CURIUM Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie Oegstgeest en Gouda
Jaardocument 2005
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Voorwoord
Voor u ligt het jaardocument 2005 van de Stichting Curium, academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie in Oegstgeest en Gouda. 2005 is het jaar waarin Curium voor de eerste keer haar verantwoordelijkheid aflegt over het voorgaande boekjaar door middel van een jaardocument waarin de jaarrekening, het kwaliteitsjaarverslag, het klachtenjaarverslag en het sociaal jaarverslag zijn gebundeld tot één document. Transparantie en verantwoording zijn tegenwoordig sleutelwoorden. Het aantal belanghebbenden dat geïnformeerd wil worden over de prestatie van zorginstellingen in het algemeen en Curium als kinderen jeugdpsychiatrisch centrum in het bijzonder neemt toe. Marktwerking doet gestaag zijn intrede en het kwantificeren van prestaties wordt meer en meer gevraagd. Het bepalen van de kerngetallen en prestatie-indicatoren waarop een zorginstelling wordt getoetst is echter nog altijd maatwerk. Ook bij Curium, dat naast de patiëntenzorg de kerntaken onderzoek, onderwijs, opleiding en bij- en nascholing verzorgt, is het bepalen van de prestatie-indicatoren een keuze die niet alleen door de centrale overheid wordt opgelegd. Curium heeft in het jaardocument getracht de behaalde resultaten inzichtelijk en overzichtelijk op een rijtje te zetten. Immers, Curium streeft ernaar de maatschappelijke verantwoording die het aflegt in het jaarverslag zo transparant en duidelijk mogelijk te laten zien. Het jaardocument 2005 markeert een volgende fase in dit proces. 2005 was voor Curium weer een succesvol jaar. De klinische opname van kinderen en jeugdigen is verder teruggedrongen, het aantal in behandeling zijnde patiënten is aanzienlijk opgevoerd en voor een aantal specifieke doelgroepen is een aanvullend zorgaanbod gecreëerd. In 2005 is de nieuwbouw voltooid en heeft Curium kunnen inzetten op een gestage groei, vooral op het gebied van ambulante en deelklinische zorg. Deze prestatie zouden we niet kunnen bereiken zonder de inzet van de Curiummedewerkers. De directie van Curium is zeer veel dank verschuldigd aan de medewerkers die er zo zeer aan hebben bijgedragen dat ook 2005 succesvol kon worden afgesloten. Curium wordt gevormd door de mensen die er werken. Het bestaansrecht van Curium wordt bepaald door hun talent, inzet en samenwerking. De directie Flip Treffers
Rik Boswerger
Jaardocument 2005
2
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Inhoudsopgave
Verslag van het bestuur
3
Verslag van de directie
4
Organisatie
9
Jaarrekening 2005
10
Goedkeuring jaarrekening
13
Accountantsverklaring
14
Productiecijfers patiëntenzorg
15
Productiecijfers Curium 2005
16
Prestatie-indicatoren en kengetallen
18 19 22 25
Cluster I Cluster II Cluster III
Klachten en Klachtencommissie
27
Kwaliteitscommissie
28
Commissies
30
Sociaal jaarverslag en kengetallen
31
Geneesmiddelencommissie
39
Publicaties en Voordrachten medewerkers Curium 2005
41
Jaardocument 2005
3
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Verslag van het bestuur Voor u ligt het financiële jaarverslag van de Stichting Curium, academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie met vestigingen in Oegstgeest en Gouda. Curium voorziet in het verzorgingsgebied Zuid-Holland Noord en Midden-Holland een poliklinische, deelklinische en klinische capaciteit voor de diagnostiek en behandeling van kinderen en jeugdigen met een psychiatrische stoornis. De kliniek is gevestigd in de hoofdvestiging in Oegstgeest en de poliklinische en deelklinische voorzieningen zijn zowel in Gouda als in Oegstgeest gehuisvest. De Stichting Curium hanteert een bestuurs- en directiemodel voor de toporganisatie van het ziekenhuis. Het bestuur houdt toezicht op de directie die belast is met de uitvoerende taken. Het bestuur van Curium komt regelmatig bijeen om zijn toezichthoudende rol uit te oefenen en verantwoording te vragen van de directie. In 2005 zijn bestuur en directie vijf keer in een bestuursvergadering bij elkaar gekomen. Daarnaast vergadert het bestuur een aantal malen per jaar in afwezigheid van de directie over Curium aangelegenheden en vindt er enige keren per jaar ad hoc overleg plaats tussen directie en bestuur. Twee keer per jaar participeert de penningmeester van het bestuur in de auditcommissie van Curium waarin het financiële beleid wordt besproken. Het jaar 2005 was een jubileumjaar voor Curium. In overleg met het bestuur heeft de directie de viering van het 50-jarige jubileum zodanig gestalte gegeven dat Curium zich krachtig profileerde als academisch kinder- en jeugdpsychiatrisch centrum. Daarnaast zijn in de vergaderingen van bestuur en directie het strategisch beleidsplan 2004/2005 en de daarin geformuleerde doelstellingen veelvuldig besproken. Het bestuur heeft in zijn toezichthoudende rol in 2005 een aantal belangrijke kaderstellende documenten goedgekeurd. Dit betreft onder andere de begroting en jaarrekening. Ook tussentijdse resultaten zijn besproken via de managementrapportages. In de bestuursvergadering wordt regelmatig de vigerende wet- en regelgeving op het gebied van de jeugdzorg en kinder- en jeugdpsychiatrie besproken en geanalyseerd. In de gezondheidszorg in het algemeen en in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) in het bijzonder zijn in de afgelopen periode veel wetten en regels gewijzigd. Deze wetswijzigingen zijn tussen het bestuur en de directie beoordeeld op relevantie voor de Stichting Curium. Met ingang van 2005 is de Wet op de Jeugdzorg van kracht waarin aan de kinder- en jeugdpsychiatrie een bijzondere rol is toebedeeld. De consequenties van deze wet zijn in de bestuursvergadering besproken. Het voornemen van de overheid om meer marktwerking in de zorg te introduceren heeft het bestuur en de directie ertoe gedwongen richting te kiezen in de strategische koers. De samenwerking van Curium met andere regionale en supraregionale zorginstellingen is bepalend voor de concurrentiepositie van de kinder- en jeugdpsychiatrie. In 2005 heeft het bestuur goedkeuring verleend aan een nieuw directiereglement dat de taken en bevoegdheden van de twee directeuren beschrijft. Tenslotte heeft het bestuur met de directie overleg gevoerd met de ondernemingsraad van de instelling over het algemene beleid.
Jaardocument 2005
4
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Verslag van de directie Het jaar 2005 stond in het teken van het 50-jarig jubileum van Curium. Deze bijzondere mijlpaal is met mensen binnen en buiten Curium uitgebreid gevierd. Dit voor Nederlandse kinder- en jeugdpsychiatrische begrippen bijna unieke jubileum kenmerkt de stabiliteit van de organisatie en de in Curium geboden wetenschappelijk onderbouwde kinder- en jeugdpsychiatrische diagnostiek en behandeling. Het jubileum is met een aantal activiteiten gevierd. In het voorjaar van 2005 heeft Curium een personeelsfeest gehouden in het Archeon in Alphen aan den Rijn. In het najaar van 2005 heeft Curium (in samenwerking met de Boerhaavecommissie van het LUMC) een jubileumsymposium, gewijd aan somatoforme stoornissen, georganiseerd, waaraan enige honderden kinder- en jeugdpsychiaters en andere belangstellenden deelnamen. Daags erna werden de officiële opening van de nieuwbouw en het lustrum gevierd met de externe relaties. Bij deze gelegenheid werd onder andere een in opdracht van de directie van Curium door Barbara Makkinga vervaardigde documentaire over de kinder- en jeugdpsychiatrie aan het publiek getoond. De Stichting ACKJP Curium heeft ten doel ten dienste van het algemeen belang curatieve en preventieve hulp te verlenen op het terrein van geestelijke gezondheidszorg, in het bijzonder de observatie, verpleging en behandeling van kinderen en jeugdigen – in samenhang met hun directe leefmilieu – bij wie de emotionele, cognitieve en/of sociale ontwikkeling in de omstandigheden waarin ze leven is vastgelopen of ernstig wordt bedreigd. Tot de doelstelling van de Stichting wordt tevens gerekend het verzorgen van onderwijs aan studenten, het doen van wetenschappelijk onderzoek en het realiseren van de opleiding tot (kinderen jeugd)psychiater. De doelstellingen van Curium betreffen primair het verwezenlijken van specialistische zorg aan kinderen en jeugdigen met psychiatrische problematiek. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van kinderen jeugdpsychiatrische, dat wil zeggen medisch specialistische deskundigheid. Curium kan de complexe zorgvragen niet alleen oplossen. Om in het continuüm van begeleiding, behandeling en verzorging van kinderen en jeugdigen te voorzien dienen goede afspraken gemaakt te worden met andere instellingen in aanpalende gebieden. Curium tracht door middel van goede afspraken en juiste verwijzingen te voldoen aan een sluitend zorgaanbod voor alle kinderen en jeugdigen die voor een onderdeel van de behandeling van Curium afhankelijk zijn. De toenemende specialisatie van Curium in een klinisch, dagklinisch en poliklinisch aanbod kan alleen effectief zijn als door goede samenwerking met andere jeugdzorg instellingen in een integrale ketenzorgvraag kan worden voorzien. Curium heeft hierbij als doelstelling de gerelateerde instellingen actief en betrokken te benaderen.
Jaardocument 2005
5
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Bereikte doelstelling op het gebied van patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek In het begin van 2005 werd Curium geconfronteerd met een eenzijdig opgelegde budgetkorting in verband met de invoering van de Wet op de Jeugdzorg. De overheid had, in het kader van de indicatietaken voor de jeugd ggz die met de invoering van de wet bij de Bureaus Jeugdzorg kwamen te liggen, budget van de kinder- en jeugdpsychiatrische centra overgeheveld naar het Bureau Jeugdzorg. De berichtgeving over de korting van het budget met ruim € 500.000 kwam begin januari 2005. Middels een bezwaarschrift bij het Zorgkantoor en bij het College Tarieven Gezondheidszorg heeft Curium getracht deze opgelegde korting teniet te doen. Bij het opstellen van de exploitatiebegroting is Curium er vanuit gegaan dat de korting alsnog zou worden teruggedraaid en er geen verlaging van personele bezetting zou hoeven plaats te vinden. De druk op zowel klinische als ambulante psychiatrische hulpverlening bleef onverminderd. Curium achtte het maatschappelijk onaanvaardbaar de wachtlijsten te laten groeien en ouders en kinderen onnodig op hulp te laten wachten. In de loop van 2005 hebben zowel het Zorgkantoor als het CTG op basis van het bezwaarschrift alsnog de korting ongedaan gemaakt. Op het gebied van de patiëntenzorg heeft Curium de doelstellingen en uitgangspunten zoals die waren vastgelegd in het strategische beleidsplan verder ten uitvoer gebracht. De ontwikkeling van specialistische functies, alsook het verstevigen van de samenwerkingsrelatie in het kader van ketenzorg stonden daarbij hoog op de agenda. Aan een aantal inhoudelijke zorgprogramma’s is vormgegeven. Het beleid van Curium is de afgelopen jaren gericht op steeds kortere opnameduur en betere poliklinische voor- en nazorg van de behandeling. Ook in 2005 is het gelukt de klinische opnameduur te verkorten, waardoor de druk op de klinische plaatsen is verminderd. Om adequaat aan de vraag te kunnen voldoen heeft Curium een aantal klinische plaatsen omgezet in dagklinische plaatsen en is het zorgaanbod aangepast aan de behoefte met betrekking tot een aantal doelgroepen. In 2005 is gestart met de klinische opname-unit voor licht verstandelijk gehandicapten met een autismespectrumstoornis. Ook in 2005 is vorm gegeven aan een deeltijdbehandeling voor jong volwassenen met een borderline persoonlijkheidsstoornis. De samenwerkingsrelaties met aanverwante instellingen is waar dit gewenst was verbeterd en waar mogelijk gestroomlijnd. Curium heeft er daarbij naar gestreefd de samenwerkingsafspraken zo veel mogelijk te kwalificeren en te kwantificeren. De ambulante hulpverlening aan jonge getraumatiseerde asielzoekers, in samenwerking met Centrum 45, is voortgezet. Op het gebied van onderwijs droegen medewerkers van Curium op grote schaal bij aan de opleiding van studenten geneeskunde (o.a. co-assistenten) en studenten en post doc stagiaires op het gebied van de sociale wetenschappen. Ook droegen tal van medewerkers van Curium bij aan wetenschappelijk onderzoek. Zo werden eind 2005 de laatste (van in totaal 180) patiënten geïncludeerd in het zgn. Beren van de Weg project. Dit onderzoek – een samenwerkingsproject van Curium en de afdeling kinder- en jeugdpsychiatrie EUR (Erasmus Universiteit Rotterdam) richt zich op de voorspellers van het resultaat van een geprotocolleerde behandeling van angststoornissen bij kinderen en adolescenten.
