CONCEPT. Jaarstukken 2013

CONCEPT

Jaarstukken 2013

Jaarstukken 2013

Concept Jaarstukken 2013

2

Jaarstukken 2013

Aanbiedingsbrief Voor u ligt de rekening 2013 van gemeente De Marne. In deze rekening verantwoorden wij het gevoerde beleid en de financiële resultaten over 2013. De gemeentelijke begroting 2013 vormde de basis voor de uitvoering van dit beleid. Wij hebben in 2013 een belangrijk deel van onze doelstellingen gerealiseerd. Een greep uit de programma‟s: de overheveling van activiteiten naar de Omgevingsdienst Groningen (vergunningverlening en handhaving) en de Veiligheidsregio Regio (brandweer), de vaststelling van het beleidsplan Recreatie en Toerisme, de opening van het winkelcentrum De Marren in Leens, diverse deelprojecten in het kader van de ontwikkeling van Lauwersoog, de vaststelling van het Integraal Huisvestingsplan, de verbetering van de kwaliteit van onze wegen en de succesvolle aanbesteding van het beheer van openbare verlichting, de vaststelling van het Regionaal Transitiearrangement Jeugdzorg, de wijziging van functiewaarderingssysteem (HR21), de vaststelling van het Klimaatsbeleidsplan 2013-2020, het project Vitale Dorpen en de vaststelling in BMWEverband van een gezamenlijk minimabeleid. Het saldo van baten en lasten in 2013 komt uit op een tekort van k€ 38. Begroot is een tekort van k € 3.224. De mutaties in de reserves zijn conform de actuele begroting doorgevoerd waardoor een positief resultaat ontstaat van k€ 3.186. De oorzaken hiervan zijn een aantal incidentele meevallers en de bijdragen van De Marne aan een aantal belangrijke projecten als de N361, PROloog en Programma Krimp & Leefbaarheid die niet zijn uitgegeven. Tevens konden een aantal verplichtingen en uitgaven om diverse redenen niet worden uitgevoerd. Hiervoor zijn budgetoverhevelingsverzoeken ingediend. Meerjarig zijn de structurele lasten nog steeds hoger dan de baten en onze reserves moeten worden aangesproken om het tekort te dekken. Dit kan niet onbeperkt. Bij de begroting 2014 en volgende jaren hebben wij maatregelen genomen om dit evenwicht te herstellen. Onze accountant Deloitte heeft de jaarrekening gecontroleerd. De jaarrekening geeft een getrouw beeld van onze activiteiten en financiële positie en de accountant heeft daarvoor een goedkeurende verklaring verstrekt. Het jaar 2013 was een jaar vol beweging, en dat heeft zijn weerslag in de cijfers. Deze jaarstukken beogen u een goed inzicht te geven in de financiële positie van gemeente De Marne ultimo 2013. Dat is van belang voor de keuzes die wij in 2014 moeten maken in de ontwikkeling in het sociale domein, de realisatie van de organisatiewijziging en de herinrichting van de bestuurlijke organisatie in onze provincie. Het college van burgemeester en wethouders van gemeente De Marne,

secretaris

burgemeester

dhr. B.W. Verwey

dhr. F.H. Wiersma


3

Jaarstukken 2013

Inhoudsopgave 1 Inleiding .............................................................................................................................................. 5 2 Jaarverslag op hoofdlijnen ................................................................................................................. 6 3 Jaarrekening op hoofdlijnen ............................................................................................................... 8 DEEL I ................................................................................................................................................... 15 4 Verantwoording van de beleidsprogramma’s ................................................................................... 15 4.0 Financieel totaal overzicht Beleidsprogramma’s ........................................................................... 16 4.1 Burger en bestuur .......................................................................................................................... 22 4.2 Veiligheid ....................................................................................................................................... 26 4.3 Verkeer en vervoer ........................................................................................................................ 29 4.4 Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme ................................................ 36 4.5 Jeugd ............................................................................................................................................. 39 4.6 Sport, kunst en cultuur................................................................................................................... 43 4.7 Sociale zaken en Werk .................................................................................................................. 47 4.8 Maatschappelijke ondersteuning en zorg ...................................................................................... 51 4.9 Milieu ............................................................................................................................................. 56 4.10 Leefomgeving .............................................................................................................................. 63 4.10a PROloog .................................................................................................................................... 68 4.11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ............................................................................... 71 5 Verantwoording van de paragrafen .................................................................................................. 73 5.1 Paragraaf Lokale heffingen ........................................................................................................... 74 5.2 Paragraaf Weerstandsvermogen .................................................................................................. 81 5.3 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen ....................................................................................... 90 5.4 Paragraaf Financiering .................................................................................................................. 93 5.5 Paragraaf Bedrijfsvoering .............................................................................................................. 97 5.6 Paragraaf verbonden partijen ...................................................................................................... 101 5.7 Paragraaf Grondbeleid ................................................................................................................ 103 5.8 Paragraaf Krimp .......................................................................................................................... 105 5.9 Interbestuurlijk toezicht ................................................................................................................ 109 DEEL II ................................................................................................................................................ 117 6 Jaarrekening 2013 ......................................................................................................................... 117 6.1 Programmarekening 2013 ........................................................................................................... 118 6.2 Incidentele baten en lasten ......................................................................................................... 119 6.3 Melding WNT (voorheen WOPT) ................................................................................................ 121 7 BALANS ......................................................................................................................................... 122 7.1 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling ................................................................... 123 7.2 Balans .......................................................................................................................................... 125 7.3 Toelichting op de activa ............................................................................................................... 127 7.4 Toelichting op de passiva ............................................................................................................ 130 7.5 Controleverklaring ....................................................................................................................... 135 8 Bijlagen ........................................................................................................................................... 136 8.1 Overzicht personeelslasten en personeelssterkte ...................................................................... 137 8.2 Toelichting reserves .................................................................................................................... 138 8.4 Overzicht van investeringen ........................................................................................................ 141 8.5 Overzicht begrotingsoverschrijdingen ......................................................................................... 142 8.6 Kerngegevens ............................................................................................................................. 143 8.7 Overzicht verbonden partijen ...................................................................................................... 144 8.8 Garantstellingen .......................................................................................................................... 146 8.9 SISA-bijlage ................................................................................................................................. 147


4

Jaarstukken 2013

1 Inleiding In deze jaarstukken leggen wij verantwoording af over de resultaten van 2013, zowel beleidsinhoudelijk in het jaarverslag als financieel in de jaarrekening. Het jaarverslag bestaat uit de programmaverantwoording en de paragrafen. De jaarrekening is opgedeeld in de programmarekening, de daarbij behorende toelichtingen en de balans met haar toelichting. De basis van de jaarstukken is te vinden in  de vastgestelde begroting 2013, inclusief door de raad vastgestelde begrotingswijzigingen.  de twee bestuursrapportages die in 2013 zijn vastgesteld. De jaarstukken voldoen aan de eisen die het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) hieraan stelt. Leeswijzer Dit boekwerk begint met de hoofdlijnen van het jaarverslag in hoofdstuk 2, na de inleiding. U kunt dit hoofdstuk lezen als de samenvatting van het jaarverslag. Dat geldt ook voor de hoofdlijnen van de jaarrekening in hoofdstuk 3. In dat hoofdstuk is de samenvatting van de financiële verantwoording te lezen. Vervolgens treft u deel I van de jaarstukken aan, beginnende met de verantwoording van de beleidsprogramma‟s. Hierin is verwoord wat de doelstelling van de 11 programma‟s was, of de doelstellingen zijn gehaald, welke activiteiten per doelstelling hebben plaatsgevonden en wat het heeft gekost. De verantwoording van de beleidsprogramma‟s wordt gevolgd door een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen en het verloop van de post „onvoorzien‟ en tenslotte ziet u de verantwoording van de negen paragrafen. Deel II bestaat uit de jaarrekening met al zijn cijfers en getallen. In dit deel geven wij u een toelichting op de baten en de lasten en op de balans. Verder ziet u in de verschillende hoofdstukken specificaties van de geactiveerde investeringen, van het verloop van reserves en voorzieningen en toelichtingen op de cijfers. Tenslotte treft u de bijlagen aan. De bedragen in deze jaarrekening hebben we meestal op hoofdlijnen gepresenteerd. De cijfers zijn afgerond op k€ = € 1.000. Hierdoor kunnen afrondingsverschillen in de tellingen voorkomen.


5

Jaarstukken 2013

2 Jaarverslag op hoofdlijnen In het jaarverslag gaan wij in op de realisatie van de belangrijkste beleidsuitgangspunten zoals geformuleerd in de begroting 2013. Burger en bestuur Vanwege de economisch verslechterde tijd is de ontwikkeling van het Klant Contact Centrum (KCC) getemporiseerd voortgezet met het accent op kwaliteit van dienstverlening en servicenormen. Met de besturen van de dorpen is het jaarlijks overleg gevoerd en gesproken over onderwerpen, zoals de stand van zaken met betrekking tot de herindeling en de aardbevingsproblematiek. In het project “Vitale dorpen” zijn positieve resultaten te melden in de vorm van de aanleg van speeltuinen in Westernieland en Niekerk, de inrichting van plantsoenen en de realisatie van het molenbiotoop in Zuurdijk. De BMW samenwerking heeft in 2013 geleid tot een harmonisatie traject van de rechtspositieregelingen, een netwerkmigratie naar de gezamenlijke ICT infrastructuur, een draadloos netwerk in de drie gemeentehuizen en enkele gemeenschappelijke inkooptrajecten. Ten aanzien van de voorbereidingen van de bestuurlijke (her-)inrichting is door de VGG (Vereniging Groninger Gemeenten) en de Provincie het rapport „Grenzeloos gunnen‟ uitgebracht. Besloten is om het samengaan van de BMW en DEAL gemeenten te gaan onderzoeken, waarbij de Eemsdelta en Hoogeland varianten gespiegeld gaan worden aan de G7 variant. Veiligheid De gemeentelijke brandweerkorpsen zijn in 2013 in een gemeenschappelijke regeling overgedragen aan het bestuur van Veiligheidsregio Groningen. In de voorbereiding van het Regionaal Crisisplan zijn netwerkteams en expertteams actief om in 2014 operationeel te worden. Verkeer en vervoer De werkzaamheden voor het beheren van de openbare verlichting zijn succesvol aanbesteed. Er zijn maatregelen getroffen in het kader van verkeersveiligheid in Eenrum, Wehe den Hoorn en Roodehaan. De weginspectie geeft in de voortgangsrapportage aan dat de kwaliteit van de wegen in ons gebied is toegenomen. Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme In 2013 is het beleidsplan Recreatie en Toerisme vastgesteld in samenwerking met de ondernemers. Tevens is het winkelcentrum de Marren in Leens geopend. Voor het bedrijvenpark De Marne is een nieuw ontwikkelingskader opgesteld en is de toekomstvisie in voorbereiding. Het project PROloog ontwikkelt zich verder op de twee pijlers visserij en toerisme. Ten behoeve van de ontwikkeling in de toeristische sector is in 2013 gestart met de uitvoering van het project Recreatieve Poort Lauwersoog. In april is tevens Het Informatie Paviljoen (HIP) geopend. Jeugd Het Regionaal Transitiearrangement is vastgesteld en hierin zijn afspraken gemaakt over de continuïteit in de jeugdzorg. Daarnaast is in BMWE verband een gezamenlijke visie jeugdzorg geformuleerd en vastgesteld. Het Integraal Huisvestingsplan (IHP) voor de onderwijsgebouwen is vastgesteld. Voor de jeugdsoos in Eenrum was in 2013 nog geen sluitende bouwbegroting te presenteren. In maart 2014 is dit wel gelukt.


6

Jaarstukken 2013 Sport In het kader van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) en in samenwerking met scholen en verenigingen hebben activiteiten plaatsgevonden in de vorm van een clinic volleybal, clinic ATB, cursus in Balans, Beweegwijzer en Waterfun. Met de voetbal- en tennisbesturen hebben we goede afspraken kunnen maken over het beheer en onderhoud van de accommodaties. Voor het zwembad is gestart met een onderzoek om de exploitatie in privaat beheer voort te zetten. Kunst en cultuur In 2013 is uitvoering gegeven aan de dienstverlening van Biblionet. Door middel van subsidiering hebben we diverse organisaties in staat gesteld activiteiten te organiseren op het gebied van kunst en cultuur, gericht op de inwoners van De Marne. Sociale zaken en werk In 2013 is volop ingezet om alle werkzaamheden en processen van Sociale zaken en werk (Sozawe) op te nemen in één applicatie namelijk Civision Samenlevingszaken. Een stijging van de Wet Werk en Bijstand (WWB) was door de economische recessie niet meer tegen te gaan. Echter, de uitgaven blijven grotendeels passen in de door het rijk beschikbaar gestelde budgetten. Voor de vier gemeenten BMWE is gezamenlijk nieuw minimabeleid ontwikkeld. Na vaststelling in de raden geeft dit minimabeleid de kaders voor de uitvoering in de vier gemeenten. Maatschappelijke ondersteuning en zorg In het gehele sociale domein wordt hard gewerkt om inhoud te geven aan de kantelingsgedachte en de eigen kracht van onze inwoners. Er is een visie vastgesteld met een gezamenlijk vertrekpunt voor de BMWE gemeenten voor de taken die gedecentraliseerd worden. Daarnaast treffen we voorbereidingen om te komen tot een doelfonds voor het hele sociale domein, waarin ook de bijbehorende financiële stromen gezamenlijk worden vastgelegd en uitgevoerd. De functie van de dorpsondersteuner uit het project Vitale dorpen is uitgebouwd tot een vitaliteit coördinator. De vitaliteit coördinator is het aanspreekpunt en makelaar tussen de dorpen en de gemeente. Milieu Het Klimaatbeleidsplan 2013-2020 is vastgesteld en er is gestart met projecten die hieruit voortvloeien, zoals bijvoorbeeld Slim wonen in De Marne (installeren van zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen en energiebesparende maatregelen voor het zwembad, sporthallen en gemeentehuis). Het afvalwaterbeleidsplan voor de gemeenten Winsum, Bedum, De Marne en Eemsmond en het waterschap Noorderzijlvest is vastgesteld in de raadsvergadering van 27 november 2013. Leefomgeving De vorming van de Omgevings Dienst Groningen (ODG) heeft plaatsgevonden en is per 1 november 2013 operationeel. Daarmee hebben wij alle vergunningen handhavingstaken onder gebracht bij de ODG. De front office taken blijven wij uitvoeren en een uitvoeringsregisseur functioneert als schakel tussen ODG en gemeente. PROloog (Plan voor Regie en Ruimtelijke Ontwikkeling Lauwersoog) Het project PROloog zet (sinds juni 2011) in op ontwikkeling van het gebied Lauwersoog tot een duurzame en toekomstgerichte (visserij)haven en een aantrekkelijk verblijfsgebied. In samenwerking met de Provincie Groningen is een projectorganisatie ingericht. In 2013 is verder gewerkt aan diverse deelprojecten, zoals Recreatieve Poort Lauwersoog, de Nordshrimplocatie, Het Informatie Paviljoen en Kadeverlenging ten behoeve van de visserij. Daarnaast heeft op 18 april 2013 de startconferentie North Sea Fish op Lauwersoog plaatsgevonden en is de Ontwikkelingsvisie Haven Lauwersoog opgeleverd op 7 oktober 2013 door de Exploitatie Haven Lauwersoog (EHL). Aan accountant Deloitte is advies gevraagd over de inrichting van de projectorganisatie en de beheersing van de (financiële) risico‟s. Deloitte heef advies uitgebracht en de aanbevelingen zijn door het college overgenomen.


7

Jaarstukken 2013

3 Jaarrekening op hoofdlijnen In dit hoofdstuk is de jaarrekening op hoofdlijnen weergegeven. Meer informatie en nadere specificaties staan vermeld in de jaarrekening zelf in deel II.

A. Resultaat

De totale lasten van de gemeente bedragen De totale baten van de gemeente bedragen Saldo baten en lasten Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Resultaat

Primitieve begroting 2013 27,6

(bedragen x € 1,0 miljoen) Actuele Rekening begroting 2013 2013 30,1 28,3

“-“ = nadeel Afwijking begrotingrekening V 1,8

26,2

26,9

28,3

V

1,4

- 1,4

- 3,2

0

V

3,2

1,4

3,2

3,2

0

0

3,2

V

3,2

Resultaat Het saldo van baten en lasten in 2013 komt uit op een tekort van k€ 38. Begroot is een tekort van k € 3.224. De mutaties in de reserves zijn conform de actuele begroting doorgevoerd waardoor een positief resultaat ontstaat van k€ 3.186. Begrotingswijzigingen 2013 (verschil primitieve versus actuele begroting 2013) In 2013 zijn de volgende begrotingswijzigingen doorgevoerd:

Resultaatbijstellingen 2013 Resultaat primitieve begroting Overhevelingsverzoeken jaarrekening 2012 Korting gemeentefonds (meicirculaire) Begrotingswijzigingen 1e Berap 2013 Actieprogramma werk Begrotingswijzigingen 2e Berap 2013 Herstructurering openbare ruimte Overige

Resultaat actuele begroting

(bedragen x k€) (“- “ = nadeel) Datum raadsbesluit -1.419 -511 28-5-2013 -167 Extern besluit -141 18-6-2013 -194 25-6-2013 -510 15-10-2013 -297 17-12-2013 16 Besluiten B&W -1.804 -3.223

In de volgende tabel wordt de verklaring gegeven voor de afwijking van het werkelijk resultaat ten opzichte van het begroot resultaat. De oorzaken hiervan zijn een aantal incidentele meevallers (€ 1,1 mln) en de bijdragen van De Marne aan een aantal belangrijke projecten als de N361, PROloog en Programma Krimp & Leefbaarheid die niet zijn uitgegeven (€ 1,4 mln) . Tevens konden een aantal verplichtingen en uitgaven om diverse redenen niet worden uitgevoerd (€ 0,6 mln). Hiervoor zijn budgetoverhevelingsverzoeken ingediend.


8

Jaarstukken 2013 Analyse afwijking resultaat actuele begroting versus jaarrekening 2013 De analyse op hoofdlijnen is als volgt: (bedragen x € 1,0 miljoen) Bedrag

Omschrijving

“-“ = nadeel Bedrag

Resultaat Toevoeging aan bestemde reserves (zie resultaatbestemming) Overhevelingsverzoeken (begrotingswijzigingen 2014) Te verklaren afwijkingen

3,2 1,4 0,6 1,2

Incidentele voordelige en nadelige afwijkingen Voordeel salariskosten (vacatures, werving& selectie, arbo etc) Voordeel op kapitaallasten a.g.v. uitstel c.q. temporisering investeringen Voordeel WMO (minder PGB‟s, eigen bijdrage huishoudelijke hulp en minder woningaanpassingen) Voordelige afrekeningen algemene uitkering voorgaande jaren Temporisering Klantencontactcentrum Extra dividend deelnemingen + ontvangen boeterente a.g.v. vervroegd aflossen lening Enexis Nadeel i.v.m. verliesvoorziening grondbedrijf + winstneming exploitatieopzet Doornbos (Zoutkamp) Totaal incidentele afwijkingen Overige afwijkingen (saldo plussen en minnen) Totaal afwijkingen

0,3 0,3 0,2 0,2 0,1 0,1 - 0,1 1,1 0,1 1,2

B. Opstelling eigen vermogen Reserves Algemene reserve Bestemde reserves Totaal reserves Nog te bestemmen resultaat 2013 Totaal eigen vermogen

Saldo 1-1-2013 8,6 0,9 9,5 9,5

Toevoeging 2,1 1,3 3,4 3,2 6,6

(bedragen x € 1,0 miljoen) Onttrekking Saldo 31-12-2013 5,3 5,4 1,3 0,8 6,6 6,2 3,2 6,6 9,4

Uit bovenstaande opstelling blijkt dat het eigen vermogen in 2013 bijna niet is gewijzigd.


9

Jaarstukken 2013 C. Resultaatbestemming Het positieve resultaat komt in principe ten gunste van de algemene reserve. In verband met verplichtingen en afspraken zijn er echter voorstellen gedaan om aan een deel van het resultaat een bestemming te geven. In de onderstaande tabel worden deze weergegeven: Voorste l re sultaatbe ste mming 2013

(bedragen x € 1.000)

Re sultaat

3.186

Voorge ste lde mutatie s in be ste mde re se rve s: Bestemde reserve N361 Bestemde reserve North Sea Fish Bestemde reserve Ontwikkeling Lauwersoog Bestemde reserve Recreatieve Poort Bestemde reserve Programma Krimp & Leefbaarheid Bestemde reserve wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) Bestemde reserve rioolheffing (GRP) Bestemde reserve afvalstoffenheffing

560 10 344 51 345 -38 60 95 1.427

(positief: ontrekking; negatief: storting; zie par. Lokale heffingen)

Budge tove rhe ve linge n naar 2014 planmatig onderhoud openbare verlichting wegen onderhoud Westpolder wegen onderhoud Kerkpad infrastructurele werken uitvoering nat. plan sport en bewegen (NSAB) ijsbaan leens co financiering ontwikkelingsprojecten beheer gemeentelijke panden aan- en verkoop gronden/panden beleidsontwikkeling P&O overige burgerdiensten vergoedingen gemeenteraad pz-ict opleidingen BMW kunst en cultuur vitaliteit project integrale zorgstructuur BMWE oggz BMW jeugdzorg transitiegelden bdu CJG transitiekosten AWBZ internationale contacten huisvesting bijz. Basisonderwijs privatisering tennisbanen ICT - gemeente kennissysteem ICT - gem. presentatie middelen ICT - gem. BGB-fase 4 en 5

Totaal be ste mminge n Re stant t.g.v. alge me ne re se rve

5 10 12 20 36 50 18 7 23 35 9 4 35 11 31 19 80 16 15 44 4 27 7 9 11 10

548 1.211

Zoals uit de hiervoor genoemde tabel blijkt wordt van het resultaat k€ 1.465 ten gunste gebracht van de bestemde reserves N361, projecten programma PROloog, programma Krimp & Leefbaarheid, GRP en afvalstoffenheffing. De bestemde reserve (k€ 38) wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) betreft een technische correctie van een vervallen bestemmingsreserve. Daarnaast zijn er voor k€ 548 aan budgetoverhevelingsverzoeken ingediend. Deze verzoeken worden door middel van begrotingswijzigingen toegevoegd aan het nieuwe dienstjaar 2014. Indien de resultaatbestemmingen worden vastgesteld, wordt een bedrag van k€ 1.211 ten gunste van de algemene reserve gebracht.


10

Jaarstukken 2013 Toelichting op de mutatie in de bestemde reserves: N361 In de begroting 2013 is een gemeentelijke bijdrage aan de Provincie geraamd in verband met de reconstructie van de N361 ter grootte van k€ 560 in de veronderstelling dat de gemeentelijkse bijdrage in 2013 zou worden betaald. De reconstructie van een deel van de N361 is nog niet gestart waardoor er nog geen betaling heeft plaatsgevonden. Middels een bestemming van het resultaat wordt de verplichting van k€ 560 gestort in een bestemde reserve. Projecten PROloog (North Sea Fish, Ontwikkeling Lauwersoog en Recreatieve Poort) De projecten van PROloog worden beschouwd als investeringen in maatschappelijk nut. De eigen bijdragen van de gemeente De Marne in deze projecten, die opgenomen zijn in de (meerjaren)begroting, worden aan het eind van het jaar toegevoegd aan de bestemde reserves. Op het moment dat een project gereed is wordt deze in exploitatie genomen. Het project wordt gedekt door subsidies van derden en door vrijval van de bestemmingsreserve (eigen bijdragen gemeente). De raad heeft al eerder besloten over de eigen bijdragen van de gemeente aan de projecten PROloog. Programma Krimp & Leefbaarheid De eigen bijdrage van de gemeente De Marne wordt opgenomen in een bestemde reserve. De dekking van de jaarlijkse kosten van Programma Krimp & Leefbaarheid vindt plaats door subsidie van derden en een onttrekking uit de bestemde reserve (eigen bijdrage gemeente). De raad heeft al eerder besloten over de eigen bijdrage van de gemeente aan het Programma Krimp & Leefbaarheid. Wet inburgering Nieuwkomers (WIN) Deze reserve is in 2007 gevormd in afwachting van eventuele terugbetalingsverplichtingen aan het Rijk. De terugbetaling heeft in 2013 plaatsgevonden. De reserve WIN kan hierdoor vrijvallen. Rioolheffing/ Afvalstoffenheffing Bij rioolheffing hoeft minder onttrokken te worden uit de bestemde reserve GRP als gevolg van lagere kosten door later opstarten van investeringen (zie programma 9). Daarnaast is een niet begrote ontvangst toegevoegd aan de bestemde reserve afvaltarief. Het betreft een ontvangst van Nedvang voor nascheiding van kunststof en inzameling van glas en oud papier. Toelichting op de resultaatbestemmingen (budget overhevelingsverzoeken) Planmatig onderhoud openbare verlichting In de Openbare Verlichting is een gezamenlijke aanbesteding geweest met 23 Groningse gemeenten en twee provincies. Daarbij is een uitvoerend bedrijf en beheerbureau opgericht. Door opstartproblemen is dit contract later in werking getreden, zodat niet alles wat was gepland kon worden uitgevoerd. Een deel daarvan wordt in 2014 alsnog opgepakt waarvoor dit overhevelingsverzoek is aangevraagd. Het betreft twee projecten van nieuwe lichtmasten, aan de Kloostersingel in Kloosterburen en aan de Kanaalstraat in Niekerk. Wegen onderhoud (Westpolder) Voor het aanbrengen van stortsteen aan de buitendijkse zijde van de Waddenzeedijk (Kustweg) heeft het Waterschap tijdelijk gebruik gemaakt van de Westpolder als transportroute. Daarbij zijn enkele aanwezige schadebeelden verergerd. Na overleg met het Waterschap is afgesproken de verslechtering uit te drukken in een geldbedrag die door het Waterschap aan de gemeente is overgemaakt in 2013. Wegen onderhoud (Kerkepad) Dit budget is bestemd voor de realisering van het Kerkepad te Houwerzijl. De gemeente heeft de grond gedeeltelijk in eigendom verkregen, de aanleg van het Kerkepad zal in 2014 plaatsvinden.


11

Jaarstukken 2013 Infrastructurele werken De post infrastructurele werken is bedoeld voor het omvormen van arbeidsintensief naar arbeidsextensief groen, waardoor op termijn op manuren kan worden bezuinigd. Daarnaast is een deel van het budget in 2013 gereserveerd voor herstructurering van de openbare ruimte. Voor het deel wat nog niet in uitvoering is genomen voor het omvormen van groen wordt nu een overheveling aangevraagd. Nationaal Plan Sport en Bewegen (NASB) Deze stimuleringsregeling is gestopt per 31 december 2013. Door een verlate start, het uitvallen van activiteiten en daardoor lagere activiteitskosten resteert nog een bedrag van k€ 36. Voor de periode 1 januari 2014 - 31 december 2016 ontvangt de gemeente middelen voor de uitvoering van de “buurtsport coach”. Ter aanvulling op deze middelen wordt voorgesteld om het nietbenutte deel van de NASB aan te wenden voor bekostiging van de activiteiten in de periode 20142016. IJsbaan Leens Dit budget is bestemd voor de realisering van een kantine/berging bij de ijsbaan in Leens. Het bestuur van de ijsvereniging heeft inmiddels een aanvraag vergunning ingediend. Er moet een planologische aanpassing plaatsvinden. Zodra deze procedure is afgerond kan met de realisatie worden begonnen. Verwacht wordt dat dit in 2014 plaatsvindt. Cofinanciering ontwikkelingsprojecten In het budget zijn de volgende cofinancieringsbijdragen gereserveerd, die niet in 2013 zijn opgevraagd. De reden hiervoor is dat projecten vaak een langjarige looptijd hebben en de cofinanciering gedurende die looptijd in tranches wordt opgevraagd. Het gaat om verplichtingen die aangegaan zijn in het verleden: € 10.347 in verband met een Stimuleringsproject MKB; € 4.000 in verband met provinciale aanpak ondernemerschap. Beheer gemeentelijke panden In de zomer van 2013 is schade ontstaan aan de tuinmuur die het parkeerterrein van het winkelcentrum Leens afschermt van de achterliggende privé tuinen. In 2013 is hiervoor een schade uitkering ontvangen van € 7.231. Reparatie wordt uitgevoerd in 2014. Aan- en verkoop gronden/panden Dit budget is bestemd voor de aanpassing van de openbare ruimte na verkoop van de bibliotheekpanden in Zoutkamp en Leens. Beleidsontwikkeling P&O: individueel loopbaanbudget In de CAO-Gemeenten 2011-2012 is afgesproken dat ambtenaren met ingang van 2013 recht krijgen op een Individueel Loopbaanbudget (ILB) van € 500 per jaar. Deze afspraak is gemaakt voor drie jaar (2013 t/m 2015) en is gericht op het vergroten van de inzetbaarheid en mobiliteit van de medewerker. Deze € 500 per jaar kan worden gereserveerd voor de komende jaren zodat in 2015 eventueel € 1.500 per persoon beschikbaar is. Omdat deze afspraak pas in januari 2013 is gemaakt was het voor 2013 niet meer mogelijk om hiervoor een budget op te nemen in de begroting. Er is door veel medewerkers aangegeven de € 500 van 2013 te willen reserveren in verband met besteding in 2014 of 2015. Om te voorkomen dat er door deze reserveringen een toekomstig tekort ontstaat, wordt voorgesteld het restant van het budget opleiding & vorming en het budget loopbaanbegeleiding 2013 over te hevelen naar 2014. Overige burgerdiensten Er zijn achterstanden ontstaan in de auditwerkzaamheden bij de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) in verband met het faillissement van het bedrijf dat de auditwerkzaamheden zou uitvoeren. . Inmiddels is gestart met een nieuwe externe partij. Deze zal de achterstanden wegwerken in 2014. Vergoedingen gemeenteraad Dit betreft een overhevelingsverzoek in verband met extra trainingen voor de nieuwe gemeenteraad na de verkiezingen in 2014. In de begroting 2014 is met deze extra trainingen geen rekening gehouden.


12

Jaarstukken 2013 PZ-ICT opleidingen BMW Dit overhevelingsverzoek betreft de opleidingen die in de samenvoeging van de afdelingen ICT van de BMW gemeenten noodzakelijk zijn. De opleidingen hebben nog niet plaatsgevonden. Kunst en cultuur Projecten die in 2014 worden gerealiseerd: 1. Website MarneCultuur: 2. Opening kunstpodium: 3. Aanleg kunstpodium: 4. Reserve voor onderhoud kunstsculptuur Sesimbra:

€ 2.000 € 1.500 € 5.000 € 2.712

Vitaliteit Doel van het vitaliteitsbudget is om kleine bijdragen te kunnen doen aan initiatieven die vanuit de dorpen komen en die dienen ter vergroting van de leefbaarheid en sociale samenhang. Omdat de besteding van het budget in het laatste kwartaal van 2013 op gang is gekomen, er in december een cofinanciering is ontvangen en er geen sprake is van een structureel budget, is het verzoek om het restant budget 2013 over te hevelen naar 2014. Project integrale zorgstructuur BMWE Dit budget is bestemd voor kosten samenwerking OGGZ gemeenten Bedum, Winsum, Eemsmond en De Marne op het gebied van Integrale Zorgstructuren. Het betreft een subsidie van de centrumgemeente Groningen waarover verantwoording moet worden afgelegd. De einddatum van het project ligt in 2013. Begin 2014 zal een eindafrekening worden opgesteld waarbij een onderschrijding van het budget moet worden terugbetaald. OGGZ BMW Dit budget is, als onderdeel van de Integrale Zorgstructuur, eveneens bestemd voor de kosten van de samenwerking OGGZ gemeenten Bedum, Winsum, De Marne en Eemsmond. Het betreft een bijdrage van de centrumgemeente Groningen waarover verantwoording moet worden afgelegd, waarbij de kans aanwezig is dat eventuele onderschrijding van het budget terugbetaald moet worden. Jeugdzorg transitiegelden. Van het rijk zijn transitiemiddelen voor de decentralisatie jeugdzorg beschikbaar gesteld. Van deze middelen is een groot deel gereserveerd om uitvoering te geven aan het in 2013 vastgestelde projectplan decentralisatie jeugdzorg BMWE. De meeste uitgaven zijn gepland in 2014, en daarom het verzoek om het resterende budget van 2013 over te hevelen. Doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin (CJG) Het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt de toegangspoort tot de zwaardere jeugdzorg. In 2013 hebben organisaties in het CJG een plan opgesteld om zich hierop voor te bereiden. In 2013 is hiermee begonnen, echter de grootste uitgaven worden in 2014 verwacht. Transitiekosten AWBZ Dit betreft het invoeringsbudget AWBZ. De invoering is projectmatig gestart in 2011 en heeft een doorloop tot in 2014. De kosten van de inzet projectleider/beleidsmedewerker en scholing medewerkers moeten hiervan worden voldaan. Internationale contacten In verband met de „Kohlfahrt 2014‟ is het hiervoor beschikbare budget in 2013 nauwelijks aangesproken. De kosten hiervoor zullen worden gemaakt in 2014. Huisvesting bijzonder basisonderwijs In 2013 is besloten tot de bouw van de peuterspeelzaal in Wehe-den Hoorn bij het Hoogholtje. In 2013 is begonnen met de bouw, maar de oplevering en financiële afrekening heeft nog niet plaatsgevonden. De investeringskosten worden op begrotingsbasis gedekt door de bestemde reserve Afwaardering IHP 2013-2018. Deze vrijval uit de reserve heeft plaatsgevonden, alleen de last is nog niet gerealiseerd. Het voorstel is daarom om € 27.128 terug te storten in de Afwaarderingsreserve IHP.


13

Jaarstukken 2013 Privatisering tennisbanen Dit budget is bedoeld voor de overdracht van de tennisbanen. In de overdracht van de tennisbanen van Kloosterburen en Ulrum heeft enige vertraging opgelopen, maar zal in 2014 alsnog worden overgedragen. ICT De opdracht voor het gemeente kennissysteem is eind 2013 verstrekt aan externe partijen, waarbij het eerste deel is uitgevoerd. De resterende werkzaamheden vinden plaats in 2014 evenals de facturatie. De werkzaamheden ten behoeve van de ICT presentatie middelen zijn, vanwege planningsproblemen, uitgevoerd in februari 2014. De opdracht voor ICT-BGB (Binnen Gemeentelijk Gebruik Basisregistraties) fase 4 en 5 is eind 2013 verstrekt en deze werkzaamheden worden op dit moment uitgevoerd.

D. Toelichting grote projecten Er is een aantal projecten onderhanden met een grote budgettaire omvang, namelijk het project PROloog en het programma Krimp & Leefbaarheid. Hieronder wordt de financiële consequenties verder toegelicht. Meer inhoudelijke informatie staat vermeld in de programmarekening bij het programma Leefomgeving in de aparte paragraaf 10A (PROloog) en in de paragraaf Krimp (programma Krimp & Leefbaarheid) In de onderstaande tabel staat in de kolom investeringen het bedrag vermeld dat daadwerkelijk is geïnvesteerd in het project. In de kolom subsidies derden wordt het subsidiebedrag vermeld dat is ontvangen.

Specifieke projecten Nord Sea Fish Proloog Recr. Poort Proloog Inrichtingsplan Haven Lauwersoog Ontw. meerzijde Lauwersoog Ontw. Nordshrimplocatie Totaal

Boekwaarde per 1-1-2013

0 0 0 0 0 0 0

Investeringen 2013

196 925 326 56 45 29 1.577

Subsidies derden

196 593 155 0 0 0 944


0 332 171 56 45 29 633

totaal bruto krediet

1.195 4.594 344 zie Recr. Poort zie Recr. Poort zie Recr. Poort 6.133

Project PROloog Deze bestaat uit verschillende grote deelprojecten, waarbij veel deelprojecten nog in de aanloop- of opstartfase zitten. De financieel gezien belangrijkste deelprojecten ultimo 2013 zijn North Sea Fish, Recreatieve Poort Lauwersoog en de programmakosten PROloog. Algemeen Hier worden de kosten verantwoord van het programma management en kosten die voor het project in het algemeen worden gemaakt, zoals projectleiding en projectondersteuning. North Sea Fish De kosten komen deels voort uit de leadpartnership die De Marne heeft in dit deelproject. Recreatieve poort De gemaakte kosten worden onder andere veroorzaakt door de sloop van het voormalig Northshrimp gebouw en realisatie van het Haven Informatie Punt (HIP).


14

Jaarstukken 2013

DEEL I

4 Verantwoording van de beleidsprogramma’s


15

Jaarstukken 2013 4.0 Financieel totaal overzicht Beleidsprogramma’s In de onderstaande tabel worden de financiële resultaten van de beleidsprogramma‟s vermeld in een totaal overzicht. Ook is de afwijking opgenomen ten opzichte van de actuele begroting. Voor een uitgebreide analyse van de verschillen wordt verwezen naar de beleidsprogramma‟s die in de volgende hoofdstukken worden weergegeven. Rekening 2012 Programma (x € 1000) Programma 1 Burger en bestuur Programma 2 Veiligheid Programma 3 Verkeer en Vervoer Programma 4 Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme Programma 5 Jeugd Programma 6 Sport, Kunst en Cultuur Programma 7 Sociale zaken en Werk Programma 8 Maatschappelijke ondersteuning en zorg Programma 9 Milieu Programma 10 Leefomgeving Programma Algemene dekkingsmiddelen Saldo baten en lasten Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves programma 1 programma 2 programma 3 programma 4 programma 5 programma 6 programma 7 programma 8 programma 9 programma 10 algemene dekkingsmiddelen Saldo toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Resultaat

Primitieve begroting 2013 Actuele begroting 2013

Rekening 2013

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo 2.762 480 -2.282 2.231 141 -2.090 2.264 141 -2.123 2.065 183 -1.882 1.209 40 -1.168 1.158 8 -1.150 1.185 12 -1.173 1.143 30 -1.114 3.668 45 -3.622 4.634 15 -4.619 4.700 15 -4.685 4.034 54 -3.980 353 1.969 1.358 7.604

11 174 89 6.306

2.623 126 3.463 3.208 3.408 1.607 312 16.369 28.728 28.454

-342 -1.795 -1.269 -1.299

360 1.717 1.258 6.916

7 110 156 5.731

-2.498 2.900 94 -255 3.433 3.314 -1.801 2.627 763 16.057 399 15.876 -274 27.633 26.214

-352 -1.607 -1.102 -1.185

369 1.913 1.675 7.177

7 190 263 5.927

-2.806 3.027 149 -119 3.438 3.314 -1.864 3.713 1.112 15.477 674 15.779 -1.419 30.134 26.910

-361 -1.723 -1.411 -1.250

340 1.771 1.688 7.201

4 352 266 6.063

-336 -1.419 -1.422 -1.139

-2.877 2.737 211 -124 3.462 3.452 -2.601 3.422 1.489 15.106 429 16.151 -3.224 28.292 28.254

-2.525 -10 -1.933 15.722 -38

afwijking begroting rekening V 241 V 59 V 706 V 25 V 304 N -11 V 111 V 352 V 114 V 668 V 616 V 3.187

0 0 5 0 83 25 42 322 15 280 1.009

0 0 0 28 102 83 0 336 550 482 1.169

0 0 -5 28 19 58 -42 14 535 202 160

0 0 145 0 0 0 72 0 0 505 1.181

0 0 700 28 0 0 0 0 131 656 1.807

0 0 555 28 0 0 -72 0 131 151 626

0 0 145 0 202 49 72 0 65 699 2.148

15 13 728 51 250 263 0 21 201 1.638 3.424

15 13 583 51 48 214 -72 21 136 939 1.276

0 0 145 0 202 49 72 0 65 699 2.148

15 13 728 51 250 263 0 21 201 1.638 3.424

15 13 583 51 48 214 -72 21 136 939 1.276

V0

1.781

2.750

969

1.903

3.322

1.419

3.380

6.604

3.224

3.380

6.604

3.224

V0

0 31.672 34.858

3.186

V 3.186

30.509 31.204

695 29.536 29.536

0 33.514 33.514

V0 V0 V0 V0 V0 V0 V0 V0 V0 V0

Het financieel resultaat Het saldo van baten en lasten in 2013 komt uit op een tekort van k€ 38. Begroot is een tekort van k € 3.224. De mutaties in de reserves zijn conform de actuele begroting doorgevoerd waardoor een positief resultaat ontstaat van k€ 3.186. .


16

Jaarstukken 2013 De analyse op hoofdlijnen van het resultaat actuele begroting versus jaarrekening is als volgt:

Omschrijving

(bedragen x € 1,0 miljoen) Bedrag

Resultaat Toevoeging aan bestemde reserves (zie resultaatbestemming) Overhevelingsverzoeken (begrotingswijzigingen 2014) Te verklaren afwijkingen Incidentele voordelige en nadelige afwijkingen Voordeel salariskosten (vacatures, werving& selectie, arbo etc) Voordeel op kapitaallasten a.g.v. uitstel c.q. temporisering investeringen Voordeel WMO (minder PGB‟s, eigen bijdrage huishoudelijke hulp en minder woningaanpassingen) Voordelige afrekeningen algemene uitkering voorgaande jaren Temporisering Klantencontactcentrum Extra dividend deelnemingen + ontvangen boeterente a.g.v. vervroegd aflossen lening Enexis Nadeel i.v.m. verliesvoorziening grondbedrijf + winstneming exploitatieopzet Doornbos (Zoutkamp) Totaal incidentele afwijkingen Overige afwijkingen (saldo plussen en minnen) Totaal afwijkingen

“-“ = nadeel Bedrag 3,2 1,4 0,6 1,2

0,3 0,3 0,2 0,2 0,1 0,1 - 0,1 1,1 0,1 1,2

In hoofdstuk 4.0.1 wordt een samenvattende financiële toelichting op programmaniveau gegeven. In de hoofdstukken 4.1. t/m 4.11 wordt een inhoudelijke en financiële verantwoording gegeven per programma.


17

Jaarstukken 2013 4.0.1 Toelichting op de programmarekening Indirecte kosten De indirecte kosten zijn kosten die niet direct aan een product kunnen worden toegewezen. Deze worden met behulp van de directe personele uren toegerekend aan de producten. Deze indirecte kosten zijn k€ 524 lager uitgevallen dan begroot. Indire cte koste n me t de grootste afwijkinge n (bedragen x € 1000) Onderhoud gemeentehuis 42 Onderhoud tractie 110 Salariskosten 287 Allerlei P&O 86 TOTAAL 524

De belangrijkste verklaringen voor de onderuitputting van de indirecte kosten zijn: Onderhoud gemeentehuis

-

Onderhoud tractie

-

Salariskosten

-

Overige P&O

-

dit wordt deels veroorzaakt door lagere kapitaallasten, energielasten (lagere afrekening 2012) en schoonmaakkosten (lagere aanbesteding). dit wordt deels veroorzaakt door lagere kapitaallasten a.g.v. aanschaf goedkopere auto‟s en lagere onderhoudskosten door een gunstig raamcontract dat is gesloten met de gemeente Groningen. wordt vooral veroorzaakt door vacaturegelden en lagere FPU kosten dan begroot wordt vooral veroorzaakt door lager kosten in verband met werving en selectie, loopbaanbegeleiding en Arbo.

Deze lagere indirecte kosten worden verdeeld met behulp van de personele uren over de verschillende producten. Dit leidt tot lagere kosten van de producten. Producten De programma‟s worden onderverdeeld naar producten. De belangrijkste afwijkingen tussen de rekening en de actuele begroting worden op productniveau toegelicht in de hierna volgende tabel. De hierboven genoemde lagere indirecte kosten zijn hierin verwerkt.


18

Jaarstukken 2013 Producten met de grootste afwijkingen (bedragen x € 1000) Programma 1 Burger en bestuur

Bestuursorganen

178

Programma 3 Verkeer en Vervoer

Wegen

642

Programma 5 Jeugd

Opvoeden en opgroeien Vrije tijdsvoorzieningen

55 133

Programma 8 Maatschappelijke ondersteuning en zorg

Informatie, advies, clientonderst. Volksgezondheid

227 70

Programma 9 Milieu

Vuilverwerking Riolering

56 52

Programma 10 Leefomgeving

Omgevingsvergunning Omgevingsbeleid Woonomgeving Grondexploitatie

-64 49 791 -103

Programma Algemene dekkingsmiddelen

Algemene uitkering Toeristenbelasting Dividenduitkering Lasten ivm alg. dekkingsmiddelen

227 -48 118 304

Totaal van de overige mutaties

497

TOTAAL afwijkingen

3.187

Bestuursorganen Het voordeel ontstaat doordat minder wachtgeld aan voormalige bestuurders is uitbetaald dan begroot en doordat de voorgenomen ontwikkeling van het Klantcontactcentrum (KCC) is getemporiseerd a.g.v. bezuinigingen. Wegen In de begroting 2013 is een gemeentelijke bijdrage aan de Provincie geraamd ten behoeve van de reconstructie van de N361 ter grootte van k€ 560 in de veronderstelling dat de gemeentelijke bijdrage in 2013 zou worden betaald. De reconstructie van de N361 is nog niet gestart waardoor er nog geen betaling heeft plaats gevonden. Middels een voorstel tot bestemming van het resultaat is voorgesteld deze verplichting van k€ 560 op te nemen in een bestemde reserve. Daarnaast heeft een onderschrijding plaats gevonden ter grootte van k€ 82 welke voornamelijk wordt veroorzaakt doordat een aantal investeringen zijn uitgesteld c.q. getemporiseerd. Het betreft de aanpassing aan het kruispunt De Wierde door de stagnerende woningbouw in Plan Leens Oost en vertraging in de aanpassing aan de brug Weherstertil. Daarnaast is er budget overgehouden op de gladheidsbestrijding door de zachte winter in de tweede helft van 2013. Opvoeden en groeien Het product kent een incidentele meevaller als gevolg van de ontvangst van achterstallige huuropbrengst vanuit de kinderopvang.


