Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Pagina 1 / 68 (01-02-14)

Case kaarten fase 3

Cursus Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Document om de case kaarten te maken voor Fase 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Dit document is bedoeld voor de ontwerpers van de cursus en voor diegenen die het document willen gebruiken om zelf case kaarten af te drukken.

Labor improbus omnia vincit Het onvermoeid werken overwint alles

Auteur van de verwerking van de brontekst Guy Rinchart (Uitgave 0.4)

Case kaarten fase 3

1

Pagina 2 / 68 (01-02-14)

Inhoudstafel

1 Inhoudstafel....................................................................................................................2 2 Inleiding..........................................................................................................................4 2.1 Het doel van dit document voor Fase 3..................................................................4 2.2 Versies van dit document........................................................................................4 3 Het maken van case kaarten voor Fase 3........................................................................5 3.1 Het maken van de set Case kaarten voor Fase 3 aan de hand van een enkelzijdige printer............................................................................................................................5 3.2 Het maken van de set Case kaarten voor Fase 3 aan de hand van een dubbelzijdige printer.....................................................................................................5 3.3 Informatie over de bronnen die gebruikt werden....................................................5 3.4 De kaarten...............................................................................................................6 4 Case kaarten voor Fase 3, Thema 2 [evolutie van kinderen en ouders].........................7 4.1 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1............................................9 4.2 Achterkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1.......................................10 4.3 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2..........................................11 4.4 Achterkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2.......................................12 4.5 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3..........................................13 4.6 Achterkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3.......................................14 4.7 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4..........................................15 4.8 Achterkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4.......................................16 4.9 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 5..........................................17 4.10 Achterkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 5.....................................18 4.11 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 6........................................19 4.12 Achterkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 6.....................................20 4.13 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 7........................................21 4.14 Achterkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 7.....................................22 5 Case kaarten voor Fase 3, Thema 3 [grenzen en normen en hun evolutie]..................23 5.1 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1..........................................25 5.2 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1.......................................26 5.3 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2..........................................27 5.4 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2.......................................28 5.5 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3..........................................29 5.6 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3.......................................30 5.7 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4..........................................31 5.8 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4.......................................32 5.9 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 5..........................................33 5.10 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 5.....................................34 5.11 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 6........................................35 5.12 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 6.....................................36 5.13 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 7........................................37 5.14 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 7.....................................38 5.15 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 8........................................39 5.16 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 8.....................................40 5.17 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 9........................................41 5.18 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 9.....................................42 5.19 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 10......................................43 5.20 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 10...................................44 Auteur van de verwerking van de brontekst Guy Rinchart (Uitgave 0.4)

Case kaarten fase 3

Pagina 3 / 68 (01-02-14)

5.21 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 11......................................45 5.22 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 11...................................46 5.23 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 12......................................47 5.24 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 12...................................48 5.25 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 13......................................49 5.26 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 13...................................50 5.27 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 14......................................51 5.28 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 14...................................52 5.29 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 15......................................53 5.30 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 15...................................54 5.31 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 16......................................55 5.32 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 16...................................56 5.33 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 17......................................57 5.34 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 17...................................58 5.35 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 18......................................59 5.36 Achterkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 18...................................60 6 Case kaarten voor Fase 3, Thema 4 [ken uw kind zeer goed]......................................61 6.1 Voorkant Case F3.T4 Geen Bundel Case 1..........................................................63 6.2 Achterkant Case F3.T4 Geen Bundel Case 1........................................................64 6.3 Voorkant Case F3.T4 Geen Bundel Case 2..........................................................65 6.4 Achterkant Case F3.T4 Geen Bundel Case 2........................................................66 6.5 Voorkant Case F3.T4 Geen Bundel Case 3..........................................................67 6.6 Achterkant Case F3.T4 Geen Bundel Case 3........................................................68


Pagina 4 / 68 (01-02-14)

Case kaarten fase 3

2

Inleiding

2.1 Het doel van dit document voor Fase 3 De DTA Preventie Cursus is bedoeld om hulpverleners en ouders te leren hoe kinderen op te voeden zodat het risico dat ze aan drugs, tabak, alcohol verslaafd zouden geraken minimaal is. De cursisten moeten cases oplossen via groepsdiscussies. Dit document wordt gebruikt om de case kaarten te maken voor Fase 3 [van 6 tot 10/11 jaar]. Deze cases moeten behandeld worden als de cursus sessie fase 3 behandelt.

2.2 Versies van dit document Versies startend met 0 zijn klad versies. Versie Gepubliceerd 0.1

16/08/13

0.2

18/09/13

Commentaar

(1) “Auteur” vervangen door “Auteur van de verwerking van de brontekst”. (2) Vragen die in een groepsdiscussie moeten behandeld worden werden in het vet gezet.

0.3

19/11/13

Omschrijving van thema 2 veranderd in “Evolutie van kinderen en ouders”

0.4

01/02/14

Oud thema 5 (sociaal bindweefsel) valt weg.


Case kaarten fase 3

3

Pagina 5 / 68 (01-02-14)

Het maken van case kaarten voor Fase 3

3.1 Het maken van de set Case kaarten voor Fase 3 aan de hand van een enkelzijdige printer Dit document laat toe om de kaarten te maken met een A4 printer die enkel enkelzijdig kan afdrukken en geen dik papier kan verwerken: ●

Print al de A4 pagina's voor kaarten in dit document, telkens een voorzijde van een kaart gevolgd door de achterzijde ervan.

●

Lijm voor elke kaart de 2 pagina's (voor- en achterzijde van de kaart) aan elkaar. Het resultaat moet zijn dat na het uitknippen van de kaarten de tekst van beide kaart zijden in dezelfde verticale richting staat.

●

Knip de kaarten uit de afgedrukte en aaneengelijmde A4 pagina's.

●

In het geval van een kaartenbundel (bijvoorbeeld voor een stappenplan) moeten al de kaarten van de bundel in de juiste volgorde aan elkaar worden bevestigd op één of andere manier, zoals bijvoorbeeld met een nietje in de linker bovenhoek.