Jaardocument 2005
6
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Bereikte doelstellingen op het gebied van de bedrijfsvoering De belangrijkste ontwikkeling op het gebied van de bedrijfsvoering betreft de invoering van een nieuw automatiseringssysteem voor de medische processen in Curium. In het voorjaar van 2005 heeft de directie van Curium op basis van een uitgebreid programma van eisen gekozen voor X/Mcare van McKesson. In vergelijking met andere softwarepakketten kwam deze module het beste tegemoet aan de specifieke eisen in een kinder- en jeugdpsychiatrisch centrum. In de module konden complexe gegevens, bijv. betreffende de samenstelling van gezinnen en de diversiteit van de behandeling, goed worden ingevoerd. Een andere belangrijke overweging voor de keuze was de richting die McKesson opging met het pakket Horizon. Horizon is een webgeoriënteerde schil die op basispakketten gelegd kan worden waarmee gebruikersvriendelijke, transmurale en instellingsspecifieke faciliteiten gebouwd kunnen worden die in staat zijn verschillende delen van de medische administratie te ontsluiten. Met dit systeem is het ook mogelijk de registratie van diagnose behandelcombinaties, die met ingang van 1 januari 2006 ingevoerd moesten worden, betrekkelijk eenvoudig in te voeren. Voor elke behandelaar kan een specifieke interface gebouwd worden die alleen de voor de behandelaar interessante velden laat zien waarin verrichtingen ingevoerd kunnen worden. Met de oplevering van de tweede fase van de nieuwbouw eind 2005 kwamen de laatste vier klinische units beschikbaar. Doordat Curium haar kliniek in twee fases heeft gebouwd, was het mogelijk in de tweede fase onvolkomenheden te voorkomen die na de bouw van de units in de eerste fase waren gebleken. Met de komst van de nieuwe gebouwen en de gelijktijdige afbraak van de oudbouw is in 2005 een start gemaakt met de herinrichting van het terrein. Als de bouwvakkers en slopers zijn vertrokken, wordt het terrein weer teruggegeven aan de kinderen en jeugdigen. Met hulp van een aantal externe fondsen lukt het Curium om een veilig, kindvriendelijk en uitdagend terrein te maken waarin de doelgroep uitstekend kan toeven. In 2005 zijn ook de voorbereidingen en implementatie gestart van een nieuw financieel systeem. In de zomer van 2005 is op basis van een programma van eisen gekozen voor het pakket Exact. Dit is in het najaar van 2005 geïmplementeerd. Met de komst van dit systeem en gecombineerd met X/Mcare voor de medische administratieve processen kan Curium zijn managementrapportages actueler, nauwkeuriger en uitgebreider gaan verstrekken. Met name de combinatie van harde financiële en personele cijfers met actuele productiegegevens genereren een rapportage waar adequater sturing mee gegeven kan worden. In het toenemende klimaat van externe verantwoording en resultaatverantwoordelijkheid is dit een cruciaal onderdeel van het sturingsproces van de organisatie.
Doelstelling voor de komende jaren Op het gebied van de patiëntenzorg wordt de ingeslagen weg voortgezet. De verschillende specialisaties van Curium worden verder ontwikkeld met zorgprogramma’s op het gebied van o.a. eetstoornissen en somatoforme stoornissen. Waar dit gewenst is wordt intensieve samenwerking gezocht met andere zorgbieders. De academische identiteit wordt verder vormgegeven met de uitbreiding van het wetenschappelijk onderzoek op verschillende gebieden in de kinder- en jeugdpsychiatrie. In 2006 wordt een gestandaardiseerde behandeling van schoolweigering geïntroduceerd en geëvalueerd in samenwerking met de afdeling ontwikkelingspsychologie van de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Leiden. De nadruk van de patiëntenzorg in Curium zal onverminderd liggen op gedegen diagnostiek en behandeling. De identiteit van Curium als een medisch specialistisch ziekenhuis komt ook tot uitdrukking in de relatie met de verwijzers. Het overgrote deel van aanmeldingen van kinderen en jeugdigen naar Curium wordt gedaan door huisartsen en medisch specialisten. Om deze zeer efficiënte verwijsstroom te handhaven zal Curium de relatie met deze verwijzers intensiveren en hun via internet voorzien van adequate verwijsinformatie betreffende bijv. zorgmodules en wachttijden. Op het gebied van de bedrijfsvoering zal in 2006 het automatiseringssysteem Horizon verder worden uitgewerkt. In 2005 is de basis gelegd voor een nieuw elektronisch patiëntendossier dat in 2006 wordt
Jaardocument 2005
7
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
uitgebreid. De informatiestroom, bestaande uit brieven en formulieren, zal zoveel mogelijk geautomatiseerd verlopen. De managementrapportage wordt nader gespecificeerd en de administratieve organisatorische processen zullen worden gestroomlijnd. Curium zal eind 2006 / begin 2007 accreditatie aanvragen voor het kwaliteitssysteem van het Nederlandse Instituut voor Accreditatie van Ziekenhuizen.
Resultaat 2005 Het boekjaar 2005 wordt afgesloten met een klein negatief resultaat van € 215.600. Zoals in de begroting was voorzien wordt dit resultaat volledig verklaard door de incidentele kosten van de jubileumactiviteiten van Curium in 2005. Op de reguliere kerntaken van Curium zijn de productie en de middelen in evenwicht gebleven. Met andere woorden, zonder de incidentele lasten van de jubileumactiviteiten had Curium een neutraal resultaat kunnen bereiken. De totale productie in 2005 is zelfs hoger dan het niveau van productieafspraken met het Zorgkantoor: er is sprake van een overproductie van € 200.000 die voorlopig nog niet via het Zorgkantoor kan worden vergoed. Het biedt echter wel perspectief voor de toekomst om met het Zorgkantoor te gaan overleggen over uitbreiding van de productie. Met name op het gebied van ambulante hulpverlening is de vraag veel groter dan het aanbod en is er sprake van lange wachttijden. Door middel van een intensief beleid op het gebied van de ziekteverzuimbegeleiding is het in 2005 gelukt het ziekteverzuimcijfer verder omlaag te krijgen. In 2005 was dit percentage 3,9% ten opzichte van 5,4% in 2004 (exclusief zwangerschappen). Hiermee komt het ziekteverzuimcijfer van Curium iets onder het gemiddelde in de totale GGZ (inclusief volwassenen). Dat is vooral opvallend, omdat de belasting in relatie met de behandeling van de doelgroep van Curium zeer hoog is. De totale personeelsomvang van Curium is met 234 fte vrijwel binnen de begroting gebleven. In aantallen is het budget iets overschreden maar in financieel opzicht niet. In het najaar van 2005 is een nieuwe CAO tot stand gekomen. Het is de organisatie gelukt enthousiast en bekwaam personeel aan te trekken voor een aantal nieuwe doelgroepen. De uitbreiding van het personeel in 2005 heeft er toe geleid dat de personele kosten ten opzichte van 2004 zijn gestegen. In grote lijnen zijn de uitgaven van de materiële budgetten binnen de vastgestelde begroting gebleven. De uitzonderingen daarop zijn de hogere uitgaven aan ICT projecten ad € 150.000 (dit betrof de implementatie van een nieuw financieel pakket en een nieuw patiëntregistratiesysteem) en hogere kosten nieuwbouw ad € 40.000. De budgetten voor opleidingsgelden bestaan uit twee componenten. Het basisbudget en het budget dat is overgebleven uit voorgaande jaren. Dit budget is in 2005 niet geheel besteed. Er zal € 37.600 meegenomen worden in de reservering studiekosten. Het budget voor personeelsgebonden (PGB) kosten medische specialisten is in 2005 ook niet geheel besteed. Het restant ad € 15.000 zal worden gereserveerd. In 2005 is de eerste fase van de nieuwbouw van de units geactiveerd waardoor de afschrijvingskosten zijn gestegen. De nieuwbouw is gefinancierd met kasgeldleningen die voor het grootste gedeelte zijn geborgd bij het Waarborgfonds voor de zorgsector. In 2006 zal een consolidatie plaatsvinden naar langlopende leningen. Door het lenen met kortlopende financiering is er een klein positief resultaat op de rente ontstaan. Het negatieve resultaat van € 215.600 zal volledig worden onttrokken uit het eigen vermogen. € 180.600 zal worden onttrokken aan de RAC en € 35.000 zal worden onttrokken aan een bestemming voor studiekosten en PGB.
Jaardocument 2005
8
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
“2005 een bijzonder jaar, voor mij is de cirkel rond” Interview met directeur en hoogleraar Flip Treffers
2005 was voor directeur en hoogleraar Flip Treffers niet alleen het jaar van de nieuwbouw en het jubileum. Het was voor hem ook het jaar waarin hij zijn afscheid als directeur van Curium aankondigde. Kort voor hij bij Curium kwam werken waren er nieuwe units gebouwd en in 2005, een jaar voor zijn vertrek, zijn deze oude units afgebroken en zijn wederom nieuwe gebouwd. “De cirkel is rond.” “2005 was voor mij een jaar waarin een heleboel op zijn plaats viel”, zegt Flip Treffers. “Natuurlijk de afronding van de nieuwbouw. Deze nieuwbouw is van het allergrootste belang voor de toekomst van Curium. Het is lang onzeker geweest of we wel toestemming zouden krijgen voor de nieuwbouw. Maar met bouwkundige tekortkomingen en nog steeds 3 kinderen op 1 kamer was het echt wel noodzakelijk nieuw te bouwen. Ik denk dat de nieuwbouw voor iedereen een opsteker is geweest en een enorme stap voorwaarts. Ik vond het een symbolisch moment en een mooi moment om mijn afscheid aan te kondigen, net voor het jubileum. Tijdens de jubileumfeesten heb ik een enorme cohesie bespeurd. Ik heb bij verschillende activiteiten gevoeld en gezien dat medewerkers trots zijn dat ze aan een instelling als Curium verbonden zijn. Ik denk dat de open dag voor medewerkers en hun familie ook heel goed is geweest. Het is goed om je familie te laten zien waar je werkt. De reünie is ook een succes geweest. Veel mensen waren onder de indruk van alle veranderingen bij Curium. Met al die activiteiten is het een bijzonder jaar geweest.”
Flip Treffers laat naar zijn gevoel een mooi bedrijf achter. “En dan denk ik niet alleen aan de nieuwbouw, maar ook aan de breedte van het zorgaanbod. Toen ik 23 jaar geleden bij Curium kwam werken was er een kliniek met een beperkt aantal functies. Nu hebben we een kinderpsychiatrisch aanbod over de volle breedte. Onze academische aspiraties hebben hele goede kansen door onze verbondenheid met het LUMC. In 2005 viel voor mij alles op zijn plaats; nieuwbouw, feest, een goed toekomstperspectief, cohesie en mijn aangekondigde afscheid.” “Ik heb erg van het jubileumfeest genoten. Het was ontzettend vrolijk. Ik zag heel veel mensen en het was duidelijk dat ze deel uitmaakten van één gemeenschap. Ook al is Curium groot geworden en kent niet iedereen elkaar, toch kon je zien dat we allemaal bij elkaar horen. Harmonisch, dat is het woord wat volgens mij bij 2005 en Curium hoort.”
