Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Pagina 1 / 66 (01-02-14)

Case kaarten fase 1

Cursus Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding Document om de case kaarten te maken voor Fase 1 [van 0 tot 4 jaar] Dit document is bedoeld voor de ontwerpers van de cursus en voor diegenen die het document willen gebruiken om zelf case kaarten af te drukken.

Labor improbus omnia vincit Het onvermoeid werken overwint alles

Auteur van de verwerking van de brontekst Guy Rinchart (Uitgave 0.5)

Case kaarten fase 1

1

Pagina 2 / 66 (01-02-14)

Inhoudstafel

1 Inhoudstafel....................................................................................................................2 2 Inleiding..........................................................................................................................4 2.1 Het doel van dit document voor Fase 1..................................................................4 2.2 Versies van dit document........................................................................................4 3 Het maken van case kaarten voor Fase 1........................................................................5 3.1 Het maken van de set Case kaarten voor Fase 1 aan de hand van een enkelzijdige printer............................................................................................................................5 3.2 Het maken van de set Case kaarten voor Fase 1 aan de hand van een dubbelzijdige printer.....................................................................................................5 3.3 Informatie over de bronnen die gebruikt werden....................................................5 3.4 De kaarten...............................................................................................................6 4 Case kaarten voor Fase 1, Thema 2 [evolutie van kinderen en ouders].........................7 4.1 Voorkant Case F1.T2 Geen bundel 1......................................................................9 4.2 Achterkant Case F1.T2 Geen bundel 1.................................................................10 4.3 Voorkant Case F1.T2 Geen bundel 2....................................................................11 4.4 Achterkant Case F1.T2 Geen bundel 2.................................................................12 4.5 Voorkant Case F1.T2 Geen bundel 3....................................................................13 4.6 Achterkant Case F1.T2 Geen bundel 3.................................................................14 4.7 Voorkant Case F1.T2 Geen bundel 4....................................................................15 4.8 Achterkant Case F1.T2 Geen bundel 4.................................................................16 4.9 Voorkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1..........................................17 4.10 Achterkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1.....................................18 4.11 Voorkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2........................................19 4.12 Achterkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2.....................................20 4.13 Voorkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3........................................21 4.14 Achterkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3.....................................22 4.15 Voorkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4........................................23 4.16 Achterkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4.....................................24 5 Case kaarten voor Fase 1, Thema 3 [grenzen en normen en hun evolutie]..................25 5.1 Voorkant Case F1.T3 Geen bundel 1....................................................................27 5.2 Achterkant Case F1.T3 Geen Bundel 1................................................................28 5.3 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1..........................................29 5.4 Achterkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1.......................................30 5.5 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2..........................................31 5.6 Achterkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2.......................................32 5.7 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3..........................................33 5.8 Achterkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3.......................................34 5.9 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4..........................................35 5.10 Achterkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4.....................................36 5.11 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 5........................................37 5.12 Achterkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 5.....................................38 5.13 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 6........................................39 5.14 Achterkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 6.....................................40 5.15 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 1........................................41 5.16 Achterkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 1.....................................42 5.17 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 2........................................43 5.18 Achterkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 2.....................................44 5.19 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 3........................................45 Auteur van de verwerking van de brontekst Guy Rinchart (Uitgave 0.5)

Case kaarten fase 1

Pagina 3 / 66 (01-02-14)

5.20 Achterkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 3.....................................46 5.21 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 4........................................47 5.22 Achterkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 4.....................................48 5.23 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 5........................................49 5.24 Achterkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 5.....................................50 5.25 Voorkant Case F1.T3 Geen bundel 2..................................................................51 5.26 Achterkant Case F1.T3 Geen bundel 2...............................................................52 5.27 Voorkant Case F1.T3 Geen bundel 3..................................................................53 5.28 Achterkant Case F1.T3 Geen bundel 3...............................................................54 5.29 Voorkant Case F1.T3 Geen bundel 4..................................................................55 5.30 Achterkant Case F1.T3 Geen bundel 4...............................................................56 5.31 Voorkant Case F1.T3 Geen bundel 5..................................................................57 5.32 Achterkant Case F1.T3 Geen bundel 5...............................................................58 6 Case kaarten voor Fase 1, Thema 6 [reactie als ouder merkt dat kind drugs, tabak, alcohol gebruikt]..............................................................................................................59 6.1 Voorkant Case F1.T6 Geen bundel 1....................................................................61 6.2 Achterkant Case F1.T6 Geen bundel 1.................................................................62 6.3 Voorkant Case F1.T6 Geen bundel 2....................................................................63 6.4 Achterkant Case F1.T6 Geen bundel 2.................................................................64 6.5 Voorkant Case F1.T6 Geen bundel 3....................................................................65 6.6 Achterkant Case F1.T6 Geen bundel 3.................................................................66


Pagina 4 / 66 (01-02-14)

Case kaarten fase 1

2

Inleiding

2.1 Het doel van dit document voor Fase 1 De DTA Preventie Cursus is bedoeld om hulpverleners en ouders te leren hoe kinderen op te voeden zodat het risico dat ze aan drugs, tabak, alcohol verslaafd zouden geraken minimaal is. De cursisten moeten cases oplossen via groepsdiscussies. Dit document wordt gebruikt om de case kaarten te maken voor Fase 1 [van 0 tot 4 jaar]. Deze cases moeten behandeld worden als de cursus sessie fase 1 behandelt.

2.2 Versies van dit document Versies startend met 0 zijn klad versies. Versie Gepubliceerd

Commentaar

0.1

01/08/13

0.2

04/09/13

Bij thema 3 werd 1 case in het begin bijgevoegd over het belang van eerst te proberen om ongewenst gedrag af te leren zonder te straffen. Tevens wordt duidelijk gemaakt dat straffen enkel efficiënt is als het kind in staat is om te begrijpen waarom het gestraft wordt (welke regels heeft het overtreden?), en dat om die reden de cases over straffen behandeld worden in fase 2 [van 4 tot 6 jaar].

0.3

18/09/13

(1) “Auteur” vervangen door “Auteur van de verwerking van de brontekst” (2) De vragen voor behandeling tijdens de groepsdiscussie zijn nu in het vet gezet.

0.4

19/11/13

Omschrijving thema 2 veranderd in “Evolutie van kinderen en ouders”

0.5

01/02/14

Het oude thema 5 (sociaal bindweefsel) valt weg. Het oude thema 7 (reactie op gebruik) wordt het nieuwe thema 6.


Case kaarten fase 1

3

Pagina 5 / 66 (01-02-14)

Het maken van case kaarten voor Fase 1

3.1 Het maken van de set Case kaarten voor Fase 1 aan de hand van een enkelzijdige printer Dit document laat toe om de kaarten te maken met een A4 printer die enkel enkelzijdig kan afdrukken en geen dik papier kan verwerken: ●

Print al de A4 pagina's voor kaarten in dit document, telkens een voorzijde van een kaart gevolgd door de achterzijde ervan.

●

Lijm voor elke kaart de 2 pagina's (voor- en achterzijde van de kaart) aan elkaar. Het resultaat moet zijn dat na het uitknippen van de kaarten de tekst van beide kaart zijden in dezelfde verticale richting staat.

●

Knip de kaarten uit de afgedrukte en aaneengelijmde A4 pagina's.

●

In het geval van een kaartenbundel (bijvoorbeeld voor een stappenplan) moeten al de kaarten van de bundel in de juiste volgorde aan elkaar worden bevestigd op één of andere manier, zoals bijvoorbeeld met een nietje in de linker bovenhoek.

