 7
regels te verminderen of te beperken. Regels ontstaan vanuit een behoefte aan controle. Daar zijn we misschien in doorgeslagen. Neem bijvoorbeeld mensen met een progressieve chronische ziekte. In Nederland zadelen we hen op met allerlei herindicaties, want stel je voor dat ze te snel bepaalde hulp aanvragen. We gaan teveel uit van het negatieve, veel beleid en toezicht is ingegeven door de wens om te voorkomen dat het misgaat. Meer eigen verantwoordelijkheid zal leiden tot meer waardering en vertrouwen. Inspecties zijn een eind op de goede weg door het hanteren van zogenaamde risicogerichte benadering. Alleen risicogroepen worden in de gaten gehouden, de overigen worden met rust gelaten. We moeten leren dat we niet alle risico’s met regels kunnen dichttimmeren. Niet te overhaast en ondoordacht optreden, maar regels weloverwogen maken én toepassen.’
05 11 2010
08 11 2010 PROBLEEM?
EINDE
Presentatie aan sponsoren ging goed. Veel positieve reacties, dus we kunnen met voldoening het weekend in.
Hebben we een gezagsprobleem ten aanzien van de politie? Vandaag incasseert een deelnemer de zoveelste boete. Oversteken terwijl voetgangerslicht op rood staat is verboden.
We willen nog niet stoppen en gaan gewoon door. Sanne post op haar Facebookpagina: ‘afkicken van de NDT, maar morgen ben ik weer gewoon op Sciencepark te vinden.’
SPONSOREN
12 11 2010
30-11-10 11:21
8 | De Nationale DenkTank | Vertrouwen
De Nationale DenkTank Samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen verbeteren. Dat was het doel van Stichting de Nationale DenkTank (NDT) tijdens de start van 2005. Inmiddels is een interdisciplinair en innovatief netwerk tussen de drie genoemde pijlers opgebouwd. En zijn er vijf rapporten verschenen vol vernieuwende ideeën.
De complexiteit van pensioensystemen en onvolledige uitleg van pensioenfondsen aan burgers over mogelijke risico’s, schepte jarenlang bij burgers de verwachting dat de hoogte van hun pensioen goed was geregeld.
‘Geloofwaardige beloften in de pensioenwereld zijn heel belangrijk, mensen betalen nu voor iets dat nog heel ver in de toekomst ligt,’ vertelt Lans Bovenberg. Hij is hoogleraar economie aan de Universiteit van Tilburg en oprichter van Netspar (Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement). ‘De pensioenuitvoerders moeten niet meer beloven dan ze kunnen waarmaken. Ze moeten doen wat ze zeggen en zeggen wat ze doen. Tot voor kort was er een rotsvast vertrouwen in de pensioenfondsen. Maar mede door de kredietcrisis en de discussie over het korten van pensioenen staat het vertrouwen in de pensioensector behoorlijk onder druk. Burgers dachten een zeker pensioen te hebben en nu blijkt dat plots niet meer zo te zijn. Dit vertrouwen kan teruggewonnen worden door eerlijk te zijn. De pensioenfondsen zullen moeten vertellen dat de enige garantie die ze kunnen geven de garantie op eerlijk delen is. Goudgerande zekerheid bestaat niet voor de lange perioden waarover pensioenen worden opgebouwd. Daarnaast moet de pensioensector deelnemers helpen om zich tegen deze onvermijdelijke onzekerheid te wapenen. Dit kan bijvoorbeeld door bij tegenvallers meer premie te storten of te investeren in je talenten zodat je langer met plezier kan doorwerken.’
Sinds de oprichting in 2005 probeert de Stichting bij te dragen aan de ambitie om de Nederlandse kenniseconomie tot de Europese top te laten behoren. Jaarlijks vormen een team van twintig tot vijfentwintig jonge, ambitieuze academici (masterstudenten, pas afgestudeerden en promovendi) de nieuwe lichting van de Nationale DenkTank. De Stichting verwacht dat deelnemers van de Nationale DenkTank in de toekomst belangrijke functies zullen vervullen binnen het bedrijfsleven, de overheid en de wetenschap. En dat zij met elkaar een hecht netwerk vormen. De activiteiten van dit netwerk richten zich op twee belangrijke pijlers. Enerzijds gaat het om het beantwoorden van vragen vanuit de samenleving, bijvoorbeeld door deelname aan congressen of maatschappelijke panels. Anderzijds gaat het om het uitdragen van de kennis en ideeën naar de samenleving toe, bijvoorbeeld door het schrijven van opiniestukken in dag- en weekbladen en het organiseren van symposia. Deelnemers aan de Nationale DenkTank worden geselecteerd op basis van analytisch vermogen, een brede maatschappelijke interesse, creativiteit en het vermogen om buiten bestaande kaders te denken. Samen werken zij gedurende drie maan-
den fulltime aan praktische oplossingen voor een maatschappelijk probleem. Zij worden daarbij ondersteund door de Stichting, het Nationale DenkTank-netwerk en experts op het gebied van de opdracht. De multidisciplinaire achtergrond en de jonge, frisse blik van de deelnemers moeten leiden tot innovatieve adviezen. Een overzicht De afgelopen jaren zijn de volgende onderzoeksrapporten verschenen: 2006 – ‘Recept voor morgen’ waarin de zorg voor chronisch zieken onder de loep werd genomen. 2007 - ‘Succes op school!’ met frisse ideeën voor onderwijs als intermediair tussen leerlingen, arbeidsmarkt en maatschappij. 2008 – ‘Gezond voor elkaar!’ met adviezen voor het eet-, drink- en beweeggedrag van jongeren. 2009 – ‘Energie in beweging’ met oplossingen om de consument aan te zetten om energie-efficiënte oplossingen en hernieuwbare decentrale energiebronnen te kiezen. 2010 – ‘Zelf Vertrouwen’ met oplossingen voor publieke organisaties om de vertrouwensrelatie met burgers te verbeteren. Alle rapporten zijn te raadplegen via www.nationale-denktank.nl
Colofon
hoofdsponsors
Deze krant is op 13 december 2010 uitgegeven door Stichting de Nationale Flevoland
DenkTank bij de presentatie van het eindrapport ‘Zelf Vertrouwen’.
Rijksoverheid
De makers van de krant: Tekst en eindredactie: Lef met Letters, Middelhoff Communicatie- en Organisatie Advies
sponsors & partners
Ontwerp en vormgeving: Studio Veer Fotografie: Paul van der Klei fotografie, Jens Kusters, Rutger Houweling, Tamar Weenen Productie: Gravo Offset, Bold Productions
Stichting de Nationale DenkTank Postbus 94852, 1090 GN Amsterdam,
RESEARCH & CONSULTANCY
[email protected] www.nationale-denktank.nl
16 11 2010
09 12 2010
13 12 2010
RAPPORT
Advies
AFSCHEID
krant
Laatste hand gelegd aan het rapport en de eindpresentatie.
De eerste adviezen worden nu echt overgenomen.
Eindpresentatie van ons onderzoek in het Vredespaleis in Den Haag. Nog een keer samen.
De krant van de Nationale DenkTank wordt vandaag naar 10.000 adressen gestuurd.
Krant Denktank 297 x 420.indd 8
15 12 2010
30-11-10 11:21