Flip Treffers
Jaardocument 2005
9
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Organisatie Bestuur Prof. dr. O.J.S. Buruma Ir. H.M. le Clercq Dr. ir. P.C.J. Leijh Prof. dr. E.C. Klasen
Directie Algemeen directeur Ph.D.A. Treffers Directeur bedrijfsvoering H.G. Boswerger Cluster I Manager patiëntenzorg R. Eijsberg Manager bedrijfsvoering C.C.A. Lagendijk Cluster II Manager patiëntenzorg M.A.W. Rinne Manager bedrijfsvoering B.M. Siebelink Cluster III Manager patiëntenzorg T. van Gent Manager bedrijfsvoering C.C.M Spruyt en A.W.J Teunissen (interim)
Ondersteunende diensten Facilitaire dienst Hoofd C.L. van Baaren
Economische en Administratieve Dienst (EAD) Hoofd M.W. Nieuwenhuize
Personeelszaken Coördinator M.E.H. Canter Visscher
Adviesorganen OR Joke Baars, voorzitter Florianne Schepen, vice-voorzitter Wilco Lagenveld, secretaris Ankie de Jong, lid Mieneke Norder, lid Arjan Theil, lid
Cliëntenraad Stichting Curium heeft een Cliëntenraad bestaande uit ouders van in Curium behandelde kinderen en jeugdigen. In 2005 is de Cliëntenraad een aantal malen bij elkaar gekomen om de algemene gang van zaken van Curium te bespreken en daarbij in het bijzonder het patiëntenperspectief te beoordelen. Eén maal heeft de Cliëntenraad vergaderd met de directie om zorginhoudelijke beleidsthema’s te bespreken. De directie en de Cliëntenraad hebben in 2005 getracht nieuwe aanwas voor de Cliëntenraad te werven. In 2005 bestond de Cliëntenraad uit drie leden.
Jaardocument 2005
10
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Jaarrekening 2005
Entree Curium in Oegstgeest
Jaardocument 2005
11
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Balans per 31 december 2005
ACTIVA 31-12-2005
€
31-12-2004
€
€
€
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
250.675
262.585
19.951.341
16.954.251
10.329
13.281 20.212.345
17.230.117
Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa
424.777
Financieringstekort Liquide middelen
343.439
-
61.980
Totaal
546.488 486.757
889.927
20.699.102
18.120.044
PASSIVA 31-12-2004
31-12-2005
€
€
€
€
Eigen vermogen Kapitaal Collectiefgefinancierd gebonden vermogen
17.547
17.547
1.454.863
1.670.461
1.472.410
1.688.008
358.384
389.068
6.260.407
6.560.174
70.225
227.881
Overige kortlopende schulden en overlopende passiva
12.537.676
9.254.913
Totaal
20.699.102
18.120.044
Egalisatierekening afschrijvingen
Langlopende schulden Financieringsoverschot
Jaardocument 2005
12
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Resultatenrekening over 2005 2005
€
2004
€
€
€
Bedrijfsopbrengsten: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten en/of subsidies Vrije besteedbare aanvullende inkomsten
15.153.391
13.848.681
148.584
36.019
Som der bedrijfsopbrengsten
15.301.975
13.884.700
Bedrijfslasten: - Personeelskosten - Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa - Overige bedrijfskosten
Som der bedrijfslasten
12.314.065
11.308.298
657.005
510.796
1.927.439
1.386.971
14.898.509
13.206.065
403.466
678.636
Financiële baten en lasten
-619.064
-577.175
RESULTAAT
-215.598
101.461
Jaardocument 2005
13
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Vaststelling en goedkeuring jaarrekening
Jaardocument 2005
14
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Accountantsverklaring
Jaardocument 2005
15
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Productiecijfers patiëntenzorg
Entree Curium in Gouda
Jaardocument 2005
16
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Productiecijfers Curium 2005
Productiecijfers
Kliniek Eerste opname Bekostigingscategorie 1.1 Bekostigingscategorie 1.2 Bekostigingscategorie 1.3 Bekostigingscategorie 1.4 Bekostigingscategorie 1.5 Bekostigingscategorie 1.6 Totaal bekostigingscategoriën Polikliniek F101 Nieuwe inschrijving volw F102 Intake volw F103 Onderzoek volw F104 Psychotherapie volw F105 Groepscont psych volw F106 Behandeling volw F107 Groepscont beh volw Telefonisch contact F110 Toeslag contact
F124 Dienstverlening en preventie F151 Nieuwe inschrijving jeugd F152 Intake jeugd F153 Onderzoek jeugd F154 Psychotherapie jeugd F155 Groepscont psych jeugd F156 Behandeling jeugd F157 Groepscont beh jeugd Telefonisch contact F160 Toeslag contact
Dagbehandeling K 2.1 K 2.2 K 2.3 Totaal
Jaardocument 2005
Productie- Totaal incl. corr. afspraak t/m december 2004
Bezettings percentage tov prod afs
164 2.774 2.500 575 180 3.500 16.640 26.169
148 1.817 2.566 462 1.840 765 16.688 24.138
92%
705 4.880 40 60 610 4.805 400 300 260 12.060
1.438 6.381 155 536 7.341 178 79 16.108
134%
2.100
2.303
110%
415 950 2.303 2.820 250 1.900 250 25 45 8.958
528 1.148 2.138 2.482 427 2.523 138 14 9.398
105%
990 6.190 760 7.940
1.029 7.774 45 8.848
111%
17
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
“Invoering X/Mcare grote klus in 2005, maar geslaagd project” Interview met Menno Nieuwenhuize
Het jaar 2005 was ook het jaar van X/Mcare. Een ingewikkeld systeem dat uiteindelijk op een eenduidige manier alles wat met de zorg voor patiënten te maken heeft registreert. Projectleider was Menno Nieuwenhuize, hoofd van de EAD, de Economische en Administratieve Dienst van Curium. De invoering van X/Mcare was volgens hem een hele klus, maar met vereende krachten is de klus geklaard en wordt er nu prima met het systeem gewerkt. Het computertijdperk heeft de afgelopen jaren voor heel wat veranderingen in Curium gezorgd. Van afspraken en registraties op papier, van de typemachine naar de computer en nu dan een compleet systeem voor de registratie van alles wat met de zorg te maken heeft: X/Mcare. “Het oude systeem voldeed niet meer aan de eisen”, zegt Menno Nieuwenhuize. “Ook met de komst van het verplichte DBC (Diagnose Behandel Combinatie) en de wens voor een EPD (Elektronisch Patiënten Dossier) moesten we wel kiezen voor een ander systeem. Uiteindelijk is dat X/Mcare geworden.” X/Mcare is een computersysteem waar alles in geregistreerd wordt, vanaf het eerste telefonische contact tot uiteindelijk de laatste afspraken en het ontslag van de patiënt. De afspraken worden in het systeem gezet, maar ook de gegevens van de patiënt, de behandelmethode en de vorderingen. Van elke patiënt, of die nu contact opneemt via het telefonische spreekuur of hier een langdurige behandeling krijgt, komen gegevens en afspraken in het systeem. Als iemand zich meldt bij de receptie kan daar bij wijze van spreken, met één druk op de knop bekeken worden met wie de patiënt een afspraak heeft. “In totaal zijn er rond de 40 mensen die in X/Mcare werken, dat gaat van de receptie, het secretariaat tot de aanmeldingscommissie. We hebben deze mensen allemaal een cursus gegeven, want het systeem is niet eenvoudig om mee te werken. De cursus hebben we zelf gegeven. We werken nu ook met het programma Horizon, dat maakt het registreren voor behandelaars in X/Mcare een stuk eenvoudiger.” Voordat X/Mcare uiteindelijk ‘live’ ging is er heel wat werk aan vooraf gegaan. “Er was een projectgroep, maar ook verschillende werkgroepen die elk naar een deel van het systeem keken, bijvoorbeeld naar de autorisatie, facturatie en agenda. Vanuit verschillende disciplines is bekeken hoe het programma moest gaan werken en wat de inhoud zou moeten zijn. Curium kon dat voor het grootste deel zelf bepalen, maar daar zijn wel heel wat vergaderingen en gesprekken aan vooraf gegaan.”
Menno Nieuwenhuize Na bijna een half jaar voorbereiding is eind juni 2005 daadwerkelijk gestart met X/Mcare. Volgens Menno Nieuwenhuize voldoet het systeem aan de verwachtingen. “Het was een omvangrijk proces en onze werkwijze bij Curium moest helemaal aangepast worden. Maar ik ben er van overtuigd dat het systeem goed is en dat het veel voordelen heeft. Het is ook een klantvriendelijk systeem, als alles goed ingevuld is, kun je een patiënt veel makkelijker te woord staan omdat je bijvoorbeeld weet waar en met wie iemand een afspraak heeft.”
Jaardocument 2005
18
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Prestatie-indicatoren en kengetallen
Woonkamer unit
Keuken unit
Jaardocument 2005
18
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Cluster I: Kliniek Productie In de bezettingscijfers is zichtbaar dat deze voor de Polikliniek Oegstgeest (2204%) en de Dagbehandeling (123%) ruimschoots gehaald zijn. Bij de Kliniek Verpleegdagen (93%) en Dienstverlening en Preventie (82%) is de bezetting onvoldoende gerealiseerd t.o.v. de productieafspraken.
Productieoverzicht 2005 KORT CIRCUIT (residentieel) Gesloten opnameafdeling
IKB, afdeling voor kortdurende cognitief therapeutische behandeling
Unit G, open observatieafdeling jeugd Unit D, open observatie afdeling kinderen SPECIALISTISCHE BEHANDELAFDELINGEN (residentieel) Van Krevelenhuis Unit E Unit F, LVG afdeling, IQ tussen 50 en 80
Unit H
Unit C, behandelafdeling kinderen SPECIALISTISCHE BEHANDELAFDELINGEN (semi-residentieel) Unit A, De Klimop (deeltijdbehandeling, daggroep en naschoolse groep) Unit B, Dagbehandeling DGT (dialectische therapie)
Jaardocument 2005
DOELGROEP
PRODUCTIECIJFER
crisisinterventie/BOPZ/gesloten opname t.b.v. diagnostiek en behandeladvies 12 – 18 jaar emotionele stoornissen, psychotische stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen waar cognitieve therapie geïndiceerd is, 12 – 18 jaar
104%
98%
t.b.v. diagnostiek en behandeladvies, kortdurende behandeling, 12 – 18 jaar t.b.v. diagnostiek en behandeladvies, kortdurende behandeling, 6 – 12 jaar
98%
autismespectrumstoornissen, 6 – 12 jaar neuropsychiatrische stoornissen, 12 – 18 jaar combinatie LVG en neuropsychiatrische stoornissen, t.b.v. diagnostiek en behandeladvies 12 - 18 jaar eet-, somatoforme en internaliserende stoornissen, 10 –18 jaar diverse psychiatrische problematiek, 6 – 12 jaar
105%
autismespectrumstoornissen, 12 – 18 jaar
123%
80%
102% 25%
91%
109%
borderline persoonlijkheidsstoornissen, 15 – 18 jaar
19
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Overige activiteiten: Vanuit het klinisch cluster hebben wij ook in 2005 veel transmurale activiteiten ondernomen. Het betreft deeltijdbehandelingen en poliklinische behandelingen in het kader van de zorgprogramma’s eetstoornissen en autisme, vaktherapeutische behandelingen en ouderbegeleidingen.
Klinische activiteiten Cluster I Zoals in het productieoverzicht vermeldt staat heeft het klinisch cluster in 2005 een bedbezetting van 93% gerealiseerd. Een onderbezetting die wel te begrijpen valt tegen de achtergrond van de verhuizingen van de units naar de nieuwbouw en de ontwikkeling van een nieuwe functie: de observatie en behandeling van neuropsychiatrische stoornissen bij licht verstandelijk gehandicapten. Een moeilijke doelgroep, waar in het land weinig ervaring mee bestaat. Op advies van Kristal van Rivierduinen en mede in samenwerking met de Stichting MEE zijn wij deze unit gestart. Het bleek niet eenvoudig om alle benodigde disciplines aan te trekken, de belangrijke functie van ouderbegeleider is nog steeds vacant. Daarom moesten wij terughoudend zijn in presentatie naar buiten en konden wij niet alle aangeboden jongeren opnemen, wat voor het team frustrerend was. Ook het zorgprogramma eetstoornissen ontwikkelde zich in een andere richting met de komst van de nieuwe behandelverantwoordelijke kinderpsychiater: het accent verschoof van de kliniek naar een intensief ambulant programma, waardoor slechts een deel van de eetstoornissenunit jongeren uit dit programma hoefde op te nemen en de unit zijn functie dus moest aanpassen, verbreden in dit geval. Het jaar 2005 is zodoende een jaar van aanpassingen geweest, waarbij de vraag naar klinische plaatsen ook een aantal maanden een daling kende. Het was moeilijk in te schatten of dit structureel zou zijn, waarbij opnieuw gedacht werd aan verschuivingen naar deeltijdbehandeling of nieuwe doelgroepen. Voor het zover kwam bleek onze strategie om op onze website de verwijzers wekelijks op de hoogte te houden van de stand van zaken binnen al onze (dag)klinische units succes te hebben en ontstond er tegen het einde van het jaar zelfs een wachtlijst voor de meeste units.