3.2 Het maken van de set Case kaarten voor Fase 1 aan de hand van een dubbelzijdige printer ●

Print al de A4 pagina's voor kaarten in dit document, telkens een voorzijde van een kaart en daarachter de achterzijde ervan.

●

Knip de kaarten uit de dubbelzijdig afgedrukte A4 pagina's.

●

In het geval van een kaartenbundel (bijvoorbeeld voor een stappenplan) moeten al de kaarten van de bundel in de juiste volgorde aan elkaar worden bevestigd op één of andere manier, zoals bijvoorbeeld met een nietje in de linker bovenhoek.

3.3 Informatie over de bronnen die gebruikt werden Er staat bij elke case een aanduiding van de bron(nen) die gebruikt werden om die case te bedenken. Die bronnen dienen door de spelers geraadpleegd te worden na de groepsdiscussie en het noteren van hun verwerking daarvan. Zo zien zij de mening van een gerespecteerd auteur ter zake. Bron aanduiding [DTA3 Hx] Hoofdstuk x [DTA3 Pxxx-yyy] Pagina xxx t.e.m. yyy

Bron “DTA”-document uitgave 3: Informatie over Drugs, inclusief Tabak en Alcohol http://users.skynet.be/bs130592/dta/


Case kaarten fase 1

Bron aanduiding

Pagina 6 / 66 (01-02-14) Bron

[OIEG Pxxx-yyy] Pagina xxx t.e.m. yyy

Het boek van Prof. Dr. Peter Adriaenssens: “Opvoeden Is Een Groeiproces”, 1ste druk, 1995, Lannoo, ISBN 978-90-209-7037-1

[PVDL Pxxx-yyy] Pagina xxx t.e.m. yyy

Het boek van Pol Craeynest: “Psychologie Van De Levensloop”, 2de druk, 2006, Acco, ISBN 90-334-5808-X

3.4 De kaarten Via de case kaarten pagina's kunnen de case kaarten (telkens voorzijde gevolgd door achterzijde) afgedrukt worden en uitgeknipt.


Case kaarten fase 1

4

Pagina 7 / 66 (01-02-14)

Case kaarten voor Fase 1, Thema 2 [evolutie van kinderen en ouders]


Case kaarten fase 1

Pagina 8 / 66 (01-02-14)

Deze pagina is bedoeld om ervoor te zorgen dat de pagina's met de kaarten beginnen met een pagina met een oneven pagina nummer.


Case kaarten fase 1

Pagina 9 / 66 (01-02-14)

4.1 Voorkant Case F1.T2 Geen bundel 1 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F1.T2: Geen bundel 1: Roken tijdens de zwangerschap Uitgave: 0.1 Als zwangere vrouwen tabak roken of passief roken (als hun partner rookt), dan... Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. ...is er een sterk verhoogd risico dat de kinderen ernstige lichamelijke en geestelijke misvormingen vertonen voor de rest van hun leven. Deze kinderen zullen ook automatisch reeds van bij de geboorte verslaafd zijn aan de nicotine die in tabak zit. 2. ...krijgen zij kinderen met een te laag geboortegewicht, naargelang het aantal sigaretten dat men rookt. Er is ook een verhoogd risico op een miskraam of een te vroeg geboren baby. Er zou ook een iets grotere kans zijn op psychische problemen bij het kind, zoals een verminderde aandacht, een zwakker geheugen en zwakkere intelligentie. 3. ...krijgen zij kinderen met een te hoog geboortegewicht, die ook voor de rest van hun leven last zullen hebben van zwaarlijvigheid, met allerlei gezondheidsproblemen tot gevolg. Tevens zullen deze kinderen automatisch reeds van bij de geboorte verslaafd zijn aan de nicotine die in tabak zit. 4. ...is er een sterk verhoogd risico dat de kinderen reeds van bij de geboorte last zullen hebben van allerlei longziekten en last bij het ademhalen, zodat zij een toestelletje zullen nodig hebben om hen te helpen bij het ademhalen (zogenaamd “puffertje”).

Bron: [PVDL P90]


Case kaarten fase 1

Pagina 10 / 66 (01-02-14)

4.2 Achterkant Case F1.T2 Geen bundel 1 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F1.T2: Geen bundel 1: Roken tijdens de zwangerschap Uitgave: 0.1 Als zwangere vrouwen tabak roken of passief roken (als hun partner rookt), dan... Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases”


Case kaarten fase 1

Pagina 11 / 66 (01-02-14)

4.3 Voorkant Case F1.T2 Geen bundel 2 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F1.T2: Geen bundel 2: Alcohol tijdens de zwangerschap Uitgave: 0.1 Als zwangere vrouwen veelvuldig alcohol drinken, dan... Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. ...is er een geheel van afwijkingen mogelijk bij het kind. Naast een aangeboren alcoholverslaving zijn de belangrijkste afwijkingen: misvormingen aan de ledematen, zoals uitgesproken O-benen, en voeten waaraan een teen ontbreekt. Tevens functioneren de nieren niet goed, zodat het kind van bij de geboorte regelmatig een nierdialyse nodig heeft. 2. ...is er een geheel van afwijkingen mogelijk bij het kind. Naast een aangeboren alcoholverslaving zijn de belangrijkste afwijkingen een geestelijke handicap en het slecht functioneren van de nieren, zodat het kind van bij de geboorte regelmatig een nierdialyse nodig heeft. 3. ...is er een geheel van afwijkingen mogelijk bij het kind. Naast een aantal lichamelijke kenmerken (groeiachterstand en een slecht werkende lever) zijn de belangrijkste afwijkingen een verminderde motorische coördinatie en aandachtsstoornissen met hyperactiviteit. 4. ...is er een geheel van afwijkingen mogelijk bij het kind. Naast een aantal lichamelijke kenmerken (groeiachterstand, karakteristieke gelaatstrekken) zijn de belangrijkste afwijkingen: een geestelijke handicap, een verminderde motorische coördinatie, en aandachtsstoornissen met hyperactiviteit.

Bron: [PVDL P90]


Case kaarten fase 1

Pagina 12 / 66 (01-02-14)

4.4 Achterkant Case F1.T2 Geen bundel 2 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F1.T2: Geen bundel 2: Alcohol tijdens de zwangerschap Uitgave: 0.1 Als zwangere vrouwen veelvuldig alcohol drinken, dan... Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases”


Case kaarten fase 1

Pagina 13 / 66 (01-02-14)

4.5 Voorkant Case F1.T2 Geen bundel 3 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F1.T2: Geen bundel 3: Drugs tijdens de zwangerschap Uitgave: 0.1 Als zwangere vrouwen drugs zoals cocaïne of heroïne of het heroïne vervangmiddel methadon gebruiken, dan... Kies een reactie uit de volgende 4 reacties: 1. …vertonen de kinderen na de geboorte ook tekenen van verslaving. Wanneer zo'n baby dan ineens zonder drugs komt te vallen, kan hij aanvallen van vallende ziekte krijgen, met eventueel blijvende hersenbeschadiging. Er is tevens een verhoogd risico voor een miskraam of een vroeggeboorte en voor een aantal afwijkingen zoals bij veelvuldig alcohol gebruik tijdens de zwangerschap. 2. …vertonen de kinderen na de geboorte ook tekenen van verslaving. Wanneer zo'n baby dan ineens zonder drugs komt te vallen, kan hij een extreem hoge lichaamstemperatuur krijgen, waardoor hij sterft. Er is tevens een verhoogd risico voor een miskraam of een vroeggeboorte en voor een aantal afwijkingen zoals bij veelvuldig alcohol gebruik tijdens de zwangerschap. 3. …vertonen de kinderen na de geboorte ook tekenen van verslaving. Wanneer zo'n baby dan ineens zonder drugs komt te vallen, kan hij een extreem hoge lichaamstemperatuur krijgen, waardoor hij sterft. Er is tevens een verhoogd risico voor een miskraam of een vroeggeboorte en voor een aantal afwijkingen zoals bij roken tijdens de zwangerschap. 4. …vertonen de kinderen na de geboorte ook tekenen van verslaving. Wanneer zo'n baby dan ineens zonder drugs komt te vallen, kan hij aanvallen van vallende ziekte krijgen, met eventueel blijvende hersenbeschadiging. Er is tevens een verhoogd risico voor een miskraam of een vroeggeboorte en voor een aantal afwijkingen zoals bij roken tijdens de zwangerschap, als cocaïne onder de vorm van crack gebruikt wordt.