19

Jaarstukken 2013 Vrije tijdsvoorziening De onderuitputting wordt veroorzaakt door het Project Integrale zorgstructuur en Openbare Geestelijke Gezondheid (OGGz) BMW. Deze middelen zijn bestemd voor de samenwerking OGGz gemeenten Bedum, Winsum, Eemsmond en De Marne op het gebied van Integrale Zorgstructuren. In beide gevallen is een overhevelingsverzoek ingediend. Informatie, advies cliëntondersteuning De onderuitputting wordt veroorzaakt bij het project transitie AWBZ en bij de WMO. Voor het restant AWBZ budget is overheveling aangevraagd omdat het project doorloopt in 2014.  Bij de WMO zijn minder persoonsgebonden budgetten verstrekt dan begroot;  meer eigen bijdragen huishoudelijke hulp ontvangen dan begroot;  er binnen de WMO minder gebruik gemaakt is van de reguliere indicering via SCIO;  en het beschikbare budget voor woonvoorzieningen is onderschreden. Volksgezondheid Hoewel op zich geen bijzonderheden, wordt de onderuitputting veroorzaakt bij de projecten Centrum Jeugd en Gezin (CJG) en bij de transitie Jeugdzorg. Voor beiden is een budgetoverhevelingsverzoek ingediend omdat beide projecten doorlopen in 2014. Vuilverwerking Bij de inzameling huisvuil is sprake van een meevaller bij de afrekening van Nedvang die is opgenomen voor de inzameling van kunststof, glas en oud papier van het jaar 2012. Het betreft een bedrag van k€ 84. Riolering Bij riolering is sprake van lagere kosten welke grotendeels veroorzaakt worden door het later opstarten van investeringen in groot onderhoud door de strenge winter aan het begin van 2013. Omgevingsvergunning Het nadeel op het programma omgevingsvergunning wordt veroorzaakt door lagere opbrengsten bouwleges dan is voorzien in de begroting. De oorzaak hiervan is de aanhoudende recessie. Omgevingsbeleid Het positieve saldo wordt veroorzaakt doordat nog niet alle co-financieringsvragen zijn afgewikkeld. Hiervoor is een overhevelingsverzoek ingediend. Woonomgeving De onderhoudskosten van gemeentelijk panden/woningen zijn lager dan begroot in verband met temporiseren van onderhoud als gevolg van bezuinigingen. Grote projecten; De gemeentelijke bijdragen aan de drie grote projecten (PROloog, Krimp en Leefbaarheid en Ulrum) staan begroot op dit product. Middels een voorstel tot bestemming van het resultaat worden deze eigen bijdragen opgenomen in een aantal bestemde reserves. Grondexploitatie Hoewel de opbrengsten hoger zijn dan begroot door extra inkomsten uit de verkoop van zogenaamde „overhoekjes‟ en een winstneming op de exploitatieopzet Doornbos, wordt het negatieve saldo veroorzaakt door het treffen van een extra dotatie aan de verliesvoorziening winkelcentrum Leens. Dit wordt veroorzaakt doordat de grond tegen een lagere marktwaarde is verkocht. Algemene uitkering Het voordeel is ontstaan doordat er in het najaar nog een aantal afrekeningen over voorgaande jaren zijn uitgekeerd. Toeristenbelasting De geplande tariefsverhoging heeft wel geleid tot een verhoogde opbrengst maar minder dan was verwacht. Meer informatie is opgenomen in de paragraaf Lokale Heffingen.


20

Jaarstukken 2013 Dividenduitkering In verband met de vervroegde aflossing van een lening aan Enexis is een boeterente ontvangen (disagio voor Enexis). Enexis heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid binnen de contractafspraken tot vervroegd aflossen en heeft daarvoor een boete betaald (agio voor de gemeente). Overige Algemene Dekkingsmiddelen Het onderdeel overige algemene dekkingsmiddelen is een verzameling van diverse posten. Het betreft voornamelijk kosten met betrekking tot de invordering, denk hierbij aan kosten personeel en kosten van deurwaarders en taxatiekosten. Tevens wordt hier ook het niet toegerekende saldo overheadkosten aan de beleidsprogramma‟s verantwoord. En omdat de overheadkosten lager zijn dan begroot, heeft dat een positief effect op de „Overige algemene dekkingsmiddelen‟.


21

Jaarstukken 2013

4.1 Burger en bestuur Inhoud van het programma Dit programma gaat over de relatie tussen de gemeente De Marne en zijn ingezetenen, tussen de overheid en de burger. Het gaat over de belangen die onze inwoners hebben, over de informatie en de dienstverlening die zij mogen verwachten en de organisatie die nodig is om die dienstverlening optimaal te bieden.

Welke successen kunnen we melden?  

Een flinke toename van het aantal volgers op twitter. Dit aantal bedroeg in augustus 2012: 451. Eind 2013 hadden we meer dan 1300 volgers. Uit een in 2013 gehouden burgertevredenheidsonderzoek blijkt dat de inwoners de kwaliteit van de dienstverlening waarderen met een 7.2.

Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: 1. verbeteren van de dienstverlening, in lijn met de landelijke ontwikkelingen en het opzetten van een Klant Contact Centrum (KCC); 2. tijdig, juist en rechtmatig uitvoeren van de taken van Burgerzaken; 3. betrekken van de dorpsbesturen bij het gemeentelijk beleid; 4. de communicatie aansluiten bij de behoeften van de burgers; 5. continuering van de intergemeentelijke samenwerking.

Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Verbeteren van de dienstverlening in lijn met de landelijke ontwikkelingen, het opzetten van een Klant contact centrum (KCC) Activiteiten: In 2013 is verder gewerkt aan het realiseren van een KCC in De Marne. Door de economische verslechterde tijd waarin de gemeente verkeert en de mogelijke samenvoeging met meerdere gemeenten, is het project getemporiseerd. Daarnaast hebben de ontwikkelingen rond de Omgevings Dienst Groningen (ODG), de decentralisatie in de AWBZ en de ICT inrichting de nodige aandacht gevergd. In 2013 is het project daarom beperkt tot verbeterde inrichting van de eerstelijns dienstverlening aan de telefoon, de receptie en de balie burgerzaken. Het op afspraak werken is ingevoerd voor Burgerzaken. Voor de frontoffice VROM (o.a. vergunningen) is dit met ingang van 1 januari 2014 ook mogelijk gemaakt. Ook is het KCC uitgebreid met het verstrekken van informatie over belastingzaken en het verstrekken van een kopie van de WOZ beschikking. Doelstelling 2: Tijdig, juist en rechtmatig uitvoeren van de taken van Burgerzaken. Activiteiten: Uitvoeren van de wet GBA en de Burgerlijke Stand De kwaliteit van de GBA voldoet aan het landelijk voorgeschreven niveau. De GBA-audit is vervangen door een kwaliteitsmonitor GBA. Uit deze kwaliteitsmonitor blijkt dat we ruimschoots voldoen aan de voorgeschreven kwaliteitsnormen.


22

Jaarstukken 2013 Organiseren van verkiezingen en referenda In 2013 waren er geen verkiezingen en referenda. Wel is er een begin gemaakt met de voorbereidingen van de gemeenteraadsverkiezing in 2014. Verstrekken van de reisdocumenten, rijbewijzen, afschriften, verklaringen omtrent het gedrag, huwelijken, geboorte en overlijden. De reisdocumenten en rijbewijzen worden inmiddels uitgereikt door het KCC (snelbalie). De overige documenten worden opgemaakt en uitgereikt door Burgerzaken. Wij vinden dat de dienstverlening is verbeterd, mede doordat er zowel digitaal, op afspraak en fysiek diverse mogelijkheden zijn voor het verkrijgen van deze producten door de burger. Doelstelling 3: Betrekken van de dorpsbesturen bij het gemeentelijk beleid is een proces dat continue de aandacht vraagt Activiteiten: Ook in 2013 heeft het jaarlijks overleg plaatsgevonden met de besturen van de dorpen. Naast de door de dorpen aangedragen agendapunten was er vanuit de gemeente aandacht voor de continuering van het project "Vitale dorpen". In dit kader zijn al enkele mooie resultaten te melden:      

aanleg nieuwe speeltuin Westernieland; herinrichting Asingapark; inrichting omgeving gebouw Kameleon op de Wierde in Leens; inrichting Noorderplantsoen Ulrum, een project van buurtbewoners en scholen; aanleg cichoreipleintje bij het dorpshuis in Kruisweg; aanleg speeltuin en informatie-plaats in Niekerk.

Bovendien werden de dorpsbesturen uitvoerig bijgepraat over de stand van zaken met betrekking tot de herindeling en was er veel aandacht voor de aardbevingsproblematiek. Doelstelling 4: De gemeente wil haar communicatie aansluiten bij de behoeften van de burgers Activiteiten: Het is duidelijk dat deze doelstelling een continu proces inhoudt. Hierbij wordt aangehaakt bij landelijke trends. Ook de plaatselijke situatie is richtinggevend. Zo‟n 10 procent van de inwoners maakt nog steeds geen gebruik van het internet. Deze groep wordt de komende jaren steeds kleiner. Berichtgeving heeft plaatsgevonden middels de publicaties op de gemeentepagina in De Ommelander. Daarnaast is veel informatie gegeven via persberichten, de website van onze gemeente en via ons Twitteraccount. Doelstelling 5: Continuering van de intergemeentelijke samenwerking Deze doelstelling bestrijkt het gehele terrein van samenwerking waar wij als gemeente bij betrokken zijn. Achtereenvolgens komen aan bod, de samenwerking met Bedum en Winsum, de Omgevingsdienst en Veiligheidsregio en de bestuurlijke inrichting. Andere samenwerkingsverbanden, bijvoorbeeld die in het sociale domein en op het terrein van de afvalverwerking komen in het betreffende programma aan bod. Samenwerking BMW In 2012 is de weg naar samenwerking op een aantal ondersteunende onderdelen in de bedrijfsvoering verder bewandeld. Zo is bijvoorbeeld op het gebied van de rechtspositieregelingen een harmonisatietraject gestart. Deze harmonisatie zal in het eerste kwartaal van 2014 worden afgerond. Van een tiental regelingen is een nieuwe geharmoniseerde regeling gemaakt, die voortaan in alle drie de gemeenten zal worden toegepast.


23

Jaarstukken 2013 In het voorjaar van 2013 is de laatste netwerkmigratie, die van Bedum, naar de gezamenlijk ICTinfrastructuur tot stand gekomen. De overgang had wel de nodige voeten in de aarde, met name om de overlast voor de gebruikers van het netwerk te kunnen beperken. Met vereende krachten is het uiteindelijk gelukt. Verder is met de aanschaf van tablets voor de raden en colleges van de drie gemeenten, een volgende stap gezet in het papierloos werken. De aanleg van een draadloos netwerk in de drie gemeentehuizen is in 2013 afgerond. Op het terrein van Inkoop zijn diverse trajecten in gemeenschappelijkheid uitgevoerd (soms in groter verband) dat heeft geleid tot financiële voordelen. Zo is er een reductie bewerkstelligd in de kosten van printapparatuur en zijn de gebruiksmogelijkheden van de apparatuur uitgebreid. Omgevingsdienst en Veiligheidsregio In 2013 heeft het onderbrengen van de WABO- en milieutaken naar de Omgevingsdienst Groningen en van de brandweer naar de Veiligheidsregio Groningen zijn beslag gekregen. Voor beiden geldt dat het personeel en de budgetten, overgeheveld zijn naar de betreffende gemeenschappelijke regeling. Op basis van gebruikersafspraken is de dienstverlening met de Omgevingsdienst vastgelegd. Bestuurlijke inrichting Eind februari 2013 heeft de commissie Jansen haar rapport „Grenzeloos Gunnen‟ uitgebracht. Dat heeft geleid tot het besluit van de raad, om verder onderzoek te doen naar de mogelijkheid van opschaling van de zogenoemde G7 variant.. Dat onderzoek is opgepakt in nauwe samenwerking met betrokken gemeenten: De Marne, Winsum, Eemsmond, Bedum, Loppersum, Appingedam en Delfzijl.

Meting Prestatie-indicatoren

resultaat 2012 Afhandeling bezwaarschriften gemiddeld binnen wett. termijn 100%

streefwaarde 2013 100%

resultaat 2013 93 %

Kengetallen

Resultaat 2012

prognose 2013

resultaat 2013

aantal bezwaarschriften waarvan gegrond waarvan ongegrond waarvan niet-ontvankelijk waarvan ingetrokken / in overleg buiten behandeling aantal beroepszaken aantal bezoekers website aantal verkiezingen aantal klachten (inzake gedragingen, niet meldingen openb. ruimte) aantal persberichten

12 4 5 1 2 5 39.133 1 0

30.000 0 2

15 1 9 2 3 7 46.832 0 0

210

250

180


24

Jaarstukken 2013 Wat heeft het gekost? Programma 1 Burger en bestuur Rekening 2012 Product (x € 1000) Bestuursorganen Juridische zaken Communicatie Documenten en verklaringen Verkiezingen Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat

Lasten 1.849 181 338 353 41 2.762 0 2.762

Baten 328 0 2 149 0 480 0 480


Saldo Lasten -1.521 1.368 -181 173 -337 290 -203 379 -41 21 -2.282 2.231 0 0 0 -2.282 2.231

Baten 0 0 0 141 0 141 0 141

Saldo Lasten -1.368 1.377 -173 181 -290 306 -237 379 -21 21 -2.090 2.264 0 0 0 -2.090 2.264

Baten 0 0 0 141 0 141 15 156

Rekening 2013

Saldo Lasten -1.377 1.248 -181 194 -306 286 -237 329 -21 8 -2.123 2.065 0 0 15 -2.108 2.065

Baten 49 1 0 133 0 183 15 198

Saldo -1.199 -193 -286 -196 -8 -1.882 0 15 -1.867

afwijking begroting rekening V 178 N -12 V 20 V 41 V 14 V 241

Verklaring van verschillen Bestuursorganen Het voordeel ontstaat doordat minder wachtgeld aan voormalige bestuurders is uitbetaald dan verwacht en doordat de voorgenomen ontwikkeling van het Klantcontactcentrum (KCC) is getemporiseerd. Juridische zaken In WOZ-zaken wordt in bezwaar- en beroepsprocedures steeds meer gebruik gemaakt van bureaus die professionele rechtsbijstand leveren. 2013 laat een forse toename daarin zien vanwege de toegenomen naamsbekendheid van deze bureaus. In bezwaar en beroep is bij gegrondverklaring vergoeding van de proceskosten en (bij beroepszaken) griffierechten verschuldigd. De toename van het beroep op professionele rechtsbijstand was in 2012 al wel zichtbaar, maar niet in de mate waarin dit in 2013 is gebeurd. In 2013 is 54 keer een vergoeding toegekend voor een totaalbedrag van € 28.474. Inmiddels hebben – naar verwachting – de bezwaar procedures op de WOZ-waarden hun “corrigerende” werking wel gedaan en is de inschatting dat in de komende jaren minder vergoedingen van proceskosten hoeven te worden toegekend. Documenten en verklaringen Reisdocumenten: De afname van paspoorten en ID kaarten was lager dan verwacht. Waarschijnlijk ligt hier een relatie met de economische crisis. Rijbewijzen: Er zijn meer rijbewijzen afgenomen dan bij de begroting werd verwacht. Burgerlijke stand: Er waren meer kosteloze huwelijken en er is minder getrouwd. Overige: Op de overige kosten ontstaat een voordeel van k€ 15. De voornaamste oorzaak hiervan is dat er personele problemen zijn ontstaan in het wegwerken van de auditwerkzaamheden op het GBA. Inmiddels is gestart met een nieuwe externe auditor die de achterstanden in 2014 gaat wegwerken. Een overhevelingsverzoek van k€ 12 is daarvoor ingediend. Verkiezingen In 2013 zijn er geen verkiezingen geweest. Wel worden de kosten voor een verkiezing in de begroting opgenomen voor het geval er verkiezingen georganiseerd moeten worden.


25

Jaarstukken 2013

4.2 Veiligheid Inhoud van het programma Dit programma omvat de beleidsuitgangspunten voor de brandweerzorg, rampenbestrijding, openbare orde en veiligheid, bijzondere wetten en APV.

Welke successen kunnen we melden?   

Volledige regionalisering van de brandweer op 1 januari 2014. Project Brandveilig Leven (brandveiligheidschecks) afgerond. Centralisering van de gemeentelijke kolom op 1 januari 2014.

Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: 1. een in fysiek opzicht veilige gemeente die voorbereid is op branden, ongevallen en rampen; 2. de totstandkoming van een regionaal brandweerkorps in de regio Groningen per 1 januari 2014; 3. een voor al onze inwoners sociaal veilige leefomgeving met een minimum aan criminaliteit en overlast.

Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Een in fysiek opzicht veilige gemeente die voorbereid is op branden, ongevallen en rampen Activiteiten: Bestrijden van branden en ongevallen: Niet in alle maatgevende gevallen is de in de Wet Veiligheidsregio‟s genormeerde opkomsttijd behaald. Landelijk staat deze norm ter discussie. Nog meer brandweerkazernes bouwen en brandweervoertuigen stallen leidt niet tot een lager aantal slachtoffers bij brand. Er wordt derhalve meer ingezet op het voorkomen van branden als flankerend beleid. In het kader van het project Brandveilig Leven is bij een aantal inwoners in onze gemeente, dat zich vrijwillig heeft aangemeld, een brandveiligheidscheck uitgevoerd. Ook in de komende jaren zal het thema Brandveilig Leven hoog op de (politieke) agenda blijven staan om het aantal slachtoffers bij brand te voorkomen. Adviseren op en verlenen van vergunningen De brandweer heeft geadviseerd op aanvragen voor een omgevingsvergunning, gebruiksvergunningen verleend en gebruiksmeldingen in behandeling genomen. Alle gebruiksvergunningen en gebruiksmeldingen zijn periodiek gecontroleerd op naleving van de brandveiligheidseisen.


26

Jaarstukken 2013 Doelstelling 2: De totstandkoming van een regionaal brandweerkorps in de regio Groningen per 1 januari 2014. Activiteiten: Ontvlechting brandweer uit de gemeentelijke organisatie en opheffen en overdragen van de gemeentelijke brandweer aan de nieuwe Veiligheidsorganisatie: Op 1 januari 2014 is de Veiligheidsregio Groningen een feit. Alle 23 gemeentelijke brandweerkorpsen zijn overgegaan in één nieuwe veiligheidsorganisatie, de Veiligheidsregio Groningen genaamd. De voorbereidingen daarvoor, de uitgevoerde nulmetingen, het visietraject, de contourennota, het organisatieplan, de medezeggenschap en de bestuurlijke besluitvorming is in anderhalf jaar tijd afgerond. Een prestatie van formaat. De organisatie staat er en het organiseren zelf is nu begonnen. Doorontwikkeling Regionaal Crisisplan en implementatie regionaal evenementenbeleid: Het Regionaal Crisisplan is in concept klaar en gereed voor bestuurlijke besluitvorming begin 2014. Op 1 januari 2014 wordt gestart met een netwerkteam van adviseurs in de “koude fase” (voorbereiden en oefenen) en de expertteams voor de “warme fase” (in actie bij een ongeval of ramp) zijn per 1 maart 2014 operationeel. De implementatie van het regionaal op te stellen evenementenbeleid loopt volgens planning. Doelstelling 3: Een voor al onze inwoners sociaal en veilige leefomgeving met een minimum aan criminaliteit en overlast Activiteiten: Het uitvoeren van preventieprojecten om (jeugd)criminaliteit te voorkomen In een projectmatige aanpak geven we vorm aan criminaliteitspreventie en het terugdringen van overlast. Bij het project hangplekken zijn successen geboekt in Wehe-den Hoorn en Eenrum. Tijdens de Oudejaarsviering is de overlast flink teruggedrongen door vroegtijdig overleg met ketenpartners, dorpsbelangen en jeugd(sozen) in de verschillende dorpen. Het voeren van regulier overleg met de politie We voeren regelmatig overleg met de politie over actuele situaties en de vorderingen in de uitvoering van prioriteiten in het veiligheidsbeleid die de gemeente heeft vastgesteld. Mede hierdoor is het in onze gemeente relatief rustig. Het uitvoeren van de Wet Tijdelijk Huisverbod Er zijn in 2013 op grond van de Wet Tijdelijk Huisverbod geen huisverboden opgelegd in onze gemeente. Dit is een succesje, maar wil niet zeggen dat er geen huiselijk geweld is geweest. Wel hebben we hierdoor onze doelstelling in 2013 gehaald. Samenwerking Veiligheidshuis Groningen Het Veiligheidshuis valt onder de gemeente Groningen en is sinds 1 januari 2013 tevens coördinator van de nazorg ex-gedetineerden. Daarnaast werkt het Veiligheidshuis Groningen mee aan het realiseren van een veilige Hemelvaartsmarkt in Eenrum. Onderzoeken nut en noodzaak hangplekken In Eenrum is de hangplek aan de Aagstweg gerealiseerd en daardoor is de overlast afgenomen . De hangplek in Leens is in 2013 naast de jeugdsoos gerealiseerd. Tevens is nader onderzoek gedaan naar hangplekken in Zoutkamp en Ulrum.


27

Jaarstukken 2013 Meting Prestatie-indicatoren

resultaat 2012 46% 100%

streefwaarde 2013 80% 100%

resultaat 2013 63% 100%

Brandweerinzetten blusgroep Wehe-den Hoorn Hulpverleningsinzetten blusgroep Wehe-den Hoorn Automatisch brandalarm blusgroep Wehe-den Hoorn

resultaat 2012 13 14 8

prognose 2013 nvt nvt nvt

resultaat 2013 13 8 3

Brandweerinzetten blusgroep Zoutkamp Hulpverleningsinzetten blusgroep Zoutkamp Automatisch brandalarm blusgroep Zoutkamp

14 22 7

nvt nvt nvt

10 12 4

-opkomsttijden brandweer -controle/handhaving gebruiksvergunningen/gebruiksmeldingen Kengetallen

De prestatie-indicator van de opkomsttijd van de brandweer is niet beïnvloedbaar. De incidenten kunnen niet worden gepland.

Wat heeft het gekost? Programma 2 Veiligheid Rekening 2012 Product (x € 1000) Brandweerzorg en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat

Lasten 974 235 1.209 0 1.209

Baten 36 4 40 0 40


Saldo Lasten -938 902 -231 255 -1.168 1.158 0 0 0 -1.168 1.158

Baten 2 5 8 0 8

Saldo Lasten -900 925 -250 260 -1.150 1.185 0 0 0 -1.150 1.185

Baten 2 10 12 13 25

Rekening 2013

Saldo Lasten -923 909 -250 234 -1.173 1.143 0 0 13 -1.160 1.143

Baten 23 6 30 13 43

Saldo -886 -228 -1.114 0 13 -1.101

afwijking begroting rekening V 37 V 23 V 59

Verklaring van verschillen Brandweerzorg en rampenbestrijding Pro-actie en brandpreventie: De onderuitputting is ontstaan door een lagere afdracht regionale samenwerking, een lagere bijdrage aan de provincie en lagere kapitaallasten doordat er minder nieuwe investeringen hebben plaats gevonden. Preparatie, nazorg en bedrijfsvoering: De afdracht van de sociale lasten van november en december 2013 zou normaliter in de 1e periode 2014 betaald worden, maar vanwege de regionalisering van de brandweer zijn deze ten laste gebracht van het budget 2013. Openbare orde en veiligheid De onderuitputting ontstaat doordat er minder is geïnvesteerd in 2013.


28

Jaarstukken 2013

4.3 Verkeer en vervoer Inhoud van het programma Dit programma gaat over de zichtbare elementen in de openbare ruimte. Dit zijn de wegen, de bruggen, de vaarwegen, de beschoeiingen, de openbare verlichting en het groen. Dit programma bevat ook het onderdeel verkeers- en vervoersbeleid. Voor alle bewoners in onze gemeente is het belangrijk dat hun dorp “op orde is”. Het is dan ook van groot belang om de openbare ruimte aantrekkelijk en vitaal weerbaar te maken en/of te houden. De openbare ruimte is nooit af en verandert continue. Dit verlangt een integrale aanpak. Het proces waarin integrale afstemming plaatsvindt tussen verschillende vakdisciplines, waarin relaties worden gelegd met diverse partijen en de bewoners/gebruikers, moet daarbij centraal staan. Het is altijd maatwerk om de openbare ruimte te verbeteren en te onderhouden.

Welke successen kunnen we melden?       

Eenrum; er is gestart met het verkeersveiliger maken van de Molenstraat/Havenstraat; Wehe-den Hoorn; rond de school zijn veiligheidsmaatregelen aangebracht; Roodehaan; er zijn verkeersveiligheidsmaatregelen doorgevoerd en er is nieuwe openbare verlichting aangebracht; N361; de werkzaamheden voor het verbeteren van de verkeersveiligheid N361 verlopen volgens plan; Wegen; de kwaliteit van de wegen in ons gebied neemt toe; Verlichting; de werkzaamheden voor het beheren van de openbare verlichting zijn succesvol aanbesteed; er is een mobiele digitale snelheidsindicator aangeschaft om de verkeersveiligheid te verbeteren.

Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: 1. in 2020 streven we een daling van het aantal ziekenhuisgewonden als gevolg van verkeersongevallen en geen verkeersdoden; 2. de infrastructuur van wegen voldoet eind 2014 aan het normaal onderhoudsbeeld van het wegenbeheerplan 2010-2014; 3. de kwaliteit van de openbare verlichting verbeteren tot een moderne verlichtingsinstallatie in het jaar 2019; 4. de bebording in de gemeente voldoet eind 2019 aan een normaal onderhoudsbeeld; 5. de bruggen in de gemeente voldoen eind 2023 aan een normaal onderhoudsbeeld; 6. de beschoeiingen en kademuren voldoen eind 2023 aan een normaal onderhoudsbeeld; 7. het groen heeft ultimo 2014 een nette en verzorgde uitstraling, waardoor het een positieve invloed heeft op de leefomgeving.


29

Jaarstukken 2013

Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: In 2020 is het streven om het jaarlijks aantal verkeersdoden op nul te hebben en een daling van het aantal ziekenhuisgewonden als gevolg van verkeersongevallen. Activiteiten: Uitvoeren van het meerjaren uitvoeringsprogramma 2011-2015 om het aantal verkeerslachtoffers te laten dalen In 2013 zijn we er in geslaagd:  voor de Molenstraat de maatregelen genoemd in het meerjaren uitvoeringsprogramma voor de kern Eenrum voor te bereiden. De maatregelen voor een duurzaam veilige inrichting worden meegenomen bij rioleringswerkzaamheden in 2014;  de werkzaamheden aan de doorgaande weg voor de kern Roodehaan zijn in nauw overleg met de Provincie Groningen gerealiseerd;  voor samenvoeging van de scholen in Wehe-den Hoorn zijn verkeersveiligheidsmaatregelen getroffen op de Warfhuisterweg en de Mernaweg. Deelnemen aan overleg voor realisatie Fietspad Eenrum Baflo In 2013 zijn, door overleg, nadere stappen gezet om te komen tot planvoorbereiding en uitvoering. Langs de Matthenesserweg wordt een vrijliggend fietspad aangelegd. Hiervoor zijn plannen afgestemd in samenwerking met de provincie Groningen, de Gemeente Winsum en de Nutsbedrijven. Verwacht wordt dat in 2015 kan worden begonnen met de uitvoering. Deelnemen aan het overleg over aanpassingen aan de N361 Er zijn diverse deelprojecten: Alle projecten vallen onder de paraplu N361 veilig. Afgesproken is dat er onder deze paraplu wordt samengewerkt aan de fundamenten van de verkeersveiligheid: Education, Engineering en Enforcement. Het project N361 Ranum-Mensingeweer is het meest gevorderd. Vooral rond de kruising Ranum wordt in 2014 begonnen met voorbereidende werkzaamheden. Het deelproject Mensingeweer-Mennemeer is in voorbereiding. Hiervoor is onderzoek gedaan naar de verkeersstromen van landbouwverkeer. Het deelproject Menneweer-Lauwersoog is door de Provincie afgerond. Daarnaast is de gemeente samen met Bedum, Winsum en de provincie Groningen in gesprek over een veilige en goede ontsluiting van en naar Groningen. Deelnemen aan overleg Agrologistiek In 2013 is deelgenomen aan het overleg over Agrologistiek. Er zijn diverse gesprekken met belangengroeperingen geweest. Op dit moment is de inventarisatie van de problematiek en de daarbij behorende oplossingsrichting nagenoeg afgerond. Niet alles zal direct kunnen worden gerealiseerd. Onze gemeente realiseert zich dat het om een meer-jaren-aanpak gaat. De oplossingsrichtingen worden betrokken bij de plannen voor de deelprojecten N361. De gemeente heeft in 2013 nauw samengewerkt met de partijen om te komen tot een Plan van aanpak. Autoluw maken van de Trekweg Stort-Warfhuizen In 2013 is overleg gevoerd over dit tracé. De Trekweg is te smal en onvoldoende sterk voor het huidige verkeer. Al eerder is er een ontsluitingsweg gerealiseerd vanaf de Klaarkampenweg naar een perceel aan de Trekweg. Tevens geldt een aslast-beperking en een breedtebeperking. Voor het deel Wehestertil tot en met ‟t Stort is de weg zover mogelijk autoluw gemaakt. Voor het deel Wehestertil-Warfhuizen is nog een gesprek noodzakelijk over de beperking van de brug. Het waterschap Noorderzijlvest heeft het beheer over deze brug.


30

Jaarstukken 2013

Doelstelling 2: De infrastructuur van wegen voldoet eind 2014 aan het normaal onderhoudsbeeld van het wegenbeheerplan 2010-2014 Activiteiten: Jaarlijkse weginspectie; In het najaar 2013 is een visuele inspectie van de wegen uitgevoerd. Uitvoeren van het beheer- en uitvoeringsplan wegen; De werkzaamheden voor het beheer van de wegen zijn volgens plan uitgevoerd. Veelvuldig is er naar belanghebbenden gecommuniceerd via borden langs de weg, de Ommelander Courant en tijdens het spreekuur in het gemeentehuis. Via e-mailverkeer zijn diverse vragen beantwoord. Meldingen werden direct doorgestuurd naar de aannemer en daar verzameld. Nog meer dan in 2012 werd in 2013 binnen een kortere periode de werkzaamheden afgerond. Hierdoor werd de overlast voor onze bewoners zo veel mogelijk beperkt. Het jaar 2013 is geëvalueerd en de ervaringen worden gebruikt voor de uitvoering van de werkzaamheden in 2014.

Buiten het normaal onderhoud zijn onder andere asfaltwerkzaamheden uitgevoerd aan: de Breekweg en de Breeweelsterweg. Opstellen van een voortgangsrapportage over het kwaliteitsniveau van de wegen De weginspectie geeft als resultaat dat de wegen er voor het overgrote deel goed tot zeer goed bij liggen. Het aandeel zeer goed en goed is ten opzichte van 2012 gestegen. Het kwaliteitsniveau, gespecificeerd naar de wegvakken, wordt betrokken bij de planvorming voor het jaar 2014 om de doelstelling in 2014 te behalen. Op dit moment liggen we ten aanzien van de doelstelling goed op koers. Doelstelling 3: De kwaliteit van de openbare verlichting verbeteren tot een moderne verlichtingsinstallatie in het jaar 2019 Activiteiten: Uitvoeren van het beheer- en uitvoeringsplan openbare verlichting Om economisch doelmatig te blijven presteren in een steeds complexere economische omgeving is samenwerken een absolute must. Om slagvaardig te kunnen beheren is het nodig om te verbinden, vaardigheden te combineren, kosten te reduceren en/of risico‟s te delen. Er is hiervoor samenwerking gezocht met twee provincies en 25 gemeenten. De samenwerking met genoemde partijen heeft ertoe geleid dat de gezamenlijke aanbesteding van het beheer in 2013 succesvol is afgerond. In september 2013 is gestart met de voorbereidende werkzaamheden voor 2014. Opstellen van een voortgangsrapportage over het kwaliteitsniveau van de openbare verlichting Totaal bevinden zich in onze gemeente ca. 2500 lichtmasten. In 2010 was het percentage versleten lichtmasten 33%. Dit percentage is in 2013 gedaald tot minder dan 12%. Een van de vervangingen is te Roodehaan. Hier kon werk met werk worden gemaakt in samenwerking met de provincie Groningen.


31

Jaarstukken 2013

Door het toepassen van andere armaturen wordt de lichthinder beperkt

Opstellen van een rapportage over energiegebruik ten aanzien van doelstellingen Taskforceverlichting Als beleidsuitgangspunt is aangegeven dat we willen voldoen aan de doelstellingen die voormalig minister Cramer heeft gesteld. Dit houdt in dat we, ten opzichte van 2007 in 2015 een reductie van 20% en in 2020 van 30%, op het energiegebruik moeten hebben gerealiseerd. We liggen, voor de openbare verlichting, goed op koers door betere armaturen en lichtbronnen toe te passen. Kinderen zijn bij schoolbezoek aan ons gemeentehuis gewezen op nieuwe technieken zoals LED-lichtbronnen.

Uit de tabel blijkt dat we gaan van 410.000 kWh in 2007 naar 320.000 in 2013. Een besparing van 90.000 kWh is circa € 15.000,Doelstelling 4: De bebording in de gemeente voldoet eind 2019 aan een normaal onderhoudsbeeld Activiteiten: In 2013 hebben we de bebording onderhouden op basis van het beheerplan, om eind 2019 te kunnen voldoen aan een normaal onderhoudsbeeld (classificatie “normaal” is in het verleden vastgesteld door de raad). De uitvoering is zo veel mogelijk in het regulier onderhoud meegenomen.


32

Jaarstukken 2013 Doelstelling 5: De beschoeiingen, steigers en kademuren in de gemeente voldoen eind 2023 aan een normaal onderhoudsbeeld Activiteiten: Opstellen van adviezen over de dekking van de benodigde middelen In het Beleidsplan van 2012 is uitgegaan van een planperiode tot 2019. Dit is later verruimd naar eind 2023 en als gevolg van bezuinigingen bijgesteld naar eind 2034. Onderzocht is, dat verruiming van deze periode weliswaar meer risico met zich meebrengt, maar verantwoord is. Op basis van het uitvoeringsplan is in 2013 klein onderhoud uitgevoerd. Doelstelling 6: De bruggen in de gemeente voldoen eind 2023 aan een normaal onderhoudsbeeld Activiteiten: Opstellen van adviezen over de dekking van de benodigde middelen In het Beleidsplan van 2012 is uitgegaan van een planperiode tot 2019. Dit is later verruimd naar eind 2023 en als gevolg van bezuinigingen bijgesteld naar eind 2034. Onderzocht is, dat verruiming van deze periode weliswaar meer risico met zich meebrengt, maar verantwoord is. Op basis van het uitvoeringsplan is in 2013 klein onderhoud uitgevoerd. Doelstelling 7: Het groen heeft ultimo 2014 een nette en verzorgde uitstraling, waardoor het een positieve invloed heeft op de leefomgeving Activiteiten: -

Zoveel mogelijk eenvoudig onderhoudswerkzaamheden uitbesteden aan Ability; bezuiniging op manuren; arbeidsintensief openbaar groen omvormen naar arbeidsextensief; verkoop overhoekjes groen; efficiënter om gaan met de beschikbare middelen; adoptie groen.

Zoveel mogelijk eenvoudig onderhoudswerk uitbesteden aan Ability Eenvoudige onderhoudswerkzaamheden als schoffelen, bijmaaien, lichtsnoeiwerk worden door Ability uitgevoerd. Daarbuiten wordt op basis van offerte groot onderhoud aan beplantingen bij Ability weggezet. Bezuiniging op manuren Door op een procesmatige manier naar het werk te kijken zijn we altijd bezig met efficiëntie. Bijvoorbeeld door het verwijderen van de eerste en/of tweede rij heesters langs paden en sportvelden hoeft niet jaarlijks bij gesnoeid te worden. Door het tijdig dunnen van bomen en heesters en het niet terug spuiten van snippers wordt op manuren bespaard. Arbeidsintensief openbaar groen omvormen naar arbeidsextensief groen In 2013 zijn in Ulrum, Leens, Wehe den Hoorn, Eenrum, en Lauwersoog stukken groen omgevormd. Verkoop “overhoekjes” groen Verkoop van overhoekjes levert eenmalige inkomsten op. In 2013 ging het om een bedrag van € 75.500,-. Efficiënter om te gaan met de beschikbare middelen Sinds 2012 werkt de buitendienst met logboeken. Hierin wordt dagelijks de bijzonderheden van de uitgevoerde werkzaamheden bijgehouden. De uitgevoerde werkzaamheden kunnen vergeleken worden met de planning. Dreigt de planning niet gehaald te worden, dan is de reden inzichtelijk en kunnen er tijdig maatregelen worden genomen.


33

Jaarstukken 2013 Adoptie groen Het in onderhoud geven van stukken groen aan bewoners. Hieraan zijn wel voorwaarden verbonden; bijvoorbeeld dat het stuk een openbaar karakter moet houden. In 2013 zijn tien stukken in adoptie gegeven.

Meting Effect indicatoren

resultaat 2012

streefwaarde 2013

Resultaat 2013

Kwaliteit Asfaltverhardingen Wegbeheer Kwaliteit Klinkerverhardingen Wegbeheer Ontwikkeling verkeersslachtoffers Ontwikkeling verkeersoverlast Kwaliteit openbare verlichting Kwaliteit bebording Kwaliteit Beschoeiingen/steigers & kademuren kwaliteit Bruggen

Achterst. OH Achterst. OH licht dalend inzichtelijk achterst.oh inzichtelijk inzichtelijk inzichtelijk

verbeterd verbeterd Licht dalend inzichtelijk achterst.gehalveerd inzichtelijk inzichtelijk inzichtelijk

Verbeterd Verbeterd Licht dalend. inzichtelijk achterst. gehalveerd inzichtelijk inzichtelijk inzichtelijk

Prestatie indicatoren

resultaat 2012 10 % 2% 12 %

streefwaarde 2013 0% 0% 13%

Resultaat 2013 4,8% 3,8% 11%

Perc. asfaltwegen zeer slecht/slecht Perc. Klinkerwegen zeer slecht / slecht Perc. technisch versleten lichtmasten/armaturen

Wat heeft het gekost ? Programma 3 Verkeer en Vervoer Rekening 2012 Product (x € 1000) Wegen Groenvoorzieningen Bruggen Watersportvoorzieningen Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat

Lasten 2.064 1.278 95 231 3.668 5 3.673

Baten 13 18 0 14 45 0 45


Saldo Lasten -2.050 2.804 -1.260 1.511 -95 93 -217 226 -3.622 4.634 -5 145 0 -3.627 4.779

Baten 10 1 0 4 15 700 -685

Saldo Lasten -2.793 2.840 -1.511 1.530 -93 93 -222 237 -4.619 4.700 -145 145 700 -4.064 4.845

Baten 10 1 0 4 15 728 743

Rekening 2013

Saldo Lasten -2.829 2.212 -1.530 1.511 -93 93 -233 219 -4.685 4.034 -145 145 728 -4.102 4.179

Baten 24 27 0 3 54 728 782

Saldo -2.188 -1.484 -93 -215 -3.980 -145 728 -3.397

afwijking begroting rekening V 642 V 46 V0 V 18 V 706

Verklaring van verschillen Wegen Planmatig onderhoud: De onderschrijding van k€ 105 wordt voornamelijk veroorzaakt doordat een aantal investeringen zijn uitgesteld c.q. getemporiseerd. Dit zijn:  het niet in uitvoering nemen van de geplande investering van k€ 265 voor een aanpassing van de Wierde i.v.m. voortgang kavelverkoop Leens Oost;  het niet in uitvoering nemen van de geplande investering van k€ 100 van de Wehesterbrug i.v.m. voortgang in het overleg met het Waterschap;  het niet uitvoeren van geplande investering van k€ 50 van de Trekweg vanwege een bezwaarprocedure.


34

Jaarstukken 2013 N361 In de begroting 2013 is een gemeentelijke bijdrage aan de Provincie geraamd in verband met de reconstructie van de N361 ter grootte van k€ 560 in de veronderstelling dat de gemeentelijke bijdrage in 2013 zou worden betaald. De reconstructie van een deel van de N361 is nog niet gestart waardoor er nog geen betaling heeft plaats gevonden. Middels een voorstel tot bestemming van het resultaat wordt de verplichting van k€ 560 daarom gestort in een bestemde reserve. Gladheidbestrijding Op het budget gladheidsbestrijding is geld overgehouden door de zachte winter in het 2e halfjaar 2013. Infrastructurele werken De post infrastructurele werken is bedoeld voor het omvormen van arbeidsintensief naar arbeidsextensief, waardoor op termijn op manuren kan worden bezuinigd. In 2013 is een deel van het budget gereserveerd voor herstructurering van de openbare ruimte en kon niet worden uitgegeven aan de omvorming van groen. Voor de herstructurering van de openbare ruimte is in de loop van 2013 alsnog een begrotingingswijziging toegekend door de raad. Door deze begrotingswijziging is het budget weer volledig beschikbaar gekomen voor de omvorming van groen. De uitvoering hiervan kon echter niet meer in 2013 plaatsvinden maar zal in 2014 worden opgepakt. Hiervoor is een overheveling aangevraagd. Groenvoorziening Het verschil wordt grotendeels veroorzaakt door lagere toerekening van de indirecte kosten. Bruggen Geen bijzonderheden. Watersportvoorzieningen Geen bijzonderheden.


35

Jaarstukken 2013

4.4 Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme Inhoud van het programma Dit programma geeft inzicht in de gemeentelijke bijdrage aan de versterking van de lokale economie, in het bijzonder de private sectoren van landbouw, visserij, recreatie, toerisme en overige bedrijvigheid.

Welke successen kunnen we melden?    

Realisatie Beleidsplan Recreatie en Toerisme Realisatie van de Marrenmarkt Oplevering van het Haven Informatie Punt (HIP) Oplevering van het winkelcentrum in Leens

Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: 1. het aanbod van werkgelegenheid blijft gehandhaafd; 2. duurzaam ondernemersklimaat; 3. waarborgen van informatievoorziening naar de toerist; 4. versterken van de recreatieve en toeristische voorziening.

Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Het aanbod van werkgelegenheid blijft gehandhaafd Activiteiten: Om deze doelstelling te bereiken is meegewerkt aan diverse projecten waarmee de economie in de gemeente is versterkt. Onder andere binnen de projecten: PROLoog, winkelhuis en Provinciale toeristische projecten (kiek over Diek, Waddenwandelen) wordt gestreefd naar een versterking van de werkgelegenheid. Daarnaast hebben ook de werkzaamheden ten behoeve van onderstaande doelstelling bijgedragen aan de economische vitaliteit en de werkgelegenheid. Doelstelling 2: Duurzaam ondernemersklimaat Activiteiten: Bedrijvenpark De Marne In 2013 is in samenwerking met Rho adviseurs voor leefruimte (planologisch adviesbureau, voorheen Buro Vijn) een start gemaakt met het opstellen van een nieuw ontwikkelingskader voor het bedrijvenpark De Marne. Het proces bestaat uit twee onderdelen, namelijk het opstellen van een toekomstvisie voor het bedrijvenpark en het uitwerken van de toekomstvisie in een nieuw bestemmingsplan met nieuwe beeldkwaliteitseisen. De toekomstvisie zit in de afrondende fase. De ontwikkelingsmogelijkheden en wenselijke uitgangspunten ten aanzien van het bedrijvenpark zijn verkend.


36

Jaarstukken 2013 Bij deze verkenning is de kennis van onze gemeente en andere belanghebbenden (bewoners, ondernemers, dorpsbelangen e.a.) betrokken. Het opstellen van een nieuw bestemmingsplan met nieuwe beeldkwaliteitseisen vormt het tweede deel van het proces. Nadat de toekomstvisie is vastgesteld wordt daarmee gestart in 2014. Het doel is dat de raad aan het eind van het traject een bestemmingsplan kan vaststellen dat op een goede wijze uitvoering geeft aan het gemeentelijk beleid. . De plannen dienen maatschappelijk breed gedragen te worden om een goede basis te vormen voor het toetsen van bouwplannen en initiatieven. Het plan moet tevens flexibiliteit in zich hebben om veranderingen in de marktsituatie op te kunnen vangen. Bedrijfsbezoeken: Door de burgemeester en de coördinator Economische Zaken Recreatie en Toerisme (EZRT) zijn ook in 2013 bezoeken aan bedrijven gebracht. Door de ondernemers worden deze bezoeken erg op prijs gesteld. Het verlaagt de drempel om in contact te komen met onze gemeente. Daarnaast is de coördinator Economische Zaken Recreatie en Toerisme vaak „in het veld‟ en belegt veel afspraken bij de ondernemers op hun bedrijf. Ondernemersloket en versterken ondernemersplatform/netwerk: In 2013 is de coördinator EZRT aangesteld. Er zijn veel contacten aangehaald in het eerste jaar met name in de toeristische sector. Ook is sterk ingezet op het samenwerken van ondernemers. Zo is door de coördinator de Marrenmarkt in het winkelcentrum in Leens geïnitieerd . Dit is een pilot-markt van een maand waarbij 12 tot 15 winkeliers hun waren verkochten in de drie winkelunits die leegstaan aan de Hoofdstraat van Leens. Dit was zeer succesvol. Als navolging daarop wordt in mei 2014 “Het Winkelhuis” gerealiseerd. . De rol van de coördinator EZRT is die van aanjager en bemiddelaar. In dit traject worden de overige ondernemers en winkeliers betrokken en ingelicht alsook dorpsbelang Leens. Met het ondernemersnetwerk en de diverse ondernemersverenigingen zijn wij regelmatig in overleg om afstemming en versterking te bewerkstelligen. In het kader van de komende herindeling en het uitbreiden van het professionele netwerk heeft de afdeling EZRT ook contacten gelegd met Buro Eemsdelta/EZ, de bedrijvencontactenfunctionaris van de gemeente Groningen en de afdeling Economische Zaken van de Provincie. Dit geldt ook voor contacten met de afdelingen recreatie en toerisme van de provincie en de noordelijke gemeenten. Als laatste onderhoudt de afdeling regelmatig contact met de afdeling PROloog in het kader van afstemming en coördinatie van alle ontwikkelingen. Balans in de toeristische sector: Het project Balans in de toeristische sector is afgerond. Er zijn binnen dit project concrete afspraken gemaakt over de hoogte van de toeristenbelasting. In 2013 is het Beleidsplan Recreatie en Toerisme opgesteld waarin de ingrediënten zijn verwoord waaraan gewerkt gaat worden om de recreatie en toerisme een impuls te geven. Doel is om meer toeristen naar onze gemeente te krijgen die langer blijven en meer besteden. Samen met de ondernemers wordt de regiomarketing opgepakt. De regiomarketing heeft hierbij als doel om de Waddenregio positieve bekendheid te geven om zo extra bezoekers te trekken. Doelstelling 3: Informatievoorziening naar de toerist Activiteiten: Voornemen om de bijdrage aan de VVV Lauwersland te beëindigen: De dienstverleningsovereenkomst met de VVV Lauwersland is beëindigd. Vervolgens zijn de diverse mogelijkheden voor de toeristische informatievoorzieningen onderzocht. We doen dit in samenwerking met Winsum en Bedum. Belangrijk uitgangspunt is dat de nieuwe organisatie gedragen moet worden door ondernemers. Onze gemeente is trekker geweest in dit proces. Dit heeft erin geresulteerd dat eind 2013 de stichting Promotie Waddenland is opgericht.