Jaardocument 2005
20
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
“Prettig wonen in de nieuwe units” Interview met sociotherapeut Jacques van Loo
2005 was zeker voor de sociotherapeuten en de kinderen van Curium het jaar van de nieuwbouw en de verhuizing. Veel kinderen sliepen nog met z’n drieën op één kamer, nu hebben ze allemaal hun eigen kamer. Een hele vooruitgang, vindt sociotherapeut Jacques van Loo van voorheen unit 6, nu unit D. 27 jaar heeft hij gewerkt in de ‘oude’ units, maar hij gaat nu met veel plezier naar de ‘nieuwe’. De nieuwbouw begon voor ons met het plaatsen van een schutting tussen onze unit en het stuk waar de nieuwbouw kwam. De kinderen raakten hierdoor een stuk speelruimte kwijt, maar eigenlijk heeft de bouw nooit voor problemen gezorgd. We hebben de kinderen er wel bij betrokken. Zo hebben we ronde gaten in de schutting gemaakt, zodat ze naar de vorderingen van de bouw konden kijken. Ook ben ik wel eens met een aantal kinderen gaan filmen. Al met al heeft de nieuwbouw dik een jaar geduurd.”
Jacques van Loo
Voordat de nieuwbouw van start ging is er natuurlijk geïnventariseerd wat er volgens de ‘bewoners’ van de units allemaal moest veranderen of verbeteren. Duidelijk was dat de kinderen elk een eigen kamer moesten krijgen. “Die eigen kamer was eigenlijk de reden van de verbouwing. Gelukkig is dat nu gerealiseerd en ze hebben nog een eigen wastafel gekregen ook. Wat verder een voordeel van de nieuwbouw is, is dat de kantoorruimte vergroot is en dat de oude draaitrappen vervangen zijn door brede rechte trappen. Die zijn veel veiliger. Verder zijn er bijvoorbeeld bedden die vaststaan. De groepsruimte is wel kleiner dan voorheen en lastig is het bij ons dat je alleen een voordeur hebt en geen achterdeur naar de tuin toe.”
Volgens Jacques van Loo hebben de kinderen van Unit D weinig problemen gehad met de verhuizing. Op de dag zelf zijn ze een dagje uit geweest en toen ze terugkwamen stonden hun spullen in hun eigen nieuwe kamer. “We hebben er natuurlijk al een tijd naar toe gewerkt. De kinderen zijn er bijna allemaal op vooruitgegaan omdat ze een eigen of grotere kamer hebben gekregen. Dus eigenlijk hebben we wat betreft de kinderen geen problemen gehad. Wel lastig waren een aantal kinderziektes. In het begin galmde het ontzettend in vooral de woonruimte, later is dit opgelost. Ook de verwarming was lastig in het begin en nu wil het nog wel eens te warm zijn. De eerste tijd hebben we nog veel uit dozen moeten leven omdat er bijvoorbeeld nog geen planken in de linnenkast zaten. Dat is nu natuurlijk allemaal verholpen.” Ondanks de kinderziektes in het begin bevalt het Jacques van Loo, zijn collega’s en de kinderen uitstekend in de nieuwe units. “Ik zou niet graag meer terug willen naar de oude units, dit is een stuk prettiger. We gaan binnenkort beginnen met de aanleg van ons eigen moestuintje. Kunnen we de kinderen laten zien waar hun eten vandaan komt.”
Jaardocument 2005
21
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Cluster II: Dagbehandeling, diagnostiek en polikliniek
Algemeen: hogere productie De productieafspraak voor 2005 (die 10% hoger lag dan de afspraak voor 2004) ten aanzien van poliklinische verrichtingen is ruimschoots gehaald. In deze verrichtingen zijn ook de dienstverlening en preventie opgenomen. Over het geheel genomen is de productie uitgekomen op 114%. Ten opzichte van de gerealiseerde productie 2004 betekent dit een stijging van ruim 25%. De deeltijdbehandelingen hebben ook de productieafspraken waargemaakt: ruim 107%. Dit is een toename van bijna 3%. Om dit resultaat te bereiken is circa 10% meer formatie ingezet ten opzichte van 2004. Helaas is het aantal beschikbare kinder- en jeugdpsychiatrische uren verder afgenomen en waren er geen AGIO’s. De hoge inzet van de wel aanwezige kinder- en jeugdpsychiaters, samen met de inzet van de overige disciplines, hebben het resultaat mogelijk gemaakt. Wat positief heeft meegespeeld is het relatief lage ziekteverzuim. Overall, inclusief afwezigheid in verband met zwangerschap en bevalling: 3,4 %; alleen ziekteverzuim: 2,1 %.
Kanttekeningen Bij deze toename in het aantal geregistreerde en gedeclareerde verrichtingen is een aantal opmerkingen te plaatsen. -
Als belangrijkste opmerking: de medewerkers van de afdelingen hebben zich buitengewoon goed en positief ingezet. De dreigende beperkende maatregelen van de nieuwe Wet op de Jeugdzorg, de korting op de diagnostische activiteiten en de dreigende verplichte bezuiniging van ruim € 200.000,- voor Cluster II, zijn van grote invloed geweest op het werk in de poliklinische afdelingen. Ten aanzien van de inzet van personeel en het verlengen van contracten is lang een zeer terughoudend beleid gevoerd. Gelukkig kon dit in september los worden gelaten. De druk die toen ontstond om de productie op een zo hoog mogelijk niveau te brengen heeft geleid tot nieuwe initiatieven om zoveel mogelijk patiënten van dienst te zijn.
-
De productiecijfers zijn zonder twijfel enigszins geflatteerd. De omschakeling naar een nieuw registratiesysteem is niet in één keer perfect gelopen. De kans dat een aantal ambulante verrichtingen door medewerkers van Cluster I per abuis zijn toegeschreven aan de productie van Cluster II is vrij groot. Dit kan echter alleen verrichtingen met de ouders betreffen.
-
Een andere factor die ook samenhangt met de introductie van het nieuwe registratiesysteem is het feit dat er meer duidelijkheid is over de verrichtingen die geregistreerd en gedeclareerd kunnen en mogen worden. Dit heeft zonder twijfel tot een zorgvuldigere registratie geleidt waarbij minder verrichtingen onopgemerkt en ongedeclareerd blijven.
De beide afdelingen deeltijdbehandeling hebben uitstekend gefunctioneerd. In Gouda is ondanks de vacature kinder- en jeugdpsychiater (tijdelijk ingevuld door de manager patiëntenzorg met ondersteuning van een arts) de hulpverlening onverminderd doorgegaan. In Oegstgeest is voor het eerst, in samenwerking met PI-school De Brug, gestart met combinatieplekken waarbij de kinderen deels op hun oude school onderwijs volgen en daarnaast ook een programma in de dagbehandeling aangeboden krijgen. De eerste ervaringen met deze constructie, bovenop de reguliere bezetting, verklaren het hoge bezettingspercentage. Op basis van deze ervaringen wordt het aanbod van de gecombineerde deeltijd verder ontwikkeld in 2006. Voor beide afdeling bestaan eind 2005 (te) lange wachtlijsten.
Jaardocument 2005
22
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Inhoudelijke analyse Analyse van de poliklinische productiecijfers dient met enige voorzichtigheid te geschieden. De gegevens met betrekking tot verrichtingen bij volwassenen is dit jaar extra hoog door de inhaalslag wat betreft inschrijving en declaratie van verrichtingen van ouders van wie kinderen onder behandeling zijn in de semi-residentiële settingen. Wat duidelijk opvalt, is de toename van ingeschreven nieuwe kinderen en jeugdigen bij de ambulante afdelingen. Ten opzichte van 2004 zijn er 73% meer nieuwe inschrijvingen! Duidelijk is dat het aantal verrichtingen per ingeschreven kind is afgenomen, vooral in de diagnostische fase. Tegenover de grote stijging in inschrijvingen staat een lichte stijging in het aantal diagnostische verrichtingen (psychodiagnostische en kinderpsychiatrische onderzoeken) van 14%. Het aantal gesprekken met het kind in de diagnostische fase per kind is zelfs met 1% afgenomen. Ook de cijfers wat betreft de behandelcontacten lijken de nieuwe ontwikkelingen in behandelwijzen weer te geven: per ingeschreven kind worden er in 2005 11,2 verrichtingen in het kader van de behandeling gedaan, ten opzichte van 16,8 gemiddeld in 2004! Als verklaring hiervoor kan gedacht worden aan de maximalisering van het aantal individuele psychotherapiesessies en de verdere toepassing van geprotocolleerde en vaak kortere behandelingen. Daarnaast vinden er ook meer begeleidingscontacten plaats (bij de kinderen en jeugdigen; het gaat hier dan vaak om medicatiecontacten). Het percentage individuele psychotherapiecontacten is afgenomen: van ruim 55% van alle behandelcontacten naar ruim 46%.
Overige inhoudelijke ontwikkelingen Het consultenteam op de polikliniek in Oegstgeest heeft een eigen werkwijze ontwikkeld om tegemoet te kunnen komen aan een grote toestroom van verwijzingen vanuit de afdeling kindergeneeskunde van het LUMC, waar Curium in het voorgaande jaar een polikliniek heeft geopend. Deels gaat het hier om (snelle) doorverwijzing naar andere zorgverleners dan de kinder- en jeugdpsychiatrie, zoals jeugdzorg. Er zijn initiatieven genomen om te komen tot een nauwere samenwerking met het Revalidatiecentrum in Leiden voor de diagnostiek en behandeling van minderjarigen met een somatoforme stoornis. Ook in de regio Gouda zijn plannen om samen met de maatschap kindergeneeskunde van het Groene Hart Ziekenhuis afspraken te maken over gezamenlijk beleid ten aanzien van de doelgroep kinderen en jongeren met een somatoforme stoornis. Vanuit het consultenteam wordt een beschrijving gemaakt van het zorgaanbod binnen Curium voor deze groep, ter voorbereiding van een zorgprogramma. Het zwaartepunt van het eetstoornissenteam is verschoven van klinische naar ambulante en deeltijdbehandeling. Op basis van wetenschappelijk onderzoek is er voor gekozen de systeembenadering als uitgangspunt en centrale factor te nemen voor de behandeling en diagnostiek. Een nieuw aangestelde systeemtherapeut gaat hier uitvoering aan geven. Binnen dit zorgaanbod is er intensieve samenwerking tussen kliniek, polikliniek en de afdeling kindergeneeskunde van het LUMC. De medicatiespreekuren op de poliklinieken zijn verder uitgebouwd. Zij voorzien in een grote behoefte. Het voorschrijven van medicatie in de kinder- en jeugdpsychiatrie neemt toe. Curium heeft een duidelijke functie in de regio voor de meer ingewikkelde farmacotherapeutische behandelingen, onder andere in geval van co-morbiditeit. Ondanks de aanwezigheid van een in omvang sterk toegenomen Centrum Autisme in de regio, is de wachtlijst voor diagnostiek van het neuroteam op de poli langer geworden. Ook hier heeft de polikliniek van Curium een rol in de meer gecompliceerde problematiek met co-morbiditeit. Ondanks de Wet op de Jeugdzorg, die per 1 januari 2005 van kracht werd, is de omvang van de directe verwijzingen vanuit het medische circuit naar Curium, gelijk gebleven. Dit geeft aan dat Curium binnen de ambulante zorg een duidelijke positie heeft in de regio als hooggekwalificeerde kinder- en jeugdpsychiatrische instelling, die behouden blijft ondanks overheidsmaatregelen die patiëntenstromen anders willen laten verlopen (namelijk verwijzingen naar de kinder- en jeugdpsychiatrie via de voordeur van Bureau Jeugdzorg). De directe route wordt door het management gezien als klantvriendelijker en een gerichter en sneller antwoord op de vraag van de cliënt. Het management van Cluster II heeft het initiatief genomen tot overleg met Bureau Jeugdzorg. Dit heeft echter nog niet tot concrete afspraken geleid. We kunnen ons onder de huidige omstandigheden een onafhankelijke positie veroorloven, maar blijven een goede samenwerking met BJZ nastreven.