3.2 Het maken van de set Case kaarten voor Fase 3 aan de hand van een dubbelzijdige printer ●

Print al de A4 pagina's voor kaarten in dit document, telkens een voorzijde van een kaart en daarachter de achterzijde ervan.

●

Knip de kaarten uit de dubbelzijdig afgedrukte A4 pagina's.

●

In het geval van een kaartenbundel (bijvoorbeeld voor een stappenplan) moeten al de kaarten van de bundel in de juiste volgorde aan elkaar worden bevestigd op één of andere manier, zoals bijvoorbeeld met een nietje in de linker bovenhoek.

3.3 Informatie over de bronnen die gebruikt werden Er staat bij elke case een aanduiding van de bron(nen) die gebruikt werden om die case te bedenken. Die bronnen dienen door de spelers geraadpleegd te worden na de groepsdiscussie en het noteren van hun verwerking daarvan. Zo zien zij de mening van een gerespecteerd auteur ter zake. Bron aanduiding [DTA3 Hx] Hoofdstuk x [DTA3 Pxxx-yyy] Pagina xxx t.e.m. yyy

Bron “DTA”-document uitgave 3: Informatie over Drugs, inclusief Tabak en Alcohol http://users.skynet.be/bs130592/dta/


Case kaarten fase 3

Bron aanduiding

Pagina 6 / 68 (01-02-14) Bron

[OIEG Pxxx-yyy] Pagina xxx t.e.m. yyy

Het boek van Prof. Dr. Peter Adriaenssens: “Opvoeden Is Een Groeiproces”, 1ste druk, 1995, Lannoo, ISBN 978-90-209-7037-1

[PVDL Pxxx-yyy] Pagina xxx t.e.m. yyy

Het boek van Pol Craeynest: “Psychologie Van De Levensloop”, 2de druk, 2006, Acco, ISBN 90-334-5808-X

3.4 De kaarten Via de case kaarten pagina's kunnen de case kaarten (telkens voorzijde gevolgd door achterzijde) afgedrukt worden en uitgeknipt.


Case kaarten fase 3

4

Pagina 7 / 68 (01-02-14)

Case kaarten voor Fase 3, Thema 2 [evolutie van kinderen en ouders]


Case kaarten fase 3

Pagina 8 / 68 (01-02-14)

Deze pagina is bedoeld om ervoor te zorgen dat de pagina's met de kaarten beginnen met een pagina met een oneven pagina nummer.


Case kaarten fase 3

Pagina 9 / 68 (01-02-14)

4.1 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F3.T2: Kaartenbundel 1: Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Bundelcase 1: Groeiende interesse voor leeftijdgenoten Uitgave: 0.1 In de loop van de vroege schoolperiode doet er zich langzamerhand een verschuiving voor in de sociale oriëntatie van het kind. Hoewel kleuters ook al wel een actieve interesse tonen voor leeftijdgenoten, blijven ze – ook tijdens hun spelactiviteiten – toch nog het liefst in de buurt van de volwassene. Tussen 6 en 12 jaar komt daar verandering in. Kinderen zoeken dan steeds meer elkaar op om samen allerlei boeiende dingen te beleven. Betekent dat dat de ouders als oninteressant ervaren worden of dat ze onder kritiek komen te staan? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring.

Bron: [PVDL P221-222]


Case kaarten fase 3

Pagina 10 / 68 (01-02-14)

4.2 Achterkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1 Taken van de moderator: De moderator (elke cursist om beurten) moet ervoor zorgen dat alle door een cursist geformuleerde meningen tijdens de groepsdiscussie door die cursist duidelijk gemotiveerd worden, zeker als ze klakkeloos één van de als vertrekpunt voorgestelde reacties op de case herhalen. De moderator (elke cursist om beurten) accepteert niet zomaar direct de eerste de beste plausibele mening door een andere cursist geformuleerd als 'dé juiste', omdat dikwijls 'dé juiste' mening enkel dient om verdere discussies en denkwerk te stoppen. De moderator (elke cursist om beurten) accepteert zowel intellectuele inhoud als emotionele inhoud, waarbij hij aan elk van die 2 aspecten het belang hecht dat het aspect heeft voor het individu of de groep. De moderator (elke cursist om beurten) waakt erover dat de cursisten respect tonen voor de mening van de andere cursist(en), alsook dat de discussie niet ontaardt in een welles-nietes spelletje. De moderator (elke cursist om beurten) gaat steeds meer een deelnemende lerende worden, een lid van de groep, die zijn mening uit als die van één enkel individu.


Case kaarten fase 3

Pagina 11 / 68 (01-02-14)

4.3 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F3.T2: Kaartenbundel 1: Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Bundelcase 2: Groeiende interesse voor leeftijdgenoten: de groepsvorming Uitgave: 0.1 De kinderen vinden elkaar op school, in de jeugdbeweging of in de buurt. Gaandeweg worden de groepen duurzamer en krijgen ze meer structuur, met strikte toetredingsvoorwaarden en een rolverdeling, en soms ook met aparte rituelen en codetekens. Wat is het belang van persoonlijkheidseigenschappen in zo'n groep? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring.

Bron: [PVDL P222]


Case kaarten fase 3

Pagina 12 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 13 / 68 (01-02-14)

4.5 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F3.T2: Kaartenbundel 1: Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Bundelcase 3: Belang van de groep Uitgave: 0.1 Ook kinderen die geen deel uitmaken van een hecht gestructureerde groep krijgen te maken met groepsvorming, al was het maar door met leeftijdgenoten samen in dezelfde klas te zitten. Om welk soort groepslidmaatschap het ook mag gaan, de ervaringen die men er opdoet, kunnen een diepgaande invloed hebben op de verdere ontwikkeling. Waarom? Wat leer je er over anderen en over jezelf? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring.