37

Jaarstukken 2013 Doelstelling 4: Versterken recreatieve en toeristische voorzieningen Activiteiten: Opstellen recreatie en toerisme plan Het beleidsplan Recreatie en Toerisme is in september 2013 vastgesteld. Dit plan is in samenwerking met de ondernemers opgesteld. Ook bij de uitvoering worden de ondernemers nauw betrokken. Fietsknooppuntensysteem Een fietsknooppuntennetwerk: Men fietst een route door de bordjes te volgen van het ene genummerde knooppunt naar het andere genummerde knooppunt. Op elk knooppunt staat een informatiepaneel met een overzichtskaart. Met behulp van dit systeem kan de toerist/recreant zelf een route samenstellen. De toerist/recreant bepaalt op welk knooppunt hij/zij wil beginnen en stippelt op internet of via een gekochte kaart een route uit. Dit is nu gerealiseerd. Ook de provinciale aanbesteding voor het onderhoud van de bewegwijzeringsborden is afgerond. Waddenwandelen: In 2013 is het project Waddenwandelen afgerond. De routes zijn vastgelegd en ook de bebording is gereed. Provinciaal wordt onderzocht hoe het beheer en onderhoud provinciaal gerealiseerd kan worden. De provincie heeft het voorstel gedaan om een Routebureau (soort Marrekritte) op te zetten. Wij zijn voor één jaar akkoord gegaan met het voorstel maar hebben een aantal kritische kanttekeningen meegegeven voor 2014. In de loop van 2014 zullen wij opnieuw besluiten of we aan dit project een vervolg zullen geven.

Meting Effect-indicatoren -

Nieuwe inschrijvingen Kvk Faillissementen

Kengetallen -

Aantal overnachtingen (aanslag toeristenbelasting) Werkgelegenheidscijfers Bedrijfsbezoeken Inschrijvingen Kamer van Koophandel

Resultaat 2012 33 0

Streefwaarde 2013 50 0

Resultaat 2013 40 0

Resultaat 2012 225.000 3790 10 689

Prognose 2013 250.000 3790 10 700

Resultaat 2013 210.000 3740 15 836

Het verschil in aantallen inschrijvingen in de KvK (Kamer van Koophandel) is te verklaren doordat er in 2013 ook scholen, stichtingen, verenigingen en beheer bv‟s worden ingeschreven in het register.

Wat heeft het gekost? Programma 4 Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme Rekening 2012 Primitieve begroting 2013 Actuele begroting 2013 Product (x € 1000) EZRT, beleid en beheer Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat

Lasten 353 353 0 353

Baten 11 11 28 39

Saldo Lasten -342 360 -342 360 0 0 28 -314 360

Baten 7 7 28 35

Saldo Lasten -352 369 -352 369 0 0 28 -324 369

Baten 7 7 51 58

Rekening 2013

Saldo Lasten -361 340 -361 340 0 0 51 -310 340

Baten 4 4 51 55

Saldo -336 -336 0 51 -285

afwijking begroting rekening V 25 V 25

Verklaring van verschillen EZRT, beleid en beheer Geen bijzonderheden te melden.


38

Jaarstukken 2013

4.5 Jeugd Inhoud van het programma Dit programma omvat alle lokale voorzieningen voor de jeugd van 0 tot 23 jaar op grond van de wettelijke taken en de lokale gemeentelijke beleidsuitgangspunten. De gemeente heeft diverse ondersteunende taken bij het opvoeden en opgroeien van jeugdigen. Ook heeft de gemeente een wettelijke verplichting om huisvesting voor het onderwijs te bieden en in stand te houden.

Maatschappelijke ontwikkeling 

 

In het afgelopen jaar is er veel werk verzet om te komen tot één doelfonds waarin het gehele sociale domein een plek heeft en waar mogelijk de bijbehorende visie, uitvoering en financiële stromen gezamenlijk worden vastgelegd en uitgevoerd. In 2014 zal dit verder vorm worden gegeven. Er is een visie geformuleerd en vastgesteld: een gezamenlijk vertrekpunt voor de BMWE gemeenten voor de taken die gedecentraliseerd worden op het sociale domein. Een aantal jaren geleden is begonnen vorm te geven aan een andere manier van werken. In het afgelopen jaar heeft dit meer body gekregen, aan de hand van de kantelingsgedachte en de eigen kracht van onze inwoners. De gemeente probeert langzaamaan meer los te laten en inwoners te ondersteunen en te faciliteren bij het overnemen van initiatieven. Deze ontwikkeling is voelbaar in het gehele sociale domein.

Welke successen kunnen we melden? 

Het Regionaal Transitiearrangement, waarin afspraken zijn gemaakt tussen gemeenten en instellingen over het bieden van continuïteit van jeugdzorg, is vastgesteld.

Wat wilden we bereiken? 1. zorgen voor aantrekkelijke jongerencentra en andere initiatieven die jongeren stimuleren om elkaar te ontmoeten, zichzelf te ontplooien en te participeren in de samenleving; 2. jeugdigen tot 23 jaar en hun ouders kunnen rekenen op opvoedings- en opgroeiondersteuning wanneer zij daar behoefte aan hebben; 3. jeugdigen in de leeftijd 0 tot 23 jaar volgen onderwijs in kwalitatief goede gebouwen en kunnen eventueel aanspraak maken op leerlingenvervoer; 4. bij 2- tot 4-jarigen worden onderwijsachterstanden vroegtijdig gesignaleerd en teruggedrongen.

Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Zorgen voor aantrekkelijke jongerencentra en andere initiatieven die jongeren stimuleren om elkaar te ontmoeten, zichzelf te ontplooien en te participeren in de samenleving Activiteiten: Uitvoering project Jongeren aan Zet: Het project is in 2013 uitgevoerd volgens plan. Binnen het project is onder andere aandacht voor werving van (nieuwe) vrijwilligers, scholing en deskundigheidsbevordering van jonge vrijwilligers, versterken van sociale structuren in dorpskernen en voor een maatschappelijke kosten- en batenanalyse van de jeugdvoorzieningen.


39

Jaarstukken 2013 Nieuwbouw jeugdsoos Eenrum: In 2013 zijn verschillende fondsen benaderd voor een bijdrage aan de bouw van de nieuw te bouwen jeugdsoos. Aan het einde van 2013 was deze bouwbegroting nog niet sluitend. De verwachting is dat dit in het begin van 2014 wel lukt. Subsidiëring jeugdsozen: In 2013 hebben de jeugdsozen –net als voorgaande jaren- een subsidie ontvangen voor hun activiteiten, conform de subsidieverordeningen. Doelstelling 2: Jeugdigen tot 23 jaar en hun ouders kunnen rekenen op opvoedings- en opgroeiondersteuning wanneer zij daar behoefte aan hebben Activiteiten: Het groeimodel CJG verder uitwerken en verbinding met decentralisatie jeugdzorg leggen: Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is in regioverband opgezet. De regio bestaat uit de gemeenten Bedum, Winsum, Eemsmond en De Marne. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is een laagdrempelige plek waar ouders en kinderen terecht kunnen met allerlei vragen over opvoeden en opgroeien. Het CJG is ingericht als netwerkorganisatie tussen de kernpartners Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD), Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW), jongerenwerk, MEEGroningen en Bureau Jeugdzorg. Als samenwerkingsverband is het CJG nog steeds in ontwikkeling. Een belangrijk onderdeel van deze ontwikkeling is het vormgeven van de transformatiegedachte die is geformuleerd in het samenwerkingsconvenant, het ontzorgen en normaliseren van opvoedproblemen. In 2013 zijn verdere stappen gezet om werkwijze te implementeren. Een voorbeeld hiervan is het succesvol organiseren van twee werkconferenties voor zorgverleners en vrijwilligers. Daarnaast zijn voorbereidingen getroffen voor de decentralisatie van de jeugdzorg. Samen met alle Groninger gemeenten is een programmaorganisatie opgericht. Het Regionaal Transitiearrangement (RTA) waarin afspraken staan over hoe gemeenten en instellingen de continuïteit van zorg garanderen in de overgangsperiode 2015-2018 en dat door de raad is vastgesteld, is een belangrijke tastbare uitkomst hiervan. Uitvoering van de verwijsindex en monitoren van de voortgang: De verwijsindex Zorg voor Jeugd Groningen (ZvJG) is het signaleringssysteem dat gebruikt wordt door organisaties die de backoffice van het CJG vormen. Het dient om risicojongeren in beeld te brengen en om versnippering in de zorgketen tegen te gaan. In 2013 heeft er een onderzoek plaats gevonden naar het gebruik van ZvJG. Met de uitvoering van de aanbevelingen van dit onderzoek is een start gemaakt, en dit zal in 2014 verder worden uitgevoerd. Deelname aan het Waddenmodel: Het Waddenmodel is een structurele samenwerkingsrelatie tussen gemeenten in Noord-Groningen om een sluitende aanpak van jongeren naar onderwijs en werk te realiseren. In het kader van het Waddenmodel wordt de aanpak van voortijdig schoolverlaten uitgevoerd. De leerplichtambtenaar, de RMC- medewerkers en medewerkers van de sociale dienst geven hier uitvoering aan. Voor het schooljaar 2012-2013 zijn de exacte resultaten nog niet bekend, maar in het schooljaar 2011-2012 is het aantal voortijdig schoolverlaters op het laagste niveau in zes jaar tijd. De verwachting is dat het aantal in 2012-2013 in onze gemeente ongeveer gelijk blijft.


40

Jaarstukken 2013 Doelstelling 3: Jeugdigen in de leeftijd 0 tot 23 jaar volgen onderwijs in kwalitatief goede

gebouwen en kunnen eventueel aanspraak maken op leerlingenvervoer Activiteiten: Uitvoering geven aan het leerlingenvervoer: In 2013 is conform de verordening en de recht/doelmatigheids richtlijnen uitvoering gegeven aan het leerlingenvervoer. Het aantal leerlingen dat gebruik heeft gemaakt van het vervoer is vergelijkbaar met de voorgaande jaren. Beschikbaar stellen van locaties voor de peuterspeelzaal en handhaving Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen: De gemeente subsidieert Stichting Peuterspeelzaalwerk De Marne voor de huisvesting, personeelslasten en organisatiekosten. In lijn met het Woon & Leefbaarheidsplan willen we zo veel mogelijk functies clusteren. De huisvesting van peuterspeelzalen bij scholen is meegenomen in het Integraal Huisvestingsplan (IHP). In 2013 zijn er weer een aantal wetswijzigingen geweest in de Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Het handhavingsbeleid wordt hier op aangepast. Uitvoering onderhoud schoolgebouwen voor het basisonderwijs conform het huisvestingsprogramma: In 2013 is het Integraal Huisvestingsplan (IHP) vastgesteld door de raad. Samen met schoolbesturen en besturen van kindorganisaties wilde de gemeente antwoord op de vraag: „Op welke manier kunnen wij ervoor zorgen dat wij binnen onze gemeente goede, kwalitatieve kindvoorzieningen kunnen blijven bieden aan onze inwoners op de korte, middellange en lange termijn? In 2013 zijn we tevens begonnen om uitvoering te geven aan het IHP, waaronder het starten van een haalbaarheidsonderzoek naar een geïntegreerd kindcentrum in Leens. Onderhoudswerkzaamheden aan scholen zijn conform het huisvestingprogramma uitgevoerd. Doelstelling 4: Bij 2- tot 4-jarigen worden onderwijsachterstanden vroegtijdig gesignaleerd en teruggedrongen Activiteiten: Ondersteuning van het Peuterspeelzaalwerk in De Marne: Onze gemeente ondersteunt Stichting Peuterspeelzaalwerk De Marne middels een subsidie voor algemene zaken (als exploitatie, kosten personeel etc.), bijdrage huurkosten, bijdrage zorgstructuur en de intern begeleider. Op dit moment zijn de groepen peuters niet groter dan 14 en staat er op alle groepen een gekwalificeerde leidster. Continueren VVE aanbod: In 2013 is het VVE derde dagdeel bij Stichting Peuterspeelzaalwerk De Marne gecontinueerd, volgens het beleid dat samen met de gemeenten Bedum en Winsum is vastgesteld. Het VVE dagdeel is in 2012 geëvalueerd en verbeterpunten zijn opgepakt. De toeleiding door de GGD is nader bekeken en scherp gesteld, zodat de juiste kinderen (die baat hebben bij VVE) op het dagdeel VVE terecht komen. Ook zijn in 2013 rapporten verschenen vanuit de Inspectie van het Onderwijs over de kwaliteit van VVE in gemeenten. Voor onze gemeente geldt dat er veel dingen goed gaan, maar ook een aantal verbeterpunten te noemen zijn. Verbetering is bijvoorbeeld mogelijk op het gebied van de doorgaande leerlijn, dus de afstemming tussen voorschoolse voorzieningen en basisscholen. Daarom zijn we in 2013 weer met de basisscholen om tafel gegaan om de verbeterpunten op te pakken. Afspraken worden bestuurlijk afgestemd op de Lokaal Educatieve Agenda (LEA). Tot slot is eind 2013 besloten om het dagdeel VVE vanaf 2014 uit te breiden met nog een dagdeel. De positieve effecten van VVE kunnen zo versterkt worden.


41

Jaarstukken 2013 Meting Effect-indicatoren

resultaat 2012 2011/2012

streefwaarde 2013 2012/2013

resultaat 2013 2012/2013

Leerlingenvervoer aanbieden zoals bij wet verplicht is (open einde regeling); aantal vervoerde leerlingen

51

80

73

Percentage doelgroepkinderen dat deelneemt aan VoorVroegschoolse educatie (VVE)

52%

50%

64%

Kengetallen

resultaat 2012

streefwaarde 2013

resultaat 2013

Aantal jeugdsozen (incl. 1 JOP) Aantal basisscholen totaal Scholen voor openbaar onderwijs Scholen voor bijzonder onderwijs Aantal scholen voor voortgezet onderwijs Gastouders Kinderdagverblijf Buitenschoolse opvang Aantal peuterspeelzalen Aantal inlooppunten CJG

6 12 7 5 1 Ong. 40 4 4 7 2

Betreft schooljaar>>>

6 11 6 5 1 34 4 3 7 2

Wat heeft het gekost? Programma 5 Jeugd Rekening 2012 Product (x € 1000) Opvoeden en opgroeien Scholing en werk Vrije tijdsvoorzieningen Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat

Lasten 489 1.013 467 1.969 83 2.052

Baten 18 17 140 174 102 276


Saldo Lasten -471 485 -996 920 -327 312 -1.795 1.717 -83 0 102 -1.776 1.717

Baten 42 5 63 110 0 110

Saldo Lasten -443 501 -915 1.026 -250 386 -1.607 1.913 0 202 0 -1.607 2.115

Baten 43 15 132 190 250 440

Rekening 2013

Saldo Lasten -459 474 -1.011 962 -254 335 -1.723 1.771 -202 202 250 -1.675 1.973

Baten 70 66 215 352 250 602

Saldo -403 -896 -120 -1.419 -202 250 -1.371

afwijking begroting rekening V 55 V 115 V 133 V 304

Verklaring van verschillen Opvoeden en opgroeien De subsidiering van de kinderopvang kent ogenschijnlijk een onderuitputting. Echter dit jaar heeft eenmalig de ontvangst plaats gevonden van achterstallige huuropbrengst. Scholing en werk De onderuitputting wordt voornamelijk bij huisvesting basisonderwijs veroorzaakt. In 2013 is besloten tot de bouw van de peuterspeelzaal in Wehe-den Hoorn bij het Hoogholtje. In 2013 is tevens begonnen met de bouw, maar de oplevering en afrekening heeft nog niet plaatsgevonden. De investeringskosten worden op begrotingsbasis gedekt door de reserve Afwaardering IHP 20132018. Deze vrijval uit de reserve heeft plaatsgevonden, alleen de last is nog niet gerealiseerd. Hiervoor is een budgetoverheveling aangevraagd. Vrije tijdsvoorziening De onderuitputting wordt veroorzaakt door het Project Integrale zorgstructuur en OGGZ BMW. Deze budgetten zijn bestemd voor kosten samenwerking OGGZ gemeenten Bedum, Winsum, Eemsmond en De Marne op het gebied van Integrale Zorgstructuren. Het betreft een subsidie van de centrumgemeente Groningen waarover verantwoording moet worden afgelegd. De einddatum van het project ligt in 2013. Begin 2014 zal een eindafrekening worden opgesteld waarbij een onderschrijding van het budget moet worden terugbetaald. In beide gevallen is een overhevelingsverzoek ingediend.


42

Jaarstukken 2013

4.6 Sport, kunst en cultuur 6.A Sport Inhoud van het programma Dit programma heeft betrekking op het initiëren en het in stand houden van voorzieningen op het gebied van sport. Deze voorzieningen vindt de gemeente met name belangrijk voor de maatschappelijke participatie, de leefbaarheid binnen de dorpen en de ontwikkeling van de inwoners op het gebied van sport. Dit geldt voor zowel de actieve als passieve deelname aan sportactiviteiten.


er is een start gemaakt met de privatisering van het zwembad ; de kleedkamers van VV Eenrum zijn gerenoveerd; er was een divers aanbod van sport-/beweegactiviteiten; het tenniscomplex in Eenrum is geprivatiseerd.

Wat wilden we bereiken? Het programma kent de volgende doelstellingen: 1. faciliteren en stimuleren van actieve deelname aan sport- en beweegactiviteiten; 2. stimuleren en ondersteunen van breedtesportactiviteiten; 3. handhaven van het aantal sportaccommodaties en de kwaliteit ervan, mits voldoende draagvlak en draagkracht.

Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling : Faciliteren en stimuleren van actieve deelname aan sport- en beweegactiviteiten Activiteiten In het kader van de sport-/beweegactiviteiten NASB hebben o.a de volgende activiteiten plaatsgevonden in samenwerking met scholen en verenigingen: schooltennis, schoolschaatsen, schoolvolleybal afsluitend met volleybalclinic door Lycurgus Groningen, cursus in Balans (65+-ers), Beweegwijzer De Marne voor ouderen, waterfun, vakantieactiviteiten enclinic ATB. Doelstelling 2: Stimuleren en ondersteunen van breedtesportactiviteiten Activiteiten Voor het opzetten van Sportdorp Ulrum en het project Denken en Doen via de Nederlandse Bridge Bond zijn geen externe middelen beschikbaar gesteld. Het onderzoek naar de exploitatie van het zwembad geeft voldoende handvatten voor een wijziging in het beheer en de exploitatie. De voorbereidingen voor omvorming naar privaat beheer van het zwembad is opgestart.


43

Jaarstukken 2013 Doelstelling 3: Handhaven van het aantal sportaccommodaties en de kwaliteit ervan, mits voldoende draagvlak en draagkracht Activiteiten De tennisbanen van Eenrum zijn overgedragen, Kloosterburen volgt in het eerste kwartaal 2014 en Ulrum in de loop van 2014. Uit periodiek extern onderzoek blijkt dat de kwaliteit van de voetbalvelden in het algemeen goed is.

Meting Kengetallen

resultaat 2012

streefwaarde resultaat 2013 2013

Sportverenigingen: aangesloten bij een bond niet aangesloten

33 15

32 15

32 15

Gem.accommodaties: (sportvelden, gymlokalen, tennisbanen) - complex voor voetbal - idem tennis - gymlokalen/sporthal - zwembad - divers t.b.v. buitensport

23 5 3 7 1 20

23 5 3 7 1 20

23 5 3 7 1 20

Wat heeft het gekost? Programma 6 Sport, Kunst en Cultuur Rekening 2012 Product (x € 1000) Sport Kunst en cultuur Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat


Rekening 2013

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo 922 89 -833 814 86 -728 1.126 171 -955 1.137 174 -963 436 0 -436 444 70 -374 549 92 -456 551 91 -459 1.358 89 -1.269 1.258 156 -1.102 1.675 263 -1.411 1.688 266 -1.422 25 -25 0 0 49 -49 49 -49 83 83 0 0 263 263 263 263 1.383 172 -1.211 1.258 156 -1.102 1.724 526 -1.197 1.737 529 -1.208

afwijking begroting rekening N -8 N -3 N -11

Verklaring van verschillen Sport IJsbaan Leens Het budget is bestemd voor de realisering van een kantine/berging op de ijsbaan in Leens. Het bestuur heeft inmiddels een aanvraag om vergunning ingediend. Er moet een planologische aanpassing plaatsvinden. Zodra deze is afgerond kan met de realisatie worden begonnen. Verwacht wordt dat dit in 2014 plaatsvindt. Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) Deze stimuleringsregeling is gestopt per 31 december 2013. Door een verlate start, het uitvallen van activiteiten en lagere activiteitskosten resteert er nog een bedrag. Ter aanvulling op de middelen in verband met de „buurtsport coach‟ wordt voorgesteld om het nietbenutte deel van de NASB aan te wenden voor bekostiging van de activiteiten in de periode 20142016.


44

Jaarstukken 2013

6B Kunst en Cultuur Inhoud van het programma Dit programma heeft betrekking op het initiëren en het in stand houden van voorzieningen op het gebied van kunst en cultuur en sociaal-culturele voorzieningen. Deze voorzieningen vindt de gemeente met name belangrijk voor de maatschappelijke participatie, de leefbaarheid binnen de dorpen en de ontwikkeling van de inwoners op het gebied van cultuur. Dit geldt voor zowel de actieve als passieve deelname aan cultuur-activiteiten.


 

In het afgelopen jaar is er veel werk verzet om te komen tot één doelfonds waarin het gehele sociale domein een plek heeft en waar mogelijk de bijbehorende visie, uitvoering en financiële stromen gezamenlijk vast te leggen en uit te voeren. In 2014 zal dit verder vorm worden gegeven. Er is een visie geformuleerd en vastgesteld , een gezamenlijk vertrekpunt voor de BMWE gemeenten voor de taken die gedecentraliseerd worden op het sociale domein. Een aantal jaren geleden is begonnen vorm te geven aan een andere manier van werken. In het afgelopen jaar heeft dit meer body gekregen, aan de hand van de kantelingsgedachte en de eigen kracht van onze inwoners. De gemeente probeert langzaamaan meer los te laten en inwoners te ondersteunen en faciliteren bij het overnemen van initiatieven. Deze ontwikkeling is voelbaar in het gehele sociale domein.


Begeleiden van start werkzaamheden werkgroep kunst en cultuur.

Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: - het versterken van het culturele karakter van onze gemeente en het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid in dorpen door (sociaal)cultureel aanbod; - het bieden van een goede bibliotheekvoorziening.

Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Het versterken van het culturele karakter van De Marne en het bevorderen van de sociale samenhang en leefbaarheid in dorpen door sociaal cultureel aanbod Activiteiten Subsidiëren van instellingen en activiteiten: Diverse organisaties op het gebied van kunst en cultuur, sociaal cultureel en muziekonderwijs hebben conform de subsidieverordening en de visie van het Woon en Leefbaarheidsplan in 2013 een (incidentele dan wel structurele) subsidie ontvangen voor de organisatie van activiteiten in onze gemeente of voor activiteiten gericht op inwoners van onze gemeente. Doelstelling 2: Het bieden van een goede bibliotheekvoorziening Activiteiten Aanbieden van een goede bibliotheekvoorziening: In 2013 is conform de afspraken uitvoering gegeven aan de dienstverlening van Biblionet. Bibliotheekwerk geschiedt op basis van Budget Contract Financiering.


45

Jaarstukken 2013 Meting Kengetallen Centrale bibliotheek Muziek-, zang-, en toneelverenigingen Volksdansgroepen Galerieën Bezoekerscentra/natuur-doe-centrum Musea Openbare tuinen Culturele Centra

resultaat 2012 1 25 4 10 3 7 7 3

raming 2013 1 25 4 10 3 7 7 3

resultaat 2013 1 25 4 10 3 7 7 3

Wat heeft het gekost? Programma 6 Sport, Kunst en Cultuur Rekening 2012 Product (x € 1000) Sport Kunst en cultuur Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat


Rekening 2013

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo 922 89 -833 814 86 -728 1.126 171 -955 1.137 174 -963 436 0 -436 444 70 -374 549 92 -456 551 91 -459 1.358 89 -1.269 1.258 156 -1.102 1.675 263 -1.411 1.688 266 -1.422 25 -25 0 0 49 -49 49 -49 83 83 0 0 263 263 263 263 1.383 172 -1.211 1.258 156 -1.102 1.724 526 -1.197 1.737 529 -1.208

afwijking begroting rekening N -8 N -3 N -11

Verklaring van verschillen Kunst en cultuur Geen bijzonderheden.


46

Jaarstukken 2013

4.7 Sociale zaken en Werk Inhoud van het programma Dit programma betreft de ondersteuning van burgers die niet zelfstandig kunnen voorzien in de noodzakelijke kosten van het levensonderhoud, de re-integratie van die burgers richting de arbeidsmarkt en de inburgering van oud- en nieuwkomers.


  

De basis op orde. De samenvoeging van Sociale Zaken en Werk van drie gemeenten bracht aan het licht dat er verschillende applicaties werden gebruikt voor de uitvoering van het werk. Voor drie gemeenten waren dat er meer dan tien. In 2013 hebben we ingezet om alle werkzaamheden en processen op te nemen in één applicatie namelijk Civision Samenlevingszaken. Een kernteam van medewerkers heeft aan dit project gewerkt gedurende het jaar 2013. De stijging van de WWB was door de economische recessie niet meer tegen te gaan. Echter, de verhouding tot de rest van Nederland is zodanig dat de uitgaven grotendeels blijven passen in de door het rijk beschikbaar gestelde budgetten. De grote opgave voor ons werkgebied ligt niet op het terrein van werk, maar op het terrein van leefbaarheid en vitaliteit. Op dat terrein worden in het kader van het project Meedoen en in samenwerking met andere instellingen projecten ontwikkeld. Voor de vier gemeenten BMWE is gezamenlijk nieuw minimabeleid ontwikkeld. Dat is in december in een oriënterende gezamenlijke bijeenkomst met vertegenwoordigers van de vier raden besproken. Na vaststelling in de raden geeft dit minimabeleid de kaders voor de uitvoering in vier gemeenten.

Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen wilden we bereiken: 1. het totale bestand gemeentelijke uitkeringsgerechtigden (WWB/IOAW/IOAZ/BZ) blijft stabiel; 2. het volume van de doelgroep niet-werkende werkzoekenden ten opzichte van de beroepsbevolking is in de BMW-gemeenten 1% lager vergeleken met de andere gemeenten in de arbeidsmarktregio Groningen; 3. 80% van de nieuwe uitkeringsgerechtigden hebben binnen vijf werkdagen een werk-intake en een uitkeringsintake en weten aan welke activiteiten zij deelnemen; 4. van de uitkeringsgerechtigden, waarvan is geschat dat zij binnen twee jaar uitstromen naar regulier werk, neemt 95% deel aan een re-integratie traject; 5. uitkeringsgerechtigden die binnen een ½ jaar kunnen uitstromen naar regulier werk worden geholpen op het Werkplein; 6. uitkeringsgerechtigden die tussen een ½ jaar en twee jaar kunnen uitstromen naar regulier werk volgen een traject bij werkgevers of in de gezamenlijke werkleeromgeving van Werkplein/Ability; 7. 50% van de uitkeringsgerechtigden met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt leveren hun tegenprestatie door maatschappelijk actief te zijn; 8. alle burgers met een inkomen tot 110% van het sociaal minimum worden benaderd om gebruik te maken van inkomensondersteunende voorzieningen.


47

Jaarstukken 2013 Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Het bestand blijft stabiel Dat is helaas niet gelukt. In 2012 en ook het eerste kwartaal van 2013 leek het erop dat de economische recessie niet zou leiden tot grote stijging van het uitkeringenbestand. Helaas bleek het tij niet meer te keren en is ook het bijstandsbestand van de BMW-gemeenten gestegen. Tot negatieve financiële consequenties heeft dat niet geleid, omdat de gemeenten in de pas lopen met de landelijke ontwikkelingen en het landelijk verdeelmodel hierop is aangepast. Doelstelling 2: Doelgroep NWW is 1% lager dan in de rest van de arbeidsmarktregio. Ultimo 2013 was de doelgroep NWW (Niet-Werkende Werkzoekende) landelijk 9,7% ten opzichte van de beroepsbevolking. Eind 2012 was dat nog 7,3%. In de arbeidsmarktregio Groningen, dat is provincie Groningen en Noord-Drenthe, bedroeg het percentage ultimo 2013 12,1% tegen een percentage van 9,5% eind 2012. Zowel landelijk als regionaal is er over geheel 2013 sprake van een significante stijging van de doelgroep NWW. De gevolgen van de recessie komt in deze cijfers sterk tot uiting. Voor de gemeenten Bedum, De Marne en Winsum bedroegen de percentages over 2012 respectievelijk 6,2%, 8% en 7,2%. Op 31 december 2012 waren deze percentages respectievelijk gestegen naar 7,6%, 9% en 8,1%. De BMW-gemeenten zitten met dit aandeel zelfs nog ruim onder het landelijk gemiddelde van 9,7% en vergeleken met de arbeidsmarktregio meer dan 3% lager. De NWW-doelgroep zijn alle werkzoekenden met een WW-uitkering en een bijstandsuitkering die een arbeidsverplichting hebben.

Doelstelling 3: 80% van de aanvragers heeft binnen vijf werkdagen duidelijkheid De wettelijke termijn voor de afhandeling van aanvragen om bijstand is acht weken (56 dagen). Vanaf vier weken heeft een aanvrager om algemene bijstand recht op een voorschot. Het is zaak om in elk geval binnen 28 dagen een aanvraag om een uitkering te hebben afgehandeld. We streven ernaar om zo snel mogelijk zo veel mogelijk aanvragers duidelijkheid te geven. Deze doelstelling is zeer ambitieus. In onze managementinformatie kunnen we wel de gemiddelde looptijd van 100% van alle aanvragen genereren, maar niet of een deel van de aanvragers binnen vijf werkdagen is afgehandeld. Van de 296 aanvragers om een WWB-uitkering is de gemiddelde looptijd van de afhandeling zes werkdagen. We durven wel van de aanname uit te gaan dat als de 100% dicht bij de vijf werkdagen ligt dat mag worden aangenomen dat 80% binnen vijf werkdagen duidelijkheid heeft gekregen.

Doelstelling 4: re-integratietraject voor ieder die binnen twee jaar naar regulier werk kan In 2013 zijn we begonnen met invulling te geven aan een vertaling van Werk aan de Winkel in de dienstverlening op Werkplein en in de samenwerking met Ability en andere instellingen. Op het Werkplein Noord-Groningen wordt iedereen, naast alle aanvragen om uitkeringen en andere vormen van dienstverlening, geholpen voor rechtstreekse bemiddeling naar werk. Hierin wordt ook nauw samengewerkt met Werkplein Eemsdelta onder meer via de gezamenlijke projecten in het kader van de Provinciale Versnellingsagenda en de aanpak Jeugdwerkloosheid.


48

Jaarstukken 2013 Inmiddels is op het Werkplein een Jongerenloket geopend. Als er meer nodig is dan directe bemiddeling vindt aanmelding plaats bij het Test- en Trainingscentrum (TTC) in Wehe (samenwerking Ability en Werkplein). Bij het TTC is de focus gericht op regulier werk. Het resultaat is dat van de 69 aangemelde deelnemers dit in 50% in 2013 heeft geleid tot uitstroom c.q. beëindiging van de uitkering. Binnen het TTC duren de trajecten 13 weken. Duurt het langer dan wordt de deelnemer geplaatst op een werkervaringsplaats. Het liefst plaatsen wij deelnemers bij een reguliere werkgever. Als dat niet lukt wordt de deelnemer binnen Ability of één van de andere werkervaringsprojecten geplaatst. Op deze manier begeleiden we alle deelnemers op korte of langere termijn naar regulier werk.

Doelstelling 5: klanten met grotere afstand tot arbeidsmarkt zijn maatschappelijk actief Een andere vertaling van Werk aan de Winkel die we in gang hebben gezet betreft de dienstverlening in het kader van het domein Leefbaarheid. Er zijn verschillende definities van leefbaarheid te geven, maar wat wordt beoogd is dat iedereen zoveel mogelijk deelneemt en betrokken is bij de samenleving. Samen met de verschillende organisaties binnen het BMWE-werkgebied, die vrijwilligerswerk organiseren, wordt hieraan invulling gegeven. Daarnaast wordt samen met andere instelling en organisaties gewerkt aan een Pact voor Samenredzaamheid. We hebben elkaar hard nodig om de grote maatschappelijke opgaven van de samenleving vorm te geven. De verantwoordelijkheid hiervoor komt voor een belangrijk deel bij de gemeente te liggen.

NB: Er komt een uitgebreid jaarverslag WWB 2013, er zullen aparte jaarverslagen worden gepubliceerd van het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC) Noord-Groningen (betreft Voortijdig Schoolverlaten), Sociale Recherche Noord & Oost-Groningen en Leerplicht BMW.


49

Jaarstukken 2013 Meting Effect-indicatoren - groei uitkeringsbestand - cliënten die bemiddelbaar zijn Prestatie-indicatoren - Doorlooptijd aanvraag - toekenning - Doorlooptijd aanvraag - traject - Inzet werkleer- en scholingsinstrumenten Kengetallen

- Cliënten in de WWB - Plaatsingen vanuit WWB-uitkering in regulier werk - Bijz. bijstand chronisch zieken gehandicapten - Toekenningen participatiefonds - Toekenningen langdurigheidtoeslag - Toekenningen computerregeling - Tegemoetkoming scholieren VO - Cliënten in schuldhulpverlening Budgetbeheerregeling Crisissituaties Spreekuurbezoek Afgifte WSNP-verklaringen Deelname OGGZ-overleg

Resultaat 2012 0% 60%

streefwaarde 2013 0% 66%

resultaat 2013 10,8% 66%

Resultaat 2012 4 weken 4 weken 75 %

streefwaarde 2013 1 week 1 week 66 %

resultaat 2013 6 dagen 6 dagen 66%

resultaat 2012

prognose 2013

resultaat 2013

203 25 128 145 114 2 10

202 25 150 150 150 10 25

225 37 99 118 108 7 7

86 5 201 8 16

100 8 250 15 25

85 1 108 11 6

Wat heeft het gekost? Programma 7 Sociale zaken en Werk Rekening 2012 Product (x € 1000) Inkomensvoorzieningen Reïntegratie Inburgering Ondersteuning Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat


Rekening 2013

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo 3.757 3.461 -296 3.951 3.327 -625 4.120 3.608 -512 4.141 3.654 -487 3.001 2.750 -251 2.564 2.341 -223 2.574 2.255 -319 2.641 2.377 -263 40 20 -20 9 9 0 9 9 0 41 16 -25 807 75 -731 392 54 -338 474 54 -420 379 15 -364 7.604 6.306 -1.299 6.916 5.731 -1.185 7.177 5.927 -1.250 7.201 6.063 -1.139 42 -42 72 -72 72 -72 72 -72 0 0 0 0 0 0 0 0 7.646 6.306 -1.341 6.988 5.731 -1.257 7.249 5.927 -1.322 7.273 6.063 -1.211

afwijking begroting rekening V 25 V 56 N -25 V 56 V 111

Verklaring van verschillen De afwijkingen op de verschillende producten tussen de rekening en de begroting zijn minimaal. Per saldo ontstaat een voordeel van k€ 111.


50

Jaarstukken 2013

4.8 Maatschappelijke ondersteuning en zorg Inhoud van het programma Het programma Maatschappelijke ondersteuning en zorg gaat alle burgers van De Marne aan, met speciale aandacht voor maatschappelijk kwetsbare groepen: mensen met een beperking, ouderen, mantelzorgers, zorgmijders en betrokkenen bij huiselijk geweld. Daarnaast is het versterken van sociale samenhang en leefbaarheid in de dorpen een speerpunt.


 

In het afgelopen jaar is er veel werk verzet om te komen tot één doelfonds waarin het gehele sociale domein een plek heeft en waar mogelijk de bijbehorende visie, uitvoering en financiële stromen gezamenlijk vast te leggen en uit te voeren. In 2014 zal dit verder vorm worden gegeven. Er is een visie geformuleerd en vastgesteld: een gezamenlijk vertrekpunt voor de BMWE gemeenten voor de taken die gedecentraliseerd worden op het sociale domein. Een aantal jaren geleden is begonnen vorm te geven aan een andere manier van werken. In het afgelopen jaar heeft dit meer body gekregen, aan de hand van de kantelingsgedachte en de eigen kracht van onze inwoners. De gemeente probeert langzaamaan meer los te laten en inwoners te ondersteunen en faciliteren bij het overnemen van initiatieven. Deze ontwikkeling is voelbaar in het gehele sociale domein.

Welke successen kunnen we melden?  

 

In navolging van het project ”Vitale dorpen” is een coördinator Vitaliteit aangesteld; de behaalde resultaten van de verbindingsacties van de coördinator Vitaliteit zijn o.a. a. het behoud van volkstuintjes in Vierhuizen en versterking onderlinge samenwerking in het dorp; b. het pontje Warfhuizen dat wordt ingezet bij dorpsommetje en gemaakt wordt door klanten van sociale zaken in de Sloepenloods; er is een samenwerking tot stand gekomen met drie proefdorpen; Vierhuizen, Mensingeweer en Warfhuizen, waarin wordt toegewerkt naar betere profilering van deze dorpen (deelproject Dorpsfoto s); opening van Zonnehuis Leens, wooncomplex Kameleon Leens en Nije Heem in Kloosterburen.

Wat wilden we bereiken? 1. het bevorderen van de sociale samenhang en leefbaarheid van dorpen; 2. inwoners de mogelijkheid bieden om zelfstandig, gezond en sociaal te participeren in de samenleving; 3. kwetsbare burgers zijn in staat om zo lang mogelijk zelfstandig in hun eigen omgeving te functioneren en deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer; 4. het bieden van een vangnet voor inwoners die tijdelijk niet zelfredzaam zijn en/of zorg mijden.

Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Het bevorderen van de sociale samenhang (in relatie tot leefbaarheid) van dorpen.


51

Jaarstukken 2013 Activiteiten: Monitor Wonen en leefbaarheid We zijn op zoek gegaan naar een vernieuwende manier van monitoren, waarbij een lange termijn monitor-lijn ontstaat. Naast het tellen is ook het vertellen van belang. Daarnaast worden meetacties gevolgd door verbeteracties, die gedragen worden vanuit de dorpen. Eind 2013 is deze monitor-lijn goedgekeurd. Er is uitvoering gegeven aan het onderdeel Veiligheidsmonitor, waarvan de resultaten in 2014 bekend zijn. Tevens is informatie verzameld op dorpsniveau in het deelproject Dorpsfoto s. Naast harde cijfers (over bijvoorbeeld bevolking en huisvesting) is ook geïnventariseerd welke voorzieningen er zijn en brengen drie proefdorpen zelf de leefbaarheid in beeld. Dit wordt in het voorjaar van 2014 gepubliceerd. Met Wierden en Borgen en Zonnehuisgroep Noord is overeenstemming bereikt over de uitwisseling van informatie op het gebied van wonen en zorg. Project Vitale dorpen en inzet vitaliteitscoördinator Het project Vitale dorpen is formeel afgerond in 2013. Het laatste onderdeel betrof het deelproject Dorpsfoto s. De inzet van de dorpsfemme is gecontinueerd in de vorm van de coördinator Vitaliteit. De coördinator Vitaliteit is de schakel tussen bewonersinitiatieven, gemeenten en andere maatschappelijke partners. Zij ondersteunt de initiatiefnemers onder meer door verbindingen te leggen en heeft een (klein) budget tot haar beschikking voor (co-) financiering van initiatieven. Inzet welzijnswerk Met ingang van 2012 heeft onze gemeente het welzijnswerk samen met de gemeente Winsum aanbesteed bij de Stichting Welzijn en Dienstverlening (SW&D). Voor onze gemeente worden nu twee welzijnswerkers ingezet: één zet zich in voor het steunpunt mantelzorg, vrijwillige thuishulp en seniorenvoorlichting en heeft ééń keer per week spreekuur in het zorgloket op het gemeentehuis. De andere welzijnswerker richt zich op de ondersteuning van de beheerscommissies van de vijf ontmoetingspunten binnen de gemeente. Ondersteuning van vrijwilligers Het Steunpunt Vrijwilligerswerk Winsum & De Marne biedt al een aantal jaar ondersteuning aan vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties in de gemeenten Winsum en De Marne. Het doel is om de participatie en de sociale samenhang in de beide gemeenten te versterken. Via een vrijwilligersvacaturebank wordt vraag en aanbod op elkaar afgestemd. Ook wordt vrijwilligerswerk ingezet als opstap naar werk. Verschillende activiteiten zijn in 2013 georganiseerd om het vrijwilligerswerk te promoten en vrijwilligers te waarderen, zoals de jaarlijkse NL Doet actie, het vrijwilligersontbijt en de fotoserie van vrijwilligers in het gemeentehuis. Doelstelling 2: Inwoners de mogelijkheid bieden om zelfstandig, gezond en sociaal te participeren in de samenleving Activiteiten: Ontmoetingspunten Het beheer en de inhoudelijke ondersteuning van de vijf ontmoetingspunten in Zoutkamp, Eenrum, Ulrum, Kloosterburen en Leens is in 2013 neergelegd bij de Stichting Welzijn en Dienstverlening.Tot 1 juli 2013 heeft er in twee van de vijf punten een dorpsconciërge gefunctioneerd, daarna is het sleutelbeheer overgedragen aan de beheercommissies. In alle ontmoetingspunten, met uitzondering van Leens, is men er in geslaagd om de bezetting op peil te houden. Er vonden regelmatig activiteiten plaats met name voor oudere inwoners, zoals gezamenlijke maaltijden, voorlichting, ontmoeting tijdens koffie-ochtenden en creatieve activiteiten. De beheercommissies hebben een jaarplan ontwikkeld voor 2014. De beheercommissie van Leens was niet meer actief. Eind 2013 had duidelijk moeten zijn of er draagvlak in het dorp bestaat voor continuering van het ontmoetingspunt. Die helderheid is er nog niet, maar wordt verwacht in het voorjaar van 2014.


52

Jaarstukken 2013 Seniorenvoorlichting In 2012 is er gewerkt met een team van vijf vrijwillige seniorenvoorlichters die ouderen thuis bezoeken en informatie geven over regelingen en voorzieningen. De rol van de seniorenvoorlichter is aan het veranderen. Van een adviserende en verwijzende rol naar een verkennende en versterkende rol. Ook de seniorenvoorlichting kantelt. Samen met de bezochte oudere wordt gekeken naar de mogelijkheden voor deelname aan de maatschappij en zelfstandig functioneren. Welke belemmeringen worden ervaren en welke oplossingen (op maat) zijn er mogelijk. Oog hebben voor de vraag achter de vraag blijft aandachtspunt. Er zijn in 2013 154 senioren aangeschreven en daarvan zijn 89 bezocht. Vrijwilligerswerk Ontwikkelingen op het sociale domein zorgen er voor dat vrijwilligerswerk een steeds belangrijkere rol gaat spelen. Voor de Wmo geldt dat steeds meer de nadruk komt te liggen op eigen kracht en zelfstandigheid. Dit wordt ook wel “de kanteling” genoemd. Zelfredzaamheid, samen met de omgeving en de (pedagogische) civil society wordt steeds belangrijker. Mensen maken vrijwillig deel uit van de „burgermaatschappij‟ – de letterlijke vertaling van het begrip civil society. Deze term is afkorting en symbool in één en staat voor politieke en maatschappelijke wensbeelden als betrokkenheid van burgers bij de publieke zaak en vergroting van maatschappelijk zelfbestuur, beperking van commerciële invloeden en versterking van gemeenschapszin en tolerantie. Het Steunpunt Vrijwilligerswerk Winsum & De Marne biedt al een aantal jaren ondersteuning aan vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties in de gemeenten Winsum en De Marne. Het doel is om de participatie en de sociale samenhang in de beide gemeenten te versterken. Lokaal gezondheidsbeleid Halverwege het jaar heeft de raad het lokaal gezondheidsbeleid vastgesteld. Hieruit vloeit een jaarplan voort welke in december door het college is vastgesteld. Doelstelling 3: Kwetsbare burgers zijn in staat om zo lang mogelijk zelfstandig in hun eigen omgeving te functioneren en deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer Activiteiten: Helpen van inwoners bij oplossen problemen in het kader van de Wmo In 2013 heeft het zorgloket inwoners geholpen bij het oplossen van problematiek in het kader van de Wmo. De gekantelde werkwijze vindt steeds beter zijn plek in de standaard werkwijze van het zorgloket. Dat betekent dat de individuele situatie van de cliënt steeds belangrijker is bij de zoektocht naar een oplossing van het ondervonden probleem: is er een familielid, kennis of buur die kan helpen bij het opheffen van het probleem of zijn er wellicht andere voorzieningen beschikbaar voor cliënt die het probleem kunnen opheffen. Meer maatwerk dus! Kwaliteits-monitoring en verbetering zorgloket Er is in 2013 tegelijk met de gemeenten Bedum, Winsum en Eemsmond een cliënttevredenheidsonderzoek uitgevoerd aan de hand van gegevens uit 2012 over de aanvraagprocedure, de hulp bij het huishouden en de Wmo-hulpmiddelen (inclusief collectief vervoer). Onze gemeente krijgt van de Wmo cliënten een gemiddeld rapportcijfer van een 7,5 voor de uitvoering van de Wmo. Er zijn geen punten aangegeven waarop de gemeente zwak presteert. Dit geldt ook voor de andere BMWE-gemeenten. Voorbereiding decentralisatie AWBZ naar Wmo In 2013 is vanuit de projectgroep AWBZ-Wmo samen met de gemeenten Bedum, Winsum en Eemsmond verder gewerkt aan een gezamenlijke integrale visie op het sociale domein en een uitgangspunten notitie. Hiermee wordt een gezamenlijk vertrekpunt neergelegd om de verschillende decentralisaties en hun impact op het sociale domein goed te kunnen voorbereiden. Ook in 2013 bleef nog veel onduidelijk rond de decentralisaties.