Jaardocument 2005
23
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Wetenschappelijk onderzoek In 2005 is het wetenschappelijke project "Beren van de Weg", dat plaatsvond op de poliklinieken in Oegstgeest en Gouda, afgesloten. De gegevens worden nu verwerkt voor publicatie. Het cognitief gedragstherapeutische ‘VRIENDEN-programma’ dat onderdeel was van het onderzoeksprotocol, blijft deel uitmaken van het aanbod van de poli. Er is gestart met het opzetten van een nieuw onderzoek in samenwerking met de Faculteit Sociale Wetenschappen (David Heyne) rond behandeling van schoolweigering. Dit project gaat van start in 2006.
Samenvattend Voor het hele Cluster, vooral de ambulante afdelingen, blijken meer kinderen ingeschreven te zijn, is het totale aantal verrichtingen toegenomen en is het aantal diagnostische activiteiten per kind, net als het aantal verrichtingen in het kader van behandeling, afgenomen. Het toenemende aantal verrichtingen door het consultenteam in het LUMC, met de eigen populatiespecifieke werkwijze, is hierbij van invloed geweest. Het Cluster heeft haar positie in de regio van hooggekwalificeerde instelling voor kinder- en jeugdpsychiatrie die direct toegankelijk is ondanks de invoering van de Wet op de Jeugdzorg kunnen handhaven.
“Fantastisch om oud-collega’s nog eens te spreken.” Interview met psychotherapeut Willem Hallensleben
Hij werkt sinds 1977 bij Curium, heeft tussendoor twee jaar een andere baan gehad, maar is toen weer teruggekomen. En nog altijd heeft hij het naar zijn zin bij Curium, psychotherapeut Willem Hallensleben. Het jaar 2005 stond voor hem in het teken van de organisatie van het jubileum en de reünie. “Het was een heel ander jaar dan alle andere. Een paar grote feesten. Het is fantastisch geweest en ook heel bijzonder om oud-collega’s te treffen en van hen te horen wat ze van het Curium van nu vinden.” Willem Hallensleben heeft erg genoten van het jubileumjaar, ook omdat hij in de reüniecommissie heeft gezeten. “We zijn zo’n driekwart jaar met de organisatie bezig geweest. Toen het uiteindelijk zo ver was, bleek het een ontzettend gezellige drukte. De reünisten konden bijvoorbeeld een rondleiding krijgen door de nieuwe units. Ik was één van de rondleiders. De oud-collega’s vonden het heel apart hier weer rond te lopen en de nieuwe units te bekijken. Ze vonden de units erg veranderd in vergelijking met vroeger. Veel meer ruimte, voor elk kind een eigen kamer en veel steviger materialen. Prachtig vond ik het dat juffrouw Van der Hulst, al vijftien jaar met pensioen, toch kwam kijken. Ook Okki van Bremen, al bijna 80 jaar en nog met Van Krevelen gewerkt, was er. Zij vond het indrukwekkend. Op de reünie bleek maar weer eens hoe sterk de band van veel oud- en ook huidige medewerkers met Curium is. Ook al zijn er wel eens problemen geweest, toch voelen velen een heel sterke band met Curium.”
Willem Hallensleben
Jaardocument 2005
Het 50-jarig jubileum is veel uitbundiger gevierd dan het 25-jarig jubileum. In 1980 was Willem Hallensleben er ook al bij, dus hij weet wat de oorzaak is. “Het 25jarig jubileum staat in schril contrast met het 50-jarig jubileum van 2005. Er was destijds wel het één en ander georganiseerd en in voorbereiding, maar het is geannuleerd. Er waren toen problemen binnen Curium, zodanig dat het bestuur heeft ingegrepen, er mensen zijn ontslagen en toen is ook besloten het feest voor het personeel niet te laten doorgaan. Gelukkig hebben we de schade flink ingehaald bij ons 50-jarig jubileum. Ik vond het een heel bijzonder lustrum dat bij toeval ook nog samenviel met de oplevering van de nieuwbouw. Een prachtig toeval. Ik vind dat het jubileum terecht groot gevierd is, het is fantastisch geweest.” 24
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Cluster III: De Vlier, afdeling voor doven en slechthorenden. De Vlier is onderdeel van Academisch Kinder- en Jeugdpsychiatrisch Centrum Curium. Het is de enige landelijk erkende psychiatrische onderzoeks- en behandelvoorziening voor dove en slechthorende kinderen en jeugdigen.
Analyse van de resultaten op de productie en de budgetten: 2005 Kliniek Poli Medewerkers:
Bezetting 79% 107%
Capaciteit 10 bedden
groepsleiding behandelaars therapie en maatsch. werk clustermanagement
28,8 fte
%
100% 63% 19% 15% 3%
In 2004 is er het hele jaar door sprake geweest van enige onderbezetting in de kliniek, vooral het laatste kwartaal van 2004. Bij de poli was sprake van een wachtlijst. Daarom is in 2005 intensief gestart met een traject ter verbetering van de organisatie van afspraken en onderzoeken (zie hierna). De Vlier biedt een op de behoeften aangepast, gedifferentieerd, hooggespecialiseerd zorgaanbod voor een betrekkelijk kleine, maar heterogene doelgroep. Deze doelgroep bestaat uit doven, slechthorenden, anderszins (ernstig) auditief beperkte kinderen en jongeren met bijkomende problemen (met name op visueel, cognitief, en/of spraak- en taalkundig gebied) en horende kinderen van dove of ernstig slechthorende ouders. Verwijzingen vinden vooral (circa 70%) plaats vanuit de instituten voor doven (D), slechthorenden (SH) en kinderen met spraak/taal problemen (ST) en in veel mindere mate door bureaus jeugdzorg, huisartsen, medisch specialisten, audiologische centra etc. De Vlier kampte in 2005 door uiteenlopende omstandigheden met onderbezetting bij verschillende disciplines, een hoge werkdruk voor de beschikbare stafleden en een hoog ziekteverzuim. De werving van kinder- en jeugdpsychiaters stagneert. Andere, nieuwe en vaak jonge hulpverleners, die nog nauwelijks kunnen terugvallen op ervaring in de reguliere dan wel specialistische doven-GGZ, lopen het risico door de specifieke professionele eisen en de hoge werkdruk, op te branden.
Specifieke ontwikkelingen in 2005 Met het LUMC wordt op diverse terreinen samengewerkt, zoals bijv. KNO/audiologie (o.a. Cochleair Implants) en de afdeling Sociale Pediatrie van het LUMC (o.a. communicatiestoornissen, consultatie door kinderarts). Standaard onderzoek van de aangemelde kinderen door een kinderarts is noodzakelijk omdat meer dan 50% van hen een somatische aandoening heeft, naast de auditieve beperking.
Jaardocument 2005
25
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
In 2005 zijn twee (deeltijd) klinisch linguïsten bij De Vlier komen werken. Voor het standaard spraak-taalonderzoek van horende, dove en slechthorende kinderen en van kinderen met een cochleair implantaat (CI) is de klinische linguïst verantwoordelijk. Na het vaststellen van het taalvaardigheidniveau van elk kind wordt in samenwerking met de kinderpsychiater en andere deskundigen, de differentiaaldiagnose gesteld. Aansluitend krijgen de meeste ouders een psycholinguïstisch adviesgesprek, waarin zij gericht adviezen meekrijgen voor het verbeteren van de talige communicatie op het gebied van de taalvorm, taalinhoud en taalgebruik. Bij ongeveer de helft van de verwezen kinderen is een spraak-taalonderzoek geïndiceerd. In 2005 is een voorzichtige start gemaakt met Ambulante Thuis Behandeling (ATB) vanuit de polikliniek van De Vlier. Onderdeel hiervan is het inzetten van sociotherapeuten als casemanager bij ambulante thuisbehandelingen voorafgaand aan, ter vervanging van of in het kader van de nazorg van een opname in de kliniek. Om de wachtlijst te verminderen is in 2005 gestart met een andere poliklinische werkwijze. Benadering van de wachtlijst geschiedt nu efficiënter doordat de agendering centraal wordt aangestuurd en medewerkers aan onderzoekstrajecten en vaste onderzoekstijden worden gekoppeld. Op deze momenten wordt ook de opleiding voor junior medewerkers gecentreerd. Het systeem is nu veel klant- en patiëntvriendelijker omdat het veel helderheid en structuur biedt, zowel voor kinderen en hun ouders, als voor de medewerkers van De Vlier en voor de verwijzers. Het effect is dat de onderzoeken beter lopen en dat de wachtlijsten ook daadwerkelijk kleiner worden.
In korte tijd wachtlijsten kleiner gemaakt door andere onderzoeksopzet Interview met Johannet van Geloof, ouderbegeleider van De Vlier
Bij De Vlier, de afdeling voor doven en slechthorenden van Curium, is eind 2005 een andere onderzoeksopzet gestart, waardoor de wachtlijsten kleiner zijn geworden. De Vlier is een afdeling met een landelijke functie, des te belangrijker om iets aan de lange wachtlijsten te doen. En dat is gelukt. Kinderen staan minder lang op de wachtlijst en de verschillende onderzoeken worden beter op elkaar afgestemd. Volgens ouderbegeleider Johannet van Geloof van De Vlier werkt het nieuwe systeem ook voor diegenen die een diagnose moeten stellen een stuk beter. De Vlier is de afdeling waar dove of slechthorende kinderen met psychiatrische problemen terechtkomen. Deze kinderen komen uit heel Nederland en hierdoor maken ouders vaak lange reistijden voor een onderzoek. Onderzoeken worden zoveel mogelijk gecombineerd, om daardoor het aantal onderzoeksdagen te verminderen. Johannet van Geloof: “Het was soms lastig om afspraken te maken. Je had te maken met onze agenda’s, maar ook met die van ouders. Afspraken werden regelmatig afgezegd en dan was je zo weer een week verder. Nu maken we aan het begin van het traject een opzet van het gehele onderzoek, die leggen we de ouders voor. De afspraken worden goed op elkaar afgestemd, waardoor het onderzoek sneller kan verlopen. Hierdoor worden uiteindelijk ook de wachtlijsten kleiner. We willen voor de planning van het onderzoek alle informatie over het kind binnen hebben, schoolinformatie, vragenlijsten over de ontwikkeling, medische informatie en eerder gedaan onderzoek. Bij de planning is een duidelijke vraagstelling, die na de intake aangevuld kan worden. Na ongeveer 10 weken kan een onderzoek dan worden afgerond. Van beide kanten wordt een inspanning gevraagd, de afspraken moeten worden nageleefd. We zijn er achter dat dit goed werkt. Ouders en kinderen weten aan het begin van het traject precies waar ze aan toe zijn en wat er gaat gebeuren. En wij weten dat ook.”
Jaardocument 2005
26
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Om alle afspraken ook bij De Vlier zo goed mogelijk te registreren, werken de onderzoekers met ‘geblokte tijden’, oftewel een centrale agendering. Deze geblokte tijden zijn alleen beschikbaar voor onderzoeken en die worden centraal ingepland. Johannet van Geloof: “We hebben allemaal moeten wennen dat we niet meer onze eigen agenda bepalen, maar dat dit voor het grootste deel centraal wordt ingedeeld. Het is gevoelsmatig anders, maar we zijn er nu wel achter dat het goed werkt. Het effect is dat de onderzoeken beter lopen en dat de wachtlijsten ook daadwerkelijk kleiner worden. Doordat alles goed op elkaar wordt afgestemd, kun je meer onderzoeken in een periode plannen, waardoor er automatisch meer kinderen aan bod komen voor onderzoek.” Van verwijzers die kinderen naar De Vlier doorverwijzen komen positieve reacties op de nieuwe manier van werken. “Ze vinden het vooral prettig om al heel snel een indicatie te krijgen, wanneer een onderzoek start en hoe lang het onderzoek gaat duren. Het systeem is eigenlijk veel klant- en patiëntvriendelijker omdat het veel helderheid en structuur biedt, zowel voor ons als voor de patiënt.”