Bron: [PVDL P90-91]


Case kaarten fase 1

Pagina 14 / 66 (01-02-14)

4.6 Achterkant Case F1.T2 Geen bundel 3 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F1.T2: Geen bundel 3: Drugs tijdens de zwangerschap Uitgave: 0.1 Als zwangere vrouwen drugs zoals cocaïne of heroïne of het heroïne vervangmiddel methadon gebruiken, dan... Verwijzing naar commentaar bij de 4 voorgestelde reacties: Zie het document met als titel: “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases”


Case kaarten fase 1

Pagina 15 / 66 (01-02-14)

4.7 Voorkant Case F1.T2 Geen bundel 4 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F1.T2: Geen bundel 4: De mens is instinctzwak Uitgave: 0.1 Men zegt van de mens dat hij instinctzwak is. In vergelijking met andere zoogdieren beschikt hij bij de geboorte slechts over een minimaal aantal kant-en-klare reactieschema's voor prikkels die op hem afkomen. De mens is echter een geweldig 'leerdier'. Op korte termijn is dat een nadeel, maar op lange termijn is het een belangrijk winstpunt. Waarom? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring.

Bron: [PVDL P109]


Case kaarten fase 1

Pagina 16 / 66 (01-02-14)

4.8 Achterkant Case F1.T2 Geen bundel 4 Taken van de moderator: De moderator (elke cursist om beurten) moet ervoor zorgen dat alle door een cursist geformuleerde meningen tijdens de groepsdiscussie door die cursist duidelijk gemotiveerd worden, zeker als ze klakkeloos één van de als vertrekpunt voorgestelde reacties op de case herhalen. De moderator (elke cursist om beurten) accepteert niet zomaar direct de eerste de beste plausibele mening door een andere cursist geformuleerd als 'dé juiste', omdat dikwijls 'dé juiste' mening enkel dient om verdere discussies en denkwerk te stoppen. De moderator (elke cursist om beurten) accepteert zowel intellectuele inhoud als emotionele inhoud, waarbij hij aan elk van die 2 aspecten het belang hecht dat het aspect heeft voor het individu of de groep. De moderator (elke cursist om beurten) waakt erover dat de cursisten respect tonen voor de mening van de andere cursist(en), alsook dat de discussie niet ontaardt in een welles-nietes spelletje. De moderator (elke cursist om beurten) gaat steeds meer een deelnemende lerende worden, een lid van de groep, die zijn mening uit als die van één enkel individu.


Case kaarten fase 1

Pagina 17 / 66 (01-02-14)

4.9 Voorkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F1.T2: Kaartenbundel 1: Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Bundelcase 1: Sociale gerichtheid in de babytijd Uitgave: 0.1 De eerste tekenen die wijzen op het ontstaan van een sociale gerichtheid manifesteren zich tussen 6 en 8 weken, wanneer het kind gaat glimlachen naar een expressief menselijk gelaat met een intensiteit die toeneemt naarmate de glimlach door de volwassene beantwoord wordt met passende geluidjes en gelaatsexpressies. Is het kind kieskeurig wat de persoon betreft waarnaar het glimlacht? Hoe evolueert dat? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring.

Bron: [PVDL P133-134]


Case kaarten fase 1

Pagina 18 / 66 (01-02-14)

4.10 Achterkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1 Taken van de moderator: De moderator (elke cursist om beurten) moet ervoor zorgen dat alle door een cursist geformuleerde meningen tijdens de groepsdiscussie door die cursist duidelijk gemotiveerd worden, zeker als ze klakkeloos één van de als vertrekpunt voorgestelde reacties op de case herhalen. De moderator (elke cursist om beurten) accepteert niet zomaar direct de eerste de beste plausibele mening door een andere cursist geformuleerd als 'dé juiste', omdat dikwijls 'dé juiste' mening enkel dient om verdere discussies en denkwerk te stoppen. De moderator (elke cursist om beurten) accepteert zowel intellectuele inhoud als emotionele inhoud, waarbij hij aan elk van die 2 aspecten het belang hecht dat het aspect heeft voor het individu of de groep. De moderator (elke cursist om beurten) waakt erover dat de cursisten respect tonen voor de mening van de andere cursist(en), alsook dat de discussie niet ontaardt in een welles-nietes spelletje. De moderator (elke cursist om beurten) gaat steeds meer een deelnemende lerende worden, een lid van de groep, die zijn mening uit als die van één enkel individu.


Case kaarten fase 1

Pagina 19 / 66 (01-02-14)

4.11 Voorkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F1.T2: Kaartenbundel 1: Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Bundelcase 2: Ontstaan in de babytijd van een hechtingsrelatie Uitgave: 0.1 Vooral na de Tweede Wereldoorlog (groot aantal kinderen in weeshuizen) is het inzicht gegroeid dat de band die een kind in de loop van het eerste levensjaar aangaat met één of enkele vertrouwde personen niet alleen beantwoordt aan een specifieke behoefte, maar bovendien van grote betekenis is voor het verdere leven. Volgens Kinderpsychiater John Bowlby krijgt een mens – net zoals veel andere diersoorten – van bij de geboorte een erfelijk 'programma' mee, dat hem als kind ertoe aanzet om zich te hechten aan een volwassen soortgenoot. Waarom? Denk onder andere aan de situatie van de mens duizenden jaren geleden. De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring.



Case kaarten fase 1

Pagina 20 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 21 / 66 (01-02-14)

4.13 Voorkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F1.T2: Kaartenbundel 1: Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Bundelcase 3: Sociale ontwikkeling in de peuterjaren Uitgave: 0.1 Kinderen ontwikkelen vanaf halfweg het eerste levensjaar een intense hechtingsband met één of meerdere personen uit hun directe omgeving. Die band blijft in intensiteit toenemen tijdens de peuterjaren, maar geleidelijk komt hij op een ander niveau te liggen. In het begin is het kind er vooral op uit om de fysieke nabijheid van de hechtingspersoon te handhaven, maar gaandeweg ervaart het dat dit niet altijd mogelijk is en tegelijk dringt het besef tot hem door dat het geen noodzakelijke voorwaarde is om de band in stand te houden. Welke spelletjes kunnen daarbij helpen? Hoe belangrijk is de hechtingsband en hoe moet hij evolueren? Tevens krijgen leeftijdgenoten nu meer aandacht. Is er al sprake van echt samen spelen en delen van speelgoed? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring.