53

Jaarstukken 2013 Eind 2013 werd bekend dat het onderdeel Persoonlijke Verzorging vanuit de AWBZ niet naar de gemeenten gaat, maar onderdeel wordt van de Zorgverzekeringswet. Met de meicirculaire 2014 wordt bekend hoe hoog de budgetten worden die de gemeenten krijgen voor het uitvoeren van de nieuwe taken. Op basis van de huidige kennis is de verwachting dat de overdracht van dagbesteding en begeleiding inclusief het bijbehorend vervoer per 1 januari 2015 zal plaatsvinden. Wonen, welzijn en zorg Na jarenlange voorbereiding door ouders van 14 jongeren met een verstandelijke beperking is in Leens het wooncomplex Kameleon geopend. Dat gebeurt in samenwerking met Wierden en Borgen en stichting Sprank. Ook is het St. Jan in Kloosterburen, gelukt om huisvesting te realiseren voor 4 mensen met een verstandelijke of autistische beperking. Zij hebben een vleugel in het verzorgingshuis t Olde Heem in gebruik genomen. Dat is mogelijk gemaakt dankzij de volharding van de ouders en uitgevoerd in samenwerking met Philadelphia en Zonnehuisgroep Noord. Er is geregeld overleg gevoerd met partners als de woningstichting en Zonnehuisgroep Noord over ontwikkelingen in wonen, welzijn en zorg. Doelstelling 4: Het bieden van een vangnet voor inwoners die tijdelijk niet zelfredzaam zijn en/of zorg mijden Activiteiten: Hulp en ondersteuning door algemeen maatschappelijk werk De dienstverlening is conform de contractafspraken uitgevoerd. Van de dienstverlening Sociale Raadslieden wordt steeds meer gebruik gemaakt. Het gaat met name om schuldenproblematiek en hier wordt in het kader van de OGGZ in 2014 extra budget voor ingezet. Begeleiding zorgwekkende zorgmijders (OGGz) In het gemeentelijk netwerk OGGZ worden periodiek de inwoners besproken die niet zelf redzaam zijn en zorg mijden. In overleg wordt een zorgplan gemaakt en bepaald wie de regievoerder is van de casus. De integrale methodiek is gericht op het netwerk van de inwoner waarbij ondersteuning wordt geboden door professionals. Verder ontwikkelen uitvoeringsplan integrale zorgstructuur (IZS) De stuurgroep Transities in Samenhang (TIS) heeft de opdracht uitvoeringsplan IZS ondergebracht in de uitvoering van de visie op het Sociaal Domein. De uitvoering van de decentralisaties worden integraal uitgevoerd. De toegang tot de verschillende vormen van zorg worden in werkgroepen BMWE uitgewerkt. Meldpunt Zorg en Overlast In 2013 is extra aandacht besteed aan de voorlichting over het Meldpunt. Dit heeft geleid tot meer meldingen en uitgezette acties in de verschillende zorgnetwerken.

Meting Kengetallen -

aantal nieuwe OGGz trajecten aantal meldingen Meldpunt zorg en overlast aantal gesubsidieerde ouderenorganisaties aantal ontmoetingspunten c.q. steunpunten opgeleide seniorenvoorlichters seniorenbezoeken aanvragen vrijwillige thuishulp informatie en advies aan mantelzorgers


Resultaat 2012 65 nb 15 5 5 88 nb nb

Prognose 2013 30 2 15 5 8 80 25 50

Resultaat 2013 nb nb 15 5 nb nb nb nb

54

Jaarstukken 2013 Wat heeft het gekost? Programma 8 Maatschappelijke ondersteuning en zorg Rekening 2012 Product (x € 1000) Leefbaarheid en participatie Informatie, advies, clientonderst. Wonen, welzijn en zorg voor kwetsb. Volksgezondheid Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat


Rekening 2013

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo 128 0 -128 156 0 -156 198 0 -198 172 13 -158 1.986 123 -1.863 2.160 55 -2.105 2.188 88 -2.100 2.022 149 -1.873 100 3 -97 143 39 -104 153 39 -114 126 27 -98 409 0 -409 441 0 -441 488 22 -465 418 22 -396 2.623 126 -2.498 2.900 94 -2.806 3.027 149 -2.877 2.737 211 -2.525 322 -322 0 0 0 0 0 0 336 336 0 0 21 21 21 21 2.945 462 -2.484 2.900 94 -2.806 3.027 170 -2.856 2.737 232 -2.504

afwijking begroting rekening V 39 V 227 V 16 V 70 V 352

Verklaring van verschillen Leefbaarheid en participatie Op zich geen bijzonderheden, wel blijft er een groot gedeelte van het budget Vitaliteit over waarvoor een budgettair overhevelingsverzoek is ingediend. Informatie, advies, cliëntondersteuning De onderuitputting wordt veroorzaakt door: - het financiële resultaat op de project transitie AWBZ. Voor het restant budget is overheveling aangevraagd. - WMO: Er zijn dit jaar veel minder persoonsgebonden budgetten verstrekt dan aanvankelijk is begroot. Ook ontvangen we meer eigen bijdragen huishoudelijke hulp dan is begroot. Daarnaast is er binnen de WMO minder gebruik gemaakt van de reguliere indicering via SCIO. Er is een overschrijding van het budget voor rolstoelen, door een toename in toekenning en complexiteit. Daar tegenover staat een onderschrijding van het beschikbare budget voor woonvoorzieningen. We hebben dit budget niet geheel hoeven benutten omdat er minder reguliere woningaanpassingen hebben plaatsgevonden dan was begroot. Wonen, welzijn en zorg voor kwetsbaren Geen bijzonderheden Volksgezondheid Hoewel op zich geen bijzonderheden, wordt de onderuitputting veroorzaakt bij de projecten Centrum Jeugd en Gezin (CJG) en bij de transitie Jeugdzorg. Van het rijk zijn transitiemiddelen voor de decentralisatie jeugdzorg beschikbaar gesteld. Van deze middelen is een groot deel gereserveerd om uitvoering te geven aan het in 2013 vastgestelde projectplan decentralisatie jeugdzorg BMWE. De meeste uitgaven zijn gepland in 2014. Het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt de toegangspoort tot de zwaardere jeugdzorg. In 2013 hebben organisaties in het CJG een plan opgesteld om zich hierop voor te bereiden. In 2013 is hier mee begonnen en de grootste uitgaven worden in 2014 verwacht. Voor beiden is een budgetoverhevelingsverzoek ingediend.


55

Jaarstukken 2013

4.9 Milieu Inhoud van het programma De gemeentelijke overheid levert een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van het fysieke leefmilieu, de omgeving waarin wij wonen. Het programma Milieu beschrijft wat de gemeente wil met het milieu en wat zij concreet doet om die doelstelling te halen.

Welke successen kunnen we melden?        

Het rioleringsproject Stationsstraat in Zoutkamp is gerealiseerd; de rioolrenovatie (relining) in Leens is gerealiseerd; het Afvalwaterbeleidsplan (combinatie van de gemeentelijke rioleringsplannen (GRP‟s) en zuiveringsplan waterschap) voor de gemeenten Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond samen met het waterschap Noorderzijlvest is vastgesteld; het Grondwaterbeleidsplan in BMWE/NZV-verband is vastgesteld; de Basisrioleringsplannen (BRP‟s) voor Eenrum, Pieterburen en Westernieland zijn geactualiseerd; het Uitvoeringsplan afval De Marne is vastgesteld door de raad; het oud papier is ondergebracht bij Afvalbeheer Noord-Groningen BV; het klimaatbeleidsplan 2013-2020, “Grenzeloos CO2 neutraal” is opgesteld. Met de in dit plan gemaakte keuzes komen wij in 2020 uit op 19% energiebesparing, 16% duurzame opwekking en 23% vermindering van de CO2-uitstoot, waarmee ook de landelijke doelstelling wordt behaald.

Wat wilden we bereiken? 1. een gezond en veilig leven, in een aantrekkelijke en gezonde leefomgeving, te midden van een vitale natuur, zonder de mondiale biodiversiteit aan te tasten of natuurlijke hulpbronnen uit te putten; 2. een volledig toereikend en operationeel rioleringsstelsel en een toereikende ontwatering van het stedelijk gebied; 3. afname van het fossiele energiegebruik binnen onze gemeentegrenzen; 4. een optimaal doelmatige inzameling en verwerking van huisvuil; 5. de burger heeft de mogelijkheid een begraafplaats dan wel een plek voor urnenbijzetting te kopen binnen de gemeente.

Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Een gezond en veilig leven, in een aantrekkelijke leefomgeving, te midden van een vitale natuur, zonder de mondiale biodiversiteit aan te tasten of natuurlijke hulpbronnen uit te putten Activiteiten: -

Beheren en ontwikkelen en uitdragen van actueel beleid, wet en regelgeving met betrekking tot water, bodem, geluid licht, natuur, afval, water, binnenmilieu en energie; actualiseren van milieubeleid.


56

Jaarstukken 2013 Beheren en uitdragen van actueel beleid, wet en regelgeving met betrekking tot water, bodem, geluid licht, natuur, afval, water, binnenmilieu en energie De genoemde milieubeleid thema‟s vormen vaak een wettelijk verplicht onderdeel in de besluitvorming bij ruimtelijke procedures, vergunningen en ontwikkelingsplannen. Voor een aantal thema‟s betreft het vergunningen van derden ( bv. Natuurbeschermingswet). De op basis van geformuleerd beleid uitgebrachte adviezen zijn gericht aan de organisatie, bestuur en aan derden. In provinciaal verband zijn onze bodemkwaliteitskaarten geactualiseerd en is er een bodemfunctieklassenkaart opgesteld, zodat grondverzet (net als voorheen), onder de vrijstellingsregeling kan plaatsvinden met minimaal bodemonderzoek. Actualiseren van milieubeleid Het klimaatbeleidsplan 2013-2020 is vastgesteld Doelstelling 2. Een volledig toereikend en operationeel rioleringstelsel en toereikende ontwatering van het stedelijk gebied Activiteiten: Actueel houden van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) Het lopende GRP heeft een looptijd tot en met 2013. In dit GRP zijn de drie zorgplichten vastgelegd. Dit zijn:  afvalwaterzorgplicht, inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater;  hemelwaterzorgplicht, inzamelen en verwerken van het afvloeiend hemelwater;  grondwaterzorgplicht, het beperken van de structurele nadelige gevolgen van het grondwater in de openbare ruimte. In de planperiode is hier invulling aan gegeven. Voor de periode na 2013 is een nieuw GRP vastgesteld. Opstellen grondwaterbeleid Om aan de gemeentelijke zorgplicht te voldoen in het BMWE-verband is samen met het waterschap Noorderzijlvest een uniform grondwaterbeleid opgesteld. Om haar taken goed te kunnen uitoefenen geldt voor de gemeenten dat het hebben van afgestemd beleid met het waterschap noodzakelijk is. Opstellen Optimalisatie Afvalwatersysteem Studie(OAS) Is uitgesteld naar 2014 en is vastgelegd in het nieuw Afvalwaterbeleidsplan Studie naar gezamenlijk databeheer met één softwarepakket in BMW-verband Deze studie is opgepakt op managementniveau. Studie naar gezamenlijk gemalenbeheer en telemetrie in BMW-verband Voor optimaal beheer van de verschillende onderdelen van het rioolstelsel zijn de rioolgemalen een essentieel onderdeel in het transport van het afvalwater. Met behulp van een gemalen-beheer-systeem kan invulling worden gegeven aan het functioneren van de gemalen. Vanuit een centraal hoofdpost kan efficiënt en doelmatig beheer plaatsvinden. Momenteel wordt in BMWE/NZV-verband gekeken hoe het gemalenbeheer ingevuld kan worden en daarnaast wordt gekeken of er een gezamenlijke hoofdpost kan worden gerealiseerd. Uitvoering geven aan het GRP III Uiteraard kent de organisatie de dagelijkse beheertaken. De mogelijkheden worden onderzocht of een deel van deze taken kunnen worden uitbesteed of gezamenlijk kunnen worden ingevuld in samenwerkingsverband met de vier BMWE-gemeenten.


57

Jaarstukken 2013 Doel van deze overdracht is aan de ene kant de waterketen (oppervlaktewater, hemelwater en riolering) doelmatiger en transparanter te laten functioneren en aan de andere kant een efficiencyslag te maken waardoor een gelijk blijvend tarief kan worden gerealiseerd. In 2013 zijn de volgende verbetermaatregelen uitgevoerd: afronden reconstructie Jan Zijlmasingel tot en met Oude Horn; het realiseren van de rioolrenovatie door middel van relining in Leens; afronden in 2012 opgestarte werkzaamheden Panserweg/Stationsweg Zoutkamp; herstellen kolken De Vennen/Greeden te Eenrum. In 2013 zijn de volgende onderzoeken uitgevoerd: ontwerpen grondwatermeetnet; inventarisatie riolering Lauwersoog; opstellen Afvalwaterbeleidsplan (2014-2018); het deelnemen aan de Benchmark Rioleringszorg 2013; actualiseren basisrioleringsplan Eenrum, Pieterburen en Westernieland. In 2013 zijn de volgende onderzoeken gestart: actualiseren Basis Rioleringsplan (BRP) Niekerk en Zuurdijk (1988). In 2013 zijn de volgende voorbereidingswerkzaamheden opgestart: voorbereiding maatregelen BRP Eenrum (Havenstraat/Molenstraat). Voorbereiding van het GRP-4. Het nieuwe GRP-4 is gezamenlijk opgesteld met de gemeenten Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond en het waterschap Noorderzijlvest. Deze gezamenlijke GRP is genoemd “het Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV”. Het nieuwe Afvalwaterbeleidsplan is vastgesteld in de raadsvergadering van 26 november 2013 en is eveneens vastgesteld in de deelnemende gemeenten en het waterschap. Het Plan BMWE/NZV heeft een looptijd tot en met 2018. Het beleid is in deze samenwerking gezamenlijk opgesteld en dit gaat de komende jaren ook gelden voor de (gedeeltelijke) uitvoering van taken en zorgplichten. Het doel van deze samenwerking is de doelmatigheid in de rioleringszorg te verbeteren. En dit te bereiken door de kosten te verlagen, de kwaliteit van de dienstverlening te verhogen en de personele kwetsbaarheid te verminderen. Onze gemeente heeft in 2010 en 2013 deelgenomen aan het landelijke rioleringsbenchmark-onderzoek. En onze gemeente gaat deelnemen aan het rioleringsbenchmarkonderzoek dat elke drie jaar wordt gehouden. Doelstelling 3: Afname van het fossiele energiegebruik binnen onze gemeentegrenzen Activiteiten: Uitvoeren van de projecten uit het uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Op 22 gemeentelijke gebouwen waren al in totaal 294 zonnepanelen geplaatst. De opbrengst hiervan wordt bijgehouden. Hiermee wordt jaarlijks 60.900 kWh aan duurzame energie opgewekt en de CO2 uitstoot vermindert met ruim 35.000 kilo. De panelen zijn o.a. op de daken van scholen geplaatst. Vooral voor de leerlingen van deze scholen is dit een mooie kans om kennis op te doen over duurzame energie. Aan de leerlingen van de basisscholen is een lespakket energie aangeboden. De leerlingen konden d.m.v. een ontdekcircuit veel kennis opdoen over energie besparen en duurzaam opwekken. Ook op het zuidelijk dakvlak van de werkplaats beheer zijn 64 zonnepanelen gelegd. Daarnaast is een elektrische auto en een elektrische fiets voor dienstkilometers aangeschaft. Onze gemeente wil hiermee een voorbeeldfunctie vervullen en hoopt dat bedrijven en burgers hierdoor gestimuleerd worden om duurzaam en energiebewust te investeren.


58

Jaarstukken 2013 Er is een start gemaakt met “Slim Wonen in de Marne”; een project tezamen met het bedrijfsleven over energiebesparing in de bestaande bouw. Het doel is om jaarlijks minimaal 34 woningen met twee labelstappen te verbeteren. Er wordt vooral ingezet op informeren en faciliteren. Inmiddels zijn er enkele informatiebijeenkomsten gehouden. Er is een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd voor een grote hout gestookte ketel voor de verwarming van het gemeentehuis en het zwembad en eventueel de sporthal. De uiteindelijke doelstelling is om deze business case tot uitvoering te krijgen. Op het gebied van openbare verlichting wordt gekeken naar besparingsmogelijkheden en voorlichting en interactie met burgers daarover. In 2013 is huis aan huis een duurzaamheidskrant verspreid met veel informatie en tips over energie besparen en duurzaam opwekken en vooral ook stimulerende verhalen van burgers. Uitvoeren van de Gemeente- interne Milieuzorg (GIM) De meterstanden van de gemeentelijke gebouwen worden regelmatig bijgehouden. Op basis hiervan en de nulmeting kan sturing en evaluatie van maatregelen plaatsvinden. De gemeente koopt haar energie duurzaam in. Er is een Energie Prestatie Advies voor Utiliteitsgebouwen uitgevoerd bij de sporthal en het gemeentehuis. In het gemeentehuis wordt gedeeltelijk gebruik gemaakt van LED verlichting. Er zijn zonnepanelen geplaatst op 22 gemeentelijke gebouwen en de opbrengst hiervan wordt gemonitord. Door de aanschaf van een elektrische auto en fiets is het mogelijk om de dienstreizen CO2 neutraal te maken. Uitvoeren van energie en milieucommunicatie De werkzaamheden bestaan voor een groot deel uit het behandelen van vragen vanuit de eigen organisatie, bewoners en ondernemers. Verder worden interessante zaken ( bijvoorbeeld nieuwe subsidies en duurzaamheidsleningen) vermeld in het gemeentenieuws en op de websites. Zo mogelijk wordt informatie doorgestuurd naar de scholen bijvoorbeeld over de Nacht van de Nacht. De Nacht van de Nacht is een jaarlijks evenement dat georganiseerd wordt door de Natuur- en Milieufederaties. Doel van het evenement is aandacht te vragen voor de gevolgen van lichtvervuiling. Samen met het platform “SamenDuurzaam” worden er informatiebijeenkomsten georganiseerd. Op een aantal basisscholen is ook een energieproject uitgevoerd door het Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid (IVN) in aansluiting op de zonnepanelen die op de scholen zijn geplaatst. Ook is er huis aan huis een duurzaamheidskrant verspreid. Ondersteunen Lokale Agenda 21 Elk jaar krijgt het platform “Lokale Agenda 21” een bedrag van de gemeente waarvoor zij hun activiteiten bekostigen. De gemeente verleent ambtelijke bijstand. Het platform organiseert onder andere bijeenkomsten over energie en duurzame voedsel productie en consumptie op markten en geeft voorlichting op dit gebied bij evenementen, de website en de plaatselijke krant. Het platform werkt samen met het platform van Winsum onder de naam “SamenDuurzaam”. In het platform zitten ook vertegenwoordigers van de duurzaamheidsgroepen van Schouwerzijl en Pieterburen. Ook dit jaar zijn er weer bijeenkomsten ondersteund waar o.a. informatie te verkrijgen was over energie besparen en energie duurzaam opwekken. Op de website van het platform worden de activiteiten vermeld en tevens worden er duurzame tips gegeven. Het platform ondersteunt ook andere activiteiten van de gemeente zoals promotie klimaatstraatfeest, Nacht van de Nacht, nacht van de vleermuis en informatie over duurzame energie zoals zonne-energie. Doelstelling 4: Een optimaal doelmatige inzameling en verwerking van huisvuil Activiteiten: Beheren van het afvalstoffenplan In 2013 is het Uitvoeringsplan afval door de raad vastgesteld. In dit plan staat aangegeven wat er al gedaan is en welke actiepunten er nog openstaan tot en met 2016.


59

Jaarstukken 2013 In 2013 zijn de volgende actiepunten afgehandeld;  stopzetten/ wijzigen methode inzameling Klein Gevaarlijk Afval (KGA). In 2013 is voor het laatst maandelijks ingezameld op standplaatsen. Vanaf 2014 wordt het één keer per kwartaal op afroep;  er is nagegaan of een milieuboer binnen De Marne mogelijk is. Dit is niet het geval omdat de milieuboer draait op subsidies en inkomsten uit afvalstromen. De kosten voor de gemeente zullen stijgen in plaats van afnemen;  er is meer inzicht verkregen in afvalhoeveelheden en contracten van Afvalbeheer NoordGroningen BV (ANG). Inzamelen van huishoudelijk afval Het afgelopen jaar is er intensief gekeken naar een samenwerking op het gebied van gezamenlijk huisvuil inzamelen met de gemeenten Winsum, Loppersum en Eemsmond. De reden hiervoor is de eindafwerking van het vuilverwerkingsbedrijf in Usquert. In 2014 wordt er gestart met de eindafwerking van de stortplaats en wordt Usquert een milieustraat waar geen open overslag van huisvuil mag plaatsvinden. In verband met deze ontwikkeling dient de huisvuilinzameling aangepast te worden en moeten de inzamelwagens gaan werken met afzetcontainers. Gezien deze ontwikkelingen is er besloten om te kijken naar een gezamenlijke entiteit voor de huisvuil inzameling in deze gemeenten. Op dit moment wordt gewerkt aan het opstarten van een organisatie (BV) onder de paraplu van NV Fryslan Miljeu. De afronding van dit proces zal plaatsvinden in 2014 en het doel is om met de nieuwe inzameling te starten op 1 juli 2014. Deelnemen aan het Vuilverwerkingsbedrijf Noord-Groningen De verwerking van de ingezamelde afvalstromen vindt plaats door Afvalbeheer Noord-Groningen BV. In deze BV neemt de gemeente deel vanuit de oorspronkelijke Gemeenschappelijke Regeling (GR) met Vuilverwerkingsbedrijf Noord-Groningen. Ook bij het Vuilverwerkingsbedrijf gaan er veranderingen plaatsvinden door de eindafwerking. Naast de verwerking van huishoudelijk afval wordt er grof huishoudelijk afval en grof tuinafval verwerkt. In 2013 is gestart met de bouw van een nieuwe milieustraat in Usquert voor grof huishoudelijk afval. De afvalstromen worden door burgers dan rechtstreeks in containers gedaan en die gaan op transport naar Heerenveen of Twente. De nieuwe milieustraat zal naar verwachting gereed zijn op 1 april 2014. Voor grof tuinafval is er geen verkleining en compostering meer mogelijk door de eindafwerking. Er komt één stortplaats van waaruit het afval rechtstreeks op transport gaat voor verwerking. Dit heeft als gevolg dat de tarieven voor grof tuin afval in 2014 zullen stijgen. Over bovenstaande ontwikkelingen is regelmatig overleg gevoerd tussen de vier aangesloten gemeenten om de bedrijfsvoering van de GR en de doelmatigheid van de afvalinzameling en verwerking. Inzameling van glas, Klein Gevaarlijk Afval (KGA), oud papier en textiel De inzameling en verwerking van deze afvalstromen is uitbesteed aan Afvalbeheer Noord-Groningen. Zij verzorgt ook het contractbeheer. In 2013 is het oud papier overgedragen aan Afvalbeheer Noord-Groningen / Omrin. Zij verzorgen nu de gehele planning, afstemming met de verenigingen/scholen en uitbetaling van de vergoedingen. Hierdoor zijn de werkzaamheden van de gemeente beperkt tot het verstrekken van vergunningen aan de inzamelaars. Deze vergunningen zijn gekoppeld aan de looptijd van het contract dat een looptijd heeft tot 1 januari 2016. Het KGA werd de laatste jaren ingezameld op standplaatsen in de dorpen. De auto van de chemokar was afgeschreven en aan vervanging toe. In plaats van het huidige contract voort te zetten, is door Afvalbeheer Noord Groningen besloten om een nieuw contract af te sluiten per 1 januari 2014 met daarin opgenomen de afspraak dat er één keer per kwartaal KGA op afroep wordt ingezameld. Dit is een contract waar meerdere gemeenten aan deelnemen en iedere gemeente een bepaald aantal dagen per kwartaal toegewezen krijgt. Onze gemeente heeft twee aaneen sluitende dagen per kwartaal.


60

Jaarstukken 2013 Inzamelen van afval aan de milieustraat In 2013 is er een proef gehouden met een zaterdag openstelling voor de milieustraat. De milieustraat was elke eerste zaterdagochtend van de maanden februari tot en met oktober geopend. Het maximale aantal bezoekers wat gehaald is op een zaterdag was negen en over al die maanden in totaal slechts 47. Dit was slechts 4,8% van het totaal aantal bezoekers aan de milieustraat over heel 2013. Uit deze resultaten is de conclusie getrokken dat een zaterdagopenstelling in onze gemeente niet haalbaar is. Inzamelen van kunststoffen In 2012 hebben het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, de Vereniging van Nederlandse gemeenten en het Verpakkende bedrijfsleven de Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 – 2022 ondertekend. Daarmee is een hernieuwde basis gelegd voor de wijze waarop de komende tien jaar invulling wordt gegeven aan de producentenverantwoordelijkheid van verpakkingen. De nieuwe Raamovereenkomst handelt grotendeels over kunststof verpakkingsafval. Voor de nieuwe periode van de Raamovereenkomst is in 2013 een nieuwe overeenkomst gesloten met Nedvang (de uitvoeringsorganisatie van de Raamovereenkomst) voor de vergoedingen en zal er begin 2014 een nieuwe overeenkomst met Omrin worden afgesloten voor de nascheiding van kunststoffen.

Doelstelling 5: De burger heeft de mogelijkheid een begraafplaats dan wel een plek voor urnenbijzetting te kopen binnen de gemeente Activiteiten verkopen van graven, urnengraven en urnenissen; verlenen van vergunningen voor het aanbrengen van gedenktekens en grafkelders; actualiseren ruimte om te begraven op bestaande begraafplaatsen; voorstellen doen op welke manier begraven in de gemeente meer kostendekkend kan worden gemaakt; Verkopen van graven, urnengraven en urnen nissen Er zijn dertien begraafplaatsen in de gemeente. Er wordt leges geheven voor aankoop graven, het begraven zelf en vergunning verlening voor monumenten. Tevens is er de mogelijkheid om urnen te plaatsen. In het jaar 2013 waren de totale inkomsten uit leges k€ 176. De belangrijkste activiteiten waren: Aankoop graven Begraven zonder kelder Begraven met kelder Vergunning grafmonumenten

51 42 6 26

Actualiseren ruimte om te begraven op bestaande begraafplaatsen; In 2014 wordt een nieuw software pakket aangeschaft om de handmatig bijgehouden administratie te automatiseren en daarmee mogelijke vergissingen in de toekomst te voorkomen. Voorstellen doen op welke manier begraven in de gemeente meer kostendekkend kan worden gemaakt; In 2012 is er een onderzoek uitgevoerd door Deloitte naar de kostendekkendheid van begraafplaatsen. Er is in dit onderzoek gekeken naar welke deelkosten wettelijk kunnen worden toegerekend. Tevens is onderzoek gedaan naar tariefdifferentiatie. In 2014 wordt gekeken of verder wordt gegaan met tariefdifferentiatie en wat dit betekent voor de kostendekkendheid van begraafplaatsen. Daarnaast kan ook worden gedacht aan het verhogen van leges en/of het loslaten van het systeem van eeuwigdurende grafrust.


61


resultaat 2012

streefwaarde resultaat 2013 2013

Inzamelingshoeveelheden afval (per ton) Scheidingspercentage afval

6.000 65%

5.650 72%

Aantal inrichtingen Wet milieubeheer waarvan vergunningplichtig

652 33

652 33

GRP Vrijvervalsysteem mechanische riolering - (verbeterd) gemengde riolering - gescheiden riolering (dwa) - gescheiden riolering (rwa) - drukleiding - vrij vervalleiding - persleiding

65,9 km 10,6 km 16,6 km 16,9 km - km 13,4 km

62 km 11,8 km 14,4 km 21 km 6,6 km 13,4 km

65,9 km 10,8 km 16,6 km. 16,9 km. 3,0 km. 13,4 km.

Individuele Behandelingsinstallaties (IBA systemen): IBA klasse II Overstorten Bergbezinkvoorzieningen Rioolgemalen Pomp-units RP

67 st. 36 st. 3 st. 19 st. 110 st.

67 st. 47 st. 3 st. 19 st. 110 st

67 st. 47 st. 3 st. 19 st. 110 st.

5.445. 60%. 652 28

Wat heeft het gekost? Programma 9 Milieu Rekening 2012 Product (x € 1000) Begraven Milieu Vuilverwerking Riolering Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat


Rekening 2013

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo 339 157 -182 346 140 -206 346 140 -206 376 176 -200 27 0 -27 66 0 -66 71 0 -71 91 20 -71 1.160 1.388 228 1.130 1.407 277 1.130 1.407 277 1.134 1.467 333 1.936 1.663 -273 1.890 1.767 -124 1.890 1.767 -124 1.861 1.790 -71 3.463 3.208 -255 3.433 3.314 -119 3.438 3.314 -124 3.462 3.452 -10 15 -15 0 0 65 -65 65 -65 550 550 131 131 201 201 201 201 3.478 3.758 280 3.433 3.445 12 3.503 3.515 12 3.527 3.653 126

afwijking begroting rekening V7 N0 V 56 V 52 V 114

Verklaring van verschillen Begraven Geen bijzonderheden. Milieu Geen bijzonderheden. Vuilverwerking Bij de inzameling huisvuil is sprake van een onderuitputting doordat een afrekening van Nedvang is opgenomen voor de inzameling van kunststof, glas en oud papier van het jaar 2012. Dit betreft een bedrag van k€ 84. Voor het jaar 2013 wordt ook een bijdrage verwacht van geschat k€ 50. Hierover komt in de loop van 2014 meer duidelijkheid. Het positieve resultaat komt ten gunste van het reserve afvaltarieven Het resultaat bij afvalstoffenheffing wordt toegelicht in de paragraaf Lokale heffingen. Riolering Een uitgebreide toelichting wordt gegeven in de paragraaf Lokale heffingen.


62

Jaarstukken 2013

4.10 Leefomgeving Inhoud van het programma De gemeentelijke overheid levert een belangrijke bijdrage aan de inrichting van de leefomgeving. Het programma Leefomgeving beschrijft wat de gemeente wil met de leefomgeving en wat zij concreet doet om die doelstelling te halen.


het traject voor het opstellen van de structuurvisie is in 2013 afgerond; met het binnenhalen van € 5,0 mln extra subsidie in het kader van het provinciaal actieprogramma Wonen, Leefbaarheid en Energie worden nu concrete projecten voorbereid en uitgevoerd in Ulrum en Lauwersoog; subsidies voor de uitvoering van een groot deel van het Programma Krimp en Leefbaarheid zijn definitief beschikt. Op basis hiervan is een start gemaakt met de uitvoering van het programma; de Omgevingsdienst Groningen is in november 2013 officieel van start gegaan.

Wat wilden we bereiken? Een levendige gemeente met dorpen die hun authenticiteit uitstralen, waarbij de bestaande dorpsstructuur uitgangspunt vormt voor ontwikkeling, een buitengebied waar rust en ruimte de boventoon voert en de landschappelijke waarde uitgangspunt vormt voor het ontwikkelen van ruimtelijk beleid. De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: 1. de bestaande landschappelijke waarden en dorpsstructuren, oftewel de authentieke kenmerken van onze gemeente van rust en ruimte genieten bescherming; 2. burgers kunnen bij hun initiatieven met ruimtelijke consequenties rekenen op adequate vergunningverlening, waarbij waarden als snelheid, duidelijkheid en rechtsgelijkheid leidend zijn; 3. onze gemeente beschikt over een passend woningaanbod voor alle soorten doelgroepen; 4. gebiedsgerichte ruimtelijke ontwikkeling.

Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: De bestaande landschappelijke waarden en dorpsstructuren, oftewel de authentieke kenmerken van De Marne van rust en ruimte, genieten bescherming Activiteiten: Structuurvisie De Wet ruimtelijke ordening schrijft voor dat een gemeente beschikt over een structuurvisie. De huidige structuurvisie heeft een looptijd van 2000 tot 2010. Naast de wettelijke verplichting is er ook inhoudelijk veel te zeggen voor een nieuwe structuurvisie omdat de huidige structuurvisie geen rekening houdt met krimp. Op 28 januari 2014 heeft de gemeenteraad de nieuwe Structuurvisie vastgesteld. Deze treedt in werking na publicatie in februari of maart 2014.


63

Jaarstukken 2013 Actualisering bestemmingsplannen We hebben de wettelijke plicht te beschikken over actuele bestemmingsplannen. Dat betekent dat een bestemmingsplan niet ouder mag zijn dan tien jaar. Nieuwe plannen hebben vrijwel alle verouderde bestemmingsplannen vervangen. Het plan voor de bebouwde gebieden in het Lauwersmeergebied (haven, dorp, Robbenoort en Suyderoogh) is inmiddels in werking getreden. De beheersverordening voor de natuurgebieden (Lauwersmeergebied en Waddenzee) staat op het punt gepubliceerd te worden. In 2014 gaat de actualisering door met:  de aanpassing van het bestemmingsplan Buitengebied aan de Provinciale Omgevingsverordening en het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening;  de opstelling van een beheersverordening voor de kleinen kernen;  het weg bestemmen van onbenutte woningbouwmogelijkheden;  de voorbereiding van een nieuw integraal bestemmingsplan voor alle dorpen. Postzegelplannen Voortdurend zijn voor concrete ontwikkelingen kleine bestemmingsplannen (zogeheten postzegelplannen) in procedure. Deze postzegelplannen maken initiatieven mogelijk die weliswaar in strijd zijn met de geldende bestemming maar waaraan het college wenst mee te werken. Op deze manier voorzien we in actuele ruimtelijke behoeften en ontwikkelingen. Doelstelling 2: Burgers kunnen bij hun initiatieven met ruimtelijke consequenties rekenen op adequate vergunningverlening, waarbij waarden als snelheid, duidelijkheid en rechtsgelijkheid leidend zijn Activiteiten: RUD = Omgevingsdienst Groningen De vorming van de Regionale Uitvoerings Dienst heeft plaatsgevonden. De naam voor de RUD is Omgevingsdienst Groningen (ODG) geworden. De gemeente heeft al haar vergunningen handhavingstaken op het gebied van de WABO, APV en bijzondere wetten onder gebracht bij de ODG. De ODG is van start gegaan op 1 november 2013 en niet zoals gepland op 1 april 2013. De voorbereiding heeft meer tijd gekost dan aanvankelijk was aangenomen. In het totaal zijn er zeven medewerkers overgegaan naar de ODG. De frontofficetaken zijn achtergebleven bij de gemeente en tevens is er een uitvoeringsregisseur aangesteld als schakel tussen de ODG en de gemeente. Vergunningverlening Ook dit jaar is het aantal aanvragen om een omgevingsvergunning gedaald. Dit is een landelijke trend. De economische crisis laat ook hier zijn sporen na. Daarnaast heeft veranderende wetgeving gezorgd voor minder aanvragen om een omgevingsvergunning. Op 1 januari 2013 heeft de derde tranche van het activiteitenbesluit plaatsgevonden. In deze derde tranche zijn nog meer vergunningplichtige activiteiten onder de werking van het Activiteitenbesluit gekomen. Toezicht en handhaving Naast de reguliere bouwcontroles zijn dit jaar ook alle inrichtingen bezocht die een drank en horeca vergunning hebben. Doel hiervan was om de ondernemers te informeren omtrent veranderingen in de Drank en Horecawet. De kwaliteit en de kwantiteit van de handhavings-uitvoeringstaken worden jaarlijks geëvalueerd. Ook in 2014 zal dit evaluatieverslag ter kennisname worden aangeboden aan de raad.


64

Jaarstukken 2013 Afhandelen van klachten Alle klachten zijn in 2013 geregistreerd. Er is hoge prioriteit aan de afhandeling van de klachten gegeven. Conform ons beleid is er extra aandacht geweest voor hinder en klachten met betrekking tot de fysieke veiligheid, volksgezondheid en hinder en leefbaarheid. Doelstelling 3: De gemeente beschikt over een passend woningaanbod voor alle soorten doelgroepen Activiteiten: Krimpbeleid uitvoeren en bewaken Voor de verslaglegging van het Krimpbeleid verwijzen wij naar paragraaf 8: Krimp. Herstructurering In 2013 zijn de plannen en afspraken voortkomende uit het Woon-en leefbaarheidsplan en Strategisch Voorraadbeheer, samen met de woningbouwcorporatie, getracht te concretiseren op uitvoeringsniveau. Helaas is in het laatste kwartaal van 2013 gebleken dat het nog niet mogelijk was om voor meer plannen, dan die al reeds bekend waren, te concretiseren. Dit was voor een deel te wijten aan onvoldoende capaciteit bij zowel de gemeente als de woningbouwcorporatie. Met de regio‟s Eemsdelta en Oost-Groningen is een samenwerking opgezet met betrekking tot de Particuliere sector. Hieruit zal zowel fondsvorming tot particuliere woningverbetering als uitwisseling van kennis en expertise op dat vlak voortkomen. Doelstelling 4: Gebiedsgerichte ruimtelijke ontwikkeling Activiteiten: Plattelandsontwikkeling/ gebiedsontwikkeling/ Leader De Marne is een gemeente waar sprake is van veel lokale initiatieven op dorps- en gebiedsniveau. Hiermee onderscheidt onze gemeente zich van andere gebieden in de provincie en Nederland. De gemeente heeft als taak om deze voor de leefbaarheid zo essentiële initiatieven te faciliteren om zo blijvend het verschil voor de leefbaarheid te kunnen maken. Met regionale samenwerking op het gebied van Plattelandsontwikkeling/ gebiedsontwikkeling zijn veel kansen te bereiken. De gemeente neemt daarom deel aan regionale samenwerkingsverbanden op het gebied van plattelandsontwikkeling/gebiedsontwikkeling zoals Leader Hoogeland en het Loket levende Dorpen. In 2013 heeft de gemeente: -

-

de reeds in eerdere jaren ingezette faciliterende en registerende rol op het vlak van lokale initiatieven verder gestalte gegeven. Dit heeft de gemeente gedaan door initiatieven te stimuleren, coachen en aan elkaar en anderen te verbinden. in bestaande regionale verbanden, zoals Regioteam Hoogeland en Leader Actiegroep Hoogeland voorgesorteerd op de periode na 2013 en geïnvesteerd in de nationale en Europese lobby. Aandachtspunt hierbij was om ook voor de periode na 2013 Europese middelen beschikbaar te houden. Deze lobby heeft nog geen resultaat opgeleverd voor wat betreft het beschikbaar stellen van middelen.


65


realisatie 2012 182 71 150 31 600 0 1.070

streefwaarde 2013 250 70 150 15 500 4.750 22.342

realisatie 2013 134 61 150 20 506 379 693 1061

Kengetallen

resultaat 2012

prognose 2013

resultaat 2013

Rijksmonumenten Archeologische vindplaatsen

138 149

138 149

138 149

aantal omgevingsvergunningen waarvan bouw aantal vergunningen APV en bijzondere wetten aantal bestemmingsplanprocedures aantal controles waarvan bouwcontroles verkoop bouwrijpe grond tbv woningbouw in m2 verkoop bouwrijpe grond tbv bedrijf in m2 (incl.winkelcentr.)

Wat heeft het gekost? Programma 10 Leefomgeving Rekening 2012 Product Omgevingsvergunning Handhaving Omgevingsbeleid Woonomgeving Grondexploitatie Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat

(x € 1000)


Rekening 2013

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo 861 345 -516 876 318 -558 881 318 -563 943 315 -627 17 1 -17 23 0 -23 23 0 -23 28 0 -29 343 27 -315 453 0 -453 518 0 -518 513 44 -469 1.272 489 -783 865 166 -698 1.546 182 -1.364 962 389 -573 915 745 -169 410 279 -131 745 613 -133 977 741 -235 3.408 1.607 -1.801 2.627 763 -1.864 3.713 1.112 -2.601 3.422 1.489 -1.933 280 -280 505 -505 699 -699 699 -699 482 482 656 656 1.638 1.638 1.638 1.638 3.688 2.089 -1.599 3.132 1.419 -1.713 4.412 2.750 -1.662 4.121 3.127 -994

afwijking begroting rekening N -64 N -6 V 49 V 791 N -103 V 668

Verklaring van verschillen Omgevingsvergunning Het nadeel wordt veroorzaakt door lagere opbrengst bouwleges dan begroot. Handhaving Geen bijzonderheden. Omgevingsbeleid Het positieve saldo wordt veroorzaakt door achterstand in de actualisatie van bestemmingsplannen en door naloop van verplichtingen in verband met co-financiering van projecten. Voor deze laatste is een overhevelingsverzoek ingediend. Woonomgeving Het voordelige resultaat wordt verklaard door dat de onderhoudskosten van gemeentelijk panden/woningen lager zijn dan begroot. Hiervoor is een budgetoverheveling gevraagd. Daarnaast is de gemeentelijke eigen bijdrage aan twee grote programma‟s hier begroot (PROloog en Krimp & Leefbaarheid). Middels een voorstel tot bestemming van het resultaat wordt het niet verbruikte deel opgenomen in een aantal bestemde reserves.


66

Jaarstukken 2013 Deze grote projecten worden hieronder verder toegelicht.

Specifieke projecten (ondergebracht in "investeringen in openbare ruimte")

Nord Sea Fish Proloog Recr. Poort Proloog Inrichtingsplan Haven Lauwersoog Ontw. meerzijde Lauwersoog Ontw. Nordshrimplocatie Totaal van de specifieke projecten


Investeringen 2013

0 0 0 0 0 0

196 925 326 56 45 29

Subsidies derden

196 593 155 0 0 0

Boekwaarde per 31-122013

0 332 171 56 45 29 633

In de kolom investeringen wordt het bedrag vermeld dat is geïnvesteerd in 2013, in de kolom subsidies derden wordt weergegeven de omvang van de reeds ontvangen subsidies. Grondexploitatie Aan en verkoop gemeentelijke grond: De ontvangsten zijn hoger dan begroot door extra inkomsten uit de verkoop van zogenaamde „overhoekjes‟. Daarnaast zijn er incidentele inkomsten gerealiseerd uit de verkoop van het voormalige bibliotheekpand in Zoutkamp. Voor de aanpassing van de openbare ruimte rond de voormalige bibliotheekpanden in Zoutkamp en Leens is overheveling aangevraagd. Afrekening grondbedrijf: Het negatieve saldo ontstaat door de combinatie van een winstneming op de exploitatieopzet Doornbos (Zoutkamp) ter grootte van k€ 52 en het treffen van een extra verliesvoorziening op het winkelcentrum Leens (WCL) ter grootte van k€ 177. Dit wordt veroorzaakt doordat grond tegen een lagere marktwaarde is verkocht.


67

Jaarstukken 2013

4.10a PROloog 1.

Inleiding

De gemeente De Marne heeft op 28 juni 2011 besloten om het project Plan voor Regie en Ruimtelijke Ontwikkeling Lauwersoog (hierna: PROloog) uit te voeren. Het project PROloog biedt handvatten om maximale ruimte en kansen te bieden aan actuele en toekomstige initiatieven en projecten. Het project laat zien hoe ze elkaar kunnen versterken en aanvullen om zo een positieve bijdrage te leveren aan het behoud en de versterking van de bijzondere identiteit van Lauwersoog. De gemeente werkt hierin samen met de Provincie Groningen en proberen hiermee het gebied Lauwersoog te transformeren tot een duurzame en toekomstgericht (visserij)haven én een aantrekkelijk verblijfsgebied. Samen is op deze manier een visie ontwikkeld, een kader stellend beleid waarbinnen met initiatiefnemers projecten worden opgestart. Sindsdien wordt er samen met de provincie Groningen gewerkt aan de uitvoering hiervan. De provincie heeft hiervoor een bedrag van € 18,5 miljoen gereserveerd om als (co-)financiering beschikbaar te stellen. 2. Organisatie Onze gemeente en de Provincie Groningen hebben samen een projectorganisatie ingericht om uitvoering te geven aan PROloog. Deze organisatie ziet er als volgt uit:

In de organisatiestructuur komen de volgende rollen voor: ambtelijk opdrachtgever, programmamanagement, projectondersteuning, projectleiders, financieel consulent, bureau inkoop. Elke rol heeft een eigen set aan taken en verantwoordelijkheden.

3.

Stand van zaken uitvoering PROloog 2013

Voorbereiden nieuwe projecten In het Kernteam Lauwersoog wordt de programmalijn van PROloog bewaakt. Nieuwe projecten als: Experience Center Waddenzee, museum Eb en Vloed, pilot Deltaprogramma, ontwikkeling locatie veerhaven / Wagenborgen, etc. worden van hieruit voorbereid en begeleid.


68

Jaarstukken 2013 North Sea Fish(NSF) Eind 2012 is het Interregproject “North Sea Fish‟ in uitvoering gegaan. In dit project wordt samengewerkt met de Nederlandse havens in Harlingen, Breskens en havens in Engeland, België en Denemarken. Onze gemeente treedt hierbij op als Leadpartner en is daarmee eindverantwoordelijk voor de onderlinge samenwerking en de gezamenlijke financiële verantwoording. Voor de haven van Lauwersoog wordt in het kader van dit project gewerkt aan het opstellen van een inrichtingsplan van de vissershaven, innovatie en verduurzaming van de visserijsector en het verstevigen van de relatie visserij & toerisme. Hiervoor is in januari 2013 een aanjager visserij aangesteld, die sindsdien de verbinding tussen de gemeente, provincie en de vissers verzorgd. Op 18 april 2013 heeft de startconferentie van North Sea Fish op Lauwersoog plaatsgevonden en in september 2013 is de Ontwikkelingsvisie Haven Lauwersoog 2020 door de Exploitatiemaatschappij Haven Lauwersoog (EHL) opgeleverd. Op 7 oktober is dit aan de raad gepresenteerd. Recreatieve Poort Lauwersoog In hoofdzaak draait dit project om het uitvoeren van een aantal werkzaamheden die als “laaghangend fruit” snel realiseerbaar zijn. Het gaat hierbij om de aanleg van een wandelverbinding tussen Het Boze Wijf en Nordshrimp, sloop van het Nordshrimpgebouw, de realisatie van een verplaatsbaar Haven Informatie Paviljoen (HIP) en diverse kleine maatregelen in de haven van Lauwersoog. In 2013 is de subsidiebeschikking afgegeven, vooruitlopend hierop is het HIP gerealiseerd en op 18 april 2013 feestelijk geopend. Vervolgens is het plan voor de verdere invulling van het HIP in samenwerking met JBF Multimedia nader uitgewerkt en op 11 februari 2014 gepresenteerd aan de vrijwilligers. Ook de voorbereidende (ontwerp) werkzaamheden voor de aanleg van het pad zijn opgestart. Nordshrimplocatie Daarnaast wordt in gezamenlijkheid met initiatiefnemers gewerkt aan de ontwikkeling van de Nordshrimplocatie. In afwachting van een definitieve invulling wordt hierbij eerst ingestoken op een semipermanente invulling. Hierbij worden ondernemers gefaciliteerd die een nieuwe functie willen realiseren in het plangebied in een semipermanent gebouw. Denk daarbij aan: horeca, ticketverkoop, educatie, havenhotel en een visserijloods. Inmiddels worden er met drie verschillende partijen plannen uitgewerkt die naar verwachting in het voorjaar van 2014 gerealiseerd gaan worden. Meerzijde Aan de meerzijde is in samenspraak met de aanliggende toeristische ondernemers gewerkt aan een Masterplan wat voorziet in een private investering van ca. € 10 miljoen in o.a. recreatiewoningen, appartementen, camperstandplaatsen etc. De overheid zal hierbij de openbare ruimte zodanig herinrichten dat de omgeving wordt opgewaardeerd tot een waardevol toeristisch verblijfsgebied. In 2013 is hiervoor een globaal programma van eisen getekend en de financiële haalbaarheid verkend. Kadeverlenging In 2013 is ten behoeve van de visserij gewerkt aan de totstandkoming van de kadeverlenging. In afwachting van de bijdrage vanuit de EHL heeft de provincie haar bijdrage inmiddels beschikbaar gesteld. De planvoorbereiding voor kadeverlenging is nu zover gereed dat de aanbesteding kan worden opgestart zodra de private financiering vanuit de EHL beschikbaar is. Vaarcircuit om de Noord Samen met het waterschap Noorderzijlvest en de provincie Groningen wordt gewerkt aan een projectplan die voorziet in het beter bevaarbaar maken van het Hunsingokanaal. Hiervoor moeten bruggen, beschoeiing en het HD Louwesgemaal worden aangepast. Daarnaast wordt er aanvullend geïnvesteerd in zogenaamde koppelkansen op de wal. Denk hierbij aan recreatieve knooppunten en natuurontwikkeling (natuurvriendelijke oevers en vispassages). De totale investering wordt vooralsnog geraamd op ruim € 10 miljoen. In 2013 zijn alle projectonderdelen nader geïnventariseerd en op kosten gezet. Op dit moment worden de dekkingsmogelijkheden hiervan nader onderzocht.