De Vlier
Jaarverslag Klachten en Klachtencommissie Binnen Curium is een onafhankelijke klachtencommissie ingesteld waar patiënten, ouders en verzorgers van patiënten, hun klacht kunnen indienen over de diagnostiek en behandeling door Curium. In 2005 is er voor gekozen deze klachtencommissie te laten vormen door de onafhankelijke klachtencommissie van het LUMC. Hiervoor is eind 2004 het klachtenreglement aangepast. De klachtencommissie van het LUMC kan, indien ze dat wenst, de expertise van kinder- en jeugdpsychiaters inroepen om de klachten te behandelen. In 2005 heeft de klachtencommissie van het LUMC echter geen klachten van Curium ontvangen. Dit wil niet zeggen dat er geen klachten zijn geweest over de diagnostiek en behandeling in Curium. In 2005 hebben ouders van patiënten vijf keer hun beklag gedaan bij de directie of het management. De directie en het management reageren altijd op een dergelijke klacht met het verzoek of betrokkene een officiële klacht bij de klachtencommissie wil indienen of eerst in gesprek met het management wil gaan om te zoeken naar collectieve oplossingen. In alle gevallen is dat laatste gebeurd. De directie en het management zijn in overleg gegaan met de klager en hebben eventueel met behulp van directe betrokkenen aan een oplossing gewerkt. Alle vijf de gevallen waren voldoende bevredigend behandeld voor de klager om geen officiële klacht in te dienen. De organisatie acht de mogelijkheid tot het indienen van een klacht een belangrijk signaal om te werken aan de kwaliteit. Zij tracht hierbij zorgvuldig en met oog voor het perspectief van de patiënt de klacht te behandelen en verbeteringstrajecten in te zetten.
Jaardocument 2005
27
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Jaarverslag Kwaliteitscommissie 2005 In 2005 zijn de voorbereidingen voor de aanvraag van de accreditatie bij het Nederlands Instituut voor Accreditatie van Ziekenhuizen (NIAZ) pas goed van start gegaan. Doelstelling was deze aanvraag eind 2005 te versturen. Dat bleek te ambitieus. We zijn in 2005 gestart met een Curiumbrede presentatie om het begrip kwaliteitszorg te introduceren. Naast het maken van een plan van aanpak en een zelfevaluatie door het management, heeft een viertal afdelingen als koploper het eigen functioneren onder de loep genomen. Met het oog op kwaliteit en borging daarvan hebben de afdelingen Personeelszaken, Dagbehandeling Gouda, de Gesloten Afdeling en het Van Krevelenhuis een zelfevaluatie gedaan en de verschillende processen beschreven. Een tweede groep bestaande uit de Dagbehandeling Oegstgeest, de Salarisadministratie, Unit 1 (eetstoornissen) en de Psychomotore Therapie is na de zomer van start gegaan. Na verloop van tijd bleek het efficiënter om verschillende processen en protocollen op de verschillende niveaus te laten beschrijven, zodat niet iedereen opnieuw het wiel hoeft uit te vinden. Om dit te structureren is voorgesteld een protocollencommissie te benoemen die op afdelingen- of clusteroverstijgend niveau de protocollen vormgeeft. Daarnaast is afgelopen jaar een start gemaakt met het documentenbeheerssysteem. Hoewel het definitieve systeem nog op zich laat wachten, zijn de documenten in format en qua indeling voor een groot deel klaar om daarin opgenomen te worden. Tenslotte is een eerste groep van zes interne auditoren gekozen, die komend jaar een opleiding volgen om binnen Curium verschillende afdelingen te bezoeken en te bekijken of die voldoen aan de normen die gesteld zijn met betrekking tot kwaliteit en de borging daarvan.
Tijdens het jubileumfeest in Het Archeon in Alphen aan den Rijn
Jaardocument 2005
28
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
“Allemaal bekende gezichten tijdens de reünie.” Interview met psycholoog Liesbeth Vrijdaghs
Al 32 jaar werkt ze als psycholoog bij Curium, dus de reünie was voor haar een ‘feest der herkenning’. Veel oud-collega’s ontmoet en gesproken, afspraken gemaakt en mensen in het vernieuwde Curium rondgeleid. “Het was ontzettend leuk, de oud-collega’s waren erg geïnteresseerd in het Curium van nu.” Liesbeth Vrijdaghs is meteen na haar studie begonnen bij Curium, toen nog in het oude woongebouw en al heel snel in wat nu het Stafgebouw heet. Toen ook met nieuwe units, die in het jubileumjaar 2005 vervangen zijn door de huidige, nieuwe units. In de jaren dat Liesbeth Vrijdaghs bij Curium heeft gewerkt is de instelling duidelijk niet stil blijven staan. “In het begin waren we met een paar psychologen. Nu zit ik in het nieuwe gebouw van de Gesloten afdeling en hebben we alleen hier al een hele gang vol. We hebben het altijd heel erg gezellig met elkaar gehad, dat is ook één van de redenen dat ik het zolang en met veel plezier volhoud bij Curium.” Liesbeth Vrijdaghs heeft met een aantal collega’s de reünie voorbereid. Alle oud-collega’s hebben ze uitgenodigd. “Of je nu 1 jaar of 30 jaar weg was, naar een nieuwe baan, met pensioen of uit ongenoegen was weggegaan, iedereen hebben we uitgenodigd. En dat leverde een heel leuk gezelschap op tijdens de reünie.” De organisatoren van de reünie hebben heel veel oud-collega’s aangeschreven, maar ook via een advertentie in kranten hebben veel mensen zich aangemeld. “Het was ontzettend leuk om naar te kijken. De meeste oudcollega’s waren enthousiast, ze vonden Curium erg mooi geworden. Wat standaard bij een reünie hoort en hier niet anders was, waren de leuke gesprekken die op gang kwamen. Mensen die elkaar een hele tijd niet hebben gezien en natuurlijk bij wilden praten. ‘Weet je nog’…. en ‘hoe is het met’… De reüniegangers waren niet alleen geïnteresseerd in Curium, maar ook in elkaar. Ik weet dat verschillende groepjes afspraken hebben gemaakt om elkaar nog eens te treffen.”
Liesbeth Vrijdags
De reünie is georganiseerd op een middag, tussen 14.00 en 17.00 waren de mensen welkom. Er was koffie, thee en taart. Geen toespraken, maar wel de nieuwe film over Curium en rondleidingen. De nieuwe units konden worden bekeken en natuurlijk ook het oude vertrouwde stafgebouw. “De mensen waren onder de indruk van de nieuwe units. Vooral over de stijl waarin ze gebouwd zijn en hoe ze eruit zien. Er waren vele bewonderende blikken.” Voor Liesbeth Vrijdaghs zelf was de reünie een erg leuke dag. Door de rondleiding, maar vooral ook door de gesprekken met oud-collega’s. “Ik heb nog steeds contacten met oud-collega’s, ook voor de reünie. Met drie oudere ex-collega’s ga ik regelmatig op stap, naar een tentoonstelling of naar ballet. Een aantal jongere ex-collega’s spreek of tref ik ook nog regelmatig. Dit zijn echt blijvende contacten, vriendschappen ontstaan in Curium.”
Jaardocument 2005
29
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Commissies Kwaliteitscommissie Charlotte van Baaren, voorzitter Roel Eijsberg Bart Siebelink Monique Vlaar Anita Hagendoorn Klachtencommissie De klachtencommissie van het LUMC functioneert ook als onafhankelijke klachtencommissie voor klachten over de behandeling in Curium. De commissie kan ervoor kiezen bij behandeling van Curium klachten haar commissie tijdelijk uit te breiden met een lid die specialistische kennis heeft op het gebied van kinder- en jeugdpsychiatrie. Geneesmiddelencommissie Godfried Marijnissen, voorzitter Mirjam Rinne Kees van Kuik Marrie Smallenbroek Nel Meskers Carla de Jong Middelen & Maatregelen commissie Roel Eijsberg, voorzitter Ankie de Jong Ingrid de Jong Ronald Heukels Nicoline Sieval Linda Barnhoorn Commissie Melding Incidenten Patiënten (MIP) Mieneke Norder, voorzitter Monique Geerts Ronald Gordijn Willem Hallensleben Ronald Heukels Godfried Marijnissen Else Pool Vertrouwenspersoon ongewenste intimiteiten Agaath Koudstaal Arboteam Rik Boswerger, voorzitter a.i. Anke van der Helm Anita Hagendoorn Jelle Bender Florianne Schepen Caroline Houben Barbara Kruit
Jaardocument 2005
30
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Sociaal jaarverslag en kengetallen
Touwtrekken tijdens het jubileumfeest in Alphen aan den Rijn
Jaardocument 2005
31
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Personeelsbestand 2005 (de cijfers geven de situatie weer van 31 december 2005 tenzij anders vermeld) Op 31 december 2005 waren er 355 personen in dienst van Curium (vorig jaar waren dat 332 personen). Dit waren 62 (17,5%) mannen en 293 (82,5%) vrouwen. Hiervan werkten er 76 (21,5%) bij de ondersteunende diensten.
Personeelsbestand 2005
Functiecategorie Behandelingscoördinatoren Kinder- en Jeugdpsychiater Management Medici overig MIV Ondersteuning Ouderbegeleiders Patiëntenzorg overig Psychologen Psychotherapeuten Sociotherapeuten Therapeuten Totaal
Mannen 1 6 5 1
Vrouwen 9 2 3 7 4 61 12 13 14 9 143 16 293
15 1 3 1 3 25 1 62
Totaal 10 8 8 8 4 76 13 16 15 12 168 17 355
Medici overig zijn Agio's, Agnio's, kinderartsen, behandelend artsen etc. Onder ouderbegeleiders verstaan we ouderbegeleiders en systeemtherapeuten. Onder Management worden hiërarchisch leidinggevenden verstaan (vier van deze mensen zijn tevens K&J-psychiater; zij worden in bovenstaand figuur alleen bij de leidinggevenden genoemd). Ondersteuning: mensen die werken bij de facilitaire dienst (FD), de economisch en administratieve dienst (EAD), personeelszaken (PZ) en het secretariaat van de directie.
Instroom 2005 In 2005 zijn er 83 mensen bij Curium in dienst gekomen. Hieronder vindt u de cijfers van alle nieuwe medewerkers ingedeeld naar functiecategorie. Het waren 63 (76%) vrouwen. Ongeveer de helft hiervan (31) kwam in dienst als sociotherapeut. In 2005 is er één kinder- en jeugdpsychiater bij Curium in dienst gekomen. Daarnaast startten vier andere medici.
Functiecategorie Behandelverantwoordelijke Kinder- en Jeugdpsychiater Medici overig MIV Ondersteuning Patiëntenzorg overig Psychologen Sociotherapeuten Therapeuten Totaal
Jaardocument 2005
Mannen 1
Vrouwen Totaal 1
1
8
10 20
4 1 14 8 1 31 4 63
1 4 1 22 8 1 41 4 83
32
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Uitstroom 2005 In 2005 zijn er 63 mensen uit dienst getreden. Er zijn 2 kinder- en jeugdpsychiaters uit dienst gegaan, vijf andere mensen met een geneeskundige achtergrond en 22 sociotherapeuten.
Functiecategorie Behandelingscoördinator Kinder- en Jeugdpsychiater Management Medici overig O&O Ondersteuning Ouderbegeleiders Patiëntenzorg overig Psychologen Psychotherapeuten Sociotherapeuten Therapeuten Totaal
Mannen Vrouwen Totaal 1 1 1 2 3 1 1 5 5 1 1 1 10 11 2 2 1 6 7 3 3 2 2 2 20 22 5 5 6 57 63
In- en uitstroom op afdeling/cluster
Cluster/Afdeling Cluster I(kliniek) Cluster II (dagbehandeling, diagnostiek en poli) Cluster III (auditief gehandicapte kinderen en jeugdigen) Directie EAD (Economisch en Administratieve Dienst) FD (Facilitaire Dienst) MIV (medische informatievoorziening) PZ (personeelszaken) Totaal
Instroom Mannen Vrouwen 15 32
1
Totaal 47
7
7
8
9 Geen instroom
1 2
5 9 1
6 11 1
1 20
1 63
2 83
Uitstroom Mannen Vrouwen 3 26 1
Totaal 29
15
16
10
10
2
2
1 1
1 7 1
6
62
2 8 1 Geen uitstroom 68
De totaalaantallen van boven- en onderstaande figuren wijken af van het totaal aantal mensen van voorgaande totaaloverzichten. Dit komt omdat in deze overzichten alle functionarissen genoemd zijn en in eerdere overzicht alle personen (één persoon kan meerdere functies bekleden; bijvoorbeeld ORleden).