Case kaarten fase 1

Pagina 22 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 23 / 66 (01-02-14)

4.15 Voorkant Case F1.T2 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 2 [evolutie van kinderen en ouders] Kaart naam: FEIT case F1.T2: Kaartenbundel 1: Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling: Bundelcase 4: In de peuterjaren ontstaat een zelfbewustzijn Uitgave: 0.1 Een baby merkt al dat hij met zijn gedrag iets teweeg kan brengen in zijn omgeving. Maar daarmee heeft hij zich nog geen beeld gevormd van zichzelf. Een baby heeft nog geen besef van hoe hij eruitziet en hoe hij zich onderscheidt van andere mensen. De aanzet daartoe ontstaat in de peuterjaren. Peuters beginnen zichzelf te herkennen in een spiegel, daarna ook op foto of video. Een ander teken van een groeiend zelfbewustzijn is dat ze steeds vaker de persoonlijke voornaamwoorden “ik” en “mijn” gebruiken in plaats van hun voornaam. Voor wat betreft de moraal van een peuter, die is ook sterk op het “ik” gericht: hoe kan je kort en krachtig de moraal van een peuter samenvatten? Wat is volgens een peuter 'goed' ? De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie in het document met als titel “Commentaar op de gekozen oplossing van 'feit' cases” voor de verklaring.

Bronnen: [PVDL P167-168] en [DTA3 H7.2.1]


Case kaarten fase 1

Pagina 24 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

5

Pagina 25 / 66 (01-02-14)

Case kaarten voor Fase 1, Thema 3 [grenzen en normen en hun evolutie]


Case kaarten fase 1

Pagina 26 / 66 (01-02-14)

Deze pagina is bedoeld om ervoor te zorgen dat de pagina's met kaarten beginnen met een pagina met een oneven pagina nummer.


Case kaarten fase 1

Pagina 27 / 66 (01-02-14)

5.1 Voorkant Case F1.T3 Geen bundel 1 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Geen bundel 1: Belonen van goed gedrag of straffen van stout gedrag? Uitgave: 0.1 Ouders hebben vaker advies nodig over goede vormen van aanmoediging voor hun kind dan over het bedenken van straffen. Dat verschijnsel is trouwens in heel onze samenleving terug te vinden. Wat vraagt een werknemer zich af als hij bij de directie geroepen wordt? Onderzoek heeft aangetoond dat het bij kinderen meer effect heeft het goede te versterken dan het slechte te bestrijden. Wat wordt voorkomen door het goede te versterken? Waartoe nodigt het versterken van het goede de kinderen uit? Geef een voorbeeld van dit laatste als ouders en andere aanwezigen blij reageren op de eerste woordjes die een kind zegt. In de opvoeding moet men heel veel belang hechten aan het principe van de aanmoediging en beloning van goed gedrag bij kinderen. Dat geeft een beter resultaat dan het straffen van stout gedrag en bevordert een prettige sfeer in het gezin. Wat kan men hopen voor een generatie die opgroeit in een samenleving die dit principe algemeen toepast? Als we uit wanhoop toch gaan straffen, dan is het van belang dat het kind goed begrijpt waarom het gestraft wordt (welke regel(s) werd(en) overtreden?). Daarom worden cases over straffen en hoe dat doen behandeld in fase 2 [van 4 tot 6 jaar]. De beschrijving is ook het vertrekpunt voor de groepsdiscussie met begeleiding door je leerfacilitator(en). Kijk na de groepsdiscussie naar de aangeduide bron om de resultaten van de discussie te vergelijken met wat kinderpsychiater Peter Adriaenssens erover zegt.

Bron: [OIEG P57-59]


Case kaarten fase 1

Pagina 28 / 66 (01-02-14)

5.2 Achterkant Case F1.T3 Geen Bundel 1 Taken van de moderator: De moderator (elke cursist om beurten) moet ervoor zorgen dat alle door een cursist geformuleerde meningen tijdens de groepsdiscussie door die cursist duidelijk gemotiveerd worden, zeker als ze klakkeloos één van de als vertrekpunt voorgestelde reacties op de case herhalen. De moderator (elke cursist om beurten) accepteert niet zomaar direct de eerste de beste plausibele mening door een andere cursist geformuleerd als 'dé juiste', omdat dikwijls 'dé juiste' mening enkel dient om verdere discussies en denkwerk te stoppen. De moderator (elke cursist om beurten) accepteert zowel intellectuele inhoud als emotionele inhoud, waarbij hij aan elk van die 2 aspecten het belang hecht dat het aspect heeft voor het individu of de groep. De moderator (elke cursist om beurten) waakt erover dat de cursisten respect tonen voor de mening van de andere cursist(en), alsook dat de discussie niet ontaardt in een welles-nietes spelletje. De moderator (elke cursist om beurten) gaat steeds meer een deelnemende lerende worden, een lid van de groep, die zijn mening uit als die van één enkel individu.


Case kaarten fase 1

Pagina 29 / 66 (01-02-14)

5.3 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 1 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Kaartenbundel 1: Leren van gewenst gedrag: Zindelijkheid: Bundelcase 1 Uitgave: 0.1 Zindelijkheidstraining (aanleren van gewenst gedrag): Het startpunt van een stappenplan is dat Liesje al een paar keer op de middag nog steeds droog was, zoals mama kon voelen bij het controleren van de luier. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Mama zegt op neutrale toon: “Weeral een verse luier uitgespaard”. Voor het aanleren van het gewenste gedrag (zindelijkheid) is een stappenplan nodig. (b) Mama zegt met vrolijke stem en opgewekt gezicht: “Bravo, Lies! De luier is helemaal droog!”. Voor het aanleren van het gewenste gedrag (zindelijkheid) is een stappenplan nodig. (c) Mama zegt met vrolijke stem en opgewekt gezicht: “Bravo, Lies! De luier is helemaal droog! Voel ook eens, Lies”. Mama neemt het handje van Lies en legt dat op de droge luier. Voor het aanleren van het gewenste gedrag (zindelijkheid) is een stappenplan nodig. (d) Mama zegt met vrolijke stem en opgewekt gezicht: “Bravo, Lies! De luier is helemaal droog! Dat gaan we straks aan papa vertellen hé”. Voor het aanleren van het gewenste gedrag (zindelijkheid) is een stappenplan nodig.

Bron: [OIEG P62-66]


Case kaarten fase 1

Pagina 30 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 31 / 66 (01-02-14)

5.5 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 2 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Kaartenbundel 1: Leren van gewenst gedrag: Zindelijkheid: Bundelcase 2 Uitgave: 0.1 Zindelijkheidstraining (aanleren van gewenst gedrag): Het startpunt was dat Liesje al een paar keer op de middag nog steeds droog was, zoals mama kon voelen bij het controleren van de luier. Bij stap 2 wordt aan Liesje geleerd op het potje te zitten. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Om het uur gaat Lies op de pot. Telkens zegt mama: “Lies, even op het potje!”. Het is de bedoeling dat er absoluut iets in het potje terechtkomt. (b) Om het uur gaat Lies op de pot. Omdat de luier meestal in de voormiddag droog was, gebeurt dit ook in de voormiddag. Telkens zegt mama: “Lies, even op het potje!”. Als Lies van het potje komt, wordt ze geprezen om haar flinke gedrag. (c) Om het halfuur gaat Lies op de pot. Telkens zegt mama: “Lies, even op het potje!”. Als Lies van het potje komt, wordt ze geprezen om haar flinke gedrag. (d) Om het uur gaat Lies op de pot. Omdat de luier meestal in de voormiddag droog was, gebeurt dit ook in de voormiddag. Telkens zegt mama: “Lies, even op het potje”. Enkel als er iets in het potje ligt wordt Lies geprezen om haar flinke gedrag.