69

Jaarstukken 2013 Ontwikkeling Garnalencentrum Lauwersoog Telson BV heeft een techniek ontwikkeld waarmee Noordzeegarnalen machinaal kunnen worden gepeld. Het bedrijf is nu gevestigd in een bedrijfshal in Leens. Vanwege de toegenomen vraag naar hun product wil het bedrijf uitbreiden. De directie wil zich vestigen in de haven van Lauwersoog. Het garnalencentrum van Telson brengt op meerdere fronten innovaties aan in het productieproces van garnalen. In de eerste plaats is de techniek die de firma heeft ontwikkeld om garnalen machinaal te kunnen pellen innovatief. Het machinaal pellen levert een belangrijke innovatie in de productieketen van garnalen. De keten wordt aanzienlijk verkort, omdat het transport naar en van Marokko niet langer nodig is. Dat levert niet alleen milieuwinst op, maar ook een kwaliteitsverbetering van het product. Omdat de tijdrovende reis naar en van Marokko niet langer nodig is, hoeven er minder conserveringsmiddelen aan het product toegevoegd te worden. Hierdoor is het mogelijk om ook een dagvers product aan te bieden. De gemeente treedt hierbij enkel op als aanjager en regisseur van dit proces. Besluitvorming over de inhoud van het project, de locatiekeus en de financiering zijn nagenoeg afgerond. Naar verwachting kan de bouw in de zomer van 2014 starten. 4.

Risico’s en projectbeheersing

PROloog is voor onze gemeente een project van grote omvang en staat zowel bestuurlijk als ambtelijk hoog op de agenda. In de afgelopen periode is er veel aandacht besteed aan het inrichten van het project door o.a. het opzetten van een projectorganisatie, uitwerken van projectinitiatieven en opstarten van deelprojecten. Een aantal projecten zijn inmiddels concreet in uitvoering. De verwachting is dat het aantal deelprojecten de komende periode verder zal uitbreiden en het project PROloog zal groeien. Een groei van het project betekent echter ook een groei van de werkzaamheden en vraagt wellicht om een andere wijze van projectbeheersing. Aan Deloitte is daarom advies gevraagd over het inrichten van de projectorganisatie en de beheersing van projectrisico‟s. Samenvattend heeft Deloitte geconcludeerd dat de huidige projectorganisatie en projectbeheersing bij PROloog aansluit bij de omvang van het project op dit moment. De huidige werkwijze past binnen de cultuur en organisatie van onze gemeente en heeft het project tot nu toe in goede banen geleid. Er is een heldere programma- en projectstructuur en er is een logische overlegstructuur binnen het programmamanagement. Echter, vanwege het feit dat het gehele programma zich nog in de opstartfase bevindt, worden een aantal rollen binnen het project nog gecombineerd. Om voorbereid te zijn op een programma met een investeringsomvang van meer dan € 20 miljoen met een reeks van projecten in uitvoering, welke zich allemaal in verschillende stadia van ontwikkeling en uitvoering bevinden, is het zaak dat de organisatie tijdig meegroeit met deze ontwikkeling. Daarnaast heeft Deloitte een aantal concrete aanbevelingen gedaan op gebied van het inrichten van de projectadministratie, het instellen van een projectcontroller en het professionaliseren van de verplichtingenadministratie. Het college heeft deze aanbevelingen overgenomen.


70

Jaarstukken 2013

4.11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Algemene dekkingsmiddelen zijn inkomsten zonder vooraf bepaald bestedingsdoel die de gemeente vrij kan besteden. Het gaat behalve om de uitkering uit het gemeentefonds, om gemeentebelastingen, deelnemingen/dividend, erfpacht, rente en de verzamelpost overige dekkingsmiddelen. Ze zijn bedoeld voor de uitvoering van de programma‟s waarin het beleid tot uitvoering wordt gebracht dat de gemeenteraad heeft vastgesteld. De niet vrij aanwendbare heffingen, zoals het rioolrecht en afvalstoffenheffing, en de ontvangsten van specifieke uitkeringen zijn als baten opgenomen in de betreffende programma‟s. In de onderstaande tabel worden de Algemene dekkingsmiddelen voor het jaar 2013 weergegeven. Programma Algemene dekkingsmiddelen Rekening 2012 Product (x € 1000) Algemene uitkering Onroerende zaak belastingen Toeristenbelasting Forensenbelasting Dividenduitkering Saldo financieringsfunctie Onvoorzien Lasten ivm alg. dekkingsmiddelen Saldo baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat


Rekening 2013

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo 11 13.252 13.241 0 12.715 12.715 0 12.627 12.627 0 12.854 12.854 34 1.814 1.780 0 2.017 2.017 0 2.017 2.017 0 2.047 2.047 34 261 226 0 341 341 0 341 341 0 294 294 4 143 139 0 174 174 0 174 174 2 162 160 98 196 98 104 139 35 104 139 35 93 247 154 0 664 664 11 489 478 11 489 478 11 462 452 0 0 0 25 0 -25 25 0 -25 0 0 0 132 40 -91 259 0 -259 534 -8 -542 323 84 -238 312 16.369 16.057 399 15.876 15.477 674 15.779 15.106 429 16.151 15.722 1.009 -1.009 1.181 -1.181 2.148 -2.148 2.148 -2.148 1.169 1.169 1.807 1.807 3.424 3.424 3.424 3.424 1.321 17.538 16.217 1.580 17.683 16.103 2.822 19.203 16.382 2.577 19.575 16.998

afwijking begroting rekening V 227 V 30 N -48 N -14 V 118 N -26 V 25 V 304 V 616

Algemene uitkering Gemeenten krijgen hun geld voor een belangrijk deel van de rijksoverheid. Een groot deel van de inkomsten komt uit het gemeentefonds. Het voordeel van k€ 227 is ontstaan doordat er in het najaar nog een aantal afrekeningen over voorgaande jaren zijn uitgekeerd. Belastingen Gemeenten hebben ook eigen inkomsten onder meer uit belastingheffing. De voornaamste belastingopbrengsten komen uit de onroerendezaakbelasting, toeristenbelasting en forensenbelasting. De geplande tariefsverhoging bij de toeristenbelasting heeft wel geleid tot een verhoogde opbrengst maar minder dan was verwacht. Diverse uitkeringen Verbonden partijen zijn organisaties waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft en daaronder vallen ook deelnemingen. Deelnemingen zijn die verbonden partijen, waarbij de gemeente kapitaal heeft verstrekt (meestal via de storting op aandelen) aan een NV of in een BV. De deelnemingen leverden k€ 247 dividend op. De kosten bestaan uit doorberekende rentelasten aan de investering. In verband met de vervroegde aflossing van een lening aan Enexis is een boeterente (disagio voor Enexis) ontvangen (agio voor onze gemeente).


71

Jaarstukken 2013 Saldo financieringsfunctie De gemeente trekt externe financiering aan om gemeentelijke taken te kunnen uitvoeren. De externe financiering bestaat uit het aantrekken van kortlopende (bv rekening-courant krediet) en langlopende leningen. Onvoorzien Betreft een buffer voor onvoorziene zaken welke niet is aangewend in het verslagjaar. Overige Algemene Dekkingsmiddelen Het onderdeel overige algemene dekkingsmiddelen is een verzameling van diverse posten. Het betreft voornamelijk kosten met betrekking tot de invordering, denk hierbij aan kosten personeel en kosten van deurwaarders en taxatiekosten. Tevens wordt hier ook het niet toegerekende saldo overheadkosten aan de beleidsprogramma‟s verantwoord. En omdat de overheadkosten lager zijn dan begroot, heeft dat een positief effect op de „Overige algemene dekkingsmiddelen‟.


72

Jaarstukken 2013

5 Verantwoording van de paragrafen


73

Jaarstukken 2013

5.1 Paragraaf Lokale heffingen Inleiding De eigen inkomsten worden onderscheiden in een publiekrechtelijk en privaatrechtelijk deel. Het publiekrechtelijk deel bestaat uit: belastingen: hieronder vallen de onroerende zaakbelasting, toeristenbelasting en forensenbelasting. Deze opbrengsten zijn vrij besteedbaar en er geldt geen kostendekkendheid-criterium; rechten en heffingen: hieronder vallen de afvalstoffenheffing, rioolheffing, lijkbezorgingsrechten, bouwleges en leges burgerzaken. De opbrengsten zijn niet vrij besteedbaar en er geldt een wettelijke norm van maximaal 100% kostendekkendheid. Het privaatrechtelijk deel bestaat uit: - heffingen die niet zijn vastgelegd in een leges- of belastingverordening. Binnen de gemeente De Marne bestaan de volgende lokale heffingen: - Onroerendezaakbelasting; - Forensenbelasting; - Toeristenbelasting; - Afvalstoffenheffing en reinigingsrecht; - Rioolheffing; - Lijkbezorgingsrechten; - Bouwleges; - Secretarieleges (o.a. rijbewijzen, reisdocumenten); - Marktgelden Er wordt geen roerende-zaakbelasting, hondenbelasting en precariorechten geheven. Onroerendezaakbelasting (OZB) De inkomsten uit de OZB zijn niet specifiek gekoppeld aan bepaalde tegenprestaties en mogen dus algemeen worden ingezet. De gemeenteraad heeft de bevoegdheid om de OZB-percentages vast te stellen en daarmee meer of minder OZB-inkomsten te genereren. De hoogte van de belasting voor de burgers is afhankelijk van de WOZ-waarde en de door de raad vastgestelde tarieven. OZB wordt opgelegd aan eigenaren van woningen en niet-woningen, alsmede aan gebruikers van niet-woningen. De totale opbrengsten van de ozb zijn in 2013 uitgekomen op € 2.047 miljoen. Forensenbelasting en Toeristenbelasting Forensenbelasting Forensenbelasting wordt geheven van natuurlijke personen die gedurende een belastingjaar meer dan negentig dagen voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden zonder dat zij in onze gemeente het hoofdverblijf hebben. De gemeente ontvangt voor deze personen geen bijdrage uit het gemeentefonds, maar deze personen maken wel gebruik van gemeentelijke voorzieningen. Het tarief voor 2013 is bepaald op € 851 per (recreatie)woning. De opbrengsten (k€ 162) zijn iets achter de ramingen gebleven. Toeristenbelasting Op basis van de notitie “ Balans in de toeristische sector” blijkt dat de volledige taakstelling op de toeristenbelasting niet haalbaar was. We hebben daarom een deel van de taakstelling geschrapt. De resterende taakstelling handhaven wij structureel op k€ 100. Om deze taakstelling te halen zijn sinds 2013 gedifferentieerde tarieven ingevoerd. Voor hotels, huisjes/chalets en B&B ‟s is het tarief € 1,50. Voor de overige accommodaties geldt het huidige tarief van € 1,15. De tarieven gelden voor zowel 2013 als 2014. De doorgevoerde tariefsverhoging heeft niet geleid tot geraamde opbrengsten; de realisatie blijft zo‟n k€ 50 achter bij de ramingen.


74

Jaarstukken 2013 Tabel opbrengsten ozb, forensen- en toeristenbelasting Ta be l: Opbre ngs te n re ke ning 2012- be gro ting 2013 – re ke ning 2013(o zb, fo re ns e n- e n to e ris te nbe la s ting)

Product/soort belasting (bedragen x € 1.000) 1206 Onroerende zaak belastingen

Rekening Begroting 2012 2013 1.814 2.017

Rekening 2013 2.047

1207 Forensenbelasting

143

174

162

1208 T oeristenbelasting

261

341

294

Rioolheffing De rioolheffing is een heffing waarmee de gemeente de kosten dekt die zij maakt voor de inzameling, afvoer en zuivering van het huishoudelijk afvalwater en het bedrijfsafvalwater en de kosten voor de inzameling en de afvoer van het hemelwater. De rioolheffing wordt geheven van de eigenaar of zakelijk gerechtigde van een object dat direct of indirect is aangesloten op het gemeentelijke rioleringsstelsel. Er wordt een vast bedrag aan rioolheffing in rekening gebracht, onafhankelijk van de hoeveelheid geloosd afvalwater. De opbrengst van de rioolheffing mag alleen worden benut voor het aanleggen en onderhouden van het gemeentelijke rioleringsstelsel. Uitgangspunt is dat de tarieven (meerjarig) kostendekkend moeten zijn. Op 27 oktober 2009 heeft de raad het Gemeentelijk Rioleringsplan 2009 - 2013 (GRP III) vastgesteld. In de raadsvergadering van 14 december 2010 zijn de tarieven van de GRP III voor de jaren 2011 tot en met 2017 vastgesteld. Ook heeft de raad aangegeven de rioolheffing niet verder te willen verhogen, behoudens de reguliere inflatie-index. Gevolg daarvan is dat de meerjarige dekking van het GRP wegvalt, tenzij de investeringen worden geschrapt of vertraagd worden uitgevoerd. Het GRPIII is een plan dat zich uitstrekt over een periode van 5 jaren. Elk jaar wordt het plan op onderdelen qua uitvoering en financiën bijgesteld door middel van een vaststelling van een operationeel plan. Het jaar 2013 was het laatste jaar van GRP III. De benodigde kredieten zijn zo nodig bijgesteld. In de tabel wordt aangegeven welke objecten binnen het GRP III over de periode 2008/2009-2013 zijn uitgevoerd.


75

Jaarstukken 2013 T abel: investeringen GRPIII periode 2008-2013 Numme r financie e l syste e m O mschrijving inve ste ringe n GRP

Be grotinge n 2008-2012

Totaal Totaal Be grotinge n Re ke ninge n 2008-2013 2008-2013 Re stant

Re ke ninge n Be groting Re ke ning 2008-2012 2013 2013

Comme ntaar

G.0*

Mutaties in voorgaande plannen

1.801.905

1.843.841

0

-32.381

1.801.905

1.811.460

G.31.01.12

Broek drukriolering

54.000

0

0

0

54.000

0

G.31.04.06

Eenrum_relining deelrenovatie

93.350

42.832

-37.350

18.207

56.000

61.039

-5.039 Kan vervallen

G.31.05.02

Eenrum Vennen-Greeden aanp kolk

0

0

75.000

35.419

75.000

35.419

39.581 In bewerking GRP 2009-2013

G.31.11.03

Houwerzijl_Rioolgem_EM 18jaar

1.509

0

0

4.165

1.509

4.165

G.31.19.12

Kloosterburen Drukriolering 18 jr

83.511

18.380

0

0

83.511

18.380


G.31.21.12

Kruisweg drukriolering 18j

12.000

0

0

195

12.000

195


G.31.22.03

L'oog Rioolgem E-M Haven 6-18 j

0

1.618

15.000

4.148

15.000

5.766


G.31.23.04

Afkoppelen Robbenoort L'oog

0

3.670

70.000

0

70.000

3.670


G.31.25.12

Leens Drukriolering 18 j

1.094.000

786.868

50.000

383.947

1.144.000

1.170.815

G.31.26.05

Leens Vrijverval Diverse stringen E-M 50

108.000

8.656

0

10.620

108.000

19.276

G.31.27.03

Leens Rioolgem EM 18 jaar

1.250

0

0

0

1.250

0

G.31.28.05

Mensingeweer aapassing agv inspect

20.000

0

0

0

20.000

0

20.000 Gaat naar nieuw plan 2014-2018

G.31.38.03

Pieterburen rioolgem EM 18 jaar

8.950

0

0

0

8.950

0

8.950 Gaat naar nieuw plan 2014-2018

G.31.42.03

Schouwerzijl rioolgem EM 18 jaar

5.788

0

0

0

5.788

0

G.31.46.06

Ulrum aanpassing agv inspect

980.864

962.364

0

0

980.864

962.364

G.31.49.05

Vierhuizen riolering E-M 50j

6.000

0

0

0

6.000

0

G.31.52.12

Warfhuizen drukriolering 18j

11.000

4.308

0

0

11.000

4.308

G.31.54.03

Warfhuizen rioolgem 18 jaar

1.500

0

0

0

1.500

0

G.31.55.06

Wehe-den Hoorn relining deelrenovatie

946.761

987.033

0

-140.373

946.761

846.660

G.31.58.12

Westernieland drukriolering 18 j

G.31.61.05

Zoutkamp riolering E-M panserweg 50j

G.31.66.03

Zuurdijk_Rioolgem. EM 18 jaar

G.31.70.64

Algemene investeringen

G.31.80.02

Actualisering verbreed GRP

G.31.89.01

GRP nog in te delen investeringen

4.000

0

0

0

4.000

0

122.000

54.474

0

110.526

122.000

165.000

381

0

0

0

381

0

0

0

245.395

154.630

245.395

154.630

0

0

15.000

15.005

15.000

15.005

432.866

4.091

-176.945

0

255.921

4.091

5.789.635

4.718.134

256.100

564.108

6.045.736

5.282.242

-9.555 Kan vervallen 54.000 Gaat naar nieuw plan 2014-2018

-2.656 Kan vervallen

-26.815 Kan vervallen 88.724 In bewerking GRP 2009-2013 1.250 In bewerking GRP 2009-2013

5.788 Gaat naar nieuw plan 2014-2018 18.500 In bewerking GRP 2009-2013 6.000 Gaat naar nieuw plan 2014-2018 6.692 In bewerking GRP 2009-2013 1.500 Gaat naar nieuw plan 2014-2018 100.101 In bewerking GRP 2009-2013 4.000 Gaat naar nieuw plan 2014-2018 -43.000 Kan vervallen 381 Kan vervallen 90.765 In bewerking GRP 2009-2013 -5 Kan vervallen 251.830 Gaat naar nieuw plan 2014-2018 763.494 Re stant inve ste ringe n

Kan ve rvalle n: indien een overschrijding (-) dan gaat dat bedrag van de vrije ruimte in "GRP nog in te delen investeringen"af. Kan ve rvalle n: indien een onderschrijding (+) dan wordt dat bedrag ten gunste de vrije ruimte in "GRP nog in te delen investeringen" bijgeschreven. Gaat naar nie uw plan 2014-2018: op grond van Operationele Plannen toegekend in de jaren 2008-2013 maar zijn nog niet in bewerking per 31-12-2013; deze investeringen worden standaard in de nieuwe plannen opgenomen. In be we rking GRP 2009-2013: deze investeringen worden op basis van GRPIII voltooid De z e tabe l is het totaal van alle investeringen in de gemeentelijke riolen vanaf 2008. Hierin zijn alle vastgestelde operationele plannen op grond van GRPIII-2009-2013 opgenomen.

De gemiddelde rioolheffing van € 358 voor een meerpersoonshuishouden per aansluiting ligt in onze gemeente hoger dan het landelijk gemiddelde. Dit komt onder andere door de landelijke structuur van de gemeente. Overzicht kosten en baten rioleringen In de volgende tabel is een overzicht gegeven van de begrote en de werkelijke kosten en opbrengsten 2013 ( in vergelijking met 2012). t abel:rioolheffingen Ri ool he ffi nge n

Re ke ni ng 2012

Be groti ng 2013

Re ke ni ng 2013

Last en

1.934.965

1.890.247

1.861.275

Bat en

1.662.525

1.766.730

1.789.856

272.440

123.517

71.418

Verschil

Ont t rekking uit reserve BT W (=geen kost en wel berekend ivm kost prijs) Ont t rekking uit reserve in 2012 (na vast st elling jaarrekening 2012) T eveel ont t rokken uit reserve in 2013: €131.150-€71.418


131.150 101.177

133.215

131.788

272.440 59.732

76

Jaarstukken 2013 De kosten van rente en afschrijvingen (kapitaallasten) van de riolering zijn achtergebleven bij de ramingen. Dit komt doordat bepaalde investeringen die in een jaar gepland zijn worden doorgeschoven naar een volgend jaar. Een uitgave later in een jaar of zelfs in een volgend jaar laten plaatsvinden betekent een lagere rentelast voor dat jaar. De afschrijvingen worden pas een jaar later tot de volle omvang toegerekend aan het product rioleringen. De compensabele BTW wordt betrokken bij de kosten van de riolering; deze is echter budgettair neutraal (een zogenaamde p.m.-post). Dit is conform de wettelijke voorschriften en geeft een rechtvaardige weergave van de rioleringskosten. Hierdoor komen de bruto kosten van de riolering op € 409,03 per aansluiting. Volgens het vastgestelde GRP berekenen we € 358,00 per aansluiting door aan de burgers. Hierdoor ontstaat er een tekort op het product riolering waarvoor uw raad bij het vaststellen van het GRP 2009-2013 heeft besloten dit te dekken door een “ tijdelijke” onttrekking uit de algemene reserve. Bij de behandeling van het GRP heeft uw raad besloten dat het tarief vanwege die toekomstige „meevaller‟ niet eerst fors moet stijgen om vervolgens weer te dalen. De reserve GRP Het karakter van de reserve GRP is tweeledig. De reserve GRP is normaal gesproken een bestemmingsreserve indien het saldo hoger dan nul is. Per 31 december 2013 is het saldo van deze reserve negatief € 403.590. Na vaststelling van de jaarrekening 2013 is die stand € 343.858 negatief. tabel:ontwikkeling reserve GRP Re se rve GRP Stand per 31-12-2012 "voordeel 2012"

-294.159 21.719

Voorgenomen onttrekking in 2013

-131.150

Stand per 31-12-2013

-403.590

"voordeel 2013" Stand na vaststelling jaarrekening

59.732 -343.858

Formeel mag een reserve niet negatief zijn: in dat geval moet de algemene reserve een bijdrage aan die negatieve reserve verlenen. De bedoeling van de reserve GRP is, dat deze de bijdrage van de algemene reserve op termijn zal terugbetalen. De terugbetalingsverplichting is opgenomen in het vastgestelde GRP. Om inzicht te blijven houden van de bijdragen uit de algemene reserve en de eventuele terugbetalingen aan die reserve, wordt de reserve GRP als een onderdeel van de algemene reserve beschouwd indien het GRP negatief staat. De presentatie van het saldo van de algemene reserve voor het jaar 2013 is dan ook inclusief de (negatieve) stand van het GRP. Bij een positief saldo wordt de reserve GRP beschouwd als een zelfstandige reserve. Volgens de ramingen behorende bij de begroting 2013 zou het jaar 2013 een tekort opleveren van € 131.150. Op grond van de definitieve cijfers is de onttrekking in 2013 € 71.418. Dit betekent een voordeel ten opzicht van de begroting van € 59.732. Er zijn 4927 aanslagen van € 358 opgelegd. De overige opbrengsten zijn verkregen door bijdragen van medeoverheden. Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV (2014-2018) Per 1 januari 2014 geldt een nieuw plan: het Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV vastgesteld in de raad op 26 november 2013. Dit plan is in samenwerking met de gemeenten Bedum, Winsum en Eemsmond en het waterschap Noorderzijlvest tot stand gekomen. In dat plan zijn de investeringen voor de periode 2014-2018 opgenomen. Ook worden in het plan de jaarlijkse baten en lasten berekend. Het uitgangspunt is dat de tarieven op het niveau van het GRPIII (2009-2013) blijven (exclusief inflatiecorrectie).


77

Jaarstukken 2013 Afvalstoffenheffing en reinigingsrechten Uit de afvalstoffenheffing worden de kosten betaald van het ophalen en verwerken van huisvuil. Afvalstoffenheffing wordt geheven bij alle huishoudens. De gemeente heeft op grond van wettelijke bepalingen en regelingen een afvalinzameling-plicht. Het maakt daarbij niet uit of belastingplichtigen wel of geen afval aanbieden: ieder huishouden is verplicht te betalen. Reinigingsrechten worden geheven voor de afvoer van afval bij niet-huishoudens en waarvan de belanghebbende er voor kiest de afvalstoffen te laten inzamelen door de gemeente. Hier bestaat dus geen verplichting. De werkwijze en tarieven zijn gelijk, de inzameling vindt plaats door de Milieudienst Groningen en het aantal aanleveringen wordt geregistreerd. Het verschil is dat bij reinigingsrechten BTW wordt geheven over de verleende dienst, bij afvalstoffenheffing is dat niet het geval. In de volgende tabel is aangegeven wat per saldo de kosten voor de inzameling en verwerking van afval is geweest en hoe dit is gedekt uit het reinigingsrecht en de afvalstoffenheffing.

Het voordeel van 2013 is veroorzaakt doordat de gemeente van de Stichting Nedvang op grond van het Uitvoerings- en Monitoringsprotocol (versie 2.0, april 2009) een vergoeding voor gescheiden ingezamelde hoeveelheden verpakkingsafval uit huishoudens van k€ 84 heeft ontvangen over het jaar 2012. Daarnaast zijn de kosten meegevallen. Indien meer wordt ontvangen dan wordt besteed dan wordt het meer ontvangen deel in de reserve afvaltarief gestort. Deze reserve wordt gebruikt om fluctuaties in de tarieven op te vangen. In onderstaande tabel wordt de ontwikkeling van de reserve afvaltarief weergegeven. tabel:ontwikkeling reserve afvaltarief Re se rve afvaltarie f Stand per 31-12-2012 "voordeel 2012" Voorgenomen mutatie in 2013 Stand per 31-12-2013 "voordeel 2013" Stand na vaststelling jaarrekening

154.099 43.380 0 197.479 95.076 292.555

Kwijtschelding (van toepassing op afvalstoffenheffing) Er wordt een kwijtscheldingsbeleid gehanteerd voor bewoners met een laag inkomen die bovendien geen vermogen hebben. De kwijtscheldingsregeling is gebonden aan landelijke normen. Op basis van de betalingscapaciteit van bewoners (de betalingscapaciteit wordt bepaald aan de hand van onder andere het vermogen en het inkomen) wordt berekend of bewoners in aanmerking komen voor de kwijtscheldingsregeling. Op basis van de (technische) berekening wordt wel of geen kwijtschelding verleend. De gemeente werkt bij de kwijtschelding samen met het waterschap via “Hefpunt voor belastingen van waterschappen en gemeenten”.


78

Jaarstukken 2013 Als kwijtschelding voor de gemeentelijke belastingen wordt aangevraagd dan wordt dit ook gedaan voor de waterschapheffingen. De burger hoeft dus maar één formulier in te vullen dat geldt voor twee instanties. Sinds 2011 maakt de gemeente gebruik van een geautomatiseerde kwijtscheldingstoets via het Inlichtingenbureau. Dit instituut functioneert onder de paraplu van de VNG. Het instituut heeft toegang tot gegevens van de Rijksbelastingdienst, de Rijks Dienst Wegverkeer, uitkeringsinstanties etc. Dat betekent dat iemand die recht heeft op kwijtschelding dat mogelijk ook heeft in een volgend belastingjaar. Niet ieder jaar hoeft dan opnieuw een aanvraagformulier te worden ingevuld. Het Inlichtingenbureau mag alleen geautomatiseerd controleren als de burger in 2012 recht had op (gedeeltelijke) kwijtschelding. Natuurlijk kan als geen geautomatiseerd kwijtscheldingsverzoek is verleend altijd een kwijtscheldingsverzoek worden ingediend. Kwijtschelding is in onze gemeente alleen mogelijk voor de afvalstoffenheffing (vast- en variabel recht). Het variabel recht wordt voor maximaal € 123,68 kwijtgescholden. De overige gemeentelijke belastingen en/of heffingen komen niet voor kwijtschelding in aanmerking. In 2013 zijn 194 kwijtscheldingsverzoeken toegekend. Hiervan zijn 123 verzoeken via het Inlichtingenbureau (geautomatiseerde toets) toegekend. De overige 71 aanvragen zijn door de belastingplichtigen zelfstandig ingediend. Over 2013 is voor k€ 57 kwijtschelding verleend. Leges omgevingsvergunning Voor het in behandeling nemen van een omgevingsvergunning worden leges geheven. Voor het grootste deel betreft dit leges vanwege bouwactiviteiten. Daarnaast worden leges geheven voor aanlegactiviteiten, planologisch strijdig gebruik en capaciteiten. De leges opbrengst wordt sterk bepaald door het aantal bouwwerken dat wordt gerealiseerd en de grootte van deze bouwwerken. Leges burgerzaken De tarieven voor paspoorten, verklaringen omtrent het gedrag en rijbewijzen worden vastgesteld op basis van de door het Rijk berekende bedragen, omdat er in deze gevallen afdracht aan respectievelijk het Ministerie van Binnenlandse Zaken, Ministerie van Veiligheid en Justitie en de Rijksdienst voor het Wegverkeer plaatsvindt. Lijkbezorgingsrechten De lijkbezorgingsrechten hebben zich conform de ramingen ontwikkeld. Overige heffingen Marktgelden De opbrengsten van de marktgelden zijn lager dan geraamd. Het aantal marktstandplaatsen loopt wegens verminderde belangstelling terug. Ook waren de prognoses te optimistisch. Wellicht moeten de ramingen voor de toekomst naar beneden worden bijgesteld.


79

Jaarstukken 2013 Dekkingspercentage gemeentelijke heffingen In onderstaande tabel worden de dekkingspercentages van de heffingen weergegeven. tabel: dekkingspercentages

O mschrijving belastingsoort

Rekening 2012 Lasten

Begroting 2013

Rekening 2013

Baten Lasten

Baten Lasten

Baten

Dekkingspercentage jaarrekening 2012

Dekkingspercentage begroting 2013

Dekkingspercentage jaarrekening 2013

Rijbewijzen

51.500

35.427

74.724

25.000

68.254

31.677

68,79

33,46

46,41

Reisdocumenten

88.638

83.601

113.756

86.500

99.575

77.004

94,32

76,04

77,33

Burgerlijke stand

32.500

10.663

34.296

11.900

27.946

6.501

32,81

34,7

23,26

178.878

19.661

148.274

18.000

133.039

17.325

10,99

12,14

13,02

Overige burgerdiensten Marktgelden Afvalstoffenheffing/ reinigingsrechten (inclusief btw als onderdeel van de kostprijs)

12.158

3.717

5.157

6.700

2.653

3.572

30,57

129,92

134,64

1.386.043

1.388.016

1.390.349

1.407.208

1.371.582

1.466.658

100,14

101,21

106,93

Rioolheffing (inclusief btw als onderdeel van de kostprijs)

2.036.142

1.662.525

2.023.462

1.766.730

1.993.063

1.789.856

81,65

87,31

89,8

Lijkbezorgingsrechten

339.147

157.307

346.262

140.000

375.143

175.419

46,38

40,43

46,76

Wabo (omgevingsvergunning) (in jaarrekening 2012 zijn de begrotingsbedragen van 2012 opgenomen)

860.862

344.503

880.985

317.584

942.694

315.415

40,02

36,05

33,46


80

Jaarstukken 2013

5.2 Paragraaf Weerstandsvermogen Inleiding Bij de uitvoering van de gemeentelijke taken lopen wij risico‟s. Om de mogelijke financiële effecten van deze risico‟s op te kunnen vangen, is het noodzakelijk over voldoende weerstandsvermogen te beschikken. Deze paragraaf geeft de actuele stand van het weerstandsvermogen en de risico‟s van onze gemeente zoals bekend bij het opmaken van deze jaarrekening. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen: a. De weerstandscapaciteit, zijnde middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten te dekken; b. Alle risico‟s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiele betekenis zijn in relatie tot de financiële positie. Schematisch:

Relatie tussen begroting, voorziening en weerstandsvermogen Afhankelijk van het risicoprofiel, op basis van omvang en waarschijnlijkheid, dient een kostenpost te worden opgenomen in de begroting, of er dient een voorziening voor te worden getroffen of het dient in het weerstandsvermogen te worden opgenomen.

Berekening weerstandsvermogen De ratio weerstandsvermogen is als volgt gedefinieerd: Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit Om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen, wordt gebruik gemaakt van de onderstaande waarderingstabel. Waardering

Ratio weerstandsvermogen

Betekenis

A B C D E F

>2,0 1,4 < x < 2,0 1,0 < x < 1,4 0,8 < x < 1,0 0,6 < x < 0,8 < 0,6

Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende


81

Jaarstukken 2013 Rekening 2012

Weerstandsvermogen (x 1.000 euro) Benodigde weerstandscapaciteit

a

Beschikbare weerstandscapaciteit

b

Ratio weerstandsvermogen

b/a

Weerstandsvermogen

b-a

Begroting 2013

Rekening 2013

2.288 9.363

4.152 6.735

4.079 9.281

4,09 7.075

1,62 2.583

2,28 5.202

De omvang van de beschikbare weerstandscapaciteit is voldoende om de geïdentificeerde risico‟s op te vangen. In de volgende hoofdstukken gaan we in op de berekening van zowel de benodigde als de beschikbare weerstandscapaciteit.

Benodigde weerstandscapaciteit De benodigde weerstandscapaciteit wordt bepaald door:   

de verwachte impact van de aanwezige risico‟s; de gewenste mate van zekerheid dat de risico‟s kunnen worden opgevangen; de mate waarin de risico‟s al op andere wijze zijn afgedekt. Een risico is een onzekere toekomstige gebeurtenis die het realiseren van doelstellingen (negatief) beïnvloedt. (risico=kans van optreden x impact/schade).

De risico‟s zijn geïnventariseerd en vervolgens is een schatting gemaakt van de omvang en kans van optreden. De weging van het risico met de kans van optreden leidt tot het geschatte risicobedrag. Risico‟s met structurele effecten worden dubbel geteld. Dat betekent dat bij voldoende middelen de structurele risico‟s gedurende twee jaar kunnen worden opgevangen. De kans dat alle risico‟s zich tegelijkertijd daadwerkelijk voordoen is klein. Daarom wordt het totaal gecorrigeerd met een waarschijnlijkheidsfactor van 90%. Risico‟s die meegenomen worden in de berekening betreffen incidentele gebeurtenissen die niet of zeer moeilijk zijn te beïnvloeden met beleid. Indien sprake is van rijksbezuinigingen dient dit te leiden tot beleidsaanpassingen en niet tot beslaglegging via de weerstandscapaciteit.


82

Jaarstukken 2013 Benodigde weerstandscapaciteit (risico's)

(bedragen x 1.000 euro)

jaarrekening 2012 begroting 2013 rekening 2013 gewogen gewogen gewogen gewogen gewogen gewogen schatting schatting schatting schatting schatting schatting incidentele structurele incidentele structurele incidentele structurele risico's risico's risico's risico's risico's risico's

Algemene uitkering gemeentefonds

250

0

0

750

0

750

BTW compensatiefonds

115

15

115

15

115

15

Lening Essent

130

0

650

0

650

0

Renterisico

0

50

0

50

0

50

Reorganisatie/regisserende gemeente

99

0

0

0

0

0

Kwetsbaarheid personeelsformatie

99

0

150

0

150

0

Beperkt zicht op samenw./uitbesteding

25

0

50

0

50

0

Openbare verlichting

33

0

35

0

32

0

Onderhoud bruggen

25

0

25

0

5

0

Onderhoud steigers/beschoeiingen

100

0

100

0

11

0

Onderhoud wegen

136

0

136

0

136

0

60

0

60

0

60

0

Onderhoud wegen - bermen Speeltuinen

7

0

10

0

0

0

Uitvoering wet BUIG

0

150

0

225

0

225

Uitvoering WSW

0

188

0

350

0

350

0

150

0

150

0

150

360

0

202

0

244

0

553

1.533

1.540

1.452

1.540

WMO uitkeringen Grondexploitaties Totaal

1.438

Structureel maal factor 2 Waarschijnlijkheidsfactor 90% Benodigde weerstandscapaciteit

1.105 1.294

995

3.080 1.380

2.288

2.772

3.080 1.307

4.152

2.772 4.079

De risico‟s worden nader toegelicht in onderdeel 5 van deze paragraaf.

Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit zijn de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken. Die beschikbare middelen zijn:     

Algemene Reserve; bestemmingsreserve als de bestemming kan worden gewijzigd; de post onvoorzien; stille reserves; onbenutte belastingcapaciteit.

Voorzieningen maken geen deel uit van de beschikbare weerstandscapaciteit omdat sprake is van al aangegane verplichtingen dan wel van risico‟s met een hoge mate van waarschijnlijkheid. De gemeente heeft enkele bezittingen die niet of voor een lagere waarde op de balans staan. Het gaat om gronden en landerijen, gebouwen en aandelenbezit. Bij afstoting van deze bezittingen kan een voordeel ontstaan, doch verkoop is niet altijd mogelijk. Aandelen zijn beperkt verhandelbaar, de meeste gebouwen zijn nodig voor de taakuitoefening en gronden en landerijen zijn uit strategisch oogpunt aangekocht en zijn onderdeel van de grondexploitaties. De stille reserves zijn daarom niet meegenomen in de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit.


83

Jaarstukken 2013 De onbenutte belastingcapaciteit hebben we nog als pm-post aangemerkt. Bij de begroting 2011 hebben we al de OZB en toeristenbelasting verhoogd. De forensenbelasting wordt stapsgewijs fors verhoogd en het heffen van de hondenbelasting brengt hoge kosten voor inning en heffing met zich mee.

Beschikbare weerstandscapaciteit

(stand per einde begrotingsjaar)

(bedragen x 1.000 euro)

Algemene reserve (*) Bestemmingsreserves (**) Totaal reserves Post onvoorzien 2 x 25.000 Stille reserves Onbenutte belastingcapaciteit Beschikbare weerstandscapaciteit

rekening begroting rekening 2012 2013 2013 8.595 5.871 8.646 718 814 585 9.313

6.685

9.231

50 PM

50 PM

50 PM

PM 9.363

PM 6.735

PM 9.281

* - incl. begroot resultaat ** - excl. bestemde reserve afvalstoffenheffing


84

Jaarstukken 2013 4.2.5. Risico’s Huidige risico’s (geactualiseerd) Naam Programma Omschrijving

Risico (in €) Kans Jaar van signalering Beheersing

Naam Programma Omschrijving Risico (in €) Kans Jaar van signalering Beheersing

Naam Programma Omschrijving


Naam Programma Omschrijving Risico (in €) Kans Jaar van signalering Beheersing


Openbare Verlichting; Uitbestede onderhoudswerkzaamheden Verkeer en vervoer In 2009 is begonnen met een inhaalslag voor het vervangen van technisch versleten lichtmasten. Per peildatum 31-12-2013 zijn er nog ca. 270 technisch versleten lichtmasten (is ingeschat). Het kan voorkomen dat lichtmasten buiten gebruik worden gesteld i.v.m. de veiligheid. Vervanging van ca. 270 lichtmasten k€ 320 (geschat) 10% 2010 Gevaarlijke situaties monitoren en waar nodig lichtmasten vervangen . Voldoende middelen gebruiken voor het inlopen van het achterstallig onderhoud. Planmatig onderhoud bruggen (verkeers- en recreatieve ) Verkeer en vervoer Er zijn 59 bruggen. Er zijn onvoldoende middelen voor het onderhoud. Het niet uitvoeren van onderhoud brengt risico‟s en gevolgschade met zich mee. Risicobedrag k€ 15 35% 2011 Situaties monitoren, voldoende middelen beschikbaar stellen en schades herstellen. Planmatig onderhoud beschoeiingen kademuren/steigers; Verkeer en vervoer Er is in onze gemeente 8.728 m1 beschoeiing, 3.275 m1 kademuren en 19 steigers. Er zijn te weinig middelen voor het onderhoud. Het niet uitvoeren van onderhoud brengt risico‟s en gevolgschade met zich mee. Risicobedrag k€ 30 35% 2011 Situaties monitoren, voldoende middelen beschikbaar stellen en schades herstellen. Wegen Onderhoud Verkeer en Vervoer Werkzaamheden voor afvoer van een teer-houdend product en herstel van een te zwakke constructie zijn geen regulier onderhoud en vallen daarom buiten het bestek wegen. Het vergt extra investeringen om dit op te lossen. De investering bedraagt k€ 905 (geschat) 15% 2011 Elk jaar vindt er een evaluatie plaats van het wegenonderhoud. Het inzichtelijk maken van de risico‟s en omvang van de problematiek zal worden betrokken bij de aanbesteding “wegenonderhoud 2015-2019”. Voldoende middelen beschikbaar stellen en gebreken herstellen.

85

Jaarstukken 2013 Naam Programma Omschrijving



Wegen Onderhoud Verkeer en Vervoer Veel bermen in onze gemeente liggen te laag of te hoog. Hierdoor is de afwatering onvoldoende. Daarnaast wordt door breed verkeer veel door de berm gereden waardoor kuilen ontstaan. Het vergt extra investeringen om dit op te lossen. De investering bedraagt k€ 600 (geschat) 10% 2011 Jaarlijks vindt er een evaluatie plaats van het wegenonderhoud. Het inzichtelijk maken van de risico‟s en omvang van de problematiek zal worden betrokken bij de aanbesteding “wegenonderhoud 2015-2019”. Voldoende middelen beschikbaar stellen en gebreken herstellen. Grondexploitaties Paragraaf Grondexploitaties Ondanks de forse afwaardering van een aantal grondexploitaties in 2011 en het verkleinen van de voorraad bouwkavels worden nog steeds bouwkavels te koop aangeboden. Dit betekent dat hiervoor noodzakelijke investeringen moten plaatsvinden in bijvoorbeeld bouwen woonrijpmaken. Dit brengt een risico met zich mee. Het risicoprofiel is ten opzichte van vorig jaar lager geworden. De omvang van het risico is in 2013 berekend op k€ 360. Dit is k€ 44 lager dan het risicoprofiel in 2012. In 2014 wordt het risicoprofiel opnieuw geactualiseerd.

Risico (in €) Kans (25% 50% 75%) Jaar van signalering Beheersing


k€ 360 100 % (samengesteld risico op basis van alle lopende grondexploitaties) 2013 Jaarlijkse actualisatie van de grondexploitatie en tussentijdse toetsing van de stand van zaken.

86

Jaarstukken 2013 Naam

Kwetsbaarheid personeelsformatie

Programma

Overig

Omschrijving

Onze organisatie is klein en per beleidsveld is er meestal sprake van één of twee ambtenaren die breed inzetbaar moeten zijn en (mede daardoor) niet altijd de gedetailleerde specialistische kennis (kunnen) hebben. De ontwikkelingen vanuit de landelijke overheid betreffende bijv. de jeugdzorg maakt deze problematiek nog groter. Er is niet altijd achtervang en bij uitbreiding van taken, ziekte of vertrek kunnen werkzaamheden stagneren. Inhuur van externe capaciteit leidt tot hogere kosten. De kwetsbaarheid kan ook gelden voor samenwerkingsverbanden, zoals de Sociale Dienst. Deze kwetsbaarheid blijft ook in 2014 bestaan ondanks intensievere samenwerking met andere gemeenten. In voorkomende gevallen zal er noodgedwongen externe inzet moeten worden geregeld. Daarvoor wordt het inhuurbudget ingezet. 50 % 2013 Beheersing begint bij het management. Zij moet goed zicht hebben op toekomstige personele knelpunten en bestaande knelpunten oplossen. Dit kan bereikt worden door het voortdurend in “gesprek” te zijn met de medewerkers maar ook door ontwikkelingen in te schatten en daar op te anticiperen. Vroegtijdig signaleren voorkomt uitval van medewerkers en vroegtijdig anticiperen op ontwikkelingen voorkomt “gaten” in de formatie.. Daarmee kan een substantiële bijdrage worden geleverd aan een vermindering van de kwetsbaarheid.

Risico

Kans Jaar van signalering Beheersing


Risico Kans Jaar van signalering Beheersing


WMO uitkeringen Maatschappelijke ondersteuning en zorg De WMO gelden binnen de Algemene uitkering zijn op dit moment niet geoormerkt. Het is toegestaan een deel van dit budget te benutten voor andere doeleinden. Dat doen wij ook. De nieuwe WMO 2015 moet nog door de Tweede en Eerste Kamer behandeld worden. Naar verwachting zal in juni 2014 de Eerste Kamer besluiten over het wetsvoorstel. In de meicirculaire 2014 wordt bekend hoe het nieuwe Wmo budget er per gemeente uit komt te zien. Gezien de forse bezuinigingen op dit budget (40% op de huishoudelijke hulp en 25% op de nieuwe taak begeleiding) is het van belang om het volledige budget ook daadwerkelijk te oormerken voor de activiteiten die onder de Wmo vallen. Dan nog is de kans groot dat het Wmo budget zonder gewijzigd beleid (bv. op de huishoudelijke hulp) niet volstaat. 300.000 50% (hangt af van besluitvorming in de Eerste Kamer ) 2010 nvt

87

Jaarstukken 2013


Risico

Programma Krimp & Leefbaarheid Programma overstijgend We krijgen te maken met een significante vermindering van het aantal inwoners. Bovendien is sprake van vergrijzing en ontgroening. De krimp van de bevolking zal onder andere leiden tot een relatief hoge lastendruk op de bestaande bevolking om bestaande voorzieningen in stand te houden. We anticiperen op deze ontwikkelingen d.m.v. het in 2012 opgestelde Programma Krimp & Leefbaarheid (zie Beheersing) Het gevaar (bij niets doen) is dat onze gemeente niet voldoende is ingespeeld op de veranderende omstandigheden. Deze risico‟s zijn in 2010 in kaart gebracht middels de „Situatieschets bevolkingskrimp De Marne‟. Voor de volledigheid wordt hier naar verwezen. Enkele risico‟s zoals genoemd in de Situatieschets zijn: 1) Fysiek: de krimp, vergrijzing en ontgroening vragen om minder en een ander aanbod van woningen, voorzieningen etc. Het gevaar is dat hier onvoldoende op wordt ingespeeld en de neergang onvoldoende begeleid wordt, waardoor er geen basis niveau aan voorzieningen aangeboden kunnen worden en waardoor de ruimtelijke omgeving in een negatieve spiraal terechtkomt. 2) Sociaal: bij verminderende inwonersaantallen neemt het draagvlak voor die zaken die de leefbaarheid bepalen (verenigingen, activiteiten, ontmoeting etc.) sterk af. -

Men is minder toegerust op de veranderende vraag die door een andere bevolkingssamenstelling ontstaat (bijvoorbeeld meer toegespitst op ouderen)

3) Financieel: De organisatie is onvoldoende ingespeeld op een verminderende inkomstenstroom (minder inwoners betekent minder inkomsten uit gemeentefonds) dan wel op een toenemende kostendruk (o.a. meer kosten ouderen en WMO etc.) Kans

Jaar van signalering Beheersing


Onze gemeente loopt als perifeer gebied voorop als het gaat om ontwikkelingen krimp, ontgroening en vergrijzing; op termijn gaan deze ontwikkelingen in 60% van de Nederlandse gemeenten spelen. In verband met het feit dat krimp hoog op de politieke agenda staat, bestaat er de kans om nu al in te spelen op deze ontwikkelingen begeleiddoor middelen die provincie en rijk bieden. 2009 Onze gemeente heeft in de afgelopen jaren zich middels het “Integraal Beleidskader Krimp en Leefbaarheid” (kortweg krimpnota, vastgesteld febr. 2011) en het “Woon-en leefbaarheidsplan De Marne 2012-2021” (vastgesteld december 2011) beleidsmatig voorbereid op de verwachte demografische ontwikkelingen en de daarmee samenhangende gevolgen. De maatregelen uit het “Woon-en leefbaarheidsplan De Marne 2012-2021” en de uitwerking daarvan zijn in september 2012 door het college vastgelegd in het “Programma Krimp en Leefbaarheid 2012-2021”. Daarmee wordt de uitvoering geborgd, toegezien of er binnen de beleidskaders wordt gehandeld, reële ontwikkelingen gesignaleerd en ontbrekende financiering gegenereerd. In 2013 is d.m.v. het vrijkomen van de beschikking van de provincie voor een bijdrage uit de Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden en het ISV een deel van de financiering van de plannen mogelijk gemaakt.