Jaardocument 2005
33
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Totaal personeelsbestand van 2005 Mannen
Vrouwen
Totaal
Cluster I (kliniek) Cluster II (dagbehandeling, diagnostiek en poli) Cluster III (auditief gehandicapte kinderen en jeugdigen)
35
9,4%
139
37,2%
174
46,5%
9
2,4%
64
17,1%
73
19,5%
5
1,3%
40
10,7%
45
12,0%
Directie EAD (Economisch en Administratieve Dienst)
1
0,3%
3
0,8%
4
1,1%
3
0,8%
28
7,5%
31
8,3%
FD (Facilitaire Dienst) MIV (medische informatievoorziening)
7
1,9%
24
6,4%
31
8,3%
2
0,5%
2
0,5%
4
1,1%
OR (ondernemingsraad)
2
0,5%
5
1,3%
7
1,9%
PZ (personeelszaken)
2
0,5%
3
0,8%
5
1,3%
Totaal
66
17,6%
308
82,4%
374
100,0%
Gemiddeld aantal fulltime equivalenten (fte's) over het jaar 2005 In 2005 had Curium gemiddeld 233,4 fte's in dienst. In 2004 was dat 221,3 fte. Een stijging van 5,4%. In de laatste maand van 2005 waren er zelfs 247,9 fte's in dienst. Afdeling Directie (inclusief Personeelszaken, MIV en de O.R.) Economisch en Administratieve Dienst Facilitaire Dienst Cluster I (kliniek) Cluster II (dagbehandeling, diagnostiek en poli) Cluster III (auditief gehandicapte kinderen en jeugdigen) Totaal
2005 gemiddeld 15,8 (6,8%)
Eind 2005 15,9
2004 gemiddeld 16,8 (7,6%)
21,4 (9,1%) 16,0 (6,9%) 105,6 (45,2%) 45,8 (19,6%)
23,3 16,4 117,6 45,0
18,6 15,3 101,3 41,2
(8,4%) (6,9%) (45,8%) (18,6%)
28,2 (12%)
29,7
28,1
(12,7%)
233,4
247,9
221,3
Leeftijden 2005
Jaardocument 2005
34
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
De gemiddelde leeftijd van de mensen die Curium hebben verlaten lag hoger dan die van de nieuwkomers. De gemiddelde leeftijd van de Curium medewerker is desondanks niet lager geworden in 2005 en is 38 jaar gebleven. Gemiddelde leeftijden
Nieuwkomers
Curium verlaters
2005
32 jaar
38 jaar
48
50 43
41 40
45
60
46 43
47
45 41
30
30
40
53
48
49
50
36
34
Gemiddelde leeftijd Curium 38 jaar
35
33
43
42
37 31
30
20
20 10
10
0
PZ
OR
M IV
FD
EAD
D ir e c tie
C lu s te r III
C lu s te r II
C lu s te r I
0
Gemiddelde contractgrootten Deze cijfers zijn inclusief de nul-urencontracten. Op 31 december 2005 waren er 33 mensen werkzaam bij Curium met een dergelijk contract. Zonder de nul-urencontracten heeft de Curiummedewerker een arbeidsovereenkomst van gemiddeld 74,5% (dat is ongeveer 27 uur per week). De nieuwe medewerker van 2005 had een gemiddeld contract van 41,6% (=ongeveer 15 uur/week). 33 van de nieuwe medewerkers had een nul-urencontract. Als we deze mensen niet meenemen in de cijfers heeft de nieuwe medewerker een gemiddeld contract van 67,8% (=24,4 uur per week). De gemiddelde contractgrootte van de personen die in 2005 met ontslag zijn gegaan was 43,9%. Hiervan hadden er 22 een nul-urencontract. Als we deze mensen buiten beschouwing laten was het gemiddelde percentage van de Curium verlatende medewerkers 64,9%. Cluster/Afdeling Instroom Uitstroom Totaal Cluster I 42% 47% 68% Cluster II 32% 43% 66% Cluster III 56% 57% 68% Directie geen instroom 94% 88% EAD 82% 58% 75% FD 12% 0% 55% MIV 78% 50% 81% PZ 28% geen uitstroom 61% Totaal 42% (24,5 uur) 44% (16 uur) 68% (24,5 uur)
Jaardocument 2005
35
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Medewerkers tijdens het jubileumfeest
Ziekteverzuim 2005 Afdeling
Gem pers sterkte
TOTAAL
267,09
3,85
1,46
5,31
Dir
13,96
5,17
0,17
5,34
EAD
22,16
3,19
-
3,19
FD
20,13
2,30
-
2,30
CL 1
122,47
3,67
1,07
4,74
CL 2
57,64
2,08
1,34
3,42
CL 3
30,27
8,74
5,91
14,65
Jaardocument 2005
Ziekteverzuim Zwangerschap Totaal
36
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Stages In de tabel hieronder staan de stagiair(e)s vermeld die in 2005 bij Curium een stage begonnen.
18 16 14 12 10
V M
16
8
12
6 4
3
2 1
Cluster III
Ondersteunende diensten
2 0 Cluster I
Cluster II
M 16 14 12 10 8 6 4 2 0
V
15 9 2 1
4 ek sti no e g ia nd ne ir d a u i g te sta e rs nd o ir g ia sta
t/a rc iai g sta
b
ten ns d ie ir g ia sta
1
2
ut os pe /ci a w r /b the /lo cio mt o p s ir ir gia gia sta sta
k oe erz d on
Samenwerkingsverbanden Met een aantal organisaties werkt Curium nauw samen. Zo is er onze bestuurlijke grote broer, het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Vooral op het gebied van onderwijs en onderzoek is een aantal mensen werkzaam bij Curium die in dienst zijn bij het LUMC. Cluster III (De Vlier) is onze landelijke afdeling voor auditief gehandicapte kinderen en jeugdigen met een psychiatrische stoornis. Zij werkten ook in 2005 veel samen met Effatha (doveninstituut). Op het gebied van de Educatieve Therapie (E.T.) wordt nog altijd veel samengewerkt met de Prof. dr. Leo Kannerschool.
LUMC-personeel In 2005 zijn naast onderwijs en onderzoeksmedewerkers die al langere tijd werkzaam waren bij Curium (negen mensen), ook nog steeds vijf kinderartsen die dikwijls werkzaamheden verrichten voor en bij Curium. Dat maakte in 2005 het totale aantal van mensen in dienst van het LUMC die bij Curium (een deel van) hun werkzaamheden verrichtten 16. Twee daarvan zijn via de Universiteit
Jaardocument 2005
37
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Leiden werkzaam bij Curium als AIO (assistent in opleiding). Zij houden zich bezig met onderzoek in Curium en zullen daarop promoveren.
Effatha-personeel Bij Cluster III ('De Vlier') is in 2005 3,1 fte werkzaam geweest via het doveninstituut Effatha. Dit waren 3 leerkrachten en 1 coördinator, 1 intern begeleider en 1 communicatiedocent.
Prof. dr. Leo Kannerschool In 2005 zijn wederom 7 leerkrachten werkzaam geweest in de E.T. oefen- en observatieklassen.
Vrijwilligers In 2005 zijn 2 vrijwilligers werkzaam geweest op de afdeling creatieve therapie. De vrijwilligers houden zich voornamelijk bezig met het wekelijks begeleiden van de bandjes. Ook zijn bij speciale activiteiten, zoals het lentefeest, vrijwilligers die zich 'eenmalig' inzetten.
Werkervaringsplaats Op de afdeling Diagnostiek hebben in 2005 drie personen in het kader van een postuniversitaire stage werkervaring opgedaan.
Nieuwbouw van de units in Oegstgeest
Jaardocument 2005
38
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Geneesmiddelencommissie Binnen Curium is een centrale geneesmiddelencommissie ingesteld: Voorzitter: Leden:
G. Marijnissen, kinder- en jeugdpsychiater M. Rinne, kinder- en jeugdpsychiater, clustermanager K. van Kuik, arts De Vlier M. Smallenbroek, arts polikliniek N. Meskers, secretariaat C. de Jong, secretariaat
De geneesmiddelencommissie is in 2005 vier keer bij elkaar gekomen. In 2005 is de heer N. de Soet als projectapotheker aangesteld, onder andere ten behoeve van het actualiseren en aanpassen van het interne reglement ‘beschrijving geneesmiddelenvoorziening’ en om de distributie en bewaking van geneesmiddelen verder te optimaliseren. In het kinderpsychiatrische overleg van Curium is een aantal psychofarmacologische voordrachten gerealiseerd, waaronder een voordracht van dr. Labadie van Lareb, met casuïstiek rond bijwerkingen en interacties van psychofarmaca bij kinderen en jeugdigen. De commissie is nagegaan of melatonine, terwijl het niet geregistreerd is als geneesmiddel, zonder zogenaamde artsenverklaring kan worden voorgeschreven. Dit blijkt inderdaad mogelijk, waarbij opgemerkt dient te worden dat ouders wel altijd geïnformeerd dienen te worden over de status van het middel. Vanuit het kenniscentrum kinder- en jeugdpsychiatrie waar Curium ook in participeert, is een medicatieperscriptieformulier ontwikkeld met een checklist voor een farmacologische behandeling. De geneesmiddelencommissie heeft deze protocollering aangeboden aan directie en management. Voorafgaande aan de implementatie wordt vanuit de commissie onderzocht in hoeverre de formulieren op de kliniek en polikliniek bruikbaar zullen zijn. De achtergrond van het regelmatig vergeten van toedienen van medicatie door sociotherapeuten in 2005 is in de kliniek nader onderzocht. Dit heeft ertoe geleid dat nu per dienst en per unit één sociotherapeut verantwoordelijk is gemaakt voor de medicatietoediening. In 2005 heeft dit duidelijk geleid tot een aanzienlijke afname van het aantal omissies. In 2005 is besloten de geneesmiddelenvoorziening in de toekomst bij de huisapotheek van het Leids Universitair Medisch Centrum onder te brengen. De apotheek van het LUMC gaat, naast de feitelijke distributie, ook een grote inhoudelijk inbreng leveren aan de medicijnenverstrekking aan in Curium opgenomen patiënten. Het doel is de medicatie en veiligheid van patiënten te vergroten. De gehele dienstverlening wordt conform het normrapport farmaceutische zorg in ggz-instellingen uitgevoerd. Eén apotheker vanuit het LUMC zal participeren in de geneesmiddelencommissie van Curium. De directie verwacht met ingang van mei 2006 deze overgang van de Diaconessenapotheek naar het LUMC te kunnen realiseren.
“Het was een druk, maar ook heel erg leuk jaar” Interview met René Duurkoop
“Zo’n jaar als 2005 moet je niet te vaak hebben, het was ontzettend druk, maar tegelijkertijd ook ontzettend leuk. Ik ben met heel veel dingen bezig geweest; sloop, nieuwbouw, opening, jubileumfeest en de bandjesavond. En dan natuurlijk ook nog mijn gewone werk bij de Technische Dienst, want dat ging gewoon door. Al met al was het een positief jaar, waarin mensen zich erg verbonden voelden met Curium”, zo zegt René Duurkoop. Hij werkt bij Curium, zat zowel in de werkgroep voor het jubileum als in die voor de opening en is in de avonduren ook nog vrijwilliger bij Curium. Toen René Duurkoop in 1985 als dienstweigeraar bij Curium ging werken is hij ook begonnen als vrijwilliger bij de ‘bandjesavond’. “Wekelijks een avond oefenen met een stel kinderen dat graag muziek wil maken. Toen ik wegging bij Curium ben ik vrijwilliger gebleven en toen ik later bij Curium kwam werken ben ik het ook blijven doen. Nu dus al 20 jaar en ik vind het nog steeds erg leuk. Elk
Jaardocument 2005
39
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
jaar wordt een optreden georganiseerd voor ouders en familie van de kinderen. Dat is altijd een succes. Het zou heel vreemd zijn als Curium geen bandjes meer had. Voor de kinderen die meedoen is het erg belangrijk. Ze leren goed samenwerken en ze kunnen ook eens een andere kant van zichzelf laten zien. Sommige kinderen maken alleen in Curium muziek, maar er zijn er ook bij die later zelf een band oprichten. Ik ben wel eens gaan kijken naar een ‘oud-leerling’. Ik vind het erg leuk wekelijks met de bands bezig te zijn. Het is ook laagdrempelig. We leren ze geen noten, maar gewoon nummers. Al na een paar avonden oefenen kunnen ze een nummer meespelen en is er dus snel resultaat.”