Case kaarten fase 3

Pagina 14 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 15 / 68 (01-02-14)

4.7 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F3.T2: Kaartenbundel 1: Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Bundelcase 4: Het zelfbeeld Uitgave: 0.1 Het zelfbeeld, dat is het geheel van eigenschappen dat iemand zichzelf toekent, krijgt gedurende de vroege schoolperiode geleidelijk een duidelijker invulling. Daar dragen niet alleen de reacties van leeftijdgenoten en de eigen verstandelijke ontwikkeling toe bij. Er zijn daarnaast ook de evaluaties vanwege leerkrachten, sportmonitoren en andere gezagsinstanties en de signalen die het kind van hen opvangt, negatieve of positieve. Dewelke bijvoorbeeld? Wat is van belang voor de geestelijke gezondheid? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring.



Case kaarten fase 3

Pagina 16 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 17 / 68 (01-02-14)

4.9 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 5 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F3.T2: Kaartenbundel 1: Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Bundelcase 5: Ontwikkeling van de moraal: Stap 1 Uitgave: 0.1 De moraal: wat is 'goed', wat is 'slecht'? De Amerikaanse psycholoog Lawrence Kohlberg ontwikkelde een theorie omtrent de moraalontwikkeling die steunt op het werk van de grote Zwitserse psycholoog Jean Piaget. Kohlberg is hierbij niet zozeer geïnteresseerd in de 'inhoud' (bijvoorbeeld voor of tegen diefstal) dan wel in de redenering of motivering die tot die 'inhoud' leidt. Kohlberg ziet 6 stappen in de ontwikkeling van de moraal. Studies hebben uitgewezen dat de stappen die door Kohlberg werden gevonden universeel geldig zijn. Om te bepalen in welk ontwikkelingsstadium iemand zich bevindt, analyseerde Kohlberg de commentaren van kinderen en adolescenten op zogenaamde. "morele dilemma's", zoals de benarde situatie van ene Heinz:

"In Europa was er een ernstig zieke vrouw, die leed aan een vorm van kanker. Er was een geneesmiddel dat haar kon genezen. Dat middel had een apotheker in dezelfde stad pas ontdekt. Deze vroeg tweeduizend pond voor een kleine hoeveelheid van het medicijn, niettegenstaande hij maar tweehonderd pond betaald had voor de grondstoffen. Heinz, de man van de zieke vrouw, probeerde zoveel mogelijk geld te lenen, maar kreeg slechts duizend pond bij elkaar. Hij vertelde de apotheker dat zijn vrouw doodziek was en vroeg het medicijn goedkoper te verkopen, ofwel de duizend pond te accepteren, terwijl de rest later zou worden afgerekend. De apotheker weigerde echter: "Neen, ik heb het middel ontdekt en wil er zoveel mogelijk geld aan verdienen". Heinz, ten einde raad, brak bij de apotheker in om het geneesmiddel te stelen". Stap 1 en 2 zijn terug te vinden bij kinderen van 7 tot 11 jaar. Voor stap 1 zijn dit de commentaren bij het geval Heinz:

Voor diefstal: "Als je je vrouw laat sterven, dan krijg je moeilijkheden. Men zal je verwijten dat je je geld niet hebt besteed om haar te redden en er zal een onderzoek ingesteld worden". Tegen diefstal: "Je zou best het medicijn niet stelen, want je zou betrapt kunnen worden en in de gevangenis terechtkomen. Wanneer je dan toch niet betrapt zou worden, zou je geweten je geen ogenblik met rust laten". Hoe kan je deze twee commentaren voor het specifieke geval Heinz in één algemene beschrijving voor stap 1 omzetten? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring. Bron: [DTA3 H7.2]


Case kaarten fase 3

Pagina 18 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 19 / 68 (01-02-14)

4.11 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 6 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F3.T2: Kaartenbundel 1: Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Bundelcase 6: Ontwikkeling van de moraal: Stap 2 Uitgave: 0.1 De moraal: wat is 'goed', wat is 'slecht'? Om te bepalen in welk ontwikkelingsstadium iemand zich bevindt, analyseerde Kohlberg de commentaren van kinderen en adolescenten op zogenaamde. "morele dilemma's", zoals de benarde situatie van ene Heinz:

"In Europa was er een ernstig zieke vrouw, die leed aan een vorm van kanker. Er was een geneesmiddel dat haar kon genezen. Dat middel had een apotheker in dezelfde stad pas ontdekt. Deze vroeg tweeduizend pond voor een kleine hoeveelheid van het medicijn, niettegenstaande hij maar tweehonderd pond betaald had voor de grondstoffen. Heinz, de man van de zieke vrouw, probeerde zoveel mogelijk geld te lenen, maar kreeg slechts duizend pond bij elkaar. Hij vertelde de apotheker dat zijn vrouw doodziek was en vroeg het medicijn goedkoper te verkopen, ofwel de duizend pond te accepteren, terwijl de rest later zou worden afgerekend. De apotheker weigerde echter: "Neen, ik heb het middel ontdekt en wil er zoveel mogelijk geld aan verdienen". Heinz, ten einde raad, brak bij de apotheker in om het geneesmiddel te stelen". Stap 1 en 2 zijn terug te vinden bij kinderen van 7 tot 11 jaar. Voor stap 2 zijn dit de commentaren bij het geval Heinz:

Voor diefstal: "Wanneer men je bij het stelen zou betrappen, dan zou je het medicijn kunnen teruggeven en op die manier een minder zwaar vonnis krijgen. Anderzijds zou gevangenisstraf je eigenlijk niet zoveel kunnen schelen, als je maar je vrouw levend terugvindt bij vrijstelling". Tegen diefstal: "Misschien is de gevangenisstraf gering als je het medicijn steelt, maar je vrouw zal waarschijnlijk sterven voordat je vrij komt, zodat de diefstal niet veel zin heeft. Wanneer je vrouw sterft, hoef je jezelf niets te verwijten; het is immers jouw fout niet dat ze kanker heeft". Hoe kan je deze twee commentaren voor het specifieke geval Heinz in één algemene beschrijving voor stap 2 omzetten? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring.