88

Jaarstukken 2013 Nieuw risico Naam Programma Omschrijving Risico


Professionalisering inkoop- en crediteurenproces Overig Ontbreken van een verplichtingenadministratie. Dit heeft als grote nadeel dat de financiële administratie geen actueel beeld geeft van de financiële stand van zaken. Voor een programma als bijvoorbeeld PROloog betekent dit dat de verplichtingen nu door het programmamanagement in een Excel-bestand worden bijgehouden. Deze manier van registreren brengt de volgende nadelen en risico‟s met zich mee:  het in Excel bijhouden is foutgevoelig;  het brengt dubbele werkzaamheden met zich mee: handmatig worden de geregistreerde facturen in SAP als ook in het Excel-bestand geregistreerd; De organisatie als geheel zou baat hebben bij een verplichtingenadministratie. 100% 2013 De invoering van een verplichtingenadministratie die een directie koppeling heeft met de financiële administratie (SAP)

Vervallen risico‟s Naam Programma Omschrijving

Overdragen van taken aan de Omgevingsdienst Groningen 10 Leefomgeving Besluitvorming omtrent de Omgevingsdienst Groningen(ODG) heeft plaatsgevonden. De gemeenten in Groningen en de provincie Groningen zijn samen een Gemeenschappelijke Regeling aangegaan. Wij hebben alle VTH taken op het gebied van de WABO, APV en Bijzondere Wetten ondergebracht bij de ODG. Daarbij zijn 7 medewerkers van de afdeling VROM in dienst getreden bij de ODG.

Risico

Het risico is er niet meer omdat de ODG is gerealiseerd. De financiële bijdrage aan de ODG is conform onze vastgestelde begroting. De ODG heeft een financiële taakstelling voor de komende jaren. 2012 Verantwoording in de P&C cyclus. De ODG zal hiervoor financiële gegevens aanleveren.





Speeltuinen; 658008 Leefomgeving In de gemeente staan speeltoestellen in speeltuinen en bij scholen. De gemeente zorgt voor de ondergrond en laat de toestellen elk jaar keuren. Het beheer ligt in handen van verenigingen en stichtingen. In het vastgesteld beleid van de gemeente staat onder andere dat als er een toestel wordt afgekeurd, de gemeente 50% van de kosten van aanschaf aan de vereniging/stichting vergoedt. Voorheen was dit 33%. k€ 20 50% 2010 Er is een nieuw beleidsstuk Speeltoestellen in de raad vastgesteld, waarin onder andere het gesubsidieerd bedrag is teruggebracht naar 33% in combinatie van een gelimiteerd budget.

89

Jaarstukken 2013

5.3 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Deze paragraaf gaat over het onderhoudsbeleid, de onderhoudstoestand en de gerealiseerde onderhoudskosten van wegen, civieltechnische kunstwerken (zoals bruggen en kades), openbaar groen, riolering en gebouwen. Met het onderhoud is een groot deel van de gemeentelijke uitgaven gemoeid. Een overzicht van de onderhoudssituatie is daarom van belang.

Inleiding Een belangrijk deel van de begroting heeft betrekking op onderhoud van kapitaalgoederen zoals wegen, openbaar groen, riolering en gebouwen. De onderhoudslasten zijn verspreid over diverse programma‟s en gebaseerd op de door uw raad gemaakte keuzes. De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van onderhoudsplannen afkomstig uit de beheerpakketten. De werkzaamheden worden zoveel mogelijk op elkaar afgestemd. Deze paragraaf gaat in op de omvang van de te beheren onderdelen, de staat van onderhoud, het beleidskader/activiteiten 2013 en de onderhoudslasten van de kapitaalgoederen. In de volgende tabel is aangegeven wat de omvang is van het te onderhouden areaal. Onderwerp

Karakteristiek

Onderhoud

Openbare ruimte Wegen

oppervlakte totaal oppervlakte wegen openbare verlichting (masten) ANWB-bewegwijzering (incl. paddenstoelen) vrijvervalstelsel overstorten kolken Rioolgemalen (groot en klein) pomp-units bergbezinkvoorzieningen persleidingen individuele behandelingsinstallaties (IBA‟s) oppervlakte groen bermen te maaien taluds te maaien sloten te schonen bomen (binnen en buiten de bebouwde kom) speeltoestellen verkeersbruggen (fiets)bruggen (recreatief) kademuren/keerwanden diverse objecten

24.031 ha. 124 ha. 2.469 st. 149 st. 95,7 km. 48 st. 4.110 st. 37 st. 110 st. 3 st. 33 km 67 st. 132 ha. 500 km 420 km 206 km 19.700 st. 345 st. 24 st. 35 st. 275 m1 49 st

Riolering

Groen

Kunstwerken /beschoeiingen

Gebouwen


90

Jaarstukken 2013 Wegen Tot het kapitaalgoed “wegen” behoren verhardingen zoals straten, pleinen en fietspaden, maar ook openbare verlichting en verkeersbeleid. Het beheer van de kapitaalgoederen is in de wet geregeld. De werken worden vaker gefaseerd uitgevoerd. Helaas kunnen nieuwe wensen niet direct worden ingewilligd. Door aan te besteden op basis van prestatie-inkoop en/of samen te werken met andere gemeenten is het dit jaar gelukt om voor de doelstelling op koers te blijven.

Rioleringen Het rioleringsbeleid is vastgelegd in het Afvalwaterbeleidsplan gemeenten Bedum, De Marne, Winsum, Eemsmond en waterschap Noorderzijlvest (BMWE/NZV) 2014 t/m 2018. Dit beleidsplan is op 26 november 2013 in uw raad vastgesteld en loopt tot eind 2018. In het Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV staan drie thema‟s centraal: 1. ketenbeheer; 2. samen sterker; 3. maatschappelijke trends. In de komende jaren wordt ingezet op verdere samenwerking tussen de BMWE-gemeenten en het waterschap Noorderzijlvest om te voldoen aan het Bestuursakkoord Water. Het doel is om te komen tot meer samenwerking in de waterketen. Dit kan door nauwer samen te werken. Hiermee willen we bereiken dat we op termijn de doelmatigheid in de rioleringszorg verbeteren. Dit door de kosten te verlagen, de kwaliteit van dienstverlening te verhogen en de personele kwetsbaarheid te verminderen (de 3 K‟s). Om doelmatiger en transparanter te functioneren wordt, naast de samenwerking in BMWE/NZV-verband, eveneens samengewerkt met de Samenwerking Waterketen Groningen en Drenthe. In het algemeen is het onderhoudsniveau van de riolering voldoende. Alle bebouwing die valt onder de gemeentelijke zorgplicht, is aangesloten op de riolering of op een individuele behandelingsinstallatie (IBA). In de komende jaren wordt gewerkt aan het voldoen aan de doelen die zijn opgenomen in de Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV.

Openbare groenvoorziening Het groenbeleid is vastgesteld in het groenstructuurplan. In de beheerplannen (2006) wordt bepaald welk eindbeeld gewenst is en welke stappen nodig zijn om tot het gewenste eindbeeld te komen. Door middel van Beheer Openbare Ruimte ( BOR) worden de maatregelen omgezet in de benodigde uren en geld. De beheerplannen worden vertaald naar uitvoeringsplannen, daaraan gekoppeld een meerjarenplanning en een jaarlijkse werkplanning (arbeidsbehoefte). Deze wordt omgezet in een personeelsplanning (arbeidscapaciteit). Hiermee hebben we een instrument in handen waarmee problemen van te voren inzichtelijk worden gemaakt. Op die manier kunnen prioriteiten worden gesteld. Verder is dit een belangrijk middel om de mensen aan te sturen. Details van de uitvoering worden bijgehouden in de dagboeken. Op deze manier krijgen we inzicht in de oorzaken waarom planningen wel of niet gehaald worden en bestaat de mogelijkheid om bij te sturen. De resultaten van de uitvoering worden getoetst aan de hand van het Handboek Kwaliteit Openbare Ruimte. Hierin wordt in beeld en met criteria de kwaliteit beschreven. Aan werkvoorzieningsschap Ability wordt het schoffelwerk en eenvoudig snoeiwerk uitbesteed. Het knippen van hagen en groot onderhoud sportvelden wordt net als het bermen slootbeheer uitbesteed aan derden. De resterende werkzaamheden worden door de eigen dienst uitgevoerd. Structureel wordt gekeken op welke manier de relatie tussen Ability en de gemeente verstevigd kan worden waarmee voor beide een win-winsituatie wordt gecreëerd.


91

Jaarstukken 2013 Bruggen en beschoeiingen In het najaar van 2012 is het beleidsplan Bruggen en Beschoeiingen/kademuren en steigers door de raad vastgesteld. Behoudens klein onderhoud en een aantal werkzaamheden t.b.v. calamiteiten zijn er geen beheerswerken uitgevoerd. Bij de vaststelling van de Kadernota 2015 wordt voorgesteld om de hierin genoemde extra middelen beschikbaar te stellen voor het onderhoud c.q. de vervanging van bruggen. De zorg voor de beschoeiingen in het gebied waar peilverlaging is doorgevoerd, ten Oosten van Abelstok, verdient bijzondere aandacht. Door de peilverlaging is de beschoeiing, voor zover die niet meer onder water staat, erg vatbaar voor rot. Het gevaar van bezwijken bestaat.

Gebouwen algemeen Aan de hand van het beheerprogramma onderhoud gebouwen worden jaarlijks bedragen voor het onderhouden van de gebouwen in de begroting opgenomen. Het onderhoudsniveau van de gemeentelijke gebouwen kan als redelijk tot goed worden gekwalificeerd. Jaarlijks wordt bekeken in hoeverre panden, die niet of weinig in gebruik zijn, kunnen worden afgestoten. Zo zijn het afgelopen jaar de voormalige bibliotheek gebouwen in Zoutkamp en Leens verkocht en is de molen in Mensingeweer overgedragen aan Het Groninger Landschap. De omvang van het planmatig onderhoudsbudget bedraagt jaarlijks k€ 130. Het onderhoudsbudget van gebouwen is in de diverse programma‟s opgenomen.

Onderwijsgebouwen De gemeente heeft vanuit haar zorgplicht voor de onderwijsgebouwen voor het Primair Onderwijs de verantwoordelijkheid voor het buitenonderhoud en renovatiewerkzaamheden aan de binnenkant. Jaarlijks kunnen schoolbesturen een aanvraag indienen voor uitvoering van dit onderhoud. Deze aanvragen worden beoordeeld op basis van de regels in de verordening onderwijshuisvesting en besproken in het Op Overeenstemming Gericht Overleg (OOGO). Daarna neemt ons college een besluit over het wel of niet toekennen van de aanvraag en toetst of dit passend is binnen de budgettaire kaders die de raad heeft gesteld. Naast de reguliere aanvragen heeft de raad vorig jaar het Integraal HuisvestingsPlan (IHP) vastgesteld. In het IHP staat aangegeven waar we de komende jaren in school- en sportgebouwen willen investeren. Afgesproken is dat iedere investering aan de raad zal worden voorgelegd.


92

Jaarstukken 2013

5.4 Paragraaf Financiering Algemeen De Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido 2001, gewijzigd per 1 januari 2009) stelt regels voor het financieringsgedrag van decentrale overheden. Het gaat om regels voor het beheersen van financiële risico‟s zowel op aangetrokken als op uitgezette geldleningen en ook voor het beheer van de geldmiddelen („treasury‟). Interne en externe ontwikkelingen Voor het onderdeel financiering zijn drie elementen van wezenlijk belang: 1. de ontwikkelingen van de rente; 2. de voortgang van het investeringsprogramma; 3. de opbrengsten van de grondexploitaties. Renteontwikkelingen In het jaar 2013 was de rente van het korte geld (geldleningen met een looptijd van minder dan een jaar) gemiddeld 0,5 %. De rente voor het lange geld (geldleningen met een looptijd van langer dan een jaar) lag gemiddeld op 3,0%. Op dit moment (maart 2014) ligt de rente voor het lange geld tussen de 2.88% en 3.14%. De genoemde percentages zijn afhankelijk van de looptijd van de aan te trekken leningen. In 2013 zijn geen langlopende leningen aangetrokken. Renterisicobeheer De treasury-functie dient uitsluitend de publieke taak en het beheer moet verstandig en bedachtzaam worden uitgevoerd. In de wet Fido zijn normen opgenomen om te voorkomen dat bij herfinanciering van de leningen bij (aanzienlijk) hogere rente grote schokken optreden in de hoogte van de rente die de gemeente moet betalen. De normen beperken de budgettaire risico‟s. Er wordt onderscheid gemaakt in:  de kasgeldlimiet voor leningen met een looptijd van maximaal 1 jaar (de korte leningen)  de renterisiconorm voor leningen met een looptijd vanaf 1 jaar (de lange leningen). De normen zijn als volgt: Kasgeldlimiet het niveau van de aangetrokken korte leningen gelimiteerd tot 8,5% van de omvang van de jaarbegroting per 1 januari In 2013 bedroeg de kasgeldlimiet € 2,4 miljoen, gebaseerd op een jaarbegroting van € 28,5 miljoen. In het jaar 2013 is in het eerste en tweede kwartaal, de kasgeldlimiet overschreden. Dit is binnen de wet Fido toegestaan Renterisiconorm jaarlijks mag tot een totaalbedrag van maximaal 20% van het begrotingstotaal (= € 5,7 miljoen) op de lange leningen worden afgelost. Hiermee beoogt de wetgever een evenwichtige opbouw van de leningen in de tijd. In 2013 is circa 10% van de vaste schuld afgelost. Dat is ruim binnen de norm van 20% (10 procent = € 2.75 miljoen)


93

Jaarstukken 2013 Aantrekken langlopende leningen In totaal heeft de gemeente De Marne per 31 december 2013 voor ruim € 26,4 miljoen langlopende geldleningen aangetrokken, de meeste bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) (€ 24 miljoen). Op grond van de cijfers van de begroting 2013 zou aan het einde van dat jaar € 3 miljoen lang geld benodigd zijn. Door de ontvangsten van de Krimpgelden van de Provincie, zo‟n € 3,2 miljoen, wordt het tijdstip van aantrekken van deze lening opgeschort. Toelichting kasgeldlimiet Aan het eind van ieder kwartaal wordt aan de provincie (als toezichthouder op de gemeentefinanciën) een overzicht verstrekt van het gemiddelde niveau van de aangetrokken korte leningen. In 2013 is de kasgeldlimiet kortstondig overschreden (zie tabel). De kortstondige overschrijding was geen aanleiding om kort geld om te zetten naar een langlopende lening omdat bekend was dat op een later tijdstip in het jaar een aantal aanzienlijke liquiditeiten werd verwacht waaronder een teruggave uit het BTW compensatiefonds ter grootte van € 2,2 miljoen ( per 1 juli 2013). Overzicht kasgeldlimiet 2013(bedragen in 1000 euro)

1

2.300

3.000

0

0

1.982 0 0 4.282

1.751 0 0 4.751

1.069 0 0 1.069

1.388 0 0 1.388

0 610

0 435

0 497

0 30

0 610

0 435

0 497

0 30

Netto vlottende schuld (+)/ overschot vlottende middelen (-)

3.672

4.316

572

1.358

Gemiddelde netto vlottende schuld (+) Gemiddelde overschot vlottende middelen (-)

3.672

4.316

572

1.358

schuld rekening courant gestorte gelden door derden < 1 jaar overige geldleningen niet zijnde vaste schuld

TOTAAL 1 Vlottende middelen contante gelden in kas tegoeden in rekening-courant overige uitstaande gelden < 1 jaar

TOTAAL 2

1-2

3

4e kw 2013

Vlottende (korte) schuld opgenomen gelden < 1 jaar

2

1e kw 2013 2e kw 2013 3e kw 2013

TOETS KASGELDLIMIET Omvang begroting per 1-1-2013 (=grondslag)

28.500

T oegestane kasgeldlimiet in bedrag ( m inim a a l e ur 300000,--)

8,5% 2.423

Totaal netto vlottende schuld (3) Toegestane kasgeldlimiet

3.672 2.423

4.316 2.423

572 2.423

1.358 2.423

-1.250

-1.894

1.851

1.065

in procenten van de grondslag

Ruimte (+)/Overschrijding (-)


94

Jaarstukken 2013 Overzicht aangetrokken en uitgezette geldleningen

Bestaande portefeuille opgenomen geldleningen (bedragen x €1.000)

Ultimo 2012

Leningenschuld bij banken Verlofschuld ambtenaren

Totaal leningschuld Waarborgsommen

Aflossing Nieuw aan2013 getrokken

Ultimo 2013

29.126 113

2.752 0

0 0

26.374 113

29.239

2.752

0

26.487

0

0

0

0

Een deel van de opgenomen geldleningen is nodig ter financiering van uitgezette geldleningen aan derden. In de volgende tabel staat een overzicht van de aan derden verstrekte geldleningen gedurende het verslagjaar.

Overzicht verstrekte leningen aan derden (bedragen x € 1.000) Bouwstichting Wierden en Borgen Leningen lokale stichtingen/verenigingen Lening SVN Lening personeel (hypotheken en fietsprive) Hypotheek ivm grondververkoop Af: voorziening ivm grondverkoop Lening Essent (vh Edon en Cai)

Ultimo 2012

Uitzetting Aflossing 2013 2013

Afwaardering 2013 Ultimo 2013

2.509 63 484

0

79 7 0

241 38 -38

6

17 38

0

-38

2.430 56 484 230 0 0

74

5

69

Vordering op "Vordering Enexis" Vordering op "Verkoop Vennootschap BV" Af: voorziening vordering op "Vordering Vennootschap BV"

1.275 419

475 0

800 419

-419

0

-419

Totaal verstrekt

4.646

6

621

-38

4.069

Toelichting 1. Leningen lokale stichtingen/verenigingen. Op het restant van de leningen wordt regelmatig afgelost. 2. Lening SVN: dit betreft een zogenaamd revolverend fonds dat is ingesteld bij de verkoop van de aandelen Bouwfonds in 2000. Organisaties met maatschappelijk relevante doelen kunnen een verzoek indienen bij dit fonds voor een gunstige lening. SVN verstrekt die geldlening na goedkeuring van het college van B&W. 3. Op grond van wettelijke bepalingen mogen geen leningen verstrekt worden aan het personeel. Dit geldt voor leningen onder hypothecair verband (woningfinanciering). In het kader van het fiets prive project worden nog wel kortlopende financieringen verstrekt. Deze financiering vindt plaats ten behoeve van een aankoop van een fiets. De lening wordt afgelost in 3 jaren. De aflossing mag in fiscale zin in mindering worden gebracht op het loon van de medewerker waardoor elk jaar een fiscaal voordeel wordt genoten. In totaal is voor een bedrag van € 6.000 verstrekt aan leningen en voor € 7.000 afgelost op de leningen van het fiets privé project. Op de hypotheken wordt (contractueel) € 10.000 afgelost.


95

Jaarstukken 2013 4. In 2010 is een hypotheek verstrekt in verband met een grondverkoop uit de grondexploitatie, onder verband van een 2e hypothecaire inschrijving. De lening is in 2013 volledig afgelost. De voorziening is vrijgevallen. 5. “Vordering Enexis” heeft aangekondigd de lening die haar door de gemeente in 2009 is verstrekt versneld te gaan aflossen. In 2013 is € 475.000 afgelost. 6. De Vordering op “Verkoop Vennootschap BV” bestaat deels uit een lening die „achter de hand‟ wordt gehouden voor het geval er nog nagekomen claims komen in verband met de verkoop van Essent aan RWE. Om een onverhoopt verlies als gevolg van claims op te kunnen vangen is de voorziening vordering op “Vordering op Verkoop Vennootschap BV” getroffen. Als er geen claims komen, valt de voorziening vrij.


96

Jaarstukken 2013

5.5 Paragraaf Bedrijfsvoering Inleiding Bedrijfsvoering bestaat traditioneel uit de onderdelen personeel, informatisering, automatisering, communicatie, inkoop, organisatie en huisvesting. De traditionele bedrijfsvoering was veelal intern gericht. In deze tijd worden echter aan gemeenten andere eisen gesteld waardoor de bedrijfsvoering meer extern gericht moet zijn. Zo verwacht de inwoner dat de gemeente rechtmatig handelt, dat de gelden doelmatig en doeltreffend besteed worden en dat de gemeente betrouwbaar, transparant en responsief is. Die eisen vragen een bepaalde cultuur, organisatiestructuur, niveau van automatisering en communicatie.

Personeel en organisatie Organisatie en organisatieontwikkeling In 2013 is de eerder ingezette organisatieontwikkeling verder opgepakt. Door de financiële situatie moet er worden bezuinigd en is aan het einde van 2013 besloten om een reorganisatie in te zetten. De omgeving vraagt een andere gemeente. Een gemeente die niet door middel van strakke beleidsregels bepaalt wat wel en niet mag, maar een gemeente die meedenkt en initiatieven vanuit de bevolking onderzoekt en ondersteunt. Dit vergt een andere manier van werken en een flexibele organisatie. De helft van de bezuinigingen (k€ 786) moet worden gevonden in de personele kosten. In de samenwerking BMW wordt op de samengevoegde afdelingen hard gewerkt om de samenwerking verder vorm te geven. De samenvoeging van taakvelden met Bedum en Winsum wordt niet verder uitgebouwd. De Omgevings Dienst Groningen (ODG v.h. RUD) is met ingang van 1 november 2013 operationeel. De overgang van de medewerkers van onze gemeente is goed verlopen. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim over het jaar 2013 was 4,79% en is in vergelijking met 2012 een daling van 1,06%. Formatie en rechtspositie Onze gemeente kent op 31 december 2012 een formatie van 89,1 formatie-eenheden (fte) en op 31 december 2013 was de formatie 84,3 fte (zie tabel). Dat betekent dat de formatie met 4,8 is verlaagd. Deze verlaging komt vooral voort uit de overgang van medewerkers van het taakveld Vergunning & Handhaving naar de OmgevingsDienst Groningen (ODG). De rechtspositieregelingen van het gemeentelijk personeel zijn vastgelegd in de Collectieve Arbeidsvoorwaardenregeling en Uitwerkingsovereenkomst (CAR/UWO) voor de sector gemeenten. Daarnaast is het lokaal beleid vastgelegd in gemeentelijke regelingen. Deze zijn in de samenwerking P&O geharmoniseerd voor de drie samenwerkende gemeenten Bedum, De Marne en Winsum.


97

Jaarstukken 2013

Organisatie-eenheid

Taakveld

formatie 31-12-2013

Griffie Directie

Bedrijfsvoering &Ondersteuning

Publiekszaken en Welzijn

Realisatie en Beheer

Vrom

1,28 Gemeentesecretaris

1

Communicatie

2,13

Bestuursondersteuning

2,56

Afdelingshoofd

1

Financiën

5,77

Ondernemingsraad

0,22

Facilitaire dienstverlening

3,06

Afdelingshoofd

0,83

Burgerzaken

2,98

Welzijn, Zorg en Onderwijs

9,37

KCC

1,56

WOZ/Belastingen

2

Afdelingshoofd

1

Realisatie

10,35

Beheer

16,87

BRO

4,47

V&H

2,21

Brandweer

2,17

Totaal

70,83

BMW

Personeel & Organisatie

3,12

BMW

Informatie & Automatisering

5

BMW

Sociale Zaken

5,39

Totaal BMW samenwerking

13,51

Totaal organisatie

84,34


98

Jaarstukken 2013 Rechtmatigheid In 2013 zijn rechtmatigheidscontroles uitgevoerd op de processen die in het werkplan Interne Controle 2013 zijn opgenomen. Door capaciteitsgebrek heeft de uitvoering pas in het derde kwartaal plaatsgevonden. In 2014 gaan we de rechtmatigheidscontroles eerder oppakken en afronden, zodat tijdig kan worden bijgestuurd als daartoe aanleiding is. ICT – BMW Voor de intergemeentelijke samenwerking op het gebied van automatisering en informatisering geldt dat er in 2013 op de volgende onderdelen stappen zijn gezet. De 3 gemeenten zijn samen op een gezamenlijk netwerk gaan functioneren. In maart is Bedum aan de bestaande infrastructuur toegevoegd bij de reeds functionerende gemeenten De Marne en Bedum. Verder is er verder gewerkt om het applicatielandschap van de 3 gemeenten, daar waar mogelijk, up to date te brengen en verder eenduidig in te richten (denk hierbij aan LIAS, Gegevensmakelaar, Civision WIZ). De BMW gemeenten hebben samen opgetrokken (met gemeente Eemsmond) op het gebied van de ontwikkelingen in de zorgprocessen en hebben vervolgens een nieuwe Zorg applicatie (WIZ) voorbereid, dat in maart 2014 wordt ingevoerd. In de gemeente Winsum is door BMW ICT geparticipeerd in de verbouwing van het KCC. Alle 3 gemeenten zijn gestart met de pilot Het Nieuwe Werken. Een testgroep van ongeveer 40 medewerkers heeft een thuiswerkoplossing getest en de bevindingen worden verwerkt in een voorstel dat kan leiden tot een volwaardige implementatie. Verder zijn ontwikkelingen als implementatie Kennisbank, onderzoek Zaakgericht Werken en Start Route LV WOZ ( Landelijke Voorziening Waardering Onroerende Zaken) in 2013 opgestart en zullen in 2014 tot resultaat leiden. Op het gebied van Informatiemanagement/beveiliging is in 2013 gewerkt aan de DigiD assessment, die vanaf nu jaarlijks zal worden afgenomen. Tevens is een Informatiebeleidsplan in wording dat in 2014 wordt vastgesteld. Er is in kaart gebracht wat de 3 gemeenten op I&A gebied de komende 2 jaar van plan zijn, waarvan er een projectenlijst is opgesteld., Dit overzicht geeft (in de juiste volgorde) aan waar de 3 gemeenten en BMW ICT aan gaan werken in 2014/2015.

Inkoop Naast het realiseren van inkoopvoordelen en het uitvoeren van (EU) aanbestedingen heeft Bureau Inkoop zich in 2013 bezig gehouden met het invullen van haar strategische rol. Een maximaal inkoopresultaat wordt immers behaald door het erkennen van het belang van de inkoopfunctie en het professioneler inrichten van het inkoopproces. Middels het hanteren van ethische spelregels ten opzichte van opdrachtnemers en het in concurrentie plaatsen van overheidsopdrachten (meerdere offertes, aanbestedingen en andere vormen van marktwerking) worden de laagste kosten gerealiseerd. INKOOP 2.0 Bureau Inkoop was tot 2013 volgens het "Gecoördineerde Inkoop" model georganiseerd. In de praktijk komt het er op neer dat voornamelijk de vakinhoudelijke kennis met betrekking tot inkoop op een centrale plaats in de organisatie geborgd is en dat vak afdelingen zelf verantwoordelijk zijn voor (een groot deel) van hun inkopen en aanbestedingen. Met voornoemde structuur en manier van werken wordt de impact met betrekking tot inkoop te weinig ingezien en veel financiële en operationele kansen onbenut gelaten. Dit leidt tot onduidelijk contractbeheer, gebrek aan overzicht en structuur en bovendien loopt de organisatie juridische risico‟s. Om kansen te benutten, financiële voordelen te realiseren, vak afdelingen te ondersteunen en risico‟s te verkleinen verdient het de voorkeur om de inkoopafdeling een centrale rol toe te bedelen binnen de gemeentelijke organisatie. In de aanloop van dit proces heeft Bureau Inkoop in samenspraak met vak afdelingen een programma ontwikkeld om het proces van Decentraal, - naar Centraal inkopen te starten. Het project kreeg de naam "Inkoop 2.0". Na een voorbereidingsperiode is in december 2013 gestart met de implementatie van het programma "Inkoop 2.0".


99

Jaarstukken 2013 INKOOPBELEID 2013 Om een professionele, centrale inkooporganisatie te realiseren is actueel inkoopbeleid nodig. Het huidige inkoopbeleid is in 2008 vastgesteld en is door de ambities van gemeente De Marne en door aangepaste en nieuwe weten regelgeving verouderd. Het Uitvoeringskader Inkoop 2013 sluit aan bij Aanbestedingswet 2012 en bij de ambitie van gemeente De Marne om de lokale en regionale werkgelegenheid te stimuleren, het streven naar maximale duurzaamheid en de toepassing van het Uitvoeringskader Social Return. Het Inkoopbeleid 2013 is in oktober 2013 door het College vastgesteld. Juridische aspecten Het inkoopbeleid sluit aan bij de actuele wetgeving, in het bijzonder de Aanbestedingswet 2012, het Aanbestedingsbesluit, Gids Proportionaliteit en het Aanbestedingsreglement Werken 2012. Veranderingen ten opzichte van de aanbestedingswet van 2009 zijn:  De Aanbestedingswet is van toepassing voor alle overheidsopdrachten, ook voor opdrachten onder de zogenaamde drempel voor Europees Aanbesteden.  Per overheidsopdracht moet worden afgewogen welke procedure geschikt is en welke proportionele criteria gebruikt mogen worden. Deze regels zijn ingesteld om te voorkomen dat de administratieve lasten te zwaar worden voor Midden, -en Klein bedrijven (MKB).  Tenslotte moet een aanbestedende dienst zorgen voor het leveren van zo veel mogelijk maatschappelijke waarde bij het aangaan van een overeenkomst. Onderstaand een overzicht van inkoopprojecten die in 2013 werden afgerond of in behandeling zijn genomen: Taakveld

Omschrijving Project

B&O/Financiën/FD B&O/Financiën/FD B&O/Financiën/FD B&O/Financiën/FD B&O/Financiën/FD B&O/Financiën/FD B&O/Financiën/FD R&B/Infra R&B/Infra R&B/Infra R&B/Infra R&B R&B R&B/VROM/ProLoog R&B/VROM/ProLoog R&B/VROM/ProLoog R&B/VROM/ProLoog Welzijn Welzijn

Multifunctionle reproductieapparatuur Kantoorartikelen (excl.papier) Drukwerk Post Inzameling oud,-en vertrouwelijk papier Zaakgericht werken Regiopost via SW bedrijf Berm&Slootbeheer Levering Gas/Electriciteit Inzameling Incontinentiemateriaal Openbare Verlichting Bouw Gymzaal Wehe-denHoorn Grondwatermeetsysteem Inhuur diverse Projectleiders ProLoog Kadeverlenging Lauwersoog Inrichting Northshrimplocatie (HIP) Wandel,- en fietsroute Lauwersom Huishoudelijke hulp WMO Hulpmiddelen

BMW JA/NEE

JA JA NEE NEE NEE BMW NEE NEE Regionaal NEE Regionaal NEE BMWE NEE NEE NEE NEE BMWE-DAL BMWE-DAL

Wijze van Aanbesteding

Europees openbaar Onderhands Onderhands Onderhands Onderhands Europees onderhands Nationaal Openbaar Europees Onderhands Europees onderhands onderhands Onderhands Nationaal onderhands Nationaal onderhands Europees

INKOOPSAMENWERKING Op het gebied van Welzijn, Infrastructuur, ICT en Facilitaire zaken zijn in 2013 meerdere aanbestedingsprocedures gezamenlijk met gemeenten Bedum, Winsum, Delfzijl, Eemsmond, Appingedam en Loppersum afgerond. Naast de (integrale) financiële voordelen die samen inkopen oplevert, zijn de volgende voordelen behaald:  verlaging van de inkoopkosten;  gebruik maken van elkaars materiekennis;  verbetering van het inkoopproces door inbreng van vakkennis van professionele inkopers (het creëren van een kenniscentrum).


100

Jaarstukken 2013

5.6 Paragraaf verbonden partijen Inleiding In deze paragraaf worden de belangen in gemeenschappelijke regelingen en privaatrechtelijke instellingen (stichtingen, vennootschappen) aangegeven. Het gaat hierbij om partijen die beleid uitvoeren voor de gemeente of waarin de gemeente aandelen of andere belangen heeft. Bij verbonden partijen wordt vooral gedacht aan gemeenschappelijke regelingen en deelnemingen in privaatrechtelijke rechtspersonen als vennootschappen – NV‟s, zoals Essent en het Waterbedrijf Groningen, BV‟s, zoals de Exploitatiemaatschappij Haven Lauwersoog (EHL) – verenigingen (VNG) en stichtingen (Welstands- en monumentenzorg). Er zijn echter tal van tussenvormen die ook als “verbonden partij” kunnen worden beschouwd. Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) vraagt op zich geen opgave van die “tussenvormen”, maar vanwege de financiële of bestuurlijke belangen die er kunnen zijn, zijn deze “tussenvormen” wel in de tabel opgenomen. Dat biedt een volledig zicht op de diverse vormen van samenwerking. Visie en beleid. De visie op verbonden partijen is niet beschreven en er is ook geen vastgesteld beleid voor de keuze tot het aangaan van een bepaalde vorm van samenwerking. Zoals uit het navolgende blijkt hangt de keuze vaak af van de aard van het belang. Gemeenschappelijke regelingen Gemeenschappelijke regelingen worden aangegaan ter vervulling van publieke taken waarvoor de schaal van de individuele gemeente te klein is. Gemeenschappelijke regelingen kunnen worden opgelegd (door de wetgever) of uit oogpunt van doelmatigheid of deskundigheid op eigen initiatief worden aangegaan. Door vertegenwoordiging in de besturen (Algemeen Bestuur en/of Dagelijks Bestuur ) is invloed mogelijk en is de eigen verantwoordelijkheid gewaarborgd. Deelnemingen Onze gemeente is aandeelhouder van enkele vennootschappen. Het gaat daarbij in de praktijk om vennootschappen die uit overheidslichamen zijn ontstaan (voornamelijk nutsbedrijven). De bestuurlijke invloed van onze gemeente in die vennootschappen is in de praktijk gering. De vennootschappen zijn vooral van belang vanwege de jaarlijkse dividenduitkering. Stichtingen en verenigingen Waar het vormen van een (privaatrechtelijke) stichting of vereniging geschikter is voor het behartigen van een taak, wordt voor deze vorm gekozen. Daarbij moet wel worden gemotiveerd waarom deze vorm geschikter is dan het aangaan van een publiekrechtelijke gemeenschappelijke regeling. Publiek-private samenwerkingsconstructies In sommige gevallen werken gemeenten samen met private ondernemingen in een publiek-private samenwerking. Veelal gebeurt dit voor (ingewikkelde) grondprojecten waarbij overheid en particuliere partijen samen participeren in een combinatie met vennootschappen, vaak vormgegeven in een zogenaamde BV-CV constructie. Onze gemeente neemt op dit moment niet deel in een dergelijke constructie. Samenwerking in BMW-verband De samenwerking in BMW-verband (Bedum, De Marne en Winsum) bevindt zich in een “status quo”situatie. Er zijn in 2013 geen nieuwe samenwerkingen opgestart. De bestaande samenwerkingen – bezwaarschriftcommissie, ICT, P&O en sociale zaken - zijn voortgezet.


101

Jaarstukken 2013 Andere ontwikkelingen  In 2013 is de gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Groningen opgericht. Onze gemeente neemt daarin deel en besteedt ook (uitvoerende) taken op het terrein van vergunningverlening en handhaving in het domein van het omgevingsrecht uit.  In 2013 is de gemeenschappelijke regeling Veiligheids- en Gezondheidsregio gesplitst in een gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio en een gemeenschappelijke regeling Publieke Gezondheid & Zorg. Bij de nieuwe gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Groningen is de gemeentelijke brandweer ondergebracht.  Op het terrein van de afvalinzameling en –verwerking wordt gekeken naar mogelijkheden tot optimalisering. In 2014 vindt daarover nadere besluitvorming plaats.  In 2011 is de deelname aan het samenwerkingsverband Sociale Recherche Noord- en OostGroningen (SRNOG) pro forma opgezegd. De reden is de samenwerking op het terrein van sociale zaken in BMW-verband, waarbij ook de handhaving van sociale wetten wordt betrokken. Daarin zijn nog geen ontwikkelingen te melden. Gemeentelijke vertegenwoordiging in verbonden partijen De raad regelt bij afzonderlijk besluit de aanwijzing in de besturen van de verbonden partijen. Meestal worden er raadsleden in de algemene besturen (AB) benoemd en de leden van burgemeester en wethouders in de dagelijkse besturen (DB). Overigens is de gemeente niet in alle besturen van de verbonden partijen vertegenwoordigd en bestaat de “verbinding” alleen uit een financiële verplichting of het hebben van een aandeel (zoals bij Essent en de Bank Nederlandse Gemeenten). De bijlage 8.7 van de jaarstukken bevat een overzicht van de verbonden partijen, de aard van de deelname, het doel van de deelname, de financiële en eventueel andere verplichtingen en de verantwoordelijke portefeuillehouder. Betreffende de aard van de deelname, zijn de volgende categorieën onderscheiden: - GR Gemeenschappelijke regeling (publiekrechtelijk); - S/V Stichting of vereniging (privaatrechtelijk); - AB Aandelenbezit in een vennootschap (NV of BV, privaatrechtelijk); - Overig: Convenant, stuurgroep, overlegorgaan of lidmaatschap.


102

Jaarstukken 2013

5.7 Paragraaf Grondbeleid Inleiding In de paragraaf grondbeleid bij de begroting en jaarstukken wordt ingegaan op de uitvoering van de belangrijkste financiële ontwikkelingen zoals verlies/winstverwachtingen, de verwerving van gronden en de relaties van het grondbeleid met de programma‟s. Het grondbeleid van onze gemeente heeft een grote invloed op, en samenhang met, de realisatie van diverse programma‟s. Het grondbeleid dient dienstbaar te zijn aan de gemeentelijke doelstellingen, dat wil zeggen dat het grondbeleid dient te worden ingezet om doelstellingen van de diverse beleidssectoren van de gemeente mogelijk te maken. Daarbij kan onder meer worden gedacht aan ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, verkeer en vervoer, sport en recreatie. Daarnaast kan het gevoerde grondbeleid een grote financiële impact hebben op de gemeentelijke begroting. Het grondbeleid en de uitvoering van het grondbeleid van de gemeente is vastgelegd in de Nota Grondbeleid 2011-2014. Deze nota wordt ieder jaar, te samen met de herziening van de lopende grondexploitaties, opnieuw vastgesteld. Voor een nadere onderbouwing van de in deze paragraaf vermelde uitgangspunten wordt dan ook verwezen naar de Grondnota die is vastgesteld in de vergadering van 28 mei 2013. De gemeente hanteert een faciliterend grondbedrijf. Alle nieuwe ontwikkelingen zullen aan het college van Burgemeester en Wethouders worden voorgelegd zodat per plan een afweging kan worden gemaakt welke instrumenten worden ingezet. De keus voor een faciliterend grondbedrijf past ook prima in het licht van maatschappelijke ontwikkelingen als burgerparticipatie, collectief opdrachtgeverschap en een vraag gestuurde woningmarkt. Meer zaken aan de markt overlaten en alleen sturen op die onderwerpen die echt belangrijk zijn. Kortom het voeren van regie, is iets dat bij uitstek past binnen het faciliterend grondbedrijf. De nieuwe koers die is uitgezet met het Woon- en Leefbaarheidsplan leidt ook tot een verschuiving in aandacht binnen het Grondbedrijf. Zo zal de vraag naar nieuwe woningbouwkavels verder afnemen. Dit effect wordt versterkt door de huidige crises op de woningmarkt. Tegelijkertijd zal de begeleiding van de herstructureringsopgave in zowel de huursector als in de koopsector steeds meer aandacht vragen. Met name de afstemming van de planontwikkeling tussen Wierden en Borgen en de gemeente, mede in relatie tot de noodzakelijke aanpassingen in de openbare ruimte, zal in de toekomst steeds belangrijker worden. De gemeente heeft relatief veel gronden in haar bezit. In het verleden zijn deze verworven met het oog op de ontwikkeling van (woning)bouwlocaties. Deze toekomstige ontwikkeling zit er, gezien het Woon en Leefbaarheidsplan, voor veel locaties niet meer in. De grondpositie van onze gemeente zal dan ook in de toekomst gefaseerd afgebouwd kunnen worden. Inmiddels worden de eerste stappen hiervoor gezet.

Financieel beleid grondexploitaties Het grondbedrijf is een integraal onderdeel van de gemeentelijke organisatie. Er worden geen aparte reserves voor het grondbedrijf aangehouden (wel voorzieningen). Winsten en verliezen van grondexploitaties worden verrekend met de algemene reserve. De systematiek van het nemen van winsten en verliezen houdt in dat deze moeten worden genomen op het moment dat deze gerealiseerd zijn dan wel bekend zijn. Een eenvoudige benadering van de winstneming is om winsten te nemen op basis van het verschil tussen de boekwaarde en nog te maken kosten voor het complex. Wanneer de boekwaarde groter is dan de nog te maken kosten dan nemen we het verschil als winst.


103

Jaarstukken 2013

Prognoses financiële resultaten In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de geactualiseerde eindwaarden van alle exploitaties. De ramingen zijn gebaseerd op de berekening uit de grondnota van mei 2013 en sluiten aan bij de jaarrekening 2013. Hieruit blijkt dat een winst kan worden genomen van € 57.851. Tegelijkertijd moet de voorziening van het winkelcentrum worden verhoogd met € 177.494. Ten laste van het rekeningresultaat 2013 leidt dit tot een netto verlies van € 119.643.

Exploitatie Tuinbouwbedrijventerrein Groene Wierde - Kruisweg

eindwaarde herziening 2013

eindwaarde herziening 2014

winst/verlies t.b.v. jaarrekening 2013

11.789,08

1.986,38

0,00

Brugweg- Ulrum

6.174,76

6.286,67

0,00

Trekweg- Ulrum

55.871,21

52.130,09

0,00

143.648,42

77.404,84

57.851,24

236,60

2.731,38

0,00

408.226,93

390.172,48

0,00

-146.778,19

-324.272,23

-177.494,04

479.168,81

206.439,61

-119.642,80

Doornbos -Zoutkamp Kanaaloever Zuid- Zoutkamp Bedrijvenpark De Marne- Ulrum Winkelcentrum - Leens TOTAAL

Risico / weerstandsvermogen In de grondnota 2013 is ook nader ingegaan op de risicoanalyse. Voor een aantal parameters (verkoopsnelheid, rente en grondprijs) is het effect op de eindwaarde berekend indien zich hierin veranderingen voordoen. Het totale risico is daarmee berekend op € 360.000,-. In vergelijking met de contante waarde van alle grondexploitaties van € 327.956,-, is dit acceptabel te noemen. Ten opzichte van vorig jaar is het risicoprofiel met een bedrag van € 44.000,- lager geworden. In de grondnota 2014 wordt het weerstandsvermogen opnieuw geactualiseerd. Doordat het winkelcentrum Leens in een afrondende fase zit wordt verwacht dat het benodigd weerstandsvermogen verder naar beneden kan worden bijgesteld. •


104

Jaarstukken 2013

5.8 Paragraaf Krimp Inleiding In 2009 zijn we begonnen met het ontwikkelen van Krimpbeleid. Dat heeft geresulteerd in de vaststelling van het Integraal Beleidskader Krimp en Leefbaarheid. De beleidskaders zijn vervolgens geconcretiseerd in maatregelen en acties in het Woon- en Leefbaarheidsplan De Marne. Het Woon-en leefbaarheidsplan is vervolgens uitwerkt in een uitvoeringsprogramma: het Programma Krimp en Leefbaarheid. Dit programma is op 25 september 2012 door het college vastgesteld. Het doel van het programma is om enerzijds duidelijkheid te bieden hoe en wanneer maatregelen uitgevoerd gaan worden en om bij de uitvoering van de maatregelen toe te zien dat in de geest van de beleidskaders, zoals gesteld in het Integraal Beleidskader Krimp en Leefbaarheid en het Woon-en leefbaarheidsplan, wordt gehandeld. Verder dient het om ontbrekende middelen bijeen te brengen voor de realisatie van de voorgestelde maatregelen. Programma Krimp en Leefbaarheid 2012-2020 De Marne heeft in 2011 door de ontwikkeling van de krimpnota en het Woon-en leefbaarheidsplan belangrijke stappen gezet. De gemeente loopt nu voorop als het gaat om beleidsvoering op het gebied van krimp. Door middel van het Programma Krimp en leefbaarheid 2012-2021 wordt die voorsprong behouden. In het programma zijn de beleidsuitgangspunten van de Krimpnota in de tijd uitgezet en tevens dient het programma om de ontwikkelingen te monitoren en te agenderen. Met het Programma wordt tevens beoogd de samenhang en afstemming tussen de verschillende beleidsterreinen te bewerkstelligen en te bewaken; tevens wordt er binnen het Programma een monitor opgezet, zodat er zicht blijft op actuele bevolkingscijfers, Externe financiering Bij de tender van 1 oktober 2012 is bij de Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden (Krimpfonds) en het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) subsidie aangevraagd voor een deel van de ontbrekende middelen. De gemeente heeft bijna een jaar later, op 20 augustus 2013 van de provincie het bericht ontvangen dat er een subsidie verleend wordt van € 3.892.490 Hiervan is inmiddels een voorschot van 80% ontvangen. In deze paragraaf wordt verslag gedaan van de vorderingen van het Programma Krimp & Leefbaarheid en we stellen u op de hoogte van de bestedingen. Daarnaast is er een subsidie van k€ 1.500 toegezegd aan projecten in het kader van Ulrum 2034. Ook hierover wordt verslag gedaan in paragraaf 4.8.5. Met de toegekende middelen uit het Krimpfonds en het ISV kan er ook gestart worden met de maatregelen waarvoor financiering ontbrak en waarvoor subsidie aangevraagd is. De besteding van de toegekende middelen ziet er als volgt uit:


105

Jaarstukken 2013 Nr Omschrijving

Kosten maatregel

Dekking gemeente

Krimpfonds

€ 1.367.490,-

€ 567.490,-

34 Expertiseontwikkeling concentratie onderwijsvoorzieningen

€ 25.000,-

€ 25.000,-

37 Regiefunctie recreatie en economie *

€ 480.000,-

44 Ondersteuning eigenaren leegstaand vastgoed

€ 200.000,-

7

Handhaven kwaliteit koopsector (Viertrapsraket)

A 1

Vernieuwing onderwijsstructuur en geïntegreerde kindvoorziening (n.a.v .IHP)

A 5

Woon-en leefbaarheidsmonitor (Vitale dynamiek De Marne)

€ 400.000,-

Ongedekt na honorering subsidie ISV/RLK € 800.000,-

€ 80.000,€ 200.000,-

€ 6.700.000,-

€ 3.400.000,-

€ 1.825.000,-

€ 855.000,-

€ 460.000,-

€ 395.000,€ 2.892.490,-

Totaal

ISV

€ 1.475.000,-

€ 1.000.000,-

* Gezien een knelpunt mbt Volkshuisvesting, heeft de Stuurgroep Krimp&Leefbaarheid tijdens haar vergadering op 18 december 2013 besloten om deze middelen in te zetten voor inhuur Volkshuisvesting.