Bron: [OIEG P62-66]


Case kaarten fase 1

Pagina 32 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 33 / 66 (01-02-14)

5.7 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 3 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Kaartenbundel 1: Leren van gewenst gedrag: Zindelijkheid: Bundelcase 3 Uitgave: 0.1 Zindelijkheidstraining (aanleren van gewenst gedrag): Het startpunt was dat Liesje al een paar keer op de middag nog steeds droog was, zoals mama kon voelen bij het controleren van de luier. Bij stap 2 werd aan Liesje geleerd op het potje te zitten. Stap 3: Liesje draagt tijdens het oefenen geen luier meer. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Mama constateert dat Liesje een natte broek heeft. Ze zegt boos: “Foei, dat mag niet, Liesje, je moet verdorie op het potje gaan!”. (b) Zodra mama ziet dat Liesje aanstalten maakt om te plassen, pakt ze haar dochtertje snel op en zet haar op het potje. Wanneer ze ziet dat een deel naast het potje terechtkomt wordt mama boos en zegt “Foei, dat mag niet, Liesje!”. (c) Mama constateert dat Liesje een natte broek heeft. Ze pakt haar dochtertje snel op, doet de broek omlaag en zet Liesje op het potje. (d) Zodra mama ziet dat Liesje aanstalten maakt om te plassen, pakt ze haar dochtertje snel op en zet haar op het potje. Wanneer ze ziet dat een deel naast het potje terechtkomt toont ze toch haar blijdschap voor deze eerste belangrijke stap in het stappenplan. Terwijl Liesje nog op het potje zit neemt mama een dweil om de vloer schoon te maken. “Oei oei, die plas van Liesje is niet erg slim”, zegt ze . “Weet je wie slim is, grote plas? Dat is dat kleine plasje dat met Liesje naar het potje ging. Laat me nog eens kijken, Lies”.

Bron: [OIEG P62-66]


Case kaarten fase 1

Pagina 34 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 35 / 66 (01-02-14)

5.9 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 4 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Kaartenbundel 1: Leren van gewenst gedrag: Zindelijkheid: Bundelcase 4 Uitgave: 0.1 Zindelijkheidstraining (aanleren van gewenst gedrag): Liesje was al een paar keer op de middag nog steeds droog . Bij stap 2 en 3 werd aan Liesje geleerd op het potje te zitten. Stap 4: Door Lies om het uur op het potje te zetten, ligt er uiteindelijk echt iets in het potje. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Mama zegt op een neutrale toon: “Ha, eindelijk! Papa zal blij zijn als hij dat hoort!”. Papa komt 's avonds thuis maar hij moet opnieuw weg, het blijft bij een vluchtig “Flink zo!”. (b) Mama zegt met vreugde in haar stem en een opgewekt gezicht: “Hier hoort een feestje bij!”. De sfeer wordt feestelijk. Weldra knallen de Champagne kurken en schuimt het edele vocht in de glazen. De erbij geroepen familie en vrienden praten honderd uit over hun wedervaren in het weekend en over hun plannen voor een rooskleurige toekomst. Papa komt laat thuis maar er is nog een fles over, zodat ook hij kan klinken op het evenement van de dag. (c) Mama zegt met vreugde in haar stem en een opgewekt gezicht: “Flink, Liesje! Hier hoort een feestje bij!”. De sfeer wordt feestelijk. Met veel hoera's wordt het potje rondgedragen, zodat iedereen die thuis is het resultaat van het nieuw aangeleerde gedrag kan bewonderen. Papa komt laat thuis maar hij maakt een mooie tekening en legt die op het nachtkastje van de slapende Lies. (d) Mama zegt op een neutrale toon: “Ha, eindelijk! Papa zal blij zijn als hij dat hoort!”. Papa komt 's avonds thuis maar hij moet opnieuw weg, het blijft bij een vluchtig “Flink zo, Liesje! Maar ik moet nu weg. Ik ben erg blij en ik zal een mooie tekening voor je maken!”.

Bron: [OIEG P62-66]


Case kaarten fase 1

Pagina 36 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 37 / 66 (01-02-14)

5.11 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 5 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Kaartenbundel 1: Leren van gewenst gedrag: Zindelijkheid: Bundelcase 5 Uitgave: 0.1 Zindelijkheidstraining (aanleren van gewenst gedrag): Liesje was al een paar keer op de middag nog steeds droog . Bij stap 2 en 3 werd aan Liesje geleerd op het potje te zitten. Bij stap 4 lag er door Lies om het uur op het potje te zetten, uiteindelijk echt iets in het potje. Stap 5: Sommige ouders haken hier al af. Na een succesvolle start op het potje zijn zij er van overtuigd dat hun kind “het nu wel kan”. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) De ouders merken dat Liesje soms nog op de vloer plast. Zij grijpen even terug naar wat zij deden in stappen 3 en 4 tot Liesje het weer zelfstandig op het potje doet. (b) De ouders merken dat Liesje soms nog op de vloer plast. Zij zeggen tegen elkaar“dat is van kunnen maar niet willen” en zij reageren boos en ontgoocheld op Liesje. (c) De ouders merken dat Liesje soms nog op de vloer plast. Zij zeggen: “Ach, arm Liesje! Het is niet erg, trek het je niet aan. En je deed nog wel zo je best! Nee, ik ben er niet kwaad om, hoor!”. (d) De ouders merken dat Liesje soms nog op de vloer plast. Zij zeggen “dat zal wel vanzelf overgaan” en zij doen niets.

Bron: [OIEG P62-66]


Case kaarten fase 1

Pagina 38 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 39 / 66 (01-02-14)

5.13 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 1 Bundelcase 6 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Kaartenbundel 1: Leren van gewenst gedrag: Zindelijkheid: Bundelcase 6 Uitgave: 0.1 Zindelijkheidstraining (aanleren van gewenst gedrag): Liesje was al een paar keer op de middag nog steeds droog . Bij stap 2 en 3 werd aan Liesje geleerd op het potje te zitten. Bij stap 4 lag er door Lies om het uur op het potje te zetten, uiteindelijk echt iets in het potje. Nu gaat Lies nog altijd op vaste tijdstippen op het potje. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Dat blijven de ouders van Lies volhouden. (b) Dat houden de ouders van Lies vol, tot ze er vaak genoeg in plast zoals het hoort. Het wordt dan duidelijk hoe vaak ze nog op het potje moet: de tijdstippen worden daaraan aangepast. (c) Dat houden de ouders van Lies vol. Als ze tussendoor een natte broek heeft, dan keren haar ouders terug naar de laatste stap die ze onder de knie had. Als ze uiteindelijk vaak genoeg in het potje plast zoals het hoort, passen de ouders de tijdstippen aan. (d) Dat houden de ouders van Lies vol. Als ze tussendoor een natte broek heeft, worden de ouders boos en maken ze Lies duidelijk dat ze zoiets niet 'pikken'.