Bron: [DTA3 H7.2]


Case kaarten fase 3

Pagina 20 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 21 / 68 (01-02-14)

4.13 Voorkant Case F3.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 7 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F3.T2: Kaartenbundel 1: Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Bundelcase 7: Gevoelens en emoties Uitgave: 0.1 Nieuwe verstandelijke mogelijkheden van kinderen in de vroege schoolperiode hebben ook een invloed op het gevoelsleven. Door het feit dat nu meer rekening gehouden kan worden met de omstandigheden en de innerlijke bedoelingen van iemands gedrag, worden gevoelens complexer en meer genuanceerd. Er ontstaan dan bijvoorbeeld meer 'gemengde' gevoelens. Welke voorbeelden daarvan kan je geven? Daarnaast kan het kind ook al makkelijker het 'zogezegd eerlijk uitdrukken' van zijn actuele gemoedstoestand afstemmen op de vereisten van de situatie. Welke voorbeelden daarvan kan je geven? Kinderen in de vroege schoolperiode zijn al beter in staat om controle uit te oefenen op hun gevoelsleven. Vooral wanneer ze overrompeld dreigen te worden door negatieve gevoelens. Welke voorbeelden daarvan kan je geven? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring.



Case kaarten fase 3

Pagina 22 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

5

Pagina 23 / 68 (01-02-14)

Case kaarten voor Fase 3, Thema 3 [grenzen en normen en hun evolutie]


Case kaarten fase 3

Pagina 24 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 25 / 68 (01-02-14)

5.1 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 1: Wat zijn de gedragsregels in het gezin?: Wat betekenen regels? Uitgave: 0.1 Grenzen worden gesteld op die momenten dat ouders aan een kind zeggen: “Niet doen!”, “Pas op!”, “Dat is lief”, “Afblijven!” enzovoort. Het zijn uitspraken waarmee we het kind leren de wereld op een veilige manier te ontdekken. Die belangrijke functie wordt weleens onderschat. Ziehier een voorbeeld: Wim en Ankie willen geen 'regeltjesgezin'. Wim had er als kind zo'n hekel aan dat zijn vader nooit voor een discussie te vinden was. Hij had zo'n vader die het normaal vond dat zijn kinderen luisterden zonder tegenspraak. De drie kinderen van Wim en Ankie doen het aardig, maar de middelste dochter put moeder toch flink uit. Vier jaar is het kind en ze verkent driftig de wereld. Ze kan niet blijven stilzitten op een stoel, loopt de trap tien keer op en af, steekt plots de straat over. Ankie komt ogen en handen te kort. Zij en Wim vinden hun dochter eigenlijk heel charmant. Ze vrezen dat het invoeren van duidelijke regels haar creativiteit zal tegenwerken. Toch is het vreemd dat het kind steeds drukker lijkt te worden. Ook huilt en zeurt ze nogal vlug, terwijl ze toch ontzettend veel mag. Regelmatig brengen de kinderen van Wim en Ankie een weekend bij Wims ouders door. Wim kan niet goed verdragen dat zijn vader, die nog steeds strikte regels hanteert, blijkbaar geen problemen heeft met de kinderen. Integendeel, opa lijkt wel beloond te worden voor het negeren van de wensen van zijn kleinkinderen. Hoe kan dat nu? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P26-29]


Case kaarten fase 3

Pagina 26 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 27 / 68 (01-02-14)

5.3 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 2: Wat zijn de gedragsregels in het gezin?: Moeten kinderen zelf ondervinden dat iets gevaarlijk is? Uitgave: 0.1 Vroeger huldigde men de theorie dat kinderen bewust moesten ondervinden dat iets gevaarlijk is. Men zei bijvoorbeeld weleens dat de beste manier om een kind te leren dat het van het kookvuur af moest blijven, erin bestond het eerst eens met de vingers aan het vuur te laten komen. “Dan waren ze geleerd”, zei men. Maar bij dat kind worden niet alleen de vingers verbrand. Wat is er nog meer? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P29]


Case kaarten fase 3

Pagina 28 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 29 / 68 (01-02-14)

5.5 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 3: Wat zijn de gedragsregels in het gezin?: Eens een goede regel, altijd een goede regel? Uitgave: 0.1 Grenzen moeten aangepast zijn aan de leeftijd en de capaciteiten van het kind. Als het kind nog een baby is dan is de zelfstandigheid nul en de controle van de ouders maximaal. Dat is duidelijk. Een baby kan immers op geen enkel gebied voor zichzelf zorgen. Als het kind achttien jaar is, hoort het vrij zelfstandig te zijn. Het krijgt een minimum aan toezicht. Ouders moeten hun achttienjarige zoon of dochter, met vertrouwen in de zelfstandigheid van hun kind, op kamers kunnen laten gaan. Maar moeten ze zich ook niet langer zorgen maken om hun kind? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P30-31]


Case kaarten fase 3

Pagina 30 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 31 / 68 (01-02-14)

5.7 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 4: Wat zijn de gedragsregels in het gezin?: Teveel regels ouders Uitgave: 0.1 In het gezin Lanke raadplegen de ouders hun huisarts. Ze hebben het gevoel dat er bij hen thuis een bom is ingeslagen. Nooit hadden ze ook maar enig probleem met hun kinderen. Enkele maanden geleden begon hun negenjarige zoon echter steeds meer verzet te bieden. Eerst probeerden de ouders de regels wat losser te maken, maar dat verergerde de zaak alleen maar. Daarna trachtten ze strenger te zijn. Ook dat hielp niet. Wat is er hier gebeurd? In het gezin Lanke hebben de ouders graag dat alles netjes geregeld is. Het is een 'regeltjesgezin'. Met vele kleine afspraken loopt het huishouden op rolletjes. Voor een fantasietje is er echter geen plaats. Alles loopt op vaste tijden, ieder heeft vaste taken. Waarom 'werkt' dat niet meer bij hun negenjarige zoon? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P31-32]