Stand van zaken uitvoering Programma Krimp en Leefbaarheid Bij de vaststelling van het Woon-en Leefbaarheidsplan is met de raad afgesproken dat alle voorgestelde maatregelen en acties niet eerder in gang gezet zouden worden voordat de financiering rond zou zijn. Dit geldt althans voor de maatregelen die direct geld kosten. We konden al starten met maatregelen die niets kostten of waarvoor wij zelf financiering hadden. Reeds gestarte maatregelen: -

Sloop, sloop-nieuwbouw en aanpassing sociale woningvoorraad (Maatregel 1 t/m 3). Het gaat hier om acties die gezamenlijk met –op beter gezegd onder regie van- woningbouwcorporatie Wierden en Borgen worden en zijn opgezet om sociale woningvoorraad in de pas te laten lopen met de behoeften van de toekomst. De rol en taak van de gemeente hierbij is meedenken, sturen op doelen van het Woon-en leefbaarheidsplan en daarop toetsen, faciliteren en afstemming openbare ruimte.

-

Herinrichting bestemmingsplannen. Dit betreft het afbouwen van overtollige bestemmingsplancapaciteit en de herinrichting van bestemmingsplannen (Maatregelen 8, 11 en 16). Dit is nodig om grip te krijgen op de aantallen en kwaliteit van de toevoegingen in de woningvoorraad. Verder dient het mogelijk te zijn om vrijkomende bebouwing van verschillende aard (maatschappelijk vastgoed, bedrijfs-en winkelpanden, vrijkomende agrarische bebouwing etc.) voor andere –binnen de kaders toegestane- nieuwe invulling geschikt te maken.

Met de toekenning van middelen uit het Krimpfonds en het ISV kan er dus ook gestart worden met de maatregelen waarvoor financiering ontbrak.


106

Jaarstukken 2013 Hieronder wordt een korte schets gegeven van de ontwikkelingen binnen de verschillende projecten. nr.

Naam

Bijzonderheden

1 t/m 3

Sloop, sloop-nieuwbouw en aanpassing sociale woningvoorraad

7

Handhaven kwaliteit koopsector (Viertrapsraket) i.s.m. Voorlichting levensloopbestending (ver)bouwen (maatregel 29)

In 2013 contact met Wierden & Borgen op het niveau van Strategisch Voorraadbeheer. Wierden en Borgen concentreert tevens zijn plannen in Ulrum (ivm WLE- Ulrum). Geen formatie op Volkshuisvesting, dus kan geen hoge inzet van ons op gepleegd worden. Alleen en in samenwerking met regio Eemsdelta en Oost-Groningen is er gewerkt aan het voorstel „Particuliere woningverbetering De Marne‟ Dit voorstel is op 18 december 2013 goedgekeurd door de Stuurgroep Krimp & leefbaarheid. In dit betreffende voorstel wordt: 1) bewustwording gegenereerd over de woningvoorraad 2) middels een stimuleringsbudget eigenaren van woningen in staat gesteld ook daadwerkelijk met hun woning aan de slag te gaan. Het voorstel is gereed en door de Stuurgroep vastgesteld, maar is om onderstaande redenen niet in 2013 geoperationaliseerd. De Marne heeft er voor gekozen om het initiatief te verbreden. Een gemeente als De Marne is te klein om zelfstandig subsidies van dergelijke aard en omvang te beheren. Daarvoor ontbreekt simpelweg mankracht en expertise. Om die reden zijn we samen met onze collegakrimpregio‟s in de provincie Groningen (Eemsdelta en Oost-Groningen) een samenwerking gestart waarin we onderzoeken hoe we, zonder daarbij de zelfstandigheid te verliezen, samen een fonds kunnen opzetten en beheren. Dit vraagt echter meer tijd dan voorzien. Binnen het project dienen nog een aantal keuzes verder aangescherpt te worden t.a.v. reikwijdte (m.a.w. welke woningen komen in aanmerking en welke niet) en diepte (welke maatregelen komen in aanmerking en wat is bijvoorbeeld de relatie met energiebesparingen) van het project. De raad heeft op 5 november 2013 een motie ingediend mbt “Starterslening als stimulans v.h. opknappen v. bestaande Woningvoorraad”. Het college heeft de motie overgenomen en aangegeven dat dit binnen het voorstel particuliere woningverbetering op te nemen. Het vergt tijd om dit ook daadwerkelijk geschikt te maken voor starters, zonder daarbij het complete plaatje (aanpak woningvoorraad in z‟n algemeenheid) uit het oog te verliezen. In ontwikkeling binnen actualisatie bestemmingsplannen.

8, 11 en 16

Herinrichting bestemmingsplannen vrijkomende bebouwing, Afbouwen overtollige bestemmingsplancapaciteit en Herinrichting bestemmingsplannen monumenten

34

Expertiseontwikkeling concentratie onderwijsvoorzieningen

Dit is in de wacht gezet tot er meer duidelijkheid is over de te nemen stappen nav IHP voorjaar 2014.

37

Regiefunctie recreatie en economie

9, 17 en 44

Ondersteuning en facilitering eigenaren leegstaand vastgoed

Stuurgroep Krimp en leefbaarheid heeft op 18 december 2013 de keuze gemaakt om dit budget te gebruiken om het hierboven bij maatregel 1 t/m 3 geformuleerde knelpunt op te lossen. Er is besloten om met deze middelen het knelpunt bij formatie Volkshuisvesting op te lossen. De Stuurgroep Krimp en leefbaarheid heeft op 18 december 2013 een voorstel goedgekeurd om de beschikbare middelen in te zetten als

A1

Vernieuwing onderwijsstructuur en geïntegreerde kindvoorziening (n.a.v .IHP)

De middelen die voor deze investering staan gereserveerd wachten tot er meer duidelijkheid is over de te nemen stappen nav IHP in voorjaar 2014.

7

Woon-en leefbaarheidsmonitor (Vitale dynamiek De Marne)

Projectplan uitgewerkt, voorstel vastgesteld door Stuurgroep Krimp en Leefbaarheid.


107

Jaarstukken 2013 Inspelen op de eigen kracht van onze inwoners Bij de inwoners en maatschappelijke partners in onze gemeente is het besef aanwezig dat de krimp zich zal voordoen. Per persoon en organisatie verschilt het acceptatieniveau over deze ontwikkelingen. Bij de beleidsvorming hanteert de gemeente als uitgangspunt om gebruik te maken van de energie en kennis die er bij de inwoners aanwezig is. Bij het opstellen van de krimpnota zijn in diverse sessies inwoners en maatschappelijke partners uitgenodigd om mee te ontwikkelen aan het krimpbeleid van De Marne. Ook in de toekomst willen we dat blijven doen. De ontwikkeling van beleidsvorming wordt daarom sterk gekoppeld aan de ontwikkelingen rondom burgerparticipatie. Een goed voorbeeld daarvan zijn de ontwikkelingen rondom Ulrum 2034: In de zomer van 2010 is vereniging Dorpsbelangen Ulrum gestart met het ontwikkelen van plannen om een antwoord te geven op de terugloop van de leefbaarheid in het dorp. Dit heeft geresulteerd in het project „Ulrum 2034‟. Centraal in de filosofie van Ulrum 2034 staat „zelf doen!‟: “met eigen mensen, met eigen middelen, met eigen energie” Het plan is niet onopmerkzaam gebleven. Op 4 juni 2013 heeft Gedeputeerde Staten besloten om, in het kader van het Programma Werk, Leefbaarheid en Energie, k€ 1.500 beschikbaar te stellen om het project Ulrum 2034 een impuls te geven (cofinanciering). Hiermee worden de inwoners van Ulrum in staat gesteld om met nét dat beetje meer, de ontwikkeling van Ulrum als 'dorp van de toekomst' mogelijk te maken. Voorwaarde voor de besteding van deze middelen is dat ze de werkwijze van Ulrum 2034 versterken. Het is de bedoeling binnen korte tijd -twee jaar- concrete resultaten te boeken met de door de provincie beschikbaar gestelde middelen. De Stuurgroep Krimp en Leefbaarheid ziet toe op de besteding van de middelen. Ulrum 2034 heeft in 2013 een plan gemaakt voor de inzet van door de provincie toegezegde k€ 1.500. Het plan is op 13 augustus 2013 door vertegenwoordigers van DBU en Stichting Ulrum 2034 gepresenteerd aan en goedgekeurd door de Stuurgroep Krimp en Leefbaarheid. Meer informatie over de plannen op www.project2034.nl en www.Deel&Ulrum.nl Ulrum, Gemeente en woningbouwcorporatie Wierden en Borgen trekken gezamenlijk op in de uitvoering waarbij de gemeente een faciliterende rol heeft.


108

Jaarstukken 2013

5.9 Interbestuurlijk toezicht Inleiding De gemeente staat in diverse toezichtsverhoudingen met het Rijk en de provincie. Het bekendste voorbeeld is het financiële toezicht van de provincie op de gemeente. De Wet revitalisering generiek toezicht heeft veranderingen in de toezichtsverhoudingen gebracht. Specifiek toezicht wordt verminderd en wordt gebracht onder de algemene toezichtsinstrumenten in de Algemene wet bestuursrecht (schorsing, vernietiging) en de Gemeentewet (taakverwaarlozing). De provincie als medeoverheid blijft een centrale rol in het toezicht houden. Op enkele onderdelen wordt de toezichtstaak uitgebreid: toezichtstaken die voorheen door de VROM-inspectie (Rijk) werden uitgeoefend, komen bij de provincie. De provincie Groningen voert bij het uitoefenen van toezicht een sober, selectief en risicogerichte aanpak. Het provinciaal bestuur (Gedeputeerde Staten) heeft als uitgangspunt dat primair binnen eigen huis toezicht en verantwoording moet plaatsvinden: de raad ziet er op toe dat het college zijn wettelijke taken goed – dat is: rechtmatig en doelmatig – uitvoert en het college volgens de wettelijke bepalingen actief en passief verantwoording aflegt aan de raad. De provincie zal dan van de informatie aan de raad gebruik maken voor de vervulling van haar toezichtstaak. Voor zover de Wet revitalisering generiek toezicht ook betrekking heeft op de toezichtsverhouding tussen het Rijk en de gemeente, wordt daaraan nog niet actief vorm en inhoud gegeven. Het Rijk neemt daarin nog geen initiatief. Ontwikkelingen daarin wordt afgewacht. Aandachtsgebieden Bij de vormgeving van het nieuwe interbestuurlijke toezicht (kortweg: IBT) hebben Gedeputeerde Staten (GS) bepaalde terreinen geselecteerd waarop het toezicht zich zal toespitsen. In hun brief van 26 juni 2012 noemen zij de volgende terreinen waar de focus op wordt gericht: 1. Financiën; 2. Ruimtelijke ordening; 3. Wet algemene bepalingen omgevingsrecht; 4. Archief; 5. Huisvesting statushouders. Voor 2012 zijn er ten behoeve van het toezicht op en de verantwoording over de activiteiten begin 2013 per aandachtsgebied kaders ontwikkeld voor het benoemen van de mogelijke risico‟s en voor het beheren ervan. Bij de evaluatie daarvan is gebleken dat deze toetsingskaders bij de gemeenten enerzijds en provincie anderzijds interpretatieruimte gaven. Oftewel: op grond van dezelfde gegevens kwamen gemeenten en provincie tot verschillende oordelen. De raden zijn daarover bij brief van 15 november 20131 geïnformeerd. Er is opdracht gegeven om gezamenlijk als provincie en gemeenten de toetsingskaders te verbeteren en aan te scherpen, zodat de interpretatieruimte zoveel mogelijk uit de kaders wordt gebannen en keuzes te maken voor de vorm en wijze van rapporteren. Deze verbeterronde heeft geleid tot de volgende resultaten en afspraken: a. de toetsingskaders zijn verbeterd en aangescherpt; b. de rapportage over de taakuitoefening op de geselecteerde terreinen overeenkomstig de toetsingskaders wordt ingebed in de Planning & Control-cyclus door aan het jaarverslag (de jaarrekening) en de begroting een paragraaf (hoofdstuk) Interbestuurlijk toezicht (IBT) toe te voegen; c. vanuit de principes van soberheid en risicogerichtheid wordt de taakuitoefening gekwalificeerd als “goed”, “matig” en “slecht”, afhankelijk van de bevindingen na toetsing aan de kaders. 1

Brief van 15 november 2013, nr. 2013-50.126/46, BJC met als onderwerp: Interbestuurlijk toezicht.


109

Jaarstukken 2013 Als een taak(onderdeel) als matig of slecht wordt gekwalificeerd, dan is dat vanzelfsprekend niet vrijblijvend. Er zal aan verbetering moeten worden gewerkt. Als dat onvoldoende gebeurd, is er sprake van taakverwaarlozing en kan de provincie het toezicht verscherpen en/of in de plaats treden op kosten van de gemeente. Het provinciaal bestuur heeft aangekondigd daar ook gebruik van te maken. Rapportage per aandachtsgebied. 1. Financiën. Voor de verantwoording in het kader van het IBT zijn 7 criteria geformuleerd. In onderstaande tabel zijn de criteria vermeld met de bijbehorende score: Goed 1.

Begrotingsjaar structureel en reëel in evenwicht (sluitend)

2.

Laatste jaarschijf meerjarenraming structureel en reëel in evenwicht

3.

Weerstandsvermogen (positief / negatief)

X

4.

X

5.

Onderhoud kapitaalgoederen (vastgestelde actuele beheerplannen, geen achterstallig onderhoud) Grondexploitatie (actuele exploitatieopzetten)

6.

Toepassing BBV

X

7.

Uitkomsten jaarrekeningen (drie voorgaande jaren)

Matig

Slecht X

X

X

X

Bij de criteria 1 en 2 moet gekeken worden naar de ten opzichte van het peiljaar (2013) komende begroting en meerjarenraming, dus de begroting 2014 en meerjarenraming 2014-2017. Bij toepassing van de criteria 3 t/m 7 wordt gekeken naar de bestaande situatie. Toetsingscriteria: Toezichtregime LAAG  GOED (repressief toezicht) 1. De begroting is structureel en reëel in evenwicht en 2. Uit meerjarenraming is aannemelijk dat dit evenwicht wordt gecontinueerd en 3. Er is voor zover bekend geen sprake van bestuurlijke relevante onderwerpen die de financiële positie substantieel nadelig kunnen beïnvloeden.

Intensiteit toezicht: laag - Begroting vergt geen goedkeuring - Regulier ambtelijk en bestuurlijk contact - Monitoren begrotingswijzigingen 2

Toezichtregime MIDDEL  MATIG (repressief toezicht) 1.

2.

3.

De begroting is structureel en reëel in evenwicht. Uit meerjarenbegroting is nog niet aannemelijk dat dit evenwicht behouden blijft of De begroting is structureel en reëel niet in evenwicht. Uit de meerjarenbegroting is aannemelijk dat dit evenwicht wordt hersteld en/of Er is sprake van één of meer relevante onderwerpen die de financiële positie substantieel nadelig kunnen beïnvloeden2.

Intensiteit toezicht: middel - Begroting vergt geen goedkeuring - Verdiepingvragen rondom meerjarige financiële problematiek - Intensivering ambtelijk en bestuurlijk

Toezichtregime HOOG  SLECHT (preventief toezicht) 1. 2.

3.

De begroting is structureel en reëel niet in evenwicht en Uit meerjarenbegroting is niet aannemelijk dat dit evenwicht wordt hersteld. Ook kan sprake zijn van één of meer bestuurlijk relevante onderwerpen die de financiële positie substantieel nadelig kunnen beïnvloeden (zie voetnoot 3). Deze onderwerpen bepalen mede de intensiteit van toezicht.

Intensiteit toezicht: hoog - Goedkeuring begroting / begrotingswijzigingen noodzakelijk - Besluit inrichting toezichtregime

Zoals de jaarrekening, het weerstandsvermogen, de grondexploitatie of andere onderwerpen.


110

Jaarstukken 2013 -

Themaonderzoeken Onderzoek programmarekening met accountantsverslag Opvragen nota‟s deelonderwerpen financiële positie

-

contact Monitoren van herstelmaatregelen / begrotingswijzigingen Het zijn van sparringpartner Themaonderzoeken Onderzoek programmarekening met accountantsverslag Opvragen nota‟s deelonderwerpen financiële positie

-

Intensivering ambtelijk en bestuurlijk contact Verdiepingsvragen rondom financiële problematiek Afspraken rondom termijn herstel Monitoren van herstelmaatregelen Het zijn van sparringpartner Themaonderzoeken Opvragen nota‟s deelonderwerpen Facultatief: het houden van een begrotingsscan Onderzoek programmarekening met accountantsverslag

-

2. Ruimtelijke ordening. De score na toetsing aan de beoordelingscriteria is als volgt: Bestemmingsplan / beheersverordening 1. Voor het gehele grondgebied gelden actuele, aan de regels van het Rijk en de provincie aangepaste plannen: a. Ja = goed

Goed

b. Neen, maar er bestaan geen risico‟s en gevaren (veiligheid, volksgezondheid, natuur, landschap, cultuurhistorie, archeologie) = matig

Matig

Slecht

X

c. Neen, en er bestaan reële risico‟s en gevaren (veiligheid, volksgezondheid, natuur, landschap, cultuurhistorie, archeologie) = slecht 2.

De gemeente heeft een operationeel plan om de niet-actuele en nietaangepaste plannen te herzien: a. n.v.t. als bij 1 ja = goed kon worden geantwoord b. Ja = matig

X

c. Neen = slecht 3.

Verslag Wro-taken voorafgaand jaar aan de gemeenteraad a. Ja, bij het jaarverslag behorend bij de jaarrekening en tevens beschikbaar voor GS = goed

X

b. Ja, maar niet binnen een jaar na het verslagjaar aangeboden aan de gemeenteraad en aan GS beschikbaar gesteld = matig c. Neen, er is geen verslag Wro-taken gedaan = slecht

De kwalificatie “matig” is van toepassing omdat er nog enkele bestemmingsplannen ouder zijn dan tien jaar. Medio 2014 worden de nieuwe beheersvervordeningen vastgesteld. Bestuursrechtelijke handhaving 1. Uitwerking beleid bestuursrechtelijke handhaving in het kader van de Wro in uitvoeringsprogramma voor het komende jaar: a. Ja en het uitvoeringsprogramma is aan de raad (aangeboden bij de


Goed

Matig

Slecht

X

111

Jaarstukken 2013 begroting) en tevens beschikbaar gesteld aan GS = goed b. Ja, maar het uitvoeringsprogramma is niet voorafgaand aan het jaar waarop het betrekking heeft, aangeboden aan de raad en aan GS beschikbaar gesteld = matig c. Neen, het beleid is niet uitgewerkt in een uitvoeringsprogramma voor het komend jaar = slecht 2.

Verslaglegging bestuursrechtelijke handhaving in het kader van de Wro over het voorafgaande jaar: a. Ja, er is verslag gedaan aan de raad; het verslag is aangeboden bij het jaarverslag behorende bij de jaarrekening en aan GS beschikbaar gesteld = goed

X

b. Ja, maar het verslag is niet binnen een jaar na het verslagjaar aan de gemeenteraad aangeboden en aan GS beschikbaar gesteld = matig c. Neen, is er over het voorafgaande jaar aan de raad geen verslag gedaan = slecht

Intensiteit toezicht: 1. Bij score “goed”: laag. - Frequentie ambtelijk overleg: 1 à 2 keer per jaar - Steekproef eens per 3 à 4 jaar. 2. Bij score “matig”: gemiddeld. - Frequentie ambtelijk overleg: maatwerk - Als programma niet tijdig wordt uitgevoerd: bestuurlijk overleg afhankelijk van uitkomst daarvan toezichtsregime rood 3. Bij score “slecht”: hoog. In het algemeen is er bij toezichtregime rood geen of onvoldoende verbetering nadat er onder toezichtregime oranje al veelvuldig ambtelijke en bestuurlijke contacten zijn geweest. Zo mogelijk en wenselijk nog bestuurlijk overleg. Indien geen of onvoldoende effect: interventie volgens de bestuurlijke interventieladder 3. Wabo. De provincie hanteert bij het toezicht op de uitvoering van Wabo-taken (voor zover niet vallend binnen het aandachtsgebied “ruimtelijke ordening”) de volgende matrix: Goed: Gemeente voldoet voor wat betreft de taken vergunningverlening, toezicht en handhaving (vth) aan de wettelijke eisen en heeft toezicht en handhaving van de risicovolle taken goed in de vingers

Matig: Gemeente voldoet voor wat betreft de vth-taken aan de wettelijke eisen, maar ook niet meer dan dat

Slecht: Gemeente voldoet voor wat betreft de vth-taken op meerdere cruciale aspecten niet aan de wettelijke eisen

Score na toepassing van de uitgewerkte criteria:


112

Jaarstukken 2013 Beleid, probleem & -risicoanalyse / uitvoeringsprogramma / jaarverslag 1 Actueel beleid en probleem- en risicoanalyse a. Actueel beleid (minimaal vergunningen- en handhaving-beleid inclusief brandveiligheid, protocol bouwplantoetsing, bodembeleid) en probleem- en risicoanalyse (<4 jaar) is beschikbaar voor GS. b. Beleid bevat doelen en prioriteiten, ambitieniveau is in lijn met capaciteit. c. Beleid en probleem- en risicoanalyse besteedt aandacht aan de onderkende Wabo-risico‟s (asbest, verontreinigde grond, brandveiligheid bij de opslag van gevaarlijke stoffen, constructieve veiligheid, risicovolle inrichtingen en brandveiligheid 3 en is duidelijk over wat de specifieke gemeentelijke risico‟s zijn. Tevens wordt in kader toezicht en handhaving aandacht besteed aan: veiligheid, gezondheid, landschap, natuur en cultuurhistorie Hieraan voldaan = goed Ja, er is een beleid en/of probleem- en risicoanalyse, maar deze is niet actueel (ouder dan 4 jaar) of incompleet: = matig Neen, er is geen beleid en/of probleem- en risicoanalyse = slecht 2 Uitvoeringsprogramma a. Jaarlijks wordt een uitvoeringsprogramma vth-taken vastgesteld door b&w en beschikbaar voor GS. Het programma wordt bij de begroting aangeboden aan de raad. Het programma heeft een duidelijke relatie met risico‟s doelen, prioriteiten en evaluatie vorig programma. De beschikbare middelen zijn toereikend voor de uitvoering. In het programma zijn voor wat betreft de vergunningverlening in ieder gal de systematiek en werkzaamheden voor het actueel houden van vergunningen voor risicovolle activiteiten beschreven: = goed

Goed

Matig

Slecht

X

X4

b. Jaarlijks wordt een uitvoeringsprogramma vth-taken vastgesteld door b&w en beschikbaar voor GS. Het programma wordt bij de begroting aangeboden aan de raad. De beschikbare middelen zijn toereikend. Geen verdere uitwerking (zie a.): = matig

c. Burgemeester en wethouders hebben geen uitvoeringsprogramma vth-taken vastgesteld. Er zijn geen middelen beschikbaar. = slecht 3

Jaarverslag a.

4

Bij het jaarverslag behorend bij de jaarrekening wordt de evaluatie van het uitvoeringsprogramma en rapportage (art. 7.7 Bor) aangeboden aan de raad en is tevens beschikbaar voor GS. Het verslag bevat duidelijke conclusies over de mate van uitvoering van het programma, de bijdrage aan beleidsdoelen, de beheersing van risico‟s en of beleid, prioriteiten en/of het programma bijgesteld moet worden: = goed

b.

Bij het jaarverslag behorend bij de jaarrekening wordt de evaluatie van het uitvoeringsprogramma en rapportage (art. 7.7 Bor) aangeboden aan de raad en is tevens beschikbaar voor GS. Verder geen conclusie (zie a.) := matig

c.

Neen, geen evaluatie van het uitvoeringsprogramma en rapportage

X

Hier past de aantekening dat het uitvoeringsprogramma voor 2012 ook doorliep in 2013. Voor 2013 is dus geen afzonderlijk programma opgesteld. De reden daarvoor was de overheveling van vth-taken naar de Omgevingsdienst.


113

Jaarstukken 2013 aan de raad aangeboden en voor GS beschikbaar: = slecht

Leeswijzer: per onderdeel (1. Actueel beleid, 2. Uitvoeringsprogramma en 3. Jaarverslag) wordt één score aangegeven. In dit geval dus driemaal score “goed”. Intensiteit toezicht: 1. Bij score “goed”: laag. - Frequentie ambtelijk contact: 1 keer per jaar - Steekproef eens per 3 à 4 jaar. 2. Bij score “matig”: gemiddeld. - Ambtelijk contact: maatwerk - Interventie: ambtelijk verzoek om toelichting op vraagpunten. Als onduidelijkheid blijft, bestuurlijk overleg. 3. Bij score “slecht”: hoog. In het algemeen is er bij toezichtregime rood geen of onvoldoende verbetering nadat er onder toezichtregime oranje al veelvuldig ambtelijke en bestuurlijke contacten zijn geweest. Zo mogelijk en wenselijk nog bestuurlijk overleg. Indien geen of onvoldoende effect: interventie volgens de bestuurlijke interventieladder (bijvoorbeeld via inschakelen van adviesbureau op kosten van de gemeente). 4. Archief. In de raadsvergadering van 26 november 2013 is de herziene Archiefverordening vastgesteld. Artikel 8 van deze verordening bepaalt dat het college van burgemeester en wethouders jaarlijks aan de gemeenteraad verslag doen van de uitvoering van artikel 30 van de Archiefwet, waarin de zorgplicht voor de gemeentelijke archiefbescheiden is vastgelegd. Het verslag over de archiefwerkzaamheden vormt zodoende het toezichtsinstrument voor de raad. In de vergadering van 18 februari 2014 is het verslag over 2013 ter kennis gebracht aan de raad. Dit verslag is vervolgens ter kennisneming aan Gedeputeerde Staten gestuurd. In het kader van de IBT gelden voor het aandachtsgebied archief de volgende vier cruciale thema‟s: 1. Een goed werkend kwaliteitssysteem voor beheer van archiefbescheiden; 2. Archiefbescheiden worden in goede, geordende en toegankelijke staat gebracht; 3. Archiefbescheiden worden tijdig vernietigd of overgebracht / openbaar gemaakt; 4. Er is een duurzame en adequate beheer- en bewaaromgeving. Voor inzicht in het functioneren van de informatiehuishouding van de gemeente zijn indicatoren ontwikkeld, de zogenaamde “Kritische Prestatie Indicatoren” (KPI‟s). Deze KPI‟s vormen de input voor de beoordeling van de situatie op de gekozen cruciale thema‟s. Uit de serie KPI‟s zijn KPI‟s geselecteerd die kerninformatie bevatten voor het kwaliteit van de informatiehuishouding. Voor het eerdergenoemde jaarverslag archiefbeheer 2013 is een KPI-meting uitgevoerd. Deze meting is gebruikt bij het bepalen van de “goed-matig-slecht”-score voor wat betreft het archiefbeheer. Voor de zg. “kern-KPI‟s” zijn verbetermaatregelen geformuleerd. Voor de overige KPI‟s die in het kader van de IBT een tekstuele uitwerking behoeven, verwijzen wij naar de bij deze paragraaf behorende bijlage “Verantwoording archiefbeheer in het kader van het Interbestuurlijk toezicht Scores5.

1. 5

Thema: Een goed werkend kwaliteitssysteem voor beheer van

Goed

Matig

Slecht

X

De KPI’s in vet worden beschouwd als KPI’s die kerninformatie bevatten voor het betreffende onderdeel.


114

Jaarstukken 2013 archiefbescheiden; Verbetermaatregelen (v.w.b. de KPI‟s met kerninformatie): 2.1 De gemeente heeft m.b.t. de archiefzorg en postbehandeling c.a een aantal procedures en protocollen opgesteld. Deze procedures en protocollen zijn niet allemaal geformaliseerd. In 2014 zal geïnventariseerd worden welke componenten die tot een kwaliteitssysteem gerekend kunnen worden. Vervolgens zal vastgesteld worden in welke vorm een kwaliteitssysteem ontwikkeld kan worden. Dit zal in samenwerking met de gemeenten Winsum en Bedum worden opgepakt.

2.

Archiefbescheiden worden in goede, geordende en toegankelijke staat gebracht;

X

Verbetermaatregelen (v.w.b. de KPI‟s met kerninformatie): 3.1 De gemeente maakt (nog) geen gebruik van een DMS / zaaksysteem waarin zaken digitaal worden afgehandeld en digitaal worden gearchiveerd. Omdat op persoonlijke- en afdelingsschijven ongetwijfeld documenten digitaal worden opgeslagen en in verscheidene applicaties data wordt opgeslagen is het hebben van een documentair structuurplan (DSP) onontbeerlijk. De gemeente beschikt niet over een DSP. De mogelijkheden en vorm waarin een DSP opgezet kan worden zal in samenwerking met de gemeenten Winsum en Bedum worden onderzocht. 3.2 De fysieke archieven van de rechtsvoorgangers van de gemeente De Marne over de periode 18111989 bevinden zich in goede, geordende en toegankelijke staat. De authenticiteit, samenhang van documenten en uitgevoerde beheeractiviteiten kunnen uit de fysieke zaakdossiers herleid worden. Met betrekking tot de goede, geordende en toegankelijke staat van het archief van De Marne vanaf 1990 zijn nog enige verbeteringen aan te brengen. Een planning van uit te voeren werkzaamheden wordt vervaardigd. 3.6 Te bewaren fysieke documenten worden in duurzame verpakkingsmaterialen opgeborgen en, voor zover bekend, 100 jaar mee zal gaan. Er wordt nog niet digitaal gearchiveerd.

3.

Archiefbescheiden worden tijdig vernietigd of overgebracht / openbaar gemaakt;

X

Verbetermaatregelen (v.w.b. de KPI‟s met kerninformatie): 5.1 De gemeente selecteert en vernietigd jaarlijks de daarvoor in aanmerking komende archiefbescheiden. De procedures daarvoor (opmaken specificatie en verklaring van vernietiging zijn voor verbetering vatbaar. Vanaf 2013 wordt de correcte procedure voor vernietiging van archiefbescheiden gevolgd. 5.3 Er worden geen fysieke documenten vervangen. Omgekeerde substitutie wordt wel toegepast (bijv. email met bijlagen en andere documenten die digitaal binnenkomen of worden opgemaakt). Deze van oorsprong digitale documenten worden, indien van belang, op papier uitgeprint en gearchiveerd. Er is geen zicht op of de digitale bescheiden daarna vernietigd worden.

6.1 / 8.2 De archieven van de voormalige gemeenten Leens, Eenrum, Ulrum en Kloosterburen zijn geplaatst in de openbare archiefbewaarplaats. Formeel zijn deze archieven niet overgedragen. In 2014 zal de overdracht , met inachtneming van beperkende bepalingen, geformaliseerd worden.

4.

Er is een duurzame en adequate beheer- en bewaaromgeving.

X

Verbetermaatregelen: [wie-wat-wanneer of geen] De gemeente beschikt over een goedgekeurde archiefbewaarplaats. Er zijn geen andere archiefruimten aangewezen of in gebruik.

Over het geheel genomen moet het archiefbeheer als matig worden gekwalificeerd. Zoals gezegd zijn er verbetermaatregelen geformuleerd. 5. Huisvesting statushouders. Het rijk legt op basis van de Huisvestingswet aan gemeenten kwantitatieve taakstellingen op voor de huisvesting van statushouders. De aantallen zijn gerelateerd aan het aantal inwoners van de gemeente. Elk half jaar krijgt de gemeente een taakstelling opgelegd. Op basis van de overzichten van het COA kan de provincie nagaan of een taakstelling is gerealiseerd. Gemeenten die de taakstelling hebben gehaald worden niet benaderd.


115

Jaarstukken 2013 Gemeenten met een achterstand worden uitgenodigd voor een bestuurlijk overleg waarin afspraken worden gemaakt over concrete maatregelen, die in een te stellen termijn van maximaal 6 maanden moeten leiden tot realisering van de taakstelling. Deze concrete maatregelen worden opgenomen in het Besluit tot indeplaatsstelling. Als na deze extra termijn de taakstelling nog niet is gerealiseerd, dan is de provincie gehouden om te voorzien in de huisvesting van het resterende aantal statushouders ten laste van de gemeente. Er is sprake van een goede uitvoering door gemeenten wanneer de halfjaarlijkse taakstelling wordt gerealiseerd." Er is sprake van een matige uitvoering door gemeenten, als de halfjaarlijkse taakstelling niet volledig wordt gerealiseerd. Er is sprake van een slechte uitvoering als de gemeenten na een extra termijn de taakstelling niet hebben gehaald. Als het niet realiseren van de taakstelling is veroorzaakt doordat het COA niet voldoende kandidaten levert, dan is dat de gemeente niet aan te rekenen. De kwalificatie "goed, matig of slecht" is dan niet toe te passen. Scores:

1.

Realisatie Taakstelling huisvesting 1e halfjaar 2013 (2013-1)

2.

Taakstelling huisvesting 2e halfjaar 2013 (2013-2)

Goed

Matig

Slecht X

X

De scores “slecht” en “matig” hebben te maken met de manier waarop de gehuisveste personen meetellen voor de taakstelling. Bij een achterstand treedt de provincie “in de plaats” als na 3 maanden de achterstand in een bepaalde periode niet is ingehaald (bijv. 2e helft 2012). Gehuisveste personen tellen dan eerst mee voor de periode waarop in de plaats is getreden, en dan pas voor de huidige periode (bijv. 1e helft 2013). Maar vervolgens ontstaat in de huidige periode weer een achterstand wanneer niet veel mensen in korte tijd zijn gehuisvest. In totaal zijn in 2013 10 personen gehuisvest. Dat zijn 2 personen meer is dan de taakstelling 2013. Zo beschouwd is er geen sprake van een slechte score, eerder een goede. Tot verbetering van de resultaten in de taakstelling huisvesting statushouders is de maatregel getroffen om regelmatig met de partijen die een rol hebben in de huisvesting (woningbouwvereniging Wierden & Borgen, Vluchtelingenwerk, COA) te overleggen om eventuele „bottlenecks‟ te bespreken en op te lossen. In de eerste 3 maanden van 2014 heeft dat geleid tot huisvesting van 9 personen. Het gaat beter dan ooit.


116

Jaarstukken 2013

DEEL II

6 Jaarrekening 2013


117

Jaarstukken 2013

6.1 Programmarekening 2013 In de onderstaande tabel worden de financiële resultaten van de programma‟s vermeld. Ook is de afwijking opgenomen ten opzichte van de actuele begroting. Rekening 2012 Programma (x € 1000) Programma 1 Burger en bestuur Programma 2 Veiligheid Programma 3 Verkeer en Vervoer Programma 4 Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme Programma 5 Jeugd Programma 6 Sport, Kunst en Cultuur Programma 7 Sociale zaken en Werk Programma 8 Maatschappelijke ondersteuning en zorg Programma 9 Milieu Programma 10 Leefomgeving Programma Algemene dekkingsmiddelen Saldo baten en lasten Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves programma 1 programma 2 programma 3 programma 4 programma 5 programma 6 programma 7 programma 8 programma 9 programma 10 algemene dekkingsmiddelen Saldo toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Resultaat


Rekening 2013

Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo 2.762 480 -2.282 2.231 141 -2.090 2.264 141 -2.123 2.065 183 -1.882 1.209 40 -1.168 1.158 8 -1.150 1.185 12 -1.173 1.143 30 -1.114 3.668 45 -3.622 4.634 15 -4.619 4.700 15 -4.685 4.034 54 -3.980 353 1.969 1.358 7.604

11 174 89 6.306

2.623 126 3.463 3.208 3.408 1.607 312 16.369 28.728 28.454 0 0 5 0 83 25 42 322 15 280 1.009

-342 -1.795 -1.269 -1.299

360 1.717 1.258 6.916

7 110 156 5.731

-2.498 2.900 94 -255 3.433 3.314 -1.801 2.627 763 16.057 399 15.876 -274 27.633 26.214

0 0 0 28 102 83 0 336 550 482 1.169

0 0 -5 28 19 58 -42 14 535 202 160

1.781

2.750

969

30.509

31.204

695

0 0 145 0 0 0 72 0 0 505 1.181

-352 -1.607 -1.102 -1.185

369 1.913 1.675 7.177

7 190 263 5.927

-2.806 3.027 149 -119 3.438 3.314 -1.864 3.713 1.112 15.477 674 15.779 -1.419 30.134 26.910

0 0 700 28 0 0 0 0 131 656 1.807

0 0 555 28 0 0 -72 0 131 151 626

1.903

3.322

1.419

29.536

29.536

0

0 0 145 0 202 49 72 0 65 699 2.148

-361 -1.723 -1.411 -1.250

4 352 266 6.063

-336 -1.419 -1.422 -1.139

-2.877 2.737 211 -124 3.462 3.452 -2.601 3.422 1.489 15.106 429 16.151 -3.224 28.292 28.254

-2.525 -10 -1.933 15.722 -38

15 13 728 51 250 263 0 21 201 1.638 3.424

15 13 583 51 48 214 -72 21 136 939 1.276

3.380

6.604

3.224

33.514

33.514

0

340 1.771 1.688 7.201

0 0 145 0 202 49 72 0 65 699 2.148

afwijking begroting rekening V 241 V 59 V 706 V 25 V 304 N -11 V 111 V 352 V 114 V 668 V 616 V 3.187

15 13 728 51 250 263 0 21 201 1.638 3.424

15 13 583 51 48 214 -72 21 136 939 1.276

V0

3.380

6.604

3.224

V0

31.672

34.858

3.186

V 3.186

V0 V0 V0 V0 V0 V0 V0 V0 V0 V0

Het financieel resultaat Het saldo van baten en lasten in 2013 komt uit op een tekort van k€ 38. Begroot is een tekort van k € 3.224. De mutaties in de reserves zijn conform de actuele begroting doorgevoerd waardoor een positief resultaat ontstaat van k€ 3.186. Voor een uitgebreide analyse wordt verwezen naar jaarrekening op hoofdlijnen (hoofdstuk 3) en de diverse programma‟s in hoofdstuk 4 Verantwoording van de beleidsprogramma´s.


118

Jaarstukken 2013

6.2 Incidentele baten en lasten Deze paragraaf geeft inzicht in de variabele posten in de jaarrekening. Het basis uitgangspunt bij het definiëren van incidentele baten en lasten is dat deze zich gedurende maximaal 3 jaar voordoen. Van belang hierbij is echter dat het gaat om „eenmalige„ zaken, zodat ook meerjarige tijdelijke geldstromen waarvan de eindigheid vast ligt als incidentele baten en lasten is te beschouwen, ook als de geldstroom langer is dan 3 jaar. Structurele baten en lasten zijn die baten en lasten die in beginsel jaarlijks in de begroting en jaarrekening zijn opgenomen. Budgetverschillen op activiteiten inzake structureel bestaand beleid blijven naar hun aard structureel. Primitieve begroting 2013

Incidentele baten-lasten 0101 Bestuursorganen xxxxxx Klantencontactcentrum 0301 Wegen 621049 N361-deelname 0503 Vrije tijdsvoorzieningen 662212 OGGz BMW 0601 Sport 653018 privatisering tennisbanen 653017 Deel.uitv Nationaalplan sport en bewegen 658012 IJsbaan Leens 0801 Leefbaarheid en participatie 662016 Vitaliteit 0802 Informatie, advies, clientonderst. 662211 Transitiekosten AWBZ 0805 Volksgezondheid 671504 BDU Centrum jeugd gezin WMO 671601 Jeugdzorg transitiegelden 1001 Omgevingsvergunning 682285 RUD Samenwerking 1003 Omgevingsbeleid 681006 Co-financiering ontwikkelingsprojecten 1004 Woonomgeving 681052 Project Ulrum LWE 662012 Leefbaarheid en krimp/Burger 681048 Nord Sea Fish 681051 Programma Krimp en Leefbarheid 681050 Recr. Poort Lauwersoog 681049 Ontwikkeling Lauwersoog 1005 Grondexploitatie 683006 Exploitatie CBS TOTAAL INCIDENTELE BATEN EN LASTEN

Lasten

Baten

Actuele begroting 2013 Lasten

218.465

193.465

560.000

560.000

82.414

62.792

116.879

Baten

Rekening 2013 Lasten

Baten

120.516

97.257

119.491

180.065

40.776 -

50.104 77.542 50.000

41.586 41.296 90

-

34.460

3.372

38.922

71.887

32.965

27.841

32.965

100.916 20.000

114.547 28.492

13.631 8.492

78.565 12.380

13.631 8.492

105.000

112.000

112.000

179.153

179.153

243.797

22.803

57.587 10.000

58.750 76.135 10.000 348.820 51.001 344.000

251.333 96.707

192.583 18.548

51.000 150.000 140.569 1.754.802

140.569 203.361

140.569 2.617.804

18.548

3.855

140.569 311.462

177.494 1.330.323

57.851 526.938

Klantcontactcentrum Dit betreft grotendeels tijdelijke projectmatige kosten die te maken hebben met de inrichting van het Klantcontactcentrum.


119

Jaarstukken 2013

N361-deelname Betreft de eenmalige bijdrage ten behoeve van de aanleg van de weg N361. Middels een voorstel tot bestemming van het resultaat wordt de nog niet betaalde bijdrage opgenomen in een bestemmingsreserve. OGGz BMW Dit betreft tijdelijke baten en lasten die te maken hebben met een subsidieregeling betreffende Geestelijke gezondheidszorg gemeente Groningen. Privatisering tennisbanen Dit zijn eenmalige subsidiekosten aan de tennisverenigingen in verband met privatisering van de tennisbanen. Nationaal actieplan sport en bewegen (NASB) Meerjarige tijdelijke subsidie-/stimuleringsregeling. IJsbaan Leens Incidentele lasten in verband met aanpassing verenigingsgebouw. Vitaliteit Tijdelijk budget in verband met co-financiering vitaliteitsprojecten. Transitiekosten AWBZ Projectmatige lasten in verband met de voorbereiding van de decentralisatie van de AWBZ. BDU jeugd gezin Betreft een meerjarige tijdelijke subsidieregeling. Jeugdzorg transitiegelden Projectmatige kosten in verband met de voorbereiding van de decentralisatie Jeugdzorg. RUD samenwerking Projectmatige kosten in verband met de overgang van werkzaamheden naar de Omgevingsdienst Groningen (ODG, voorheen RUD genaamd) Co- financiering ontwikkelingsprojecten Tijdelijk budget bestemt voor co-financiering van gebiedsontwikkelingsprojecten. Project Ulrum t/m project Ontwikkeling Lauwersoog Betreft de eigen bijdrage aan de grote drie projecten (PROloog, programma Krimp & Leefbaarheid en Ulrum). Exploitatie CBS Betreft incidentele winsten en verliezen van het grondbedrijf.


120

Jaarstukken 2013

6.3 Melding WNT (voorheen WOPT) Wet Normering Topinkomens (WNT) Met ingang van 1 januari 2013 is de WNT van kracht. De WNT verplicht tot openbaarmaking van de bezoldiging van de zogenaamde “topfunctionarissen”, ongeacht of de maximale norm wordt overschreden. “Topfunctionarissen” zijn diegenen die leiding geven aan de gehele organisatie en in de WNT als zodanig zijn aangemerkt. In het geval van gemeenten zijn de gemeentesecretaris en de gemeentegriffier aangemerkt als topfunctionaris. De WNT verplicht, analoog aan de WOPT, ook tot openbaarmaking van de bezoldiging van de “overige functionarissen”, indien deze de maximale norm (voor 2013: € 228.599 op jaarbasis) te boven gaat. Gedurende het verslagjaar was er geen functionaris aanwezig die uitstijgt boven dit normbedrag.