Bron: [OIEG P62-66]


Case kaarten fase 1

Pagina 40 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 41 / 66 (01-02-14)

5.15 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 1 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Kaartenbundel 2: Afleren van ongewenst gedrag: Huilen 's nachts: Bundelcase 1 Uitgave: 0.1 'S nachts huilen (afleren van ongewenst gedrag): De ouders van Jenske zijn uitgeput. Tijdens 9 op 10 nachten huilt het meisje hen uit hun slaap. Er lijkt nooit een reden voor te zijn. Jenske is twee jaar en haar ouders weten gewoon niet wat het betekent, een normale nachtrust te hebben. Het is 1 uur en Jenske begint weer te huilen. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) De ouders worden boos wakker: “Verdomme, Jenske, waarom slaap je niet?”. Voor het afleren van ongewenst gedrag ('s nachts huilen) is echter een stappenplan nodig. (b) Papa geeft Jenske een flinke tik op de billen. Voor het afleren van ongewenst gedrag ('s nachts huilen) is echter een stappenplan nodig. (c) Mama probeert Jenske te sussen en legt Jenske's troetelbeest in de armen van Jenske. Voor het afleren van ongewenst gedrag ('s nachts huilen) is echter een stappenplan nodig. (d) De ouders merkten op dat Jenske 1 op de 10 nachten wel doorslaapt. Voor het afleren van ongewenst gedrag ('s nachts huilen) is een stappenplan nodig, dat kan vertrekken van deze opmerking.

Bron: [OIEG P69-76]


Case kaarten fase 1

Pagina 42 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 43 / 66 (01-02-14)

5.17 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 2 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Kaartenbundel 2: Afleren van ongewenst gedrag: Huilen 's nachts: Bundelcase 2 Uitgave: 0.1 'S nachts huilen (afleren van ongewenst gedrag): Jenske slaapt slechts 1 nacht op 10 door. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Telkens als Jenske gehuild heeft tijdens de nacht krijgt ze een strenge berisping van mama en papa en geen fruitsap bij het ontbijt, wat ze anders zo lekker vindt. (b) Telkens als Jenske een nacht doorgeslapen heeft, zegt mama “Flink zo, Jenske!”. (c) Telkens als Jenske een nacht doorgeslapen heeft, krijgt ze een ferme pakkerd van mama en papa en bij het ontbijt een bord appelmoes, wat ze erg lekker vindt en normaal niet krijgt bij het ontbijt. (d) Telkens als Jenske gehuild heeft tijdens de nacht krijgt ze een strenge berisping van mama en papa.

Bron: [OIEG P69-76]


Case kaarten fase 1

Pagina 44 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 45 / 66 (01-02-14)

5.19 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 3 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Kaartenbundel 2: Afleren van ongewenst gedrag: Huilen 's nachts: Bundelcase 3 Uitgave: 0.1 'S nachts huilen (afleren van ongewenst gedrag): Jenske is nog maar twee. Haar ouders kunnen met haar dus nog geen 'rondetafelgesprek' voeren over het ongewenste gedrag, namelijk 's nachts huilen. Toch kun je met peuters al heel wat meer dan er vaak gedacht wordt. Hoe dan? Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Als Jenske naar bed gaat, zegt mama “Niet huilen vannacht hé, maar flink doorslapen, dan ben je het braafste kind van het hele land”. (b) Als Jenske naar bed gaat, zegt mama “Als je niet gehuild hebt vannacht krijg je morgen bij het opstaan een flinke pakkerd van papa en mama”. (c) Als Jenske naar bed gaat, zegt mama “Als je vannacht niet doorslaapt en in plaats daarvan huilt, dan krijg je geen fruitsap bij het ontbijt”. (d) Als Jenske naar bed gaat, hangen papa en mama een wit blad tekenpapier aan het voeteneinde van haar bed. Ernaast plakken ze een doosje kleurpotloodjes. “Kijk Jenske, als je heel flink slaapt, zo flink als je pop doet, en als je niet huilt in bed, mag je morgen een tekening voor papa en mama maken. Die hangen we dan op in onze slaapkamer”.

Bron: [OIEG P69-76]


Case kaarten fase 1

Pagina 46 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 47 / 66 (01-02-14)

5.21 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 4 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Kaartenbundel 2: Afleren van ongewenst gedrag: Huilen 's nachts: Bundelcase 4 Uitgave: 0.1 'S nachts huilen (afleren van ongewenst gedrag): Jenske is nog maar twee. Haar ouders kunnen met haar dus nog geen 'rondetafelgesprek' voeren over het ongewenste gedrag, namelijk 's nachts huilen. De ouders hebben een wit blad tekenpapier en kleurpotloodjes aan het bed opgehangen en haar gezegd dat als ze doorslaapt die nacht, ze 's morgens een tekening mag maken die mama en papa in hun slaapkamer zullen ophangen. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Jenske heeft gedurende de nacht gehuild. De ouders vinden haar 's morgens terwijl ze aan het tekenen is op het blad dat aan haar bed hing. Ze berispen haar streng. De volgende avond hangen ze weer een wit blad aan het bed. (b) Jenske heeft gedurende de nacht gehuild. De ouders hebben het tekenpapier en de potloodjes direct weggenomen. Ze zetten een stap terug in de afleer procedure en keren terug naar het duidelijk belonen van die éne keer op 10 dat Jenske doorslaapt. (c) Jenske heeft rustig doorgeslapen, en 's morgens vinden de ouders Jenske terwijl ze een tekening aan het maken is op het papier dat de ouders hadden opgehangen aan het bed. “Flink zo”, zegt mama. “Zie je wel dat je het kan”. (d) Jenske heeft rustig doorgeslapen, en 's morgens vinden de ouders Jenske terwijl ze een tekening aan het maken is op het papier dat de ouders hadden opgehangen aan het bed. De ouders reageren enthousiast en verwittigen familie en vrienden om de tekening met veel enthousiasme en uitbundigheid te tonen aan eenieder die die dag even langskomt.

Bron: [OIEG P69-76]


Case kaarten fase 1

Pagina 48 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 49 / 66 (01-02-14)

5.23 Voorkant Case F1.T3 Kaartenbundel 2 Bundelcase 5 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Kaartenbundel 2: Afleren van ongewenst gedrag: Huilen 's nachts: Bundelcase 5 Uitgave: 0.1 'S nachts huilen (afleren van ongewenst gedrag): Jenske slaapt nu al 3 opeenvolgende nachten door als gevolg van de beloning die ze krijg (tekening voor mama & papa mogen maken na het ontwaken) als ze doorslaapt. Haar ouders hebben ervan kunnen profiteren en zijn weer goed uitgerust, hebben een beter humeur en spelen weer spelletjes met Jenske. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Haar ouders stoppen met de 'tekening methode'. Als Jenske plots de 4de en de 5de nacht weer huilt, zijn ze ten einde raad. (b) Haar ouders stoppen met de 'tekening methode'. Als Jenske plots de 4de en de 5de nacht weer huilt, berispen ze haar streng en krijgt ze geen fruitsap bij het ontbijt. (c) Haar ouders gaan nog een tijd door met de 'tekening methode'. Als Jenske plots 2 nachten achtereen huilt, blijven ze toch doorgaan. Ze plannen ook de 'goede' nachten die zullen volgen extra te belonen met een bord appelmoes bij het ontbijt. (d) Haar ouders gaan nog een tijd door met de 'tekening methode'. Als Jenske plots 2 nachten achtereen huilt, beginnen ze te twijfelen aan de methode.