Case kaarten fase 3

Pagina 32 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 33 / 68 (01-02-14)

5.9 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 5 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 5: Wat zijn de gedragsregels in het gezin?: Teveel praat ouders Uitgave: 0.1 In het gezin Daems willen de ouders geen regels invoeren zonder voorafgaand overleg met hun kinderen. Dit model passen ze ook toe op de jongste kinderen. Ze discussiëren over wat de jongste van drie wil eten, over de bedtijd van de vijfjarige, enzovoort. De ouders hebben zich met moeite door die jaren met jonge kinderen heen gesleept. Het was een puinhoop. Kinderen die veel ruzieden, eindeloze discussies, herrie op school. Waarom? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P32-33]


Case kaarten fase 3

Pagina 34 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 35 / 68 (01-02-14)

5.11 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 6 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 6: Wat zijn de gedragsregels in het gezin?: Het maken van afspraken met kinderen en jongeren Uitgave: 0.1 (1) Ouders laten zich gemakkelijk verleiden om kinderen te vragen 'braaf te zijn'. Maar wat betekent 'braaf zijn'? Dat is veel te algemeen. Duidelijkheid is nodig! Bedenk een voorbeeld van hoe je in plaats van 'braaf zijn' veel duidelijker zegt wat jij als ouder graag zou hebben... (2) Van een vijfjarige kun je niet hetzelfde verwachten als van een kind van tien. Wie vijf is en om negen uur 's avonds naar bed moet, gaat te laat slapen. Wie tien is en nog steeds op hetzelfde tijdstip als het zusje van zes naar bed moet, protesteert terecht. Redelijkheid is nodig! Wat doe je bijvoorbeeld als een achtjarige je vraagt om op zijn eentje in de keuken aan de slag te gaan en een warme maaltijd klaar te maken? (3) Ouders moeten op de situatie inspelen. Het heeft geen zin een kind van vijf 's morgens te vertellen dat het die middag, tijdens een bezoek aan de dierentuin, bij zijn moeder moet blijven. Wanneer dan wel? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P34]


Case kaarten fase 3

Pagina 36 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 37 / 68 (01-02-14)

5.13 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 7 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 7: Wat zijn de gedragsregels in het gezin?: Meer controle? Meer zelfstandigheid?: 'Permanente vorming' Uitgave: 0.1 Vóór de pubertijd blijft de positie van de ouder vrij dominant. Nadien evolueren ouder en jongere naar een relatie die kinderpsychiater Peter Adriaenssens 'permanente vorming' noemt. “Nee, ik ga niet naar die vergadering”, zegt vader. “Ik moet wat meer thuis zijn. De klad zit een beetje in de afspraken. De laatste tijd interpreteren onze kinderen de regels nogal vrij. Ik denk dat ik tijd moet maken om ze weer eens ter sprake te brengen, anders wordt het thuis een duiventil.” Wat voelt die vader aan? Wat is er tijdelijk meer nodig? “Miekes resultaten op school waren eigenlijk slecht”, zegt moeder, “maar ik heb er niets over gezegd. Het is een heel moeilijke periode voor haar. Ze is zo grillig van temperament dat ze ook veel vrienden is kwijtgespeeld. Ik voel dat ik haar niet te veel op haar nek moet zitten. Ik laat wel voelen dat ik aanwezig ben voor haar, en tracht wat dingen voor te stellen waarvan ik weet dat ze die graag heeft. Ik heb zelfs voorgesteld iets met haar te gaan drinken in een café dat zij mocht uitkiezen. Je had me daar moeten zien zitten.” Wie controleert hier tijdelijk wie? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P35-36]


Case kaarten fase 3

Pagina 38 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 39 / 68 (01-02-14)

5.15 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 8 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 8: Kiezen voor een opvoedingsmodel: De opvoedingsstijlen Uitgave: 0.1 Naast het aanbod van grenzen, die aangepast zijn aan de leeftijd van het kind, is ook de wijze waarop de grenzen worden toegepast essentieel. Doet men dit alles met autoriteit, en worden de grenzen gewoon opgelegd? Of gaat men het kind aanmoedigen en emotioneel ondersteunen? Bij de opbouw van het gewenste gedrag moeten beide ingrediënten – enerzijds warmte en aanmoediging, anderzijds discipline en zo nodig het hanteren van straf – hand in hand gaan. Voor emotionele ondersteuning gaat het tussen 2 uitersten: een grote afstand tussen ouders en kinderen enerzijds of een grote nabijheid anderzijds. Voor autoriteit gaat het eveneens tussen 2 uitersten: een loslaten enerzijds of een grote controle anderzijds. Als we de uitersten beschouwen, welke combinaties zijn er dan? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P36-37]


Case kaarten fase 3

Pagina 40 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 41 / 68 (01-02-14)

5.17 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 9 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 9: Kiezen voor een opvoedingsmodel: De permissieve stijl? Uitgave: 0.1 De permissieve stijl: Er wordt heel veel gepraat, er wordt wel eens gedreigd met sancties, maar het komt er toch nooit van. Het kind krijgt altijd gelijk. De ouders praten alles goed, wat het kind ook doet. Als er wat misloopt, wie krijgt dan van de ouders de schuld? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P37]


Case kaarten fase 3

Pagina 42 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 43 / 68 (01-02-14)

5.19 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 10 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 10: Kiezen voor een opvoedingsmodel: De verwaarlozende stijl? Uitgave: 0.1 De verwaarlozende stijl: De kinderen wordt alles toegelaten, zoals in de permissieve opvoedingsstijl, maar tegelijkertijd vinden de ouders wat hun kind doet nooit goed. Het kan hen eigenlijk niets schelen. Deze kinderen leven met tegenstrijdigheid: alles mag en ze krijgen geen duidelijke regels die aangeven wat de visie van de ouders is, maar tegelijk wordt het resultaat steeds door de ouders afgekeurd of te min gevonden. Wat is het gevolg van zo'n stijl? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P37]