René Duurkoop René Duurkoop is ook medewerker bij de Technische Dienst van Curium. Vanwege zijn technische kennis en zijn kennis van muziek zat hij in de werkgroepen voor de opening en het jubileumfeest. “Een heel bijzonder jaar was het, zeker weten. Ik en trouwens de hele TD hebben het er heel erg druk mee gehad. Niet alleen met de nieuwbouw, ook met de sloop van de oude units. Die moest ook voorbereid worden. Dan nog een keer de twee feesten; de opening en het feest in het Archeon in Alphen aan den Rijn. Het heeft allemaal veel tijd en energie gekost, want het dagelijkse werk ging ook door. Maar er zaten heel erg leuke dingen tussen. Voor het grote personeelsfeest in het Archeon heb ik mij bijvoorbeeld bezig gehouden met het uitkiezen en regelen van een band. Verder zijn voor dit soort grote festiviteiten natuurlijk heel veel technische zaken nodig waar je niet zo één twee drie aan denkt, waardoor het erg handig is dat er een technische man in een werkgroep zit.” Een heftig jaar dus voor René Duurkoop, maar voor hem ook een jaar waarin de verbondenheid van het personeel met Curium tot uitdrukking kwam. “Ik vind 2005 een mijlpaal. In de 20 jaar dat ik werk en vrijwilligerswerk bij Curium doe, is er heel veel veranderd. Van een kleine organisatie is het een omvangrijk geheel geworden en er is veel personeel bijgekomen. Voor het personeel was 2005 denk ik een heel positief jaar met veel activiteiten. Medewerkers zijn elkaar ook eens op een andere manier tegengekomen.”
Rondleiding tijdens de opening
Jaardocument 2005
40
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
PUBLICATIES EN VOORDRACHTEN MEDEWERKERS CURIUM 2005 Reguliere publicaties Rinne, M.A.W. & Treffers, Ph.D.A. SSRI’s bij kinderen en adolescenten (3): Problemen met klinische trials. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 60, 276-288. Rinne, M.A.W. & Treffers, Ph.D.A. SSRI’s bij kinderen en adolescenten (4): Interactie met rijping en ontwikkeling. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 60, 299-310. Treffers, Ph.D.A. & Van den Burg, W. (red.) SSRI’s: Themanummer Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 60, 3. Treffers, Ph.D.A. & Rinne, M.A.W. SSRI’s bij kinderen en adolescenten (1): Inleiding. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 60, 247-259. Treffers, Ph.D.A. & Rinne, M.A.W. SSRI’s bij kinderen en adolescenten (2): Werkzaamheid Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 60, 260-275. Treffers, Ph.D.A., & Rinne, M.A.W. SSRI’s bij kinderen en adolescenten. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 149, 1314-1317. Treffers, Ph.D.A. Schoolweigering: een complex probleem. Praktijkboek Jeugdgezondheidzorg, V 3.9-1 – V.3.9-20. Amsterdam: Elsevier. Wehmeier, P.M., Kluge, M., Maras, A., Riemann, D., Berger, M., Kohnen, R., Dittmann, R.W.,& Gattaz, W.F. Fluoxetine versus trimipramine in the treatment of depression in geriatric patients. Pharmacopsychiatry, 38, 13-16. van Widenfelt, B.M., Treffers, Ph.D.A., de Beurs, E, Siebelink, B.M., & Koudijs, E. Translation and cross-cultural adaptation of assessment instruments used in psychological research with children and families. Clinical Child and Family Psychology Review, 8, 135-147.
Vakpublicaties Treffers, Ph.D.A. Commentaar bij: S.N. Compton e.a. (2004). Cognitive-behavioral psychotherapy for anxiety and depressive disorders in children and adolescents: an evidence-based medicine review (JAACAP, 43, 930-959). Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 60, 844-846. Eijsberg,R. First Psychotic Episode. Bespreking van Boerhaavesymposium (Leiden, 24 juni 2004). Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 60, 132 –136. Eijsberg, R. Bespreking van Gilberg, C. (2003) A Guide to Asperger syndrome; Holliday Willey, L. (2003) Doen alsof je normaal bent en Jackson, L. (2003) Mafkezen en het Aspergersyndroom. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 60, 456-457.
In druk Meijer, M. Narcistische stoornissen bij adolescenten. Handboek Kinderen & Adolescenten, Houten, Bohn Stafleu Van Loghum. Maras, A., Laucht, M., Fischer, T., Wilhelm, C. & Schmidt M.H. Erniedrigte Serotoninkonzentatrionen im thrombozytenfreien Plasma bei Jugendlichen mit externalen Verhaltensproblemen. Zeitschrift für Kinder- und Jugendpsychiatrie und Psychotherapie
Jaardocument 2005
41
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Liber, J. M., List, D., van Loey, N.E.E., & Kef, S. Internalizing problem behavior and family environment of children with burns: a Dutch pilot study. Burns. Rinne-Albers, M.A.W. Traumatisering in de jeugd. In: Vliet, I., E. Knoppert, P. Kolling & I. Sleeboom (red) Vrouw(en)leven; psychopathologie bij vrouwen in de diverse levensfasen., Houten, Bohn Stafleu van Loghum. Lindhout, I.E., Markus, M.Th., Hoogendijk, Th.H.G., Borst, S.R., Maingay, R., Spinhoven, Ph., van Dyck, R., & Boer, F. Childrearing practices of anxiety-disordered parents. Child Psychiatry and Human Development.
Voordrachten, workshops en posters Eijsberg, R. De plaats van de kinder- en jeugdpsychiater in een kinder- en jeugdpsychiatrisch centrum. Lezing in kader van Boerhaavecursus Kinder- en Jeugdpsychiatrie. Leiden, 26 mei 2005. Eijsberg, R. Jeugd GGZ en de samenwerking met Bureau Jeugdzorg. Lezing Najaarsconferentie Sectie Kinder- en Jeugdpsychiatrie. Zeist, 24 november 2005. van Gent, T. Cooperation between specialist mental health services for deaf and hard of hearing children and education: Challenges and issues. Lezing tijdens conferentie Education, Mental Health and Deafness (EMHD), voorafgaand aan het 20e International Congress on the Education of the Deaf ’Fit for the Future’. Maastricht, 17 juli 2005. van Gent, T. Mental health problems in deaf children: prevalence and backgrounds. Lezing in kader van het 20e International Congress on the Education of the Deaf ’Fit for the Future’. Maastricht, 18-20 juli 2005. van Gent, T., Heiling, K., van Eldik, T., Fellinger, J., & Holzinger, D. Developing school based mental health services for deaf and hard of hearing children and young people. Workshop in kader van 20e International Congress on the Education of the Deaf ’Fit for the Future’. Maastricht, 18-20 juli 2005. van Gent, T. How to set up a platform for professionals in the field of mental health and deafness: The European model. Lezing tijdens conferentie van Special Interest Group meeting on mental health issues among deaf and hard of hearing children and their families, voorafgaand aan het 3e Mental Health and Deafness World Congress. Worcester, Zuid Afrika, 26 oktober 2005. van Gent, T. What about self-esteem and ego-development in deaf adolescents? Studying selfesteem, ego-development and mental health problems among deaf adolescents in The Netherlands. Lezing in het kader van het 3e Mental Health and Deafness World Congress, Worcester, Zuid Afrika, 27-29 oktober 2005. Goenee, W. ADHD: Psychotherapie, psychoeducatie en psychosociale interventies. Voordracht in kader van Symposium: “ADHD, van etiologie tot therapie”. Oegstgeest, 26 oktober 2005. Lewicka, S., Maras, A., Laucht, M. HPA axis dysfunction and development of behavioral problems in adolescents. Voordracht in kader van “ENDO 2005. The Endocrine Society’s 87th Annual Meeting”, San Diego, 4 – 7 juni 2005. Liber, J.M., van Widenfelt, B.M.,& Treffers, Ph.D.A. Behandelintegriteit. Lezing symposium Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. Den Haag, 6 april 2005. Lindhout, I.E.,& Markus M.Th. Opvoeding en psychopathologie bij kinderen: angststoornissen. Lezing voor Consortium Kinder- en Jeugdpsychiatrie Noord-Holland, Amsterdam, 2005. Maras, A., Laucht, M., Company, M., Lewicka, S., Blomeyer, D.,& Schmidt, M.H. (2005). Die Bedeutung des HPA-Systems für die Verhaltensentwicklung Jugendlicher: Ergebnisse der Mannheimer
Jaardocument 2005
42
Curium, Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Risikokinderstudie. Voordracht in kader van 29e Kongress der Deutschen Gesellschaft für Kinder- und Jugendpsychiatrie, Psychosomatik und Psychotherapie. Heidelberg, 16-19 maart 2005. Maras, A. Pharmacological treatment of ADHD. Voordracht in kader van Symposium: “ADHD, van etiologie tot therapie”. Oegstgeest, 26 oktober 2005. Marijnissen, G.M. ADHD met angststoornissen. Lezing in kader van Boerhaavecursus Kinder- en Jeugdpsychiatrie 2005. Leiden, 20 oktober 2005. Marijnissen, G.M. ADHD: Comorbide stoornissen en behandeling daarvan. Voordracht in kader van Symposium: “ADHD, van etiologie tot therapie”. Oegstgeest, 26 oktober 2005. Olminkhof, S. ADHD: Neuropsychologisch onderzoek en didactisch onderzoek Voordracht in kader van Symposium: “ADHD, van etiologie tot therapie”. Oegstgeest, 26 oktober 2005. Rinne-Albers, M.A.W. De identiteit van de kinder- en jeugdpsychiatrie. Lezing in kader van Boerhaavecursus Kinder- en Jeugdpsychiatrie 2005. Leiden, 26 mei 2005. Rinne-Albers, M.A.W. Psychomedicatie bij kinderen en jeugdigen: wanneer wel, wanneer niet? Voordracht in het kader van het symposium “Bijzonderheden bij angststoornissen bij kinderen en de consequenties voor de behandeling”. Najaarsconferentie van de Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve Therapie. Veldhoven, 11 november 2005. Ristow, G., Maras, A., Göpel, C.,& Schmidt, M.H. Leptin und Leptinrezeptor bei Patienten mit Anorexia nervosa im Behandlungsverlauf und mögliche Einflussvariablen. Voordracht in kader van 29e Kongress der Deutschen Gesellschaft für Kinder- und Jugendpsychiatrie, Psychosomatik und Psychotherapie. Heidelberg, 16.-19 maart 2005. Siebelink, B.M. Structuur in de diagnostiek? Lezing in kader van congres NIP “Zin en onzin van diagnostiek: recente ontwikkelingen in onderwijs en jeugdzorg”. Ede, 28 januari 2005. Skowronek, M.H., Maras, A., Laucht, M., Fischer, T., Wilhelm, C., & Schmidt, M.H. Erniedrigte Serotoninkonzentrationen im Plasma bei Jugendlichen mit externalen Verhaltensproblemen. Voordrdracht in kader van 29e Kongress der Deutschen Gesellschaft für Kinder- und Jugendpsychiatrie, Psychosomatik und Psychotherapie. Heidelberg, 16-19 maart 2005. Theil, A. Epidemiologie en etiologische modellen van ADHD. Voordracht in kader van Symposium: “ADHD,- van etiologie tot therapie”. Oegstgeest, 26 oktober 2005. Theil, A. Lichamelijke symptomen in de kinder- en jeugdpsychiatrie: inleiding. Lezing in kader van Boerhaavesymposium Somatoforme stoornissen. Leiden, 16 november 2005. Treffers, Ph.D.A. Depression, suicide and treatment in children and adolescents. Lezing in kader van Symposium Experimental Psychopathology “Anxiety and depression across the life span”. Soesterberg, 10 februari 2005. Treffers, Ph.D.A. The emergence of anxiety in the development of the person. Lezing in kader van Spinoza Symposium on Alan Sroufe et al’s ’The development of the person: The Minnesota study of risk and adaptation from birth to adulthood’. Leiden, 6 juni 2005. Treffers, Ph.D.A. Jelgersmalezing: Angststoornissen en depressie bij kinderen en jeugdigen in de 19e eeuw.Leiden, 11 oktober 2005. van Widenfelt, B. M.. From a child’s perspective: coping in the face of interparental marital conflict. Lezing in kader van symposium “Advances in Couples' Coping and Stress Research: Psychosocial and Clinical Perspectives". Milaan, 28 mei 2005.
Jaardocument 2005
43