Bron: [OIEG P69-76]


Case kaarten fase 1

Pagina 50 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 51 / 66 (01-02-14)

5.25 Voorkant Case F1.T3 Geen bundel 2 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Geen bundel 2: Principes betreffende grenzen en normen Uitgave: 0.1 Johan en Marijke zijn pas getrouwd. Tijdens een bezoek aan Ronald en Maria, de ouders van Johan, komt het onderwerp 'kinderen opvoeden' aan bod. Ronald zegt: “Opvoeden is iets dat je kan of niet kan. Er is maar één goede manier van opvoeden. Een vader moet streng zijn en streng blijven. Een moeder zal eerder zacht zijn. Komen er gedragsproblemen met de kinderen, dan is men te lang niet streng genoeg geweest”. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) “Ik ga niet akkoord”, zegt Marijke. “Je moet je kinderen de vrijheid geven en ze zelf laten ontdekken hoe de wereld in elkaar zit”. (b) “Groot gelijk, vader”, zegt Johan. “Ik zeg dat ook aldoor aan Marijke. Als er iets mis loopt met de kinderen, dan is dat de schuld van de ouders die niet streng genoeg zijn geweest”. (c) “Ik ga niet akkoord”, zegt Johan. “Kinderen moeten luisteren naar ouders die kunnen luisteren naar hun kinderen. Het ene kind is het andere niet, je moet als ouders een groeiproces doormaken en in goed partnerschap leren je kinderen te begrijpen en aan te pakken”. (d) “Groot gelijk, Ronald”, zegt Marijke. “Johan en ik zullen samen sterke grenzen trekken waarbinnen de kinderen moeten blijven en die grenzen consequent blijven toepassen”.

Bron: [OIEG P7-8], [OIEG P11]


Case kaarten fase 1

Pagina 52 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 53 / 66 (01-02-14)

5.27 Voorkant Case F1.T3 Geen bundel 3 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Geen bundel 3: Grenzen moeten hoe zijn? Uitgave: 0.1 Leen is tweeënhalf en kan alleen de trap op. Ze stapt nog wat onzeker en het kan gebeuren dat ze zich midden op de trap laat afleiden als haar oudere broer iets roept, waardoor ze dreigt te vallen. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Mama en Papa vinden dat Leen het ooit eens zal moeten leren. Ze hebben haar wel gezegd dat de trap gevaarlijk is, maar als ze er toch op kruipt, is dat haar zaak. Kinderen leren ook van hun fouten, vinden ze. Leen gaat de trap op en valt. Ze huilt. Papa komt kijken. “Tja, zo zie je wat ervan komt, hé”, zegt hij. (b) Mama en Papa vinden dat de trap te gevaarlijk is voor Leen. Als Leen er dan toch op kruipt, valt, en begint te huilen, komt Mama of Papa kijken en geeft Leen flinke kletsen. “Je mag niet alleen op de trap!”, “Doe dat nooit meer!” zegt zij/hij. (c) Mama en Papa vinden dat de trap te gevaarlijk is voor Leen. Als ze merken dat Leen er toch op gekropen is, snelt Mama of Papa de trap op, geeft Leen een paar flinke kletsen, en ondanks hevig verzet en een huilbui sleurt Mama of Papa Leen terug naar beneden. “Je weet toch dat je niet alleen op de trap mag!” zegt Mama of Papa. (d) Leen mag niet alleen de trap op. Ze moet steeds samen met een volwassene de trap op, tot ze het zeker veilig kan. Leen vindt dit niet prettig. Ze loopt graag rond en buit elk ogenblik van verminderd toezicht uit om breed glimlachend naar de trap te stappen. Mama of Papa ziet plots wat Leen gaat doen, snelt er naartoe, kijkt haar streng aan en zegt met opgeheven vinger: “Nee, Leen! Niet zonder Papa of Mama!”. Samen stappen ze de trap op.

Bron: [OIEG P28-30]


Case kaarten fase 1

Pagina 54 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 55 / 66 (01-02-14)

5.29 Voorkant Case F1.T3 Geen bundel 4 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Geen bundel 4: Da's van MIJ!!! Uitgave: 0.1 Tim is drie jaar. Zijn ouders ontvangen vrienden en Tim speelt met hun zoontje Jors van vier. Tim wil de auto hebben waar Jors mee speelt. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Tim tracht de auto uit de handen van Jors te trekken. Jors laat niet los. “Tim, hou daarmee op!” zeggen zijn ouders. Tim stopt niet. Hij slaat Jors op de handen. “Tim, niet doen!” zeggen Tim's ouders. Tim begint te huilen. Jors wil nu de auto aan Tim geven, maar die slaat de auto tegen de grond. “Stop met huilen, Tim! En zeg dankjewel tegen Jors.” Tim laat zich echter kwaad op de vloer vallen en blijft doorgaan met huilen. Hij trapt naar de auto. Zijn vader raapt het speelgoed op en legt het bij Tim. Hij aait Tim eens over zijn haar en zegt tegen de bezoekers: “Hij heeft wel temperament, hoor! Kom jongen, speel nu maar flink verder.” (b) Tim tracht de auto uit de handen van Jors te trekken. “Niet afpakken, Tim!” zeggen zijn ouders. Tim vraagt aan Jors of hij de auto mag hebben. “Hier, neem hem maar”, zegt Jors. “Dat is flink van je”, reageren de ouders van Jors. (c) Tim tracht de auto uit de handen van Jors te trekken. Jors laat niet los. “Flink zo, Tim, laat je niet doen” zeggen zijn ouders. Tim trekt zo hard dat hij Jors pijn doet. Jors laat los en begint te huilen. “Jors, doe niet zo flauw” zeggen zijn ouders. “Tim, flink van je”, zeggen zijn ouders, “die auto is van jou”. (d) Tim tracht de auto uit de handen van Jors te trekken. “Niet afpakken, Tim!” zeggen zijn ouders. Tim vraagt aan Jors of hij de auto mag hebben. “Ik wil hem”, zegt Jors en hij slaat Tim. Tim begint te huilen. “Tim, doe niet zo flauw en laat Jors nu verder spelen” zeggen zijn ouders.

Bron: [OIEG P59-60]


Case kaarten fase 1

Pagina 56 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 57 / 66 (01-02-14)

5.31 Voorkant Case F1.T3 Geen bundel 5 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 3 [grenzen en normen en hun evolutie] Kaart naam: F1.T3: Geen bundel 5: Da blijft van MIJ!!! Uitgave: 0.1 Toen Sonja en Wim trouwden, studeerde Wim nog. De zaterdag was zijn vaste studiedag. Dan was hij voor niets of niemand te bereiken. Sonja ging 's zaterdags altijd op familiebezoek. Zij had een sterkere band met haar familie dan Wim met de zijne. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Nadat Wim zijn studie voltooid had, wilde hij 'zijn' zaterdag niet laten schieten. Elk weekend ging hij voetballen. Sonja bleef naar haar familie gaan. Daar vroeg al niemand meer of Wim ook eens zou komen. Ze wisten wel dat hij het recht op zijn vrije dag niet af zou staan. (b) Nadat Wim zijn studie voltooid had, wilde hij 'zijn' zaterdag niet laten schieten. Hij eiste ook van Sonja dat ze de zaterdag en zondag thuis zou blijven om lekker voor hem te koken. (c) Nadat Wim zijn studie voltooid had, wilde hij 'zijn' zaterdag niet laten schieten. Hij bleef dan thuis en nodigde vrienden uit om naar sportwedstrijden te kijken op TV en een beestenboel van lege bierflesjes en volle asbakken achter te laten. Sonja bleef naar haar familie gaan. Daar vroeg al niemand meer of Wim ook eens zou komen. Ze wisten wel dat hij het recht op zijn vrije dag niet af zou staan. (d) Nadat Wim zijn studie voltooid had, besloten Wim en Sonja om afwisselend een zaterdag bij de ouders van Wim op bezoek te gaan en de volgende bij de ouders van Sonja.