Case kaarten fase 3

Pagina 44 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 45 / 68 (01-02-14)

5.21 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 11 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 11: Kiezen voor een opvoedingsmodel: De autoritaire stijl? Uitgave: 0.1 De autoritaire stijl: Die wordt vooral gekenmerkt door regelgeving en discipline. Het eigen initiatief van het kind wordt sterk beknot. De ouders hebben een duidelijke visie op opvoeden en ontwikkeling, en ze laten daarin weinig speling toe. Er wordt weinig rekening gehouden met de eigen mogelijkheden en interesses van het kind. Bedenk een paar voorbeelden van wat de ouders het kind verplichten van te doen. De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P38]


Case kaarten fase 3

Pagina 46 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 47 / 68 (01-02-14)

5.23 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 12 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 12: Kiezen voor een opvoedingsmodel: De democratische stijl? Uitgave: 0.1 De democratische stijl: De ouders hebben duidelijke verwachtingen van hun kinderen, die moeten luisteren naar hun ouders. De ouders hechten echter evenveel belang aan het luisteren naar hun kinderen. Praten, luisteren en gevoelig zijn voor ieder kind, gaat hand in hand met keuzes durven maken, op te treden indien nodig, een duidelijke visie te hebben op het gezin. We hebben nu de opvoedingsstijlen bekeken. Welke denkt ge dat op de lange termijn de beste resultaten geeft? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P38]


Case kaarten fase 3

Pagina 48 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 49 / 68 (01-02-14)

5.25 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 13 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 13: Kiezen voor een opvoedingsmodel: Meer over de democratische stijl Uitgave: 0.1 Het is opvallend dat vele ouders denken dat democratisch ouderschap gelijkstaat met altijd de zin doen van wie iets het beste zeggen kan. Dat het volstaat om in discussie te gaan om beslissingen te wijzigen. Maar zo is het natuurlijk niet. In een democratie bestaat wel degelijk een samenspel tussen vrijheid van meningsuiting en leiderschap dat knopen doorhakt en dat instaat voor beslissingen waarvan men aanneemt dat ze op wijsheid gesteund zijn. Volwassenen weten dat ze in het verkeer 'een heer moeten zijn', en toch munten we uit in snelheidsovertredingen en fout parkeren. Dus moet er een verkeersreglement zijn, en bijhorende sancties. Die laten toe dat er een systeem van redelijke afspraken bestaat, die de veiligheid van iedereen beschermen. Hoe kunnen we dit 'vertalen' naar een gezin? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P38-39]


Case kaarten fase 3

Pagina 50 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 51 / 68 (01-02-14)

5.27 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 14 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 14: Kiezen voor een opvoedingsmodel: De droom Uitgave: 0.1 Het klinkt allemaal mooi, democratisch ouderschap. Onderzoek geeft aan dat het vaker een droom is dan men denkt. Ongeveer 38% van de ouders kiest voor een permissieve stijl, 24% voor de democratische, 17% voor de verwaarlozende, en 15% voor de autoritaire stijl. Dit betekent dat meer dan één ouderpaar op twee eigenlijk vervalt in een opvoedingsstijl waarvan geweten is dat de resultaten slecht zijn. Slechts één ouderpaar op vier slaagt erin een democratische stijl uit te bouwen met een goed evenwicht tussen affectie en toezicht. Het is dus geen luxe een oproep te doen tot de vele ouders die het model genegen zijn, om er ook echt werk van te maken, en zich geregeld weer af te vragen waar zich hun opvoedingsstijl bevindt. In het gezin Belouw was het anders heel mooi begonnen. De ouders waren vreselijk blij met de komst van Nico, en wat later van Sanne. Er was veel overleg, en beide ouders maakten heel wat tijd om samen te zijn met de kinderen. In de kleuterklas wordt duidelijk dat het erg actieve gedrag van Nico steeds toeneemt. Vader maakt promotie, is minder in huis, en moeder draait op voor de combinatie van haar voltijdse baan en de kinderopvang. Praten met Nico haalt niet altijd iets uit, zijn temperamentvolle stijl lokt aanhoudend correcties uit. Het wordt voor moeder steeds minder leuk. Ze voelt dat de relatie met de kinderen verglijdt naar een permissieve stijl en dat ze zal eindigen met alles te accepteren van Nico als die zich daardoor maar wat rustig houdt. Of misschien wordt de stijl wel autoritair, en wordt ze alleen nog een 'boze mama' voor hem. Tijd om een weekendje met mijn man te organiseren, denkt moeder terecht. Democratisch opvoeden mag geen verkrampte dwang worden. Hoe houden we het menselijk? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P39-40]


Case kaarten fase 3

Pagina 52 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 53 / 68 (01-02-14)

5.29 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 15 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 15: Is er eensgezind ouderschap?: confrontatie met verschillen Uitgave: 0.1 Samen ouders worden betekent niet het opgeven van de eigenheid. Hoe moeten partners de combinatie maken van het samen ouders zijn, er een eigen mening op na houden en toch eensgezind zijn? De waarheid is dat er over eensgezindheid tal van fabeltjes bestaan. Te vaak doen mensen alsof ze het eens zijn zonder iets bij te praten. Kinderen voelen het uiteraard aan als één van beide partners twijfelt aan het standpunt van de andere ouder. Maar als ouders het flink oneens zijn met elkaar, kan dat hen helpen om uiteindelijk beter te weten waarover ze het wel eens zijn. In de eerste plaats is het belangrijk dat ouders het als partners eens kunnen zijn over hun visies op het opgroeien van hun kinderen en over de functies van het gezin. In de praktijk worden ouders vooral met hun verschillen geconfronteerd, als ze falen bij de aanpak van herhaaldelijke opvoedingsconflicten bij hun kind. Als papa thuiskomt, rent Jenne hem tegemoet. “Papa, ik moest van mama naar mijn kamer omdat ik ruzie maakte met Hans”, zegt ze. “Maar dat was niet eerlijk, want Hans gaf mij eerst een stomp! Ik riep dat hij op moest houden en mama zei dat ik niet zo moest schreeuwen, maar zij had niet gezien wat Hans deed. Dus werd ik boos op mama en mama stuurde mij naar mijn kamer. En Hans kreeg geen straf. Het is niet eerlijk!” “Wacht even”, zegt papa. “Ik bespreek het wel met mama.” Hoe gaat Jenne interpreteren wat papa zegt ten opzichte van mama? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P41-42]