Vermelding bezoldiging topfunctionarissen/gewezen topfunctionarissen 2013 Functie Naam Ingangsdatum dienstverband Einddatum dienstverband Omvang dienstverband in FTE Brutoloon, incl. vak.toelage, eindejaarsuiktk., levensloopbijdrage, IZA wg. (1) Belastbare vast en variabele onkostenvergoeding (2) Voorzieningbeloning betaalbaar op termijn (3) Uitkering wegens beëindiging dienstverband

Griffier Mevrouw M. Hegeman-van Eisden 2-9-2008

Functie Naam Ingangsdatum dienstverband Einddatum dienstverband Omvang dienstverband FTE Brutoloon, incl. vak. Toelage, eindejaarsuitk.levensloopbijdrage, uitbet vak.dagen, IZA wg. (1) Belastbare vast en variabele onkostenvergoedingen (2) Voorziening beloning betaalbaar op termijn (3) Uitkering wegens beëindiging van het dienstverband

Gemeentesecretaris B.W. Verwey


0,78 € 45.712,31 € 0,00 € 7.005,36

1-7-2012 1 € 82.444,64 € 389,88 € 13.830,12

121

Jaarstukken 2013

7 BALANS


122

Jaarstukken 2013

7.1 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten 2004 (BBV), welke op een aantal uitzonderingen na, is gebaseerd op de verslaggeving voorschriften volgens het Burgerlijk Wetboek, boek 2, titel 9. Grondslagen voor waardering en resultaat De waarderingsgrondslagen van de jaarrekening van de gemeente De Marne zijn in lijn met de BBV en de financiële verordening. Voor waardering wordt uitgegaan van de historische kostprijs tenzij anders vermeld. Activa en passiva worden opgenomen tegen nominale waarde. Kosten en opbrengsten worden verantwoord op basis van het baten en lasten stelsel. Winsten worden alleen in aanmerking genomen als ze gerealiseerd zijn. Verliezen en risico‟s die hun oorsprong hebben voor het einde van het boekjaar, worden opgenomen als zij bekend zijn geworden voor de opstelling van de jaarcijfers. Materiële vaste activa De Materiële vaste activa zijn gewaardeerd op basis van de verkrijgingprijs verminderd met de afschrijvingen, voor zover van toepassing, bijzondere waardeverminderingen. Afschrijvingen Investeringen worden lineair afgeschreven. Eén oude investering in de riolering vormt hierop een uitzondering. Op deze investering wordt annuïtair afgeschreven. Op gronden en terreinen wordt niet afgeschreven. De gehanteerde afschrijvingstermijnen zijn conform de opgenomen lijst met afschrijvingstermijnen uit de financiële verordening. Financiële vaste activa De onder de Financiële vaste activa opgenomen leningen verstrekt aan derden worden gewaardeerd tegen nominale waarden. De belangen in deelnemingen tegen verkrijgingprijs of marktwaarde als deze lager is als de verkrijgingprijs. Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs, dan wel lagere marktwaarde. Er wordt geen rente bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. De als "onderhanden werken" opgenomen bouwgronden in exploitatie, zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouwen woonrijp maken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen als en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd kunnen worden aangemerkt. Zolang daarvan geen sprake is, worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingkosten in mindering gebracht.


123

Jaarstukken 2013 Vorderingen Vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde, indien noodzakelijk verminderd met een voorziening voor oninbare bedragen. Reserves Reserves worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen en verliezen die zich hebben voorgedaan per balansdatum en waarvan de omvang redelijkerwijs kan worden geschat. De voorzieningen zijn opgenomen tegen nominale of contante waarde. Langlopende schulden Onder de langlopende schulden worden verstaan de schulden met een oorspronkelijke rentetypische looptijd van één jaar of langer. De langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de oorspronkelijke waarde vermindert met de aflossingen. Borg- en garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente zijn gewaarborgd, is buiten de telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen. Overige activa en passiva De overige activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Bepalingsgrondslagen resultaat Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Voor zover noodzakelijk zijn ten laste van de exploitatie voorzieningen getroffen voor:  verplichtingen en verliezen waarvan de omvang per balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs in te schatten;  risico‟s ter zake van verplichtingen waarvan de omvang redelijkerwijs in te schatten. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen, respectievelijk schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie voor gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming namelijk vier jaar. Als er sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) moet wel een verplichting worden gevormd. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld.


124

Jaarstukken 2013

7.2 Balans Activa bedagen x 1.000 euro

31-12-2013 31-12-2012

Vaste activa (Im)materiële vaste activa immateriële vast activa investeringen met economisch nut investeringen in openbare ruimte met maatsch nut subtotaal materiële vaste activa

0 21.772 9.766 31.538

0 22.929 9.644 32.573

129 2.431 1.639 4.199

129 2.509 2.137 4.775

Voorraden niet in exploitatie genomen bouwgronden onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie subtotaal voorraden

1.378 989 2.367

1.435 987 2.422

Uitzettingen met looptijd < 1 jaar vorderingen op openbare lichamen overige vorderingen subtotaal uitzettingen < 1 jaar

2.128 3.077 5.205

2.268 2.577 4.845

5 25 30

4 1.060 1.064

0

0

43.339

45.679

Financiële vaste activa deelnemingen (aandelen) lening aan woningbouwcorporaties overige langlopende leningen (uitgezet) subtotaal financiële vaste activa

Vlottende activa

Liquide middelen kassaldi banken girosaldi subtotaal liquide middelen overlopende activa te ontvangen voorschoten specifieke uitkeringen

totaal activa


125

Jaarstukken 2013 Passiva bedagen x 1.000 euro

31-12-2013 31-12-2012

Vaste passiva Eigen vermogen algemene reserve bestemmingsreserves nog te bestemmen resultaat subtotaal eigen vermogen Voorzieningen voorzieningen voor verplichtingen, verliezen, risico's subtotaal voorzieningen Vaste schulden met looptijd > 1 jaar leningen van binnenlandse banken subtotaal vaste schulden > 1 jaar

5.461 782 3.185 9.428

7.900 872 695 9.467

4 4

268 268

26.374 26.374

29.126 29.126

0 1.388 1.903 3.291

2.000 0 3.020 5.020

506 285 3.337 114 4.242

699 331 654 114 1.798

43.339 24.754

45.679 18.911

Vlottende passiva Vlottende schulden met looptijd < 1 jaar kasgeldleningen banken girosaldi overige schulden subtotaal vlottende schulden < 1 jaar Overlopende passiva nog te betalen bedragen transistorische rente voorschotbedragen specifieke uitkeringen overige leningen subtotaal overlopende passiva

totaal passiva garantstellingen


126

Jaarstukken 2013

7.3 Toelichting op de activa (Im)materiële vaste activa In het verslagjaar waren op de balans geen immateriële vaste activa opgenomen. Conform het BBV zijn de materiële vaste activa uitgesplitst in materiële vaste activa met economisch nut en materiële vaste activa met maatschappelijk nut. De investeringen met maatschappelijk nut worden afgeschreven in 25 jaar. OVERZICHT GEACTIVEERDE KAPITAALUITGAVEN 2013 Aanschaf-

Boekwaarde

Vermeer-

Vermin-

Afschrijving

Boekwaarde

waarde

1-1-2013

deringen

deringen

2013

31-12-2013

Bedragen in K€

(Im)materiële vaste activa Investeringen met maatschappelijk nut Investeringen in openbare ruimte

10.599

9.644

723

0

600

9.767

Investeringen met economisch nut Gronden en terreinen Bedrijfsgebouwen Grond- weg en waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa

578 10.561 12.725 917 2.459 285

571 7.493 11.758 532 2.530 45

95 119 508 353 175 22

335 234 7 0 0 0

2 488 752 148 433 30

329 6.890 11.507 737 2.272 37

38.124

32.573

1.995

576

2.453

31.539

Totaal (im)materiële activa

Vermeerdering heeft betrekking op investeringen, vermindering heeft betrekking op extra afschrijvingen dan wel verkopen. De vermeerdering bij de investeringen in de openbare ruimte wordt grotendeels veroorzaakt door onderhanden werk van het project PROloog. In de onderstaande tabel wordt deze boekwaarde weergegeven opgesplitst naar de verschillende deelprojecten.

Specifieke projecten (ondergebracht in "investeringen in openbare ruimte")


Investeringen 2013

0 0 0 0 0 0

196 925 326 56 45 29

Nord Sea Fish Proloog Recr. Poort Proloog Inrichtingsplan Haven Lauwersoog Ontw. meerzijde Lauwersoog Ontw. Nordshrimplocatie Totaal van de specifieke projecten Subtotaal Investeringen in wegen en openbare verlichting Vermeerdingen investeringen in openbare ruimte

Subsidies derden

196 593 155 0 0 0

Boekwaarde per 31-122013

0 332 171 56 45 29 633 633 90 723

Gronden en terreinen: Betreft in 2013 de gehele afschrijving van het voormalig Nordshrimp gebouw te Lauwersoog; de lasten verbonden aan de afschrijving zijn ingebracht in het project Recreatieve Poort en wordt daardoor subsidiabel (k€ 335). Bedrijfsgebouwen: De bezittingen in het Lauwersmeergebied zijn afgewaardeerd met k€ 177 en het restant van de voorbereidingskosten MFA (Multi Functionele Accommodatie) is verminderd met € 57 als gevolg van het alsnog mogen toerekenen van de BTW aan het BTW-compensatiefonds (beschikking van de inspecteur dd 28 augustus 2013).


127

Jaarstukken 2013

Financiële vaste activa In de volgende tabel is het verloop van de financiële vaste activa in het verslagjaar weergegeven. Bedragen in K€ Financiële vaste activa Deelnemingen Leningen u/g woningbouwverenigingen

Aanschaf-

Boekwaarde

Vermeer-

Vermin-

waarde

1-1-2013

deringen

deringen

Afschrijvingen Boekwaarde 2013

31-12-2013

164 3.618

129 2.509

129 2.431

Overige leningen u/g af Voorziening 2e hypotheek ivm grondverkoop af:Voorziening vordering op Vennootschap BV Overige leningen u/g minus voorzieningen

3.407

2.594 -38 -420 2.136

38

535 0

38

535

0

2.059 0 -420 1.639

Totaal financiële vaste activa

7.189

4.774

38

613

0

4.199

78

Overige leningen: Enexis heeft in 2013 een deel van de lening afgelost (k€ 474). De lening die in 2010 verstrekt is in verband met een grondtransactie is op basis van contract in 2013 afgelost. Hierdoor kan de voorziening “2e hypotheek ivm grondverkoop” vervallen. De gemeente bezit aandelen in enkele vennootschappen. Deze aandelen zijn tegen nominale waarde op de balans geactiveerd. In de volgende tabel is een overzicht gegeven van de boekwaarde. Saldo

Overzicht aandelen

Toevoeging

Verkoop

Saldo

01-01-2013

Aandelen Watermaatschappij Groningen Aandelen Essent / Enexis c.s Aandelen Visafslag Lauwersoog BV aandelen Exploitatiemaatschappij Lauwersoog BV aandelen BNG overig: effecten en legaat Totaal

31-12-2013

2 90 3 5 24 6 129

0

2 90 3 5 24 6 129

0

Voorraden In deze paragraaf is een overzicht gegeven van de voorraden grondexploitaties. Op de balans zijn buiten de grondexploitaties geen andere voorraden opgenomen. Voor meer informatie over de grondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid.

Voorraden grondexploitaties In exploitatie genomen gronden Exploitatie 't Hoogje Wehe-den Hoorn BestP Kanaaloever Zuid (incl Heiploeg) Doornbos 3 Zoutkamp Bestemmingsplan Trekweg Ulrum Bestemmingsplan Brugweg Ulrum Bedrijventerrein Ulrum-Oost Tuinbouwbedrijventerrein Kruisweg Winkelconcentratie Leens Subtotaal in exploitatie genomen gronden


0 109 -23 9 75 757 177 477 1.581

Verliesvoorziening per 1-1-2013 ("in exploitatie")

Verliesvoorziening per 1-1-2013 ("niet in exploitatie")

0 0 0 0 0 0 0 147 147

Investeringen 2013

Verkopen 2013

Afwaardering Winst2013 neming 2013

VerliesBoekwaarde voorziening per 31-12- (toegevoegd in 2013 2013")

Verliesvoorziening (per 31-122013)

Balanswaarde per 31-12-2013

0 11 0 4 84 2 8 580 689

0 0 58 0 0 38 0 529 625

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 58 0 0 0 0 0 58

0 120 -23 13 159 721 185 528 1.556

0 0 0 0 0 0 0 177 177

0 0 0 0 0 0 0 324 324

0 120 -23 13 159 721 185 204 1.379

(Nog) niet in exploitatie genomen gronden Aankoop Grond Wehe-den Hoorn 99-75 Aankoop Grond Stiekema Kloosterburen Hunzegat Zoutkamp Exploitatieverkenning Ulrum Verkoop EBZ Herziening bestemmingsplan Lauwersoog begrw. 182 (wordt in 2014 als een "normale"investering beschouwd) Subtotaal (nog) niet in exploitatie genomen gronden

88 29 5 1.216 1.958

0 0 0 777 1.557

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 756 1.532

0 0 0 0 0

88 29 5 460 426

0 0 0 0 0

0 0 0 21 25

88 29 5 439 401

25 3.321

0 2.334

0 0

0 0

0 2.288

0 0

25 1.033

0 0

0 46

25 987

Totaal exploitatieopzetten

4.902

2.334

689

625

2.288

58

2.589

177

370

2.367


147

128

Jaarstukken 2013 In exploitatie genomen gronden: op grond van berekeningen zal de exploitatie van Winkel Concentratie Leens een groter verlies opleveren. Dit verlies wordt gedekt door de vorming van een extra toevoeging aan de voorziening. Niet in exploitatie genomen gronden: In de jaarrekening 2012 is besloten de verliesvoorziening die indertijd is gevormd voor de niet in exploitatie genomen gronden officieel in mindering te brengen op de boekwaarden van die gronden. Kortlopende (< 1 jaar) vorderingen op derden

Uitzettingen < 1 jaar

Saldo

Saldo

01-01-2013

31-12-2013

vorderingen op openbare lichamen

2.268

2.128

Overige vorderingen af: voorziening dubieuze debiteuren af: voorziening debiteuren sociale zaken vooruit betaalde bedragen totaal overige vordringen minus voorzieningen

3.006 -265 -216 52 2.577

3.554 -266 -211 0 3.077

Totaal

4.845

5.205

Liquide middelen In de volgende tabel zijn het kassaldo en de creditstanden van de bank en giro weergegeven.

Liquide middelen Kas Bank Totaal liquide middelen


Saldo

Saldo

01-01-2013

31-12-2013

4 1.060 1.064

5 25 30

129

Jaarstukken 2013

7.4 Toelichting op de passiva Reserves (eigen vermogen) In de volgende tabel wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen van de reserves in het verslagjaar. Voor de toelichting van de reserves verwijzen wij naar de bijlage toelichting reserves en voorzieningen.

Omschrijving Algemene reserve resultaat Totaal Bestemmingsreserves Trace Mensingeweer ZTKP Gebiedsomtwikkeling Lauwersoog Reserve afwaardering IHP Tennisbaan Kloosterburen Tennisbanen Ulrum Afvalstoffenheffing Klimaatbeleid Herstructurering woonplan Peuterspeelzaalwerk Wet Inburgering Frictiekosten Frictie schoolgebouwen i.v.m. uitstel MFA Participatie en reintegratie Krimp en Leefbaarheid GRP nieuw vanaf 2006 Totaal bestemmingsreserves Totaal reserves

Saldo 01- Toevoe01-2013 gingen

Onttrek- Saldo 31kingen 12-2013

7.900 695 8.595

2.123 3.185 5.308

4.562 695 5.257

5.461 3.185 8.646

0 0 0 0 0 154 85 282 83 38 280 201 42 -294 871

140 444 202 14 35 43 0 0 0 0 205 0 72 80 22 1.257

0 425 27 0 0 0 5 197 0 0 259 201 0 100 132 1.346

140 19 175 14 35 197 80 85 83 38 226 0 114 -20 -404 782

9.466

6.565

6.603

9.428

Bestemmingsreserve Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) De bestemmingsreserve GRP is negatief. Een bestemmingsreserve mag niet negatief zijn. Als gevolg daarvan wordt de negatieve bestemmingsreserve GRP onderdeel van de algemene reserve. De algemene reserve wordt daardoor met k€ 404 verlaagd.


130

Jaarstukken 2013 Rekeningresultaat 2012

Resultaat voor bestemming Resultaat voor bestemming

2013

695 695

3.185 3.185

Voor een toelichting op hoofdlijnen verwijzen we naar de inleiding. Voorzieningen In de volgende tabel is de ontwikkeling van de voorzieningen in het verslagjaar weergegeven. Saldo

Voorzieningen Onderwijsafrekening Voorziening stranden Lauwersoog Totaal voorzieningen

Toevoeging

Onttrekking

01-01-2013

Saldo 31-12-2013

91 177 268

0 0 0

87 177 264

4 0 4

De verliesvoorziening stranden Lauwersoog is in 2013 ingezet. Zie ook bij materiële activa. Voor een verdere toelichting verwijzen we naar de bijlage reserves en voorzieningen. Vaste schulden met een rentetypische looptijd van meer dan één jaar. Langlopende leningen Leningen o/g banken Totaal langlopende leningen

Saldo

aangetrokken

01-01-2013

leningen

29.126 29.126

aflossing

Saldo 31-12-2013

0 0

2.752 2.752

26.374 26.374

De rentelast bij de schulden bedraagt in 2013 k€ 1.254. Er zijn geen nieuwe leningen afgesloten. Voor een toelichting op de leningen verwijzen we naar de paragraaf financiering.


131

Jaarstukken 2013 Vlottende schulden met een rentetypische looptijd van minder dan één jaar.

Vlottende schulden met looptijd < 1 jaar

Saldo

Saldo

01-01-2013

31-12-2013

Kasgeldlening Bank en giro saldi

2.000 0

0 1.388

Nog te betalen bedragen Crediteuren af te dragen BTW af te dragen loonheffing en te bet salarissen af te dragen loonheffing soc. Zaken en te betalen uitkeringen subtotaal crediteuren

2.607 68 301 44 3.020

1.369 137 306 90 1.902

Totaal vlottende schulden met looptijd < 1 jaar

5.020

3.290

Overlopende passiva In de volgende tabel is de ontwikkeling van de overlopende passiva in het verslagjaar weergegeven.

Overlopende passiva Nog te betalen bedragen Transitorische rente Voorschot bedragen specifieke uitkering Overige lening Totaal overlopende passiva

Saldo

Saldo

01-01-2013

31-12-2013

699 331 654 114 1.798

507 285 3.337 114 4.243

Nog te betalen bedragen - Verplichtingen die betrekking hebben op 2013 en waarvan de leverancier in de loop van 2014 een nota stuurt, worden verantwoord onder “nog te betalen bedragen”. Transistorische rente – Hier wordt verantwoord de rente die in 2014 wordt betaald maar die nog betrekking heeft op 2013. De te betalen aflossingen worden verantwoord in het jaar van betaling. Voorschotbedragen specifieke uitkeringen - De voorschot bedragen specifieke uitkeringen zijn op de overlopende passiva opgenomen omdat dit gelden zijn die zijn ontvangen (bijvoorbeeld subsidies) en die besteed dienen te worden voor een specifiek doel. De sterke stijging ten opzichte van het vorige jaar wordt, zoals blijkt uit de onderstaande tabel, veroorzaakt doordat voor het programma Krimp & Leefbaarheid een subsidie is ontvangen ter grootte van circa 3 miljoen. Het niet verbruikte deel is opgenomen bij deze post.


132

Jaarstukken 2013 Saldo

Geoormerkte voorschotbedragen Onderwijsachterstandenbeleid WI-gelden Inburgering Geoormerkt: BDU CJG Geoormerkt: Participatiefonds Geoormerkt: Inburgering Nieuwkomers Regionaal Kompas Leefbaarheid Project dorpsgericht werken Krimp Regionale Uitvoering Dienst Jeugdzorg Transitiegeld VVE gelden OGGZ- BMW Slim wonen plan VZ Proloog AWBZ Transitiekosten Geoormerkt NSF Totaal geoormerkte voorschotbedragen

Toevoeging

Onttrekking

1-1-2013

15 15 36 122 110 37 29 36 0 48 18 8 1 34 0 0 33 112 654

Saldo 31-12-2013

0 0 0 0 1 0 0 0 0 3.071 0 0 0 0 18 0 0 0 3.090

0 15 36 14 110 37 29 24 0 0 0 8 1 34 0 0 33 65 406

14 0 0 108 1 0 0 12 0 3.119 18 0 0 0 18 0 0 47 3.337

Overige leningen – Hier wordt het gespaarde verlofschuld aan drie ambtenarenverantwoord. De verlofschuld wordt vereffend in de jaren 2015-2020. Niet uit balans blijkende verplichtingen Er is sprake van een vorm van operational lease van kopieerapparatuur; deze wordt in het contract als “huur” omschreven. De jaarlijkse huurprijs bedraagt k€ 25. De overeenkomst is in breed BMW verband (BMW en DEAL-gemeenten) afgesloten en loopt tot 2017.


133

Jaarstukken 2013 Borg- en garantstellingen Garanties aan toegelaten instellingen De gemeente heeft in het verleden enkele garanties verstrekt aan toegelaten instellingen. Het betreft garanties die oorspronkelijk onder het Waarborgfonds Sociale Woningbouw vallen en waarbij de gemeente garant staat voor het bovengenoemde fonds. Garantstelling i.v.m. lening Waterbedrijf Groningen De provincie Groningenstaat staat 100% garant voor een geldlening van het Waterbedrijf Groningen. Gemeentelijke aandeelhouders staan op hun beurt voor 90% garant voor de provincie Groningen. Stand

Stand

31-12-2012

31-12-2013

Garantstellingen

Financier

Stichting Woonzorg Nederland (WSW nr 4201 opgave 08-05-2014) Bejaardencentra Ulrum en Kloorsterburen

Diversen

564

528

Diversen

18.175

24.054

Woningstichting Wierden en Borgen (WSW nr 13847 opgave ontvangen 08-05-2014) Waterbedrijf Groningen Totaal garantstellingen


nvt

172

172

18.911

24.754

134

Jaarstukken 2013

7.5 Controleverklaring Volgt na verzending door de accountant.


135

Jaarstukken 2013

8 Bijlagen


136

Jaarstukken 2013

8.1 Overzicht personeelslasten en personeelssterkte Bedragen x € 1.000 Personeel in dienst Totaal salarissen/sociale lasten Overige personeelskosten ( oa. overwerk, cafetariamodel, representatie, reis- en verblijfskosten) Totaal personeel in dienst Te realiseren bezuinigingstaakstelling SOZA Totaal personeel in dienst, incl. bezuinigingstaakstelling

Begroting rekening 2013 2013

4.310 157 4.467 -50 4.417

4.107 137 4.244 0 4.244

Personeel van derden Inhuur personeel (knelpunten, ziekte, BMW en brandweer) Totaal personeel van derden

829 829

646 646

Opbrengsten voor uitgeleend personeel

226

151

FPU-gemeenten uitkering voormalig personeel Uitkeringen (voormalig personeel en FPU)

120 90 210

47 152 199

5.682

5.240

85 285 8 378

81 281 13 375

Pensioen/wachtgeld bestuurders Pensioen/wachtgeld vm bestuurders Verzekering appaplan/ arbeidsongeschiktheid bestuurders Totaal pensioen/wachtgeld bestuurders

96 82 178

65 86 151

Totaal raad / college

556

526

6.238

5.766

Totaal personele budgetten gemeentelijke organisatie Personeelslasten raad/college salarissen raad salarissen college reis, verblijf- en verplaatsingskosten college Salarissen / sociale lasten raad / college

TOTAAL


137

Jaarstukken 2013 8.2 Toelichting reserves Reserve

Doel

Saldo ultimo 2013

Toelichting

Algemene reserve a.

Weerstands vermogen

b. Vrij besteedbaar

Bestemmingsreserve

Het deel van de algemene reserve dat beschikbaar moet blijven om het benodigde weerstands-vermogen op peil te houden. Het opvangen van schommelingen in resultaten en verwachte begrotingsnadelen(incl. nog te bestemmen resultaat).

4.079

Totaal Algemene Reserve

8.645

Doel

GRP (vanaf 2006)

Het jaarlijkse resultaat van het GRP (waaronder rioolheffing) wordt hierin gestort.

Afvalstoffenheffing

Het opvangen van prijsschommelingen (demping, verlaging) in het tarief van de afvalstoffenheffing. Overschotten worden gestort in de reserve en verrekend in toekomstige tarieven. De reserve is ingesteld voor de uitvoering van het klimaatbeleid 2004-2008.

Klimaatbeleid

4.566

Saldo ultimo 2013 -403

197

80

Herstructurering woonplan

De middelen werden gebruikt voor het opwaarderen van de openbare ruimte in herstructurerings-gebieden.

85

Wet Inburgering

De reserveregeling Wet Inburgering dateert van voor 2008.

38


Toelichting

Van 2023 is het gecumuleerde resultaat van GRP 0. Verdere toelichting staat vermeld in de paragraaf Lokale heffingen. Zie GRP

Elk jaar wordt € 5000 onttrokken in verband uitvoering van nieuwe initiatieven. De reserve is gevormd door een opslag op elke verkochte m2 bouwgrond in een grondexploitatie. Bij de vaststelling van de grondnota in 2011 is deze koppeling losgelaten. Het restant van de reserve wordt betrokken bij de krimp- en leefbaarheidsvraag-stukken. Bij het besluit tot vaststelling van de jaarrekening wordt voorgesteld deze reserve te laten vrijvallen per 01-012014.

138

Jaarstukken 2013 Bestemmingsreserve (vervolg>>>)

Doel

Tennisbaan Kloosterburen

Privatisering tennisbaan

Saldo ultimo 2013 14

Tennisbaan Ulrum

Privatisering tennisbaan

35

Bestemming Algemeen

0

Krimp en leefbaarheid

Er zijn middelen nodig voor cofinanciering om diverse projecten uit te kunnen voeren.

-20

Participatie en reintegratie

Reserve ivm. toekomstige financiele ontwikkelingen Ability

114

Afwaardering IHP

Bestemde reserve in verband met eventuele afwaardering onderwijsgebouwen. Doel is hieruit incidentele kosten te betalen voor de ontwikkeling van de gemeentelijke organisatie (kerntaken, regiegemeente) en realiseren van bezuinigingen.. Reserve bestemd voor de verplaatsing van de peuterspeelzaal te Zoutkamp.

174

Reserve in verband met de aanleg van een fietspad. Reserve bestemd voor de algemene projectkosten van PROloog Totaal van de bestemmingsreserves

140

Frictiekosten

Peuterspeelzaalwerk

Trace MensingeweerZoutkamp Gebiedsontwikkeling L‟oog


Toelichting

Alvorens overdracht plaats vindt zijn middelen gereserveerd ten behoeve van renovatie. Alvorens overdracht plaats vindt zijn middelen gereserveerd ten behoeve van renovatie. Is opgegaan in de BR afwaardering IHP en opgeheven per 31-12-2013. Op begrotingsbasis is k€ 100 euro onttrokken en k€ 80 gestort. In 2015 vindt een begrote storting plaats van k€ 40. Er heeft een storting plaats gevonden ter grootte van k€ 72

226

Bij het Herstelplan 2010 is deze reserve gevormd.

83

Storting komt voort uit de verkoopopbrengst van de bibliotheekpanden.

19 782

139

Jaarstukken 2013

8.3 Toelichting voorzieningen Omschrijving V.02.7008 VZ Winkelconcentratie V.02.7206 VZ Afwaardering gronden Ulrum V.02.7207 VZ Afwaardering grond ZK buit V.02.7400 VZ Vordering Enexis V.02.7500 VZ Econ Activiteiten Grondexp V.02.8005 VZ SoZa debiteuren t/m 2007 V.02.8013 VZ Voorgen. afschr./afwaarder V.02.9003 VZ Dubieuze debiteuren V.02.9004 VZ Dubieuze belastingdebiteur V.03.0002 VZ Onderwijsafrekening t/m 20 Totaal voorzieningen

Saldo 01-01Saldo 31-122013 Toevoegingen Onttrekkingen 2013 146.778 177.494 324.272 777.327 -755.208 22.119 1.556.086 -1.532.230 23.856 419.640 419.640 38.335 -38.335 216.267 216.267 177.525 -177.525 87.107 40.114 -6.050 121.171 139.081 93 139.174 90.925 -87.241 3.684 3.649.071 217.701 -2.596.589 1.270.183

gerubriceerd als voorraden voorraden voorraden finan. Activa voorraden debiteuren materiele activa debiteuren debiteuren voorziening

Voorziening Winkelconcentratie Betreft voorziening in verband met afwaardering van voorraad gronden en exploitaties. Inhoudelijke toelichting wordt vermeld bij de balans. Voorziening Afwaardering gronden Ulrum Voorziening in verband met de afwaardering gronden niet in exploitaties. Inhoudelijke toelichting wordt vermeld bij de balans. Voorziening Afwaardering grond Zoutkamp buitendijks Voorziening in verband met de afwaardering gronden niet in exploitaties. Inhoudelijke toelichting wordt vermeld bij de balans. Voorziening Vordering Enexis Voorziening ten behoeve van een afwaardering van de vordering op Enexis. Deze is gevormd bij de privatisering. Voorziening economische activiteiten grondexploitatie Voorziening behorende bij een hypotheekverstrekking, zie toelichting in de balans. De hypotheek is afgelost, dus de voorziening is vrij gevallen per 31-12-2013. Voorziening Soza debiteuren Dit betreft een voorziening ten behoeve van de SOZA debiteuren. Voorziening Voorgenomen afschrijving/afwaardering Deze voorziening is gevormd ten behoeve van de afwaardering van de stranden te Lauwersoog. Bij de balans is dit toegelicht. Voorziening dubieuze debiteuren Betreft de voorziening ten behoeve van de dubieuze debiteuren. Voorziening dubieuze belasting debiteuren Betreft de voorziening ten behoeve van de dubieuze belasting debiteuren. Voorziening Onderwijsafrekening Deze voorziening kan vrij vallen in 2014.


140

Jaarstukken 2013

8.4 Overzicht van investeringen Investeringsnummer Omschrijving

Openbare orde en veiligheid I.01.0020 Brandweer Soft- en hardware tankautospui I.01.0025 Dienstkleding 5 I.01.0027 Rev. Ademlucht Apparatuur I.01.0028 Reis- en Materieelwagen Verkeer, vervoer en waterstaat I.02.0006 Brug Oude Leenstertil I.02.0009 Ontsluiting klaarkampweg I.02.0022 Wehestertil

Restantkrediet per 3112-2012 Status

15.000 2.632 5.520 11.647

in bewerking in bewerking in bewerking afsluiting in 2013

Restantkrediet per 31-122013 Status

Gerea-liseerd in 2013

0 1.588 0 6.380

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 71.751 16.203

nieuw

305.500

0

nieuw nieuw nieuw nieuw

18.000 35.000 30.000 30.000

22.828 35.000 30.000 30.000

herbestemming nieuw nieuw

-55.000 20.000 35.000

5.799 0 356

100.199 in bewerking 20.000 in bewerking 34.644 in bewerking

100.199 20.000 34.644

in bewerking

256.100

564.108

763.494 in bewerking

763.494

in bewerking

0

0

17.561 in bewerking

17.561

115.000 133.330 50.000 0 0 0 2.500 0 0 0 0 0 0 0 0 18.200 31.400 33.970 50.000 193.000 20.500 27.360 4.000 2.000 0 279.329

30.421 0 0 0 0 40.276 14.371 6.595 0 0 0 5.151 0 0 0 18.889 31.929 32.631 42.478 178.779 18.299 20.666 2.500 1.678 0 127.020

in bewerking in bewerking in bewerking

nieuw nieuw nieuw in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking voorstel maart 2013 voorstel maart 2013 voorstel maart 2013 vervanging in 2014 vervanging in 2013 vervanging in 2013 nieuw nieuw nieuw nieuw nieuw nieuw nieuw nieuw nieuw Niet opgenomen Niet opgenomen in bewerking in bewerking nieuw nieuw nieuw nieuw nieuw nieuw

15.000 1.044 5.520 5.267

vervallen vervallen vervallen vervallen

Krediet dat overgaat naar 2014

0 0 0 0

3.420 in bewerking 50.000 in bewerking 100.000 uitvoering in 2013

I.02.0033 De Wierde Leens 265.250 I.02.0046 Wegenonderhoud 23-06-2009 74.750 I.02.0052 Openb.verlichtingplan 2010-2019 19.738 Jeugd I.04.0030 Aanbouw Peuterspeelz. 't Hoogholtje 0 Sport, kunst en cultuur I.05.0100 Hekwerk bebording 0 I.05.0200 Tennisbanen Ulrum grond 0 I.05.0201 Tennisbanen Eenrum grond 0 I.05.0202 Tennisbaan Kloosterburen grond 0 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening I.06.0002 Bouw Jeugdsoos Eenrum 160.998 I.06.0003 Renovatie jeugdsoos Kloosterburen 0 I.06.0040 Renovatie jeugdsoos Ulrum 0 Milieu G.3* Gemeentelijk rioleringsplan alle investeringen 1.071.502 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting I.08.0010 Herziening bestemmingsplan L' oog 17.561 Algemeen bestuur I.08.0022 Water en Douchesystemen Sporthal/Gym.lok 0 I.10.0009 KCC ict investeringen 0 I.10.0011 Modernisering GBA 0 I.10.1013 Vervanging UNIX server 62.420 I.10.1021 Aanschaf tijdregistratie (TimeTell) 2.000 I.10.1023 Lias rapportgenerator 40.000 I.10.1024 Geluidinstallatie raadzaal -4.376 I.10.1025 Functiewaarderingssysteem 11.954 I.10.8014 Tractie Watertank 18.000 I.10.8020 Tractie Open wagen VW 87VZBJ 106.000 I.10.8021 Tractie Open wagen Kadernota 2007 53.315 I.10.8050 Containers afzetsysteem 108.315 I.10.8052 Rior rioned 12.000 I.10.8053 Diverse investeringen 18.000 I.10.8054 Diverse investeringen klein materiaal 17.000 I.10.8055 Fiat Doblo(combi-bestel) 0 I.10.8056 Fiat Scudo (dubbele bus) 0 I.10.8057 VW Transporter (enkele cabine) 0 I.10.8058 Pick-Up 4x4 0 I.10.8059 Man Vrachtauto + opbouw 0 I.10.8060 E-Renault ZOE 0 I.10.8061 Zonnepanelen tbv E-Renault 0 I.10.8062 Laadpaal tbv E-Renault 0 I.10.8063 Aanschaf E-fiets 0 P.0014.01.00 Aanbieding Rendo 221.550 P.0015* Alle BMW ict hard-software investeringen -122.475 Specifieke Projecten P.0020* Nord Sea Fish 1.194.565 P.0021* Proloog Recreatieve Poort -147.166 P.0025* Proloog Algemeen 0 P.0027* Inrichtingsplan Haven Lauwersoog 0 P.0028* Ontwikkeling Meerzijde Lauwersoog 0 P.0029* Norshrimplocatie 0 P.0030* Programma Krimp en Leefbaarheid 0 P.0035* Project Ulrum (LWE) 0 Totaal 3.389.120

Toegekend in 2013

0 0 0 0

3.420 in bewerking 50.000 in bewerking 100.000 in bewerking opnieuw in bewerking 265.250 na 2018 2.999 in bewerking 3.535 in bewerking

3.420 50.000 100.000

305.500 in bewerking

305.500

-4.828 0 0 0

84.579 133.330 50.000 62.420 2.000 -276 -16.247 5.359 18.000 106.000 53.315 103.164 12.000 18.000 17.000 -689 -529 1.339 7.522 14.221 2.201 6.694 1.500 322 221.550 29.834

-48.829 195.885 949.851 4.594.273 925.361 3.521.746 344.000 325.559 18.441 0 56.069 -56.069 0 45.046 -45.046 0 29.026 -29.026 4.241.310 46.875 4.194.435 1.700.283 192.582 1.507.701 12.466.226 3.172.099 12.683.247

gereed gereed gereed gereed

in bewerking nieuw nieuw in bewerking in bewerking in bewerking gereed in bewerking vervanging in 2015 nw auto in 2014 in bewerking nw aanschaf in 2014 vervanging 2015 vervanging 2015 vervanging 2015 in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking in bewerking

265.250 2.999 3.535

0 0 0 0

84.579 133.330 50.000 62.420 2.000 -276 -16.247 5.359 18.000 106.000 53.315 103.164 12.000 18.000 17.000 -689 -529 1.339 7.522 14.221 2.201 6.694 1.500 322 221.550 29.834 949.851 3.521.746 18.441 -56.069 -45.046 -29.026 4.194.435 1.507.701 12.661.244

*30 en *35 Programma Krimp- en leefbaarheid en project Ulrum zijn meerjarige exploitatie projecten.


141

Jaarstukken 2013

8.5 Overzicht begrotingsoverschrijdingen In het kader van de oordeelsvorming met betrekking tot de rechtmatigheid staat het begrip “begrotingscriterium” centraal. Hiermee wordt bedoeld dat uitgaven binnen de door uw raad beschikbare programmabudgetten dienen te blijven. Overschrijding is in strijd met het budgetrecht van uw raad. Overschrijdingen dienen goed herkenbaar in de jaarrekening te worden opgenomen. Door vaststelling van de jaarrekening door uw raad worden deze overschrijdingen alsnog geautoriseerd. Bij de programma‟s hebben wij de afwijkingen al toegelicht. Uit de onderstaande tabel blijkt bij welke programma‟s lasten hoger zijn uitgekomen dan in de begroting geraamd. Actuele begroting Rekening soort NIVRA 2013 2013 overschrij overschrijding Exploitatielasten per programma (x € 1000) lasten lasten ding (1) Programma 1 Burger en bestuur 2.264 2.065 nvt Programma 2 Veiligheid 1.185 1.143 nvt Programma 3 Verkeer en Vervoer 4.700 4.034 nvt Programma 4 Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme 369 340 nvt Programma 5 Jeugd 1.913 1.771 nvt Programma 6 Sport, Kunst en Cultuur 1.675 1.688 -13 a Programma 7 Sociale zaken en Werk 7.177 7.201 -24 a Programma 8 Maatschappelijke ondersteuning en zorg 3.027 2.737 nvt Programma 9 Milieu 3.438 3.462 -24 a Programma 10 Leefomgeving 3.713 3.422 nvt Programma Algemene dekkingsmiddelen 674 429 nvt NB 1 > a) Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten, bijvoorbeeld via subsidies of kostendekkende omzet. b) Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar die niet tijdig konden worden gesignaleerd. Bijvoorbeeld vanwege een open einde (subsidie)regeling. c) Kostenoverschrijdingen inzake activiteiten die na het verantwoordingsjaar als onrechtmatig moeten worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belangdienst of toezichthouder blijkt. Het gaat hier in de praktijk veelal om interpretatieverschillen bij de uitleg van de weten regelgeving die na het verantwoordingsjaar aan het licht komen. d) Kostenoverschrijdingen op investeringen, waarvan de gevolgen voornamelijk zichtbaar worden via hogere afschrijvingslasten en financieringslasten in navolgende jaren, zijn alleen in het jaar van ontstaan als onrechtmatig aan te merken


142

Jaarstukken 2013

8.6 Kerngegevens sociale structuur

ultimo 2012

ultimo 2013

aantal inwoners totaal aantal inwoners van 0 t/m 3 jaar aantal inwoners van 4 t/m 19 jaar aantal inwoners van 20 t/m 64 jaar aantal inwoners van 65 t/m 74 jaar aantal inwoners 75 en ouder aantal personen met bijstandsuitkering aantal personen met een uitkering aantal huishoudens met een laag inkomen aantal tewerkgestelden in sociale werkplaatsen aantal eenouderhuishoudens aantal minderheden

10.333 392 1.861 5.973 1.241 866 202 1550 1.740 78 276 85

10.208 266 1931 5835 1306 870 200 1549 1720 95 269 60

functionele structuur aantal bedrijfsvestigingen aantal leerlingen openbaar basisonderwijs aantal leerlingen bijzonder basisonderwijs aantal leerlingen voortgezet onderwijs

760 504 386 168

780 459 389 182

16 4 4.784

16 4 4784

363

363

403 24.033 16.869 1.492 5.672

403 24.033 16.869 1.492 5.672

fysieke structuur aantal bebouwde kernen (volgens de alg.uitk.) aantal kernen met minstens 500 adressen aantal woonruimten aantal woonruimten in bijzondere woongebouwen aantal recreatiewoningen oppervlakte gemeente totaal oppervlakte land oppervlakte binnenwater oppervlakte buitenwater


ha ha ha ha

ha ha ha ha

143

Jaarstukken 2013 8.7 Overzicht verbonden partijen GR = AB =

Gemeenschappelijke regeling (publiekrechtelijk); Aandelenbezit in een vennootschap (NV of BV, privaatrechtelijk);

Naam verbonden partij/ deelnemers

Aard deelname

Doel deelname

1

Waterbedrijf Groningen

AB

Drinkwatervoorziening

2

Enexis Holding NV

AB

3

Vordering op Enexis BV

AB

4

CBL Vennootschap BV

AB

5

Essent Milieu Holding NV m.i.v. 28-01-2010 AB Attero Holding NV

6

Claim Staat Vennootschap BV

AB

7

Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV

AB

8

Verkoop Vennootschap BV

AB

9

Exploitatiemaatschappij Haven Lauwersoog AB BV (De Marne, Dongeradeel)

Distribueren en transporteren van energie exploiteren transportnetten energie, uitvoeren Elektriciteitswet 1988 en Gaswet Middelen beschikbaar stellen aan netwerkbeheerder met als gevolg verkrijgen rente Vertegenwoordiging aandeelhouders in fonds dat voorziening aanhoudt ter dekking van eventuele schadeclaims (gegevens 2009) Deelnemen in vennootschappen op het gebied van afvalverwijdering en -verwerking Borgen rechten verkopende aandeelhouders bij mogelijke schadevergoeding door de Staat indien (deel van) splitsingswetgeving onverbindend is Borgen publieke belangen elektriciteitsproductie omdat NV Elektriciteits Productiemaatschappij Zuid-Nederland niet aan RWE verkocht mocht worden Overname garanties van verkopende aandeelhouders aan RWE en apart houden middelen ter verzekering betaling schadeclaims (gegevens 2009) Exploitatie haven Lauwersoog

10

Bank Nederlandse Gemeenten NV

AB

Bankrelatie

11

Afvalbeheer Noord-Groningen Uithuizen (De Marne, Eemsmond, Loppersum & Winsum) Afvalinzameling De Marne Groningen

GR

Afvalstoffenverwerking

GR

Inzameling huishoudelijke afvalstoffen

12 13

Gemeenschappelijke regeling aanleg, instand- GR houding, beheer en onderhoud van IBA's (De Marne, waterschap Noorderzijlvest)

14

GR Veiligheids- en Gezondheidsregio Groningen


GR

Aanleg, instandhouding, beheer en onderhoud van in de gemeente De Marne aangelegde systemen van Individuele Behandeling van Afvalwater Organisatie en coördinatie brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening bij rampen en ongevallen; rampenbestrijding & crisisbeheersing; bescherming en bevordering volksgezondheid; bevolkingszorg; melding, alarmering & coördinatie ambulancezorg en brandweer.

144

Jaarstukken 2013 Naam verbonden partij/ deelnemers

Aard deelname

Doel deelname

15

Ability (Bedum, De Marne, Eemsmond, Winsum), Pb 18, 9980 AA Uithuizen

GR

Bevorderen of uitvoeren van activiteiten tot creëren, bevorderen of instandhouden van werkgelegenheid van personen die afstand hebben tot de arbeidsmarkt: uitvoering WSW, evt. andere regelingen inzake gesubsidieerde arbeid, eigen bedrijfsactiviteiten.

16

Gemeenschappelijk orgaan Openbaar Primair GR Onderwijs Uithuizen (Winsum, Eemsmond, De Marne)

Bundeling toezichthoudende taken als bedoeld in art. 48 Wet op het Primair Onderwijs i.v.m. regionale stichting openbaar onderwijs

17

Bestuursacademie Noord-Nederland Garantievoorziening (overheidslichamen prov. Groningen, Drenthe & Friesland) p/a BAN PD, Pb.803, 9400 AV Assen Samenwerking sociale zaken De Marne Winsum

Vangnetvoorziening voor financiële aanspraken (wachtgeld, fpu, pensioen, IZA) na privatisering van bestuursacademie Uitvoering Wwb, Ioaw, Ioaz, Bbz

18

GR

GR (Licht), geen jaarrekening lidmaatschap

19

Vereniging van Waddenzeegemeenten, p/a Pb. 2000, 9930 PA Delfzijl

20

Samenwerking sociale recherche samenwerkings- Opsporing misbruik sociale voorzieningen (Stadskanaal, Veendam, Vlagtwedde, overeenkomst waarvan de uitvoering aan gemeenten is Delfzijl, Appingedam, ISGD Oldambt, opgedragen Bellingwedde, De Marne, Menterwolde, Pekela en Winsum) St. Libau welstands- en monumentenzorg stichting welstandsadvisering bouwplannen e.d en (Groninger gemeenten excl. gem. Groningen) advisering monumentenvergunningen

21


Horizontale coördinatie tussen 13 Waddengemeenten

145

Jaarstukken 2013 8.8 Garantstellingen Er is in feite sprake van drie soorten van garantstellingen: 1. Verstrekte leningen door de gemeente aan de Woningstichting Wierden en Borgen. Deze leningen zijn geborgd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). 2. Leningen aangegaan door de Woningstichting Wierden en Borgen en Woonzorg Nederland bij bankinstellingen onder garantie van het WSW. 3. Overige garanststellingen (Waterleidingbedrijf). De garantiestructuur van de corporatiesector zorgt ervoor dat corporaties gemakkelijker leningen kunnen afsluiten en dat zij gunstige voorwaarden krijgen, zoals een lage rente. De garantie heeft de vorm van „borging‟ van leningen door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). De borging geeft de financier extra garanties: het WSW heeft de financieringsaanvraag beoordeeld en er is sprake van garantstelling door andere corporaties en achtervang door gemeenten en Rijk. Hieraan zijn risico‟s voor de gemeente verbonden. De belangrijkste is dat de gemeente het risico loopt dat in geval van financiële problemen van het WSW een beroep zal worden gedaan op deze gemeentelijke „achtervang‟. Dit is het geval als het risicovermogen van het WSW onder het garantieniveau daalt. De „achtervangers‟ worden dan aangesproken door het WSW om renteloze leningen te verstrekken.

Overzicht door WSW geborgde leningen (bedragen x € 1.000)

Lening nr WSW

Hoofsom

Schuldrestant per 31-12-2013 Aflosvorm

Naam financier

Woningstichting Wierden en Borgen (wsw)

2930 26516 26517 26518 26519 26533 26538 26539 26546 32078 34482 37227 42741 45301 subtotaal

4.538 1.049 842 426 662 282 408 1.890 685 471 1.490 2.500 8.000 5.000 28.243

2.652 annuiteit 827 annuiteit 663 annuiteit 300 annuiteit 468 annuiteit 224 annuiteit 301 annuiteit 1.399 annuiteit 506 annuiteit 129 annuiteit 1.085 annuiteit 2.500 fix 8.000 fix 5.000 fix 24.054

BNG NWB NWB NWB NWB Gemeente De Marne/BNG Gemeente De Marne/ING Gemeente De Marne/ING Gemeente De Marne/ING SVN BNG ABN-Amro Rabobank Nederland Aegon Levensver NV

Woonzorg Nederland (wsw)

35216

798

528 annuiteit

NWB

172 annuiteit

NWB

Waterbedrijf Groningen (overige)

nb Totaal


29.041

24.754

146

Jaarstukken 2013

8.9 SISA-bijlage Volgt na controle accountant.


147

CONCEPT. Jaarstukken 2013

Recommend Documents