Bron: [OIEG P14]


Case kaarten fase 1

Pagina 58 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

6

Pagina 59 / 66 (01-02-14)

Case kaarten voor Fase 1, Thema 6 [reactie als ouder merkt dat kind drugs, tabak, alcohol gebruikt]


Case kaarten fase 1

Pagina 60 / 66 (01-02-14)

Deze pagina is bedoeld om ervoor te zorgen dat de pagina's met kaarten beginnen met een pagina met een oneven pagina nummer.


Case kaarten fase 1

Pagina 61 / 66 (01-02-14)

6.1 Voorkant Case F1.T6 Geen bundel 1 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 7 [reactie als ouder merkt dat kind drugs, tabak, alcohol gebruikt] Kaart naam: F1.T6: Geen bundel 1: Rondslingerende Ecstasy tablet ingenomen Uitgave: 0.1 Dorien, 4 jaar, is thuis vanwege de griep en begint plots te huilen. Haar ouders vinden haar in de kamer van Piet, haar oudste broer. De deur staat wagenwijd open. Piet is weggegaan met een aantal van zijn vrienden. Op de tafel liggen enkele tabletten met een figuurtje van een vis erin gedrukt. Dorien heeft een hete, droge huid en een snelle polsslag en zegt allerlei rare dingen. Onlangs nog hebben de ouders in het nieuws op de radio gehoord dat men geen onnodig gebruik mag maken van de spoedgevallen dienst in de ziekenhuizen, anders moet men alle kosten zelf betalen. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Haar vader zegt: “Dorien heeft waarschijnlijk zo'n tablet ingeslikt. Binnen enkele uren heeft de huisarts spreekuur, we zullen ervoor zorgen dat we de eersten zijn.” (b) Haar vader zegt: “Dorien heeft waarschijnlijk zo'n ecstasy tablet ingeslikt. Straks zal die wel uitgewerkt zijn. Maar wacht maar tot Piet terug hier is, die ga ik even aanpakken!” (c) Haar vader zegt: “Dorien heeft waarschijnlijk zo'n ecstasy tablet ingeslikt. We rijden onmiddellijk naar de dienst spoedgevallen.” (d) Haar vader zegt: “Dorien! Heb je zo'n tablet ingeslikt? Is dat snoep misschien? Vooruit, naar je kamer!” (e) Neem het zekere voor het onzekere.

Bron: [DTA3 P71]


Case kaarten fase 1

Pagina 62 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 63 / 66 (01-02-14)

6.3 Voorkant Case F1.T6 Geen bundel 2 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 7 [reactie als ouder merkt dat kind drugs, tabak, alcohol gebruikt] Kaart naam: F1.T6: Geen bundel 2: Verantwoordelijke Ecstasy tablet komt thuis Uitgave: 0.1 Dorien, 4 jaar, is thuis vanwege de griep en begon plots te huilen. Haar ouders vonden haar in de kamer van Piet, haar oudste broer. De deur stond wagenwijd open. Piet was weggegaan met een aantal van zijn vrienden. Op de tafel lagen enkele tabletten met een figuurtje van een vis erin gedrukt en Dorien had zo'n tablet ingeslikt. Dorien had een hete, droge huid en een snelle polsslag en zei allerlei rare dingen. Haar ouders hebben het nodige gedaan om Dorien te helpen en gelukkig is ze aan de beterhand. Uiteindelijk komt Piet thuis, duidelijk al minstens stomdronken. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) De vader zegt: “Jij nietsnut, dat je een vieze dronkaard bent en daarbovenop een boef die zijn zielige lijf volpropt met ecstasy, tot daar toe, maar dat je je spullen laat rondslingeren met je kamerdeur wagenwijd open is de druppel die de emmer doet overlopen ! Wat heb je daartegen te zeggen, stom kieken ?” (b) De vader zegt, gewoon maar resoluut: “Ga nu je roes maar uitslapen, maar daarna moeten wij eerst een ernstig gesprek hebben vóór je hier weer de deur uit gaat.” (c) De vader zegt: “Wat denk je dat ik voel als ik moet toegeven dat mijn enige, mijn enige zoon het leven van mijn..., mijn o zo kwetsbare hartendiefje in gevaar brengt, hoe moet ik dat overleven? Hoe groot is dan mijn smart door jouw schuld?” [hij barst hierna hevig in tranen los] (d) De vader zegt, snel zijn zoon afsnauwend: “Ga je roes maar uitslapen, daarna spreken we verder.” (e) Bekritiseer het gedrag, niet de persoon (in voetbaltermen: “Op de bal spelen, niet op de man”).

Bron: [DTA3 P174-175 en P274-276]


Case kaarten fase 1

Pagina 64 / 66 (01-02-14)



Case kaarten fase 1

Pagina 65 / 66 (01-02-14)

6.5 Voorkant Case F1.T6 Geen bundel 3 Fase: 1 [van 0 tot 4 jaar] Thema: 7 [reactie als ouder merkt dat kind drugs, tabak, alcohol gebruikt] Kaart naam: F1.T6: Geen bundel 3: Van space cake gegeten Uitgave: 0.1 Joris, 4 jaar, is een normaal wat stille maar nieuwsgierige kleuter. Zijn oudere zus Marjolein heeft een kleine cake gebakken voor haar vriendin Lisa die haar gaat komen opzoeken na een verblijf in een streng Islamitisch land waar haar vader werkt. Marjolein heeft echter haar kamerdeur wagenwijd open laten staan met de cake op haar tafel. Joris komt in een euforische bui de living binnengestapt, luid lachend. Marjolein begrijpt plots dat Joris waarschijnlijk aan de cake heeft gezeten, hem mogelijk zelfs helemaal opgegeten heeft... Hun moeder, ook in de living, begrijpt niet waarom Joris plots zo uitzinnig doet... Maar na verloop van tijd slaat het humeur van Joris helemaal om en wordt hij angstig... Moeder gaat naar de kamer van Joris en vindt daar een stuk cake en ruikt er aan. Aangereikte vertrekpunten voor de groepsdiscussie: (a) Moeder begrijpt dat Marjolein weer eens een spacecake heeft gebakken, een cake waarin cocaïne wordt verwerkt. Ze zegt tegen Marjolein: “Jij stuk onbenul, hoe haal je het in je hoofd om een spacecake te bakken en hem voor het grijpen te leggen zodat Joris ook verslaafd kan geraken ?” (b) Moeder begrijpt dat Marjolein weer eens een spacecake heeft gebakken, een cake waarin cocaïne wordt verwerkt. Ze zegt tegen Marjolein: “Wij moeten eens ernstig praten.” (c) Moeder begrijpt dat Marjolein weer eens een spacecake heeft gebakken, een cake waarin cannabis [marihuana, hasj, wiet, hennep] wordt verwerkt. Ze zegt tegen Marjolein: “Wij moeten eens ernstig praten.” (d) Moeder begrijpt dat Marjolein weer eens een spacecake heeft gebakken, een cake waarin cannabis [marihuana, hasj, wiet, hennep] wordt verwerkt. Ze zegt tegen Marjolein: “Jij stuk onbenul, hoe haal je het in je hoofd om een spacecake te bakken en hem voor het grijpen te leggen zodat Joris ook verslaafd kan geraken ?” (e) Bekritiseer het gedrag, niet de persoon (in voetbaltermen: “Op de bal spelen, niet op de man”).

Bron: [DTA3 P64-65]


Case kaarten fase 1

Pagina 66 / 66 (01-02-14)



Cursus. Preventie van Drugs, Tabak, en Alcohol misbruik door een goede opvoeding

Recommend Documents