Case kaarten fase 3

Pagina 54 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 55 / 68 (01-02-14)

5.31 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 16 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 16: Is er eensgezind ouderschap?: verschillende interpretaties geven aan een regel Uitgave: 0.1 Eensgezindheid is makkelijker in de theorie dan in de praktijk. Zonder de kinderen erbij kunnen de ouders het er best over eens zijn dat bijvoorbeeld dochter Lucie niet telkens hoort te huilen als ze haar zin niet krijgt. Lucie weigert aan tafel groenten te eten. Moeder maakt een opmerking waardoor Lucie meteen tranen in de ogen krijgt. Moeder reageert daarop, vader niet. “Het waren nog maar opkomende tranen”, zegt vader. “Door die felle reactie maak je er juist een probleem van.” Moeder vindt daarentegen dat je meteen moet reageren. “Als je dat niet doet, hoeft het niet eens meer.”, zegt ze. “Ze gaat dan zeker verder huilen.” Wat was hier niet duidelijk afgesproken? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P42-43]


Case kaarten fase 3

Pagina 56 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 57 / 68 (01-02-14)

5.33 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 17 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 17: Is er eensgezind ouderschap?: Niet eensgezind, zonder tegengezind te zijn Uitgave: 0.1 (1) Als Wim op woensdagnamiddag met zijn vriendinnetje wil gaan fietsen, weet hij dat hij daarvoor bij zijn moeder terechtkan. Vader zou zeker vinden dat het huiswerk voorgaat en dat hij in zijn leven nog tijd genoeg zal hebben om te fietsen. Dus wacht Wim tot na het middagmaal, want dan is zijn vader weer aan het werk. Wim helpt zijn moeder bij het afruimen en zegt langs zijn neus weg dat hij haar nog iets moet vragen. “Dat had je moeten doen toen je vader hier nog was”, zegt zijn moeder met een lachje. “Ik heb je wel door! Van je vader zou het niet mogen hé? Goed, voor één keer. Ga maar fietsen met je vriendinnetje.” (2) Het gezin Verhans geniet in een restaurant van een portie mosselen. Johan vraagt of hij ook een biertje mag. “Komt niets van in”, antwoordt zijn moeder. “Je bent pas elf.” Maar als moeder met het jongste kind naar het toilet gaat, probeert Johan het nog eens. Of hij eens mag proeven van papa's glas? Het mag. “Ik lust dat wel, hoor!” zegt Johan. Lachend bestelt vader een pintje voor zijn zoon. “Wat gebeurt er hier?” vraagt moeder, terwijl vader en zoon eens klinken. Wat de moeder van Wim doet en wat de vader van Johan doet, is het menselijk maken van de opvoedingsregels. Waarom is dat OK? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P43-44]


Case kaarten fase 3

Pagina 58 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 59 / 68 (01-02-14)

5.35 Voorkant Case F3.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 18 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: Case F3.T3: Kaartenbundel 1: Aan het werk met opvoeding: Bundelcase 18: Is er eensgezind ouderschap?: Niet eensgezind, wel tegen-gezind Uitgave: 0.1 (1) Vader wil niet dat Inke na schooltijd vrienden en vriendinnen mee naar huis neemt in plaats van haar huiswerk te maken. “Als jij het zegt, dan moet het maar”, zegt moeder tegen hem. Inke is het er niet mee eens, maar vader is onverzettelijk. “Laat het maar aan mij over”, zegt moeder tegen vader. “Ik hou een oogje in het zeil.” Maar achter vaders rug zegt moeder dat Inke rustig vrienden en vriendinnen mag meebrengen, als ze er maar voor zorgt dat vader het niet te weten komt. Inke is blij. En zo gebeurt het dus: Inke brengt vrienden en vriendinnen mee die tijdig weer opstappen. Tegen vader zegt moeder dat Inke de hele tijd haar huiswerk maakt. (2) Moeder had Hans verboden na schooltijd nog massa's snoep te gaan kopen. Hij deed het toch en als straf krijgt hij geen zakgeld. Vader brengt hem achteraf naar school, en in de auto geeft vader zijn zoon toch zakgeld. “Niets aan je moeder verklappen, hé! Je kent haar...” “Tuurlijk”, zegt Hans. Wat valt er hierover te zeggen? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P45-46]


Case kaarten fase 3

Pagina 60 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

6

Pagina 61 / 68 (01-02-14)

Case kaarten voor Fase 3, Thema 4 [ken uw kind zeer goed]


Case kaarten fase 3

Pagina 62 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 63 / 68 (01-02-14)

6.1 Voorkant Case F3.T4 Geen Bundel Case 1 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 4 [ken uw kinderen zeer goed] Kaart naam: Case F3.T4: Geen Bundel Case 1: Kinderen forceren – geval 1 Uitgave: 0.1 De vader van Tom begeleidt zijn zoon iedere zaterdag naar de voetbaltraining. Hij verwacht dat er uit Tom een topvoetballer zal groeien. Op het veld blijkt dit te hoog gegrepen. Volgens de trainer heeft Tom alleen interesse voor sport op amateursniveau. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) “Niets van waar”, zegt vader, “Ik ken Tom. Het is een kind dat het graag gemakkelijk neemt, maar ik zie zo dat hij de nodige capaciteiten heeft. Je moet hem harder aanpakken, dan komt het wel.” (b) “OK”, zegt vader, en tegen Tom: “Als je het werkelijk graag doet voor je plezier, ga dan maar verder.” (c) “OK”, zegt vader, “Dan steek ik er ook verder geen geld in. Hij kan zijn zaterdag beter gebruiken om te studeren of andere taken te doen voor school.” (d) “Niets van waar”, zegt vader, “Als Tom ondermaats blijft presteren zal ik eens een hartig woordje gaan spreken met de voorzitter van de club, want dan ben jij onbekwaam als trainer!”

Bron: [OIEG P50-51]


Case kaarten fase 3

Pagina 64 / 68 (01-02-14)

6.2 Achterkant Case F3.T4 Geen Bundel Case 1 Taken van de moderator: De moderator (elke cursist om beurten) moet ervoor zorgen dat alle door een cursist geformuleerde meningen tijdens de groepsdiscussie door die cursist duidelijk gemotiveerd worden, zeker als ze klakkeloos één van de als vertrekpunt voorgestelde reacties op de case herhalen. De moderator (elke cursist om beurten) accepteert niet zomaar direct de eerste de beste plausibele mening door een andere cursist geformuleerd als 'dé juiste', omdat dikwijls 'dé juiste' mening enkel dient om verdere discussies en denkwerk te stoppen. De moderator (elke cursist om beurten) accepteert zowel intellectuele inhoud als emotionele inhoud, waarbij hij aan elk van die 2 aspecten het belang hecht dat het aspect heeft voor het individu of de groep. De moderator (elke cursist om beurten) waakt erover dat de cursisten respect tonen voor de mening van de andere cursist(en), alsook dat de discussie niet ontaardt in een welles-nietes spelletje. De moderator (elke cursist om beurten) gaat steeds meer een deelnemende lerende worden, een lid van de groep, die zijn mening uit als die van één enkel individu.


Case kaarten fase 3

Pagina 65 / 68 (01-02-14)

6.3 Voorkant Case F3.T4 Geen Bundel Case 2 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 4 [ken uw kinderen zeer goed] Kaart naam: Case F3.T4: Geen Bundel Case 2: Kinderen forceren – geval 2 Uitgave: 0.1 Als Anneleen een playback wedstrijd wint, ziet moeder haar droom in vervulling gaan. Zelf had ze als kind een goede stem, maar ze mocht van haar ouders geen zangcarrière beginnen. Ze wil dat haar dochter de kans krijgt die zijzelf niet had. Ze zoekt zang leraars en schrijft Anneleen op allerlei wedstrijden in. De resultaten zijn wel goed maar niet veelbelovend en Anneleen geeft te kennen dat ze liever een andere studierichting kiest. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) “Maar Anneleen toch”, zegt moeder, “Je mag niet zo vlug opgeven: jij wordt ooit nog een beroemde zangeres als je maar doorbijt.” (b) “Niets van”, zegt moeder, “Jij gaat verder met je zang studie. Je beseft zeker niet wat voor een geluk dat je hebt dat ik je voor zang verder laat studeren?” (c) “OK, Anneleen”, zegt moeder, “Als je echt voor iets anders wil studeren, dan mag je dat gerust doen, al vind ik het een beetje spijtig dat je deze kans niet grijpt.” (d) “OK Anneleen”, zegt moeder, “Kies dan maar een andere richting, maar je vergooit je toekomst.”

Bron: [OIEG P50-51]


Case kaarten fase 3

Pagina 66 / 68 (01-02-14)



Case kaarten fase 3

Pagina 67 / 68 (01-02-14)

6.5 Voorkant Case F3.T4 Geen Bundel Case 3 Fase: 3 [van 6 tot 10/11 jaar] Thema: 4 [ken uw kinderen zeer goed] Kaart naam: Case F3.T4: Geen Bundel Case 3: Kinderen kansen geven Uitgave: 0.1 Moeder weet dat het Thomas moeilijk valt om met andere kinderen, zoals met zijn broer en zus, samen te spelen zonder ruziemaken. Voor vanavond bereidt ze een etentje met vrienden voor en daar heeft ze het erg druk mee. Als Thomas iets rustiger was, zou dat al een hele hulp voor haar zijn. Ze roept Thomas bij zich in de keuken. Hij grabbelt al naar een aardappelmesje, want hij wil 'helpen'. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) “Nee Thomas”, zegt mama, “niet met dat mes. Luister eens even”. Ze hurkt voor hem neer en kijkt hem in de ogen. “Luister, Thomas. Vanavond komen Hans en Lea eten. Ik heb nog veel werk. Het zou mama veel plezier doen, als jij zonder ruzie te maken met je broer en zus zou spelen. Maar ik weet dat dat niet gemakkelijk voor je is. Daarom wil ik met jou een afspraak maken. Ik zet de keukenwekker op 45 minuten. Als jij zonder ruzie te maken kunt spelen tot de wekker afloopt, mag je samen met mij iets in de keuken doen.”. (b) “Nee Thomas”, zegt mama, “niet met dat mes. Luister eens even”. Ze hurkt voor hem neer en kijkt hem in de ogen. “Luister, Thomas. Vanavond komen Hans en Lea eten. Ik heb nog veel werk. Het zou mama veel plezier doen, als jij zonder ruzie te maken met je broer en zus zou spelen. En pas op hoor, als ik je hoor ruzie maken mag je niet met ons aan tafel zitten vanavond en moet je als straf onmiddellijk naar je kamer!”.. (c) “Och Thomas toch”, zegt mama, “wat doe je nu weer met dat mes?”. “Och ja, experimenteer maar, zo zal je zelf ondervinden en leren hoe scherp het is.”. (d) “Och Thomas toch”, zegt mama, “wat doe je nu weer met dat mes?”. “Och ja, ik heb geen tijd om me met je bezig te houden, je doet maar.”.

Bron: [OIEG P61]


Case kaarten fase 3

Pagina 68 / 68 (01-02-14)



Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Recommend Documents